T NG Quan Máy CNC

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 78

TỔNG QUAN MÁY CNC

1. CNC là gì?
2. Lịch sử phát triển của CNC
TỔNG QUAN MÁY CNC 3. Các thành phần của hệ thống CNC
4. Đặc điểm của máy công cụ CNC
5. Hệ toạ độ trên máy công cụ CNC
6. Các điểm 0 và điểm chuẩn trên máy CNC
7. Điều khiển số trên máy công cụ CNC
8. Hiệu chỉnh dụng cụ cắt trong gia công CNC

2. Lịch sử phát triển máy CNC


1. Máy CNC là gì? 1. •1725 – Phiếu đục lỗ được dùng để tạo mẫu quần áo
2. •1808 – Phiếu đục lỗ trên lá kim loại được dùng để điều
khiển tự động máy thêu
• NC = Numerical Control 3. •1863 – Tự động điều khiển chơi nhạc trên piano nhờ băng lỗ
• CNC = Computer Numerical Control 4. •1940 – John Parsons ñaõ saùng cheá ra phöông phaùp duøng
phieáu ñuïc loã ñeå ghi caùc döõ lieäu veà vò trí toïa ñoä ñeå ñieàu
• Các hoạt động được điều khiển bằng cách khieån maùy coâng cuï.
nhập trực tiếp dữ liệu số 5. •1952 – Máy công cụ NC điều khiển số đầu tiên
6. 1959 - Ngôn ngữ APT được đưa vào sử dụng
• Một dạng tự động hoá lập trình vạn năng 7. •1960s – Điều khiển số trực tiếp (DNC)
• Máy công cụ được điều khiển bằng hàng 8. 1963 - Đồ hoạ máy tính
9. •1970s - Máy CNC được đưa vào sử dụng
loạt các lệnh được mã hoá
10. •1980s – Điều khiển số phân phối được đưa vào sử dụng
3
11. •CAD/CAM

So saùnh Caáu truùc maùy coâng cuï


2. Lòch söû phaùt trieån thoâng thöôøng vaø maùy CNC
C IM Maùy coâng cuï CNC ñöôïc thieát keá cô baûn
CAD / CAM gioáng nhö maùy coâng cuï vaïn naêng. Söï
CAD khaùc nhau thaät söï laø ôû choã caùc boä phaän
F MS lieân quan ñeán tieán trình gia coâng cuûa
CNC maùy coâng cuï CNC ñöôïc ñieàu khieån bôûi
NC maùy tính.

1950 1960 1970 1980 1990


5 6

1
• Caùc höôùùng chuyeån ñoäng cuûa caùc boä phaän
maùy coâng cuï CNC ñöôïc xaùc ñònh bôûi moät So saùnh chöùc naêng
heä truïc toïa ñoä.
• Moãi chuyeån ñoäng cuûa caùc boä phaän maùy coù • Nhaäp döõ lieäu: Duøng chöông trình NC
moät heä thoáng ño rieâng ñeå tính toaùn caùc vò • Ñieàu khieån: Maùy tính ñöôïc tích hôïp trong heä
trí töông öùng vaø phaûn hoài thoâng tin naøy veà ñieàu khieån CNC vaø phaàn meàm töông öùng kieåm
heä ñieàu khieån. soaùt toaøn boä caùc chöùc naêng ñieàu khieån cuûa maùy
coâng cu.ï
• Kieåm tra: Treân maùy coâng cuï CNC, kích thöôùc
cuûa chi tieát gia coâng ñöôïc ñaûm baûo trong suoát
quaù trình gia coâng vôùi söï phaûn hoài lieân tuïc cuûa
heä thoáng ño.
7 8

3. Caùc thaønh phaàn cô baûn cuûa Chöông trình ñieàu khieån.


heä thoáng NC • Laø nhöõng taäp hôïp nhöõng caâu leänh ñieàu khieån maùy phaûi laøm gì. Caùc
leänh naøy ñöôïc maõ hoùa ôû daïng soá vaø kyù hieäu maø thieát bò ñieàu khieån
coù theå nhaän daïng ñöôïc. Chöông trình ñieàu khieån coù theå ñöôïc löu tröõ
treân phieáu ñuïc loã baêng ñuïc loã, baêng töø. Thí duï chöông trình gia
Heä thoáng coâng:
%
Chöông trình ñieàu khieån Maùy coâng cuï G90 G40 G80 Duïng cuï
T2M06S3000
G0 Z1.
X2. Y2.
Z.1
G1 Z-1. F10.
X6.
Y6.
G1 X3.
G3X2.Y5.R1.
G1Y2. Đường chạy dao
G0 Z1.
X0. Y0.
%
9 10

Phiếu đục lỗ Băng lỗ

11 12

2
Đĩa từ Caùc phöông phaùp laäp trình:

- Baèng tay
- Baèng maùy tính
– Chöông trình ñöôïc chuaån bò bôûi laäp trình
vieân, trong ñoù ngöôøi laäp trình chæ ra töøng böôùc
theo trình töï coâng ngheä. Ñoái vôùi maùy coâng cuï,
caùc böôùc coâng ngheä laø caùc chuyeån ñoäng töông
ñoái giöõa duïng cuï caét vaø phoâi.

13 14

Lập trình nhờ hệ thống CAD/CAM


Lập trình
bằng tay CAD
CAM
Người lập trình
nhập từng lệnh trên
máy CNC

CNC

15

Chạy kiểm tra chương trình trên máy tính Boä ñieàu khieån
• Laø thaønh phaàn thöù 2 cuûa heä thoáng ñieàu
khieån soá.
• Noù bao goàm caùc bo maïch ñieän töû vaø phaàn
cöùng coù theå ñoïc vaø bieân dòch chöông trình
ñieàu khieån vaø truyeàn ñeán maùy coâng cuï.

17 18

3
Caùc phaàn töû cô baûn cuûa boä
Maùy coâng cuï & Maùy CNC
phaän ñieàu khieån laø:
- Boä löu döõ lieäu – Maùy coâng cuï bao goàm baøn maùy vaø truïc chính
- Boä phaân phoái döõ lieäu cuõng nhö caùc moâ tô vaø caùc boä ñieàu khieån caàn
- Boä lieân heä ngöôïc thieát ñeå maùy hoaït ñoäng. Noù cuõng bao goàm
- Boä ñieàu khieån tuaàn töï ñeå phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa nhöõng duïng cuï caét, ñoà gaù vaø caùc thieát bò phuï
caùc phaàn töû treân. khaùc caàn cho vieäc gia coâng
• Caàn phaûi löu yù laø gaàn nhö taát caû caùc maùy NC hieän – Caùc maùy NC raát ña daïng: töø nhöõng maùy
ñaïi ñöôïc baùn laø coù trang bò boä ñieàu khieån goïi laø
Microcomputer. Vì vaäy maø chuùng ñöôïc goïi laø maùy
khoan loã, ñuïc loã ñôn giaûn ñeán caùc trung taâm
CNC. gia coâng thoâng minh kyø dieäu.

19 20

Máy phay Máy tiện Máy căt dây WEDM


CNC CNC

21 22

Heä thoáng ñieàu khieån NC cuõng ñöôïc


Caùc öùng duïng cuûa ñieàu khieån soá duøng trong caùc lónh khaùc

• Ñöôïc öùng duïng roäng raõi hieän nay ñaëc bieät • - Maùy daäp • - Maùy caét baèng Plasme
laø trong gia coâng kim loaïi: • - Maùy haøn • - Caùc coâng ngheä Laser
• - Phay • - In baûn veõ töï ñoäng • - Maùy ñan töï ñoäng (theâu)
• - Khoan vaø caùc nguyeân coâng töông töï • - Maùy laép raùp • - Maùy caét quaàn aùo
• - Tieän trong (boring) • - Maùy uoán oáng • - Maùy taùn ñònh töï ñoäng
• - Tieän • - Maùy caét gioù ñaù • - Maùy buoäc daây
• - Maøi
• - Caét daây

23 24

4
Ñaëc ñieåm chung cuûa caùc loaïi saûn
phaåm laøm treân maùy NC Öu nhöôïc ñieåm cuûa ñieàu khieån soá
1/ Caùc chi tieát thöôøng ñöôïc gia coâng vôùi soá löôïng nhoû.
2/ Hình daïng phöùc taïp - Öu ñieåm cuûa NC • Nhöôïc ñieåm cuûa NC
3/ Coù nhieàu nguyeân coâng phaûi ñöôïc thöïc hieän - Giaûm thôøi gian chaïy - Gía thaønh ñaàu tö cao
4/ Nhieàu kim loaïi phaûi loaïi boû khoâng - Giaù thaønh baûo trì cao
5/ Thieát keá kyõ thuaät gioáng nhau - Giaûm thôøi gian gaù ñaët - Phaûi choïn vaø huaán
6/ Chi tieát phaûi coù yeâu caàu chính xaùc cao - Giaûm thôøi gian gia coâng luyeän ñoäi nguõ NC
7/ Laø loaïi saûn phaåm ñaét tieàn neân moät sai laàm nhoû coù theå
traû giaù lôùn - Saûn xuaát meàm deûo hôn
8/ Caùc saûn phaåm yeâu caàu phaûi kieåm tra 100%. - Naâng cao chaát löôïng saûn
9/ Thöôøng loaït saûn xuaát khoaûng 50 caùi hoaëc nhoû hôn. Saûn phaåm
xuaát loaït nhoû vaø loaït vöøa laø lyù töôûng ñeå duøng maùy NC. - Giaûm toàn kho
- Giaûm dieän tích maët baèng
25 26

Thuû tuïc ñieàu khieån soá (NC) Nhöõng coâng vieäc trong CNC
1. Laäp keá hoaïch gia coâng (Process Planning) 1. Quaûn lyù CNC
2. Laäp trình gia coâng NC (Part programming) 2. Laäp trình CNC
3. Kieåm tra chương trình 3. Thieát keá ñoà gaù vaø duïng cuï
4. Thöïc hieän vieäc gia coâng treân maùy CNC 4. Baûo trì maùy CNC
5. Vaän haønh maùy CNC

27 28

Cô hoäi vieäc laøm nhôø CNC 4. Đặc điểm của máy công cụ CNC
Máy tiện CNC có hai Máy phay CNC thường có
1. Caùn boä quaûn lyù CNC trục điều khiển được ba trục điều khiển được

2. Chuyeân vieân laäp quy trình coâng ngheä Y

3. Chuyeân vieân laäp trình CNC


4. Chuyeân vieân thieât keá duïng cuï caét X

5. Nhaân vieân ñieàu chænh maùy CNC


6. Nhaân vieân vaän haønh maùy CNC
Z

29 30

5
4. Đặc điểm của máy công cụ CNC 4. Đặc điểm của máy công cụ CNC
Ngoaøi chuyeån
ñoäng doïc theo caùc
truïc X,Y vaø Z coøn
coù theå ñieàu khieån
caùc chuyeån ñoäng
quay quanh moãi
truïc. Caùc chuyeån
ñoäng quay naøy coù
theå ñöôïc ñieàu
khieån vaø ñöôïc
ñaùnh daáu baèng
A,B,C 31 32

4. Đặc điểm của máy công cụ CNC 4. Đặc điểm của máy công cụ CNC
Heä thoáng ño haønh Heä thoáng ño haønh
trình trực tiếp trình gián tiếp
1- Đai ốc bi
1

2- Vòng cách để 2
điều chỉnh khe X
hở
X 3

3- Bi 1
Y

2
4- Trục vít 4

33 34

4. Đặc điểm của máy công cụ CNC 4. Đặc điểm của máy công cụ CNC
Truyeàn ñoäng chính vaø caùc truïc coâng taùc Thieát bò keïp chi tieát
1. Mô tơ bước: dùng trong các hệ thống không có yêu cầu • Trên máy phay: chủ yếu dùng đồ gá vạn năng như ê tô, vấu
cao về độ chính xác và công suất lớn. kẹp. Trong sản xuất lớn dùng đồ gá chuyên dùng
2. Mô tơ một chiều servo: phải luôn bảo trì chổi than, bụi. • Trên máy tiện chủ yếu dùng mâm cặp ba chấu tự định tâm,
3. Mô tơ ba pha đồng bộ và không đồng bộ: không phải mũi chống tâm, luy nét. Trong sản xuất hàng khộ dùng đồ gá
bảo trì chổi than như động cơ một chiều, bền lâu nên được chuyên dùng
dùng rộng rãi trong các máy CNC hiện đại • Các cơ cấu kẹp có thể được tự động hoá bằn xi lanh thuỷ lực
hay khí nén.

35 36

6
Thiết bị kẹp chi tiết Dụng cụ cắt dùng trên máy CNC
Ê tô dùng trên máy phay Dụng cụ cắt dùng trên
máy Phay CNC

37 38

Các dụng cụ kẹp dao trên máy phay 4. Đặc điểm của máy công cụ CNC
Mâm dao trên trung tâm tiện

39 40

4. Đặc điểm của máy công cụ CNC 4. Đặc điểm của máy công cụ CNC
Băng tải dao trên máy phay Thiết bị thay dao trên trung tâm phay

1
2

41 42

7
Heä toïa ñoä Ñeà-caùc 2D
5. Heä toïa ñoä trong NC
Y

• Caàn thieát ñeå ngöôøi laäp trình leân keá hoaïch P2 Ví duï:
chuyeån ñoäng cho duïng cuï so vôùi chi tieát gia
P1
coâng. P1 X = 80 Y = 40
• Khi laäp trình chi tieát coi nhö ñöùng yeân coøn duïng P2 X = -80 Y = 70
X
cuï thì di chuyeån so vôùi chi tieát gia coâng. P3 X = -50 Y = -40
• Coù hai heä toïa ñoä cô baûn: P3 P4 X = 40 Y = -70
 - Heä toïa ñoä Ñeà-caùc P4
 - Heä toïa ñoä cöïc

43 44

Heä toïa ñoä Ñeà-caùc 3D Quy tắc bàn tay phải


Z Y
+Y

P1 Ví duï:

+X
P1 X = 30 Y=2 Z=0
X P2 X = 30 Y=0 Z = -10
P2
+Z

45 46

Heä toïa ñoä maùy vaø phoâi treân


Heä toïa ñoä cöïc maùy phay CNC
Y
Y

r Z
X
 P Z
Y
 M Y
X
P W X
r X

Heä toïa ñoä cöïc (goùc  aâm) Heä toïa ñoä cöïc (goùc  döông)

47 48

8
Hệ tọa độ phôi và các trục X, Y, Z
Gốc tọa độ phôi ở mặt trên và
mặt đáy phôi
Z
Y

49 50

Hệ tọa độ máy và phôi trên máy tiện Caùc truïc quay vaø truïc böôùc
tieán treân maùy CNC
+X

+Z
M W +Z +Y
M +Z
-Z
W -Y

-X
+X
-X +X

+X
Chi tieát gia coâng tieän, ñaët Chi tieát gia coâng tieän, ñaët
trong heä toïa ñoä Ñeà-caïc 2 truïc trong heä toïa ñoä Ñeà-caïc 2 truïc +Z -Y
vôùi duïng cuï caét naèm phía vôùi duïng cuï caét naèm phía sau
tröôùc taâm quay taâm quay
51 -Z +Y 52

Ghi kích thöôùc thích hôïp


Các trục trên máy tiện CNC
theo NC
Ghi tuyệt đối Ghi tương đối

C +X +X +X

+Z
-Z

-Z

53 54

9
6. Caùc ñieåm khoâng “0“ vaø ñieåm Caùc ñieåm chuaån treân maùy tiện
chuaån treân maùy CNC
R
E
N

M W

Vò trí cuûa caùc ñieåm khoâng “0“ vaø ñieåm chuaån trong tieän
55 56

Các điểm chuẩn trên máy phay Ñieåm chuaån cuûa duïng cuï caét E
Vò trí cuûa ñieåm hieäu Vò trí cuûa ñieåm hieäu
chænh duïng cuï caét B chænh duïng cuï caét B
treân dao phay treân dao tieän
R
M A N

W
B B

L Q

R
L
R
57 58

Đo chiều dài dao phay Đo chiều dài dao tiện

59 60

10
Caøi ñaët ñieåm khoâng “0“ cuûa chi
Điểm cán dao
tieát W treân maùy tieän CNC

61 62

Caøi ñaët ñieåm khoâng “0“ cuûa chi 7. Ñieàu khieån soá treân maùy
tieát W treân maùy phay CNC coâng cuï CNC
Y
Z Y

1
Z

Y
W
W

X X 2 4 X
Y
Z

W
5
3
X,Y,Z
X
6 Z

63 64

Ño haønh trình Ño haønh trình töông ñoái

1- Ñaïi löôïng ñaàu vaøo 1 2 3 4


1 2 2- Ñaïi löôïng ñaàu ra
4 5 3- Ñaïi löôïng nhieãu
4- Ñoäng cô
7
5- Vít me bi
3 3
6- Thieát bò ño
7- Ñaïi löôïng ñaàu ra
(giaù trò vò trí thöïc)
6

65 66

11
Ño haønh trình tuyeät ñoái Caùc daïng ñieàu khieån CNC

1 2  Ñieàu khieån ñieåm.


012345678
 Ñieàu khieån ñoïan.
 Ñieàu khieån ñöôøng
- Ñieàu khieån 2D.
- Ñieàu khieån 2½D.
- Ñieàu khieån 3D.

67 68

Ñieàu khieån ñieåm Ñieàu khieån ñoaïn

69 70

Ñieàu khieån ñöôøng Ñieàu khieån 2D.


Tuøy theo soá löôïng caùc
truïc ñöôïc ñieàu khieån
ñoàng thôøi maø ta chia
ra:
- Ñieàu khieån 2D.
- Ñieàu khieån 2½D.
- Ñieàu khieån 3D.

71 72

12
Ñieàu khieån 2½D Ñieàu khieån 3D

73 74

Ñoä chính xaùc cuûa ñöôøng cong 8. Hieäu chænh duïng cuï caét
Ñöôøng cong lyù töôûng
trong gia coâng CNC
Dung sai trong
YÙ nghóa vaø muïc ñích cuûa caùc giaù trò hieäu
chænh duïng cuï caét
Dung sai ngoaøi Coù theå söû duïng tröïc tieáp caùc thoâng soá cuûa baûn veõ chi tieát gia
coâng ñeå laäp trình maø khoâng caàn quan taâm ñeán chieàu daøi hay
Giôùi haïn dung sai ngoaøi baùn kính thöïc söï cuûa duïng cuï caét.

Tröôøng dung sai


Caùc thoâng soá veà chieàu daøi cuõng nhö baùn kính dao phay,
maûnh hôïp kim cuûa dao tieän ñöôïc đo, lưu trong bộ nhớ, được
Giôùi haïn dung sai trong
xem xeùt, quaûn lyù bôûi heä ñieàu khieån CNC khi vận haønh maùy
CNC.
75 76

Hiệu chỉnh bán kính dao phay Hiệu chỉnh bán kính dao bên
1
trái và bên phải
2

1 2

2 1

1 2 1 2

2
3
1 3 3

77 78

13
Hieäu chænh baùn kính muõi dao (tieän). Vector hiệu chỉnh bán kính mũi dao
3 3
8
4 3
4
4
5 3 1
3
5
2 1
2 1 4
R 5 7
3
I
1
2

1 2
2
6
1
79 80

Các dạng offset dao tiện Tóm lược


1
2
Trong chương này chúng ta đã nghiên cứu các vấn đề
sau đây:
1. CNC là gì?
2
1
2. Lịch sử phát triển của CNC
3. Các thành phần của hệ thống CNC
4. Đặc điểm của máy công cụ CNC
5. Hệ toạ độ trên máy công cụ CNC
1 2 6. Các điểm 0 và điểm chuẩn trên máy CNC
7. Điều khiển số trên máy công cụ CNC
8. Hiệu chỉnh dụng cụ cắt trong gia công CNC
2
1
Nắm vững những tri thức trên, sẽ giúp cho việc lập
trình và vận hành máy CNC một cách hiệu quả.

81 82

14
cadcamcnc10

1. Caáu truùc chöông trình CNC


Cấu trúc chương trình NC theo tiêu chuẩn ISO- 6983

CAÁU TRUÙC CHÖÔNG TRÌNH CNC Tieâu ñeà

VAØ CAÙC LEÄNH TRÖÔÙC KHI DI Ñaàu baêng Baét ñaàu chöông
trình
CHUYEÅN DUÏNG CUÏ
Vuøng Vuøng ghi chuù
chöông
trình

Cuoái chöông
trình

1 2

Caáu truùc cuûa moät block Caáu truùc moät töø leänh
Thí duï Ñòa chæ Soá

Soá thöù tö Leänh Töø leäïnh chæ kích Leänh Leänh chæ Leänh
blockï chuaån bò thöôùc phuï toác ñoä chæ
duïng
cuï

Keát thuùc block

3 4

Từ
O Số của chương trình
Thư tự dòng chương trình

O0001 Lệnh
Từ Từ Từ Từ N Số thứ tự dòng chương trình
N005 G54 G90 S300 M03 Lệnh G Lệnh chuẩn bị
X Toạ độ theo trục X
N010 G00 X2.5 Y1.25 Lệnh
Có thể dùng chỉ thời gian dừng

N015 G43 H01 Z.1 Lệnh Y Toạ độ theo trục Y


Địa chỉ Giá trị số Z Toạ độ theo trục Z
F3.75 Cùng dùng trong chu trình lập sẵn
5 6

1
cadcamcnc10

A/B/C Trục quay F Lượng chạy dao


R Bán kính S Tốc độ trục chính
Cũng dùng trong các chu trình lập sẵn

I/J/K Vị trí tâm cung tròn T Dụng cụ cắt trên mâm dao
Q Dùng trong các chu trình lập sẵn M Các lệnh phụ
P Dùng trong các chu trình lập sẵn D Offset bán kính dao
Gọi chương trình con H Offset chiều dài dao
Dùng chỉ thời gian dừng
EOB Kết thúc dòng lệnh
7
/ Mã huỷ dòng lệnh 8

Chöù
Ñòa c naêng
chæ Ñòa chæ

Soá chöông trình


Soá thöù töï

Caùc Chöùc naêng chuaån bò


Töø leänh Maõ ñaàu baêng vaø cuoái baêng
ñòa chæ kích
thöôùc

chính Löôïng
chaïy • Maõ ñaàu baêng vaø cuoái baêng cuûa chöông
vaø dao/phuùt
trình ñöôïc kyù hieäâu baèng %. Hai kyù hieäu
phaïm Löôïng chaïy dao/voøng
naøy khoâng xuaát hieäân treân maøn hình cuûa
maùy CNC, nhöng khi xuaát chöông trình töø
Toác ñoâï caét

vi giaù Dao caét

trò
Chöùc naêng phuï
maùy CNC ra ngoaøi thì chuùng seõ xuaát hieän.
leänh
Soá offset cuûa dao
Döøng
cuoái
haønh
trình

Chöông trình caàn goïi

Soá laàn laëp laïi 9 10

Soá cuûa chöông trình gia coâng CNC Soá thöù töï block
Chöông trình trong heä FANUC ñöôïc ñaët teân baèng chöõ O – Soá thöù töï block N ñöôïc duøng cho deã truy xuaát doøng leänh.
+ soá thöù töï chöông trình. Ngöôøi ta phaân loaïi caùc soá thöù töï – Phaïm vi soá thöù töï: N1- N9999
nhö sau: – Neáu khoâng duøng soá thöù töï block thì cuõng khoâng sao.
O0001 – O7999: Vuøng do ngöôøi duøng tuøy choïn – Soá thöù töï block N khoâng ñöôïc ñöùng tröôùc soá chöông
O8000 - O8999: Vuøng do ngöôøi duøng coù baûo veä trình O
O9000 – O9999-: Vuøng daønh cho nhaø saûn xuaát – Neáu khoâng coù soá chöông trình, heäï thoáng laáy soá thöù töï
Baïn coù theå duøng baát cöù soá naøo mieãn laø naèm trong vuøng block ñaàu tieân ñeå ñaët teân chöông trình.
cho pheùp. – Coù theå boû qua vieäc ñaùnh soá moät soá doøng leänh.
– Khi laäp trình baèng tay, ñeå ñeà phoøng vieát thieáu, phaûi
Neáu caàn vieát ghi chuù cho deã nhôù thì ñeå trong ngoaëc ñôn. cheøn theâm doøng leänh, soá cuûa doøng leänh neân vieát caùch
– O1001 (Progam A); quaûng, thí duï 5, 10, 15,...
– Khoâng ñöôïc duøng soá 0 ñeå chæ soá thöù töï N vaø soá chöông
trình O.
11 12

2
cadcamcnc10

Ñieàu kieän boû qua moät block Huỷ một từ lệnh có điều kiện
• Ñeå boû qua moät hay nhieàu block duøng daáu “/” ñaët ôû ñaàu • Một số hệ điều khiển có thể cho phép huỷ từ
block. Heä thoáng seõ boû qua block naøy neáu treân panel ñieàu
khieån cuûa maùy CNC baät ON coâng taéc OPSKIP. Neáu ñeå lệnh có điều kiện bên trong một dòng lệnh.
OFF, block vaãn coù hieäâu köïc. • Thí dụ
• Thí duï caùch vieát boû qua block coù ñieàu kieän:
• Vieát ñuùng: /N3 G00 X10.0;
• N10 M06 T03 /M08
• Vieát sai: //N3 G00 X10.0; Dòng lệnh có thể dùng khi gia công thép hay
• Chuù yù laø khi boû qua moät block thì cuõng boû luoân gang. Nếu gia công gang, không dùng dung
caùc leänh modal naèm trong block, do vaäy phaûi laäp dịch trơn nguội > Bật ON công tắc OPSKIP
trình ñeå leänh naøy naèm trong caùc block tieáp theo
13 14

Block Skip theo nhóm Keát thuùc chöông trình


• Trong một số hệ Điều khiển có có thể dùng – Chöông trình CNC ñöôïc keát thuùc bôûi caùc maõ
Optional Block Skip theo nhóm, nếu trên máy có leänh sau ñaây:
các công tắc Opskip với số thứ tự từ 1-9. • M02:Keát thuùc chöông trình chính
• Thí dụ N16… N29… • M30:Keát thuùc vaø trôû veà ñaàu chöông trình chính
• N1… • M99:Keát thuùc chöông trình con
/2 N17… /3 N30…
• N2… – Tuy nhieân neáu vieát /M02, /M30, /M99 vaø treân
/3 N31…
• /1 N3… /2 N18… panel ñieàu khieån baät ON coâng taéc OPSKIP boû
• /1 N4… … … qua block coù ñieàu kieän thì chöông trình seõ
khoâng keát thuùc.
15 16

Chöông trình con Caáu truùc moät chöông trình con


Moät chöông trình con
– Khi caàn gia coâng laëp laïi nhieàu laàn moät maãu
thì neân duøng bieåu dieãn maãu döôùi daïng moät Soá cuûa chöông trình con
chöông trình con ñeå ñôn giaûn vòeâc laäp trình. (hoaëc (:) trong tröôøng hôïp heä ISO)

– Moät chöông trình chính coù theå goïi moät chöông


trình con nhieàu laàn. Keát thuùc chöông trình con
– Moät chöông trình con coù theå goïi moät chöông
M99 khoâng nhaát thieát phaûi ñöùng rieâng treân moät doøng leänh.
trình chaùu nhieàu laàn. Thí duï X100.0 Z100.0 M99 ;

17 18

3
cadcamcnc10

Caùch goïi moät chöông trình con Caùch goïi moät chöông trình con
Chöông trình chính Chöông trình con Chöông trình chaùu

Soá laàn laëp chöông Soá cuûa chöông trình con


trình con
Khi khoâng chæ ra soá laàn laëp chöông trình con, heä thoáng hieåu laø 1

– Thí duï M98 P51200; coù nghóa laø goïi chöông trình 1200
naêm laàn.
– Trong moät chöông trình chính coù theå goïi chöông trình
Theá heä thöù nhaát Theá heä thöù hai
con nhieàu laàn, vaø chöông trình con coù theå goïi chöông
trình chaùu nhieàu laàn. Soá theá heä toái ña coù theå loàng nhau
laø 4. Soá laàn goïi toái ña moät chöông trình con laø 999.
19 20

Caùch goïi moät chöông trình con Nhaûy doøng sau khi thöïc hieän
chöông trình con
– Leänh M98 coù theå ñöùng chung vôùi leänh chuyeån ñoäng. Khi ñoù leäânh
chuyeån ñoäng seõ thöïc hieän tröôùc roài môùi goïi chöông trình con.
– Thí duï: G01 X100.0 M98 P1200;
Thöù töï thöïc hieän moät chöông trình con • Neáu muoán sau khi thöïc hieän chöông trình
Chöông trình chính Chöông trình con con, baïn khoâng trôû veà nôi ñaõ goïi maø di
chuyeån tôùi moät doøng chöông trình khaùc,
baïn phaûi chæ ra doøng chöông trình caàn ñeán
sau M99P_;
– Thí duï, M99P0060;
• Sau khi thöïc hieän chöông trình con
(P1010), baïn tôùi doøng N0060
21 22

Nhaûy doøng sau khi thöïc hieän Danh sách các mã lệnh phay
chöông trình con CNC hệ fanuc
Chöông trình chính Chöông trình con

23 24

4
cadcamcnc10

25 26

27 28

2. Caùc leänh tröôùc khi di Chöông trình ñieàu khieån.


chuyeån duïng cuï • Laø nhöõng taäp hôïp nhöõng caâu leänh ñieàu khieån
maùy phaûi laøm gì. Thí duï chöông trình gia %
coâng: G21G90 G94 G97
 Choïn heä ño Các lệnh đầu G54G00
 Ñôn vò ño toác ñoä caét vaø löôïng aên dao chương trình
G28 G91 Z0
Duïng cuï G43 H02 Z50
 Laäp trình tuyeät ñoái vaø töông ñoái CNC
T2 M06 S3000 M03
 Maët phaúng laäp trình G0 Z1.
X2. Y2.
 Heä toaï ñoä laäp trình Z.1
G1 Z-1. F10.
 Duïng cuï caét vaø soá offset dao X6.
Y6.
 Buø tröø chieàu daøi dao Đường chạy dao G1 X3.
G3X2.Y5.R1.
 Toác ñoä caét, chieàu quay truïc chính, löôïng aên G1Y2.
dao G0 Z1.
X0. Y0.
29
% 30

5
cadcamcnc10

Khai baùo ñôn vò löôïng chaïy dao F


Khai baùo heä ño ño kích thöôùc
vaø toác ñoä caét S
– Vôùi heä FANUC vieäc khai baùo ñôn vò ño ñöôïc • G94 – Ñôn vò löôïng chaïy dao F laø mm/ph hoaëc inch/ph
thöïc hieän thoâng qua caùc leäânh sau: • G95 - Ñôn vò löôïng chaïy dao F laø mm/vg hoaëc inch/vg
– G20 = ñôn vò ño laø in. • G96 – Toác ñoä caét S coù ñôn vò laø m/ph hay inch/ph,
khoâng ñoåi treân toaøn maët gia coâng. Khi ñöôøng kính gia
– G21 = ñôn vò ño laø mm. coâng thay ñoåi, soá voøng quay cuûa truïc chính thay ñoåi
– Khi keát thuùc buoåi laøm vieäc, leänh G20 hay G21 theo.
seõ tieáâp tuïc toàn taïi sang buoåi laøm vieäc sau. • G97 - Toác ñoä caét coù ñôn vò laø vg/ph, khoâng ñoåi soá
– Trong moät soá heä ñieàu khieån khaùc, thí duï nhö voøng quay truïc chính trong suoát quaù trình gia coâng.
heä FAGOR duøng G70 vaø G71 thay vì G20 vaø
G21.
31 32

Khai baùo ñôn vò löôïng chaïy Choïn maët phaúng laäp trình
dao F vaø toác ñoä caét S. – Ñeå choïn maët phaúng laâp trình, duøng caùc leänh
• Thí duï: sau ñaây:
– G97 S1500; Soá voøng quay truï chính laø 1500 v/ph. – G17 – maët phaúng XY
– G96 S150; Toác ñoä caét laø 150 m/ph.
– G18 - maët phaúng ZX
– Ñeå giôùi haïn soá voøng quay truïc chính, duøng leänh G92.
Thí duï G92 S3500 giôùi haïn soá voøng quay truïc chính – G19 - maët phaúng YZ
laø 3500 vg/ph. – Vôùi maùy phay CNC, maët phaúng maëc ñònh laø
– Trong maùy phay CNC baùn sang Vieät nam, caøi ñaët XY, nghóa laø khi baät maùy leân maùy, leänh G17
maëc ñònh laø G94 vaø G97. Khi môû maùy laø hai leâïnh naøy coù hieäu löïc.
coù hieäu löïc.

33 34

Ñôn vò nhaäp nhoû nhaát Thí duï:


• Ñôn vò nhaäp nhoû nhaát laø soá gia nhoû nhaát
maø heä thoáng coù theå chaáâp nhaän. Trong haàu
heát caùc heä ñieàu khieån CNC, soá gia nhoû
nhaát laø
– 0.001 mm
– 0.0001 inch
– 0.001o.
– Moät soá lieäu nhaäp vaøo nhoû hôn caùc giaù trò treân
ñeàu ñöôïc laøm troøn.

35 36

6
cadcamcnc10

Laäp trình tuyeät ñoái vaø töông ñoái Thí duï laäp trình tuyeät ñoái

– Tröôùc khi cho dung cuï di chuyeån, baïn phaûi Duïng cuï ñi töø ñieåm A
(30,60,30) tôùi ñieåm
choïn caùch ghi vò trí caùc ñieåm maø duïng cuï phaûi
B(10, 30, 20), Theo
ñi tôùi. Ñoái vôi maùy phay heä FANUC coù hai caùch laäp trình tuyeät
caùch ghi: ñoái, ta coù toïa ñoä cuûa (30,60,30)
• G90 X_ Y_Z_ – ghi toïa ñoä tuyeät ñoái. ñieåm B seõ laø
• G91 X_ Y_Z_ -- ghi toïa ñoä töông ñoái. G90 X10.0 Y30.0
Z20.0 ;
Nên chọn cách ghi tuyệt đối nếu có thể được

37 38

Thí duï laäp trình töông ñoái Cho dao veà ñieåm chuaån R cuûa maùy

Theo caùch laäp trình


– Tröôùc khi chaïy chöông trình CNC hay tröôùc
töông ñoái, ta coù toïa khi ñoåi dao, phaûi cho dao trôû veà ñieåm chuaån R
ñoä cuûa ñieåm B seõ Coù hai caùch cho dao trôû veà ñieåm chuaån R.
laø – Baèng tay: nhaán nuùt HOME treân panel ñieàu
G91 X40.0 Y-30.0 khieån.
Z-10.0 ;
– Töï ñoâïng: duøng leänh G28.

39 40

Cho dao veà ñieåm chuaån R cuûa maùy • Neáu coù nhieàu ñieåm chuaån, thì vieäc trôû veà ñieåm chuaån
thöù 2, thöù 3, thöù 4 ñöôïc thöïc hieän bôûi leänh G30. Caáu truùc
– Khi duøng leänh G28 coù theå cho dao ñi qua moät ñieåâm cuûa leänh nhö sau:
trung gian ñeå traùnh dao va chaïm vaøo chi tieât gia
coâng. Thí duï G28 G91 X50.0 Y0 Z0 ; • G30 P_ X_ Y_ Z_
trong ñoù P = 2, 3, 4 laø soá thöù töï vaø X, Y, Z laø toïa ñoä
Trôû veà ñieåm chuaån G28
Trôû veà töø ñieåm chuaån G29 Ñieåm chuaån tuyeät ñoái cuûa ñieåm trung gian.
•G29 X_ Y_ Z_ ; • Ñeå kieåm tra ñieåm chuaån duøng leänh G27. Caáu truùc cuûa
leänh nhö sau:
B - Ñieåm trung gian
B G27 X_Y_ Z_;
G28 G29 trong ñoù X_Y_ Z_ laø toïa ñoä cuûa ñieåm chuaån. Khi
duøng leänh naøy, neáu duïng cuï veà ñuùng ñieåm chuaån,
A C ñeøn hieäu seõ baät saùng; neáâu khoâng ñuùng, caûnh baùo No.
A - Ñieåm baét ñaàu trôû veà C - Ñieåm ñích trôû veà töø ñieåm
ñieåm chuaån chuaån R
092 seõ xuaát hieän.

41 42

7
cadcamcnc10

Choïn duïng cuï caét Không dùng


• Tröôùc khi gia coâng phaûi thay dao neáu dao treân truïc chính dao chuẩn
khoâng phuø hôïp. Nguyeân taéc cuûa leänh thay dao ñöôïc vieát
nhö sau:
• N4 Txx M6 Điểm điều
• Thí duï: khiển
• N0020 T01 M6 Z
• Moãi dao coù chieàu daøi dao, kyù hieäu laø Hxx. Giaù trò chieàu
daøi dao ñöôïc xaùc ñònh tuyø theo coù duøng dao chuaån hay
khoâng

43 44

Trục chính phải di chuyển dao lên một lượng


bằng chiều dài H01, H02, H03 nên hiệu chỉnh Dùng dao chuẩn
(bù) dao luôn luôn dương

H00

Z
H01 H02 H03
Điểm điều
khiển

Hiệu chỉnh dao Hiệu chỉnh dao Hiệu chỉnh dao


dương (G43 H01) dương (G43 H02) dương (G43 H02)

45 46

- Khi dùng dao chuẩn: hiệu chỉnh dao bằng 0 (H00)


- Khi dùng dao dài hơn, trục chính phải di chuyển lên trên
một lượng bằng H01 nên bù dao dương (lên)
- Khi dùng dao ngắn hơn, trục chính phải di chuyển xuống Choïn duïng cuï caét
dưới một lượng H02, nên bù dao âm (xuống)
• Duïng cuï caét ñöôïc gaù treân maâm dao (hay
ñaøi dao). Ñaøi dao coù nhieàu oå dao vaø ñöôïc
Dao ñaùnh soá thöù töï. Phaàn lôùn tröôøng hôïp, khi
Dao H00
Dao ngắn dao gaù vaøo oå dao naøo thì noù seõ coù seõ mang
chuẩn
Dài hơn soá cuûa oå ñoù.
hơn
– Thí duï duïng cuï kyù hieäu laø T01, soá offset dao
H02
H01 theo chieàu daøi seõ laø H01, theo baùn kính seõ laø
Hiệu chỉnh dao D01.
Hiệu chỉnh dao âm (G44 H02)
dương (G43 H01) 47 48

8
cadcamcnc10

Choïn duïng cuï caét Offset dao theo baùn kính


– H01 seõ phaûi ñöôïc duøng vôùi leänh G43, G44 ñeå Ñöôøng di chuyeån
buø laïi chieàu daøi dao. cuûa taâm dao
– D01 seõ phaûi ñöôïc duøng vôùi leänh G41, G42 ñeå
taâm duïng cuï naèm caùch ñöôøng laäp trình moät Ñöôøng laäp
trình
khoûang baèng giaù trò cuûa noù
– H00, D00 coù nghóa laø giaù trò offset baèng 0, Phoâi
hay huûy offset dao.

Dao phay

49 50

Hệ thống CNC phải biết


phôi của bạn nằm ở đâu Khoảng cách từ điểm 0 trên
phôi đến điểm về 0 của máy
phải được xác định
Muốn vậy phải đo khoảng

? ?
cách đó theo cả phương
? X, Y, Z

51 52

X program value Zero return position


Dụng cụ rà cạnh Zero return position

Y+ Y+

Y axis
Program zero Program zero
value

X+ X+

FANUC 10M

X00.0000
Y00.0000
Operator area Control Z00.0000 Control
53 54

9
cadcamcnc10

Zero return position Zero return position

Y+ Y+

Program zero Program zero

X+ X+

FANUC 10M FANUC 10M

X-24.9287 X-24.4544
Y-14.3887 Y-14.3887
Z-18.3283 Control Z-18.3283 Control
55 56

Zero return position Zero return position

Y+ Y+

Program zero Program zero

X+ X+

FANUC 10M FANUC 10M

X-00.0000 X-00.1000
Y-14.3887 Y-14.3887
Z-18.3283 Control Z-18.3283 Control
57 58

Zero return position Zero return position

Y+ Y+

Program zero Program zero

X+ X+

FANUC 10M FANUC 10M

X-00.0000 X-15.3433
Y-14.3887 Y-22.4674
Z-18.3283 Control Z-18.3283 Control
59 60

10
cadcamcnc10

Zero return position Zero return position

Y+ Y+

Program zero Program zero

X+ X+

FANUC 10M FANUC 10M

X-15.3433 X-15.3433
Y-22.2344 Y00.0000
Z-18.3283 Control Z-18.3283 Control
61 62

Zero return position Zero return position

Y+ Y+

Program zero Program zero

X+ X+

FANUC 10M FANUC 10M

X-15.3433 X-15.3433
Y00.1000 Y00.0000
Z-18.3283 Control Z-18.3283 Control
63 64

Zero return position Zero return position

Y+ Y+

Program zero Program zero

X+ X+

FANUC 10M FANUC 10M

X24.0974 X12.3232 Gán giá trị X&Y


Y22.1233 Y11.2357 cho điểm 0
Z-18.3283 Control Z-18.3283 Control
65 66

11
cadcamcnc10

Vị trí về 0 theo trục Z

Còn trục Z thì sao? Đầu trục chính

Điểm 0 của chương trình


xác định theo phương Z tuỳ
theo việc bù trừ dao được Điểm 0 của
sử dụng như thế nào phôi

67 68

FANUC 10M

Vị trí về 0 theo trục Z X12.3232


Y11.2357
Z13.0294
Đầu trục chính

Điểm 0 của
phôi

69 70

FANUC 10M FANUC 10M

X11.4843 X11.4843
Y7.4637 Y7.4637
Z13.0294 Z1.2544

71 72

12
cadcamcnc10

FANUC 10M FANUC 10M

X11.4843 X11.4843
Y7.4637 Y7.4637
Z00.0000 Z11.7750

73 74

Những máy cũ yêu cầu gán điểm 0


Caøi ñaët goác toïa ñoä phoâi
trong chương trình(với G92). • Coù 3 caùch caøi ñaët goác toïa ñoä phoâi: G92,
duøng ñieåm chuaån R, G54-G59 vaø G52
Những máy mới cho phép gán điểm 0 – Caùch 1: Duøng G92. Goác toïa ñoä phoâi ñöôïc
qua các mã lệnh G54-G59 thieáât laäp khi chæ ra toïa ñoä hieän taïi cuûa muõi
duïng cuï caét. Caùch thieát laäp naøy laø khaù ñôn
Chúng ta sẽ dùng số đo ở trên cho giaûn vaø coù theå deã daøng thay ñoåi khi muoán.
cả hai trường hợp

75 76

Zero return position

Thí duï Y+
Duïng cuï ñang ôû
taïi vò trí X25.2
Y23. Baèng caùch Z
vieát Program zero
G92 X25.2 Z23.0 ;
baïn thieát laäp goác
toïa ñoä phoâi taïi
ñieåm zero X+

Operator area Control


77 78

13
cadcamcnc10

Zero return position

Y+
+

Program zero
+ Z

X+

Operator area Control


79 80

81 82

Thí dụ:
Các giá trị đo được:
Dùng lệnh G92 để Theo X: 12.3412
gán gốc toạ độ lập Theo Y: 11.2364
trình Theo Z: 9.5423
Lệnh:
N005 G92 X12.3412 Y11.2364 Z9.5423
83 84

14
cadcamcnc10

O0001 Khó khăn chính trong


N005 G92 X12.3412 Y11.2364 Z9.5423 việc gán gốc toạ độ
N010 G90 S1000 M03 trong chương trình:
N015 G00 X1. Y1.
N020 G43 H01 Z.1 Tất cả các trục phải về vị trí R
N025 G01 Z-.75 F4.5 trong chương trình trước khi chạy
N030 G00 Z.1 chương trình!
N035 G91 G28 X0 Y0 Z0
N040 M30

85 86

Đúng

Sai

Z
Measurement

Z
Measurement

87 88

O0001 Caùch 2. Duøng caùc maõ leänh G54-G59.


N003 G91 G28 X0 Y0 Z0
– Sau khi cho dao trôû veà ñieåm chuaån R, baïn
N005 G92 X12.3412 Y11.2364 Z9.5423
duøng muõi dao ñeå raø ñieåm zero treân phoâi. Toïa
N010 G54 G90 S1000 M03 ñoä cuûa ñieåm zero naøy seõ ñöôïc gaùn cho caùc maõ
N015 G00 X1. Y1. leänh G54, G55, G56, G57, G58, G59. Moãi dao
N020 G43 H01 Z.1 coù theå duøng moät maõ leäânh rieâng, thí duï dao
N025 G01 Z-.75 F4.5 T01 duøng G54, T02 duøng G55,…
N030 G00 Z.1 Bản chất của việc này là gán gốc toạ độ lập
trình bằng cách chỉ ra vị trí tương đối của nó
N035 G91 G28 X0 Y0 Z0 trên phôi so với điểm chuẩn R
N040 M30

89 90

15
cadcamcnc10

Zero return position Zero return position

Y+ Y+
-

Program zero Program zero


-
X+ X+

Operator area Control Operator area Control


91 92

Z
Measurement

93 94

-
(minus)

Thí dụ đo được:
95 X: 12.3412 Y: 11.2364 Z: 9.5423 96

16
cadcamcnc10

Các mã lệnh dùng


Gán gôc toạ độ lập trình
G54 - Gốc toạ độ số 1
G55 - Gốc toạ độ số 2
G56 - Gốc toạ độ số 3
G57 - Gốc toạ độ số 4
G58 - Gốc toạ độ số 5
G59 - Gốc toạ độ số 6
Thí dụ đo được:
X: 12.3412 Y: 11.2364 Z: 9.5423 97 98

O0001 Caùch 3. Duøng caùc maõ leänh G52.


N005 G54
N010 G90 S1000 M03 • Duøng G52 ñeå chæ ra vò trí toïa ñoä cuïc boä so
N015 G00 X1. Y1. vôùi goác toïa ñoä hieän haønh
N020 G43 H01 Z.1 • Thí duï, baïn ñang duøng G54 laøm goác toïa
N025 G01 Z-.75 F4.5 ñoä hieän haønh vaø muoán dôøi goác toïa ñoä ñeán
N030 G00 Z.1 vò trí môùi, baïn vieát G52 X_ Y_, trong ñoù
N035 G91 G28 X0 Y0 Z0 X_Y_ laø toïa ñoä tuîeät ñoái cuûa goác toïa ñoä
N040 M30 môùi. Ñeå huûy boû heä toïa ñoä cuïc boä, baïn ñôn
giaûn vieát G52 X0 Y0.
99 100

Caùch 3. Duøng maõ leänh G52. Thay ñoåi goác toïa ñoä
• Vieäc thay ñoåi goác toïa ñoä hieän taïi tôùi moät
(Heä toïa ñoä cuïc boä vò trí môùi coù theå ñöôïc thöïc hieän theo nhieàu
G52)
Heä toïa ñoä phoâi) caùch khaùc nhau. Thí duï goác toïa ñoä phoâi
(Heä toïa ñoä cuïc boä) hieäân taïi laø G54. Vò trí hieän taïi cuûa duïng cuï
(Heä toïa ñoä phoâi thöù 6) laø X200 Y160. Baïn muoán dôøi goác toïa ñoä
tới vò trí X100 Y60.
Heä toïa ñoä maùy

Goác toïa ñoä maùy

Ñieåm chuaån
101 102

17
cadcamcnc10

Thí duï
Thí duï goác toïa ñoä phoâi hieäân taïi laø G54. Vò trí
hieän taïi cuûa duïng cuï laø X200 Y160. Baïn muoán Baïn coù theå thöïc hieän theo ba caùch sau:
dôøi goác toïa ñoä tôi vò trí X100 Y60
°G92 X100.0 Y100.0;
Y Y’
Heä toïa ñoä phoâi °G52 X100.0 Y60.0;
Vò trí cuûa duïng cuï
°G10 L2 P1 Xo + 100.0 Yo + 60.0
• trong ñoù,
• Xo Yo laø goác toïa ñoä cuõ ñöôïc thieát laäp bôûi G54 so
vôùi heä toïa ñoä maùy,
X’ Heä toïa ñoä phoâi môùi
• L2 laø maõ leänh kyù hieäu vieäc thieát laäp goác toïa ñoä
• P1 laø tham soá chæ soá thö tuï cuûa goác toïa ñoä.
• P1 öùng vôi G54, P4 öùng vôi G57,
X
• P2 öùng vôi G55, P5 öùng vôi G58,
• P3 öùng vôi G56, P6 öùng vôi G59
103 104

Điều khiển trục chính và bơm Thí dụ một đoạn đầu chương trình
%
• Tốc độ cắt S phải được chọn trước khi cho dụng O1001
cụ quay: thí dụ G97 S1000 N10 G21 G17 G90 G54 G94 G97
• Chiều quay trục chính phải được chỉ ra trước khi N20 G28 G91 X0 Y0 Z0
cho dụng cụ gia công: M03 hay M04 N30 T01 M06
• Tốc độ di chuyển của dao (hay lượng ăn dao F) N40 G43 H01 Z50.0
phải khai báo trước khi cắt, thí dụ G94 F500 N50 S1000 M03 M08
• Nếu có bơm dụng dịch trơn nguội: M08 N60 G41 D01

N200 M30
%
105 106

Tóm lược
• Chương trình NC có cấu trúc như thế nào?
• Cấu trúc một dòng lệnh, một từ lệnh?
• Có những từ nào được dùng trong chương
trình NC?
• Trước khi dụng cụ di chuyển, cần những
lệnh gì? Những lệnh cài trước có cần lập
trình không?

107

18
NỘI DUNG
• G00, G60 • G31
CÁC LỆNH NỘI SUY • G01 • G33
• G02 • G09
• G03 • G61
• G04 • G62
• G15, G16 • G63
• C, R • G64
1 2

Ñeå di chuyeån chính xaùc ñeán vò trí laäp trình, thay vì


Leänh ñònh vò nhanh duïng cuï G00 G00, baïn coù theå duøng leänh G60.
Duøng ñeå cho duïng cuï di chuyeån nhanh ñeán toïa ñoä cho Nguyeân taéc vieát leänh:
tröôùc vôùi toác ñoä lôùn nhaát cuûa maùy cho pheùp. G60 X_ Y_ Z ;
Quy taéc vieât leänh:
G90 G00 X _ Y_ Z_ ;
Khoûang chaïy
Duïng cuï thöôøng khoâng di chuyeån thaúng tôùi vò trí mong quaù
muoán, maø ñi theo moät goùc 45o tröôùc, sau ñoù seõ ñi theo truïc G00
naøo coù khoûang caùch daøi hôn.
Vò trí baét ñaàu
Vò trí ñaàu
G60

Vò trí baét ñaàu

Vò trí döøng taïm


Vò trí cuoái thôøi

Vò trí cuoái Ñònh vò khoâng thaúng 3 4

Leänh noäi suy ñöôøng thaúng G01 Thí dụ lập trình với G00 và G01
• Duøng ñeå dòch chuyeån duïng cuï theo ñöôøng
thaúng. Nguyeân taéc vieát leänh nhö sau:
• G90 G01 X_ Y_Z_ F_;
• Trong đoù F laø löôïng aên dao, coù ñôn vò laø
mm/ph hay inch/ph.
• G01 laø moät leänh modal.
• Coù theå khoâng caàn vieát laïi ôû doøng döôùi
• G01 toàn taïi cho ñeán khi xuaát hieän G00,
G02, G03
5 6

1
Thí dụ lập trình với G00 và G01 Leänh noäi suy cung troøn G02, G03

7 8

G02 laø di chuyeån duïng cuï theo chieàu kim ñoàng hoà Neáu khoâng bieát I, J, K nhöng bieát baùn kính R cuûa
G03 laø di chuyeån duïng cuï ngöôïc chieàu kim ñoàng cung troøn, baïn coù duøng R ñeå noäi suy cung troøn.
hoà Caùch vieát ñôn giaûn laø:
G17 G02 (G03) X_ Y_ R_ F_
I, J, K laø toïa ñoä töông ñoái cuûa taâm cung troøn so vôi vò trí ban
ñaàu cuûa cung troøn theo phöông X, Y vaø Z
Theo caùch laäp trình theo baùn kính R, coù hai tröôøng hôïp xaûy
ra:
Ñieåmmcuoá
Ñieå cuoái i (x, Ñieåm cuoái (z, Ñieåm cuoái (y,z)  Neáu goùc taâm cung troøn nhoû hôn hoaëc baèng 180o, R coù giaù
y) x) trò döông,
 Neáu goùc taâm cung troøn lôùn hôn 180o, R coù giaù trò aâm,
Ñieåm Ñieåm Ñieåm
ñaàu  Neáu cung troøn gaàn baèng 180o,neân duøng I, K, vì neáu duøng R
ñaàu ñaàu
vieäâc tính toùan taâm cung coù theå khoâng chính xaùc.
Taâm cung
Neáu khi laäp trình, trong doøng leänh coù caû I, J, K vaø R thì
Taâm cung Taâm cung
heä thoáng öu tieân choïn R.

9 10

Ñoái vôùi cung 1 (<180o):


G91 G02 X60.0 Y20.0 Thí duï Noäi suy caû ñöôøng troøn
R50.0 F300.0 ;
Khi laäp trình cho caû ñöôøng troøn, ñieåm cuoái
Ñoái vôùi cung 2 (>180o): coù theå boû qua vì truøng vôi ñieåm ñaàu, nhöng
G91 G02 X60.0 Y20.0 R- phaûi chæ ra vò trí cuûa taâm ñöôøng troøn so vôùi
50.0 F300.0 ; ñieåm ñaàu.
Ñieåm
Neáu cung troøn coù goùc laø cuoái

360o thì khoâng ñöôïc laäp N100 G91 G01


Ñieåm
trình vôùi baùn kính R maø ñaàu
X100 ;
phaûi laäp trình vôùi I, J, K, I
O N110 G02 I100 ;
ñôn giaûn laø vì coù voâ soá A 100 B 100
ñöôøng troøn baøn kính R ñi
qua moät ñieåm 11 12

2
Thí duï laäp trình vôùi G02 vaø G03 Thí duï laäp trình vôùi G00, G01,G02 vaø G03
O0001;
Laäp trình tuyeät ñoái: Y
N10 G90 G54 G17 G00 X-60.0
Y-40.0 S1000 M03; 60

N20 G01 Y0 F100;


N3
Hoaëc N30 G02 X0 Y60.0 I60.0 ; (R60.0) N4
N40 G01 X40.0 Y0 ;
N50 G02VX0 Y-40.0 I-40.0 ; O
(R40.0) -60
40
X

Laäp trình töông ñoái: N60 G01 X-60.0 (Y-40.0); N1


N2
N70 G00 X0 Y0; N7
M80 M30; -40 N5
N6
Hoaëc

13 14

Laäp trình phay ren xoaén vít G02 vaø G03


Laäp trình vôùi thôøi gian döøng
Nguyeân taéc vieát leänh:
cuoái haønh trình G04
Nguyeân taéc vieát leänh:
G04 P_ ; hoaëc G04 X_ ;
X_ thôøi gian döøng tính baèng giaây. Cho pheùp bieåu dieãn X
coù daáu chaám thaäp phaân.
P_ thôøi gian döøng tính baèng phaàn ngaøn giaây. Khoâng cho
pheùp bieåu dieãn P coù ñaáu chaám thaäp phaân.
Thí duï:
G04 P2500 ; Döøng 2,5 giaây
G04 X2.50 ; Döøng 2,5 giaây

15 16

Laäp trình trong heä toïa ñoä cöïc


Khi baùn kính R
G15, G16
Nguyeân taéc vieát leänh
ñöôïc laäp trình tuyeät ñoái
nhö sau:
G17 G90 (G91) G16 ; Khôûi ñoäng heä toïa ñoä cöïc (G16) trong Vị trí tới Vị trí tới
maët phaúng XY, taâm baùn kính (X_) laø
goác toïa ñoä hieän haønh (neáu duøng G90)
hoaëc laø ñieåm hieäân taïi (neáu duøng G91 Vị trí hiện tại Vị trí hiện tại

G90 (G91) X_ Y_ ;
Goùc xoay (Y_) cuûa baùn kính (X_) tính
Góc được lập trình Góc được lập trình
theo caùch tuyeät ñoái (G90) hay töông tương đối
ñoái (G91) tuyệt đối
G15 ;
Huûy hoïa ñoä cöïc
17 18

3
Thí duï caàn khoan 3 loã caùch ñeàu nhau 120o treân baùn
Khi baùn kính R kính 100 mm
Laäp trình tuyeät ñoái:
ñöôïc laäp trình töông ñoái

Vị trí tới
Vị trí tới
Laäp trình tuyeät ñoái cho baùn
kính, töông ñoái cho goùc:

Vị trí hiện tại Vị trí hiện tại

Góc được lập trình tuyệt Góc được lập trình tương đối
đối
Caùc leänh sau ñaây khoâng duøng cho heä toïa ñoä cöïc:
19 G04, G10, G52, G92, G53, G22, G68, G51 20

Vaùt meùp C Bo troøn goùc vôùi baùn kính R


Baïn coù theå cheøn theâm leänh vaùt meùp giöõa hai block ñieàu khieån Baïn coù theå cheøn theâm leänh bo troøn goùc giöõa hai block ñieàu
duïng cuï di chuyeån theo hai ñöôøng thaúng khieån duïng cuï di chuyeån theo hai ñöôøng thaúng.

Taâm cung troøn vôùi baùn kính R


G91 G01 X100.0
R10.0 ;
Vaùt meùp
X100.0 Y100.0 ;

Giao ñieåm aûo Giao ñieåm aûo

21 22

Thí duï laäp trình vôùi leänh bo troøn R vaø vaùt meùp Döøng chính xaùc cuoái haønh trình aên dao khi
C gia coâng: G09, G61, G62, G63, G64
.... Trong cheá ñoä gia coâng vôùi leänh G01, söï chuyeån tieáp giöõa hai
G91G01 X110.0 R30.0 block thöôøng xaûy ra tröôùc khi dao tôùi vò trí laäp trình thaät söï, daãn
F200.0 ; ñeán taïi goùc, coù hieäân töôïng bo troøn.
G09, G61
Y100.0 C20.0 ;
Vò trí kieåm tra taïi goùc tröôùc khi thöïc
hieän block 2
X-110.0 C20.0 ;
Ñöôøng di chuyeån cuûa dao trong cheá ñoä
Y-100.0 ; döøng chính xaùc

.... Ñöôøng di chuyeån cuûa dao trong cheá ñoä caét


G64 thöôøng

Hình 6-31 Hình 6-32


23 24

4
Ñeå ñieàu khieån söï di chuyeån cuûa duïng cuï, baïn coù G62 - Cheá ñoâï giaûm toác taïi goùc trong; 4 tröôøng
theå duøng caùc leänh sau ñaây: hôïp
G09 X_ Y_ Z_ ; di chuyeån chính xaùc ñeán goùc giöõa hai block.
Leänh naøy chæ coù hieäâu löïc trong doøng leänh
maø noù ñöùng.
G61 ; -Di chuyeån chính xaùc ñeán goùc giöõa hai
block, gioáng nhö G09, nhöng leänh naøy coù
hieäâu löïc cho tôùi khi xuaát hieän moät trong
nhöõng leänh G62, G63, G64.

G62 ; Cheá ñoä giaûm toác ñoä aên dao taïi goùc trong
(<180o) töï ñoäng khi gia coâng vôùi buø tröø baùn
kính dao, thieát laäp bôûi tham soá No. 214. Vôùi
thieát laäp naøy, khi dao gaàn tôùi goùc trong thì
seõ giaûm toác ñoä ñeå ñaït ñöôïc ñoä boùng toát hôn
taïi goùc.
25 26

Khi gia coâng beân trong moät cung troøn thì söï giaûm toác töï
Le, Ls laø ñoïan giaûm toác, thieát laäp ñoäng cuõng xaûy ra töï ñoäng, baát keå laø coù G62 hay khoâng.
bôûi tham soá No. 580 vaø 581 Toác ñoä caét thöïc teá Ftt ñöôïc
tính theo coâng thöùc: Ñöôøng laäp
trình

Rc
Ñöôøng laäp trình Ftt  F
Rp
Quyõ ñaïo
taâm duïng
cuï
Ñöôøng taâm dao

Toác ñoä aên dao seõ giaûm töø a ñeán b Hình 6-33

27 28

Khi Rc << Rp Rc/Rp quaù nhoû vaø Ftt = 0, duïng cuï seõ
ñöùng laïi.
Chöùc naêng gia coâng ren G33
Tham soá No. 213 thieát laäp giaù trò heä soá giaûm toác Baïn coù theå caét ren truï ngoøai hay truï trong treân maùy phay nhôø
nhoû nhaát MDR (minimal deceleration ratio). Khi leänh G33. Quy taéc vieát leänh nhö sau:
Rc/Rp nhoû hôn MDR thì Ftt laáy baèng F X MDR. G33 Z_ F_ ;

G63 ; - Duïng cuï khoâng giaûm toác ñoä cuoái haønh trình khi Thí duï ñeå caét ren vôùi
gia coâng ren. ñoïan daøi Z = 30,0
G64 ; - Duïng cuï khoâng giaûm toác ñoä cuoái haønh trình khi mm, böôùc ren 1,5 mm
gia coâng caùc goùc trong. Cheá ñoä naøy laø maëc ñònh baïn vieát:
cuûa heâï thoáng. G91 G95 G33 Z-30.0
F 1.5 ;
G61, G62, G63, G64 laø nhöõng leänh khoâng töông hôïp. Khi moät
trong caùc leänh naøy xuaát hieän thì seõ töï ñoäng huûy leä kia.

29 30

5
Thí duï tieän ren truï trong
Chöông trình ñöôïc
Tóm lược
vieát nhö sau: Trong bài học này, chúng ta đã tìm hiểu các
X0 M03
O6036 ; G04 P1000 ; lệnh nội suy.
G33 Z-30.0 F2.5 ;
G92 X0 Y0 Z20.0 ;
S100 M03 ;
M19 ; • Đây là những lệnh cơ bản.
...
M08 ; M19 ; • Các hệ thống CAD/CAM thường lập trình
G90 G33 Z-30.0 G00 X5.0 ;
F2.5 ; CNC dựa trên những lệnh cơ bản này.
Z20.0 ;
M19 ;
X0 ; • Phải nắm thật vững các lệnh này (thuộc
G00 X5.0 ;
M05 ;
Z20.0 ; M09 ; lòng) khi lập trình bằng tay.
M00 ; M30 ;
31 32

Caùc thí duï vaø baøi taäp


Bài tập Laäp trình tuyeät ñoái
O0009; Y
N10 G90 G00 X30.0
Hãy tự mình viết chương trình điều khiển dụng cụ cắt Y10.0 M03; 60
di chuyển theo các qũy đạo sau. N20 Z2.0; 50 use F100 as feedrate
N30 G01 Z-10.0 F100 ; ----- rapid traverse
40 ___ cutting feed
Cho trược các dữ liệu sau: N40 Y.0;
N50 X20.0; 30
Lập trình hệ mét, trong mặt phẳng XY, lập trình tuyệt N60 X30.0 Y60.0;
N70 X70.0 ; 20
đối hay tương đối.
N80 X80.0 Y30.0 ; 10 x
N90 X70.0 ;
Dao phay ngón đường kính 10 mm, dài 50 mm
N100 Y.0; 10 20 30 40 50 60 70 80 90
O
Tốc độ cắt 120 m/ph N110 X30.0;
N120 Z100.0 M05;
Tốc độ ăn dao (lượng chạy dao) 250 mm/ph N130 X0 Y0 ;
N140 M30;

33 34

Caùc thí duï vaø baøi taäp Y


Caùc thí duï vaø baøi taäp
Y

60
50 ---RAPID TRAVERSE G00
___ CUTTING FEED G01
40

30
20

20
10
X
X
O 10 20 30 40 50 60 70

O 20

35 36

6
Caùc thí duï vaø baøi taäp Caùc thí duï vaø baøi taäp
Y Y

60

50

X 40
O
30

20
10
X
O 10 20 30 40 50 60 70 80 90
37 38

Caùc thí duï vaø baøi taäp Caùc thí duï vaø baøi taäp
Y Y
P1 6.000 29.394
P2 54.00 19.596
P3 38.0 -16.00
P4 24.00 -18.00 60
P5 32.00 -24.00 30 P1
P2 50
40

50
-30 X 30
30 20
O
10
P4 P3 X
P5
O 10 20 30 40 50 60 70 80 90
-30
39 40

7
BUØ TRÖØ BAÙN KÍNH DAO

Leänh offset dao G41, G42, G40


BUØ TRÖØ DAO VAØ CAÙC LEÄNH LAÄP • Ñeå cho taâm dao naèm caùch ñöôøng laäp trình moïât khoûang,
ngöôøi ta thöïc hieân moät coâng vieäc goïi laø buø tröø baùn kính
TRÌNH NAÂNG CAO dao, hay offset dao.
• Vieäc offset dao coù theå laø beân traùi hay beân phaûi quyõ ñaïo
laäp trình.
• Ñeå offset dao beân traùi, duøng leänh G41.
• Ñeå offset dao beân phaûi, duøng leänh G42.
• Ñeå huûy offset dao beân phaûi hay beân traùi duøng leänh G40.

1 2

BUØ TRÖØ BAÙN KÍNH DAO BUØ TRÖØ BAÙN KÍNH DAO
Coù theå lôïi duïng vieäc offset
dao ñeå thöïc hieän vieäc gia
coâng thoâ vaø gia coâng tinh cho
Tinh
cuøng moät chöông trình NC.
Nguyeân taéc vieát doøng leänh:
2 1

1 2
G01 (G00) G41 (G42) X_ Y_ Baùn tinh
D_ ;
3 3 trong ñoù:
X_Y_ laø toïa ñoä ñieåm tôùi
D_ laø soá offset baùn kính dao.
Hình 6-40

3 4

BUØ TRÖØ BAÙN KÍNH DAO BUØ TRÖØ BAÙN KÍNH DAO

Y
O0002;
60
N10 G90 G54 G17 G00
X0 Y0 S1000 M03; 50 C2
(1550,1550
N20 G41 X20.0 Y10.0
D01; 40
N30 G01 Y50.0 F100;
N40 X50.0 ; 30
N50 Y20.0 ; 20
N60 X10.0 ;
N70 G40 G00 X0 Y0 10
x
M05;
M80 M30;
O 10 20 30 40 50 60

5 6

1
Leänh offset chieàu daøi dao töï ñoäng – G37
•Baïn coù theå duøng leänh G37 ñeå offset dao töï ñoäng.
• Khi thöïc hieän pheùp ño, duïng cuï luùc ñaàu di
chuyeån nhanh, sau ñoù giaûm daàn toác ñoä vaø
Thí duï: Dao T01 cuûa baïn ñang naèm
caùch goác toïa ñoä moät khoûang X= döøng haün khi tôùi vò trí ño vaø thieát bò ño
1100.0, Z = 760mm. phaùt tín hieäu tôùi maùy CNC. Toác ñoä di
Vò trí ño caùch goác toïa ñoä moät khoûang
Z = 200mm X = 850mm. chuyeån do nhaø cheá taïo maùy CNC thieát laäp
Baïn caàn xaùc ñònh laïi giaù trò offset dao qua tham soá No. 558 vaø No. 813. Phaïm vi
theo chieàu daøi. Baïn vieát vaø cho chaïy
töøng bock chöông trình sau:
Vò trí ño sai leäch ñöôïc thieát laäp bôûi tham soá No.
theo Z
G92 X1100.0 Z760.0; Thieát laäp heä toïa ñoä baèng caùch khai baùo vò trí dao hieän taïi.
814.
G00 G90 X850.0 ;
G43 H01 ;
Cho duïng cuï di chuyeån nhanh tôùi X850.0.
Chæ soá offset dao theo chieàu daøi.
• Chuù yù: Maõ Hxx phaûi goïi tröôùc khi duøng
G37 Z200.0 ; Cho duïng cuï di chuyeån ñeán vò trí ño. Neáu soá ño thöïc teá laø leänh G37. Neáu maõ Hxx naèm trong cuøng
198.0, nhö vaäy löôïng offset khaùc bieät seõ laø 198.0 – 200.0 =
-2.0. Chieàu daøi H01 cho tröôùc phaûi ñöôïc ñieàu chænh laïi doøng leänh vôùi G37, heä thoáng seõ baùo loãi.
baèng caùch coâng theâm sai leäch naøy.
G00 Z204.0; Cho dao luøi leân moät chuùt theo phöông Z sau khi ño.
7 8

Phoùng to thu nhoû nhôø leänh khueách ñaïi


G50, G51
Thí duï
• Baïn coù theå phoùng to hoaëc thu nhoû caùc ñöôøng di
chuyeån dao nhôø leänh G51 vaø huûy noù bôûi G50.
Po laø taâm khueách ñaïi.
Nguyeân taéc vieát leäânh nhö sau:
Tröôùc khi khueách ñaïi,
G51 X_ Y_ Z_ P_ ; Khôûi ñoäng khueách ñaïi duïng cuï ñi qua caùc ñieåm
... P1, P2, P3, P4, sau khueách
ñaïi vôùi heä soá P500, duïng
G50 ; Huyû khueách ñaïi cuï ñi qua caùc ñieåm P1’,
trong ñoù: P2’, P3’, P4’.
– X_ Y_ Z_ : vò trí taâm khueách ñaïi tuyeät ñoái
– P_ heä soá khueách ñaïi chung cho taát caû caùc truïc, khoâng coù
daáu chaám thaäp phaân. P1000 öùng vôùi heä soá khueách ñaïi laø 1. Po : Taâm khueách ñaïi

9 10

Thí duï
Khueách ñaïi rieâng cho töøng truïc
G92 X0 Y0 Z5.0 ;
S800 M03 ;
G51 X50.0 Y30.0 P500
G51 X_ Y_ Z_ Baét ñaàu khueách ñaïi (P0.5); Ñöôøng laäp trình
I_ J_ K ; N01 G90 G00 X20.0
Y20.0 ; Ñöôøng sau khi khueách ñaïi
... X_ Y_ Z_ : Taâm khueách ñaïi tuyeät N02 Y50.0 ;
Vuøng chòu taùc ñoái G02 X60.0 I20.0 ;
... I_ J_ K_ : Heä soá khueách ñaïi töông
duïng cuûa leäânh N04 G01 X100.0 ;
... khueách ñaïi öùng Y10.0 ;
theo caùc truïc X, Y, Z X60.0 ;
X20.0 Y20.0 ;
G50 ;
Z5.0 ;
G00 X0 y0 ;
G50 ; Keát thuùc khueách M05 ;
ñaïi M30 ;
11 12

2
Löu yù Vieäc phoùng to thu nhoû khoâng aûnh höôûng tôùi offset
dao theo baùn kính
 Leänh khueách ñaïi phaûi bò huûy bôûi G50
tröôùc khi thöïc hieän caùc leänh G27, G28,
G29, G30, G92. Ñöôøng laäp trình
Sau khi thu nhoû
 Vieäc phoùng to thu nhoû khoâng aûnh höôûng
tôùi caùc tham soá Z, R, Q, P trong caùc chu
trình laäp saün.
• Vieäc phoùng to thu nhoû khoâng aûnh höôûng
tôùi offset dao theo baùn kính
13 14

Thí duï
Copy ñoái xöùng Chöông trình ñöôïc vieát nhö sau:
Chöông trình con

• Leänh G51 coù theå söû duïng ñeå copy ñoái


xöùng (ñoåi daáu) theo caùc truïc neáu söû duïng
heä soá khueách ñaïi laø –1. Chöông trình chính

Khi copy ñoái xöùng, G02 vaø G03, G41 vaø G42 seõ traùo ñoåi cho nhau, höôùng di
15 chuyeån duïng cuï seõ thay ñoåi ngöôïc laïi. 16

Xoay heä toïa ñoä - G68, G69 Chuù yù khi duøng G68 vaø G69
• Baïn coù theå duøng leänh
G68 ñeå xoay heä toïa ñoä vaø • Khi khoâng chæ ra X vaø Y trong leänh G68, taâm
G69 ñeå huûy noù Nguyeân xoay seõ laø vò trí hieän taïi cuûa duïng cuï.
taéc vieát leänh nhö sau:
G17 G68 X_ Y_ R_ ; • Neáu goùc xoay bò boû qua trong leänh G68 thì giaù
... trò thieát laäp bôûi tham soá No. 730 seõ laø goùc xoay.
... • Leänh G69 coù theå ñöùng chung vôùi caùc leänh khaùc
... Goùc xoay trong moät doøng leänh.
G69 ;
Taâm xoay • Neáu G69 ñöùng chung vôùi caùc leänh chuyeån ñoäng
thì nhöõng leänh naøy phaûi ñöôïc laäp trình tuyeät ñoái.

Trong ñoù X_ Y_ laø taâm xoay,


R_ laø goùc xoay, soá gia nhoû nhaát laø 0.001o, pham
vi giaù trò töø –360o ñeán 360o 17 18

3
Thí duï laäp trình xoay goác toïa ñoä Khi ñang trong cheá ñoä offset dao theo baùn kính, baïn coù theå thöïc hieän
leänh xoay goác toïa ñoä.

Nếu dòng N2 viết là


N2 G68 R60.0

Hình daïng laäp trình


tröôùc khi xoay goác
toïa ñoä

Hình daïng laäp trình


sau khi xoay goác toïa
ñoä

Ñöôøng di chuyeån taâm


dao
19 20

Tuy nhieân neáu vieäc xoay heä toïa ñoä G68 laïi cuøng thöïc hieän ñoàng thôøi
vôùi vieäc khueách ñaïi G51, thì offset phaûi huûy tröôùc khi khueách ñaïi vaø
Thí duï chöông trình vöøa khueách ñaïi,
xoay, sau leänh G68 môùi thöïc hieân offset dao vöøa xoay heä toïa ñoä
Trình töï caâu leänh nhö sau:
G40 ;
G51...
G68 ... Khi aùp duïng khueách
ñaïi vaø xoay heä toïa ñoä Khi chæ aùp duïng xoay
... heä toïa ñoä
Khi chæ aùp duïng
G41 (G42) khueách ñaïi

Chöông trình
gia coâng

21 22

Thí duï laäp trình xoay voøng haøng loaït

Ñöôøng laäp
trình
Khi aùp duïng
offset baùn
kính dao

Chöông
trình con

23

4
NỘI DUNG
G81 - Chu trình khoan
G82 - Chu trình khoùet baèng ñaàu loã
G83 - Chu trình khoan saâu
CÁC CHU TRÌNH G73 - Chu trình khoan beû phoi
G84 - Chu trình taro ren phaûi
GIA CÔNG LỖ G74 - Chu trình taro ren traùi
G85 - Chu trình doa doa luøi dao chaäm
G86 - Chu trình doa luøi dao nhanh
G76 - Chu trình doa tinh
G87 - Chu trình doa sau loã
G88 - Chu trình doa luøi dao baèng tay
G89 - Chu trình doa döøng cuoái haønh trình, luøi dao chaäm
G80 - Huûy caùc chu trình gia coâng loã
1 2

Nhìn chung moät chu trình gia coâng loã goàm


caùc coâng vieäc sau
Caùc chu trình gia coâng loã
Böôùc 1
Ñeå ñôn giaûn vieâc laäp trình, heä fanuc cung Cao ñoä xuaát phaùt

caáp cho ngöôøi duøng nhöõng chu trình laäp Böôùc 2 Böôùc 6
saün ñeå gia coâng loã, tieáng anh goïi laø caùc
Cao ñoä an toøan
canned cycles. R
Böôùc 5
Nhöõng chu trình naøy goàm caùc leänh sau Böôùc 3
ñaây:
Cao ñoä keát thuùc Z
• G73, G74, G76, G81, G82, G83, G84,
Chaïy nhanh
G85, G86, G87, G88, G89, G80. Böôùc 4 Chaïy aên dao
3 4

Cao ñoä R vaø Z coù theå laø tuyeät ñoái (neáu laäp trình
Chu trình gia coâng loã trong MasterCAM vôùi G90) hay töông ñoái (neáu laäp trình vôùi G91)
G90 (Leänh tuyeät ñoái) G91 (Leänh töông ñoái)

5 6

1
Vieäc luøi dao coù theå laø tôùi cao ñoä R hay cao ñoä xuaát
phaùt tuøy theo vieäc duøng G99 hay G98 (hình 6-84). Chuù yù
G98 – Veà cao ñoä xuaát phaùt G99 – Veà cao ñoä an toaøn R • Ñeå khoan nhieàu loã, leänh M03 phaûi coù
tröôùc caùc chu trình gia coâng loã.
• Khoâng ñöôïc coù G00, G01, G02 vaø G03
Cao ñoä xuaát phaùt
trong caùc chu trình gia coâng loõ. Neáu coù
caùc chu trình gia coâng loã seõ bò huûy.
Cao ñoä an
toøan R • Ñeå huûy caùc chu trình laäp saün duøng leänh
G80 hay moät trong caùc leänh G00, G01,
G02, G03.

7 8

G81 X_ Y_ Z_ R_ F_ K_ ; G82 X_ Y_ Z_ R_ P_ F_ K_ ;
X_ Y_ : döõ lieäu vò trí loã trong maët phaúng XY treân cao ñoä xuaát phaùt X_ Y_ : döõ lieäu vò trí loã trong maët phaúng XY treân cao ñoä xuaát phaùt
Z_: Cao ñoä Z ñieåm cuoái cuûa loã Z_: Cao ñoä Z ñieåm cuoái cuûa loã
R – : Cao ñoä an toøan R R – : Cao ñoä an toøan R
Chu trình F_ : Löôïng chaïy dao khi khoan, tính baèøng mm/ph. Chu trình P_ : Thôøi gian döøng ôû ñaùy loã
K_ : Soá laàn laëp laïi chu trình (phaûi ñi keøm vôùi G91). Neáu khoâng vieát K, heä thoáng cho laø F_ : Löôïng chaïy dao khi doa, tính baèøng mm/ph.
khoan K = 1. Neáu laäp trình tuyt ñoái (G90), vieäâc khoan seõ thöïc hieän K laàn taïi moät vò trí. khoan loã K_ : Soá laàn laëp laïi chu trình (phaûi ñi keøm vôùi G91). Neáu khoâng vieát K, heä thoáng cho
laø K = 1. Neáu laäp trình tuyeät ñoái (G90), vieäâc doa seõ thöïc hieän K laàn taïi moät vò trí.
G81 coù döøng
G82

Cao ñoä xuaát phaùt


Cao ñoä xuaát phaùt

Cao ñoä R
Cao ñoä an toøan R Cao ñoä an toøan R Cao ñoä an toøan R
Ñieåm R Ñieåm R

Ñieåm Z Ñieåm Z
Ñieåm Z Ñieåm Z

9 10

G83 X_ Y_ Z_ R_ Q_ F_ K_ ;
Dùng G82 để khoan tâm, vát mép và X_ Y_ : döõ lieäu vò trí loã trong maët phaúng XY treân cao ñoä xuaát phaùt
Z_: Cao ñoä Z ñieåm cuoái cuûa loã

Chu trình khoét bằng đầu lỗ R – : Cao ñoä an toøan R

Chu trình Q_ : Chieàu saâu moãi laàn khoan vaøo


khoan loã F_ : Löôïng chaïy dao khi doa, tính baèøng mm/ph.
khoan loã K_ : Soá laàn laëp laïi chu trình (phaûi ñi keøm vôùi G91). Neáu khoâng vieát K, heä
coù döøng thoáng cho laø K = 1. Neáu laäp trình tuyeät ñoái (G90), vieäâc doa seõ thöïc hieän K laàn
saâu taïi moät vò trí
G82

Mũi khoét bằng


Mũi khoan tâm Vát mép đầu lỗ
11 12

2


Nguyeân taéc vieát leänh nhö sau:
G73 X_ Y_ Z_ R_ Q_ F_ K_; Z
Thí duï
X_ Y_ : döõ lieäu vò trí loã trong maët phaúng XY treân cao ñoä xuaát phaùt
Z_ : Cao ñoä Z ñieåm cuoái cuûa loã
Chu trình
X
R – : Cao ñoä an toøan R
khoan coù beû Q_ :Chieàu saâu moãi laàn khoan vaøo
F_ : Löôïng chaïy dao khi khoan
phoi – G73 K_ : Soá laàn laëp laïi chu trình khoan (phaûi ñi keøm vôùi G91). Neáu khoâng vieát K, heä
thoáng cho laø K = 1. Neáu laäp trình tuyeät ñoái (G90), vieäâc khoan seõ thöïc hieän K
laàn taïi moät vò trí.
d_ : khoûang luøi dao ñeå beû phoi, ñöôïc thieát laäp bôûi tham soá No. 592. Y

X
M3 S2000 ; Truïc chính quay.
G90 G99 G73 X300. Y–250. Z–217. R–100. Q15.0 F120. ;
Y–550. ; Ñònh vò, sau ñoù khoan loã 2, luøi dao ñeán cao ñoä R.
Y–750. ; Ñònh vò, sau ñoù khoan loã 3, luøi dao ñeán cao ñoä R
X1000. ; Ñònh vò, sau ñoù khoan loã 4, luøi dao ñeán cao ñoä R
Y–550. ; Ñònh vò, sau ñoù khoan loã 5, luøi dao ñeán cao ñoä R.
G98 Y–250. ; Ñònh vò, sau ñoù khoan loã 6, luøi dao ñeán cao ñoä
xuaát phaùt.
G80 G28 G91 X0 Y0 Z0 ; Trôû veà ñieåm tham chieáu, huûy caùc
chu trình khoan.
M5 ; Truïc chính ngöøng quay.

13 14
Hình 6-86

G84 X_Y_Z_R_P_F_K_ ; G74 X_Y_Z_R_P_F_K_ ;


X_ Y_ : döõ lieäu vò trí loã trong maët phaúng XY treân cao ñoä xuaát phaùt X_ Y_ : döõ lieäu vò trí loã trong maët phaúng XY treân cao ñoä xuaát phaùt
Chu trình ta Z_: Cao ñoä Z ñieåm cuoái cuûa loã
R – : Cao ñoä an toøan R
Chu trình ta Z_: Cao ñoä Z ñieåm cuoái cuûa loã
R – : Cao ñoä an toøan R
roâ ren phaûi P_ : Thôøi gian döøng, tính baèng phaàn ngaøn giaây (P1000 = 1s)
F_ : Löôïng chaïy dao khi taroâ, tính baèøng mm/ph. F = böôùc ren X soá voøng quay S
roâ ren traùi P_ : Thôøi gian döøng, tính baèng phaàn ngaøn giaây (P1000 = 1s)
F_ : Löôïng chaïy dao khi taroâ, tính baèøng mm/ph. F = böôùc ren X soá voøng quay S
G84 K_ : Soá laàn laëp laïi chu trình (phaûi ñi keøm vôùi G91). Neáu khoâng vieát K, heä thoáng
cho laø K = 1. Neáu laäp trình tuyeät ñoái (G90), vieäâc ta roâ seõ thöïc hieän K laàn taïi moät vò
G74 K_ : Soá laàn laëp laïi chu trình (phaûi ñi keøm vôùi G91). Neáu khoâng vieát K, heä thoáng
cho laø K = 1. Neáu laäp trình tuyeät ñoái (G90), vieäâc ta roâ seõ thöïc hieän K laàn taïi moät vò
trí. trí.

G84 (G98) G84 (G99) G74 (G98) G74 (G99)

Cao ñoä xuaát phaùt Cao ñoä xuaát phaùt


Truïc chính
Truïc chính CCW
CW
Truïc chính
Truïc chính CCW
CW Ñieåm R Ñieåm R Cao ñoä R
Ñieåm R Ñieåm R Cao ñoä R

Ñieåm Z
Ñieåm Z Ñieåm Z
Ñieåm Z
Truïc chính CW
Truïc chính CW
Truïc chính CCW
Truïc chính CCW
15 16

G85 X_ Y_ Z_ R_ F_ K_ ; G86 X_ Y_ Z_ R_ F_ K_ ;
Chu trình X_ Y_ : döõ lieäu vò trí loã trong maët phaúng XY treân cao ñoä xuaát phaùt
Z_: Cao ñoä Z ñieåm cuoái cuûa loã
Chu trình X_ Y_ : döõ lieäu vò trí loã trong maët phaúng XY treân cao ñoä xuaát phaùt
Z_: Cao ñoä Z ñieåm cuoái cuûa loã
doa loã R – : Cao ñoä an toøan R doa loã R – : Cao ñoä an toøan R
F_ : Löôïng chaïy dao khi ta roâ, tính baèøng mm/ph. F_ : Löôïng chaïy dao khi ta roâ, tính baèøng mm/ph.
G85 K_ : Soá laàn laëp laïi chu trình (phaûi ñi keøm vôùi G91). Neáu khoâng vieát K, heä thoáng G86 K_ : Soá laàn laëp laïi chu trình (phaûi ñi keøm vôùi G91). Neáu khoâng vieát K, heä thoáng
cho laø K = 1. Neáu laäp trình tuyeät ñoái (G90), vieäâc doa seõ thöïc hieän K laàn taïi moät cho laø K = 1. Neáu laäp trình tuyeät ñoái (G90), vieäâc doa seõ thöïc hieän K laàn taïi moät
vò trí. vò trí.

Ñieåm xuaát phaùt Ñieåm xuaát phaùt

Ñieåm R Ñieåm R

Hình 3.30

Ñieåm Z Ñieåm Z

17 18

3
G76 X_ Y_ Z_ R_ Q_ P_ F_ K_ ;
X_ Y_ : döõ lieäu vò trí loã trong maët phaúng XY treân cao ñoä xuaát phaùt
Chu trình doa Z_: Cao ñoä Z ñieåm cuoái cuûa loã
R – : Cao ñoä an toøan R Dao doa dùng trên
tinh G76 Q_ : Khoûang luøi dao ngang taïi ñaùy loã
P_ : Thôøi gian döøng, tính baèng phaàn ngaøn giaây (P1000 = 1s) máy phay CNC
F_ : Löôïng chaïy dao khi doa, tính baèøng mm/ph.
K_ : Soá laàn laëp laïi chu trình (phaûi ñi keøm vôùi G91). Neáu khoâng vieát K,
heä thoáng cho laø K = 1. Neáu laäp trình tuyeät ñoái (G90), vieäâc doa seõ thöïc
hieän K laàn taïi moät vò trí.

Quay CW
Ñònh höôùng truïc chính Cao ñoä
xuaát Quay CW
Dao caét
phaùt Cao ñoä R
Ñieåm R Ñieåm R

Ñieåm Z Ñieåm Z

Khoûang luøi q

19 20

G87 X_ Y_ Z_ R_ Q_ P_ F_ K_ ;
G83 X_ Y_ Z_ R_ P_ F_ K_ ; X_ Y_ : döõ lieäu vò trí loã trong maët phaúng XY treân cao ñoä xuaát phaùt
X_ Y_ : döõ lieäu vò trí loã trong maët phaúng XY treân cao ñoä xuaát phaùt Z_: Cao ñoä Z ñieåm cuoái cuûa loã
Z_: Cao ñoä Z ñieåm cuoái cuûa loã R – : Cao ñoä an toøan R
Chu trình R – : Cao ñoä an toøan R
Q_ : Chieàu saâu moãi laàn khoan vaøo Chu trình
Q_: Khoûang luøi dao ngang
P_ : Thôøi giam döøng
ta roâ ren F_ : Löôïng chaïy dao khi doa, tính baèøng mm/ph.
K_ : Soá laàn laëp laïi chu trình (phaûi ñi keøm vôùi G91). Neáu khoâng vieát K, heä doa sau loã
F_ : Löôïng chaïy dao khi ta roâ, tính baèøng mm/ph.
K_ : Soá laàn laëp laïi chu trình (phaûi ñi keøm vôùi G91). Neáu khoâng vieát
phaûi thoáng cho laø K = 1. Neáu laäp trình tuyeät ñoái (G90), vieäâc doa seõ thöïc hieän K laàn
taïi moät vò trí G87
K, heä thoáng cho laø K = 1. Neáu laäp trình tuyeät ñoái (G90), vieäâc doa seõ
thöïc hieän K laàn taïi moät vò trí.
G84

Ñònh höôùng truïc chính

Duïng cuï

Quay CW
Khoâng
duøng
Ñieåm Z
Ñieåm R
Quay CW
Khoûang Ñieåm R
luøi q
21 22

Chu trình doa G88 X_ Y_ Z_ R_ P_ F_ K_ ;

Chu trình doa sau loã luøi dao baèng tay


X_ Y_ : döõ lieäu vò trí loã trong maët phaúng XY treân cao ñoä xuaát phaùt
Z_: Cao ñoä Z ñieåm cuoái cuûa loã
R – : Cao ñoä an toøan R

G87 G88 P_ : Thôøi giam döøng


F_ : Löôïng chaïy dao khi ta roâ, tính baèøng mm/ph.
K_ : Soá laàn laëp laïi chu trình (phaûi ñi keøm vôùi G91). Neáu khoâng vieát K, heä
thoáng cho laø K = 1. Neáu laäp trình tuyeät ñoái (G90), vieäâc doa seõ thöïc hieän K laàn
taïi moät vò trí.

Quay CW

Cao ñoä
xuaát phaùt Quay CW

Ñieåm R Ñieåm R Cao ñoä R


Dao định vị Dao lùi theo Dao ăn vào
Dao định vị
tại tâm lỗ phương X vật liệu để
tại tâm lỗ Ñieåm Z
một doạn Q gia công Ñieåm Z
phần sau lỗ Truïc chính Truïc chính
ngöøng quay ngöøng quay
23 24

4
G89 X_ Y_ Z_ R_ P_ F_ K_ ;
X_ Y_ : döõ lieäu vò trí loã trong maët phaúng XY treân cao ñoä xuaát phaùt
Z_: Cao ñoä Z ñieåm cuoái cuûa loã Huûy caùc chu trình gia coâng loã – G80
R – : Cao ñoä an toøan R
P_ : Thôøi giam döøng
Chu F_ : Löôïng chaïy dao khi ta roâ, tính baèøng mm/ph.
K_ : Soá laàn laëp laïi chu trình (phaûi ñi keøm vôùi G91). Neáu khoâng vieát K, heä
Leänh G80 huûy caùc chu trình gia coâng loã.
trình doa thoáng cho laø K = 1. Neáu laäp trình tuyeät ñoái (G90), vieäâc doa seõ thöïc hieän K
laàn taïi moät vò trí. Nguyeân taéc vieát leänh:
loã G99
G80;
Caùc ñieåm R vaø Z seõ bò xoùa vaø caùc döõ lieäu
Cao ñoïñoä
Cao
phaùt
xuaá t phaù
xuaá t t
gia coâng loã khaùc cuõng bò xoùa.

Cao ñoä
ñoâï R
R
Ñieåm R Ñieåm R

Ñieåm Z Ñieåm Z

25 26

Thí duï laäp trình gia


Vò trí chuaån (tham chieáu)
Giaù trò offset: H11 = +200.0 ,
coâng loã toång hôïp H15 = +190.0,
H31 = +150.0
Chöông trình thí duï N014 S2000M3 ;
; N015 G99G82X550.0Y–450.0
N001 G92X0Y0Z500.0 ; Z–130.0R–97.0P300F70 ;
N002 G90 G00 Z250.0 T11 M6 ; N016 G98Y–650.0 ;
N003 G43 Z0 H11 ; N017 G99X1050.0 ;
N004 S3000 M3 N018 G98Y–450.0 ;
N005 G99 G81X400.0 Y–350.0 N019 G28X0Y0M5 ;
Z–153.0R–97.0 F120 ; N020 G49Z250.0T31M6 ;
N006 Y–550.0 ; N021 G43Z0H31 ;
N007 G98Y–750.0 ; N022 S1000M3 ;
# 11 ñeán16 Khoan loã ñöôøng kính 10mm
# 17 ñeán 10 Khoan loã ñöôøng kính 20mm
N008 G99X1200.0 ; N023 G85G99X800.0Y–350.0
# 11 ñeán 13 Doa loã ñöôøng kính 95mm saâu 50 mm N009 Y–550.0 ; Z–153.0R47.0F50 ;
N010 G98Y–350.0 ; N024 G91Y–200.0K2 ;
Vò trí luøi veà N011 G28X0Y0M5 ; N025 G28X0Y0M5 ;
N012 G49Z250.0T15M6 ; N026 G49Z500.0 ;
Cao ñoä xuaát phaùt
N013 G43Z0H15 ; N027 M30 ;
27 28

Caùc thí duï vaø baøi taäp Y


Caùc thí duï vaø baøi taäp
O11;
N10 G90 G54 G00 X0 Y0
S1000 M03; Y
N20 Z100.0;
N30 G98 G81 X50.0 25.0
100 10 X
R5.0 Z-10.0 F100;
N40 X-50.0;(Y25.0)
O
N50 Y-25.0;
N60 G80 X0 Y0 M05;
N70 M30; X Khoan loã  50
50

O z
sâu 100

29 30

5
8/25/2021

Nội dung
 Caáu truùc chöông trình
LẬP TRÌNH TIỆN CNC • Các khai báo tổng quát đầu chương trình
HỆ FAGOR • Các lệnh nội suy
• Các lệnh lập trình nâng cao
• Các chức năng đơn giản lập trình
• Bài tập tổng hợp

Cấu trúc chương trình Maõ ñaàu baêng vaø cuoái baêng

• Maõ ñaàu baêng vaø cuoái baêng cuûa chöông


trình ñöôïc kyù hieäâu baèng %. Hai kyù hieäu
naøy khoâng xuaát hieäân treân maøn hình cuûa
maùy CNC, nhöng khi xuaát nhaäp chöông
trình töø maùy CNC ra ngoaøi hay ngöôïc laïi
thì chuùng seõ ñöôïc duøng.

Soá cuûa chöông trình gia coâng CNC Soá thöù töï vaø block
• Chöông trình trong heä FAGOR ñöôïc ñaët teân • Soá thöù töï block N ñöôïc duøng cho deã truy xuaát doøng leänh.
baèng chöõ soá töø 0 ñeán 99998. • Phaïm vi soá thöù töï: N0- N9999
• Baïn coù theå duøng baát cöù soá naøo mieãn laø naèm • Neáu khoâng duøng soá thöù töï block thì cuõng khoâng sao.
trong vuøng cho pheùp. • Soá thöù töï block N khoâng ñöôïc ñöùng tröôùc soá chöông trình.
• Coù theå boû qua vieäc ñaùnh soá moät soá doøng leänh.
• Neáu caàn vieát ghi chuù cho deã nhôù thì ñeå trong
• Khi laäp trình baèng tay, ñeå ñeà phoøng vieát thieáu, phaûi cheøn
ngoaëc ñôn. Thí duï
theâm doøng leänh, soá cuûa doøng leänh neân vieát caùch quaûng,
• 00001 (Progam A) thí duï 5, 10, 15,...
• Heä thoáng seõ ñoïc nhöng khoâng xöû lyù nhoùm töø • Coù theå duøng soá 0 ñeå chæ soá thöù töï N vaø soá chöông trình.
trong ngoaëc ñôn.

1
8/25/2021

Caáu truùc cuûa moät block Caáu truùc moät töø leänh

Caùc ñòa chæ trong heä Fagor


Caùc ñòa chæ trong heä Fagor

Phaïm vi giaù trò caùc ñòa chæ


Phaïm vi giaù trò caùc ñòa chæ

2
8/25/2021

Thöïc hieän moät block coù ñieàu kieän Thöïc hieän moät block coù ñieàu kieän
• Ñeå thöïc hieän moät block coù ñieàu kieän duøng daáu “.” ñaët ôû • Neáu vieát “..” sau soá thöù töï block, thí duï
sau soá block. Heä thoáng seõ thöïc hieän block naøy neáu treân
panel ñieàu khieån cuûa maùy CNC baät ON coâng taéc N20.. G00 X10.0 baïn chæ caàn baät ON coâng
OPSKIP. Neáu ñeå OFF, block bò boû qua. Thí duï caùch vieát taéc töông öùng tröôùc noù moät block laø noù seõ
boû qua block coù ñieàu kieän: ñöôïc thöïc hieän.
• Vieát ñuùng: N20. G00 X10.0
• Thoâng thöôøng heä thoáng ñoïc tröôùc 4 block khi thöïc hieân
• Vieäc thöïc hieän block coù ñieàu kieän N4..
chöông trình. Do ñoù ñeå thöïc hieän block coù ñieàu kieän baïn huûy buø tröø baùn kính dao G41 vaø G42.
phaûi kích hoaït (baät ON) coâng taéc töông öùng tröôùc noù ít
nhaát laø 5 block.

Keát thuùc chöông trình Chöông trình con


• Chöông trình CNC ñöôïc keát thuùc bôûi caùc • Khi caàn gia coâng laëp laïi nhieàu laàn moät
maõ leänh sau ñaây: maãu thì neân duøng bieåu dieãn maãu döôùi
• M02: Keát thuùc chöông trình chính daïng moät chöông trình con ñeå ñôn giaûn
• M30: Keát thuùc vaø trôû veà ñaàu chöông vòeâc laäp trình.
trình chính • Moät chöông trình chính coù theå goïi moät
• G24: Keát thuùc chöông trình con chöông trình con nhìeàu laàn.
• Moät chöông trình con coù theå goïi moät
chöông trình chaùu nhieàu laàn.

Caáu truùc moät chöông trình con Caùch goïi moät chöông trình con

Thí duï G20 N5.4 coù nghóa laø goïi chöông trình
N5 boán laàn

3
8/25/2021

Caùch goïi moät chöông trình con Caùch goïi moät chöông trình con
• Trong moät chöông trình chính coù theå goïi
chöông trình con nhieàu laàn, vaø chöông
trình con coù theå goïi chöông trình chaùu
nhieàu laàn. Soá theá heä toái ña coù theå loàng
nhau laø 15. Soá laàn goïi toái ña moät chöông
trình con laø 255.

Baûng maõ leänh G-code


Thöù töï thöïc hieän chöông trình con

Baûng maõ leänh G-code Baûng maõ leänh G-code

4
8/25/2021

Baûng maõ leänh G-code


Baûng maõ leänh G-code

Baûng maõ leänh G-code Baûng maõ leänh G-code

Baûng maõ leänh G-code Ghi chuù:


1. * = laø daáu chæ nhöõng leänh G maø maùy phuïc hoài sau khi höïc hieän leänh M02,
M30, nuùt EMERGENCY hay RESET treân maùy tieän.
2. G70 hay G71 ñöôïc thieát laäp tröôùc khi taét maùy seõ vaãn coøn löu giöõ veà sau.
3. Caùc leänh G14, G15, G16, G75N2 vaø G76 chæ coù treân maùy CNC model TS.
4. Leänh G nhoùm modal coù hieäu löïc cho ñeán khi xuaát hieän moät leänh cuøng
nhoùm.
5. Neáu xuaát hieän leänh G khoâng coù trong danh saùch, heä thoáng seõ baùo loãi (No.
010).
6. Nhieàu leänh G coù theå ñöùng chung trong moät block. Neáu trong moät block
coù nhieàu leânh G cuøng nhoùm thì leäânh G cuoái cuøng seõ coù hieäâu löïc.
7. Caùc leänh G coù theå ñöôïc laäp trình trong moät block theo baát cöù traät töï naøo,
tröø nhöõng leänh phaûi ñöùng rieâng trong moät doøng leänh nhö G14, G15, G16, G20,
G21, G22, G23, G24, G25, G26, G27, G28, G29, G30, G31, G33, G50, G52,
G53, G59, G72, G73, G74, vaø G92.

5
8/25/2021

Caùc maõ leänh M-code Caùc maõ leänh M-code

NHÖÕNG KHAI BAÙO TOÅNG Choïn maët phaúng laäp trình


QUAÙT ÑAÀU CHÖÔNG • Ñeå choïn maët phaúng laâp trình, dung caùc
TRÌNH CNC leänh sau ñaây:
G71G18G54G90G95G96 • G17 – maët phaúng XY
G74 • G18 - maët phaúng ZX
T01.01 • G19 - maët phaúng YZ
• Vôùi maùy tieän CNC, maët phaúng maëc ñònh
G55 laø ZX, nghóa laø khi baät maùy leân maùy leänh
S150 M03 M08 F0.3
G18 coù hieäu löïc.

Khai baùo heä ño kich thöôùc Heä meùt vaø heä inch
• Vôùi heä FAGOR vieäc khai baùo ñôn vò ño G71 G70
ñöôïc thöïc hieän thoâng qua caùc leânh sau:
• G70 = heä ño laø in.
• G71 = heä ño laø mm.
• Trong moät soá heä ñieàu khieån khaùc, thí duï
nhö heä FANUC duøng G20 vaø G21 thay vì
G70 vaø G71.

6
8/25/2021

Khai baùo ñôn vò toác ñoä caét S Toác ñoä truïc chính
G96 – Toác ñoä caét S coù ñôn vò laø m/ph hay
inch/ph, khoâng ñoåi treân toaøn maët gia G97
coâng. Thí duï G96 S150. G96
G97 - Toác ñoä caét coù ñôn vò laø vg/ph, khoâng
ñoåi soá voøng quay truïc chính trong suoát
quaù trình gia coâng. Thí duï G97 S1500.

Toác ñoä caét treân maët khoâng ñoåi - G96 Soá voøng quay cuûa truïc chính
khoâng ñoåi - G97

Khi ñöôøng kính lôùn, soá voøng quay nhoû


Khi ñöôøng kính lôùn toác ñoä caét lôùn
Khi ñöôøng kính nhoû, soá voøng quay lôùn Khi ñöôøng kính nhoû toác ñoä caét nhoû

Vò trí goác toaï ñoä laäp trình phaûi Giôùi haïn soá voøng quay truïc chính
naèm treân taâm truïc chính G92 khi duøng G96
Thí duï G92 S3000

Khi soá voøng quay ñaït giôùi haïn Nmax thì truïc
chính seõ quay vôùi soá voøng quay ñoù

7
8/25/2021

Cho dao trôû veà ñieåm chuaån R


Khai baùo ñôn vò löôïng aên dao F
cuûa maùy G74
G94 – Ñôn vò löôïng chaïy dao F laø mm/ph • Tröôùc khi chaïy chöông trình CNC hay
hoaëc inch/ph. Thí duï G71G94 F100 cho tröôùc khi ñoåi dao, phaûi cho dao trôû veà
löôïng aên dao laø 200 mm/ph
G95 - Ñôn vò löôïng chaïy dao F laø mm/vg ñieåm chuaån R (vò trí dao naèm xa nhaát so
hoaëc inch/vg. Thí duï G71G95 F0.3 cho vôùi maâm caëp cuûa maùy tieän)
löôïng aên dao laø 0,3 mm/vg • Coù hai caùch cho dao trôû veà ñieåm chuaån R.
Treân maùy tieän, neân duøng G96 vaø G95. • 1) Baèng tay: nhaán nuùt HOME treân panel
Lyù do: Dao beàn hôn, ñoä nhaùm beà maët toát ñieàu khieån.
hôn • 2) Töï ñoâïng: duøng leänh G74.

Cho dao veà chuaån R (home) Cho dao veà chuaån R (home)
1) Khi duøng leänh
Ñieåm trung gian
G74 coù theå cho dao ñi
qua moät ñieåâm trung
Ñieåm chuaån
gian ñeå traùnh dao va
chaïm vaøo chi tieát gia
coâng. Thí duï G74
G91 X-50 Z30.
Khi vieát G74 Z_ X_
duïng cuï seõ di chuyeån
theo phöông Z tröôùc

Caøi ñaët goác toïa ñoä gia coâng


Choïn goác toaï ñoä phoâi
nhö theá naøo ?
Thí duï G53

• Coù 4 caùch caøi ñaët goác toïa ñoä phoâi:


• - Duøng G92
• - Duøng caùc maõ G53-G59
G53
G53 • - Duøng maõ G52
OM = Goác toaï ñoä maùy
OP = Goác toaï ñoâ phoâi

8
8/25/2021

Caùch 1: Duøng G92. Caùch 2. Duøng caùc maõ leänh G53-G59.

Goác toïa ñoä phoâi • Sau khi cho dao trôû veà ñieåm chuaån R, baïn duøng
ñöôïc thieáât laäp khi muõi dao ñeå raø ñieåm zero treân phoâi. Toïa ñoä cuûa
ñieåm zero naøy seõ ñöôïc gaùn cho caùc maõ leänh G53,
chæ ra toïa ñoä hieän
G54, G55, G56, G57, G58, G59. Moãi dao coù theå
taïi cuûa muõi duïng cuï duøng moät maõ leäânh rieâng, thí duï dao T01.01 duøng
caét. Thí duï: G54, T02.02 duøng G55,...
G92 X128.7 Z375.1. • Khi laäp trình, ngöôøi laäp trình chæ caàn chæ ra duïng
cuï vaø maõ goác toïa ñoä cuûa noù. Coøn giaù trò offset
cho pheùp thieát laäp vaø vò trí thöïc teá cuûa goác toïa ñoä seõ ñöôïc thieát laäp
goác toïa ñoä phoâi taïi khi vaän haønh maùy.
ñieåm zero.

Thí duï thieát laäp goác toaï ñoä


G53, G54, G55 cho moät duïng cuï
G55 G54 G53
G53 X0 Z340
G54 X0 Z170
G55 X0 Z0

Neáu trong baûng Tool offset ghi Neáu trong baûng Tool offset ghi
T01 X0 Z0 R0 F3 I0 K0 T01 X-53.12 Z-15.13 R0 F3 I0 K0 Goác toaï ñoä maùy
Thì ghi G53 X53.12 Z135.13 thì ghi G53 X0 Z120

Choïn duïng cuï caét Txx.xx


Thí duï thieát laäp goác toaï ñoä G52 Soá offset dao
Vò trí dao treân maâm dao
T02 X Z R F I K
G52 G52 G53
Thí duï T02.02
G53 X0 Z340
G52 X0 Z-170
G52 X0 Z-340

Goác toaï ñoä maùy


Thay dao baèng tay Thay dao töï ñoäng

9
8/25/2021

Baûng thoâng soá duïng cuï caét Offset chieàu daøi dao
• Thoâng tin duïng cuï goàm T, X, Z, F, R, I, K:
• T: Soá cuûa duïng cuï caét, thí duï T02 Ñieåm chuaån cuûa
• X: Offset dao theo truïc X (tính theo baùn duïng cuï caét
kính)
• Z: Offset dao theo truïc Z
 F: Tö theá dao
 R: Baùn kính muõi dao
 I: Löôïng moøn theo X
 K: Löôïng moøn theo Z

KYÙ HIEÄU TÖ THEÁ DAO F


Baùn kính muõi dao Löôïng moøn dao Khi ñaøi dao naèm ôû
phía sau maùy

KYÙ HIEÄU TÖ THEÁ DAO F Khai baùo tö theá dao vaø baùn kính
Khi ñaøi dao naèm ôû
dao ñeå laøm gì?
phía tröôùc maùy
Ñeå thöïc hieäân vieäc di
chuyeån taâm dao theo
phöông X vaø Z moät
caùch chính xaùc tröôùc
khi offset baùn kính
dao

10
8/25/2021

Thí duï veà caùch ghi offset dao


treân maùy CNC: Ñôn vò nhaäp nhoû nhaát
• T01 X-153.120 Z-15.13 R0.4 F3 I0.0 K0.0 • Ñôn vò nhaäp nhoû nhaát laø soá gia nhoû nhaát
• trong ñoù:
maø heä thoáng coù theå chaáâp nhaän. Trong haàu
• X-153.12 Z-15.13 laø giaù trò offset muõi dao dao so
vôùi chuaån gaù dao heát caùc heä ñieàu khieån CNC, soá gia nhoû
• R0.4 laø baùn kính muõi dao nhaát laø 0.001 mm vaø 0.0001 inch, 0.001o.
• F3 kieåu boá trí dao laø soá 3. Moät soá lieäu nhaäp vaøo nhoû hôn caùc giaù trò
• I0.0 laø löôïng moøn dao theo X treân ñeàu ñöôïc laøm troøn.
• K0.0 laø löôïng moøn dao theo Z
• Neáu T khoâng ñöôïc laäp trình, heä thoáng seõ cho laø
dao mang soá T00.00 vôùi giaù trò offset dao baèng
khoâng.

Laäp trình theo ñöôøng kính vaø


Thí duï:
baùn kính
• Kích thöôùc chi tieát troøn xoay thöôøng ñöôïc
ghi theo ñöôøng kính. Vì vaäy khi laäp trình
ngöôøi ta cuõng ghi theo ñöôøng kính. Thí duï
caùch ghi kích toïa ñoä ñieåm A vaø B treân
hình 6-11. Caùch ghi naøy laø maëc ñònh ñoái
vôùi maùy tieän CNC

Thí duï
Thí duï laäp laäp trình
trình theo theo baùn
ñöôøng kính
kính

Giaù trò toaï ñoä cuûa ñieåm A vaø Bù Giaù trò toaï ñoä cuûa ñieåm A vaø B

11
8/25/2021

Ghi toaï ñoä caùc ñieåm theo baùn Khi choïn caùch ghi laø ñöôøng kính,
kính vaø ñöôøng kính phaûi löu yù moät soá ñieàu sau:
Toïa ñoä X, trong caùch leänh di chuyeån duïng cuï G00,
G01, G02, G03, thieát laäp goác toïa ñoä theo G92,
tool offset (I) laø ghi theo ñöôøng kính (neáu muoán
ghi theo baùn kính phaûi thieát laäp laïi tham soá P11).
Chieàu saâu caét theo truïc X trong caùc chu trình laäp
saün (canned cycles G81, G82, G83, G84, G85, G87,
G88, G89), baùn kính R, toïa ñoä taâm töông ñoái I, K
cuûa cung troøn, löôïng aên dao F theo phöông X laø
ghi theo baùn kính.

Thí duï
Laäp trình tuyeät ñoái vaø töông ñoái Duïng cuï ñi töø
ñieåm
P (200, 450)
G90 X_ Z_ – ghi toïa ñoä tuyeät ñoái.
tôùi ñieåm
G91 X_ Z_ -- ghi toïa ñoä töông ñoái. Q (400, 50)
Theo caùch ghi
tuyeät ñoái, ta coù
toïa ñoä cuûa ñieåm
Q seõ laø
X400 Z50

Thí duï CAÙC CHÖÙC NAÊNG KHAÙC


Duïng cuï ñi töø
ñieåm P (200, 450)  M03 = Truïc chính quay theo chieàu kim ñoàng hoà
tôùi ñieåm Q(400,  M04 = Truïc chính quay ngöôïc chieàu kim ñoàng
50), hoà
Theo caùch ghi  M05 = Döøng truïc chính
töông ñoái, ta coù  M08 = Môû bôm
toïa ñoä cuûa ñieåm  M09 = Taét bôm
Q seõ laø  F = Löôïng aên dao (toác ñoä chaïy dao, löôïng tieán
X-200 Z-400 dao, toác ñoä tieán dao)

12
8/25/2021

NỘI DUNG
• G00 • G08
CÁC LỆNH NỘI SUY • G01 • G09
TIỆN CNC • G02 • G33
• G03 • G04
• G06 • G36
• G93 • G39
• G05, G07 • G37, G38

LỆNH ĐỊNH VỊ NHANH G00


LỆNH ĐỊNH VỊ NHANH G00
G90 G00 X40.0 Z56.0
N4 G00 X+/- 4.3 Z+/- 4.3 hoaëc G91G00 X60.0 Z30.5
(laäp trình theo ñöôøng kính).

G90 G00 X20.0 Z56.0


hoaëc G91 G00 X30.0
Z30.5 (laäp trình theo baùn
kính).

Thí dụ
Leänh noäi suy ñöôøng thaúng G01
N4 G01 X+/-4.3 Z+/-4.3 F4.3

Thí duï
G95 G01 X40.0 Z20.1 F2.0

1
8/25/2021

Leänh noäi suy cung troøn G02, G03 Thí duï Theo caùch vieáât tuyeät ñoái
G02 X50.0 Z30.0 I25.0 K0 F0.3
Quy taéc vieát leänh: Hoaëc G02 X50.0 Z30.0 R25.0
F0.3
Theo caùch vieáât töông ñoái
G02 G91 X20.0 Z-20.0 I25.0 K0
F0.3
Hoaëc G02 G91 X20.0 Z-20.0
R25.0 F0.3

Noäi suy cung troøn coù theå ñöôïc vieát trong heä toïa ñoä cöïc.
Nguyeân taéc vieát leänh nhö sau:
N4 G02 (G03) A_ I_ K_, trong ñoù A laø goùc

Noäi suy cung troøn vôùi toïa ñoä Thí duï


taâm tuyeät ñoái - G06

Nguyeân taéc vieát leänh


G02(G03) G06 X_ Z_ I_ K_
Trong ñoù I, K laø toïa ñoä tuyeät ñoái cuûa taâm
cung troøn.

Thí duï Thí duï

2
8/25/2021

Laäp trình trong heä toaï ñoä cöïc – Laäp trình trong heä toaï ñoä cöïc –
G93 G93
• Leänh G93 duøng ñeå khai baùo taâm heä toaï ñoä cöïc. • Toaï ñoä trong heä toaï ñoä cöïc ñöôïc vieát laø
• Nguyeân taéc vieát leänh nhö sau: • R+/- 4.3 A+/-3.3 (mm)
• G93 I_ K_ • R+/-3.4 A+/-3.3 (inch)
• Trong ñoù: I_ toaï ñoä tuyeät ñoái cuûa goác toaï ñoä cöïc theo • Trong ñoù
phöông X (ghi theo ñöôøng kính)
• K_ toaï ñoä tuyeät ñoái cuûa goác toaï ñoä cöïc theo
  R laø baùn kính. Khi laäp trình vôùi G90, R luoân
phöông Z. luoân döông, nhöng khi laäp trình vôùi G91, R coù
theå aâm hoaëc döông tuyø theo baùn kính cuûa ñieåm
• Leänh G93 khoâng coù I_ K_ ñöôïc hieåu vò trí hieän taïi cuûa tôùi ngaén hôn hay daøi hôn moät ñoaïn laø bao nhieâu.
duïng cuï laø goác toïa ñoä cöïc.
• Khi noäi suy ñöôøng troøn vôùi leänh G02, G03, taâm cung
  A laø goùc xoay, A > 0 neáu xoay ngöôïc chieàu
troøn ñöôïc hieåu laø goác toaï ñoä cöïc
kim ñoàng hoà, A < 0 neáu xoay theo chieàu kim
ñoàng hoà.
• Khi khôûi ñoäng maùy, sau leänh M02, M30, RESET, döøng
khaån caáp, ñieåm X0, Z0 laø goác toaï ñoä cöïc.

Söï chuyeån tieáp giöõa hai block –


Thí duï G05 vaø G07

Laäp trình cung troøn tieáp tuyeán


G05 vaø G07 G08
Toïa ñoä hieän taïi laø X40
Z10.
• Leänh G05 vaø G07 laø loaïi leänh modal. Khi
G01 Z50
baät maùy CNC, sau leânh M02, M30, döøng
G08 X80 Z70
khaån caáp hay RESET, heä thoáng seõ chaïy
vôùi G05 hay G07 tuyø theo vieäc thieát laäp G08 X80 Z110
bit 8 cuûa tham soá P607 laø 0 hay 1. G08 thay G02, G03 chæ
trong doøng leänh maø noù
• Neáu P607(8) = 0 maùy chaïy vôùi G07. ñöùng.
• Neáu P607(8) = 1 maùy chaïy vôùi G05. G08 chæ coù giaù trò trong
doøng leänh maø noù ñöùng.

3
8/25/2021

Laäp trình cung troøn qua ba ñieåm – G09 Leänh tieän ren vôùi böôùc ren
Nguyeân taéc vieát leänh nhö khoâng ñoåi G33
sau:
G09 X_ Z_ I_ K_
Trong ñoù
X_ Z_ laø toïa ñoä ñieåm cuoái
cuûa cung troøn
I_ K_ laø toïa ñoä cuûa ñieåm
trung gian
Thí duï
G09 X60 Z70 I80 K40
G09 thay cho G02, G03 chæ
trong block maø noù ñöùng.

Caàn caét ren truï thaúng böôùc 4.0mm,


khoûang vaøo ren 1= 3 mm, khoûang ra
Tieän ren truï ren 2 = 1.5mm, chieàu saâu caét 2.4mm Thí duï
(hai laàn caét).
Nguyeân taéc vieát leänh khi tieän ren truï: G91G00 X-62.4
• G33 Z_ K_ G33 Z-74.5 K4.0
• Trong ñoù G00 X62.0
• Z_ laø toïa ñoä ñieåm cuoái cuûa ñöôøng ren. Z74.5

• K_ laø böôùc ren, baèng giaù tri L X-64.8


G33 Z-74.5
G00 X64.0
Z74.5

Tieän ren maët ñaàu Tieän ren coân


Nguyeân taéc vieát leänh:
Nguyeân taéc vieát leänh
G33 X_ Z_ I_ hoaëc G33 X_ Z_ K_
G33 X_ I_
Trong ñoù
Trong ñoù
X_ laø toïa ñoä ñieåm cuoái cuûa ñöôøng
X_ laø toïa ñoä ñieåm cuoái
ren theo phöông X.
cuûa ñöôøng ren theo
phöông X. Z_ laø toïa ñoä ñieåm cuoái cuûa ñöôøng
ren theo phöông Z.
I_ laø böôùc ren, baèng
giaù tri L. I_ laø böôùc ren theo truïc X, K_ laø
böôùc ren theo truïc Z.

4
8/25/2021

Thí duï Thí duï caàn caét ren coân


Thí duï tieän ren coân
Laäp trình tuyeät ñoái nhö hình 6-38, böôùc ren
5334 3.5mm, 1= 2 mm, 2 =
N10 G92 X210.0 Z120.0 1.0mm, chieàu saâu caét
N20 T07.00 1.05 mm theo phöông X
N30 G97 S1400 M03 (hai laàn caét). Ñoïan
N40 G00 X25.0 Z10,0 T07.07
M08 chöông trình vieát nhö sau:
N50 X19.0 N110 G00 X25.0 N200 G00 X25.0 G00 X12.0 Z72.0
N60 G33 Z-32.0 K2.5 N120 Z10.0 N210 Z10.0 G33 X41.0 Z29.0 K3.5
N70 G00 X25.0 N220 Z16.75
N130 X17.3 G00 X50.0
N80 Z10.0 N230 G33 Z-32.0 K2.5
N81 X18.3 N140 G33 Z-32.0 K2.5 N240 G00 X25.0 Z72.0
N82 G33 Z-32.0 K2.5 N160 G00 X25.0 N250 Z10.0 X10.0
N83 G00 X25.0
N165 Z10.0 N260 G74 X80.0 G33 X39.0 Z29.0
N84 Z10.0 Z80.0 T0700 M09 G00 X50
N90 X17.7 N180 X16.9
N270 M05
N190 G33 Z-32 K2.5
Z72.0
N100 G33 Z-32.0 K2.5 N280 M30

Leänh döøng cuoái haønh trình G04 Bo troøn vaø vaùt meùp – G36 vaø G39

• Trong khi tieän, coù nhöõng luùc caàân phaûi


döøng cuoáâi haønh trình ñeå ñaït ñöôïc ñoä chính
Bo troøn goùc giöõa hai ñöôøng
xaùc cuûa maët gia coâng, thí duï khi tieän raõnh. thaúng
Nguyeân taéc vieát leäânh nhö sau: Vò trí ban ñaàu laø A . Ñeå bo troøn
• (G99) G04 K_ taïi B baùn kính R10, baïn vieát nhö
sau:
• Trong ñoù K_ laø thôøi gian baèng giaây caàn
G01 G36 R10 XB ZB
döøng dao cuoái haønh trình.
G01 XC ZC

Bo troøn goùc giöõa maët cong vaø maët ñaàu Bo troøn hai maët cong
Giao ñieåm giöõa maët cong vaø
maët ñaàu laø taïi ñieåm X80
Z60. Ñieåm baét ñaàu laø X20 Ñieåm baét ñaàu laø X60
Z60. Ñoaïn chöông trình bo Z90
troøn goùc ñöôïc vieát nhö sau. N100 G90 G02 G36
N100 G90 G01 G36 R10 R10 X60 Z50 R28
X80 N110 X60 Z10 R28
N110 G02 X60 Z10 I20
K-30

5
8/25/2021

Thí duï bo troøn vaø vaùt meùp


Vaùt meùp – G39
Vò trí ban ñaàu laø A .
Ñeå vaùt meùp taïi B G92 X26.8 Z53.0
vôùi caïnh baèng baùn G01 G36 R6 Z27.0
kính R10, baïn vieát
nhö sau: G01 G39 R3 X86.0
G01 G39 R10 XB ZB Z0
G01 XC ZC

Vaøo dao tieáp tuyeán – G37


vaø ra dao tieáp tuyeáân – G38

Vaøo dao tieáp tuyeán – G37


vaø ra dao tieáp tuyeáân – G38

6
8/25/2021

BUØ TRÖØ BAÙN KÍNH MUÕI DAO TIEÄN

• Dao tieän duøng ñeå tieän maët truï ngoøai hay


Bù trừ bán kính dao maët truï trong thöôøng coù baùn kính ôû ñaàu
và các lệnh lập trình nâng cao muõi dao. Giaù trò baùn kính muõi dao R lôùn
nhoû tuøy theo loaïi dao vaø do nhaø cheá taïo
dao

Muõi dao töôûng töôïng vaø vò trí so Gia coâng maët truï vaø maët ñaàu: toát
vôùi ñieåm chuaån cuûa duïng cuï caét

Muõi dao Muõi dao


töôûng lyù thuyeát
töôïng
X Ñieåm caét
thöïc teá

Z Muõi dao lyù


thuyeát

Gia coâng maët coân: sai Gia coâng maët cong: sai

1
8/25/2021

1. Dôøi taâm dao moät khoaûng I vaø K veà phía muõi dao
Muoán ñuùng: Ñieåm ñieàu khieån phaûi laø töôûng töôïng
taâm dao vaø naèm caùch quyõ ñaïo laäp trình 2. Cho taâm dao naèm caùch quyõ ñaïo laäp trình moät
moät khoaûng baèng baùn kính muõi dao khoaûng baèng baùn kính dao nhôø leänh G42 (hay G41)

Tö theá dao T • Vì I vaø K ñeàu coù giaù Khai baùo kích thöôùc dao trong baûng tool offset
trò baèng R, chæ khaùc
7 nhau veà daáu cho moãi • Trong baûng Tool Offset treân maùy tieän CNC, kích
4 3
tö theá con dao, cho thöôùc duïng cuï khai baùo nhö sau:
neân ñeå cho ñôn giaûn, • T_ X_ Z_ R_ T
ngöôøi ta khoâng duøng
8 6
I, K maø duøng T ñeå kyù T(1-32): chæ soá offset cuûa dao tieän
0,
hieäu tö theá cuûa con X : Giaù trò offset theo phöông X (tuyeät ñoái)
9
dao. Bieát T vaø R, seõ Z : Giaù trò offset theo phöông Z (tuyeät ñoái)
1 2 bieát ñöôïc I, K, coøn T : Maõ vò trí cuûa duïng cuï (T0-T9)
5
kyù hieâu I, K ñöôïc R : Giaù trò baùn kính muõi dao (tuyeät ñoái)
duøng ñeå chæ löôïng buø
moøn

Thí duï: T01 X0 Z0 F3 R1.0 I0K0 Thí duï: T01 X0 Z0 F3 R1.0 I0K0
Tö theá dao F
Giaù trò X ghi theo ñöôøng kính Giaù trò I, K trong baûng
1
2
3 tool offset mang moät yù
Giaù trò Z ghi bình thöôøng nghóa hoaøn toaøn khaùc so
Neáu giaù trò X = 0 vaø Z = 0, vò vôùi giaù trò I, K maø ta ñaõ
trí toaï ñoä treân maøn hình maùy noùi ôû treân: Ñoù laø löôïng
8 4
X CNC laø cuûa ñieåm B. offset dao do moøn theo
0, 9
phöông X vaø Z. Löôïng buø
Vieäc khai baùo giaù trò X, Z seõ dao do moøn theo phöông
Z laøm ñieåm B di chuyeån moät 7
4
5
X laø tính theo ñöôøng kính.
löôïng X vaø Z vaø toaï ñoä treân
maøn hình laø cuûa muõi dao tieän.

2
8/25/2021

Offset dao beân traùi vaø beân phaûi Offset dao beân traùi vaø beân phaûi
khi gia coâng truï ngoaøi khi gia coâng truï trong
G41 G42
G41 G42

Thí duï: T0101 X0 Z0 Q3 R1.0 Thí duï


Giaù trò I, K aâm hay döông
Tö theá dao Q
phaûi xeùt theo chuyeån
8
4 3 ñoäng buø dao ñöôïc thöïc
hieän theo höôùng naøo. Thí
duï ñoái vôùi dao coù tö theá
5 7 F3 thì I, K seõ mang daáâu
0, 9 aâm, vì ñeå buø dao do moøn,
dao phaûi di chuyeån ngöôïc
1 2
vôùi chieàu döông cuûa truïc
6 X vaø Z. Vôùi tö theá dao F7
thì I, K seõ mang daáu
döông.

Chaïy töøng block chöông trình – G47, G48 Thay ñoåi löôïng chaïy dao – G49
Baïn coù theå thay ñoåi löôïng chaïy dao ñöôïc laäp trình
Ñeå chaïy töøng block moät ñoaïn chöông trình, baïn duøng baèng caùch vieát
leänh G47.
G49 K (1/120), trong ñoù 1/120 laø soá phaàn traêm giöõa
Sau leänh G47, maùy seõ chaïy töøng doøng chöông trình, 1% vaø 120% cuûa giaù trò löôïng chaïy dao ñaõ laäp
Nhaán nuùt CYCLE START maùy chaïy doøng tieáp theo. trình.
Quaù trình naøy seõ tieáp tuïc cho ñeán khi gaëp leänh G48. Leänh G49 laø modal, do ñoù noù toàn taïi cho ñeán khi
Sau leänh G48, maùy seõ chaïy lieân tuïc bình thöôøng. xuaát hieän moät giaù trò khaùc, hay bò huyû bôûi leänh G49
K0 hay chæ ñôn giaûn laø G49.
Leänh G47 vaø G48 laø nhöõng leänh modal.
G49 bò huyû bôûi leänh M02, M30, döøng khaån caáp vaø
Maëc ñònh maùy chaïy vôùi leänh G48 sau khi baät maùy, RESET.
sau leänh M02, M30, döøng khaån caáp vaø RESET.
G49 K phaûi ñöôïc vieát rieâng trong moät block.

3
8/25/2021

Khai baùo giaù trò offset cuûa duïng cuï töø Thay ñoåi giaù trò moøn dao I vaø K
chöông trình hay panel ñieàu khieån – G50 trong chöông trình - G51
Nguyeân taéc vieát leänh nhö sau:
G50 T_ X_ Z_ F_ R_ I_K_ Giaù trò I, K cuûa duïng cuï ñang trong ñoù:
trong ñoù duøng coù theå theâm vaøo hay bôùt ñi N4 – Soá thöù töï block
trong chöông trình nhôø leänh G51,
T(1-32): soá offset G51 – Leänh thay ñoåi giaù
nhöng nhöõng gía trò cuûa chuùng trò moøn dao
X : Giaù trò offset theo phöông X (tuyeät ñoái) trong baûng Tool Offset vaãn
Z : Giaù trò offset theo phöông Z (tuyeät ñoái) khoâng ñoåi. I- giaù trò theâm vaøo hay
F : Maõ vò trí cuûa duïng cuï (F0-F9) bôùt ñi töø giaù trò I ñang
Caùch vieát: duøng
R : Giaù trò baùn kinh muõi dao (tuyeät ñoái)
N4 G51 I+/-2.3 K+/-2.3 (mm) K- giaù trò theâm vaøo hay
I : Giaù trò offset do moøn dao theo phöông X bôùt ñi töø giaù trò K ñang
K : Giaù trò offset do moøn dao theo phöông Z Hay duøng
Giaù trò ñöôïc vieát bôûi leänh G50 seõ thay giaù trò ghi trong baûng I, K khoâng laøm thay ñoåi
Tool Ofset. N4 G51 I+/-1.4 K+/-1.4 (inches) giaù trò I, K trong baûng
Tool Offset.

Khueách ñaïi – G72 Hoài chuaån – G74


• Baïn coù theå khueách ñaïi chöông trình nhôø leänh G72. Caùch
vieát nhö sau: Leänh G74 di chuyeån baøn xe dao veà chuaån R, goïi laø hoài chuaån.
Coù hai tröôøng hôïp:
• N4 G72 K2.4
a) Khi laäp trình vôùi G74 trong moät block, heä thoáng seõ di
• Trong ñoù chuyeån theo hai truïc chuaån theo traät töï tieâu chuaån laø X tröôùc, Z
• N4 – Soá thöù töï block sau.
• G72 – Maõ leânh khueách ñaïi b) Khi muoán di chuyeån theo moät traät töï khaùc, thí duï Z tröôùc,
• K2.4 – Heä soá khueách ñaïi. X sau, baïn vieát G74 Z X.
• K coù gía trò trong khoûang 0.0001 ñeán 99.9999. c) G74 chæ ñöùng rieâng trong moät doøng leänh.
• Sau G72, caùc gía trò toïa ñoä X vaø Z ñeàu ñöôïc nhaân vôùi K. d) Khi duïng cuï hoài chuaån xong , treân maøn hình xuaát hieän giaù
trò X, Z baèng khoaûng caùch töø goác toïa ñoä phoâi ñeán ñieåm chuaån R
• Ñeå thoâi khuyeách ñaïi, duøng leänh G72 K1 hoaëc sau khi tröø ñi kích thöôùc cuûa duïng cuï theo phöông X vaø Z (giaù trò naøy
thöïc hieän leänh M02, M30, Döøng khaån caáp hay RESET. ghi trong baûng tool offset treân maùy CNC)

Laäp trình truïc C – G14, G15, G16 Laäp trình truïc C – G14, G15, G16
Truïc C laø truïc xoay quanh truïc Z.
Vieäc laäp trình truïc C duøng trong caùc maùy tieän loaïi TS
ñeå phay maët truï vaø phay maët ñaàu. Coù ba leänh duøng
ñeå ñieàu khieån truïc C:
G14 - Kích hoaït ñieàu khieån truïc C, ñôn vò cuûa C laø
ñoä
G15 – Phay maët truï, ñôn vò cuûa C laø mm (gia coâng
trong maët phaúng CZ)
G16 – Phay maët ñaàu, ñôn vò cuûa C laø mm (gia coâng
trong maët phaúng CX)

4
8/25/2021

Leänh G14 – Kích hoaït truïc C. Leänh G14 – Kích hoaït truïc C.
• Baèng caùch vieát leänh G14, truïc C coù theå • Ñeå huyû G14 vaø quay veà tình traïng tieän
ñöôïc ñieàu khieån neáu tham soá 613(5)=1. thoâng thöôøng, duøng leänh M03 hay M04.
• G14 phaûi ñöùng rieâng treân moät doøng leänh. • Chuyeån ñoäng cuûa truïc C ñöôïc laäp trình
• Sau khi truïc C ñöôïc kích hoaït bôûi G14, heä baèng ñoä vaø löôïng chaïy dao F coù ñôn vò laø
thoáng töï ñoäng thöïc hieän vieäc hoài chuaån ñoä/phuùt
ñoái vôùi truïc naøy, leänh G00 vaø G01 coù theå • Nguyeân taéc vieát leänh nhö sau:
ñöôïc laäp trình giöõa caùc truïc C, X, Z, leänh • N4 C+/-4.3 X+/-4.3 Z+/-4.3 (heä meùt)
G95, G96 seõ bò huyû. • N4 C+/-3.4 X+/-3.4 Z+/-3.4 (heä inch)

Khi laäp trình vôùi G90, daáu cuûa giaù trò laäp trình chæ
chieàu quay cuûa truïc C, do ñoù cuøng moät giaù trò laäp
Thí duï: trình nhöng khaùc daáu, ñieåm tôùi seõ nhö nhau nhöng
chieàu quay laø khaùc nhau
• G14 Nhöng khi laäp trình vôùi G91, cuøng moät giaù trò
nhöng daáu khaùc nhau thì ñieåm tôùi seõ naèm ôû hai
• G91 G01 C720 F500 – Truïc C quay hai phía khaùc nhau
voøng troïn veïn vôùi löôïng chaïy dao 500o/ph. G90 G91
C- C45
• G91 G01 C720 X100 F500 45 C4
5
• G91 G01 C720 X100 Z100 F500

Ñieåm
Ñieåm ñaàu
ñaàu C-
45

G15 – Phay treân maët truï cuûa chi tieát G15 – Phay treân maët truï cuûa chi tieát
G16 – Phay treân maët ñaàu cuûa chi tieát G16 – Phay treân maët ñaàu cuûa chi tieát
• Leänh G01 vaø G00 coù theå ñöôïc laäp trình trong heä toaï ñoä
• G15 hay G16 phaûi ñöôïc vieát rieâng treân moät vuoâng goùc hay heä toïa ñoä cöïc.
block. • Ñeå huyû G15 hay G16, laäp trình vôùi G14.
• G15 hay G16 huyû vieäâc buø tröø baùn kính dao beân • Vôùi G15, heä thoáng ñieàu khieån duïng cuï gia coâng trong
traùi (G41) vaø beân phaûi (G42), huyû leänh G95, maët truï ñöôïc traûi phaúng goïi laø maët phaúng CZ. Baùn kính
maët truï laø khoaûng caùch töø ñöôøng taâm chi tieât ñeán ñaàu
G96.
muõi dao phay. Ñôn vò cuûa C laø mm hay inch.
• G14 phaûi ñöôïc kích hoaït tröùôc khi duøng leänh • Vôùi G16, heä thoáng ñieàu khieån duïng cuï gia coâng trong
G15, G16. maët ñaàu chi tieát goïi laø maët phaúng CX. Ñôn vò cuûa C laø
• Vôùi G15 hay G16, khoâng moät duïng cuï Txx.xx coù mm hay inch.
theå ñöôïc laäp trình. • Sau leänh G14, G15, G16 giaù trò cuûa X laø tính theo baùn
kính.

5
8/25/2021

Moái quan heä giöõa caùc leänh


G14, G15, G16, G0, G1, G2, G3, M3, M4 Laäp trình trong maët phaúng CZ

Thí duï phay maët truï chi Laäp trình trongmaët phaúng CX
tieát ñöôøng kính 40mm

Thí duï phay maët ñaàu chi tieát. Thí duï phay maët ñaàu chi tieát. N10 G14
N20 G0 G90 X0 Z2
N30 Z -9.5
N40 G16
N50 G1 G91 C10 X20 F500
N60 X30
N70 C-20
N80 X-30
N90 G90 C10 X-20 F0
N100 G91 X-30 F500
N110 C-20
N120X30
N130 G90 G0 X0 F0
N140G14
N150 G90 G0 Z100
N160M30

6
8/25/2021

Selecting the radial live tool.


G0 X100 Z150
T15 D15
M45 S-600
Operation 1 (Machining of the slot)
G15 R36 ...Select the "C" axis.
G16 ZC ......Select the work plane.
G0 X90
Z-15 C0
G1 G94 X72 F100 M13
Z-35
G1 X90

Selecting the radial live Operation 2 (Grooving)


tool. G15 R37

Leänh nhaûy doøng vaø copy chöông trình – G25


G0 X100 Z150 G16 ZC
T15 D15 G0 Z-50 C-125.664 ( A)
G1 X74 F100
M45 S-600
G91 C40 F50 ...Section A-B.
Z-15 ................. .Section B-C. • Leänh G25 duøng ñeå nhaûy doøng vaø copy chöông
trình.
C28 .....................Section C-D.
Z15 C57.664 ...Section D-E.

• Nhaûy doøng chöông trình


Z-15 C57.664 .Section E-F.
C28 .....................Section F-G.

• Nguyeân taéc vieát leänh:


Z15 .....................Section G-H.
C40 .....................Section H-A.

• N4 G25 N4
G90 X90
G0 Z10

• Trong ñoù:
M30

 N4 – Soá thöù töï doøng chöông trình


 G25 – Leïnh nhaûy doøng chöông trình
 N4 – Soá thöù töï doøng chöông trình caàn nhaûy
tôùi.

Thí duï: Copy ñoaïn chöông trình

• N0 G00 X100
• N5 Z50
• N10 G25 N50
• N15 X50
• N20 Z70
• N50 G01 X20
• Khi chaïy ñeán doøng N10, maùy CNC nhaûy tôùi
doøng N50, sau ñoù chöông trình chaïy tieáp cho ñeán
heát.

7
8/25/2021

Ghi nhôù vaø phuïc hoài goác toaï ñoä


laäp trình - G31 vaø G32 N110 X60 Z100 Thí duï
N120 G31
• G31 – Ghi hôùi goác toaï ñoä laäp trình N130 G92 X0 Z0
60
• G32 – Phuïc hoài goác toaï ñoä laäp trình N140 G01 X0 Z-10 N18
0
• G31 vaø G32 phaûi ñöùng rieâng treân moät N150 G02 X0 Z-20 R5 30 N11
0
ñoøng leänh. N160 G25 N130.150.3
• Nguyeân taéc vieát leänh: N170 G32
100 120
• N4 G31 N180 G00 X120 Z120

• N4 G32

8
8/25/2021

G81- Tiện mặt côn dọc trục Z


N4 G81 P0=K P1=K P2=K P3=K P5=K P7=K P8=K P9=K
Trong ñoù:
P0 = toïa ñoä XA
CÁC LỆNH ĐƠN GIẢN P1 = toïa ñoä ZA
P2 = toïa ñoä XB
LẬP TRÌNH P3 = toïa ñoä Z B
P5=Chieàu saâu caét thoâ
P7 =Chieàu saâu caét tinh
theo X
P8 =Chieàu saâu caét tinh
theo Z
P9=Löôïng aên dao tinh

Chöông trình ñöôïc vieát nhö sau:


Thí duï N10 G74
N20 G53 ÖÙng duïng G81 ñeå tieän truï vaø vai
X
N30 T1.1
N40 S1000 M03 M08
N50 G00 X36 Z1
B A

35 20
N60 F0.2
Z
0

30 N70 G81 P0=K20 P1=K-30


P2=K35 P3=K-37.5 P5=K1
37.5
P7=K0.25 P8=K0.25 P9=K0.1
N80 G80 G00 X50 Z50
N90 M03 M05
N100 M30

G82- Tiện mặt côn dọc trục X


ÖÙng duïng G82 ñeå tieän truï vaø vai
N4 G82 P0=K P1=K P2=K P3=K P5=K P7=K P8=K P9=K
Trong ñoù:
P0 = toïa ñoä XA
P1 = toïa ñoä ZA
P2 = toïa ñoä XB
P3 = toïa ñoä Z B
P5=Chieàu saâu caét thoâ
P7 =Chieàu saâu caét tinh
theo X
P8 =Chieàu saâu caét tinh
theo Z
P9=Löôïng aên dao tinh

1
8/25/2021

Chu trình khoan loã saâu– G83 G84- Tieän maët cong doïc truïc Z
N4 G83 P0=K P1=K P4=K P5=K P6=K P15=K P16=K P17=K N4 G84 P0=K P1=K P2=K P3=K P5=K P7=K P8=K P9=K
P18=K P19=K
Trong ñoù:
Trong ñoù: P0 = toïa ñoä XA
P0 = toïa ñoä XA P1 = toïa ñoä ZA
P1 = toïa ñoä ZA P2 = toïa ñoä XB
P4 = Chieàu saâu loã khoan P3 = toïa ñoä Z B
P5=Chieàu saâu caét thoâ P5=Chieàu saâu caét thoâ
P6 = Khoaûng vaøo an toaøn P7 =Chieàu saâu caét tinh theo
P15 =Thôøi gian döøng X
P16 =Khoaûng luøi dao P8 =Chieàu saâu caét tinh theo
Z
P17=Khoaûng caùch an toaøn P9=Löôïng aên dao tinh
P18 = IC
P19 = KC

G85- Tieän maët cong doïc truïc Z G86- Tieän ren doïc truïc Z
N4 G85 P0=K P1=K P2=K P3=K P5=K P7=K P8=K P9=K
P18=K P19=K
Trong ñoù:
P0 = toïa ñoä XA
P1 = toïa ñoä ZA
P2 = toïa ñoä XB
P3 = toïa ñoä Z B
P5=Chieàu saâu caét thoâ
P7 =Chieàu saâu caét tinh theo
X
P8 =Chieàu saâu caét tinh theo
Z
P9=Löôïng aên dao tinh
P18 = IC
P19 = KC

G86- Tieän ren doïc truïc Z G86- Tieän ren doïc truïc Z
N4 G86 P0=K P1=K P2=K P3=K P4=K P5=K P6=K P7=K
P10=K P11=K P12=K
Trong ñoù:
P0 = toïa ñoä XA
P1 = toïa ñoä ZA
P2 = toïa ñoä XB
P3 = toïa ñoä Z B
P4 = Chieàu cao ren
P5= Chieàu saâu caét thoâ
P6 = Khoaûng luøi dao
P7 =Chieàu saâu caét tinh theo
X
P10 = Böôùc ren
P11=Khoaûng vuoát chaân ren
P12 = Goùc Profil

2
8/25/2021

G87- Tieän ren doïc truïc X G88 - Tieän raõnh treân maët truï
N4 G87 P0=K P1=K P2=K P3=K P4=K P5=K P6=K P7=K N4 G88 P0=K P1=K P2=K P3=K P5=K P6=K P15=K
P10=K P11=K P12=K
Trong ñoù: Trong ñoù:
P0 = toïa ñoä XA
P0 = toïa ñoä XA
P1 = toïa ñoä ZA
P1 = toïa ñoä ZA
P2 = toïa ñoä XB
P2 = toïa ñoä XB
P3 = toïa ñoä Z B
P3 = toïa ñoä Z B
P4 = Chieàu cao ren
P5= Chieàu saâu caét thoâ P5= Beà roäng dao xeùn raõnh
P6 = Khoaûng luøi dao P6 = Khoaûng luøi dao
P7 =Chieàu saâu caét tinh theo P15 = Thôøi gian döøng cuoái
X haønh trình
P10 = Böôùc ren
P11=Khoaûng vuoát chaân ren
P12 = Goùc Profil

G89 - Tieän raõnh treân maët ñaàu G66 - Tieän theo maãu contour
N4 G89 P0=K P1=K P2=K P3=K P5=K P6=K P15=K
N4 G66 P0=K P1=K P4=K P5=K P7=K P8=K P9=K P12=K
P13 = K P14 = K
Trong ñoù: P0=XA
P0 = toïa ñoä XA P1=ZA
P1 = toïa ñoä ZA P4 =Chieàu daøy toaøn boä löôïng dö)
P2 = toïa ñoä XB P5 =Chieàu saâu caét thoâ
P3 = toïa ñoä Z B P7 =Chieàu saâu caét tinh theo X
P5= Beà roäng dao xeùn raõnh P8 =Chieàu saâu caét tinh theo Z
P6 = Khoaûng luøi dao P9 =Löôïng aên dao tinh
P15 = Thôøi gian döøng cuoái P12 =Goùc vaøo ra cuûa duïng cuï
haønh trình P13 =Soá block ñaàu cuûa contour
P14 =Soá block cuoái cuûa contour

N10 G74
G68 - Tieän thoâ nhieàu lôùp doïc truïc Z
Thí duï N20 G54
N30 T1.1
N40 S1000 M03 N4 G68 P0=K P1=K P5=K P7=K P8=K P9=K P13=K P14=K
N50 G00 G42 X150 Z115
N60 F0.5
N70 G66 P0=K0 P1=K85 P4=K20 P0=XA
P5=K5 P7=K1 P8=K1 P9=K0.1 P1=ZA
P12=K40 P13=K200 P14=K250
X

P5 =Chieàu saâu caét thoâ


N80 G40 G00 X100 Z135
N90 M30 P7 =Chieàu saâu caét tinh theo X)
A N200 G01 G36 R5 X50 Z85 P8 =Chieàu saâu caét tinh theo Z)
Z
N210 X50 Z70
P9 =Löôïng aên dao tinh)
N220 X40 Z60
P13 =Soá block ñaàu cuûa
N230 G39 R2 X60 Z50
conrtour
N240 G01 X60 Z40
N230 G36 R2 X80 Z30 P14 =Soá block cuoái cuûa
contour
N240 G36 R10 X120 Z10
N250 G36 R2 X120 Z0

3
8/25/2021

G68 - Tieän thoâ nhieàu lôùp doïc truïc Z N100 —


N110 G42 G00 X120 Z0
N4 G68 P0=K P1=K P5=K P7=K P8=K P9=K P13=K P14=K Thí duï N120 G68 P0=K0 P1=K-10
P5=K2 P7=K0.8 P8=K0.8
P9=K100 P13=K200
P14=K250
N130 G40 X130 Z10
N140 M30
N200 G03 X40 Z-30 I-6 K-26
N210 G01 X40 Z-40
N220 G02 X80 Z-60 I25 K5
N230 G01 X80 Z-70
N240X100 Z-80
N250X100 Z-90

G69 - Tieän thoâ nhieàu lôùp doïc truïc X G69 - Tieän thoâ nhieàu lôùp doïc truïc X
N4 G69 P0=K P1=K P5=K P7=K P8=K P9=K P13=K P14=K N4 G69 P0=K P1=K P5=K P7=K P8=K P9=K P13=K P14=K

P0=XA
P1=ZA
P5 =Chieàu saâu caét thoâ
P7 =Chieàu saâu caét tinh theo
XP8 =Chieàu saâu caét tinh theo
Z
P9 =Löôïng aên dao tinh
P13 =Soá block ñaàu cuûa
conrtour
P14 =Soá block cuoái cuûa
contour

N190 —

Thí duï N200 G41 G0 X90 Z-5


N210 G69 P0=K80 P1=K-
80 P5=K2 P7=K0.8
P8=K0.8 P9=K100
P13=K300 P14=K340
N220 G40 X100 Z0
N230 M30
N300 G01 X80 Z-60
N310 G03 X60 Z-50 I5
K15
N320 G01 X40 Z-40
N330 G03 X10 Z-25 I5
K20
N340 G01 X10 Z-10

You might also like