TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.

HCM - SỐ 6 (2) 2011 107

NGHIÊN CỨU CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC

SINH VIÊN CHỌN TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM
TS. Nguyễn Minh Hà1
ThS. Huỳnh Gia Xuyên2
ThS. Huỳnh Thị Kim Tuyết3
TÓM TẮT
Mục tiêu của đề tài là xác định các yếu tố ảnh hưởng đến việc sinh viên chọn
trường Đại học Mở TP.HCM. Với mẫu nghiên cứu 1894 sinh viên năm thứ nhất hệ chính
quy, sử dụng phân tích nhân tố EFA tạo thành 7 nhân tố ảnh hưởng đến việc sinh viên
chọn trường Đại học Mở TP.HCM: Nỗ lực của nhà trường để đưa thông tin đến học sinh
sắp tốt nghiệp THPT; khả năng vào được trường; chất lượng dạy – học; công việc trong
tương lai; đặc điểm của bản thân sinh viên; người thân trong gia đình; người thân ngoài
gia đình. Ngoài ra, kết quả kiểm định giả thuyết về giá trị trung bình của hai tổng thể -
trường hợp mẫu độc lập cho thấy: những sinh viên có hộ khẩu thường trú tại tỉnh đánh
giá “việc tham dự các buổi giới thiệu về trường” quan trọng hơn những sinh viên có hộ
khẩu thường trú tại TP.HCM, sinh viên đăng ký thi vào trường nguyện vọng 1 đánh giá
“khả năng vào được trường” quan trọng hơn sinh viên đăng ký thi vào trường nguyện
vọng 2, sinh viên học khối ngành “Kinh tế - QTKD” đánh giá “công việc trong tương
lai” quan trọng hơn sinh viên học khối ngành “KHKT” và “KHXHNV”. Kết quả nghiên
cứu góp phần giúp cho lãnh đạo nhà trường xây dựng các chiến lược marketing đúng
hướng nhằm hoạch định chính sách tuyển học viên, học sinh tốt nghiệp THPT.
ABSTRACT
The aim of this paper is to determine factors influencing on Students’choice to
Ho Chi Minh City Open University. With a sample of 1894 first year students, using
Exploratory Factor Analysis show that seven factors influencing on Students’choice to
Ho Chi Minh City Open University: university efforts to communicate with students; the
ability of student; quality of program; prospective job; student characteristics; the family;
close friends. In addition, the result of Independent sample T-test show that the students
who have permanent residence in the province assess “to attend the presentation of the
university” more important than the students who have permanent residence in Ho Chi
Minh City, the students who register the first choice assess “the ability of student” more
important than the students who register the second choice, the students who learn the
speciality  “Economics  -Business Administration” assess “prospective job”  more
important than the students learn the speciality “science and technology” and “social
sciences and humanities”. The results may develop marketing strategies to both students
and prospective students.

1. Giới thiệu thu hút lượng học sinh thi vào trường mình
Với định hướng xã hội hóa hoạt động ngày càng nhiều. Một trong những yếu tố
giáo dục và đào tạo, nhiều trường đại học quyết định khả năng cạnh tranh hiện nay
mới đã ra đời tạo nên một sự cạnh tranh rất của các trường là chất lượng đào tạo và tỷ
lớn với hệ thống các trường công lập nhằm lệ sinh viên có việc làm ổn định sau khi
1
Trưởng Khoa Đào tạo Sau đại học, Trường ĐH Mở TPHCM
2
Phòng Quản lý đào tạo, Trường ĐH Mở TPHCM
3
Phòng Hợp tác & Quản lý khoa học, Trường ĐH Mở TPHCM
108 TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM - SỐ 6 (2) 2011
tốt nghiệp. Trường Đại học Mở TP.HCM
thường xuyên thực hiện các cuộc khảo sát
chẳng hạn như lấy ý kiến sinh viên sau khi
tốt nghiệp nhằm đánh giá mức độ thích
ứng sản phẩm đào tạo của nhà trường với
nhu cầu của thị trường lao động, qua đó
góp phần nâng cao chất lượng đào tạo tại
trường Đại học Mở TP.HCM. Đây là một
việc làm rất cần thiết nhưng việc tìm hiểu
các lý do mà sinh viên chọn trường Đại học
Mở TP.HCM cũng không kém phần quan
trọng trong việc xây dựng hình ảnh, đo
lường cải tiến chất lượng của nhà trường,
thu hút học sinh tốt nghiệp trung học phổ
thông thi vào trường Đại học Mở TP.HCM
ngày càng nhiều hơn. “Nghiên cứu các
yếu tố ảnh hưởng đến việc sinh viên chọn
trường Đại Học Mở TP.HCM” nhằm tìm
hiểu các yếu tố quan trọng tác động đến
quá trình ra quyết định chọn trường, từ đó
thỏa mãn yêu cầu và nhận được sự hài lòng
tối đa từ phía sinh viên, thu hút nhiều sinh
viên vào trường, chọn đúng đối tượng để
giới thiệu về trường Đại học Mở TP.HCM.
Mục tiêu của nghiên cứu này là nhận dạng
và đo lường tầm quan trọng của các yếu tố
ảnh hưởng đến việc sinh viên chọn trường
Đại học Mở TP.HCM nhằm đề xuất một
số kiến nghị có liên quan đến các yếu tố đã
phân tích.Với mẫu nghiên cứu là 1894 sinh
viên năm thứ nhất hệ chính quy, sử dụng
phân tích EFA để phân tích. Kết cấu của
nghiên cứu bao gồm: Phần hai trình bày cơ
sở lý thuyết và mô hình nghiên cứu. Phần
ba thiết kế nghiên cứu. Phần bốn trình bày
kết quả nghiên cứu. Phần cuối cùng là kết
luận và kiến nghị.
2. Cơ sở lý thuyết và mô hình
nghiên cứu
Khái niệm chọn trường đại học được
định nghĩa là một “quá trình phức tạp, đa
giai đoạn trong đó một cá nhân phát triển
những nguyện vọng để tiếp tục giáo dục
chính quy sau khi học trung học, tiếp
theo sau đó bởi một quyết định theo học
một trường đại học cụ thể, cao đẳng hoặc
quá trình đào tạo của một tổ chức hướng
nghiệp tiên tiến” (Hossler, Braxton, &
Coopersmith, 1989).
Mô hình của Chapman (1981) thể
hiện việc chọn lựa trường đại học của sinh
viên được ảnh hưởng bởi nhóm các yếu
tố đặc thù của cá nhân kết hợp với nhóm
các yếu tố bên ngoài. Nhóm các yếu tố đặc
thù cá nhân bao gồm các yếu tố ảnh hưởng
như tình trạng kinh tế xã hội, năng lực,
mức độ giáo dục mong đợi, và kết quả học
tập ở THPT. Nhóm các yếu tố ảnh hưởng
bên ngoài đã được nhóm lại thành ba loại
nói chung: (1) người thân; (2) nhóm những
đặc điểm của trường đại học; (3) nỗ lực
của trường đại học trong giao tiếp với học
sinh sắp tốt nghiệp THPT.
Mô hình của Litten (1982) đã nhận
diện một tập hợp những biến tác động đến
quá trình chọn lựa trường đại học bao gồm
hoàn cảnh gia đình của sinh viên, những
thuộc tính cá nhân, môi trường, chính sách
công, những hoạt động của trường đại học,
những đặc điểm của trường đại học, công
nghệ/phương tiện truyền thông được dùng
để giảng dạy.
Mô hình của Jackson (1982) được
chia thành ba giai đoạn: tùy chọn, loại trừ,
và đánh giá. Giai đoạn tùy chọn nhấn mạnh
những tác động xã hội học mà ảnh hưởng
đến việc chọn lựa trường đại học trong khi
giai đoạn loại trừ và đánh giá nhấn mạnh
chi phí học đại học và những đặc điểm của
trường đại học.
Mô hình của Hossler và Gallagher
(1987), Cabrera và La Nasa (2000) nhấn
mạnh ba giai đoạn của tiến trình chọn lựa
trường đại học. Giai đoạn định hướng đề cập
đến các yếu tố như tình trạng kinh tế xã hội,
thái độ tích cực về giáo dục, thành tích học
tập, thái độ của bố mẹ. Giai đoạn tìm kiếm,
sinh viên chịu ảnh hưởng của các yếu tố
như: thông tin của các trường đại học, tình
trạng học vấn của bố mẹ. Các yếu tố ảnh
hưởng trong giai đoạn chọn lựa bao gồm:
đặc điểm và chất lượng của trường đại học.
 TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM - SỐ 6 (2) 2011 109

Từ việc nghiên cứu các mô hình về chung và tại trường Đại học Mở TP.HCM
chọn trường đại học, đồng thời tham khảo nói riêng, mô hình nghiên cứu được xây
thêm một số nghiên cứu trước đây cùng dựng như sau:
với tình hình thực tế tại Việt Nam nói
Hình 1: Mô hình nghiên cứu

Yếu tố người thân

Yếu tố đặc điểm của trường đại học

VIỆC SINH VIÊN CHỌN

Yếu tố đặc điểm của bản thân sinh viên TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM

Yếu tố công việc trong tương lai

Yếu tố nỗ lực của nhà trường để đưa thông

tin đến học sinh sắp tốt nghiệp THPT

3. Kết quả nghiên cứu lệ 88.09%). Số mẫu không đạt yêu cầu là
3.1. Mô tả một số đặc trưng chính 256 (chiếm tỷ lệ 11.91%) do không tuân
của mẫu theo những quy định khi trả lời trong bảng
Với 2150 mẫu phát ra, số mẫu thu về câu hỏi và bỏ trống nhiều câu hỏi. Kết quả
và đạt yêu cầu sử dụng là 1894 (chiếm tỷ thống kê mẫu khảo sát cho thấy:
Hình 2: Kết quả thống kê mô tả
110 TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM - SỐ 6 (2) 2011
3.2. Kết quả phân tích nhân tố (EFA)
Nhân tố 1: Nỗ lực của nhà trường
để đưa thông tin đến học sinh sắp tốt
nghiệp THPT
Hiện tại, nhà trường chỉ tổ chức các
buổi giới thiệu về trường tại hai tỉnh là
Tiền Giang, Vĩnh Long và phát brochure
cho một vài trường THPT tại TP.HCM.
Hệ số tải nhân tố của biến NLNT4 – “Việc
tham dự các buổi giới thiệu về trường” khá
cao 0.797 thể hiện mối liên hệ chặt chẽ với
nhân tố này. Do đó, nhà trường cần tăng
cường tổ chức các buổi giới thiệu tại nhiều
tỉnh hơn và phát triển kênh quảng cáo
thông qua brochure, tạp chí giáo dục, báo
đài, tivi, v.v…
Trong nhân tố này, các biến quan sát
liên quan đến Website của trường và tài
liệu Hướng dẫn tuyển sinh đại học có hệ
số tải nhân tố khá cao trên 0.80. Điều này
cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa nhân tố
1 – “Nỗ lực của nhà trường để đưa thông
tin đến học sinh sắp tốt nghiệp THPT”
với biến NLNT2 – “Website của trường”
(0.891) và NLNT3 – “Tài liệu Hướng dẫn
tuyển sinh đại học” (0.845). Thực tế đây
là hai kênh thông tin quan trọng nhất và
được tham khảo nhiều nhất khi sinh viên
ra quyết định chọn trường. Việc vào Web-
site của một trường đại học để tham khảo
ngành học, chương trình đào tạo, môi
trường học tập, v.v… không còn là xa lạ
đối với học sinh sắp tốt nghiệp THPT nữa.
Do đó, trường cần nâng cấp Website với
nhiều thông tin hơn cho các đối tượng này.
Nhân tố 2: Chất lượng dạy – học
Chất lượng dạy – học luôn là mối
quan tâm hàng đầu của các bậc cha mẹ, nhà
trường và sinh viên, do đó hệ số tải nhân tố
của các biến quan sát tương đối cao. Điều
này thể hiện mối liên hệ chặt chẽ giữa nhân
tố 2 – “Chất lượng dạy – học” với biến
DDT3 – “Môi trường học tập năng động”
(0.810), DDT2 – “Đội ngũ giảng viên tốt”
(0.774) và DDT1 – “Chương trình đào tạo
có chất lượng” (0.664). Còn biến DDT9
– “Hoạt động ngoại khóa phong phú” có
giá trị thấp nhất là 0.543 nên mức độ giải
thích cho nhân tố này chưa cao. Qua đó, ta
thấy được sinh viên rất quan tâm đến một
môi trường học tập mang tính chủ động,
tạo điều kiện cho sinh viên tự tìm tòi, tự
học hỏi và tự nghiên cứu. Đồng thời đội
ngũ giảng viên và chương trình đào tạo
cũng được sinh viên rất quan tâm. Dưới
sự giảng dạy nhiệt tình của đội ngũ giảng
viên và chương trình đào tạo được thiết kế
mang tính thực tiễn cao tạo ra một niềm
đam mê cho sinh viên trong suốt quá trình
học tập. Hoạt động ngoại khóa chỉ mang
tính phụ trợ nên chưa được sinh viên quan
tâm nhiều trong quá trình chọn trường.
Ngoài ra, trong giai đoạn chọn lựa, Hossler
và Gallagher (1987) cũng khẳng định chất
lượng đào tạo của trường đại học là yếu tố
ảnh hưởng lớn nhất đến kết quả lựa chọn
đầu tiên của sinh viên.
Nhân tố 3: Đặc điểm của bản thân
sinh viên
Nhân tố thứ ba gồm có 3 biến quan
sát, không biến nào bị loại hay tách ra
nhóm nhân tố khác, điều này cho thấy
mối tương quan chặt chẽ giữa các biến
quan sát trong nhân tố đặc điểm của bản
thân sinh viên. Trong đó, biến DDBT1 –
“Ngành học của trường phù hợp với sở
thích bản thân” có hệ số tải nhân tố khá
cao 0.814. Điều này là hoàn toàn hợp lý,
sinh viên chọn ngành học phù hợp với sở
thích chính bản thân của họ.
Nhân tố 4: Công việc trong tương lai
Biến CVTL2 – “Ngành học có thu
nhập cao khi ra trường” có hệ số tải nhân tố
cao nhất là 0.823, kế đến là CVTL3 – “Hy
vọng được tuyển dụng vào vị trí cao trong
cơ quan, công ty, doanh nghiệp” với giá trị
0.727 và cuối cùng là CVTL1 – “Cơ hội
kiếm được việc làm sau khi tốt nghiệp” có
giá trị là 0.706. Kết quả này cho thấy sinh
viên rất chú trọng đến cơ hội kiếm được
 TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM - SỐ 6 (2) 2011
việc làm sau khi tốt nghiệp, ngành học có
thu nhập cao khi ra trường, hy vọng được
tuyển dụng vào vị trí cao trong cơ quan,
công ty, doanh nghiệp. Sau 4 đến 5 năm
ngồi trên ghế nhà trường, điều mà sinh viên
mong muốn là tìm được một công việc phù
hợp với ngành nghề của mình đã học.
Nhân tố 5: Khả năng vào được trường
Mối liên hệ giữa nhân tố này và cả
hai biến cũng rất cao thể hiện qua hệ số tải
nhân tố của DDT11 – “Tỷ lệ chọi thi đầu
vào là phù hợp với khả năng” (0.822) và
DDT12 – “Điểm chuẩn của ngành học phù
hợp với khả năng” (0.850). Điều này cho
thấy sinh viên rất quan tâm đến tỷ lệ chọi
thi đầu vào và điểm chuẩn của ngành học
mà mình đăng ký.
Nhân tố 6: Người thân trong gia đình
Cả hai biến quan sát đều có hệ số
tải nhân tố tương đối cao: NT1 – “Theo
mong muốn của bố mẹ” (0.802) và NT2
– “Theo lời khuyên của anh/chị trong gia
đình” (0.741). Điều này chứng tỏ mối liên
hệ chặt chẽ giữa nhân tố người thân trong
gia đình và cả hai biến. Trong quá trình
định hướng, bố mẹ phải đặc biệt quan tâm
đến sở thích của con mình.
Nhân tố 7: Người thân ngoài gia đình
Cả hai biến quan sát đều có hệ số tải
nhân tố tương đối cao: NT3 – “Theo lời
khuyên của thầy cô trường trung học phổ
111
thông” (0.740) và NT4 – “Theo lời khuyên
của bạn bè” (0.842). Điều này cho thấy
mối liên hệ chặt chẽ giữa nhân tố người
thân ngoài gia đình và cả hai biến. Thầy
cô THPT cũng đóng vai trò định hướng và
hướng dẫn học sinh của mình điền vào hồ
sơ đăng ký dự thi đại học.
Tóm lại, có 7 nhân tố tác động đến
việc sinh viên chọn trường Đại học Mở
TP.HCM. Các nhân tố đều có mối quan
hệ mật thiết với nhau. Việc sinh viên chọn
trường Đại học Mở TP.HCM như một
quá trình đa giai đoạn. Đầu tiên, sinh viên
tham khảo tài liệu Hướng dẫn tuyển sinh
đại học, Website của trường và người thân
(bố mẹ, anh/chị, bạn bè, thầy cô THPT)
khi chọn trường. Sau đó, họ xác định xem
khả năng của mình có thi đậu vào trường
không, ngành học của trường có phù hợp
với sở thích bản thân không và chương
trình đào tạo của trường có chất lượng
không. Và cuối cùng, sau khi ra trường,
họ xác định xem ngành học có thu nhập
cao không, có nhiều cơ hội tìm kiếm việc
làm không. Các nhân tố được sắp xếp theo
mức độ quan trọng giảm dần. Các nhân
tố có giá trị trung bình càng cao thì càng
quan trọng. Trong từng nhân tố, các biến
quan sát được sắp xếp theo thứ tự giảm
dần thể hiện mối liên hệ chặt chẽ và mức
độ giải thích cho nhân tố đó.
112 TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM - SỐ 6 (2) 2011

Hình 3: Tổng hợp các yếu tố tác động đến việc

sinh viên chọn trường Đại học Mở TP.HCM

Khả năng vào được trường Chất lượng dạy – học

(GTTB = 3.7552) (GTTB = 3.3652)

Điểm chuẩn của ngành học Môi trường học tập năng động 0.810
0.850
phù hợp với khả năng
Đội ngũ giảng viên tốt 0.774
Tỷ lệ chọi thi đầu vào là phù
0.822
hợp với khả năng Chương trình đào tạo có
0.664
chất lượng

Nỗ lực của nhà trường để đưa thông Hoạt động ngoại khóa
0.543
tin đến học sinh sắp tốt nghiệp phong phú
THPT (GTTB = 3.8516)

Website của trường 0.891

Công việc trong tương lai
Tài liệu Hướng dẫn tuyển (GTTB = 3.3123)
0.845
sinh đại học
Ngành học có thu nhập
0.823
Việc tham dự các buổi giới cao khi ra trường
0.797
thiệu về trường
Hy vọng được tuyển
Thông tin có được từ giáo viên 0.708 dụng vào vị trí cao trong
0.727
Việc sinh viên cơ quan, công ty, doanh
Tham quan trường 0.683 nghiệp
chọn trường ĐH Mở
TP.HCM Cơ hội kiếm được việc
Quảng cáo trên báo, tạp chí, 0.706
0.652 làm sau khi tốt nghiệp
tivi, brochure

Đặc điểm của bản thân sinh viên

Người thân ngoài gia đình
(GTTB =3.3072)
(GTTB = 2.6540)
Ngành học của trường
Theo lời khuyên của
0.842 phù hợp với sở thích bản 0.814
bạn bè
thân

Theo lời khuyên của Muốn học tập tiếp

0.740
thầy cô trường THPT chương trình sau đại học 0.760
liên kết với nước ngoài

Muốn học tập tiếp chương

Người thân trong gia đình
trình sau đại học trong 0.646
(GTTB = 2.7902)
nước
Theo mong muốn của bố mẹ 0.802

Theo lời khuyên của anh/chị

0.741
trong gia đình

3.3. Kiểm định sự khác biệt
Hộ khẩu thường trú của sinh viên ở
“tỉnh” hoặc “TP.HCM” thì việc đánh giá
của họ đối với nhân tố 2 – “Chất lượng
dạy – học”, nhân tố 3 – “Đặc điểm của bản
thân sinh viên”, nhân tố 4 – “Công việc
trong tương lai”, nhân tố 5 – “Khả năng
vào được trường”, nhân tố 6 – “Người thân
trong gia đình”, nhân tố 7 – “Người thân
ngoài gia đình” đều giống nhau. Còn nhân
tố 1 – “Nỗ lực của nhà trường để đưa thông
tin đến học sinh sắp tốt nghiệp THPT” có
mức độ quan trọng được đánh giá khác
nhau khi “hộ khẩu thường trú” khác nhau.
 TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM - SỐ 6 (2) 2011
Những sinh viên có hộ khẩu thường trú
tại “TP.HCM” có nhiều điều kiện tiếp xúc
với các kênh thông tin quảng cáo của nhà
trường hơn so với sinh viên ở tỉnh chỉ được
biết trường thông qua tài liệu Hướng dẫn
tuyển sinh đại học hoặc các buổi giới thiệu
về trường tại hai tỉnh Tiền Giang, Vĩnh
Long. Do đó, những sinh viên có hộ khẩu
thường trú tại “TP.HCM” đánh giá về nhân
tố 1 – “Nỗ lực của nhà trường để đưa thông
tin đến học sinh sắp tốt nghiệp THPT” cao
hơn những sinh viên có hộ khẩu thường
trú tại “tỉnh”. Cụ thể, những sinh viên có
hộ khẩu thường trú tại “TP.HCM” đánh giá
các biến quan sát NLNT1 – “Tham quan
trường”, NLNT2 – “Website của trường”,
NLNT3 – “Tài liệu Hướng dẫn tuyển sinh
đại học”, NLNT5 – “Thông tin có được từ
giáo viên” và NLNT6 – “Quảng cáo trên
báo, tạp chí, tivi, brochure” quan trọng
hơn các sinh viên có hộ khẩu thường trú
tại “tỉnh”. Còn những sinh viên có hộ khẩu
thường trú tại “tỉnh” đánh giá biến quan
sát NLNT4 – “Việc tham dự các buổi giới
thiệu về trường” cao hơn những sinh viên
có hộ khẩu thường trú tại “TP.HCM”.
Sinh viên đăng ký thi vào trường
nguyện vọng 1 hoặc nguyện vọng 2 thì
việc đánh giá của họ đối với nhân tố 1 –
“Nỗ lực của nhà trường để đưa thông tin
đến học sinh sắp tốt nghiệp THPT”, nhân
tố 2 – “Chất lượng dạy – học”, nhân tố 3 –
“Đặc điểm của bản thân sinh viên”, nhân
tố 4 – “Công việc trong tương lai”, nhân tố
6 – “Người thân trong gia đình” và nhân
tố 7 – “Người thân ngoài gia đình” đều
giống nhau. Còn nhân tố 5 – “Khả năng
vào được trường” có mức độ quan trọng
được đánh giá khác nhau khi “nguyện
vọng” khác nhau. Những sinh viên đăng
ký thi vào trường nguyện vọng 1 là những
sinh viên đã xác định đúng năng lực học
tập của mình cũng như ngành học mà bản
thân họ thích. Do đó, họ đánh giá các biến
quan sát DDT11 – “Tỷ lệ chọi thi đầu vào
là phù hợp với khả năng” và DDT12 –
113
“Điểm chuẩn của ngành học phù hợp với
khả năng” quan trọng hơn những sinh viên
đăng ký thi vào trường nguyện vọng 2 thể
hiện qua giá trị trung bình cao hơn.
Sinh viên học khối ngành Kinh tế -
QTKD, khối ngành KHKT và khối ngành
KHXHNV thì việc đánh giá của họ đối
với nhân tố 1 – “Nỗ lực của nhà trường để
đưa thông tin đến học sinh sắp tốt nghiệp
THPT”, nhân tố 2 – “Chất lượng dạy –
học”, nhân tố 3 – “Đặc điểm của bản thân
sinh viên”, nhân tố 5 – “Khả năng vào được
trường”, nhân tố 6 – “Người thân trong gia
đình” và nhân tố 7 – “Người thân ngoài
gia đình” đều giống nhau. Còn nhân tố 4
– “Công việc trong tương lai” có mức độ
quan trọng được đánh giá khác nhau giữa
sinh viên học các khối ngành. Khối ngành
Kinh tế - QTKD có nhiều cơ hội việc làm
sau khi ra trường và nhu cầu nhân lực cho
khối ngành này rất lớn. Do đó, sinh viên
học khối ngành Kinh tế - QTKD đánh
giá các biến quan sát CVTL1 – “Cơ hội
kiếm được việc làm sau khi tốt nghiệp”,
CVTL2 – “Ngành học có thu nhập cao khi
ra trường” và CVTL3 – “Hy vọng được
tuyển dụng vào vị trí cao trong cơ quan,
công ty, doanh nghiệp” quan trọng hơn
những sinh viên học khối ngành KHKT và
KHXHNV.
Sinh viên nam và nữ thì việc đánh giá
của họ đối với nhân tố 1 – “Nỗ lực của nhà
trường để đưa thông tin đến học sinh sắp
tốt nghiệp THPT”, nhân tố 2 – “Chất lượng
dạy – học”, nhân tố 3 – “Đặc điểm của bản
thân sinh viên”, nhân tố 4 – “Công việc
trong tương lai”, nhân tố 5 – “Khả năng
vào được trường”, nhân tố 6 – “Người thân
trong gia đình” và nhân tố 7 – “Người thân
ngoài gia đình” đều giống nhau.
Sinh viên dân tộc Kinh và sinh viên
dân tộc khác thì việc đánh giá của họ đối
với nhân tố 1 – “Nỗ lực của nhà trường
để đưa thông tin đến học sinh sắp tốt
nghiệp THPT”, nhân tố 2 – “Chất lượng
dạy – học”, nhân tố 3 – “Đặc điểm của bản
114 TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM - SỐ 6 (2) 2011
thân sinh viên”, nhân tố 4 – “Công việc
trong tương lai”, nhân tố 5 – “Khả năng
vào được trường”, nhân tố 6 – “Người thân
trong gia đình” và nhân tố 7 – “Người thân
ngoài gia đình” đều giống nhau.
4. Kết luận và kiến nghị
4.1. Kết luận
• Yếu tố “Nỗ lực của nhà trường để
đưa thông tin đến học sinh sắp tốt nghiệp
THPT” được sinh viên đánh giá có tầm
quan trọng cao nhất. Trong điều kiện giáo
dục Việt Nam hiện nay, tài liệu Hướng dẫn
tuyển sinh đại học hàng năm với thông
tin ngắn gọn về tên trường và ngành học,
thiên về hướng dẫn đăng ký nhiều hơn.
Website của trường Đại học Mở TP.HCM
cung cấp khá đầy đủ thông tin về chương
trình đào tạo, đội ngũ giảng viên và giới
thiệu ngắn gọn về từng ngành học. Không
chỉ dừng lại ở đó, Website phải có thêm
số liệu thống kê về điểm chuẩn, tỷ lệ chọi
qua nhiều năm hay các tỷ lệ khác về đầu
ra như tỷ lệ tốt nghiệp, tỷ lệ có việc làm
của các sinh viên tốt nghiệp ứng với từng
ngành học. Tháng 5 hàng năm, các buổi
giới thiệu về trường tại các trường THPT
chỉ được tổ chức ở hai tỉnh Tiền Giang và
Vĩnh Long. Kênh quảng cáo thông qua
brochure chỉ được phát cho một số trường
THPT tại TP.HCM. Việc tăng cường các
buổi giới thiệu tại nhiều tỉnh hơn như
Long An, Cần Thơ, Trà Vinh, v.v… đang
được đặt ra hiện nay để học sinh THPT
biết nhiều thông tin về trường hơn. Hiện
tại, trường không ngừng phát triển các tạp
chí như: tạp chí khoa học, tạp chí ABC
những vấn đề kinh tế thời đại, v.v… Bên
cạnh đó, trường cần phát triển thêm tập
san giới thiệu ngành nghề mà trường đào
tạo, thống kê điểm chuẩn, tỷ lệ chọi từng
ngành học, giới thiệu cơ hội học bổng
cũng như du học tại trường cũng như điều
kiện ký túc xá hay hỗ trợ chi phí hiện tại
và có đĩa CD đính kèm để thêm chi tiết
và sinh động. Đây là một tài liệu hết sức
cần thiết để giáo viên THPT giới thiệu cho
học sinh sắp tốt nghiệp THPT định hướng
nghề nghiệp tương lai phù hợp với bản
thân họ. Ngoài ra, trường cần phối hợp với
các trường THPT tổ chức cho các em học
sinh đến tham quan trường để tận mắt thấy
được chất lượng đào tạo và cơ sở vật chất
của nhà trường.
• Yếu tố “Khả năng vào được trường”
được xem là mối quan tâm thứ hai về mức
độ quan trọng đối với sinh viên. Điểm
chuẩn của trường Đại học Mở TP.HCM
qua hai năm 2009 và 2010 chỉ cao hơn
điểm sàn của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo
một ít. Năm 2009, điểm chuẩn nguyện
vọng 1 thấp nhất là 14 điểm và cao
nhất là 16 điểm. Năm 2010, điểm chuẩn
nguyện vọng 1 thấp nhất là 13 điểm và
cao nhất là 16 điểm. So với trường Đại
học Kinh tế TP.HCM thì điểm chuẩn của
trường Đại học Mở TP.HCM luôn thấp
hơn nhưng tỷ lệ chọi lại cao hơn. Trong
cuộc thảo luận tay đôi, đa số sinh viên
chọn trường Đại học Mở TP.HCM là do
điểm chuẩn và tỷ lệ chọi phù hợp với khả
năng của họ. Còn một ít sinh viên trong
các lớp chương trình đặc biệt của trường
họ chọn trường Đại học Mở TP.HCM do
không đậu nguyện vọng 1 trường Đại học
Kinh tế TP.HCM và đậu nguyện vọng
2 trường Đại học Mở TP.HCM. Với ưu
thế điểm chuẩn của trường Đại học Mở
TP.HCM thấp hơn trường Đại học Kinh
tế TP.HCM và đào tạo nhiều khối ngành
(Kinh tế - Quản trị kinh doanh, Khoa học
kỹ thuật, Khoa học xã hội nhân văn và
chương trình đào tạo đặc biệt) nên trường
luôn là sự lựa chọn phù hợp với khả năng
của nhiều bạn sinh viên. Theo đánh giá
của các bạn sinh viên, điểm chuẩn và tỷ
lệ chọi là rất quan trọng khi họ ra quyết
định chọn trường. Hiện nay, họ chỉ tham
khảo chủ yếu qua báo đài. Do đó, việc
thống kê các số liệu về điểm chuẩn, tỷ lệ
chọi trên Website của trường là rất cần
thiết hiện nay.
 TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM - SỐ 6 (2) 2011
• Yếu tố “Chất lượng dạy – học” cũng
được xem là một trong những mối quan
tâm hàng đầu của sinh viên khi ra quyết
định chọn trường Đại học Mở TP.HCM.
Hiện tại, trường có nhiều phương thức
đào tạo gồm bậc: Cao học, Đại học, Cao
đẳng, Trung cấp. Và từ năm 2006, trường
thí điểm tổ chức chương trình Đại học Đặc
biệt (theo hướng chất lượng cao) và đang
trở thành một chương trình mũi nhọn của
nhà trường nhằm đột phá về mặt chất lượng
đào tạo. So với các trường đại học khác,
trường Đại học Mở TP.HCM thực hiện đa
dạng hóa ngành nghề đào tạo và phát triển
mạnh loại hình đào tạo theo địa chỉ, theo
nhu cầu. Trường đào tạo cả ba khối ngành:
Kinh tế - Quản trị kinh doanh, Khoa học
kỹ thuật, Khoa học xã hội nhân văn. Đây
được xem là một trong những lợi thế của
nhà trường hiện nay. Ngoài ra, nhà trường
đã triển khai tin học hóa công tác quản lý
đào tạo thông qua việc ứng dụng các phần
mềm quản lý đào tạo và chương trình E-
learning. Việc phối hợp giữa các khâu của
quá trình giáo dục và học tập cũng được tổ
chức lại cho hợp lý hơn.
Đội ngũ giảng viên cơ hữu của nhà
trường không ngừng tăng lên qua từng
năm học. Nhà trường cũng thường xuyên
cử nhiều giảng viên đi tu nghiệp tại nước
ngoài, tham dự hội thảo để nâng cao chất
lượng giảng dạy. Ngoài ra, các buổi tập
huấn về kỹ năng giảng dạy của giảng viên
cũng được mở ra hàng năm.
Trong thảo luận tay đôi, phần lớn
sinh viên phản ánh họ chọn trường Đại
học Mở TP.HCM là do chất lượng đào tạo
tốt, đội ngũ giảng viên tốt. Họ chưa phản
ánh nhiều về chất lượng dạy – học của nhà
trường vì đây là giai đoạn trước khi họ thi
vào trường. Một số ít sinh viên phản ánh
theo lời khuyên của anh chị là các cơ sở
đào tạo của trường rất phân tán. Hiện tại,
trường có thuê nhiều cơ sở đào tạo như: 02
Mai Thị Lựu, P. Đa Kao, Q.1, TP.HCM;
511 An Dương Vương, Q. Bình Tân, v.v…
115
Các cơ sở nằm rải rác dẫn tới kế hoạch,
thời khóa biểu bị động, chưa hợp lý làm
ảnh hưởng đến giảng dạy, tinh thần và chất
lượng học tập của sinh viên.
Ngoài ba nhân tố quan trọng nhất,
bốn nhân tố còn lại cũng có tác động đến
việc sinh viên chọn trường Đại học Mở
TP.HCM nhưng không mạnh bằng ba nhân
tố đầu, cụ thể như sau:
• Yếu tố “Công việc trong tương
lai” cũng có tầm ảnh hưởng khá cao đến
sinh viên. Sinh viên rất quan tâm đến cơ
hội tìm kiếm việc làm sau khi ra trường,
thu nhập của ngành mình học, vị trí tuyển
dụng trong công ty. Ngành nghề đóng vai
trò rất quan trọng ảnh hưởng đến công việc
trong tương lai của sinh viên. Thực trạng
hiện nay, nhiều sinh viên đăng ký dự thi
vào ngành nghề mà mình không ưa thích
dẫn đến tình trạng chuyển nghề sau khi ra
trường. Điều này rất tốn thời gian và tiền
bạc. Vì thế, xây dựng thông tin đầy đủ về
các ngành nghề nhằm cung cấp thông tin
nhiều chiều cho các học sinh THPT hoặc
tạo điều kiện để các học sinh THPT được
tham khảo, lắng nghe tỉ mỉ về ngành học
là trách nhiệm của ngành giáo dục, của
trường THPT, đại học, cao đẳng. Trường
Đại học Mở TP.HCM cần phối hợp với
các trường THPT tạo điều kiện để các
em học sinh THPT tham quan trực tiếp
trường, lắng nghe các anh chị đi trước nói
về ngành mà họ đã chọn hoặc tham khảo
thông tin nghề nghiệp trên các tạp chí giáo
dục, tập san, Website của trường. Đây là
một trong những cách cung cấp thông tin
tốt nhất để các em học sinh THPT có một
lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với khả
năng sở thích của mình.
• Yếu tố “Đặc điểm của bản thân
sinh viên” cũng không kém phần quan
trọng. Đăng ký dự thi vào một ngành học
phù hợp với sở thích bản thân góp phần
kích thích sinh viên một niềm đam mê
trong quá trình học tập ở bậc đại học và
có cơ hội tìm kiếm được một công việc
116 TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM - SỐ 6 (2) 2011
tốt sau khi tốt nghiệp. Do đó, việc tham
khảo đầy đủ thông tin về ngành nghề mà
mình đăng ký dự thi và lắng nghe các anh
chị đi trước đã từng chọn ngành học này
là trách nhiệm của sinh viên. Hiện tại,
trường Đại học Mở TP.HCM đào tạo cả
chương trình sau đại học trong nước và
sau đại học liên kết với nước ngoài. Các
chương trình này đang dần được nâng
cao vị thế, chất lượng và đang cạnh tranh
mạnh mẽ với chương trình sau đại học
của trường Đại học Bách Khoa TP.HCM,
Đại học Kinh tế TP.HCM. Sinh viên luôn
được tạo điều kiện để học tập tiếp lên
bậc cao học. Tuy nhiên, các chương trình
sau đại học hiện có chủ yếu phát triển
tập trung vào các khối ngành Kinh tế và
tiếng Anh.
• Yếu tố “Người thân trong gia đình”:
Đối với người Á Đông, vai trò của gia đình
rất quan trọng trong định hướng tương lai.
Bố mẹ cần tìm hiểu sở thích của con cái
để giúp họ chọn đúng trường đại học để
dự thi và định hướng nghề nghiệp phù hợp
với sở thích. Không những thế lời khuyên
của anh chị đóng vai trò rất quan trọng
trong việc sinh viên chọn trường Đại học
Mở TP.HCM.
• Yếu tố “Người thân ngoài gia đình”:
Nhà trường cần phát triển các tập san giới
thiệu trường Đại học Mở TP.HCM, ngành
nghề đào tạo. Giáo viên THPT dựa vào đó
để giúp học sinh định hướng nghề nghiệp
tương lai.
4.2. Kiến nghị
• Website của trường cần phải có
thêm số liệu thống kê về điểm chuẩn, tỷ
lệ chọi qua nhiều năm hay các tỷ lệ khác
về đầu ra như tỷ lệ tốt nghiệp, tỷ lệ có việc
làm của các sinh viên tốt nghiệp ứng với
từng ngành học.
• Cần tăng cường tổ chức các buổi
giới thiệu về trường tại nhiều tỉnh hơn
để học sinh THPT biết nhiều thông tin về
trường hơn.
• Cần phát triển thêm tập san giới
thiệu ngành nghề mà trường đào tạo, giới
thiệu cơ hội học bổng, du học, hỗ trợ chi
phí học tập và có đĩa CD đính kèm để thêm
chi tiết và sinh động.
• Cần phối hợp với các trường THPT
tổ chức cho các em học sinh đến tham
quan trường để được nghe các anh chị đi
trước giới thiệu ngành học của mình cũng
như tận mắt thấy được chất lượng đào tạo
và cơ sở vật chất của nhà trường.
• Xây dựng các chương trình đào tạo
đa dạng cho nhiều đối tượng người học,
nhiều ngành nghề mà xã hội cần, tăng tính
thực tiễn trong nội dung đào tạo, thể hiện
được sắc thái riêng của trường. Mở rộng qui
mô của các lớp đặc biệt trong thời gian tới.
• Ưu tiên tăng cường trang bị trang
thiết bị phục vụ việc học tập của sinh viên
để nâng cao chất lượng đào tạo. Khắc
phục tình trạng thuê cơ sở học tập bị động,
không đạt chuẩn.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Anna Frykman, Kim Jacobsson,
Martin Jech (2007), “Identification
of Needs Influencing the Students’
Selection of University” có thể
tìm thấy ở đường dẫn http://www.
essays.se/essay/ad9d68eee4/
2. Cabrera, A.F., La Nasa, S.M.
(2000). Understanding the College-
Choice Process New Directions for
Institutional Research, no. 107 San
Francisco: Jossey Bass.
3. Chapman, D. W. (1981). A model of
student college choice. The Journal
of Higher Education, 52(5), 490-505.
4. Hoàng Trọng & Chu Nguyễn
Mộng Ngọc (2008), Phân tích dữ
liệu nghiên cứu với SPSS, NXB
Hồng Đức.
5. Hoàng Trọng & Chu Nguyễn Mộng
Ngọc (2008), Thống kê ứng dụng
trong kinh tế - xã hội, NXB Thống Kê.
 TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM - SỐ 6 (2) 2011
6. Hossler, D., and Gallagher, K.
(1987). Studying college choice: A
three-phase model and implications
for policy makers. College and
University, Vol. 2, 207-21.
7. Hossler, D., Braxton, J., &
Coopersmith, G. (1989).
Understanding student college
choice: Increased interest in student
college choice. In J. C. Smith (Ed.),
Higher Education: Handbook of
Theory and Research (Vol. 5, pp.
231-288). New York: Agathon Press.
8. Huỳnh Gia Xuyên (2010), Nghiên
cứu các yếu tố ảnh hưởng đến việc
sinh viên chọn trường Đại học Mở
TP.HCM, Luận văn Thạc sĩ Quản trị
kinh doanh, Đại học Mở Thành phố
Hồ Chí Minh.
117
9. Jackson, G. (1978). Financial aid
and student enrollment. Journal of
higher Education 49: 548-78
10. Litten, L.H. (1982). Different
strokes in the applicant pool: Some
refinements in a model of student
college choice. The Journal of
Higher Education, 53(4), 383-402.
11. Nguyễn Đình Thọ & Nguyễn Thị
Mai Trang (2007), Nghiên cứu thị
trường, NXB Đại học Quốc Gia
thành phố Hồ Chí Minh.
12. Philip Kotler, Kevin Lane Keller
(2009), Marketing Management,
Pearson International Edition, 13th ed.
13. http://tuvantuyensinh.edu.vn
14. http://www.ou.edu.vn