คู่มือการใช้งานสื่อโมเดลพลาสติกโปร่งใส

เรื่อง กระบอกสูบนิวเมติกส์แบบทำงานสองทิศทาง

เสนอ
ดร. คมสันต์ ชไนศวรรย์
อ. โชคชัย อลงกรณ์ทักษิณ

จัดทำโดย
นายปฐมพงศ์ ภู่มาลี รหัสนักศึกษา 6202011620071
นายอุชุกร ไชยลาภ รหัสนักศึกษา 6202011620136

คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรม สาขาวิศวกรรมเครื่องกล
รายงานนี้เป็นส่วนหนึ่งในรายวิชา Innovation and Instructional Media ( 020003227 )
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ
 คำนำ
รายงานเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของวิชา Innovation and Instructional Media 020003227
เพื่อให้ได้ศึกษาหาความรู้ในเรื่องกระบอกสูบนิวเมติกส์แบบทำงานสองทิศทาง โดยการใช้สื่อโมเดลพลาสติกโปร่งใส
ประกอบการสอนด้วย และสามารถศึกษาได้อย่างเข้าใจเพื่อเป็นประโยชน์กับการเรียน การประยุกต์ และการ
นำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้
ผู้จัดทำหวังว่า รายงานเล่มนี้จะเป็นประโยชน์กับผู้อ่าน หรือนักเรียน นักศึกษา ที่กำลังหาข้อมูลเรื่องนี้อยู่
หากมีข้อแนะนำหรือข้อผิดพลาดประการใด ผู้จัดทำขอน้อมรับไว้และขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย

ผู้จัดทำ
นายอุชุกร ไชยลาภ
นายปฐมพงศ์ ภู่มาลี
 สารบัญ
เรื่อง หน้า
จุดประสงค์ 1
เนื้อหาการเรียนรู้ 2
ขั้นตอนการทำ 3
ส่วนประกอบของชิ้นงาน 6
วิธีการใช้งานสื่อแผ่นใส 7
บรรณานุกรม 8
 1

จุดประสงค์
1. เพื่อให้ผู้เรียนบอกส่วนประกอบและหน้าที่ของกระบอกสูบนิวเมติกส์แบบทำงานสองทิศทางได้
2. เพือ่ ให้ผู้เรียนสามารถบอกการทำงานของกระบอกสูบนิวเมติกส์แบบทำงานสองทิศทางได้

สิ่งที่คาดหวังที่ได้จากสื่อช่วยสอน
1. ช่วยให้ผู้เรียนทำความเข้าใจได้ง่ายขึ้น
2. ช่วยให้สอนเข้าใจได้ง่ายขึ้น เนื่องจากจำลองโครงสร้างของกระบอกสูบนิวเมติกส์แบบทำงานสองทิศทาง
ในรูปแบบของสื่อโมเดลพลาสติกโปร่งใส
 2

เนื้อหาการเรียนรู้
กระบอกสูบนิวเมติกส์แบบทำงานสองทิศทาง ( Double acting cylinder ) เป็นอุปกรณ์ที่สำคัญชิ้น
หนึ่งในระบบนิวเมติกส์ กระบอกสูบชนิดนี้มีหน้าที่เปลี่ยนพลังงานลม ให้เป็นพลังกล กระบอกสูบชนิดนี้จะมี
ลักษณะการทำงานและรูปลักษณ์ภายนอกเช่นเดียวกับกระบอกสูบแบบทำงานทางเดียว แตกต่างกันที่ภายใน
กระบอกสูบจะไม่มีสปริงเหมือนกับกระบอกสูบแบบทำงานทางเดียว และสามารถจ่ายลมอัดเข้าภายในกระบอกสูบ
ได้ทั้งสองทิศทาง

การทำงานของกระบอกสูบนิวเมติกส์แบบทำงานสองทิศทาง
จ่ายลมอัดเข้ากระบอกสูบที่ จุด A ( รูต่อลมบริเวณท้ายกระบอกสูบ ) หรือจุด B ( รูต่อลมบริเวณหั ว
กระบอกสูบ ) จะทำให้ก้านสูบเคลื่อนที่เข้าหรือออกได้ เมื่อจ่ายลมอัดเข้าที่จุด A บริเวณด้านท้ายกระบอกสูบจะทำ
ให้ก้านสูบเคลื่อนที่ออก และเกิดการระบายลมที่ค้างในกระบอกสูบออกทางจุด B บริเวณด้านหัวกระบอกสูบ เมื่อ
ไม่มีลมอัดจ่ายให้กระบอกสูบ ก้านสูบจะหยุดค้างอยู่ ณ ตำแหน่งสุดท้ายที่เคลื่อนที่ และสามารถใช้มือดึงก้านสูบ
เคลื่อนไปมาได้โดยอิสระ

โครงสร้างของกระบอกสูบนิวเมติกส์แบบทำงานสองทิศทาง โครงสร้างและหน้าที่ของส่วนประกอบต่างๆ ของ

กระบอกสูบนิวเมติกส์แบบทำงานสองทิศทาง มีดังนี้
1. กระบอกสูบ ( Cylinder )
2. รูต่อลมด้านลูกสูบ ( Pressure connector , Base side )
3. รูต่อลมด้านก้านสูบ ( Pressure connector , Head side )
4. ลูกสูบ ( Piston )
5. ก้านสูบ ( Piston rod )
6. ซีลลูกสูบ ( Piston seal )
7. ซีลก้านสูบ ( bush and sealing element )
8. ฝาครอบหัว ( Head and cover )
9. ฝาครอบท้าย ( Base and cover )
 3

ขั้นตอนการทำ
1. เลือกหัวข้องานที่จะทำ
2. ออกแบบ และเตรียมแบบที่จะทำชิ้นงาน
 4

3. เตรียมอุปกรณ์ในการทำงาน เช่น แผ่นอะคริลิก น้ำยาผสาน คัตเตอร์ตัดอะคริลิก ฯลฯ

4. ร่างแบบที่ได้ออกแบบไว้ ลงบนแผ่นอะคริลิก

5. ตัดแผ่นอะคริลิกตามแบบที่ได้ร่างไว้
 5

6. แปะชิ้นส่วนที่ตัดแล้ว ลงบนแผ่นฐานด้วยน้ำยาผสานอะคริลิก

7. ตรวจสอบความเรียบร้อย และความถูกต้องของชิ้นงาน
8. ตัดสติกเกอร์รูปซีลลูกสูบ
9. ชิ้นงานเสร็จเรียบร้อย

10. ทดลองการสอนด้วยโมเดลพลาสติกโปร่งใสก่อนที่จะสอนจริง
11. เมื่อซ้อมจนคล่องแคล่ว และไม่เกิดปัญหา จึงสามารถนำสื่อโมเดลพลาสติกโปร่งใสไปใช้ในการสอนได้
 6

ส่วนประกอบของชิ้นงาน

1. ก้านสูบ 2. ลูกสูบ
3. ซีลลูกสูบ 4. ซีลก้านสูบ
5. รูต่อลมด้านก้านสูบ 6. รูต่อลมด้านลูกสูบ
7. ฝาครอบหัว 8. ฝาครอบท้าย
 7

วิธีการใช้สื่อโมเดลพลาสติกโปร่งใส
แปะสติกเกอร์รูปซีลบริเวณลูกสูบ เพื่อทำให้สามารถเคลื่อนที่ไปพร้อมกับก้านสูบและลูกสูบได้ จากนั้น
แสดงการทำงานของกระบอกสูบนิวเมติกส์แบบทำงานสองทิศทาง โดยการขยับก้านสูบให้เคลื่อนที่เข้าหรือออก
จากนั้นอธิบายการทำงานของก้านสูบ เมื่อป้อนลมเข้าที่จุด A หรือจุด B และอธิบายโครงสร้างของกระบอกสูบนี้

1. อธิบายโครงสร้างของกระบอกสูบนิวเมติกส์แบบทำงานสองทิศทาง
2. ป้อนลมเข้าที่จุด A จะขยับก้านสูบไปทางด้านซ้าย เรียกว่า “ ก้านสูบเคลื่อนที่ออก ”

3. ป้อนลมเข้าที่จุด B จะขยับก้านสูบไปทางด้านขวา เรียกว่า “ ก้านสูบเคลื่อนที่เข้า ”

 8

บรรณานุกรม

Tru. ( 2554 ). กระบอกสู บ นิ ว เมติ ก ส์ . ( ออนไลน์ ) สื บ ค้ น จาก : http://library.tru.ac.th/aritc-

tru/images/academic/book/b65840/09chap3.pdf สืบค้นเมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม 2564.
KKWINDChannel. ( 2563 ). EP.5 อุปกรณ์ที่ทำงานในระบบนิว เมติกส์. ( ออนไลน์ ) สืบค้นจาก :
https://www.youtube.com/watch?v=gO7KaFSzPwc&t=1063s สืบค้นเมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม 2564.
ณรงค์ ตันชีวะวงศ์. ( 2546 ). นิวเมติกส์และไฮดรอลิกส์ (พิมพ์ครั้งที่ ๑. กรุงเทพฯ : สมาคมส่งเสริม
เทคโนโลยี ( ไทย-ญี่ปุ่น ).