nghiªn cøu - trao ®æi

TS. NguyÔn TuyÕt Mai *

“ ” i h h h h i
i h m, h h h h ợ x
Trong h h h h ịh g h h , i ý gh i
nghiên i h h gg i g h h he gh h
h h . Đây h i g ả ủ ụgh h
h i h . y hi gy h h h h h hi h h .
hi i “ h h ” g h he i y h giả
ợ g h h h h i h
i h h h hi i “ i xây g hi i ơ g g i
h ”. h i h h h
Nh h g hi i x ht i h h h h g.
ừ g ghi ơ g i Thứ nhất, i h i h
h h i h .(1) ị y ơ hủ y
1.1. Quan điểm cho rằng luật hình sự iễ i ợ h h he
quốc tế dùng để chỉ luật hình sự trong khuôn h ả h ủ g g . Đây i
khổ luật quốc tế, là ngành luật thuộc hệ h h h g y hi ,
thống pháp luật quốc tế(2) xâ h i h h ih . C
Ở g này, l h h hành vi này i h h
h ủ ô g h hằ giải y gh ụ ơ ả ủ gi g i ả
h h i hỉ h hủ y ả “ y ợi g ” ủ g g
h h ih g h gi h hâ i. g ịh ử
hợ h gă hặ ừ g ị i
toà án ad-h h N e eg y ,
h . V ơ ả h h y Nam T R ợ h h xét
ịh i g h h h gi g h
xử i h y. ừ hi Quy h R me
giữ gi h : V i h h
Toà án hình ợ hô g gy
he hẩ y xé xử ủ ác
17/07/1998 hi ừ ngày 01/07/2002,
toà, gi hủ ụ giải
i h ợ x ịh h hẩ
y ụ i i h giữ hẩ
y ủ T h h g
y i h gi hợ c
i i hủ g i h g i g i i h
i h h h h g
hi h i h xâ ợ .
h y gi hi h h . Nh y
h h h h h i i hỉ h
* Giả g i h h Kh h h h
ủ h h hô g hỉ gi i h g Đ ih L H N i

t¹p chÝ luËt häc sè 2/2013 48

 nghiªn cøu - trao ®æi

Thứ hai, i h h h h các gi . Vi y h hi

ợ g i i h h h i h h h ợ i h h he
h i hy i h y i hẩ y hi
g i. Đây i h ả hh g ợ xe xé i h h y i
i i i g ủ g g h ủ T h h he
h g hô g ghi g h i h h gi xé xử i
(3)
h , ví dụ: i h i gi hi ợ xe xé i h gi
ô g i hủ g i h ặ ă y ịh hi ủ i
Thứ ba, g hâ i i i h i . Đi y g gh
i h h h i i i i h h i h g
h h h h g g i h ợ gh i i h h h .
x ịh ơ h h gia, Thứ hai, h iễ i
không có ặ h hủ h h h h h g g h i
ả hy ị i h hi ả h h ả ặ i ủ i h h h
h hô g xâ h h h g i h he y ịh ủ
y ợi ủ g g . uy h gi . V y i h h
nhiên g hi g hợ i h hi ủ i h , i y h
ô g i i i i h y ẽ hông hi h h ẽ gặ hi h hă h ặ
h h hi ợ h ặ gặ hi h hă hô g h h hi ợ hô g
hô g ợ giú ủ gi hợ giữ gi .
khác, ví dụ: S hi h hi i h Thứ ba, g h h
gi g i h i ợ i gi i h i h h hi i gy
ẩ gia khác. B i y hi ợ g i â ủ gi
gi h g i g i g ẻ. V y i h h g i
h ơ g h hi ịh ơ g ợ h h i hỏi hải i h h hợ
hằ giải y h ih h y i hi h h h h i
(4)
ầ giữ i h ơ g ợ h ặ i ả
Mặ h h h h ơ g i g ợ ủ h i
i i h ơ 1.2. Quan điểm cho rằng thuật ngữ luật
h h h g h y hình sự quốc tế được dùng để chỉ khía cạnh
iễ h h h h quốc tế của luật hình sự quốc gia(5)
hi i h i ẽ: i y x h ừ g coi
Thứ nhất, i h h y i h h h là h h
ủ h h h i h h gi . Mỗi gi h
ợ y ịh g ă ả h h i g g h h h y ịh
(Q y h R e h h h h g h h ủ
ợ y ịh g h ủ hầ gi h g g i y ịh

t¹p chÝ luËt häc sè 2/2013 49

 nghiªn cøu - trao ®æi

h h ủ h C i h ằ g i h
i g ụ g; ả ả i h i h ợ y ịh g h h
hợ i h gi g i g ặ h
h h h g h y gi hi h h . h h g y hi h i . Ch h
Theo i y h gữ i h vì v y c h giả he i h hi
g hỉ i h ợ y ịh hô g hừ h hi i i h h
g h h gi ặ ợ h h i h h . he
h hi hằ xâm h h h giả ủ g h i h hi i h
gi h g ặ g h y g h hi i i h .
hủ h h ơ g h h hi ị i m, “ ” trong
y ô h ả ủ i h liên
hơ gi . Ch h y, i
h y g g h i xâ h i y h iễ h h g i h
ợi ủ gi h g g . hú ẩy gi í ă ả h
C gi h g i , i gh h g h h
i h h g h g i h
h ơ g h ô g ụ hữ hi (6)
. Tuy nhiên, ă ả y h
hợ h i i h i h
ợ hi i h g i h
này. Tuy nhiên, i h y h
. ơ i g ơ ả ợ
y i h ủ gi he y ịh
ghi h g ă ả h
ủ i gi
h h h hi i g
hô g hụ h ị i h hi
i h . he i h
i h ịh ủ hâ h i
g h i i: 1) i h
g h hô g ơ h .
h h i h g i g g h gi i e
he i y i h
i h h gi i; 2 i h
g h g hô g ị gi i h i h
h h i h i h h xy
h y i h ủ h h gi ransnational criminal acts).(7)
. h i h h y L i i h h h ợ x
i h ủ Toà h h i h ịh g y h R me Toà h h
h ghi g g ợ x ịh i ừ Đi 5 Đi 8 i . L i i
h g h ủ hầ h gi h h hi ợ x ịh g
ví dụ: Ch ơ g XXIV B h h ủ Cô g ủ Li hợ h g i
C g h x h i hủ gh Vi N h h xy gi Đi 3 .
y ịh i h h i hoà h h g 2.1. Tội phạm quốc tế là hành vi chống
loài g i i h hi h. Hai quan lại cộng đồng thế giới, đe dọa trật tự và an
i i h h g h ninh thế giới
h ằ g i h h y i h ủ y h R e h h
To h h i h . là vă ả h x ịh i h

t¹p chÝ luËt häc sè 2/2013 50

 nghiªn cøu - trao ®æi

h i e ih - H h i ợ h hi
h gi i ng h x ơ h h g gi h g ả hh g gi h .
xé xử i h y Toà án L h i h h hi ơ
(8)
h h . g ừ g i i g
y h R me hô g hi i h i gi h ịh h i hợ h
i h hỉ x ịh i h g h hi h y hi i h
h y i h ủa T h h ghi g h ặ h h i h i ợ
. he Đi 5 y h R me, i quy ị h g Cô g hằ gi h ợ
h h y i h ủ T h h i h y gi i ợi h i h h
g : i h i hủ g hy h h . Nh hô g hải ợ
t i h h g i g i t i h hi h h h h h g hi h
tranh và t i xâ ợ . Nh y i hi h h i h i h i hô g
h y ô ợ x ịh i h h hi i ủ thành viên trong nhóm
ả h i h h h h hải ợ x ịh g h giữ
he y ịh ủ i h h i hải y h ặ ơ ủ
(11)
. C i h ằ g ây i h h hải ợ h i .
g â h hâ i ủ i h B h y ị h i Cô g ủ Li
(9)
I e i e i e . hợ h g i h h xy
2.2. Tội phạm quốc tế là các hành vi gi h h h g ịh
phạm tội có tính chất xuyên quốc gia gh i h xy gi i
Kh i i i h xy gi ợ i e h : “Tội phạm xuyên quốc gia là tội
y ị h i Cô g ủ Li hợ phạm thực tế hoặc có khả năng ảnh hưởng
h g i h h xy gi , vượt biên giới quốc gia, tội phạm này không
ợ hô g g y 15/12/2000 i P e , chỉ xâm phạm lợi ích quốc gia mà còn xâm
Itali ây g i Cô g . phạm lợi ích cơ bản của cộng đồng quốc
he y ị h ủ Cô g , hành vi tế”(12) hay “tội phạm xuyên quốc gia không
h i h h xy gi hải chỉ là tội phạm với tính chất quốc tế thể hiện
h ả g hi ây:(10) ở hành vi phạm tội vượt qua biên giới của
- H h i ợ h hi hi quốc gia (trans-border criminal activity , mà
gi . còn bao gồm tội phạm có hậu quả nguy hiểm
- H h i ợ h hi (được coi là một phần của hành vi phạm tội ,
gi h g i hẩ ị h h hỉ vượt ra ngoài biên giới quốc gia. Tội phạm
h ặ i hi i hủ y iễ xuyên quốc gia cũng có thể là hành vi phạm
gia khác. tội xảy ra ở một quốc gia nhưng hậu quả của
- H h i ợ h hi hành vi đó lại gây ra đối với quốc gia khác.
gi h g i h i h Ví dụ về tội phạm xuyên quốc gia như tội mua
h h gi h g h i hi bán người, tội buôn lậu ma tuý, vũ khí, khủng
gi . bố, buôn bán nô lệ, tội apartheid”.(13)

t¹p chÝ luËt häc sè 2/2013 51

 nghiªn cøu - trao ®æi

Th gữ i h h xy - i h h g giả; i h
gi ợ h h h ghi h i Cô g hy i hé h g h i i gi i;
ủ Li hợ h g i h - i h ô g i;
xy gi . y hi i h - i h x h ả h i hé ; i
h xy gi hô g hải i h h h ỡ g é g i h i
i h ụ h Cô g hỉ gh g i h ặ i g i i hé ;
là khung pháp lí h hợ - i h hi â ẻ e gi i
h h g i h h xy g i h thành niên;
gi . Cô g hỉ h ụ h h i - i h i giả: L
ầ h h h y ầ gi h h giả gi y ỳ hâ ; ả x g ữ
i hải ử i i h h hợ i hy h h i giả h ơ g i
Công .D i i i h ợ h h h
x ịh i h h xy B h g i h
gi ơ h y h hi hỉ ằ g y ị h ủ Đi 3 Cô g
h h h h ủ gi . hô g i ừ i xe xé i i hủ g
Trong th , h ih h i h i i h g i g i i h hi h
h h xy gi ợ giải h h i xâ ợ i h h xy
i Đi 3 Cô g g hơ hi i gi h y h h i h i h h
h h i ợ i ghị h h xy gi . V y, i hâ i h
h g Cô g . C h h i h i h h hi i i h e
h h xy gi h i i h h gi i i h xy
(14) (15)
i i h ây: gi hô g hợ .
- i h hủ g i ợ hủ g ; i, hi h i hi
- i h hy g ữ hi i hi h gi g h
i hé h ; h i h .C h gữ “ i
- i h h g ữ hy h ”, “ i h h h
ử ụg i hé h ặ hi ”, “ i h h h ”, “ i h
h â ụg h ơ g i â ; i i ”, “ i h y
h hi y h ỷ; ngoài” hủ y hỉ g gh h h .
- i h i hải ặ h i h h hi
i ; i h g i h . C i
- i h ử i ; hỉ hi i i
- i h g h i h i h hy i h i h i hủ g
ử iễ hô g; i h hi h i h g i
- i h xâ h y giả g i i xâ ợ i h i
xâ h y hữ ô g ghi ; h g i i h hủ g i
- i h ôi g; h ử i Kh i i h h i h i

t¹p chÝ luËt häc sè 2/2013 52

 nghiªn cøu - trao ®æi

h h xy gi ợ i
y ịh g Cô g ủ Li hợ w g iễ h g i g Ph
D i é i e i i gĐ I e i e
h g i h h xy
(16)
Strafrecht (theo Christoffer Wong, tl .
gia. Tuy nhiên, h i i i h (6). Quy h R me h h Cô g
h xy gi g hô g g h ủ Li hợ h g i h h
hô g h y h h i i i h . x y gi ô g ủ Li hợ
Hi y hi i i h i Cô g ủ Li hợ
h g hủ g
g gy g ợ g x
(7). Ng : http://criminal-law.freeadvice.com/criminal-
h g hung là g hỉ h h i law/criminal-law/ international-crimes.htm
h i h hi h i ặ (8). Cầ Toà h h i hỉ
h ợ x ịh ả h g h hô g h y h y i h ủ
h g y hi y ầ h h g gi . gi ô ợ y i i
y xé xử i h h hợ i hẩ
h g i h . y y g hi h i
y ủ h. h h hỉ h h
hả h h ghi ợ ô g g g g hợ gi y i
các h giả hừ h : “Thuật ngữ tội h i y khô g g h ặ
phạm quốc tế không phải chỉ có một nghĩa, hô g hả ă g i y xé xử i i
không phải chỉ là nghĩa đơn giản và cũng này xé h y h h hợ . N gi hả
ă g i h h h g xé xử h h
không phải là nghĩa chung nhất”(17)./.
ẽ hô g hi xe : C i 12 13 17
y h R e à h h ).
(1).Xem: Christoffer Wong, Khoa l , g i
(9).Xem: Christoffer Wong, .
h L “Wh i e y he e “I e i
(10).Xem: Đi 3 Cô g .
criminal law?” H i hả h h Một số vấn đề về
(11).Xem: Đi 2 Cô g .
luật hình sự quốc tế, tội phạm quốc tế và tội phạm có
(12).Xem: Boister, Neil (2003), "Transnational Criminal
tổ chức, g Đ ih L H N i tháng 3/2012.
Law?", European Journal of International Law 14:
(2 . Ở g y h h iễ g
953, 967-77.
i g A h I e i i i w i hú giải
(13). Ng : http://en.wikipedia.org/wiki/Transnational_crime
là Criminal law in an international context, as international
(14 . he g â h i hợ h g i h x y
w i g Ph D i i e i é i gĐ
gi Vi - Úc (JTCC) g ụ h g h g
là Völkerstrafrecht (theo Christoffer Wong ).
i h , g : http://jtcc.vn/vi_crime.html
(3).Xem: Gardoski, uật hình sự quốc tế, Nxb. Ki
(15). Ng : http://en.wikipedia.org/wiki/Transnational_crime;
h , Vacsava, 1986 he Ng yễ hị h
Christoffer Wong, tl .
hủ i uật hình sự quốc tế, Nxb. Công an nhân
(16). Tr g i i i ủ Uỷ
dân, 2007, tr. 43.
h gữ “ i h ” g ợ h
(4).Xem: L Vă Cả Những vấn đề cơ bản trong
g g i ả h hả D hả y h R me
khoa học luật hình sự (Phần chung , Nxb. Đ i h
gi H N i 2005 . 872 - 875; Ng yễ hị Toà h h i h h hẩ
y ủ ICC. i i A/CN.4/464/Add.1 và
h hủ i uật hình sự quốc tế, Nxb. Công an
nhân dân, 2007, tr. 18, 19. A/CN.4/464/Add.2, g : http://untreaty.un.org/ilc/
sessions/47/47docs.htm
(5 . Ở g y h h g ợ
iễ g i gA h I e i i i w (17). Ng : http://www.wisegeed.com/what-is-international-
( i hú giải I e i e f ional criminal crime.html

t¹p chÝ luËt häc sè 2/2013 53