ΑΓΝΩΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Θουκυδίδης 5.84.2-5.86.

1 

Εισαγωγή Ο Διάλογος των Μηλίων με τους Αθηναίους είναι ένα από τα δραματικότερα επεισόδια του Πελοποννησιακού
Πολέμου και εξιστορείται στο 5ο βιβλίο της Ιστορίας του Θουκυδίδη. Ο διάλογος αυτός έχει μείνει στην ιστορία ως η
αντιπαράθεση του δικαίου έναντι της ισχύος.

Το περιστατικό συνέβη το 416 π.Χ.. Οι Αθηναίοι επιτέθηκαν στην Μήλο, μια μικρή, Λακεδαιμονική αποικία, με σκοπό να την
αναγκάσουν να ενταχθεί στην Αθηναϊκή Συμμαχία. Οι Μήλιοι ζήτησαν να γίνει σεβαστό το δικαίωμά τους να μείνουν ουδέτεροι
στη σύγκρουση των Αθηναίων με τη Σπάρτη. Τελικά οι Αθηναίοι εκμεταλλευόμενοι την τεράστια στρατιωτική τους υπεροχή
καταλαμβάνουν την Μήλο, εκτελούν όλους τους ενήλικους άνδρες, και εξανδραποδίζουν τις γυναίκες και τα παιδιά,
εγκαθιστώντας στο νησί Αθηναίους εποίκους.

Αδίδακτο Κείμενο

84.2] οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιμονίων μέν εἰσιν ἄποικοι, τῶν δ’ Ἀθηναίων οὐκ ἤθελον ὑπακούειν ὥσπερ οἱ ἄλλοι 
νησιῶται, ἀλλὰ τὸ μὲν πρῶτον οὐδετέρων ὄντες ἡσύχαζον, ἔπειτα ὡς αὐτοὺς ἠνάγκαζον οἱ Ἀθηναῖοι δῃοῦντες τὴν
γῆν, ἐς πόλεμον φανερὸν κατέστησαν. [5.84.3] στρατοπεδευσάμενοι οὖν ἐς τὴν γῆν αὐτῶν  τῇ παρασκευῇ ταύτῃ οἱ
στρατηγοὶ Κλεομήδης τε ὁ Λυκομήδους καὶ Τεισίας ὁ Τεισιμάχου, πρὶν ἀδικεῖν τι τῆς γῆς, λόγους πρῶτον
ποιησομένους ἔπεμψαν πρέσβεις. οὓς οἱ Μήλιοι πρὸς μὲν τὸ πλῆθος οὐκ ἤγαγον, ἐν δὲ ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοῖς ὀλίγοις
λέγειν ἐκέλευον περὶ ὧν ἥκουσιν. [5.85.1] οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων πρέσβεις ἔλεγον τοιάδε. «ἐπειδὴ οὐ πρὸς τὸ πλῆθος
οἱ λόγοι γίγνονται, ὅπως δὴ μὴ ξυνεχεῖ ῥήσει οἱ πολλοὶ ἐπαγωγὰ καὶ ἀνέλεγκτα ἐσάπαξ ἀκούσαντες ἡμῶν
ἀπατηθῶσιν (γιγνώσκομεν γὰρ ὅτι τοῦτο φρονεῖ ἡμῶν ἡ ἐς τοὺς ὀλίγους ἀγωγή), ὑμεῖς οἱ καθήμενοι ἔτι
ἀσφαλέστερον ποιήσατε. καθ’ ἕκαστον γὰρ καὶ μηδ’ ὑμεῖς ἑνὶ λόγῳ, ἀλλὰ πρὸς τὸ μὴ δοκοῦν ἐπιτηδείως λέγεσθαι
εὐθὺς ὑπολαμβάνοντες κρίνετε. καὶ πρῶτον εἰ ἀρέσκει ὡς λέγομεν εἴπατε.» [5.86.1] οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι
ἀπεκρίναντο «ἡ μὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ’ ἡσυχίαν ἀλλήλους οὐ ψέγεται, τὰ δὲ τοῦ πολέμου παρόντα ἤδη
καὶ οὐ μέλλοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται. ὁρῶμεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς ἥκοντας ὑμᾶς τῶν λεχθησομένων καὶ
τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενομένοις μὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι’ αὐτὸ μὴ ἐνδοῦσι πόλεμον ἡμῖν
φέρουσαν, πεισθεῖσι δὲ δουλείαν.»

Παρατηρήσεις

1) Να μεταφράσετε το παρακάτω χωρίο: οἱ δὲ τῶν Μηλίων ξύνεδροι ἀπεκρίναντο «ἡ μὲν ἐπιείκεια τοῦ διδάσκειν καθ’ ἡσυχίαν
ἀλλήλους οὐ ψέγεται, τὰ δὲ τοῦ πολέμου παρόντα ἤδη καὶ οὐ μέλλοντα διαφέροντα αὐτοῦ φαίνεται. ὁρῶμεν γὰρ αὐτούς τε κριτὰς
ἥκοντας ὑμᾶς τῶν λεχθησομένων καὶ τὴν τελευτὴν ἐξ αὐτοῦ κατὰ τὸ εἰκὸς περιγενομένοις μὲν τῷ δικαίῳ καὶ δι’ αὐτὸ μὴ ἐνδοῦσι
πόλεμον ἡμῖν φέρουσαν, πεισθεῖσι δὲ δουλείαν.»

Μονάδες 10

2) Ποιες ενστάσεις εξέφρασαν οι πρέσβεις των Αθηναίων στις διαπραγματεύσεις με τους Μηλίους;

Μονάδες 10

3α) Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι:

ὑπακούειν: τον ίδιο τύπο στον Μέλλοντα

κατέστησαν: β’ ενικό προστακτικής Αορίστου β

ἤγαγον: γ΄ ενικό οριστικής παρακειμένου στην άλλη φωνή

γιγνώσκομεν: δοτική πληθυντικού της μετοχής του παθητικού αορίστου α  στο αρσενικό γένος

ὁρῶμεν: β’ πληθυντικό ευκτικής του ίδιου χρόνου

3β) Να γίνει παραθετική αντικατάσταση στους παρακάτω όρους: ὀλίγοις, πρῶτον, πολλοὶ

3γ) Να γράψετε την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό: πρέσβεις, πλῆθος Μονάδες 10

4α) Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις: οὐδετέρων, ὁ Τεισιμάχου, λέγειν, ἥκοντας, τῷ δικαίῳ.

4β) «οἱ δὲ Μήλιοι Λακεδαιμονίων μέν εἰσιν ἄποικοι». Να διατυπώνετε την πρόταση με τη μορφή απαρεμφάτου και μετοχής
χρησιμοποιώντας ως εξάρτηση τη φράση. Ὁ Θουκυδίδης γιγνώσκει… Μονάδες 10
 ΑΓΝΩΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Θουκυδίδης, Ἱστορία Ε, 5.84.2-5.86.1

Μετάφραση

Οι αντιπρόσωποι των Μηλίων αποκρίθηκαν: «Η πρότασή σας να συζητήσομε με

ηρεμία είναι πολύ καλή και δεν έχομε καμιάν αντίρρηση, αλλά εκείνο που έρχεται σε
αντίφαση με την πρότασή σας είναι η πολεμική προετοιμασία σας με την οποία τώρα,
ευθύς, μας απειλείτε. Βλέπομε ότι έρχεστε σαν δικαστές που θα κρίνουν όσα θα
ειπωθούν και ότι, αν τα νομικά επιχειρήματά μας είναι ισχυρότερα από τα δικά σας,
τότε η έκβαση της συζήτησης θα μας οδηγήσει σε πόλεμο αν δεν ενδώσομε, ενώ εάν
μας πείσετε, θα μας οδηγήσει στην δουλεία».

Ερωτήσεις Κατανόησης

Οι Αθηναίοι έστειλαν πρέσβεις στους Μηλίους, οι οποίοι αρνούνταν να γίνουν

υποτελείς τους όπως τα άλλα νησιά. Οι πρέσβεις των Αθηναίων διατύπωσαν τις
παρακάτω αιτιάσεις στους άρχοντες των Μηλίων. Αρχικά τους κατηγόρησαν ότι δεν
τους επέτρεψαν να αγορεύσουν μπροστά στη συνέλευση για να μην μεταπείσουν τους
Μηλίους με τα εύστοχα επιχειρήματά τους. Τέλος τους προκάλεσαν να απαντήσουν
ξεχωριστά σε κάθε επιχείρημα με το οποίο διαφωνούσαν για να φανεί η πρόθεσή
τους.

Γραμματικές Παρατηρήσεις

3α) ἀκούσεσθαι, κατάστηθι ἦκται γνωσθεῖσι ὁρῷτε

3β) ὀλίγοις μείοσι ὀλιγίστοις, πρό πρότερον πρῶτον, πολλοί πλείονες πλεῖστοι

3γ) πρεσβευτήν, πλήθη

Συντακτικές Παρατηρήσεις

4α) οὐδετέρων = γενική κατηγορηματική κτητική στο Μήλιοι

ὁ Τεισιμάχου = ονοματικός ομοιόπτωτος προσδιορισμός, παράθεση στο Τεισίας

λέγειν = τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο του ρήματος ἐκέλευον

ἥκοντας = κατηγορηματική μετοχή ως κατηγορηματικός προσδιορισμός. συνημμένη στο

αντικείμενο του αισθητικού ρήματος ὁρῶμεν

τῷ δικαίῳ = επιρρηματικός προσδιορισμός, δοτική του τρόπου στη μετοχή περιγενομένοις

4β) Ὁ Θουκυδίδη γιγνώσκει τοὺς Μηλίους Λακεδαιμονίων ἀποίκους εἶναι

Ὁ Θουκυδίδης γιγνώσκει τοὺς Μηλίους Λακεδαιμονίων ἀποίκους ὄντας