Ebolusyon ng Alpabetong Filipino

“Bago ang ABAKADA tuklasin mo na natin ang nauna!”

SANSKRIT/O

- ang paraan ng pagsulat na ito ay isang uri ng paraang abiguda na gumagamit ng katinig-patinig na kombinasyon. Kung kaya’t
mapapansin na ang pinakapayak na anyo nito ay mayroon lamang tunog sa hulihan na /a/. Nilalagyan lamang ng kudlit sa itaas
upang makalikha ng tunog na nagtatapos sa /e/ at /i/ at sa ibaba naman inilalagay upang makalikha ng tunog na /o/ at /u/.

Wikang klasiko (classic) ng India; ginagamit sa mga relihiyon at pananaliksik sa agham

Sinasabing pinagmulan ng alibata

ALIFBATA 0 ALIBATA (BAYBAYIN)

- isang paraan ng pagsulat na ginagamit bago pa dumating ang mga Kastila. Ito ay kahalintulad sa sistema o paraan ng pagsulat
ng mga taong Java na tinatawag na kayi. Ang paraan ng pagsulat na ito ay pinaniniwalaang ginagamit na noong 14 na siglo
hanggang sa panahon ng pananakop ng mga Kastila. Ang salitang baybayin ay nangangahulugang ispeling o pagbaybay.

Katutubong sistema ng pagsulat/alpabeto ng iba’t ibang pangkat etnolinggwistiko sa Pilipinas mula 1000-1200 hanggang 1800.

BAYBAYIN hango sa salitang “baybay” (to spell)

ALIBATA hango sa “alif bata” (2 unang titik sa Arabic: “alif” at “bet”)
May kaunting pagkakaiba ang bawat alibata para sa bawat partikular na wika (iba ang sa Tagalog, iba ang sa Bisaya atbp.)

Di matiyak ng mga eksperto

Sa Celebes (matandang paraan ng pagsulat ng mga Javanese)
Sa India (mula sa mga paraan ng pagsulat ng iba’t ibang lugar sa India: Sanskrit; Brahmi; Assam etc.)

ABECEDARIO

- ito ay binubuo ng 29 na letra at hango sa Romanong paraan ng pagbigkas at pagsulat.

Alpabetong Kastila; mula sa Alpabetong Romano

Isinusulat ang mga titik gaya ng sa alpabetong Romano
Itinuro sa piling mga mag-aaral (sa mga klaseng tinatawag na caton, kadalasan sa mga kumbento atbp.)
Ayaw turuan ng mga Kastila sa Pilipinas ang mga indio dahil alam nilang matatalino ang mga ito at kapag tinuruan ng wikang
Espanyol ay maiintindihan ang ginagawang panloloko sa kanila

Pilipinas lang ang dating kolonya ng Espanya na di natutong magsalita ng Espanyol (maliban sa mga intelektwal na nasa alta
 sociedad at gitnang uri/middle class)

ABAKADA

- mula kay Lope K. Santos (1940)

- binubuo ng 20 letra
- lima (5) ang patinig (a, e, i, o, u)
- labinglima (15) ang katinig (b, k, d, g, h, l, m, n, ng, p, r, s, t, o, w, y)

Alpabetong batay sa wikang Tagalog; binuo ni Lope K. Santos at naisapubliko sa aklat na Balarila ng Wikang Pambansa (1940):
a b k d e g h i I m n ng o p r s t u w y

ALPABETONG PILIPINO (1976)

- binubuo ng 31 titik
- ang dating abakada na binubuo ng dalawampung (20) titik ay nadagdagan ng labing-isa (11) pang titik mula sa abecedario. Ang
mga naidagdag na titik ay: c, ch, f, j, ll, ñ, q, rr, v, x at z

ALPABETONG FILIPINO (1978)

- binubuo ng 28 titik: lima (5) ang patinig at dalampu’t tatlo (23) naman ang katinig. Ang paraan ng pagbigkas ay batay sa Ingles.