‫‪7/14/2022‬‬

‫ویرایش تیر ‪1401‬‬

‫‪2. Basic Knowledge Part 1‬‬ ‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪1‬‬

‫‪KICK‬‬
‫به ورود ناخواسته سیال سازند (آب نمک‪ ،‬نفت یا گاز) با حجم کافی به درون چاه که عملیات جاری‬
‫دکل را مختل کرده و نیاز به بستن چاه باشد‪ ،‬کیک گفته می شود‪.‬‬

‫در کیک‪ ،‬شرایط تحت کنترل است‪.‬‬

‫با بستن ‪ BOP‬چاه کنترل می شود‪.‬‬

‫کیک در ته چاه است‪.‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪2‬‬

‫‪1‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪BLOWOUT‬‬
‫شرایط چاه از کنترل خارج شده و سیال سازند (آب نمک‪ ،‬نفت یا گاز) به سطح می رسد‪.‬‬

‫ناشی از کنترل خارج شدن کیک‬

‫عموما به بحران ختم می شود و کنترل کردن‬

‫آن هزینه های زیادی را متحمل شرکت می کند‪.‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪3‬‬

‫‪BLOWOUT‬‬
‫فوران اغلب زاییده بی توجهی نفرات دکل می باشد‪.‬‬

‫هر چه نسبت به شرایط چاه بی توجه تر باشید‪ ،‬باید‬

‫در نهایت هزینه جانی و مالی باالتری بپردازید‪.‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪4‬‬

‫‪2‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪BARRIER‬‬ ‫عامل کنترل یا بازدارنده‬

‫هر ابزار یا وسیله تست شده ای که بتواند سیال سازند را در جای خود نگه دارد یا مانع از حرکت آن‬
‫شود را عامل بازدارنده می نامند‪.‬‬

‫حین حفاری آنچه که مانع از ورود سیال سازند (آب نمک‪ ،‬نفت یا گاز) به چاه می شود‪ ،‬وجود گل حفاری با وزن‬
‫مناسب است که به آن ‪ Primary Barrier‬می گویند‪( .‬فشار هیدرواستاتیک کافی)‬

‫اگر کیک رخ دهد (وزن گل کافی نباشد)‪ ،‬با بستن فورانگیر (‪ )BOP‬می توان چاه را کنترل کرد که به آن‬
‫‪ Secondary Barrier‬می گویند‪.‬‬

‫اگر فوران رخ داده و قابل کنترل نباشد‪ ،‬با حفر چاه امدادی (‪ )Relief Well‬یا گذاشتن هرگونه پالگ و پمپاژ‬
‫گل‪/‬سیمان می توان چاه را کنترل کرد که به آن ‪ Tertiary Barrier‬گفته می شود‪.‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪5‬‬

‫‪BARRIER‬‬

‫‪Failed‬‬
‫‪Failed‬‬

‫‪Primary Barrier‬‬ ‫‪Secondary Barrier‬‬ ‫‪Tertiarily Barrier‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪6‬‬

‫‪3‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪BARRIER‬‬ ‫عامل کنترل یا مهارکننده‬

‫طبق استاندارد‪ Barrier ،‬حتما باید قابل تست و قابل مانیتور باشد‪ ،‬در غیر اینصورت نمی توان آن‬
‫را بعنوان عامل کنترل به حساب آورد‪.‬‬
‫بنابراین آنچه قابل اعتماد است‪ Tested Barrier ،‬می باشد‪.‬‬
‫سوال‪ :‬کدامیک از اجزای زیر را می توان بعنوان ‪ Barrier‬برشمرد؟ سمنت پالگ‪ ،NRV ،‬فلوت کالر‪ ،‬بریج‬
‫پالگ‬
‫سمنت پالگ ‪ ‬تست فشار یا وزن گذاشتن ‪ Barrier ‬می باشد‪.‬‬
‫فلوت ولو ‪ ‬تست فشار نمی شود ‪ Barrier ‬نمی باشد‪.‬‬
‫فلوت ولو و فلوت کالر کیسینگ‪/‬الینر ‪ ‬تست فشار نمی شود ‪ Barrier ‬نمی باشد‪.‬‬
‫بریج پالگ ‪ ‬تست فشار یا وزن گذاشتن ‪ Barrier ‬می باشد‪.‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪7‬‬

‫‪BARRIER‬‬ ‫عامل کنترل‬

‫برای انجام تعمیرات روی چاه نفتی حداقل چند مهارکننده نیاز داریم؟‬

‫بریج پالگ و ‪RTTS‬‬ ‫طبق استاندارد حداقل ‪ 2‬تا‪ 2 :‬تا پالگ سیمانی‪،‬‬

‫برای انجام تعمیرات روی چاه گازی حداقل چند عامل کنترل نیاز داریم؟‬

‫طبق استاندارد حداقل ‪ 2‬تا‪ 2 :‬تا پالگ سیمانی‪ RTTS ،‬و بریج پالگ‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪8‬‬

‫‪4‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫تست باید در جهت جریان باشد (اعمال فشار از سمت چاه)‬

‫‪BARRIER TEST‬‬
‫‪❑Positive Test‬‬
‫تست پکر‪BOP Test ،‬‬ ‫تست کردن با اعمال فشار مانند‬

‫)‪❑Negative Test (in-flow test‬‬

‫تست کردن با انداختن فشار و هد مانند جابجایی چاه با گل سبکتر‪ ،‬آب‪ ،‬دیزل یا درای تست‬

‫‪❑Set Weight Test‬‬

‫تست کردن با وزن گذاشتن مانند چک کردن پکر با کشیدن و وزن گذاشتن‪ ،‬اعمال وزن رو پالگ سیمانی‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪9‬‬

‫‪BARRIER TYPES‬‬
‫‪❑Fluid Barrier‬‬
‫گل حفاری با وزن مناسب که در برابر سیال سازند بایستد‪ .‬نیاز به تست فشار ندارد‪.‬‬

‫‪❑Mechanical Barrier‬‬
‫قطعات مکانیکی مانند ‪ ،BOP‬کیسینگ و پالگها که می تواند مانع از حرکت سیال سازند‬
‫به چاه شود و باید حتما تست فشار یا وزن شوند‪.‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪10‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫سوال) مهارکننده اولیه حین حفاری (‪ )Primary Well Control‬چیست؟‬

‫الف‪ .‬بستن چاه با فورانگیر‬
‫ب‪ .‬سلو پمپ که بعنوان ریت کشتن چاه استفاده می شود‬
‫ج‪ .‬ستون گل حفاری برای باالنس شدن با فشار سازند‬
‫د‪ .‬سنسور حجم مخازن گل و جریان برگشتی از چاه‬

‫?‪What is meant by Primary Well Control‬‬

‫‪A. The use of Blow Out Preventer to close in a flowing well.‬‬
‫‪B. The slow circulation rate used in the kill procedure‬‬
‫‪C. The use of mud hydrostatic to balance fluid pressure in the formation‬‬
‫‪D. The use of pit volume and flowrate measuring devices to recognize a kick‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪11‬‬

‫‪BARRIER ENVELOPE‬‬
‫‪Barrier‬ها در کنار هم می توانند کارایی دارشته باشند‪:‬‬

‫چاه زمانی تحت کنترل است که وزن گل مناسب باشد‪.‬‬

‫وزن گل زمانی موثر است که کیسینگ سالم باشد‪.‬‬
‫‪ BOP‬زمانی کارایی دارد که کیسینگ سوراخ نباشد‪.‬‬
‫کیسینگ زمانی کارایی دارد که سیمان مناسبی دور آن باشد‪.‬‬
‫‪ BOP‬زمانی بصورت موفق می تواند کیک را نگه دارد که سازند در محل‬
‫کیسنگ شو سالم باشد‪.‬‬
‫‪ BOP‬زمانی بصورت موفق می تواند کیک را نگه دارد که کیسینگ شو‬
‫قبلی نشکند‪.‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪12‬‬

‫‪6‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪BARRIER ENVELOPE‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪13‬‬

‫‪Over Balance‬‬
‫زمانیکه فشار گل ته چاه بیشتر از فشار سازند است ‪ ‬چاه تحت کنترل‪ ،‬الس‬

‫‪Balance‬‬
‫فشار گل ته چاه برابر فشار سازند است ‪ ‬با کوچکترین حرکت استرینگ‪ ،‬کیک‬
‫وارد می شود‪.‬‬

‫‪Under Balance‬‬
‫فشار گل ته چاه کمتر از فشار سازند ‪ ‬کیک‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪14‬‬

‫‪7‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫شرایط الزم برای بروز کیک‬

‫‪1. Underbalanced Condition‬‬

‫افتادن زیر تعادل ‪ ‬فشار گل کمتر از فشار فورمیشن ‪ ‬فلو کردن چاه‬
‫سوال) آیا بعد از کمپلت الس چاه حتما فلو می کند؟‬
‫‪2. Porous Media‬‬
‫وجود سازند متخلخل ‪ ‬وجود سیال در فضای خالی سنگ‬
‫شیل سازند بسیار متخلخلی است!‬
‫‪3. Permeability‬‬
‫تراوایی سازند تحت حفاری ‪ ‬اجازه خروج سیال به سمت چاه‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪15‬‬

‫?‪* Will a kick always occur in the event of a loss of return‬‬

‫‪a. No, it depends on the mud level in the annulus and the formation pressure.‬‬
‫‪b. No, it depends on the drill string weight reduction noted on the weight indicator.‬‬
‫‪C. Yes, losses will always occur above any potential kick zone.‬‬

‫* آیا همیشه با کمپلت الس‪ ،‬کیک اتفاق میفته؟‬

‫آ‪ .‬نه‪ ،‬بستگی به سطح گل داره تو دالیز و فشار سازند‬
‫ب‪ .‬نه‪ ،‬بستگی داره به اینکه چقدر وزن استرینگ رو مارتین دکر کمتر میشه‬
‫ج‪ .‬بله‪ ،‬همیشه الس قبل از وقوع کیک اتفاق میفته‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪16‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪HYDROSTATIC PRESSURE‬‬
‫𝑯 × 𝒘𝑴 × 𝟐𝟓𝟎 ‪𝑷 = 𝟎.‬‬

‫)𝒕𝒇( 𝑫𝑽𝑻 × )𝒈𝒑𝒑(𝒘𝑴 × 𝟐𝟓𝟎 ‪𝑷𝒉𝒚𝒅 (𝒑𝒔𝒊) = 𝟎.‬‬

‫سوال) کدوم فشار بیشتره؟‬

‫‪H=TVD‬‬ ‫‪P1=P2=P3=P4=P5‬‬

‫فشار اعمال شده توسط ستون سیال به کف‬

‫‪P1‬‬ ‫‪P2 P3‬‬ ‫‪P4‬‬ ‫‪P5‬‬ ‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪17‬‬

‫فشار هیدروستاتیک‬
‫مثال‪ :‬چاهی عمودی در عمق ‪ 8000‬فوت (‪ )ft‬با وزن گل ‪ 10‬پوند بر گالن (‪ )ppg‬در حال حفاری است‪.‬‬
‫فشار هیدروستاتیک ته چاه رو محاسبه کنید‪.‬‬

‫)𝒕𝒇( 𝑫𝑽𝑻 × )𝒈𝒑𝒑(𝒘𝑴 × 𝟐𝟓𝟎 ‪𝑷𝒉𝒚𝒅 (𝒑𝒔𝒊) = 𝟎.‬‬

‫𝒊𝒔𝒑 𝟎𝟔𝟏𝟒 = 𝟎𝟎𝟎𝟖 × 𝟎𝟏 × 𝟐𝟓𝟎 ‪𝑷𝒉𝒚𝒅 𝒑𝒔𝒊 = 𝟎.‬‬

‫اگر چاه با گل ‪ 12‬پی پی جی جابجا شود‪ ،‬فشار ته چاه چقدر خواهد بود؟‬
‫𝒊𝒔𝒑 𝟐𝟗𝟗𝟒 = 𝟎𝟎𝟎𝟖 × 𝟐𝟏 × 𝟐𝟓𝟎 ‪𝑷𝒉𝒚𝒅 𝒑𝒔𝒊 = 𝟎.‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪18‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫فشار هیدروستاتیک در نقطه ‪ A‬چقدر است؟‬

‫‪MW 12 ppg‬‬ ‫‪MW 12 ppg‬‬ ‫‪MW 12 ppg‬‬

‫‪TVD 10000 ft‬‬ ‫‪TVD 10000 ft‬‬ ‫‪TVD 10000 ft‬‬
‫‪MD 12000 ft‬‬ ‫‪MD 16000 ft‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪19‬‬

‫گرادیان فشار‬
‫𝑖𝑠𝑝‬
‫مقدار افزایش فشار در هر فوت با واحد‬
‫𝑡𝑓‬
‫𝑖𝑠𝑝‬ ‫𝑖𝑠𝑝‬ ‫𝑑𝑦‪𝑃ℎ‬‬
‫𝑃∇‬ ‫𝐺𝑃 =‬ ‫𝑡𝑓‬
‫=‬
‫𝑡𝑓‬ ‫𝐷𝑉𝑇‬

‫)𝒕𝒇( 𝑫𝑽𝑻 × )𝒈𝒑𝒑(𝒘𝑴 × 𝟐𝟓𝟎 ‪𝑷𝒉𝒚𝒅 (𝒑𝒔𝒊) = 𝟎.‬‬

‫)𝑖𝑠𝑝( 𝑑𝑦‪𝑃ℎ‬‬
‫= 𝐺𝑃‬ ‫)𝑔𝑝𝑝( 𝑤𝑀 × ‪= 0.052‬‬
‫)𝑡𝑓( 𝐷𝑉𝑇‬
‫سوال) گرادیان فشار یک گل با وزن ‪ 12 ppg‬چقدر خواهد بود؟‬
‫‪PG=0.052 x 12=0.624 psi/ft‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪20‬‬

‫‪10‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪psi/ft‬‬ ‫‪psi/ft‬‬

‫‪ppg‬‬ ‫‪0.052‬‬ ‫‪ppg‬‬ ‫‪0.052‬‬

‫وزن گل رو داری و دنبال‬ ‫گرادیان رو داری و دنبال‬

‫گرادیان می گردی؟‬ ‫وزن گل می گردی؟‬
‫𝒊𝒔𝒑‬
‫𝒕𝒇‪ൗ‬‬
‫𝒊𝒔𝒑‬
‫𝒕𝒇‬
‫𝒈𝒑𝒑 × 𝟐𝟓𝟎 ‪= 𝟎.‬‬ ‫= 𝒈𝒑𝒑‬
‫𝟐𝟓𝟎 ‪𝟎.‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪21‬‬

‫فشار در نقاط ‪ B ،A‬و ‪ C‬را محاسبه کنید‪.‬‬

‫‪0.1 psi/ft‬‬

‫𝑖𝑠𝑝 ‪𝑃𝐴 = 𝑃𝐺 × 𝑇𝑉𝐷 = 0.1 × 3000 = 300‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪3000 ft‬‬

‫‪0.34 psi/ft‬‬

‫𝑖𝑠𝑝 ‪𝑃𝐵 = 𝑃𝐴 + 𝑃𝐺𝐵 × 𝑇𝑉𝐷𝐵−𝐴 = 300 + 0.34 × 6000 − 3000 = 1320‬‬

‫‪6000 ft‬‬
‫‪B‬‬

‫‪15 ppg‬‬
‫𝑖𝑠𝑝 ‪𝑃𝐶 = 𝑃𝐵 + 𝑃𝐺𝐶 × 𝑇𝑉𝐷𝐶−𝐵 = 1320 + (0.052 × 15) × 9000 − 6000 = 3660‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪9000 ft‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪22‬‬

‫‪11‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫وزن گل معادل‬
‫‪EMW: EQUIVALENT MW‬‬ ‫فشار‬
‫‪0‬‬ ‫‪500‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪2500‬‬ ‫‪3000‬‬ ‫‪3500‬‬ ‫‪4000‬‬
‫‪0‬‬

‫‪1000‬‬
‫ته چاه𝑷‬
‫‪0.1 psi/ft‬‬ ‫= 𝒈𝒑𝒑 𝑾𝑴𝑬‬
‫𝑫𝑽𝑻 × 𝟐𝟓𝟎 ‪𝟎.‬‬
‫‪2000‬‬

‫𝟎𝟔𝟔𝟑‬
‫‪A‬‬ ‫‪3000 ft‬‬ ‫‪3000‬‬
‫= 𝒈𝒑𝒑 𝑾𝑴𝑬‬
‫𝟎𝟎𝟎𝟗 × 𝟐𝟓𝟎 ‪𝟎.‬‬
‫‪4000‬‬
‫‪0.34 psi/ft‬‬
‫عمق‬

‫‪5000‬‬
‫𝒈𝒑𝒑 𝟐𝟖 ‪𝑬𝑴𝑾 𝒑𝒑𝒈 = 𝟕.‬‬
‫‪6000 ft‬‬ ‫‪6000‬‬
‫‪B‬‬
‫‪7000‬‬

‫‪15 ppg‬‬
‫‪8000‬‬

‫‪C‬‬ ‫‪9000 ft‬‬ ‫‪9000‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪23‬‬

‫‪0 psi‬‬
‫‪0 psi‬‬ ‫)‪Bottom Hole Pressure (BHP‬‬
‫فشار ته چاه در حالت استاتیک‬
‫‪0 psi‬‬

‫‪0 SPM‬‬
‫اگر پمپ خاموش باشد‪ ،‬فقط فشار هیدورستاتیک‬
‫‪MW = 10 ppg‬‬
‫به ته چاه اعمال می شود‪:‬‬

‫‪0 psi‬‬
‫𝑡𝑓 𝐷𝑉𝑇 × 𝑔𝑝𝑝 𝑊𝑀 × ‪𝐵𝐻𝑃 = 0.052‬‬
‫‪10,000 ft TVD‬‬

‫‪0 psi‬‬ ‫𝑖𝑠𝑝 ‪𝐵𝐻𝑃 = 0.052 × 10 × 10000 = 5200‬‬

‫‪BHP‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪24‬‬

‫‪12‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪2600 psi‬‬
‫‪2500 psi‬‬
‫)‪Bottom Hole Pressure (BHP‬‬
‫فشار ته چاه در حالت دینامیک (گردش)‬
‫‪100 psi‬‬ ‫‪0 psi‬‬

‫‪80 SPM‬‬
‫‪MW = 10 ppg‬‬
‫𝐿𝑃𝐴 ‪𝑃𝑝𝑢𝑚𝑝 = 𝑃𝑠𝑢𝑟𝑓𝑎𝑐𝑒 𝑙𝑖𝑛𝑒 + ∆𝑃𝐷𝑟𝑖𝑙𝑙 𝑆𝑡𝑟𝑖𝑛𝑔 + ∆𝑃𝑏𝑖𝑡 +‬‬
‫‪400 psi‬‬
‫‪Annular Pressure Loss‬‬

‫𝑳𝑷𝑨 ‪𝑩𝑯𝑷 = 𝟎. 𝟎𝟓𝟐 × 𝑴𝒘 × 𝑻𝑽𝑫 +‬‬

‫‪APL‬‬
‫افت فشار دالیز‬ ‫𝑖𝑠𝑝 ‪𝐴𝑃𝐿 = 2600 − 100 + 400 + 500 + 1200 = 400‬‬
‫‪500 psi‬‬ ‫𝑖𝑠𝑝 ‪𝐵𝐻𝑃 = 0.052 × 10 × 10000 + 400 = 5600‬‬

‫‪1200 psi‬‬
‫‪10,000 ft TVD‬‬
‫افت فشار دالیز مستقیما به ته چاه اعمال می شود‪.‬‬

‫‪BHP‬‬
‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪25‬‬

‫‪EQUIVALENT CIRCULATION DENSITY‬‬

‫)‪(ECD‬‬ ‫وزن گل معادل گردشی‬
‫در حین گردش گل‪ ،‬فشار بیشتری به ته چاه اعمال می شود (در مقایسه با حالت استاتیک)‪.‬‬
‫مثل اینکه گل سنگین تری در چاه داشته باشیم‪.‬‬

‫)𝒊𝒔𝒑( 𝑳𝑷𝑨‬
‫‪𝑬𝑪𝑫 = 𝑴𝒘 𝒑𝒑𝒈 +‬‬
‫)𝒕𝒇( 𝑫𝑽𝑻 𝟐𝟓𝟎 ‪𝟎.‬‬

‫در مثال قبل وزن گل ‪ 10‬پوند بر گالن و افت فشار دالیز ‪ 400‬پام بود‪ ،‬بنابراین‪:‬‬
‫‪400‬‬
‫‪𝐸𝐶𝐷 = 10 +‬‬ ‫𝑔𝑝𝑝 ‪= 10.77‬‬
‫‪0.052 × 10000‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪26‬‬

‫‪13‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫سوال) تفاوت ‪ EMW‬و ‪ECD‬؟‬

‫*** ‪ EMW‬در حالت استاتیک و ناشی از وجود چند سیال در چاه است ولی ‪ ECD‬در حین گردش وجود‬
‫دارد و بخاطر اعمال افت فشار دالیز (‪ )APL‬به ته چاه است‪.‬‬

‫سوال) اگر در چاهی با عمق ‪ 8500‬فوت که با گل ‪ 12 ppg‬در حال حفاری است‪ ،‬بخواهیم فشار ته‬
‫چاه در حالت استاتیک ‪ 400 psi‬افزایش پیدا کند‪ ،‬وزن گل چقدر باید زیاد شود؟‬
‫𝑃∆‬ ‫‪400‬‬
‫‪𝑀𝑊2 = 𝑀𝑊1 +‬‬ ‫‪= 12 +‬‬ ‫𝑔𝑝𝑝 ‪= 12.91‬‬
‫𝐷𝑉𝑇 × ‪0.052‬‬ ‫‪0.052 × 8500‬‬

‫سوال) چرا فشار گیج روی پمپ از فشار گیج استندپایپ بیشتر است؟‬
‫*** بدلیل افت فشار الین سطحی‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪27‬‬

‫‪PORE PRESSURE‬‬
‫فشار سازند‪ ،‬فشار سیال محبوس شده در تخلخل (فضاهای خالی)‬
‫سنگ می باشد‪.‬‬

‫بعد از رسوبگذاری‪ ،‬وزن طبقات باالیی (‪ Overburden‬یا فشار‬

‫روباره) باعث خارج شدن آب و فشرده شدن رسوبات می گردد‪ .‬با‬
‫این حال بخشی از آب در تخلخل سنگ باقی می ماند و ایجاد‬
‫‪ Pore Pressure‬می کند‪.‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪28‬‬

‫‪14‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪29‬‬

‫‪ Porosity‬یا تخلخل نسبت حجم فضای خالی به حجم کل سنگ می باشد‪.‬‬

‫𝑒𝑚𝑢𝑙𝑜𝑉 𝑑𝑖𝑜𝑉‬ ‫حجم فضاهای خالی‬
‫حجم کل سنگ = 𝑒𝑚𝑢𝑙𝑜𝑉 𝑘𝑐𝑜𝑅 = 𝑦𝑡𝑖𝑠𝑜𝑟𝑜𝑃‬

‫با افزایش عمق و تراکم سنگ ها‪ ،‬تخلخل کمتر می شود‪.‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪30‬‬

‫‪15‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪ :Permeability‬تراوایی یا نفوذپذیری یعنی توانایی عبور کردن سیال (سیال چقدر راحت‬
‫میتونه از سنگ عبور کنه؟)‬
‫با افزایش عمق و تراکم‪ ،‬تراوایی کمتر می شود‪.‬‬

‫‪The ability of a rock to flow fluids measured in units of Darcies.‬‬

‫‪A rock that is porous does not indicate that it is permeable.‬‬ ‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪31‬‬

‫‪Porosity‬‬ ‫‪Permeability‬‬

‫آیا سنگی که تخلخل دارد الزاما تراواست؟‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪32‬‬

‫‪16‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪Select the correct definition of porosity.‬‬

‫بهترین تعریف تخلخل چیست؟‬
‫‪a. The amount of solid rock in the formation.‬‬
‫آ‪.‬حجم ذرات سنگ‬
‫‪b. The void space in the formation.‬‬ ‫ب‪.‬حجم فضای خالی سنگ‬
‫‪c. The ability of the formation to allow fluid to flow.‬‬ ‫ج‪.‬توانایی سنگ برای عبور دادن سیال‬
‫د‪.‬توانایی تولید از مخزن‬
‫‪d. The ability to produce as a reservoir.‬‬

‫‪Select the correct definition of permeability.‬‬ ‫بهترین تعریف تراوایی چیست؟‬

‫آ‪ .‬حجم ذرات سنگ‬
‫‪a. The amount of solid rock in the formation.‬‬
‫ب‪ .‬حجم فضای خالی سنگ‬
‫‪b. The void space in the formation.‬‬ ‫ج‪.‬توانایی سنگ برای عبور دادن سیال‬
‫‪c. The ability of the formation to allow fluid to flow.‬‬ ‫د‪.‬توانایی تولید از مخزن‬
‫‪d. The ability to produce as a reservoir.‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪33‬‬

‫فشار نرمال و غیر نرمال‬

‫𝑖𝑠𝑝 ‪ 0.433‬می باشد (وزن آب شیرین ‪)8.334 ppg‬‬
‫𝑡𝑓‬
‫یک ستون آب شیرین دارای گرادیان‬

‫𝒊𝒔𝒑𝟓𝟔𝟒‪ 𝟎.‬می باشد که مبنای محاسبه فشار نرمال‬

‫𝒕𝒇‬
‫یک ستون آب نمک خلیج مکزیک دارای گرادیان‬
‫سازند است‪.‬‬

‫𝑖𝑠𝑝‪ 0.1‬می باشد‪.‬‬

‫𝑡𝑓‬
‫𝑖𝑠𝑝‪ 0.05‬می باشد‪ .‬گاز تر حدود‬
‫𝑡𝑓‬
‫گرادیان گاز خشک‬
‫𝑖𝑠𝑝‪ 0.4‬می باشد‪.‬‬
‫𝑡𝑓‬
‫𝑖𝑠𝑝‪ 0.3‬تا‬
‫𝑡𝑓‬
‫گرادیان نفت‬

‫* گرادیان سیاالت تراکم پذیر ثابت نیست! چرا؟‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪34‬‬

‫‪17‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫𝒊𝒔𝒑𝟓𝟔𝟒‪ 𝟎.‬می باشد‪ .‬اگر سازندی دارای گرادیان فشار بیشتر از این باشد‪،‬‬
‫𝒕𝒇‬
‫گرادیان فشار نرمال‬
‫‪ Abnormal‬نامیده می شود و اگرگرادیان سازند از این مقدار کمتر باشد به آن ‪ Subnormal‬گفته‬
‫می شود‪.‬‬
‫‪PRESSURE‬‬

‫‪ABNORMAL‬‬
‫‪PRESSURE‬‬

‫‪SUBNORMAL‬‬
‫‪PRESSURE‬‬

‫‪NORMAL PRESSURE‬‬
‫‪DEPTH‬‬ ‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪35‬‬
‫‪0.465 PSI/FT‬‬

‫تعریف دقیق فشار نرمال سازند چیست؟‬

‫الف‪ :‬فشار ناشی از تنش روباره و وزن طبقات باالیی‬
‫ب‪ :‬فشار موجود درتخلخل ها ناشی از فشار هیدروستاتیک سیال سازند‬
‫ج‪ :‬ترکیبی از وزن سنگ و سیال باالی الیه‬
‫د‪ :‬تنش روباره‬

‫با توجه به تغییرات گسترده گرادیان آب سازند در دور دنیا‪ ،‬مقدار آن برابر ‪ ........‬فرض می شود‪.‬‬
‫‪a. 0.495 psi/ft.‬‬
‫‪b. 0.564 psi/ft.‬‬
‫‪c. 0.833 psi/ft.‬‬
‫‪d. 0.465 psi/ft.‬‬
‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪36‬‬

‫‪18‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫آیا با افزایش عمق‪ ،‬فشار سازند همیشه زیاد میشه؟‬

‫‪Transition zone‬‬

‫‪Transition zone‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪37‬‬

‫چندتا دلیل بروز ‪ Abnormal Pressure‬رو تشریح کنید‪.‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪38‬‬

‫‪19‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫دالیل بروز فشار ‪ABNORMAL‬‬

‫* قطع شدن ارتباط بین الیه ها توسط شیل یا انیدریت (مثل کپ راک یا پوش سنگ)‬
‫مهمترین دلیل بروز ‪ ،Abnormal Pressure‬وجود الیه های پرفشار در زیر شیل های متراکم می باشد‬
‫که به این پدیده ‪ Under Compacted Shale‬گفته می شود‪.‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪39‬‬

‫دالیل بروز فشار ‪ABNORMAL‬‬

‫جابجایی الیه ها یا گسل خوردگی (‪)Fault‬‬

‫‪FAULT ZONE‬‬

‫الیه پرفشار‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪40‬‬

‫‪20‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫چاه آرتزین‬

‫دریاچه‬

‫فشار هیدروستاتیک شارژ شده از سطح ایستابی باالتر‬

‫الیه ماسه سنگی تراوا‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪41‬‬

‫‪SALT DIAPIR‬‬ ‫گنبد نمکی‬

‫گنبدهای نمکی با حرکت بسمت باال‬
‫و ورود به الیه های باالیی سبب‬
‫متراکم شدن الیه های باالیی شده‬
‫که می تواند به فشار غیر نرمال‬
‫در الیه های باالیی منتهی شود‪.‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪42‬‬

‫‪21‬‬
 7/14/2022

BAD CMT

Supercharged
Formation

‫ نبئی‬.‫م‬IWCF L3&4 43

GAS CAP

‫گرادیان فشار نرمال‬

0.465 PSI/FT
Pabnormal = Pf-Pg
Pf

Pg

‫گرادیان گاز‬
0.1 PSI/FT

‫ نبئی‬.‫م‬IWCF L3&4 44

22
 7/14/2022

GAS CAP

MW=8.95 ppg MW=9.73 ppg

‫ نبئی‬.‫م‬IWCF L3&4 45

.‫) را محاسبه کنید‬Gas Cap( ‫فشار در تاپ گاز‬

Normal Pressure Gradient : 0.465 psi/ft
Gas Gradient : 0.05 psi/ft

𝑷𝑨 = 𝑷𝑩 − 𝑷𝑮𝒈𝒂𝒔 × 𝑯𝒈𝒂𝒔

𝑃𝐴 = 605 − 0.05 × 300 = 590 𝑝𝑠𝑖

590
𝑀𝑊 = = 11.35 𝑝𝑝𝑔
A 0.052𝑥1000

𝑃𝐵 = 𝑃𝐺 × 𝑇𝑉𝐷 = 0.465 × 1300 = 605 𝑝𝑠𝑖

B
605
𝑀𝑊 = = 8.95 𝑝𝑝𝑔
0.052𝑥1300

‫ نبئی‬.‫م‬IWCF L3&4 46

23
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪CASING SEAT‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪47‬‬

‫‪UNDERGROUND BLOWOUT‬‬
‫اگر سازند در محل شو به اندازه کافی قوی نباشد‪ ،‬با باال رفتن فشار بعد از بستن چاه می شکند و شکاف‬
‫ها به الیه های باالیی یا حتی سطح زمین راه پیدا می کنند‪.‬‬

‫‪IWCF L3&4‬م‪ .‬نبئی‬ ‫‪48‬‬

‫‪24‬‬
 7/14/2022

‫ نبئی‬.‫م‬IWCF L3&4 49

25
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫ویرایش تیر ‪1401‬‬

‫‪3. Basic Knowledge Part 2‬‬ ‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪1‬‬

‫انواع تست ها بعد از راندن کیسنگ‬

‫)‪Casing Integrity Test (CIT‬‬
‫بعد از نشستن تاپ پالگ (بامپینگ)‪ ،‬فشار را ‪ 500‬تا ‪ 1000‬پام افزایش داده و تا ‪ 15‬دقیقه نگه میداریم برای‬
‫بررسی نشتی کیسینگ تا بتوان بعنوان یک ‪ Barrier‬آن را در نظر گرفت‪.‬‬
‫‪Shoe Bond Test‬‬
‫بعد از حفاری شو و باتمزاپ‪ ،‬چاه را بسته و ‪ 500-1000‬پام فشار اعمال کرده تا کیفیت سیمان دور شو چک‬
‫شود (ابتدای تست های ‪ FIT‬و ‪ LOT‬را می توان بعنوان شو باند تست در نظر گرفت)‪.‬‬
‫)‪Formation Integrity Test (FIT‬‬
‫‪➢Formation Competency Test‬‬
‫تعیین تحمل سازند با یک وزن گل از پیش تعیین شده (سازند نمی شکند و گل الس نمی شود)‪.‬‬
‫)‪➢Leak Off Test (LOT‬‬
‫تعیین حد نهایی تحمل سازند‪ ،‬چاه را بسته و آنقدر فشار اعمال می کنیم تا شکاف های ریز در سازند ایجاد شده و‬
‫الس شروع شود (سازند نمی شکند ولی شکاف های ریز در آن ایجاد می شود)‪.‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪2‬‬

‫‪1‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫)‪LEAK OFF TEST (LOT‬‬

‫‪ .1‬کیسینگ رانده شده و به سیمان فرصت داده می شود تا سفت شود‪.‬‬
‫‪ .2‬شو‪ ،‬شوترک و ‪ 5‬تا ‪ 15‬فوت از سازند جدید حفاری شود (حتما باید وارد سازند جدید شویم)‪.‬‬
‫‪ .3‬باتمزاپ انجام شده و مطمئن شوید وزن گل ‪ in‬و ‪ out‬با هم برابر باشد‪.‬‬
‫‪ .4‬مته تا شو باال کشیده شود‪( .‬چرا؟)‬
‫از مادپمپ هم می شه‬
‫‪ .5‬مطمئن شوید گیج فشار روی ‪ Swaco‬درست کار می کند‪.‬‬
‫استفاده کرد؟‬
‫‪ .6‬استرینگ را به سمنت یونیت (پمپ تراک) الین آپ کنید‪.‬‬
‫‪ .7‬گل حفاری را داخل سمنت یونیت گرفته و الین ها را فالش و تست کنید‪.‬‬
‫‪ .8‬چاه را بسته‪ ،‬از سمنت یونیت پمپ کرده و فشار را از روی گیج سواکو ثبت کنید‪.‬‬
‫‪ .9‬حجم کل گل پمپ شده بصورت ¼ بشکه ای ثبت شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪3‬‬

‫)‪LEAK OFF TEST (LOT‬‬

‫‪ .10‬داده های فشار پمپ (محور عمودی) و‬
‫حجم کل گل پمپ شده (محور افقی) را رسم‬
‫سازند نشکسته است‬ ‫کنید‪.‬‬

‫‪ .11‬تست زمانی تمام می شود که نمودار‬

‫حجم‪-‬فشار از خط راست منحرف شود‪.‬‬

‫فشار در نقطه انحراف بعنوان ‪Leak Off‬‬

‫‪ Pressure‬در نظر گرفته شده که در‬
‫محاسبات کشتن چاه کاربرد دارد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪4‬‬

‫‪2‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫سوال) کدامیک از موارد زیر برای گرفتن تست لیکاف (مقاومت شکست شو) نیاز است؟ (‪3‬مورد)‬

‫آ‪ .‬گرفتن سلوپمپ‬

‫ب‪ .‬چاه تمیز و وزن گل رفت و برگشتی برابر‬
‫ج‪ .‬میکاپ کردن تاپ درایو‬
‫د‪ .‬گیج دقیق و با بازه مناسب روی پنل سواکو‬
‫ن‪ .‬دانستن عمق عمودی شو‬
‫و‪ .‬داشتن حجم کافی گل در مخزن اکتیو‬
‫ه‪ .‬دانستن ویسکاسیتی گل‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪5‬‬

‫بنظر شما مشکل این گراف لیکاف تست چیه؟‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪6‬‬

‫‪3‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫کاربرد ‪LOT‬‬
‫لیکاف پرشر نشان دهنده مقاومت شکست زیر شو‬
‫می باشد‪.‬‬

‫اگر فشار بیشتر از لیکاف شود ‪ ‬سازند می شکند‬

‫(شروع هرزروی)‬

‫کاربرد ‪LOT‬‬
‫‪ .1‬انتخاب محل کیسینگ شو در مرحله طراحی‬
‫‪ .2‬تعیین حداکثر وزن گل مجاز‬
‫‪ .3‬تعیین حداکثر فشار سطحی مجاز (‪)MAASP‬‬
‫‪ .4‬تعیین ‪Fracture Gradient‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪7‬‬

‫‪1000‬‬
‫مقدار ‪( LOP‬لیکاف پرشر) چقدر است؟‬
‫‪900‬‬

‫‪800‬‬ ‫‪LOP 780 psi‬‬

‫‪Shoe Depth 5500 ft MD, 5000 ft TVD‬‬
‫‪700‬‬
‫‪MW 10 ppg‬‬
‫‪600‬‬
‫فشار (پام)‬

‫‪500‬‬
‫?)‪Shoe strength (Fracture Pressure‬‬
‫‪400‬‬ ‫مقاومت شو معادل فشار کل اعمالی در محل شو می باشد‪:‬‬
‫‪300‬‬ ‫𝑃𝑂𝐿 ‪𝐹𝑃 = 0.052 × 𝑀𝑤 × 𝑇𝑉𝐷𝑠ℎ𝑜𝑒 +‬‬
‫‪200‬‬ ‫𝑖𝑠𝑝 ‪𝐹𝑃 = 0.052 × 10 × 5000 + 780 = 3380‬‬

‫‪100‬‬

‫)𝑖𝑠𝑝( 𝑃𝐹‬ ‫‪3380‬‬

‫= 𝐺𝐹‬ ‫=‬ ‫𝑖𝑠𝑝 ‪= 0.676‬‬
‫𝑡𝑓‬
‫‪0‬‬ ‫𝑡𝑓 𝑒𝑜‪𝑇𝑉𝐷𝑠ℎ‬‬ ‫‪5000‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬
‫حجم پمپ شده (بشکه)‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪8‬‬

‫‪4‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪Maximum Allowable Annular‬‬

‫‪1000‬‬

‫‪900‬‬
‫?)‪Surface Pressure (MAASP‬‬
‫‪800‬‬ ‫‪LOP 780 psi‬‬
‫چقدر می تونیم تو سطح فشار داشته باشیم‬
‫‪700‬‬ ‫و شو نشکنه؟‬
‫‪600‬‬
‫فشار (پام)‬

‫‪500‬‬
‫از اونجاییکه وزن گل تغییر نکرده هنوز‪ ،‬ماکسیمم فشار‬
‫‪400‬‬ ‫مجاز سطحی برا سالم موندن شو معادل همین ‪ LOP‬یا‬
‫‪300‬‬
‫‪ 780‬پام هست‪.‬‬

‫‪200‬‬ ‫‪Shoe Depth: 5500 ft MD‬‬

‫‪5000 ft TVD‬‬
‫‪100‬‬ ‫‪MW 10 ppg‬‬
‫اگر وزن گل کم و زیاد بشه‪ ،‬مقدار مجاز فشار سطحی‬
‫تغییر میکنه و باید محاسبه بشه‪.‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬
‫حجم پمپ شده (بشکه)‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪9‬‬

‫‪Maximum Allowable Mud Weight‬‬

‫‪1000‬‬

‫‪900‬‬
‫?)‪(MAMW‬‬
‫‪800‬‬

‫‪LOP 780 psi‬‬

‫برا اینکه هرزروی نداشته باشیم‪ ،‬وزن گل‬
‫‪700‬‬ ‫ماکسیمم چقدره؟‬
‫‪600‬‬
‫فشار (پام)‬

‫‪500‬‬
‫)𝑖𝑠𝑝( 𝑃𝑂𝐿‬
‫𝐷𝑉𝑇‪𝑀𝑊𝑚𝑎𝑥 𝑝𝑝𝑔 = 𝑀𝑊𝑇𝑒𝑠𝑡 + 0.052‬‬
‫‪400‬‬ ‫𝑒𝑜‪𝑠ℎ‬‬
‫‪780‬‬
‫‪300‬‬ ‫‪𝑀𝑊𝑚𝑎𝑥 = 10 +‬‬ ‫𝑔𝑝𝑝 ‪= 13‬‬
‫‪0.052×5000‬‬
‫‪200‬‬ ‫‪Shoe Depth: 5500 ft MD‬‬
‫‪5000 ft TVD‬‬
‫‪100‬‬ ‫‪MW 10 ppg‬‬
‫برا اینکه سازند نشکنه‪ ،‬این‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫وزن گل تا یک رقم اعشار به‬
‫حجم پمپ شده (بشکه)‬
‫سمت پایین باید گرد بشه!‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪10‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫حداکثر فشار مجاز سطحی (‪) MAASP‬‬

‫مقدار فشار اعمالی از سطح در چاه بسته که به ازای آن با گل موجود در چاه‪ ،‬فشار در شو از مقاومت‬
‫شکست بیشتر شده و سازند بشکند‪.‬‬

‫حداکثر فشار مجاز سطحی ‪ +‬فشار هیدروستاتیک در شو = فشار شکست شو‬

‫مقدار مجاز فشار سطحی در تست لیکاف‪ ،‬معادل )‪ LOP (Leak Off Pressure‬می باشد (با وزن گل حین تست)‪.‬‬
‫با داشتن تست لیکاف می توان ماکسیمم وزن گل حفاری را که منجر به شکست شود بدست آورد‪:‬‬
‫)𝒊𝒔𝒑( 𝑷𝑶𝑳‬
‫‪ 𝐩𝐩𝐠 +‬تست𝑾𝑴 = 𝒈𝒑𝒑 𝒙𝒂𝒎𝑾𝑴‬
‫)𝒕𝒇( 𝒆𝒐𝒉𝒔𝑫𝑽𝑻 𝟐𝟓𝟎 ‪𝟎.‬‬

‫در حین حفاری‪ ،‬وزن گل تغییر می کند‪ ،‬بنابراین فشار مجاز سطحی (‪ )MAASP‬هم متغیر خواهد بود‪:‬‬

‫𝒆𝒐𝒉𝒔𝑫𝑽𝑻 × 𝟐𝟓𝟎 ‪ × 𝟎.‬حفاری𝑾𝑴 ‪𝑴𝑨𝑨𝑺𝑷 𝒑𝒔𝒊 = 𝑴𝑾𝒎𝒂𝒙 −‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪11‬‬

‫مثال) عمق شو در چاهی عمودی که با وزن گل ‪ 10‬پوند بر گالن در حال حفاریست‪ ،‬برابر ‪ 8000‬فوت است‪ .‬در‬
‫این چاه‪ ،‬مقدار فشار لیکاف ‪ 1200‬پام بدست آمده است‪ .‬حداکثر چه وزن گلی در این چاه می توان استفاده کرد؟‬
‫)𝑖𝑠𝑝( 𝑃𝑂𝐿‬
‫‪ ppg +‬تست𝑊𝑀 = 𝑔𝑝𝑝 𝑥𝑎𝑚𝑊𝑀‬
‫)𝑡𝑓( 𝑒𝑜‪0.052 𝑇𝑉𝐷𝑠ℎ‬‬

‫‪1200‬‬ ‫گرد کردن بسمت پایین با یک رقم اعشار‬

‫‪𝑀𝑊𝑚𝑎𝑥 𝑝𝑝𝑔 = 10 +‬‬ ‫‪= 12.88‬‬ ‫𝑔𝑝𝑝 ‪12.8‬‬
‫‪0.052 × 8000‬‬

‫اگر حین حفاری وزن گل را به ‪ 12 ppg‬افزایش دهیم‪ ،‬حداکثر از سطح چقدر فشار می توانیم اعمال کنیم‬
‫(‪)MAASP‬؟‬
‫𝑒𝑜‪ × 0.052 × 𝑇𝑉𝐷𝑠ℎ‬حفاری𝑊𝑀 ‪𝑀𝐴𝐴𝑆𝑃 𝑝𝑠𝑖 = 𝑀𝑊𝑚𝑎𝑥 −‬‬
‫گرد کردن بسمت پایین بدون اعشار‬
‫‪𝑀𝐴𝐴𝑆𝑃 𝑝𝑠𝑖 = 12.8 − 12 × 0.052 × 8000 = 332.8‬‬ ‫𝑖𝑠𝑝 ‪332‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪12‬‬

‫‪6‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪MAASP‬‬ ‫حداکثر فشار کیسینگ یا چوک در چاه بسته‬

‫‪Maximum Allowable Annular Surface Pressure‬‬

‫𝟐𝟓𝟎 ‪𝑴𝑨𝑨𝑺𝑷 = (𝑴𝑾𝒎𝒂𝒙 − 𝑴𝑾𝑫𝒓𝒊𝒍𝒍𝒊𝒏𝒈 ) × 𝑻𝑽𝑫𝒔𝒉𝒐𝒆 × 𝟎.‬‬

‫‪MW‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫کاهش‬ ‫کاهش‬
‫=‬ ‫=‬
‫‪MW‬‬
‫‪MAASP‬‬
‫افزایش‬ ‫افزایش‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪13‬‬

‫رابطه وزن گل و ‪MAASP‬‬

‫وزن گل‬ ‫‪MAASP‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪14‬‬

‫‪7‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪EXTENDED LEAK OFF TEST‬‬

‫تفاوت )‪ Leak Off Pressure (LOP‬با‬

‫)‪Formation Breakdown Pressure (FBP‬‬
‫چیه؟‬

‫‪FIT‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪15‬‬

‫مثال) اگر چاهی جهتدار با مشخصات زیر‪ ،‬در حال حفاری باشد‪ ،‬مقدار حداکثر وزن گل (‪ )MWmax‬و‬
‫ماکسیمم فشار سطحی (‪ )MAASP‬با وزن گل ‪ 12 ppg‬چقدر می باشد؟‬
‫‪Bit Depth: 12000 ft MD, 10500 ft TVD‬‬
‫‪Shoe Depth: 10000 ft MD, 8500 ft TVD‬‬
‫)‪LOP: 1200 psi w/ 10 ppg (MWtest‬‬

‫)𝑖𝑠𝑝( 𝑃𝑂𝐿‬ ‫‪1200‬‬

‫‪𝑀𝑊𝑚𝑎𝑥 = 𝑀𝑊𝑡𝑒𝑠𝑡 +‬‬ ‫‪𝑀𝑊𝑚𝑎𝑥 = 10 +‬‬ ‫𝑔𝑝𝑝 ‪= 12.7‬‬
‫𝑒𝑜‪0.052 𝑇𝑉𝐷𝑠ℎ‬‬ ‫‪0.052 × 8500‬‬

‫𝑒𝑜‪𝑀𝐴𝐴𝑆𝑃 = 0.052(𝑀𝑤𝑚𝑎𝑥 − 𝑀𝑤𝑑𝑟𝑖𝑙𝑙𝑖𝑛𝑔 ) × 𝑇𝑉𝐷𝑠ℎ‬‬ ‫𝑖𝑠𝑝 ‪𝑀𝐴𝐴𝑆𝑃 = 0.052 12.7 − 12 × 8500 = 309‬‬

‫یعنی با وزن گل ‪ 12‬پی پی جی تنها می توان ‪ 309‬پام فشار از سطح اعمال کرد‪ .‬بیشتر از این مقدار باعث شکستن شو خواهد شد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪16‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫در چاهی ‪ Directional‬که با وزن ‪ ،10 ppg‬حفاری شده است‪ ،‬اگر برای انجام ‪ 1500 ،FIT‬پام فشار در‬
‫چاه بسته زده شود‪ Equivalent Mud Weight ،‬را حساب کنید‪.‬‬
‫‪Shoe Depth: 10000 ft MD, 8500 ft TVD‬‬

‫)𝑖𝑠𝑝( 𝑒𝑟𝑢𝑠𝑠𝑒𝑟𝑃 𝑒𝑐𝑎𝑓𝑟𝑢𝑆‬

‫‪𝐸𝑀𝑊 𝑝𝑝𝑔 = 𝑀𝑊 +‬‬
‫𝐷𝑉𝑇‪0.052‬‬
‫‪1500‬‬
‫‪𝐸𝑀𝑊 𝑝𝑝𝑔 = 10 +‬‬ ‫𝑔𝑝𝑝 ‪= 13.3‬‬
‫‪0.052 × 8500‬‬

‫اگر در حین حفاری وزن گل را تا ‪ 12 ppg‬باال ببریم‪ ،‬ماکزیمم از سطح چقدر می توانیم فشار اعمال کنیم‬
‫(‪)MAASP‬؟‬
‫𝑒𝑜‪ ) × 𝑇𝑉𝐷𝑠ℎ‬حفاری𝑊𝑀 ‪𝑀𝐴𝐴𝑆𝑃 𝑝𝑠𝑖 = 0.052 × (𝑀𝑊𝑚𝑎𝑥 −‬‬
‫با باال رفتن وزن گل‪،‬‬
‫فشار کمتری از سطح‬ ‫𝑖𝑠𝑝 ‪𝑀𝐴𝐴𝑆𝑃 = 0.052 × 13.3 − 12 × 8500 = 574‬‬
‫می تونیم اعمال کنیم‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪17‬‬

‫سوال) کیسینگ ‪ 13 3/8‬اینچ در عمق عمودی ‪ 3126‬فوتی سیمان شده است‪ .‬شو و ‪ 15‬فوت از سازند‬
‫زیرین با وزن گل ‪ 10.2 ppg‬حفاری شده و مقدار فشار لیکاف ‪ 670‬پام تخمین زده شده است‪.‬‬
‫‪ .1‬گرادیان شکست سازند چقدر است؟‬
‫الف‪0.619 psi/ft .‬‬
‫ب‪0.837 psi/ft .‬‬
‫ج‪0.744 psi/ft .‬‬
‫د‪0.530 psi/ft .‬‬
‫‪ .2‬مقدار ‪ MAASP‬برای گل حفاری ‪ 11.2 ppg‬در عمق ‪ 6500‬فوتی چقدر خواهد بود؟‬
‫الف‪ 865 .‬پام‬
‫ب‪ 745 .‬پام‬
‫ج‪ 449 .‬پام‬
‫د‪ 503 .‬پام‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪18‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪DRY PULL OUT‬‬

‫حین لوله باال‪ ،‬لوله ها خشک باال بیان و نیازی به ماد باکس نباشه!‬

‫در این صورت بعد از کنار گذاشتن هر استند‪ ،‬فقط به اندازه دیس‬
‫لوله ها‪ ،‬گل تو ‪ Bell Nipple‬میره پایین!‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪19‬‬

‫𝟐𝑫𝑰 ‪𝑶𝑫𝟐 −‬‬

‫= )𝒕𝒇‪𝑫𝒊𝒔𝒑𝒍𝒂𝒄𝒆𝒎𝒆𝒏𝒕(𝒃𝒃𝒍ൗ‬‬
‫𝟒 ‪𝟏𝟎𝟐𝟗.‬‬
‫‪ID‬‬
‫قطرها بر حسب اینچ‬

‫‪OD‬‬
‫مثال) دیسپلیس لوله حفاری ‪ 5‬اینچ با قطر داخلی ‪ 4.276‬اینچ چقدر است؟‬
‫‪52 − 4.2762‬‬
‫= ‪𝐷𝑖𝑠.‬‬ ‫𝑡𝑓‪= 0.00652 𝑏𝑏𝑙ൗ‬‬
‫‪1029.4‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪20‬‬

‫‪10‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪ID‬‬ ‫𝒍𝒃𝒃‬ ‫𝟐𝑫𝑰‬

‫= )𝒕𝒇‪𝑪𝒂𝒑 ( ൗ‬‬
‫𝟒 ‪𝟏𝟎𝟐𝟗.‬‬

‫مثال) اگر استرینگ ‪ 20‬استند لوله ‪ 5‬اینچ داشته باشد‪ ،‬حجم استرینگ چند بشکه می شود؟ (قطر‬
‫داخلی لوله ‪ 4.276‬اینچ و طول هر استند ‪ 90‬فوت)‬
‫‪𝐼𝐷2‬‬ ‫‪4.2762‬‬
‫= 𝑡𝑓‪𝐶𝑎𝑝 𝑏𝑏𝑙ൗ‬‬ ‫=‬ ‫𝑡𝑓‪= 0.01776 𝑏𝑏𝑙ൗ‬‬ ‫𝑠𝑙𝑏𝑏 ‪𝑉𝑜𝑙 𝑏𝑏𝑙 = 0.01776 × 20 × 90 = 32‬‬
‫‪1029.4 1029.4‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪21‬‬

‫‪PULL OUT WET‬‬

‫حین لوله باال استرینگ خالی نشده و حتما ماد باکس نیاز است‪.‬‬

‫با باال کشیدن یک استند‪ ،‬به اندازه "کپ ‪ +‬دیس لوله"‪ ،‬سطح گل در بل نیپل‬
‫پایین می رود که بهش ‪ Closed End Displacement‬یا دیس لوله ته بسته‬
‫گفته میشه‪.‬‬

‫** گل برگشتی از مادباکس از طریق فلوالین به تریپ تانک می رود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪22‬‬

‫‪11‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫مثال) بعد از ‪ 30‬استند لوله باال بصورت ‪ ،wet‬بعلت مشکل شارژینگ و پمپ تریپ تانک‪ ،‬چاه پر نشده‬
‫است‪ .‬سطح گل داخل ‪ Bell Nipple‬و کیسینگ چقدر پایین رفته است؟ فشار ته چاه چقدر افتاده است؟‬
‫لوله ‪ 5‬اینچ با قطر داخلی ‪ 4.276‬اینچ‪ ،‬قطر داخلی بل نیپل ‪ 12.5‬اینچ و وزن گل ‪ ،20 ppg‬طول استند ‪ 90‬فوت‬

‫‪4.2762‬‬
‫حجم خالی شده برابر است با‬ ‫= 𝑃𝐷 "‪𝐶𝑎𝑝5‬‬ ‫𝑡𝑓‪= 0.01776 𝑏𝑏𝑙ൗ‬‬
‫دیس ‪ +‬کپ ‪ 30‬استند کنار‬ ‫‪1029.4‬‬
‫گذاشته شده‬
‫‪52 − 4.2762‬‬
‫= 𝑃𝐷 "‪𝐷𝑖𝑠5‬‬ ‫𝑡𝑓‪= 0.006524 𝑏𝑏𝑙ൗ‬‬
‫‪1029.4‬‬
‫‪H‬‬

‫𝑙𝑏𝑏 ‪𝑉𝑚𝑢𝑑 = 0.01776 + 0.006524 × 30 × 90 = 65.6‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪23‬‬

‫مثال) بعد از ‪ 30‬استند لوله باال بصورت ‪ ، wet‬بعلت مشکل شارژینگ‪ ،‬چاه پر نشده است‪ .‬سطح گل داخل ‪Bell‬‬
‫‪ Nipple‬و کیسینگ چقدر پایین رفته است؟ فشار ته چاه چقدر افتاده است‪.‬‬
‫لوله ‪ 5‬اینچ با قطر داخلی ‪ 4.276‬اینچ‪ ،‬قطر داخلی بل نیپل ‪ 12.5‬اینچ و وزن گل ‪ ،20 ppg‬طول استند ‪ 90‬فوت‬

‫حجم خالی شده برابر است با‬ ‫𝑙𝑏𝑏 ‪𝑉𝑚𝑢𝑑 = 0.01776 + 0.006524 × 30 × 90 = 65.6‬‬
‫دیس ‪ +‬کپ ‪ 30‬استند کنار‬
‫گذاشته شده‬

‫‪12.52 − 52‬‬
‫= 𝑃𝐷 "‪𝐶𝑎𝑝𝐵𝑒𝑙𝑙 𝑁𝑖𝑝𝑝𝑙𝑒 ×5‬‬ ‫𝑡𝑓‪= 0.1275 𝑏𝑏𝑙ൗ‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪1029.4‬‬
‫‪65.6‬‬
‫=𝐻‬ ‫𝑡𝑓 ‪= 514.5‬‬
‫‪0.1275‬‬

‫𝑖𝑠𝑝 ‪ = 0.052 × 20 × 514.5 = 535‬افت فشار‬

‫استفاده از فرمول ‪ 20‬برگه فرمول ها‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪24‬‬

‫‪12‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫مثال) بعد از ‪ 30‬استند لوله باال بصورت ‪ ،Dry‬بعلت مشکل شارژینگ و پمپ تریپ تانک‪ ،‬چاه پر نشده است‪ .‬سطح‬
‫گل داخل ‪ Bell Nipple‬و کیسینگ چقدر پایین رفته است؟ فشار ته چاه چقدر افتاده است‪.‬‬
‫لوله ‪ 5‬اینچ با قطر داخلی ‪ 4.276‬اینچ‪ ،‬قطر داخلی بل نیپل ‪ 12.5‬اینچ و وزن گل ‪ ،20 ppg‬طول استند ‪ 90‬فوت‬

‫حجم خالی شده برابر است با‬ ‫‪52 − 4.2762‬‬

‫دیس ‪ 30‬استند کنار گذاشته‬ ‫= 𝑃𝐷 "‪𝐷𝑖𝑠5‬‬ ‫𝑡𝑓‪= 0.006524 𝑏𝑏𝑙ൗ‬‬
‫‪1029.4‬‬
‫شده‬
‫𝑙𝑏𝑏 ‪ = 30 × 90 × 0.006524 = 17.6‬حجم خالی شده‬

‫‪H‬‬ ‫حجم خالی شده‬

‫=𝐻‬
‫کپ بین 𝑒𝑙𝑝𝑝𝑖𝑁 𝑙𝑙𝑒𝐵 و لوله ‪ 5‬اینچ ‪ +‬کپ ‪ 5‬اینچ‬

‫‪17.6‬‬
‫=𝐻‬ ‫𝑡𝑓 ‪= 121.1‬‬
‫‪0.1275 + 0.01776‬‬

‫𝑖𝑠𝑝 ‪ = 0.052 × 20 × 121.1 = 126‬افت فشار‬

‫استفاده از فرمول ‪ 19‬برگه فرمول ها‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪25‬‬

‫تریپ شیت‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪26‬‬

‫‪13‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫)‪U-TUBE (PUMPING SLUG‬‬

‫معموال سالگ حدود ‪ 2 ppg‬از گل حفاری سنگین تر است‪.‬‬

‫استرینگ‬ ‫دالیز‬
‫زمانیکه سالگ درون استرینگ پمپ می شود‪ ،‬بعد از جدا کردن تاپ‬
‫درایو‪ ،‬سالگ پایین رفته تا فشارها در استرینگ و دالیز باالنس شوند‪.‬‬
‫‪Pa=Ps‬‬
‫سالگ‬

‫تا زمانیکه سالگ درون لوله هاست‪ ،‬فشار ته چاه (‪ )BHP‬ثابت می ماند‪.‬‬
‫‪Ps‬‬ ‫‪Pa‬‬
‫به محض بیرون آمدن سالگ از مته‪ ،‬فشار ته چاه شروع به افزایش می‬
‫کند‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪27‬‬

‫سالگ‬
‫چند بشکه سالگ با وزن ‪ 12 ppg‬نیاز است تا در چاهی با وزن گل ‪10‬‬
‫‪ ،ppg‬سه استند اول خالی باشد؟ (کپ لوله ‪ ،0.01776 bbl/ft‬طول هر‬
‫استرینگ‬ ‫دالیز‬ ‫استند ‪ 90‬فوت)‬

‫رجوع شود به فرمول ‪ 26‬از برگه فرمول ها‪:‬‬

‫𝑙𝑏𝑏‬
‫سالگ‬

‫𝑝𝑎𝐶 𝑒𝑝𝑖𝑃 × 𝑡𝑓 𝑒𝑝𝑖𝑝 𝑦𝑟𝐷 𝑓𝑜 ‪𝐿𝑒𝑛𝑔𝑡ℎ‬‬ ‫)𝑔𝑝𝑝(𝑊𝑀 ×‬

‫𝑡𝑓‬
‫= 𝑔𝑢𝑙𝑠𝑉‬
‫‪Ps‬‬ ‫‪Pa‬‬ ‫)𝑔𝑝𝑝( 𝑡‪𝑆𝑙𝑢𝑔 𝑤𝑒𝑖𝑔ℎ𝑡 𝑝𝑝𝑔 − 𝑀𝑢𝑑 𝑤𝑒𝑖𝑔ℎ‬‬

‫‪(3 × 90) × 0.01776 × 10‬‬

‫= 𝑔𝑢𝑙𝑠𝑉‬ ‫𝑙𝑏𝑏 ‪= 24‬‬
‫‪12 − 10‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪28‬‬

‫‪14‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫سالگ‬
‫اگر ‪ 24‬بشکه سالگ با وزن ‪ 12 ppg‬در چاهی با وزن گل ‪10 ppg‬‬
‫پمپ شود‪ ،‬بعد از جدا کردن تاپ درایو‪ ،‬چند بشکه گل از چاه برمی‬
‫استرینگ‬ ‫دالیز‬ ‫گردد؟‬

‫رجوع شود به فرمول ‪ 27‬از برگه فرمول ها‪:‬‬

‫سالگ‬

‫وزن اسالگ‬
‫( × حجم اسالگ = حجم گل برگشتی‬ ‫)‪− 1‬‬
‫وزن گل‬
‫‪Ps‬‬ ‫‪Pa‬‬
‫‪12‬‬
‫× ‪𝑉 = 24‬‬ ‫𝑙𝑏𝑏 ‪− 1 = 4.8‬‬
‫‪10‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪29‬‬

‫سالگ‬
‫اگر ‪ 24‬بشکه سالگ با وزن ‪ 12 ppg‬در چاهی که با وزن گل ‪10 ppg‬‬
‫در حال حفاریست پمپ شود‪ ،‬بعد از جدا کردن تاپ درایو‪ ،‬فشار ته چاه‬
‫استرینگ‬ ‫دالیز‬ ‫(‪ )BHP‬چقدر افزایش می یابد؟‬
‫‪5” DP cap: 0.01776 bbl/ft‬‬
‫‪BOP cap: 0.1340 bbl/ft‬‬
‫سالگ‬

‫‪Ps‬‬ ‫‪Pa‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪30‬‬

‫‪15‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫سلو پمپ‬
‫ثبت کردن فشار پمپ در یک استروک مشخص (مثال ‪ 30‬یا ‪ 40‬استروک)‬

‫اسامی دیگه‪:‬‬
‫‪SCR: Slow Pump Rate‬‬
‫‪KRP: Kill Rate Pressure‬‬
‫‪RRCP: Reduced Rate Circulation Pressure‬‬
‫‪Stroke‬‬ ‫‪Pressure‬‬
‫‪Pump#1‬‬ ‫*** حداقل برای ‪ 2‬پمپ و در ‪ 2‬استروک متفاوت گرفته شود‪.‬‬
‫‪Pump#2‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪31‬‬

‫سلوپمپ‬
‫‪ .1‬استرینگ را در فاصله ‪ 2-3‬فوت از ته چاه نگه دارید‪.‬‬
‫‪ .2‬استرینگ باید بدون حرکت باشد (ولی اگر ترس از استاک هست می توان با‬
‫‪ 5‬دور بر دقیقه چرخاند)‬
‫‪ .3‬پمپ ها را کامل خاموش کرده‪.‬‬
‫‪ .4‬برای پمپ ‪ 1‬ابتدا با دو استروک متفاوت (‪ 30 ،20‬یا ‪ )40‬فشار را از سواکو‬
‫پنل یادداشت کنید‪.‬‬
‫‪ .5‬برای پمپ ‪ 2‬نیز همین پروسه را تکرار کنید‪.‬‬
‫‪ .6‬عمق‪ ،‬وزن گل و ویسکاسیته رو نیز یادداشت کنید‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪32‬‬

‫‪16‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫سلوپمپ‬
‫مبنای انتخاب استروک برای سلوپمپ چیه؟‬
‫کاربرد اصلی سلو پمپ در کشتن چاه است‪.‬‬
‫‪ .1‬حداقل استروک پمپ (پمپ مکانیکی)‬
‫‪ .2‬حداکثر فشار قابل تحمل تجهیزات سطحی‬
‫‪ .3‬داشتن زمان کافی حین کشتن چاه برای ‪ weight up‬کردن گل‬
‫‪ .4‬ظرفیت پایین ‪( Poorboy Degasser‬ورودی ‪ 3‬تا ‪ 5‬بشکه بر دقیقه)‬
‫‪ .5‬حداقل کردن فرسایش تجهیزات سطحی (چوک منیفولد)‬
‫‪ .6‬داشتن کنترل کافی روی چوک (‪)Choke Reaction Time‬‬
‫‪ .7‬حداقل کردن ‪( APL‬و افت فشار چوک الین در دکل های نیمه شناور یا کشتی های حفاری)‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪33‬‬

‫سلوپمپ‬
‫چه موقع سلوپمپ بگیریم؟‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪34‬‬

‫‪17‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫سلوپمپ‬
‫چه موقع سلوپمپ بگیریم؟‬

‫‪ .1‬ابتدای هر شیفت‬
‫‪ .2‬تغییرات خواص گل (وزن و ویسکوزیته)‬
‫‪ .3‬تغییر نازل مته‬
‫تغییر ‪BHA‬‬ ‫‪.4‬‬
‫‪ .5‬حفاری بیشتر از ‪ 500‬فوت‬
‫‪ .6‬تعمیرات پمپ‬
‫‪ .7‬تغییر الین آپ‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪35‬‬

‫سلوپمپ ‪ -‬تغییر وزن گل‬

‫تغییر وزن گل‪:‬‬
‫𝟐𝑾𝑴‬
‫× 𝟏𝑷 = 𝟐𝑷‬
‫𝟏𝑾𝑴‬

‫مثال) اگر سلوپمپ در ‪ 30‬استروک برابر ‪ 500‬پام باشد‪ ،‬بعد از افزایش وزن گل از ‪ 10‬به ‪ 12‬پوند بر‬
‫گالن (‪ ،)ppg‬مقدار جدید سلوپمپ چقدر خواهد بود؟‬

‫‪12‬‬
‫× ‪𝑃2 = 500‬‬ ‫𝑖𝑠𝑝 ‪= 600‬‬
‫‪10‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪36‬‬

‫‪18‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫سلو پمپ ‪ -‬تغییر استروک بر دقیقه‬

‫𝟐 ‪𝑆𝑃𝑀2‬‬
‫[ × 𝟏𝑷 = 𝟐𝑷‬ ‫]‬
‫‪𝑆𝑃𝑀1‬‬
‫مثال) اگر سلوپمپ در ‪ 30‬استروک برابر ‪ 500‬پام باشد‪ ،‬در ‪ 40‬استروک بر دقیقه فشار‬
‫چقدر خواهد شد؟‬
‫‪40‬‬
‫𝑖𝑠𝑝 ‪𝑃2 = 500 × [ ]2 = 889‬‬
‫‪30‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪37‬‬

‫سلوپمپ‬
‫اگر وزن گل و ‪ spm‬همزمان تغییر داده شوند‪:‬‬

‫‪𝑀𝑊2‬‬ ‫𝟐 ‪𝑆𝑃𝑀2‬‬
‫× 𝟏𝑷 = 𝟐𝑷‬ ‫[×‬ ‫]‬
‫‪𝑀𝑊1‬‬ ‫‪𝑆𝑃𝑀1‬‬

‫مثال) اگر سلوپمپ در ‪ 30‬استروک برابر ‪ 500‬پام باشد‪ ،‬با افزایش وزن گل از ‪ 10‬به ‪ ،14 ppg‬مقدار سلوپمپ در ‪20‬‬
‫استروک بر دقیقه چقدر خواهد شد؟‬

‫𝟒𝟏‬ ‫‪20‬‬
‫× 𝟎𝟎𝟓 = 𝟐𝑷‬ ‫𝒊𝒔𝒑 𝟏𝟏𝟑 = 𝟐] [ ×‬
‫𝟎𝟏‬ ‫‪30‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪38‬‬

‫‪19‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪TOP HOLE‬‬
‫برخورد به الیه گازی کم عمق (غیر قابل انتظار)‬
‫میدان نفت شهر‪ ،‬میدان ابوذر‬

‫‪ Top Hole‬تا جایی گفته می شود که ‪ BOP‬سوار نشده باشد (عموما تا انتهای حفره‬
‫½ ‪ 17‬اینچ)‬
‫به دلیل مقاومت پایین شو (‪ 18 5/8‬یا ‪ 20‬اینچ) بخاطر عمق کم‪ ،‬نمی توان چاه را بست!!!‬

‫باید با بستن دایورتر‪ ،‬جریان گاز را به فاصله ای دور و ایمن‪ ،‬منحرف کرد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪39‬‬

‫‪SHALLOW GAS‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪40‬‬

‫‪20‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪SHALLOW GAS/TOP HOLE‬‬

‫ریسک برخورد به الیه گازی کم عمق (غیر قابل انتظار)‬

‫برای کم کردن خطر‪:‬‬

‫‪ .1‬حفاری پایلوت هول (حفاری حفره ½ ‪ 8‬اینچ)‬
‫‪ .2‬حفاری با سرعت کنترل شده‬
‫‪ .3‬پر نگه داشتن چاه حین تریپ‬
‫‪ .4‬تمیز کردن دالیز (پمپاژ مکرر ‪)Hi-Vis‬‬
‫‪ .5‬داشتن گل آماده سنگین تر یا پیل باریتی‬
‫‪ .6‬استفاده از دایورتر‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪41‬‬

‫‪SHALLOW GAS/TOP HOLE‬‬

‫‪ .1‬حفاری پایلوت هول (حفاری حفره ½ ‪ 8‬اینچ)‬
‫حفره کوچکتر ‪ ‬حجم گاز ورودی کمتر ‪ ‬کنترل راحت تر‬

‫‪ .2‬حفاری با سرعت کنترل شده‬

‫‪ ROP‬کمتر ‪ ‬کاتینگ کمتر ‪ ‬گاز همراه کمتر ‪ ‬کات نشدن وزن گل بخاطر انبساط گاز‬

‫بخاطر ‪ECD‬‬ ‫‪ ROP‬کمتر ‪ ‬کاتینگ کمتر ‪ ECD ‬کمتر ‪ ‬احتمال کمتر شکست سازند‬
‫‪ ‬پر ماندن چاه و داشتن هد برای مقابله با گاز‬

‫‪ ‬حجم کمتر گاز ورودی ‪ ‬کنترل راحت تر‬ ‫‪ ROP‬کمتر ‪ ‬نفوذ کمتر به الیه پرفشار‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪42‬‬

‫‪21‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪SHALLOW GAS/TOP HOLE‬‬

‫‪ .3‬پر نگهداشتن چاه (لوله باال بصورت ‪)Pump Out‬‬
‫پر نگه داشتن چاه حین تریپ ‪ ‬داشتن هد کافی برای مقابله با ورود گاز‬

‫‪ .4‬تمیزکردن دالیز (پمپاژ مداوم ‪)Hi-Vis‬‬

‫کاتینگ زیاد در دالیز ‪ ECD ‬باالتر ‪ ‬الس شدن گل و از دست رفتن هد ‪ ‬ورود گاز به‬
‫درون چاه‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪43‬‬

‫‪SHALLOW GAS/TOP HOLE‬‬

‫‪ .5‬داشتن گل آماده سنگین تر یا پیل باریتی‬

‫سوال) فلو گاز چه موقع متوقف می شود؟‬

‫الف) بتوان با ستون هیدروستاتیک گل بر گاز غلبه کرد ‪ ‬پمپاژ گل سنگین تر به داخل‬
‫چاه (‪ 1‬تا ‪ 2‬پوند بر گالن سنگین تر از سیال حفاری)‬

‫ب) چاه بهم بیاد یا پالگ بشه (بریج کردن) ‪ ‬زدن پیل باریت در آب شیرین ‪ ‬به‬
‫محض خروج کل پیل از مته پمپ خاموش شود ‪ ‬پیل سریع آب از دست داده و باریت ته‬
‫نشین می شود ‪ ‬پالگ شدن چاه‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪44‬‬

‫‪22‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪SHALLOW GAS/TOP HOLE‬‬

‫‪ .6‬استفاده از دایورتر‬
‫دایورتر فقط برای منحرف کردن جریان از چاه به فاصله دور از ریگ فلور استفاده شده و برای بستن‬
‫چاه نیست‪.‬‬

‫سوال) اگر ‪ Shallow Gas‬اتفاق افتاد چه کنیم؟‬

‫‪.1‬دایورت کردن جریان‬
‫‪.2‬پمپاژ با حداکثر ‪gpm‬‬
‫‪.3‬باال بردن وزن گل‬
‫‪.4‬اگر گل تمام شد‪ ،‬ادامه پمپاژ با آب‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪45‬‬

‫‪SHALLOW GAS/TOP HOLE‬‬

‫اگر حفار شک کرد که حین حفاری تاپ هول چاه جریان پیدا کرده است‪:‬‬
‫‪.1‬توقف حفاری و قطع ‪rpm‬‬
‫‪ .2‬بلند کردن رشته از ته چاه تا جاییکه تولجوینت یا کیلی داخل دایورتر نباشد‪.‬‬
‫‪ .3‬باز کردن الین های خروجی دایورتر (در جهت پایین دست باد)‬
‫‪ .4‬بستن مسیر شیکر‬
‫‪ .5‬بستن دایورتر‬
‫‪ .6‬بصدا درآوردن آالرم یا آژیر‬
‫‪ .7‬خاموش کردن پمپ و فلوچک (آیا برگشتی از الین های خروجی دایورتر داریم؟)‬
‫‪ .8‬جریان داشتیم‪ :‬روشن کردن پمپ با حداکثر استروک و پمپاژ گل سنگین تر یا آب بداخل چاه‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪46‬‬

‫‪23‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪DRILLS‬‬ ‫مانورهای آمادگی‪ /‬ایمنی‬

‫موارد فلو و فوران گاها بسیار سریع اتفاق می افتند!‬
‫بنابراین همه افراد باید تمرین و آمادگی الزم را برای مواجهه با فلو‪/‬فوران داشته‬
‫و حتی آماده ترک دکل باشند‪.‬‬

‫همه افراد باید آموزش دیده‪ ،‬آشنایی کامل با تجهیزات کنترل چاه داشته و‬
‫بتوانند در موقع بروز بحران‪ ،‬وظیفه خود را انجام داده‪ ،‬چاه را خیلی سریع و‬
‫بصورت موثر ببندند یا با ترک دکل‪ ،‬جان خود و همکاران خود را نجات دهند‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪47‬‬

‫‪DRILLS‬‬ ‫مانورهای آمادگی‪ /‬ایمنی‬

‫‪.1‬دستورالعمل مانورهای ایمنی باید برحسب شرایط لوکیشن جدید بازبینی شده و قبل‬
‫از شروع به کار دکل‪ ،‬آپدیت شوند‪.‬‬

‫‪ .2‬دستورالعمل شرایط اضطراری باید قبل از شروع به کار دکل آماده شود‪.‬‬

‫‪ .3‬مانورهای ایمنی باید برای ارزیابی سرعت عمل نفرات در مواجهه با موقعیت های‬
‫اضطراری انجام شوند‪.‬‬

‫‪ .4‬مانورها باید در فواصل زمانی مشخص تکرار شوند تا مهارت افراد در مواجهه با‬
‫شرایط اضطراری افزایش یابد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪48‬‬

‫‪24‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪DRILLS‬‬ ‫مانورهای آمادگی‪ /‬ایمنی‬

‫‪ .5‬نتایج مانورها باید ثبت و بررسی شده و نقاط ضعف مشخص گردند تا بتوان در‬
‫برطرف کردن آن ها تالش کرد‪.‬‬

‫‪ .6‬پیگیری نقاط ضعف در مانورها باید حتما انجام شده و ثبت شود‪.‬‬

‫‪ .7‬پلن های اضطراری‪ ،‬آموزش افراد و مانورها باید همواره بر اساس موقعیت‬
‫موجود بروزرسانی شوند‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪49‬‬

‫‪DRILLS‬‬ ‫مانورهای آمادگی‪ /‬ایمنی‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪50‬‬

‫‪25‬‬
 7/14/2022

‫انواع مانورهای مرسوم‬

‫ نبئی‬.‫م‬ 51

‫مانورهای مرتبط با کنترل چاه‬

Pit Drill
BOP Drill
 On-Bottom Drill
 Tripping Pipe Drill
 Drill Collars or Tool Joints in the BOP Drill
 Out of the Hole Drill
Stripping Drill
Choke Drill
Hang-off Drill (Subsea BOPs Only)
‫ نبئی‬.‫م‬ 52

26
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪Pit Drill‬‬
‫سنسور شناور پیت اکتیو توسط سوپروایزر‪/‬رییس دستگاه به اندازه ای باال آورده می شود‬
‫که آالرم افزایش حجم شروع به زدن کند‪ .‬حفار باید زیر ‪ 1‬دقیقه فلو را تشخیص داده‬
‫و گروه کلیه مراحل بستن چاه (غیر از بستن ‪ )BOP‬را انجام دهد‪.‬‬
‫اگر سنسور وجود نداشت‪ ،‬با گفتن "افزایش حجم" مانور شروع می شود‪.‬‬

‫‪BOP Drill‬‬
‫مراحل مانند ‪ Pit Drill‬ولی اینجا ‪ BOP‬هم باید توسط حفار در کمتر از ‪ 2‬دقیقه بسته‬
‫شود‪ .‬این مانور باید بصورت هفتگی برای هر دو شیفت انجام شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪53‬‬

‫‪On-BTM Drill‬‬
‫مانور تا تشخیص افزایش حجم و انجام مقدمات برای بستن ‪ BOP‬توسط حفار انجام شده‬
‫ولی برای جلوگیری از گیر لوله ها‪ ،‬چاه بسته نمی شود‪.‬‬
‫‪.1‬به صدا در آمدن آالرم یا گفتن افزایش حجم‬
‫‪ .2‬توقف حفاری‬
‫‪ .3‬بلند کردن رشته از ته چاه تا دیدن اولین تولجوینت یا ‪Lower Kelly Cock‬‬
‫‪ .4‬خاموش کردن پمپ‬
‫‪ .5‬فلوچک‬

‫بصورت هفتگی‪ ،‬زیر ‪ 1‬دقیقه (بدون بستن ‪)BOP‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪54‬‬

‫‪27‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪Tripping Pipe Drill‬‬

‫بعد از باال آوردن مته داخل کیسینگ انجام می شود‪ .‬سیفتی ولو با سایز و کانکشن‬
‫مناسب باید روی ریگ فلور موجود باشد‪:‬‬
‫‪.1‬به صدا در آمدن آالرم یا گفتن افزایش حجم‬
‫‪ .2‬انجام ‪ space out‬و قرار دادن اولین تولجوینت استند نیم متر باالی ریگ فلور‬
‫‪ .3‬میکاپ سیفتی ولو روی رشته‬
‫‪ .4‬بستن سیفتی ولو‬
‫‪ .5‬بستن ‪BOP‬‬

‫بصورت هفتگی‪ ،‬زیر ‪ 2‬دقیقه‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪55‬‬

‫‪Drill Collar or Tool joint in BOP Drill‬‬

‫بعد از رسیدن کالرها و ‪ BHA‬به داخل ‪ BOP‬انجام می شود‪.‬‬
‫باید کراس اور مناسب روی پین یک شاخه دریل پایپ (یا یک استند در دکل‬
‫های جکاپ) بسته شده و سیفتی ولو در حالت باز در باالی لوله بسته شود‪.‬‬
‫‪.1‬به صدا در آمدن آالرم یا گفتن افزایش حجم‬
‫‪ .2‬قرار دادن اولین کانکشن باالی تیبل و انداختن سلیپس‬
‫‪ .3‬زدن شاخه لوله (استند) آماده شده با کراس اور و سیفتی ولو روی ‪BHA‬‬
‫‪ .4‬پایین بردن ‪ BHA‬داخل چاه تا رسیدن سیفتی ولو رو تیبل‬
‫‪ .5‬بستن سیفتی ولو‬
‫‪ .6‬بستن ‪BOP‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪56‬‬

‫‪28‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪Drill Collar or Tool joint in BOP Drill‬‬

‫اگر تنها یک استند کالر یا ‪ BHA‬در چاه مانده بود‪ ،‬باال کشیدن رشته و بستن بالیند رم‬
‫سریع ترین راه حل ممکن است‪.‬‬

‫‪Out of Hole Drill‬‬

‫‪.1‬به صدا در آمدن آالرم‬
‫‪ .2‬بستن بالیند رم‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪57‬‬

‫‪Stripping Drill‬‬
‫در هر چاه حداقل یک بار در یک شیفت باید انجام شود‪.‬‬
‫بعد از راندن کیسینگ و قبل از دریل اوت شو باید انجام شود‪.‬‬

‫با وجود رشته در نیمه راه‪ BOP ،‬بسته شده و مقداری فشار در چاه حبس می شود‪.‬‬
‫هر یک از افراد گروه باید وظیفه مشخص خود را دانسته و انجام دهند‪.‬‬

‫به اندازه چند استند داخل چاه استریپ می شود تا توانایی گروه و کارکرد درست‬
‫تجهیزات مشخص گردد‪.‬‬
‫* در ‪ Subsea BOP‬این مانور پیشنهاد نمی شود‪.‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪58‬‬

‫‪29‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪Choke Drill‬‬
‫قبل از دریل اوت کفشک (شو) کلیه کیسینگ ها باید انجام شود‪.‬‬
‫بعد از رسیدن روی پالگ ها یا سیمان‪ ،‬فورانگیر بسته شده و مقداری فشار در چاه حبس‬
‫می شود‪.‬‬

‫با شروع پمپاژ و رسیدن به کیل ریت (‪ 30‬یا ‪ 40‬استروک بر دقیقه) باید تالش شود با‬
‫تنظیم چوک‪ ،‬فشار کیسینگ ثابت نگه داشته شود‪.‬‬

‫خروجی سیال باید به تریپ تانک داده شود تا بتوان با مقایسه حجم ورودی و خروجی و‬
‫میزان باز بودن چوک‪ ،‬از صحت عملکرد تجهیزات و صالحیت نفرات مطمئن شد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪59‬‬

‫‪Hang Off Drill in Subsea‬‬

‫در دکل های شناور که ‪ BOP‬کف دریا قرار دارد باید انجام شود‪.‬‬
‫قبل از دریل اوت اولین جداری انجام می شود تا از در دسترس بودن و صحت عملکرد‬
‫کلیه تجهیزات مورد نیاز اطمینان حاصل شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪60‬‬

‫‪30‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫ویرایش تیر ‪1401‬‬

‫‪4. Kick Detection‬‬ ‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪1‬‬

‫‪KICK‬‬
‫شرایط بروز کیک‪:‬‬
‫‪ .1‬افتادن زیر فشار سازند (‪ Underbalance‬شدن)‬
‫‪ .2‬تراوایی قابل قبول‬
‫‪ .3‬وجود سیال در سازند که بتواند فلو کند‪.‬‬

‫کیک در هر زمانی می تواند اتفاق بیفتد‪ :‬حفاری‪ ،‬تریپ‪ ،‬راندن کیسینگ‪ ،‬سیمانکاری‪،‬‬
‫تست های خاص مانند ‪DST‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪2‬‬

‫‪1‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫کیک می تواند به فوران منتهی شود‪.‬‬

‫رگ سفید‪ ،‬دکل ‪93‬‬

‫نفت شهر‪ ،‬دکل ‪118‬‬ ‫نفت سفید‪ ،‬دکل ‪45‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪3‬‬

‫دالیل بروز کیک‬

‫‪1. Insufficient Drilling Fluid Density‬‬
‫پایین بودن وزن گل‬
‫برخورد به یک الیه پرفشار یا گس کپ‬
‫پرکردن چاه با گل سبک تر‬
‫‪2. Failure to keep the well full‬‬
‫پر نکردن چاه حین لوله باال‬
‫عدم تشخیص بموقع کیک با توجه به دیسپلیس لوله ها حین تریپ‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪4‬‬

‫‪2‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫دالیل بروز کیک‬

‫‪3. Swab & Surge‬‬
‫انجام چک تریپ‪ :‬چند استند لوله باال سپس لوله پایین‪،‬‬ ‫سواب (مکش)‪ :‬کاهش موقتی فشار ته چاه حین لوله باال‬
‫گردش و چک کردن سمپل باتمزاپ‪ .‬تا اطمینان حاصل‬
‫شود وزن گل برای تریپ کافی است (تریپ مارجین)‬ ‫سرج (کوبش)‪ :‬افزایش موقتی فشار ته چاه حین لوله پایین‬

‫‪4. Lost Circulation‬‬

‫هرزروی گل و از دست دادن هد درون چاه‬
‫اگر کمپلت الس شود ‪ ‬پر کردن دالیز با سیال سبکتر (آب‪/‬دیزل) و مانیتور کردن وضعیت چاه‬
‫*** تا زمانیکه سطح گل در چاه دیده نشود‪ ،‬نمی توان راجع به شرایط چاه مطمئن بود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪5‬‬

‫دالیل بروز کیک‬

‫‪5. Gas Cut Mud‬‬
‫کاهش هد ستون گل بخاطر وجود حباب های گاز‬
‫زمانیکه گاز به سطح می رسد‪ ،‬بیشترین کاهش وزن گل را داریم بخاطر انبساط گاز و در نتیجه بیشترین‬
‫کاهش فشار ته چاه‬
‫‪6. Abnormal pressure zone‬‬
‫برخورد به یک الیه با فشار باالتر از نرمال (آب نمک گچساران‪)Gas Cap ،‬‬
‫‪7. Wellbore Collision‬‬

‫‪8. Inadequate CMT slurry weight while cement job‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪6‬‬

‫‪3‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫دالیل بروز کیک‬

‫‪9. Casing Float Fails‬‬
‫‪ Fail‬شدن فلوت کالر یا فلوت شو حین راندن‬

‫چقدر فشار هیدروستاتیک میفته؟‬

‫‪H‬‬

‫فرمول شماره ‪29‬‬

‫در برگه فرمول‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪7‬‬

‫مکش یا ‪SWAB‬‬
‫‪Momentary Reduction of BHP‬‬
‫کاهش موقتی فشار ته چاه در حین لوله باال‬

‫حرکت سریع استرینگ به باال‬

‫ویسکوزیته و ژل باالی گل‬
‫مته یا استبالیزر بالداپ‬
‫تایت هول‬
‫‪ Clearance‬کم بین ‪ BHA‬و چاه (قطر زیاد کالر)‬
‫‪ Open hole‬طوالنی‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪8‬‬

‫‪4‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪SWAB‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪9‬‬

‫‪SWAB‬‬
‫اگر حین لوله باال مشکوک شدیم که چاه به اندازه کافی (دیس لوله)‬
‫گل نمی گیره ‪ ‬فلو چک‪:‬‬

‫اگر مثبت بود ‪ ‬بستن چاه و استریپ کردن تا ته چاه‬

‫اگر منفی بود ‪ ‬لوله پایین و انجام فلو چک مکرر‪ ،‬رسیدن ته چاه و‬
‫باتمزاپ‬
‫چرا فلوچک مکرر؟‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪10‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫کوبش یا ‪SURGE‬‬
‫‪Momentary increase in BHP‬‬
‫افزایش موقتی فشار در زیر مته در حین لوله پایین که به ته چاه‬
‫اعمال شده و می تواند سبب شکستن سازند و هرزروی گردد‪.‬‬

‫لوله پایین سریع‬

‫ژل باالی گل‬
‫مته یا استبالیزر بالداپ‬
‫‪ Clearance‬کم بین ‪ BHA‬و دیواره چاه‬
‫تایت هول‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪11‬‬

‫‪KICK INDICATOR‬‬
‫‪INCREASE RETURN FLOW‬‬
‫زیاد شدن جریان برگشتی حین حفاری‬

‫‪PIT GAIN‬‬
‫افزایش حجم‬

‫‪Well Flow With Pump Shut Off‬‬

‫جریان داشتن چاه با پمپ خاموش‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪12‬‬

‫‪6‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪KICK WARNING SIGNS‬‬

‫در صورت مشاهده هر یک باید حفاری متوقف و فلو چک شود‪.‬‬
‫اگر مثبت بود ‪ ‬چاه بسته شود‬
‫اگر منفی بود ‪ ‬ادامه حفاری با توجه بیشتر‬

‫حین حفاری‬
‫)‪Drilling Rate Increase (Real time‬‬ ‫افزایش ریت حفاری (‪ ، )Drilling Break‬آنی‬
‫)‪Gas-cut Drilling Fluid (Lagging‬‬ ‫گل گاز زده‪ ،‬با تاخیر‬
‫)‪Increased Chlorides (Lagging‬‬ ‫باال رفتن کلراید گل‪ ،‬با تاخیر‬
‫‪Increase Torque And Drag (Real‬‬ ‫افزایش تورگ و درگ‪ ،‬آنی‬
‫)‪time‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪13‬‬

‫‪KICK WARNING SIGNS‬‬

‫حین حفاری‬
‫‪Decrease In Cutting Shale Density‬‬ ‫کاهش چگالی کاتینگ های شیل‪ ،‬با تاخیر‬
‫)‪(Lagging‬‬
‫)‪Change Size Of Cuttings (Lagging‬‬ ‫تغییر سایز کاتینگ ها‪ ،‬با تاخیر‬
‫‪Pressure Drop/ Strokes Increase‬‬ ‫افتادن فشار و باال رفتن استروک ها‪ ،‬آنی‬
‫)‪(Real‬‬
‫‪Increased Flow Line Temperature‬‬ ‫افزایش دمای گل برگشتی‪ ،‬با تاخیر‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪14‬‬

‫‪7‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫می دونستی ‪. . .‬‬

‫برای مطالعه بیشتر‬
‫تو دکل های جدیدتر که سیستم برق ‪ VFD‬دارن‪ ،‬دیگه با کم و زیاد شدن فشار‪ ،‬استروک‬
‫پمپ ها تغییر نمیکنه!‬

‫برا اینکه توان برقی ورودی به پمپ متغییره و حسب نیاز کم و زیاد میشه!‬
‫تاپ درایو هم همینه‪ ،‬توان ورودیش متغییره به همین خاطر تورگ و ‪ rpm‬رفتارشون خیلی‬
‫ربطی به هم نداره مگه اینکه برسیم به تورگ لیمیت‬

‫پس اگه دیدی داره فشار آروم داره میفته و هوک لود آروم افزایش پیدا می کنه ‪ ‬فلوچک‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪15‬‬

‫‪KICK WARNING SIGNS‬‬

‫)‪Increase In Flow (Real‬‬
‫)‪Trip Gas (Lagging‬‬
‫)‪Connection Gas (Lagging‬‬
‫)‪Background Gas (Lagging‬‬
‫‪Well-fill After Trip‬‬
‫‪Tight Well On Connection‬‬
‫چاه حین لوله باال گل کمتری می گیرد‪.‬‬
‫‪Incorrect Volume‬‬
‫حین تریپ و کانکشن‪:‬‬
‫افزایش میزان برگشتی (آنی)‬
‫تریپ گس (با تاخیر)‬
‫کانکشن گس (با تاخیر)‬
‫بک گراند گس (با تاخیر)‬
‫پر شدن خود بخود چاه حین لوله باال‬
‫تنگی چاه روی کانکشن ها‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪16‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪TRIP GAS‬‬
‫وقتی لوله پایین می کنیم و برمی گردیم ته چاه‪ ،‬با شروع گردش حین اینکه باتمزاپ میشه‪ ،‬روی‬
‫سطح‪ ،‬گاز می بینیم (‪ TG‬مادالگینگ افزایش پیدا میکنه)‪ ،‬به این میگن تریپ گس!‬

‫دلیل اولش بخاطر مکش یا سواب حین لوله باالست‪.‬‬

‫* اگر حجم زیادی گاز تو باتمزاپ گل پایه آبی دیدیم یعنی با فشار سازند باالنس هستیم و نیازه‬
‫کمی وزن گل رو باال ببریم!‬

‫دلیل دومش تو گل روغنی بخاطر پدیده اسمز هست (اختالف غلظت برش های سبک نفتی)!‬
‫عموما وزن گل کافیه! ‪ ‬فلوچک بعد خروج گاز ‪ /‬خارج کردن گاز با گردش از طریق چوک باز‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪17‬‬

‫‪CONNECTION GAS‬‬
‫بعد از کانکشن و شروع گردش‪ ،‬وقتی باتمزاپ میشه یه‬
‫پیک گاز می بینیم‪.‬‬

‫دلیل اولش بخاطر کمی آندرباالنس بودن هست‪ .‬وقتی پمپ‬

‫خاموش میشه‪ ECD ،‬میفته و گاز میتونه وارد چاه بشه ‪‬‬
‫افزایش وزن قبل تریپ یا حفاری‬

‫دلیل دوم بخاطر مکش یا سواب هست که تو باال کشیدن لوله‬

‫برا کانکشن اتفاق میفته و بخاطر باالنس بودن هست ‪ ‬افزایش‬
‫وزن گل قبل تریپ یا حفاری‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪18‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪BACKGROUND GAS‬‬
‫وقتی یه الیه نفتی یا گازی رو حفاری می کنیم‪ ،‬مقدار‬
‫کمی گاز بصورت مستمر وارد گل میشه ‪ ‬مادالگینگ‬
‫همیشه یه درصد کمی گاز رو نشون میده‬

‫*** وزن گل کافیه ولی سطح بک گراند گس باید‬

‫مانیتور بشه‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪19‬‬

‫‪DRILLED GAS‬‬
‫وقتی داریم الیه گازی رو حفاری می کنیم‪ ،‬کاتینگ های حاوی گاز که از دالیز میان باال‪،‬‬
‫نزدیک سطح گازشون جدا و منبسط میشه ‪ ‬گل گاززده ‪ ‬افت جزیی در فشار ته‬
‫چاه‬

‫*** گاهی وقتا گل غیرپیوسته از دهنه چاه می پاشه باال که بهش میگن ‪ Belching‬‬
‫ممکنه اینطوری باالی چاه خالی بشه و هد بیفته ‪ ‬هایدریل رو ببندیم و از چوک کامال‬
‫باز گردش کنیم تا گاز نتونه منبسط بشه‬

‫*** وزن گل کافیه ‪ /‬با کاهش سرعت حفاری مقدار ‪ Drilled Gas‬هم کم میشه‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪20‬‬

‫‪10‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪RETURN FLOW SENSOR‬‬

‫‪ .1‬نوع پدالی‬
‫‪ .2‬نوع اولتراسونیک (صوتی)‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪21‬‬

‫‪SHUT IN PROCEDURES - HARD‬‬

‫‪Line Up for Hard Shut in‬‬

‫‪ .1‬ولو منوال روی چوک الین باز‬

‫‪ HCR .2‬بسته‬
‫‪ .3‬منوال چوک و ولوهای قبل و بعد‬
‫بسته‬
‫‪ .4‬مسیر بای پس بسته‬
‫‪ .5‬ریموت چوک بسته‬
‫‪ .6‬مسیر باز بسمت پوربوی دگسر‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪22‬‬

‫‪11‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫بستن چاه بروش ‪ HARD‬یا سریع حین حفاری‬

‫‪ .1‬بلند کردن استرینگ و ‪Space‬‬
‫‪ out‬با پمپ روشن تا دیدن اولین‬
‫کانکشن باالی تیبل‬
‫‪ .2‬خاموش کردن پمپ‬ ‫‪5‬‬

‫‪ .3‬بستن ‪BOP‬‬
‫‪ .4‬باز کردن ‪ HCR‬چوک الین‬
‫‪ .5‬مانیتور کردن فشار روی چوک و‬
‫‪2‬‬
‫سواکو‬ ‫‪4‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪23‬‬

‫‪HARD SHUT IN‬‬

‫کمترین زمان برای بستن چاه‬
‫حجم کمتر کیک‬

‫شوک فشاری به سازند بدلیل بستن ناگهانی مسیر‬

‫(‪)Water Hammer Effect‬‬
‫ضربه قوچ یا آب کوبه‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪24‬‬

‫‪12‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪SHUT IN PROCEDURE - SOFT‬‬

‫‪Line Up for Soft Shut in‬‬

‫‪ .1‬ولو منوال روی چوک الین باز‬

‫‪ HCR .2‬بسته‬
‫‪ .3‬منوال چوک و ولوهای قبل و‬
‫بعد بسته‬
‫‪ .4‬مسیر بای پس بسته‬
‫‪ .5‬ریموت چوک باز‬
‫‪ .6‬مسیر باز بسمت پوربوی دگسر‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪25‬‬

‫‪HARD & SOFT LINE UP‬‬

‫‪Soft‬‬ ‫‪Hard‬‬

‫باز‬ ‫بسته‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪26‬‬

‫‪13‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫بستن چاه بروش ‪ SOFT‬یا تدریجی حین حفاری‬

‫‪ .1‬بلند کردن استرینگ و‬
‫‪ Space out‬با پمپ روشن تا‬
‫دیدن اولین کانکشن باالی‬
‫تیبل‬
‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪ .2‬خاموش کردن پمپ‬
‫‪1‬‬
‫‪ .3‬باز کردن ‪ HCR‬چوک الین‬
‫‪ .4‬بستن ‪BOP‬‬
‫‪ .5‬بستن ریموت چوک‬ ‫‪2‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪ .6‬مانیتور کردن فشار روی‬
‫چوک و سواکو‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪27‬‬

‫بستن چاه حین تریپ‬

‫‪ .1‬میکاپ سیفتی ولو در حالت ‪Open‬‬
‫‪ .2‬بستن سیفتی ولو (‪ Close‬کردن)‬
‫‪ .3‬انجام ‪ Space out‬یا جانمایی تولجوینت‬
‫‪ .4‬بستن چاه بروش سافت یا هارد‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪28‬‬

‫‪14‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫بستن چاه حین راندن کیسینگ‬

‫‪ .1‬انجام ‪Space out‬‬
‫‪.2‬بستن هایدریل یا تاپ رم‬
‫‪ .3‬میکاپ سیفتی ولو در حالت ‪Open‬‬
‫‪ .4‬بستن سیفتی ولو (‪)Close‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪29‬‬

‫بعد از بستن چاه ‪. . .‬‬

‫‪ .1‬الین آپ تریپ تانک و گردش روی چاه برای اطمینان از عدم نشتی ‪BOP‬‬
‫‪ .2‬چک کردن الین آپ و اطمینان از باز بودن مسیر بسمت چوک منیفولد‬
‫‪ .3‬تهیه جدول ثبت فشار و حجم براساس زمان‬
‫حجم‬ ‫فشار بسته کیسینگ‬ ‫فشار استرینگ‬ ‫زمان‬
‫‪ .4‬ثبت فشارها از سواکو پنل‬
‫(‪)SICP‬‬ ‫(‪)SIDPP‬‬
‫‪12:00‬‬
‫‪ .5‬پر کردن کیل شیت‬
‫‪12:10‬‬ ‫‪ .6‬آماده کردن گل و کشتن چاه‬
‫‪12:20‬‬
‫‪12:30‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪30‬‬

‫‪15‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫ثبت فشارها بعد از بستن‬

‫‪SIDPP‬‬ ‫‪SICP‬‬
‫‪ :SIDPP‬فشار بسته استرینگ که از سواکوپنل خوانده‬
‫می شود‪.‬‬
‫‪ :SICP‬فشار بسته کیسینگ که از سواکو پنل خوانده می‬
‫شود‪.‬‬
‫‪ :Pit Gain‬افزایش حجم پیت در لحظه بستن چاه‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪31‬‬

‫کیک نفتی یا آب نمک‬

‫‪ SICP‬فشار کیسینگ‬

‫‪ SIDPP‬فشار دریل پایپ‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪32‬‬

‫‪16‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫کیک نفتی یا آب نمک‬

‫حجم‬ ‫فشار بسته کیسینگ‬ ‫فشار استرینگ‬ ‫زمان‬
‫کیک‬ ‫(‪)SICP‬‬ ‫(‪)SIDPP‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪12:00‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪720‬‬ ‫‪120‬‬ ‫‪12:10‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪1050‬‬ ‫‪230‬‬ ‫‪12:20‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪1070‬‬ ‫‪260‬‬ ‫‪12:30‬‬
‫تثبیت فشارها‬

‫‪5‬‬ ‫‪1070‬‬ ‫‪260‬‬ ‫‪12:40‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪1070‬‬ ‫‪260‬‬ ‫‪12:50‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪1070‬‬ ‫‪260‬‬ ‫‪13:00‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪1070‬‬ ‫‪260‬‬ ‫‪13:10‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪33‬‬

‫کیک گازی‬

‫‪ SICP‬فشار کیسینگ‬ ‫مهاجرت گاز‬

‫‪ SIDPP‬فشار دریل پایپ‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪34‬‬

‫‪17‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫مهاجرت گاز‬
‫حجم‬ ‫فشار بسته کیسینگ‬ ‫فشار استرینگ‬ ‫زمان‬
‫کیک‬ ‫(‪)SICP‬‬ ‫(‪)SIDPP‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪12:00‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪720‬‬ ‫‪120‬‬ ‫‪12:10‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪1050‬‬ ‫‪230‬‬ ‫‪12:20‬‬
‫تثبیت فشارها‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1070‬‬ ‫‪260‬‬ ‫‪12:30‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪1090‬‬ ‫‪280‬‬ ‫‪12:40‬‬
‫مهاجرت گاز‬

‫‪5‬‬ ‫‪1110‬‬ ‫‪300‬‬ ‫‪12:50‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪1130‬‬ ‫‪320‬‬ ‫‪13:00‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪1150‬‬ ‫‪340‬‬ ‫‪13:10‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪35‬‬

‫محاسبه فشار سازند‬

‫بعد از بستن چاه و ثابت شدن فشارها‪ BHP ،‬معادل فشار سازند خواهد بود‪.‬‬

‫‪SIDPP‬‬ ‫‪SICP‬‬

‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬

‫فشار هیدروستاتیک گل در دریل پایپ‬ ‫فشار هیدروستاتیک گل در دالیز‬

‫دریل پایپ‬

‫دالیز‬

‫‪+‬‬
‫=‬
‫فشار هیدروستاتیک کیک‬
‫کیک‬

‫=‬
‫)‪Bottom Hole Pressure (BHP‬‬ ‫)‪Bottom Hole Pressure (BHP‬‬
‫فشار ته چاه (‪=)BHP‬فشار سازند‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪36‬‬

‫‪18‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪SIDPP‬‬ ‫چرا عموما ‪ SICP‬از ‪ SIDP‬بزرگتر است؟‬

‫کیل ماد تا یک رقم اعشار به سمت باال گرد می شود‪.‬‬

‫‪SICP‬‬
‫‪PUMP‬‬
‫برای محاسبه وزن کیل ماد از کدامیک استفاده می شود؟‬
‫‪CHOKE‬‬
‫‪MANIFOLD‬‬

‫𝑷𝑷𝑫𝑰𝑺‬
‫‪𝑴𝑾𝒌𝒊𝒍𝒍 = 𝑴𝑾𝑫𝒓𝒊𝒍𝒍𝒊𝒏𝒈 +‬‬
‫𝑫𝑽𝑻 × 𝟐𝟓𝟎 ‪𝟎.‬‬

‫مثال) برای چاه زیر‪ ،‬وزن کیل ماد را حساب کنید‪.‬‬

‫‪SIDPP=500 psi, SICP=700 psi, MW=13 ppg‬‬
‫‪MD=12000 ft, TVD=10000 ft‬‬
‫‪500‬‬
‫‪𝑀𝑊𝑘𝑖𝑙𝑙 = 13 +‬‬ ‫𝑔𝑝𝑝 ‪= 14‬‬
‫‪0.052 × 10000‬‬ ‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪37‬‬

‫‪ SIDP‬فقط تابع فشار مخزن است و وزن گل حفاری‬

‫داخل لوله‬

‫‪ SICP‬تابع فشار مخزن‪ ،‬حجم و وزن کیک‪ ،‬وزن گل‬

‫دالیز و کپ دالیز است‪.‬‬

‫سوال) دالیز تمیز باشه یا پر از کاتینگ‪ SICP ،‬چه فرقی میکنه؟‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪38‬‬

‫‪19‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫فلوت ولو‬
‫‪SIDPP=0 psi‬‬

‫‪SICP=700 psi‬‬
‫اگر فلوت داشته باشیم‪ ،‬فشار دریل پایپ صفر خواهد بود‪.‬‬
‫‪PUMP‬‬

‫‪CHOKE‬‬
‫‪MANIFOLD‬‬
‫‪ .1‬شروع به پمپ کردن با ریت کم (‪ 5‬استروک) درون استرینگ‬
‫کرده و همزمان فشارهای ‪ SICP‬و ‪ SIDP‬را یادداشت می کنیم‪.‬‬

‫‪ .2‬به محض افزایش فشار کیسنگ‪ ،‬پمپاژ را متوقف می کنیم‬

‫(فلوت باز شده است) و فشار روی گیج دریل پایپ را بعنوان‬
‫‪ SIDP‬یادداشت می کنیم‪.‬‬
‫‪SIDPP‬‬ ‫‪SICP‬‬
‫‪700‬‬
‫‪500‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪39‬‬

‫‪Time‬‬ ‫‪Time‬‬

‫فلوت ولو‬
‫‪900‬‬
‫‪900‬‬
‫مرحله‬ ‫‪SIDP‬‬ ‫‪SICP‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪700‬‬ ‫‪800‬‬
‫‪800‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪700‬‬ ‫‪700‬‬

‫‪700‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪200‬‬ ‫‪700‬‬ ‫‪600‬‬

‫‪600‬‬
‫فشار (پام)‬

‫‪3‬‬ ‫‪300‬‬ ‫‪700‬‬ ‫‪500‬‬

‫‪500‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪400‬‬ ‫‪700‬‬ ‫‪400‬‬

‫‪400‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪500‬‬ ‫‪700‬‬ ‫‪300‬‬

‫‪SIDP=500 psi‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪525‬‬ ‫‪725‬‬ ‫‪200‬‬
‫‪200‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪550‬‬ ‫‪750‬‬ ‫‪100‬‬
‫‪100‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪575‬‬ ‫‪775‬‬
‫‪00‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪600‬‬ ‫‪800‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪44‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪66‬‬ ‫‪77‬‬ ‫‪88‬‬ ‫‪99‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪10‬‬
‫مرحله‬
‫مرحله‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪40‬‬

‫‪20‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫فلوت ولو‬
‫‪SIDPP=0 psi‬‬

‫‪SICP=700 psi‬‬
‫اگر فلوت داشته باشیم‪ ،‬فشار دریل پایپ صفر خواهد بود‪.‬‬
‫‪PUMP‬‬

‫‪CHOKE‬‬ ‫‪ .1‬با ثابت نگه داشتن فشار کیسینگ‪ ،‬شروع به پمپاژ داخل‬
‫‪MANIFOLD‬‬
‫استرینگ کرده تا به ‪ Kill Rate‬برسیم (‪ 30‬یا ‪ 40‬استروک)‬
‫‪ .2‬فشار پمپاژ (‪ )ICP‬مجموع سلو پمپ و ‪ SIDPP‬می باشد‪.‬‬
‫‪ SIDPP .3‬برابر است با فشار پمپاژ منهای فشار سلو پمپ‬
‫‪ .4‬با ثابت نگه داشتن فشار کیسینگ‪ ،‬پمپ را خاموش می‬
‫کنیم‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪41‬‬

‫فلوت ولو نداریم ولی ‪SIDPP=0‬‬

‫‪SIDPP=0 psi‬‬

‫‪SICP=700 psi‬‬
‫مکش یا سواب اتفاق افتاده است‪.‬‬
‫‪PUMP‬‬

‫‪CHOKE‬‬
‫‪MANIFOLD‬‬
‫کیل ماد همان گل حفاری در حال استفاده است و نیازی به‬
‫افزایش وزن نداریم‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪42‬‬

‫‪21‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫اگر حین فلو‪ ،‬دالیز پکاف شود ‪. . .‬‬

‫ارتباط دالیز با باال قطع می شود ‪SICP=0 ‬‬

‫‪ SIDP‬را می توان خواند (بدون فلوت)‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪43‬‬

‫اگر آف باتم باشیم و چاه را ببندیم ‪. . .‬‬

‫در اینصورت ‪ SICP=SIDP‬خواهد بود‪.‬‬

‫اگر استرینگ واش اوت شود ‪. . .‬‬

‫در اینصورت ‪ SICP=SIDP‬خواهد بود‪.‬‬

‫اگر بالونینگ رخ دهد ‪. . .‬‬

‫در اینصورت ‪ SICP=SIDP‬خواهد بود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪44‬‬

‫‪22‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫تا مادامیکه گاز در سکشن افقی قرار دارد‬

‫چاه افقی‬
‫‪SICP=SIDPP‬‬

‫بدون افتادن فشار هیدروستاتیک یا افتادن جزیی‬

‫‪Influx‬‬
‫‪Height‬‬ ‫{‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪45‬‬

‫چقدر طول می کشد تا ‪ SIDPP‬و ‪ SICP‬تثبیت شوند (‪)Stabilize‬؟‬

‫سریع تر‬
‫‪900‬‬ ‫‪900‬‬
‫‪900‬‬
‫‪Pressure‬‬

‫‪PSI‬‬ ‫‪PSI‬‬
‫تراوایی بیشتر‬

‫تراوایی بیشتر‬ ‫تراوایی کمتر‬ ‫‪Time‬‬

‫کندتر‬
‫‪900‬‬
‫‪Pressure‬‬

‫تراوایی کمتر‬

‫‪Time‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪46‬‬

‫‪23‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪GAS MIGRATION‬‬ ‫مهاجرت گاز‬

‫گاز بخاطر سبک بودن شروع به باال آمدن یا مهاجرت می کند‪.‬‬

‫سرعت مهاجرت گاز تابع خواص گل (نوع‪ ،‬وزن و ویسکوزیته) و زاویه چاه می باشد‪.‬‬

‫اگر چاه را بسته نگه داریم و اجازه انبساط به گاز ندهیم‪ ،‬همزمان که گاز باال می آید کلیه‬
‫فشارها افزایش پیدا می کند‪:‬‬
‫•فشار ته چاه‪Bottom Hole Pressure ،‬‬
‫•فشار بسته کیسینگ‪SICP ،‬‬
‫•فشار بسته دریل پایپ‪SIDP ،‬‬
‫•فشار شو‪Shoe Pressure ،‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪47‬‬

‫مهاجرت گاز در چاه بسته‬

‫فشار پاکت گاز ثابت‬

‫فشار شو‬ ‫فشار شو‬ ‫فشار شو‬
‫مانده (برابر با فشار‬
‫‪ 3000‬پام‬ ‫‪ 5500‬پام‬ ‫‪ 8000‬پام‬ ‫سازند)‪ ،‬همه فشارها‬
‫افزایش می یابند‪.‬‬

‫احتمال شکست شو‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪48‬‬

‫‪24‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫سرعت مهاجرت گاز‬

‫اگر گاز در چاه بسته شروع به باالآمدن یا مهاجرت کند‪ SIDP ،‬و ‪ SICP‬به یک میزان‬
‫شروع به افزایش می کنند‪:‬‬

‫* مقدار افزایش فشار در هر ساعت برابر است با هد ستون گل داخل چاه که در طول یکساعت‬
‫گاز پشت سر می گذارد و باال می آید‪:‬‬

‫میزان افزایش سطحی فشار در ساعت پام بر ساعت‬

‫= سرعت مهاجرت گاز فوت بر ساعت‬
‫𝟐𝟓𝟎 ‪ × 𝟎.‬وزن گل داخل چاه 𝒈𝒑𝒑‬

‫مثال) اگر بعد از بستن چاه‪ ،‬در هر نیم ساعت فشار بسته دریل پایپ و کیسینگ به اندازه ‪ 50‬پام‬
‫اضافه شود‪ ،‬با وجود گل ‪ 11 ppg‬در چاه‪ ،‬سرعت مهاجرت گاز چقدر است؟‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪49‬‬

‫اگر گاز شروع به مهاجرت کرد ‪. . .‬‬

‫باید فشار ته چاه را ثابت نگه داریم!‬

‫باید به گاز اجازه انبساط را بدهیم ‪ ‬ترخیص حجم مشخص گل از چوک‬

‫اگر امکان گردش وجود دارد ‪ ‬سیکل اول روش حفار‬

‫اگر امکان گردش وجود ندارد ‪ ‬ثابت نگه داشتن ‪ SIDP‬با ترخیص گل از چوک یا استفاده از‬
‫روش حجمی‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪50‬‬

‫‪25‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫انبساط گاز‬
‫با شروع کشتن چاه و گردش‪ ،‬گاز شروع به باال آمدن و انبساط می کند‪.‬‬
‫فشار گاز کم شده و حجم آن افزایش می یابد‪.‬‬

‫حداکثر حجم گاز وقتی است که به سطح (چوک) برسد‪.‬‬

‫فشار شو با باال آمدن گاز افزایش می یابد (تا زمانیکه گاز در حفره باز است)‬

‫حجم مخزن گل مادامیکه گاز به چوک برسد افزایش یافته و بعد از آن‬
‫کاهش می یابد (بدلیل خروج گاز و پر کردن چاه)‬
‫بعد از خروج گاز‪ ،‬حجم مخزن ثابت می ماند‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪51‬‬

‫در حین خارج کردن گاز‬

‫فشارهای زیر گاز ثابت می مانند‪.‬‬
‫فشارها در حال‬
‫افزایش‬
‫فشارهای باالی گاز مدام افزایش می یابند‪.‬‬

‫گاز‬ ‫گاز از هر نقطه ای که رد شود‪ ،‬فشار آن نقطه ابتدا کاهش یافته و سپس‬
‫ثابت می شود‪.‬‬

‫فشار خود گاز مدام در حال کاهش و حجم گاز در حال افزایش می باشد‪.‬‬
‫فشارها ثابت‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪52‬‬

‫‪26‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫انبساط گاز در حین حفاری (اگر چاه رو نبندیم!)‬

‫‪ 16‬بشکه‬ ‫‪ 32‬بشکه‬

‫‪ 8‬بشکه‬

‫‪ 4‬بشکه‬

‫‪ 2‬بشکه‬

‫‪ 1‬بشکه گاز‬

‫فشار سازند‬

‫فشار گل‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪53‬‬

‫بیشترین فشار در شو چه زمانی اتفاق می افتد؟‬

‫در کیک گازی‪:‬‬
‫‪ .1‬بالفاصله بعد از بستن چاه (‪  )Initial Shut in‬کیک دور ‪ BHA‬بوده و هد آن بیشتر است‪.‬‬
‫‪ .2‬زمانیکه تاپ گاز به شو می رسد ‪ ‬در باالی گاز فشارها در حال افزایش هستند و فشار تاپ گاز در‬
‫شو بیشترین است‪.‬‬

‫در کیک نفتی یا آب نمک‬

‫‪ .1‬بالفاصله بعد از بستن چاه (‪  )Initial Shut in‬کیک دور ‪ BHA‬بوده و هد آن بیشتر است‪.‬‬
‫‪ .2‬با تغییر سایز و زاویه دالیز (بیشتر شدن هد کیک)‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪54‬‬

‫‪27‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫کیک تلورانس‬
‫حداکثر حجم کیک گازی که‬
‫می توان بدون دردسر (شکستن‬
‫سازند) آن را به سطح رساند و از‬
‫چاه خارج کرد‪.‬‬

‫چه موقع بیشترین فشار را در‬

‫شو داریم؟‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪55‬‬

‫کیک زورش چقدره؟ ‪KICK INTENSITY‬‬

‫فشار سازند ماکسیمم چقدره؟ وزن گل قراره ماکسیمم چقدر باشه؟‬
‫اختالف این دو تا بر حسب ‪ ppg‬میشه ‪ Kick Intensity‬یا شدت کیک!‬
‫گرادیان فشار شکست سازند‬ ‫گرادیان گل حفاری‬ ‫گرادیان فشار سازند‬ ‫سازند‬
‫(‪)psi/ft‬‬ ‫(‪)psi/ft‬‬ ‫(‪)psi/ft‬‬
‫‪0/68‬‬ ‫‪0/45‬‬ ‫‪0/433‬‬ ‫آغاجاری‬
‫‪0/7‬‬ ‫‪0/479‬‬ ‫‪0/465‬‬ ‫میشان‬
‫‪0/78‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪0/465‬‬ ‫گچساران ‪7‬‬
‫‪1/1‬‬ ‫‪0/85 – 1/1‬‬ ‫‪0/8 – 1‬‬ ‫گچساران ‪ 6‬تا ‪1‬‬
‫‪0/74‬‬ ‫‪0/43 – 0/56‬‬ ‫‪0/24 – 0/49‬‬ ‫آسماری‬
‫‪0/81‬‬ ‫‪0/52 – 0/56‬‬ ‫‪0/5 – 0/54‬‬ ‫پابده و گورپی‬
‫‪0/74‬‬ ‫‪0/56‬‬ ‫‪0/54‬‬ ‫سروک‬
‫م‪ .‬نبئی‬
‫‪ 56‬و‬
‫ایالم‬

‫‪28‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫کیک زورش چقدره؟ ‪KICK INTENSITY‬‬

‫مثال تو سازند آسماری قراره حفاری کنیم‪:‬‬
‫* گرادیان گل ‪ 0/43 psi/ft‬که وزنش میشه برابر با ‪8/3 ppg‬‬
‫* اگر فرض کنیم ماکسیمم فشار سازند تو این چاه ‪ 8/5 ppg‬باشه (وزن کیک)‪،‬‬
‫اونوقت کیک‪ ،‬شدتش برابر ‪ 8/5 – 8/3 = 0/2 ppg‬خواهد بود‪.‬‬
‫‪Kick intensity = 0.2 ppg‬‬

‫سوال) اگه سواب (مکش) اتفاق بیفته چی؟ ‪ kick intensity‬چقدر میشه؟‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪57‬‬

‫ماکسیمم حجم کیک ایمن‬

‫حاال که شدت کیک را بدست آوردیم‪ ،‬باید ماکسیمم حجم کیک ایمن رو طوری‬
‫محاسبه کنیم که شو نشکنه (محاسبات حجم مربوط به سطح ‪ 5‬می باشد)‪:‬‬

‫فشار شو کی ماکسیمم بود؟‬

‫‪ .1‬زمانیکه همان ابتدا چاه روی کیک بسته می شود‬
‫‪ .2‬زمانیکه تاپ گاز به شو میرسه‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪58‬‬

‫‪29‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫کیک تلورانس‬
‫شدت کیک (‪)ppg‬‬

‫حجم کیک (‪)bbl‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪59‬‬

‫کیک گازی‬
‫گل پایه آبی‬
‫‪------------------------------------------‬‬
‫تشخیص راحت تر‬
‫سرعت مهاجرت بیشتر‬
‫بصورت فاز جدا باقی می ماند‬
‫حجم کیک در ته چاه بیشتر است (‪)Pit Gain‬‬
‫‪ SICP‬بیشتر‬
‫انبساط در ابتدا کم و سپس زیاد‬
‫گل پایه روغنی‬
‫‪------------------------------------------‬‬
‫تشخیص سخت‬
‫سرعت مهاجرت کمتر‬
‫در گل روغنی حل می شود‬
‫حجم کیک در ته چاه کمتر است (‪)Pit Gain‬‬
‫‪ SICP‬کمتر‬
‫بدون انبساط در ابتدا ولی بسیار شدید در‬
‫‪Bubble point‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪60‬‬

‫‪30‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫بالونی شدن (‪) BALLOONING‬‬

‫حین حفاری همه چیز نرمال است‪ ،‬با توقف پمپ‪ ،‬از چاه برگشتی مشاهده می شود‪.‬‬

‫حین حفاری بخاطر ‪ ECD‬و ‪ ، APL‬گل حفاری در درزه ها و شکست های ریز سازند هرز می رود و بعد از خاموش‬
‫کردن پمپ و کم شدن فشار ته چاه‪ ،‬سازند مقداری از گل را پس می دهد!‬

‫ریت برگشتی کاهشی می باشد‪.‬‬

‫با مشاهده جریان برگشتی با خاموش بودن پمپ باید چاه را سریعا بست‪.‬‬

‫چاه ممکن است فشار بگیرد که در این صورت ‪ SIDPP=SICP‬خواهد بود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪61‬‬

‫پمپ خاموش‬ ‫پمپ روشن‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪62‬‬

‫‪31‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫بالونی شدن (‪) BALLOONING‬‬

‫چاه را می بندیم‪.‬‬
‫بعد از ثبت فشارها‪:‬‬
‫از کیسینگ مقدار ‪ 50‬پام فشار را ترخیص می کنیم‪:‬‬
‫اگر فشار دوباره برگشت ‪ ‬کیک (محاسبه کیل ماد و ‪)....‬‬
‫اگر فشار برنگشت ‪ ‬بالونینگ و دوباره می توان ‪ 50‬پام ترخیص و باز رفتار فشار را چک کرد‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪63‬‬

‫یخ زدن چوک حین خروج گاز ( هیدرات گازی)‬

‫با باال آمدن گاز به سطح‪ ،‬به دلیل کاهش دما‪ ،‬ممکن است با حضور آب آزاد‪،‬‬
‫هیدرات گازی تشکیل شود ‪ ‬تشکیل در چوک الین‬

‫شرایط ایجاد هیدرات گازی‪ :‬فشار باال و دمای پایین بهمراه وجود قطرات آب‬

‫*** گاز و گل پایه آبی‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪64‬‬

‫‪32‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫هیدرات گازی الزاما در دمای انجماد آب تشکیل نمی شود و ممکن است در دماهای باالتر‬
‫(حتی باالی ‪ 20‬درجه) تشکیل شود‪.‬‬

‫افزایش دما‬

‫کاهش فشار‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪65‬‬

‫گاز در فشار ‪ 3000‬پام در آب‬

‫دریا در دمای ‪ 20‬درجه تشکیل‬
‫هیدرات می دهد‪.‬‬

‫افزدون گالیکول و متانول با آب‬

‫می تواند مانع از تشکیل‬
‫هیدرات حتی تا دماهای زیر‬
‫انجماد آب شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪66‬‬

‫‪33‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫مقابله با هیدرات گازی‬

‫برای مقابله با این پدیده می توان از‬
‫تزریق ضدیخ (گالیکول) یا الکل متانول‬
‫به چوک یا گل حین خروج گاز استفاده‬
‫کرد‪.‬‬

‫ضدیخ یا الکل به چوک الین تزریق می‬

‫شود (قبل از چوک)‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪67‬‬

‫‪34‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫ویرایش تیر ‪1401‬‬

‫‪5. Killing Methods‬‬ ‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪1‬‬

‫روش های کشتن چاه‬

‫استرینگ پالگ‪ ،‬استرینگ آف باتم‪ ،‬استرینگ واش اوت‬ ‫توانایی گردش از استرینگ‬
‫‪-------------------------------------------------‬‬ ‫‪------------------------------------‬‬
‫روش حجمی‪Volumetric ،‬‬ ‫روش حفار‪Driller Method ،‬‬

‫روش ‪ Lubricate & Bleed off‬یا ‪Top Kill‬‬ ‫روش انتظار و وزن‪Wait & Weight ،‬‬
‫یا روش مهندسی (‪)Engineering‬‬

‫روش ‪Bullhead‬‬
‫روش گردش و وزن‪Concurrent ،‬‬
‫روش لو چوک‪Low Choke ،‬‬
‫برای مطالعه بیشتر‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪2‬‬

‫‪1‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫روش حفار دارای دو سیکل گردش است‪:‬‬

‫گردش اول‪ :‬بیرون ریختن کیک با گل موجود در چاه‬
‫گردش دوم‪ :‬پمپاژ گل سنگین از استرینگ تا گرفتن برگشتی با همان وزن‬

‫موارد استفاده‪:‬‬
‫‪ .1‬زمانیکه مواد گل کافی در دکل موجود نیست‪ .‬کیک را بیرون ریخته و صبر می کنیم تا‬
‫گل سنگین آماده شود‪.‬‬
‫‪ .2‬کیک از نوع مکشی اتفاق افتاده است (‪.)Swabbed Kick‬‬
‫‪ .3‬زمانیکه گاز شروع به مهاجرت می کند‪.‬‬
‫‪ .4‬چاه افقی و دایرکشنال (پیچیدگی کمتر)‬
‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪3‬‬

‫در روش حفار‪ ،‬هر طرفی که سیال یکدست بود‪ ،‬فشارش را حین گردش ثابت‬
‫نگه میداریم (دریل پایپ یا دالیز) ‪.‬‬

‫گردش اول روش حفار‬

‫‪.1‬روشن کردن پمپ یا ‪ Pump Up‬کردن‬
‫با ثابت نگه داشتن فشار کیسینگ پمپ را آرام آرام به کیل ریت می رسونیم (‪ 30‬یا ‪40‬‬
‫استروک بر دقیقه)‬
‫االن داخل دریل پایپ سیال یکدسته (گل حفاری) ‪ ‬فشار دریل پایپ ثابت‬

‫‪ .2‬فشار دریل پایپ را ثابت نگه میداریم تا کیک را خارج کنیم (‪.)ICP‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪4‬‬

‫‪2‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫در روش حفار‪ ،‬هر طرفی که سیال یکدست بود‪ ،‬فشارش را حین گردش ثابت‬
‫نگه میداریم (دریل پایپ یا دالیز) ‪.‬‬

‫گردش اول روش حفار‬

‫‪.3‬خاموش کردن پمپ و بستن چاه‬
‫با ثابت نگه داشتن فشار کیسینگ پمپ را خاموش می کنیم‪.‬‬
‫االن دریل پایپ و دالیز سیال یکدست دارن (گل حفاری)‬

‫‪ .4‬چک کردن فشارها ‪ ‬باید ‪ SIDP=SICP‬باشه‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪5‬‬

‫گردش دوم روش حفار‬

‫‪.1‬بعد از آماده شدن کیل ماد‪ ،‬پمپ را روشن و به کیل ریت می رسانیم‪:‬‬
‫با ثابت نگه داشتن فشار کیسینگ‪ Pump Up ،‬می کنیم‪.‬‬

‫‪ .2‬با ثابت نگه داشتن فشار کیسینگ‪ ،‬کیل ماد را از مخزن اکتیو تا ریگ فلور پمپ‬
‫کرده و استروک را صفر می کنیم (‪.)Surface Line‬‬

‫تازه کیل ماد رسیده ابتدای دریل پایپ‪ ،‬فشار پمپاژ در این مرحله ‪ ICP‬نام دارد‬
‫(فشار اولیه گردش)‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪6‬‬

‫‪3‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫گردش دوم روش حفار‬

‫‪ .3‬تا رسیدن کیل ماد به مته‪ ،‬فشار کیسینگ را ثابت نگه میداریم (دالیز سیال یکدست‬
‫دارد)‪.‬‬

‫سوال) اگه پمپ رو خاموش کنیم فشارها چطور میشن؟‬

‫‪ .4‬به محض خروج کیل ماد از مته (حاال دریل پایپ سیال یکدست دارد)‪ ،‬فشار دریل‬
‫پایپ را ثابت نگه می داریم تا کیل ماد به سطح برسد (‪ ،FCP‬فشار نهایی گردش)‪.‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪7‬‬

‫‪ICP: Initial Circulating Pressure‬‬

‫فشار اولیه گردش‪ :‬گردش با گل موجود یا وقتی کیل ماد آماده ورود به دریل‬
‫پایپ هست‪.‬‬
‫‪ICP = SCR + SIDP‬‬

‫‪FCP: Final Circulating Pressure‬‬

‫فشار نهایی گردش‪ :‬کیل ماد به مته رسیده و آماده ورود به دالیز‬

‫𝒍𝒍𝒊𝒌𝑾𝑴‬
‫= 𝑷𝑪𝑭‬ ‫𝑹𝑪𝑺 ×‬
‫𝒈𝒏𝒊𝒍𝒍𝒊𝒓𝒅𝑾𝑴‬
‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪8‬‬

‫‪4‬‬
 7/14/2022

KILL SHEET
HOLE SIZE 8-1/2 INCH
HOLE DEPTH TVD/MD 11536 FEET
CASING 9-5/8” TVD/MD 9875 FEET
DRILL PIPE CAP. 0.01741 BBL/FEET
HEAVY WALL DRILL PIPE 600 FEET
CAPACITY 0.00874 BBL/FEET
DRILL COLLARS 6-1/4” 880 FEET
CAPACITY 0.00492 BBL/FEET
DRILLING FLUID DENSITY 14.0 PPG
CAPACITY OPEN HOLE/COLLARS 0.03221 BBL/FEET
CAPACITY OPEN HOLE/DRILL PIPE-HWDP 0.04470 BBL/FEET
CAPACITY CASING/DRILL PIPE 0.04891 BBL/FEET
FRACTURE FLUID DENSITY 16.9 PPG
SIDPP 530 PSI
SICP 700 PSI
PUMP DISPLACEMENT 0.1019 BBL/STRK
SCRP@ 30 SPM 650 PSI
PIT GAIN 10.0 BBL

‫نبئی‬.‫م‬ 9

‫نبئی‬.‫م‬ 10

5
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪11‬‬

‫گردش اول روش حفار‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫‪0‬‬
‫‪1489‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫بستن چاه و فشار خوانی‬ ‫‪530‬‬ ‫‪700‬‬

‫‪SIDPP=530 psi‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪SICP=700 psi‬‬
‫فشار شو قبل فلو‬ ‫فشار شو‬
‫‪7189‬‬ ‫‪7889‬‬

‫‪Ph= 8398 psi‬‬

‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 12‬‬

‫‪6‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫گردش اول روش حفار‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫رسیدن به ‪ICP‬‬ ‫‪30‬‬

‫‪1489‬‬
‫‪22‬‬ ‫‪MAASP‬‬

‫با ثابت نگه داشتن فشار‬ ‫‪1180‬‬ ‫‪700‬‬

‫‪O‬‬
‫کیسینگ‪ ،‬پمپ را روشن کرده‬ ‫‪C‬‬

‫و به ‪ Kill Rate‬می رسانیم‬

‫فشار شو‬
‫(‪)Pump up‬‬ ‫‪7889‬‬

‫حاال فشار دریل پایپ را ثابت‬

‫نگه میداریم (‪.)ICP‬‬ ‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 13‬‬

‫گردش اول روش حفار‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫‪30‬‬
‫گاز در حفره باز (اوپن هول)‬ ‫‪1489‬‬
‫‪310‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪1180‬‬ ‫‪740‬‬
‫فشار دریل پایپ ثابت (‪)ICP‬‬
‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫گاز در حال انبساط‬

‫فشار شو‬
‫فشار کیسینگ در حال افزایش‬ ‫‪7929‬‬

‫فشار شو در حال افزایش‬

‫‪BHP= 8928 PSI‬‬
‫‪ MAASP‬ثابت‬
‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 14‬‬

‫‪7‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫گردش اول روش حفار‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫‪30‬‬
‫تاپ گاز رسیده به شو‬ ‫‪1489‬‬
‫‪470‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪1180‬‬ ‫‪775‬‬
‫فشار دریل پایپ ثابت (‪)ICP‬‬
‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫گاز در حال انبساط‬

‫فشار شو‬
‫فشار کیسینگ در حال افزایش‬ ‫‪7964‬‬

‫فشار شو به ماکسیمم مقدار افزایش می‬

‫یابد‬ ‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫‪ MAASP‬ثابت‬ ‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 15‬‬

‫گردش اول روش حفار‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫گاز در حال عبور از شو‬ ‫‪30‬‬

‫‪1685‬‬
‫‪620‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫فشار دریل پایپ ثابت (‪)ICP‬‬ ‫‪1180‬‬ ‫‪785‬‬

‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬
‫گاز در حال انبساط‬
‫فشار شو‬
‫فشار کیسینگ در حال افزایش‬ ‫‪7718‬‬

‫فشار شو در حال کم شدن‬

‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫‪ MAASP‬در حال افزایش‬
‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 16‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫گردش اول روش حفار‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫‪30‬‬
‫گاز در حال حرکت در کیسینگ‬ ‫‪2020‬‬
‫‪2300‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪1180‬‬ ‫‪1120‬‬
‫فشار دریل پایپ ثابت (‪)ICP‬‬
‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫گاز در حال انبساط‬

‫فشار شو‬
‫‪7718‬‬
‫فشار کیسینگ در حال افزایش‬

‫فشار شو ثابت‬
‫‪BHP= 8928 PSI‬‬
‫‪ MAASP‬در حال افزایش‬
‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 17‬‬

‫گردش اول روش حفار‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫‪30‬‬
‫‪2480‬‬
‫تاپ گاز به رسیده به چوک‬ ‫‪4800‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪1180‬‬ ‫‪1580‬‬
‫فشار دریل پایپ ثابت (‪)ICP‬‬
‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫گاز در حال انبساط‬

‫فشار شو‬
‫فشار کیسینگ در ماکسیمم مقدار خود‬ ‫‪7718‬‬

‫فشار شو ثابت‬

‫‪ MAASP‬افزایش به ماکسیمم مقدار‬ ‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 18‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫گردش اول روش حفار‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫‪30‬‬
‫‪1489‬‬
‫گاز از چاه خارج شده‬ ‫‪5400‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪1180‬‬ ‫‪530‬‬
‫فشار دریل پایپ ثابت (‪)ICP‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫فشار کیسینگ کاهش به ‪SIDP‬‬

‫فشار شو‬
‫‪7718‬‬
‫فشار شو ثابت‬

‫‪ MAASP‬کاهش به مقدار اولیه‬

‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 19‬‬

‫گردش اول روش حفار‬

‫‪SIDP‬‬ ‫‪SICP‬‬

‫‪0‬‬
‫‪1489‬‬
‫پمپ خاموش‬ ‫‪5500‬‬ ‫‪MAASP‬‬

‫چوک کامل بسته‬ ‫‪530‬‬ ‫‪530‬‬

‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪SICP=SIDP≠0‬‬
‫فشار شو‬
‫گاز کامل خارج شده ولی چاه هنوز‬ ‫‪7718‬‬
‫کشته نشده است‪.‬‬

‫اولیه‪SIDP=SICP=SIDP‬‬ ‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 20‬‬

‫‪10‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫تغییرات فشارها در گردش اول روش حفار‬

‫‪8000‬‬ ‫‪SHOE PRESSURE‬‬

‫‪7500‬‬

‫‪7000‬‬

‫خاموش کردن پمپ‬

‫روشن کردن پمپ‬

‫حفره‬ ‫خروج‬
‫فشار پمپاژ‬

‫‪3000‬‬
‫باز‬ ‫گاز‬
‫‪2500‬‬

‫‪2000‬‬

‫‪1500‬‬

‫‪1000‬‬ ‫‪DRILL PIPE PRESSURE‬‬

‫‪500‬‬ ‫‪SICP=SIDP‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪500‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪2500‬‬ ‫‪3000‬‬ ‫‪3500‬‬ ‫‪4000‬‬ ‫‪4500‬‬ ‫‪5000‬‬ ‫‪5500‬‬
‫استروک کل‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪21‬‬

‫گردش دوم روش حفار‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫‪30‬‬
‫‪1489‬‬
‫روشن کردن پمپ‬ ‫‪5400‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪1180‬‬ ‫‪530‬‬
‫(‪)Pump Up‬‬
‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬
‫پمپاژ کیل ماد‬

‫فشار کیسینگ ثابت‬ ‫‪7718‬‬

‫فشار شو ثابت‬
‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫‪ MAASP‬ثابت‬
‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪22‬‬

‫‪11‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫گردش دوم روش حفار‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫‪30‬‬
‫‪1489‬‬
‫‪6306‬‬
‫کیل ماد در حال پمپاژ داخل استرینگ‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪936‬‬ ‫‪530‬‬

‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬
‫فشار کیسینگ ثابت‬

‫فشار دریل پایپ در حال افتادن‬ ‫‪7718‬‬

‫فشار شو ثابت‬
‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫‪ MAASP‬ثابت‬
‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 23‬‬

‫گردش دوم روش حفار‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫‪30‬‬
‫کیل ماد رسیده به مته‬ ‫‪1489‬‬
‫‪7212‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪692‬‬ ‫‪530‬‬
‫فشار کیسینگ ثابت‬
‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫فشار دریل پایپ کم شده و‬

‫به ‪ FCP‬رسیده‬ ‫‪7718‬‬

‫فشار شو ثابت‬
‫‪BHP= 8928 PSI‬‬
‫‪ MAASP‬ثابت‬
‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫از این مرحله باید فشار دریل پایپ روی ‪ FCP‬ثابت نگه داشته شود‪.‬‬ ‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 24‬‬

‫‪12‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫گردش دوم روش حفار‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫‪30‬‬
‫‪1489‬‬
‫کیل ماد رسیده به شو‬ ‫‪7832‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪692‬‬ ‫‪469‬‬

‫فشار دریل پایپ ثابت (‪)FCP‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫فشار کیسینگ در حال افتادن‬

‫‪7657‬‬

‫فشار شو در حال افتادن‬

‫‪BHP= 8928 PSI‬‬
‫‪ MAASP‬ثابت‬
‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 25‬‬

‫گردش دوم روش حفار‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫‪30‬‬

‫کیل ماد داخل کیسینگ‬ ‫‪10202‬‬

‫‪1253‬‬
‫‪MAASP‬‬
‫‪692‬‬ ‫‪233‬‬

‫فشار دریل پایپ ثابت (‪)FCP‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫فشار کیسینگ در حال افتادن‬

‫‪7657‬‬

‫فشار شو ثابت‬
‫‪BHP= 8928 PSI‬‬
‫‪ MAASP‬در حال افتادن‬
‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 26‬‬

‫‪13‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫گردش دوم روش حفار‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫‪30‬‬
‫کیل ماد رسیده به سطح‬ ‫‪1020‬‬
‫‪12600‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪692‬‬ ‫‪0‬‬
‫فشار دریل پایپ ثابت (‪)FCP‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫فشار کیسینگ کاهش پیدا میکنه تا‬

‫صفر (چوک کامل باز)‬ ‫‪7657‬‬

‫فشار شو ثابت‬
‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫‪ MAASP‬کاهش پیدا میکنه تا مقدار‬ ‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫جدیدش بر حسب وزن کیل ماد‬
‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 27‬‬

‫گردش دوم روش حفار‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫‪0‬‬
‫‪1020‬‬
‫‪12600‬‬ ‫‪MAASP‬‬

‫پمپ را خاموش می کنیم‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬

‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫چوک رو می بندیم‬
‫‪7657‬‬

‫باید‪:‬‬
‫‪SIDP=SICP=0‬‬
‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 28‬‬

‫‪14‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫تغییرات فشار در گردش دوم روش حفار‬

‫‪8000‬‬
‫‪SHOE PRESSURE‬‬
‫‪7500‬‬

‫کیل ماد در اوپن هول‬

‫‪7000‬‬
‫روشن کردن پمپ‬

‫خاموش کردن پمپ‬

‫کیل ماد در استرینگ‬ ‫کیل ماد در کیسینگ‬
‫‪3000‬‬

‫‪2500‬‬

‫‪2000‬‬
‫‪MAASP‬‬
‫‪1500‬‬

‫‪1000‬‬
‫‪DRILL PIPE PRESSURE‬‬
‫‪500‬‬ ‫‪CASING PRESSURE‬‬
‫‪SICP=SIDP=0‬‬
‫‪5400 6000 6500 7000 7500 8000 8500 9000‬‬ ‫‪9500 10000 10500 11000 11500 12000 12500‬‬
‫استروک کل‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪29‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 30‬‬

‫‪15‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫روش ‪WAIT & WEIGHT‬‬

‫در این روش با یک گردش کامل با کیل ماد‪ ،‬کیک بیرون ریخته شده و چاه کشته‬
‫می شود (همزمان کیل ماد و کیک با هم در چاه هستند)‪.‬‬

‫همواره فشار کیسینگ (سطحی) کمتری نسبت به روش حفار خواهیم داشت‪.‬‬

‫اگر حجم دالیز در حفره باز از حجم استرینگ بیشتر باشد‪ ،‬در روش ‪ W&W‬قبل‬
‫از رسیدن گاز به شو‪ ،‬کیل ماد میاد دالیز رو پر میکنه و در نهایت فشار کمتری به‬
‫شو اعمال می شه‪.‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪31‬‬

‫روش ‪WAIT & WEIGHT‬‬

‫موارد استفاده‪:‬‬
‫هر وقت مواد گل مورد نیاز روی دکل موجود باشد‪.‬‬
‫بعد از گردش اول روش حفار اگر چاه بدرستی کشته نشده باشد و ‪ SIDPP≠SICP‬باشد‪.‬‬
‫‪ .1‬آماده کردن کیل شیت و محاسبه ‪ ICP‬و ‪FCP‬‬
‫‪ .2‬پمپاژ گل از ماد پمپ به ریگ فلور و صفر کردن استروک (الین های سطحی)‬
‫‪ .3‬ادامه پمپاژ کیل ماد در استرینگ و دنبال کردن فشار دریل پایپ از ‪ ICP‬به ‪ FCP‬مادامیکه‬
‫کیل ماد به مته برسد‪.‬‬
‫‪ .4‬ثابت نگه داشتن فشار دریل پایپ روی ‪ FCP‬تا کیک را خارج کرده و کیل ماد به سطح‬
‫برسد‪.‬‬
‫‪ .5‬خاموش کردن پمپ و چک کردن فشارها که باید ‪ SIDPP=SICP=0‬باشد‪.‬‬
‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪32‬‬

‫‪16‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪ICP: Initial Circulating Pressure‬‬

‫فشار اولیه گردش‪ :‬کیل ماد در ابتدای استرینگ‬

‫‪ICP = SCR + SIDPP‬‬

‫‪FCP: Final Circulating Pressure‬‬

‫فشار نهایی گردش‪ :‬کیل ماد به مته رسیده و آماده ورود به دالیز‬

‫𝒍𝒍𝒊𝒌𝑾𝑴‬
‫= 𝑷𝑪𝑭‬ ‫𝑹𝑪𝑺 ×‬
‫𝒈𝒏𝒊𝒍𝒍𝒊𝒓𝒅𝑾𝑴‬
‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪33‬‬

‫روش ‪Wait & Weight‬‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫‪0‬‬
‫‪1489‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫چاه بسته‬ ‫‪700‬‬
‫‪530‬‬

‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬
‫فشارها ثبت شده‬
‫‪SICP=700 psi‬‬
‫‪SIDP=530 psi‬‬
‫‪7189‬‬ ‫‪7889‬‬

‫کیل ماد با وزن ‪ 14/9 ppg‬آماده شده‬

‫‪Ph= 8398 psi‬‬

‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 34‬‬

‫‪17‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫روش ‪Wait & Weight‬‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫‪30‬‬
‫رسیدن به فشار ‪ICP‬‬ ‫‪1489‬‬
‫‪22‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪1180‬‬ ‫‪700‬‬
‫ثابت نگه داشتن فشار‬ ‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬
‫کیسینگ در زمان روشن کردن‬
‫پمپ و رسیدن به ‪ 30‬یا ‪40‬‬
‫استروک‬ ‫‪7889‬‬

‫فشار دریل پایپ را بر اساس‬

‫جدول فشار‪-‬استروک کاهش‬ ‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫می دهیم‪.‬‬ ‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 35‬‬

‫روش ‪Wait & Weight‬‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫گاز در حفره باز‬

‫‪30‬‬
‫‪1489‬‬
‫فشار دریل پایپ در حال افتادن‬ ‫‪310‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪1097‬‬ ‫‪740‬‬
‫طبق برنامه‬
‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫فشار کیسینگ در حال افزایش‬

‫‪7929‬‬
‫گاز در حال انبساط‬

‫فشار شو در حال افزایش‬ ‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫‪ MAASP‬ثابت‬
‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 36‬‬

‫‪18‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫روش ‪Wait & Weight‬‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫تاپ گاز به شو رسیده‬

‫‪30‬‬
‫‪1489‬‬
‫فشار دریل پایپ کاهشی طبق برنامه‬ ‫‪470‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪1053‬‬ ‫‪775‬‬

‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬
‫فشار کیسینگ افزایشی‬

‫گاز در حال انبساط‬ ‫‪7964‬‬

‫فشار شو تا ماکسیمم مقدار افزایش‬

‫یافته‬ ‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫‪ MAASP‬ثابت‬
‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 37‬‬

‫روش ‪Wait & Weight‬‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫‪30‬‬
‫گاز در حال ورود به کیسینگ‬ ‫‪1685‬‬
‫‪620‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪1013‬‬ ‫‪785‬‬
‫فشار دریل پایپ کاهشی طبق برنامه‬ ‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫فشار کیسینگ افزایشی‬

‫‪7718‬‬

‫گاز در حال انبساط‬

‫فشار شو در حال کاهش‬ ‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫‪ MAASP‬در حال افزایش‬
‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 38‬‬

‫‪19‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫روش ‪Wait & Weight‬‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬
‫کیل ماد به مته رسیده (‪)FCP‬‬
‫گاز داخل کیسینگ‬
‫‪30‬‬
‫‪1950‬‬
‫فشار دریل پایپ تا ‪ FCP‬کاهش‬ ‫‪1812‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪692‬‬ ‫‪1050‬‬
‫پیدا کرده‬
‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫فشار کیسینگ افزایشی‬

‫‪7718‬‬
‫گاز در حال انبساط‬

‫فشار شو ثابت‬ ‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫‪ MAASP‬در حال افزایش‬
‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 39‬‬

‫روش ‪Wait & Weight‬‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫کیل ماد رسیده به شو‬

‫گاز داخل کیسینگ‬ ‫‪30‬‬
‫‪1980‬‬
‫‪2432‬‬ ‫‪MAASP‬‬

‫فشار دریل پایپ ثابت (‪)FCP‬‬ ‫‪692‬‬ ‫‪1080‬‬

‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫فشار کیسینگ افزایشی‬

‫‪7641‬‬
‫گاز در حال انبساط‬

‫فشار شو کاهشی‬
‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫‪ MAASP‬در حال افزایش‬ ‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 40‬‬

‫‪20‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫روش ‪Wait & Weight‬‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫کیل ماد داخل کیسینگ‬

‫گاز رسیده به چوک‬ ‫‪30‬‬
‫‪2178‬‬
‫‪4800‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫فشار دریل پایپ ثابت (‪)FCP‬‬ ‫‪692‬‬ ‫‪1278‬‬

‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫فشار کیسینگ افزایشی‬

‫‪7641‬‬
‫گاز در حال انبساط‬

‫فشار شو ثابت‬
‫‪BHP= 8928 PSI‬‬

‫‪ MAASP‬در حال افزایش‬ ‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 41‬‬

‫روش ‪Wait & Weight‬‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫کیل ماد داخل کیسینگ‬

‫گاز خارج شده‬ ‫‪30‬‬
‫‪1204‬‬
‫‪5360‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪692‬‬ ‫‪180‬‬
‫فشار دریل پایپ ثابت (‪)FCP‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬

‫فشار کیسینگ در حال کاهش‬

‫‪7641‬‬

‫فشار شو ثابت‬
‫‪BHP= 8928 PSI‬‬
‫‪ MAASP‬کاهشی‬
‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 42‬‬

‫‪21‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫روش ‪Wait & Weight‬‬

‫‪DP‬‬ ‫‪CSG‬‬

‫کیل ماد رسیده سطح‬

‫‪30‬‬
‫‪1027‬‬
‫فشار دریل پایپ ثابت (‪)FCP‬‬ ‫‪7200‬‬ ‫‪MAASP‬‬
‫‪692‬‬ ‫‪0‬‬

‫‪O‬‬ ‫‪C‬‬
‫فشار کیسینگ کاهش تا صفر‬
‫(چوک کامل باز)‬
‫‪7641‬‬
‫فشار شو ثابت‬
‫‪ MAASP‬کاهش به مقدار جدید‬
‫‪BHP= 8928 PSI‬‬
‫با وزن کیل ماد‬
‫‪Pf= 8928 psi‬‬

‫با خاموش کردن پمپ باید ‪ SIDPP=SICP=0‬باشد‪.‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 43‬‬

‫حین روشن و خاموش کردن پمپ و حتی تغییر استروک‬

‫حتما فشار کیسینگ ثابت نگه داشته شود‬

‫اگر پمپ مکانیکی داشتیم؟‬

‫پمپ مکانیکی بمحض درگیر شدن گیربکس و بدون گاز خوردن‪ ،‬حدود ‪20‬‬
‫تا ‪ 30‬استروک بر دقیقه می زند!‬

‫چند ثانیه قبل از درگیر کردن پمپ‪ ،‬ریموت چوک یا الین بای پس کامل باز‬
‫شود!‬
‫بمحض درگیر شدن پمپ و رفتن روی ‪ 30‬استروک‪ ،‬با بستن آرام چوک‪،‬‬
‫فشار کیسینگ روی ‪ SICP‬تنظیم شود!‬
‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪44‬‬

‫‪22‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫روش گردش و وزن ‪CONCURRENT METHOD‬‬

‫به آن روش ‪ Circulate & Weight Up‬یا ‪ Slow Weight Up‬هم می گویند‪.‬‬

‫بعد از بستن چاه و ثابت شدن فشارها‪ ،‬گردش گل شروع شده و همزمان وزن گل‬
‫باال برده می شود‪.‬‬

‫‪ 2‬فاکتور مهم در موثر بودن این روش‪:‬‬

‫الف‪ :‬مانیتور کردن پیوسته گل داخل ساکشن‬
‫ب‪ :‬یادداشت کردن زمان افزایش هر ‪ 0/1 ppg‬وزن ساکشن‬

‫برای مطالعه بیشتر‬ ‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪45‬‬

‫روش گردش و وزن ‪CONCURRENT METHOD‬‬

‫برای مطالعه بیشتر‬
‫‪ .1‬چاه بسته شده و ‪ SIDP ،SICP‬و افزایش حجم‬
‫ثبت شوند‪.‬‬

‫‪ .2‬به محض تثبیت فشارها‪ ،‬گردش با گل موجود‬

‫شروع شده و با ثابت نگه داشتن ‪ SICP‬پمپ‬
‫روشن و به کیل ریت رسانده شود (‪.)ICP‬‬

‫‪ .3‬به محض برقراری گردش‪ ،‬شروع به افزایش‬

‫وزن اکتیو کرده و زمان الزم برای افزایش هر‬
‫‪ 0/1 ppg‬ثبت شود‪.‬‬
‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪46‬‬

‫‪23‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫روش گردش و وزن ‪CONCURRENT METHOD‬‬

‫برای مطالعه بیشتر‬
‫‪ .4‬هر بچ گل آماده شده (هر ‪ 0.1 ppg‬افزایش) با وزن‪ ،‬ساعت و استروک پمپ شده‬
‫تاکنون گزارش داده شود‪:‬‬
‫‪ ‬به ازای هر ‪ 0/1 ppg‬افزایش‪ ،‬زمان نصف گردش از سطح تا مته به زمان کنونی افزوده‬
‫شود‪.‬‬
‫‪MW Drilling‬‬ ‫‪Kill MW‬‬
‫برای مثال زمان‬
‫از سطح تا مته‬
‫‪ 38‬دقیقه که‬
‫نصف آن بمیزان‬ ‫براساس زمان نوشته شده‬
‫‪ 19‬دقیقه باید‬ ‫باید فشار دریل پایپ ذکر‬
‫به زمان افزایش‬ ‫شده رعایت شود‪.‬‬
‫پله ای وزن در‬
‫ساکشن اضافه‬
‫شود‪.‬‬ ‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪47‬‬

‫‪ICP: 1270 psi‬‬

‫‪FCP: 825 psi‬‬ ‫برای مطالعه بیشتر‬

‫در هر زمان‪ ،‬نصف باالیی استرینگ‬

‫دارای وزن بیشتر است‪.‬‬

‫گل دارای وزن جدید پس از گذشت‬

‫نصف زمان مورد نیاز تا مته‪ ،‬به نیمه‬
‫راه استرینگ خواهد رسید و تا این‬
‫مدت‪ ،‬فشار پمپاژ باید طبق نمودار‬
‫‪MW‬‬ ‫‪Kill MW‬‬ ‫روبرو کاهش یابد‪.‬‬
‫‪ICP‬‬ ‫‪FCP‬‬

‫زمان افزایش وزن گل در اکتیو‬

‫‪ +‬نصف زمان از سطح تا مته‬

‫زمان معیار برای فشار دریل پایپ‬ ‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪48‬‬

‫‪24‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪ .5‬بعد از رسیدن کیل ماد به‬

‫مته‪ ،‬فشار دریل پایپ بعنوان‬
‫‪ FCP‬ثابت نگه داشته می‬
‫شود تا کیل ماد به سطح‬
‫برسد‪.‬‬

‫‪ .6‬بعد از رسیدن کیل ماد به‬

‫سطح‪ :‬پمپ خاموش‪ ،‬چوک‬
‫بسته و چاه را مانیتور می‬
‫کنیم‪ .‬اگر فشار صفر بود‪ ،‬چاه‬
‫باز شود‪.‬‬

‫برای مطالعه بیشتر‬ ‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪49‬‬

‫تغییرات فشار کیسینگ در روش‬

‫‪Concurrent‬‬

‫برای مطالعه بیشتر‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪50‬‬

‫‪25‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫سوال‪ :‬اگر بعد از بستن چاه‪ ،‬فشار کیسینگ خیلی باال رفت و ‪ SICP‬نزدیک‬
‫‪ MAASP‬شد‪ ،‬چه باید کرد؟‬

‫برای مطالعه بیشتر‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪51‬‬

‫روش لو چوک ‪LOW CHOKE METHOD‬‬

‫برای مطالعه بیشتر‬
‫وقتی بعد از بستن چاه‪ ،‬فاصله ‪ SICP‬و ‪ MAASP‬خیلی کم باشد‪.‬‬
‫احتمال شکستن سازند وجود دارد‪.‬‬

‫گردش با ماکسیمم ریت و نگه داشتن فشار کیسینگ در ‪ ،MAASP‬همزمان‬

‫افزایش وزن گل به کیل ماد با حداکثر سرعت و توان‬

‫در نهایت و بتدریج فشار ته چاه دوباره زیر فشار سازند افتاده و کیک وارد چاه می شود (تا‬
‫مادامیکه وزن گل به اندازه کیل ماد باال برده شود)‪.‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪52‬‬

‫‪26‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫روش لو چوک ‪LOW CHOKE METHOD‬‬

‫برای مطالعه بیشتر‬
‫‪ .1‬گردش با ماکسیمم سرعت پمپ (‪)Not on the Sub-Sea BOP‬‬
‫‪ .2‬افزایش وزن گل به کیل ماد با حداکثر توان ممکن‬

‫‪ .3‬نگه داشتن فشار چوک روی ‪ MAASP‬تا رد شدن کیک از شو‬

‫‪ .4‬بعد از ورود گاز به کیسینگ‪ ،‬فشار چوک می تواند از ‪ MAASP‬باالتر برود ولی‬
‫بحدی که آسیبی به کیسینگ نرسد (‪.)Maximum Allowable Casing Pressure‬‬

‫‪ .5‬حجم مخازن برای هرزروی مانیتور شود‪.‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪53‬‬

‫روش لو چوک ‪LOW CHOKE METHOD‬‬

‫برای مطالعه بیشتر‬
‫‪ .6‬مخلوط گل و کیک از چاه بیرون ریخته شود (فشار کیسینگ در حال افزایش نباشد‬
‫و برای ماندن روی ‪ MAASP‬نیاز به بستن چوک داشته باشیم)‪.‬‬

‫‪ .7‬چاه بسته شده و فشارخوانی صورت گیرد‪.‬‬

‫‪ .8‬در ادامه با روش ‪ W&W‬یا ‪ Concurrent‬با کیل ماد چاه کشته شود‪.‬‬

‫‪ .9‬اگر امکان ادامه و کشتن چاه نبود‪ ،‬چاه را بسته و سپس با باریت پالگ یا پالگ‬
‫سیمانی کنترل شود‪.‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪54‬‬

‫‪27‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫حرکت پالس فشاری‬

‫با باز و بسته کردن چوک‪ ،‬فشار دریل پایپ بصورت آنی تغییر نمی کند‪:‬‬

‫پالس فشاری با سرعت ‪ 1‬ثانیه بر ‪ 1000‬فوت از دالیز پایین رفته و با‬

‫همین سرعت از استرینگ باال می آید تا تغییر را در گیج فشار دریل‬
‫پایپ ایجاد کند‪.‬‬
‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪55‬‬

‫حرکت پالس فشاری‬

‫مثال) در چاهی با عمق ‪ 5000‬فوت چقدر طول می کشد تا اثر بسته شدن چوک را‬
‫روی فشار دریل پایپ ببینیم؟‬

‫زمان تاثیر=زمان پایین رفتن موج از دالیز (‪ 1000‬فوت بر ثانیه) ‪ +‬زمان باال آمدن از استرینگ تا‬
‫سطح (‪ 1000‬فوت بر ثانیه)‬
‫𝟎𝟎𝟎𝟓 𝟎𝟎𝟎𝟓‬
‫= زمان تاثیر‬ ‫‪+‬‬ ‫ثانیه 𝟎𝟏 =‬
‫𝟎𝟎𝟎𝟏 𝟎𝟎𝟎𝟏‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪56‬‬

‫‪28‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫مشکالت حین کشتن چاه‬

‫‪Problem‬‬ ‫‪Drillpipe‬‬ ‫‪Casing‬‬ ‫‪String‬‬ ‫‪Pit level‬‬

‫‪pressure‬‬ ‫‪pressure‬‬ ‫‪weight‬‬
‫‪Choke Washout‬‬

‫‪Choke Plugging‬‬
‫‪Hole in the string‬‬

‫‪Lost circulation‬‬

‫‪One nozzle blown out‬‬

‫‪One Nozzle pluged‬‬

‫‪Pump Failure‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪PAGE 57‬‬

‫روش ‪VOLUMETRIC‬‬
‫زمانی استفاده می شود که امکان گردش از استرینگ وجود نداشته باشد و کیک‬
‫شروع به مهاجرت کند‪.‬‬

‫استرینگ پالگ باشد‪.‬‬

‫استرینگ واش اوت یا بریده باشد‪.‬‬
‫استرینگ آف باتم باشد‪.‬‬
‫استرینگ در چاه وجود نداشته باشد (اتمام لوله باال)‪.‬‬
‫پمپ ها خراب باشند‪.‬‬
‫گاز شروع به مهاجرت کند‪.‬‬
‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪58‬‬

‫‪29‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫روش ‪VOLUMETRIC‬‬
‫برای مطالعه بیشتر‬
‫‪ .1‬ثبت ‪ SICP‬بعد از ثابت شدن (بعد از آن نرخ افزایش فشار‪ ،‬زیادتر می شود)‬
‫‪ .2‬الین آپ بسمت تریپ تانک یا استریپ تانک (دقت باال)‬
‫‪ .3‬اجازه می دهیم فشار کیسینگ ‪ 100 psi‬افزایش یابد‪.‬‬
‫𝑖𝑠𝑝‬
‫برای دالیز در باالی گاز (کیسینگ)‬ ‫‪ .4‬تعیین مقدار 𝑙𝑏𝑏‪ൗ‬‬

‫𝑖𝑠𝑝‬ ‫𝑡𝑓‪𝑀𝑢𝑑 𝐺𝑟𝑎𝑑𝑖𝑒𝑛𝑡 𝑝𝑠𝑖ൗ‬‬

‫(𝑟𝑜𝑡𝑐𝑎𝐹 𝑠𝑢𝑙𝑢𝑛𝑛𝐴‬ ‫= ) 𝑙𝑏𝑏‪ൗ‬‬
‫)𝑡𝑓‪𝐴𝑛𝑛.𝐶𝑎𝑝 (𝑏𝑏𝑙ൗ‬‬

‫اگر آف باتم هستیم و گاز ته چاه‪ ،‬باید کپ حفره را بجای کپ دالیز در فرمول باال منظور کنیم‪.‬‬
‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪59‬‬

‫روش ‪VOLUMETRIC‬‬
‫برای مطالعه بیشتر‬
‫‪ .5‬با افزایش فشار کیسینگ‪ ،‬باید به اندازه ای گل ترخیص کنیم تا فشار ته‬
‫چاه نهایتا برابر با فشار سازند شود‪ .‬در هر مرحله باید فشار کیسینگ از حد‬
‫‪ Min SICP‬کمتر نشود‪:‬‬
‫𝒊𝒔𝒑‬
‫(𝒓𝒐𝒕𝒄𝒂𝑭 ‪ + 𝟏𝟎𝟎 + 𝑨𝒏𝒏.‬اولیه𝑷𝑪𝑰𝑺 = کنونی𝑷𝑪𝑰𝑺 𝒏𝒊𝑴‬ ‫𝒅𝒆𝒕𝒏𝒆𝒗 𝒍𝒂𝒕𝒐𝒕‪) × 𝑽𝒎𝒖𝒅,‬‬
‫𝒍𝒃𝒃‬

‫‪ .6‬عملیات را تا زمانی ادامه می دهیم که فشار سطحی افزایشی باشد (گاز به‬
‫سطح رسیده‪ ،‬زیر چوک)‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪60‬‬

‫‪30‬‬
 7/14/2022

VOLUMETRIC ‫روش‬

‫ بشکه ترخیص‬5
‫ بشکه ترخیص‬5

‫ بشکه ترخیص‬5
1500 SICP: 600 psi

‫ بشکه ترخیص‬5
‫ بشکه ترخیص‬5
‫برای مطالعه بیشتر‬

‫ بشکه ترخیص‬5
1400 Ann. Cap: 0.0459 bbl/ft

‫ بشکه ترخیص‬5
Mud Gradient: 0.546 psi/ft

‫ بشکه ترخیص‬5
1300 Ann. Factor: 12 psi/bbl
‫ بشکه ترخیص‬5

Safety factor: 100 psi

‫ بشکه ترخیص‬5

1200
Minimum SICP

‫ بشکه ترخیص‬5

Range of increase: 100 psi

1100
‫ بشکه ترخیص‬5

1000
900
800
700
100 psi
600 Initial SICP
500
0 10 20 30 40 50 60
)‫حجم گل ترخیص شده (بشکه‬
‫نبئی‬.‫م‬ 61

VOLUMETRIC ‫روش‬
1500
‫ برای مطالعه بیشتر‬1400 SICP: 600 psi
Ann. Cap: 0.0459 bbl/ft
100 psi
1300 Mud Gradient: 0.546 psi/ft
100 psi
1200 Ann. Factor: 12 psi/bbl
100 psi Safety factor: 100 psi
1100
Range of increase: 100 psi
SICP

100 psi
1000
100 psi
900
100 psi
800
100 psi
700
100 psi
600 Initial SICP
500
0 10 20 30 40 50 60
)‫حجم گل ترخیص شده (بشکه‬

‫نبئی‬.‫م‬ 62

31
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫روش ‪VOLUMETRIC‬‬
‫این روش فقط برای باال آوردن گاز و انبساط آن می باشد و در آن گل سنگین‬
‫به درون چاه پمپ نمی شود‪.‬‬

‫استفاده از روش حجمی زمانی تمام می شود که تاپ گاز به چوک‬

‫برسد و اینکه فشار کیسنگ دیگر افزایش نیابد‪.‬‬

‫در ادامه برای کشتن چاه باید از ‪ Lubricate & Bleed off‬استفاده کرد‪.‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪63‬‬

‫‪LUBRICATE & BLEED OFF / TOP KILL‬‬

‫در این روش وقتی گاز به سطح رسیده است‪ ،‬گل سنگین را مرحله به مرحله از کیل الین پمپ کرده و اجازه می‬
‫دهیم پایین برود و جایگزین گاز و در ادامه گل سبک شود‪ .‬از چوک الین هم مقدار محاسبه شده گاز را ترخیص‬
‫می کنیم تا فشار ته چاه ثابت بماند‪.‬‬

‫‪ .1‬کیل ماد را آماده می کنیم‪.‬‬

‫‪ .2‬از کیل الین گل را پمپ کرده و اجازه می دهیم فشار مثال به اندازه ‪ 100‬پام افزایش یابد‪.‬‬
‫برای مطالعه بیشتر‬ ‫‪ .3‬ده تا ‪ 15‬دقیقه زمان می دهیم تا گل در چاه جابجا شود‪.‬‬
‫‪ .4‬مقدار ترخیص فشار را محاسبه می کنیم‪:‬‬

‫‪P1 = SICP before pumping‬‬ ‫‪P2 = stabilized SICP after pumping‬‬

‫𝟏𝟐𝑷‬
‫= 𝟑𝑷‬ ‫‪P3 = the pressure to bleed down to‬‬
‫𝟐𝑷‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪64‬‬

‫‪32‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪LUBRICATE & BLEED OFF‬‬

‫برای مطالعه بیشتر‬
‫گاز را به اندازه ‪ P3‬از چوک ترخیص می کنیم‪.‬‬
‫آنقدر ادامه می دهیم مراحل گفته شده را که گاز کامل خارج شود‪.‬‬
‫اگر چاه کشته نشد ‪ ‬ریگاپ اسنابینگ یونیت‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪65‬‬

‫‪LUBRICATE & BLEED OFF / TOP KILL‬‬

‫روش دیگر برای انجام تاپ کیل یا همان لوبریکیت و بلیدآف طبق ‪ RP59‬وقتی گاز به سطح‬
‫رسیده‪:‬‬

‫برای مطالعه بیشتر‬

‫‪ .1‬وزن کیل ماد را تا حد ممکن باال ببریم تا با کمترین حجم ممکن‪ ،‬چاه کنترل شود‪.‬‬

‫‪ .2‬مقدار مشخصی از گل را از کیل الین بدرون چاه می زنیم تا فشار به ماکسیمم لیمیت تعیین‬
‫شده برسد (‪ MAASP‬یا درصدی از ‪ Burst Pressure‬یا فشار کاریِ تجهیزات سطحی)‬

‫‪ .3‬اجازه می دهیم تا کیل ماد پایین برود‪.‬‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪66‬‬

‫‪33‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪LUBRICATE & BLEED OFF / TOP KILL‬‬

‫‪ .4‬با ترخیص گاز اجازه می دهیم فشار کیسینگ به اندازه هد کیل ماد پمپ شده کاهش یابد‪.‬‬
‫*** فقط گاز ترخیص شود!‬
‫حجم کیل ماد پمپ شده × وزن کیل ماد 𝒈𝒑𝒑 × 𝟑𝟓‬
‫برای مطالعه بیشتر‬ ‫= مقدار ترخیص فشار‬ ‫𝟐‬ ‫𝟐‬
‫قطر خارجی دریل پایپ ‪ −‬قطر داخلی کیسینگ‬

‫‪ .5‬پمپاژ کیل ماد و ترخیص فشار را تا جایی انجام می دهیم که گاز تمام شود‪.‬‬

‫‪ .6‬اگر فشار کیسینگ صفر نشد ‪ ‬ریگاپ اسنابینگ یونیت‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪67‬‬

‫بولهد کردن‬
‫زمانیکه گاز ‪ H2S‬وجود دارد بهتر است بولهد کنیم یا خطرات زیست محیطی ناشی از‬
‫ورود نفت و گاز به سطح‬

‫فاکتورهای مهم‪:‬‬
‫فشار شکست سازند در شو‬
‫فشار برست کیسینگ سطحی‬
‫فشار کاری تاج چاه و ‪BOP‬‬
‫تراوایی سازند‬

‫م‪.‬نبئی‬ ‫‪68‬‬

‫‪34‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫ویرایش تیر ‪1401‬‬

‫‪6.Equipment‬‬ ‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪1‬‬

‫انتخاب ‪BOP‬‬
‫در خشکی و دکل جکاپ‪ ،‬انتخاب ‪ BOP‬براساس ‪ MASP‬می باشد‪:‬‬
‫‪Maximum Anticipated Surface Pressure‬‬
‫حداکثر فشار سطحی قابل انتظار بعد از بستن چاه‬
‫فرض بر این است که کل چاه از گاز پرشده است (گرادیان گاز ‪.)0.05-0.1 psi/ft‬‬

‫مثال) فشار مخزن ‪ 12000‬پام در عمق ‪ 14000‬فوت‪ .‬فشار کاری ‪ BOP‬چقدر باید باشد؟‬
‫𝑖𝑠𝑝 ‪𝑀𝐴𝑆𝑃 = 12000 − 0.1 × 14000 = 10600‬‬
‫حتما باید ‪ BOP‬پانزده هزاری یا ‪ 15K‬استفاده شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪2‬‬

‫‪1‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫دایورتر‬
‫دایورتر یک هایدریل سایز بزرگ با فشار کاری کم‬
‫(حداقل ‪ 500‬پام) است که برای منحرف کردن‬
‫جریان از چاه مورد استفاده قرار می گیرد‪.‬‬
‫‪ 29 ½” 500psi‬یا ‪49 ½” 500psi‬‬

‫دایورتر تشکیل شده از یک هایدریل بزرگ‪ ،‬دو‬

‫عدد بال ولو هیدرولیک و دو عدد لوله‬
‫خروجی (‪ )Vent Line‬و سیستم کنترل که‬
‫برای انحراف دادن جریان چاه به فاصله امنی از‬
‫ریگ فلور مورد استفاده قرار می گیرد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪3‬‬

‫قسمت های اصلی دایورتر کدامند؟ (‪ 2‬مورد)‬

‫الف‪ :‬یک فورانگیر از نوع رم دار با فشار کاری باال و قطر داخلی بزرگ‬

‫ب‪ :‬لوله های خروجی به حد کافی کوچک برای اعمال پس فشار به چاه‬

‫ج‪ :‬یک فورانگیر دالیزی با فشار کاری کم و قطر زیاد‬

‫د‪ :‬یک لوله خروجی با قطر مناسب برای خروج گاز بسمت گاز زدا‬

‫ن‪ :‬یک لوله خروجی با قطر مناسب برای خروج گاز در فاصله مناسب از ریگ‬
‫فلور‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪4‬‬

‫‪2‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪HYDRIL MSP DIVERTER‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪5‬‬

‫‪BUILT IN‬‬
‫‪DIVERTER‬‬
‫در دکل های دریایی جدیدتر دایورتر‬
‫از نوع ‪ Built in‬بوده و زیر ‪Rotary‬‬
‫‪ Table‬قرار می گیرد در همه سکشن ها‬
‫(‪insert‬های آن فقط در تاپ هول قرار‬
‫داده می شوند)‪.‬‬

‫به این نمونه ‪ Integral‬یا ‪Insert Type‬‬

‫هم گفته میشه‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪6‬‬

‫‪3‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪BUILT IN DIVERTER‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪7‬‬

‫دایورتر‬
‫دایورتر برای حبس کردن فشار و بستن چاه طراحی نشده است فقط منحرف کردن جریان‬

‫سایز خروجی ها در ‪ Surface Diverter‬حداقل ‪ 8‬اینچ و در ‪ Subsea Diverter‬حداقل ‪ 12‬اینچ‬

‫می باشد (‪.)API STD64‬‬

‫خروجی ها بهتر است بدون زانو و خم و باید دارای طول کافی باشند‪.‬‬
‫ولوها باید الزاما فول بور بوده و بصورت هیدرولیکی عمل کنند‪.‬‬
‫ولوها الزاما باید دارای نشانگر فیزیکی باز‪/‬بسته باشند‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪8‬‬

‫‪4‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫تست دایورتر (‪) STD64‬‬

‫تست های اولیه در کارخانه سازنده (‪:)FAT: Factory Acceptance Testing‬‬
‫برای مطالعه بیشتر‬
‫‪ Hydrostatic Proof Test.1‬توسط آب یه اندازه ‪RWP‬‬
‫‪ .1.1‬افزایش فشار تا ‪ RWP‬و نگهداشتن حداقل بمدت ‪ 3‬دقیقه از زمان تثبیت فشار ‪ ‬بدون نشتی ظاهری‬
‫‪ .2.1‬ترخیص فشار به صفر‬
‫‪ .2.2‬افزایش فشار تا ‪ RWP‬و نگهداشتن حداقل بمدت ‪ 15‬دقیقه ‪ ‬بدون نشتی ظاهری‬
‫‪ .2‬چمبر تست (سیستم هیدرولیک)‬
‫تست سیستم هیدرولیک حداقل به میزان ‪ 1.5‬برابر ‪ RWP‬چمبرها‬
‫‪ .3‬تست دریفت‬
‫‪ 30‬دقیقه بعد از باز کردن دایورتر‪ ،‬دریفت از داخل آن عبور داده می شود ‪ ‬باید بدون اعمال وزن رد شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪9‬‬

‫تست دایورتر (‪) STD64‬‬

‫تست فشار دوره ای‬
‫مجموعه دایورتر تا ولو فلوالین‪/‬ونت الین باید هر ‪ 90‬روز یا بین هر ‪ 2‬چاه (هر کدام طوالنی تر بود)‪ ،‬به اندازه‬
‫فشارِ کاری (‪ )RWP‬تست فشار شوند بمدت حداقل ‪ 5‬دقیقه و بدون نشتی ظاهری‬
‫فانکشن تست‬
‫بصورت هفتگی باید انجام شود‪.‬‬
‫فلو تست‬
‫در ابتدای هر چاه با پمپاژ آب یا سیال حفاری در دایورتر بسته‪ ،‬کل مسیر از نظر نشتی و وایبریشن چک شود‪.‬‬
‫چمبر تست‬
‫بصورت سالیانه به اندازه ‪ RWP‬سیستم هیدرولیک‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪10‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫فعال کردن دایورتر‬

‫‪ .1‬باز کردن خروجی ها (براساس جریان باد)‬
‫‪ .2‬بستن فلوالین‬
‫‪ .3‬بستن دایورتر‬
‫‪ .4‬پمپاژ با ‪ gpm‬باال‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪11‬‬

‫دایورتر را چطور فعال کنیم؟‬

‫الف‪ :‬بستن دایورتر و سپس باز کردن الین های خروجی‬

‫ب‪ :‬بستن دایورتر و الین های خروجی در یک زمان‬

‫ج‪ :‬ابتدا الین های خروجی را باز و سپس دایورتر بسته شود‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪12‬‬

‫‪6‬‬
 7/14/2022

:BOP ‫هدف استفاده از‬

‫ کیسینگ و‬،‫ تیوبینگ‬،‫ بستن چاه و نشت بندی دور دریل پایپ‬:‫الف‬
‫الینر همراه با امکان گردش‬

‫ بستن چاه و نشت بندی چاه خالی و امکان کشتن چاه بروش حجمی‬:‫ب‬

‫ توانایی استریپ کردن‬:‫ج‬

BSR ‫ بریدن دریل پایپ یا تیوبینگ در صورت وجود‬:‫د‬

‫ به سمت چوک منیفولد‬BOP ‫ن) گردش از داخل‬

‫ نبئی‬.‫م‬ 13

BOP ‫چیدمان‬
API RP53 ‫طبق‬
A = annular type blowout preventer.
G = rotating head.
R = single ram type preventer with one
set of rams: pipe, blind or shear as
operator prefers.
Rd = double ram type preventer with two
sets of rams, positioned
as operator prefers.
Rt = triple ram type preventer with three
sets of rams, positioned as
operator prefers.
.S = spool with side outlet connections
for choke and kill lines.
K = 1,000 psi rated working pressure
10K - 13 5/8 – RSRRAG
‫ نبئی‬.‫م‬ 14

7
 7/14/2022

BOP ‫چیدمان‬

API STD-53 codes for

blowout preventer
arrangements
are:
A = annular type blowout preventer.
R = single ram type preventer with one
set of rams: pipe, blind or shear as
operator prefers.
K = 1,000 psi rated working pressure
Class:‫تعداد رمزها و هایدریل‬
Class 4-A-R3
Size 13 5/8”

Rated Working
API RP53 ‫نام گذاری قدیم طبق‬ Pressure
10K - 13 5/8 – RSRRAG
2K 2,000 psi Class 2
API STD 53 ‫نام گذاری جدید طبق‬ 3K 3,000 psi Class 2
Class 4-A-R3 5K 5,000 psi Class 3
Size 13 5/8” 10K 10,000 psi Class 4
15K 15,000 psi Class 5
20K 20,000 psi Class 6

‫ نبئی‬.‫م‬ 16

8
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫سوال) یک ‪ BOP‬با مشخصات زیر دارای چه قسمت هایی است؟‬

‫‪Class 6-A2-R4‬‬
‫یک ‪ BOP‬حداکثر بیست هزاری با ‪ 2‬تا هایدریل و ‪ 4‬تا رم‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪17‬‬

‫وقتی گفته می شود فورانگیر ‪ 13-5/8‬اینچ ‪ ،15K‬عدد ‪ 13-5/8‬به چه‬

‫معنی است؟‬

‫الف‪ :‬قطر خارجی فلنج یا هاب‬

‫ب‪:‬قطر خارجی فورانگیر‬
‫ج‪ :‬قطر پیستون هیدرولیک فورانگیر‬
‫د‪ :‬قطر داخلی مجموعه فورانگیر‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪18‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫انواع تست ‪BOP‬‬

‫‪Shell Proof Test‬‬
‫توسط کارخانه سازنده انجام می شود‪ 1.5 .‬برابر فشار کاری ‪BOP‬‬

‫‪Initial Test‬‬
‫بعد از تحویل گرفتن ‪ BOP‬در دکل برای اولین بار انجام می شود‪ .‬برای هایدریل ‪70%‬‬
‫‪ RWP‬و برای مابقی اجزا ‪( 100% RWP‬تست حتما با آب صورت گیرد)‬
‫‪Subsequent Pressure Test‬‬
‫تست معمول ‪ BOP‬در حین عملیات حفاری (می تواند با آب یا سیال حفاری انجام شود)‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪19‬‬

‫فانکشن تست‬
‫فانکشن تست فورانگیر حداقل یکبار در هفته (تست فشار را هم می‬
‫توان بعنوان فانکشن تست در نظر گرفت)‪.‬‬

‫*** نیاز به فانکشن تست بالیند‪/‬شی یر رم بصورت هفتگی نیست‬

‫ولی فاصله ‪ 2‬تست بیشتر از ‪ 21‬روز نشود‪.‬‬

‫فانکشن تست ریموت چوک‪ ،‬چوک دستی و سیفتی ولو بصورت روزانه‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪20‬‬

‫‪10‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪SUBSEQUENT BOP TEST‬‬

‫بعد از برپایی تجهیزات (‪)Nipple Up‬‬
‫بعد از تعمیر روی ‪BOP‬‬
‫درخواست کارفرما‬
‫زمان بین ‪ 2‬تست بیشتر از ‪ 21‬روز نشود‪.‬‬

‫برای مدت زمان ‪ 5‬دقیقه ‪Low Pressure: 250-350 psi‬‬

‫مدت زمان ‪ 5‬دقیقه بعد از ثابت شدن ‪High Pressure: < MASP or RWP well Head‬‬
‫‪ Rated Working Pressure‬یا ‪ RWP‬فشار کاری می باشد‪.‬‬
‫*‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪21‬‬

‫‪FREQUENT BOP TEST‬‬

‫همه تجهیزات درگیر در کنترل چاه باید همزمان با تست ‪ ،BOP‬تست شوند‪:‬‬

‫کانکشن های کیلی‪ ،‬کیلی کاک و ‪ iBOP‬در تاپ درایو‪ ،‬همه باید به اندازه فشار تست ‪،BOP‬‬
‫تست شوند‪.‬‬

‫*** کیلی باید دارای ‪ 2‬سیفتی ولو (‪ )Upper Kelly Cock & Lower Kelly Cock‬باشد‬
‫*** تاپ درایو هم باید دارای ‪ 2‬عدد ‪ iBOP‬بوده که پایینی‪ ،‬قابلیت باز و بسته شدن با دست‬
‫را نیز باید دارا باشد‪.‬‬

‫سیفتی ولو و گری ولو نیز باید همزمان و به اندازه فشار تست ‪ ،BOP‬تست شوند‪.‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪22‬‬

‫‪11‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫تست فشار هایدریل‬

‫تست فشار طبق نظر کارفرما یا نیاز عملیاتی حتما باید انجام شود و حداقل یکبار در هر ‪ 21‬روز‬

‫‪Low pressure of 250 to 350 psi‬‬

‫‪High pressure < MASP or 70% of Rated Working Pressure‬‬
‫بمدت ‪ 5‬دقیقه بعد از ثابت شدن فشار‬

‫مثال) تست فشار باال برای هایدریل سه هزاری ماکسیمم چقدر است؟‬
‫‪70% x 3000 = 2100 psi‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪23‬‬

‫‪CHAMBER TEST‬‬
‫چمبرهای ‪ BOP‬باید با ماکسیمم فشار کومی تست شوند‪:‬‬
‫هر سال یکبار‬
‫بعد از تعویض یا تعمیر چمبر‬
‫طبق درخواست کارفرما‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪24‬‬

‫‪12‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫مدارک تست ‪BOP‬‬

‫چارت فشار مربوط به تست هر جزء به همراه نام تجهیز‪ ،‬فشارِ کاری و فشار‬
‫تست‪ ،‬سیال تست باید ثبت شود‪.‬‬

‫چارت به امضای سیمانکار (اپراتور پمپ)‪ ،‬تولپوشر‪ OIM/‬و کمپانی من برسد‪.‬‬

‫حداقل به مدت ‪ 6‬ماه در آفیس (کمپانی من‪/‬تولپوشر) نگه داشته شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪25‬‬

‫‪BOP TEST‬‬
‫پالگ تستر‬
‫سایدولوهای هد اسپول باز باشد‪.‬‬
‫حتما یک ست اورینگ اضافه در دکل موجود باشد‪.‬‬
‫اگر پالگ تستر در اسپول نشت بندی نکرد‪ ،‬چند استند لوله‬
‫یا هوی ویت بعنوان دنباله ته آن بسته شده و در اسپول‬
‫نشانده شود‪.‬‬
‫پالگ تستر بعد از دریافت در دکل‪ ،‬در صورت امکان با بیرون‬
‫آوردن اورینگ‪ ،‬درون اسپول مربوطه چک شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪26‬‬

‫‪13‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪BOP TEST‬‬
‫کاپ تستر‬
‫به ته یک استند بسته شده و درون چاه برده می شود‪.‬‬
‫استند به تاپ درایو میکاپ نشود و حتما باز باشد تا در صورت نشتی‪،‬‬
‫فشار به چاه اعمال نشود‪.‬‬
‫*** تست شدن همزمان ‪ BOP‬و نک کیسینگ داخل اسپول‬
‫*** نمی توان رمز برشی کور را با آن تست کرد‪.‬‬

‫*** استندی که به کاپ تستر وصل می شود باید تحمل کشش کافی‬
‫ناشی از اعمال فشار روی کاپ تستر را داشته باشد‪.‬‬
‫𝒓𝒆𝒕𝒔𝒆𝑻 𝒑𝒖𝑪𝑨 × 𝒕𝒔𝒆𝑻𝑷 > 𝒆𝒑𝒊𝑷 𝒇𝒐 𝒉𝒕𝒈𝒏𝒆𝒓𝒕𝑺 𝒆𝒍𝒊𝒔𝒏𝒆𝑻‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪27‬‬

‫سوال؟‬
‫اگر به یک ‪ BOP‬ده هزاری‪ ،‬یک فلنج ‪( 5K‬پنج هزاری) نصب شود‪ ،‬فشار کاری ‪BOP‬‬
‫چقدر می شود؟‬

‫فشار کاری ‪ BOP‬یا ‪ RWP‬به اندازه تحمل ضعیف ترین قسمت آن است‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪28‬‬

‫‪14‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫سوال؟‬
‫در یک دکل با مشخصات زیر‪ BOP ،‬را حداکثر تا چه فشاری می توان تست کرد؟‬
‫مجموعه فورانگیر ده هزاری‬
‫استندپایپ ده هزاری‬
‫کیلی هوز پنج هزاری‬
‫چوک ده هزاری‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪29‬‬

‫زمان بستن رمزها و هایدریل‬

‫کلیه رمزها و ‪HCR‬ها در همه سایزها باید زیر ‪ 30‬ثانیه بسته شوند‪.‬‬

‫هایدریل کوچکتر از ¾ ‪ 18‬اینچ‪ ،‬زیر ‪ 30‬ثانیه‬

‫هایدریل بزرگتر یا مساوی ¾ ‪ 18‬اینچ‪ ،‬تا ‪ 45‬ثانیه‬

‫“ ‪For small than 18-3/4‬‬ ‫‪Under 30 sec‬‬

‫‪Response time‬‬

‫‪For 18-3/4 in & larger‬‬ ‫‪Under 45 sec‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪30‬‬

‫‪15‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫فلنج ها‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪31‬‬

‫فلنج‬
‫فلنج ‪6BX‬‬ ‫فلنج ‪6B‬‬
‫• از فشار کاری ‪ 5000‬تا ‪ 20000‬پام‬ ‫تا فشار کاری ‪ 5000‬پام‬
‫• رینگ گسکت ‪BX‬‬ ‫رینگ گسکت های ‪ R‬و ‪RX‬‬

‫• ‪Face to Face Flange‬‬

‫‪32‬‬

‫‪16‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫فلنج ‪6B‬‬
‫مورد استفاده در ولهدها و تجهیزات زیر پنج هزاری‬
‫وقتی دو فلنج روی هم بسته می شوند‪ ،‬فاصله ای بین آنها وجود دارد‪.‬‬
‫اگر اتصال در مجاورت شوک و ضربه قرار گیرد‪ ،‬ممکن است شل شود‪.‬‬
‫نیاز به آچار کشی دوره ای دارد‪.‬‬

‫‪33‬‬

‫فلنج ‪6BX‬‬
‫در ولهدها و ‪BOP‬های باالی پنج هزاری‬
‫عالوه بر رینگ گسکت‪ ،‬لبه فلنج ها روی هم نشسته و به نشت بندی کمک می کنند‪.‬‬
‫بنابراین در اثر شوک و ضربه شل نمی شود (مناسب برای اتصاالت ‪ BOP‬و چوک منیفولد)‬

‫‪34‬‬

‫‪17‬‬
 7/14/2022

‫رینگ گسکت‬

35

PRESSURE ENERGIZED RING GASKETS

.‫ هستند‬Pressure Energized ،BX ‫ و‬RX ‫رینگ های‬

36

18
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪RX, PRESSURE ENERGIZED‬‬

‫این رینگ دارای قطر خارجی بزرگتر از شیار روی فلنج (‪ )Ring Groove‬است‪.‬‬
‫وقتی داخل شیار انداخته می شود‪ ،‬از سمت بیرون به دیواره شیار چسبیده و از سمت داخل‬
‫‪ loose‬می باشد‪.‬‬
‫با سفت کردن مهره ها‪ ،‬لبه خارجی رینگ کامال به شیار چسبیده و نشت بندی اولیه را ایجاد‬
‫می کند‪.‬‬
‫با ادامه سفت کردن مهره ها‪ ،‬لبه داخلی رینگ نیز می چسبد ولی سطح درگیری لبه خارجی‬
‫بیشتر است‪.‬‬
‫با ادامه سفت کردن مهره ها‪ ،‬رینگ هم عمودی و هم افقی کمپرس می شود‪.‬‬
‫طراحی رینگ بگونه ایست که با اعمال فشار از داخل‪ ،‬لبه های بیرونی را بیشتر به فلنج می‬
‫فشارد و نشت بندی باالتری را ایجاد می کند‪.‬‬

‫‪37‬‬

‫رینگ ‪ RX‬وقتی داخل شیار قرار می گیرد‪ ،‬لبه داخلی آن آزاد بوده و قبل از سفت‬
‫کردن نات و بولت ها‪ ،‬تماسی با شیار ندارد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪38‬‬

‫‪19‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪BX, PRESSURE ENERGIZED‬‬

‫رینگ ‪ BX‬دارای قطر خارجی بزرگتر از شیار فلنج (‪ )Ring Groove‬می باشد‪.‬‬
‫با انداختن رینگ در شیار‪ ،‬لبه خارجی با شیار درگیر شده و لبه داخلی آزاد می باشد‪.‬‬
‫با سفت کردن مهره ها‪ ،‬رینگ بصورت عمودی و افقی فشرده شده‪ ،‬لبه داخلی درگیر و‬
‫‪ Face‬دو فلنج نیز به هم می چسبد‪.‬‬
‫وجود فشار در داخل رینگ گسکت سبب ‪ Stretch‬آن شده و لبه خارجی رینگ را‬
‫بیشتر به شیار می فشارد که در نهایت باعث نشت بندی باالتر می گردد ( ‪Pressure‬‬
‫‪.)Energized‬‬

‫در نهایت تورگ اعمالی‪ %40 ،‬از سطح شیار در دو طرف رینگ درگیر می شود ولی اصل‬
‫نشت بندی را قسمت بیرونی رینگ انجام می دهد‪.‬‬

‫‪39‬‬

‫وضعیت ‪ ( RING GROOVE‬شیار فلنج)‬

‫نشت بندی نهایی در حدود ‪ %60‬از سطح عمودی دیواره شیار انجام می گیرد (سمت بیرونی‬
‫شیار)‪.‬‬

‫بصورت ظاهری این قسمت باید وضعیت خوبی داشته باشد‪.‬‬

‫کف شیار هیچ تماسی با رینگ نداشته و نقشی در نشت بندی ایفا نمی کند‪ .‬بنابراین وضعیت‬
‫کف شیار مهم نیست‪.‬‬
‫دیواره سمت داخل شیار نیز در نشت بندی به مهمی دیوار خارجی نیست و داشتن سطح صاف‬
‫در حدی که به رینگ اجازه سر خوردن و نشستن بدهد کافیست‪.‬‬

‫‪40‬‬

‫‪20‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫تمیزکاری شیار فلنج ( ‪) RING GROOVE‬‬

‫استفاده از دیزل‪ ،‬برس سیمی و پارچه برای زنگ زدایی‬
‫شستن با آب و خشک کردن با هوز هوا‬
‫انداختن رینگ گسکت داخل آن‬

‫‪41‬‬

‫هایدریل‬
‫می تواند روی سایزهای مختلف لوله ببندد‪.‬‬
‫روی ‪ Kelly‬شش پر راحت بسته شده و فشار را نگه می دارد‪ .‬روی مته و ‪ Kelly‬چهارپر‬
‫نمی تواند فشار را نگه دارد (طبق ‪.)RP53‬‬

‫روی چاه خالی (‪ )Open Hole‬بسته می شود (فقط یکبار و بعد از آن باید تعویض شود)‪.‬‬
‫روی کویل و وایرالین هم می تواند بسته شود‪.‬‬

‫با تنظیم فشار پشت هایدریل میتوان در چاه بسته لوله ها را حرکت داد و استریپ کرد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪42‬‬

‫‪21‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫استریپ کردن با هایدریل‬

‫فشار منیفولد هایدریل ‪ 500‬تا ‪ 1500‬پام می باشد‪.‬‬

‫‪ .1‬میکاپ سیفتی ولو و قرار دادن آن در حالت بسته‬

‫‪ .2‬میکاپ ‪ Grey Valve‬روی سیفتی ولو و جدا کردن هندل‬
‫‪ .3‬باز کردن سیفتی ولو (‪)Open‬‬
‫‪ .4‬تنظیم کردن فشار پشت هایدریل به کمترین اندازه ای که با حرکت لوله‪ ،‬نشت بندی آن‬
‫برقرار باشد‪.‬‬
‫‪ .5‬کم کردن فشار موقع رد شدن تولجوینت (طبق دستورالعمل سازنده)‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪43‬‬

‫استریپ کردن با هایدریل‬

‫‪ .6‬به ازای هر استند که داخل چاه رانده می شود‪ ،‬بصورت مرحله ای به اندازه دیس ‪ +‬کپ استند‪،‬‬
‫گل از چوک در ‪ Stripping Tank‬یا ‪ Trip Tank‬ترخیص شود (‪.)Close End Displacement‬‬
‫‪ .7‬داخل لوله با گل پرایم شود (بدون میکاپ کردن با هوز پر شود)‪.‬‬

‫می توان باالی هایدریل روغن یا دیزل ریخت‪.‬‬

‫می توان اجازه داد حین راندن لوله‪ ،‬مقداری از گل از دور هایدریل باال بیاید و آن را روانکاری‬
‫کند‪.‬‬

‫*برای استریپ اوت (بسمت باال) هم باید فشار هایدریل را تنظیم کرد و به ازای دیس ‪ +‬کپ هر‬
‫استند لوله کنار گذاشته شده‪ ،‬گل از کیل الین بداخل چاه زد (‪.)Close End Displacement‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪44‬‬

‫‪22‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪Strip in‬‬ ‫‪Strip out‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪45‬‬

‫استریپ کردن با رمزها‬

‫‪Ram to Ram Stripping‬‬
‫با داشتن دو عدد رمز باال و پایین و باز و بسته کردن آن ها برای عبور تولجوینت‪ ،‬می توان‬
‫عملیات استریپ را انجام داد‪.‬‬

‫بعد از میکاپ کردن سیفتی ولو و گری ولو‪:‬‬

‫‪ .1‬رمز باال بسته است‪ ،‬استرینگ را بسمت پایین حرکت می دهیم تا تولجوینت به باالی‬
‫تاپ رمز برسد‪.‬‬
‫‪ .2‬باتم رمز را بسته‪ ،‬فشار بین دو رمز را از طریق چوک در تریپ تانک یا استریپ تانک‬
‫ترخیص می کنیم‪.‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪46‬‬

‫‪23‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫استریپ کردن با رمزها‬

‫‪ .3‬استرینگ را بسمت پایین حرکت می دهیم تا تولجوینت به باتم رمز برسد‪.‬‬
‫‪ .4‬تاپ رمز را بسته و بین دو رمز فشار می زنیم (به اندازه فشار بسته چاه ‪)SICP‬‬
‫‪ .5‬رمز پایین را باز کرده و استرینگ را بسمت پایین حرکت می دهیم‪.‬‬
‫‪ .6‬در طول حرکت یک استند‪ ،‬در مجموع به اندازه کپ ‪ +‬دیس استند باید گل از چاه‬
‫ترخیص شود (‪.)Close End Displacement‬‬
‫‪ .7‬داخل رشته به اندازه کپ استند‪ ،‬پرایم شود (با هوز پر شود)‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪47‬‬

‫هایدریل‬
‫‪Hydril:‬‬
‫”‪Model “GK‬‬
‫”‪Model “GL‬‬ ‫برای مطالعه بیشتر‬

‫”‪Model “GX‬‬
‫”‪Model “MSP‬‬
‫‪Shaffer:‬‬
‫‪Shaffer Spherical.‬‬

‫‪Cameron Cooper:‬‬
‫”‪Type “D‬‬
‫”‪Type “DL‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪48‬‬

‫‪24‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪HYDRILL GK‬‬
‫برای استفاده در آب های عمیق طراحی‬
‫شده و سپس به خشکی راه پیدا کرده‬
‫است‪.‬‬ ‫برای مطالعه بیشتر‬

‫‪ Well Pressure Assist‬می باشد‪:‬‬

‫با باال رفتن فشار چاه باید فشار روغن‬
‫پشت هایدریل را کم کرد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪49‬‬

‫‪HYDRIL GL‬‬
‫‪Well Pressure Assist‬‬

‫برای مطالعه بیشتر‬

‫دارای ‪Secondary Closing Chamber‬‬
‫برای کمک به بسته نگه داشتن هایدریل در‬
‫دکل های نیمه شناور و آب های عمیق‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪50‬‬

‫‪25‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪HYDRILL GX‬‬
‫دارای کارایی باال‬
‫برای مطالعه بیشتر‬
‫حجم روغن کمتر‬
‫استروک کوچکتر و باز و بسته شدن سریعتر‬

‫‪Well Pressure Assist‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪51‬‬

‫‪HYDRILL GX‬‬
‫‪Hydrill GX, 18 ¾”, 10K‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪52‬‬

‫‪26‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫مثال) اگر فشار بسته چاه‪ 3000 ،‬پام شود‪ ،‬برای بستن هایدریل روی لوله ½ ‪3‬‬
‫اینچ‪ ،‬فشار رگوالتور هایدریل چقدر باید باشد؟‬
‫‪ 1300‬پام‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪53‬‬

‫بستن هایدریل روی چاه بدون لوله)‪Complete Shut Off (CSO‬‬

‫مثال) فشار الزم برای بستن هایدیل روی چاه بدون لوله ای که ‪ 3000‬پام فشار دارد‪ ،‬چقدر است؟‬
‫‪ 2300‬پام‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪54‬‬

‫‪27‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪MSP HYDRIL‬‬
‫این هایدریل ‪ Well Pressure Assist‬می باشد‪.‬‬

‫برای مطالعه بیشتر‬

‫بیشتر در سایزهای ½‪ 29-‬اینج و باالتر بعنوان‬

‫دایورتر مورد استفاده قرار می گیرد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪55‬‬

‫‪SHAFER‬‬
‫برای فشار های زیاد‬ ‫برای فشار های کم‬
‫‪ Well Pressure Assist‬نیست‬ ‫‪ Well Pressure Assist‬نیست‬
‫برای مطالعه بیشتر‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪56‬‬

‫‪28‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫)‪SHAFER ANNULAR (BALANCED‬‬

‫هر چه قطر لوله بیشتر باشد‪ ،‬فشار هایدریل را باید کمتر کنیم‪.‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪57‬‬

‫‪CAMERON D & DL‬‬

‫‪ Well Pressure Assist‬نمی باشد‪.‬‬
‫دارای ‪ weep hole‬می باشد‪.‬‬
‫برای مطالعه بیشتر‬
‫در فشارهای باال کارایی خوبی دارد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪58‬‬

‫‪29‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫الستیک هایدریل‬
‫‪ :Natural‬گل پایه آبی‪ 225 ،‬تا ‪ -30‬درجه فارنهایت‪ ،‬مقاوم در برابر ‪H2S‬‬

‫‪ :Nitrile‬گل روغنی‪ 190 ،‬تا ‪ 20‬درجه فارنهایت‬

‫‪ :Neoprene‬گل روغنی‪ 170 ،‬تا ‪ -30‬درجه فارنهایت‪ ،‬مقاوم در برابر ‪H2S‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪59‬‬

‫در رابطه با فورانگیز دالیزی کدامیک از موارد زیر درست هستند؟ (‪3‬‬
‫مورد)‬

‫الف‪ :‬از آن می توان بعنوان کنترل ثانویه استفاده کرد‪.‬‬

‫ب‪ :‬برای بسته شدن روی هر چیزی در چاه طراحی شده است‪.‬‬
‫ج‪ :‬نمی تواند دور کیلی ‪4‬پر یا ‪6‬پر را نشت بندی کند‪.‬‬
‫د‪ :‬به تولجوینت اجازه رد شدن نمی دهد‪.‬‬
‫ن‪ :‬با داشتن نشت بندی مناسب اجازه باال پایین کردن و چرخاندن رشته را می‬
‫دهد‪.‬‬
‫و‪ :‬فشار پشت آن را براساس نیاز می توان تغییر داد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪60‬‬

‫‪30‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪Rams:‬‬
‫‪1. Fixed Bore Pipe Ram, FBR‬‬
‫رم‬
‫‪2. Variable Bore Pipe Ram, VBR‬‬
‫‪3. Shear Blind Ram, SBR‬‬ ‫رم ها فقط می توانند فشار را از زیر نگه دارند‪.‬‬

‫دارای پکر در باال و جلوی خود می باشند‪.‬‬

‫پکرها بین دو بخش فلزی محصور شده اند تا در حین بسته‬

‫شدن از هم پاشیده نشوند (جلوگیری از ‪.)Extrusion‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪61‬‬

‫‪Rams:‬‬
‫‪1. Fixed Bore Pipe Ram, FBR‬‬
‫رم‬
‫‪2. Variable Bore Pipe Ram, VBR‬‬
‫‪3. Shear Blind Ram, SBR‬‬
‫می توان روی پایپ رم‪ ،‬وزن استرینگ را سلک کرد (هنگ آف)‪.‬‬

‫شی یر بالیند رم طراحی شده تا لوله را بریده و ‪ Seal‬کند‪.‬‬

‫طبق استاندارد ‪ 53‬همه رم ها باید طوری طراحی بشن که با‬

‫فشار ‪ 1500‬بسته شده و نشت بندی کنند (غیر از شی یر بالیند)‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪62‬‬

‫‪31‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪FIXED BORE RAM, FBR‬‬

‫روی یک سایز لوله بسته می شود (روی تولجوینت بسته نشود)‪.‬‬

‫برای بسته شدن نیاز به ‪ 1500‬پام فشار روغن دارد‪.‬‬

‫وظیفه ‪ Extrusion plate‬جلوگیری از خرد شدن و واپاشی پکر‬

‫جلو و همچنین ‪ Feed‬کردن پکر برای درگیری بیشتر با لوله می‬
‫باشد‪.‬‬

‫*فقط فشار را از زیر نگه میدارد‪.‬‬

‫** قابلیت هنگ آف‬
‫قبل از راندن کیسینگ باید تاپ رمز عوض شود (بعد از لوله‬
‫باالی آخر تاسطح و قبل از راندن کیسینگ)‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪63‬‬

‫‪Top Seal‬‬

‫‪Extrusion plate‬‬

‫‪Front Seal‬‬
‫‪Ram Packer‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪64‬‬

‫‪32‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪FIXED BORE RAM, FBR‬‬

‫چقدر میشه وزن سلک کرد؟‬
‫حداکثر وزن استرینگ (کیلوپوند)‬ ‫سایز رم فیکس‬
‫‪425‬‬ ‫½‪3‬‬
‫‪550‬‬ ‫½‪4‬‬
‫‪600‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪600‬‬ ‫½‪5‬‬
‫‪600‬‬ ‫‪6 5/8‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪65‬‬

‫کدامیک از موارد زیر در رابطه با رم های فیکس درست هستند؟ (‪ 3‬مورد)‬

‫الف‪ :‬طبق طراحی باید فشاری به اندازه فشار کاری را از زیر نگه دارند‪.‬‬

‫ب‪ :‬باید مکانیسم قفل داشته باشند‪.‬‬

‫ج‪ :‬طبق طراحی باید فشاری به اندازه فشار کاری را هم از باال و هم از پایین نگه دارند‪.‬‬

‫د‪ :‬می توان وزن رشته را روی آن ها سلک کرد‪.‬‬

‫ن‪ :‬رم های ثابت می توانند روی سایزهای مختلف لوله بسته شوند‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪66‬‬

‫‪33‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪VARIABLE BORE RAM, VBR‬‬

‫دور لوله با سایزهای مختلف بسته می شود‪.‬‬
‫مثال ½ ‪ 4‬تا ‪ 7‬اینچ‬
‫‪ 2 7/8‬تا ‪ 5‬اینچ‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪67‬‬

‫‪SHEAR BLIND RAM‬‬

‫برای بریدن و نشت بندی کردن (‪ )Seal‬لوله در حین فوران استفاده می شود‪.‬‬

‫بدون وجود لوله چاه رو می بندد‪.‬‬

‫کالر را نمی تواند ببرد‪.‬‬

‫برای بریدن لوله باید ابتدا بای پس را زد تا بتوان‬

‫با ماکسیمم فشار کومی‪ ،‬لوله را برید‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪68‬‬

‫‪34‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪BLIND RAM‬‬
‫فقط روی چاه خالی بسته می شود‪.‬‬

‫با وجود لوله کارایی ندارد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪69‬‬

‫‪SHEAR RAM‬‬
‫فقط برای بریدن‬
‫نشت بندی نمی کند‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪70‬‬

‫‪35‬‬
 7/14/2022

CASING SHEAR RAM

‫فقط برای بریدن‬
.‫نشت بندی نمی کند‬

‫ نبئی‬.‫م‬ 71

Shear Ram Shear Blind Ram

‫ نبئی‬.‫م‬ 72

36
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫هدف از طراحی رم ها چیست؟‬

‫الف‪ :‬نگه داشتن فشار فقط از باال‬
‫ب‪ :‬نگه داشتن فشار فقط از زیر‬
‫ج‪ :‬نگه داشتن فشار از دو طرف‬

‫کاربرد اصلی شی یر بالیند رم چیست؟‬

‫الف‪ :‬برای بریدن لوله و همزمان بستن چاه (نشت بندی چاه)‬
‫ب‪ :‬برای بریدن لوله و عدم نشت بندی چاه‬
‫ج‪ :‬برای بستن چاه روی کالرها‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪73‬‬

‫کدامیک از موارد زیر در رابطه با رم های فیکس درست هستند؟ (‪ 2‬مورد)‬

‫الف‪ :‬رم ها طوری طراحی شده اند که فشار را از باال و پایین نگه دارند‪.‬‬

‫ب‪ :‬رم ها باید حتما مکانیسم قفل شدن مکانیکی داشته باشند‪.‬‬

‫ج‪ :‬رم های فیکس می توانند روی سایزهای مختلف لوله بسته شوند‪.‬‬

‫د‪ :‬وزن استرینگ را می توان روی رم های فیکس سلک کرد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪74‬‬

‫‪37‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪CLOSING RATIO‬‬
‫‪Closing‬‬
‫‪Chamber‬‬

‫فشار هیدرولیک‬
‫فشار چاه‬

‫رم شفت‬

‫فشارهای گل از اطراف رم یکدیگر را خنثی می کنند‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪75‬‬

‫‪CLOSING RATIO‬‬ ‫نسبت فشار چاه به فشار هیدرولیک مورد‬

‫نیاز برای بستن رمز‬
‫‪Closing‬‬
‫‪Chamber‬‬
‫‪v‬‬
‫فشار هیدرولیک‬
‫فشار چاه‬

‫‪v‬‬ ‫رم شفت‬

‫‪v‬‬

‫مساحت پیستون × فشار هیدرولیک = مساحت رم شفت × فشار چاه‬

‫𝒏𝒐𝒕𝒔𝒊𝒑𝑨 × 𝒉𝑷 = 𝒎𝒂𝒓𝑨 × 𝒘𝑷‬ ‫مساحت پیستون 𝒍𝒍𝒆𝒘𝑷‬ ‫فشار چاه‬

‫= 𝒐𝒊𝒕𝒂𝑹 𝒈𝒏𝒊𝒔𝒐𝒍𝑪‬ ‫=‬ ‫=‬
‫𝒉𝑷‬ ‫فشار روغن هیدرولیک مساحت رم شفت‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪76‬‬

‫‪38‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪CLOSING RATIO‬‬
‫کلیه رمزها باید بگونه ای طراحی شوند که در هر شرایط چاه با فشار منیفولد عمل کنند‪ .‬بدترین حالت زمانی است‬
‫که چاه به اندازه فشار کاری ‪ ،BOP‬فشار گرفته باشد‪.‬‬

‫𝒍𝒍𝒆𝒘𝑷‬ ‫فشار چاه‬ ‫𝑷𝑶𝑩𝑷𝑾𝑹‬

‫= 𝒐𝒊𝒕𝒂𝑹 𝒈𝒏𝒊𝒔𝒐𝒍𝑪‬ ‫=‬ ‫=‬
‫𝒉𝑷‬ ‫𝒆𝒓𝒖𝒔𝒔𝒆𝒓𝒑 𝒈𝒏𝒊𝒕𝒂𝒓𝒆𝒑𝒐 𝐧𝐢𝐦 فشار روغن منیفولد‬

‫بنابراین باید دید که به ازای هر پام از فشار کاری ‪ ، BOP‬حداقل چقدر فشار هیدرولیک نیاز است که به آن ‪MOP‬‬
‫یا ‪ Minimum operation pressure‬گفته می شود‪.‬‬

‫𝑷𝑶𝑩𝑷𝑾𝑹‬
‫= 𝒆𝒓𝒖𝒔𝒔𝒆𝒓𝑷 𝒈𝒏𝒊𝒕𝒂𝒓𝒆𝒑𝑶 𝒏𝒊𝑴‬
‫𝒐𝒊𝒕𝒂𝑹 𝒈𝒏𝒊𝒔𝒐𝒍𝑪‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪77‬‬

‫مثال) حداقل فشار کومی برای بستن رمزی با ‪ closing ratio‬معادل ‪ 1:10‬در یک ‪ BOP‬ده‬
‫هزاری چقدر خواهد بود؟‬
‫𝑷𝑶𝑩𝑷𝑾𝑹‬
‫= 𝒆𝒓𝒖𝒔𝒔𝒆𝒓𝑷 𝒈𝒏𝒊𝒕𝒂𝒓𝒆𝒑𝑶 𝒏𝒊𝑴‬
‫𝒐𝒊𝒕𝒂𝑹 𝒈𝒏𝒊𝒔𝒐𝒍𝑪‬

‫𝟎𝟎𝟎𝟎𝟏‬
‫= 𝒆𝒓𝒖𝒔𝒔𝒆𝒓𝑷 𝒈𝒏𝒊𝒕𝒂𝒓𝒆𝒑𝑶 𝒏𝒊𝑴‬ ‫𝒊𝒔𝒑 𝟎𝟎𝟎𝟏 =‬
‫𝟎𝟏‬

‫برای یک ‪ BOP‬پانزده هزاری‪ ،‬حداقل فشار عملیاتی کومی چقدر خواهد بود؟‬

‫𝟎𝟎𝟎𝟓𝟏‬
‫= 𝒆𝒓𝒖𝒔𝒔𝒆𝒓𝑷 𝒈𝒏𝒊𝒕𝒂𝒓𝒆𝒑𝑶 𝒏𝒊𝑴‬ ‫𝒊𝒔𝒑 𝟎𝟎𝟓𝟏 =‬
‫𝟎𝟏‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪78‬‬

‫‪39‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫مثال) رمزی با نسبت ‪ 7:1‬برای بسته شدن (‪ ،)Closing Ratio‬در یک ‪ BOP‬با کومی سه‬
‫هزاری‪ ،‬حداکثر در چه فشار سرچاهی موفق می شود بصورت موثر چاه را ببندد؟‬

‫در کومی سه هزاری‪ ،‬فشار منیفولد ‪ 1500‬پام خواهد بود‪:‬‬

‫𝒍𝒍𝒆𝒘𝑷‬
‫= 𝒐𝒊𝒕𝒂𝑹 𝒈𝒏𝒊𝒔𝒐𝒍𝑪‬
‫𝒉𝑷‬

‫𝑖𝑠𝑝 ‪𝑃𝑤𝑒𝑙𝑙 = 7 × 1500 = 10500‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪79‬‬

‫‪SHEARING RATIO‬‬
‫اینکه چاه تا ‪ MASP‬یا ‪ BOP RWP‬فشار گرفته‬ ‫برای بریدن لوله‪ ،‬بدترین شرایط را باید در نظر گرفت‪:‬‬

‫برای مطالعه بیشتر‬

‫𝑷𝑾𝑹𝑷𝑶𝑩 𝑷𝑺𝑨𝑴 𝒘𝑷 𝒂𝒆𝒓𝑨 𝒏𝒐𝒕𝒔𝒊𝑷‬
‫= 𝒐𝒊𝒕𝒂𝑹 𝒈𝒏𝒊𝒓𝒂𝒆𝒉𝑺‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫=‬
‫𝒂𝒆𝒓𝑨 𝒅𝒐𝑹‬ ‫𝒉𝑷‬ ‫𝑷𝑶𝑴‬ ‫𝑷𝑶𝑴‬

‫مساحت پیستون‬ ‫فشار چاه‬ ‫حداکثر فشار سطحی مورد انتظار‬ ‫فشار کاری 𝑷𝑶𝑩‬
‫= ضریب برش‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫=‬
‫مساحت شفت‬ ‫فشار روغن منیفولد‬ ‫حداقل فشار منیفولد‬ ‫حداقل فشار منیفولد‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪80‬‬

‫‪40‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪SHEARING RATIO‬‬
‫برای ‪ Shear‬شدن لوله توجه به این موارد ضروری است‪:‬‬
‫قطر لوله‬
‫گرید لوله‬

‫*** ماکسیمم فشار مورد نیاز برای ‪ shear‬کردن لوله نباید از ‪ %90‬فشار ماکسیمم کومی فراتر رود‪.‬‬
‫برای غلبه بر این مشکل و اطمینان از بریدن لوله در شرایط اضطراری‪ ،‬باید از تندم بوستر استفاده شود‪.‬‬

‫*** افزایش مساحت پیستون‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪81‬‬

‫‪TANDEM BOOSTER‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪82‬‬

‫‪41‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪OPENING RATIO‬‬ ‫نسبت فشار چاه به فشار هیدرولیک مورد‬

‫نیاز برای باز کردن رمز‬
‫‪Opening‬‬
‫‪Chamber‬‬

‫حتما فشار باال پایین‬

‫برای باز کردن رمز‪،‬‬

‫آن باید یکسان شود‬

‫‪v‬‬

‫فشار هیدرولیک‬
‫‪v‬‬ ‫رم شفت‬

‫برای مطالعه بیشتر‬

‫‪v‬‬

‫این نیرو (فشار چاه در سطح مقطع رم بالک) رم ها را به هم می فشارد و مانع از باز شدن رم می شود‪.‬‬
‫سطح پشتی رم بالک بزرگ است و اگر چاه فشار بگیرد‪ ،‬نیروی بسیار زیادی برای باز کردن رمزها می خواهیم‪.‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪83‬‬

‫نسبت فشار چاه به فشار هیدرولیک مورد‬

‫‪OPENING RATIO‬‬ ‫نیاز برای باز کردن رمز‬

‫𝒍𝒍𝒆𝒘𝑷‬ ‫رم شفت𝑨 ‪ −‬پیستون𝑨‬ ‫فشار چاه‬

‫= 𝒐𝒊𝒕𝒂𝑹 𝒈𝒏𝒊𝒏𝒆𝒑𝑶‬ ‫=‬ ‫=‬
‫𝒉𝑷‬ ‫فشار هیدرولیک مورد نیاز رم شفت𝑨 ‪ −‬رم بالک𝑨‬

‫عموما مقدار آن پایین است‪ ،‬مثال ‪ 1‬به ‪2/5‬‬

‫فشار روغن مورد نیاز برای برای مطالعه بیشتر‬ ‫𝒆𝒓𝒖𝒔𝒔𝒆𝒓𝑷 𝒈𝒏𝒊𝒌𝒓𝒐𝑾 𝒅𝒆𝒕𝒂𝑹‬ ‫فشار چاه‬
‫= باز کردن رمز با فشار‬ ‫یا‬
‫𝒐𝒊𝒕𝒂𝑹 𝒈𝒏𝒊𝒏𝒆𝒑𝑶‬ ‫𝒐𝒊𝒕𝒂𝑹 𝒈𝒏𝒊𝒏𝒆𝒑𝑶‬
‫معادل ‪ RWP‬در چاه‬

‫مثال) برای یک فورانگیر ده هزاری با نسبت باز شدن رمز ‪ 1‬به ‪ ،2/5‬در بدترین حالت چقدر‬
‫فشار هیدرولیک جهت باز کردن رم نیاز داریم؟‬
‫𝟎𝟎𝟎𝟎𝟏‬ ‫یعنی ‪ 4000‬پام فشار برای باز کردن رمز تحت فشار‬
‫= فشار روغن مورد نیاز‬ ‫پام 𝟎𝟎𝟎𝟒 =‬
‫𝟓 ‪𝟐.‬‬ ‫می خواهیم که در توان کومی یونیت نیست‪.‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪84‬‬

‫‪42‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪85‬‬

‫برای مطالعه بیشتر‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪86‬‬

‫‪43‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪BONNET‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪87‬‬

‫‪PRIMARY SEAL‬‬
‫مجموعه نشت بندهای دور رم شفت که درون فلنج میانی (‪ )Intermediate Flange‬قرار دارد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪88‬‬

‫‪44‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪Secondary Seal‬‬
‫ویپ هول سمت ‪Opening‬‬
‫‪ Chamber‬قرار دارد‪.‬‬

‫اگر از آن روغن نشت کند؟‬

‫اگر سیال داخل چاه نشت کند؟‬

‫چه موقع پالستیک پکینگ‬

‫استفاده کنیم؟‬

‫‪Weep Hole‬‬ ‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪89‬‬

‫‪WEEP HOLE‬‬
‫سوراخ زیر ‪ Intermediate Flange‬بسمت ‪Opening Chamber‬‬
‫اگر در حین تست یا کیک‪ ،‬سیال از ویپ هول نشت کند‪ ،‬نشان دهنده خرابی ‪primary seal‬‬
‫می باشد‪.‬‬
‫اجازه نمی دهد سیال چاه وارد ‪ Opening Chamber‬شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪90‬‬

‫‪45‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪SECONDARY SEAL‬‬
‫در صورت بروز نشتی و از دست رفتن نشت بندی رم شفت‪ ،‬می توان در شرایط بحرانی با تزریق‬
‫پالستیک پکینگ دور رم شفت‪ ،‬بصورت موقت جلوی نشتی را گرفت‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪91‬‬

‫‪MPL‬‬
‫‪RAM LOCK‬‬
‫طبق استاندارد ‪ ،53‬همه رمزها باید دارای مکانیسم قفل‬
‫باشند‪.‬‬

‫‪Wedge Lock‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪92‬‬

‫‪46‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫قبل از راندن کیسینگ ‪ ،9 5/8‬تا سطح لوله باال کرده و تاپ رم را به ‪ 9 5/8‬تغییر می دهیم‪ ،‬با پالگ تستر و یک شاخه کیسنگ باید تست شود‪.‬‬

‫تعویض رم‬
‫بریدن الستیک هایدریل و انداختن دور لوله مجاز نمی باشد‪.‬‬
‫* در برخی شرکت ها المنت هایدریل هر ‪ 6‬ماه عوض می شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪93‬‬

‫‪DRILLING SPOOL‬‬
‫بین سینگل و دابل قرار می گیرد برای وصل شدن کیل‬
‫الین و چوک الین‬

‫نوع ‪3‬هزاری و ‪5‬هزاری دو خروجی ‪ 2‬اینچ‬

‫نوع ‪ 10-20‬هزاری باید حداقل یک خروجی ‪ 3‬اینچ‬

‫قطر داخلی هم سایز ‪BOP‬‬

‫فشار کاری معادل ‪BOP‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪94‬‬

‫‪47‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪SPACER SPOOL‬‬
‫برای ایجاد فاصله بین سینگل و دابل برای عملیات هنگ‬
‫آف مورد استفاده قرار می گیرد‪.‬‬

‫قطر داخلی هم سایز ‪BOP‬‬

‫فشار کاری معادل ‪BOP‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪95‬‬

‫‪RISER SPOOL‬‬
‫رایزرها بین سر چاه (‪ CHS‬یا ‪ )THS‬و ‪ BOP Stack‬قرار می گیرند‪.‬‬
‫بیشتر در دکل های جکاپ بدلیل وجود طبقات مختلف در جکت مورد استفاده قرار می گیرند‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪96‬‬

‫‪48‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪MARINE RISER‬‬
‫در دکل های شناور که ‪ BOP‬در کف دریا قرار می گیرد‪ ،‬از این رایزر‬
‫برای وصل شدن دکل به ‪ BOP‬استفاده می شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪97‬‬

‫)‪MUD GAS SEPARATOR (MGS‬‬

‫‪GAS BUSTER‬‬
‫‪POOR BOY DEGASSER‬‬
‫گاز زدا یا ‪ Poor boy Degasser‬برای جدا کردن حجم گاز زیاد از گل حفاری در حین کشتن‬
‫چاه استفاده می شود‪.‬‬

‫بعد از چوک قرار گرفته (پایین دست چوک)‬

‫گل بعد از جدا شدن گازش به شیکر می رود‪.‬‬

‫گاز از طریق خروجی کنار ‪ MAST‬باال رفته و رها می شود‪.‬‬

‫یا در خشکی‪ ،‬به خط آتش وصل می شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪98‬‬

‫‪49‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫خروجی گاز به خط آتش‬ ‫خروجی گاز از کنار ‪ MAST‬باال می رود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪99‬‬

‫پس فشارتابع قطر و طول خروجی است‬ ‫پس فشار ایجاد شده در حین خروج گاز مشخص‬
‫حداقل ‪ 8‬اینچ‬ ‫کننده فشار کاری واقعی گاززدا می باشد‪.‬‬
‫عموما ‪ 10‬تا ‪ 15‬پام‬
‫بازه فشاری گیج ‪ 0‬تا ‪ 20-30‬پام‬

‫‪Hot Mud Line‬‬

‫ورودی از سمت چوک‬ ‫پمپاژ گل از مخازن جهت حفظ ‪ Liquid Seal‬و جلوگیری از ورود گاز‬
‫‪ 3‬تا ‪ 5‬بشکه بر دقیقه‬

‫اگرحجم زیادی گاز وارد شود‪ ،‬پس فشار بیشتر شده‬

‫گل از پایین بیرون رانده شده و گاز به شیکر می رسد‬
‫برای کنترل این وضعیت‪:‬‬
‫زدن گل تازه به گاززدا از طریق ‪ Hot Mud Line‬تا‬
‫‪ Liquid Seal‬دوباره برقرار شود‪.‬‬
‫ماکسیمم فشار کاری گاز زدا برابر است با‬
‫هد هیدروستاتیک ‪ Liquid Seal‬یا ‪ U‬با‬
‫هر وزن گلی که از آن عبور می کند‪.‬‬
‫‪H‬‬
‫‪Liquid Seal‬‬ ‫)𝑡𝑓( 𝐻 × 𝑔𝑝𝑝 𝑊𝑀 × ‪ = 0,052‬فشار کاری‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪100‬‬

‫‪50‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫ماکسیمم فشار کاری تابع هد ‪ Dip Tube‬یا ‪ H2‬می باشد‪.‬‬

‫𝟐𝑯 × 𝒘𝑴 × 𝟐𝟓𝟎 ‪𝑴𝒂𝒙. 𝑶𝒑𝒆𝒓𝒂𝒕𝒊𝒏𝒈 𝑷𝒓𝒆𝒔𝒔𝒖𝒓𝒆 = 𝟎.‬‬

‫پس فشار تابع طول (‪ )H4‬و قطر خروجی (‪ )D4‬می باشد‪.‬‬

‫طبق استاندارد ‪ ،53‬خروجی حداقل باید ‪ 8‬اینچ باشد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪101‬‬

‫برای گاززدا با مشخصات زیر‪:‬‬

‫‪; 30 feet‬ارتفاع یا طول بدنه گاززدا ‪H1-‬‬
‫‪: 15 feet‬ارتفاع یوتیوب یا دیپ تیوب – ‪H2‬‬
‫‪: 150 feet‬ارتفاع خروجی گاز – ‪H3‬‬
‫‪: 11.5 PPG‬وزن گل‬
‫اگر گل عبوری بدون گاز و با وزن ‪ 8.5 ppg‬باشد‪،‬‬
‫ماکسیمم فشار کاری گاززدا چقدر است؟‬

‫‪A. 66.30 psi‬‬

‫‪B. 6.63 psi‬‬
‫‪C. 13.26 psi‬‬

‫‪51‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫گاززدای افقی‬
‫‪ 2‬عدد ‪Vent‬‬

‫فشار کاری اسمی‬

‫تابع ‪Liquid Seal‬‬

‫فشار عملیاتی واقعی‬

‫تابع پس فشار ‪2‬‬
‫خروجی می باشد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪103‬‬

‫سوال)‬
‫اگر حین کشتن چاه‪ ،‬یوتیوب گاززدا ترکید در اولین قدم چه باید کرد؟‬

‫الف‪ :‬تخلیه دکل‬

‫ب‪ :‬توقف پمپاژ و بستن چاه‬
‫ج‪ :‬نصف کردن ریت پمپاژ‬
‫د‪ :‬روشن کردن ‪Vacuum Degasser‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪104‬‬

‫‪52‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪VACUUM DEGASSER‬‬
‫با ایجاد خأل گاز را از گل جدا می کند‪.‬‬

‫ظرفیت خیلی کمی دارد‪.‬‬

‫حین حفاری استفاده می شود (گل گاز زده)‬

‫بعد از گاز زدای اصلی دکل روی سندترپ قرار دارد‬

‫و می تواند روی گل خروجی گاززدا کار کرده و گاز‬
‫باقیمانده را از گل جدا کند‪.‬‬
‫جزو تجهیزات کشتن چاه نیست!‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪105‬‬

‫چوک منیفولد‬
‫چوک منیفولد برای اعمال پس فشار (‪ )Back Pressure‬روی چاه مورد استفاده قرار می گیرد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪106‬‬

‫‪53‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫چوک منیفولد‬
‫دارای حداقل دو چوک قابل تنظیم می‬
‫باشد‪.‬‬

‫دارای یک الین بای‪-‬پس می باشد که‬

‫برای دامپ کردن آب نمک با حجم زیاد‬
‫از چاه مورد استفاده می گیرد (جلوگیری‬
‫از فرسایش چوک)‪Panic Line .‬‬

‫سایز الین بای‪-‬پس باید حداقل برابر یا‬

‫بزرگتر از سایز چوک الین باشد‪.‬‬
‫چوک منیفولد ‪2‬هزاری و ‪3‬هزاری‬
‫دو چوک دستی‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪107‬‬

‫چوک منیفولد‬

‫برای مطالعه بیشتر‬

‫چاه خشکی با ‪ MASP‬بیشتر از ‪10‬هزار پام‬ ‫چاه خشکی با ‪ 3 MASP‬تا ‪10‬هزار پام‬
‫چاه آفشور با ‪ MASP‬بیشتر از ‪5‬هزار پام‬ ‫چاه آفشور با ‪ 3 MASP‬تا ‪5‬هزار پام‬
‫حداقل دو چوک هیدرولیک‬ ‫حداقل یک ریموت چوک‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪108‬‬

‫‪54‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪109‬‬

‫چوک منیفولد‬
‫فشار کاری می تواند کمتر از چوک الین باشد‬

‫هم سایز چوک الین‬

‫فشار کاری معادل چوک الین و ‪BOP‬‬
‫هم سایز چوک الین‬

‫‪0‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪110‬‬

‫‪55‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫چوک الین‬
‫چاه های با ‪ MASP‬کوچکتر یا مساوی ‪ 5000‬پام باید دارای چوک الین حداقل ‪ 2‬اینچ یا بزرگتر‬

‫برای مطالعه بیشتر‬

‫چاه های با ‪ MASP‬بیشتر از ‪ 5000‬پام باید دارای چوک الین حداقل ‪ 3‬اینچ یا بزرگتر‬

‫روی چوک الین حداقل باید ‪ 2‬عدد ولو (یکی هیدرولیک) وجود داشته باشد‪ .‬چیدمان ولوها به دلخواه‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪111‬‬

‫تارگت‬
‫بول پالگ‪ ،‬بالیند فلنج یا بخش توپر ‪ T‬که مانع از فرسایش خط در محل تغییر‬
‫جهت جریان می شود‪.‬‬
‫برای مطالعه بیشتر‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪112‬‬

‫‪56‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪FLUID CUSHION‬‬
‫‪L‬ها و ‪T‬ها باید دارای تارگت یا ‪ Fluid Cushion‬باشند‪.‬‬
‫برای مطالعه بیشتر‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪113‬‬

‫چیدمان ولو دستی و هیدرولیک‬

‫در بهترین حالت‪ ،‬باید ولو دستی چسبیده به ‪ BOP‬و ولو هیدرولیک (‪ )HCR‬بعد از ولو دستی قرار‬
‫گیرد‪ .‬ولی ترتیب قرارگیری به دلخواه است‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪114‬‬

‫‪57‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫از کیل الین نباید برای پرکردن چاه استفاده کرد‪.‬‬

‫حداقل سایز کیل الین ‪ 2‬اینچ یا بزرگتر‬ ‫کیل الین‬

‫چاه های با ‪ MASP‬کوچکتر از ‪ 3000‬پام باید دارای حداقل ‪ 2‬ولو دستی روی کیل الین باشند‪.‬‬

‫برای مطالعه بیشتر‬

‫چاه های با ‪ MASP‬بزرگتر یا مساوی ‪ 3000‬پام باید دارای حداقل ‪ 2‬ولو دستی بهمراه یک چک ولو یا‬
‫یک ولو دستی و یک ولو هیدرولیک روی کیل الین باشند‪.‬‬

‫در چاهیکه ‪ H2S‬دارد باید حتما چک ولو استفاده شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪115‬‬

‫چوک‬
‫چوک تست فشار ندارد‪ :‬نباید در ‪ BOP Test‬چوک را بست و تست فشار کرد‪.‬‬
‫می توان ولو بعد از آن را بست و چوک را بادی تست کرد‪.‬‬
‫روزی یکبار باید فانکشن تست شود‪.‬‬
‫چوک های ‪ Positive Shut Off‬می توانند مانند ولو عمل کرده و فشار را نگه دارند‪.‬‬

‫‪Positive Shut Off‬‬ ‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪116‬‬

‫‪58‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫کومی یونیت‬
‫ذخیره روغن تحت فشار برای‪:‬‬
‫‪ .1‬بستن رمزها در کوتاهترین زمان‬
‫‪ .2‬اگر برق و هوای دکل قطع شد بتوان‬
‫چاه را بست‪.‬‬

‫حداقل ‪ 2‬منبع مستقل توان باید کومی‬

‫را تغذیه کند‪:‬‬
‫هوا‪ ،‬برق‬
‫برق‪ ،‬برق (اضطراری)‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪117‬‬

‫کومی یونیت‬
‫فشار باتل ها ‪ 3000 psi‬می باشد که تا ‪ %10‬زیر این مقدار هم قابل قبول است (‪.)2700 psi‬‬

‫افتادن فشار زیر ‪ 2700‬پام باعث روشن شدن پمپ ها و بازگرداندن فشار به ‪ 3000‬خواهد شد‪.‬‬

‫روشن شدن (‪)Cut in‬‬ ‫خاموش شدن (‪)Cut Off‬‬

‫پمپ برقی (‪)Primary‬‬ ‫‪%90‬‬ ‫‪%98-102‬‬
‫پمپ هوایی (‪)Secondary‬‬ ‫‪%85‬‬ ‫‪%95-100‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪118‬‬

‫‪59‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫پمپ های هوا و برقی‬

‫پمپ هوایی باید با فشار ‪ 75‬پام بتواند خروجی ‪ 3000‬پام را تامین کنند (نسبت تراکم ‪)1:40‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪119‬‬

‫باتل ها‬
‫مجموعه ای از باتل ها با فشار ‪ 3000‬پام توان هیدرولیک الزم برای عمل کردن ‪ BOP‬را تامین‬
‫می کنند‪.‬‬

‫باتل ها دارای محفظه ای از گاز نیتروژن یا هلیوم می باشند (‪.)API 16D‬‬

‫نیتروژن هر باتل تا فشار ‪ 1000 psi‬شارژ می شود که به این مقدار ‪Pre-Charge Pressure‬‬
‫گفته میشه‪ .‬برای کومی سه هزاری فشار پیش شارژ ‪ 1000‬و برای کومی پنج هزاری‪ ،‬این فشار‬
‫‪ 1500‬پام می باشد‪.‬‬

‫حجم مفید هر باتل ‪ 10‬گالن است‪( .‬حجم باتل ‪ 11‬گالن است که ‪ 1‬گالن را ‪ Bladder‬اشغال کرده)‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪120‬‬

‫‪60‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫باتل ها‬
‫جدا کننده های نیتروژن از روغن‬

‫‪Float Type‬‬ ‫‪Bladder Type‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪121‬‬

‫فشار پیش شارژ‬

‫به منظور جلوگیری از آسیب دیدن ‪ ،Bladder‬فشار پیش شارژ باید مقداری‬
‫بیش از ‪ %25‬فشارِ کاریِ کومی (‪ )RWP‬باشد‪.‬‬
‫* در کومی سه هزاری باید بیش از ‪ 750‬پام باشد ‪ 1000 ‬پام‬

‫* مقدار این فشار تابع مشخصات کومی‪ ،‬شرایط عملیات و محدوده دمای سطح‬
‫می باشد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪122‬‬

‫‪61‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫باتل ها‬
‫باتل ها بعد از ‪ Pre-charge‬شدن (‪ 1000‬پام نیتروژن)‪ ،‬با روغن تا فشار کاری کومی‬
‫یونیت (‪ 3000‬پام) پر می شوند‪.‬‬
‫‪Pre-charge Pressure 1000 psi‬‬
‫‪Rated Working Pressure (RWP) 3000 psi‬‬
‫‪Minimum Operating Pressure (MOP) 1200 psi‬‬

‫کومی بین فشار ماکسیمم ‪ 3000‬و می نیمم ‪ 1200‬کار می کند‪.‬‬

‫روغن قابل استفاده برای باز و بسته کردن ‪ ،BOP‬مقداریست که از هر باتل با افتادن فشار از‬
‫‪ 3000‬به ‪ 1200‬پام خارج می شود‪Usable Fluid .‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪123‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪1000 psi‬‬ ‫‪3000 psi‬‬ ‫‪1200 psi‬‬

‫‪V1‬‬
‫فشار پریشارژ‬ ‫‪V2‬‬ ‫فشار کاری کومی‬
‫‪V3‬‬
‫می نیمم فشار عملیاتی‬

‫‪p1‬‬ ‫‪p2‬‬ ‫‪p3‬‬

‫‪N2‬‬
‫‪N2‬‬
‫‪N2‬‬
‫حجم کل روغن از فشار ‪ 1000‬به ‪3000‬‬

‫خالی‬
‫حجم روغن‬
‫قابل استفاده‬

‫‪62‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫مقدار روغن قابل استفاده در هر باتل (‪)Usable Fluid‬‬

‫‪ .1‬حجم نیتروژن در هر باتل ‪ 10‬گالن (‪ ،)V1‬حجم روغن صفر‬

‫‪𝑃1 × 𝑉1 = 𝑃2 × 𝑉2‬‬
‫فشار باتل ‪ 1000‬پام (‪)P1‬‬
‫‪1000 × 10 = 3000 × V2‬‬ ‫پمپ کردن روغن به باتل‬
‫‪V2 = 3.33 gal Nitrogen‬‬
‫‪Voil = 10 – 3.33 = 6.67 gal‬‬ ‫‪ .2‬حجم نیتروژن (‪)V2‬؟ حجم روغن؟‬
‫فشار ‪ 3000‬پام (‪)P2‬‬
‫‪𝑃2 × 𝑉2 = 𝑃3 × 𝑉3‬‬
‫باز و بسته کردن ‪BOP‬‬
‫‪3000 × 3.33 = 1200 × V3‬‬
‫‪V3 = 8.34 gal Nitrogen‬‬
‫‪.3‬حجم نیتروژن (‪)V3‬؟ حجم روغن؟‬
‫‪Voil = 10 – 8.34 = 1.67 gal‬‬
‫فشار ‪ 1200‬پام (‪)P3‬‬
‫روغن قابل استفاده در هر باتل ‪Usable Fluid = 6.67 – 1.67 = 5 gal oil‬‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪125‬‬

‫‪RWP: Rated Working Pressure = 3000 psi‬‬ ‫‪MOP: Minimum Operating Pressure = 1200 psi‬‬

‫از فشار ‪ 3000‬تا ‪ 1200‬پام‬

‫حجم روغن قابل استفاده بین ‪ RWP‬و ‪MOP‬‬

‫معادل ‪ 5‬گالن‬

‫‪63‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫تعداد باتل های مورد نیاز‬

‫مثال) اگر مقدار روغن مورد نیاز برای عمل کردن بخش های ‪ BOP‬بصورت زیر باشد‪ ،‬تعداد باتل های‬
‫‪ 10‬گالنی برای یک ‪ BOP‬با کالس ‪ 4‬را برای یک بار باز و بسته کردن بیابید‪.‬‬
‫‪Open‬‬ ‫‪Close‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪24‬‬
‫‪R‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫جواب) کالس ‪ 4‬میشه ‪( A-R3‬یک هایدریل با ‪ 3‬تا رم)‬
‫‪HCR‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬
‫باز کردن‪ )2×6( + )3×19( + 26 :‬که برابر می شود با ‪ 95‬گالن‬
‫بستن‪ )2×6( + )3×20( + 24 :‬که برابر می شود با ‪ 96‬گالن‬
‫مجموع حجم مورد نیاز ‪ 191‬گالن خواهد بود‪.‬‬
‫هر باتل ‪ 10‬گالنی‪ 5 ،‬گالن روغن قابل استفاده دارد‪ :‬تعداد باتل ها ‪ 191÷5‬برابر می شود با ‪ 38/2‬باتل که‬
‫در واقع ‪ 39‬باتل خواهد بود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪127‬‬

‫وضعیت فشار گیج های کومی‬

‫‪3000‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫‪500-1500‬‬ ‫‪120‬‬

‫‪psi‬‬ ‫‪psi‬‬ ‫‪psi‬‬ ‫‪psi‬‬

‫باتل ها‬ ‫منیفولد‬ ‫هایدریل‬ ‫هوا‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪128‬‬

‫‪64‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫ریموت پنل (پنل حفار)‬

‫دستورات باز و بسته کردن توسط هوا به کومی‬

‫حداقل یک ریموت پنل باید در دکل موجود باشد‪( .‬در دکل ها عموما یکی روی‬
‫ریگ فلور و دیگری کنار کابین رییس دستگاه است)‬

‫منتقل می شود‪.‬‬
‫تمامی کارها روی پنل حفار‪ ،‬با دو دست انجام می شود‪ .‬یک دست برای گرفتن‬
‫و نگه داشتن مستر ولو (هوا) و دست دیگر بعد از چند ثانیه‪ ،‬هر کدام از دسته‬
‫ها را می تواند حرکت دهد‪ .‬تاخیر چند ثانیه ای بخاطر بیلداپ فشار هوا پشت‬
‫دسته برای انتقال دستور به ‪4 Way Valve‬ها می باشد‪.‬‬

‫دستورات باز و بسته کردن بصورت نیوماتیک (هوای فشرده با فشار ‪ 15‬پام) به‬
‫‪4-Way Valve‬های کومی منتقل می شود‪.‬‬

‫دسته ‪ Shear Blind‬باید پوشانده شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪129‬‬

‫باز و بسته کردن فورانگیر از ریموت پنل‬

‫‪ -1‬چک کردن گیج های فشار ریموت پنل‬
‫‪ -2‬زدن مستر ولو (هوا) برای ‪ 5‬ثانیه‬

‫‪ -3‬همزمان با نگه داشتن مستر ولو (هوا)‪ ،‬زدن و نگه داشتن دسته های اجزای فورانگیر بسمت‬
‫باز یا بسته‬
‫اگر چراغ ها تغییر کردند ‪ 4 Way Valve ‬عمل کرده‬
‫اگر چراغ ها تغییر نکردند ‪ ‬المپ سوخته یا ‪ 4way‬جام شده‬

‫‪ -4‬چک کردن فشارها‬

‫اگر فشارها کاهش یافتند ‪ ‬رمز‪/‬هایدریل یا ‪ HCR‬عمل کرده است (باز‪/‬بسته)‬
‫فشارها باید دوباره به مقادیر قبلی برگردند!‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪130‬‬

‫‪65‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫چراغ های ریموت پنل (پنل حفار)‬

‫در دکل های خشکی و جکاپ‪:‬‬
‫سبز‪ :‬باز‬
‫قرمز‪ :‬بسته‬

‫سنسور یا کلید این چراغ ها پشت ‪4-Way Valve‬ها قرار دارد‪.‬‬

‫اگر ‪ 4-Way Valve‬از حالت باز به حالت بسته آورده شود‪ ،‬چراغ سبز‬
‫روی پنل حفار خاموش شده و چراغ قرمز روشن می شود‪.‬‬

‫روشن و خاموش شدن چراغ ها به تنهایی نشان دهنده باز یا بسته‬

‫شدن ‪ BOP‬نمی باشد‪ ،‬بلکه باید فشارهای کومی نیز تغییر کند‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪131‬‬

‫‪4-Way Valve‬‬ ‫در حالت عادی حفاری‪ ،‬رمزها در حالت باز قرار دارند‪:‬‬
‫‪Closing A BOP‬‬ ‫فشار در ‪ Opening Chamber‬و الین ‪ Open‬معادل ‪ 1500‬پام‬
‫فشار در ‪ Closing Chamber‬و الین ‪ Close‬صفر می باشد‪.‬‬

‫‪1500 psi‬‬

‫‪Open‬‬ ‫‪Close‬‬
‫با حرکت دادن دسته بسمت ‪:Close‬‬
‫روغن با فشار ‪ 1500‬پام از منیفولد وارد‬
‫‪ Closing Chamber‬می شود‪.‬‬
‫روغن موجود در ‪ Opening Chamber‬از‬
‫خروجی به مخزن می ریزد‪.‬‬

‫‪Vent‬‬

‫‪66‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪4-Way Valve‬‬
‫‪Opening A BOP‬‬

‫‪1500 psi‬‬

‫با حرکت دادن دسته بسمت ‪:Open‬‬ ‫‪Open‬‬ ‫‪Close‬‬

‫روغن با فشار ‪ 1500‬پام از منیفولد‬

‫وارد ‪ Opening Chamber‬می شود‪.‬‬
‫روغن موجود در ‪Closing Chamber‬‬
‫از خروجی به مخزن می ریزد‪.‬‬

‫‪Vent‬‬

‫سویچ یونیت ‪ /‬یونیت‪-‬ریموت‬

‫روی کومی یونیت یه دکمه انتخاب با عنوان یونیت ‪ /‬یونیت‪-‬ریموت قرار دارد‪:‬‬
‫*اگر روی یونیت قرار داده شود‪ ،‬فشار پشت هایدریل را فقط از روی کومی می‬
‫توان کم و زیاد کرد‪.‬‬
‫**اگر روی یونیت‪-‬ریموت قرار داده شود‪ ،‬فشار پشت هایدریل را عالوه بر‬
‫کومی‪ ،‬می توان از پنل حفار هم کم و زیاد کرد‪.‬‬

‫مابقی ولوها را هم می توان از روی کومی باز و بسته کرد هم از پنل حفار‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪134‬‬

‫‪67‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪Koomey Reducer Valve‬‬ ‫‪ KR‬منیفولد‬

‫‪KR VALVE‬‬
‫رگوالتور‪:‬‬
‫‪ KR‬هایدریل‬
‫‪ 2‬عدد وجود دارد‬
‫یکی فشار ‪ 3000‬را ‪ 1500‬منیفولد‬
‫تبدیل کرده (جهت استفاده در رم ها‬
‫و ‪)HCR‬‬

‫دیگری فشار را برای منیفولد هایدریل‬

‫تعدیل می کند‪.‬‬
‫‪ 500‬تا ‪ 1500‬پام‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪135‬‬

‫‪BY PASS‬‬
‫با زدن بای پاس‪ ،‬فشار ‪ 3000‬باتل ها مستقیما به‬
‫منیفولد اعمال می شود‪.‬‬

‫فشار ‪ 3000‬پام به کل رم ها و ‪HCR‬ها اعمال می‬

‫شود‪.‬‬

‫قبل از زدن ‪ Shear‬باید ابتدا بای پس را زد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪136‬‬

‫‪68‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫تشخیص مشکالت حین باز و بسته کردن ‪BOP‬‬

‫گیج های فشار انباره‪ ،‬منیفولد و هایدریل باید همواره در بازه مورد نظر و ثابت‬
‫باشند‪.‬‬

‫فشار انباره تا ‪ %10‬هم کمتر باشد‪ ،‬پمپ ها روشن نمی شوند (تا ‪ 2700‬پام اوکی)‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪137‬‬

‫نشتی در مدار هیدرولیک‬

‫افتادن فشار هایدریل یا منیفولد و در ادامه افتادن فشار انباره جهت شارژ کردن‬
‫این دو بدون باز و بسته کردن ‪BOP‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪138‬‬

‫‪69‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫مشکل در رگوالتور‬
‫عدم شارژ شدن فشار منیفولد یا هایدریل در بازه قابل قبول بعد از افت فشار‬
‫ناشی از نشتی در سیستم یا زدن ‪BOP‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪139‬‬

‫مشکل در رگوالتور‬
‫رگوالتور منیفولد باید فشار انباره را برای منیفولد روی ‪ 1500‬پام تعدیل کند و اگر‬
‫بدون دلیل فشار منیفولد از ‪ 1500‬پام فراتر برود‪ ،‬نشان از خرابی رگوالتور می باشد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪140‬‬

‫‪70‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫خرابی سوییچ روشن خاموش پمپ ها‬

‫بعد از رسیدن به فشار ‪ 3000‬پام باید پمپ ها خاموش شوند‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪141‬‬

‫نشتی در ولو بای پس‬

‫ولو بای پس‪ ،‬فشار ‪ 3000‬پام انباره را به منیفولد می آورد‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪142‬‬

‫‪71‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪KOOMEY DRAWDOWN TEST‬‬ ‫هر ‪ 6‬ماه یکبار‬

‫اگر پمپ ها را از سرویس خارج کنیم (هوا و برق قطع)‪ ،‬کومی باید قادر باشد‪:‬‬
‫‪ .1‬بستن هایدریل روی کوچکترین سایز لوله (یا بستن و باز کردن یک رم)‬
‫‪ .2‬بستن حداکثر ‪ 4‬رم و ثبت زمان بسته شدن‬
‫‪ .3‬باز کردن یک ‪ HCR‬و ثبت زمان باز شدن‬
‫را انجام داده و در نهایت فشار باتلها ‪ 1200 psi‬باشد‪ 200 psi( .‬باالتر از ‪Precharge‬‬
‫‪)Pressure‬‬
‫* اگر فشار نهایی بعد از انجام تست کمتر از ‪ 1200‬پام شد‪ 15 ،‬دقیقه تا نیم ساعت صبر‬
‫می کنیم تا نیتروژن داخل باتل ها گرم شده و فشار را کمی افزایش دهد‪ .‬اگر فشار کماکان‬
‫زیر ‪ 1200‬باشد ‪ ‬درین کردن باتل ها و چک کردن فشار پریشارژ‬
‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪143‬‬

‫‪KOOMEY DRAWDOWN TEST‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪144‬‬

‫‪72‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪PUMP CAPABILITY TEST‬‬

‫‪ .1‬پمپ ها باید قادر باشند ظرف مدت ‪ 15‬دقیقه‪ ،‬فشار باتل ها را از ‪Pre-Charge‬‬
‫‪ 1000( Pressure‬پام) به ‪( 3000 psi‬فشار اسمی کومی) برسانند‪.‬‬

‫هر پمپ سیستم (هوا یا برق) به تنهایی باید بتواند ظرف ‪ 2‬دقیقه‪:‬‬
‫‪ .1‬هایدریل را روی کوچکترین سایز لوله بسته‬
‫‪ .2‬یک ‪ HCR‬را باز کرده‬
‫‪ .3‬فشار الزم برا ‪ Seal‬کردن هایدریل را تامین کند‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪145‬‬

‫‪PUMP CAPABILITY TEST‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪146‬‬

‫‪73‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪BOP RE-CERTIFICATION‬‬
‫‪ BOP‬هر ‪ 5‬سال یکبار باید به کارگاه رفته و با انجام تست های غیر مخرب از سالمت آن اطمینان‬
‫حاصل کرد‪ .‬اگر سالم بوده که سرتیفیکیت (‪ )COC: Certificate Of Compliance‬صادر می شود‪.‬‬

‫بعد از هر گونه تعمیرات گرم (جوشکاری برشکاری)‬

‫‪ BOP‬باید ‪ re-certify‬شود‪.‬‬

‫* ‪ Shear Ram‬باید هر سال ‪ NDT‬شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪147‬‬

‫اسامی دیگر سیفتی ولو‪:‬‬

‫سیفتی ولو‬
‫‪FOSV: Full Opening Safety Valve‬‬
‫‪Stab in Valve‬‬
‫‪TIW Valve: Texas Iron Work Valve‬‬
‫مزیت‪:‬‬
‫قطر داخلی را محدود نمی کند‪ ،‬وایرالین و تولزهای دیگر از داخلش رد می شوند‪.‬‬
‫راحت می توان حین فلو آن را روی استرینگ بست‪.‬‬

‫معایب‪:‬‬
‫نیاز به دسته برای باز و بست دارد‪ .‬امکان نشتی از محل آچارخور وجود دارد‪.‬‬
‫اگر بسته در چاه رانده شود‪ ،‬حتما باید تریپ کنیم تا سطح‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪148‬‬

‫‪74‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪NON RETURN SAFETY VALVE‬‬

‫)‪(GREY VALVE‬‬
‫برای استریپ کردن مورد استفاده قرار می گیرد‪.‬‬
‫بصورت باز روی چاه میکاپ می شود‪.‬‬

‫معایب‪:‬‬
‫اگر چاه فلو کند‪ ،‬بسختی می توان آن را میکاپ کرد‪.‬‬
‫وایرالین از داخلش رد نمیشود‪.‬‬
‫باعث ‪ Surge‬می شود‪.‬‬
‫باید با یک میله و دسته بحالت باز نگه داشته شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪149‬‬

‫‪UPPER KELLY COCK‬‬

‫در باالی ‪ Kelly‬قرار می گیرد‪.‬‬

‫زمانی بسته می شود که احتمال می دهیم‬

‫‪ SIDP‬از فشار کاری کیلی هوز یا استندپایپ‬
‫فراتر رود‪.‬‬

‫با دسته یا آچار باز و بسته می شود‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪150‬‬

‫‪75‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫‪DROP IN CHECK VALVE, DIV‬‬

‫ساب باالی ‪ BHA‬بسته شده و درون چاه رانده می شود‪.‬‬

‫خود چک ولو را روی ریگ فلور نگه می داریم تا زمان نیاز‬

‫به درون لوله انداخته شده و پشت آن پمپ می شود تا‬
‫درون ساب نشسته و الک شود‪.‬‬

‫احتمال واش شدن ساب یا عدم الک شدن چک ولو‬

‫منسوخ شده است‪.‬‬
‫با وایرالین قابل بازیافت است‪.‬‬

‫ساب‬ ‫ابزار بازیافت چک ولو‬ ‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪151‬‬

‫فلوت ولو‬
‫مزایا‪:‬‬
‫مانع از ورود کیک به داخل استرینگ‬
‫جلوگیری از پالگ شدن نازل مته‬
‫امکان گردش مستقیم‬

‫معایب‪:‬‬
‫عدم توانایی خواندن مستقیم ‪SIDP‬‬
‫عدم امکان گردش معکوس‬
‫ایجاد ‪ Surge‬حین لوله پایین و نیاز به پر کردن استرینگ‬
‫عدم رد شدن وایرالین‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪152‬‬

‫‪76‬‬
 ‫‪7/14/2022‬‬

‫با تشکر از شما همراهان عزیز‪ ،‬خواهشمندم پیشنهادات و انتقادات خود را با شماره ‪09171550993‬‬
‫(واتس اپ) در میان بگذارید‪.‬‬

‫م‪ .‬نبئی‬ ‫‪153‬‬

‫‪77‬‬