BEROA ETA

TENPERATURA
7- BEROA ETA TENPERATURA
ZER DA BEROA?

► Kontzeptua: Tª ezberdinetan dauden bi gorputzen

artean transferitzen den energia termikoa da beroa.
Tenperatura altuagoan dagoen gorputzetik
tenperatura baxuagoan dagoenera pasatuko da beroa
oreka termikoa lortu arte, hau da, bi gorputzak Tª
berdinean egon arte.

► Beroa energia da beraz, eta neurtzeko erabiltzen den

unitatea kaloria da cal.
1J=0,24 cal
1cal=4,18 J
7- BEROA ETA TENPERATURA
 7- BEROA ETA TENPERATURA
ZER DA TENPERATURA?

►Kontzeptua: Gorputz baten tenperaturak gorputz horrek

zenbateko barne-energia (energia zinetiko “totala”) duen
adierazten digu. Azalpena:

►Substantziaguztiak partikulaz osatuta daude, hauek etengabe

mugitzen dira agitazio termikoa

►Barne partikulak mugitzen badira energia zinetikoa dute

►Partikula guztien energia zinetikoaren batura barne energia

7- BEROA ETA TENPERATURA
Tenperatura eta barne-energia
 7- BEROA ETA TENPERATURA
Beroa Vs. Tenperatura:

► Beroa energia termikoa da (transferentzian dagoena), eta

tenperatura barne energia da (barne partikulen mugimenduaren
ondoriozkoa)

Dilatazio eta uzkurdura:

► Gorputz bati beroa ematean, haren barne-partikulak azkarrago

mugituko dira, eta ondorioz espazio handiagoa hartuko du, hau
da, bere bolumena handituko da dilatazioa. Gorputzak beroa
galtzean, kontrakoa gertatuko da uzkurdura.
7- BEROA ETA TENPERATURA
Dilatazioa eta uzkurdura
7- BEROA ETA TENPERATURA
TENPERATURA ESKALAK
7- BEROA ETA TENPERATURA

Tenperatura neurtzea
 7- BEROA ETA TENPERATURA
TERMOMETROA

► Kontzeptua: Tenperatura neurtzeko tresna da.

► Funtzionamendua: Bi atal ditu: Tanga bat, zeinen barruan likido

bat dagoen, hau beroarekin dilatatzen da eta hotzarekin uzkurtu.
Dilatatzean, likidoa hodi batetik igotzen da, honetan tenperatura
tarteak markatuta egongo dira. Merkuriozkoak eta alkohol
koloreztatukoak dira erabilienak. Gaur egun ere, termometro
digitalak erabiltzen dira.
7- BEROA ETA TENPERATURA
 7- BEROA ETA TENPERATURA
Beroaren hedapena
1-Eroapena
►Kontzeptua: Beroak solidoetan zehar hedatzeko erabiltzen duen
mekanismoa da.
►Azalpena: Beroaren eraginpean dauden partikulen energia zinetikoa
handitzen da (gero eta azkarrago mugitzen dira), mugimendu hau ondoko
partikulei transferitzen diete eta hauek haien ondokoei, gorputzaren
tenperatura igoz.
2-konbekzioa

►Kontzeptua: Beroak fluidoetan (likido eta gasetan) hedatzeko duen

mekanismoa da.
►Azalpena: Likidoa edo gasa behealdetik berotzen da, hor tenperatura
igotzen denez, partikulek gora igotzeko joera dute (dentsitatea jaisten
delako), beheko partikulak igo ahala, goikoak jaitsiko dira, korronte
jarraia sortuz konbekzio-korrontea.
 7- BEROA ETA TENPERATURA
3- Erradiazioa

►Kontzeptua: Beroa ingurune materialik gabe hedatzeko

mekanismoa da erradiazioa.
►Azalpena: Beroa hutsean ere hedatzen da. Zenbat eta
altuagoa izan gorputz baten tenperatura, orduan eta
irradiatze-energia handiagoa igorriko du.
 Eroapena

Solidoaren
partikulak

Kondukzio bidezko be Partikulek

roaren energia zinetikoa
propagazioaren norabi
dea handitzen dute.
 Konbekzioa
Gas partikulak
Konbekzio-korronteak

Likido partikulak
 Erradiazioa

Eguzki-erradi
Landareek azioa
igorririko
erradiazioa

Zenbat eta tenperatura

handiagoa izan, orduan eta
handiagoa igorririko energia
Negutegia erradiatzailea