MI2020 2022.1 Chap1 Sec2 NgTTThuy

Chương 1
SỰ KIỆN NGẪU NHIÊN VÀ PHÉP TÍNH XÁC SUẤT
NGUYỄN THỊ THU THỦY(1)
VIỆN TOÁN ỨNG DỤNG VÀ TIN HỌC

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
HÀ NỘI – 2022
(1)
Email: thuy.nguyenthithu2@hust.edu.vn
Nguyễn Thị Thu Thủy (SAMI-HUST) MI2020-CHƯƠNG 1-MỤC 1.2 1/21 HÀ NỘI – 2022 1 / 21
NỘI DUNG MỤC 1.2
1.2 Phương pháp đếm
1.2.1 Quy tắc cộng. Quy tắc nhân

1.2.2 Chỉnh hợp
1.2.3 Hoán vị
1.2.4 Tổ hợp
MỤC TIÊU
Giúp sinh viên

1 Giải thích các phương pháp đếm (quy tắc cộng, nhân; công thức chỉnh hợp, hoán vị, tổ hợp).
2 Sử dụng các phương pháp đếm để đếm số kết cục trong các sự kiện ngẫu nhiên và không gian mẫu.
1.2.1 Quy tắc cộng. Quy tắc nhân
Nội dung
1 1.2.1 Quy tắc cộng. Quy tắc nhân

(a) Quy tắc cộng
(b) Quy tắc nhân
2 1.2.2 Chỉnh hợp. Chỉnh hợp lặp

(a) Chỉnh hợp
(b) Chỉnh hợp lặp
3 1.2.3 Hoán vị
(a) Hoán vị
(b) Hoán vị của các phần tử giống nhau
4 1.2.4 Tổ hợp
1.2.1 Quy tắc cộng. Quy tắc nhân (a) Quy tắc cộng
Quy tắc cộng
Quy tắc 1 (Quy tắc cộng)

Nếu một công việc được chia ra thành k phương án để thực hiện, phương án một có n1 cách thực hiện
xong công việc, phương án hai có n2 cách thực hiện xong công việc, . . . , phương án k có nk cách thực hiện
xong công việc và không có một cách thực hiện nào ở phương án này lại trùng với một cách thực hiện ở
phương án khác. Khi đó ta có
n = n1 + n2 + · · · + nk (1)
cách thực hiện công việc.
1.2.1 Quy tắc cộng. Quy tắc nhân (b) Quy tắc nhân
Quy tắc nhân
Quy tắc 2 (Quy tắc nhân)

Giả sử một công việc nào đó được chia thành k giai đoạn. Có n1 cách thực hiện giai đoạn thứ nhất, n2
cách thực hiện giai đoạn thứ hai, . . . , nk cách thực hiện giai đoạn thứ k. Khi đó ta có
n = n1 × n2 × · · · × nk (2)
cách thực hiện công việc.
1.2.1 Quy tắc cộng. Quy tắc nhân (b) Quy tắc nhân
Quy tắc nhân
Ví dụ 15 (Ví dụ về quy tắc cộng, quy tắc nhân)
Giả sử để đi từ A đến C có thể đi qua B, trong đó có 2 đường khác nhau đi trực tiếp từ A đến C, có 3
đường khác nhau để đi từ A đến B và có 2 đường khác nhau để đi từ B đến C. Hỏi có bao nhiêu cách đi từ
A đến C?
Lời giải Ví dụ 15
Đi từ A đến C có 2 lựa chọn: Đi trực tiếp từ A đến C có n1 = 2 cách;

Đi gián tiếp từ A đến C thông qua B có n2 = 3 × 2 = 6 (cách).
Tổng số cách đi từ A đến C là n = n1 + n2 = 2 + 6 = 8 cách.
1.2.2 Chỉnh hợp. Chỉnh hợp lặp
Nội dung

(b) Quy tắc nhân

(a) Chỉnh hợp
3 1.2.3 Hoán vị
(a) Hoán vị
4 1.2.4 Tổ hợp
1.2.2 Chỉnh hợp. Chỉnh hợp lặp (a) Chỉnh hợp
Chỉnh hợp
Định nghĩa 12 (Chỉnh hợp)

Một chỉnh hợp chập k của n phần tử là một nhóm có thứ tự gồm k phần tử khác nhau lấy từ n phần tử đã
cho (k ≤ n).
Số chỉnh hợp và ký hiệu

n!
Akn = = n(n − 1) . . . (n − k + 1). (3)
(n − k)!
1.2.2 Chỉnh hợp. Chỉnh hợp lặp (a) Chỉnh hợp
Chỉnh hợp
Ví dụ 16 (Ví dụ về chỉnh hợp)
Một bảng mạch in có tám vị trí khác nhau, mỗi vị trí có thể đặt được một thành phần của mạch. Nếu bốn
thành phần khác nhau được đặt trên bảng mạch thì có thể có bao nhiêu kiểu dáng khác nhau?
Mỗi thiết kế bao gồm việc chọn một vị trí từ tám vị trí cho thành phần đầu tiên, một vị trí từ bảy vị trí
còn lại cho thành phần thứ hai, một vị trí từ sáu vị trí còn lại cho thành phần thứ ba và một vị trí từ năm
vị trí còn lại cho thành phần thứ tư.
Vì vậy ta có
A48 = 8 × 7 × 6 × 5 = 1860 kiểu dáng thiết kế khác nhau.
1.2.2 Chỉnh hợp. Chỉnh hợp lặp (b) Chỉnh hợp lặp
Chỉnh hợp lặp
Định nghĩa 13 (Chỉnh hợp lặp)

Một chỉnh hợp lặp chập k của n phần tử là một nhóm có thứ tự gồm k phần tử có thể được lặp lại lấy từ n
phần tử đã cho.
Số chỉnh hợp lặp và ký hiệu

ekn = nk .
A (4)
1.2.2 Chỉnh hợp. Chỉnh hợp lặp (b) Chỉnh hợp lặp
Chỉnh hợp lặp
Ví dụ 17 (Ví dụ về chỉnh hợp lặp)
Từ 5 chữ số 1, 2, 3, 4, 5 lập được bao nhiêu số có 3 chữ số?
Chọn 3 chữ số từ 5 chữ số có thứ tự và có thể lặp lại.

e35 = 53 = 125 số.
Số các số được lập là A
1.2.3 Hoán vị
Nội dung

(b) Quy tắc nhân

(a) Chỉnh hợp
3 1.2.3 Hoán vị
(a) Hoán vị
4 1.2.4 Tổ hợp
1.2.3 Hoán vị (a) Hoán vị
Hoán vị
Định nghĩa 14 (Hoán vị)
Một hoán vị của n phần tử là một nhóm có thứ tự gồm đủ mặt n phần tử đã cho.
Nói cách khác, hoán vị là một chỉnh hợp chập n của n phần tử.
Số hoán vị và ký hiệu
Pn = An
n = n! (5)
1.2.3 Hoán vị (a) Hoán vị
Hoán vị
Ví dụ 18 (Ví dụ về hoán vị)
Có 6 người khách được xếp vào 6 ghế quanh một bàn tròn có 6 chỗ.
(a) Nếu các ghế ngồi đã được đánh số từ 1 đến 6 thì có bao nhiêu cách sắp xếp?
(b) Nếu các ghế ngồi không được đánh số thứ tự thì sẽ có bao nhiêu cách?
(a) Nếu các ghế ngồi đã được đánh số từ 1 đến 6 thì ta có P6 = 6! = 720 cách.
(b) Nếu các ghế ngồi không được đánh số thứ tự thì ta có P5 = 5! = 120 cách.
1.2.3 Hoán vị (b) Hoán vị của các phần tử giống nhau
Hoán vị của các phần tử giống nhau
Định nghĩa 15 (Hoán vị của các phần tử giống nhau)

Số hoán vị của n = n1 + n2 + · · · + nk phần tử, trong đó có n1 phần tử loại thứ nhất, n2 phần tử loại thứ
hai, . . . , nk phần tử loại thứ k, là
n!
. (6)
n1 !n2 ! . . . nk !
1.2.3 Hoán vị (b) Hoán vị của các phần tử giống nhau
Hoán vị của các phần tử giống nhau
Ví dụ 19 (Ví dụ về hoán vị của các phần tử giống nhau)
Một sản phẩm được dán nhãn bằng cách in năm dòng dày, ba dòng trung bình và hai dòng mỏng. Nếu mỗi
thứ tự của mười dòng đại diện cho một nhãn khác nhau, thì có thể tạo ra bao nhiêu nhãn khác nhau bằng
cách sử dụng phương pháp này?
Sử dụng (6), số nhãn khác nhau là
10!
= 2520.
5!3!2!
1.2.4 Tổ hợp
Nội dung

(b) Quy tắc nhân

(a) Chỉnh hợp
3 1.2.3 Hoán vị
(a) Hoán vị
4 1.2.4 Tổ hợp
1.2.4 Tổ hợp
Tổ hợp
Định nghĩa 16 (Tổ hợp)

Một tổ hợp chập k của n phần tử là một nhóm không phân biệt thứ tự gồm k phần tử khác nhau lấy từ n
phần tử đã cho (k ≤ n).
Số tổ hợp và ký hiệu
n!
Cnk = . (7)
k!(n − k)!
1.2.4 Tổ hợp
Tổ hợp
Ví dụ 20 (Ví dụ về tổ hợp)
Một lô hàng chứa 60 sản phẩm, trong đó có 5 sản phẩm bị lỗi. Lấy ngẫu nhiên từ lô hàng ra 6 sản phẩm.
Có bao nhiêu cách khác nhau để lấy được đúng 2 sản phẩm bị lỗi?
Sử dụng quy tắc nhân và (7), số cách lấy là
C52 × C55
4
= 10 × 341055 = 3410550.
1.2.4 Tổ hợp
Tổ hợp
Chú ý 1
(a) Quy ước 0! = 1.

(b) Cnk = Cnn−k .
k−1
(c) Cnk = Cn−1 k
+ Cn−1 .
(d) Khai triển nhị thức Newton (a, b ∈ R, n ∈ N∗ )
n
X
(a + b)n = Cnk an−k bk = Cn0 an + Cn1 an−1 b + · · · + Cnn−1 abn−1 + Cnn bn .
k=0

MI2020 2022.1 Chap1 Sec2 NgTTThuy

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

MI2020 2022.1 Chap1 Sec2 NgTTThuy

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Chương 1

SỰ KIỆN NGẪU NHIÊN VÀ PHÉP TÍNH XÁC SUẤT

NGUYỄN THỊ THU THỦY(1)

VIỆN TOÁN ỨNG DỤNG VÀ TIN HỌC

1.2 Phương pháp đếm

1.2.1 Quy tắc cộng. Quy tắc nhân

Giúp sinh viên

1 1.2.1 Quy tắc cộng. Quy tắc nhân

2 1.2.2 Chỉnh hợp. Chỉnh hợp lặp

Quy tắc cộng

Quy tắc 1 (Quy tắc cộng)

cách thực hiện công việc.

Quy tắc nhân

Quy tắc 2 (Quy tắc nhân)

cách thực hiện công việc.

Quy tắc nhân

Ví dụ 15 (Ví dụ về quy tắc cộng, quy tắc nhân)

Đi từ A đến C có 2 lựa chọn: Đi trực tiếp từ A đến C có n1 = 2 cách;

1 1.2.1 Quy tắc cộng. Quy tắc nhân

2 1.2.2 Chỉnh hợp. Chỉnh hợp lặp

Định nghĩa 12 (Chỉnh hợp)

Số chỉnh hợp và ký hiệu

Ví dụ 16 (Ví dụ về chỉnh hợp)

Chỉnh hợp lặp

Định nghĩa 13 (Chỉnh hợp lặp)

Số chỉnh hợp lặp và ký hiệu

Chỉnh hợp lặp

Ví dụ 17 (Ví dụ về chỉnh hợp lặp)

Từ 5 chữ số 1, 2, 3, 4, 5 lập được bao nhiêu số có 3 chữ số?

Chọn 3 chữ số từ 5 chữ số có thứ tự và có thể lặp lại.

1 1.2.1 Quy tắc cộng. Quy tắc nhân

2 1.2.2 Chỉnh hợp. Chỉnh hợp lặp

Định nghĩa 14 (Hoán vị)

Ví dụ 18 (Ví dụ về hoán vị)

Hoán vị của các phần tử giống nhau

Định nghĩa 15 (Hoán vị của các phần tử giống nhau)

Hoán vị của các phần tử giống nhau

Ví dụ 19 (Ví dụ về hoán vị của các phần tử giống nhau)

1 1.2.1 Quy tắc cộng. Quy tắc nhân

2 1.2.2 Chỉnh hợp. Chỉnh hợp lặp

Định nghĩa 16 (Tổ hợp)

(a) Quy ước 0! = 1.

You might also like