Professional Documents
Culture Documents
Kunci Matematika Kelas Xi Smt. 1 Dan 2
Kunci Matematika Kelas Xi Smt. 1 Dan 2
Kunci Matematika Kelas Xi Smt. 1 Dan 2
Matematika Kelas XI
SMK/MAK
Bab 1 Uji Keterampilan
Trigonometri Kebijaksanaan guru
0 -1 1 -1 3
4. b.
= 2 -2 1 -2 -3
-1 2 -1 Pembahasan:
1 5 1 1
0 2 -1 A − 2B = − 2
2 3 2 3
Adj A = -1 -2 2
1 1 -1 1 5 2 2
= −
2 3 4 6
1
A−1 = Adj A -1 3
det A =
-2 -3
0 2 -1
1 5. a. -3
= × -1 -2 2
1 Pembahasan:
1 1 -1
1 3 -9
0 2 -1 B=
3 6 -3
= -1 -2 2
1 -3
1 1 -1 B=
2 -1
4 2 p q
3. B=
A = 1 -5
r s
-6 9
Jadi, q = -3
4 1 -6
AT =
2 -5 9
4. A = (6 × 4) − (8 × 3)
= 24 − 24
=0
Kunci Jawaban Matematika XI SMK/MAK (Kurikulum 2013) 7
Jadi, A = 0
6. e. 10 10. b. 0, -5, 7
Pembahasan: Pembahasan:
3a – 2(-1) = 4(2) -5 -3 0
3a + 2 = 8
S = 7 3 -5
3a = 6 0 -4 7
a=2
2 – 2(3) = 4(-b) ↓
2 – 6 = -4b
Kolom ke-3
-4 = -4b
Kolom ke-3 adalah 0, -5, 7.
b=1
4a + 2b = 4(2) + 2(1) 4 4
11. c.
=8+2 -3 6
= 10
Pembahasan:
7. b. -12
Pembahasan: 3 1 1 3
+
1 4 5 3 1 1 -1 6 -2 0
P + Q − 2R = + − 2
2 -
− 1 0 1 3 4 3 +1 1+ 3
=
1+ 5 − 2 4 + 3 − 2 -1 + (-2) 6 + 0
=
2 + 0 − 6 -1 + 1 − 8 4 4
=
4 5 -3 6
=
-4 -8 12. b. (i) dan (iii)
Pembahasan:
4 5
= 4(-8) − (5)(-4) 6 -9 T 6 11
-4 -8 A= →A =
11 7 -9 7
= -32 + 20
= -12 8 10 T 8 7
B= →B =
7 -4 10 -4
-1 -2
6 -9
8. c. 3 5 3A = 3
2 2 11 7
Pembahasan: 18 -27
=
P = A+B
33 21
2 5 3 -1 8 10
= + 3B = 3
-4 -7 1 5
7 -4
2 + 3 5 −1 24 30
= =
-4 + 1 -7 + 5
21 -12
5 4
= 10 32
-3 -2 13. e.
1 5 13
P −1 = Adj P Pembahasan:
P
4 3 1 5
1 -2 -4 ×
= 1 2 2 4
-10 + 12 3 5
4 + 6 20 + 12
1 -2 -4 =
= 1+ 4 5+8
2 3 5
10 32
-1 -2 =
=3 5 5 13
2 2 14. b. 2
Pembahasan:
6 2
9. b. 4p – 5 = 3
-3 1 4p = 8
Pembahasan: p=2
M = A−1 ⋅ B -2 5
15. b.
5 -7 3 15 1 -2
1
=
4(5) − 7(2) -2 4 -3 9 Pembahasan:
−1
2 5 1 2 -5
5 7 =
6 - 6 3 15 1 2 2 ⋅ 2 − 5 ⋅ 1 -1 2
=
- 2 4 -3 9 1 2 -5
=
6 6 -1 -1 2
6 2 -2 5
= =
-3 1 1 -2
Pembahasan: 10 -1 -12
1
= 14 -1 -13
3 4 1 2 -4 1
= 1 0 -1
1 2 3 ⋅ 2 − 4 ⋅ 1 -1 3
1 2 -4 10 -1 -12
=
2 -1 3 = 14 -1 -13
1 0 -1
17. d. (ii) dan (iv)
Pembahasan: 12 -7
9 -2 20. e.
2A = 2 -5 3
12 6
Pembahasan:
18 -4
= 3 1 1 2
24 12 A×B = ×
5 2 0 1
-5 11 3 + 0 6 + 1
2B = 2 =
4 -9
5 + 0 10 + 2
-10 22 3 7
= =
8 -18
5 12
det A = 9 . 6 – (-2) . 12 1 12 -7
( A × B )−1 =
= 78 3 × 12 − 7 × 5 -5 3
det B = -5 (-9) – 11 . 4 1 12 -7
=
= 1 36 − 35 -5 3
18. b. -2
Pembahasan: 12 -7
=
1 2 11 2 -5 3
determinan = 3 1 2 3 1 B. Uraian
1 0 11 0
3 1 2 -1
1. Diketahui matriks A = dan B = ,
5 2 -5 3
=1.1.1+2.2.1+1.3.0–1.1.1–1.2.0–2. Akan ditunjukkan bahwa AB = BA = I.
3.1
AB = 3 1 2 -1 6 − 5 -3 + 3 1 0 dan
=1+4+0–1–0–6 = =
= -2 5 2 -5 3 10 − 10 -5 + 6 0 1
10 -1 -12 2 -1 3 1 6 − 5 2 − 2 1 0
BA = = =
19. c. 14 -1 -13 -5 3 5 2 -15 + 15 -5 + 6 0 1
1 0 -1 Jadi, terbukti bahwa AB = BA = I. Hal ini berarti bahwa A
merupakan invers matriks B dan sebaliknya B merupakan
Pembahasan: invers matriks A.
1 -1 5 -2 7 -2(-2) -2(7) 4 -14
A = -3 2 2 2. -2P = -2 3 -2 = -2(3) -2(-2) = -6 4
1 -1 4 4 0 -2(4) -2(0) -8 0
1 -1 5 1 -1 3. 4 5 -1 -1
A×B = ×
A = -3 2 2 -3 2 1 -2 2 4
1 -1 4 1 -1 -4 + 10 -4 + 20
=
=1 -1 − 4 -1 − 8
2 2 -3 2 -3 2 6 16
=
+ -1 4
−
1 4
+
1 -1
-5 -9
-1 5 1 5 1 -1 2 -3 -5
kof A = - + −
-1 4 1 4 1 -1 4. A = -1 4 5
-1 1 -3 -4
+ 5 -1 5 1 -1
2 − +
2 -3 2 -3 2 2 -3 -5 2 -3 -5
10 14 1 A2 = -1 4 5 -1 4 5
1 -3 -4 1 -3 -4
= -1 -1 0
-12 -13 -1 2 -3 -5
10 -1 -12 = -1 4 5=A
1 -3 -4
AdjA = 14 -1 -13
1 0 -1 Jadi, karena A = A2 maka matriks A idempoten.
4 12 -13 2 2 -3 1
1 1 4. B−A = −
invers = adj = 8 16 -19 -1 0 5 -1
det 4
4 8 -10 2 + 3 2 − 1
=
6. 1 1 4 4 + +2 2 1 1 2 2 -1 − 5 0 + 1
×× 5 1
2 2 1 1 1 1 0 0 =
1 1 4 4 2 2 4 4 -6 1
= = + +
2 2 1 1 2 2 0 0
5 -1
2 3
2 8 8
Q = 2 5
= = 5.
4 4 1 1 6 7
7. det = (-2) . 2 – 5 . 1
= -4 – 5 5 2 6
QT =
= -9 -1 5 7
8. 3 5 1 3 3 − 1 5 − 3
− = Pengayaan
2 1 4 2 2 − 4 1− 2
2 2 Kebijaksanaan guru
=
-2 -1
Ulangan Tengah Semester
9. Bentuk transpose mengubah baris menjadi kolom dan
A. Pilihan Ganda
sebaliknya.
1. a. 7
5 2
Transposenya adalah . Pembahasan:
-6 -1
x 2 1 3 4
−1 = +
10. 1 6 1 5 -6 y 0 2 2 1
=
2 5 1 ⋅ 5 − 6 ⋅ 2 -2 1 x 8 4
= +
1 5 -6 y 4 1
=
5 − 12 -2 1 x 12
=
1 5 -6 y 5
=-
7 -2 1 x − y = 12 − 5 = 7
1 -5 6 2. c. 3
=
7 2 -1 Pembahasan:
2 1 3 b 5 -3
Tugas Proyek + =
a + b 5 10 5 9 10
Kebijaksanaan guru
5 b + 1 5 -3
=
Perbaikan a + b + 10 10 9 10
2 5 b + 1 = -3
1. P = b = -4
5 12
1 12 -5 a + b + 10 = 9
P −1 =
2 ⋅ 12 − 5 ⋅ 5 -5 2 a – 4 + 10 = 9
1 12 -5 a+6=9
= a=3
-1 -5 2
3. e. 2
-12 5 Pembahasan:
=
5 -2 2 -22
3
1 2 3 1 2 k 8
2. R = -1 -1 1 -1 -1 16 – 2k3 = 0
4 2 0 4 2 -2k3 = -16
k3 = 8
= 0 + 8 – 6 – (-12) – (2) – 0 k=2
= 12
Jadi, determinannya 12.
cos 2A = 2 cos2 A – 1
2 4
7 =
= 2⋅ −1 1− 4
8
4
17 =
= -3
32
11
17. c.
15
sin75° sin15°
= + -4 + 18
cos75° cos15° =
25 37
sin75° cos15° + cos75° sin15°
= 14
cos75° cos15° =
sin(75° + 15°) 5 37
=
1 14 37
2
(sin (75° + 15°) − sin (75° − 15°)) = ⋅
5 37 37
1 14
= = 37
1 3 185
1 −
2 2 i j k
2. a × b = 5 -6 2
4
= 3 4 -1
2+ 3
2 − 3. = i (6 − 8) − j (-5 − 6) + k (20 + 18)
2+ 3
(
= 4 2+ 3 ) = -2i + 11j + 38k
12 4 16
8. sin (A + B) + sin (A – B) 3. a. a+b = + =
-5 9 4
4
tan B = 12 4
3 b. 4a − 2b = 4 − 2
3 -5
5 9
cos B =
5 48 8
= −
sin (A + B) + sin (A – B) -20
20 18
= 2 sin A . cos B 40
3 3 =
= 2. . -38
2
5 5
18
= 12 4
25 c. a + 3b = + 3
1 1 -5 9
9. cos 75° – cos 15° = -2 sin (75° + 15°) sin (75° – 15°)
2 2 12 12
= +
= -2 sin 45° sin 30° -5 27
1 1 24
= -2 . 2. =
2 2 22
1
=- 2 -2 10
2
sin75° + sin15° 4. a. p+q =5+ 4
10.
cos105° + cos15° 6 8
1 1 8
2 sin (75° + 15° ).cos (75° − 15° )
= 2 2 = 9
1 1
2cos (105° + 15° ).cos (105° − 15° ) 14
2 2
sin 45°.cos30° b.
= p = (-2)2 + 52 + 62
cos 60°.cos 45°
1 1 = 4 + 25 + 36
2 2 2 3
= = 65
1 1
2 c.
2 2 q = 102 + 42 + 82
= 3 = 100 + 16 + 64
= 180
=6 5
= 17
0 p = -6i − 8 j
= -5 p = (-6)2 + (-8)2 = 36 + 64 = 100 = 10
-2 p -6i − 8 j 1
Vektor satuan p = = = (-6i − 8 j )
BC = c − b p 10 10
1 1 2
10. a.
= 1 − −-44 -4
6 3
Pembahasan:
2 2 2 0
a = PQ = Q − P = − =
= 5 5 -1 6
93
4 2 2
b = QR = R − Q = − =
BA = a − b -2 5 -7
1 10 2 0 2 2
1 1 a+b = + = + =
2 2 6 -7 3 -7 -4
= 6 − -4
8 3
11. d. 2 2
0 Pembahasan:
= 10 q = 2i − 2 j
5
11
q = 22 + (-2)2 = 4 + 4 = 4.2 = 2 2
3 2 q = 60
1 19. a. -2
= Pembahasan:
2
a.b = 4
1 2
= × 2 4
2 2
1 -2 -2 = 4
= 2 4 p
2
q = 45 o
8 + 4 + 4p = 4
12 + 4p = 4
4p = 4 − 12
4p = -8
Kunci Jawaban Matematika XI SMK/MAK (Kurikulum
p = -2 2013) 17
a.b = 4
2 4
-2 -2 = 4
4 p
8 + 4 + 4p = 4
12 + 4p = 4 6 2 2
4p = 4 − 12 3 •
3 3
u • v v -7 -1 -1
4p = -8 q= × = ×
3.
p = -2 v v 4 +9 +1 4 +9 +1
20. e. 90o 2 2 4
12 + 9 + 7
Pembahasan: = × 3 = 2 3 = 6
14 -1 -1 -2
2 0 2
u = AC = C − A = 0 − 0 = 0
0 3 -3 4. Misal vektor q adalah hasil proyeksi a pada b, maka:
0 0 0 a•b
q=
b
v = DH = H − D = 4 − 0 = 4
0 0 0 p 2
2 0 2 • p
4 1
0 4 4=
-3 0 4 + p2 + 1
cos a =
(2 2
+ 02 + (-3)2 )( 0 2
+ 42 + 02 ) 4 5 + p 2 = 2p + 2p + 4
0 4 5 + p 2 = 4p + 4 (bagi 4, kuadratkan)
=
13 16 5 + p 2 = p 2 + 2p + 1
=0 2p = 4
a = 90o p=2
5. Misal vektor w adalah hasil proyeksi v pada u, maka:
B. Uraian
2 -1
1 -3
-3 • 2 -1
1. ab = 2 6 = -3 4 -1 -1
v •u 2 = -2 − 6 − 4 2
-2 6 w= u = 2
( )
2
u 1 + 4 + 1 -1 6 -1
a = 12 + 22 + (-2)2 = 3
-1 2
b = (-3)2 + 62 + 62 = 9
= -2 2 = -4
-1 2
( ) a b
cos ∠ a, b = =
a b 3×9
-3
=-
1
9
-5
6. Panjang dari vektor h =
7
2. Vektor posisi dari p :
h = (-5)2 + 72 = 25 + 49 = 74
1 5 16 4
a + 3b 1 1
p= = 0 + 3 4 = 12 = 3 -3 -4
4 4 10 4 32 8 7. Proyeksi skalar vektor g = pada h =
2 7 -8
-3 -4
Ruas garis berarah PC dan AB:
7 -8
=
4 4 0 (-4)2 + (-8)2
PC = c − p = 6 − 3 = 3 = u ;
12 − 56
4 8 -4 =
16 + 64
5 1 4 -44
-34
=
80
AB = b − a = 4 − 0 = 4 = v
10 2 8 -44
-34
=
4 5
Misal q adalah hasil proyeksi vektor u pada v, maka
-1134
panjang q: =- 55
520
0 4 -1 -3
8. Diketahui vektor u = dan v = maka
3 • 4 4 5
u•v -4 8 0 + 12 − 32
q= = = -1 -3
v 16 + 16 + 64 96 u + 3v = + 3
4 5
-1 -9
= +
4 15
-20 5 5
= = = 6 -10
4 6 6 6 =
19
Perbaikan Pengayaan
Kebijaksanaan guru
Proyeksi skalar vektor a = dan b =
-2 -1
1.
-2 -1 6 5
6 5
= Bab 4
(-1)2 + 52 Persamaan dan Fungsi Kuadrat
2 + 30
=
1 + 25 A. Persamaan Kuadrat
32 Uji Pengetahuan
=
26 1. a. (x – 3)(x – 4) = 0
32 x2 – 3x – 4x + 12 = 0
= 26 x2 – 7x + 12 = 0
26
16
= 26 1
13 b. x − ( x + 5) = 0
2
8 12 1 5
2. Diketahui vektor p = dan q = saling tegak lurus, x 2 − x + 5x − = 0
2 2n 2 2
maka
8 12 9 5
x2 + x − = 0
= 0 2 2
2 2n
2x 2 + 9 x − 5 = 0
(8)(12) + (2)(2n ) = 0
96 + 4n = 0 -b -5 1
2. a. p+q = = = -2
4n = -96 a 2 2
n = -24 c -6
b. p.q = = = -3
-3 a 2
3. Vektor satuan dari g =
-8 5
2
1
-3 c. p 2 + q 2 = (p + q ) − 2 pq = - − 2 (-3 ) = 12
2
g =
-8 2 4
g = (-3)2 + (-8)2 = 9 + 64 = 73 5
-
1 1 p+q 5
d. + = = 2 =
1 p q pq -3 6
Vektor satuannya: (-3i − 8 j )
73
a ((xx − -1))))((xx −
1
L (a ) = ab yy =
=a − ((-1 −5 5 ))
2
=a
-5 =
-5 a ((44++1 1)(
)(44 −− 55 ))
1
L (a ) = (50 − b )b
2 -5 =
-5 =a a ((5
5 )(-1))
)(-1
1 -5 = -5 a
L (a ) = 25b − b 2 -5 = -5a
2 -5
b 25 a=
a = -5 = =11
as = - =- = 25 -5
-5
2a 1
2 -
2 yy = =11((xx +
+1 )(xx −− 55 ))
1)(
3. c. 20
Pembahasan: yy ==1 (( 2
1 xx −
2 −4 −5
4 xx − 5 ))
Kell = 2 (p + l )
2
yy = x 2 − 4x − 5
= x − 4x − 5
80 = 2 (p + l ) 9. b. y = x2 – 4x – 5
40 = p + l ⇒ p = 40 − l Pembahasan:
L (p ) = p × l y = a (x − p ) + q
2
y = a (x − p )2 + q
2
L (p ) = (40 − l )l y = a (x − 2 ) − 9
0 = a ((-1 − 2)) − 9
2
L (p ) = 40l − l 2 y =a x −2 2 −9
aa(-1 −2 2) − 9
2
b 40 0=
9 = a(-3)
9
ps = - =- = 20
2a -2 a =1
9 9a
4. a. 5 a =1
Pembahasan:
y = 1(x − 2 ) − 9
2
h(t) = -4t2 + 40t
1(x x 2−−24)x−+94 − 9
2
Agar ketinggian maksimum maka: y=
y =1 ( )
ts = -
b
=-
40
=5 y=
y ( 2
= 1x 2x− 4−x4−x 5+ 4 − 9 )
2a -8
y = x 2 − 4x − 5
5. b. -3 dan 8
Pembahasan: 10. d. 2,5
Pembahasan:
x 2 − 5 x − 24 = 0
f(x) = x2 – 5x – 150
(x − 8 )(x + 3 ) = 0 Agar ketinggian maksimum maka:
x = 8 ∨ x = -3
ts = -
b
=-
(-5 ) = 2,5
6. c. (2) dan (3) 2a 2
Pembahasan: 11. d. 8
2x2 – 10x + 3 = 0 Pembahasan:
-10
a+b =- D=0
2 (m – 2)2 – 4(1)(9) = 0
=5 m2 – 4m + 4 – 36 = 0
3 m2 – 4m – 32 = 0
a⋅b =
2 (m – 8)(m + 4) = 0
2a + 2b = 2(a + b) m = 8 atau m = -4
= 2 . 5 12. e. (3) dan (4)
Pembahasan:
= 10
Jumlah dari akar-akar persamaan kuadrat 2x2 – 16x + 1
3 -16
2 ab = 2 . = 0 adalah - =8.
2 2
=3
Hasil kali dari akar-akar persamaan kuadrat 2x2 – 16x +
3 1
3 ab = 3 . 1 = 0 adalah .
2 2
9 Jumlah dari akar-akar persamaan kuadrat 2x2 – 10x + 3
=
2
= 0 adalah 5.
7. c. (2, -16)
Pembahasan: Hasil kali dari akar-akar persamaan kuadrat 2x2 – 10x +
xs = -
b
=-
(-4 ) = 4 = 2 3 = 0 adalah .
3
2a 2.1 2 2
=7 x2 + 2 x + − + = 0
4 4 4 4
4. Diketahui persamaan kuadrat 3x2 – 4x + 2 = 0 3 3 27
2
x2 + 2 x + + =0
x 2 – (x1 + x2 ) x + x1.x2 = 0 4 4 16
x2 – (( x1 + 2) + ( x2 + 2))x + ( x1 + 2).( x2 + 2) = 0 3 3 27
2
x2 + 2 x + = -
x – 2
(x1 + x2 + 4 )x + ( x1.x2 + 2x1 + 2x2 + 4) = 0 4 4 16
4 2 4
3
2
27
x 2 – + 4 x + ( + 2( ) + 4) = 0
3 3 3 x + 4 = - 16
16 12
22
x2 – x + ( ) = 0
3 3 -4
10. a. -x + 4 = − 2x
3 x 2 – 16 x + 1222 = 0 x
5. Persamaan kuadrat baru: -4
-x + 4 = − 2 x kalikan kedua ruas dengan x
x x x x x
x2 − 1 + 2 x + 1 ⋅ 2 = 0
x2 x1 x2 x1
- x 2 + 4 x = -4 − 2 x 2
x 2 + x22 − x 2 + 2 x 2 + 4 x + 4 = 0 ruas sebelah kanan dibuat
x2 − 1 x +1= 0
x1 x2 sama dengan nol
( x1 + x2 )2 − 2 x1 x2 x 2 + 4 x + 4 = 0 merupakan persamaan kuadrat
x2 − x +1= 0 dengan a = 1, b = 4 dan c = 4 dengan menggunakan
x1 x2
rumus abc, maka diperoleh
82 − 2(-2)
x2 − x +1= 0 -b ± b 2 − 4ac
(-2) x12 =
2a
x 2 − 34 x + 1 = 0
6. Definit positif syaratnya a > 0 dan D < 0 -4 ± 42 − 4 (1)(4 )
x12 =
i. a > 0 → k > 0 ............. (1) 2 (1)
1
ii. D < 0 → (k – 4) – 4.k.
2
< 0 → 2 < k < 8 ........ (2) -4 ± 16 − 16
2 x12 =
2
(1) ∩ (2) → 2 < k < 8.
-4
x12 =
-b 3 2
7. a. x1 + x2 = = =3 x12 = -2
a 1
c 5 Jadi, dari sini diperoleh akar-akar bahwa x1 = x2 = -2
b. x1.x2 = = = 5
1 .
c. 2a
x1 + x2 = (x1 + x2 ) − 2 x1x2 = (3 ) − 2 (5 ) = -1
2 2 2
x1 x2 x12 + x22 -1 1
d. + = = =-
x2 x1 x1.x2 5 5
Perbaikan
c 8
1. x1 ⋅ x2 = = =4
a 2
2 4 2
= 1
-3 = 12 −A2 ⋅
cos 2 A = 1 − 2 sin
4
2
a − b = 22 + (-3)2 1
= 1 − 2 ⋅= 1 − 2 ⋅ 1
4 16
= 4+9
1 1
= 13 = 1 − 2 ⋅= 1 −
16 8
7. c. −4 2 1 7
= 1− =
Pembahasan: 8 8
a•b 4=7
c = 12. a. 2
b 9 8
3 -1 Pembahasan:
• 1
−5 1
= cos A =
3
(-1)2 + 12
32 − 12 2
-3 − 5 sin A = = 2
= 3 3
2
sin2 A = 2sin A cos A
-8
= 1 2
2 == 22. 2⋅ 2. 21
33 3 3
= -4 2 4
== 22
99
3 4 0 -1
1 -5 -3 -12
27. c. x2 – 2x – 15 = 0
Pembahasan: = 6 2 + 9 -6
PK baru : (x – 5) (x + 3) = x2 – 2x – 15 = 0. 3 4 0 -3
28. b. f(x) = x2 + 2x – 3
-2 -17
Pembahasan:
Fungsi kuadrat f(x) = ax2 + bx + c grafiknya membuka ke = 15 -4
atas jika nilai a > 0. 3 1
29. a. 1
Pembahasan: 4 1 5 2
3. A = −
b 5 -1 1 3
xs = -
2a 4 − 5 1− 2
=
p=-
(p − 3 ) 5 − 1 -1 − 3
2p -1 -1
=
2p2 = - p + 3 4 -4
2p2 + p − 3 = 0 1 -4 1
A−1 =
(2p + 3 )(p − 1) = 0 -1(-4) − (-1)(4) -4 -1
3 1 -4 1
p=- ∨ p =1 =
2 4 + 4 -4 -1
30. a. y = 2x2 – 12x + 16 1 -4 1
Pembahasan: =
y = a (x − p ) + q
2
8 -4 -1
y = a (x − p )2 + q
2
y = a (x − 3 ) − 2 1 1
- 2 8
y = a (x − 3 ) 2− 2
2
16 = a (0 − 3 ) − 2 =
1 1
aa(0−−23 ) − 2
2
16 =
16 =9 - -
2 8
16 = 9a − 2
18
1 2 -1 1 2
a ==29a
18
4. P = 4 -1 0 4 -1
a=2
0 2 3 0 2
= 2 (x − 3 ) − 2
2
y
= -3 + 0 − 8 − 0 − 0 − 24
= 2 (x 2− 3 ) − 2
2
y
y (
= 2 x − 6x + 9 − 2 ) = -35
y
y (
= 2 x2 2 − 6 x + 9 − 2
= 2 x − 12 x + 16 )
5. 3a + b = 3(4i − 2 j + k ) + (2i − 3 j + k )
y = 2 x 2 − 12 x + 16
B. Uraian = (12i − 6 j + 3k ) + (2i − 3 j + k )
1 = 14i − 9 j + 4k
1. sin A =
10
i j k
102 − 12
cos A = 6. a × b = 1 -2 2
10
2 -3 1
99
= = i (-2 + 6) − j (1 − 4) + k (-3 + 4)
10
= 4i + 3 j + k
Uji Keterampilan
Kebijaksanaan guru
D
C
D
C A
O B
A O B 2 2
8 cm OD = AO + AD
DO = AO 2 + AD 2 = (2 2)2 + (4 2)2
= 42 + 82 = 8 + 32
= 16 + 64 = 40
= 80 = 2 10
B H G
E
F 8 cm
C O A
D C
Berdasarkan sketsa segitiga ABC dapat dinyatakan se-
bagai berikut. 10 cm
BO × AC = AB × BC
A B
BO × 10 = 8 × 6 15 cm
8×6 Jarak titik A ke titik D
BO = = AD
10
BO = 4,8 = 10
Jarak titik A ke titik C
Akibatnya diperoleh panjang BO adalah 4,8 cm. Jadi, = AC
jarak titik B ke bidang ACGE adalah 4,8 cm.
5. BD merupakan diagonal sisi. = 152 + 102
BD = 6 6 2 = 225 + 100
= 6 12 = 325
= 12 3 = 5 13
Jarak titik B ke bidang ACGE: Jarak titik B ke titik D
1 = BD
= BD
2 = 152 + 102
1
= ⋅ 12 3 = 225 + 100
2
= 325
=6 3
= 5 13
Jadi, jarak titik B ke bidang ACGE adalah 6 3 cm.
Jarak titik C ke titik D
Uji Keterampilan = CD
Kebijaksanaan guru = 15
9. d. PQUT dan SRVW
Uji Kompetensi Bab 8 Pembahasan:
A. Pilihan Ganda Bidang PQUT tidak berpotongan dengan bidang SRVW,
1. c. N bidang PQUT sejajar dengan bidang SRVW.
Pembahasan: 10. c. VW
Titik N tidak terletak di bidang LMQP. Titik yang terletak Pembahasan:
di bidang LMQP adalah titik L, M, Q, dan P. Bidang SRVW berpotongan dengan bidang TUVW pada
2. a. OP garis VW.
Pembahasan:
1
2 TO = TA2 − AO 2
TA = AC + t 2
2 = 182 − 52
2
= (5 2) + 10 2
= 299
= 50 + 100
B. Uraian
= 150
1. Jarak titik A ke GH = jarak titik A ke H, yaitu diagonal
=5 6 sisi.
15. c. 6 AH = 10 2
Pembahasan:
Jadi, jarak A ke GH adalah 10 2 cm.
( ) 3 =6
AG = 2 3
1
2
2. TC = 122 + ⋅ 10 2
16. a. 5 2
Pembahasan
= 144 + 50
BG = 42 + 32
= 154
= 25
=5 3. a. Titik Q terletak pada garis QR.
b. Titik R di luar PQ.
17. a. 16 6 c. OP terletak di bidang OPS.
Pembahasan: d. Bidang OQR berpotongan dengan bidang PQRS.
AH adalah diagonal sisi 4. a. A, C, F, dan D
AH = 16 3 2 b. AB, BC, dan AC
= 16 6 5.
H G
18. c. (ii) dan (iii)
Pembahasan: E F
Jarak titik B ke titik C Q
= BC R
= 15 P
Jarak titik B ke titik D D
C
= BD S
A 12 cm B
= 15 2
Jarak titik C ke garis TO Jarak antara bidang PQRS dan bidang BCHE.
= CO 1
2
1 = BS 2 − × BE
= AC 4
2 2
1 1
= ⋅ 15 2 = 62 − ⋅ 12 2
2 4
15 = 36 − 18
= 2
2
= 18
Jarak titik T ke titik bidang ABCD
=3 2
= TO
= 20 Jadi, jaraknya 3 2 cm.
= 119
Jadi, jarak titik T terhadap bidang ABCD adalah 119 I
S J
cm.
7. PQ = PG 2 + GQ 2
2 2 H
1 1 Q G
= × 8 + × 8
4 2
= 22 + 4 2
E P F
= 4 + 16
a. Bidang sisi yang sejajar dengan bidang PQRS
= 20 adalah bidang EHLI dan FGKJ.
=2 5 b. Bidang sisi yang tegak lurus dengan bidang PQRS
Jadi, panjang PQ adalah 2 5 cm. adalah bidang EFGH, EFJI, HGKL, dan IJKL.
8. Jarak BC ke garis EH = BE 2.
H G
= 62 + 62
E F
= 72
= 6 2 cm
9. AC = DF = 13 cm
AB = AC 2 − BC 2 D
C
2 2
= 13 − 5 A B
= 169 − 25
BG = 6 10 2 (diagonal sisi)
= 144 = 6 20
= 12 = 12 5
BE = CF = 8 cm Jadi, jaraknya 12 5 cm.
3.
AE = AB2 + BE2 H G
= 12 2 + 8 2
E F
= 144 + 64
= 208
= 4 13
Jadi, jarak A ke E adalah 4 13 cm. C
D
10. Perhatikan gambar berikut!
H A B
G
O Jarak C ke rusuk EH
E = CH
F
= 9 3 2
Q P = 9 6
Jadi, jaraknya 9 6 cm.
D 4.
C H G
A B
Jarak titik O ke bidang ABGH ditunjukkan oleh OP.
E
OP = EQ F 6 cm
1
= ED O
2
D C
1
= 10 2
2 10 cm
=5 2 A B
16 cm
Jadi, jarak titik O ke bidang ABGH adalah 5 2 cm.
Tugas Proyek
Kebijaksanaan guru
2x = y + 6 y + 1 = −- (x − 2 ) ± 2 1 + −-
2 2
1
x= y+3 1 5
2 y + 1 = −- x + 1 ± 2
2 4
1
f’(x) = x+3 1
2 y + 1 = −- x + 1 ± 5
2
1
5. b. -3 y = −- x ± 5
Pembahasan: 2
1 11. c. 2
y=
x+4 Pembahasan:
xy + 4 y = 1 x2 – 5x + 6 = 0
(x – 3)(x – 2) = 0
xy = 1 − 4 y
x = 3 atau x = 2
1 − 4y Kalimat terbuka x2 – 5x + 6 jika digunakan peubah x
x=
y = 2 atau x = 3 akan menjadi pernyataan yang bernilai
−1 1 − 4x benar.
f (x) = 12. b. x + 3 = 5
x
1− 4 ⋅1 Pembahasan:
−1
f (1) = p⇒q
1
p
f −1(1) = -3
Kesimpulan: q
f-1(1) = -3 13. d. Jika hari ini hujan maka ia terkena flu
6. d. (3, -4) Pembahasan:
Pembahasan: p⇒q
Pusat: q⇒r
1 1 1 1 Kesimpulan: p ⇒ r
- A, - B = - ( −6), - , (8)
2 2 2 2 14. e. x ≠ 4
= (3, - 4 ) Pembahasan:
7. e. 1 atau 3 3x – 2 ≠ 10
Pembahasan: 3x ≠ 12
Masukkan nilai (3, p) ke dalam persamaan lingkaran: x≠4
(3)2 + p2 – 3.(3) – 4.p + 3 = 0 15. e. salah
9 + p2 – 9 – 4.p + 3 = 0 Pembahasan:
p2 – 4p + 3 = 0 p q p∧q
(p – 1) (p – 3) = 0
B S S
p = 1 atau p = 3
Pembahasan:
Jarak titik A ke garis BC
−-5 + 7 2 = AB
T = =
2 − 6 −-4 = 17
24. c. (4, 5) Jarak titik A ke titik C
Pembahasan: = AC
x’ = -3 + 3 + 4 = 4 = 172 + 152
y’ = 6 – 1 + 0 = 5
= 289 + 225
Bayangan (4, 5)
25. a. y – 3 = 2x + 1 = 514
Pembahasan: Jarak titik B ke titik D
x’ = x + 1 ⇒ x = x’ – 1 = BD
y’ = y + 3 ⇒ y = y’ – 3 = 172 + 152
y = 2x + 3
= 289 + 225
y’ – 3 = 2(x’ – 1) + 3
y’ – 3 = 2x’ + 1 = 514
26. d. 24 6
Jarak titik C ke bidang ABFE
Pembahasan: = CB
= 15
= 23
Persamaan lingkaran:
(x – a)2 + (y – b)2 = r2
(x – 2)2 + (y – 3)2 = 23
Substitusikan titik (-5, 6):
(-5 – 2)2 + (6 – 3)2 = 58 > 23.
Jadi, titik A(-5, 6) berada di luar lingkaran.