dü+|ü⁄{Ï : 02 dü+∫ø£ : 06

&çôd+ãs¡T 2018
dü+bÕ<äø°j·T+
ñ|üÁ<äyê\ }_˝À ¬s’‘·qï
Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± y˚>∑+>± #√≥T#˚düT≈£î+≥Tqï |üsê´es¡D e÷s¡TŒ\T e´ekÕj·T+ô|’ rÁe
Á|üuÛ≤e+ ø£qãs¡#·qTHêïsTT. n_Ûeè~∆#Ó+<äT‘·Tqï <˚XÊ˝À¢ ÄVü‰s¡ <ÛëHê´\ ñ‘·Œ‹Ô ‘·]–b˛j˚T dü+πø‘ê\T
ø£ì|ædüTÔHêïsTT. Á|üdüTÔ‘·eTTqï ñc˛íÁ>∑‘·≈£î eTs√ ¬s+&ÉT &çÁ^\ ôd+{°Áπ>&é ñc˛íÁ>∑‘· ô|]–‘˚ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À
Á|ü<Ûëq ÄVü‰s¡ |ü+≥ nsTTq e] ñ‘·Œ‹Ô ôV≤ø±ºs¡T≈£î ˇø£≥qTï y˚Ts¡ ‘·–Zb˛j˚T neø±X¯+ ñ+~. 2050
Hê{ÏøÏ ˇø£ &çÁ^ ñc˛íÁ>∑‘· ô|]–Hê <˚X¯+˝À Ç+ø√ eTTK´yÓTÆq ÄVü‰s¡ |ü+≥ >√<ÛäTeT ñ‘êŒ<äø£‘· eTØ
ø°åD<äX¯≈£î |ü&çb˛‘·T+~. 2009 Hê{ÏøÏ esê¸uÛ≤e |ü]dæú‘·T\e\¢ ø√{Ï 50 \ø£å\ ≥qTï\ e], 40 \ø£å\
≥qTï\ n|üsê\ ñ‘·Œ‹Ô |ü&çb˛sTT+~. |üsê´es¡D e÷s¡TŒ\ e\¢ <˚X¯ e´ekÕj·T+˝À nkÕ<Ûës¡D |ü]dæú‘·T\T
#√≥T #˚düT≈£îHêïsTT. ¬s’‘·T\T 20 y˚\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ ô|’q qwüºb˛j·÷s¡T. |ü+≥\ ;e÷ e+{Ï yÓTs¡T¬>’q
|ü<∏äø±\T ô|{Ϻ Ä<äT≈£î+fÒ ‘·|üŒ ùd<ä´ s¡+>∑+˝À ¬s’‘·T eTq˝Ò&Éì kÕ«$THê<∏äHé ˝≤+{Ï e´ekÕj·T ì|ü⁄DT\T
|ü<˚ |ü<˚ ôV≤#·Ã]düTÔHêïs¡T. á düeTdü´≈£î m+‘· ‘·«s¡>± |ü]cÕÿsê\T yÓ‹øÏ‘˚ <˚X¯ ÄVü‰s¡ uÛÑ$wü´‘·TÔ≈£î
Á|ü<Ûëq dü+bÕ<ä≈£î\T uÛÑs√kÕ.
mdt. lVü≤] eT÷]Ô |üsê´es¡D e÷s¡TŒ\T ‘·–Z+#·&É+ πøe\+ uÛ≤s¡‘·kÕúsTT˝À kÕ<Ûä´eTj˚T´ e´eVü‰s¡+ ø±<äT.
M.A., H.PT., Ç+<äTø√dü+ kÕúìø£, C≤rj·T, n+‘·sê®rj·T kÕúsTT˝À¢ düeTÁ>∑ ø±sê´#·s¡D nedüs¡+. ø√ô|HéôV≤>∑Hé
ôd˝Ÿ : 9866216044 dü<ädüT‡˝À ìs¡ísTT+∫q≥T¢ ñ<ëZsê\ ‘·–Z+|ü⁄ <ë«sê Á|ü|ü+#· ñc˛íÁ>∑‘· ¬s+&ÉT &çÁ^\ ôd+{°Áπ>&é ø£+fÒ
>ös¡e dü+bÕ<ä≈£î\T : n<äq+>± ô|s¡>∑≈£î+&Ü uÛ≤s¡‘Yø£èwæ #˚j·÷*. o‘√wüí ÁbÕ+‘ê˝À¢ ñc˛íÁ>∑‘·\T ô|]–‘˚ ˇπø |ü+≥ kÕúq+˝À
¬s+&ÉT, eT÷&ÉT |ü+≥\T y˚j·T&É+ kÕ<Ûä´|ü&ÉT‘·T+~. Væ≤e÷\j·T Äes¡D e´edüú\qT
Ä#ês¡´ <ës¡¢ yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄, ø±bÕ&ÉTø√e≥+‘√bÕ≥T >∑+>∑, ÁãVü≤à|ü⁄Á‘· q<äT\ ˙{Ï eT{≤º\qT |ü]s¡øÏå+∫ e´ekÕj·÷ìøÏ }‘·$T#˚Ã
#·s¡´\T rdüTø√yê*. ªkÕsYÿµ <˚XÊ\‘√bÕ≥T, ÁbÕ+rj·T+>±q÷ Ç+<äT≈£î düVü≤ø±s¡+ kÕ~Û+#ê*.
C≤rj·TkÕúsTT˝À |üsê´es¡D nqT≈£L\ $<ÛëHê\≈£î ô|<ä›|”≥ y˚j·÷*. düTdæús¡ kÕ>∑T e´edüú\T
$wüj·T dü÷∫ø£... s¡÷bı+~+#ê*. e´ekÕj·T+`|üsê´es¡D+ ÁbÕ‹|ü~ø£q kÕúsTT kÕ+πø‹ø£ |ü<ä∆‘·T\≈£î ÁbÕ<Ûëq´+ Çyê«*.
1. uÛ≤$‘·sêìøÏ düyêfi¯ó¢ $düTs¡T‘·Tqï ø£èÁ‹eT |ü+≥\ e÷]Œ&ç, Je ùd+Á~j·T ms¡Te⁄\qT Äes¡D e´edüú˝À Ç$T&çÃ` Ä<ÛäTìø£‘·qT CÀ&ç+#·≥+ <ë«sê
düTdæús¡ e´ekÕj·T+ kÕ~Û+#ê*. uÛÑ÷ Äs√>∑´ |ü]s¡ø£åD, ˙{Ï dü+s¡ø£åD, uÛÑ÷kÕs¡+ ô|+bı+~+|ü⁄, H˚\ø√‘·
y˚T<∏ä 4˝À... ìyês¡D <ë«sê ñ‘êŒ<äø£‘·qT ô|+#·&Üìï Bs¡Èø±*ø£ \øå±´\T>± m+#·Tø√yê*. e´ekÕj·T+ yÓ’$<Ûä´+ <ë«sê
2. d”eTô|’ sê»ø°j·T bÕغ\ yÓ’K] @$T{Ï? |üsê´es¡D Á|ü‹≈£L\‘·\qT m<äTs√ÿe#·TÃ. ñ‘êŒ<äø£‘·qT ô|+#·&É+‘√bÕ≥T |ü+≥ kÕsêìï |üX¯ó|üøå±´<äT\T,
7˝À... ˙s¡T, H˚\ eqs¡T\qT ø±bÕ&É>∑\ X¯øÏÔ JeyÓ’$<Ûë´ìøÏ ñ+~. _ÛqïyÓTÆq |ü+≥\T y˚j·T&É+ <ë«sê
3. nyÓT]ø± Jeqy˚T düTKeTj·TyÓTÆq~
ø±<äT 10˝À.. N&É|”&É\qT, ø£s¡Te⁄ø±≥ø±\qT ø=+‘·y˚Ts¡≈£î ‘·≥Tºø√e#·TÃ. esê¸<Ûës¡ ÁbÕ+‘ê\≈£î ‘·–q e´ekÕj·T
$~Û$<ÛëHê\T s¡÷bı+~+#ê*. #˚|ü\T, ø√fi¯ó¢, n≥M ñ‘·Œ‘·TÔ\T, bÕ&ç‘√ ≈£L&çq ñ‘·Œ‹Ô ãVüQfi¯ ÄVü‰s¡
4. lø£èwüí<˚esêj·T\ u≤≥˝ÀH˚ eT≥¢ kÕ>∑T e´edüú\≈£î ÁbÕ<Ûëq´$Tyê«*. |ü≥ºD≤\T, q>∑sê\qT+∫ yÓ\Te&˚ e´sêú\q÷ ñ|üjÓ÷–+#·Tø√>∑*π>
nq+‘·T&ÉT 12˝À.. ùd<ä´ $<ÛëHê\qT s¡÷bı+~+#ê*. ‘·<ë«sê ~>∑Tã&ç qcÕº\qT ø=+‘·y˚Ts¡ ‘·–Z+#·Tø√e#·TÃ. Ç+≈£î&ÉT
5. ‘ê+&Ü qe\... Jeq ∫Á‘·D 16˝À.. >∑T+‘·\T, b˛wüø£ ms¡Te⁄\ì#˚à ÁbÕ+‘ê˝À¢ e´ekÕj·÷ìï #ê˝≤es¡≈£î |ü⁄qs¡T<ä∆]+#·e#·TÃ. N&É|”&É\qT
6. $\Te\‘√ ≈£L&çq sê»ø°j·÷˝Ò Hê eTT+<ädüTÔ>± |üdæ>∑&ÉT‘·÷H˚, ‘·≈£îÿe Ks¡TÑ√ yê{Ïì B≥T>± m<äTs=ÿH˚ ‘·s¡TD√bÕj·÷\T nedüs¡+.
}|æ] 18˝À.. e´ekÕj·T|üs¡|ü‹, |ü+≥\ ;e÷ e´edüú\qT eT]+‘· düeTÁ>∑+>± s¡÷bı+~+#ê*. ∫qï, düqïø±s¡T
¬s’‘·T\≈£î Ädüsê>± ì*#˚˝≤ yê{Ïì eT\#·Tø√yê*. kÕ>∑T˙{Ï uÛÑÁ<ä‘·qT ô|+bı+~+#ê*. ¬s’‘·T≈£î ìø£s¡+>±
7. ‘=* ‘Ó\T>∑T ø£<∏ë s¡#·sTTÁ‹ ã+&Üs¡T Ä<ëj·T+ n+~+#˚ e´ekÕj·T $<ÛëHê\T ø±yê*|ü⁄Œ&ÉT. uÛÑ÷$T˝À ùd+Á~j·T ø£s¡“q+ ô|+#·&É+ |üsê´es¡D
n#·Ãe÷+ã 26 ˝À... e÷s¡TŒ\qT ‘·≥Tº≈£îH˚ yÓTs¡T¬>’q e÷s¡Z+. uÛÑ÷$T˝À ø£s¡“q |ü<ësêúìï ô|+bı+~+#·≥+ <ë«sê 2030 Hê{ÏøÏ
8. kÕVæ≤‘·´ ùde˝À ‘Ó\T>∑T yÓuŸôd’≥T¢ 32˝À.. 600 ø√≥¢ ≥qTï\ qT+∫ yÓsTT´ ø√≥¢ y˚Ts¡ $&ÉT<ä\j˚T´ u§>∑TZ|ü⁄\TdüT yêj·TTe⁄qT ‘·–Z+#·e#·Ãì
Á|ü<Ûëq ø±sê´\j·T+ n+#·Hê. n‹eèwæº, nHêeèwæºe\¢ >√<ÛäTeT, e], ñ<ë´q |ü+≥\T <Óã“‹+≥THêïsTT. y˚&ç>±\T\e\¢ bÕ\
&=.HÓ+.13/3`645, U≤C≤q>∑sY ~>∑Tã&ç, ø√fi¯¢ eTqT>∑&É <Óã“‹qqT+~. Ç|üŒ{Ïes¡≈£î M{Ï qT+∫ ¬s’‘·T\qT ø±bÕ&˚ s¡ø£åD #Û·Á‘·+ }ùd˝Ò<äT.
>∑+>±>ö] ~∏j˚T≥sY <ä>∑Zs¡, nq+‘·|ü⁄s¡+ |ü+≥\ ;e÷ ‘·|üŒ eTs√ s¡ø£åD #Û·Á‘·+ Á|üuÛÑT‘·«+ Ç|üŒ{Ïes¡≈£L Á|ü‹bÕ~+#·˝Ò<äT. <˚X¯+˝À 20 XÊ‘·+
¬s’‘·T\T e÷Á‘·y˚T |ü+≥\ ;e÷ #˚düTÔHêïs¡T. 80 XÊ‘·+ ¬s’‘·T\T Bì |æ]~Û˝Àπø sêe&É+ ˝Ò<äT. |ü+≥
á |üÁ‹ø£˝À yÓ\Te]+∫q n_ÛÁbÕj·÷\T, yê´kÕ\˝À <Óã“‹qï|ü⁄Œ&ÉT πøe\+ 50 XÊ‘·y˚T qwüº|ü]Vü‰s¡+>± ÇdüTÔHêïs¡T. n~ >∑]wü˜+>± ¬s+&ÉT ôV≤ø±ºs¡¢ es¡πø! ø√≥¢
$yê<ë\T nq+‘·|ü⁄s¡eTT ø√s¡Tº |ü]~Û˝À e÷Á‘·y˚T. eT+~ ¬s’‘·T\T uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À, <˚X¯ ÄVü‰s¡ uÛÑÁ<ä‘·‘√ eTT&ç|ü&çq düeTdü´*$. |üsê´es¡D e÷s¡TŒ\qT+∫
s¡#·sTT‘·\T yÓ\TãT∫Ãq n_ÛÁbÕj·÷\T e´ekÕj·÷ìï ø±bÕ&ÉTø√yê*‡q u≤<Ûä´‘· Á|üuÛÑT‘ê«\<˚. n+<äTø√dü+ düeTÁ>∑ Á|üD≤[ø£\‘√, eTT+<ädüTÔ
eP´Vü‰\‘√ ø±sê´#·s¡D≈£î ~>±*‡q düeTj·T$T~.!
|üÁ‹ø£$ ø±qedüs¡+ ˝Ò<äT.
rayalaseemajagruti@gmail.com sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018 |3|
 |ü⁄{≤º zãT˝ÒdüT, »eTà\eT&ÉT>∑T, ø£&É|ü õ˝≤¢
#·s¡yêDÏ ` 9550290047
z Å|üeTTK ø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉT
q{Ï+∫q ªªs√uÀµµ nH˚ #·\q∫Å‘·+ ‘Ó
\T>∑THê≥ eT+∫ $»j·T+ kÕ~Û+∫+
~. n+<äT˝À ªª∫{°ºµµ nH˚ ù|s¡T>∑\
s√uÀ #˚ùd $Hê´kÕ\T, kÕVü≤dü ø£è‘ê´
\T ˇø£ m‘Ó’Ô‘˚ Áù|eT, n_Ûe÷q+,
<äT'K+ ˝≤+{Ï uÛ≤yêy˚XÊ\qT ≈£L&Ü
e´ø£Ô+ #˚j·T&É+ dæìe÷ #·÷dæq
Mø£å≈£î\≈£î ø=‘·Ô>±q÷, $+‘·>±q÷,
$&É÷¶s¡+>±q÷ nì|æ+∫+~, ø±˙ n~
dæìe÷ ø±ã{Ï,º dæìe÷ ˝À Ç˝≤+{Ï
ø£\ŒHê|üP]‘·, }Vü‰‘·àø£ $wüj·÷\≈£î
ÅbÕ<Ûëq´+ <äø£ÿ&É+ e÷eT÷˝Ò ø£<ë
nì n+<äs¡÷ dü]ô|≥Tº≈£îHêïs¡T.
d”Hé ø£{Ÿ #˚ùdÔ... : n~ ôV’≤<äsêu≤<é˝À
|4| sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018
»s¡T>∑T ‘·Tqï Å|ü|ü+#· ◊{° ø±+Ŭ>dt
dü$Tà{Ÿ. á dü<ädüT‡˝À ªªk˛|òæj·÷µµ
nH˚ s√uÀ y˚~ø£ô|’ ì\ã&ç ñ+~.
ìsê«Vü≤≈£î\T uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ >∑T]+∫
˙y˚eTqT≈£î+≥THêïe⁄, ˇø£ s√uÀ>±
˙≈£î ≈£L&Ü $ÅXÊ+‹ ø±yê˝≤, k˛wü˝Ÿ
MT&çj·÷˝À ˙e⁄ #·Ts¡T≈£î>± ñ+{≤
yê, u≤©e⁄&é, Vü‰©e⁄&é q≥T\˝À ˙≈£î
ÇwüºyÓTÆq yês¡T mes¡T nì n&ç–q
Å|üX¯ï\≈£î #ê˝≤ #·Ts¡T≈£î>±, y˚>∑+>±
düe÷<ÛëHê*∫Ã+~. n+‘˚ø±<äT eTVæ≤
fi¯\ |ü≥¢ ø=qkÕ>∑T‘·Tqï $eø£å≈£î
e´‹πsø£+>± eTVæ≤fi¯\ Vü≤≈£îÿ\ >∑T]+
∫ e÷{≤¢&˚+<äT≈£î ‘·q≈£î bÂs¡dü‘·«+
≈£L&Ü nedüs¡eTì H=øÏÿeø±ÿDÏ+∫+~
(kÂB nπs_j·÷ k˛|òæj·÷≈£î bÂs¡dü‘·«+
Ç∫Ã+~). _{Ÿ ø±sTTq¢˝À m+‘·
&ÉãT“ô|≥Tºã&ç ô|{≤ºe⁄ nqï Å|üX¯ï≈£î
Hê ej·TdüT ¬s+&˚fi‚fl, Hê≈£î u≤´+ø˘
nøö+{Ÿ ≈£L&Ü ˝Ò<äT. nsTTHê ˇø£s√uÀ
m˝≤ ô|≥Tºã&ç ô|≥º>∑\<äT n+≥÷
ìsê«Vü≤≈£î\πø m<äTs¡T Å|üX¯ïy˚dæ+~.
yÓTT<ä{À¢ #·]Ã+#·T≈£îqï≥Tº
dæìe÷\˝ÀH√, ˝Òø£b˛‘˚ ø±\Œìø£ kÕ
Væ≤‘·´+˝ÀH√ eTìwæ˝≤>± Ç‘·s¡Je⁄\T,
s√ uÀ\T... Ä˝À∫+#·&É+, ‘Ó*$‘˚≥
\T Å|ü<ä]Ù+#·&É+ eTq+<äs¡+ #·÷ùd
ñ+{≤+ ø±˙ k˛|òæj·÷ s¡÷|ü+˝À n~
yêdüÔe s¡÷|ü+<ë\Ã&É+‘√ ÄX¯Ãs¡´b˛e
&É+ e÷qyê[e+ ‘Ó’+~. ªªø£èÅ‹eT
y˚T<ÛädüT‡µµ nH˚ |ü]C≤„q+ <ë«sêH˚ Ç
˝≤+{Ï nãT“s¡|ü]#˚ $wüj·÷\˙ï
kÕø±s¡eTÚ‘·THêïj·Tì XÊÅdüÔy˚‘·Ô\T $
e]düTÔ+&É&É+‘√, á uÛÑ÷eT+&É\+ MT
<ä e÷qe⁄ì ñìøÏ, n‘·ì kÕúq+, s√
uÀ\T, ø£+|üP´≥s¡T¢ e÷qe y˚T<ÛädüT‡qT
n~Û>∑$TùdÔ e÷qe⁄ì eTqT>∑&ÉπøyÓTÆHê
Å|üe÷<äe÷, ndü\T á ø£èÅ‹eT y˚T<Û
ädüT‡ n+fÒ @$T{Ï.. ˝≤+{Ï $wüj·÷\
MT<ä Ç{°e\ CÀs¡T>± #·s¡Ã\T »
s¡T>∑T‘·THêïsTT....
ndü˝Ò$T{° .. ø£èÅ‹eTy˚T<ÛädüT‡!!
C≤„|üø±\qT >∑Ts¡TÔ+#·Tø√e
&É+, HÓeTs¡Ty˚j·T>∑\ >∑&É+, düeTdü´\
qT |ü]wüÿ]+#·&É+, ‘ê]ÿø£ >∑DqX¯øÏÔ,
kÕ+πø ‹ ø£ |ü<ë\‘√ bÕ≥T kÕ<Ûës¡D
uÛ≤wü\qT ns¡ú+ #˚düTø√e&É+, q÷‘·q
|ü]dæú‘·T\≈£î nqT>∑TD+>± Å|ü‹düŒ+
~+#·&É+ e+{Ï kÕeTsêú´\ düe÷Vü‰s¡
y˚T y˚T<ÛädüT‡. n#·Ã+>± BìøÏ Å|ü‹düèùwº
ªªø£èÅ‹eTy˚T<ÛädüT‡µµ nì #Ó|üŒe#·TÃ.
ø£èÅ‹eT y˚T<ÛädüT‡ ô|’ |ü]
XÀ<Ûäq˝À¢ uÛÑ$wü´‘Y ‘·sê\≈£î e÷s¡Zìπs›
X¯+ #˚dæq ªªC≤Hé yÓTø˘ø±ØÔµµ ø£èÅ‹eT
y˚T<Ûä düT‡ |æ‘êeTVüQ&ç>± >∑T]Ô+|ü⁄bı+
<ës¡T. áj·Tq ìs¡«∫+∫q Å|üø±s¡+ `
ôd’Hé‡, Ç+»˙]+>¥ ø£\sTTø£‘√ s¡÷|ü⁄~
<äT›≈£îqï ‘Ó*yÓ’q j·T+Å‘ê\T, ø£+|üP´
≥sY Åb˛Å>±yéT\H˚ ªªø£èÅ‹eT y˚T<ÛädüT‡µµ
n+{≤s¡T. Ç|üŒ{Ï es¡≈£L ø£+|üP´≥s¡T¢
yê{ÏøÏ∫Ãq Åb˛Å>±yéT\ Ä<Ûës¡+>±
|üì#˚düTÔHêïsTT.
dü«‘·Vü‰>± Ä˝À∫+∫ düeTdü´
\≈£î |ü]cÕÿs¡+ #·÷|æ+#·>∑*π> kÕeT
s¡â´+ yê{ÏøÏ ˝Ò<äT. Çø£ô|’ ø£èÅ‹eT y˚T
<ÛädüT‡‘√ #ê˝≤ düeTdü´\≈£î dü«‘·Vü‰>±
düŒ+~+∫ düe÷<ÛëHê\T Çe«>∑\, |ü
qT\qT #·ø£ÿ~<ä› >∑\ s√uÀ\T, ø£+
|üP´≥s¡T¢ n+<äT u≤≥T˝ÀøÏ sêqTHêï
sTT. á ~X¯>± Ä˝À#·q, ‘ê]ÿø£
$X‚¢wüD e+{Ï $wüj·÷˝À¢ eTìwæ
yÓT<ä&ÉT |üìrs¡TqT n<Ûä´j·Tq+ #˚dæ
n<˚ $<Ûä+>±H˚ |üì#˚ùd˝≤ kÕ|òtºy˚sYqT
XÊÅdüÔy˚‘·Ô\T n_Ûeè~∆|ü]#ês¡T.
ãVüQfi¯ Å|üjÓ÷»Hê\T
ø£èÅ‹eT y˚T<ÛädüT‡ <ë«sê $_Û
qï s¡+>±˝À¢ e÷q yê[øÏ uÀ˝…&ÉT Å|ü
jÓ÷»Hê\T ˇq>∑÷πs neø±X¯+ ñ+~.
yÓ’<ä´s¡+>∑+˝À ø£èÅ‹eT y˚T<Ûä #ê˝≤
eTs¡TŒ˝Òï rdüTø=k˛Ô+~. y˚\T ˝Ò<ë
\ø£å\ eT+~ s√>∑T\ Äs√>∑´ #·]Å‘·q÷,
s√>∑ \ø£åD≤*ï ø£+|üP´≥sY≈£î n+~ùdÔ..
ø£èÅ‹eT y˚T<Ûä Ä \ø£å\ ø=B› ù|J\
düe÷#êsêìï düeTs¡ú+>± $X‚¢wædüTÔ+~.
◊{° ~>∑Z»+ yÓTÆÅø√kÕ|òtº Ç|üŒ{Ïπø
Ä]º|òæwæj·T˝Ÿ Ç+≥*C…Hé‡ Ä<Ûës¡+ >±
ø±´q‡sY yê´~Û ªªk˛sY‡ ø√&éµµ qT ø£ìô|
fÒº Å|üj·T‘·ï+ #˚k˛Ô+~. s¡ø£Ô |üØø£å\÷,
eT\eT÷Å‘· |üØø£å\÷, mø˘‡πs, kÕÿì+>¥
‘·~‘·s¡ $X‚¢wüD\qT Äغ|òæwæj·T˝Ÿ
Ç+≥*C…Hé‡ kÕj·T+‘√ ø£+|üP´≥s¡¢≈£î
n|üŒC…ù|Œ Å|üj·T‘êï\T »s¡T>∑T‘·T Hêï
sTT. u…+>∑Tfi¯Ss¡T πø+Å<ä+>± |üì#˚düTÔqï
ªªdæ>¥≥T|ü⁄˝Ÿµµ nH˚ dü+düú Ä |üì˝À
Å|üdüTÔ‘·+ ìeT>∑ïyÓTÆ+~. Ä |ü]XÀ<Ûäq\T
ø£qTø£ z ø=*øÏÿeùdÔ s√>∑ ìsêús¡D
s¡+>∑+˝À $|ü¢yê‘·àø£ e÷s¡TŒ\T#√≥T
#˚düT≈£î+{≤sTT.
n+<äTπø ø±uÀ\T |òæ¢|tø±sYº e´
ekÕú|ü≈£î\T dü∫Hé, _˙ï ãq‡˝Ÿ <ä«
j·T+ á n+≈£îs¡ dü+düú˝À ô|≥Tºã&ÉT
\T ô|{≤ºs¡T. ø£èÅ‹eT y˚T<ÛädüT‡ C…HÓ{Ïø˘
Ç+»˙]+>¥ ˝Àq÷ }Væ≤+#·ì e÷s¡TŒ
*ï rdüTø=#˚Ã neø±X¯+ ñ+~. »qT´
s¡Vü≤kÕ´*ï ø£ìô|≥º>∑*–‘˚ s√>±\
eT÷˝≤\T, düèwæº >∑T≥TºeT≥T¢ ã≥ºã
j·T˝…’b˛‘êsTT. ªªJHé m&ç{Ï+>¥µµ Å|üÅøÏ
j·T <ë«sê Çe˙ï kÕø±s¡eTj˚T´ neø±
X¯+ ‘·«s¡˝ÀH˚ ø£\>∑qT+~. n<˚ »]–‘˚
eTè‘·´e⁄q÷ eTq >∑T|æŒ{À¢øÏ rdüTø√e
#·TÃ.
s¡yêD≤ s¡+>∑+˝À ø£èÅ‹y˚T<Ûä
<ë«sê $|ü¢yê‘·àø£ |ü⁄s√>∑‹ #√≥T
#˚düTø√qT+~. ôd˝ŸŒ¤ Å&Ó’$+>¥ ø±s¡T¢
ø£èÅ‹eT y˚T<Ûä düVü‰j·T+‘√ s√&É¢ô|’ q
&ÉTkÕÔsTT. M{ÏøÏ ô|Å{À˝Ÿ ≈£L&Ü b˛
j·÷*‡q nedüs¡+ ñ+&É<äT. Å&Ó’es¡¢ n
edüs¡+ ndü˝Ò ñ+&É<äT, yê≥+‘·≥
ny˚ q&ÉT|ü⁄≈£î+{≤sTT. s√&É¢MT<ä yÓfi¯SÔ
yê≥+‘·≥ ny˚ #Ûê]®+>¥ #˚düT≈£î+
{≤sTT. Ç~ ì»+ ø±e&ÜìøÏ @fi¯Sfl
|üPfi¯Sfl nedüs¡+˝Ò<äT. eTs√ @&Ü~˝À
á‘·s¡Vü‰ dü«j·T+ #√<äø£ ø±s¡T¢ s√&É¢ô|’øÏ
sêqTHêïsTT. Ç|üŒ{Ïπø #Ó’Hê˝À kÂs¡
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018 |5|
X¯øÏÔ‘√ q&ç#˚ #Ûê]®+>¥ s√&É¢ì ì]à+#ê
s¡T. ‘·<ë«sê #Ûê]®+>¥ ùdºwüq¢ nedüs¡+
˝Ò≈£î+&ÜH˚ á s√&ÉT¢ yêVü≤Hê\≈£î
#Ûê]®+>¥ #˚dæ ô|&É‘êsTT. Ç<˚ >∑qTø£
kÕø±s¡yÓTÆ‘˚ s√&ÉT¶ Å|üe÷<ë\T ø£qTeT
s¡T¬>’b˛‘êsTT. Ç+<Ûäq <Ûäs¡\qT yÓ÷ùd
uÛ≤s¡+ Å|üuÛÑT‘ê«\≈£î ‘·|ü‘·T+~.
u≤´+øÏ+>¥ s¡+>∑+˝À eTTK´+
>± uÛ≤s¡‘· u≤´+øÏ+>¥ s¡+>±ìøÏ dü+ã+
~Û+∫ dæ{°j·T÷ìj·THé u≤´+ø˘ ‘=*kÕ
] s√uÀ ùde\qT $ìjÓ÷>∑+˝ÀøÏ
‘Ó∫Ã+~. ªª\ø°å൵ >± |æ\Teã&ÉT‘·Tqï
á s√uÀ U≤‘ê<ës¡T\≈£î u≤´˝…Hé‡, s¡T
D≤\ô|’ e&û¶πs≥T¢, Ç‘·s¡Å‘ê $esê\T
n+~düTÔ+~. Ç+^¢wt ˝À e÷≥¢&ÉT‘·÷
125 s¡ø±\ dü+<˚Vü‰\≈£î düe÷<ÛëHê
*düTÔ+~. eTT+<˚ #·]Ã+#·T≈£îqï≥T¢
k˛|òæj·÷ nH˚ Vü‰+ø±+>¥˝À ‘·j·÷¬s’q
s√uÀ≈£î kÂB nπs_j·÷ Å|üuÛÑT‘·«+
@ø£+>± ‘·eT <˚X¯ bÂs¡dü‘ê«H˚ï ø£≥ºu…≥º
&É+ >∑eTHês¡Ω+.
ÄÅ>∑>±$T>± m<ä>±\ì ≈£L&Ü
uÛ≤s¡‘Y <Û˚´j·T+>± ô|≥Tº≈£î+~. >∑‘·
dü+ˆˆ πø+Å<ä yêDÏ»´XÊK ìj·T$T+∫q
@◊ ø±s¡´<äfi¯+ ({≤dtÿ bò˛sY‡) düeT
]Œ+∫q ìy˚~ø£ @◊ s¡+>∑+ ˝À uÛ≤s¡
‘Y m<äTs=ÿ+≥Tqï düyêfi¯flqT @ø£s¡Te⁄
ô|{Ϻ+~. n$`_>¥ &˚{≤ ø=s¡‘·, düe÷
#ês¡ $X‚¢wüD≈£î eTÚ[ø£ edü‘·T \T
ø=s¡e&É&É+, @◊ e´edüú\ ìs¡«Vü≤D≈£î
#ê*q+‘· eT+~ dæã“+~ ˝Òø£
b˛e&É+, @◊ e´edüú\ $ìjÓ÷>±ìøÏ
Ks¡Tà m≈£îÿeø±e&É+. á düeTdü´\qT
n~Û>∑$T+∫ @◊ s¡+>±ìï |üs¡T>∑T\T
rsTT+#·&ÜìøÏ πø+Å<ä ã&Ó®{Ÿ˝À 5
dü+ˆˆsê\ ø±\e´e~ÛøÏ >±q÷ 1200
ø√≥¢ eT÷\ì~Ûì πø{≤sTT+#ê\ ì
ø±s¡´<äfi¯+ dæbòÕs¡T‡ #˚dæ+~. n<˚
$<Ûä+>± s¡ø£åDXÊK á @&Ü~ |òæÅãe]
˝À ìj·T$T+∫q eTs√ ø±s¡´<äfi¯+ Ç
{°e\ ‘·q ìy˚~ø£ s¡ø£åDeT+Å‹ ìs¡à˝≤
d”‘êsêeTHé≈£î düeT]Œ+∫+~. Ç|üŒ
{Ïπø düe÷#ês¡ kÕ+πø‹ø£‘· (◊{°)˝À
‘·q≈£îqï u˝≤ìï, uÛ≤Ø Ç+»˙]+>¥
ã\>±˙ï $ìjÓ÷–+∫ @◊˝À $»j·T
•Ksê\≈£î #˚s¡>∑\qì uÛ≤s¡‘Y uÛ≤$k˛Ô+
~. Ç+<äT≈£î Åô|’y˚≥T s¡+>±˙ï ø£\T|ü⁄
ø=ì yÓfi≤fl\˙ ø±s¡´<äfi¯+ ìy˚~ø£
dü÷∫+∫+~. ìC≤ìøÏ ø£èÅ‹eT y˚T<∏ä˝À
eTq <˚XÊìøÏ eT+∫ H˚|ü<∏ä´+ ñ+~.
2015˝ÀH˚ @◊ s¡+>∑+˝À 643 |ü]
XÀ<ÛäHê |üÅ‘ê\qT yÓ\Te]+∫+~. yê
{Ï˝Àì n+XÊ\qT Ç‘·s¡ <˚XÊ\
XÊÅdüÔy˚‘·\T |ü\Tdü+<äsꓤ˝À¢ Å|ükÕÔ$+
#ês¡T ≈£L&Ü. á |ü]XÀ<ÛäHê |üÅ‘ê˝À¢
n‘·´~Ûø£+ ◊◊{°\T, ◊◊mdtd”‘√ bÕ
≥T ø=ìï Ç‘·s¡ $X¯«$<ë´\j·÷\ qT+
&ç yÓ\Te&ܶsTT. n$ Å|ü<Ûëq+>± ô|ò’Hê
Hé‡, bÕ]ÅXÊ$Tø£ s¡+>±\≈£î nq«sTT+#˚
|üÅ‘ê˝Ò. $<ë´ dü+düú\T, Åô|’y˚{Ÿ s¡+
>∑+‘√ b˛*ùdÔ Å|üuÛÑT‘·« s¡+>∑+˝À @◊
|ü]XÀ<Ûäq\T |ü]$T‘·eTì ì|ü⁄DT\T
uÛ≤$düTÔHêïs¡T.
eTq qyê´+Å<ÛäÅ|ü<˚XŸ Å|üuÛÑT
‘·«+ ≈£L&Ü @◊øÏ πøsê|òt nÅ&Édt>± @|”
ì e÷sêÃ\H˚ ø£è‘·ìX¯Ãj·T+‘√ ñ+~.
Å|ü|ü+#·yê´|üÔ+>± ÇqŒ¤πsàwüHé f…ø±ï\J
s¡+>±ìï ‘Ó\T>∑Tyêfi¯ófl XÊdædüTÔqï H˚|
ü<∏ä´+˝À, Ç|ü&ÉT Ä]º|òæwæj·T˝Ÿ Ç+≥*
C…Hé‡ s¡+>∑+ MT<ä ≈£L&Ü eTqsêÅwüº+
˝Àì j·TTe‘· |ü≥TºkÕ~Û+#˚ $<Ûä+>±
‘√&ÜŒ≥Tq+~+#˚+<äT≈£î sêÅwüºÅ|üuÛÑT
‘·«+ Å|üD≤[ø£\T s¡÷bı+~k˛Ô+~. f
…ø±ï\J, ÇH√ïy˚wüHé ø£\sTTø£ $<ë´s¡Tú\
qT uÛÑ$wü´‘Y ‘·sêìøÏ yês¡düT\T>±
r]Ã~<äT›‘·T+<äì eTq eTTK´eT+Å‹
uÛ≤$düTÔHêïs¡T. á ø±s¡´Åø£eT+˝À uÛ≤>∑+
>± $<˚o j·TTìe]‡{°\‘√ sêÅwüº+˝Àì
Åbıô|òdüs¡¢≈£î @◊ MT<ä •ø£åD Ç|æŒkÕÔs¡T.
yês¡T $T>∑‘ê yê]øÏ •ø£åD ÇkÕÔs¡T. Ç
˝≤ @&Ü~ \ø£å eT+~øÏ @◊ ø√s¡T‡ e÷
&ÉT´˝Ÿ‡˝À •ø£åD ÇkÕÔs¡T. Hê\Tπ>fi¯fl
Ç+»˙]+>¥ $<ä´‘√ bÕ≥T á ø√s¡T‡
e÷&É÷´˝Ÿ n<äq+>± ñ+≥T+~. |òü*
‘·+>± Ç+»˙]+>¥ |üPs¡Ôj˚T´Hê{ÏøÏ $T
>∑‘ê sêÅcÕº\ $<ë´s¡Tú\ ø£+fÒ eTq
yêfi¯ófl eTT+<äT+{≤s¡H˚~ Å|üuÛÑT‘·« Ä
˝À#·q. n+<äT˝À uÛ≤>∑+>± Ä]º|òæwæj·T
˝Ÿ Ç+≥*C…Hé‡ bÕsYÿ @sêŒ≥T #˚
j·÷\H˚ jÓ÷#·q˝À Å|üuÛÑT‘·«+ ñ+~.
|6| sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018
es¡e÷, XÊ|üe÷ ?
eTìwæøÏ eTìwæ‘√ b˛{°
nqï~ ìqï{Ï e÷≥, eTìwæøÏ ø£èÅ‹eT
y˚T<ÛädüT‡‘√H˚ b˛{° nqï~ H˚{Ï ì»+.
eTq $C≤„q+ qT+&ç eTq Ä˝À#·q\
qT+&ç |ü⁄s¡T&ÉTb˛düT≈£îqï ø£èÅ‹eT
y˚T<ÛädüT‡ Ç|ü&ÉT eTìwæ ñìøÏπø
düyê\T $düTs¡T‘√+~. ø£èÅ‹eT y˚T<Ûä‘√
e÷qekÕeTsêú´\T >∑D˙ j·T+>±
|ü⁄+E≈£î+{≤j·Tì, ì‘·´Jeq+ düT\
uÛÑ‘·s¡eTÚ‘·T+<äH˚ n_ÛÅbÕj·÷\T ˇø£
yÓ’|ü⁄, Bìe\¢ ñqï ñ<√´>±\T ≈£L&Ü
}&çb˛sTT, dü+|üqTï\T,
ù|<ä\ eT<Ûä´ ‘ês¡‘·eT´+
ô|s¡T>∑T‘·T+<äì, yÓTT‘·Ô+>± eTìwæ
eTqT>∑&˚ Å|üe÷<ä+˝À |ü&ÉT‘·T+<äqï
Ä+<√fi¯q\T ≈£L&Ü ø=qkÕ>∑T‘·T+&É&É+
|ü]dæú‹ rÅe‘·≈£î n<ä›+ |ü&ÉT‘√+~.
ªªø£èÅ‹eT y˚T<Ûä nDTu≤+ãT
ø£+fÒ Å|üe÷<äø£s¡+, Ä |ü]C≤„Hêìï
n_Ûeè~∆ #˚j·T&É+ n+fÒ... Ç+ø±düÔ
‘·«s¡>± e÷qyê[ ‘·q $HêX¯HêìøÏ
eTTVüAs¡Ô+ ô|≥Tºø√e&Éy˚Tµµ n+ ≥÷
ôV≤#·Ã]+∫q $U≤´‘· XÊÅdüÔy˚‘·Ô d”ºô|
òHé Vü‰øÏ+>¥‡ yê´ K´\T ≈£L&Ü Ç+<äT≈£î
ã\+ #˚≈£Ls¡TdüTÔHêïsTT. á Ä+
<√fi¯q\ìï{Ï˙ ‘˚*>±Z ø={ϺbÕπsj·T˝Ò+.
ø£èÅ‹eT y˚T<Ûä Ç|üŒ{Ïπø ˇø£Åf…+&ÉT
düeTdü´\≈£î ø±s¡D+ ne⁄‘√+~. <ëìï
düèwæº+#˚ eTìwæ˝Àì ô|’‘ê´\˙ï f…
ø±ï\J˝ÀøÏ #=s¡ã&ÉT‘·T HêïsTT. ñ<√´
>±s¡Tú*ï n+#·Hê y˚ùd z Ä]º|òæwæj·T˝Ÿ
Ç+≥*C…Hé‡ kÕ|òtºy˚sY˝À |òü˝≤Hê ÅbÕ+
‘êìøÏ #Ó+~q yê]˝ÀH√, |òü˝≤Hê C≤
‹øÏ #Ó+~q yê]˝ÀH√ H˚s¡dü«uÛ≤e+ m
≈£îÿeH√, ø£wüº|ü&˚ >∑TD+ X¯Sq´eTH√
Åb˛Å>±yéT s¡÷bı+~+ ∫q≥¢sTT‘˚
|ü]dæú‹ #ê˝≤ Çã“+~ø£s¡+>± e÷s¡T
‘·T+~. ôd˝ŸŒ¤ Å&Ó’$+>¥ ø±s¡¢ $wüj·T+
˝Àq÷ nH˚ø£ dü+<˚Vü‰\T ‘·˝…‘·TÔ‘·T
HêïsTT. kÕ+πø‹ø£ ˝ÀbÕ\‘√H√, Ç+πø<√
ø±s¡D+ ‘√H√ ÄyêVü≤Hê\T ø£*Z+#˚
ÅbÕD, ÄdæÔ qcÕº\≈£î u≤<Ûä´‘· mes¡T
rdüTø√yê\ nqï $wüj·T+˝À düŒwüº‘·
˝Ò<äT. ‘·eT ˝ÀbÕ*ï ‘êeTT ‘Ó\TdüT
≈£îH˚ j·T+Å‘ê\T e#˚Ã<ëø± Ç˝≤+{Ï
Å|üX¯ï\≈£î »yêãT <=s¡ø£<äT. n+<äT≈£î
eT]ø=+‘· ø±\+ Ä>∑ø£ ‘·|üŒ<äT.
Çø£uÀ‘Ó ø£èÅ‹eT y˚T<Ûä‘√
s¡÷bı+~+∫q s√uÀ\‘√ ìs¡T<√´>∑+
»&É\T $|ü‘·T+<äì ◊ø£´sê»´dü$T‹
Ç|üŒ{Ïπø ôV≤#·Ã]+∫+~. ø£èÅ‹eT y˚T<Ûä,
Ä{Ày˚TwüHé e\¢ Ç+&çj·÷˝À 12
$_Ûqïs¡+>±\˝Àì 54% eT+~ ‘·eT
ñ<√´>±\T ø√˝ÀŒj˚T Å|üe÷<äeTT+
<äì es¡˝Ÿ¶ mø£Hê$Tø˘ bò˛s¡+ ìy˚~ø£ Ç
{°e˝Ò ôV≤#·Ã]+∫+~. yÓTT‘·Ô+ MT<ä
ø£èÅ‹eT y˚T<ÛädüT‡ |ü⁄D´e÷ì Ç<ä›s¡T
#˚j·Te\dæq |üìì ˇø£ÿπs #˚j·T>∑\T
>∑T‘·THêïs¡T. Bì‘√ ñ<√´>±\˝À ø√‘·
nìyês¡´yÓTÆ+~. n sTT‘˚ f…ø±ï\J ø±
düÔ Ä\dü´+>±HÓ’Hê ˇø£ s¡÷|ü+˝À »]
–q qcÕºìï eTs√ s¡÷|ü+˝À |üP&˚ÃdüTÔ+
~. ñ<눈≈£î ôd˝ŸŒ¤ Å&Ó’$+>¥ ø±s¡T¢ düT
s¡øÏå‘·+>± q&Éyê\+fÒ >√¢ã˝Ÿ bıõwüì+
>¥ dædüºyéT düeTs¡ú+>± |üì#˚j·÷*. Ä
y˚Ts¡≈£î J|”mdt ì|ü⁄DT\≈£î $]$>±
ñ<√´>±\T \uÛÑ´yÓTÆqfÒº. Å&Ó’es¡TqT
ô|≥Tºø√yê*‡q nedüs¡+ ˝Ò<ä+fÒ, ø±s¡T
ìs¡«Vü≤D≤ e´j·T+ uÛ≤Ø>± ‘·–ZqfÒº.
B+‘√ ø±s¡¢≈£î –sêø° ô|]π> neø±X¯+
ñ+~. Ä y˚Ts¡≈£î yÓTø±ì≈£îÿ\≈£î ñ
bÕ~Û ô|]–qfÒº. Ä{ÀyÓTTu…’˝Ÿ Ç+»˙s¡¢
≈£î neø±XÊ\T |ü⁄wüÿ\+>± <=s¡≈£î‘ê
sTT. ñ<√´>±\ $wüj·T+ ˝À ≈£L&Ü
]ôd|ü¸ìdüTº\÷, qs¡T‡\÷, &˚{≤ m+Å{°
Ä|üπs≥s¡T¢ ‘·~‘·s¡ bÕ‘· ø=\Te⁄\˙ï
e÷j·TyÓTÆ Ç+πøy√ ø=‘·Ô ñ<√´>± \T
|ü⁄≥Tºø=kÕÔj·Tì eT] ø=+‘· eT+~
yê~düTÔHêïs¡T.
@<Ó’yÓTÆHê ‘Ó*yÓ’q j·T+Å‘ê\ es¡≈£L |üsê«˝Ò<äT.
‘Ó*$MT]q j·T+Å‘ê\‘√H˚ s¡ø£s¡ø±\ düeTdü´\˙ï!
e÷j·T\ |òüø°s¡T ÅbÕD+
∫\ø£˝À ñqï≥T¢, ø£èÅ‹eT y˚T<Ûä‘√ |üì
#˚ùd j·T+Å‘ê\qT ìj·T+Å‹+#˚ X¯øÏÔ
$y˚ø£e+ ‘·T&Ó’q eTìwæ #˚‹˝À
ñ+&Ü*. n˝≤+{Ï C≤Å>∑‘·Ô\T rdüT≈£î
qï≥¢sTT‘˚, m˝≤+{Ï j·T+Å‘ê˝…’Hê
eTq≈£î ‘Ó*yÓ’q u≤ìdü ˝Òqqï $E„\
e÷≥\T dü‘·´<ä÷s¡+ ø±<äT.
 u§C≤® <äX¯s¡<∏ä sê$T ¬s&ç¶
n<Ûä´≈£åî\T, sêj·T\d”eT kÕ>∑T˙{Ï
kÕ<Ûäq dü$T‹
ˇ ø£|ü⁄Œ&ÉT Ä]úø£+>±, kÕe÷
õø£+>± u≤>± eTT+<äTqï sêj·T\d”eT
ÁbÕ+‘·+ nH˚ø£ #ê]Á‘·ø£ ø±s¡D≤\ e\¢,
eTTK´+>± j·TT<ë∆\T, bÕ\ Hê|üs¡yÓTÆ
q ø±s¡D≤\ e\¢ n‘·´+‘· yÓqTø£ã&çq
ÁbÕ+‘·+>± $T–*b˛sTT+ ~. B+‘√ á
ÁbÕ+‘· Á|ü»\T |üsêBÛ q‘·≈£î ˝Àq
j·÷´s¡T. sêj·T\d”eT≈£î #Ó+~q Hê
j·T≈£î˝Ò eTTK´eT+Á‘·T\T>± e⁄Hêï,
á ÁbÕ+‘·+ n_Ûe
~∆ #Ó+<ä˝Ò<äT. >± e÷]+~.
B+‘√ Çø£ÿ&ç Á|ü»\T HÓ’sêXÊ´ìøÏ >∑Ts¡
j·÷´s¡T. sêj·T\d”eT yÓqTø£u≤≥T‘·
~∆øÏ >∑‘·+˝À #˚düT ≈£îqï ˇ&É+ã&ç
~∆ $πø+ÁBø£s¡
Hêìï s¡÷|ü⁄e÷ bÕ\ì, düe÷Hê_Ûe
ø£\qT, sêÁwüº$uÛÑ»q #·≥º+˝À bı+<äT|ü
~∆øÏ ø±sê´#·s¡D #˚|ü{≤º\H˚ Ä˝À
#·q\T mH√ï eTT+<äT≈£î e#êÃsTT.
nH˚ø£ dü+<äsꓤ˝À¢ Á|ü»\ ˇ‹Ô&ç e\¢
sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T ø=ìï yê>±›Hê\T
~∆¬ø’Hê eTT+<äT+&Ü*‡q ø±\+˝À ≈£L&Ü Ç<˚ ˇs¡e &ç˝À
#˚XÊs¡T. nsTT‘˚ n$ ‘·eT sê»ø°j·T
Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+ #Ó|æŒq e÷≥\T
ø±e&É+‘√ Ä#·s¡D˝À $|ü⁄\eTj·÷´ ˝À Mπs eTT+<äT es¡Tdü˝À ñ+&Ü*.á
sTT. sê»ø°j·T yê>±› Hê\T, Vü‰MT\T, $wüj·T+˝À ≈£L&Ü sêj·T\d”eT˝À #ê
ˇ&É+ã&çø£\ìï πøe\+ ˙{Ï MT<ä sê ˝≤ Á|ü‘˚´ø£ |ü]dæú‘·T\T ñHêïsTT. #ê
‘·\j·÷´sTT. Ä]úø£ kÕeTõø£ yÓqTø£u≤ ˝≤ $∫Á‘·yÓTÆq nqTuÛÑyê\T ñHêïsTT.
≥T‘·q+ >∑T]+∫, yê{Ï |ü]cÕÿsêìøÏ Á|üuÛÑT‘·« ˝Ò<ë sê»ø°j·T
ñqï neø±XÊ\ >∑T]+∫ düe÷»+˝À bÕغ\T ÁbÕ|üø£+‘√ »]– q ø±s¡´Áø£e÷
Á|ü#ês¡+ »s¡>∑˝Ò<äT. d”eT düeTdü´\ô|’ ˝À¢H˚ $<ë´]ú, ñ<√´>∑ dü+|òü÷\T ø°\
nqTdü]+#ê*‡q ñ<ä´eT |ü+<∏ë MT ø£yÓTÆq bÕÁ‘· eVæ≤+#êsTT. ñ<ëVü≤s¡D
<ä, #˚|ü{≤º*‡q ø±s¡´Áø£e÷\ MT<ä ≈£L ≈£î düyÓTÆø£´ ñ<ä´eT+. Ä s√E˝À¢
&Ü »s¡>∑e\dæq kÕúsTT˝À #·s¡Ã »s¡>∑ Á|üuÛÑT‘·« ìs¡íj·T+ y˚Ts¡≈£î $$<Ûä
˝Ò<äT. sêj·T\d”eT≈£î ñ<ä´eT H˚|ü sê»ø°j·T bÕغ\T ìs¡«Væ≤+∫q á
<∏ä´+ ˝Òø£b˛e&É+ ≈£L&Ü ˇø£ ô|<ä› XÊ|ü+ ø±s¡´Áø£e÷˝À¢ $<ë´s¡Tú\T, ñ<√´>∑T\T
ô|<ä› m‘·TÔq bÕ˝§ZHêïs¡T. nsTT‘˚ á
Bì e\¢ sêj·T\d”eT n_Û Ä+<√fi¯q˝À¢ sêj·T\ d”eT #·≥ºã<ä∆yÓTÆ
e
q ˙{Ï Vü≤≈£îÿ\T, n_Ûe
D &çe÷+&ÉT¢ ˝Òe⁄. á ø±s¡´Áø£e÷\ìï
]Ãq n+XÊ\qT, #·≥ºdüuÛÑ kÕøÏå>± Äj·÷ sê»ø°j·T bÕغ\ sê»ø°j·T n
Ç∫Ãq Vü‰MT\qT kÕø±s¡+ #˚düTø√e edüsê\ ø√düy˚T »]>±sTT. á |ü]dæú‹
&É+˝À sêj·T\d”eT $|òü\yÓTÆ+~. @ n+‘·ø£ eTT+<äT ≈£L&Ü ñ+~. Ç{°e*
ÁbÕ+‘·+ n_Ûe
yês¡T $<ë´s¡Tú\T, ñ<√´>∑düTú\T, n sê»ø°j·T bÕغ\ Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+
e>±Vü≤q, Ä˝À#·q, ñ<ä´eT ìs¡«Vü≤D ø±s¡´Áø£e÷\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT.
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018 |7|
 á H˚|ü<∏ä´+˝À sêj·T\d”eT sTT. ˇø£{Ï: düeTdü´\T eTqy˚, eTqy˚T eT+∫ b˛sê≥ dü+düÿè‹ì H˚]Œ+#ê
yÓqTø£u≤≥T‘·q+ Á|üø£
‹ XÊ|ü+ ø± b˛sê&ç kÕ~Û+#·Tø√yê\H˚ ne>±Vü≤q *‡q u≤<Ûä´‘· ≈£L&Ü ñ+~. Ä |üì
<äì, bÕ\≈£î\ ìs¡¢ø£å´y˚T ø±s¡DeTH˚ n ã\+>± ø£\T>∑T‘·T+~. ¬s+&ÉT: Ç˝≤ kÕ>∑T˙{Ï kÕ<Ûäq dü$T‹ #˚|ü{Ϻ+~.
e>±Vü≤q ø£*Œ+#˚ ø±s¡´Áø£e÷\≈£î sê ñ<ä´e÷\T #˚j·T&ÉeT+fÒ @<√ sêj·T\d”eT kÕ>∑T ˙{Ï
j·T\d”eT kÕ>∑T˙{Ï kÕ<Ûäq dü$T‹ n<äq+>± |üì #˚j·T&É+ ø±<äT, eTq kÕ<Ûäq dü$T‹ H˚‘·
‘·«+˝À nH˚ø£ ¬s’‘·T
#˚|ü{Ϻ+~. Ç˝≤+{Ï ø±s¡´Áø£e÷\T ˇø£ s√Eyê] |üqT˝≤¢>± á düuÛÑ\T, düe÷ dü+|òü÷\, Á|üC≤ dü+|òü÷\ düVü≤ø±s¡+‘√
düŒwüºyÓTÆq ne>±Vü≤q‘√, ìs¡+‘·sêj·T+ y˚XÊ\T, Ä+<√fi¯q˝À¢ kı+‘· Ks¡TÃ\‘√ Ks¡Tà ˝Ò≈£î+&Ü Á>±e÷˝À¢ s¡#·Ãã+&É
>± »s¡>±*‡ ñ+~. Bì ø√dü+ dü$T‹ bÕ˝§ZHê*.. nH˚ ne>±Vü≤q ø£\T>∑T düe÷y˚XÊ\T #ê˝≤ »]>±sTT. nø£ÿ&˚
yÓTT<ä{Ï qT+∫ ø=ìï ø£∫Ñ·yÓTÆq |ü ‘·T+~. d”eT düeTdü´\ >∑T]+∫ Á|ü#ê @ düeTdü´ô|’ ø±s¡´Áø£eT+ #˚|ü≥ºuÀ‘·T
<ä∆‘·T\T bÕ{Ïdü÷Ô ek˛Ô+~. Ç~ kÕ>∑T˙ s¡+ #˚j·T&ÉeT+fÒ á ne>±Vü≤q HêïyÓ÷ #·s¡Ã≈£î ô|{Ϻ <ëìøÏ ‘·s¡* e#˚Ã
{Ï kÕ<Ûäq dü$T‹ ne>±Vü≤q˝À uÛ≤>∑+. ¬s’‘·T\≈£î n+~+#·&Éy˚T. á |üì kÕ>∑T @sêŒ≥T¢ Á|ü»\T ‘·eT+‘· ‘êy˚T #˚düT
@ sê»ø°j·T bÕغøÏ nqTã+<Ûä+ ø± ˙{Ï kÕ<Ûäq dü$T‹ ‘·q Äs¡+uÛÑ+ qT+ ≈£îH˚˝≤ dü÷#·q\T #˚XÊ+. ñ<ëVü≤s¡
≈£î+&Ü dü«‘·+Á‘· ne>±Vü≤q‘√ |üì #˚ ∫ #˚dü÷Ô e∫Ã+~. Bì e\¢ bı\+ |ü D≈£î dæ<˚∆X¯«s¡+ n\T>∑T X¯+≈£îkÕú|üq
k˛Ô+~. n˝≤π> sê»ø°j·T bÕغ\ nqT düHêïVü≤ø£ düe÷y˚XÊ\T eT+&É\
ã+<Ûä ø±s¡´Áø£e÷\ Ä]úø£ Vü≤+>±e÷ kÕúsTT˝À dü÷Œ]Ô<ëj·Tø£+>± »]>±sTT.
n+<ä]ø° ‘Ó*dæ+<˚. ø±˙ kÕ>∑T˙{Ï kÕ dæ<˚∆›X¯«s¡+ n\T>∑T X¯+≈£î
<Ûäq dü$T‹ Ä]úø£+>± Ä |ü<ä∆‘·T\T bÕ kÕú|üq ñ<ä´eT+ sêj·T\d”eT Á|ü»\
{Ï+#·˝Ò<äT. Á|ü»\ qT+∫ ñ<ä´eT+ ne>±Vü≤q, Ä˝À#·q, b˛sê≥ düs¡[˝À
ì]à+#ê\qT≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT á |ü<ä∆‘·T\T düeT÷\yÓTÆq e÷s¡TŒqT rdüTø=ì e
|üìøÏsêe⁄. ø±ã{Ϻ dü$T‹ ø=‘·Ô b˛sê≥ ∫Ã+~. dü«#·Ã¤+<ä+>± e∫Ãq y˚˝≤~
dü+düÿè‹ì Á|üy˚X¯ô|fÒº Á|üj·T‘·ï+ #˚dæ eT+~‘√ $»j·Te+‘·yÓTÆq dæ<˚∆X¯«s¡+
#ê\ es¡≈£î $»j·T+ kÕ~Û+∫+<äH˚ #Ó n\T>∑T X¯+≈£î kÕú|üq ø±s¡´Áø£eT+ d”eT
bÕŒ*. Á|ü»\, b˛sê{≤\ |üsêBÛq‘· qT+∫ u…’
e´≈£îÔ\T me¬s’Hê ‘·eT ‘·eT {ÏøÏ rdüTø=ì e∫Ã+~. >∑‘·+˝À nH˚ø£
e´øÏÔ >∑‘· |üqT\T @ ne>±Vü≤q‘√ # qT\≈£î yÓfi‚¢≥|ü⁄Œ&ÉT ‘·eT dü«+‘· yêVü≤ eT+~ sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\ n+&É<ä+
˚düT≈£î+{≤s√, m˝≤ ø£wüº|ü&É‘ês√ á q+, ˙s¡T, nqï+ @sêŒ≥T #˚düT≈£î+ &É\‘√ ø±s¡´Áø£e÷\T yêfi¯¢ nedüsê\
ÁbÕ+‘· Vü≤≈£îÿ\ ø√dü+ »]π> d”eT kÕ>∑T {≤s√ n<˚ $<Ûä+>±, sêj·T\d”eT ˙{Ï ø√dü+ »s¡>∑&É+, Ä ‘·sê«‘· Ä–b˛e&É+
˙{Ï ñ<ä´eT+˝À ≈£L&Ü n˝≤π> dü« Vü≤≈£îÿ\ø√dü+ »]π> ø±s¡´Áø£e÷˝À¢ e\¢ ìsêX¯≈£î >∑T¬s’q Á|ü»\≈£î á
#·Ã¤+<ä+>± bÕ˝§ZHê*. Ç+{Ï |üqT\T bÕ˝§ZH˚≥|ü⁄Œ&ÉT @sêŒ≥T #˚düT≈£îH˚ ñ<ä´eT+ »]–q rs¡T ˇø£ $XÊ«kÕìï
#˚düT≈£îqï≥T¢>±, kı+‘· bı\+˝À dü+düÿè‹ Á|ü»\≈£î n\yêf…Æ+~. mes√ Ç∫Ã+~. eTq+ b˛sê&É>∑\+ nH˚
ùd<ä´+ #˚düT≈£îqï≥T¢>± n<˚ ÁX¯<ä∆‘√, e∫à ˝≤Ø˝À¢ møÏÿ+#·Tø=ì b˛‘ês¡T, kÕqT≈£L\ <äèø£Œ<∏ëìï sêj·T\d”eT
eT<Ûä´˝À ‹+&ç @sêŒ≥T #˚kÕÔs¡T,
eTq+ yÓ[¢ sêe&Éy˚T nH˚ Ä˝À#·q
ø£\>∑\ø£b˛e&É+ ñ<ä´e÷ìøÏ m+‘·
X¯øÏÔì ÇdüTÔ+<√ H˚s¡T>± #ê˝≤ dü+<ä
sꓤ˝À¢ nqTuÛÑe+˝ÀøÏ e∫Ã+~. n+fÒ
Á|ü»\T e´øÏÔ>∑‘· kÕúsTT˝À #Ó’‘·q´e+
‘·+>±, ÁøÏj·÷o\+>± Ä+<√fi¯q˝À¢ uÛ≤
>∑+ ø±e&É+ nqïe÷≥. Ç˝≤+{Ï Ä#·s¡
DÒ ñ<ä´eTs¡÷bÕìï dü+‘·]+#·T ≈£î+
≥T+~. ˇø£y˚fi¯ @yÓ’Hê Ä≥Tb˛≥T¢ e∫Ã
u≤<Ûä´‘·‘√ d”eT≈£î ˙{Ï Vü≤≈£îÿ\ C…+&Ü Hê Á|ü»\T ‘·eT düeTdü´\T |ü]cÕÿ ñ<ä´eT+˝À uÛ≤>∑eTe⁄‘·Tqï yês¡+‘ê
|ü≥Tºø=ì Ä+<√fi¯q˝À¢ uÛ≤>∑+ ø±yê*. s¡eTj˚T´ es¡≈£î b˛sê&˚ dü«uÛ≤yêìï dü+ Ä˝À∫+#˚+<äT≈£î ‘√&ÉŒ&ç+~.
Ç~ øÏ+~ kÕúsTT Á|ü»˝À¢øÏ ‘·]+#·T≈£î+{≤s¡T. ô|<ä›>± ñ<ä´eT á kÕqT≈£L\ <ä
ø£Œ<∏ä+‘√H˚
yÓ[¢‘˚ ¬s+&ÉT Á|üjÓ÷»Hê\T ø£\T>∑T‘ê H˚|ü<∏ä´+ ˝Òì sêj·T\ d”eT≈£î Ç˝≤+{Ï sêj·T\d”eT kÕ>∑T ˙{Ï kÕ<Ûäq dü$T‹,
|8| sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018
sêj·T\d”eT Á|üC≤ dü+|òü÷\T ìs¡«Væ≤+
∫q sêj·T\d”eT »q #Ó’‘·q´ düuÛÑ,
d”eT yê´|üÔ+>± ˇπø s√E 100 πø+Á<ë
\˝À dü‘ê´Á>∑Vü≤+, >∑T+Á&˚e⁄\ ]»sê«
j·TsY kÕ<Ûäq bÕ<äj·÷Á‘·, |ü⁄*ø£qTeT
cÕí, >∑T+≥÷s¡T,
bÕ<ä j·÷Á‘·, dæ<˚∆›X¯«s¡+ yêVü≤q
dü+ø£\Œ j·÷Á‘·, e÷ #Ós¡Te⁄\≈£î ˙fi¯ó¢
nì nq+‘·|ü⁄s¡+˝À #˚|ü{Ϻq ø±s¡´Áø£
e÷\T, ø£s¡÷ï\T ø£˝…ø£ºπs≥T
eTT ≥º&ç, q+<ë´\ ¬s’‘·T sê´©
$»j·Te+‘·+ nj·÷´sTT. á
ñ<ä´e÷\ìï{Ï˙ Á|ü <Ûëq+>±
¬s’‘·T\T ‘·eT bı\+ |üqT\T
m˝≤>√ á Ä+<√fi¯q˝À¢ bÕ˝§Zq
&É+ ≈£L&Ü n+‘˚ nì uÛ≤$+
#·&É+ e˝Ò¢ $»j·Te+‘·eT
j·÷´sTT. yêfi¯ó¢ e´øÏÔ>∑ ‘·
kÕúsTT˝À dæ<ä∆yÓTÆ uÛ≤>∑+ ø±e&É+
e˝Ò¢ »]>±sTT.
sêj·T\d”eT ñ<ä´e÷ìï Ç+
ø=ø£ yÓT≥Tº ô|’øÏ rdüTø=ì b˛j˚T ~X¯>±
¬s’‘·T\‘√ bÕ≥T>± $<ë´s¡Tú\T, ñ <√´
>∑T\ uÛ≤>∑kÕ«eT´+ e⁄+&˚˝≤ Áou≤>¥
ˇ&É+ã&çø£ neT \T¬ø’ sêj·T\d”eT
dü‘ê´Á>∑Vü≤+ $»j·Tyê&É˝À »]–+~.
Ä+Á<ÛäsêÁwüº ne‘·s¡D ~qyÓTÆq nø√ºãsY
1 qT+∫ $<ë´s¡Tú\≈£î, ñ<√´>∑düTÔ\
≈£î, yêDÏ»´ y˚‘·Ô\≈£î, Á|ü»\≈£î, ¬s’‘·T
\≈£î ne>±Vü≤q, #Ó’‘·q´ ø±s¡´Áø£e÷
\qT #˚|ü≥º&É+ »]–+~. sêj·T\d”eT
kÕ>∑T˙{Ï kÕ<Ûäq dü$T‹, sêj·T\d”eT
Á|üC≤ dü+|òü÷\T á dü+<äs¡“¤+>± nH˚ø£
$<ë´ dü+düú\˝À, Á>±e÷\˝À, |ü≥ºD≤
\˝À j·TTe #Ó’‘·q´, $<ë´]ú #Ó’‘·q´,
Á|üC≤ #Ó’‘·q´, ñ<√´>∑ #Ó’‘·q´, es¡Ôø£,
yêDÏ»´, $$<Ûä s¡+>±\ ì|ü⁄D\≈£î
#Ó’‘·q´, ¬s’‘·T #Ó’‘·q´ ø±s¡´Áø£e÷\qT
#˚|ü≥º&É+ »]–+~. sêj·T\d”eT n+
XÊ\ô|’ Á|üC≤kÕ«$Tø£ yê<äT\ eT<䛑·T¬ø’
nø√ºãsY 16, 2018 q $»j·Tyê&É Áô|dt
ø£¢uŸ˝À sö+&é fÒãT˝Ÿ düe÷y˚X¯+ »]
bÕsTT.
á #Ó’‘·q´ ø±s¡´Áø£e÷\ dü+
<äs¡“¤+>± lu≤>¥ ˇ&É+ã&çø£ H˚|ü<∏ä´+,
ˇ&É+ã&çø£˝À ø°\ø£yÓTÆq n+XÊ\qT $
e]dü÷ÔH˚ ‘Ó\T>∑T C≤‹ >ös¡yêìï
ì\TbÕ*‡q neX¯´ø£‘·qT $e]+#·&É+
»]–+~. ‘Ó\T>∑T Á|ü»\+‘ê ˇø£ÿfÒ,
n+<äs¡+ ø£*dæ e⁄+&Ü* nì düyÓTÆø£´
Ä+Á<Ûä ñ<ä´eT+ #˚dæq yês¡T sêj·T
\d”eT≈£î Ç∫Ãq Vü‰MT\ neT\T˝À
≈£L&Ü n<˚ ∫‘·ÔX¯ó~∆ì Á|ü<ä]Ù+#ê*‡q
nedüs¡+ ñ+<äì $e]+#·&É+ »]
–+~. bÕ\≈£î\T sêj·T\d”eT |ü≥¢ $
eø£å #·÷|ü⁄‘·÷ e⁄+fÒ, Á|üC≤kÕ«$Tø£ yê
<äT\qT sêj·T\d”eT u≤dü≥ ì\eeT
ì á #Ó’‘·q´ ø±s¡´Áø£e÷\ dü+<äs¡“¤+>±
ø√s¡&ÉyÓTÆq~. ‘Ó\T>∑T C≤‹øÏ >∑s¡«
ø±s¡DyÓTÆq Ä+Á<Ûä sêÁwüº kÕ<Ûäq¬ø’, Hê&ÉT
lu≤>¥ ˇ&É+ã&çø£ <ë«sê sêj·T\d”eT
≈£î Ç∫Ãq Vü‰MT\T neT\T #Ój·T´
ø£b˛‘˚ ‘Ó\T>∑T C≤‹πø nee÷q+ nqï
n+X¯+ á ø±s¡´Áø£e÷\ e\¢ düe÷»+
˝ÀøÏ yÓ[¢+~.
qe+ãsY 16, 1937 q #˚düT≈£î
qï lu≤>¥ ˇ&É+ã&çø£ »]– mquÛ…’ dü+
e‘·‡sê˝…’Hê, Ç+ø± neT\T≈£î H√#·Tø√
˝Ò<äH˚ dü‘ê´ìï Á|üø£{Ïdü÷Ô qe+ãsY 16
q $»j·Tyê&É q&çu§&ÉT¶q n‘·´+‘· $
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018 |9|
XÊ«dü |üP]‘·+>± sêj·T\d”eT dü‘ê´
Á>∑Vü≤+ »]–+~. $<ë´]ú, ñ<√´>∑,
¬s’‘·T, Á|üC≤ dü+|òü÷\ qT+∫ eT+∫
düŒ+<äq e∫Ã+~. sêj·T\d”eT ÁbÕ+
‘·+ qT+&˚ ø±≈£î+&É ø£
|ü•ÃeT >√<ëe], HÓ\÷¢s¡T, Á|üø±X¯+
õ˝≤¢\ ¬s’‘·T, $<ë´]ú, Á|üC≤ dü+|òü÷\T
dü+|üPs¡í eT<䛑·T |ü*ø±sTT. lu≤>¥
ˇ&É+ã&çø£ neT\T¬ø’
ñyÓ«‘·TÔqm–dæq ¬øs¡≥+
sêj·T\d”eT dü‘ê´Á>∑Vü≤+
nq&É+˝À@ e÷Á‘·+ n‹X¯jÓ÷øÏÔ
˝Ò<äT. á ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ ≈£L&Ü
¬s’‘·T\T, Ç‘·s¡ s¡+>±\ yêfi¯S¢
‘·eT kı+‘· Ks¡TÃ\‘√,
@sêŒ≥¢‘√ mø£ÿ&çø£ø£ÿ&É ‘·s¡*
e#êÃs¡T.
sêj·T\d”eT n+XÊìï kÕe÷õø£,
Ä]úø£ düeTdü´>± ø±≈£î+&Ü
πøe\+ ‘·eT sê»ø°j·T nedüsê\
ø√dü+ sê»ø°j·T bÕغ\T #·÷düTÔHêïsTT.
sêj·T\d”eT≈£î #·≥ºã<ä∆› ˙{Ï
Vü≤≈£îÿ\T, sêÁwüº kÕúsTT
ø±sê´\j·÷\˝À, ôdÁø£fÒ]j˚T{Ÿ ñ
<√´>±\˝À sêj·T\d”eT j·TTe‘·≈£î
düe÷q neø±XÊ\T, >∑T+‘·ø£\T¢˝À
¬s’˝Ò« CÀHé ‘·~‘·s¡ ì]›wüº n+XÊ\ô|’ 15
s√E\˝À ø±sê´#·s¡DqT Á|üø£{Ï+#·eT
ì &çe÷+&é #˚dü÷Ô |üÁ‘ê\qT sê»ø°j·T
bÕغ\≈£î n+<ä#˚j·T&É+ »]–+~.
sê»ø°j·T bÕغ\T ªª Ä>∑≥TºqT+{≤
j·÷- á>∑≥TºqT+{≤j·÷µµ ‘Ó*dæq
‘·s¡Tyê‘· düŒ+~+#·&ÜìøÏ j·TTe‘·,
ñ<√´>∑, Á|üC≤ ¬s’‘·T dü+|òü÷\T dæ<ä∆+
ne⁄‘êsTT.
 ø£&É|ü õ˝≤¢ ñs¡T≥÷s¡T `
#√fi¯ó\ ø±\+Hê{Ï XÊdüHê\T, Ä\j·÷
\T ø£*–q }πs ø±<äT. kÕVæ≤r ~>∑ZC≤
˝…’q kı<äT+ k˛<äs¡T\T »ìà+∫q Á>±
eT+. yê] ù|s¡T¢ kÕVæ≤r˝Àø±ìøÏ ∫s¡|ü
]#·‘·+. yêπs kı<äT+ >√$+<ä¬s&ç¶, kı
<äT+ »j·Tsê+, kı<äT+ sêeTyÓ÷Vü≤Hé
\T. nuÛÑT´<äj·T kÕVæ≤r #·]Á‘·˝À ‘·
eT<Ó’q #Ós¡>∑ì eTTÁ<ä y˚XÊs¡T á k˛
<äs¡Á‘·j·T+. M]˝À »j·Tsê+, sêeT
yÓ÷Vü≤Hé ãj·T{Ï Á|ü|ü+#·+˝À ‹]–
qyês¡T. >√$+<ä¬s&ç¶ e÷Á‘·+ kÕVæ≤‘·´+
‘√, kÕVæ≤‘·´ø±s¡T\‘√ $X‚wü |ü]
#·j·÷\Tqï|üŒ{Ïø° ‘·q J$‘· #·s¡e÷+
ø£+ es¡≈£L >√$+<ä¬s&ç¶ ñs¡T≥÷s¡Tπø
|ü]$T‘·+ nj·÷´s¡T. kı<äT+ k˛<äs¡T
\T eTT>∑TZs¡÷ Ç|ü⁄Œ&ÉT ø°]ÔX‚wüß\T.
1928˝À »ìà+∫q >√$+
<ä¬s&ç¶ |ü⁄*yÓ+<äT\˝À mdt.mdt.m˝Ÿ.dæ
(1944) es¡≈£î #·<äTe⁄≈£îHêïs¡T. f…Æ|ü⁄,
cÕs¡Tº Vü‰´+&é H˚s¡TÃ≈£îH˚+<äT≈£î ø=Hêï
fi¯¢bÕ≥T n|üŒ{À¢ ø£&É|ü˝À ñHêïs¡T.
k˛<äs¡T&Ó’q kı<äT+ »j·Tsê+ ≈£L&Ü
ø£&É|ü˝À #·<äTe⁄≈£î+≥÷ ñ+&˚yês¡T.
á düeTj·T+˝ÀH˚ Á|üeTTK ø£<∏ës¡#·
sTT‘· yÓ’.d”.M. ¬s&綑√ Äj·Tq≈£î kÕ
ìïVæ≤‘·´+ @s¡Œ&ç+~. yÓ’d”M ¬s&ç¶ Ä
düeTj·T+˝À Á|üã+<Ûä ø±yê´\qT n
<Ûä´j·Tq+ #˚dü÷Ô ñ+&˚yês¡T. B+‘√
>√$+<ä¬s&ç¶ ≈£L&Ü Á|üã+<Ûä ø±yê´\
|ü≥¢ Äø£]¸‘·T&Éj·÷´s¡T. á düeTj·T+
˝À Á|üU≤´‘· $eTs¡Ù≈£î&ÉT sê#·eT\T¢
sêeT#·+Á<ë¬s&ç¶ ø£&É|ü˝À ªªdü+y˚<äqµµ,
ªªdüe´kÕ∫µµ |üÁ‹ø£\T q&ÉT|ü⁄‘·÷
ñ+&˚yês¡T. B+‘√ sê.sê‘√ @s¡Œ&çq
|ü]#·j·T+‘√ yÓTT<ä{ÏkÕ]>± >√$+<ä¬s
&ç¶ π>j·Ts¡#·q #˚XÊs¡T. Ä π>j·÷\qT
#·~$ sê.sê. >√$+<ä¬s&ç¶ì yÓT#·TÃ≈£î
|10| sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018
Hêï&ÉT. Ä+>∑¢+ uÛ≤wü˝À
>√$+<ä¬s&ç¶øÏ eT+∫
|ü≥Tº ñ+~. Äj·T
q˝Àì Ä+>∑¢ |ü<äC≤\
Á|üjÓ÷>∑ kÕeTs¡ú´+
dü+uÛ≤ wæ≈£î\qT ÇfÒº
Äø£≥Tº≈£î+≥T+~. #·
\+, dü+Je<˚yé, ø=
&Ée{Ï>∑+{Ï ≈£î≥T+ ã
sêe⁄, >∑C…®\ eT˝≤¢¬s&ç¶
e+{Ï kÕVæ≤r ~>∑ZC≤\‘√ e´øÏÔ‘· nsTTHê Hê J$‘·ø±\+˝À ˝ÒX¯ e÷
Á‘·yÓTÆHê ìdüŒèVü≤≈£î>±ì, ndü+‘·è
|ü]#·j·÷\‘√bÕ≥T ñ‘·Ôs¡ Á|ü‘·T´‘·Ôsê
\T »]|æq $•wü˜ nqTuÛÑe+ >√$+ |æÔøÏ >±ì >∑T]ø±˝Ò<äT. eT+∫ |ü⁄düÔ
ø±\‘√, eT+∫ $TÁ‘·T\‘√ Ç|üŒ{Ï
<ä¬s&ç¶ >±]~. ñs¡T≥÷ s¡T˝Àì ªª#Ó’‘·
q´ uÛ≤s¡‹µµ˝À n&Ée⁄>∑T ô|≥º>±H˚ <ëø± J$‘·+ kÕ|ò”>±H˚ kÕ–+~.
#˚‹˝Àì yêdæ© düTøχHé s¡∫+∫q ªª◊ b »j·Tsê+ k˛<äs¡T&ÉT>± ø±ø£ eT+
yê+{Ÿ ≥T *yéµµ ˝≤+{Ï |ü⁄düÔø£+‘√H√ ∫$TÁ‘·T&ç>± ñ+&˚yê&ÉT. »j·÷s¡+
eTs¡D+ qqTï rÁe ~Á>±“¤+‹øÏ >∑T
ø£ì|ækÕÔs¡T.
2005 ôdô|º+ãs¡T 16q ø£<∏ë ]#˚dæ+~. ñ<√´>∑ Ø‘ê´ sêeTyÓ÷
Vü≤Hé >±s¡T ôV’≤<äsêu≤<é˝À dæús¡|ü&É
s¡#·sTT‘· ‘·yê« zãT˝Ÿ¬s&ç¶ >√$+<ä¬s&ç¶
‘√ »]|æq Ç+≥s¡÷«´ Ç~. Ç|üŒ{Ï &É+‘√, kı<äT+ »j·Tsê+‘√ H˚qT
düVü≤Jeq+, düVü≤yêdü+ kÕ–+#êqT.
<ëø± ÄeTTÁ~‘·+>± ñqï á Ç+≥
s¡÷«´ $X‚cÕ\qT ‘·yê« zãT˝Ÿ¬s&ç¶ kÕVæ≤r˝Àø£+˝À y˚TeTT eTT>∑TZs¡T
kı<äT+ k˛<äs¡T\T>± >∑T]Ô+|ü⁄ bı+
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹øÏ j·T<Ûë‘·<∏ä+>±
` e÷ ≈£î≥T+ã+˝À H˚qT, kı<äT+ » <ëeTT.
j·Tsê$T¬s&ç¶, kı<äT+ sêeTyÓ÷Vü≤Hé¬s&ç¶ b #·\+, dü+Je<˚yé, ø=&Ée{Ï>∑+{Ï
>±s¡\T eTT>∑TZs¡T kÕVæ≤ry˚‘·Ô\T ø±e ≈£î≥T+ãsêe⁄, nedüsê\ sêeTø£ècÕí
sêe⁄, ø±∞|ü≥ï+ sêe÷sêe⁄ ˝≤+{Ï
&É+ $X‚wü+. H˚qT kÕVæ≤‘·´+ô|’ <äèwæº kÕ
]+#·&É+‘√ f…Æ|ü⁄, cÕs¡TºVü‰´+&é H˚s¡Tà kÕVæ≤r ~>∑ZC≤\‘√ ñ‘·Ôs¡ Á|ü‘·T´
‘·Ôsê\T $düÔè‘·+>±H˚ »]bÕqT. H˚qT
≈£îH˚ ø±s¡´Áø£eT+ n≥¬øøÏÿ+~. dæøÏ+Á<ë
u≤<äT˝Àì $T*≥Ø ø±sê´\j·T+˝À, sêdæq π>j·÷ìï, #·\+ dü«j·T+>±
‘·q ª<˚e<ä‘·Ô+µµ˝À Á|ü#·T]+#ês¡T.
eTT+u…’˝Àì s¡TdüTÔ+J, mHé. yÓTVü≤‘ê
n+&é ø£+ô|˙˝À H˚q÷ ñ<√´>±\T b Á|üeTTK kÕVæ≤r $eTs¡Ù≈£î&ÉT πøM
#˚XÊqT. nsTT‘˚ Ä ø=\Te⁄\T ø=ìï s¡eTD≤¬s&ç¶ dü+bÕ<äø£‘·«+˝À yÓ\T
e&çq dü+ø£\q+˝À Hê π>j·T+ n
HÓ\\T e÷Á‘·y˚T..!
b #·<äTe⁄˝ÀH˚ ø±<äT $yêVü≤+, ñ<√´
#·ÃsTT+~. π>j·÷\‘√ bÕ≥T, H˚qT
nH˚ø£ ø£$‘·\T, ø=ìï ø£<∏ä\T ≈£L&Ü
>∑+ $wüj·÷˝À¢ ≈£L&Ü H˚qT ˇø£
s¡ø£+>± yÓ’|òü˝≤´\H˚ m<äTs=ÿHêïqT. sêXÊqT. 1968˝À $»j·Tyê&É qT+
∫ ø±Á≥>∑&ɶ sê»>√bÕ\sêe⁄ dü+
 bÕ<äø£‘·«+˝À yÓ\Te&çq ªÁ|ü‹uÛѵµ
dü∫Á‘· yês¡ |üÁ‹ø£˝À ªªÁù|eTµµ, nH˚
ø£<∏ä, ñbÕ<Ûë´j·TyêDÏ˝À s¡∫+∫q
ªªn<äèwüºø£\+µµ (s¡wüj·T´Hé s¡#·sTT‘· |” sêeTø£ècÕí¬s&ç¶, eT˝…¢\ Hêsê
ªªÇjÓ÷ì|òt &çø˘µµ ø£<∏ä≈£î nqTyê<ä+)
nH˚ ¬s+&ÉT ø£<∏ä\T e÷Á‘·y˚T Ç|ü⁄Œ&ÉT
n+<äTu≤≥T˝À ñHêïsTT. Hê s¡#·q
\qT #ê˝≤ yê{Ïì uÛÑÁ<ä|üs¡#·Tø√˝Òø£
b˛j·÷qT. Ç|üŒ{Ïø° |ü⁄düÔø£ |üsƒ¡qy˚T
Hê≈£î ø±\πøå|ü+.
b >√Øÿ, {≤˝ŸkÕºjYT, |ü⁄dæÿHé, #ÓôVA
yé &ç.ôV≤#Y ˝≤¬sHé‡, u…sêïsY¶cÕ, Áô|ò+
#Y s¡#·sTT‘·˝…’q u≤˝≤¶ø˘, ¬>’B eT
bÕkÕ\qT H˚qT u≤>±H˚ <ä~yêqì
nqT≈£î+≥THêïqT. sêdt |ü⁄‹Hé
s¡∫#·+∫q ªª~ ˝≤dtº ≥sY൵ Á>∑+<∏ä+
>∑T]+∫ >=|üŒ>± $HêïqT. Ä |ü⁄düÔø±
ìï #·<äyê\H˚ ø√]ø£ Ç+ø± HÓs¡y˚
s¡˝Ò<äT. ‘Ó\T>∑T˝À ø=&Ée{Ï>∑+{Ï ≈£î
≥T+ãsêe⁄, #·\+, ø±∞|ü≥ï+ sê
e÷sêe⁄, sê.$. XÊÁdæÔ\ s¡#·q\+fÒ
Hê¬ø+‘√ Çwüº+.
b ø=&Ée{Ï>∑+{Ï ≈£î≥T+ãsêe⁄˝Àì
ìã<ä∆‘·, ∫‘·ÔX¯ó~∆ qqTï eTT>∑T∆ìï
#˚dæ+~. <˚ìï Ä•+#·ì Äj·Tq˝Àì
eT÷&Ód”ºµµ Hê≈£î u≤>± q∫Ã+~. eT
<Ûä´‘·s¡>∑‹ eTqdüÔ‘ê«\qT, eT+∫,
#Ó&ÉT\qT, ˝À‘·T≈£î ~– $X‚¢wæ+∫q
s¡#·sTT‘·˝À¢ ø=&Ée{Ï>∑+{Ï ≈£î≥T+
ãsêe⁄ Ä<äT´&ÉT. Á|ü|ü+#êìï b sê.sê, yÓ’d”M ¬s&ç¶\‘√ ø£*dæ Vü≤+|”
>∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£î+≥÷ kÕVæ≤‘·´
düè»q˝À eTT+<äT≈£î b˛yê\+fÒ
es¡›e÷q s¡#·sTT‘·\T ≈£î≥T+u≤s¡T
düeTÁ>∑ kÕVæ≤‘ê´ìï #·<äyê*‡q
nedüs¡+ ñ+~. ≈£î≥T+ãsêe⁄˝Àì
\ø£åD≤\qT kı<äT+ »j·Tsê+ |ü
≥Tºø√>∑\>∑&É+ $X‚wü+! Hê≈£î nHês√
>∑´+>± ñqï dü+>∑‹ì @<√ j·T<Ûë
˝≤|ü+>± ˇø£kÕ] ≈£î≥T+usêe⁄‘√
ñ‘·Ôs¡+ <ë«sê Á|ükÕÔ$+#êqT. ôVA
$TjÓ÷ yÓ’<äT´&Ó’q ≈£î≥T+ãsêe⁄
ªª|ü\‡{Ï˝≤¢µµ nH˚ eT+<äTqT |ü+bÕ
s¡T. Ä dü+|òüT≥qqT H˚qT m|üŒ{Ïø°
eT]∫b˛˝Òì~.
b ø£&É|ü õ˝≤¢˝À kÕVæ≤ry˚‘·Ô\T>± yÓ
\T>=+~q sê#·eT\T¢ sêeT#·+
Á<ë¬s&ç¶, >∑C…®\ eT˝≤¢¬s&ç¶, yÓ’d”M ¬s&ç¶, b πø‘·T $X¯«Hê<∏ä¬s&ç¶ eT+∫ ø£<∏ë
πø‘·T $X¯«Hê<∏ä¬s&ç¶, mHé •esê$T¬s&ç¶,
j·TD, dü‘ê´–ï, ≈£î|挬s&ç¶ |ü<äàHê
uÛѬs&ç¶,<˚$¬s&ç¶ yÓ+ø£≥¬s&ç¶, &Üø£ºsY
m+M s¡eTD≤¬s&ç¶, ø=$TàXË{Ϻ yÓ÷Vü≤
Hé Hê≈£î Á|ü‘·´ø£å+>± kÕVæ≤r dü+
b s¡cÕ´˝À kÕº*Hé ìj·T+‘·è‘·«
ã+<Ûë\THêïsTT. ø=‘·Ô‘·s¡+ ø£<∏ë
s¡#·sTT‘·˝…’q düqï|ü⁄¬s&ç¶ yÓ+ø£≥¬s&ç¶,
<ë<ëVü≤j·÷‘Y, bÕ\–] $X¯«Á|ükÕ<é,
X¯•l, &û. sêeT#·+Á<äsêE, q÷ø± b Hê\T¬>’<äT <äXÊu≤›\ øÏ+<ä≥
sê+Á|ükÕ<é ¬s&ç¶, mHÓïdt K\+<äsY,
kı<äT+ s¡eTD, lø±+‘Y ‘·~‘·s¡T\
‘√ ≈£L&Ü Hê≈£î |ü]#·j·÷\T+&É≥+
Hê≈£î Äq+<ä+ ø£*–+#˚ $wüj·T+.
yês¡+‘ê ñs¡T≥÷s¡Tø=∫à Hê‘√ m+
‘√ ÄbÕ´j·T+>± e÷{≤¢&ÉT‘·T+
{≤s¡T
j·÷Á‘·≈£î yÓ[¢q|ü⁄Œ&ÉT, ‘·T+>∑uÛÑÁ<ä
q~˝À y˚TeT+<äs¡eT÷ á<äT≈£î+
≥÷ yÓfi¯óÔ+fÒ, <ä÷s¡+>± ñqï düT
&ç>∑T+&Ü\qT sê.sê |üdæø£{≤ºs¡T. sê.
sê. kÕVæ≤‘·´+˝ÀH˚ ø±≈£î+&Ü J$
‘·+˝À ≈£L&Ü düTì•‘· |ü]o\≈£î&Éì
#Ó|üŒ&ÜìøÏ á dü+|òüT≥qqT ˇø£
‘êsêÿD+>± #Ó|üŒe#·TÃ. kÕe÷õø£
e÷s¡TŒ\T »]–q|ü⁄Œ&ÉT e÷qdæø£
s√>∑T\ dü+K´ ‘·>∑TZ‘·T+<äì sê.sê.
dü÷∫+#ês¡T. sê.sê.≈£î nyÓT]ø£Hé
s¡#·sTT‘· Á>∑Vü≤+ Á^Hé n+fÒ m+‘√
Çwüº+. #ÓôVAyéqT #·<äeeTì Hê≈£î
sê.sê #ÓãT‘·÷ ñ+&˚yês¡T @~
#·~$Hê, ÁX¯<ä∆>± #·<äyê\H˚~ sê.sê.
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018 |11|
n_ÛÁbÕj·T+.
s¡#·sTT‘·. sêj·T\d”eT Á>±MTD
H˚|ü<∏ë´˙ï, |ü˝…¢ ‘ê‹«ø£‘·q÷
|ü≥Tº≈£îqïyê&ÉT. s¡+>∑XÊsTT|ü⁄s¡+
qT+&û >∑T≥º\T <ë≥T≈£î+≥÷
e∫Ãe÷ ñs¡T≥÷s¡T MT<äT>±
#·<äTe⁄ø√e&ÜìøÏ yÓfi¯SÔ ñ+&˚yê&ÉT.
$X¯«Hê<∏ä¬s&綑√ Hê≈£L, »j·Tsê+≈£L
eT+∫ kÕVæ≤r dü+ã+<Ûë\THêïsTT.
<Û√s¡DÏ, eT]ø=+<ä] e´øÏÔ>∑‘·
<Û√s¡DT\ ø±s¡D+>± ø£eT÷´ì»+
<Óã“‹ì+~. ø£eT÷´ì»+ MT<ä
Ç|üŒ{Ïø° Hê≈£î $XÊ«dü+ ñ+~.
m|üŒ{Ϭø’Hê e÷s¡TŒ edüTÔ+~.
e÷s¡TŒ˝Òø£b˛‘˚ e÷qyê[ eTqT>∑&˚
Á|üXÊïs¡úø£eTe⁄‘·T+~. eT+∫ düe÷
»+ ‘·|üŒ≈£î+&Ü edüTÔ+<äì Ä•düTÔ
HêïqT. sê.sê. ≈£L&Ü kÕº*HéqT s¡kÕ´
bÕ*≥ uÛÑ÷‘·+>± n_Ûe]í+#˚yês¡T.
ñqï≥T¢>± kÕVæ≤‘·´ düèwæºø£s¡Ô\÷,
kÕVæ≤‘·´ Á|æj·TT\÷ Ç|ü⁄Œ&ÉT ø£ì|æ+
#·&É+ ˝Ò<äT. Ç~ qqTï Äy˚<äq≈£î
>∑T]#˚ùd n+X¯+. Á|ü|ü+Nø£s¡D ˝≤+
{Ï |ü]D≤e÷\T, j·TTe≈£î\ <äèwæºì
nyÓT]ø± yÓ’|ü⁄q≈£î eT[¢düTÔHêïsTT.
nyÓT]ø± Jeqy˚T düTKeTj·TyÓTÆ
q<äì nqTø√e<äT›. e÷‘·è<˚X¯+
>∑T]+∫ j·TTe‘· Ä˝À∫+#ê*‡q
neX¯´ø£‘· m+‘Ó’Hê ñ+~. s=f…º\T
#˚düTø√e&ÜìøÏ C§qï\T ˝Òeì
|üPs¡«ø±\+˝À |ü˝…¢˝À¢ me¬s’Hê
n+fÒ, ¬s+&ÉT |üfiÀ¢, eT÷&ÉT |üfiÀ¢,
m‘·TÔ≈£îbıeTàì, <Ûësêfi¯+>± kÕ{Ï
eTìwæì Ä<äT≈£îH˚yês¡T. ø£s¡Te⁄
ø±\+˝À, ø£wüºø±\+˝À ˇø£]ø=ø£s¡T
>± ñ+&˚yêfi¯ó¢. Ç|ü⁄Œ&ÉT s√E\T
e÷]b˛j·÷sTT. ás√E˝À¢ qTe⁄«
qTy˚«, H˚qT H˚H˚ nH˚ uÛ≤eq
ô|]–b˛sTT+~. Ç~ <äTs¡<äèwüºø£s¡
|ü]D≤eT+. ªªeTq+µµ nH˚ uÛ≤eqqT
eTqTwüß\T ø£*– ñ+&É&É+
düe÷C≤ìøÏ m+‘√ nedüs¡+.
 |ü+‘·T\ |üeHé ≈£îe÷sY kÕÔs¡T. sêj·T\ yê]‘√ nq+‘·sêE≈£î ≈£îe÷s¡T\T u≤dü≥>± ì*#ês¡T. lø£è
d”ìj·TsY »s¡ï*düTº, mH√ï b˛*ø£\THêïsTT. wüísêj·T\ <ä>∑Zs¡ ã+<ÛäTe⁄˝…’q dæ<ä∆e≥+
sêhkÕúsTT |üsê´≥ø£ mø˘‡˝…Hé‡ nyês¡T¶ Á>∑V”≤‘· yÓ’j·TkÕ‡sY õ˝≤¢qT bÕ*+∫q bÕ\≈£î&ÉT ‹s¡T|ü‹ ø=+Á&ÜE ‹s¡T
ôd˝Ÿ : 98855 06765 sê» e+XÊ\˝À eT≥¢ yê]øÏ Á|üeTTK >∑Tu≤≥T #˚j·T>± sêj·T\ |üøå±q Ä
<ä øÏåD uÛ≤s¡‘· #·]Á‘·˝À
l ø£èwüí<˚esêj·T\ bÕ\q
Äj·TqqT eTVü‰ #·Áø£es¡TÔ\
düs¡düq ì*Œ+~. ndüVü‰j·T
X¯Ss¡Tì>±, ìs¡+‘·s¡+ Á|ü»\
dü+πøåe÷ìøÏ ø£èwæ#˚dæq ñ
‘·ÔyÓ÷‘·ÔeT bÕ\≈£îì>± mq˝Òì
Á|üC≤_Ûe÷q+ dü+bÕ~+#ês¡T.
Á|ü»˝À¢ Ä<Ûë´‹àø£ ∫+‘·qqT
ô|+#˚+<äT≈£î Äj·Tq ì]à+∫q
mH√ï <˚yê\j·÷\T H˚{Ïø° düJe
kÕøå±\T>± ì*∫ ñHêïsTT.
kÕVæ≤‘ê´ìøÏ Äj·Tq Ç∫Ãq+‘·
ÁbÕ<Ûëq´‘· á ÁbÕ+‘· kÕÁe÷
≥Tº\˝À y˚¬se«s¡÷ Çe«˝Ò<äqï
dü‘·´+ n+<ä]ø° ‘Ó*dæ+<˚. Ä

j·Tq dü«j·T+>± ø£$. nwüº~>∑Z»
ø£e⁄\‘√ ªuÛÑTeq$»j·T+µ @sêŒ≥T Ä
j·Tq≈£î kÕVæ≤‘·´+ô|’>∑\ eT≈£îÿeqT
‘Ó\TŒ‘√+~. kÕVæ≤r düeTsê+>∑D #·
Áø£e]Ô>± ù|s¡T‘Ó∫Ã+~.
eT≥¢ sêE\ bÕ\q ≈£L&Ü
<ë<ë|ü⁄ n˝≤π> kÕ–+~. yê]˝À eT≥¢
nq+‘·sêE ≈£L&Ü eTVü‰Ms¡T&ÉT.
Á|üC≤ dü+πøåeT bÕ\q n+~+#ê&ÉT. kÕ
Væ≤‘·´ s¡+>∑+˝Àq÷ m+‘√ ù|s¡T >∑
&ç+#ês¡T. nVü≤À_\+ qT+∫ sê»+
ù|≥, ‹s¡T|ü‹ ÁbÕ+‘ê\‘√u≤≥T Á|üdüTÔ
‘·+ ‘·$Tfi¯Hê&ÉT |ü]~Û˝Àì |ü\T ÁbÕ+
‘ê\T eT≥¢sêE\ @\Tã&ç˝ÀH˚ ñ+
&˚$. yÓ’j·TkÕ‡sY õ˝≤¢˝Àì dæ<ä∆e≥+
ø√≥ eT≥¢ sêE\ ìsêàDy˚T. yê]˝À
eT≥¢ nq+‘·sêE ù|s¡T Á|üeTTK+>±
$ì|ædüTÔ+~. Äj·Tq mH√ï $wüj·÷
\˝À lø£èwüí<˚esêj·T\qT >∑Ts¡TÔ≈£î‘Ó
|12| sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018
kÕúq+ ñ+~. kÕ<Ûës¡D j·TT<ä∆Ms¡T
\T>± ñ+&çq Ms¡T ø£+&É, >∑T+&Ó ã\+
‘√ dæ<ä∆e≥+ ø√≥≈£î bÕ\≈£î\ kÕúsTTøÏ
m~>±s¡T. $»j·Tq>∑s¡ kÕÁe÷C≤´ìøÏ
$<Û˚j·TT˝…’ ñ+≥÷ neTs¡Hêj·T+ ø£s¡T
˝…’ Á|ü»\ eTqïq bı+<ës¡T. Ms¡T dü÷
s¡´e+X¯ ø£åÁ‹j·TT\T. #√fi¯ e+o
j·TT\T. M]~ ø±X¯´|ü >√Á‘·+. Ç+
{Ïù|s¡T ªe+>∑*µ. lø£èwüísê j·T\ ≈£î
≥T+;≈£î\‘√ $uÛÒ<ë\ ø±s¡D+>±
yÓ’j·TkÕ‡sY õ˝≤¢ sêj·T#√{Ï ÁbÕ+‘êìøÏ
e∫à •~∏\ •yê\j·T+ πø+Á<ä+>± ‘·\
<ë#·T≈£îHêïs¡T. Áø£eT+>± Ä ÁbÕ+‘ê
ìøÏ s¡ø£å≈£î\T>±, bÕ\≈£î\T>± ‹s¡T>∑T
˝Òì Ä~Û|ü‘ê´ìï kÕ~Û+#ês¡T. eT≥¢
sêE\T lø£èwüí<˚esêj·T\ e+o≈£î˝Ò.
sêj·T\ e+o≈£î˝À¢ ˇø£¬s’q ¬s+&Ée
yÓ+ø£≥|ü‹ sêj·T\≈£î <ä>∑Zs¡ ã+
<ÛäTe⁄\T>± eT≥¢ m\¢eTsêE, Äj·Tq
j·Tìï Vü≤‘·e÷sêÃs¡T. eTs√ ‹s¡T>∑Tu≤
≥T<ës¡T&ÉT q+<ë´\ bÕ\≈£î&ÉT ø£èwüí
eTsêEqT ã+~Û+∫ yÓ+ø£≥|ü‹ sê
j·T\≈£î n|üŒ–+#ês¡T. Ç+<äT≈£î>±qT
eT≥¢ m\¢eTsêE ≈£î dæ<ä∆e≥+ sê»´+
neTs¡Hêj·T+ø£s¡+>± \_Û+∫+~. ‘·+
Á&ç ø=&ÉT≈£î\T dæ<ä∆e≥+ ø√≥qT ã
*wü˜+>± ì]à+#·Tø=Hêïs¡T. sêj·T\
e+o≈£î\qT+∫ dæ<ä∆e≥+ nBÛq+˝Àì
bı Hêï|ü˝…¢, bı‘·Ô|æ, bı+<ä\÷s¡T, ô|
q>∑\÷s¡T Á>±e÷\qT ãVüQeT‹>±
kÕ~Û+#ês¡T.
1599 ÁbÕ+‘·+˝À m\¢eTsêE
dæ<ä∆e≥+ bÕ\≈£î &Éj·÷´&ÉT. 1606˝À
m\¢eTsêE nq+‘·s¡+ Äj·Tq ≈£îe÷
s¡T&ÉT eT≥¢ nq+‘·sêE dæ<ä∆e≥+
sê»´bÕ\q #˚|ü{≤º&ÉT. ø√≥qT m+‘√
ã*wü˜+ #˚XÊ&ÉT. ˇ+{Ï$T≥º Ä\j·÷
ìï ÁbÕø±s¡ >√|ü⁄sê\‘√ s¡+>∑eT+≥|ü+
ìsêàD≤ìï ‘·+Á&ç Á|üD≤[ø£\ y˚Ts¡≈£î
s¡÷|ü⁄~<ë›&ÉT. ∫fÒ«* <ä>∑Zs¡ dü+>∑eT
ø£+|üsêj·T\T ì]à+∫q #Ós¡Te⁄ yÓTT+
&ç#Ós¡Te⁄ s¡÷|ü+˝À ñ+&É>± <ëìì
‹]– ì]à+#·&É+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. Ç
˝≤ eT≥¢yês¡T Á|ü»\≈£î #˚s¡Te>± bÕ\
q kÕ–+∫ ø£èwüísêj·T\ ‘·s¡Tyê‘·
n+‘·{Ï ø°]ÔÁ|ü‹wü˜\T dü+bÕ~+#·T
ø=Hêïs¡T.
eT≥¢ nq+‘·sêE dü«j·T+>±
ø£$, eTVü‰jÓ÷<ÛäT&ÉT. ø£èwüí<˚esêj·T\
e˝…H˚ z≥$T ‘Ó*j·Tì Ms¡T&ÉT. l
ø£èwüí<˚esêj·T\‘√ b˛*à #·÷ùdÔ eT≥¢
nq+‘·sêE≈£î #ê˝≤ b˛*ø£\T ø£ì
|ækÕÔsTT.
lø£èwüí<˚esêj·T\T, eT≥¢
nq+‘·sêE Ç<ä›s¡T lyÓ’wüíe⁄˝Ò. n
sTTHê eT‘ê\ esêZ\ uÛÒ<ä+ bÕ{Ï+
#·˝Ò<äT. ‹s¡TeT\≈£î @&ÉTe÷s¡T¢ ø±*
q&Éø£˝À Á|üj·÷D+ #˚XÊ&ÉT. ‹
s¡TeT\ kÕ«$TøÏ yÓ\˝Òì ÄuÛÑs¡D≤\T
eÁ» yÓ’&É÷sê´\T düeT ]Œ+#ê&ÉT.
ø£èwüísêj·T\ e˝…H˚ eT≥¢ nq+‘·sêE
≈£L&Ü ‘·q sê»´+˝Àì |ü\T <˚yê\
j·÷\qT ì]à+#ês¡T. ˇ+{Ï$T ≥º
lø√<ä+&É sêeTkÕ«sTT Ä\j·÷ìï
≈£L&ç Äj·TH˚ |üP]Ô#˚ XÊs¡T. eT≥¢
nq+‘·sêE ≈£L&Ü sêj·T\ dü÷Œ¤]Ô‘√
|ü\T#√≥¢ #Ós¡Te⁄\T ‘=$«+#ê&ÉT.
e´ekÕj·÷ìøÏ ÁbÕ<Ûëq´‘· Ç#êà &ÉT.
Á|üC≤dü+πøåeT bÕ\≈£î&ÉT>± sêj·T\‘√
b˛*Ã #·÷düTø=H˚ kÕúsTTøÏ m~>±&ÉT.
kÕVæ≤‘·´+˝À : lø£èwüí<˚esêj·T\T dü«
j·T+>± ø£$. dü+düÿè ‘ê+Á<Ûë\‘√ bÕ
≥T Ç‘·s¡ |ü\T uÛ≤wü\˝À Á|üy˚X¯+ ñ+
&˚~. Äj·Tq s¡#·q˝À¢ ÄeTTø£Ôe÷\´
<ä $X‚wüyÓTÆq U≤´‹ >∑&ç+∫+~.
j·TT<ë∆\˝À ôd’‘·+ ø£$|ü+&ç‘·T\qT
yÓ+≥u…≥Tº ø=ì yÓfi‚flyê&ÉT. yê]øÏ nìï
$<Ûë˝≤ n+&É>± ñ+&ç yê] kÕVæ≤r
düè»q≈£î |üP]Ô>± ì*#ê&ÉT. uÛÀ»sêE
ÄkÕúq+˝À qes¡‘êï\T+fÒ - sêj·T\
ÄkÕúq+˝À nwüº~>∑ZC≤\T Á|üdæ~∆
eVæ≤+#ês¡T.
eT≥¢ nq+‘·sêE ≈£L&Ü dü«
j·T+>± ø£$. ø£≈£îdüú $»j·T+‘√ bÕ≥T
|ü\T s¡#·q\T #˚XÊs¡T. ø£≈£îdüú $»
j·T+ Äj·Tq¬ø+‘√ ø°]Ôì dü+‘·]+∫
ô|{Ϻ+~. nq+‘·sêE ÄkÕúq+˝À ≈£L
&Ü nwüº~>∑Z» ø£e⁄\THêïs¡T. ñ|ü>=+
&É÷s¡T yÓ+ø£≥ø£$, ø£$ #Í&É|üŒ, |òüT+≥
dæ+>∑q, qø£ÿ\bÕ{Ï dü+ Jesêj·Tø£$,
eT+Á‹eT÷]Ô bÕ|üsêE, ∫+‘·\yê]
ø=+&É|üŒ, ø=sƒês¡+ eT˝…¢+ ø=+&É|üŒ, >∑T
s¡Te|üŒ e+{Ï yês¡T+&˚yês¡T. nq+
‘·Tì ÄkÕúq+˝À ø£$#Í&É|üŒ |òüT+≥
dæ+>∑j·T´ Vü‰dü´ø£e⁄\T. M]øÏ ø£èwüísê
j·T\T Ç∫ÃqfÒ¢ ‘·eT ~>∑Z» ø£e⁄\≈£î
nq+‘·sêE ≈£L&Ü mH√ï e÷Hê´*
#êÃ&ÉT.
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018 |13|
nq+‘·T&ÉT ‘·q ÄkÕúq+˝Àì
ñ|ü>=+&É÷s¡T yÓ+ø£≥ø£$ì Ä+Á<Ûäø£
$‘ê |æ‘êeTVüQ&ÉT>± >ös¡$+#ê&ÉT.
á yÓ+ø£≥ø£$ nq+‘·Tì yÓ+≥ ˇ+
{Ï$T≥º Ä\j·T ìsêàD≤\qT #·÷düTÔ+
&˚yê&ÉT. Ä dü+<äs¡“¤+˝À ˇ+{Ï$T≥º
<äX¯s¡<∏äsêeT X¯‘·ø£+ #ÓbÕŒ&ÉT.
sê»ø£e⁄\T : ø£èwüísêj·T\T dü+düÿè
‘ê+Á<Ûë\T e÷Á‘·y˚Tø±ø£ |ü\T Ç‘·s¡
uÛ≤wü\T ‘·$Tfi¯+, ø£qï&É+ e+{Ï uÛ≤wü
˝À¢ ìcÕí‘·T&ÉT. dü+düÿè‘· Á>∑+<∏ë\T
s¡∫+#ê&ÉT. nìï+{Ïø£+f… Äj·Tq≈£î
ù|s¡T ‘Ó∫Ãq Á>∑+<∏ä+ ÄeTTø£Ôe÷\´<ä.
>√<ë<˚$ì ls¡+>∑Hê<∏äT&ÉT $yêVü≤+
#˚düTø√&É+ - Ç+<äT˝À Á|ü<Ûëq |òüT≥º+.
Ç+ø± Ç+<äT˝À |ü\T n+XÊ\THêïsTT.
nq+‘·T&ÉT ø£≈£îdüú $»j·T+
nH˚ ÁbÂ&ÛÉø±e´+ s¡∫+#ê&ÉT. s¡|òüTT
e+oj·TT\˝À Á|üdæ<äT∆&Ó’q - ø£≈£îdüTú&ÉT
- #·]Á‘· Ç+<äT˝À ñ+≥T+~. ø£≈£î
düTúì e\¢H˚ - lsêeTTDÏí ø±≈£îdüú e+
X¯eTT&Éì - n+{≤s¡T.
¬s+&ÉT d”eT\T : sêj·T\ $XÊ\yÓTÆq
kÕÁe÷C≤´ìï bÕ*+∫Hê πøe\+ ø=ìï
õ˝≤¢\≈£î sêj·T\d”eT - nì ù|s¡T
ì\ã&ç H˚{ÏøÏ Äj·Tq ø°]ÔøÏ - ˇø£
uÛÑ÷K+&É+ n<ä›+|ü&ÉT‘·÷ ñ+~.
nq+‘·T&ÉT - Äj·Tq eTqT
eT&ÉT ≈£îe÷s¡ nq+ ‘·T&ÉT sêC≤´ìï
ô|+#ês¡T. Á|ü»\≈£î #·ø£ÿì bÕ\q n+
~+#ês¡T. <Ûäs¡à dü+kÕú|üq ø√dü+ >∑T&ç
>√|ü⁄sê\T ì]à+#ês¡T. nVü≤Àã\+
qT+∫ ‹s¡T|ü‹ <ëø± $düÔ]+∫q eT≥¢
sê»´+˝À Á|ü‹#√≥ eT≥¢sêE\ Á|ü‹
#√≥ eT≥¢ sêE\ <ëq<Ûäsêà\T, Ä\
j·÷\T, #Ós¡Te⁄\T, ø±\Te\T- Ç|üŒ
{ÏøÏ kÕø£å´$TdüTÔHêïsTT. Á|ü»\≈£î
#˚s¡Te>± |ü]bÕ\qqT rdüT ≈£îb˛sTTq
|òüTq‘· eT≥¢ sêE\πø #Ó+<äT‘·T+~.
ø£&É|ü õ ˝≤¢˝Àì q+<ä\÷s¡T, ∫fÒ«\T,
ø√&É÷s¡T eT<Ûä´ ÁbÕ+‘êìï eT≥¢yê]
d”eT - n+‘·ø£+fÒ Á|ü<Ûëq+>± sêEyê
]d”eT - nì Á|ü»\T nqTø=+≥÷ ñ+
{≤s¡T.
 dæ<ë›s¡ú eT~›sê\,
wüßíìH√, $wüßíe⁄H√ Á|ürø£>± e÷¬ø’ ..... n+≥÷ ‘·q >∑_“\+ ø±e´
ôV’≤<äsêu≤<äT $X¯«$<ë´\j·T+,
@ ø±\+˝À nsTTq düe÷»
dæú‹>∑‘·T\qT, ø±\ >∑TD>∑D≤\qT ã
{Ϻ,ø£e⁄\T #Óù|Œ $wüj·÷\qT ã{Ϻ, yê
{Ï kÕe÷õø£ H˚|ü<∏ë´ìï ã{Ϻ, Á|ü»\ n
edüsê\T <ä
wæº˝À ñ+#·T≈£îì n|üŒ{ÏøÏ
nedüs¡+ nsTTq kÕVæ≤‘·´ Á|üÁøÏj·T\T
|ü⁄≥Tºø=ì ekÕÔsTT. n˝≤ e∫Ãqy˚ á
ÁbÕNq, Ä<ÛäTìø£ kÕVæ≤‘·´ Á|üÁøÏj·T\T.
ÁbÕNq kÕVæ≤‘·´+‘ê sê»]ø£|ü⁄ e´
edüú˝À uÛ≤>∑+>± #Û·+<√ã<ä∆+>± eùdÔ, Ä
<ÛäTìø£ kÕVæ≤‘·´+ e÷Á‘·+ düe÷» πø+
Á<ä+>± ø=qkÕ–+~. ÁbÕ∫q kÕVæ≤‘ê´
ìøÏ |ü<ä´+ Á|ü<ÛëqyêVæ≤ø£>± ñ+fÒ ,
Ä<ÛäTìø£ kÕVæ≤‘ê´ìøÏ e#·q+ Á|ü<Ûëq
yêVæ≤ø£>± ñ+~. ø±˝≤qT>∑TD+>±
mìï ø=‘·ÔÁ|üÁøÏj·T\T e∫ÃHê ‘Ó\T>∑T
yê] dü+Á|ü<ëj·T dü+|ü<ä>± |ü<ä´+ Ä
<ÛäTìø£kÕVæ≤‘·´+˝Àq÷ ø=qkÕ>∑T‘√+~.
H˚{ÏøÏ ø=+‘·eT+~ K+&Éø±yê´\T, \
|òüTTø±yê´\TH˚ Ä<ÛäTìø£ |ü<ä´ø±yê´\
s¡÷|ü+˝À |ü<ä´s¡#·q #˚düTÔHêïs¡T. ø±
wæ #˚dæ ‘·q J$‘êìï |òüD+>± ô|{Ϻ |ü<ë´H˚ï eT+>∑fi¯ Á|ü<ä+>± ªÁoµ‘√
ø£b˛‘˚ |ü+&ç‘·T\≈£î e÷Á‘·y˚T ns¡úeT
j˚T´ #·+<√ã<ä›eTT>± ø±≈£î+&Ü düs¡fi¯
yÓTÆq uÛ≤wü˝À n+<ä]øÏ ns¡úeTj˚T´ Ø‹
˝À Ä<ÛäTìø£ |ü<ä´+ e∫Ã+~ H˚{ÏøÏ e
düTÔ+~ BìøÏ <ä[‘·ø£e⁄\T nr‘·+ ø±
<äT. C≤rjÓ÷<ä´eT ø±\+˝À ndüŒ
X¯´ yÓTT<ä≥>± <ä[‘·sêC≤´~Ûø±s¡
‘· ìyês¡D ñ<ä´eT+ ù|s¡T‘= m+‘√
eT+~ <ä[‘· s¡#·sTT‘·\T |ü<ä´kÕVæ≤
‘ê´ìï dü
wæº+#ês¡T. Ms¡T n|üŒ{Ï Ä#
‘·Ô+. s¡#·sTT‘· á ø±yê´ìï Áã÷Hé
·s¡D˝À ñqï kÕVæ≤‘·´ Á|üÁøÏj·T\ nìï+
‹
{Ï˝ÀqT s¡#·q\T ø=qkÕ–+#ês¡T. M]
s¡#·Hê e÷s¡Z+ dü«s¡÷|ü Ø‘ê´ dü+Á|ü<ë
j·T+ nsTTq dü«uÛ≤e+ e÷Á‘·+ Ä<ÛäT
ìø£+.
kÕ<ÛësêD+>± ÁbÕ∫q ø±\+
qT+&ç Ä<ÛäTìø£ ø±\+ es¡≈£î kÕVæ≤‘·´
s¡#·q #˚j·÷\+fÒ Á|ürø£\T>± sêeTT
|14| sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018
ìH√, ø£
rdüT≈£îì yê] J$‘ê\qT Ä<Ûës¡+>±
ø=ìï Á|ürø£\T <ë«sê kÕVæ≤‘·´ s¡#·q
kÕ–+~. ø±˙ <ä[‘· |ü<ä´ø£e⁄\T
e÷Á‘·+ Ç˝≤+{Ï Á|ürø±‘·àø£ edüTÔ
e⁄\H˚ kÕVæ≤‘·´ s¡#·q≈£î rdüTø√≈£î+&Ü
ø=+‘· yÓ’$<Ûë´ìï #·÷|ü⁄‘·÷ ø=ìï n|üŒ{Ï ø±\TqT>∑TD+>± dü+Á|ü<ëj·T
e+<ä\ @fi¯ófl>± n+≥sêì‘·q+˝À
eT–Zb˛‘·Tqï <ä[‘·J$‘ê\qT Á|ü<Ûëq
JeqÁdüe+‹˝ÀøÏ rdüT≈£îsêe&ÜìøÏ
ø£
b˛sê&çq <ä[‘· ãVüQ»q |æ‘êeTVüQ
&ÉT n+uÒ<äÿsY J$‘·+, Äj·Tq b˛sê
{≤\T, Äj·Tq Jeq dæú‹>∑‘·T\qT
edüTÔe⁄>± d”«ø£]+∫q ø±yê´\T mH√ï
e#êÃsTT.
fÒãT\T düe÷y˚X¯+ >∑T]+∫ |üPHêˇ&É+
sê»ø°j·T uÛ≤eqqT Äπs&ÉT <äXÊu≤›\ ÁøÏ
‘·y˚T C≤wüße e´ø£Ô|ü]#ês¡T. n+uÒ<äÿsY
sêC≤´~Ûø±sêìøÏ sêì C≤‹ q•+∫b˛ e
‘·T+<äì kÕ«‘·+Á‘ê´ìøÏ |üPs¡«y˚T #Ó_
‘˚ C≤wüße |ü+#·eT sêC≤´~Ûø±s¡ uÛ≤ e
qqT ‘·q >∑_“\+ ø±e´+ <ë«sê n|ü⁄Œ
&˚ düŒwüº+>± #ÓbÕŒs¡T. n+uÒ<äÿsYô|’
nbÕs¡yÓTÆq >ös¡yêìï e´ø°Ôø£]dü÷Ô n+uÒ
<äÿsYqT düôVA<äs¡T&ÉT>± uÛ≤$+∫ C≤
wüßyê≈£î n+uÒ<äÿsY |ü≥¢ ñqï >ös¡yê
ìï ªø£\&É+uÒ<äÿs¡T Hê düôVA<äs¡T&ÉT
eTT˝À ‘Ó*j·TC…bÕŒ&ÉT.
Ä ‘·sê«‹ ø±\+˝À ‘Ó\T>∑T
|ü<ä´kÕVæ≤‘·´+, n+<äT˝Àq÷ C≤wüßyê
|ü<ä´ kÕVæ≤‘·´+ |ü≥¢ Äø£]¸‘·T˝…’q
m+‘√ eT+~ <ä[‘· |ü<ä´ kÕVæ≤‘ê´ìï
e÷s¡Z+˝ÀH˚ n+uÒ<äÿsY Wqï‘ê´ìï
#Ó|üŒ≥+ »]–+~.
n+uÒ<äÿs¡T Á|üX¯+dü(1975) :
ø£fi≤Ms¡, düs¡düø£$ #·Áø£e]Ô>±
ù|s¡T bı+~q u§&ÉT¶ Á|üø±X¯+ á |ü<ä´
ø±yê´ìï sêXÊs¡T. á ø±e´+ 1975
@Á|æ˝Ÿ˝À yÓTT<ä{Ï eTTÁ<äD, 1977˝À
~«rj·T eTTÁ<äD bı+~+~. Ç+<äT˝À
yÓTT‘·Ô+ 100 |ü<ë´\T ø£\e⁄. á ø±
e´+˝À πøe\+ #Û·+<ädüT‡qT e÷Á‘·y˚T
|ü]$T‹ ø±≈£î+&Ü Äj·÷ dü+<äsꓤqT
kÕs¡+>± ø£+<ä|ü<ë´\T, Ä≥yÓ\<äT\T,
d”dü|ü<ë´\T, XÊs¡÷›˝≤\T yê&Üs¡T.
ÁbÕNq dü+Á|ü<ëj·T+ Á|üø±s¡+ ø±e´
>ös¡e eTsê´<ä\qT bÕ{Ïdü÷Ô yÓTT<ä{Ï
yÓTT<ä\T ô|{≤º&ÉT. á ø±e´+˝À Á|ü<Ûë
q+>± n+uÒ<äÿs¡T u≤\´+, ñ<√´>∑
ÁbÕ s¡+uÛÑeTT, Hê´j·Tyê~>±, dü«C≤‹
ùde≈£î&ç>±q÷, kÕ+|ò”Tø£ ùde≈£î&ç>±
q÷ Äj·Tq Vü‰»¬s’q≥Te+{Ï sö+&ÉT
ã&çø£qT >∑T]+∫ ÄHê{Ï eT‘·düeTdü´
>∑T]+∫, #Ó|üŒ&É+ Ç+<ä* Á|ü<Ûëq Ç‹
yÓ+‘·T]HéøÏ n+øÏ‘·+ Ç#êÃs¡T. á ø£
uÛÑs¡Ô~ Ç≥© <˚X¯eTT nì s¡#·sTT‘·
eTT+<äTe÷≥˝À #ÓbÕŒs¡T. n+uÒ<äÿs¡T
#·<äTe⁄ >∑T]+∫ ø£$ dü+uÀ~Ûdü÷Ô,
ªª uÛÑs¡‘· ÁbÕNq #·]‘·+ãT |üsƒ¡qñCÒdæ
eHÓï¬øøÏÿq |òüTqT\T! $<ä«~«uÛÑT+&É
n|üs¡ eTqTes¡´, ø°]Ôø£ Hê´es¡T+&É
ù|s¡Te&çdüq iÒ&É n+uÒ<äÿs¡T+&É!µµ
 n<˚$<Ûä+>± kÕe÷õø£, Ä]∆ø£,
sê»ø°j·T s¡+>±˝À¢ <ä[‘·C≤‹ n_Ûe
~∆ j·÷o\‘·‘√ e÷Á‘·y˚T n+uÒ<äÿs¡Tì
#Ó+<ë\+fÒ yê]øÏ ]»πs«wüqT¢ ø±yê\+
≥÷ n+uÒ<äÿsY #˚dæq ø£
wæì, n+uÒ >± s¡∫+∫q |ü<ä´ ø£
‹ Ç~. á ø± Væ≤‘·´ dü+|ü<äøÏ mq˝Òì >ös¡e+
<äÿsY Vü‰»s¡T nsTTq sö+&ÉT fÒãT\T
düe÷y˚X¯+ >∑T]+∫ |ü<ä´ s¡÷|ü+˝À
‘Ó*j·TC…bÕŒ&ÉT.
ªªnø£ås¡ >∑T#·Ã¤eTT :
düTs¡>±* ‹yÓ÷‹ C≤„Hêq+<ä
ø£$#˚ s¡∫+|üã&çq |ü<ä´ø±e´+ á
‹ø£s¡Ô\T ø£
‹uÛÑs¡Ô\ (n+uÒ
nø£ås¡ >∑T#·Ã¤+. Ç~ yÓTT<ä≥>± nø√ºãs¡T
1975 eTTÁ<äD bı+~+~. Ç+<äT˝À
yÓTT‘·Ô+ 26 o]¸ø£\T ñHêïsTT. á
ø±yê´ìøÏ ‘·÷e÷{Ï <√D|üŒ, $X¯«Hê<Ûä
dü‘·´Hêsêj·TD e+{Ï |ü+&ç‘·T\T
‘·+>± Á|üã\T
eTT+<äT e÷≥ sêj·T≥+ e\q á ø±
e´ Á|üX¯dæÔ ‘Ó\TdüTÔ+~. nø£ås¡ >∑T#·Ã¤eTT
n+fÒ ªnø£åsê\ >∑T‹Ôµ nì ø£$ eTT+<äT
e÷≥˝À #Ó|ü⁄Œ≈£îHêï&ÉT. Ç+<äT˝À
‘Ó\T>∑T <˚X¯+˝À »s¡T>∑T‘·Tqï, »]–q
uÛ≤$+#ê*.
nH˚ø£ $wüj·÷\qT, nj·÷ ø±\|ü⁄
$X‚wüyÓTÆq ø£e⁄\ >∑T]+∫ #ÓãT‘·÷ yê]
J$‘ê\qT ø±e´ edüTÔe⁄\T>± ø£$
d”«ø£]+#ê&ÉT. á ø±yê´ìï <˚e⁄\|ü*¢
sêe÷qT»sêe⁄≈£î n+øÏ‘·+ Ç#êÃs¡T.
Ç+<äT˝À 6-12-1971˝À ªn+uÒ<äÿs¡Tµ
nH˚ o]¸ø£‘√ ˇø£ |ü<ä´ ø£$‘·«+ sêdü÷Ô,
n+≥sêì ‘·q+˝À ñøÏÿ] _øÏÿ]
nsTTb˛‘·Tqï Bq C≤‹øÏ Äj·Tq
#˚dæq y˚T\TqT ø°]Ô+#·≥+ Ç+<ä*
edüTÔe⁄.
ªn+≥sêì ‘·q+|ü⁄ ≥&ÉTdüT˝À u§s¡˝≤&ÉT
BqC≤‹øÏ <=&ɶ ‘Ós¡Te⁄dü÷|æ
ã*dæ ìø£ÿ#·T $X¯ +K\ $Vü‰s¡eTT ì\TŒ
≈£î\ eTVü‰B«|æ+<Ó+Áwüº\qD+∫
q>∑jÓTTø£ÿ bı>∑¬søÏÿ Hê≥´e÷&çq eT‘·
uÛÑT»>∑ø£q´ø£ •s¡eTTàqT $<ä*Ã ......,
q&É∫ Bø£å>=qï qeãT<ä∆ ìs¡‘·eTTà
˙<äTù|s¡T »>∑‹ ì\T#·T>±ø£ µµ
n+uÒ<äÿsY düTÁ|üuÛ≤‘·+ :
á ø±yê´ìï uÀsTT ;ÛeTqï
1984 dü+e‘·‡s¡+˝À k˛ÔÁ‘· ø±e´+>±
s¡∫+#ê&ÉT.qeTdüT‡˝Ÿ n+uÒ<äÿsê nqï
eT≈£î≥+‘√ yÓ\Te&çq á ø±e´+˝À
n+uÒ<äÿsY ì ñ‘·ÔeT |ü⁄s¡Twüß&ç>±
uÛ≤$+∫ ªªìC≤sTT‹‘√,Ä‘·àX¯ó~∆‘√,ÁøÏ
‘·+ ø±<äT nì ìs¡÷|æ+ #ês¡T.
düà]+#·≥+ Á|üX¯+dæ+#·&É+ |üs¡e÷s¡ú+
e´+˝À Hê düTÁ|üuÛ≤‘· ø±e´ø£e÷\ìøÏ
n+uÒ<äÿsY qe dü÷s¡T´&Ó’Hê&ÉT nì
Á|üX¯+dædü÷Ô n+uÒ<äÿsYqT ñ‘·ÔeT C≤r
j·T Hêj·T≈£î&ç>± ø°]ÔkÕ&ÉT.
ªªH˚s¡eTTq≈£î •ø£å $~Û+#·T rs¡T $&ç∫
es¡íeTTqT ã{Ϻ <ä+&Éq ìs¡ísTT+#·T
<Ûäs¡às¡Væ≤‘· ªeTqTdüà ‹µ <ä>∑T\ u…{Ϻ
>∑T+&Ó eT+≥qT #·˝≤¢s¡TÃø=+{Ïej·T´ µµ
n+uÒ<äÿs√! düeTs¡dæ+Vü≤+ : á ø±yê´ìï
sêeP] @ø±+ãs¡+ s¡∫+#ê&ÉT. n+
uÒ<äÿsY dæ<ë∆+‘ê\ |ü⁄qX¯Ãs¡D+, Äj·T
qqT Äj·Tq dæ<ë∆+‘ê\qT ø=ìj·÷
&É≥+ edüTÔe⁄>± ªµn+uÒ<äÿs√ düeTs¡dæ+
Vü≤+µµ nH˚ ø±yê´ìï s¡∫+#ê&ÉT. uÛ≤s¡‘·
uÛÑ÷$T ˝Àì ≈£î\‘·‘·«+, dür düVü≤>∑eT
q+, n‘ê´#êsê\ Á|ükÕÔeq, ndüŒ
X¯´‘·, ø£s¡à, |ü⁄qs¡®qà dæ<ë∆+‘ê\ô|’
$eTs¡Ù yÓTT<ä˝…ÿq$ Ç+<äT˝À Á|ü<Ûëq
edüTÔe⁄\T>± ñHêïsTT.
Jeq~ : á ø±yê´ìï Á|üeTTK |ü<ä´ø£$
eT\¢es¡|ü⁄ sêCÒX¯«s¡sêe⁄ >±s¡T qe+ã
s¡T 2009 ˝À s¡∫+#ês¡T.Ç~ |ü<ä´
s¡÷|ü+˝À ñqï K+&É ø±e´+.Ç+<äT˝À
yÓTT‘·Ô+ 42 o]¸ø£\‘√ düeTø±©q ø±\+
˝À »s¡T>∑T‘·Tqï düeTdü´\ MT<ä s¡#·
sTT‘· düŒ+~dü÷Ô |ü<ä´ s¡#·q #˚j·T≥+
»]–+~. Ç+<äT˝À <ä[‘· <˚e⁄&ÉT nH˚
o]¸ø£‘√ n+uÒ<äÿsYì ø°]Ô+#·≥+ »]–+
~. Ç+<äT˝À <ä[‘· Ä‘·à>ös¡e ìHê<ä+
Ç$T&ç ñ+~. ≈£î\e´edüú˝À _>∑TdüT
b˛sTTq u≤ìdü dü+¬øfi¯flqT ‘Ó+∫ C≤‹
$eTTøÏÔøÏ n+uÒ<äÿsY nVü≤]ïX¯\T m˝≤
ø£wüº|ü&ܶ&√ á o]¸ø£ ‘Ó*j·TCÒdüTÔ+~.
<ä[‘· |ü<ä´+ Á|ü<ÛëHê+XÊ\T :
1. dü«s¡÷|ü Ø‘ê´ |ü<ä´s¡#·q\ìï
dü+Á|ü<ëj·T+>± ø=q kÕ–q yê{Ï
dü«uÛ≤yêìï ã{Ϻ yê{Ï˝À uÛ≤yêìï
ã{Ϻ Ç$ Ä<ÛäT ìø£ uÛ≤yê\≈£î
#Ó+~qy˚ nì #Ó|üŒe#·TÃ.
2. #Û·+<ädüT‡ Ø‘ê´ Ç‘·s¡ ø£e⁄\≈£î m
ø£ÿ&É rdæb˛ì $<ÛäeTT>± kÕVæ≤‘·´
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018 |15|
s¡#·q #˚dæ Á|ü»„ |üPs¡«»qà düTø£
3. Ä s√E˝À¢ kÕVæ≤‘·´ s¡#·q\øÏ, kÕ
ñqï|üŒ{Ïø° <ä[‘· C≤‹øÏ ‘·q
J$‘êìï ‘ê´>∑+ #˚dæq n+uÒ<äÿ
sY qT düà]+#·≥+ e\q ‘êeTT
|ü⁄{Ϻq C≤‹ô|’ ñqï >ös¡yêìï
|ü<ä´s¡#·q˝À ‘Ó*j·TC…bÕŒs¡T.
4. ø£
<äÿsY≈£î, <ä[‘· C≤‹øÏ) n+øÏ‘·+
$wüj·T+˝À ≈£î&Ü C≤‹ |ü≥¢
mq˝Òì >ös¡yêìï Á|ü<ä]Ù+#·≥+
$X‚wü+.
5. ≈£î\e´edüú $düÔ
‘·Tqï s√E˝À¢ <ëìï e´‹πsøÏ+
∫q n+uÒ<äÿsY J$‘êìï dü+Á|ü
<ëj·T kÕVæ≤‘·´+˝À düà]+#·Tø√
e≥+ kÕVæ≤‘·´ ‹s¡T>∑Tu≤≥T >±H˚
6. |ü<ä´ s¡#·q\qT ˇø£ Á|üÁøÏj·T≈£î
e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·+ #˚j·T≈£î+&Ü
$$<Ûä Á|üÁøÏj·T˝À¢ s¡∫+∫
Á|üÁøÏj·÷ yÓ’$<Ûë´ìï #ê{≤s¡T.
7. e´øÏÔ>∑‘· $wüj·÷\ ø£+fÒ e´ekÕú
>∑‘· $wüj·÷\qT |ü<ë´˝À¢ m≈£îÿ
e>± #Ó|üŒ≥+ q÷‘·q ˇs¡e&ç
>±H˚ uÛ≤$+#ê*.
8. n+uÒ<äÿsY Ä•+∫q <ä[‘· ã
VüQ»q uÛ≤eC≤˝≤ìï |ü<ë´˝À¢ Á|ü
#ês¡+ #˚j·T≥+ <ä[‘· |ü<ä´
ø£e⁄\ eTT+<äT #·÷|ü⁄≈£î ì<ä
s¡Ùq+.
9. |ü<ä´+ bÕ‘·<Ó’q Ms¡T #Ó|æŒq
$<Ûëq+ ì‘·´ q÷‘·q+
10. uÛ≤wü, uÛ≤e+ $wüj·T+˝À, Ç≥T
yê´ø£s¡D yê<äT\øÏ n≥T Á|ü>∑r
o\ Á|üC≤kÕ«eT´ yê<äT\≈£î
Ç<ä›]ì düeTq«j·T |üs¡Tdü÷Ô kÕ
Væ≤‘·´s¡#·q #˚j·T≥+ <ä[‘· |ü
<ä´ø£e⁄\ ø°]Ô|ü‘êø£\≈£î ì<äs¡Ù
q+.
 Ä#ês¡´ m+.>√HêHêj·Tø˘, ‘Ó\T>∑T XÊK,
e÷qMj·T XÊÁkÕÔ\ $uÛ≤>∑+, ôd+Á≥˝Ÿ
j·T÷ìe]‡{Ï, ôV’≤<äsêu≤<äT`500 046
bò˛qT: 9849093300
eT *¢ø±s¡T®q Væ≤πseTsƒY>±]
‘ê+&Ü qe\ \+u≤&û yêfi¯fl ø£<∏ä. ø£<∏ä
˝Àì ø£\÷¢]‘ê+&Ü. ø£\÷¢] >∑T≥º eT
<Ûä´, #Ós¡Te⁄ |üø£ÿq ñ+~. á ø=+ &É
\T, #Ós¡Te⁄ Ä ‘ê+&Ü Á|ü»\ Äj·TTe⁄
|ü≥Tº.
ø£\÷¢] Á|ü»\≈£L, ‘ê+&Ü
˝Àì yê]øÏ dü+ã+<Ûä yê´bÕsê\T ñ
HêïsTT. k˛e÷\´ Ä ‘ê+&Ü≈£î Hêj·T
≈£î&ÉT. á ‘ê+&Ü qe\˝Àì Ç‹eè
‘·Ô+ áj·Tq e´øÏÔ‘·«+ #·T≥÷º n\T¢
≈£îb˛sTT ñqï<äì #Ó|üŒe#·TÃqT. k˛
e÷\´ J$‘·+, Äj·Tq ø£\\T, Ä
X¯j·÷\T ‘ê+&Ü Á|ü»\ J$‘ê\‘√
eTT&ç|ü&ç ñHêïsTT. ‘ê+&Ü Á|ü»\T
#Ós¡Te⁄ Á|üø£ÿq ñqï ;&ÉTuÛÑ÷$Tì
ùd<ä´+ #˚düT≈£îì eTT+<äT≈£î sêyê\
ì, yês¡T #·<äTe⁄ø√yê\ì, ù|<ä]ø£+
qT+∫ ãj·T≥ |ü&Ü\ì Äj·Tq ÄX¯
j·T+. nsTT‘˚ M{Ï e\¢ \+u≤&û\T
‘·eT dü+düÿè‹, JeqXË’*, Ä#ês¡
dü+Á|ü<ëj·÷\qT e<äT\Tø√≈£L&É<äì
Äj·Tq >∑{Ϻ $XÊ«dü+.
Äj·Tq ÄX¯j·÷\T ˇø£{§
ø£{Ï HÓs¡y˚s¡T‘·T+&É&É+‘√ ‘ê+&Ü Á|ü»\
˝À nH˚ø£ e÷s¡TŒ\T dü+uÛÑ$+#·&É+, Ä
j·Tq ÄX¯j·÷\T, qeTàø±\T eeTTà
ø±e&É+ Äj·Tq≈£î rs¡ì n|òü÷‘êìï
ø£*–düTÔ+~. ÄK]øÏ á n|òü÷‘·y˚T
Äj·Tq eTs¡D≤ìøÏ ø±s¡DeTÚ‘·T+~.
á qe\ ¬s+&ÉT uÛ≤>±\T>±
ñ+~. yÓTT<ä{Ï uÛ≤>∑+ ‘ê+&Ü≈£î ñ
bÕ<Ûë´j·TTì>± e∫Ãq ãdü|üŒ <ë«sê
e´ø£Ô+ ø±>±, ¬s+&Ée uÛ≤>∑+ ‘ê+&Ü˝Àì
|16| sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018
˝À≈£î, s¡aÁ$T, Vü≤], ø£düTqT\T ‘·eT
‘·eT nqTuÛÑyê\qT #Ó|üŒ&É+
e÷<Ûä´eT+>± eTT+<äT≈£î kÕ>∑T‘·T+~.
Ä<ÛäTìø°ø£s¡D e\¢ \+u≤&Ü\T @
$<Ûä+>± ‘·eT dü«+‘· JeqXË’*øÏ
<ä÷s¡eTÚ‘·THêïs√, yê] dü+düÿèr @
$<Ûä+>± dü+düÿèrø£s¡D+
bı+<äT‘·Tqï<√ á bÕÁ‘·\
n_ÛÁbÕj·÷\ e÷<Ûä´eT+>± eTq≈£î
‘Ó\TdüTÔ+~.
ªª#·T≥÷º ø=+&É\T øÏ+<ä
‘ê+&Ü dü÷s¡T´&ÉT ø=+&É\ e÷≥Tq
n|ü&˚ <ëø=ÿHêï&ÉT. ã+>±s¡T eHÓï
dü+» yÓ\T>∑T, Äø±X¯+˝À ≈£î+≈£îeT
s¡+>∑T, Äe⁄\T, <ä÷&É\T, >=Á¬s\T,
y˚Tø£\T eT+<ä\T>± b˛‘·T+fÒ H˚\
MT<ä ã+>±s¡T <Ûä÷[ ˝Òdü÷Ô+~.
düTe÷s¡T ns¡yÓ’ >∑T&çôd\T,
Hê\T¬>’<äT eT{Ϻ Ç+&É¢ ‘ê+&Ü.
yÓTT≥ºyÓTT<ä≥ ø£+{ÏøÏ ø£ì|æ+#˚~
ùdyêuÛ≤j·÷ >∑T&ç, |ü<ä&ÉT>∑T\ ne‘·\
eT]j·TeTà >∑T&ç ˇø£ ô|<ä› >∑T+Á&ÜsTT,
<ëìô|’q Ç+ø=ø£sêsTT. mes√ ô|{Ϻq
≥T¢, Çe˙ï ñqï ∫qï ø£≥º&Éy˚T ùdyê
uÛ≤j·T >∑T&ç. >∑T&çì Ç+ø± ô|<ä›>±
ø£{≤º\ì y˚dæq sêfi¯fl >∑T≥º eTT+<äs¡
|ü&ç ñ+~. ùdyêuÛ≤j·T >∑T&ç eTT+<äs¡
z ‘Ó\¢C…+&Ü m>∑Ts¡T‘·÷ ñ+fÒ, dü>∑+
ø£{Ϻq >√&É‘√ eT]j·TeTà >∑T&ç
eTT+<äs¡ z mÁs¡C…+&Ü m>∑Ts¡T‘·÷+~.
¬s+&ÉT >∑Tfi¯fl eTT+<äs¡ ø=+‘· <ä÷s¡+˝À
ˇø£ ô|<ä› y˚|ü#Ó≥Tº <ëì #·T≥÷º ø£{Ϻq
ô|<ä› ns¡T>∑T. ô|’q ô|<ë› ∫qï
ø=eTà\T |üs¡T#·T≈£îì ñHêïsTTµµ.
á es¡íq Ä ‘ê+&Ü ìdü‡s¡Z
kÂ+<äsê´ìï e´ø£Ô|üs¡TdüTÔqï~. Á|üø£è‹
ˇ&ç˝À ø±\+ >∑&çù| \+u≤&Ü\≈£î Ä
Á|üø£è‘˚ ÁbÕD|ü<ä+. Ç+‘· s¡eTD°j·T
yÓTÆq ÁbÕø£è‹ø£ kÂ+<äs¡´+ eT<Ûä´ dü<äT
bÕj·÷\T ˝Òì >∑T&çôd\T, eT{Ϻ Çfi¯fl
ìyêdüy˚T yê] Ä]∆ø£ <Ís¡“¤˝≤´ìøÏ,
ìsê&É+ãs¡ JeqXË’*øÏ ‘êsêÿD+.
ìs¡+‘·s¡ dü+#ês¡ Jeq+ e\¢
‘·eTø£+≥÷ ÄdæÔbÕdüTÔ\T @s¡Œs¡#·T
ø√˝Òì ã+C≤sê\≈£î ã+»s¡T uÛÑ÷eTT
\qT u≤>∑T #˚düT≈£îì ùd<ä´+ #˚düTø√
e&Éy˚T Á|ü<Ûëq JeHê<Ûës¡+. n˝≤
ã+»s¡T uÛÑ÷eTT\qT |ü\e+‘·+
#˚düTø√e&É+˝À ≈£L&Ü yês¡T n‘ê´X¯qT
Á|ü<ä]Ù+#·s¡T.
ªªeTq~ ø±ì <ëìô|’ ÄX¯|ü&É
e<äT›. <ë] |üH√, }fiÀfl ‘√≥|üH√, bı
˝≤\T, Ç+&ÉT¢ #·÷düT≈£îH˚ |üH√, bı≥º
b˛düT≈£îH˚+<äT≈£î ùdyê˝≤˝Ÿ eTqπø$T
#êÃ&√ n+‘·{Ï‘√ dü]ô|≥Tº≈£î+<ë+µµ
nqï ˇø£ eTTdü*yêì yêø±´\T yê] J
eq <Ûäsêàìï #ê≥T‘·THêïsTT. $<ë´
|üs¡+>±, kÕ+düÿè‹ø£+>± m+‘√ Á|ü>∑‹
kÕ~Û+#êeTqT≈£î+≥Tqï Ä<ÛäTì≈£î\T
ôd’‘·+ Ád”Ô, |ü⁄s¡Twü $eø£åqT bÕ{Ï+#·&É+
eTq+ >∑eTì+#·e#·TÃ. nsTT‘˚ ìsê
&É+ãs¡+>±, kÕeT÷Væ≤ø£ J$‘·+ >∑&çù|
\+u≤&û\˝À á $eø£å ˝Ò<äT. ªªe÷˝À
eT>∑|æ\¢\T Ä&É|æ\¢\ ø£Hêï u≤>± eTT
>∑TZ\T ô|&ÜÔs¡T. ø£düqT, K÷u≤´ |üP
C≤|ü⁄qkÕÿsê\|ü&ÉT #·ø£ÿ>± eTT>∑TZ\T
ô|&ÜÔs¡Tµµ. nqï k˛e÷\´ yêø±´\≈£î
s¡#·sTT‘· Ç∫Ãq eTT–+|ü⁄ ªªnH˚ø£ ø=s¡
‘·\T ñHêï Mfi¯fl~ kÕ+düÿè‹ø£+>±, dü
eTè<ä∆yÓTÆq J$‘·+ nì|æ+∫+~µµ n+
≥÷ ã+C≤sê\ Jeq yêdüÔyêìï
#ê≥T‘·Tqï~.
m+‘· Ä<ÛäTìø£ J$‘·+ eT<Ûä´
˝À #·]düTÔHêï ã+C≤sê\T ‘·eT ø£≥÷º
u§≥Tº e<äT\Tø√e&ÜìøÏ Çwüº|ü&És¡T.
s¡aÁ$T Ä<ÛäTìø£ |ü≥ºD Ád”Ô\T <Ûä]+#˚
C≤¬ø≥TºqT e÷kÕºs¡T kÕj·T+‘√ ≈£î{Ϻ+
#·T≈£î+≥T+~. Ä $wüj·T+ ‘Ó\TdüT
≈£îqï ÄyÓT ‘·+Á&ç ãdü|üŒ e÷kÕºs¡T‘√
nqï á ÁøÏ+~ e÷≥\T >∑eTHês¡Ω+.
ªªe÷ Ør, ]yêp b˛>√≥Tº≈£î
H˚+<äT≈£î y˚TeTT ‘·j·÷s¡T>± ˝ÒeTT. s¡
$¬ø, zD°, e÷+>∑\´+˝≤+{Ï n\+
ø±s¡+ C≤¬ø≥Tº≈£î ñ+≥T+<ë? y˚TeTT
|üP]Ô>± MT˝≤>± nsTTb˛yê\+{≤sê?
y˚TeTT ô|’øÏ sêyê\+fÒ e÷$ nH˚$
$&ç∫ô|{≤º\H˚+ ˝Ò<äT...e÷ |ü<ä∆‘·T\
qT ø√˝ÀŒe&ÜìøÏ y˚TeTT ‘·j·÷s¡T>±
˝ÒeTTµµ.
á yêø±´\T Ä<ÛäTìø£‘· yÓqT
ø£ |üs¡T>∑T\T rdü÷Ô ‘·eT dü+düÿèr |ü
]s¡ø£åD n+fÒ ‘·eT dü+düÿè‹ì ø±bÕ
&ÉT≈£î+≥÷ eTT+<äT≈£î kÕ–b˛j˚T \
ø£åD+ nì á yêø±´\T #ê≥T‘·T
HêïsTT.
Ç˝≤ ìsê&É+ãs¡+>± J$+#˚
M]ô|’ Ä<ÛäTì≈£î\T #˚ùd ô|‘·Ôq+ M]
J$‘ê\qT ø£wüºeTj·T+ #˚düTÔqï~. ªª>∑T
≥º˝À¢øÏ |ü⁄\¢\T @s¡T≈£îH˚+<äT≈£î yÓ[flq
nsTT<äT>∑Ts¡T Ä&É|æ\¢\qT bòÕ¬sdüTº>±
s¡T¶\T yêfi¯fl ‘=&É\T yê#˚≥≥T¢ ø=≥º
&Éy˚T ø±ø£ ø±fi¯ófl #˚‘·T\T ø£{Ϻ |ü&˚XÊ
s¡≥. ˇø£] »&ÉqT Ç+ø=ø£] »&Éy˚dæ ø£
{≤ºs¡+≥. yêfi¯ófl e~*+#·T≈£îH˚+<äT≈£î
˝≤≈£îÿ+≥÷ ñ+fÒ #·|üŒ≥T¢ #·s¡Tdü÷Ô
qy˚«s¡+≥µµ Ç~ ìs¡∆j·T≈£î |üsêø±wü˜. n
Hê]≈£î\T nì #Ó|üŒã&˚ yês¡T ≈£L&Ü Ç
˝≤+{Ï ô|’XÊ∫ø£ Äq+<ëìøÏ dæ<ä∆|ü&És¡T.
$<ë´, <Ûäq ã\+‘√ Ä<ÛäTì≈£î\T ã+
C≤sê\‘√ Ç˝≤+{Ï ≈£îø£s¡à˝…H√ï #˚XÊ
s¡T. nsTTHê ã+C≤sê\T ‘·eT ôd’ús¡´+
ø√˝ÀŒ˝Ò<äT.
Ç˝≤+{Ï yê{Ï qT+∫ ãj·T
≥|ü&Ü\+fÒ e´ekÕj·T+ #˚dæ dæús¡|ü
&Ü*. n&É$ì qeTTà≈£îqï ã+C≤sê
\≈£î ã+»s¡T uÛÑ÷eTT\T ø±ø£ eTs√
~≈£îÿ ˝Ò<äT. n+<äTπø ‘ê+&Ü qe\
˝Àì \+u≤&û\T ø£\÷¢s¡T >∑T≥º\˝À
bÕ&ÉTã&ɶ #Ós¡Te⁄ Á|üø£ÿqTqï ã+»s¡T
uÛÑ÷$Tì ‘·eT≈£î n|üŒ–+#·eTì Á|üuÛÑT
‘ê«ìøÏ $q‹ |üÁ‘·+ düeT]Œ+#·T≈£îì
Ä uÛÑ÷$Tì kÕeT÷Væ≤ø£+>± e´ekÕ
jÓ÷|üjÓ÷>∑+ #˚düT≈£îHêïs¡T. ªªHê\T¬>’
<äT dü+e‘·‡sê\T ø£*dæ |üì#˚<ë∆+.
|ü+≥ #˚‹ø=#êÃø£ sê•b˛dæ |ü+#·T≈£î+
<ë+µµ nqï yê] dü+ø£\Œ+ eTVü‰y˚T
<Ûëe⁄\T ø√s¡T≈£îqï es¡Zs¡Væ≤‘· düeTdü
e÷» dæ<ë∆+‘êìøÏ yê]#·TÃ≈£îqï ÁbÕ
jÓ÷–ø£ s¡÷|üeTqe#·TÃqT.
ã+C≤sê\T m<ä>∑&É+, dü«
j·T+b˛wüD ~X¯>± kÕ–b˛e&É+ #·÷dæq
ø£\÷¢] Á>±eT Á|ü»\T ‘·eT |üX¯óe⁄*ï
yê] b˛˝≤\˝À e~˝≤s¡T. >∑T+&Ü\‘√
<ë&ÉT\T #˚sTT+#ês¡T. b˛©düT\ düVü≤
ø±s¡+‘√ y˚~Û+#ês¡T. yê]˝À #Ó’‘·q´+
ì+|æq ãdü|üŒe÷kÕºs¡TqT ã~© #˚
sTT+#ês¡T. Ç~ ‘·s¡‘·sê\T>± <ÛäHê+<ä
ø±s¡T\T ù|<ä\ô|’ #˚ùd ne÷qTwü <ë&ç
øÏ ø=qkÕ–+ù| ‘·|üŒ eTs=ø£{Ï ø±<äT.
Á|üuÛÑT‘·«+ n+~+∫q kÕe÷
õø£ dü+πøåeT |ü<∏äø±\ |òü*‘ê\T n+
<ä]ø° ñ|üj·TTø£Ô+ ø±ø£b˛sTTHê ø=+
<ä]ì e÷Á‘·+ Á|ü>∑‹ ~X¯˝À q&ç|æ+
#êsTT. #·<äTe⁄≈£îì u≤´+≈£î ñ<√´>∑+
˝À #˚], Ä<ÛäTìø£ j·TTe‹ì $yêVü≤+
#˚düT≈£îqï Vü≤] ‘·q ‘·+Á&ç k˛e÷\´qT
|ü≥ºD+ rdüT≈£î yÓ[flq dü+|òüT≥q‘√
‘ê+&Ü qe\˝Àì ¬s+&ÉeuÛ≤>∑+ Ä
s¡+uÛÑeTÚ‘·T+~. yÓTT<ä{Ï uÛ≤>∑+˝À
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018 |17|
‘ê+&Ü˝Àì J$‘·+ e]í‘·+ ø±>±, ¬s+
&Ée uÛ≤>∑+˝À Ä<ÛäTìø£ düe÷»+˝À ã+
C≤sê\T bı+<äT‘·Tqï nee÷Hê\T, yê
s¡T m<äTs=ÿ+≥Tqï ø£cÕº\ es¡íq ñ+~.
‘ê+&Ü˝ÀøÏ yÓT\¢>± sê»ø°j·T
yê‘êes¡D+ Á|üy˚•+#·&É+‘√ \+u≤&Ü
j·TTe≈£î&Ó’q ˝À≈£î |ü+#êsTTr düuÛÑT´
&Ó’Hê&ÉT. <ë+‘√ Jeq $<Ûëq+ e÷]b˛
sTT+~. ‘ê+&Ü uÛÑ÷eTT\˝À |ü]ÁX¯eT
\T e∫à #˚sêsTT. ã+>±s¡+‘√ düe÷
qyÓTÆq s¡÷; ¬s&é, |æ+≈£î sêfi¯ófl $]$
>± \uÛÑ´eTe⁄‘·T+&É&É+‘√ ‘ê+&Ü uÛÑ÷
eTT\˝À ø±«Ø |üqT\T Äs¡+uÛÑyÓTÆ
HêsTT. ˝À≈£î y˚TH˚»s¡T ø±>± Ç‘·s¡T\T
ø±]à≈£î˝…’Hês¡T. <ë+‘√ ã+C≤sê\
|ü⁄sê‘·q kÕ+düÿè‹ø£ JeHêìøÏ $|òü÷
‘·+ @s¡Œ&ɶ~. ∫e]øÏ uÛÑøÏÔ>± qeTdüÿ
]+#˚ ùdyê˝≤˝Ÿ eT+~s¡+ kÕúq+˝À
$XÊ\yÓTÆq <˚yê\j·T+ ø£≥ºã&ç+~.
Ä~yêd” XË’*øÏ _Ûqï+>± Ä>∑yÓ÷ø£Ô
Á|ü‹wü˜\T, Ä\j·T eTsê´<ä\T Á|üy˚•+
#êsTT. B+‘√ ‘ê+&Ü b˛\TÃø√ M˝Ò¢
≈£î+&Ü e÷]b˛sTT+~. ø£\T¢, Áu≤+B
cÕ|ü⁄\T @s¡Œ&ç \+u≤&Ü\ Jeq+
e´düqeTj·T+>± e÷]+~. sêÁ‹y˚fi¯
yÓ*π> ˝…’≥T¢, ˙fi¯flq+~+#˚ zesYôV≤&é
{≤+≈£î\ sêø£‘√ >∑T&çôd\ ‘ê+&Ü
|üø±ÿ Çfi¯fl ø±\˙>± e÷]+~.
á e÷s¡TŒ ˇø£ $<Ûä+>± kÂø£
s¡´e+‘·yÓTÆq J$‘êìï Á|ükÕ~+∫Hê
n~ \+u≤&û\qT yê] dü+Á|ü<ë
j·÷\≈£î, dü+düÿè‹ø° <ä÷s¡+ #˚dæ+~.
Ä<ÛäTìø£ <Û√s¡DT\T, ø£≥Tºu≤≥T¢ ‘ê+
&Ü dü+düÿè‹ì ∫ÛHêï_Ûqï+ #˚XÊsTT.
Ç~ ˇø£ÿ k˛e÷\´ ‘ê+&Ü≈£î |ü{Ϻq
>∑‘˚ ø±<äT. <ë<ë|ü⁄ #ê˝≤ ‘ê+&Ü\T
Ç˝≤ Ä<ÛäT˙ø£s¡D≈£î <ä>∑Z¬s’ ‘·eT eT÷
˝≤\≈£î <ä÷s¡yÓTÆHêsTT. ndü\T dü+
düÿè‹ $<Ûä«+kÕìøÏ eT÷\+ Ä<ÛäTìø£
bÕ]ÁXÊ$Tø°ø£s¡D+˝ÀH˚ ñ+<äì #Ó|üŒ
e#·TÃqT. e÷j·÷ dü+düÿè‹, yÓTøχø£Hé
dü+düÿè‹, ¬s&é Ç+&çj·THé dü+düÿè‹,
ÄÁ|òæø£Hé dü+düÿè‘·T\ e+{Ï$ bÕ]ÁXÊ
$Tø°ø£s¡D+ e\¢H˚ ø±\>∑‹˝À ø£*dæb˛
j·÷j·Tì ($T>∑‘ê 25e ù|J˝À...)
 ñeTà&ç Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ nsTTHê, $uÛÑõ‘·
Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ nsTTHê uÛ≤s¡rj·T »q‘êbÕغ
j·TTeHêj·Tø£‘·«+ nq>±H˚ eTqø£fi¯¢eTT+<äT
yÓT~˝Ò~ $wüßíes¡∆Hé¬s&ç¶. $wüj·Ty˚T<Ó’Hê
‘·q<Ó’q XË’*˝À >∑D≤+ø±\‘√, #ÓD≈£î\‘√
n\y√ø£>± sê»ø°j·T $X‚¢wüD\T #˚dü÷Ô, ‘·q
yê>±∆{Ï‘√ Á|ü‘·´]ú bÕغ\≈£î eTT#ÓÃeT≥\T
|ü{Ϻ+∫ nÁ>∑Hêj·Tø£‘·«+ eTqïq\T
n+<äT≈£îì kÕe÷q´ »HêìøÏ ‘·\˝À
Hê\Tø£˝≤>± e´eVü≤]düTÔqï uÛ≤s¡r j·T
»q‘êbÕغ sêh ñbÕ<Ûä´≈£åî\T $wüßíes¡∆Hé¬s&ç¶
$<ë´]ú Hêj·T≈£î&ç qT+∫ HÓÁVüA j·TTe
πø+Á<ä+ C≤rj·T ñbÕ<Ûä´≈£åî&ç es¡≈£L m~–q
yÓ’Hêìï sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘√
|ü+#·T≈£îHêï]˝≤...
ÁbÕ<∏ä$Tø£ #·<äTe⁄ n+‘ê }
s√¢H˚ »]–+~. »&ûŒ ôV’≤dü÷ÿ˝Ÿ˝À #·~
y˚≥|ü⁄Œ&ÉT 5e ‘·s¡>∑‹ qT+∫ 9e ‘·s¡
>∑‹ es¡≈£L ø±¢dt ©&ÉsY>± 10e ‘·s¡
>∑‹˝À dü÷ÿ˝Ÿ ©&ÉsY>± ñ+&˚yê&çì.
#·<äTe⁄˝À #ê˝≤ #·Ts¡T>±Z ñ+&˚yê&çì.
Hê≈£î ∫qï|üŒ{Ï qT+∫ Hêj·Tø£‘·«
\ø£åD≤\T+&˚$.
Ç+≥Øà&çj·T{Ÿ ø£~]˝Àì
Á|üuÛÑT‘·« pìj·TsY ø£fi≤XÊ\˝À #·~yê
qT. n|ü⁄Œ&˚ ø±˝ÒJ mìïø£˝À¢ yÓTT
≥ºyÓTT<ä{Ï kÕ]>± @;M|” ‘·s¡|ü⁄q
b˛{° #˚dæ ¬>*#êqT.
1992`98 : @;M|” $<ë´]ú $uÛ≤>∑+
˝À ‘ê\÷ø± ôdÁø£≥Ø, õ˝≤¢
ø£˙«qsY, ùdº{Ÿ C≤sTT+{Ÿ
1998e dü+e‘·‡s¡+˝À ;CÒyÓ’m+
õ˝≤¢ ø±s¡´<ä]Ù, õ˝≤¢ Á|ü<Ûëq ø±s¡´
<ä]Ù, õ˝≤¢ n<Ûä´≈£åî&ÉT, sêh ø±s¡´<ä]Ù,
sêh n<Ûä´≈£åî&ÉT Ç˝≤ u≤<Ûä´‘·\T
ìs¡«]Ô+#êqT.
nq+‘·|ü⁄s¡+ mùdÿj·T÷ì
e]‡{°˝À m˝Ÿm˝Ÿ;., #·~y˚ düeTj·T+
˝ÀH˚ ø±+Á¬>dt Á|üuÛÑT‘·«+ ñqï|ü⁄Œ&ÉT
j·T÷ìe]‡{°˝À¢ mìïø£\T ìùw~Û+#ê
s¡T. Ä düeTj·T+˝À H˚qT j·T÷ì
e]‡{° mìïø£˝À¢ b˛{° #˚XÊqT. 1999e
dü+e‘·‡s¡+˝À {°&û|”, ;CÒ|” bı‘·TÔ˝À
uÛ≤>∑+>± ø£~] ìjÓ÷»ø£es¡Z m yÓTà˝Ò´
d”≥T ;CÒ|” nuÛÑ´]ú nsTTq
m+mdt bÕs¡úkÕs¡~∏øÏ
e∫Ã+~. Ä

nq+‘·|ü⁄s¡+ õ˝≤¢˝Àì neT ôdÁø£≥Ø, H˚wüq˝Ÿ møÏ®≈£L´{Ïyé

&É>∑÷s¡T eT+&É\+, ø£+#·s¡yê+ &É¢|ü˝…¢ yÓT+ãsY Ç˝≤ $$<Ûä kÕúHê˝À¢
e÷ kı+‘·÷s¡T. e÷~ e´ekÕj·T |üì#˚XÊqT.
≈£î≥T+ã+. Hêqï eTkÕÔHé¬s&ç¶, neTà
\ø°åà<˚$. y˚TeTT eTT>∑TZs¡T ‘√ãT
≥Tºe⁄\+. nqïj·T´ »j·T#·+Á<ë ¬s&ç¶,
nø£ÿ Á|üuÛ≤e‹, H˚qT. Hêqï e´e
kÕj·T+‘√ bÕ≥T Á>±eT, eT+&É\kÕú
sTT˝À Á|üC≤ Á|ü‹ì~Û>± Á|ü»\≈£î
ùde #˚XÊs¡T. ãVüQXÊ Hêqï <ä>∑Z]
qT+#˚ Hê ≈£Lÿ&Ü sê»ø°j·÷\ô|’
Çwüº+ ø£*Zq≥T¢+ ~. kÕ<Ûës¡D
eT<Ûä´‘·s¡>∑‹ ≈£î≥T+ ãyÓTÆHê
Ä]úø£+>± m≥Te+{Ï ø£cÕº\÷
e÷≈£î ‘Ó*j·T˙j·T≈£î+&Ü
eTeTà*ï ô|+∫ #·~$+
#ês¡T ne÷àHêqï.
|18| sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018
düeTj·T+˝À bÕغ Ä<˚XÊ\ y˚Ts¡≈£î
H˚qT $düÔè‘·+>± Á|ü#ê s¡+ #˚XÊqT.
bÕs¡úkÕs¡~∏ ¬>*#ês¡T. á ¬>\T|ü⁄˝À Hê
bÕÁ‘· ≈£L&Ü ñ+~.
$<ë´]ú Hêj·T≈£î&ç qT+∫... C≤rj·T Hêj·T
≈£î&ç es¡≈£L...
e´ekÕj·T ≈£î≥T+ã H˚|ü
<∏ä´+, uÛ≤s¡rj·T »q‘ê bÕغ˝À øÏ+~
kÕúsTT qT+∫ |üì#˚j·T&É+ e\¢ $<ë´
s¡Tú\ düeTdü´\|ü≥¢, sê»ø°j·÷\ |ü≥¢
eT+∫ ne>±Vü≤q e∫Ã+~. ;CÒ|”˝Àì
>=|üŒ‘·qy˚T$T≥+fÒ Ç+<äT˝ÀøÏ e∫Ãq
Á|ü‹ e´øÏÔøÏ, <˚X¯+ |ü≥¢, dæ<ë∆+‘ê\|ü≥¢
ìã<ä∆‘·‘·q÷, ìC≤sTTrì H˚]ŒkÕÔs¡T.
ÁøÏj·÷o\ø£+>± uÛ≤s¡rj·T
»q‘êbÕغ Ä˝À#·q $<Ûëq+ ªbÕغ n~Û
ø±s¡+˝À ñHêï ˝Ò≈£îHêï ôd’<ë∆+‹ø£+>±
|üì#˚ùd bÕغ dæ<ë∆+‘· |üs¡+>± |üì#˚ùd
ø±s¡´ø£s¡Ô, ìC≤sTTr>±, ìwüŒø£åbÕ‘·+>±
πøåÁ‘·kÕúsTT˝À |üì#˚j·T&É+.µ
#ê˝≤ eT+~ sê»ø°j·T Á|üeTT
KT\T Ç‘·s¡ bÕغ\ qT+∫ ;CÒ|”øÏ
#˚sês¡T. ø=+‘· eT+~ bÕغ˝À ì\ã
&ܶs¡T, ø=+‘·eT+~ ãj·T{ÏøÏ yÓfi≤¢s¡T.
dæ<ë∆+‘·|üs¡+>± ;CÒ|”˝À $T[‘·+
ø±>∑*–‘˚H˚ ñ+{≤s¡T. ˝Ò<ä+fÒ ñ+
&É˝Òs¡T. me]ø√dü+ bÕغ dæ<ë∆+‘ê\qT
e÷s¡Ã&É+ ø±˙, ‹˝À<äø±*#˚à |ü]dæú‹
ø±˙ ñ+&É<äT.
uÛ≤s¡rj·T »q‘êbÕغ dæ<ë∆+
‘ê\qT neT\T|üs¡Tdü÷Ô, Á|ü»\ n_
ÛÁbÕj·÷\≈£î nqT>∑TD+>± ñ+~ ø±ã
{Ϻ 2014˝À nK+&É yÓTC≤غ‘√ ¬>*∫+
~. Á|üC≤ πøåÁ‘·+˝À |üì#˚ùd|ü⁄Œ&ÉT Á|ü»
\ n_ÛÁbÕj·T+, ø±ã{Ϻ Á|ü»\T |ü≥º+
ø£{≤ºs¡T.
bÕغ Á|ü‹ ˇø£ÿ]ø° neø±X¯+ {≤\T #˚XÊqT. ;CÒ|” sêh n<Ûä´≈£åî&ç>±
ÇdüTÔ+~ ø±ã{Ϻ n‹ ∫qï ej·T ñqï|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü sêh+˝Àì |ü\T
düT‡˝ÀH˚ Hê≈£î Ç+‘·>=|üŒ neø±X¯+ sê»ø°j·T bÕغ Hêj·T≈£î\qT ø£\T|ü⁄
Ç∫Ã+~. (Á|üC≤πøåÁ‘·+˝À dæ<ë∆+‘·+‘√ ≈£îì ¬s’‘·T\T, sêj·T\d”eT ˙{Ï nedü
sê\qT πø+Á<ä, sêh Á|üuÛÑT‘ê«\ <äèwæºøÏ
uÛ≤s¡´ #ÛÓ’Á‘· m+;@ |üP]Ô #˚dæ Á|üdüTÔ‘·+ rdüT¬øfi≤¢qT.
$C≤„Hé Á>∑÷|t Ä|òt ÇHédæº≥÷´ {Ÿ‡ u≤<Ûä´‘·\T
ìs¡«Væ≤k˛Ô+~. Ç+{Ï u≤<Ûä´‘· n+‘ê ‘·H˚
#·÷düT≈£î+≥T+~. Ç\T¢, ÇHédæº≥÷´≥wüHé‡
u≤<Ûä´‘· Hê nsê∆+– #·÷düT≈£î+≥T+~ ø±
ã{Ϻ H˚qT sê»ø°j·÷˝À¢ m≥Te+{Ï Ä+
<√fi¯q ˝Ò≈£î+&Ü ñHêïqT. e÷ ÇHédæº≥÷´
wüH釽À ù|<ä $<ë´s¡Tú\≈£î 10`15%
sêsTTr ÇdüTÔHêï+. HÓ\˝À 15 s√E\T
Á>±e÷˝À¢ |üs¡´{Ï+∫ yê] n_ÛÁbÕj·÷\T
‘Ó\TdüT ≈£î+{≤qT. Á|ü‘·´ø£å+>± |üs√ø£å+>± sêj·T\d”eT ø£s¡Te⁄ õ˝≤¢\
e÷ e<ä› 270 eT+~ ñ<√´>∑T\T ñHêïs¡T. |ü]dæú‹ πø+Á<ä, sêh Á|üuÛÑT‘ê«\≈£î ‘Ó*
500 ≈£î≥T+u≤\ <ëø± e÷ <ë«sê \ j·TCÒXÊqT. sêj·T\d”eT˝À ôV’≤ø√s¡Tº
_∆bı+<äT‘·THêïs¡T. M{Ï‘√ bÕ≥T ôV’≤<äsêu…+#Y @sêŒ≥T #˚j·÷\ì, >∑T‹Ô ¬s’˝Ò«
u≤<é, u…+>∑fi¯Ss¡T˝Àì ø£HéÁdüºø£åHé ø£+ô|˙
CÀHé $wüj·T+˝À sêj·T\d”eT õ˝≤¢
˝ÀøÏ m+&û>± u≤<Ûä´‘·\T rdüT≈£îHêïqT. yêDÏì sêh πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«\≈£î $ì
HÓ\˝À 5 s√E\T e÷Á‘·y˚T Bìø√dü+ |æ+#êqT. nÁ–>√˝Ÿ¶ u≤~Û‘·T\ ‘·s¡|ü⁄q
πø{≤sTTkÕÔqT. $T>∑‘ê düeTj·T+ yÓTT‘·Ô+≈£L&Ü ì\ã&ç yê]øÏ Hê´j·T+ ø√dü+
bÕغ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\πø $ìjÓ÷–kÕÔqT. b˛sê&ÜqT. kÕø£ås¡uÛ≤s¡‘Y ñ<√´>∑T\
≈£L&ÉT≈£îqï dæ<ë∆+‘· Ä<Ûës¡+>± Á|ü ‘=\–+|ü⁄ $wüj·T+˝À ô|<ä› m‘·TÔq
C≤_ÛeT‘·+>± sê»ø°j·÷\T #˚j·÷\ yê]øÏ n+&É>± ì\ã&ܶqT.
qï<˚ Hê n_ÛeT‘·+). ÁbÕs¡+uÛÑ+ qT+∫
;CÒ|”˝À ñqï+<äTe\¢ Hêø£+≥÷ ˇø£
~XÊìπs›X¯+ »]–+<äì #Ó|üŒe#·TÃ.
m&ÉT´πøwüq˝Ÿ ≥÷sY˝À uÛ≤
>∑+>± <˚X¯+˝Àì nìï ÁbÕ+‘ê˝À¢ |üs¡´
{Ï+#·&É+ e\¢ $_Ûqï dü+düÿè‘·T\T
|ü]#·j·T+ nj·÷´sTT.
;CÒ|” õ˝≤¢ n<Ûä´≈£åî&ç>± ñ
eTà&ç Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝Àq÷, $uÛÑ»q n
q+‘·s¡+ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À ≈£L&Ü ;CÒ|” 2009˝À bÕغ Ä<˚X¯+ y˚Ts¡≈£î
õ˝≤¢ n<Ûä´≈£åî&ç>± |üì#˚XÊqT. <˚X¯+ mìïø£˝À¢ b˛{° #˚XÊqT. Hê˝≤+{Ï
˝ÀH˚ n‹ ∫qï ej·TdüT‡˝À õ˝≤¢ ÁøÏj·÷o\ø£ ø±s¡´ø£s¡Ô\≈£î bÕغ ìs¡íj·T+
n<Ûä´≈£åî&ç>± u≤<Ûä´‘·\T d”«ø£]+#êqT. MT<ä Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+≥T+~. 2019˝À
á düeTj·T+˝À õ˝≤¢˝Àì |ü\T düeT bÕغ ø√dü+ bÕغ ìs¡ísTT+∫q <ëìøÏ
dü´\ |ü]cÕÿsêìøÏ ñ<ä´eT+ #˚XÊqT. ø£≥Tºã&ç ñ+{≤qT. Ç|üŒ{Ï es¡≈£L
õ˝≤¢kÕúsTT qT+∫ ;CÒyÓ’m+ n<Ûä´≈£åî bÕغì Ç~ ø±yê\ì n&ç–+~ ˝Ò<äT.
&ç>± ñqï|ü⁄Œ&ÉT j·TTe‘· ;CÒ|” yÓ’|ü⁄ Hêπø~ ø±yê\Hêï bÕغH˚ Ç∫Ã+~. bÕغ
yÓTT>∑TZ#·÷ù|˝≤ #Ó’‘·q´+ ø£*Œdü÷Ô j·TT @ u≤<Ûä´‘·\T n|üŒC…|æŒHê dü+‘√wü+>±
e‘·, $<ë´s¡Tú\ düeTdü´\ô|’ b˛sê d”«ø£]kÕÔqT. ($T>∑‘ê 34e ù|J˝À...)
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018 |19|
‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘·´+ ` ãVüQ»q ø£$‘·«+
&Üø£ºsY mHé ;ÛeTqï, ‘Ó\T>∑T n<Ûë´|ü≈£î\T
mdtM ÄsYº‡ ø£fi≤XÊ\, ‹s¡T|ü‹
‘Ó \T>∑T kÕVæ≤‘·´+˝À ãVüQ
»qyê<ä <äèø£Œ<∏ä+ Ä<ÛäTìø£yÓTÆq~.
<ä[‘· kÕVæ≤‘·´+˝À qT+∫ ˇø£ bÕ
j·T>± Ä$s¡“¤$+∫ Áø£eT+>± Á|ü‘˚´ø£
yê<ä+>±, <äèø£Œ<∏ä+>± ì\ã&ç+~. <ä[
‘· kÕVæ≤‘·´ Ä$sꓤeø±\+˝À ˇø£
$XÊ\ ÁbÕ‹|ü~ø£q dü+|òüT{Ï‘·yÓTÆq
mdtd”, md”º, ;d”, yÓTÆHêغ ø£e⁄\T Ä
‘·s¡Tyê‘· ø±\+˝À ì]›wüº‘·\ yÓ’|ü⁄
$&çb˛sTT kı+‘· ndæÔ‘ê«\qT yÓ‘·T≈£î
Hêïs¡T. Ç~ nìyês¡´yÓTÆq Á|üÁøÏj·T.
mes¡T <ä[‘·T\T? mes¡T sêdæ+~
<ä[‘· ø£$‘·«+? nH˚ $düÔè‘· #·s¡Ã\
nq+‘·s¡+ áì]›wüº‘·\T @s¡Œ&ܶsTT.
‘Ó\T>∑T˝À ‘=* <ä[‘· ø£$‘ê dü+
ø£\q+ ª∫ø£ÿqe⁄‘·Tqï bÕ≥µ≈£î Á|üeTT
K $eTs¡Ù≈£î\T J \ø°åàqs¡düj·T´
eTT+<äTe÷≥ sêdü÷Ô ≈£î\e´edüú, <ë
ìøÏ Ä\+ãq nsTTq Væ≤+<ä÷sTT»+
M{Ï e\¢ s√EyêØ J$‘·+˝Àì |”
&ÉqqT, nuÛÑÁ<ä‘·q÷, nee÷Hê*ï m<äT
s=ÿ+≥Tqï |”&ç‘· ≈£î\düTÔ\ qT+∫,
yÓTÆHêغ\ qT+∫ e∫Ãq ø£$‘·«y˚T
ªª<ä[‘· ø£$‘·«+µµ nì ìs¡«∫+#ês¡T.
ª∫ø£ÿqe⁄‘·Tqï bÕ≥µ˝À md”‡\ }
#·ø√‘·\ MT<ä nH˚ø£ eT+~ ;d” ø£e⁄\T
ìC≤sTTr>± düŒ+~+∫ ø£$‘·«+ sê
XÊs¡T. ˇø£s¡ø£+>± #ÓbÕŒ\+fÒ <ä[‘·
ø£$‘√<ä´eT ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À md”‡, md”º,
;d”, yÓTÆHêغ\T sêdæ+<˚ <ä[‘· ø£$‘·«+
nH˚ $XÊ˝≤s¡ú+˝À Á|ü#ês¡+ »]–+~.
nuÛÑT´<äj·T ø£$‘·« kÕs¡~∏
ll ø£eTà] ø=*$T, ≈£îeTà] #·Áø£+,
C≤\] |ü>∑Z+, X¯Øs¡ ø£wüº+ düTŒ¤]+|ü#˚ùd
>=&ɶ*, s¡+|ü+, ø=&Ée*, Hê>∑* düVü≤Ádü
eè‘·TÔ\ düeTdüÔ ∫Vü‰ï\T ‘·qT $ì|æ+
#˚ qMq^‹øÏ uÛ≤e+ uÛ≤>∑´+ ÁbÕD+
Á|üDe+>± #Ó|ü⁄Œ≈£îHêïs¡T. nsTT‘˚
|20| sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018
n<ä+‘ê es¡Z <äèø£Œ<∏ä+‘√ kÕ–+~.
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ÁX¯eT $uÛÑ»q
e÷Á‘·y˚T »s¡>∑˝Ò<äT. ÁXÊ$T≈£î\ $uÛÑ»q
≈£L&Ü »]–+~ nì n+uÒ<äÿsY nHêï
&ÉT. á düVü≤èVü≤‘√H˚ <ä[‘· ø£$‘·«+˝À
ãVüQ»qT\ #Ó’‘·q´+ yÓ*¢$]dæ+~.
∫ø£ÿqe⁄‘·Tqï bÕ≥ dü+ø£\q+˝À
md”‡\ nqTuÛÑyê\qT ;d” ø£e⁄\T ªã
VüQ»q+µ, ª|ü<äTHÓøÏÿqbÕ≥µ dü+ø±\
Hê\˝À ‘·eT >∑T]+∫ ‘êeTT #Ó|ü⁄Œø√
e&É+ >∑eTì+#·e#·TÃ. Ä ‘·s¡Tyê‘·
e∫Ãq y˚Ty˚T, yÓTT–dü+ø£\Hê\T ª<ä*
‘· ãVüQ»q ø£$‘·«+µ ù|s¡T‘√ eùdÔ p
\÷] >öØX¯+ø£sY dü+bÕ<äø£‘·«+˝À e∫Ã
q ªyÓ+{≤&˚ ø£\\Tµ |üP]Ô>± ;d”\ ø£$
‘·«+>± e∫Ã+~. n+‘·es¡≈£î kÕVæ≤
‘·´+ ˝À ¬øø£ÿì >ö&É, u…düÔ, #êø£*, ø£+
kÕ*, #˚H˚‘· eTTq÷ïs¡T ø±|ü⁄ e+{Ï n
H˚ ≈£î˝≤\ H˚|ü<∏ë´\ qT+N, y˚<äq\
qT+N ;d”\ ø£$‘·«+ e∫Ã+~.
ø£\T¢^‘· eè‹Ôì JeHê<Ûë
s¡+>± #˚düT≈£îH˚ >ö&É ≈£î\düTÔ\ u≤<Ûä\
qT ø=+|ü*¢ yÓ+ø£{Ÿ ªeTTkÕÔ<äT\T ø£<äT
\T‘·THêïsTTµ, nH˚ ø£$‘·˝À Ç˝≤
$e]+#ê&ÉT.
ªs¡ø£+ ø£fÒº~ y˚TyÓTÆ‘˚
#Ó≥TºMT<ä E\T+ yê&ç~
ø£\T¢^ùd~ y˚TyÓTÆ‘˚
eTT+‘· MT<ä <Ûäs¡ eTTÁ~+#˚~ yê&ÉT
Äô|’ nu≤ÿs√&ç ì|òü÷ ` n+≥÷ ÁX¯eTqT
‘·eT≈£î ø±≈£î+&Ü #˚düTÔqï <√|æ&û >±
fi¯¢qT #·÷ùdÔ e÷˝À ø£dæ ‘ê{Ï |”#Ó’ #Ó\
πs>∑T‘·T+~ n+{≤&ÉT.
ì‘·´+ düeTTÁ<ä+ MT<ä ñ+&ç
Á|ü‹ì‘·´+ Á|üe÷<ä|ü⁄ n+#·T˝À¢ Je
q+ >∑&çù| eT‘·‡´ø±s¡T\ Jeq ø£˝À¢˝≤
ìï m+. yÓ+ø£{Ÿ ªª>∑+>∑j·T´µ ø£$‘·˝À
∫Á‹+#ê&ÉT.
#˚|ü\ ‘·≥º yÓ÷dü÷Ô neTà
e+{Ï ì+&Ü ˙düT ì+|ü⁄ø=ì
ñ|ü⁄Œ #ês¡\‘√ yÓTs¡Tdü÷Ô
rs¡+ yÓ+≥ q&ÉTdüTÔ+~ düeTTÁ<ä+˝≤
˙{Ï MT~øÏ yÓ[¢q nj·T´ì #·÷dü÷Ô
‹]– sêø£¬ø’ neTà ø£fi¯ó¢ C…q Ç&ÉTdüTÔqï$ `
n+≥÷ #˚|ü˝Àì C…qqT ø£fi¯¢<ë«sê $
&ÉTdüTÔqï≥T¢ #Ó|üŒ&É+˝À ø£$ ø£fi≤‘·à
ø£‘·qT kÕ~Û+#ê&ÉT.
n+ã{Ï yÓ+ø£{Ÿ sêdæq ªªe\
@]j·T´ø£eTT+<˚µµ ø£$‘·˝À u…düÔyês¡T
<äfi≤Ø\ <√|æ&ûøÏ >∑Ts¡e⁄‘·Tqï $<ÛëHê
ìï ø£fi¯¢eTT+<äT+#ê&ÉT.
ªªe÷|ü⁄≥Tºø£\T y˚T|òü÷˝…’
ã‘·T≈£î\T XÀø£ düeTTÁ<äeTe⁄‘·T+fÒ
e÷ yÓqTïø£{Ϻ MT<ä ˝≤Ø\T ô|{Ϻ
e÷≈£î ø£&ÉT|ü⁄˝Ò ˝Òq≥Tº
e÷ bı≥º ù|>∑T*ï ≈£L&Ü y˚|ü⁄≈£îb˛‘·THêïs¡T
<=s¡\T <äfi≤s¡T\Tµµ ` n+≥÷ düeTTÁ<ä+
qT+∫ y˚{≤&çq eT‘·‡´ dü+|ü<äqT m>∑T
eT‘·T\T ù|s¡T‘√ <äfi≤Ø\T <√#·T≈£î+
≥Tqï rs¡TqT $e]+#ê&ÉT.
<ä[‘· kÕVæ≤‘·´+, ;d”\
#Ó’‘·q´+ sêø£eTT+<˚ &Üø£ºsY mdt. >√|”
ªz sê»j·T´ø£<∏äµ ø£$‘·qT sêXÊs¡T. bı
≥º#˚‘· ã≥Tºø=ì u§+u≤sTT H˚‘· $T
\T¢˝À |üìøÏyÓ[¢ ø£åj·Tyê´~ÛøÏ >∑T¬s’q
sê»j·T´ BHêedüúqT $e]+#ê&ÉT.
sê»j·T´ ˝≤+{Ï #˚H˚‘· ø£fi≤ø±s¡T\T
H˚{Ïø° m+<äs√ <äTs¡“¤s¡ J$‘êìï
>∑&ÉT|ü⁄‘·THêïs¡T.
Á|ükÕ<äeT÷]Ô sêdæq ªq÷\T
b˛>∑Tµ ø£$‘·˝À H˚qT ˇø£ n<äT“¤‘· ø£fi≤
øöX¯\+>± r]Ã~~›q H˚‘·qï C≤„|üø±\
qT HÓeTs¡Ty˚düT≈£î+≥÷...
ªª‘ê‘ê ‘ê‘ê
yÓ+&ç yÓHÓï\ »Ø Ns¡\ H˚‘·>±&Ü
|ü<äàkÕ*$ qTe⁄« Á|ü‹uÛ≤XÊ*$
n–ô|f…º˝À Äs¡Tqïs¡ >∑C≤\ |ü<ë´ìï
eT&É‘· ô|{Ϻq Ä~eT ø£fi≤ø£s¡T&çì ` n+≥÷
m+‘· H˚dæHê Ç˝≤+{Ï m+<äs√ ø£fi≤ø±
s¡T\ J$‘ê\T s√&ÉT¶q |ü&ɶ yÓ’Hêìï
>∑Ts¡TÔ #˚kÕÔs¡T.
d”‘êsê+ ª¬sp´yéTµ nH˚
ø£$‘·˝À eT+>∑* ≈£î\+ >∑T]+#˚ >±ø£
yÓTT‘·Ô+ yÓqTø£ã&çq ≈£î˝≤\ ‘·s¡|ü⁄q
ì\ã&ç e÷{≤¢&É≥+ >∑eTì+#·e#·TÃ.
ªªy˚TeTes¡+
#êø£fi¯¢+ eT>∑fi¯¢+
>±&ç<ä ãs¡Te⁄\T eTT≥TºeT÷≥+
ÇÁd”Ô ô|f…º\+
ªÄ<äs¡Dµ n+‘·>±˝Òì bÂs¡T\+
ªø£\qT kÕqu…≥Tº≈£î+≥÷µ, nH˚ ø£$‘·˝À
es¡<äj·T´ yÓTT‘·Ô+ eT+>∑* J$‘êìï
Ä$wüÿ]+#ês¡T.
Hê|ü⁄düÔø£+˝À #·÷dæ sêj·T+<˚ >∑&Éeìyê&ÉT
qqTï eTT\T¢ rj·TeTì ø±\T ˇfiÀ¢ u…&ç‘˚
Hê\˝À $<ë´]úì ø±ø£
>∑&ɶ+ ^ùd eT+>∑*ï e÷Á‘·y˚T #·÷&É>∑*–q
e÷e÷cÕºs¡T
bı~ rdüT≈£îì Ç+{ÏøÏ s¡eTàì |æ\TdüTÔ+fÒ
Hê ˇfi¯¢+‘ê }]q ˙{Ï #·Tø£ÿ\ y˚&çì
MT »«s¡e÷qT\T mqï{Ïø° ø=\e˝Òe⁄µµ
nì ≈£î\|üs¡yÓTÆq nee÷
Hê*ï es¡<äj·T´ ø£$Árø£]+#ês¡T.
ªªø£+kÕ*µ eè‹Ô˝Àì HÓ’|ü⁄D≤´
ìï yêD≤\ lìyêdt ª≈£î+|ü{ϵ nH˚
ø£$‘·˝À ø£<∏äq+ #˚XÊ&ÉT.
≈£î+|ü{Ï e÷ Ç+{Ï ‘√≥˝À |üPùd dü÷s¡´|ü⁄wüŒ+
n+<äT˝À y˚TeTT yÓTs¡T|ü⁄*ï #·÷kÕÔ+
y˚T|òü÷*ï #·÷kÕÔ+ ñs¡TeTT*ï $+{≤+
s¡ø£s¡ø±\ s¡+>∑T*« #·÷kÕÔ+
ÄKs¡T bÕ\|ü⁄+‘·*ï #·÷kÕÔ+
á düeTdüÔ $X¯«+ ‹]π>~
e÷ ø£+kÕ˝Àfi¯¢ ≈£î+|ü{Ï #·TfÒº
n~ ìs¡+‘·s¡+ eT+&˚ n–ï>√fi¯+... nì
ø£+kÕ* eè‹Ôì yÓ+&ç ã+>±sê\qT ø£]
–+#·&Üìπø Á|ü<Ûëq |üìeTT≥Tº nsTTq
≈£î+|ü{Ï #·T≥÷º n\T¢≈£îqï ø£+kÕ*
J$‘êìï á ø£$‘·˝À Vü≤è<ä´+>± ∫
Á‹+#ês¡T.
p\÷] >ös¡MX¯+ø£sY ø=*$T
ø£$‘·˝À ≈£îeTà] J$‘·+˝Àì |òüT{≤º\
qT $e]+#ês¡T.
y˚T+ ˝Ò≈£î+&Ü
X¯‘êu≤›\≈£î XÊ«dü
ø±˝≤ìøÏ ø±fi¯ó¢, #˚‘·T\÷
nø±>∑|ü⁄ >∑&çj·÷sêìøÏ X¯ã›˝À\≈£î\T ˝Òyé
»]–q ø±\+ n]ø±fi¯¢qT Hê>∑T\T ø={Ϻ
}s¡¢ |ü⁄≥Tºø£≈£î eTT>∑TZ\T b˛dæq
>∑TeTTà\ sêdüT\≈£î ¬sø£ÿ\T
ø£+#·s¡ sê»j·T´ e&É¢ Ms¡uÛÑÁ<äj·T´\T
H˚ ø=\$T‹‹Ô >=+‘·Tø£HÓ’
ePB ePB
eT+≥≈£î e÷≥\T H˚sêŒπø #·]Á‘· Á|üdüe+ `
n+≥÷ #·]Á‘·˝À ˝Àø±s¡ eè‹Ôyê] ÁbÕ
<ÛëHê´ìï $e]kÕÔ&ÉT. á $<Ûä+>± eè
‘·TÔ\qT Ä<Ûës¡+ #˚düT≈£îì ãVüQ»
qT\ ø£$‘·«+ $düÔ]+∫+~.
ªyÓ+{≤&˚ ≈£î˝≤\Tµ ù|s¡T‘√
p\÷] >ös¡MX¯+ø£sY ø£$‘ê«ìï Á|ü#·T
]+#ês¡T. dü+>∑+ dü÷sê´sêe⁄ ;d” f…Æ
yéT‡ nH˚ |üÁ‹ø£qT ô|{Ϻ Á|ü‹ HÓ˝≤ ˇø£
≈£î˝≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫q n+XÊ\‘√
eTTÁ~+#ês¡T.
<˚es¡|ü*¢ eTkÕÔHésêe⁄ dü+bÕ
<äø£$‘·«+˝À yÓ\Te&çq ªs¡»ø£^‘ê\Tµ
dü+ø£\q+˝À 1947 qT+∫ 1992 eT
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018 |21|
<Ûä´ø±\+˝À #êø£* yêfi¯¢ J$‘êìøÏ dü+
ã+~Û+∫q ø£$‘ê\T ñHêïsTT. á dü+
ø£\q+˝À ñ+&˚\T e÷\ø=+&ܬs&ç¶
ªeT&çy˚\Tµ ø±qT>∑+{Ï Hê>∑j·T´ ªyÓ{Ϻã
‘·T≈£îµµ, e÷H˚|ü*¢ eT*¢u≤ãT ªs¡»ø£ Á|ü
uÛ≤µ ª|”&ç‘· s¡»ø£µ, q˝¢bÕ{Ï Hê sêj·T
Dsêe⁄ ªs¡»ø£j·TTe≈£î&ܵ &Üø£ºsY ø£‹Ô
|ü<ëàsêe⁄ ªª#êøÏØMs¡T&ÉTµµ yÓTT <ä˝…’q
ø£$‘ê\T #√≥T#˚düT≈£îHêïsTT.
d”‘êsê+ ªªz≥T¢ z{À¢ ` Hê
sT÷ Áu≤Vü≤àD z{À¢jYTµµ ø£$‘·˝À Hê
sT÷ Áu≤Vü≤àDT\T ‘·eTqT bÕغù|s¡T
‘√ ≈£î˝≤\ ù|s¡T‘√, Hêj·T≈£î\T
ù|s¡¢‘√ z≥T¢ n&ÉT¶≈£î+≥Tqï Hêj·T
≈£î*ï m<˚›yê #˚j·T≥+ ø£ì|ædüTÔ+~,
p|ü*¢ Áù|yéT#·+<é ªªÇyêfi¯ Hê |ü⁄{Ϻq
s√Eµµ ø£$‘·˝À #êø£* yêfi¯¢ Jeq $<Ûë
Hêìï >∑T]+∫ #·ø£ÿ>± $e]+#ês¡T.
ñkÕ ªªø=+&ÉeT+>∑* ø£‹Ôµµ, {°
$»j·T\øÏåà ªbı~˝Àø£‹Ôµ yÓTT<ä˝…’q
ø£$‘·˝À¢ eT+>±* yêfi¯¢ J$‘·+
ø£qã&ÉT‘·T+~.
bÕeTT\ yêfi¯¢ J$‘êìï ∫Á‹+
∫q nH˚ø£ ø£$‘·\T e#êÃsTT. E>±wt
$* sêdæq ªªˇø£ bÕeTT˝À¢ |æ\¢µµ ø£$‘·
˝Àq÷, JM s¡‘êïø£sY sêdæq ªªbÕeTT
˝Àìïµµ ø£$‘·˝Àq÷ bÕeTT\yê] J$
‘êìï ∫Árø£]+#ês¡T.
u…*¢j·÷<äj·T´, H˚qT >=Á¬s*ï
ø±düTÔ+{≤qTµµ ø£$‘·˝À
ªªH˚qT >=Á¬s*ï ø±düTÔ+{≤qT
eT+<ä Hê >∑Ts¡T≈£î\+
‘ê‘· ‘·+Á&ÉT\T Hê ñbÕ<Ûë´j·TT\T
ø=+&Éø√q Hê ‘·s¡>∑‹ >∑~
‘·&ç <äøÏÿHê eTT<äT›\|ü\ø£
<äT<ä›ø=q Hê düT<ä›eTTø£ÿ
uÀ&ÉT ;&É÷ Hê Ä≥düú\+ `` nì >=Á¬s\
eT+<ä |ü]düsê*ï ‘·q bÕsƒ¡XÊ\>±
eT\T#·T≈£î+{≤&ÉT. Ç+ø± ø£+<ä
ã\j·T´ ªª>=+>∑&çµµ, Á|üuÛÑ+»Hé ≈£îe÷
sYµµ ªª>=\¢≈£L‘·µµ ø£$‘·˝À¢ j·÷<äe⁄\
Jeq $<ÛëHêìï $X¯Bø£]+#ês¡T.
á$<Ûä+>± eè‘·TÔ\qT Ä<Ûë
s¡+>± #˚düT≈£îì ãVüQ»qT\ ø£$‘·«+
‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘·´+˝À $düÔ]dü÷Ô ñ+~.
 m+.sêe÷+»H˚j·TT\T,
Áo y˚+ø£fÒX¯«s¡ $X¯«$<ë´\j·T+.
nK+&É uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ eTVü‰
|ü<äà q+<äT&ÉT ‘=* #·Áø£e]Ô. >∑D≤\T
>±, ∫qï ∫qï sêC≤´\T>±e⁄qï uÛ≤s¡
‘·<˚XÊìï ˇø£ >∑÷&ÉT øÏ+<ä≈£î rdüTø=∫Ã
Á|üÁ|ü<∏äeT+>± düT$XÊ\ sêC≤´ìï @sêŒ
≥T #˚XÊ&ÉT. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ |ü⁄≥Tºø£‘√ ˇø£
≈£î\+ ˙#·eT˙ eTs√≈£î\+ m≈£îÿe
nH˚ uÛ≤eq e⁄+~. uÛ≤s¡rj·T düe÷»+
˝ÀøÏ e∫Ãq Äs¡T´\T ~«E*ï @s¡Œs¡∫
‘·eTqT ‘êeTT ÁãVü≤àD,
ø£åÁ‹j·T, yÓ’X¯ó´\T>± uÛ≤$+
#·Tø=ì, n~Ûø±sêìï Vü≤düÔ>∑
‘·+ #˚düTø=ì ndü\T uÛ≤s¡r
j·TT*ï nDÏ–eTDÏ– ñ+&˚
≥≥T¢ #˚düTø=ì #·‘·Ts¡«s¡í
e´edüúqT ø±$+#·Tø=Hêïs¡T.
n|ü Œ {Ï q T+∫X¯ S Á<ä T \≈£ î
ø£cÕº\T ÁbÕs¡+uÛÑ+ nsTTq
≥T¢ #·]Á‘· Á|üø±s¡+ ‘Ó\T
düTÔ+~. á 4 esêí\˝À X¯SÁ<äT\T ˙#·
≈£î˝≤\≈£î #Ó+~q yês¡H˚ eTTÁ<ä y˚j·T
&É+˝À ≈£îÁ≥<ë–+~. düe÷»+˝À @eè
‹ÔøÏ Ä eè‘˚Ô ñqï‘·yÓTÆq~. #˚‹eè‘·TÔ
\T eTT+<ë ≈£î\e´edüú eTT+<ë nì
Á|ü•ï+#·T≈£î+fÒ #˚‹eè‘·TÔ˝Ò eTT+<äì
ø£∫ä‘·+>± #Ó|üŒe#·TÃ.
ÁbÕNq düe÷»+˝À eè‘·TÔ\T ÁbÕ<Ûëq´+
uÛ≤s¡rj·T Á>±MTD e´edüú≈£î
yÓHÓïeTTø£>± |üì CÒùd ≈£î\eè‘·TÔ\≈£î
ÁbÕNq ø±\+˝À m+‘√ ÁbÕ<Ûëq´+ ñ+
&˚<äì ne>∑‘·+ ne⁄‘·T+~. ÁbÕNq dü
e÷» n_Ûeè~∆øÏ eè‘·TÔ\T, ÁX¯eTX¯≈£îÔ\T
m+‘√ ø°\ø£bÕÁ‘· b˛wæ+#êj·Tì #Ó|üŒe
#·TÃ. ìC≤ìøÏ eè‹Ô ≈£î˝≤\ yêfi¯ó¢ á
e÷qe Á|ü|ü+#êìøÏ Hê>∑]ø£‘·qT n+
~+#ês¡T. á eè‘·TÔ\ n_Ûeè<˚∆ ˝Òø£b˛
sTTe⁄qï≥T¢sTT‘˚ á düe÷»+ Ä≥$ø£
|22| sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018
düe÷»+>± ñ+&˚<äì #Ó|üŒe#·TÃ. ø=ìï
eè‘·TÔ\yês¡T n+fÒ #êø£*, eT+>∑*
eÁ&É+– yÓTTˆˆ yês¡T ø=ìï Á>±e÷\qT
y˚Ts¡>± ô|≥Tº≈£îì Ä ≈£î≥T+u≤\ô|’
Ä<Ûës¡|ü&ç Jeq+ >∑&çù|yês¡T.
á ≈£î≥T+u≤\T m≈£îÿe ¬s
&ÉT¢, ø£eTà, uÛÑ÷kÕ«eTT\T, eTTqTdüãT
\T>±, ô|<ä› e´ekÕj·T<ës¡T\T>± e⁄qï
yêπs. Ms¡T Á>±eT+˝À ô|{Ϻq ø£≥Tºu≤
≥¢≈£î ˝Àã&ç yê]#˚à #ê*#ê\ì y˚Ts¡
–+»\‘√ Áã‘·T≈£î\qT HÓ≥Tºø=düTÔqï
|ü]dæú‹ø£ìŒdüTÔ+~.á Áø£eT+˝À ô|<ä› ≈£î
˝≤\ yês¡T n|ü*∫à yê]ì u≤ìdü
\T>±, J‘·>±\T¢>± #˚düTø=ì yê]#·T≥Tº
Á‹|ü≈£îì yê]ô|’H˚ <Ís¡®q´+#˚j·T&É+,
uÛÑj·Tô|≥º&É+, n~Ûø±s¡+ #Ó˝≤sTT+
#·&É+ eTT≥ºìj·T&É+>±ì, Ç+{À¢øÏ sê
ìj·T&É+ >±ì ñ+&˚~ ø±<äì ‘Ó\T
düTÔ+~. á $<Ûä+>± ÁbÕNq düe÷»+˝À
eè‘·TÔ\T e´ekÕj·T ≈£î≥T+u≤\ô|’,
e´ekÕj·T≈£î≥T+u≤\T eè‘·TÔ\ô|’
J$düTÔ+&˚ yês¡ì ‘Ó\TdüTÔ+~.
Ä<ÛäTìø£ düe÷»+˝À eè‘·TÔ\T H˚|ü<∏ä´+
ìC≤ìøÏ Ä<ÛäTìø£ ø±\+˝À á
≈£î˝≤\yêπs eè‘·TÔ\T #˚j·÷\+fÒ eT+
>∑fi¯fl≈£î, ôV≤sTTsYôd\THé, yÓ’<ä´+, dü+^
‘·+. #êø£\¢≈£î Á&Ó’ø°¢ì+>¥, Çfi¯fl≈£î ô|
sTT+{Ï+>¥, Á{≤Héb˛sYº yê´bÕs¡+, ≈£î
eTàs¡¢≈£î ≈£î+&É‘√bÕ≥T _+<Ó\T, Á|æCŸ
\T, e+≥bÕÁ‘·\T, e´ekÕj·T |üìeTT
≥¢qT ø£eTà], eÁ&É+–\≈£î, yÓTT<ä˝…’q
eè‘·TÔ\T yêfi¯fl yêfi¯fløÏ yÓfi≤fl* ø±˙
Ç|ü&É~ Á|ü|ü+#·yê´|üÔ+>± |ü˝≤Hê yê
fi¯ófl |ü\Hê |üH˚ #˚j·÷\q&É+ ≈£î<äs¡<äT
n~ ≈£î<äs¡q|ü&ÉT eè‘·TÔ\qT ã{Ϻ e
∫Ãq ≈£î˝≤\T+&É≈£L&É<äT. Ä ≈£î\e´
edüú b˛˝Ò<äT Ä ≈£î˝≤\ yê] JeHêìøÏ
Äj·TTe⁄ |üf…ƺq eè‘·TÔ\T e÷Á‘·+ <Ûä«+
düeTj·÷´sTT. Ä eè‘·TÔ\qT Ç‘·s¡T\T
ÄÁø£$T+#·T≈£îHêïs¡T. kÕ«‘·+Á‘·´+ e∫Ã
q ‘·s¡Tyê‘· eT÷&ÉT ‘·sê
\es¡≈£î eè‹Ô ≈£î˝≤\T yê
s¡T yê] eè‘·TÔ\ qT+&ç ã
j·T≥ |ü&É˝Òø£ b˛j·÷s¡T. á
eT<Ûä´ ø±\+˝ÀH˚ Ä eè‹Ô ≈£î
˝≤\ yê] qT+&ç edüTÔqï
j·TTe‘·s¡+ $<ä´qT n+<äT
ø=+≥T+~. Ç~ Á|üdüTÔ‘·
Ä<ÛäTìø±\+˝À $<ë´e+
‘·T˝…’q yê]˝À ø£ìŒdüTÔqï
|ü]D≤eT <äX¯>± #Ó|üŒe#·TÃ. á <äX¯˝À
ø=ìï Á>±eT˝À¢ Ç|üŒ{ÏøÏ ÁbÕNq e´edüú
e⁄qï≥T¢ ø£ì|ædüTÔ+~. ø±ì z&É\T ã+
&ÉT¢, ã+&ÉT¢ z&É˝…’q≥T¢ ô|<ä›≈£î\düTú\
yê]‘√ düe÷q+>± Jeq+ #˚j·T&É+ ø£
ìŒdüTÔ+~. yê]˝À ≈£L&Ü dæú‹>∑‘·T\T
e÷]q≥T¢ >∑eTì+#·e#·TÃ. |ü≥ºD≤\
˝À ≈£î˝≤\ eT<Ûä´ e´‘ê´dü+ ˝Òø£ b˛
sTTHê Á>±MTD Jeq+˝À ø=+‘· #·T\
ø£q uÛ≤e+, V”≤q+>± #·÷&É&É+ »s¡>∑T
‘·T+~. n+<äT˝À uÛ≤>∑+>±H˚ á bÕ]
ÁXÊ$Tø£ j·÷+Á‹ø£ Á|ü|ü+#·+˝À e´ekÕ
j·T ≈£î≥T+u≤\T ø=ìï |ü≥ºD≤\≈£î
yÓfi¯fl&É+ ≈£L&Ü eè‘·TÔ\≈£î ñbÕ~Û
ø£s¡Te⁄ ne⁄‘·Tqï≥T¢ á Ä<ÛäTìø£
ø±\+˝À eTq+ >∑eTì+#·e#·TÃ.
kÕVæ≤‘·´+˝À eè‘·TÔ\ H˚|ü<∏ä´+:
ÁbÕNq Ä<ÛäTìø£ kÕVæ≤‘ê´\
qT, dü+düÿè‘· kÕVæ≤ ‘ê´ìï |ü]o*ùdÔ,
eè‘·TÔ\T, eè‹Ô≈£î˝≤\≈£î dü+ã+~Û+
∫q Á|ükÕÔeq\T >±ì, yêfi¯fl J$‘ê\≈£î
dü+ã+~Û+∫q eT+∫ #Ó&ÉT¶\T >±ì
@$ ø£ì|æ+#·e⁄. ø±s¡D+ eTVü‰ø£e⁄\
<äèwæºy˚s¡T yêfi¯fl \øå±´\T y˚s¡T, es¡í
e´edüúqT ñ<ä›]+#·&É+, <Ûäsêàs¡úø±eT
yÓ÷øå±\qT Á|üuÀ~+#·&É+ sêE\˙
ø°]Ô+#·&É+, n+‘·'|ü⁄s¡ uÛÀ>±\qT $|üØ
‘·+>± b˛>∑&É&Éy˚T ø£ìŒdüTÔ+~ ø±˙ ˇø£
s¡T Ç<ä›s¡T ìs¡düq ø£e⁄\T y˚eTq, Ms
¡ÁãVü≤à+ ˝≤+{Ï ø£e⁄\T ˝Òø£b˛˝Ò<äT. Ä
<ÛäTìø£ ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘·´+ Á|üC≤kÕ´eT´
uÛ≤yê\≈£î $\Te\≈£î |ü≥º+ >∑{Ϻ+~.
kÕe÷qT´&ç J$‘·+ kÕVæ≤‘ê´ìøÏ πø+Á<ä
_+<äTe⁄>± ì*∫+~. n+<äTe˝…¢ e#·q
s¡#·q˝À, e#·qø£$‘·«˝À, qe\˝À,
Hê≥ø±\˝À, ø£<∏ä˝À Ä e÷Á‘·+ J$
‘·yÓTÆHê ø£ìŒdüTÔ+~. ø±ã{Ϻ Ä<ÛäTìø£
kÕVæ≤‘ê´ìï ø=+‘· $TqVü‰sTT+|ü⁄>±
#Ó|üŒe#·TÃ.
Ç{°e\ Ä#ês¡´ ‘·TeTà\ sê
eTø£èwüí>±s¡T eè‹Ô ø£<∏ä\ MT<ä #˚dæq
ø£èwæ #Ó|üø√<ä–+~.M] dü+bÕ<äø£‘·«+
˝À 1996˝À e∫Ãq ª|ü˝…¢eT+>∑* ø£‘·
\Tµ nqï ø£<∏ë dü+ø£\qy˚T ‘Ó\T>∑T˝À
yÓTT<ä{Ï ≈£î\eè‹Ô dü+ø£\q+>±
#Ó|üŒe#·TÃ. Bìì sêkÕÔ&ÉT >√bÕ\ø£èwüí,
ÁoìyêdüeT÷]Ô >±s¡¢‘√ ø£*dæ rdüTø=
#êÃs¡T. Á|üdüTÔ‘·+ eT+>∑* eè‹ÔøÏ dü+
ã+~Û+∫q eè‹Ô ø£<∏ä\T `1qT ªn&É|ü+µ
ù|s¡T‘√ ø£<∏ë dü+ø£\+q+qT 2016 p
Hé˝À áj·Tq Á|ü<Ûëq dü+bÕ<ä≈£î&ç>±,
Hê>∑sêE, dürwt>±s¡T¢ ñ|üdü+bÕ<ä≈£î
\T>± rdüTø=ìsêe&É+ Vü≤]¸+#· <ä>∑Z
$wüj·T+. ‘Ó\T>∑T˝À eè‹Ô kÕVæ≤‘ê´ìï
ˇø£ÿ #√{ÏøÏ rdüT≈£îsêe\qï~ Äj·Tq
ø£\. Ç+<äT˝À uÛ≤>∑+>± Á|üdüTÔ‘·+ ˇø√ÿ
eè‹Ô ù|s¡T‘√ ˇø=ÿ dü+ø£\q+ rdüT≈£î
sêe\qï~ yê] Á|üD≤[ø£. eT+>∑*, #ê
ø£*, ø£+kÕ*, ≈£îeTà], #˚H˚‘·, ø£\T¢^‘·,
≈£îs¡Tã, >=\¢, u…düÔ, bÕø°, #·s¡àø±s¡,
&Éø£ÿ*, <=eTà], <ëdü], »+>∑+, ãT
&ÉãTø£ÿ\T, y˚X¯´, <˚e<ëdæ á es¡dü
˝ÀH˚ eè‘·TÔ\ô|’ e∫Ãq ø£$‘ê«ìï, ø£<∏ä
\qT, Ä<ÛäTìø£ eè‘·TÔ\ô|’ e∫Ãq
kÕVæ≤‘ê´ìï ùdø£]düTÔqï≥T¢ ‘Ó\TdüTÔ+~.
Ç˝≤ eè‘·TÔ\ô|’ eè‹Ô ≈£î˝≤\≈£î dü+
ã+~Û+∫ »s¡>±*‡q+‘· ˝À‘Ó’q n<Ûä´
j·Tq+ »s¡>∑˝Ò<äì #Ó|üŒe#·TÃ. ø±ì
ô|’q ‘Ó*Œq ≈£î˝≤˝À¢ ˇø£{Ï ¬s+&ç+
{Ï˝À »]–Hê ne˙ï ≈£î\ düŒèVü≤˝À
uÛ≤>∑+>±H˚ »]–q≥T¢ #Ó|üŒe#·TÃ. H˚{Ï
s¡#·sTT‘·\T eè‹Ô≈£î˝≤\ yÓ’|ü⁄ #·÷dæ
Á|üdüTÔ‘·+yê] dæú‹>∑‘·T\qT kÕ<äø£
u≤<Ûä\qT ø£$‘·«+, ø£<∏ä\T s¡÷|ü+˝À
rdüTø=∫à yê]˝À #Ó’‘·q´+qT rdüT≈£î
sêe&É+ uÛÑ$wü´‘Y ‘·sê\≈£î ‘Ó\|ü&É+
m+‘Ó’Hê nedüs¡+.
Ç{Ïe˝Ò ø=ìï eè‘·TÔ\ô|’
|ü]XÀ<Ûäq\T, |ü]XÀ<Ûäq Á>∑+<∏ë\T, ≈£î
\ |ü⁄sêD≤\T, yê´kÕ\T, |üÁ‹ø£\T, ø£
$‘ê«\T, ø£<∏ä\T, qe\\T, Hê≥ø±\T
ns¡ø=s¡ e#êÃj·Tì #Ó|üŒe#·TÃ. Á|üdüTÔ
‘·+ eT+>∑* eè‹Ô ô|’ Ç{°e\ Áo y˚+
ø£fÒX¯«s¡ $X¯«$<ë´\j·T+ ‘Ó\T>∑T n
<Ûä´j·Tq XÊK˝À Ábıô|òdüsY ÄsY. sêCÒX¯«
s¡eTà >±] |üs¡´y˚ø£åD˝À ªn&É|ü+ ø£<∏ë
dü+ø£\q+µ eT+>∑* eè‹Ôô|’ j·T+.sê
e÷+»H˚j·TT\T ªª‘Ó\T>∑T ø£<∏ä\T
eT+>∑* J$‘· ∫Á‘·Dµµ nH˚ n+X¯+ô|’
|æ.ôV≤#Y&ç |ü]XÀ<Ûäq #˚düTÔHêïqT! n
˝≤π> z]j·T+≥˝Ÿ ØdüsYà dü+düú˝À nd
æôdº+{Ÿ Ábıô|òdüsY |æ.dæ. yÓ+ø£fÒX¯«s¡T¢\T
>±] |üs¡´y˚ø£åD˝À #êø£* eè‹Ôô|’ ªªÄ
<ÛäTìø£ ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘·´+` #êø£* yê]
Jeq+µµ nH˚ n+X¯+ô|’ |æ.<ädüÔ–] |æ.
ôV≤#Y&ç |ü]XÀ<Ûäq #˚düTÔHêïs¡T. $X¯«$
<ë´\j·÷\˝À eè‘·TÔ\ kÕVæ≤‘·´+ô|’
|ü]XÀ<Ûäq\T »s¡>∑&É+ m+‘√ ÄVü‰«ì+
#· <ä>∑Z $wüj·T+.
Hê á yê´dü+˝À Á|ü<Ûëq+>±
#Ó|üŒ<ä*Ã+~. ªn&É|ü+µ eè‹Ô ø£<∏ä\ dü+
ø£\q+˝À 31 ø£<∏ä\˝À eT+>∑* J$‘·
∫Á‘·DqT ˇø£ kÕ] |ü]o*ùdÔ ˇø=ÿ ø£<∏ä
ˇø=ÿ $\ø£åDyÓTÆq J$‘· dæú‹>∑‘·T\qT
‘Ó\TŒ‘·Tqï≥T¢ ø£ìŒkÕÔsTT.
ø=ìï kÕ<äø£ u≤<Ûä\qT ‘Ó*ù|
ø£<∏ä\T, ˙‹ì ‘Ó*ù| ø£<∏ä\T, ≈£î\+
ù|s¡T‘√ Væ≤+dü≈£î >∑T]#˚ùd ø£<∏ä\T,
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018 |23|
‹s¡>∑ã&˚ ø£<∏ä\T, ø£≥Tºu≤≥¢‘√ u≤<Ûä
ô|fÒº ø£<∏ä\T. ã\e+‘·T\T ã\V”≤q
esêZ\qT eT] nD>∑Á<=πøÿ ø£<∏ä\T
ã\V”≤q esêZ\T Ád”Ô\ô|’ n>±sTT
‘ê´\≈£î bÕ\Œ&˚ ø£<∏ä\T, ã\V”≤qT\
ÁX¯eTqT <=|æ&ç#˚ùd ø£<∏ä\T, Á|ü‹ ø£<∏ä á
düe÷»+˝À »]–q »s¡T>∑T‘·Tqï≥T¢>±
eTq≈£î ø£ìŒkÕÔsTT. Hê |ü]XÀ<Ûäq
yê´dü|ü]~Û ‘·≈£îÿe ø±e⁄q ªªn&É|ü+
eè‹Ô ø£<∏ä\ dü+ø£\q+µµ˝Àì ø=ìï
ø£<∏ä\qT e÷Á‘·y˚T ‘Ó*j·TCÒdüTÔHêïqT.
eè‹Ô˝Àì kÕ<Ûäø£ u≤<Ûäø±\qT ‘Ó*ù|$.
‘·TeTà\ sêeTø£èwüí sêdæq
ªn&É|ü+ y˚T\Tø=+~µ (bı~/ø£‘·TÔ\dü+
∫/ô|{Ϻ) ø£<∏ä˝À (1995), uÛÑ÷kÕ«$T
qs¡düj·T´ ô|fÒº Væ≤+dü≈£î eT+>∑* yÓTT
>∑\|üŒ ìs¡düq u≤<Ûä‘√ ‹s¡T>∑Tu≤≥T
#˚j·T&É+ #·÷kÕÔ+.
yÓTT>∑\|üŒ ‘·q ‘ê‘·\ ø±\+
qT+&ç eè‹ÔH˚ qeTTà≈£îì ≈£î≥T+u≤ìï
b˛wædüTÔHêï&ÉT. ¬s+&ÉT Á>±eT\≈£î
uÛÑ÷kÕ«$T qs¡düj·T´. Äj·Tq<˚ Ä
#·T≥Tº Á|üø£ÿ\yê]ô|’ ô|’#˚sTT n~Ûø±
s¡+‘√, &ÉãT“, |ü\Tø£ã&ç ø£*–qyê&ÉT.
yÓTT>∑\|üŒ á ≈£î≥T+u≤ìøÏ y˚Ts¡
#˚düTÔHêï&ÉT. uÛÑ÷kÕ«$T qs¡düj·T´
Ç+{À¢ yês¡+~]øÏ |üì #˚sTT+#·T≈£îì
‘·≈£îÿe y˚Ts¡qT #êø£\¢≈£î, eT+>∑\¢≈£î,
e÷~>∑\≈£î Ç#˚Ãyê&ÉT. yÓTT>∑\|üŒ #ê
*#ê\ì y˚Ts¡‘√ ≈£î≥T+u≤ìï HÓ≥Tºø=
düTÔHêï&ÉT. |üì m≈£îÿe ≈£L© ‘·≈£îÿe
nì ø=&ÉT≈£îøÏ e´ekÕj·T+qT H˚]ŒkÕÔ
&ÉT. e÷eT Ç∫Ãq mø£sê bı\+
qT≈£L&Ü kÕ>∑T #˚düTÔHêï&ÉT, es¡¸+ sê
e&É+‘√ Á>±eT+˝À n+<äs¡÷ bı˝≤\T
<äTqTï‘·THêïs¡ì ‘Ó*dæ Ä\dü´+ #˚ùdÔ
uÛÑ÷$T>∑{Ϻ>∑e⁄‘·T+<äì ø=&ÉT≈£î‘√
bı˝≤ìøÏ yÓfi≤Ô&ÉT. zs¡«˝Òì uÛÑ÷kÕ«$T
qs¡düj·T´ Ç+ø= }]øÏ yÓfi≤fl* >∑&ɶ+
#˚j·÷\ì ‘·˝≤]‘√ #Ó|æŒ|ü+|ü⁄‘ê&ÉT.
uÛ≤s¡´ yÓTT>∑\|üŒ≈£î ‘Ó\T|ü⁄‘·T+~ bı
\+qT+&ç e∫Ã, ñH√ï\T¢ @<Ó’q #ÓbÕÔs¡
ì u≤<Ûä|ü&ÉT‘·T ø=~› Ä\dü´+>± yÓfiËfl
dü]øÏ eTs√ eT+>∑[ Hêsêj·TD‘√ ø£åe
s¡+ #˚|æ+#·T≈£îì, yÓTT>∑\|üŒ yÓ’|ü⁄ e+
ø£s¡>± #·÷dæ, ˙≈£î eè‹Ôø±yê*, bı\+
ø±e\+fÒ m≥T¢ |üì m|ü&ÉT #˚kÕÔe⁄.
nì n|üVü≤dü´+>± e÷{≤¢&ÉT‘ê&ÉT.
yÓTT>∑\|üŒ @+~ kÕ$T ‹ø£ÿ ‹ø£ÿ
>±e÷{≤¢&É‘ê+&Üs¡T Ç+{Ï |üì yêìï
H˚qT+&É>± eTs=ø£&ÉT m˝≤ #˚kÕÔ&ÉT,
Ç~ ˙j·Tã“ kı‘·Ôsê! Hêj·Tã“kı‘ÓÔ n
ì m<äTs¡T e÷≥¢&ÉT‘ê&ÉT. ˙≈£î bı\+
ñ+&˚ dü]øÏ bı>∑Ts=e∫Ã+<äsê! |üì˝À
Hês¡j·TDTí ô|&É‘êqT n+{≤&ÉT. yÓTT
>∑\|üŒ u≤<Ûä‘√ Hêsêj·TDTí >±≈£î+fÒ
yê&ç Hêj·Tìï rdüTø=∫à ô|≥Tºø√,
Hê\T>∑T ∫qT≈£î\T |ü&ç‘˚ ˙ ≈£î
‘Óπ>eT&Éø£ Hê≈£î ‘Ó>∑T‘·T+~ n+ {≤&ÉT,
yÓTT>∑\|üŒ #·+ø£˝À ñqï n &É|ü+qT
(≈£‘·TÔ\ dü+∫ì) uÛÑ÷kÕ«$T q s¡düj·T´
#˚‹ _>∑Te⁄q $dæπskÕÔ&ÉT n~ ø±\Te
˝À |ü&ÉT‘·T+~. nø£ÿ&ç »qT\T nyê
ø£ÿsTT #·÷düTÔ+&É>±H˚ ø£<∏ä eTT>∑TdüTÔ+
~. qs¡düj·T´ ˝≤+{Ï uÛÑ÷kÕ«eTT\T n
s¡ø=s¡ uÛÑ÷$T‘√ eè‹Ô |üì‘√ ô|’ ø=düTÔqï
eT+>∑* yÓTT>∑\|üŒ˝≤+{Ï yê]ì m<ä>∑
˙j·T≈£î+&Ü nD>∑Á<=≈£îÿ‘·T+fÒ n
˝≤+{Ï yê]ô|’ ìs¡düq‘√ ‹s¡>∑ã&˚ yÓTT
>∑\|üŒ bÕÁ‘·qT áø£<∏ä˝À #·÷&Ée#·TÃ.
eT+>∑* eè‹Ôì #˚|ü{Ϻq Ád”ÔøÏ m<äTs¡jÓT´
düeTdü´\qT ∫Á‹+#˚$
bÕ\Tø=\T¢ sêeT*+>∑ kÕ«$T
sêdæq ªø£‹Ôµ ø£<∏ä (2010) ˝À eè‹Ôì
#Ó|ü{Ϻq Ä~\øÏåàô|’ nÁ>∑esêí\ yês¡T,
yê] ø=&ÉT≈£î\T #˚ùd n>±sTT‘·´\T á
ø£<∏ä˝À >∑eTì+#·e#·TÃ.
ªø£‹Ôµ ø£<∏ä˝À }fiÀfl ô|<√›˝…’¢q
ms¡Tø£\Hêj·TT&ÉT, Áô|dæ+&Ó+≥T ˝≤+
{Ï ≈£î≥T+u≤\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç, eT+>∑*
eè‹Ô‘√H˚ nb˛Œõ ≈£î≥T+ã Jeq+
ø£&ÉT|ü⁄‘·THêï&ÉT. nb˛Œõ ms¡T≈£î\
Hêj·TT&çøÏ >∑&ɶ+ #˚dü÷Ô eè<ë›|ü´+‘√
ø£fi¯ófl eTdüø£\‘√ ø±≥T|ü&ç s¡ø£Ô+ edüTÔ+
~. Bì‘√ ø√bıÁ<˚≈£î&Ó’q Hêj·TT&ÉT n
b˛ŒJì eè‹Ôì #˚j·T≈£L&É<äì Äv±„q|æ
kÕÔ&ÉT. Ä }]˝À Äj·Tq e÷≥≈£î
‹s¡T>∑T+&É<äT. ‘·ô|’Œ+<äì ø±fi¯fl y˚fi≤fl
|ü&ÉT‘ê&ÉT. eTqdüTø£s¡>∑<äT,B+‘√ n
b˛Œõ ≈£î≥T+u≤ìï m˝≤ b˛wæ+#ê\ì
|24| sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018
~>∑T|ü&ÉT‘·THêï&ÉT. n~ #·÷dæq ≈£L
‘·Ts¡T H˚qT ∫qï|üŒ{Ï qT+&ç #·÷XÊqT
ø£<ë Hêqï, H˚qT #˚kÕÔ˝Ò n+≥T+~.
‘·+Á&çøÏ Áø±|ü⁄ >∑&ɶ+ #˚düTÔ+~. ‘·+Á&çøÏ
Äq+<ä+, <ÛÓ’s¡´+ ø£*–düTÔ+~. }s√¢
|ü+#êsTTr <ä>∑Z]øÏ b˛sTT ô|<ä›\
düeTø£å+˝À ≈£L‘·Ts¡T |üì #˚j·T#·Ãì ì
s¡ísTTkÕÔs¡T. nø£ÿ&ç yês¡T Ä&É|æ\¢ m˝≤
#˚düTÔ+~ nì nqT≈£î+≥T e⁄+&É>±H˚
Ç+{À¢ |üì #˚dæ ms¡T≈£î\ Hêj·TT&ÉT
|ü+|æq ø£ãTs¡T‘√ ø=+‘· Ä\dü´+>±
yÓ\TÔ+~ Hêj·TT&ÉT N<ä]+#·T≈£îì,
n|üVü≤dü´+>± e÷{≤¢&É≥+‘√ <äTíœdü÷Ô
>∑&ɶ+ #˚düTÔ+~ nø£ÿ&˚ ø±˝Òõ ≈£î
Ásêfi¯ófl Ä~\øÏåàì #·÷dæ V”≤q+>± e÷
{≤¢&É‘ês¡T ÄyÓT eT<Ûä´˝ÀH˚ Ç+{ÏøÏ e
düTÔ+~. n|üŒ&˚ Ç+{ÏøÏ e∫Ãq @&Ée
‘·s¡>∑‹ ùdïVæ≤‘·Tsê\T \*‘·qT #·÷dæ+
~. Ç|ü&ÉT ÄyÓT &çÁ^ #·<äTe⁄‘·T+~
eTqdüT‡˝À H˚qT #·<äTe⁄ø√˝Ò<äì
y˚<äq≈£î >∑Ts¡e⁄‘·T+~. eT+∫ Á|ü‹uÛÑ
ø£*Zq Ä~\øÏåàøÏ ÄyÓT #·<äTe⁄≈£î dü+
ã+~+∫q |üìì #Ó|ü⁄Œø=ì yÓfi¯fl‘·T+~.
Áô|dæ&Ó+{Ÿ >±]øÏ >∑&ɶ+ #˚j·÷\ì b˛
*>±&ÉT #Ó|üŒ&É+‘√ Ä~\øÏåà m+&É˝ÀH˚
ø£‘·TÔ\dü+∫‘√ Ç+{ÏøÏ yÓfi¯ó‘·T+~. Ç
ø£ÿ&É ˝Ò&ÉT ¬s’dt $T˝Ÿ <ä>∑Zs¡ e⁄Hêï&Éì #
Ó|üŒ&É+‘√ nø£ÿ&çøÏ yÓfi¯ófl‘·T+~. Áô|dæ+
&Ó+{Ÿ>±s¡T ø±ø£ ø=&ÉT≈£î ∫qï u≤ãT eT
‘·TÔ˝À ãj·T≥≈£î e∫à Ä~\øÏåàì ˝Àã
s¡T#·T≥≈£î &ÉãT“ #·÷|æ e÷j·T e÷≥
\T #Ó|ü⁄Œ‘·÷ ÄyÓT ô|’ #ÓsTT´ y˚kÕÔ&ÉT.
ÄyÓT ñÁ>∑ø±[ø£˝≤ #ÓsTT´ rsê ≈£îø£ÿ
nì n‘·ìyÓT&Éô|’ ø£‹Ô ô|{Ϻ Ç~ ªeT+
>∑* |üì #˚j·T&Éy˚T ø±<äT nedüs¡yÓTÆ‘˚
˙˝≤+{À\¢ |üì ã≥º&ÜìøÏ ≈£L&É
yÓqø±&É<äT >∑Ts¡TÔ+#·Tø√ Kã<ë›sY! n+
≥÷ ø£&ÉT|ü⁄ eT+≥ø√dü+ MT<ä>∑Z]øÏ |üì
øÏ ekÕÔ+. Ä&√\¢+fÒ MT˝≤π> ~>∑C≤
]b˛sTT e⁄+{≤s¡qT≈£îHêïyê >∑+&Ü!
yÓT&Éô|’ ø£‹Ôø±≥T‘√ s¡ø£Ô+ ø±s¡T‘·T+~
yê&ç eT‘·TÔ e~* uÛÑj·T+‘√ Ä~\øÏåà
ø±<äT Ä~X¯øÏÔ <ë+‘√ ô|≥Tº≈£î+fÒ
|üs¡Te⁄, eTsê´<ä<ä˝Ò ø±<äT ÁbÕD≤\πø
Á|üe÷<ä+ n+{≤&ÉT.
nÁ>∑esêí\≈£î, &ÉãT“, |ü\Tø£ã
fi¯ó¢qï Áô|dæ&Ó+≥T ø=&ÉT≈£î ∫qu≤ãT
˝≤+{Ï ≈£î≥T+u≤\ yês¡T Ä~\øÏåà
˝≤+{Ï ã\V”≤q esêZ\ Ád”Ô\ô|’ #˚düTÔqï
nsê#·ø±\qT <ÛÓ’s¡´+‘√ m~]+∫q
Ä~X¯øÏÔ Ä~\øÏåà Á|üdüTÔ‘· düe÷»+˝Àì
Ád”Ô\≈£î Ä<äs¡ÙbÕÁ‘·>± ø£ì|æ+#·≥+
>∑eTì+#·e#·TÃ.
ô|’ø=ìï ø£<∏ä˝˝Àì |ü]dæú
‘·T\qT |ü]o*ùdÔ eT+>∑*eè‹Ô˝Àì
kÕ<Ûäø£ u≤<Ûä\T ø£ì|ædüTÔHêïsTT. ≈£î\+
ù|s¡T‘√ V”≤q+>± #·÷#·T≥, nÁ>∑≈£î
˝≤\Tyê] ô|‘·Ôq+, Ád”Ô\ô|’ n>±sTT
‘ê´\T, n_Ûeè~∆ #Ó+~ ô|’øÏsê≈£î+&É
eT] nD>∑Á<=ø£ÿ&É+, yê]H˚ qeTàø=ì
J$düTÔqï yê]ô|’ Ç+ø± <Ís¡®q´+, |
”&ç+#·&É+, <√|æ&û #˚j·T&É+, J‘·>±
&ç>±, yê]ì ÁX¯‘·Te⁄\T>± #·÷dü÷Ô
nÁ>∑esêí\yês¡T ô|{Ϻq u≤<Ûä\T n+‘·
Ç+‘· ø±<äì ‘Ó\TdüTÔ+~. Á|üdüTÔ‘·ø±
\qT >∑TD+>± e∫Ãq |ü]De÷+˝À
eè‹Ô ≈£î˝≤\˝À ≈£L&Ü $<ë´e+‘·T˝…’
eè‹Ô˝À≈£L&Ü Ç‘·s¡ yê´bÕs¡+\˝À
≈£L&Ü dæús¡ |ü&ɶ+, Áô|’y˚≥T ñ<√´>±˝À¢
‘·|üŒ >∑es¡ïyÓT+≥T ñ<√´>±˝À¢ ‘·≈£îÿy˚
ñHêïs¡ì #Ó|üŒe#·TÃ. eè‹Ô≈£î˝≤\
dü+|òü÷\T ã\|ü&Ü*. ø£\dæ>∑≥Tº>± Á|
üuÛÑT‘ê«\ <ë«sê ‘·eT nedüsê\T
rs¡TÃø√H˚˝≤>∑ |ü<∏äø±\qT s¡÷bı+~+
#·Tø√yê*. eè‹Ôì ø±bÕ&ÉTø=ì Äq+
<ä+>± J$+#·&ÜìøÏ düe÷»+˝À n
_Ûeè~∆ e÷sêZq ì\ã&É&ÜìøÏ nedü
s¡yÓTÆq e÷s¡TŒ\TqT dü÷∫+#˚ nedü
s¡+ m+‘Ó’q ñ+~.
C≤‹, ≈£î\, eT‘·, es¡Z uÛÒ<ë\
≈£î nr‘·yÓTÆq düe÷» ìsêàD+ »]π>
≥≥T¢, Á|ü‹eTìwæ˝À n+<äs¡+ düe÷
qy˚T nH˚ Ä˝À#·Hê <Û√s¡DÏì ø£*Z+#˚
s¡#·q\T, Á|üdüTÔ‘·+ ñqï _Ûqïeè‘·TÔ\
dæú‹ >∑‘·T\qT ‘Ó˝ÒŒs¡#·q\T sêyê*.
eè‹Ô, ≈£î˝≤\ yê]øÏ Á|üuÛÑT‘ê«\T ‘·–q
Áb˛‘ê‡Vü≤ø±\T n+~+∫ yê] J$‘êìï
ì\u…{≤º*‡q u≤<Ûä´‘· á düe÷»+
MT<ä, Á|üuÛÑT‘·«+ MT<ä ñ+<äì ìø£ÿ∫Ã
>± #Ó|üŒe#·TÃ.
 nq+‘· õ˝≤¢≈£î JeHê&ç Vü≤+ÁB`˙yê düT»\ Ádüe+‹ : d”m+
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ q÷´dt,
nq+‘·|ü⁄s¡+ : Vü≤+ÁB˙yê düT»\
Ádüe+‹ |ü<∏äø£+ nq+‘·|ü⁄s¡+ õ˝≤¢≈£î
JeHê&ç ˝≤+{Ï<äì eTTK´eT+Á‹
Hêsê #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT ù|s=ÿHêï
s¡T. |ü⁄≥º|ü]Ô ìjÓ÷»ø£es¡Z+ ãTø£ÿ
|ü≥ï+ eT+&É\+ e÷sê\ ]»sê«
j·Ts¡T e<ä› @sêŒ≥T #˚dæq
»\Vü‰s¡‹ ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ
eTTK´eT+Á‹ e∫Ãq dü+<äs¡“¤+>±
e÷sê\ Á>±eT+˝À @sêŒ ≥T
#˚dæq ãVæ≤s¡+>∑düuÛÑ˝À Á|üdü+–dü÷Ô,
nq+‘·|ü⁄s¡+ õ˝≤¢qT n_Ûeè~∆˝À
ˇø£{À kÕúq+˝À ì\T|ü⁄‘êqHêïs¡T.
õ˝≤¢ ñ<ë´q |ü+≥\ <ë«sê
s¡÷.14 y˚\ ø√≥¢ Ä<ëj·T+
e∫Ã+<äHêïs¡T. õ˝≤¢qT |üsê´≥
ø£+>± n_Ûeè~∆ #˚j·T&É+‘√bÕ≥T
ìs¡T<√´>∑ j·TTe ‘·≈£î ñ<√´>±\T,
ñbÕ~Û \_ÛkÕÔj·Tì yê{Ï e\¢ e\dü\T
ñ+&ÉeHêïs¡T. e÷sê\ ]Csê«j·Ts¡T
≈£î ø£ècÕí »˝≤\‘√ ì+bÕeTHêïs¡T.
õ˝≤¢˝À ù|<ä\T n~Ûø£+>± ñHêïs¡ì
(17e ù|J ‘·s¡TyêsTT)
ìs¡›«+<ä«+>± ‘Ó*ùd #ê]Á‘·ø£ dü‘·´+.
k˛e÷\´ Hêj·T≈£îì ø£\÷¢] ‘ê+&Ü
BìøÏ _Ûqï+ ø±<äT.
Çø£ q>∑s¡yêkÕìøÏ e∫Ãq
k˛e÷\´ <ä+|ü‘·T\ ø£cÕº\T ‘·eT ‘·eT
‘ê+&Ü qe\-Jeq ∫Á‘·D
HÓ\e⁄\T e~*q yê{Ï <äTdæú‹øÏ
‘êsêÿD≤\T. ãVæ≤s¡÷“¤$TøÏ ãj·T≥≈£î
yÓfi‚fl k˛e÷\´ q>∑s¡+˝À bÕsTTU≤
Hê\qT ÄÁX¯sTT+#· e\dæ e∫Ã+~.
düuÛÑ´düe÷»+˝ÀøÏ e∫Ãq ø±s¡D+>±
Ä<ÛäTìø£‘·qT ˇfi¯fl+‘ê |üPdüT≈£îqï
ø√&É\T n‘·Ô>±] \+u≤&û ø£≥Tºu≤≥¢qT
düVæ≤+#·˝Òø£b˛sTT+~. ndü\T ‘êeTT
\+u≤&û\eTì Ç‘·s¡T\T Á>∑Væ≤+
yê] n_Ûeè~∆, dü+πøåeT+ ø√dü+
sêÁ‹+ãefi¯ó¢ ø£wüº|ü&ÉT‘·THêïqHêïs¡T.
>√<ëe] qT+∫ø£ècÕí »˝≤\T ‘Ó∫Ãq
|òüTq‘· á Á|üuÛÑT‘ê«ìπø <äøÏÿ+<äHêïs¡T.
q<äT\ nqTdü+<Ûëq+ e˝Ò¢ e÷sê\
]»sê« j·Ts¡T≈£î ˙]#êÃeTHêïs¡T.
nq+‘·|ü⁄ s¡+ õ˝≤¢˝À 14 XÊdüqdüuÛÑ˝À¢
12 myÓTà˝Ò´\T, 2 bÕs¡¢yÓT+≥T kÕúHê
\qT ¬>*|æ+∫ bÕغøÏ Je+ b˛dæq Ç
ø£ÿ&ç Á|ü»\Hêïs¡T. m&Ü]>± e÷s¡uÀ
‘·Tqï õ˝≤¢≈£î _+<äTùd<ä´+‘√ ñ<ë´
q|ü+ ≥\yÓ’|ü⁄ eT[¢+#êeTHêïs¡T. Á|ü‹
#·sê<äH˚ es¡≈£î ÄyÓT e÷]b˛sTT+~.
Ç~ Ä‘·à e+#·q≈£î |üsêø±wü˜. \+u≤&û
π>j·÷\T bÕ&ÉTø√e&É+ ndüuÛÑ´,
nHê>∑]ø£ \ø£åD+>± ÄyÓT≈£î ‘√∫+~.
Ç~ ø=~›bÕ{Ï #·<äTe⁄, ñ<√´>∑+
dü+bÕ~+∫q ã+C≤sê\T ‘·eT
eT÷˝≤\qT eT]∫ b˛‘·THêïs¡H˚ ø£sƒ√s¡
dü‘ê´ìï eTqeTT+<äT+#·T‘·Tqï~.
ndü\T dü+düÿè‹øÏ ˇø£ C≤‹ <ä÷s¡+
ø±e&ÉeTH˚~ Ä C≤‹ »qT\T ‘·eT
‘·eT eT÷˝≤\≈£î <ä÷s¡+ ø±e&É+‘√
Äs¡+uÛÑeTÚ‘·T+~.
Ä<ÛäTìø£ J$‘êìï >∑eTì+∫
‘êqT n+<äT˝À ÇeT&É˝Òqì Á>∑Væ≤+
∫q k˛e÷\´ Hêj·Tø˘ ‘·q ‘ê+&Ü≈£î
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018 |25|
k˛eTyês¡+ ˙s¡T`Á|ü>∑‹ô|’ düMTø£å d
üe÷y˚XÊìï ìs¡«Væ≤düTÔHêïeTHêïs¡T. πø+
Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ s¡÷.3,200 ø√≥T¢ b˛\
es¡+ ìsêàD≤ìøÏ Çyê«*‡ ñ+&É>±
Çe«˝Ò<äHêïs¡T. sêÁcÕºìøÏ JeHê&ç
b˛\es¡eTHêïs¡T. <˚X¯+˝ÀH˚ sêh+
n_Ûeè~∆˝À 5e kÕúq+˝À ñ+<äHêïs¡T.
õ˝≤¢˝À øÏj·÷ ø±s¡¢|ü]ÁX¯eT sêø£
‘√ yê{Ï nqTã+<Ûä |ü]ÁX¯eT\T
sêuÀ‘·THêïj·THêïs¡T. õ˝≤¢˝Àì
nìï #Ós¡Te⁄\≈£î ˙]e«&É+‘√
uÛÑ÷$T $\Te\T ô|]>±j·T
Hêïs¡T. ˙s¡T sêe&É+‘√ ◊{°˝À
ñ<√´>±\T #˚düTÔqï j·TTe‘· ñ
<√´>±\T e÷ì Á|üø£è‹ ùd<ë´ìï
#˚|ü&ÉT‘·THêïs¡Hêïs¡T. _+<äT
|ü]ø£sê\T 90 XÊ‘·+ sêsTTr‘√
¬s’‘·T\≈£î n+~düTÔHêïeTHêïs¡T.
ù|<äyês¡T Á|üe÷<äeXÊ‘·TÔ |üs¡DÏùdÔ yê]
≈£î≥T+u≤ìøÏ n+&É>± #·+Á<äqï ;e÷
øÏ+<ä s¡÷.5 \ø£å\T n+~düTÔqï @¬ø’ø£
Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·eT<˚qHêïs¡T.
e∫à n~ bı+~q $|üØ‘· e÷s¡TŒ\≈£î
∫+‹dü÷Ô, ùdyê˝≤˝Ÿ >∑T&ç˝À eTs¡DÏ+
#·&É+‘√ á qe\ eTT>∑TdüTÔqï~.
Hê>∑]ø£ Á|ü|ü+#êìøÏ <ä÷s¡+>±
‘·q<Ó’q dü+düÿè‹‘√, dü$Twæº ‘·‘·«+‘√
ñ+&˚ ã+C≤sê ‘ê+&Ü˝À kÕúìø£
dü+düÿè‘·T\qT ø£ã[+#˚ yê´bÕs¡
Hê>∑]ø£‘ê Á|üy˚X¯+‘√ @ $<Ûä+>±
e÷]b˛sTT+<√, Ä ‘ê+&Ü˝Àì e÷qe
dü+ã+<Ûë\˙ï @ $<Ûä+>±
e÷]b˛j·÷jÓ÷, Á|üuÛÑT‘·«+ Á|üø£{Ï+#˚
n_Ûeè~∆ qeT÷Hê\≈£î ñqï ¬s+&Ée
bÕs¡Ù´+ @$T{À ø£fi¯fl≈£î ø£{Ϻq≥T¢>±
e]ídüTÔqï~ eT*¢ø±s¡T®q Væ≤πseTsƒY>±]
á ‘ê+&Ü qe\. á qe\ ã+C≤sê\
kÕ+düÿè‹ø£ |üsêsT÷ø£s¡D+ m˝≤
»s¡T>∑T‘·Tqï<√ Á|ü<ä]Ù+#˚ ˇø£
<äs¡ŒDeTqe#·TÃ.
 _&ÉT>∑T lìyêdüT\T e÷+ãqT e÷<Ûäesêe⁄øÏ Ç∫à $yêVü≤+ es¡ ≈£î m˝≤+{Ï nø£ås¡C≤„q+ ˝Ò<äT.
l y˚+ø£fÒX¯«s¡ $X¯«$<ë´\j·T+, #˚düTÔ+~. m+‘· ∫Á‘·+! ∫qï‘·q+˝ÀH˚ n+fÒ #·<äe&É+, sêj·T&É+ e÷Á‘·+
‹s¡T|ü‹ n‘êÔ]+{ÏøÏ yÓfi¯fl≥+. n~ y˚Tqe÷eT sê<äT. ø±ì ˝Àø£C≤„HêìøÏ @ e÷Á‘·+
uÛ≤s¡‘·<˚X¯#·]Á‘·˝À 18e X¯‘ê Ç\T¢ ø±e&É+, dü+kÕs¡+ #˚ùd ej·T ø=s¡‘·˝Ò <äT. nsTTHê nø£åsêdü´‘·
u≤›ìøÏ Á|üeTTKkÕúq+ ñ+~. n+<äTHê düT‡sêø£b˛sTTq ø±|ü⁄sêìøÏ yÓ[flb˛e n#·Ãe÷+ ãqT Äø£]¸+∫
18e X¯‘êã› |ü•Ãe÷sê∆ìøÏ $\ø£åD &É+. ªªncÕºesê¸ uÛÑy˚‘Y ø£Hê´µµ nH˚ Ä ì\Te˙j·T˝Ò<äT. ‘·q ‘·eTTà&ÉT
yÓT+‘√ ñ+~. m+<äTø£+fÒ á ø±\+ s√´øÏÔ Á|üø±s¡+ n#·Ãe÷+ã≈£î 8 dü+µµ \ø£åàDsêe⁄øÏ Hê>∑|üPsY˝À #·<äTe⁄
˝À |ü⁄{Ϻq e+<ä˝≤~eT+~ s¡#·sTT \πø $yêVü≤+ nsTTb˛sTT+~. n|üŒ #Ó|üŒ{≤ìøÏ ñbÕ<Ûë´j·TT\T Ç+{ÏøÏ
‘·\T, s¡#·sTTÁ‘·T\T>± |ü]D‹ #Ó+<ë {ÏqT+&ç ø=eTÁsêE n#·Ãe÷+ã uÛÑ+ e#˚Ãyês¡T. n|ü&ÉT ‘·qT≈£L&Ü
s¡T. #·]Á‘·qT ‘·eT‘√bÕ≥T q&çbÕs¡T. &Üs¡T n#·Ãe÷+ã>± e÷]b˛sTT+~. yê]<ä>∑Zs¡ ≈£Ls¡TÃH˚~. yês¡T #Óù|Œ bÕ
Ä˝≤+{Ï yê]˝À eTVæ≤fi≤eTDT\T ñ $<ë´uÛ≤´dü+ : n#·Ãe÷+ã≈£î 10dü+ˆˆ\ sƒê\qT, ÁX¯<ä∆>± $ì sêj·T≥+, #·
Hêïs¡T. n+<äT˝À ñqï ˇø£ eTDÏs¡‘·ï+,
eTVæ≤fi≤s¡‘·ï+ Ä<ÛäTìø£ ‘Ó\T>∑TkÕVæ≤
‘·´+˝ÀH˚ ‘=*ø£<∏ës¡#·sTTÁ‹>± Á|ükÕÔ
$+#·ã&ÉT‘·Tqï eTôVAqï‘· Ád”ÔeT÷]Ô
leT‹ uÛÑ+&Üs¡T n#·Ãe÷+ã>±s¡T.
uÛÑ+&Üs¡T ` u≤\´J$‘·+ :
uÛÑ+&Üs¡T n#·Ãe÷+ã 1874e
dü+e‘·‡s¡+˝À ø£ècÕíõ˝≤¢, q+~>±e÷
‘ê\Tø±, ô|qT>∑+∫Áb˛\T Á>±eT+˝À
ø=eTÁsêE yÓ+ø£≥|üŒj·T´, >∑+>∑eTà
<ä+|ü‘·T\≈£î »ìà+∫+~. n|üŒ{À¢
áyÓT ‘·+Á&ç ìC≤+sêÁwüº+˝Àì eTTq>±
\ dü+kÕúq+˝À |üì#˚ùdyê&ÉT. $C≤„qdü
s¡«dü«+ s¡∫+∫q ø=eTÁsêE yÓ+ø£≥\
ø£åàDsêe⁄ n#·Ãe÷ã kı+‘· ‘·eTTà&ÉT.
n#·Ãe÷+ã≈£î 6dü+ˆˆ\T, \ø£åàDsêe⁄øÏ
4 dü+ˆˆ\T sê>±H˚ ‘·+Á&ç yÓ+ø£≥|üŒ
j·T´ ø±\<Ûäs¡à+ #Ó+<ës¡T. n#·Ãe÷+ã
‘·+Á&ç eTs¡DÏ+#·≥+‘√ ‘·*¢ >∑+>∑eTà
|æ\¢*<ä›]˙ rdüTø=ì <˚es¡ø=+&É˝À
ñqï düe‹ø=&ÉT≈£î X¯+ø£s¡sêe⁄ <ä>∑Zs¡≈£î
yÓfi≤Ôs¡T. ø=~›s√E\T >∑&ç∫q ‘·s¡Tyê‘·
X¯+ø£s¡sêe⁄ dü\Vü‰y˚Ts¡≈£î, >∑+>∑eTà
Ç|üŒ{Ï eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ˝Àì Hê>∑|üPsY˝À
|æ.&ÉãT¢´.&ç. XÊK˝À &ç$»q˝Ÿ Ä|ò”dü
sY>± ñ<√´>∑+ #˚düTÔqï ‘·q ‘·eTTà&ÉT
uÛÑ+&Üs¡T e÷<Ûäesêe⁄øÏ uÛ≤s¡´ #·ìb˛e
&É+e\¢ >∑+>∑eTà ‘·q ≈£L‘·T¬s’q n#·Ã
|26| sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018
<äe≥+ H˚s¡TÃ≈£î+~. á$<Ûä+>±H˚ n#·Ã
e÷+ã $<ë´uÛ≤´dü+ #˚dæ e÷‘·èuÛ≤wü
nsTTq ‘Ó\T>∑T, dü+düÿè‘·+, eTsê؃,
Væ≤+B, >∑T»sêr uÛ≤wü\qT H˚s¡TÃ≈£î+~.
e÷<Ûäesêe⁄≈£î ‘·q uÛ≤s¡´
n#·Ãe÷+ã #·<äe&É+ ô|<ä›>± Çwüº+ ˝
Òø£b˛sTTHê ‘Ó\T>∑T |üÁ‹ø£\qT, |ü⁄düÔø±
\qT ‘Ó|æŒ+#˚yê&ÉT. n#·Ãe÷+ã≈£î #·
<äTe+fÒ Çwüº+ nì ‘Ó*dæq ‘·eTTà&ÉT
\ø£åàDsêe⁄ <ädüsê, y˚dü$ôd\e⁄\≈£î
e∫Ãq|ü⁄&ÉT #·<äTe⁄ø√e&ÜìøÏ nø£ÿ≈£î
düVü‰j·T|ü&˚yê&ÉT. á ø±s¡D+>±H˚ n
#·Ãe÷+ãøÏ #·]Á‘·Á>∑+<∏ë\qT, XÊÁkÕÔ\
qT, |ü⁄sêD≤\qT, dü+düÿè‘·ø±yê´\qT
#·~$ ns¡ú+ #˚düTø√>∑*π> kÕeTs¡ú´+
edüTÔ+~. n˝≤π> Hê>∑|üPsY˝À e⁄qï|ü⁄&ÉT
n#·Ãe÷+ã Ád”¢qT #˚s¡Bdæ eTsê]ƒ˝À
uÛÑ≈£îÔ\ø£<∏ä\qT ≈£L&É #Óù|Œ~. #·<äT
e+fÒ e{Ϻ nø£åsêdü´‘·e÷Á‘·y˚T ø±<äì
‘·\∫ C≤„q‘·èwüí>∑\ n#·Ãe÷+ã |ü⁄düÔø±
\‘√ dü]ô|≥Tºø√˝Ò<äT. ø£+<äT≈£L] Mπs
X¯*+>∑+ |ü+‘·T\T dü+|òüTdü+düÿs¡D√
<ä´eT+, eTVü‰sêÁwüº˝Àì »qC≤>∑s¡D
<˚oj·T‘êuÛ≤eC≤\+ n#·Ãe÷+ãqT
m+‘√ Á|üuÛ≤$‘·+ #˚XÊsTT.
uÛÑs¡Ô e÷<Ûäesêe⁄ ñ<√´>∑Ø
‘ê´ ø±´+|ü⁄\≈£î yÓ[flq|ü⁄&ÉT Äj·Tq
‘√bÕ≥T yÓfi‚fl~. }]πø yÓfi¯fl≥+ ø±≈£î+
&Ü nø£ÿ&ç eTqTwüß\‘√ ø£\dæyÓT\dæ
yê] u≤>√>∑T\T ‘Ó\TdüTø=H˚~. <˚X¯ dü+
#êsêìï $T+∫q $<ë´uÛ≤´dü+ eTπs
eTT+~? n+<äTπø mH√ï Á>∑+<∏ë\T Çe«
˝ÒìC≤„q+ M{Ïe\¢ \_ÛdüTÔ+<äì n#·Ã
e÷+ã ‘Ó*|æ+~. n+<äTπø C≤„Hêìï
$T+∫q ã\+ eTs=ø£ÿ{Ï ˝Ò<äT nqï
dü‘ê´ìï≈£L&É ìs¡÷|æ+∫+~.
düe÷»ùde˝À n#·Ãe÷+ã :
Á|ü‹dü+e‘·‡s¡+ ôd\e⁄\≈£î uÛÑ
s¡Ô‘√bÕ≥T n#·Ãe÷+ã Ä+Á<ÛäÁbÕ+
‘êìøÏ e∫Ãq|ü&ÉT, nø£ÿ&É ñqï
Ád”Ô\qT #Ó’‘·q´e+‘·T\T>± #˚j·T{≤ìøÏ
ø£èwæ #˚dæ+~. 1902˝À ã+<äs¡T˝À
ªªãè+<ëeq Ád”Ôdüe÷»+µµ nH˚ ù|s¡T‘√
ˇø£ düe÷C≤ìï kÕú|æ+∫+~. Ç~ Ä+
Á<Ûä<˚X¯+˝À kÕú|æ+∫q yÓTT≥ºyÓTT<ä{Ï Ád”Ô
düe÷»+. á Ä˝À#·q˝ÀH˚ n#·Ãe÷+
ã ˇø£ u≤*ø± bÕsƒ¡XÊ\ kÕú|æ+∫+~.
Ád”Ôdüe÷C≤ìøÏ nedüs¡+ nì n+<äs¡÷
>∑T]Ô+#êø£ ø±øÏHê&É˝À eTs√ Ád”Ô düe÷
C≤ìï kÕú|æ+∫+~. uÛÑs¡Ô düVü≤ø±s¡+‘√
n#·Ãe÷+ã sê»eT+Á&ç, u…»yê&É,
>∑T+≥÷s¡T yÓTT<ä˝…’q ÁbÕ+‘ê\˝À≈£L&É
Ád”Ôdüe÷C≤\qT kÕú|æ+∫+~.
n#·Ãe÷+ã ‘·qT #·<äTø√
e&É+ø√dü+ mH√ï ø£cÕº\T m<äTs√ÿe\dæ
e∫Ã+<äì, n˝≤+{Ï |ü]dæú‹ $T–*q
Ád”Ô\≈£î ñ+&É≈£L&É<äì ‘·\∫+~.
n+<äTπø eTT+<äT>± Ád”Ô$<ä´ $wüj·T+
˝À düe÷C≤ìï #Ó’‘·q´e+‘·+ #˚j·÷\
qT≈£î+~. |òü*‘·+>± r]ø£düeTj·T+˝À
#·T≥TºÁ|üø£ÿ\ ñqï Ád”Ô\≈£î sêe÷
j·TD, uÛ≤s¡‘·, uÛ≤>∑e‘ê˝À¢ì ø£<∏ä\T
#Ó|æŒ, yê]ì C≤„qe+‘·T\T>± #˚ùd~.
#·<äTe+fÒ Hê\T>∑T nø£ås¡eTTø£ÿ\T
H˚s¡TÃø√e&É+ e÷Á‘·y˚T ø±<äT. e÷qe⁄
\≈£î ñ|üjÓ÷>∑ |ü&˚~ @<Ó’Hê $<ä´øÏ+
<ä ˝…ø£ÿ nì ‘Ó\TdüT≈£îqï n#·Ãe÷+ã
#ê˝≤eT+~ Ád”Ô\≈£î ≈£î≥T¢, n*¢ø£\T
H˚]Œ+~. nHê<∏ä\T nsTTq |æ\¢\≈£î
m+‘√eT+~øÏ Äø£*r]Ã, eÁkÕÔ\qT
Ç∫à #·<äTe⁄ #Ó|æŒ+∫+~.
dü«\Œø±\y˚T J$+∫Hê ∫e]
ø£åD+ es¡≈£î C≤„qdüeTTbÕs¡®q˝Àq÷,
C≤„Hêìï |ü+#·≥+ ˝Àq÷ Á|ü‹ˇø£ÿs¡T
$<ë´e+‘·T\T nyê«\H˚ ÄX¯j·T+‘√
nqTø£åD+ $<ä´qT H˚s¡TÃ≈£î+≥÷ Ç‘·
s¡T\≈£î Ä<äs¡ÙeT÷]Ô>± ñ+≥÷ ìs¡+
‘·s¡ $<ë´]ú>± Áã‹øÏq <Ûäq´J$. neTà
˝≤ n+<ä] πøåe÷ìï ø√]q ‘ê´>∑o* n
sTTq n#·Ãe÷+ã J$‘·+ $<ë´_Ûe÷
qT\+<ä]ø° Ä<äs¡ÙeT÷]Ô nì
#Ó|üŒ≥+˝À m˝≤+{Ï dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT.
n#·Ãe÷+ã $yêVü≤J$‘·+ :
n#·Ãe÷+ã‘√ e÷<Ûäesêe⁄øÏ
ô|[fl ø±ø£eTT+<˚ ˇø£ ≈£îe÷¬sÔ ñ+&˚~.
Ä ne÷àsTT |ü≥¢ ‘·q u≤<Ûä´‘·qT
m+‘√ Áù|eT‘√ ìs¡«Væ≤+#˚~. n˝≤π>
‘·q #·<äTe⁄ì uÛÑs¡Ô ø±´+|ü⁄\øÏ
yÓ[flq|ü⁄&ÉT ø=qkÕ–+#˚~. nsTTHê,
#·<äTe⁄ø=HêïqH˚ nVü≤+ø±s¡+ mø£ÿ&Ü
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018 |27|
m|ü&É÷ ø£q|ü&É ˙j·T˝Ò<äT. uÛÑs¡Ô ø±´+
|ü⁄\≈£î yÓ[flq|ü⁄&ÉT n‘·&ç |üqT\˙ï
ÄyÓTH˚ #˚dæ uÛÑs¡Ô n_Ûe÷Hêìï bı+<˚~.
uÛÑs¡Ô ø£qTdüqï\˝À yÓT*π>~. ø£qTø£H˚
Äj·Tq≈£î Çwüº+˝Òì |üqT\≈£î ≈£L&É
Äj·Tq ÄyÓ÷<ëìï bı+<ä>∑*–+~.
Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ ôd\e⁄\≈£î n#·Ãe÷+
ã<ä+|ü‘·T\T Ä+Á<Ûä ÁbÕ+‘·eT+‘ê
|üs¡´≥q #˚dü÷Ô ñ+&˚yês¡T. n|üŒ{Ïπø
n#·Ãe÷+ã s¡#·q\T Ád”Ô\|üÁ‹ø£\˝À
Á|ü#·T]+|üã&É≥+‘√, Ä+Á<Ûä<˚X¯eT+
‘·{≤ Ä$&É Á|üU≤´‹ yê´|æ+∫+~.
ˇø£s√E ø±øÏHê&É˝À p\÷]
‘·T\düeTà Ç+{À¢ uÛÀ»q+ #˚dæq
‘·s¡Tyê‘· n+<äs¡÷ ‘ê+ã÷\ùdeq+
#˚düTÔ+{≤s¡T. ø±ì n#·Ãe÷+ãe÷Á‘·+
rdüTø√<äT. m+<äTø£+fÒ ‘·q uÛÑs¡Ô y˚düT
≈£îHêï&√ ˝Ò<√ nì ‘Ó\TdüTø=qï ‘·sê«
‘·H˚ Ä$&É ‘ê+ã÷\+ ùd$düTÔ+~. uÛÑs¡Ô
eTqôd]– q&ÉT#·T≈£îH˚ ñ‘·ÔeT Ç˝≤¢
\T nq{≤ìøÏ Ç+‘·ø£Hêï eTs=ø£ ì<ä
s¡Ùq+ @eTT+≥T+~? |ü‹j˚T Á|ü‘·´ø£
å<Ó’e+>± uÛ≤$+∫ dü+kÕs¡+ kÕ–+∫q
eTVü‰düVü≤qeT÷]Ô. uÛÑs¡Ô ñ<√´>∑düTÔ&ÉT
ø±e&É+‘√ Ç+{Ïì+&É |üìyês¡T ñqï
|üŒ{Ïø° n#·Ãe÷+ã Ç+{Ï |üqT\qT
M˝…’q+‘· es¡≈£î ‘·H˚ dü«j·T+>± #˚ùd
~. Ç˝≤ ‘·q |üqT\˙ï |üP]Ô nsTTq
‘·s¡Tyê‘·, #·<äTe⁄ø√e&É+, dü+|òüTùde
#˚j·T&É+ #˚ùd~. n+<äTπø Ç+≥¬>*∫q
‘·s¡Tyê‘·H˚ s¡#·Ã¬>˝yê* nqï≥T¢>±
n#·Ãe÷+ã>±s¡T ¬s+&ÉT |üqT\qT
düeTs¡úe+‘·+>± ìs¡«Væ≤+#˚~.
neTà>± n#·Ãe÷+ã :
mì$T<˚fi¯flπø n#·Ãe÷+ã≈£î
uÛ≤s¡´‘·q+‘√bÕ≥T neTà‘·q+ ≈£L&É
e∫Ã+~. ô|[fl nsTTq ø=~›s√E\≈£î
n#·Ãe÷+ã≈£î ˇø£ ≈£îe÷s¡T&ÉT, ≈£î
e÷¬sÔ |ü⁄{≤ºs¡T. ø±ì Ä |æ\¢\T eT÷&ÉT,
Hê\T>∑T dü+e‘·‡sê\T e÷Á‘·y˚T J$+
∫ ø£qï‘·*¢øÏ ø£&ÉT|ü⁄ø√‘· $T–*à >∑‹+∫
b˛j·÷s¡T. nsTTHê n#·Ãe÷+ã ø£è+
–b˛ø£ n|üŒ{ÏqT+&ç ˝Àø£+˝Àì |æ\¢\+
<äs¡T ‘·qyêπs nqTø=+~. |òü*‘·+>± n
Hê<∏ä˝…’q m+‘√eT+~ì #˚s¡Bdæ+~. ‘·
q Ç+{À¢H˚ ô|≥Tºø=ì #·<äTe⁄ #Ó|æŒ+~.
kı+‘· |æ\¢\T>±H˚ #·÷düTø=+~. Ä|ü<ä
˝À ñqï ô|<ä›yê]HÓ’Hê ‘·*¢˝≤>± yê]ì
#˚s¡Bùd~. ∫es¡≈£î n#·Ãe÷+ã neTà
‘·Hêìπø ˇø£ Ä<äs¡ÙeT÷]Ô>± ì*∫+~.
‘=*ø£<∏ës¡#·sTTÁ‹>± n#·Ãe÷+ã :
‘=*‘Ó\T>∑T ø£<∏ëìø£ s¡#·q
#˚dæq U≤´‹ leT‹ uÛÑ+&Üs¡T n#·Ã
e÷+ãπø <ä≈£îÿ‘·T+<äì kÕVæ≤r$eT
s¡Ù≈£î\ n_ÛÁbÕj·T+. >∑Ts¡C≤&Éø£qï |ü<˚
fi¯ófl eTT+<˚ 1901˝À ‘Ó\T>∑T »HêHê
|üÁ‹ø£˝À ª>∑TDe‹j·T>∑T Ád”Ôµµ nH˚ ø£<∏ä
qT Á|ü#·T]+#ês¡T. n#·Ãe÷+ã>±] s¡
#·q\ìï n|üŒ{À¢ |üÁ‹ø£\˝À n#·Ã
sTTHêsTT. 1898 qT+&ç 1904 es¡≈£î
12 ø£<∏ä\T s¡∫+#ês¡T. n#·Ãe÷+ã
X¯‘·ø£+≈£L&É s¡∫+∫q≥Tº leT‹ |ü⁄\T
>∑T]Ô \øÏÎqs¡düe÷+ã ù|s=ÿHêïs¡T.
nsTT‘˚ n~ n\uÛÑ´+.
düTìï‘·yÓTÆq eTqdüT, Á|ü‹
∫qïdü+|òüT≥q≈£î Á|ü‹düŒ+~+#·>∑\
<äj·÷s¡∆Vü≤è<äj·T+ ñqï n#·Ãe÷+ã
ÄHê{Ï kÕ+|òæTø£, sê»ø°j·Ts¡+>±\˝À
HÓ\ø=qï |ü]dæú‘·T\≈£î m+‘·>±H√
ø£\‘·#Ó+<ës¡T. eTTK´+>± Ád”Ô\ <äTdæú‹
ÄyÓT≈£î m+‘√ u≤<Ûäø£*–+∫+~. Ád”Ô\T
$<ä´˝Òø£ Ä]úø£ kÕ«‘·+Á‘·´+˝Òø£ ÁeT–Zb˛
e≥+, ˝Àø£C≤„q+ ≈£L&É ˝Òø£b˛e&É+ n
#·Ãe÷+ã>±]ì Ä˝À∫+|ü#˚dæ+~.
düVü≤»+>± ãT~∆J$ ø±e≥+‘√bÕ≥T
ø£+<äT≈£L] MπsX¯*+>∑+|ü+‘·T\T>±]
dü+|òüTdü+düÿs¡D√<ä´eT+, Ád”Ô»H√<ä∆s¡D
\T ÄyÓTô|’ Á|üuÛ≤yêìï #·÷|æ+#êsTT.
nsTTq|üŒ{Ïø° MπsX¯*+>∑+|ü+‘·T\T
ªª˝Ò&ç C≤HéÁ^µµ nH˚ Ä+>∑¢Ád”Ô #·]Á‘·qT
e#·q+˝À sêj·T>± Äj·Tq •wüß´sê\T
ø={Ϭø\|üP&ç d”‘·eTà |ü<ä´ø±e´+>±
sêdæ+~. Ms¡T á$<Ûä+>± ˇø£ Ä+>∑¢Ád”Ô
>∑T]+∫ sêdæq+<äT≈£î, n#·Ãe÷+ã
düŒ+~+∫ eTq<˚X¯+˝À m+‘√eT+~
Ád”Ô\THêïs¡T. yê] #·]Á‘· sêj·T≈£î+&É
ˇø£ bÕXÊÑ·´Ád”Ô #·]Á‘· sêj·T≥+ @MT
u≤>∑˝Ò<äì, ‘·q n_ÛÁbÕj·÷ìï ìs=àVü≤
e÷≥+>± #Ó|æŒ+~. Bìïã{Ϻ #·÷ùdÔ
|28| sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018
n#·Ãe÷+ã≈£î Ád”Ô\ nuÛÑT´qï‹ ø√s¡&É+
ˇø£ m‘·TÔ nsTT‘˚ eTq<˚X¯+˝À ñ+&˚
Ád”Ô\qT >∑T]+#˚ sêj·÷\q&É+, <˚X¯+
ô|’ ñqï n_Ûe÷q+ ≈£L&É n#·Ãe÷+
ã˝À ø£ìŒdüTÔ+~. 1902˝À ø£ècÕí|üÁ‹ø£
qT Äs¡+_Û+∫q eTT≥÷ïs¡T ø£ècÕísêe⁄,
ø=+&Ü yÓ+ø£≥|üŒj·T´\T n#·Ãe÷+ã
#˚dæq ø£èwæì Á|üX¯+dæ+#ês¡T.
n#·Ãe÷+ã m≈£îÿe>∑ ‘·q
ø£<∏ä\qT MπsX¯*+>∑+ ø±\+˝Àì Ád”Ô\T
$<ë´e+‘·T\sTT, dür<Ûäsêà\qT |ü‹
Áe‘·\ eè+‘êÔ+‘ê\qT #Óù|Œ Ç‹eè
‘êÔìï rdüTø=ì s¡#·q\T#˚dæ ‘·eT
ø£≥Tºu≤≥T¢, ìj·Te÷˝À¢H˚ ñ+&Ée\dæ
e∫Ã+~. n≥Te+{Ïj·TT>∑+˝À |ü⁄{Ϻq
n#·Ãe÷+ã ªªn≥T ÁbÕNqyÓTÆq dür<Ûä
sêà\qT Ç≥T qMqyÓTÆq bÕXÊÑ·´
$<ë´dü+kÕÿsêìï á ¬s+&ç+{Ïì n
‘·´<äT“¤‘·+>± nqT|üe÷q+>± Á|ü<ä]Ù+
∫q Ä<äs¡ÙeTVæ≤fi¯.
n#·Ãe÷+ã s¡∫+∫q ø£<∏ä\T :
1. >∑TDe‹j·T>∑T Ád”Ô
2. \*‘·XÊs¡<ä\T 3. C≤qø£eTà
4. <ä+|ü‘·T\ Á|ü<∏äeTø£\Vü≤+
5. dü‘êŒÁ‘·<ÛëqeTT6. uÛ≤sê´uÛÑs¡Ô\
dü+yê<äeTT ` Ád”Ô$<ä´
7. <ÛäqÁ‘·jÓ÷<ä•
8. n<ä›eTTqT dü‘·´e‹j·TTqT 9.
;<ä≈£î≥T+ãeTT
10. uÛ≤sê´uÛÑs¡Ô\ dü+yê<äeTT ` q>∑\qT
>∑÷]Ã
11. ms¡Te⁄\ kıeTTà ãs¡Te⁄\ #˚≥T
12. Áù|eT ìØø£åD+
á ø£<∏ä\˙ï 1901, 1902,
1903, 1904 dü+ˆˆsê\˝À Væ≤+<ä÷ düT+
<ä], ‘Ó\T>∑T »HêHê, kÕ$Á‹ yÓTT<ä˝…’q
|üÁ‹ø£\˝À Á|ü#·T]+#·ã &ܶsTT.
á ø£<∏ä\˝À m≈£îÿe>± Ád”Ô\T
$<ë´e+‘·T\T>± e÷sê\ì n+<äT≈£î
‘·–q Áb˛‘ê‡Vü≤+ n+~+#ê\ì eT]
j·TT e÷qe⁄\≈£î ás¡¸´, >∑s¡«+, ø√|ü+
nH˚$ ñ+&É≈£L&É<äì, Ád”Ô\T dü«s¡í
s¡‘êïuÛÑs¡D≤\ø£Hêï, düT>∑TDuÛÑs¡D≤\T
nsTTq dü‘·´+, \»®, qÁeT‘·, XÊ+‘·+
yÓTT<ä˝…’q yê{Ïì <Ûä]+#·≥+e\¢H˚
XÊX¯«‘·yÓTÆq n+<ä+, ø°]Ô edüTÔ+<äì n
#·Ãe÷+ã #Ó|æŒ+~. >∑TDe‹ eT]j·TT
bı<äT|ü⁄>∑ dü+kÕs¡+#˚ùd ne÷àsTTì
$yêVü≤+ #˚düTø√yê\H˚ dü+<˚XÊìï,
uÛ≤s¡´ uÛÑs¡ÔqT nqedüs¡ø√]ø£\T ø√]
ø£cÕº\bÕ\T #˚j·T≈£î+&É ø£\dæyÓT\dæ
dü+kÕs¡+ kÕ–+#ê\ì leT‹ uÛÑ+&Üs¡T
n#·Ãe÷+ã ‘·q ø£<∏ä\˝À edüTÔe⁄>±
rdüTø=ì #ê˝≤ s¡eTD°j·T+>± ∫Ár
ø£]+#ês¡T.
uÛÑ+&Üs¡T B|ü+ ø=+&ÓøÏÿ+~ :
ªªC≤‘·dü´Væ≤ Á<ÛäTy√ eTè‘·T´'µµ
n ì n+<ä]øÏ ‘Ó*dæHê mes¡T X¯Øs¡+
e<ä*Hê u≤<Ûä ø£\>∑≥+ düVü≤»+. ø±ì
ø=+<ä] nø±\eTs¡D+ düe÷C≤ìøÏ,
e´≈£îÔ\øÏ rs¡ì˝À≥TqT ø£*–düTÔ+~.
m+<äTø£+fÒ yê]#˚|ü{Ϻq |üqT\T |üP]Ô
ø±ø£b˛e&É+, yê] nedüs¡+ ≈£î≥T+
u≤ìøÏ, düe÷C≤ìøÏ #ê˝≤ m≈£îÿe>±
ñ+&É≥+. n#·Ãe÷+ã $wüj·T+˝À
≈£L&Ü á ø±s¡D≤\T ñHêïj·Tì
#Ó|üŒ&É+˝À @e÷Á‘·+ dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT.
1905˝À uÛÑs¡Ô‘√ ø£\dæ
_˝≤dt|üPsY ø±´+|ü⁄øÏ yÓ[flq|ü⁄&ÉT
}s¡+‘ê ù|¢>∑Tyê´~Û yê´|æ+#·≥+‘√
n#·Ãe÷+ã ‘·quÛÑs¡Ô }s¡T ∫es¡H˚
ñ+&˚yês¡T. n|ü&ÉT ¬s+&ÉTHÓ\\
|üdæyê&çì ‘·*¢<ä+Á&ç e~*yÓ\¢≥+‘√
Ä |æ\¢yê&çì ô|+#·eTì uÛÑs¡Ô≈£î
Ç#êÃs¡T. Ä dü+<äs¡“¤+˝ÀH˚ n#·Ãe÷+ã
yê]øÏ ùde#˚j·T≥+˝À ìeT>∑ïyÓTÆ
‘·qqT >∑T]+∫ |ü{Ϻ+#·Tø√ø£b˛e≥+‘√
rÁeyÓTÆq »«s¡+ e∫Ã+~. n+<äs¡T
ù|¢>∑Tyê´~Û nì uÛÑj·T|ü&ܶs¡T. ∫es¡≈£î
‘·eTTà&ÉT \ø£åàD sêe⁄, ‘·*¢ >∑+>∑eTà
n#·Ãe÷+ãqT #·÷&É&ÜìøÏ e#êÃs¡T.
n|ü&ÉT n#·Ãe÷+ã ‘·q Äs√>∑´+
@yÓTÆHê |üsê«˝Ò<äT. ‘·qT ô|+#·T‘·Tqï
nHê<∏äu≤\TìøÏ $<ë´ãT<äT∆\T #Ó|æŒ+
#ê\ì #Ó|æŒ Ä u≤\TDÏí k˛<äs¡TìøÏ
n|üŒ–+∫+~. ‘·qT »qe] 18,
1905e dü+ˆˆ ‘·q 30e j˚T≥H˚
eTs¡DÏ+∫+~.
ø£s¡÷ï\T õ˝≤¢ ` ¬s’‘·T J$‘· ø£<∏ä\T
|ü⁄\sê‹ qs¡dü|üŒ
md”«j·T÷ìe]‡{°
uÛ≤ s¡‘·<˚X¯+ e´ekÕj·T
eè‹Ô <˚X¯+>± ÄHê{Ï Vü≤s¡bÕŒ dü+düÿè‹
qT+∫ H˚{Ï Ä<ÛäTìø£ ø±\+ es¡≈£î
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ n+fÒ e´ekÕj·Tø£ <˚X¯+>±
ù|s¡T+~. n˝≤+{Ï e´ekÕj·T <˚X¯+˝À
e´ekÕj·T, e´ekÕj·T ¬s’‘·T\ J$
‘ê\≈£î Ä<äs¡D ø£s¡TyÓ’ Bq dæú‹˝À ñ
Hêïs¡T. e´ekÕj·T+ #˚j·T&Éy˚T ˇø£
H˚s¡+>± H˚&ÉT uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ø£ì|æk˛Ô+
~. H˚&ÉT uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À e´ekÕj·T+,
e´ekÕj·T<ës¡T&ç dæú‹ @$<Ûä+>±
ñ+<ä+fÒ! H˚&ÉT e´ekÕj·T+ Ä<Ûë
s¡|ü&ç Jeq+ kÕ–düTÔqï ø£s¡¸ø£ Ms¡T\≈£î
Á|üuÛÑT‘ê«\T ìs¡¢ø£å´+>±, Á|üø£è‹
XÊ|ü+>±, e÷]q|üŒ{ÏøÏ uÛÑj·T|ü&É≈£î+
&Ü uÛÑ÷$Tì qeTTàø=ì m˝≤¬>’Hê
<˚XÊìøÏ nqï+ ô|{≤º\qï ÄX¯‘√ Á|ü‹
dü+e‘·‡s¡+ n|ü⁄Œ#˚dæ |ü+≥y˚düTÔHêïs¡T.
uÛÑ÷$T˝À Hês¡Ty˚dæq|üŒ{Ï qT+∫
ø£+{ÏøÏ ¬s|üŒ˝≤ ø±bÕ&ÉT‘·÷, ‘·q¬sø£ÿ\
ø£cÕºìï qeTTàø=ì, ‘·q e+{À¢ ñqï
ã˝≤ìï ms¡Te⁄>±, ‘·q˝À Á|üeVæ≤düTÔqï
s¡ø±Ôìï ˙s¡T>± #˚düT≈£îì |ü+≥qT
|ü+&çdüTÔ+fÒ! @ ø£wüº+ ms¡T>∑ì, düTK
JeHêìøÏ n\yê≥T |ü&çq eT+<äT\
yê´bÕs¡T\T, <äfi≤s¡T\T, n|ü⁄Œ˝Àfi¯ó¢
»\>∑fi¯¢ s¡ø±Ôìï |”*Ã, sêã+<ÛäT˝≤¢
e÷+dü eTT<ä›*ï |”≈£îÿ‹ì, $T–*
ñqï ndæÔ|ü+»sêìï ≈£L&Ü e<ä\ø£ q&ç¶
$]∫ ‘·eT n|ü⁄Œ\ øÏ+<ä »eT
#˚düT≈£î+≥THêïs¡T.
Ç≥Te+{Ï <äTdæú‹ H˚&ÉT
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ¬s’‘·T\ J$‘ê\˝À ø£ì
|ædüTÔ+~. n˝≤+{Ï ø£wüºJe\ ã‘·T≈£î\T
m˝≤ u≤>∑T|ü&˚~?— e´ekÕj·T+ eT∞¢
m|ü⁄Œ&ÉT ∫>∑T]+#˚~? á Á|ü|ü+#·+˝À
<˚HÓ’ïHê düèwæº+#·e#·Tà ø±ì uÛÑ÷$Tì
düèwæº+#·˝ÒeTT. n˝≤+{Ï uÛÑ÷eTT\qT
qeTTà≈£îqï ø£s¡¸ø£J$ ‘·q ø£&ÉT|ü⁄
ø±\TÃø=ì <˚XÊìøÏ ø£&ÉT|ü⁄ ì+|ü⁄<ëeT
qT≈£îHêï ¬s’‘·T\qT eTq düe÷»+ m˝≤
#·÷düTÔqï<ä+fÒ! ∫qï |ü⁄s¡T>∑T\e˝Ò
#·T\ø£q>± #·÷düTÔqï~. á <˚XÊìøÏ
nqï+ ô|f…º Äø£s¡¸≈£î&çô|’ düe÷C≤ìøÏ
m+<äT≈£î n+‘· #·T\ø£q uÛ≤e+. ø£
&ÉT|ü⁄ ø±\TÃø=ì <˚XÊìøÏ nqï+ ô|&ÉT
‘·Tqï+<äTø±?
n˝≤+{Ï ¬s’‘·T\ J$‘· $X‚cÕ
\T Ä<ÛäTìø£ ‘Ó\T>∑T s¡#·q kÕVæ≤
‘·´+˝À #ê˝≤H˚ e#êÃsTT. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+
yÓTT‘·Ô+˝À @ sêh+˝À #·÷dæq ¬s’‘·T\
ã‘·T≈£î\T ˇø£ÿfÒ. ø±ì Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚X¯H
sêh+˝À sêj·T\d”eT ÁbÕ+‘·+˝À
¬s’‘·T\ J$‘ê\T eT] n<Ûë«qï+>± ñ
HêïsTT. sêj·T\d”eT ¬s’‘·T\ <äTdæú‹ì
düe÷C≤ìøÏ ‘Ó*j·T#˚j·T&ÜìøÏ ‘·eT
e+‘·T ø£èwæ>± ‘·eT ø£\+‘√ #ê˝≤ eT+
~ s¡#·sTT‘·\T ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘·´+‘√
ø£èwæ #˚düTÔHêïs¡T. sêj·T\d”eT õ˝≤¢˝…’q
nq+‘·|ü⁄s¡+, ø£&É|ü, ∫‘·÷Ôs¡T, ø£s¡÷ï\T
s¡#·sTT‘·\T ‘·eT‘·eT õ˝≤¢˝À¢ ñqï
¬s’‘·T\ j·T<ës¡úJ$‘· >±<∏ä\qT ‘·eT
s¡#·q˝À¢ ‘Ó*j·T#˚XÊs¡T. Hê yê´düg+
˝À e÷Á‘·+ ø£s¡÷ï\T õ˝≤¢ s¡#·sTT‘·\T
¬s’‘·T ø£<∏ä\qT rdüTø√e&É+ »]–+~.
Hê |ü]XÀ<ÛäHê yê´dü|ü]$T‹ ‘·≈£îÿe
ø±ã{Ϻ ø=+‘·eT+~ s¡#·sTT‘·\T ø=ìï
ø£<∏ä\qT rdüTø√e&É+ »]–+~. n$ 1.
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018 |29|
¬s’‘·T\ e\dü ø£<∏ä\T 2. ¬s’‘·T\ Ä‘·àVü≤
‘·´ ø£<∏ä\T 3. Á|üuÛÑT‘·« ìs¡¢ø£å´ ø£<∏ä\T.
ø£s¡÷ï\T uÛÖ‹ø£ dü«s¡÷|ü+
Ä<ÛäTìø£ ‘Ó\T>∑T ø£<∏ës¡#·q˝À
sêj·T\d”eT ø£<∏ë kÕVæ≤‘·´+ ˇø£
Á|ü‘˚´ø£‘·qT ø£*– ñ+~. n+<äT˝À ø£
s¡÷ï\T õ˝≤¢ eTTK´+>± kÕ>∑T˙s¡T,
‘ê>∑T˙s¡T, ø£s¡Te⁄ ø±≥ø±\T, uÛÑ÷kÕ«
eTT\ ô|‘·Ô+<ë]‘·q+, ¬s’‘·T\ Ä‘·àVü≤
‘·´\T e\dü\T, kÕe÷õø£ $eø£å\T
ø£*– ñqï ÁbÕ+‘·+. Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+
sêj·T\d”eT˝À ø£s¡Te⁄ dü+uÛÑ$dü÷ÔH˚
ñ+≥T+~. Ä˝≤ sêj·T\d”eT˝À ø£s¡T
e⁄ dü+uÛÑ$+∫q|ü⁄Œ&ÉT d”eT ÁbÕ+‘·yÓTÆq
ø£s¡÷ï\T ÁbÕ+‘·+˝À &√Hé, q+~ø=
≥÷ÿs¡T, Ä<√ì, ø√dæ–, Ä\÷s¡T,
|ü‹Ôø=&É, q+<ë´\ yÓTT<ä˝…’q ÁbÕ+‘ê
˝À¢ >∑‘· ø=ìï dü+e‘·‡sê\T>± ø£s¡Te⁄
dü+uÛÑ$dü÷ÔH˚ ñ+~.
ø£s¡Te⁄ ø±≥ø±\ e\¢ ¬s’‘·T\
Äø£*#êe⁄\T $ì|ædü÷ÔH˚ ñHêïsTT.
á ÁbÕ+‘· ¬s’‘·T\T es¡¸+ô|’q Ä<Ûës¡|ü&ç
Jeq+ kÕ–düTÔHêïs¡T. esê¸\ ø√dü+
Á|ü‹~q+ Á|ü‹ø£åD+ m<äTs¡T#·÷dü÷ÔH˚
ñ+{≤s¡T. ø±ì esê¸\T e÷Á‘·+ ne÷
yêdü´, |ü⁄D≤´ìøÏ nqï≥T¢ ns¡ø=s¡e∫Ã
|ü\ø£]+∫b˛‘·T+{≤sTT. n$≈£L&Ü
dü¬s’q düeTj·T+˝À sêe⁄. ô|{Ϻq |ü+≥
\T #˚‹ø£+<äe⁄. |ü+≥ ø√dü+ #˚dæq
n|ü⁄Œ\T rs¡e⁄. uÀs¡T¢ y˚sTT+∫ |ü+≥
|ü+&ç+∫ n|ü⁄Œ\T rπsÃ<ë›eTì eT∞¢
n|ü⁄Œø√dæ uÀs¡T¢ m+‘· ˝À‘·T≈£î y˚dæHê
˙{Ï C≤&Éø£qã&Éø£, ¬s’‘·T\T #˚dæq n
|ü⁄Œ\T e&û¶\ô|’ e&û¶\T yêeTq bÕ<ä+
˝≤ Äø±XÊìï ‘ê≈£î‘·÷, ~q~q j·TeT
bÕX¯+˝≤ ø£ì|ædüTÔHêïsTT. uÛÑ÷$T ñqï
¬s’‘·T\T ≈£L&Ü ≈£L©\T>± e÷]b˛e
&ÉyÓ÷, }s¡T $&ç∫ e\dü\T yÓfi¯¢&ÉyÓ÷,
∫e]øÏ Ä‘·àVü≤‘·´\T #˚düTø√e&ÉyÓ÷
‘·|üŒìdü¬s’b˛sTT+~.
eTqTwüß\πø ‹+&ç˝Òø£ $\
$\˝≤&ÉT‘·T+fÒ Çø£ |üX¯óe⁄\≈£î ‹+&ç
mø£ÿ&ç qT+∫ ‘ÓkÕÔs¡T. ø£qï_&ɶ˝≤¢
ô|+#·T≈£îqï |üX¯óe⁄*ï >∑T+&ÓsêsTT
#˚düT≈£îì, ns¡ø=s¡ &ÉãT“\øÏ ø√{Ïø√&çøÏ
neTTàø√e&ÉyÓ÷, ø£fi¯¢eT+<˚ #·+|ü⁄ø√e
&ÉyÓ÷ ‘·|üŒìdü] »s¡T‘·T+≥T+~.
á s¡ø£yÓTÆq Jeq H˚|ü<∏ë´ìï
ø£*– ñqï ø£s¡÷ï\T õ˝≤¢ ø£e⁄\T¬ø’Hê,
s¡#·sTT‘·\¬ø’Hê #˚<äT nqTuÛÑyê˝Ò
$T>∑T˝≤ÔsTT. n˝≤+{Ï nqTuÛÑyê˝Ò ø£
s¡÷ï\T õ˝≤¢ ¬s’‘·T ø£<∏ä\˝À eTq≈£î
düŒwüº+>± ø£ì|ædüTÔHêïsTT.
¬s’‘·T\ e\dü ø£<∏ä\T : •wüߺ ø£èwüíeT÷]Ô
sêdæq ªø£s¡Te⁄ø±≥Tµ nH˚ ø£<∏ä˝À
kÕ\qï nH˚ ¬s’‘·T ñqï }]˝À ø£s¡Te⁄
e∫à kÕ\qï ≈£î≥T+u≤ìï m+‘·
n\¢ø£˝À¢\+ #˚dæ+<√ >∑eTì+#·e#·TÃ.
kÕ\qï ˇø£ düqïø±s¡T ¬s’‘·T
‘·q ≈£î≥T+ã+‘√ bÕ≥T ¬s+&ÉT y˚Tø£
\T, ¬s+&ÉT mqTeTT\T ‘·q≈£îqï+≥T
e+{Ï ø=+‘· uÛÑ÷$T‘√ Jeq+ kÕ–dü÷Ô
ñ+{≤&ÉT. Ä dü+e‘·‡s¡+ yÓTT<ä{À¢
yêq\T ns¡ø=s¡e∫Ã, ;≥\T>± e÷]
b˛j·÷sTT. >∑‘· eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\
qT+∫ dü]>± |ü+≥\T |ü+&Éø£ ‹q&Ü
ìøÏ ‹+&ç≈£L&Ü ø£s¡TyÓ’bÕj·÷! s√E
s√EøÏ ø£s¡Te⁄ m≈£îÿyÓ’b˛‘√+~. Jeq+
kÕ–+#ê\+fÒ ø£wüº+>± e÷]+~.
eTqTwüß\T ã‘·ø£&Éy˚T ø£wüº+>± ñ+fÒ
ô|+#·T≈£îqï y˚Tø£\≈£î, mqTeTT\≈£î
y˚T‘· mø£ÿ&É <=s¡T≈£î‘·T+~. #˚ùd~˝Òø£
kÕqï ñqï ¬s+&ÉTy˚Tø£\qT, mqTeTT
\qT ‘·≈£îÿe <Ûäs¡πø n$Tà e∫Ãq
&ÉãT“\‘√ _j·T´+ ø=ì ø=+‘·ø±\+
|30| sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018
Jeq+ kÕ–+#ê&ÉT. ø£s¡Te⁄ rÁe+
nsTTb˛‘·T+~. m+‘·ø±\+ #·÷ùd~,
ñqï _j·T´+ ≈£L&Ü nsTTb˛e&ÜìøÏ
e#êÃsTT. }s√¢ me] <ä>∑Z]øÏ b˛sTTHê
yêfi¯¢ Çfi¯¢˝À¢ ø£s¡Te⁄ Hê≥´+ #˚k˛Ô+~.
ã‘·ø£&É+ ø£wüºyÓTÆb˛‘·Tqï kÕ\qï≈£î
#˚ùd~ ˝Òø£ yêfi¯¢ neTà<ä>∑Zs¡ ô|<ä›
ø=&ÉT≈£îì e~˝Òdæ, uÛ≤s¡´, ∫qïø=&ÉT≈£î
‘√ e\dü yÓ[¢b˛j·÷&ÉT. ø=Hêïfi¯¢≈£î Ç+
{Ï <ä>∑Zs¡ kÕ\qï neTà #·ìb˛sTTHê
sê˝Ò<äT. ndü\T kÕ\qï ã‹≈£îHêï&√,
˝Ò&√! ‘Ó*j·T<äT. bÕ|ü+ kÕ\qï ô|<ä›ø=
&ÉT≈£î s√p yêfi¯¢ neTà, Hêqï ø√dü+
}s√¢ m<äTs¡T#·÷dü÷ÔH˚ ñHêï&ÉT. á $
<Ûä+>± ˇø£ ≈£î≥T+u≤ìï ªø£s¡Te⁄µ m˝≤
ø±≥Ty˚dæ+<√ á ø£<∏ä˝À ‘Ó\TdüTÔ+~.
{° düTπswtu≤ãT sêdæq ªdüT–Zµ
nH˚ ø£<∏ä˝À ¬s’‘·T\T esê¸\T ˝Òø£ |ü+
≥\T dü]>± |ü+&Éø£ y˚πs ÁbÕ+‘ê\≈£î
e\düyÓ[¢ Jeq+ kÕ–+#·&É+ ø£ì|
ædüTÔ+~. düT–Z nH˚ ø£<∏ä˝À Vü≤qTeT+
‘·T~ ø£s¡÷ï\T õ˝≤¢ Ä\÷s¡T, Ĭsø£
sê\ yÓT≥ºuÛÑ÷$T, yêq |ü&ç‘˚ >±ì
|ü+≥\T |ü+&Éì dæú‹. Á|ü‹ j˚T&Ü~
esê¸ø±\+ |ü+≥\T |üP]Ôø±>±H˚
&çôd+ãs¡T HÓ\ ÁbÕs¡+uÛÑ+ø±>±H˚ bı≥º
#˚‘·|ü≥Tºø=ì |üqT\T yÓ‘·T≈£î+≥÷
uÛÑ÷eTT\≈£î j·T»e÷qT˝…’q ¬s’‘·T\T
≈£L*yêfi¯ó¢>± e÷] düT–ZøÏ yÓfi¯¢&ÉeTH˚~
ø£s¡÷ï\T õ˝≤¢ ÁbÕ+‘·+˝À düs¡« kÕ<Ûë
s¡DyÓTÆq $wüj·T+. n˝≤π> Vü≤qTeT+
‘·T ≈£L&Ü ‘·q ‘·*¢øÏ ñã“dü+ m≈£îÿ
yÓ’q+<äT≈£î ‘·*¢ì Ç<ä›] |æ\¢\qT Ç+{Ï
<ä>∑Zπs e~˝Òdæ uÛ≤s¡´ s¡+>∑eTà, ≈£L‘·T
s¡T es¡\øÏåà‘√ düT–ZøÏ yÓfi≤¢&ÉT. düT–ZøÏ
yÓ[¢q #√≥ ˇø£ ∫qï πs≈£î\ ôw&ÉT¶˝À
Jeq+ kÕ–dü÷Ô, s√E≈£î ¬s+&ÉTe+<ä\
≈£L*. eTT>∑TZ]øÏ ø£*|æ Äs¡Te+<ä\
≈£L©‘√ ¬s+&ÉT HÓ\\T ø£wüº|ü&ç‘˚ z eTT
|üŒsTTy˚\T <ëø± ≈£L&Ü u…≥Tºø√e#·TÃ.
‘·s¡Tyê‘· Hê\T>∑T HÓ\\ bÕ≥T @
Çã“+~ ˝Ò≈£î+&Ü }s√¢ã‹πøj·Te#·TÃ
nqT≈£îì düT–ZøÏ yÓ[¢b˛j·÷&ÉT. ø=ìï
s√E\ ‘·s¡Tyê‘· uÛ≤s¡´ s¡+>∑eTà Ç+{Ï
<ä>∑Zs¡ ñã“dü+‘√ n‘·Ô, |æ\¢\ n\¢]øÏ
m˝≤ ñ+<√ e÷yê! m+<äTø√ Hê≈£î
|æ\¢*ï #·÷&Ü\ì ‘=+<äs¡ ‘=+<äs¡>±
ñ+~. nqï|ü⁄Œ&ÉT Vü≤qTeT+‘·T. n<˚+
<˚s¡+^! n˝≤ n+fÒ m˝≤! Ç+ø√ ¬s+
&ÉTyêsê˝À¢ Çø£ÿ&É |üqT\T nsTTb˛‘ê
sTT. dü]>±Z eTdü÷] <˚es¡ yÓTT<ä\j˚T´
düeTj·÷ìøÏ yÓfi≤›+. nì dü]›#ÓãT‘·÷
u≤<Ûä|ü&ܶ&ÉT. Vü≤qTeT+‘·T Ç+{Ï <ä>∑Zs¡
‘·*¢øÏ s√E s√EøÏ ñã“dü+ m≈£îÿee⁄
‘√+~. eTTdü˝≤yÓT u≤<ÛäqT #·÷dæq
yês¡T ˙ ø=&ÉTøÏÿ bò˛Hé #˚kÕÔeT÷˝ÒeTà!
e∫à ìqTï &Üø£ºsY <ä>∑Zs¡≈£î rdüT¬øfi≤Ô&ÉT
nqï|ü⁄Œ&ÉT ÄyÓT Hê<˚eTT+~˝Ò ø±{ÏøÏ
ø±\T #ê|ü⁄≈£îHêïqT á ñã“dü+ Hê≈£î
b˛j˚T˝≤˝Ò<äT qqTï rdüT≈£îb˛j˚T~˝≤
ñ+~ n+≥÷ Äj·Tdü|ü&ÉT‘·÷, Ç+ø±
ã‹øÏ @+ #˚j·÷\e÷à! yê&ÉTdüqï>±
ñqï|ü⁄Œ&˚ yêfi¯¢ HêsTTq ø±\+ ùddæbÕ
j·T yê&˚ø±j·Tø£wüº+ #˚dæ Ç<ä›] nø£ÿ\
ô|+&ç¢+&ÉT¢ #˚XÊ. bÕ|ü+ ‘·q dü<äTe⁄
|üø£ÿqu…{Ϻ dü+kÕs¡ ãs¡Te⁄qT ‘·\¬ø‘·TÔ
≈£îHêï&ÉT. Ç+ø± Hês√>∑+ n+≥÷
yê&çì mø£ÿ&É u≤<Ûä ô|{≤º˝≤! @<√ uÛÑ>∑
e+‘·T&ÉT dü\¢>± #·÷dæq+‘·ø±\+, Hê
≈£î q÷ø£\T #Ó*¢q+‘·ø±\+ ñ+{≤qT
nH˚~. ø=&ÉT≈£î, ø√&É\T sêÁ‹øÏ ãj·T
\T<˚] }]øÏ edüTÔHêïs¡qï düeTj·T+
˝À eTTdü*‘·*¢ #·ìb˛sTT+~. ñ<ä
j·T+ kÕe÷q¢‘√ düVü‰~–q Vü≤qTeT+
‘·T ‘·q Ç+{Ï eTT+<äT »q+ >∑T+|ü⁄>±
ñ+&É≥+ >∑eTì+∫, @eTsTT´+<äu≤“
nqT≈£î+≥÷e#êÃ&ÉT. Ç+{Ï eTT+<äT
ìØ®e+>± |ü&çe⁄qï ‘·*¢ì #·÷&É>±H˚
H√≥e÷≥sê˝Ò<äT. Vü≤qTeT+‘·T eT
qdü+‘ê ø£ø±$ø£\+ nsTT´+~. eTs¡
D+ nìyês¡´+, nsTT‘˚ nsTTqyê]øÏ
<ä÷s¡+>± Ç˝≤ yÓfi¯¢&É+ u≤<Ûëø£s¡+.
düT–Z ‘·eT ã‘·T≈£î*ï ãT–Z #˚dæ+~.
eTeT‘·, nqTsê>±\T e~* ã‘·ø£&É+
ø√dü+ <˚XÊ\T |ü≥Tº≈£î yÓfi¯¢e\dæq
<äTdæú‹ eTq≈£î á ø£<∏ä˝À ø£ì|ædüTÔ+~.
¬s’‘·T\ Ä‘·àVü≤‘·´ ø£<∏ä\T
πømHémdt sêE>±s¡T sêdæq
ªXÊ|üÁ>∑düTÔ\Tµ nH˚ ø£<∏ä˝À \ø£åàj·T´ n
H˚ ¬s’‘·T n|ü⁄Œ\T #˚dæ |ü+≥\T y˚dæ,
|ü+≥\T |ü+&Éø£, n|ü⁄Œ\T ø£≥º˝Òø£ \
ø£åàj·T´, ‘·q ø=&ÉT≈£î Hê>∑qï Ä‘·àVü≤
‘·´\T #˚düT≈£îì #·ìb˛‘ês¡T.
\ø£åàj·T´ |ü⁄s¡T>∑TeT+<äT‘ê–
Ä‘·àVü≤‘·´ #˚düT≈£îHêï&ÉT. n|ü⁄Œ\T,
esê¸\T ˝Òø£ ø£s¡Te⁄\T, Ç+{Ïì+&Ü
|æ\¢\T, >∑+ô|&ÉT ≈£î≥T+ã+ ‹q&ÜìøÏ
‹+&çø£s¡TyÓ’b˛sTT #˚ùd~ @MT˝Òø£ #êy˚
X¯s¡D´+ nqTø√ì bı\+˝Àì |ü⁄s¡T>∑T
\qT #·+|ü&ÜìøÏ ‘Ó∫Ãq |ü⁄s¡T>∑T\
eT+<äTøÏ ‘êH˚ |ü⁄s¡T¬>’ #·ìb˛j·÷&ÉT.
\ø£åàj·T´ #·ìb˛‘˚ n|ü⁄Œ r]b˛sTT+
<äqT≈£îHêï&√ @yÓ÷! Ä n|ü⁄Œ mø£ÿ&çøÏ
b˛‘·T+~. ÄdüTÔ\T yês¡dü‘·«+>± e∫Ã
q≥Tº n|ü⁄Œ≈£L&Ü ‘·q≈£î≥T+ã+˝À ñ
qï ø=&ÉT≈£î\øÏ ñ]‘ê&ÉT˝≤>± _>∑TdüT
≈£î+≥T+<äì ‘Ó©<äT bÕ|ü+! ‘Ó\TdüT+
fÒ #·ìb˛j˚T yê&ÉTø±<˚yÓ÷! ‘Ó*dæHê
#˚ùd~ ˝Òø£ #·ìb˛j˚Tyê&˚yÓ÷! n≥T
ô|<ä› ¬s&√¶fi¯¢ <ä>∑Zs¡ n|ü⁄Œ Ç≥T
u≤´+≈£î˝À¢ n|ü⁄Œ ø£&É‘êyê, dükÕÔyê
nqï e÷≥\T ˝ø£åàj·T´qT u≤~Û+
#êsTT. m˝≤>√ ø£fÒº X¯øÏÔ ˝Ò<äT, kÕy˚
ñ‘·ÔeTyÓTÆq |üì nì \ø£åàj·T´ kÕe⁄ì
m+#·T≈£îì Ä‘·àVü≤‘·´ #˚düT≈£îHêï&ÉT.
\ø£åàj·T´ ø=&ÉT≈£î Hê>∑qï n|ü⁄Œ\T
@$<Ûä+>± ø£{≤º*sê <˚e⁄&Ü! n+≥T
ªª>∑+ô|&ÉT dü+kÕs¡+, |ü⁄f…º&ÉT u≤ø°\T
ùddæ m*¢b˛‘˚, ãs¡Te⁄, u≤~‘· r]b˛
sTT+<äqT≈£îHêï&Ü! |ü⁄s¡T>∑T eT+<äT
‘ê– kÕe&É+ ô|<ä› |òüTq ø±s¡´eTqT
≈£îHêï&Ü! d”...d”... ‘·+Á&çô|’ nø£ÿdü+‘ê
yÓfi¯¢>∑ø±ÿ&ÉT. Hê>∑qï n|ü⁄Œ r#˚Ã+<äT≈£î
u≤´+≈£î\T #·T≥÷º ¬s+&ÉT HÓ\\T ‹]
–Hê |òü*‘·+ ˝Òø£b˛sTT+~. Ms¡Hê–¬s&ç¶
<=+>∑ Hêø=&Éø±! n|ü⁄Œ ø£&É‘êyê, MT
Hêqï˝≤π> #·kÕÔyê nì ø£≥Te⁄>±
‹≥º&É+‘√ ÁbÕD+ q*–b˛sTT+~..
ø±ì @MT #˚j·T˝Òì ìkÕ‡Vü‰j·T‘·,
m˝≤ n|ü⁄Œ rsêÃ˝À ‘Ó*j·Tì dæú‹. Çø£
#˚ùd<˚MT ˝Òø£ ∫e]øÏ ‘·+Á&ç u≤fÒ
Hê>∑qï ≈£L&Ü |ü{≤º&ÉT. á e´ekÕj·T+
¬s’‘·T\≈£î XÊ|ü+>± e÷]b˛sTT ˇπø
Ç+{À¢ ¬s+&ÉT ÁbÕD≤\qT ã*ø=qï
$wüj·T+ á ø£<∏ä˝À ø£ì|ædüTÔ+~.
πø;mdt ≈£îe÷sY sêdæq ªôd’ø£
‘·•\Œ+µ nH˚ ø£<∏ä˝À 5 mø£sê\ bı\+
ñqï Hêsêj·TD nH˚ ¬s’‘·T n|ü⁄Œ\T
ø£≥º˝Òø£ |ü+≥ dü]>± sêø£ ∫e]øÏ ‘·qT
#·ìb˛‘˚ Á|üuÛÑT‘·«+ Ç#Óà \ø£å‘√ n|ü⁄Œ
\T rs¡T‘êj·Tì #êe&ÜìøÏ dæ<ä∆|ü&ɶ
ˇø£ ¬s’‘·T ø£<∏ä.
Hêsêj·TD ‘·q bı\+˝À uÀ
s¡Ty˚sTT+#˚+<äT≈£î sêeTj·T´ #Ó{Ϻ‘√
s¡÷.50 y˚\T n|ü⁄Œ rdüT≈£îì uÀs¡T
y˚sTTùdÔ Ä uÀs¡T˝À #·Tø£ÿ˙s¡T |ü&Éø£bÕ
j·T, yêq\qT qeTTàø=ì ô|düs¡, u…+&É
|ü+≥ y˚düT≈£î+fÒ yê{ÏøÏ |ü⁄s¡T>∑Tø±≥T
m≈£îÿyÓ’+~. Ä |ü⁄s¡T>∑T\qT #·+ù|+<äT
≈£î, ô|’s¡T u≤>± ô|]π>+<äT≈£î, ø±|ü⁄
u≤>± ø±j·T{≤ìøÏ, kÕsTTãT<ä>∑Zs¡ ms¡T
e⁄\T, eT+<äT\T n|ü⁄ŒMT<ä rdüTø=∫Ã
bı˝≤\≈£î y˚ùdÔ n+<äT˝À |ü⁄s¡T>∑T\T
#êe˝Ò<äT, yÓTTø£ÿ\≈£î ø±|ü⁄ ‘·≈£îÿe>±
H˚ e∫Ã+~. Ç$≈£L&Ü qøÏ© $‘·ÔHê\T,
qøÏ© eTT+<äT˝Ò nsTTq≥Tº+~.
|ü⁄s¡T>∑T\T ‹ì $T–*q ô|düs¡qT >√ùd
düeTj·÷ìøÏ ô|<ä› yêq\T |ü≥Tºø√ì
n+‘ê HêX¯qyÓTÆb˛sTTHê~. XË≥¢ MT
<äT+&˚ ô|düs¡ >±j·T˝À¢ì Ç‘·ÔHê\T
yÓTT\¬ø‘·Ô&É+ yÓTT<ä\Tu…&ÜïsTT. ñqï
≥Te+{Ï u…+&ÉqT >√sTT+∫ e∫Ãq
s¡÷.4 y˚\qT @$T #˚j·÷˝À ‘Ó*j·Tø£
ˇø£ n|ü⁄Œ ≈£L&Ü rs¡ø£bÕj·TH˚ nì
u≤<Ûä|ü&ÉT‘·÷ ãTe«ì ‘·\e#êÃ&ÉT.
n|ü⁄Œ Ç∫Ãq sêeTj·T´ #Ó{Ϻ >∑jYTeTì
ns¡Tdü÷Ô Hêsêj·TD Ç+{Ï MT<äøÏ e∫Ã
HêHê e÷≥\T nì ñqï 4 y˚\ s¡÷
bÕj·T\qT ≈£L&Ü rdüT≈£îìb˛j˚T, Hê
sêj·TD @MT #˚j·T˝Òì dæú‹ ñ+&ç
b˛j·÷&ÉT. ø±˝ÒJøÏ b˛j˚T ‘·q ∫qï
≈£L‘·Ts¡T ªl<˚$ìµ kÕsTTãT ø=&ÉT≈£î
ãdüT‡˝À n\¢] #˚j·TuÀ‘˚ ÄyÓT ‹s¡>∑
ã&ç q+<äT≈£î ˙#·+>± e÷{≤¢&çq $wü
j·T+ ≈£L‘·Ts¡T #Ó|üŒ>±H˚ ø£+&É¢˝À qT+
∫ ˙s¡T>±] X¯... @$Tã‘·TøÏ~? ˇø£|ü⁄Œ
&ÉT nsTT<Óø£sê\ bı\eTT+<ä+fÒ >∑T+
&Ó\ MT<ä X‚‘·T˝ÒdüTø=ì ã‹πø{À\T¢.
sêÁHêqT ¬s’‘·T ã‘·T≈£î ªù|s¡T>=|üŒePs¡T
~㓵 nqï kÕyÓT‘· ì»yÓTÆ‘ê+&Ü~.
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018 |31|
¬s’‘·T≈£î n|ü⁄ŒCÒ#˚ÃuÛÑj·T+, XËj·T´ø£b˛‘˚
uÛÑ j·T+, sTT‘·Ôqy˚T#˚ÃuÛÑj·T+, mj·T´
ø£b˛‘˚ uÛÑj·T+, yêHê#˚ÃuÛÑj·T+, sêø£b˛
‘˚ uÛÑj·T+, |ü+≥|ü+&ç‘˚ uÛÑj·T+, |ü+
&Éø£b˛‘˚ uÛÑj·T+, eT˝≤¢sTT|ü⁄Œ&ç<√ø£
ø=‘·Ô uÛÑj·T+!! s√p dü#˚à 㑷T≈£î ˇø£ÿ
¬s’‘·T<˚H˚yÓ÷!! á u≤<Ûä*ï Hêsêj·TD≈£î
sêÁ‹ ìÁ<ä|ü≥ºìj·T≥+ ˝Ò<äT. ôd’ø£‘·•
\Œ+ ˝≤π> ¬s’‘·T ã‘·T≈£î\T ≈£L&Ü
eT÷Hêïfi¯¢ ã‘·T≈£î˝Ò nqTø√ì bı\+øÏ
‘Ó∫Ãq eT+<äT &Éu≤“\qT rdüT≈£îì
bı+\ yÓ’|ü⁄ q&ÉTdü÷Ô H˚qT #·ìb˛‘˚
Á|üuÛÑT‘·«+ Ç#˚à &ÉãT“‘√HÓ’Hê n|ü⁄Œ\T
rs¡T‘ê j·Tì ∫e]øÏ #êe⁄H˚ m+#·T
≈£îì á˝Àø£+ qT+∫ yÓ[¢b˛j·÷&ÉT.
eTT–+|ü⁄ : ô|’q ‘Ó*|æq ø£<∏ä\˝À ¬s’‘·T
≈£î e´ekÕj·T+ s√E s√E≈£L uÛ≤s¡+>±
e÷s¡T‘·Tqï <äTdæú‹ ø£ì|ædüTÔ+~. ¬s’‘·T
\T ã‘·ø£&É+ ø√dü+ e\dü\T yÓfi¯¢&É+,
Á|üuÛÑT‘ê«\ ìs¡¢ø£å´+, ø£©Ô$‘·ÔHê\T, ø£©Ô
|ü⁄s¡T>∑T\ eT+<äT\T, ø£©Ô ms¡Te⁄\T,
<äfi≤s¡T\ <ä>∑ n|ü⁄Œ\T u≤<Ûä, esê¸\T
sêø£b˛e&É+, es¡<äsêe≥+ ˝≤+{Ïeìï
¬s’‘·T J$‘ê\‘√ #Ó\>±≥+ Ä&ÉT‘·T+
fÒ, ¬s’‘·T e÷Á‘·+ #˚ùd~˝Òø£ n|ü⁄Œ\T
rs¡ø£ Ä‘·àVü≤‘·´\T #˚düTø√e&É+ eTq
≈£î ø£ì|ækÕÔsTT. eT{Ϻ eTqTwüß\T eT
{Ϻ˝À ø£*dæb˛‘·THêïs¡T. &ÉãT“ n+<ä]˙
q&ç|æ+#˚ kÕ<Ûä´eTsTT´+~. Äs¡T>±\+
ÁX¯$T+∫Hê nsTT<äT y˚fi¯ó¢ H√{À¢øÏ
yÓfi¯¢@ì |ü]dæú‹ ø£<∏ä\˝ÀH˚ ø±ø£ eTq
ÁbÕ+‘ê\˝À ≈£L&Ü ø£+{ÏøÏ ø£ì|ædüTÔ+
{≤sTT. M≥ìï+{Ïø° ø±s¡D+ á düe÷
»+, düe÷»+˝À J$+#˚ eTqTwüß\T,
Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ ¬s’‘·T ø£&ÉT|ü⁄qT ø={Ϻ
ã‘·T≈£îHêïπs‘·|üŒ, yê]øÏ ø=+‘· kÕj·T+
#˚<ë›eTqï Ä˝À#·q @ ˇø£ÿ]ø° ˝Ò<äT.
Ç˝≤π> #˚ùdÔ sêuÀj˚T ø±˝≤ìøÏ e´ekÕ
j·T+ #˚j·÷\+fÒ uÛÑj·T|ü&˚ |ü]dæú‹
edüTÔ+~. Bìì á düe÷»+, düe÷
»+˝À ñqï Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ >∑eTì+∫
¬s’‘·T\≈£î n+&É>± ì\ã&ç yê]
J$‘ê\˝À yÓ\T>∑T\qT ì+bÕ*. ¬s’‘˚
sêE, ¬s’‘˚ <˚XÊìøÏ yÓHÓïeTTø£ nqï
|ü<ë\qT ì»+ #˚j·÷*.
 kÕVæ≤‘·´ ùde˝À ‘Ó\T>∑T yÓuŸôd’≥T¢
&܈ˆ ã÷dæ. yÓ+ø£≥kÕ«$T,
XÊU≤~Û|ü‹, ‘Ó\T>∑T $uÛ≤>∑eTT,
ô|<äq+~bÕ&ÉT ÄsYºÙ   ôd’Hé‡ ø£fi≤XÊ\,
ô|<äq+~bÕ&ÉT, >∑T+≥÷s¡T 522 235,
n+‘·sê®\ Á|üuÛ≤e+ $T>∑‘ê
nìï s¡+>±\ô|’ e÷~πs ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤
‘·´ s¡+>∑+ô|’ ≈£L&Ü ã\yÓTÆq eTTÁ<äqT
y˚dæ+~. Ç~ es¡≈£î n+‘·sê®\+
$ìjÓ÷–+#ê\+fÒ Ç+^¢wt uÛ≤ùw >∑‹.
Ç|ü&ÉT Ä |ü]dæú‹øÏ _Ûqï+>± ‘Ó \T
>∑T‘√ bÕ≥T>± Ç‘·s¡ uÛ≤s¡rj·T uÛ≤
wü\˝À n+‘·sê®\ $ìjÓ÷>∑+ ô|]–+
~.
ø£+|üP´≥sY˝À ‘Ó\T>∑T Á|üy˚
•+∫q #ê˝≤ dü+e‘·‡sê\øÏ ‘Ó\T>∑T
kÕVæ≤‘ê´ìøÏ kÕ∆q+ @s¡Œ&ç, n+‘·sê®\
$|ü¢e+ eT÷\+>± düe÷#ês¡ Á|ükÕs¡+
˝À nìï |ü]$T‘·T\qT <ë≥T≈£î+≥÷,
ø=+<ä]πø |ü]$T‘·yÓTÆj·TTqï ‘Ó\T>∑T
kÕVæ≤‘·´+ n+<ä]ø°, nìï y˚fi¯˝≤
n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ e∫Ã+~.
ªHÓ{Ÿµ |üsƒ¡q+ : n+‘·sê®\+ eT÷˝+>±
‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘·´ bÕsƒ¡≈£î\ dü+K´
≈£L&Ü u≤>± ô|]–+~. n+‘·sê®\+
|ü⁄düÔø£ |üsƒ¡q+ #˚ùdyê]ì HÓ{Ÿ |üsƒ¡q+
#˚ùd˝≤ m~–+~. n+‘·sê®\+˝À kÕVæ≤
‘·´ s¡#·q #˚j·TT≥≈£î ô|<ä› ô|<ä› ø£e⁄˝Ò
ø±qø£ÿs¡˝Ò<äT. kÕe÷õø±+XÊ\qT kÕ
Væ≤‘·´ $\Te\‘√, ‘·eT<ÛÓ’q ø√ D+˝À
n+‘·sê®\+˝À Ä$wüÿ]+#·>∑\ |ü]C≤„
q+ ñ+fÒ #ê\T. n+‘·T˝Òì n+‘·
sê®\ |ü⁄≥\ô|’ Á|ü|ü+#·+˝Àì mø£ÿ&ç
qT+&Ó’Hê, m+‘·{Ï kÕVæ≤‘ê´HÓ’Hê m+‘√
$düÔè‘·+>±, bÕsƒ¡≈£î\+<ä]ø° m+‘√ #·
eø£>± n+~+#˚ e÷<Ûä´eT+ ‘Ó\T>∑T kÕ
Væ≤r |üs¡T\≈£î <äøÏÿq n<äT“¤‘· ne
ø±X¯+.
Ç~ es¡≈£î ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘·´+
#·<äTe⁄ø√yê\+fÒ πøe\+ |ü⁄düÔø±\
ô|’H˚ Ä<Ûës¡|ü&Éedæ ñ+&˚~. Ç~ Ks¡TÃ
‘√ ≈£L&ÉT≈£îqï~. n+<ä]ø° kÕ<Ûä´eT
j˚T´~ ø±<äT. Á|ü|ü+#·+ q\TeT÷\˝≤
|32| sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018
dæús¡|ü&çq ‘Ó\T>∑T yê]øÏ eTØ ø£wüº+>±
ñ+&˚~. ø±ì H˚&ÉT n+‘·sê®\+ |ü⁄D´
e÷ nì H˚{Ï ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘·´+
πøe\+ nø£åsê\πø |ü]$T‘·+ ø±≈£î+&Ü
∫Á‘ê\‘√, ø£H˚$ (Videos), $H˚$
(Audios) yÓTT<ä˝…’q düy˚Tàfi¯q+‘√
≈£L&ç, u≤¢>∑T\T(Blogs), yÓuŸôd≥T¢
(Websites), $ø°|”&ç j·÷(Wikipedia),
esY¶Áô|düT‡\T (Wordpress),\‘√
bÕ≥T>± j·T÷≥÷´ãT(youtube),
ù|òdtãTø˘(Facebook) e+{Ï Ç‘·s¡
kÕe÷õø£ n+‘·sê®\ e÷<Ûä´e÷\
<ë«sê ≈£L&Ü bÕsƒ¡≈£î\≈£î #˚s¡TyÓ’q~.
‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘·´ yÓuŸôd’≥T¢
yÓTT<ä{À¢ yÓuŸôd’{Ÿ\qT
yê´bÕsêedüsê\πø $ìjÓ÷–+#˚yês¡T.
Ä ‘·sê«‘· n+‘·sê®\+˝À ‘Ó\T>∑T
yê&Éø£+ yÓTT<ä˝…’q ‘·sê«‘· ø=+<äs¡T
yÓuŸôd’{Ÿ j·÷»e÷qT\T ‘·eT
yÓuŸôd’{Ÿ\˝À Ç‘·s¡ u≤wü\˝≤π>
‘Ó\T>∑T u≤cÕ kÕVæ≤‘ê´ìï n+~+
#·&É+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. ø=+<äs¡T HÓ{Ï»
q¢\ì Äø£≥Tº≈£îH˚+<äT≈£î b˛{° |ü&ÉT
‘·T+fÒ ø=+<äs¡T kÕVæ≤r Á|æj·TT\T
Á|ü»\+<ä]ø° kÕVæ≤‘·´+ #˚s¡Te ø±
yê\H˚ n_Û˝≤wü‘√ yÓuŸôd’{Ÿ\˝À
‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘ê´ìï eTq eTT+
<äT+#·T‘·THêïs¡T. n˝≤+{Ï yÓ’uŸôd’{Ÿ‡\
˝À ø=ìï+{Ïì >∑÷]à #·]Ã<ë›+.
&çõ≥˝Ÿ Á>∑+<∏ë\j·÷\T : Ç~ es¡≈£î
|ü⁄düÔø±\qT #·<äyê \+fÒ ø√H˚ Ä]∆ø£
k˛úeT‘·˝Òø£, Ä]∆ø£ k˛úeT‘· ñHêï
‘·–qìï Á|ü#·Ts¡D\T <=s¡ø£ø£
Á>∑+<Ûë\j·÷\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç yê] |ü⁄düÔø£
|üsƒ¡q <ëVü‰ìï rs¡TÃ≈£îH˚ yês¡T. |ü⁄düÔø£
Á|æj·TT\T Ä neT÷\´yÓTÆq |ü⁄düÔø±\
ø√dü+ m+‘· <ä÷s¡yÓTÆHê, e´j·T Á|üj·÷
dü\T ≈£L]à yÓ[fl #·<äTe⁄≈£îH˚yês¡T.
ø±ì H˚&ÉT Ä |ü]dæú‹˝À e÷s¡TŒ e∫Ã+
~. Á|ü|ü+Nø£s¡D |ü⁄D´e÷ì n+‘·sê®
\+ n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ e#êÃø£ Á|ü|ü+#·+
˝Àì n‹ô|<ä› Á>∑+<∏ë\j·÷\qT ≈£L&Ü
Ç+{À¢H˚ #·÷&É>∑\T>∑T‘·THêï+. Ç#·Ã≥
‘Ó*|æq 1) www.achive.org
2) telugubookslibreray_zap-
mepa.co.in
3) telugubook.blogspot.in
4) nationallibrary.gov.in
yÓTT<ä˝…’q &çõ≥˝Ÿ Á>∑+<Ûë\j·÷\
(yÓuŸôd’{Ÿ‡) <ë«sê πøe\+ |ü⁄düÔø±\qT
#·<äTe⁄ø√e&Éy˚T ø±≈£î+&Ü ñ∫‘·+
>± PDF, TIFF, ZIP File e+{Ï $$<Ûä
s¡ø±\ Format\˝À ≈£L&Ü &ÍHé˝À&é
#˚düTø√e#·TÃ.
$ø°|”&çj·÷ ‘Ó\T>∑T (http://te.wikipe
dia.org ) :mHéôd’ø√¢|”&çj·÷ e+{Ï
$C≤„q düs¡«kÕ«\T ‘Ó\T>∑T˝À ˝Òe⁄.
ø±ì $ø°|”&çj·÷ì mHéôd’ø√¢|”&çj·÷qT
nqTø£]dü÷Ô HÓ\ø=˝≤Œs¡T. Ç<=ø£
ùd«#êä $C≤„q düs¡«dü«+. Bìì nìï yÓ
uŸôd’{Ÿ\ e÷~] ø±≈£î+&Ü ˇø£ $q÷ï‘·
yêVæ≤ì>± r]Ã~<ë›s¡T. 2001˝À
õMTy˚˝Ÿ‡ nH˚ nyÓT]ø£Hé Bìï n+‘·
sê®\+˝À kÕú|æ+#ê&ÉT. n~ Ç|ü&ÉT Á|ü
|ü+#·+˝À nH˚ø£ uÛ≤wü˝À¢ Ä$s¡“¤$+
∫+~. $ø°|æ&ûj·÷ n+fÒ me¬s’Hê
~<äT›u≤≥T #˚j·T>∑\ mHéôd’ø√¢|”&çj·÷
nì ns¡∆+. Ç+<äT˝À me¬s’Hê, @
$wüj·T+ >∑T]+#Ó’Hê sêj·Te#·TÃ. n˝≤
sêdæq yê´kÕ\qT me¬s’Hê ñ∫‘·+>±
#·<äTe⁄ø√e#·TÃ. &ÍHé˝À&é #˚düTø√e#·TÃ.
yê{Ïì Á|æ+{Ÿ rdüTø=ì neTTàø√q÷ e
#·TÃ. nsTT‘˚ Ä ùdø£s¡D $ø°|”&çj·÷
qT+&ç »]–q≥T¢ sêj·÷\H˚ wüs¡‘·T
ø£\<äT.
$ø±dü<ÛëÁ‹ ( http://vikasadhatri.org ) :
n+‘·sê®\+˝À ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤
‘ê´ìï #·<äTe&É+‘√ bÕ≥T e `ãTø˘‡qT
ñ∫‘·+>± &ÍHé˝À&˚ #˚düT≈£îH˚ dü<äT
bÕj·÷ìï ø£*Œ+∫q~ $ø±dü<ÛëÁ‹.
ø£<∏ä\T, Ç‹Vü‰kÕ\T, #·]Á‘·\T, qe\
\T, Hê≥ø±\T Ç˝≤ nH˚ø£ s¡ø±˝…’q
|ü⁄düÔø±*ï ˇπø øÏ¢ø˘‘√ ñ∫‘·+>± &ÍHé
˝À&é #˚düT≈£îH˚ dü<äT bÕj·÷ìï ø£*Œ+
#ês¡T. Çy˚ø±≈£î+&Ü dæìe÷\T, bÕ≥
\T, sê»ø°j·÷\T, |æ\¢\ ù|s¡T¢ `
ô|+|üø£+, πøØsY bÕ¢ì+>¥ e+{Ï $esê
\‘√ ≈£L&çq düe÷#êsêìï ≈£L&Ü n+
~düTÔqï~. Ç+ø± Ms¡T e` |üÁ‹ø£ ≈£L&Ü
ìs¡«Væ≤düTÔHêïs¡T. ø±Á≥>∑&ɶ ns¡TD á
|üÁ‹ø£≈£î dü+bÕ<ä≈£îsê\T.
|ü⁄düÔø£+.HÓ{Ÿ ( http://pustakam.net ) :
‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘·´+ bÕsƒ¡≈£î\
n_Ûs¡T∫øÏ ‘·>∑Z≥T¢>± nH˚ø£ Á|üÁøÏj·T˝À¢
mH√ï y˚\ |ü⁄düÔø±\ s¡÷|ü+˝À n+<äT
u≤≥T˝À ñ+~. ø±ì yê≥ìï+{Ï˙
#·<äyê\+fÒ H˚{Ï ñs¡T≈£î\ |üs¡T>∑T\
J$‘·+˝À düeTj·T+ dü]b˛<äT. n˝≤
mH√ï y˚\ |ü⁄düÔø±˝À¢ ‘êeTT #·~$q
eT+∫ |ü⁄düÔø£+ >∑÷]à Ǒ·s¡T\≈£î
‘Ó*j·TCÒj·T&É+ eTT˝≤q yê]øÏ @
|ü⁄düÔø£+ eT+∫<√, @ |ü⁄düÔø±\T ‘·|üŒø£
#·<äyê˝À dü\Vü‰‘√ ≈£L&çq n_ÛÁbÕj·÷
*ï |ü⁄düÔø£ Á|æj·TT\˝À |ü+#·Tø√e&É+
ø√dü+ 2009 ˝À |ü⁄düÔø£+.HÓ{Ÿ (http://
pustakam.net) Ä$s¡“¤$+ ∫+~.
n+<äs¡÷ ‘·|üŒø£ #·<äyê*‡q
n‘·T´‘·ÔeT |ü⁄düÔø±\T>± uÛ≤$+∫q
bÕsƒ¡≈£î\T Ä |ü⁄düÔø±\ C≤_‘êqT eT
s=ø£ bÕsƒ¡≈£î\‘√ |ü+#·Tø√e&É+ ø√dü+
ñ|üjÓ÷>∑ø£s¡yÓTÆq ª‘Ó\T>∑T˝À n‘·T´‘·Ô
eT |ü⁄düÔø±\Tµ nH˚ o]¸ø£‘√ Ø&ç+>¥
*dtºqT n+~+#·&É+ eTs√ Á|ü‘˚´ø£‘·.
ì|òüT+≥Te⁄\T: Ç~es¡ø£{Ï˝≤ ˇø£
|ü<ëìøÏ ns¡∆+ ø±yê\+fÒ ñqï ì|òüT+
≥Te⁄\ ìï+{Ï˙ XÀ~Û+#·qedüs¡+
˝Ò≈£î+&Ü @ |ü<ëìøÏ ns¡∆+ ø±yê˝À
n+‘·sê®\+˝À n|üŒ{Ïø£|ü&˚ yÓ‹øÏ
‘Ó\TdüT≈£îH˚ dü<äTbÕj·T+ Ç|ü&ÉT
n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ e∫Ã+~. πøe\+
‘Ó\T>∑T nsê∆˝Ò ø±≈£î+&Ü ‘Ó\T>∑T˝À
qT+&ç Ç‘·s¡ u≤wü\˝ÀøÏ ≈£L&Ü
nqTyê<ä+ #˚düTø=ì yÓ+≥H˚ ns¡∆+
#·÷ù| neø±X¯+ ≈£L&Ü ø£*–+~.
ø=ìï yÓuŸôd’≥T¢ ì|òüT+≥Te⁄\
qT ñ∫‘·+>± &ÍHé˝À&é #˚düT≈£îH˚
dü<äTbÕj·T+ ≈£L&Ü ø£*Z+#êsTT.
Bì e\q ofline (n+‘·sê®\
kÂø£s¡´+ ˝Òø£b˛e&ÛÉ+) ˝À ≈£L&Ü ì|òüT+
≥Te⁄˝À XÀ~Û+#˚ neø±X¯+ ñ+≥T+~. á yÓuŸôd’{Ÿ <ë«sê y˚<ë\T, |ü⁄sêD,
Ç#·Ã≥ ‘Ó*|æq 1) www.andhrabhara Á|üã+<Ûä, Ç‹Vü‰kÕ\T, ø±yê´\T,
thi.com/ dictionary X¯‘·ø±\T e+{Ï neT÷\´ $C≤„q
2) alphadictonary.com dü+|ü<äqT n+~düTÔHêïs¡T. πøe\+
3) sabdakosh.com/tel-eng-tel Ä<Ûë´‹àø£ Á>∑+<Ûë˝Ò ø±≈£î+&Ü u≤\\
4) www.telugudictionary.org kÕVæ≤‘·´+, ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î dü+ã+~+
e+{Ï yÓuŸôd’≥T¢ á kÂø£sê´ìï ∫q eTTÁ<äD≈£î H√#·Tø√ì eT]j·TT
n+~düTÔHêïsTT n+‘·]+∫b˛‘·Tqï Ç‘·s¡ Á>∑+<Ûë\qT
øÏì¬>.ø±yéT ( http://kinige.com ) : ≈£L&Ü n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ ‘Ó∫à ‘Ó\T>∑T
eTq˝À Á|ür ˇø£ÿ]øÏ yês¡T kÕVæ≤‘ê´ìøÏ ‘·eT<Ó’q ùdq #˚düTÔHêïs¡T.
ìedæ+#˚ Á|ü<˚X¯+˝À yês¡T ø√s¡T≈£îH˚ ø£Vü‰ìj·÷.ø±yéT (www.kahaniya.com)
|ü⁄düÔø±\T n+<äTu≤≥T˝À ñ+ : Ç~ bÕsƒ¡≈£î\qT, s¡#·sTT‘·\qT ø£
&Ée⁄. n≥Te+{Ï yê]øÏ #êyê øÏs¡DY *ù| y˚~ø£. uÛ≤cÕ ÁbÕ‹|ü~ø£q ñbÕ~Û
kÕú|æ+∫q n+‘·sê®\ e` |ü⁄düÔø±\ cÕ|ü⁄ neø±XÊ*ï ø£*Œ+∫, ÁbÕ+rj·T bÕsƒ¡≈£î
ˇø£ eT+∫ Á|ü‘ê´e÷ïj·T+. Ç+<äT˝À \ dü+K´qT ô|+#·&É+ Bì \ø£å´+.
e- |ü⁄düÔø±*ï HÓ\yê]>± n<Ó›≈£î ≈£L&Ü 2016 y˚T 21q www.kaha niya.com
rdüTø√e#·TÃ. Ms¡T øÏì¬> |üÁ‹ø£qT ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq~. ôV’≤<äsêu≤ B yêdæ
≈£L&Ü 2013˝À $&ÉT<ä\ #˚XÊs¡T. nsTTq |ü\¢yé ãp®] Bì e´ekÕú|ü
ø£<∏ä\T, |ü⁄düÔø£ düMTø£å\T, yê´kÕ\T ≈£î&ÉT. Ç+<äT˝À ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤ ‘·´+‘√
Ç+<äT˝À Á|ü#·T]+|üã&ÉT‘·THêïsTT. bÕ≥T $<ë´, $C≤„q, kÕ+πø‹ø£
f…ø˘ùd‘·T ( www.techsetu.com ) : düe÷#êsê\T, ø£¬s+{Ÿ mô|ò’sY‡,
ªªeTq≈£î eTq uÛÑ$wü´‘·Ôsê \≈£î dæìe÷\T Ç˝≤ nìï+{Ï düe÷#ês¡+
f…ø±ï\J yÓ’|ü⁄ q&ç#˚u≤≥˝À ˇø£ á yÓuŸôd’{Ÿ˝À \_ÛdüTÔqï~. M{Ïì
u≤dü≥ ë f…ø˘ùd‘·Tµµ nH˚ ìyê<äq+‘√ #ê˝≤ es¡≈£î ñ∫‘·+>± #·<äTe⁄ø√e
bÕsƒ¡≈£î\ eTT+<äT≈£î e∫Ã+~ á #·TÃ. ø£e⁄\T,s¡#·sTT‘·\T sêdæq |ü⁄düÔø±
yÓuŸôd’{Ÿ. ªªf…ø˘ùd‘·Tì ‘Ó\T>∑T yê]øÏ \qT ‘·eT øÏwüºyÓTÆq <Ûäs¡≈£î bÕsƒ¡≈£î\≈£î
dü+|üPs¡í kÕ+πø‹ø£ düVü‰j·T πø+Á<ä+˝≤ $Áø£sTT+#·Tø√ e#·TÃ. Ä |ü⁄düÔø±\qT
ª$ø°µ ˝≤ r]Ã~<ë›\qï ‘ê|üÁ‘·j·÷ìøÏ bÕ sƒ¡≈£î\≈£î #˚s¡y˚ùd u≤<Ûä´‘· ø£Vü‰ì
MT ‘√&ÉTø±yê*µµ n+≥÷ á ôd’{Ÿ j·÷~. ‘Ó\T>∑T˝À n‘·´~Ûø£ Á|üC≤<Ûäs¡D
e´ekÕú|òü≈£î&Ó’q >√bÕ\ø£èwüí ø√&É÷] qT+∫ ˇø£ yÓ÷kÕÔs¡T>± ù|s¡Tqï <ë<ë|ü⁄
ù|s=ÿHêïs¡T. Ä+>∑¢+˝À e÷Á‘·y˚T ñqï 800 eT+~ s¡#·sTT‘·\ìï Ç+<äT˝À
kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„q+ ‘Ó\T>∑T yês¡+<ä]ø° uÛ≤>±kÕ«eTT\T>± #˚XÊs¡T.
|üP]Ô kÕúsTT˝À n+~+#·&Éy˚T á Á|ü‘˚´ø£‘· : |ü⁄düÔø±\qT #·~y˚ z|æø£
www.techsetu.com jÓTTø£ÿ \ø£å´+. ˝Òìyê] ø√dü+ yÓuŸôd’{Ÿ˝À zyêsTTdt
Ç-ãTø˘‡.‹s¡TeT\.ÄsYZ ( http://ebooks. zesY option ì ≈£L&Ü @sêŒ≥T #˚XÊ
tirumala.org ) : Ç~ ‹s¡TeT\ ‹s¡T s¡T. á option H=øÏÿ‘˚ |ü⁄düÔø±ìï n<˚
|ü‹ <˚ekÕ∆q+ yê] Ç |ü_¢πøwüHé‡øÏ dü+ #·~$ $ì|ædüTÔ+~. n+<äT≈£î>±qT |ü⁄
ã+~+∫q yÓuŸôd’{Ÿ. Ç+<äT˝À ‹.‹.<˚ düÔø£ s¡#·sTT‘·‘√ bÕ≥T yêsTTdt zesY
yês¡T Á|ü#·T]+∫q e- |ü⁄düÔø± \qT ø£fi≤ø±s¡T\≈£î ø=+‘· s¡TdüT+ n+
‘Ó\T>∑T‘√ bÕ≥T>± <ë<ë|ü⁄ @&ÉT <äT‘·T+~.
uÛ≤wü˝À ñ∫‘·+>± n+~düTÔHêï s¡T. u≤\\ yÓuŸôd’≥T¢ : ñeTà&ç ≈£î≥T+u≤\T
http://ebooks. tirumala.org ˝ÀøÏ ‘·–Zb˛‘·Tqï H˚{Ï Jeq $<Ûëq+˝À
yÓ[fl ñ∫‘·+>± #·<äTe⁄ø√e&É+‘√ ô|<ä›\T ‘·eT |æ\¢\≈£î ˙‹ ø£<Ûä*ï #Óù|Œ
bÕ≥T>± ø±e\dæq#√ &ÍHé˝À&é r]ø£ ˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~. H˚{Ï ‘·s¡+
#˚düT≈£îH˚ dü<äTbÕj·T+ ≈£L&Ü ø£\<äT. |æ\¢\T {Ï.$.\≈£î, ø£+|üP´≥sY, kÕàsYº
sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018 |33|
bò˛Hé\πø n‘·T≈£îÿb˛‘·THêïs¡T. neTà ñHêïsTT. mH√ï neT÷\´yÓTÆq Á>∑+<Ûë\T, eTTÁ<ä
eTà, ‘ê‘·j·T´\ <ä>∑Zs¡ ô|]π> neø±X¯+ eTT–+|ü⁄ : Ç|üŒ{Ï es¡≈£î ù|s=ÿqï yÓ D≈£î, |ü⁄q'eTTÁ<äD≈£î H√#·Tø√ì
˝Òì |æ\¢\≈£î n+‘·sê®\+˝À Ä ˝À≥T uŸôd’fÒ¢ ø±≈£î+&Ü Ç+ø± nH˚ø£yÓTÆq yÓ Á>∑+<∏ë\T ø√ø√\¢\T. n˝≤+{Ï ‘Ó\T>∑T
rπsÃ˝≤ nH˚ø£ yÓuŸôd’{Ÿ‡ yê]ì Äø£≥Tº uŸôd’≥T¢ ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘ê´ìï n+~düTÔ kÕVæ≤‘·´+ ø=+<ä]πø |ü]$T‘·+ ø±≈£î+
HêïsTT. n+‘·sê®\+ nq+‘·yÓTÆq~. ì
≈£îH˚ $<Ûä+>± yê]øÏwüºyÓTÆq ø±s¡÷ºHé‡\ &Ü K+&Ü+‘·sê\≈£î yê´|æ+∫, Á|ü‹
‘√ nø£“sY`;s¡“˝Ÿ ø£<∏ä\T, #·+<äe÷eT ‘·´+ mH√ï yÓuŸôd’≥T¢ düèwæº+#·ã &ÉT‘ê ˇø£ÿ]ø° düT\uÛÑ+>± n+~+#·&É+ zø£ÿ
ø£<∏ä\T, |ü<ë´\T, nø£ås¡ e÷\\T Ç˝≤ sTT. eT]ø=ìï s¡<ä›e⁄‘·÷ ñ+{≤ sTT. n+‘·sê®\+‘√H˚ kÕ<Ûä´+.
nìï+{Ïì ‘Ó*j·TCÒùd yÓuŸôd’≥T¢ ≈£î&Ü ø£qTø£ H˚qT |ü]$T‹‘√ ô|’q ‘Ó*|æq <ëì ø√dü+ ø£e⁄\T, s¡#·sTT
ñHêïsTT. $<Ûä+>± #Ûêj·÷ e÷Á‘·+>± ñ<äVü≤ ‘·\T, $<ë´y˚‘·Ô\T, |ü]XÀ<Ûä≈£î\T
1) www.neethikathalu.com ]+#˚ Á|üj·T‘·ï+ #˚XÊqT. n+‘·sê®\+˝À ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘ê´ìï
2) www.telugurhymes.com H˚{Ï ‘·sêìøÏ e÷qMj·T $ yÓ\T¢e˝≤ sêj·÷*. Ç+ <äTø√dü+
3) www.chandamama.com \Te\T, kÕe÷õø£ $\Te\T, <ÛÓ’s¡´kÕ Á|üry√ø£ÿs¡÷ n+‘·sê®\+˝À ‘Ó\T>∑T
4) www.forkids.in Vü≤kÕ\T, $C≤„q $wüj·÷\T yÓTT<ä\>∑T kÕVæ≤‘ê´_Ûeè~Û∆øÏ bÕ≥T|ü&Ü*. ‘·<ë«sê
5) www.kidsone.in yê{Ïì n+~+#·&É+ eTq+<ä] u≤<Ûä´ πs|ü{Ï ‘·sêìøÏ neT÷\´yÓTÆq $C≤„Hê
6) www.telugu4kids.com ‘·. yê{Ïì eTq ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘·´+ ìï n+~+∫q yês¡\e⁄‘êeTT.
e+{Ï$ #Ó|üø√<ä>∑Z$. Çy˚ ø±≈£î+&Ü n+~düTÔ+<äq&É+˝À m˝≤+{Ï dü+< eTìwæì eTìwæ>± #˚ùd X¯øÏÔ ˇø£ÿ
|æ\¢\ ø√dü+ Ç+ø± uÀ˝…&Éìï yÓuŸôd’≥T¢ ˚Vü≤+ ˝Ò<äT. eTq ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘·´+˝À kÕVæ≤‘ê´ìøÏ e÷Á‘·y˚T ñqï~.

$\Te\‘√ ≈£L&çq sê»ø°j·÷˝Ò Hê }|æ]

1999˝À $<ë´]ú Hêj·T≈£î&ç>± ñqï (19e ù|J ‘·s¡TyêsTT) dü+e‘·‡s¡+ ¬s+&ÉT < ˚XÊ\≈£î yÓ[¢
<˚HÓ’ïHê düe÷q+>± d”«ø£]+#˚X¯øÏÔ Ä<˚X¯+˝Àì e÷s¡TeT÷\ ÁbÕ+‘ê
düeTj·T+ ˝ÀH˚ uÛ≤s¡rj·T »q‘êbÕغ qT+∫ @;M|” ;CÒ|” dæ<ë∆+‘·+˝À ñqï >=|üŒ \qT |üs¡´{Ï+∫, Ä<˚X¯ |ü]dæú‘·T
$uÛ≤>∑+ ‘·s¡|ü⁄q n|üŒ{Ï mìïø£˝À¢ Á|ü#êsêìøÏ qqTï ‘·q+. 23 dü+e‘·‡sê\ qT+∫ \qT >∑eTìkÕÔqT. >∑‘· @&Ü~
ìj·T$T+#ês¡T. Ä mìïø£˝À¢ bÕs¡úkÕs¡~∏ì bÕغ n~Ûø±s¡+˝À ñHêï nyÓT] ø±˝À 18 s√E\T
¬>*|æ+#·&É+ ˝À Hê bÕÁ‘· >∑D˙j·TyÓTÆq~. ñ+&Éø£b˛ sTTHê ;CÒ|”˝À |üs¡´{Ï+#êqT. e÷ s¡TeT÷\
sêj·T\d”eT qT+∫ uÛ≤s¡rj·T »q‘êbÕغ ‘·s¡|ü⁄q ø=qkÕ>∑T‘·THêïeT+fÒ sêÁw”ºj·T ÁbÕ+‘ê˝À¢ nyÓT]ø± n_Ûeè~∆
¬>*∫q bÕs¡úkÕs¡~∏ Hê≈£î sê»ø°j·T >∑Ts¡Te⁄ dü«j·T+ ùdeø˘ dü+|òtT, @;M|”
Ç∫ÃqÁù|s¡D.
˝≤+{Ïyês¡T. yê] ≈£î≥T+ã+˝À qqTï z düuÛÑT´&ç>±H˚ Á|üdüTÔ‘·+ bÕغøÏ
Ç|üŒ{Ïø° uÛ≤$kÕÔs¡T. Hê≈£î yÓHÓïeTTø£˝≤+{Ïyês¡T yÓHÓïeTT ø£>± |üì#˚ùd •ø£åD≤
bÕs¡úkÕs¡~∏. yê] leT‹ l\øÏåà qqTï ‘·q _&ɶ˝≤>∑H˚ $uÛ≤ >±ìøÏ dü+ã+~Û+∫
#·÷düT≈£î+≥T+~. Áf…Æì+>¥, ◊&ç j·÷\J, bÕغ
uÛ≤s¡rj·T »q‘êbÕغ nÁ>∑Hêj·T≈£î\T ø±s¡´ø£s¡Ô\ ìsêà D+, •ø£åD
yêCŸù|sTT, n<ë«ì, qπs+Á<ä yÓ÷B, n$T‘YcÕ $uÛ≤>∑+ |üì#˚düTÔHêï qT.
Á|ü‘·´ø£å sê»ø° j·÷˝À¢
ˇø=ÿø£ÿs¡T ˇø=ÿø£ÿ n+X¯+˝À Hê≈£î Ä<äs¡ÙÁbÕj·TT\T. MT&çj·÷˝À e÷ yêDÏ ã\+>±
ñ|üsêh|ü‹ e÷qT´\T l yÓ+ø£j·T´ Hêj·TT&ÉT >±s¡T $ì|ædüTÔHêï+. bÕغ ã\ |ü&ç‘˚H˚ MT<ä düº&û ≥÷sY˝À uÛ≤>∑+>±
Hê J$‘êìøÏ e÷s¡Z<ä]Ù. Äj·Tq e÷{≤¢&˚ $<Ûëq+, ÁøÏj·÷o\ø£ ø±s¡´ø£s¡Ô\≈£î ≈£L&Ü nyÓT]ø± ‘Ó\T>∑T dü+|òü÷\
$wüj·T+|ü≥¢ Äj·Tq≈£îqï ∫‘·ÔX¯ó~∆, düe÷y˚XÊ\≈£î neø±X¯+ edüTÔ+~. ÄVü‰«q+ y˚Ts¡≈£î yÓfi≤¢qT. mìï
eTT+<äT>±H˚ dü+dæ<ä∆+ ø±e&É+ ˝≤+{Ï nH˚ø£ n+XÊ˝À¢ düº&û ≥÷sY˝À uÛ≤>∑+>± <˚XÊ\T ‹]–Hê ø£qïuÛÑ÷$T
Äj·Tq e÷≈£î dü÷Œ¤]Ô. Ç|üŒ {Ïes¡≈£L 23 <˚XÊ˝À¢ sêj·T\d”eT u≤>∑T ø√dü+ Hê
e´øÏÔ>∑‘·+>± |üs¡´ {Ï+#êqT. Á|ü‹ XÊj·TX¯≈£îÔ˝≤ ø£èwæ #˚kÕÔqT.

|34| sêj·T\d”eT C≤>∑è‹ ‘Ó\T>∑T e÷dü|üÁ‹ø£ &çôd+ãs¡T 2018