Savaş başında taraflar arasında, savaşın süresinin çok da uzun olmayacağı konusunda neredeyse bir

fikir birlikteliği vardı. Almanya, Schlieffen Planı ile Fransa’yı altı hafta gibi kısa bir sürede devre dışı
bırakacağını varsayıyordu. Bu planı 4 Ağustos 1914 tarihinde Belçika’ya saldırarak uygulamaya koysa
da, Belçika’nın umulandan daha uzun süre dayanması sonucunda (plandan 12 günlük bir gecikmeyle
Liège ele geçirilebildi), Almanya Schlieffen Planı’nın başarısızlığı ile karşı karşıya kaldı. 6-12 Eylül 1914
I. Marne Muharebesi, savaşın akıbeti hakkında taraflara bir fikir vermişti. Schlieffen Planı başarısız
olduktan sonra Almanya’nın alternatif bir planı yoktu ve gecikmeler sonucunda Rusya seferberliğini
tamamlamak üzereydi.

Almanya’nın hızlı bir harekâtı sonuca ulaştıramamasının ardından, I. Dünya Savaşı’nın yeni ve
belirleyici bir özelliği olan ‘siper savaşı’ başlamış oldu.

I. Dünya Savaşı cepheleri 2 ana başlıkta toplanabilir.[27][42][43][44]

Batı Cephesi

Ana madde: Batı Cephesi (I. Dünya Savaşı)

Batı Cephesi, Almanya'nın batısında kalan Avrupa topraklarında, esas olarak Belçika, Hollanda ve
Fransa'yı yani Batı Avrupa'yı içine alan cephedir.

Doğu Cephesi

Ana madde: Doğu Cephesi (I. Dünya Savaşı)

Doğu Cephesi, I. Dünya Savaşı'nda Orta Avrupa ve Doğu Avrupa'da, Almanya'nın, Avusturya-
Macaristan'ın ve Bulgaristan'nın doğusunu, Rusya'nın ve Romanya'nın ise batısında kalan cephedir.

Osmanlı'nın cepheleri

Ana madde: I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu

Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'nda savaştığı 8 tane cephe vardı. Bunlar birinci dereceden
(Kendi topraklarında savaştığı) ve ikinci dereceden (Kendi toprakları dışında savaştığı) olmak üzere
ikiye ayrılır.

Birinci Dereceden Cepheler:

Kafkasya Cephesi

Çanakkale Cephesi

Sina ve Filistin Cephesi

Hicaz-Yemen Cephesi

Irak Cephesi

İkinci Dereceden Cepheler:

İran Cephesi

Galiçya Cephesi

Makedonya Cephesi

Yıllarına göre yaşananlar

1914 yılı

Batı Cephesi'nde Schlieffen Planı’na göre altı haftada Fransa’yı işgal etmeyi öngören Almanya,
Belçika’nın direnmesi sonucunda bu planda başarısız olmuştur. Almanya’nın ‘Yıldırım Harekatı’ Marne
Muharebeleri ile engellenmiştir. Batı Cephesi’nde savaş, 1914 yılında siper savaşına dönmüştür.[41]
[42][43]

Doğu Cephesi’nde savaş, 2 Ağustos 1914’te Avusturya’nın Sırbistan’a saldırısı ile başladı. Avusturya,
Bosna yolu ile Belgrad’a doğru ilerledi. Avusturya’nın Belgrad’a kolayca gireceği sanılırken, Belgrad
ancak üç ay sonra düştü. Ardından iki hafta sonra Sırplar, Belgrad’ı tekrar geriye aldılar. Avusturya
Orduları, Tuna’nın kuzeyine çekilmek zorunda kaldılar. Bu olay Avusturya’nın güçsüzlüğünü ortaya
koyması bakımından önemlidir. Almanya, Batı Cephesi’nde Fransız direnişiyle karşılaştıktan sonra,
doğuda da Avusturya’ya güvenemeyeceğini anlamıştır.

Rusya seferberliğini beklenenden kısa sürede tamamlayarak, 17 Ağustos 1914‘te Doğu Prusya’ya
girdi. Rusya’nın ilerlemesi karşısında doğudaki Alman Orduları’nın başına Hindenburg ve Ludendorff
getirildi. Alman Orduları, Rus Orduları karşısında geri çekilmeye başlayınca, Rus Orduları’nın komutanı
Samsonov, Alman Orduları’nın bozgun hâlinde geri çekildiği düşüncesine kapıldı. Rus Orduları,
haberleşmede şifre kullanmayı bıraktı ve hızla Almanya içlerine doğru ilerleyerek, ikmal merkezleriyle
olan bağlantılarını zayıflattı. Gerçekte Alman Generalleri, Rus Orduları’nı bilinçli olarak Tannenberg
Bölgesi’nde oluşturdukları pusuya doğru çekiyorlardı. Sonunda Rus Ordusu, çember altına alınarak
Tannenberg Bölgesi’nde yenilgiye uğratıldı ve 120.000 Rus Askeri esir alındı. Almanya büyük bir zafer
kazanmıştı. Rusya vurucu gücünü yitirmişti.

Bundan sonra Batı Cephesi’nde Rusya'nın yükünü hafifletmek isteyen İngiltere ve Fransa, Rusya’ya
acil silah yardımı yapmak amacıyla 1915 yılındaki Çanakkale Savaşı’na yol açacak planlarını
oluşturmaya başlamışlardır.

Diğer taraftan Avusturya, Galiçya Muharebesi’nde Rusya’ya karşı bir üstünlük elde edemedi. Bu
cephede uzun ve kanlı savaşlar sonucunda taraflar birbirine karşı bir avantaj elde edememiştir.[41]
[42][43]