Professional Documents
Culture Documents
Dalumat Ng/Sa Filipino: Susing Salita
Dalumat Ng/Sa Filipino: Susing Salita
Umpisa ng Variolation
16th Siglo: Tsina at India. Ang pagbabakuna ay sa pamamagitan ng
stick o patpat na kung saan ay may ibinubuga sa pinakaunang butas at
diretso sa ilong ng pasyente.
17th Siglo: Turkey at Europa – hinihiwaan ang braso at ibinubudbod
ang pulbos (na nagsisilbing gamut noong unang panahon). a. Buong Mikrobyo
Dinaktibong mulsakit (inactivated/killed) pathogens
Lady Mary Wortley Montagu Pinahinang bakuna; paulit ulit na ipinasa at pinatubo sa ibang
1715: Nakaligtas sa smallpox medium.
Pina inokulado ang kaniyang tatlong (3) taong gulang na anak Viral vector vaccine
ng “mikrobyo” ng small pox sa Turkey. b. Subunit
Pinupulbos ang dagta o langib mula sa nana ng isang may Bahagi ng birus ang ginagamit upang makilala ng imyun system
smallpox at ilalagay ito sa sinugatang braso ng isang malusog na Bumubuo ng mga sundalo sa katawan natin na siyang susugpo sa birus
indibidwal. sa katawan natin.
c. Genetic approach: nucleic acid vaccine
Cowfox vs. Smallfox
Pinagmulan Ngayong panahon ng pandemya lahat tayo ay umaasa na ang mga
1796: Edward Jenner (pinakaunang gumawa ng eksperimento) bakunang ipinamimigay ay:
mula sa nana ng sugat ng isang maggagatas ng baka na dinapuan Muling ibabalik ang kasiglahan ng mundo
ng “cowpox” birus o bulutong mula sa baka. Kaligtasan ng buong sangkatauhan
Mapangalagaan ang ating mga mahal sa buhay, makabalik sa normal
– sa trabaho, pag-aaral, at paglalaro ng mga inosenteng mga bata.
Variolation:
II. CZAR (Prof. Jesus Federico “Tuting” Hernandez, UP-D)
Ivan the Terrible – kauna-unahang tsar (1547-1584)
“Pagbabakuna”
Si Louis Pasteur ang nagpalawak ng usapin tungkol sa bakuna.
1879: Lumikha ng mga bakuna laban sa chicken cholera, Kahulugan
anthrax, at rabies. Pangalan ng tao - hal. Julius Caesar
1891: Ginamit ang salitang “vaccination” o pagbabakuna.” Emperor - malaking ginagampanang posisyon sa isang malaking
1885: Siyam na taong gulang na si Joseph Meister ay gumaling lipunan, makapangyarihang tao
dahil sa bakuna ng rabies. Ruler (tyrannical; autocratic)
Political appointee
Pagbabagong anyo at kahulugan ng bakuna Position of control
1979: Nabura ang smallpox sa mundo
Polio, measles, mumps, and rubella, and vaccines for these
diseases reduced the disease burden greatly.
1 | GNED 12
DALUMAT NG/SA FILIPINO
LECTURE | SECOND SEMESTER
Semantic Ambiguity
Ang isang salita (gaya ng czar) ay puwedeng magkaroon ng
dalawa o higit pang kahulugan.
Drug czar
A government official supposed to combat drug trafficking
(political appointee) - may isang suliranin na dapat solusyonan. Parang Community Pantry at Community Barter
A powerful drug dealer (position of control) – kapag ginamit ang
pagiging “political appointee” sa masamang paraan kung saan naging
parte ka ng problema.
Czar
Nagsimula sa Russia pagtapos ay sa Amerika, bago dumating
sa Pilipinas.
Naapektuhan nito ang education (history and literature).
Nagturo ng libro na galling sa Amerika, ang konsepto nila ay pilit
na ipinapakain sa Pilipinas.
Politics – ang pagpunta pa lamang ng tiga-Amerika sa Pilipinas ay
political na agad.
Banggerahan – bahagi ng bahay kung saan naghuhugas ng plato, at V. MUKBANG (Kyung Min Bae, UP-D)
nagpapatuyo. Mukbang by Collins Dictionary
Dapugan – lutuan kung saan gumagamit ng kahoy Interestingly, the dictionary points out that 2020 was not all
Platera about the pandemic, “Megxit”, or Prince Harry and actor Meghan
Meghan’s decision to stand down as members of the UK royal
Community family, was among the top words of the year. The anti-racism
Ayon sa Collins Cobuild Dictionary, ang “community” ay “a movement Black Lives Matter was one of the other keywords.
group of people living in the same locality and under the same As was “mukbang”, the Korean word that refers to a video or
government.” webcast in which the host noisily eats a large quantity of food for
Ang isa pang kahulugan ay “sharing, participation, and the entertainment of viewers.
fellowship.”
3 | GNED 12