Michael A.K.

Halliday - Anim na gamit ng Wika sa Lipunan instrumental, regulatoryo,

interaskyonal, personal, hueristiko at representatibo.

Instrumental - upang maisakatuparan ang nais na mangyari ng isang tao.

Ang pagpilit mo sa iyong kamag-aral na manood ng

concert ng gusto mong K-pop.

Paghingi mo ng kapatawaran sa iyong kaibigan.

Pagpapalabas ng patalastas o commercial sa telebisyon.

Regulatori - Tungkulin ng wika kung ginagamit ito upang kontrolin o magbigay-gabay sa kilos o
asal ng isang tao.

Signages o babala sa kalsada.

Paskil sa paaralan gaya ng: Bawal magkalat.

Bawal mag-ingay atbp.

Mga panuto sa pagsusulit.

Representasyonal - ito’y ginagamit ng tao sa pagbabahagi ng impormasyon.

Class reporting

Pagbibigay ulat o pagbabalita sa

telebisyon o radio.

Interaksyonal - ito’y ginagamit ng tao sa pagpapanatili at pagpapatatag ng relasyong sosyal sa

kapwa.
Pagbati ng magandang umaga sa guro at
kamag-aral.

Pangangamusta sa kaibigan.

Personal - ginagamit ng tao sa pagpapahayag ng sariling personalidad batay sa damdamin,

opinyon o pananaw.

Pagsulat sa journal/diary.

Pagpost ng status sa social media account na

nagpapahayag ng sariling pananaw o opinyon
hinggil sa isang paksa.

Heuristiko - ito’y ginagamit sa paghahanap o paghingi ng impormasyon upang makakuha ng

iba’t ibang kaalaman sa mundo.

Pagbabasa ng libro, magazine, pahayagan, blogs

at iba pang artikulo.

Panunuod ng telebisyon at pakikinig sa radyo.

Imahinatibo - ito’y ginagamit sa pagpapalawak ng kaniyang imahinasyon.

Malikhaing pagsulat.

Masining na Pagbigkas.
Ayon sa mga eksperto, ang pinagmulan ng kasalukuyang lahing Pilipino ay ang tinatawag na
mga Austronesians.

Nagmula sa salitang Latin

Auster – hangin
Nèsos – isla

2 Teorya kung saan nagmula ang mga Austronesians

1. Nanggaling sa Tangway Malayo at nakarating sa Indonesia, Pilipinas, mga

kapuluan sa Pacific at Madagascar.
2. Nagmula sa Talampas Tunnan sa Tsina simula noong 200 B.C.E.

Austronesian - batayan ng maraming wika sa Pilipinas

Mayroon tayong humigit 80 wika sa Pilipinas

nauugnay sa Austronesians.

1521- dumating ang mga Espanyol sa Pilipinas

1.Maghanap ng kayamanan
2. Manakop
3. Magpalaganap ng Kristiyanismo

Kolehiyo de San Ignacio (1585)- makapag aral ang mga anak ng Espanyol sa Maynila

Doctrina Christiana Lengua Espanola Tagala (1593) dasal, tuntuning Kristiano na nasa
Español- Tagalog unang aklat na nailimbag sa Pilipinas
1550- naglabas ng dekring nagsasaad na dapat
magtatag ng mga paaralan para sa pagtuturo ng
Espanyol sa mga Pilipino bagaman hindi ito natupad.

1642 at 1752- nagbigay diin sa pagtatatag ng mga

paaralan sa iba’t- ibang distrito upang maturuan ng
Espanyol ang mga katutubo ngunit HINDI RIN
NATUPAD.

1792- naglabas ng dekring nagbabawal sa paggamit ng

katutubong wika bilang panturo, ngunit gaya ng ibang
dekri ay wala ring nangyari.

1863- nagbigay diin sa pagtatatag ng mga paaralan sa

iba’t- ibang distrito upang maturuan ng Espanyol ang
mga katutubo ngunit HINDI RIN NATUPAD.

Panahon kung saan namulat ang makabayang

damdamin ng mga Pilipino dahil sa mg sumusunod na
kadahilanan:

a.Pagpapahintulot sa Pandaigdigang Pangkalakalan.

b.Pagpasok ng diwang liberal sa Pilipinas
c. Ang pagiging Gov. Gen. ni Carlos Maria dela Torre na nagkaroon ng pantay na pagtingin sa
mga mamamayan.
d. Ang pagkagarote ng GOMBURZA
e. Tuminding krisis sa kahirapan dahilsa kolonyalismo at pyudalismo.
 LAYUNIN NG KILUSANG PROPAGANDA
1. Magkaroon ng pantay- pantay na pagtingin sa mga Pilipino at Espanyol sa ilalim ng batas.
2. Gawing lalawigan ng Espanya ang Pilipinas
3.Pagkakaroon ng kinatawang Pilipino sa Kortes ng Espanya.
4.Magkaroon ng kalayaan ang mga Pilipino sa pamamahayag, pananalita, pagtitipon at
pagapapahayag ng kanilang karaingan.

Ginamit ang wikang Tagalog sa pagsulat ng mga akdang pampanitikan upang gisingin at pag
alabin ang damdaming makabayan.

-Tula
-Sanaysay
-Kwento atbp.

AKDANG PAMPANITIKAN

JOSE RIZAL “Laong- laan/ Dimasalang”

LA LIGA FILIPINO

- Noli Me Tangere, El Filibusterismo, Me Ultimo Adios, Sobre La Indolencia de los Filipinas,

Filipinas Dentro de Cien Anos

MARCELO H. DEL PILAR “ Plaridel”

DIARIONG TAGALOG 1882

-Dasalan at Tocsohan; Ang Cadaquilaan ng Dios, Caiingat kayo

GRACIANO LOPEZ JAENA “ Diego Laura”

LA SOLIDARIDAD
- Fray Botod, La Hija del Praile; Esperanzas

ANTONIO LUNA “Taga- Ilog”

Noche Buena; Se Diviertein, La Tertulia Filipina, Por Madrid, La Casa de Huespedes

MARIANO PONCE “ Tikbalang Kalipilako”

“Naning” mananaliksik ng kilusang propaganda Mga alamat ng Bulacan; Pagpugot kay Lingino;
Sobre Filipina, Mga Pilipino sa Indo Tsina

PEDRO PATERNO “Justo Desiderio Magalang”

- Ninay; A mi Madre; Sampaguitas Y Poesias; La Loba

Negra

PANGUNAHINGPAKSA NG KANILANG SINULAT

-Nagsasaad ng pagiging makabayan
-Masidhing damdamin laban sa mga Espanyol
-Paghahatid ng mga makubuluhang impormasyon at malubhang kalagayan ng mga Pilipino sa
sariling bansa

IBA PANG GINAMIT NG MGA PROPAGANDISTA

- Dulang panlangsangan at pangtanghalan

- Aninong gumagalaw
- Sarsuwela
- Balagtasan
PAKSA
-Pagkamakabansa
-Pagpapahalaga sa Kalayaan
-Karapatan sa sariling bayan