Professional Documents
Culture Documents
(123doc) - Cac-Nhan-To-Tac-Dong-Den-Y-Dinh-Tro-Thanh-Influencer-Nguoi-Co-Tam-Anh-Huong-Cua-Gioi-Tre-Tren-Dia-Ban-Thanh-Pho-Ho-Chi-Minh
(123doc) - Cac-Nhan-To-Tac-Dong-Den-Y-Dinh-Tro-Thanh-Influencer-Nguoi-Co-Tam-Anh-Huong-Cua-Gioi-Tre-Tren-Dia-Ban-Thanh-Pho-Ho-Chi-Minh
(123doc) - Cac-Nhan-To-Tac-Dong-Den-Y-Dinh-Tro-Thanh-Influencer-Nguoi-Co-Tam-Anh-Huong-Cua-Gioi-Tre-Tren-Dia-Ban-Thanh-Pho-Ho-Chi-Minh
Tên đề tài:
Tên đề tài:
TT Đơn vị
1 Khoa
KTĐN
Khoa
2
KTĐN
3 Khoa
KTĐN
4 Khoa
KTĐN
5
Khoa
KTĐN
2
TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com
TÓM TẮT
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn ra mạnh mẽ trở lại tại Việt Nam cũng như
một số quốc gia khác và gây hưởng rất lớn đến nền kinh tế. Một hệ luỵ to lớn của dịch
bệnh chính là nhân viên hạn chế tối đa hoặc không thể đến công ty để làm việc. Vì nguyên
nhân ấy mà “Influencer” (người có tầm ảnh hưởng) - một hình thức làm việc được nhiều
người đặc biệt là giới trẻ chú ý đến. Bởi trong tình hình xã hội, không ai có thể làm gì
ngoài việc ở nhà để bảo đảm an toàn cho bản thân và mọi người thì các nền tảng xã hội là
lĩnh vực phát triển hơn cả. Giới trẻ ngày nay là đối tượng có nhiều điều kiện tiếp xúc với
mạng xã hội nhất, cho nên cũng là đối tượng có nhu cầu muốn trở thành những người có
sức ảnh hưởng nhất. Nhận thấy tính thời sự cũng như cấp thiết của việc nắm bắt các nhân
tố tác động đến mong muốn trở thành người có tầm ảnh hưởng của giới trẻ nhằm đưa ra cái
nhìn đúng đắn và ý định của giới trẻ sẽ bị ảnh hưởng bởi những tác nhân nào, nhóm nghiên
cứu đã quyết định xây dựng đề tài nghiên cứu “Các nhân tố tác động đến ý định trở thành
Influencer (người có tầm ảnh hưởng) của giới trẻ trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh”.
Trong chủ đề nghiên cứu này, ý định trở thành Influencer của giới trẻ phụ thuộc vào
sáu nhân tố: Nhận thức xã hội, Nhận thức kiểm soát hành vi, Vốn xã hội, Vốn con người,
Tính cách cá nhân, và Thái độ cá nhân. Các nhân tố trên có mối quan hệ chặt chẽ cũng như
có tác động nhất định đến quyết định về suy nghĩ và hành vi của giới trẻ trong việc lựa
chọn nghề nghiệp, đặc biệt là công việc Influencer.
Ngoài góp phần trong việc tìm hiểu các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn
nghề nghiệp, nghiên cứu này cũng cung cấp những kiến thức hữu ích, mang lại nguồn
thông tin giá trị giúp giới trẻ xác định được phương hướng đúng đắn. Mục tiêu giúp các
bạn trẻ có thể định hướng nghề nghiệp trong tương lai phù hợp với bản thân mình, nhận ra
được những tác động cũng như công việc Influencer mang lại cho bản thân. Từ đó giúp
giới trẻ nhận ra những yếu tố giúp phát triển bản thân trong tương lai tốt hơn cũng như
nhận thức và quyết định sáng suốt khi lựa chọn nghề nghiệp.
Nhóm nghiên cứu cam đoan rằng tất cả nội dung và thông tin trong bài Nghiên cứu
khoa học là do nhóm tự khảo sát, thu thập, phân tích và được thực hiện một cách khách
quan và trung thực.
Ở nước ta hiện nay, tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động quý II năm 2021 là
2,62%, tăng 0,2 điểm phần trăm so với quý trước (Tổng cục thống kê) cho nên sự cạnh
tranh công việc luôn là vấn đề đáng quan tâm. Trong khi đó, giới trẻ - những người chưa có
hoặc có rất ít kinh nghiệm đi làm, dẫn đến vị thế cạnh tranh thấp trên thị trường lao động.
Do đó, gần đây giới trẻ đã nắm bắt một xu hướng việc làm, đó là “Influencer” – người có
tầm ảnh hưởng. Thuật ngữ “Influencer” thực chất không quá xa lạ, chỉ lạ chúng ta thường
được biết đến như những ca sĩ, diễn viên, người nổi tiếng,… Điều này có nghĩa nó không
phải là một công việc hoàn toàn mới mà vì cách mạng công nghệ 4.0 đã khiến Influencer
trở thành một nghề nghiệp nghiêm túc vì tình hình xã hội, kinh tế cũng như nhu cầu đời
sống và cá nhân.
Ngoài ra, sự phát triển nhanh chóng của các nền tảng công nghệ hiện đại, các tập
đoàn và công ty công nghệ đa quốc gia đã đưa ra nhiều công cụ giúp các hộ kinh doanh,
các start-up (khởi nghiệp), công ty lớn cũng như các nền tảng Marketing (tiếp thị) mới đi
theo dựa trên các nền là tảng mạng xã hội nơi các người có tầm ảnh hưởng lớn là các
Influencer không còn chỉ là những người nổi tiếng như ca sĩ, diễn viên... Thời đại nay đã
thay thế nhiều người nổi tiếng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như thời trang, du lịch, ẩm
thực, các chương trình mang tính giải trí cao trên các nền tảng video trực tuyến phổ biến
hiện nay như Tiktok, Youtube, Facebook, Instagram và còn nhiều hơn thế nữa. Thêm vào
đó, công việc Influencer cũng sở hữu nhiều điểm hấp dẫn giới trẻ hiện nay như là: được
nhiều người biết đến, mở rộng quan hệ cũng như cơ hội việc làm, giúp khẳng định bản
thân,…
Bước vào thời k† hội nhập cộng hưởng cùng đại dịch COVID-19 năm 2020, thị
trường Influencer được dự báo sẽ trở nên rộng lớn hơn nữa trong tương lai. Do đó, ở Việt
Nam, người có tầm hưởng không nên chỉ được coi là nghề trending đối với người lao động
trong thời kì suy thoái thiếu việc làm, giúp làm giảm thất nghiệp, mà cần được xem xét như
một nghề nghiệp nghiêm túc nên lựa chọn trong xã hội hiện đại, phát triển, đặc biệt là đối
với lao động trẻ.
Mặc dù đã xuất hiện tại Việt Nam được một thời gian tương đối dài, song Influencer
vẫn tiếp tục là xu thế cho giới trẻ trong những năm trở lại đây. Thành phố Hồ Chí Minh là
thành phố lớn nhất Việt Nam, là nơi được mệnh danh “Hòn ngọc Viễn Đông” xa hoa, hiện
đại bậc nhất nước ta, là nơi tập trung và quy tụ số lượng lớn các trường đại học, công ty,
tập đoàn,… Vì thế, không khó hiểu khi giới trẻ thành phố Hồ Chí Minh có nhiều điều kiện
để tiếp cận và phát triển loại hình công việc này. Có thể nói Influencer đem lại cho các bạn
trẻ sự mới mẻ cũng như những ai không thích sự ràng buộc, mong muốn được khẳng định
bản thân và ảnh hưởng đến người khác. Hơn nữa, mức thu nhập cho ngành này cũng vô
cùng hấp dẫn. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể thành công trên con đường này, nhiều
bạn trẻ có đam mê những vẫn còn loay hoay. Từ những thực tiễn trên, có thể thấy
6
Xuất phát từ những khoảng trống nghiên cứu, đã có nhiều công trình nghiên cứu có
liên quan về Influencer như “Hoạt động truyền thông quảng bá thương hiệu có sử dụng
người định hướng dư luận trên Facebook” của Nguyễn Thị Linh Đan (2017), “Influencer
Marketing for Brands What YouTube and Instagram Can Teach You About the Future of
Digital Advertising” của Aron Levin (2019) hoặc “Cross-Cultural Influencer Marketing
Strategies Used by Influencers on Instagram comparison between France and the United
States of America” bởi Jacmin, Amandine (2020),… Đa số các công trình nghiên cứu khá ít
cũng như đều tập trung vào sự ảnh hưởng của Influencer đến các doanh nghiệp chứ chưa
thực sự phân tích được những nhân tố nào tác động khiến mọi người chọn ngành nghề ấy.
Mặt khác, trên góc độ khoa học, lý thuyết vẫn tồn tại rất nhiều góc nhìn đang còn b• ng•.
Với kì vọng hoàn thiện cơ sở lí luận, lượng hoá mối quan hệ, tìm ra tác động của các nhân
tố ảnh hưởng đến việc tiếp cận và theo đuổi loại hình việc làm tự do của giới trẻ, để cung
cấp cho những ai chưa biết về Influencer, những ai mới vào nghề và thậm chí cả những
người đã khá quen với loại hình công việc này một cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về,
nhóm tác giả đã chọn đề tài “Các nhân tố tác động đến ý định trở thành Influencer (người
có tầm ảnh hưởng) của giới trẻ trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh” để tiến hành nghiên
cứu.
Tại Việt Nam, theo tìm hiểu của nhóm nghiên cứu thì đến thời điểm hiện tại, cũng
đã có nhiều công trình nghiên cứu về đề tài “Influencer” – người có tầm ảnh hưởng. Tuy
nhiên, chủ yếu vẫn là nội dung nghiên cứu về sức ảnh hưởng của Influencer trên các nền
tảng mạng xã hội hoặc là các đơn vị doanh nghiệp. Cụ thể có thể kể đến như:
Bài nghiên cứu khoa học “Hoạt động truyền thông quảng bá thương hiệu có sử dụng
người định hướng dư luận trên Facebook” – Nguyễn Thị Linh Đan (2017), Tác động
7
Công trình nghiên cứu “Influencer Marketing for Brands What YouTube and
Instagram Can Teach You About the Future of Digital Advertising” (Tiếp thị bằng người có
ảnh hưởng cho các nhãn hiệu, điều mà Youtube và Instagram có thể dạy cho bạn về tương
lai của quảng cáo kĩ thuật số) của Aron Levin (2019) đã phân loại các Influencers tại Mỹ
bằng cách sử dụng các đặc điểm chính được nêu trong Diffusion of Innovations (Sự lan t•a
của các đổi mới) và đặc điểm tính cách của các nhóm áp dụng khác nhau (những người đổi
mới, những người áp dụng sớm, v.v.). Một dự án nghiên cứu vào tháng 7 năm 2019 cho
thấy so với mức trung bình dân số và nghiên cứu dẫn đến việc khám phá ra sự phổ biến của
lý thuyết đổi mới, những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội có khả năng trở thành
người đổi mới cao hơn 10 lần và có khả năng là người chấp nhận sớm hơn 2,5 lần. Điều
này rất đáng chú ý và cho thấy rằng Influencer Marketing không chỉ có thể tái hiện các đặc
điểm của một kênh truyền thông đại chúng truyền thống để truyền bá thông tin mà còn thúc
đẩy các cuộc trò chuyện giữa các cá nhân lan truyền việc áp dụng.
10
Dựa trên tổng quan các nghiên cứu trong và ngoài nước, nhóm tác giả nhận thấy
nhiều bài nghiên cứu những thiếu sót về các nhân tố ảnh hưởng, nội dung nghiên cứu còn
tập trung nhiều vào sự ảnh hưởng của Influencer, chưa đánh giá tổng thể về các Influencer
có số lượng người quan tâm ít và vừa. Đặc biệt là những nghiên cứu Influencer trong nước
còn khá ít và chưa kết luận được động cơ dẫn dắt mỗi cá nhân tiếp cận ngành nghề này.
Vẫn còn những yếu tố quan trọng khác ngoài những yếu tố quen thuộc trong các nghiên
cứu chung về lựa chọn việc làm tham gia giải thích cho biến ý định làm Influencer như:
nhu cầu vật chất, sự ưa thích đối với việc làm hay đam mê nổi tiếng, khao khát được nhiều
người biết đến,... Mặt khác, nhiều nghiên cứu chỉ thu thập được thông tin, thống kê về tình
trạng việc làm của người lao động chứ chưa điều tra được việc làm đó là do sự lựa chọn tự
nguyện của chính bản thân họ hay do họ bắt buộc phải chọn.
Ngoài ra, các đối tượng nghiên cứu tập trung vào nhiều lứa tuổi nên bị dàn trải,
chưa tập trung vào một nhóm lực lượng lao động cụ thể nào. Do đó, bài NCKH sẽ tập
trung chủ yếu đến thanh thiếu niên lứa tuổi từ 18-25, bổ sung thêm những nhân tố có liên
quan khác để đưa ra những đánh giá chính xác nhất.
Tất cả những công trình nói trên, đã giúp nhóm có một số tư liệu và kiến
thức tổng quát, cần thiết để dễ dàng tiếp cận và đi sâu nghiên cứu đề tài “Nghiên
cứu các nhân tố tác động đến ý định trở thành Influencer (người có tầm ảnh hưởng)
của giới trẻ trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh”. Bài nghiên cứu đúc kết từ những
quan điểm của một số những nghiên cứu trước, những thành tựu, nền tảng, cơ sở lý
luận và mô hình của nhiều đề tài trong và ngoài nước có liên quan. Có thể kể đến
11
Bài nghiên cứu tập trung phân tích và đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến ý định trở
thành Influencer của giới trẻ trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Qua bài nghiên cứu, có
thể rút ra được những tác nhân ảnh hưởng đến việc quyết định trở thành một người có tầm
ảnh hưởng của giới trẻ và đề xuất các hướng đi phù hợp để giúp giới trẻ có hướng đi đúng
đắn từ đó gặt hái được nhiều thành công hơn.
Cung cấp cách nhìn khái quát về Influencer, phản ánh các yếu tố tác động đến việc
lựa chọn để trở thành Influencer.
Xây dựng cơ sở lý thuyết, phân tích và xây dựng mô hình đề xuất về các nhân tố
ảnh hưởng đến ý định trửo thành Influencer của giới trẻ.
Mong muốn tạo nên sự quan tâm hơn từ xã hội đối với nghề Influencer. Việc nghiên
cứu cụ thể, đầy đủ về Influencer là cần thiết để mọi người có đầy đủ dữ liệu cũng như cái
nhìn trọn vẹn hơn về ngành nghề này.
- Influencer là gì và công việc này yêu cầu những gì? Đâu là những khó khăn và lợi
ích của nghề này? Sự khác nhau giữa Influencer và một khái niệm phổ biến khác:
12
- Những nhân tố nào ảnh hưởng đến ý định trở thành Influencer của giới trẻ Hồ Chí
Minh và mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đó? Sử dụng mô hình nghiên cứu nào để đánh
giá? Có sự khác biệt giữa nhóm các yếu tố nhân khẩu học đến ý định trở thành Influencer
của giới trẻ Hồ Chí Minh không?
- Xu hướng Influencer trong thời đại mới ra sao? Những lời khuyên nào có thể giúp
ích cho giới trẻ trở thành những Influencer c ó sức ảnh hưởng trong tương lai? Đề nghị nào
cần được đưa ra đối với các chủ thể khi đánh giá nhân tố tác động đến Influencer của giới
trẻ Hồ Chí Minh?
- Influencer hiện tại đang phát triển theo hướng tích cực hay tiêu cực và có tác động
đến các thế hệ sau này như thế nào?
Vấn đề về việc làm có ảnh hưởng có thể được nghiên cứu ở nhiều góc độ khác nhau
như vai trò và giá trị của Influence đối với các doanh nghiệp, khả năng duy trì công việc
của thanh thiếu niên hay mức độ thành công và đem lại hiệu quả của Influence đối với
người làm,… Tuy nhiên, trước hết, chúng ta cần phải phân tích và hiểu rõ được các nhân tố
nào ảnh hưởng tới ý định trở thành Influencer của giới trẻ, từ đó giúp định hướng cách phát
triển sự nghiệp bản thân và còn đóng góp cho nền kinh tế nước nhà. Do đó, đối tượng
nghiên cứu được xác định là “Các nhân tố tác động đến ý định trở thành Influencer (người
có tầm ảnh hưởng) của giới trẻ trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh”.
Phạm vi về mặt không gian: Việc thu thập dữ liệu để kiểm định các yếu tố của đề tài
được tiến hành lấy mẫu từ các thanh niên trong độ tuổi 18-25, hiện đang sinh sống, học tập
và làm việc trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh (cụ thể là sinh viên các trường đại học và
công nhân viên dưới 26 tuổi tại Hồ Chí Minh). Nhóm nghiên cứu lựa chọn các đối
13
Phạm vi về mặt thời gian: Do sự hạn chế của đại dịch Covid, và tuân thủ chỉ thị 16
của chính phủ, đồng thời dựa trên nội dung nghiên cứu, các dữ liệu sử dụng trong bài được
thu thập chủ yếu từ tháng 8/2021 đến tháng 2/2022.
Giới trẻ từ 18-25 tuổi đang sinh sống, học tập hoặc làm việc tại Thành phố Hồ Chí
Minh. Đặc biệt sinh viên tại các trường Đại học trong phạm vi Thành phố Hồ Chí Minh.
Thứ nhất: Bài nghiên cứu chỉ ra sáu nhân tố tác động đến ý định trở thành Influencer
của giới trẻ trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh bao gồm: Nhận thức xã hội, Nhận thức
kiểm soát hành vi, Vốn xã hội, Vốn con người, Tính cách cá nhân, và Thái độ cá nhân.
14
Thứ hai: Phát triển, hoàn thiện cơ sở lý luận từ những nghiên cứu trước, xây dựng
thang đo, mô hình và kiểm định giả thuyết, qua đó rút ra những đánh giá, góp ý từ mô
hình.
Thứ nhất: Thông qua công trình nghiên cứu, nhóm hi vọng có thể xây dựng được
nhiều hơn mối quan tâm của xã hội, cộng đồng đối với xu hướng ngành nghề này, đóng
góp vào việc đánh giá đúng, chính xác hơn những quan điểm và tầm quan trọng của lực
lượng Influencers đối với xã hội hiện đại.
Thứ hai: Mong muốn giúp giới trẻ nhìn nhận đúng vai trò của mình trong trách
nhiệm góp phần phát triển kinh tế đất nước, tìm hiểu động cơ thúc đẩy giới trẻ tiếp cận,
theo đuổi việc trở thành người có tầm ảnh hưởng.
Thứ ba: Nhóm hi vọng đây sẽ là đề tài hữu ích đối với các trường THPT, các trường
Đại học, bộ phận tư vấn hướng nghiệp để hiểu rõ về nhu cầu và ý định lựa chọn theo đuổi
việc trở thành người có tầm ảnh hưởng của các bạn trẻ, qua đó góp phần tạo điều kiện cho
các bạn học sinh, sinh viên tiếp cận và có những kiến thức thực tế, những định hướng phù
hợp hơn khi lựa chọn việc làm trong tương lai.
Chương 1: Mở đầu
Đưa ra lý do vì sao chọn đề tài, đồng thời giới thiệu tổng quan về vấn đề nghiên
cứu, nêu rõ mục tiêu nghiên cứu; đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
Tóm tắt, nhận xét những công trình có liên quan (trong và ngoài nước) trong
mối tương quan với đề tài đang nghiên cứu.
15
Mô tả cách nhóm đã thực hiện nghiên cứu, trình bày phương pháp nghiên cứu
định tính và định lượng.
Tổng thể nghiên cứu và chọn số lượng phần tử của một mẫu h•i.
Xây dựng mô hình nghiên cứu.
Báo cáo kết quả: Sau khi phân tích, xử lý dữ liệu thu được kết quả, dữ liệu được
trình bày ở dạng số liệu.
Đánh giá, nhận xét: Kết quả có phù hợp với giả thuyết, dự kiến hay không.
Đồng thời, giải thích tại sao lại có được kết quả đó.
Kết luận: Tóm tắt nội dung, tổng hợp các kết quả nghiên cứu.
Khuyến nghị: Đề nghị với tổ chức, cơ quan, cá nhân riêng. Khuyến nghị, đề xuất
hướng phát triển đề tài, nêu rõ vấn đề nào đã được giải quyết, chưa được giải quyết, vấn đề
mới nảy sinh cần được nghiên cứu trong các nghiên cứu tiếp theo.
16
Theo báo cáo mới nhất của We are social (2021), trong năm 2021 lượng người dùng
Social Media (mạng xã hội) trên toàn thế giới đã đạt đến con số 4,2 tỷ, khoảng 53% dân số;
tính riêng ở Việt Nam thì vào tháng 01/2021, có 72 triệu người sử dụng social media tăng 7
triệu (11%) so với năm 2020. Với sự phát triển không ngừng của mạng xã hội hiện nay đã
kéo theo sự bùng nổ lan rộng của loại hình quảng cáo đang “gây bão”, đó là sử dụng chiến
lược Influencer Marketing.
Theo Werner Geyser (2021) đã định nghĩa: “Người có ảnh hưởng là người có khả
năng ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của người khác nhờ thẩm quyền, kiến thức, vị trí
và mối quan hệ với những người theo dõi họ. Lượng người tương tác sẽ phụ thuộc vào quy
mô thị trường mà họ nhắm đến”.
Về định nghĩa, nhiều chuyên gia trong lĩnh vực kinh tế đã nhận định khái niệm
Influencer là thuật ngữ dùng để chỉ người có tầm ảnh hưởng, biết cách tạo xu hướng và có
khả năng ảnh hưởng đến quyết định, hành vi mua hàng của nhóm khách hàng mục tiêu.
Những người này thường có một mức độ nổi tiếng nhất định hoặc có kiến thức và địa vị
đối với nhóm đối tượng khán giả của họ. Với những nội dung hình thức thể hiện hấp dẫn
và cách truyền đạt thông điệp ấn tượng, họ thường thu hút lượng người theo dõi đông đảo
từ 10,000 đến hàng trăm triệu người.
17
Theo như Rob Sanders (2021) và 7Sat , người có tầm ảnh hưởng được chia làm năm
nhóm:
Đây được xem là những người có lượt người theo dõi ít nhất trong các nhóm
Influencer. Họ có thể là người mẫu, photographer tự do, sinh viên múa… và có quan hệ
thân thiết với người hâm mộ. Thông thường, khán giả theo dõi những người ảnh hưởng
siêu nh• này bởi vì họ thật sự có một mối quan hệ thật ngoài đời hoặc là chia sẻ một sự
quan tâm đặc biệt về một chủ đề nào đó trong cuộc sống. Chia sẻ của họ cũng là trải
nghiệm thật sự của một người tiêu dùng bình thường nên mức độ đáng tin rất cao. Họ
không có một nhóm mục tiêu quá lớn và chưa tìm được thị trường ngách cụ thể cho riêng
mình.
Micro Influencer thu hút được lượng người theo dõi đông đảo hơn Nano. Nhóm
người ảnh hưởng này bắt đầu quan tâm nhiều hơn đến nội dung đăng tải trên mạng xã hội
của mình. Những bài viết của họ có phần chỉn chu và tập trung khai thác những mục đích
cụ thể hơn là ngẫu nhiên. Chẳng hạn như beauty bloggger, huấn luyện viên thể hình… Họ
đang cố gắng xây dựng sự kết nối lâu dài với những người theo dõi, có tỷ lệ tương tác rất
cao. Để phát triển hơn về các nội dung mà mình đang nhắm tới, họ sẽ tham gia nhiều hơn
các nền tảng social media đang rất phát triển hiện nay như Tiktok, Youtube, Facebook,
Instagram, …
18
Macro Influencer thường là các “chuyên gia” trong một lĩnh vực nhất định, là nhóm
đối tượng dễ tiếp cận cho doanh nghiệp, cùng với đó là có khả năng thay đổi nhận thức của
người dùng cao, tạo nên những xu hướng mới và tác động mạnh mẽ đến suy nghĩ, hành vi
của fan. Mức độ tương thích và liên quan đến sản phẩm, dịch vụ của nhóm này cũng tương
đối tốt. Nhóm người ảnh hưởng này sở hữu lượng người theo dõi khổng lồ, tuy nhiên tỷ lệ
tương tác lại không quá cao. Do họ đã phát triển quá nhiều mối quan hệ nên họ thường
không có khả năng tương tác nhiều với những người theo dõi. Những người có ảnh hưởng
vĩ mô rất chuyên nghiệp và biết chính xác họ đang làm gì khi nói đến Influencer
Marketing. Nếu một nhãn hàng muốn tìm kiếm một tệp khách hàng đa dạng và chỉ cần mọi
người biết đến thương hiệu của mình thì macro influencer là ý tưởng tuyệt vời để thực hiện
chiến dịch quảng bá sản phẩm.
19
Trong bài nghiên cứu “Hoạt động truyền thông quảng bá thương hiệu có sử dụng
người định hướng dư luận trên Facbook” của Nguyễn Thị Linh Đan đã định nghĩa rằng:
“Người định hướng dư luận (KOL – Key Opinion Leader) hay Người có sức ảnh hưởng
(Influencers hoặc Influentials) là những thuật ngữ dùng để chỉ chung một nhóm người đặc
biệt, có hoạt động tích cực trên mạng xã hội và nhận được sự quan tâm, ủng hộ. Những đối
tượng này rất chuyên nghiệp trong việc quyết định viết hay nói điều gì mà cộng đồng yêu
thích, biết cách tạo ra xu hướng và làm thế nào để giữ được fan trung thành”.
Cả KOL và Influencer đều là những người có tầm ảnh hưởng đến suy nghĩ và quyết
định của người dùng, tuy nhiên vẫn có sự khác biệt nhất định giữa hai khái niệm này:
- Thứ nhất, KOL là những chuyên gia trong một lĩnh vực cụ thể nào đó và đa
phần họ không thường hoạt động nhiều trên mạng xã hội nhiều như
20
- Thứ hai là về khả năng tương tác với người theo dõi, bởi vì hầu như các KOL
có lượng người theo dõi rất lớn (thường là Macro-Influencer hoặc là Mega-
Influencer) và không có nhiều thời gian nên họ thường rất ít tương tác với
fan hơn so với các Influencer.
Tóm lại: Influencer - Người có tầm ảnh hưởng – hiện nay được coi là một ngành
nghề đang được ưu chuộng trên toàn thế giới với khả năng có thu nhập ‘khủng’, được coi
là nghề “hái” ra tiền. Những Influencer là những người thực sự có tài, những người có
tiếng nói nhất định trong lĩnh vực của họ và nhận được niềm tin và sự ủng hộ từ cộng đồng
bằng chính năng lực của bản thân, tạo ra những giá trị cho người theo dõi.
Một trong những lí do chính khiến giới trẻ chọn làm Influencer đó là khả năng lựa
chọn, sự linh hoạt và đa dạng trong công việc (Storey và cộng sự, 2005). Người theo nghề
Influencer sự có được sự linh hoạt trong cách làm việc của họ, họ thường không bị quá giới
hạn theo quy định của người thuê và họ có thể tự do lựa chọn thời gian và địa điểm làm
việc. Bên cạnh đó, việc xác định rằng mình sẽ làm việc cho ai hay tổ chức nào, cách thức
cũng như tần suất làm việc là do bản thân mình quyết định cho nên điều đó hấp dẫn giới
trẻ.
Một là, trở thành một Influencer bạn sẽ có cho mình một công việc mới. Bộ phận
lớn số lượng giới trẻ, nhiều người định hướng bản thân mình sẽ trở thành một Influencer
toàn thời gian, tuy nhiên không phải ai cũng có lượng người theo dõi để có sức ảnh hưởng
đủ lớn trong lĩnh vực mình theo đuổi. Tuy nhiên, Influencer vẫn sẽ có thể là một nghề
21
Hai là, trở thành Influencer không bao giờ là một công việc nhàm chán. Influencer
là một ngành nghề đa dạng. Miễn là bạn yêu thích lĩnh vực của mình, bạn sẽ không bao giờ
cảm thấy chán khi được là người có ảnh hưởng và mang những nội dung ý nghĩa của mình
đến cho những người đang cần. Nếu như bạn có niềm đam mê với việc tạo ra những nội
dung có thể thay đổi nhận thức và dần trở thành một gương mặt quen thuộc, rất nhiều nhãn
hàng sẽ tìm đến và tính chất công việc sẽ không bao giờ nhàm chán do nó thay đổi liên tục.
Người làm Influencer có thể thay đổi phong cách, phương pháp làm việc hay thậm chí là
cả loại hình lẫn tính chất công việc, … Tuy nhiên, chúng ta nên tìm kiếm công việc và
khách hàng trên những trang việc làm uy tín cho Influencer để chọn được những khách
hàng đáng tin cậy, từ đó giảm thiểu các rủi ro, đảm bảo quyền lợi được thanh toán của bản
thân. Hơn nữa, khi biết đầy đủ thông tin cần thiết về nhà tài trợ, họ có thể xác định xem
liệu đối tác có phù hợp với mình không, qua đó hạn chế những bất đồng đáng tiếc xảy ra
trong quá trình hợp tác.
Ba là, trở thành một Influencer nghĩa là bạn đang lan t•a nội dung của chính mình
đến rất nhiều người khác. Những Influencers còn là những người sáng tạo nội dung, và
thực chất, việc sáng tạo nội dung cũng là một cách trở thành Influencer. Nội dung mà bạn
sáng tạo ra, bạn muốn gửi gắm chúng đến cho mọi người, để nội dung ấy sẽ ít nhiều giúp
ích cho những ai theo dõi. Đó chính là một trong những mục đích hàng đầu mà những ai
mong muốn trở thành người có sức ảnh hưởng đều hướng đến cho sự nghiệp của mình. Mô
hình làm việc của Influencer khác so với mô hình làm việc truyền thống rằng, trong thị
trường cạnh tranh đầy mạnh mẽ hiện tại, một doanh nghiệp (nhà tài trợ) có thể ký hợp đồng
làm việc với nhiều Influencer cùng lúc. Quá trình hợp tác chung này không chỉ là cơ hội
tuyệt vời để các Influencer học h•i kiến thức, kinh nghiệm lẫn nhau, trau dồi kỹ năng làm
việc chuyên nghiệp hơn, mà còn khuyến khích họ hòa hợp để đạt được thành quả công việc
cao nhất. Hiệu suất sẽ được cải thiện bởi việc trao đổi thông tin, đóng góp ý tưởng giữa các
Influencer; việc cùng nhau giải quyết vấn đề do đó sẽ trở nên dễ dàng hơn
22
Bốn là, trở thành Influencer bạn sẽ dần trở nên nổi tiếng hơn. Mục tiêu của việc trở
thành Influencer chính là tạo được sức ảnh hưởng đến người khác, và về lâu dài, Influencer
nào cũng muốn bản thân mình được biết đến nhiều hơn. Sự nổi tiếng sẽ mang lại cho
Influencer lượt theo dõi cao, lời mời gọi và những hợp đồng đến từ nhiều thương hiệu uy
tín, … Làm việc càng nhiều, danh tiếng của bạn cũng sẽ càng vươn xa hơn và bạn chắc
chắn sẽ được biết đến nhiều hơn bởi ngay cả những người mà trước đây không hề quan
tâm đến lĩnh vực mà bạn đang hoạt động. Trở thành Influencer sẽ giúp bạn trở nên nổi
tiếng với chính nội dung mà bạn mang lại cho những người theo dõi bạn.
Năm là, trở thành người Influencer mang lại nguồn thu nhập tương đối ổn định.
Theo một số thống kê chỉ trong một vài giờ đi dự sự kiện của một Influencer có lượng
follower là khoảng 100.000 đổ lên trên các nền tảng mạng xã hội sẽ rơi vào khoảng từ
2.000 USD cho tới 3.000 USD tức 45-75 triệu VND. Một đặc quyền khác của Influencer
đó là họ được nhận sự đãi ngộ đặc biệt từ phía nhà tài trợ như được miễn phí sử dụng sản
phẩm hay nhận được mức giá ưu đãi khi mua sản phẩm của nhà tài trợ. Chúng ta có thể lấ
ví dụ như hot streamer Mixi Gaming được tài trợ bởi hãng Corsair nên anh ấy được sử
dụng cả dàn PC và stream deck miễn phí từ phía Corsair.
Nghề làm người ảnh hưởng thường được xem như là nghề tay trái của người nổi
tiếng. Bởi chỉ khi nổi tiếng mới có thể trở thành Influencer. Thông thường, đối với những
người làm Influencer như nghề tay trái thì sẽ có mức thu nhập ổn định từ nghề chính thức
của họ (nghề làm họ trở nên nổi tiếng, VD: MC Trấn Thành,…). Còn đối với những
Influencer như là nghề chính thức thì mức thu nhập dựa trên những nội dung họ tạo ra, hay
những nhãn hàng mà họ đã quảng cáo (VD: Giang ơi, Tú Hảo – quán quân The Face Việt
Nam mùa 2,…) Không nhắc đến những người làm Influencer như là nghề tay trái sẽ
23
Trên hết, các Influencers thường cảm thấy áp lực nếu nhận nhiều việc quá khả năng
hoàn thành của họ hoặc nhận việc với một thông báo, chỉ dẫn không rõ ràng, cụ thể. Điều
này khiến họ tốn thời gian hoàn thành công việc hay phải ngồi làm trong cả ngày nghỉ lễ,
thậm chí, ảnh hưởng đến kế hoạch dài hạn của Influencers. Công sức dành cho những
nhiệm vụ bổ sung của dự án, rồi áp lực công việc mà họ phải chịu tại thời điểm này đôi khi
không được phản ánh lại trong giá cả cho dịch vụ Influence Marketing.
Nếu ở giai đoạn bắt đầu việc trở thành Influencer sẽ khá khó khăn đối với nhiều
người. Một số người đến với Influencer một cách ngẫu nhiên vì họ được chọn. Song nhiều
người khác cần nỗ lực và đam mê mới có được. Hiện tại, thị trường đang bị ảnh hưởng
nghiêm trọng bởi đại dịch Covid. Trên thực tế, rất nhiều sự kiện và lễ hội bị huỷ hoặc hoãn,
một số quan hệ đối tác trả phí bị tạm dừng, huỷ b• hoặc thương lượng lại...
Điều này rõ ràng đã tác động mạnh đến hoạt động cũng như doanh thu của những người
sáng tạo nội dung và Influencers. May mắn thay, trong lĩnh vực Influencer Marketing, dù
là Influencer hay Marketer, đều có một điểm chung, đó là khả năng sáng tạo và phản ứng
nhanh. Vì vậy, chúng ta nên thích nghi hơn là từ b•, xem xét các chiến lược được lên kế
hoạch ban đầu, các khái niệm hoặc đơn giản là thời gian. Sau đó, tiếp thu những ý tưởng
thay thế và sẵn sàng thay đổi định dạng hoặc khái niệm bất cứ khi nào có thể.
Thời gian dành cho mạng xã hội đã tăng lên đáng kể và các nền tảng như YouTube,
Facebook, Instagram, Tiktok… hiện là một phần trong cuộc sống hàng ngày của cộng
đồng. “Mạng xã hội đã thay đổi cơ bản cách mọi người tương tác và giao tiếp với nhau để
24
“Influencers và người tiêu thụ đều đồng ý rằng tính xác thực là một trong những
công cụ hiệu quả nhất cho việc hợp tác thương hiệu” (Hall Katie, 2016). Điều nay có nghĩa
là độ tín cậy của mỗi influencer phụ thuộc vào nội dung mà họ truyền tải, thương hiệu mà
họ hợp tác. Thông thường các Influencer sẽ có ít nhất hai tài khoản mạng xã hội, thậm chí
là trang web riêng để hỗ trợ cho việc xây dựng hình ảnh thương hiệu của mình. Với tốc độ
phát triển của Digital (kĩ thuật số), việc sở hữu thương hiệu cá nhân mạnh đang dần trở nên
quan trọng nếu như muốn thành công trên mạng xã hội. Điều này đã được minh chứng bởi
các Influencers trên Tiktok, Youtube, Instagram,… Đôi khi trong thực tế, các Influencers
phải đối mặt với những chỉ trích, phản ánh tiêu cực thậm chí là tẩy chay lâu dài chỉ với một
nội dung mà họ nghĩ là vui hoặc giải trí trên các nền tảng. Nội dung đó được chia sẻ rộng
rãi để tẩy chay, lên án, dần dần uy tín của Influencers bị ảnh hưởng nặng nề, không ai
muốn xem nội dung mà họ đăng tải hoặc muốn kết hợp với họ để làm quảng cáo. Vậy nên,
các Influencers phải tìm hiểu rõ giá trị văn hóa của từng nội dung mà họ đăng tải có bị
phản cảm đối với người xem hay không.
Influencer (người có tầm ảnh hưởng) vẫn còn nhiều tiềm năng trong tương lai.
Influencer tại thời điểm hiện tại không chỉ là một ca sĩ nổi tiếng xuất hiện trên sóng truyền
hình, quảng bá sản phẩm không còn chỉ cầm sản phẩm quảng bá như trước. Influencer thời
đại 4.0 không còn như vậy. Sản phẩm có nhiều cách được quảng cáo phổ biến hơn các kênh
phương tiện truyền thống đại chúng.
25
- Người mua hàng có luôn có xu hướng đặt niềm tin vào các sản phẩm được truyền
tai của một người nào đó, người quen, người tiêu dùng phản hồi, tin tưởng. Vì vậy
mà Influencer là công cụ marketing sử dụng tiếng nói của người có ảnh hưởng vẫn
sẽ là xu hướng trong tương lai.
- Cải thiện mức độ cạnh tranh của một sản phẩm trong cùng một phân khúc hay cùng
một chức năng của sản phẩm trên thị trường hiện có.
- Tạo được thói quen tin dùng các sản phẩm do một hay nhiều Influencer quảng bá và
mang lại động lực lựa chọn đến tâm lý của khách hàng khi mua sắm các sản phẩm.
- Thu hút được nhiều khách hàng tiềm năng từ các sản phẩm khác sang sử dụng.
- Mức độ phủ sóng của các Influencer không chỉ đơn thuần là các kênh truyền thông
truyền thống mà còn bao gồm có các nền tảng mạng xã hội, trực tuyến giao lưu trực
tiếp như NimoTV, Bigo,…
Theo các nhận định của các chuyên gia đánh giá về cách tiếp thị sản phẩm thông
qua người ảnh hưởng không chỉ mang đến cho thương hiệu một ấn tượng ban đầu, mà nó
tạo cho khách hàng tiềm năng những ấn tượng về sản phẩm. Vì vậy các thương hiệu cần
chọn đúng người có sức ảnh hưởng để mang lại hiệu quả tốt nhất cho công ty.
2.2. Lý thuyết chung liên quan đến ý định trở thành Influencer
Lý thuyết hành vi hợp lý được phát triển lần đầu vào năm 1967 bởi Fishbein, sau đó
đã được sửa đổi và mở rộng bởi Ajzen và Fishbein (1975). Trong lý thuyết này đã đặt nền
móng cơ sở và dẫn dắt về nghiên cứu tâm lý của các chủ thể cá nhân trong xã hội.
26
Dựa trên lý thuyết về hành vi hợp lý, việc các chủ thể thực hiện một hành vi đều
xuất phát từ lý trí “ Hầu hết các hành vi có tính xã hội đều được thực hiện dưới sự kỉểm
soát của ý chí và vì vậy, được dự đoán từ ý định” (Ajzen & Fishbein, 1980). Hành động
được dựa trên duy lý bao gồm hai yếu tố là thái độ và chuẩn mực chủ quan.
Ý định Hành vi
Dựa trên nền tảng lý thuyết TRA mà (Ajzen và Fishbein, 1980) ta có thể nhận biết
được hành vi của chủ thể nghiên cứu:
- Thái độ, hành động của một người sẽ thực hiện dựa trên hành vi đã từng thực hiện,
có ý định và bản thân chủ thể thực hiện hành động này nhận được các hiệu ứng tích
cực từ hành vi đó, cùng với sự ủng hộ từ những người có mối quan hệ quan trọng
đối với bản thân họ (gia đình, bạn bè, người thân…) (Ajzen và Fishbein, 1980). Dựa
trên nền tảng lý thuyết, “ thái độ ” bị chi phối bởi hai yếu tố ảnh hưởng đến hành vi
cụ thể (I) Hành động mang lại những kết quả theo hương tích cực hoặc
27
TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com
tiêu cực (II) Được đánh giá nhận thức bởi cộng đồng và ảnh hưởng đến tư duy của
chủ thể.
- Chuẩn mực chủ quan tác động của hai nhân tố:
+ Nhận thức về chuẩn mực: có liên quan đến lòng tin của một người quan trọng có
tác động đến sự quyết định của cá nhân. Người quan trọng sẽ đưa ra quyết định cá
nhân có thực hiện hành vi đó hay không.
+ Nhận thức về mức độ cá nhân đó nên lắng nghe theo người có ảnh hưởng.
Việc áp dụng lý thuyết hành động hợp lý có thể sử dụng để giải thích nhiều hành vi
của con người; tuy nhiên trong các tình huống mang tính phức tạp các hành động của các
nhân bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác như các cơ hội hoặc nguồn lực (tiền, thời gian và
các kỹ năng), áp dụng riêng TRA lại chưa đủ các lý giải. Để đưa nên lý giải các hành vi
như trên, người viết sử dụng thêm lý thuyét hành vi dự đinh (TPB).
Dựa trên lý thuyết hành động hợp lý (TRA) (Fishbein & Ajzen, 1975) Ajzen đã phát
triển thuyết hành vi dự định ( Theory of Planned Behavior- TPB) vào năm 1985 và hoàn
thành năm 1991 (Ajzen, 1985; Ajzen, 1991). TPB ra đời để bổ sung những khuyết điểm
của TRA; trong những tình huống các cá nhân hoàn toàn không thể kiểm soát hành
vi của bản thân và các chuẩn mực chủ quan không thể giải thích được hành vi đó (Hasen &
Partner, 2004).
TPB bao gồm ba nhân tố ảnh hưởng đến thực hiện hành vi: thái độ đối với hành vi,
nhận thức áp lực xã hội hay ảnh hưởng của xã hội hay ảnh hưởng của hưởng xã hội đối với
hành vi cá nhân, khả năng kiểm soát hành vi cá nhân, khả năng kiếm soát hành vi cảm nhận
(Perceived Behavioral Control – PBC). So với mô hình TRA, mô hình TPB có bổ sung
thêm anht hưởng của các nhân tố PBC đến ý định để thực hiện hành vi.
Cũng giống như TRA, mô hình TPB đề cập đến hành vi (behavior) dựa trên những
biểu hiện có thể quan sát được của hành vi đó, được thực hiện (hoặc không được thực
28
TRB bổ sung cho TRA bằng việc thêm bào hành vi nhận thức kiểm soát hành vi
được cảm nhận. Hành vi cảm nhận có thể cho ra cái nhìn trực quan về việc cá nhân thực
hiện hành vi đó khó khăn hay dễ dàng. Theo TPB các nhận thức nổi bật được cho là các
nền tảng quyết định ý định và hành vi cá nhân. Các nhận thức quan trọng bao gồm có ba
nhận thức là: nhận thức hành vi được xem là ảnh hưởng đến thái độ; nhận thức chuẩn mực
được xem là tiền đề của yếu tố chuẩn mực chủ quan; và nhận thức kiểm soát hành vi được
xem là tiền đề của khả năng kiểm soát hành vi được cảm nhận (Ajzen,1991) (Hình 2).
Nhận thức
chuẩn mực
(Normative
beliefs)
29
TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com
Hình 2: Mô hình Lý thuyết hành vi có kế hoạch (TPB) (Ajzen, 1991)
2.2.3. Khái quát các nhân tố tác động đến Ý định trở thành Influencer
2.2.3.1. Ý định
Theo Krueger (2003), ý định là trạng thái nhận thức ngay trước khi thực hiện một
hành vi. Mọi hành vi đều bắt đầu từ những ý định cho dù đó là ý định ngớ ngẩn hay rõ
ràng, được chuẩn bị kỹ lư ng. Ý định là trạng thái nhận thức ngay trước khi thực hiện một
hành vi (Krueger, 2003). Ý định hành vi bao gồm các yếu tố thúc đẩy ảnh hưởng đến một
hành vi nhất định; ý định càng mạnh thì hành vi càng có khả năng được thực hiện cao.
Trong nghiên cứu của mình, Ajzen & Fishbein đã phân tích rõ hơn về ý định với các thành
phần biểu hiện của nó. Ý định liên quan đến bốn thành phần khác nhau: hành vi, mục tiêu
(hay vấn đề mà chủ thể nhắm tới), tình trạng của hành vi đang thực hiện, thời điểm hành vi
này đang diễn ra (Fishbein & Ajzen, 1975). Để có một hành vi bất kì thì cá nhân phải tự
cảm nhận vấn đề đó trước khi thực hiện. Việc cảm nhận này có vai trò quan trọng để đưa ra
quyết định cuối cùng: thực hiện hay không thực hiện. Theo Krueger (1993), ý định đại diện
cho mức độ cam kết về hành vi sẽ làm trong tương lai. Công trình nghiên cứu của Krueger
& ctg (2000) cho rằng, ý định là một tiền đề của hành vi dự định, còn với Luthje & Franke
(2004) thì ý định chính là dự đoán tốt nhất cho hành vi được thực hiện.
Ý định trở thành Freelancer là trạng thái tâm lý cá nhân hướng đến việc hình thành
ý tưởng, lựa chọn theo đuổi ngành nghề tự do và có mong muốn đạt được điều đó. Người
có ý định trở thành Freelancer phải chấp nhận đầu tư vốn, trang bị kiến thức cho bản thân,
để phát triển sự nghiệp, hướng đến mục đích tìm kiếm lợi nhuận và đóng góp năng lực và
kỹ năng cho đất nước, cho cộng đồng.
2.2.3.3. Các nhân tố tác động đến Ý định trở thành Influencer
30
Trong quá trình lựa chọn nghề nghiệp, quyết định của các bạn trẻ đặc biệt là đối tượng sinh
viên thường bị chi phối bởi các chủ thể trong xã hội khi họ coi hành động hay ý kiến, quan
điểm của gia đình, bạn bè,... là những nhận thức xã hội mà một cá nhân tuân thủ theo.
Nhận thức xã hội là cảm nhận những áp lực, mức độ quan tâm xã hội để đi đến hành
vi (Li¡án & ctg, 2005). Còn về nhận thức xã hội theo Fishbein & Ajzen (1975), được định
nghĩa là nhận thức của một cá nhân với các ý kiến cho rằng hành vi nên hay không nên
được thực hiện từ những người quan trọng của cá nhân đó. Nó là tác động tâm lý đối với
hành vi của con người và giúp con người suy xét để đi đến một quyết định. Ở nghiên cứu
này, các biến quan sát của nhận thức xã hội gắn liền với việc bạn bè, gia đình và những
người quan trọng có ủng hộ hành vi một cá nhân trở thành Freelancer hay không. Điều này
xuất phát từ văn hóa tổ chức, văn hóa gia đình. Vì vậy, nhóm nghiên cứu k† vọng nhận
thức xã hội sẽ định hướng đến ý định trở thành Freelancer, suy nghĩ, hành vi của một cá
nhân và quyết định tìm hiểu rằng những lời cổ vũ, động viên hay các ý kiến phản bác, chê
trách từ những người quan trọng với các đáp viên sẽ làm gia tăng hay giảm sút ý định trở
thành Freelancer.
31
Theo tháp nhu cầu nổi tiếng của Maslow, nhu cầu của con người được chia theo năm tầng
của kim tự tháp từ thấp đến cao: sinh lý (physiological), an toàn (safety), quan hệ xã hội
(love/belonging), kính trọng (esteem), thể hiện bản thân (self – actualization). Từ đó, ta
thấy được nhu cầu thể hiện bản thân là nhu cầu cao nhất của con người cũng là một trong
những nhân tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến ý định trở thành Influencer của giới trẻ.
e. Thái độ cá nhân
Mỗi người đều có quan điểm khác nhau về một thứ, ví dụ, mọi người có thể nhìn vào một
nửa cái chai và cho rằng đó là chiếc chai đầy một nửa hay rỗng một nửa. Hiểu nôm na thì
đây chính là thái độ cá nhân.
32
Hiện nay, muốn làm bất cứ việc gì trong bất kì ngành nghề nào, bản thân mỗi người cần
phải có kiến thức chuyên môn về ngành nghề đó, bên cạnh đó là các kĩ năng mềm thiết
yếu. Vốn con người thực chất là một hình thức vốn vô hình khi so sánh với các hình thức
vốn hữu hình khác. Trong bài nghiên cứu “Tác động của vốn con người đến tăng trưởng
năng suất lao động ở Việt Nam” của Nguyễn Thị Đông, Lê Thị Kim Huệ (2018), vốn con
người được hiểu là “những kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm được tích lũy chủ yếu thông
qua quá trình đầu tư suốt đời cho giáo dục đào tạo cũng như quá trình tích lũy kinh
nghiệm”. Sở hữu nguồn vốn kỹ năng, kiến thức tốt sẽ giúp các bạn trẻ có thêm tự tin để
theo đuổi đam mê của bản thân, tạo ra những giá trị kinh tế, xã hội cho đất nước, cho cộng
đồng. Theo như định nghĩa của J. Van den Born, Freelancers kinh doanh chất xám và kĩ
năng của chính mình ở một hoặc một số lĩnh vực, vậy nên vốn con người rõ ràng có tầm
quan trọng rất lớn trong suốt quá trình nghề nghiệp của họ. Nghiên cứu sẽ xem xét nhận
định về vốn con người của từng cá nhân có ảnh hưởng như thế nào đến ý định trở thành
Freelancer của các bạn trẻ thế hệ ngày nay.
33
Trong thời đại việc mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, bùng nổ như hiện nay, số người tham
gia sử dụng các nền tảng mạng xã hội trên toàn thế giới lên đến con số trên toàn thế giới đã
chạm tới con số 3.78 tỷ người, chiếm khoảng gần 50% tổng dân số trên thế giới (hơn 7,8 tỷ
người) và con số này dự kiến sẽ tiếp tục gia tăng trong tương lai gần.1
1 Xu hướng internet 2021. Số liệu thống kê & thông tin ở Mỹ và trên toàn thế giới
(vpnmentor.com)
34
Xét trên khu vực Châu Á, micro-influencer là nhóm người ảnh hưởng chiếm số lượng
nhiều nhất đối với hầu hết các quốc gia trong khu vực, chỉ ngoại trừ Myanmar, nơi marco-
influencer thống trị. Ngoài ra, lương micro-influencer còn tăng trưởng mạnh mẽ ở các quốc
gia như Malaysia, Thái Lan, Indonesia và Philippines.2
2 https://marketingai.admicro.vn/bao-cao-toan-canh-thi-truong-influencer-marketing-
chau-a-nam-2020/
35
Trung Quốc là nơi mà lĩnh vực Influencer Marketing được xem là đi trước thế giới đến vài
năm và chuyên đào tạo Influencer một cách bài bản. Họ có thể tự thành lập cả thương hiệu
riêng, tự sản xuất và tự bán các sản phẩm được thiết kế theo nhu cầu thị trường, nổi bật
nhất phải kể đến như: Ruhnn, Fan Xing You Xuan, PBLAB, Yu Jia Yu Le… Lĩnh vực
Influencer Marketing tại Trung Quốc gắn liền với Social Commerc, trong đó các Influencer
sẽ livestream các Influencer trực tiếp trên các nền tảng mạng xã hội để bán hàng, nhờ vào
lời mời gọi của các Influencer, đã giúp các thương hiệu vừa có thể truyền thông, vừa gia
tăng doanh số lớn. Các Influencer nổi tiếng được xem là những ông hoàng-bà hoàng
livestream Trung Quốc như Viya Huang, Li Jiaqi, Xinba, trong mỗi buổi livestream, họ có
thể kiếm dc hàng trăm triệu USD.
Một xu hướng mới nổi gần đây là sử dụng các nhân vật hư cấu được biết tới như những
người ảnh hưởng. Xu hướng này đã được bắt đầu từ Lil Miquela - một người ảnh hưởng
36
5.1.2. Influencer tiếp tục là xu hướng việc làm của giới trẻ Hồ Chí Minh nói riêng và
giới trẻ Việt Nam nói chung
5.1.2.1. Việc trở thành người có tầm ảnh hưởng đang nhận được sự quan tâm tích
cực và được kỳ vọng phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai
Tại Việt Nam, số lượng Influencer đã và đang ngày càng tăng lên. Theo 7SAT, nền tảng
Social Commerce, hiện nay đã thành công chiêu mộ hơn 5000 Influencer; trung bình mỗi
tháng đã thu hút hơn 500 Influencer mới4. Cũng theo như nghiên cứu của Innity tính tới
8/2020, một công ty truyền thông trực tuyến, nướcta có đến 21,793 profile Qualified
Influencer (Người có sức ảnh hưởng đạt chuẩn) và mỗi quý xuất hiện thêm truhng bình vào
khoảng 180-280 Influencers mới, lượng Influencer ở Facebook chiếm đa số (61%), miền
Nam được xem là nơi tập hợp nhiều Influencer nhất và Facebook là nền tảng mạng xã hội
được Influencer dùng nhiều nhất. Tỷ lệ Influencer hoạt động giữa miền nam và miền bắc
lại khá chênh lệch (60% so với 33%), 7% còn lại là ở miện trung 5. Nhu cầu thị
3 China's Flawless AI Influencers Are the Hot New Queens of Advertising (insider.com)
4 https://theinfluencer.vn/buoc-dot-pha-cung-influencer-trong-mua-dich-1395.html?
fbclid=IwAR3VGd0VM5I0Y_p7jcn6WuHRRxxx4IPytfpJuvPFo-
aO5anHRzSN0OWSvds
5 https://www.brandsvietnam.com/20771-Tong-quan-thi-truong-Influencer-Viet-Nam-
nua-dau-nam-2020
37
5.1.2.2. Tầm quan trọng của Influencer đối với các doanh nghiệp trong nước và ngoài
nước
Do sự phát triển của mạng xã hội, các nhà tiếp thị có thể dễ dàng nắm bắt được nhu cầu
của khách hàng hơn. Họ nhận thấy rằng Influencer đã trở thành những đối tượng thích hợp
để tiếp cận với khách hàng. Tuy nhiên, không phải chỉ sử dụng Influencer có lượng theo
dõi lớn là có thể thành công trong việc quảng bá thương hiệu, chỉ có những Influencer tự
liên kết được với khán giả bằng nội dung sáng tạo của bản thân họ mới là những Influencer
thích hợp cho việc quảng bá thương hiệu, đặc biệt là nhóm micro-influencer. Amandeep
Singh, Giám đốc Kinh doanh & Giám đốc Chi nhánh, VMLY & R Delhi cho biết: “Nếu coi
toàn bộ người nổi tiếng kể cả những micro-influencer như một kim tự tháp, thì mức độ ảnh
hưởng cao nhất nằm ở đáy kim tự tháp và đó là lý do tại sao
38
Dù các micro-influencers có lượng người theo dõi ít •i (10000 người – 50000 người)
nhưng tất cả người theo dõi họ đều trung thành và đáng tin cậy. Ngân sách cho việc quảng
cáo với mỗi influencers sẽ có giá cả khác nhau tùy thuộc vào mức độ ảnh hưởng, tương tác
và nội dung mà họ sẽ đăng tải và hầu hết các micro-influencers sẽ không quá đắt đ• như
các mega-influencers như MC Trấn Thành,… Các micro-influencers thường là các chuyên
gia trong lĩnh vực mà họ đăng tải, vì vậy các nhà tiếp thị có thể cân nhắc ngân sách phù
hợp với influencer mà lựa chọn mà vẫn tối đa được hiệu quả của việc quảng bá thương
hiệu.
Thời đại công nghệ 4.0 phát triển, ở đâu cũng có sự xuất hiện của mạng xã hội. Mạng xã
hội càng phát triển thì các nhà tiếp thị càng dễ dàng quảng bá sản phẩm. Việt Nam có
lượng truy cập mạng xã hội lớn nhất Đông Nam Á, vì vậy việc sử dụng hình ảnh Influencer
để quảng cáo thương hiệu là một trong những cách tiếp thị hiệu quả. Sơn Tùng MTP, nghệ
sĩ nổi tiếng nhất VPOP, có số lượng khủng người theo dõi trên các nền tảng mạng xã hội
(hơn 10 triệu người theo dõi). Oppo dù ra mắt muộn hơn ở thị trường Việt Nam so với các
hãng điện thoại thông minh như Samsung, Apple, Sony nhưng việc thông minh trong chiến
lược influencer marketing điển hình là Sơn Tùng MTP đã giúp cho Oppo có một vị trí
vững chắc trên thị trường Việt Nam.. Năm 2019, Influencer Marketing đã đóng góp rất
nhiều cho thành quả của ngành truyền thông quảng cáo, điển hình Shopee và Tiki là hai
doanh nghiệp Thương mại điện tử có vị trí cuối top 5 các thương mại điện tử xét về số
lượng truy cập vào năm 2017 đã leo lên vị trí 1 và 3 trong năm 2019. Dần dần các nhà tiếp
thị sử dụng các micro-influencers nhiều hơn là các mega-influencers do xu hướng quốc tế
và chi phí đi kèm với hiệu quả của việc tiếp thị đem lại. Theo thời gian, càng có nhiều
người trở thành influencer do đó số lượng micro-influencers ngày càng nhiều, influencer
đang trở thành một nghề “hot” đối với giới trẻ bởi vì họ có thể lan t•a đam mê của mình mà
còn có thể mang lại lợi nhuận cho bản thân.
39
5.2.1. Kiến nghị đối với giới trẻ Thành phố Hồ Chí Minh
Bước vào kỉ nguyên của các nền tảng công nghệ mạng xã hội với sự thay đổi nhanh chóng
của các công ty truyền thông và quảng cáo nền tảng công nghệ,phát kiến mới trong nhiều
lĩnh vực liên quan đến Influencer. Cách thức để trở thành một người nổi tiếng luôn trở nên
dễ dàng đối với giới trẻ bạn có thể trở thành bất kì người nổi tiếng của các mạng xã hội nào
như Youtuber, Tiktoker, hot face … Được so sánh với thời những thời điểm
40
Nếu so sánh biểu đồ sử dụng một nền tảng mạng xã hội cụ thể thì có thể dựa vào thống kê
của Napoleoncat chúng ta có thể nhận thấy được sự gia tăng rõ từ năm 2019 đến cuối tháng
sáu năm 2020 số lượng người dùng Facebook đến từ Việt Nam tăng từ 45,3 triệu ngừoi lên
đến 69,28 triệu người số lượng tăng gần xấp sỉ 53% chỉ sau một năm cho thấy một lượng
người dùng tăng bùng nổ đối với mạng xã hội lớn nhất thế giới này. Kéo theo đó cùng với
sự gia tăng số lượng của người dùng thì chúng ta cũng thấy số lượng các hot face đến từ
Facebook cũng tăng một số lượng đáng kể đối với người theo dõi. Đây là một trong những
khía cạnh giúp các bạn Influencer có thể gia tăng số lượng người theo dõi nhờ sự gia tăng
người dùng đột biến của nền tảng mạng xã hội này dựa vào các bài viết hoặc hoạt động xã
hội để gia tăng tương tác.
Các bản trẻ có thể dựa vào các xu hướng hiện tại có trên Facebook theo kịp các xu hướng
đang có sẵn trên thị trường để gia tăng lượng tương tác người dùng lượt thích, theo dõi
hoặc chia sẻ để có được sự chú ý từ các nhãn hàng hoặc công ty truyền thông quảng cáo để
gia tăng sự ảnh hưởng của bản thân.
Các Influencer hiện tại phần lớn số người có khả năng giao tiếp tốt trực tiếp trước đám
đông có số lượng khá khiêm tốn. Hầu hết các influencer trên mạng xã hội đa phần là sẽ
nhận job về chụp hình quảng cáo khá nhiều nhưng các bạn chưa khai thác hết được khía
cạnh lĩnh vực bán hàng online nhờ sự nổi tiếng của bản thân, việc vừa làm Influencer vừa
bán hàng online là hình thức khá phổ biến bên Trung Quốc thu về một lượng tiền khổng lồ
vừa thu hút lượng người theo dõi mình trở nên đông hơn cũng như gia tăng thu nhập từ
việc bán hàng online cho các cửa hàng hoặc tự thân kinh doanh riêng.
5.2.1.3. Rèn luyện kĩ năng chống lại các ý kiến tiêu cực
41
Đối với người thân gia đình, bạn bè nên có cái nhìn tích cực và cởi mở đối với các ngành
nghề khi các con cái của họ chọn nghề nghiệp. Đối với các bạn trẻ khi trưởng thành hơn thì
chúng ta cũng gia tăn trách nhiệm theo thời gian đối với bản thân và gia đình của mình hãy
luôn luôn chịu trách nhiệm trước sự lựa chọn của bản thân. Việc định hướng nghề nghiệp
từ gia đình đôi khi sẽ tạo một số lợi ích hoặc bất lợi cho con của họ nhưng về định hướng
lâu dài việc áp đặt một thứ gì đó lên bản thân một người vô hình dung cũng tạo nên một áp
lực vô hình khi người đó vấp ngã hoặc làm sai điều gì đó. Cha mẹ hãy đầu tư giá trị cho
con cái những giá trị trong tương lai để con cái của họ có thể phát triển một cách đúng đắn.
Khi bạn bè có một quyết định trở thành một Influnencer thì hãy luôn ủng hộ họ luôn có
thái độ lạc quan và tích cực tạo động lực cho họ để phát triển bản thân tương lai.
Hiện tại các Influencer tại Việt Nam đang có xu hướng bị xã hội áp đặt ánh mắt khá tiêu
cực là làm dâu trăm họ cho công chúng hoặc chỉ để mục đích giải trí. Chúng ta cần có cái
nhìn cởi mở hơn về nghề nghiệp này cũng như một cái nhìn tích cực đối với người nổi
tiếng việc người nổi tiếng cũng như mọi ngành nghề khác hãy luôn có cái nhìn tích cực đối
với công việc này.
42
- Các chương trình đào tạo giáo dục các bạn trẻ:
Hiện nay với sự bùng nổi của các nền tảng mạng xã hội với sự gia tăng của các Influencer
liên tục nhưng các chương trình đào tạo các Influencer một cách bài bản thì hiện nay tại
Việt Nam chỉ bao gồm các công ty giải trí truyền thông mời gọi các Influencer đã có một
số lượng người theo dõi nhất định. Với sự tự phát của các Influencer không được thông
qua đào tạo trường lớp tạo nên một sự ảnh hưởng tiêu cực không hề nh• đối với ngành
nghề này.
Hướng dẫn nghề nghiệp đào tạo cho các sinh viên học sinh về Influencer. Các chương trình
đào tạo hướng nghiệp làm người nổi tiếng hiện khá ít được quan tâm và số lượng học viên
còn rất ít. Cần có sự đổi mới và cách tiếp cận cung cấp thông tin kiến thức phù hợp để các
học viên có khả năng tích hợp các kiến thức và các quy tắc ứng xử phù hợp đối với giới
truyền thông văn hoá đại chúng.
5.2.5. Kiến nghị đối với các bộ phận tư vấn nghề nghiệp
Hiện tại các nơi có tổ chức đào tạo thành một người nổi tiếng hay ngôi sao thực thụ chưa
có nhiều chỉ đa phần là sự nổi tiếng đến từ tự bản thân các Influencer thu hút sự quan tâm
đến từ mọi người xung quanh bằng cách tham gia các hoạt động game show, chương trình
truyền hình, các nền tảng mạng xã hội thu hút các lượt theo dõi. Các công ty làm về mảng
truyền thông phổ biến nhất ở nước ta là công ty Yeah! Nơi thu hút các tài năng mới nổi
hoặc có năng khiếu bẩm sinh về hoạt động nghệ thuật có khả năng nó hoặc diễn lưu loát
43
Chính sách truyền thông quảng bá được Chính phủ Việt Nam đặc biệt quan tâm bởi đó là
hoạt động truyền thông nhằm nâng cao nhận thức về tư tưởng của Đảng và nhà nước đến
với người dân trên toàn cả nước, bảo đảm quyền lực của Chính phủ, giữ gìn, bản sắc văn
hóa của quốc gia. Nhà nước ta có cơ quan Bộ thông tin tuyên truyền thông. Đài truyền hình
nhà nước Việt Nam là nơi tổ chức cung cấp thông tin trực tuyến và là nơi cung cấp thông
tin trung gian giữa Nhà nước đến toàn thể người dân cả nước, các nơi cung cấp thông tin
sự kiện và các kênh phương tiện mạng xã hội cũng như truyền hình nhà nước hoặc các tổ
chức công ty tư nhân. Các Influencer thường sẽ không chú ý đến các kênh truyền thông
nhà nước nên sẽ có nhiều phát ngôn, nhận thức sai lệch đến các phát ngôn của mình sẽ có
thể ảnh hưởng hoặc liên quan đến chính trị sẽ gây mất trật tự xã hội.
Influencer là từ chỉ đến những người nổi tiếng được nhiều người chú ý đến
(McCracken,1989). Ngoài ra họ được mọi ngừoi yêu thích rất nhiều. Những người yêu
thích ở đây thường họ sẽ theo những gì mà thần tượng họ thích. Dựa trên sự ưu thích trên
cũng chính là nền tảng để nhiều thương hiệu sử dụng người nổi tiếng để quảng bá cho sản
phẩm/dịch vụ của mình để các người hâm mộ có thể chú ý đến các sản phẩm. Từ Đại diện
thương hiệu (Brand Ambassador) đã có từ lâu. Trong một đoạn của bài báo How to
Become a Brand Ambassador trên trang Brand Ambassador World cho rằng “Đại diện
thương hiệu là một người được thuê bởi một tổ chức hoặc công ty để đại diện cho một
thương hiệu trong một hình ảnh tích cực giúp nâng cao nhận thức thương hiệu và bán
hàng”.Có nhiều nghiên cứu được thực hiện trên toàn cầu về việc sử dụng các người nổi
tiếng để làm đại sứ cho thương hiệu của mình. Rashid, Nallamuthu & Sidin (2002) đã thực
hiện một mô hình nghiên cứu về “Nhận thức của người tiêu dùng đối với hình ảnh người
nổi tiếng trong quảng cáo” tại Malaysia. Kết quả nghiên cứu được đưa ra rằng
44
5.3. Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo
45