00 Projekty AVT
£ adowarka akumulatorów
du¿ej mocy
2769
Na temat akumulatorów i ³adowarek by³o
ostatnio sporo wiadomoœci w EdW. Przypo-
mnê tylko, ¿e przy ³adowaniu nowoczesnych
akumulatorów samochodowych najwa¿niejsze
jest unikanie prze³adowania. W sumie chodzi
o nieprzekraczanie napiêcia w koñcowej fazie
³adowania ok. 15V, chyba ¿e karta informacyj-
na zaleca inaczej. Jeœli chodzi o natê¿enie pr¹-
du, to najczêœciej ka¿da ³adowarka posiada ja-
kiœ system regulacji, a jeœli nie, to nietrudno
jest coœ domontowaæ. Spotykane s¹ ró¿ne spo-
soby ochrony przed prze³adowaniem, np. sa-
mowy³¹czanie w momencie osi¹gniêcia 15V
na zaciskach akumulatora, zmniejszenie pr¹du
do takiej wartoœci, aby nie wzrasta³o napiêcie
powy¿ej ustalonej wartoœci. Co do uk³adów
elektronicznych to najczêœciej spotyka siê re-
gulatory ci¹g³e na tranzystorach bipolarnych
lub impulsowe na tyrystorach lub MOSFET-
ach. Uk³ady takie wnosz¹ du¿e straty lub za-
k³ócenia, a nierzadko s¹ trudnoœci z uzyska-
niem odpornoœci na zwarcie lub odwrotne do-
³¹czenie biegunów akumulatora. Po analizie
ró¿nych systemów wydaje mi siê, ¿e dobrym
rozwi¹zaniem bêdzie system z przekaŸnikiem
sterowanym przez uk³ad elektroniczny w po-
staci komparatora okienkowego. Dziêki takie-
mu rozwi¹zaniu ³adowarka ma sporo zalet,
m.in.:
- mo¿e byæ zastosowana do ka¿dego „zwyk³e-
go” prostownika bez potrzeby podnoszenia
napiêcia wtórnego transformatora,
- mo¿e mieæ nieograniczon¹ moc, zale¿n¹ tyl-
ko od zastosowanego przekaŸnika lub nawet
stycznika,
- umo¿liwia eliminacjê wszelkich strat, zak³ó-
ceñ, radiatorów,
- dzia³a tylko wtedy, gdy do wyjœcia do³¹czy-
my akumulator o napiêciu 9...15V, wydajnoœci
E l e k t ro n i k a d l a Ws z y s t k i c h
pr¹dowej oko³o 0,5mA (dla akumula-
torów 12V),
- nie zadzia³a przy ¿adnym innym na-
piêciu, pomyleniu biegunowoœci lub
zwarciu zacisków wyjœciowych,
- posiada prze³¹cznik pracy automa-
tycznej i rêcznej na wypadek bardzo
roz³adowanego akumulatora lub stoso-
wania ³adowarki do innych odbiorni-
ków,
- ma prosty uk³ad elektroniczny dzia³a-
j¹cy statycznie (bez generatorów, uk³a-
dów impulsowych, specjalizowanych
uk³adów scalonych).
Natomiast co do wad, to chyba tyl-
ko znaczna histereza napiêcia wyjœcio-
wego (rzêdu 1V, miêdzy wy³¹czeniem
i za³¹czeniem przekaŸnika). Praktycz-
nie nie ma to znaczenia, a dodatkowo
mo¿na zastosowaæ potencjometr do
ustawiania histerezy optymalnej przy
do³adowywaniu akumulatora ma³ym
pr¹dem.
Opis uk³adu
Komparator okienkowy
Komparator okienkowy, zwany czêsto
dyskryminatorem okienkowym, to bar-
dzo przydatny uk³adzik elektroniczny
w obwodach automatyki lub sterowa-
nia. W prasie elektronicznej nie jest
czêsto spotykany i dok³adniejszy opis
mo¿e siê przydaæ pocz¹tkuj¹cym elek-
tronikom. Najprostszy komparator
okienkowy mo¿e byæ utworzony z
dwóch wzmacniaczy operacyjnych lub Rys. 1
komparatorów, a przedstawiony jest na a) Schemat komparatora okienkowego
rysunku 1a. Trzy rezystory w³¹czone z wyjœciem typu „logiczny iloczyn”.
na wejœciach pod pe³ne napiêcie zasi- b) Przebiegi i napiêcia.
13
 Projekty AVT
lania ustalaj¹ przedzia³y („odstêpy”) napiê-
ciowe „elektronicznego okna”. Rezystor
górnego odstêpu RGO ustala wartoœæ napiê-
cia odniesienia zawart¹ miêdzy górn¹ gra-
nic¹ okna a napiêciem zasilania +VCC.
Rezystor dolnego odstêpu RDO ustala od-
stêp napiêciowy miêdzy U02 a mas¹. Rezy-
stor RO ustala szerokoœæ okna napiêciowe-
go miêdzy UO1 i UO2. Podane wartoœci re-
zystorów na rysunku 1 ustalaj¹ napiêcia
progowe na poziomie 3,6 i 6,4V przy zasi-
laniu 10V. Wzmacniacze operacyjne na
ogó³ nie nadaj¹ siê do bezpoœredniego ste-
rowania przekaŸnika, wiêc potrzebny jest
dodatkowy wzmacniacz tranzystorowy.
Tranzystory T1 i T2 (z rysunku 1) realizu-
j¹ funkcjê iloczynu logicznego, bo przewo-
dz¹ jednoczeœnie tylko wtedy, gdy wyjœcia
obu wzmacniaczy W1 i W2 s¹ w stanie
wysokim. Jeœli na wejœcie komparatora po-
przez rezystory separuj¹ce R1 i R2 do³¹-
czymy regulowane napiêcie steruj¹ce od
zera do +VCC, to przebiegi napiêæ bêd¹ ta-
kie jak na rysunku 1b. Jako tranzystory T1
i T2 zalecane s¹ te, które maj¹ ma³e napiê-
cia nasycenia. Na przyk³ad dla BC337 (lub
338) napiêcie nasycenia sumaryczne wy-
nosi 0,15V przy IRL=80mA. W takich sa-
mych warunkach popularne BC237... 547
maj¹ 0,4V. Do sterowania obci¹¿eniem
o wiêkszej mocy (np. stycznika, grza³ki)
korzystniejszy bêdzie uk³ad komparatora
okienkowego, przedstawionego na ry-
Rys. 2 sunku 2a. Poniewa¿ tranzystor steruj¹cy
a) Schemat komparatora okienkowego z T1 odwraca fazê sygna³u, konieczne jest
wyjœciem typu „logiczna suma”. skrzy¿owanie wejœæ wzmacniaczy W1
b) Przebiegi napiêciowe. i W2. Tu tranzystory T1 i T2 tworz¹ sumê
logiczn¹, a tranzystor T2 jest tranzysto-
Rys. 3 Schemat podstawowy ³adowarki do rem wiêkszej mocy, dostosowanym do
akumulatora 12V.
14
obci¹¿enia RL. Jeœli chcemy utworzyæ uk³ad,
w którym przep³yw pr¹du przez obci¹¿enie
powinien nastêpowaæ poza granicami „okna”,
to tranzystor T1 nale¿y po³¹czyæ w uk³adzie
wtórnika emiterowego lub zamiast T1 i T2 za-
stosowaæ darlington odpowiedniej mocy. Roz-
k³ad napiêæ podany jest na rysunku 2b.
W uk³adach praktycznych dodaje siê jeszcze
obwody dodatniego sprzê¿enia zwrotnego,
tworz¹ce odpowiedni¹ histerezê. Jeœli zakres
okna ma obejmowaæ te¿ napiêcia ujemne,
to i wzmacniacze operacyjne musz¹ byæ zasi-
lane podwójnym napiêciem. W podanych
przyk³adach komparatora okienkowego musz¹
byæ zastosowane wzmacniacze operacyjne
z pe³nozakresowym napiêciem wejœciowym
oraz wyjœciowym od dolnej szyny. Z popular-
nych kostek mog¹ to byæ TLC272, LM358.
Uk³ad podstawowy
³adowarki
Jest on przedstawiony na rysunku 3. Uk³ad
prostownika g³ównego jest klasyczny i chyba
nie wymaga szczegó³owego omawiania. Na-
piêcie wtórne bez obci¹¿enia powinno wyno-
siæ od 11 do 15V (zmienne) lub 2x11...15V, je-
œli bêdzie prostownik przeciwsobny. Oczywi-
œcie mostek M1 (lub diody do uk³adu przeciw-
sobnego) musz¹ mieæ odpowiednie parametry
oraz radiatory dostosowane do obci¹¿enia pr¹-
dowego. PrzekaŸnik powinien mieæ „grube”
styki i dodatkowo po³¹czone równolegle (jeœli
s¹, 2, 3 pary styków). Na przyk³ad popularny
przekaŸnik (najczêœciej z odzysku) R15 mo¿e
byæ obci¹¿ony pr¹dem 10A przy 1 parze sty-
ków lub 30A przy trzech parach po³¹czonych
równolegle. Prawid³owo wyregulowany prze-
kaŸnik powinien za³¹czaæ przy 50% napiêcia
znamionowego - jeœli jest inaczej, nale¿y sko-
rygowaæ naci¹g sprê¿yny. W uk³adzie przed-
stawionym na rysunku 3 mo¿e pracowaæ
przekaŸnik 12V, po³¹czony jak na schemacie
lub przekaŸnik 24V, do³¹czony górnym koñ-
cem (wraz z diod¹ D6) do punktu C, gdzie wy-
stêpuje napiêcie 16...18V. Jeœli napiêcie wtór-
ne transformatora nie jest ni¿sze od 12V, to
jako stabilizator U1 mo¿e byæ zastosowany
LM7812. Zastosowanie dodatkowego pro-
stownika D1...D4 eliminuje w³¹czenie prze-
kaŸnika przez ³adowany akumulator przy zani-
ku napiêcia sieci podczas ³adowania akumula-
tora. Tu nale¿y przestrzegaæ ogólnej zasady:
jeœli prostownik g³ówny (M1) jest mostkowy,
to prostownik sterownika D1...D4 te¿ musi
byæ mostkowy. Jeœli prostownik g³ówny bê-
dzie przeciwsobny, to nale¿y przewód do³¹-
czony do minusa mostka prze³¹czyæ do œrodka
uzwojenia wtórnego oraz usun¹æ diody D2
i D3 sterownika. Komparator okienkowy
U2A/U2B jest taki sam jak na rysunku 1, ale
ma dodatkowe rezystory R6 i R7, w celu uzy-
skania histerezy przy przekraczaniu progów
napiêciowych. Napiêcie pomiarowe uzyski-
wane jest bezpoœrednio z dodatniego zacisku
wyjœciowego i poprzez diodê D7 oraz elementy
E l e k t ro n i k a d l a Ws z y s t k i c h
 Projekty AVT
filtruj¹ce R10, C2, C4, doprowadzone do wej-ku 4, wed³ug ogólnie przyjêtych zasad. Prze- górnego progu (tn’ z rysunku 6). Ogólnie czas
œcia steruj¹cego komparatora okienkowego. kaŸnik (ze wzglêdu na wielkoœæ i ró¿norod- narastania napiêcia jest tym krótszy, im wiêk-
Prze³¹cznik P1 mo¿e byæ przydatny wtedy, noœæ parametrów) lepiej zamontowaæ poza szy jest pr¹d ³adowania i mniejsza histereza.
gdy akumulator jest roz³adowany prawie do p³ytk¹, w dogodnym miejscu, korzystnym pod Natomiast czas opadania napiêcia jest tym
zera lub ³adowarka ma pracowaæ bez ograni- wzglêdem u³o¿enia przewodów g³ównych. krótszy, im mniejsza histereza i mniej na³ado-
czenia napiêcia. W wiêkszoœci publikowanych Przyk³adowy monta¿ urz¹dzenia modelowego wany akumulator. W przypadku bardzo czê-
artyku³ów o akumulatorach podaje siê zale¿- przedstawia fotografia 1. Po dok³adnym stego „klapania” przekaŸnika nale¿y nieco
noœæ SEM akumulatora przy zmianach tempe- sprawdzeniu po³¹czeñ mo¿na przyst¹piæ do zwiêkszyæ histerezê lub zmniejszyæ pr¹d ³ado-
uruchomienia ³adowarki. Najpierw sprawdza-
ratury elektrolitu i wynika z tego, ¿e zamiast wania (lub oba parametry ³¹cznie).
jednej diody D7 nale¿a³oby w³¹czyæ ich co my dzia³anie prostownika g³ównego (po zwar-
najmniej 10 sztuk. Inne Ÿród³a podaj¹, ¿e w ciu styków przekaŸnika) po do³¹czeniu w mia-
zakresie temperatur 5...35oC nie trzeba stoso-
rê roz³adowanego akumulatora. Jeœli prostow-
waæ kompensacji temperaturowej. Aby siê nik by³ u¿ywany wczeœniej bez sterownika, to
przekonaæ, jak jest naprawdê, wykona³em na- oczywiœcie nie ma takiej potrzeby, wiêc od
stêpuj¹ce doœwiadczenie: przynios³em zmarz- razu do³¹czamy punkty A...G p³ytki do odpo-
niêty akumulator z temperatur¹ ok. -10oC, do-
wiednich punktów prostownika g³ównego. Ze-
³¹czy³em woltomierz analogowy i cyfrowy, strojenie uk³adu jest bardzo proste i wymaga
a nastêpnie nagrzewa³em akumulator przez jedynie dobrania rezystora R13 w koñcowej Rys. 5 Przebieg typowego „okienka”
d³ugi czas „farelkiem”, a¿ osi¹gn¹³ ok. 50oC.
fazie ³adowania tak, aby wy³¹czenie pr¹du ³a- wyjœciowego z histerez¹.
Nie wiem, czy by³ to nieodpowiedni akumula- dowania nast¹pi³o przy wyst¹pieniu napiêcia
tor (Sznajder), czy nie taka metoda pomiaro-15V na zaciskach akumulatora. Dla Czytelni- Rys. 6 Typowy przebieg napiêcia wyj-
wa, bo wskazanie woltomierza analogowego ków pocz¹tkuj¹cych i dociekliwych mam pro- œciowego w koñcowej fazie ³ado-
by³o ca³y czas jednakowe, a na woltomierzu pozycjê innego zestrojenia ³adowarki. Naj- wania akumulatora.
cyfrowym nieznacznie zmienia³y siê cyferki pierw po w³¹czeniu zasilania sprawdziæ napiê-
na drugim miejscu po przecinku. Myœlê, cia w p. C i E i jeœli s¹ prawid³owe, to do wyj-
¿e chyba trzeba daæ sobie spokój z kompensa-œcia ³adowarki do³¹czyæ regulowane Ÿród³o
cj¹ temperaturow¹ i zastosowaæ jedn¹ diodê napiêcia sta³ego 3...18V (po wy³¹czeniu bez-
D7. Precyzyjne napiêcie wy³¹czenia w koñco- piecznika B2). Jeœli nie ma odpowiedniego za-
wej fazie ³adowania ustawiamy za pomoc¹ re- silacza, to mog¹ byæ dwie baterie 9V oraz po-
tencjometr 10...22kΩ, liniowy 1...2W. Jeœli
zystora R13 i aby nie bawiæ siê w szukanie od-
powiedniego rezystora, mo¿na zastosowaæ he- prostownik nie jest wyposa¿ony w wolto-
litrim. Jeœli prostownik nie jest wyposa¿onymierz, to pod³¹czamy miernik uniwersalny do
w amperomierz, to jako wskaŸnik ³adowania zacisków wyjœciowych. Zwiêkszamy powoli
mo¿na zastosowaæ czerwon¹ diodê LED w³¹- napiêcie kontrolne, obserwuj¹c przekaŸnik.
czon¹ wraz z rezystorem ograniczaj¹cym rów- Przy napiêciu oko³o 9V przekaŸnik powinien
nolegle do cewki przekaŸnika. Dioda D5 s³u- siê za³¹czyæ, ale przewa¿nie tak bêdzie po
ustawieniu potencjometru dostrojczego R13.
¿y jako kontrolka w³¹czenia do sieci i powinna
Zwiêkszamy dalej napiêcie kontrolne i spraw-
byæ zielona. Jako bezpiecznik B2 najlepiej za-
stosowaæ wy³¹cznik nadpr¹dowy typu S191 dzamy, czy przekaŸnik wy³¹czy siê przy wy- Mo¿liwoœci rozbudowy
o charakterystyce B, dostosowany do maksy- st¹pieniu napiêcia 15V, jeœli trzeba, to korygu- Mo¿e siê zdarzyæ, ¿e mamy dobry prostownik,
malnego pr¹du wyjœciowego. Pomiar spadku jemy R13. Jeœli z tego powodu zmieni siê nie- ale z fazow¹ regulacj¹ pr¹du ³adownia. Regu-
napiêcia na bezpieczniku topikowym F10A co dolne napiêcie „okna”, to nie szkodzi, bo lacja taka rzadko dobrze pracuje, ale jeœli nie
i S191 10A wykaza³, ¿e s¹ podobne i wynosz¹ najwa¿niejsze jest napiêcie wy³¹czenia, czyli chcemy jej eliminowaæ, gdy¿ nie ma innego
oko³o 0,07V, przy pr¹dzie 5A. 15V. Teraz zmniejszamy stopniowo napiêcie sposobu na regulacjê pr¹du, to do zasilania
kontrolne, obserwuj¹c wy³¹czanie i za³¹czanie sterownika montujemy ma³y transformatorek
Monta¿ i uruchomienie przekaŸnika. Przy 13,5...14V powinien znowu (np. TS2) o napiêciu wtórnym 12...14V. Ro-
Monta¿ drobnych elementów wykonujemy na siê w³¹czyæ, a przy ok. 8,5V wy³¹czyæ. Naj- dzaj prostownika nie ma wtedy znaczenia i je-
p³ytce drukowanej, przedstawionej na rysun- czêœciej wygl¹da to tak, jak na rysunku 5. œli jest to trafo z dwoma uzwojeniami wtórny-
Ostateczn¹ korekcjê R13 przepro- mi, to nie montujemy diod D2 i D3. Jeœli ³ado-
wadzamy jednak przy ³adowaniu warka przystosowana jest równie¿ do ³adowa-
akumulatora. Przebieg napiêcia nia akumulatorów 24V, to do zasilania sterow-
wyjœciowego (przy do³¹czonym nika te¿ trzeba u¿yæ oddzielnego transforma-
akumulatorze) w koñcowej fazie tora ma³ej mocy lub nawin¹æ na transformato-
³adowania przedstawia rysunek 6. rze g³ównym oddzielne uzwojenie ≈ 12V/
Przy typowym pr¹dzie ³adownia 0,15A. Aby nast¹pi³o samowy³¹czenie przy
i dobrze dobranej wartoœci histere- 30V, nale¿y dobraæ dodatkowy rezystor w³¹-
zy czasy narastania i opadania na- czony w szereg z R12, ale zwierany przy ³ado-
piêcia (tn, to) wynosz¹ od kilkuna- waniu akumulatorów 12V. Czêsto prostownik
stu sekund do kilkunastu minut, jest jednoczeœnie urz¹dzeniem rozruchowym,
w pocz¹tkowym osi¹gniêciu gór- lecz wtedy trzeba zainstalowaæ oddzielne za-
nego progu napiêciowego. W mia- ciski wyjœciowe o wiêkszej œrednicy, pod³¹-
rê do³adowania akumulatora czasy czone bezpoœrednio pod mostek lub diody pro-
te s¹ coraz d³u¿sze i przy ustawie- stownicze. Rezystor R6 zosta³ dobrany do-
niu bardzo ma³ego pr¹du ³adowa- œwiadczalnie tak, aby przekaŸnik za czêsto nie
Rys. 4 Schemat monta¿owy sterownika. nia napiêcie mo¿e nie osi¹gn¹æ „klapa³”, ale mo¿na zamontowaæ dodatkowy

E l e k t ro n i k a d l a Ws z y s t k i c h 15
 Projekty AVT
potencjometr 47kΩ w szereg z R6, a rezystor
R6 zmniejszyæ do 75kΩ. Wówczas wielkoœæ
histerezy mo¿na dobraæ doœwiadczalnie w za-
le¿noœci od pojemnoœci ³adowanego akumula-
tora. Ostatnio pojawi³y siê akumulatory
w wersji „CALCIUM”, z zalecanym napiê-
ciem ³adowania 16V. Aby ³adowarka by³a bar-
dziej uniwersalna, mo¿na miêdzy prze³¹cznik
P1 a p. G w³¹czyæ szeregowo dodatkowy po-
tencjometr 2,2kΩ. Zakres regulacji wyniesie
wtedy od 14,8V do 16V i dla orientacji mo¿na
wykonaæ skalê. Jeœli prostownik jest zbudo-
wany do ³adowania akumulatorów bardzo du-
¿ej pojemnoœci (pojazdy o napêdzie elektrycz-
nym), a pr¹dy ³adowania dochodz¹ do 100A,
wówczas nale¿y zastosowaæ odpowiednio
du¿y stycznik, a jego cewkê sterowaæ przekaŸ-
nikiem. Mo¿na te¿ wykonaæ sterownik wed³ug
rysunku 2. Przy budowie wszelkich urz¹dzeñ
niskonapiêciowych nale¿y braæ pod uwagê
spadek napiêcia na przewodach ³¹cz¹cych
urz¹dzenie z odbiornikiem. Na
przyk³ad: do ³adowarki zainstalo-
waliœmy przewody wyjœciowe
o d³ugoœci 1,5m i przekroju
1,5mm2, ³¹czny spadek na-
piêcia wraz z zaciskami
„¿abkowymi” wyniesie
0,5... 0,6V przy pr¹-
dzie 10A. Nato-
miast przy pr¹-
dzie 1,5...2A
wyniesie
o k o ³ o
0 , 1 V.
Fot. 1 £adowarka modelowa
16
Napiêcie pomiarowe do komparatora okienko-
wego bierzemy z zacisku plusowego i usta-
wiamy samowy³¹czanie na 15V. Napiêcie
w pocz¹tkowej fazie ³adowania du¿ym pr¹-
dem bêdzie na akumulatorze wynosi³o ok.
14,5V, ale w miarê do³adowywania coraz
mniejszym pr¹dem napiêcie akumulatora bê-
dzie zbli¿a³o siê do napiêcia na zaciskach wyj-
œciowych. Wniosek jest taki, ¿e zestrojenie re-
zystora R13 nale¿y przeprowadzaæ przy jak
najmniejszym pr¹dzie w koñcowej fazie ³ado-
wania. Mimo ¿e zalecane gêstoœci pr¹du
w przewodach wynosz¹ 6A/mm2, to dla urz¹-
dzeñ prostowniczych mo¿na przyj¹æ 4A/mm2
(przy I=10A bêdzie 2,5mm2). Trzeba te¿ uni-
kaæ d³ugich przewodów wyjœciowych, a jeœli
do najbli¿szego gniazdka sieciowego jest da-
leko, zastosowaæ przed³u¿acz sieciowy - prze-
wody niskonapiêciowe nie powinny byæ d³u¿-
sze ni¿ 1,5m.
Na zakoñczenie jeszcze kilka s³ów o prze-
kaŸnikach przeznaczonych do pracy przy ste-
rowaniu pr¹dem przemiennym. PrzekaŸniki
takie mo¿na sterowaæ pr¹dem
sta³ym przy na-
piêciu oko³o trzykrotnie ni¿szym, a najlepiej
takim samym pr¹dem cewki, jaki p³ynie przy
zasilaniu pr¹dem przemiennym przy napiêciu
znamionowym. Np. popularny przekaŸnik
R15 dostosowany do sterowania napiêciem
przemiennym 24V~ mo¿na zasilaæ napiêciem
sta³ym 8...9V. Istniej¹cy pierœcieñ (zwarty
zwój) na nabiegunniku nie musi byæ usuniêty.
Metody tej nie nale¿y stosowaæ do styczni-
ków, natomiast sprawdza siê przy zasilaniu
silników komutatorowych, ale napiêcie sta³e
powinno byæ oko³o dwukrotnie ni¿sze w sto-
sunku do znamionowego napiêcia przemien-
nego.
Stefan Roguski
Wykaz elementów
Rezystory
R1,R2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4,7kΩ
R3,R5,R12. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15kΩ
R4,R13* . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12kΩ
R6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100kΩ
R7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 620kΩ
R8,R9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2,2kΩ
R10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10kΩ
R11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1,5kΩ
Kondensatory
C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1000µF/25V
C2-C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220nF
Pó³przewodniki
D1-D7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1N4002...7
T1,T2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BC337 (lub BC338)
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7810 (lub 7812)
U2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TLC272 (lub LM358)
Pozosta³e
P1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pd11 lub podobny
TR1,M1,A istniej¹ce w prostowniku lub dostosowane
do obci¹¿enia
RL. . . . . . . . . . . . . . . . . przekaŸnik R15 lub podobny
B1,B2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wed³ug obci¹¿enia
Podstawka DIL-8, gniazda bezpiecznikowe, okablowa-
nie, zaciski sprê¿ynowe (¿abki), obudowa, radiator do
M1, inne (wed³ug opisu w tekœcie).
P ³ y t k a d r u k o w a n a j e s t d o s t ê p n a w sieci
handlowej AVT jako kit szkolny AVT-2769
E l e k t ro n i k a d l a Ws z y s t k i c h