‫)رﺳﺎﻟﺔ(‬

‫ﺣﻜﻢ ﺗﻜﻔ اﳌﻌ ن‬

‫ﺔ‬ ‫ﺔ وﻓ ﻢ ا‬ ‫واﻟﻔﺮق ﺑ ن ﻗﻴﺎم ا‬

‫ﺑ ﮐﻮردی‬

‫ﻧﻮﺳﯿ‬
‫ﺎق ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﺮﺣﻤﻦ ﺑﻦ ﺣﺴﻦ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب‬ ‫اﻟﺸﻴﺦ إ‬

‫)‪ (1319 – 1276‬ﮐﯚ‬

‫وەرﮔ ا ﯽ‬

‫ﺑﺎو ﯽ ﺑ ﮕ رد ﭘ ﻨﺠﻮ‬
 ‫ﭘ ﺸ ﯽ وەرﮔ‬

‫ﺴﻢ ﷲ اﻟﺮﺣﻤﻦ اﻟﺮﺣﻴﻢ‬

‫واﻟﺼﻼة واﻟﺴﻼم ﻋ رﺳﻮل ﷲ‪ ،‬أﻣﺎ ﻌﺪ‪:‬‬ ‫ا ﻤﺪ‬

‫ﺑ ﯚی ﺋ م ﻏﻮر ﺗ ی ﺋ ﺴﻼم و ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن ﺗ ﯿﮑ وﺗﻮون‪ ،‬ﺑ ﺗﺎﯾﺒ ﯽ ﺋ و ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎﻧ ی ﮐ ﺧﺎوە ﯽ ﻋﯿﻠﻤﻦ و‬
‫ﻮەﺷ ﻨ رەوە ﺎ ﯽ‪،‬‬ ‫ﺗ ﺪە ﯚﺷﻦ ﺑ زﻣﺎن و ﻣﺎڵ و ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺑ د ﻨﺎ ﯽ ﺗ وﺣﯿﺪ و ﭘﺎراﺳﺘ ﺗ وﺣﯿﺪ ﻟ‬
‫رﺑﯚ ﺗ وﺣﯿﺪ ﺶ دروﺳﺘﮑﺮاون‪،‬‬ ‫ﺗ وﺣﯿﺪ ﺑﯚﺗ ﮔ ورەﺗﺮ ﻦ ﺧ ﻣﯽ ژ ﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺗ وﺣﯿﺪ دەژ ﻦ و دەﻣﺮن‪ ،‬وە‬
‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ََ ََْ ُ ْ ﱠ َ ْ ْ َ ﱠ‬
‫ن‬
‫روەک ﷲ ﻌﺎ دەﻓ رﻣﻮوێ‪} :‬وﻣﺎ ﺧﻠﻘﺖ ا ِ ﻦ و ِ ﺲ ِإﻻ ِﻟﻴﻌﺒﺪو ِ { }اﻟﺬار ﺎت ‪{56 :‬‬
‫رﺷ ﮏ ﻟ ﻗﻮڕﺋﺎﻧﺪا ﺎﺗﺒ ﺖ ﺑ‬ ‫ﷲ ﻋﻨﮫ( ﻓ رﻣﻮو ﯽ‪:‬‬ ‫)اﻟﺒﻐﻮي( ﻟ ﺗ ﻓﺴ ەﮐ ﯾﺪا دە ‪) :‬اﺑﻦ ﻋﺒﺎس ر‬
‫ﻧﺎوی )ﻋﺒﺎدة( ﺋ وا ﻣﺎﻧﺎﮐ ی )ﺗ وﺣﯿﺪە(‪.‬‬
‫ﷲ ﻋﻨﮫ( ﻟ ﺗ ﻓﺴ ی ﺋﺎﯾ ﯽ )‪(21‬ی ﺳﻮڕە ﯽ‬ ‫رﻟ ﺗ ﻓﺴ ی )اﻟﺒﻐﻮي(دا ﺎﺗﻮوە ﮐ )اﺑﻦ ﻋﺒﺎس ر‬ ‫وە‬
‫)اﻟﺒﻘﺮة(دا ﻓ رﻣﻮو ﯽ‪) :‬اﻋﺒﺪوا ر ﻜﻢ ‪ :‬واﺗﺎ وﺣﺪوا ر ﻜﻢ(‪.‬‬
‫)ﺑﻮﺧﺎری(ش ﻟ ﺻ ﺣﯿﺤ ﮐ ﯾﺪا ﻟ )ﻛﺘﺎب اﻟﺘﻔﺴ ( ﻟ ﺗ ﻓﺴ ی ﺋ م ﺋﺎﯾ ﺗ دا دەﻓ رﻣﻮوێ‪:‬‬
‫)إﻻ ﻟﻴﻌﺒﺪون ‪ :‬واﺗﺎ إﻻ ﻟﻴﻮﺣﺪون(‪.‬‬
‫رﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧ ﯽ )ﻣﻮﺣﺪ( ﮐ ووﺷ ی )ﻋﺒﺎدة ﯾﺎن اﻋﺒﺪوا( چ ﻟ ﻗﻮڕﺋﺎﻧﺪا وە چ ﻟ‬ ‫ﺋ ﻣ ش ڕووﻧ ﻟ ﻻی‬
‫ﺳﻮﻧﻨ ﺗﺪا ﺑ ﻣﺎﻧﺎی ﺗ وﺣﯿﺪ د ﺖ‪ ،‬ﺋ وەﺗﺎ دەﺑ ﻨ ن ﷲ ﻌﺎ ﻟ ﭼ ﻧﺪە ﺎ ﺷﻮ ﻗﻮڕﺋﺎ ﯽ ﭘ ۆزدا دەﻓ رﻣﻮوێ‪:‬‬
‫ﭼ ۆ ﯽ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ران دە ﺎت )ﻋﻠ ﻢ اﻟﺼﻼة واﻟﺴﻼم(‬ ‫روە ﺎ ﮐ ﺑﺎ‬ ‫)اﻋﺒﺪوا ﷲ وﻻ ﺸﺮ ﻮا ﺑﮫ ﺷ ﺌﺎ(‪ ،‬وە‬
‫روە ﺎ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر "ﺻ ﷲ‬ ‫ﻣﻮو ﺎن ﺑ ﻗ وﻣ ﺎﻧﯿﺎن ووﺗﻮە‪) :‬ﻳﺎ ﻗﻮم اﻋﺒﺪوا ﷲ ﻣﺎ ﻟﻜﻢ ﻣﻦ إﻟﮫ ﻏ ﻩ(‪ ،‬وە‬
‫ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" ﻟ زۆرﻓ رﻣﻮودەدا ﻓ رﻣﻮو ﯽ‪) :‬اﻋﺒﺪوا ﷲ وﻻ ﺸﺮ ﻮا ﺑﮫ ﺷ ﺌﺎ(‪ ،‬ﺋﺎﯾﺎ دەﮐﺮ ﺖ ﺑ ن ﻟ م‬
‫ﻣﻮو دەﻗﺎﻧ دا ووﺷ ی )ﻋﺒﺎدة ﯾﺎن اﻋﺒﺪوا( ﺑ ﻣﺎﻧﺎی ﺗ وﺣﯿﺪ ﻧﺎﯾ ت ﺑ ﻮ ﺗ ﺎ ﺑ ﻣﺎﻧﺎی ﻋﯿﺒﺎدەت ﮐﺮد ﯽ‬
‫روەک زۆر ی ﺧ ﯽ ﺑ ﻧﺎو ﻣﻮﺳ ﻤﺎ ﯽ ﺋ م ﺳ ردەﻣ‬ ‫وە ﻮ ﻧﻮ ﮋو زە ﺎت و ڕۆژوو و ﺣ ج و ﺋ ﻣﺎﻧ د ﺖ‪،‬‬

‫)‪(1‬‬
 ‫واﺗ ﯿﮕ ﺸﺘﻮوە ؟ ﻣ ﮔ رﮐ ﺳ ﮏ ﺋ ﻟﻒ و ﺑ ﺗ وﺣﯿﺪ ﻧ زاﻧ ﺖ واﺑ ﺖ‪ ،‬ﺟﺎ چ ﭘ رﺳﺘ ﮏ ﻟ ﺗ وﺣﯿﺪ‬
‫ﮔ ورەﺗﺮە ؟ ﺋ م ﺷﺘ ش ﻟ زﻣﺎ ﯽ ﻋ رەﺑﯿﺪا ڕووﻧ ‪ ،‬وەﻧ ﺑ ﺖ ﻻدان ﺑ ﺖ ﻟ زﻣﺎ ﯽ ﻋ رە ﯽ ﮐ زﻣﺎ ﯽ ﻗﻮڕﺋﺎن و‬
‫ﺳﻮﻧﻨ ﺗ ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ووﺷ ی )ﻣﻌﺒﻮد( واﺗﺎ ﭘ رﺳ او ﺑ ﻣﺎﻧﺎی )ﻣﺄﻟﻮﻩ = إﻟﮫ( د ﺖ‪ ،‬ﺑﯚ ﻟ زاراوەی ﺷ رﻋﯿﺪا‬
‫زۆرﺟﺎرﻟ ﺑ ی ﺗ وﺣﯿﺪی ﺋﻮﻟﻮ ﯿ ت زاﻧﺎﯾﺎن دە ن ﺗ وﺣﯿﺪی ﻋﯿﺒﺎدەت‪.‬‬

‫ﮐ واﺗ ﷲ ﻌﺎ دەﻓ رﻣﻮوێ‪) :‬ﺟﻨﯚﮐ و ﻣﺮۆﭬﻢ دروﺳﺖ ﻧ ﮐﺮدووە ﺗ ﺎ ﺑﯚ ﺑ ﯾ ﮐﺪاﻧﺎ ﯽ ﻣﻦ )ﻟﻴﻮﺣﺪون(‬

‫ﺎو ش داﻧﺎن ﺑﯚم(‪.‬‬ ‫ﻧ ﺑ ﺖ ﺑ ﺗ ﺎ وﺑ‬

‫وە ﺑ ﯚی ﺋ وەی ﮐ ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﺳ رەﮐﯿ ﯾﻦ واﺟﺒﺎﺗ ﺎ ﯽ ﺋ ﺴﻼم ﮐ ﺗ ﮐﻔ ە زۆرﻏ ر ﺐ ﺑﻮوە و ﻧﺎﺷﺮ ﻦ‬

‫ﮐﺮاوە و ﺑ ﺗﺎوان داﻧﺮاوە و ﮐﺮاوەﺗ ﺷ ﯽ ﻣ ﺣﺎڵ‪ ،‬ﺋ وەی ﺟ ﺒ ﺟ ﺑ ﺎت ﺑ دروﺳ وە ﻮ ﺋ وە واﯾ ﺸ ﯚی‬
‫ﺋﺎﮔﺮی ﺑ دەﺳﺘ وە ﮔﺮﺗﺒ ﺖ )ﻛﻤﺎ ﻗﺎل ﻋﻠﻴﮫ اﻟﺼﻼة واﻟﺴﻼم(‪ ،‬ﮐ ﺑ ﯚی ﺋ ﻣ وە زاﻧﺎﯾﺎ ﯽ ڕاﺳﺘ ﻗﯿﻨ ی ﺋ ﺴﻼم‬
‫ﮐﺮاون ﺑ ﺧ وار ﺞ و ﻧ ﻓﺎم و ﺗﻮﻧﺪڕەو و ﻧ زان ‪ ...‬ﺘﺪ‪ ،‬وە زاﻧﺎﯾﺎ ﯽ ﺋ‬ ‫و ﻣﻮﺟﺎ ﯿﺪان و ﻣﻮەﺣﯿﺪان ﺑ ﮔﺸ‬
‫ﻣﻮوﺷﯿﺎﻧ وە ﺑﺎﻧﮕ ﺷ ﺎرا ﯽ ﺳ ﻟ ﻓﯿ ت )أدﻋﻴﺎء اﻟﺴﻠﻔﻴﺔ( ﮐﺮاون ﺑ زاﻧﺎﯾﺎ ﯽ ﺋ‬ ‫ﻮﻓﺮﻟ ﺳ رووی‬
‫ﻣﻮرەﮐ ب( ﺑﻮوﻧ واﺗﺎ ﺟﺎ ﯿﻠﻦ و‬ ‫)ﺟ‬ ‫ﺻﺎ ‪ ،‬ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﺋ ﻣﺎﻧ ﺗﻮ‬ ‫ﺳﻮﻧﻨ و ﺷﻮ ﻨﮑ وﺗﻮوی ﺳ ﻟ‬
‫ﺑﯿﺪﻋ دەدەﻧ وە و دژاﯾ ﺗ ﯿﺎن دەﮐ ن‬ ‫ﻧﺎﺷﺰاﻧﻦ ﺟﺎ ﯿﻠﻦ‪ ،‬زۆر ﮑﯿﺎن ﺑ ﺣ ﺴﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ڕەددی ﺋ‬ ‫ﮐ‬
‫‪ ...‬ﺘﺪ‪ ،‬ﮐ‬ ‫وە ﻮ ﺻﯚ و ﺋ ﺷﻌ ری وﻣﺎﺗﻮر ﺪی ﻣﻮﻋﺘ ز و ﻗ دەری و ﺟ ﺑﺮی و ﻣﻮرﺟﯿﺌ و ﺟ‬
‫ﺑ ﺌﺎ ﺎن ﻟ وەی ﺧﯚ ﺎن ﮐ وﺗﻮوﻧ ﺗ ﻧﺎو ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﮔ ورەﺗﺮ ﻦ ﺑﯿﺪﻋ ﻣﻮﮐ ﻓﻔ ڕە ﺎن )ﺑﯿﺪﻋ ی ﻣﻔﺴﻖ و ﻣﻜﻔﺮ‬
‫ﯾ ‪ ،‬ﮐ ﻣﻔﺴﻖ ﺧﺎوەﻧ ﮐ ی ﻓﺎﺳﻖ دە ﺎت‪ ،‬وە ﻣﻜﻔﺮ ﺧﺎوەﻧ ﮐ ی ﺎﻓﺮدە ﺎت(‪ ،‬ﮐ ﺋ و ﺶ ﺑﯿﺪﻋ ی ﻮﻓﺮی‬
‫رە ﮔ ورە ﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﺟ ﻤﯿ ﺎﻧ ﮐ ﺑ )ﻣﺮﺟﺌﺔ اﳌﺘ ﻠﻤ ن ﯾﺎن ﻏﻼة اﳌﺮﺟﺌﺔ( ﻧﺎﺳﺮاون‪ ،‬ﺎﺗ ﮏ ﻓﺘﻮای زاﻧﺎ‬
‫دەﺧﻮ ﻨ ﺘ وە دەر ﺎرەی ﺑﺎﺑ ﯽ ) ﻮﻓﺮو ﺋﯿﻤﺎن( وادەزا ﯽ ﻓﺘﻮای )ﺟ ﻢ ﺑﻦ ﺻﻔﻮان( دەﺧﻮ ﻨ ﺘ وە ﺑ ﻮ ﯾﺎﻧ‬
‫)ﺟ ﻢ ﺑﻦ ﺻﻔﻮان(‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﻣ ﺣﺎ زاﻧﺎ ﮔ ورە ﺎﻧﯿﺎن ﺑ ﺖ ﮐ ﻟ ﻻی‬ ‫ﻮﻓﺮەﮐ ی ﮔ ورەﺗﺮو ﻓﺮاواﻧ ە ﻟ‬
‫روەک ﮐ‬ ‫ن ﺋ ی دەﺑ ﺖ ﺣﺎ زاﻧﺎ ﺎ ﯽ ﺗﺮو ﻗﻮﺗﺎﺑﯿ ﺎن و ﻋ واﻣ ﺎﻧﯿﺎن ﭼﯚن ﺑ ﺖ !!!‬ ‫ﺋ وان ﺣﻮ‬
‫ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻟ زاﻧﺎ )ﻧﻀﺮﺑﻦ ﺷﻤﻴﻞ( ﮐﺮد ﺋﺎﯾﺎ ) رﺟﺎء( ﭼﯿ ؟ ﺋ و ﺶ وو ﯽ ‪:‬‬ ‫)اﳌﺄﻣﻮن(ی ﺧ ﻟﯿﻔ ی ﻋ ﺑﺎ‬
‫ﺑ دەﺳﺖ دە ن و ﻟ دﯾ ﯿﺎن ﮐ م دەﮐ ﻧ وە‪ .‬ﻣ ﺋﻤﻮن و ﯽ ‪ :‬ڕاﺳ ﺖ‬ ‫دﯾ ﮑ ﺑ د دەﺳ ﺗﺪاراﻧ ‪ ،‬دوﻧﯿﺎی‬
‫ﺋ ﺟﺎﺋ‬ ‫ووت‪ .‬ﻣﻨ ﺶ ﭘ ﺑ د ﻢ ﺑ )ﻧﻀﺮﺑﻦ ﺷﻤﻴﻞ( دە ﻢ ڕاﺳ ﺖ ووت‪ ،‬ﺳ ﯾﺮﮐ ﺋ وەی ﺋ وەی ﺋ‬
‫ﺳﻮﻧﻨ ﯾ و ﻣﻮەﺣﯿﺪە ﻟ ﯚڕﺳﺘﺎن و‬ ‫ﮐ ﺋ‬ ‫ڕ ﺰﻟ ﮕ اوە و ﺳ ﻻﻣ ﺗ و ﻟ ﺋ ﻣﻦ و ﺋ ﻣﺎن داﯾ ‪ ،‬ﺋ وە‬

‫)‪(2‬‬
 ‫ﺎق(‬ ‫ﺑ ﻧﺪﯾﻨﺨﺎﻧ و ﺗﺮس و ﻧﺎڕەﺣ ﯽ و ﻣ ﯾﻨ ﯽ داﯾ ‪ ،‬ﺟﺎ ﺑﯚ ﺑ ﭘ ﻮ ﺴﺘﻢ زا ﯽ ﺋ م ﻧﺎﻣ ﯾ ی ﺷ ﺦ )ﺋ‬
‫دﯾﺎر ﮑﺮاو دە ﺎت )ﺣﻜﻢ ﺗﻜﻔ اﳌﻌ ن( وە‬ ‫ﺣﻮﻛ ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮد ﯽ ﮐ‬ ‫وەر ﮕ ﻣ ﺳ ر زﻣﺎ ﯽ ﻮردی ﮐ ﺑﺎ‬
‫ﺔ وﻓ ﻢ‬ ‫ﺟﯿﺎوازی ﻧ ﻮان ﺑ ر ﺎﺑﻮو ﯽ ﺑ ﮕ و ﺗ ﮕ ﺸ ن ﻟ ﺑ ﮕ دە ﺎت )اﻟﻔﺮق ﺑ ن ﻗﻴﺎم ا‬ ‫روە ﺎ ﺑﺎ‬
‫ﺔ(‪ ،‬ﮐ ﺗﯿﺎﯾﺪا وە ﻣﯽ ﯚﻣ ﮏ ﻮﻣﺎن دەداﺗ وە دەر ﺎرەی ﺋ م دوو ﺑﺎﺑ ﺗ ﺑ ووﺗ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﯽ و روە ﺎ‬ ‫ا‬
‫وﺗ ﺎ ﯽ )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﺔ و اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ و اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب و اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ(‪ ،‬ﺋ م‬
‫ﯾ ﻟ م ﺑﺎﺳﺎﻧ ‪ ،‬وە ﺑﯚ ﻣﻮەﺣﯿﺪ ﮏ ﮐ ﻧﺎزاﻧ ﺖ ﭼﯚن‬ ‫ﻧﺎﻣ ﯾ زۆرﮔﺮﻧﮕ ﺑﯚ ﻣﻮەﺣﯿﺪ ﮏ ﮐ ﺗﺎ ﺋ ﺴﺘﺎ ﮐ ﺸ ی‬
‫وە ﻣﯽ ﻮﻣﺎﻧ ﺎ ﯽ ﻣﻮرﺟﯿﺌ و ﺟ ﻤﯿ ﺎن ﺑﺪاﺗ وە‪.‬‬

‫روە ﺎ‬ ‫ﺑ ﭘ ﻮ ﺴ دەزاﻧﻢ ﭼ ﻧﺪ ﺗ ﯿ ﯿ ک ﺑﺎس ﺑﮑ م دەر ﺎرەی ﭼﯚﻧﯿ ﯽ وەرﮔ اﻧﻢ ﺑﯚ ﺋ م ﻧﺎﻣ ﯾ ‪ ،‬وە‬
‫دەر ﺎرەی ﺧﻮدی ﻧﺎﻣ ﮐ ش ‪:‬‬

‫ﻣﺎن ﺋ م ووﺷﺎﻧ وەر ﮕ م ﮐ‬ ‫ﯾ ﮐ م‪ :‬ﻟ ﺑ رﺋ وەی ﻟ ەدا ﻣﻦ وەرﮔ م ﻧ وەک ﻧﻮﺳ رﺑﯚ ﻧﺎﭼﺎر ﻮوﻣ ﮐ‬
‫دەﺳﺘ ﺎری ﮐﺮدن‪ ،‬واﺗﺎ ﺑ ﺷ ﻮەی )ﺗ رﺟ ﻣ ی ﺣ ر ( وەرم ﮔ اوە واﺗﺎ‬ ‫ﺎق( ﺑ ﺎری ﻨﺎوە ﺑ‬ ‫ﺷ ﺦ )ﺋ‬
‫)ﺗﺼﺮف( ﮐﺮدن ﻟ ﻧ ﻗﻞ‬ ‫ﺎق( ﻧﻮﺳﯿﻮ ﯽ وەرم ﮔ اوەﺗ ﺳ ر زﻣﺎ ﯽ ﻮردی واﺗﺎ ﺑ‬ ‫ﺋ وەی ﺷ ﺦ )ﺋ‬
‫ﻧﺪ ﮏ ﺷﻮ ﻨﺪا ﭼﻮﻧﮑ‬ ‫ﮐ ﺸ دە ﺎت ﻟ‬ ‫ﮐﺮدﻧﺪا ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘ ﺋ ﻣﺎﻧ ﯽ ﻋﯿﻠ ‪ ،‬ﺑ م ﺋ م ﺎرە ﺧﻮ ﻨ رﺗﻮ‬
‫ﻣﻮو‬ ‫ﻣﺎن ﻣﺎﻧﺎی ﺗ واوی ﺧﯚ ﺪا ﺑﺪات ﻟ‬ ‫ﺗ رﺟ ﻣ ی ﺣ ر ﻟ زﻣﺎﻧ ﮑ وە ﺑﯚ زﻣﺎﻧ ﯽ ﺗﺮﺋ ﺳﺘ ﻣ‬
‫ڕﺳﺘ ﯾ ﮐﺪا‪ ،‬ﺑﯚ ﻧﺎﭼﺎر ﻮوم ﻟ و ﺷﻮ ﻨﺎﻧ ی ﮐ ﭘ ﻮ ﺴ ﺑ ﺷ رﺣ ‪ ،‬ﺗ رﺟ ﻣ ی ﺣ ر ﻣﺎﻧﺎﮐ ی ﺑ ﺗ واوی‬
‫ﺎق(‬ ‫رﺷﻮ ﮏ ﺷ ﺦ )ﺋ‬ ‫( ﺑ م ﺷ ﻮەﯾ ﺷ رﺣﻢ ﮐﺮدووە‪ ،‬وە ﻟ‬ ‫ﻧﺎدات ﻟ ﻧﺎو دوو ﮐ واﻧ ی ﺳﻮور )‬
‫ﻣﺎن ﺷ ﻮە ﻟ ﻧﺎو دوو ﮐ واﻧ ی ﺳﻮوردا‬ ‫ﺷ ﯽ ﮐﺮدﺑ ﺖ ﮐ ﭘ ﻮ ﺴ ﺑ ڕووﻧﮑﺮدﻧ وە ﺑ ﺖ ﺋ وا ﺑ‬ ‫ﺑﺎ‬
‫ﺎق(‪ ،‬وە‬ ‫ﻧﻮﺳﯿﻮﻣ ‪ ،‬واﺗﺎ ﺋ وەی ﻟ م ﻧﺎﻣ ﯾ دا ﺑ ڕەﻧ ﯽ ﺳﻮور ﻧﻮﺳﺮاوە ووﺗ ی وەرﮔ ە ﻧ وەک ﺷ ﺦ )ﺋ‬
‫ﺋ وەی ﺑ ڕەﻧ ﯽ ڕەش ﻧﻮﺳﺮاوە ﺧﻮدی ﻧﺎﻣ ﮐ ی ﺷ ﺨ و ﺗ ﺎ وەڕم ﮔ اوە ﺑﯚ زﻣﺎ ﯽ ﻮردی‪.‬‬

‫ﻧﺪ ﮏ ﺷﺖ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﻟ ﭘ راو ﺰ ) ﺎﻣﺶ – ﺣﺎﺷﻴﺔ( ﺑﻨﻮﺳﺮ ﺖ‪ ،‬ﺑ م ﻣﻦ وام‬ ‫دووەم‪ :‬ﺷ رح و ڕووﻧﮑﺮدﻧ وەی‬
‫رﻟ ﻧﺎو ووﺗ ﺎ ﯽ ﺷ ﺨﺪا ﺋ وەی ﭘ ﻮ ﺴﺖ ﺑﻮوە ﻟ ﻧﺎو دوو ﮐ واﻧ ی ﺳﻮوردا ﻧﻮﺳﯿﻮﻣ ‪ ،‬ﺋ ﻣ ش‬ ‫ﻧ ﮐﺮدووە‪،‬‬
‫ﺧﻮارەوەی ﭘ ڕدا‬ ‫ﮔ ڕاﻧ وە ﺑﯚ ﭘ راو ﺰﮐ ﻟ ﺑ‬ ‫ﻟ ﺑ ر ﺋ وەی ﺗﺎوە ﻮ ﺧﻮ ﻨ رﺋﺎﺳﺎﻧ و ﺧ اﺗﺮﺗ ﺒ ﺎت ﺑ‬
‫دەﻧﻮﺳﺮێ‪.‬‬

‫)‪(3‬‬
 ‫ﺎق( ﻧﺎﻣ ﺎ ﯽ ﺷ ﺦ )ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب(ی ﻧ ﻗﻞ ﮐﺮدووە‬ ‫ﺳ ﯿ م‪ :‬ﻟ زۆرﺷﻮ ﺋ م ﻧﺎﻣ ﯾ دا ﺷ ﺦ )ﺋ‬
‫ﮐ ﺋ م ﻧﺎﻣﺎﻧ وە ﻣﯽ ﯚﻣ ﮏ ﻧﺎﻣ ی ﺗ ﺪا دراوەﺗ وە ﮐ ﺑ ﭘﺮﺳﯿﺎرﺑﯚ ﺷ ﺦ )ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب(‬
‫ﻧ دراون‪ ،‬ﺑ م ﺑ ﯚی ﻟ ﺑ ردەﺳﺖ ﻧ ﺑﻮو ﯽ ﺋ و ﻧﺎﻣﺎﻧ ی ﮐ وە ﻮ ﭘﺮﺳﯿﺎرﺑﯚ ﺷ ﺦ )ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب(‬
‫ﻧﺪ ﮏ ﺷﻮ ﻨﺪا ﺗ ﮕ ﺸ ن ﻟ وە ﻣ ﺎ ﯽ ﺷ ﺦ )ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( زەﺣﻤ ﺗ ﭼﻮﻧﮑ‬ ‫ﻧ دراون‪ ،‬ﺋ وا ﻟ‬
‫وە ﻣ ﮐ ی ﺋ و ﺑ ﻮ ﺮەی ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﺎﻧ ﺋ ﻤ ش ﻧﺎﻣ ی ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﺎﻧﻤﺎن ﻻ ﻧﯿ ‪ ،‬ﺟﺎ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺑ ووردی‬
‫ﺑﺨﻮ ﻨﺪر ﺘ وە‪.‬‬

‫ﺎق(‬ ‫ﺋ ﺻ )ﻣﺨﻄﻮﻃﺔ( ﮐ ﺑ دەﺳ ﺷ ﺦ )ﺋ‬ ‫ﺎق( دەﺳ ﻨﻮو‬ ‫ﭼﻮارەم‪ :‬ﺋ م ﻧﺎﻣ ﯾ ی ﺷ ﺦ )ﺋ‬
‫ی )ﻋﺒﺪ اﻟﻌﺰ ﺰ‬ ‫ﻟ ﺑ ردەﺳﺘﺪاﯾ ﺋ و ﺶ ﻧﻮ‬ ‫ی دەﺳ ﻨﻮ‬ ‫ﻧﻮﺳﺮاوە ﺑﻮو ﯽ ﻧ ﻣﺎوە‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺗ ﺎ ﯾ ک ﻧﻮ‬
‫ﺎق( ﻧﻮﺳﯿﻮ ﯽ واﺗﺎ ﺳﺎ )‪(1312‬ی ﯚ وە ﻮ‬ ‫ﺑﻦ ﻓﻮزان(ە‪ ،‬ﮐ ﺣ وت ﺳﺎڵ ﺑ رﻟ وەﻓﺎﺗﮑﺮد ﯽ ﺷ ﺦ )ﺋ‬
‫ﺎق( ﻧﻮﺳﯿﻮە‪ ،‬واﺗﺎ ﺋ م‬ ‫ﺋ ﺻﻠﯿ ﮐ ی دەﺳ ﺷ ﺦ )ﺋ‬ ‫ﯾ م ﻟ ﺳ رﻧﻮ‬ ‫ﺧﯚی دە ﺖ ﺋ م ﻧﻮ‬
‫ﺋ ﺻﻠﯿ ﮐ ی دەﺳ ﺷ ﺨ ﮐ ﺑﻮو ﯽ ﻧ ﻣﺎوە‪.‬‬ ‫ﯾ ی )ﻋﺒﺪ اﻟﻌﺰ ﺰ اﻟﻔﻮزان( ﯚ ﯽ ﻧﻮ‬ ‫ﻧﻮ‬

‫ﺎق( ژ ﺎوە‪ ،‬ﺋ و )ﻋﺒﺪ اﻟﻌﺰ ﺰ ﻓﻮزان(ە ﻧﯿ ﮐ ﺋ ﺴﺘﺎ ﻟ‬ ‫ﭘ ﻨﺠ م‪ :‬ﺋ م )ﻋﺒﺪ اﻟﻌﺰ ﺰاﻟﻔﻮزان(ە ﻟ ﮔ ڵ ﺷ ﺦ )ﺋ‬
‫ﺳﻌﻮدﯾ دەژ ﺖ ﮐ زاﻧﺎﯾ ﯽ ﻮﻣ اﯾ ‪.‬‬

‫م ﮐﺮدووە ﻟ ﺷ ﯾﻄﺎﻧ وەﯾ ‪ ،‬ﯿﻮادارم ﺋ م‬ ‫ﻟ ﯚﺗﺎﯾﯿﺪا دە ﻢ ‪ :‬ﺋ وەی ﭘ ﺎوﻣ ﻟ ﺧﻮاوەﯾ ‪ ،‬ﺋ وە‬
‫ﻗﺒﻮڵ ﺑ ﺎت و ﺳﻮود ﺑ ﺑﺮا و ﺧﻮﺷ ﺎ ﯽ ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧ ﺶ ﺑ ﺎت و‬ ‫ﺎرەم ﺑ ﺋﯿﺨﻼﺻ وە ﺑﯚ ﷲ ﮐﺮدﺑ ﺖ‪ ،‬وە ﻟ‬
‫دوﻋﺎی ﺧ م ﺑﯚ ﺑﮑ ن‪.‬‬

‫رب اﻟﻌﺎﳌ ن‪.‬‬ ‫وآﺧﺮدﻋﻮاﻧﺎ أن ا ﻤﺪ‬

‫ﺑﺮاﺗﺎن )ﺑﺎو ﯽ ﺑ ﮕ رد ﭘ ﻨﺠﻮ (‬

‫)‪(4‬‬
 ‫ﺴﻢ ﷲ اﻟﺮﺣﻤﻦ اﻟﺮﺣﻴﻢ‬

‫رب اﻟﻌﺎﳌ ن‪ ،‬وﻻ ﻋﺪوان إﻻ ﻋ اﻟﻈﺎﳌ ن واﻟﻌﺎﻗﺒﺔ ﻟﻠﻤﺘﻘ ن‪ ،‬وأﺷ ﺪ أن‬ ‫ا ﻤﺪ‬

‫ﻻ إﻟﮫ إﻻ ﷲ ﺣﺪ اﻟﺼﻤﺪ اﻟﺬي ﻻ ﺴﺘﻐﺎث اﻟﺸﺪاﺋﺪ وﻻ ﻳﺪ إﻻ إﻳﺎﻩ‪ ،‬ﻓﻤﻦ‬

‫ﻋﺒﺪ ﻏ ﻩ ﻓ ﻮ اﳌﺸﺮك اﻟﻜﻔﻮر ﺑﻨﺺ اﻟﻘﺮآن ‪ ،‬وأﺷ ﺪ أن ﻣﺤﻤﺪا ﻋﺒﺪﻩ ورﺳﻮﻟﮫ‬

‫ﺔﻋ‬ ‫ﺒﮫ أﺟﻤﻌ ن‪ ،‬اﻟﺬي ﻗﺎﻣﺖ ﺑﮫ ا‬ ‫وﺧﻠﻴﻠﮫ‪ ،‬ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﻋ آﻟﮫ و‬

‫ﻌﺪﻩ وﻻ رﺳﻮل‪ ،‬أﻣﺎ ﻌﺪ‪:‬‬ ‫اﻟﻌﺎﳌ ن‪ ،‬ﻓﻼ ﻧ‬

‫ﭘ ﻤﺎن ﮔ ﺸﺖ و ﺑ ﺴﺘﻤﺎن ﻟ ﯚﻣ ﮏ ﮐ ﺑﺎﻧﮕ ﺷ ی ﻋﯿﻠﻢ و دﯾﻦ دەﮐ ن‪ ،‬وە ﻟ ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﮐ ﺑﺎﻧﮕ ﺷ ی‬

‫ﺋ وە دەﮐ ن ﮐ ﺷﻮ ﻨﮑ وﺗﻮوی )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب(ن‪ ،‬ﮐ وا ﺋ ﮔ رﮐ ﺳ ﮏ ﺷ ك ﺑﯚ ﺧﻮا ﺑ ﺎر‬
‫ﻧﺪ ﮏ ﮐ س ﻟ واﻧ ﮐ ﺑ‬ ‫ﺑﺪات و ﺑﺖ ﺑﭙ رﺳ ‪ ،‬ﺋ وا ﺧﻮدی ﮐ ﺳ ﮐ ﻮﻓﺮو ﺷ ﯽ ﺑ ﺳ ردا ﻧﺎدرێ‪ ،‬وە‬
‫ﻧﺪ ﮏ ﻟ ﺑﺮاﯾﺎن ﺑﻮوە )ﺑﺮاﯾﺎن واﺗﺎ ﻣﻮەﺣﯿﺪان( ﮐ‬ ‫دەﻣﯽ ﺧﯚی ﺋ م ﺷﺘﺎﻧ ی ﺑﯚ ﺑﺎس ﮐﺮدووم‪ ،‬ﻮێ ﺑ ﺴ‬
‫ﺎواری ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر "ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ"ی ﮐﺮدووە و داوای ﺑ‬ ‫ﺷ ك و ﻮﻓﺮ ﺎن ﺑ ﺳ ر ﭘﯿﺎو ﮏ داوە ﮐ‬
‫ﺎﻧﺎوە ﭼﻮو ﯽ ﻟ ﮑﺮدووە‪ ،‬ﭘﯿﺎوەﮐ ش ﭘ وﺗﻮوە‪ ) :‬ﻮﻓﺮو ﺷ ك(ی ﺑ ﺳ ردا ﻣ دە ﺗﺎوە ﻮ ﺷﺎرەزای دەﮐ ی ﻟ م‬
‫ﺔ(‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ م ﮐ ﺳ و ﺎوﺷ ﻮە ﺎ ﯽ ﻮێ ﻧﺎدەن ﺑ ﺗ ﮑ و ﻮون ﻟ ﮔ ڵ ﻣﻮﺷﺮ ﻜ ﺎن‬ ‫ﺑﺎﺑ ﺗ )واﺗﺎ إﻗﺎﻣﺔ ا‬
‫چ ﻟ ﺳ ﻓ ردا چ ﻟ ﻧﺎو ﺷﺎرو ﻣﺎ ﯿﺎﻧﺪا‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺟﮕ ﻟ وەش داوای ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻋﯿﻠﻢ دەﮐ ن ﻟ ﻻﯾ ن ﺎﻓﺮﺗﺮ ﻦ‬
‫ﮐ س ﻟ زاﻧﺎﯾﺎ ﯽ ﻣﻮﺷﺮ ﺎن‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ م زاﻧﺎﯾﺎﻧ ﯚﻣ ﮏ ﻮﻣﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ دەﮐ ن و دەﯾ از ﻨ وە دەر ﺎرەی‬
‫ﻧﺪ ﮏ ﻟ و ﻮﻣﺎﻧﺎﻧ دەﮐ ﯾﻦ ﻟ ﭼﻮارﭼ ﻮەی ﺋ م ﻧﺎﻣ ﯾ دا‬ ‫ﺋ و ﺷﺘﺎﻧ ی ﮐ ﺑﺎﻧﮕ ﺷ ی ﺑﯚ دەﮐ ن‪ ،‬وە ﺑﺎ‬
‫ﺗﺎون ﺑ م ﻮﻣﺎﻧﺎﻧ ‪ ،‬وە‬ ‫ﯿﭻ و ﭘﻮچ ﻟ ﺷﻮ ﻨﮑ وﺗﻮاﻧﯿﺎن‬ ‫ﻧﺪ ﮏ ﮐ‬ ‫إن ﺷﺎء ﷲ ﻌﺎ ‪ ،‬وە‬
‫ﯾ‪،‬‬ ‫ﯾ و ﻧ ﺣﺎ ﺋ م ﮐ ﺳﺎﻧ دەزاﻧ ﺖ و ﻧ ﺟﯿﺎوازی دە ﺎت و ﻧ ﺗ ﮕ ﺸﺘ‬ ‫ﮐ ﺳ ﮏ ﮐ ﻧ زا ﺴ‬
‫ﺋ ﻣﺎﻧ ﺑ ﻻﺷ ﯾﺎن ﺟﯿﺎدەﺑﻨ وە ﻟ ﺑﺮاﯾﺎن وە ﺑ د ﯿﺎن ﻟ ﺷ ﺨ ﺎن )واﺗﺎ ﺣ زﻧﺎﮐ ن ﻟ ﮔ ڵ ﺑﺮا ﻣﻮەﺣﯿﺪە ﺎن‬
‫)‪(5‬‬
 ‫ﺴﺎن و داﻧ ﺸ ن ﺑﮑ ن و ﻟ ﮔ ﯿﺎن ﺑﻦ‪ ،‬ڕﻗﯿﺎن ﻟ ﯿﺎﻧ ﺑ ﯚی ﺋ و ﻮﻣﺎﻧﺎﻧ ی ﮐ ﺑﯚ ﺎن دروﺳﺘﮑﺮاوە‬
‫ﺷ ﺨ ﻣﻮەﺣﯿﺪە ﺎن‬ ‫ﻣﺎن ﺷ ﻮە ﻟ د وە ﺣ زﻧﺎﮐ ن ﻟ ﻣ ﺟﻠ‬ ‫وادەزاﻧﻦ ﺋ وان ﺧ وار ﺞ و ﺗ ﮐﻔ ﯾﻦ‪ ،‬ﺑ‬
‫داﻧ ﺸﻦ و ﯿﺎن ﻧﺎﺧﯚﺷ ( وە ﻧ رم و ﻧﯿﺎﻧﻦ ﻟ ﮔ ڵ ﻣﻮﺷﺮ ﺎن‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﻣﺎﻧ د ﺘ ﻧﮓ دەﺑﻦ ﺑ ﺑﺮاﯾﺎن و ﺑﺮاﯾﺎن‬
‫ﭘ ﯿﺎن د ﺘ ﻧﮓ دەﺑﻦ‪ ،‬ﺑ ﯚی ﺋ و ﻮﻣﺎﻧﺎﻧ ی ﮐ دەری دەﺧ ن وە ﺑ ﯚی ﺋ م ﺧ م و د ﺘ ﻧﮕﯿ ی ﮐ‬
‫ﭘ ﻮەﯾﺎﻧ وە دﯾﺎرە وە ﺑ ﯚی ﺗ ﻜ و ﯿﺎن ﻟ ﮔ ڵ ﻓﺎﺳﻘﺎن و ﻣﻮﺷﺮ ﺎن‪.‬‬
‫وە ﺋ ﻣﺎﻧ ﺧ ﯽ ﺎﻓﺮﻧﺎﮐ ن ﺗ ﺎ ﺑ ﺷ ﻮەی ﮔﺸ )واﺗﺎ دە ن ﻓﻼﻧ ﺷﺖ ﻮﻓﺮە ﺑ م ﺋ و ﮐ ﺳ ی‬
‫دەوﺗﺮێ(‪ ،‬وە ﻟ ﻧ ﻮان ﺧﯚ ﺎﻧﺪا زۆرﺧﯚ ﺎن‬ ‫ﺋ ﻧﺠﺎﻣﯽ دەدات ﺎﻓﺮﻧﺎﺑ ﺖ "ﺗﻜﻔ اﳌﻄﻠﻖ ﯾﺎن ﺗﻜﻔ اﻟﻨﻮ "ی‬
‫ﺑ دووردەﮔﺮن ﻟ ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮدن‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن ﺑﯿﺪﻋ و ﻮﻣﺎﻧ ﺎﻧﯿﺎن ﺑ ﺑﻮو وە ﺗﺎوە ﻮ ڕەواج ﺑ م ﺑﯿﺪﻋ و ﻮﻣﺎﻧﺎﻧ‬
‫درا ﻟ ﻻﯾ ﯽ ﮐ ﺳﺎ ﯽ زۆرﺗﺎﯾﺒ ت ﻟ ﺑﺮاﯾﺎن‪ ،‬ﺋ ﻣ ش ﯚ ﺎرەﮐ ی وﷲ أﻋﻠﻢ ﺑ ﯚی واز ﻨﺎن ﻟ ﮐﺘ ﺒ ﺎ ﯽ‬
‫أﺻﻮل اﻟﺪﻳﻦ وﮔﺮﻧ ﯽ ﭘ ﻨ دا ﯽ‪ ،‬وە ﻧ ﺗﺮﺳﺎن ﻟ ﻻدا ﯽ دڵ ﻟ ﺣ ﻗ وە ﺑﯚ ﺑﺎﻃﻞ )واﺗﺎ ز ﻎ‪ ،‬ﺑ ﯚی ﻮ ﮕﺮﺗ ﯿﺎن‬
‫ﺷﻮ ﻮ ﺎت(‪ ،‬ﺸ ﯿﺎن ﮐﺮدووە ﻟ ﻧﺎﻣ ﺎ ﯽ )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ﻗﺪس ﷲ روﺣﮫ‪ ،‬وە‬ ‫ﻟ ﺋ‬
‫ر‬ ‫ﻧﺎﻣ ی ﻮڕە ﺎ ﯽ‪ ،‬ﮐ ﺋ م ﻧﺎﻣﺎﻧ ﮐ ﻓﺎﻟ ﯽ ڕووﻧﮑﺮدﻧ وەی ﺋ م ﻮﻣﺎﻧﺎﻧ دەﮐ ن ﮐ د ﻨ ﺳ ری‪ ،‬وە‬
‫ﺑ ﺖ ﺳ ﯾﺮی ﺣﺎ ﺧ ﯽ ﺑ ﺎت ﻟ ﻣ ۆدا وە ﺳ ﯾﺮی ﺑ و ﺎوەڕی ﺋ م ﺷ ﺨﺎﻧ‬ ‫ﮐ ﺳ ﮏ ﮐ ﻣ ﯾﻦ زا ﺴ‬
‫ﺑ ﺎت ﮐ ﺑﺎﺳﻤﺎن ﮐﺮدن )ﺷ ﺨ ﻣﻮﺷﺮ ﮑ ﺎن‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﺎﻓﺮ ﺎن ﻟ ﻻ ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧ ( ﺋ وا زۆرﺳ رﮔ ردان دەﺑ ﺖ‪،‬‬
‫وﻻ ﺣﻮل وﻻ ﻗﻮة إﻻ ﺑﺎ ‪.‬‬
‫ﯾ ﮐ ﮑﯿﺎن دەﮐ ﯾﻦ ﮐ دە ‪" :‬ﺋ ﻤ ﺑ و ﺧ ﮑ‬ ‫ﻧﺪ ﮏ ﻟ و ﮐ ﺳﺎﻧ ی ﮐ ﺑﺎﺳﻤﺎن ﮐﺮدن ﻟ ەدا ﺑﺎ‬ ‫وە‬
‫دە ن ﮐ ﺳ ردا ﯽ ﺋ و ﻮﻣ زاﻧ دەﮐ ن و ﻮﻣ زەﮐ دەﭘﺮﺳ ن و وە ﺋ و ﮐ ﺳ ش ﮐ ﻟ ﻧﺎوی داﯾ‬
‫دەﯾﭙ رﺳ ن‪ ،‬ﺋ م ﺎرەﺗﺎن ﺷ ﻛ ﺑ م ﻣﻮﺷﺮ ﻚ ﻧﺎﺑﻦ"‪.‬‬

‫ﭘ روەرد ﺎرت ﺑﮑ و داوای ﺳ ﻻﻣ ﯽ ﻟ ﺒﮑ ‪ ،‬ﺋ م وە ﻣ ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ وە ﻣ ﺎ ﯽ )داود ﺑﻦ‬ ‫ﺳ ﯾﺮﮐ و ﺳﻮ ﺎ‬

‫ﻣ ﺎج اﻟﺘﺄﺳ ﺲ‬ ‫ﺎق( وە ﻣﯽ داوەﺗ وە )ﻟ ﮐﺘ‬ ‫ﺟﺮﺟ ﺲ اﻟﻌﺮا ( ﮐ )اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ( )ﺑﺮای اﻟﺸﻴﺦ إ‬
‫ﻧﺪ ﮏ ﻗﻮﺗﺎ ﯽ ﻟ ﯿﺎن ﭘﺮﺳﯿﻮە )ﻟ‬ ‫ﺋ وەی ﮐﺮد ﮐ‬ ‫ووﺗﻢ ﺑﺎ‬ ‫واﻟﺘﻘﺪ ﺲ(‪ ،‬وە ﺋ و ﮐ ﺳ ی ﮐ ﺋ م ﺷﺘ ی‬
‫داود( دەر ﺎرەی ﺋ م ﺑﺎﺑ ﺗ )ﺗﻜﻔ اﳌﻌ ن( وە ﺋﺎﯾﺎ ﺑ ﮕ ی ﭼﯿ دەر ﺎرەی وە ﻣ ﮐ ی ﮐ ﭘ ﯿﺎن دەدات ؟‬
‫ﺋ و ﺶ و ﯽ )واﺗﺎ داود( ‪" :‬ﺟﯚری ﺎرەﮐ ﺑ ﻮﻓﺮدادەﻧ ن ﺑ م ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪەرەﮐ ی ﺎﻓﺮﻧﺎﮐ ﯾﻦ ﺗﺎوە ﻮ ﺑﯚی‬
‫ﺔ(‪ ،‬وە ﺑ ﮕ ﺷﻢ دەر ﺎرەی ﺋ م وە ﻣ ﺋ وەﯾ ﮐ ﻟ ﭼ ﻧﺪ ﻧﺎﻣ ﯾ ﯽ‬ ‫ڕوون دەﮐ ﯾﻨ وە )واﺗﺎ إﻗﺎﻣﺔ ا‬

‫)‪(6‬‬
 ‫)اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ﻗﺪس ﷲ روﺣﮫ‪ ،‬ﺑﯿ ﯿﻮﻣﺎﻧ ﮐ ﺋ و ڕ ﮕﺮی ﮐﺮدووە ﻟ ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮد ﯽ ﺋ و ﮐ ﺳ‬
‫ﯿﭻ ﮐ ﺳ ﮏ ﻧ ﺑﻮوە ﺋﺎ ﺎدار ﯿﺎن ﺑ ﺎﺗ وە"‪.‬‬ ‫ﺟﺎ ﯿﻼﻧ ی ﮐ ﻮﻣ زی )اﻟ ﻮازو ﻋﺒﺪ اﻟﻘﺎدر( دەﭘ رﺳ ن ﭼﻮﻧﮑ‬

‫ﺳ ﯾﺮﮐ و ﺋ و ﺳ ﻣ رەﯾ ﺑﺒ ﻨ وە داوای ﺳ ﻻﻣ ﯽ ﻟ ﺧﻮا ﺑﮑ ‪ ،‬وە داوای ﺳ ﻻﻣ ﯽ ﻟ ﺒﮑ )ﻣﻦ ا ﻮر ﻌﺪ‬

‫ﻮەﺷﺎﻧﺪﻧ وە دوای‬ ‫اﻟ ﻮر( )ﺋ ﻣ ﻓ رﻣﻮودەی ﭘ ﻐ ﻣﺒ رە "ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ"‪ ،‬واﺗﺎ ﭘ ﻧﺎ ﺑ ﺧﻮا دەﮔﺮم ﻟ‬
‫ﭘ ﭽﺎﻧ وە‪ ،‬ﻣﺎﻧﺎﮐ ی ﻓﺮاواﻧ ﻟ ەدا ﺣﺼﺮﻧﺎﮐﺮ ﺖ(‪ ،‬ﻧﻤﻮوﻧ ی ﺋ ﻣﺎﻧ ﭼ ﻧﺪە ﺑ ﻧﻤﻮوﻧ ی ﺋ و ﭼ ۆﮐ ﻧﺎودارەی‬
‫)أﺻﻮل اﻟﺪﻳﻦ(ی دەﮐﺮد و ڕوو ﯽ دەﮐﺮدەوە‪ ،‬وە‬ ‫)اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( دەﭼ ﺖ‪ ،‬ﮐ ڕۆژ ﮏ ﺑﺎ‬
‫ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ و ﭘﯿﺎواﻧ ی ﮐ ﻟ ﻣ ﺟﻠ ﺴ ﮐ ی داﻧ ﺸ ﺒﻮو ﻧ ﺗ ادەﻣﺎ و ﻧ ﭘﺮﺳﯿﺎری دەﮐﺮد و ﻧ ﻟ دە ﯚ ﯿ وە‪،‬‬
‫ی ﺗ ﺪاﺑﻮو‪ ،‬ﭘﯿﺎوەﮐ وو ﯽ ‪ :‬ﺋ ﻣ ﭼﯿ ! ﭼﯚن ﺷ وا دەﺑ ﺖ‬ ‫ﻧﺪ ﮏ‬ ‫ﺗﺎوە ﻮ ﭼ ﻧﺪ ووﺷ ﯾ ک ﺎت ﮐ‬
‫ﺋ م ﺑﺎﺑ ﺗ دەﮐ ﯾﻦ ﯿﭻ ﺗ ﻨﮕ ﺸ و ﯿﭻ ﭘﺮﺳﯿﺎرت‬ ‫؟ ﺷ ﺨ ﺶ وو ﯽ ‪" :‬ﺧﻮا ﺑﺘ ﻮژێ‪ ،‬ﺋ ﻣ ۆ ﻟ وەﺗ ی ﺑﺎ‬
‫زاﻧ ﺖ‪ ،‬ﺗﯚ وە ﻮ ﻣ ﺶ وای ﺗ ﺎ ﻟ ﺳ رﺷ ﭘ ﺲ‬ ‫ﺎت دەﺳﺖ ﺑ‬ ‫ﯾ‬ ‫ﻧ ﮐﺮد‪ ،‬ﺑ م ﺎﺗ ﮏ ﺋ م‬
‫دەﻧ ﺸ ﺖ"‪.‬‬

‫وە ﺳﺘﺎ ﺶ ﺑﯚ ﺧﻮا‪ ،‬وە داوای ﯾﺎرﻣ ﯽ و ﭘ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺎق وادە (‪ :‬ا ﻤﺪ‬ ‫وە ﺋ ﻤ دە ن )واﺗﺎ اﻟﺸﻴﺦ إ‬
‫ﻟ ﺪەﮐ ﯾﻦ‪ ،‬وە ﯿﭻ ﺷ ﮏ ﻧﺎ ن ﺟﮕ ﻟ وەی ﺷ ﺨ ﺎﻧﻤﺎن ووﺗﻮ ﺎﻧ وە ﻮ )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ﻟ‬
‫)ﻣﻔﻴﺪ اﳌﺴﺘﻔﻴﺪ ﻛﻔﺮﺗﺎرك اﻟﺘﻮﺣﻴﺪ(‪ ،‬وە ﻧ وەﮐ ی )اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ( ﻟ وە ﻣﺪاﻧ وەی ﺑﯚ )داود‬ ‫ﮐﺘ‬
‫ﻣ ﺎج اﻟﺘﺄﺳ ﺲ واﻟﺘﻘﺪ ﺲ( وە ﺋ ﻣ ﻗﺴ ی ﭘ ﺸ واﯾﺎ ﯽ ﺗﺮی دﯾ ن ﭘ ﺶ ﺋ وان‪.‬‬ ‫ﺑﻦ ﺟﺮﺟ ﺲ اﻟﻌﺮا ( )ﻟ ﮐﺘ‬

‫وە ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ و ﺷﺘﺎﻧ ی ﮐ زاﻧﯿ ﺷ ﯽ زەرورەﺗ ﻟ دﯾﻨﺪا )ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻦ اﻟﺪﻳﻦ ﺑﺎﻟﻀﺮورة واﺗﺎ ﻋ وام و ﻋﺎﻟﯿﻢ‬
‫ﺗﯿﺎﯾﺪا ﯾ ﮐﺴﺎﻧﻦ ﻟ زاﻧ ﻨﺪا( ﺋ وەﯾ ﮐ ﮔ ڕاﻧ وە )ﻣ رﺟ ع( ﻟ ﺑﺎﺑ ﺗ ﺎ ﯽ أﺻﻮل اﻟﺪﻳﻦ ﺑﯚ ﮐﺘﺎب و ﺳﻮﻧﻨ ت و‬
‫ﺎوە ن ﻟ ﺳ ری ﺑﻮوﻧ ‪ ،‬وە ﻣ رﺟ ع ﺑﯚ ﺧﻮدی زاﻧﺎﯾ ک‬ ‫ﺋﯿﺠﻤﺎ ﻣﻮﻋﺘ ﺑ ری ﺋﻮﻣﻤ ﺗ ﮐ ﺋ و ﺶ ﺋ وەﯾ ﮐ‬
‫رﮐ ﺳ ﮏ ﺋ م ﺑﻨﺎﻏ ﯾ ی ﻟ ﻻ ﭼ ﺳﭙﺎ ﭼ ﺳﭙﺎﻧ ﮏ ﮐ ﻮﻣﺎن ﻻﯾﻨ دات و ﺗ ﮑ ڵ ﺑ‬ ‫ﻧﯿ ﻟ م ﺑﺎﺑ ﺗﺎﻧ دا‪ ،‬ﺟﺎ‬
‫ﻧﺪ ﮏ‬ ‫ﺋ ﺻ د ﺑﺒ ﺖ‪ ،‬ﺋ وا ﻟ ﻻی ﺋﺎﺳﺎن دەﺑ ﺖ ﺎﺗ ﮏ وﺗ ی ﻟ ﮑﭽﻮو )ﻣ ﺸﺎﺑﮫ(ی ﺋﯿﻤﺎﻣ ﺎن دەﺑﯿ ﺖ ﻟ‬
‫ﻟ ﮐﺘ ﺒ ﺎﻧﯿﺎﻧﺪا‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﺟﮕ ﻟ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر )ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ( ﯿﭻ ﮐ ﺳ ﮏ ﻣ ﻋﺼﻮم ﻧﯿ )ﭘﺎر ﺰراو ﻧﯿ‬
‫(‪.‬‬ ‫ﻟ‬

‫ﺎو ﺷﺪاﻧﺎن ﺑﯚی‪ ،‬وە ﺑ ڕاﺋ ت ﮐﺮدن ﻟ‬ ‫وە ﺋ م ﺑﺎﺑ ﺗ ﺷﻤﺎن ﺑﺮ ﯿ ﻟ ﺑ ﻧﺪاﯾ ﯽ ﮐﺮدن ﺑﯚ ﷲ ﺑ ﺗ ﺎ ﺑ‬
‫رﮐ ﺳ ﮏ ﺑ ﻧﺪاﯾ ﯽ ﺑﯚ ﷲ و ﻏ ﯾﺮی ﷲ ﺑ ﺎت ﺋ وا ﺷ ﯽ ﮔ ورەی‬ ‫ﺑ ﻧﺪاﯾ ﺗﯿﮑﺮد ﯽ ﺟﮕ ﻟ ﷲ‪ ،‬وە‬
‫)‪(7‬‬
 ‫ﺑ ﺎرداوە ﮐ ﻟ دﯾﻦ دەﯾﺨﺎﺗ دەرەوە‪ ،‬ﺋ ﻣ ﺋ ﺻ ﺋ ﺻﻠ ﺎﻧ ‪ ،‬وە ﺑ ﻣ ش ﺧﻮا ﭘ ﻐ ﻣﺒ را ﯽ ﻧﺎردووە و‬
‫ﮐﺮاوە ﻟ ﺳ رﺧ ﯽ ﺑ ﻗﻮڕﺋﺎن و ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر‪ ،‬ﺋﺎ ﺑ م ﺷ ﻮەﯾ‬ ‫ﮐﺘ ﺒ ﺎ ﯽ داﺑ زاﻧﺪووە‪ ،‬وە ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫وە م دەدۆز ﺘ وە ﻟ ﻻی ﭘ ﺸ واﯾﺎ ﯽ دﯾﻦ دەر ﺎرەی ﺋ م ﺋ ﺻﻠ ﻟ ﺎ ﯽ ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮد ﯽ ﮐ ﺳ ﮏ ﮐ ﺷ ﯽ ﺑﯚ‬
‫ﺔ(‬ ‫ﺷﺎرەزاﮐﺮدن )إﻗﺎﻣﺔ ا‬ ‫ﺧﻮا ﺑ ﺎرداوە‪" :‬داوای ﺗ و ی ﻟ ﺪەﮐﺮ ﺖ ﺋ ﮔ رﺗ و ی ﻧ ﮐﺮد دە ﻮژر ﺖ"‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﺔ( ﻟ ﺑﺎﺑ ﺗ‬ ‫ﺷﺎرەزاﮐﺮدن دەﮐ ن )إﻗﺎﻣﺔ ا‬ ‫ﻧﺎﮐ ن ﻟ ﺑﺎﺑ ﺗ ﺎ ﯽ أﺻﻮل )واﺗﺎ ﺗ وﺣﯿﺪ و ﺷ ك(‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺑﺎ‬
‫ﻧﺪ ﮏ ﻟ ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن‪ ،‬وە ﻮ ﺋ و ﺑﺎﺑ ﺗﺎﻧ ی ﮐ‬ ‫ﺷﺎراوە ﺎن ﺋ و ﺑﺎﺑ ﺗﺎﻧ ی ﮐ ﺑ ﮕ ﺎ ﯽ ﺷﺎراوەﯾ ﻟ ﻻی‬
‫ﺑﯿﺪﻋ ﻣﺸﺘﻮﻣ ی ﻟ ﺳ ردەﮐ ن وە ﻮ ﻗ دەر ﯿ ﺎن و ﻣﻮرﺟﯿﺌ ﺎن‪ ،‬ﯾﺎن ﻟ ﺑﺎﺑ ﯽ ﺷﺎراوە وە ﻮ‬ ‫ﺋ‬
‫ﺳﯿﺤﺮی ﺻ رف و ﻋ ﻃﻒ )دوو ﺟﯚری ﺳﯿﺤﺮە ﯾ ﮐ ﻣﯿﺎن ﺑﯚ ﺗ ﮑﺪا ﯽ ﻧ ﻮان ژن و ﻣ دە‪ ،‬دووەﻣﯿﺎن ﺑﯚ دڵ‬
‫ڕاﮐ ﺸﺎ ﯽ ژن و ﻣ دە ﺑﯚ ﯾ ﮐ (‪.‬‬
‫ﯾﺎن ﻟ ﺳ ردەﮐﺮ ﺖ ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﺋ وان ﻣﻮﺳ ﻤﺎن ﻧ ن و ﻧﺎﭼﻨ ﻧﺎو‬ ‫ﺟﺎ ﭼﯚن ﯚڕ رﺳﺘﺎن ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫َ‬
‫ﺑﺎزﻧ ی ﺋ ﺴﻼﻣ وە‪ ،‬ﺟﺎ ﺋﺎﯾﺎ ﻟ ﮔ ڵ ﺷ ك ﯿﭻ ﮐﺮدەوەﯾ ک دەﻣ ﻨ ﺘ وە ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﷲ ﻌﺎ دەﻓ رﻣﻮوێ‪َ } :‬وﻻ‬
‫ﺎﻟﻠ ِﮫ َﻓ َﻜ َﺄ ﱠﻧ َﻤﺎ َﺧﺮﱠ‬
‫ََ ْ ُ ْ ْ ﱠ‬
‫ﺎط{ } ﻋﺮاف ‪} ،{40 :‬وﻣﻦ ﺸ ِﺮك ِﺑ‬ ‫َ ّ ْ َ‬ ‫َْ ُُ َ ْ َﱠَ َﱠ َ َ ْ َ َ‬
‫ﻳﺪﺧﻠﻮن ا ﻨﺔ ﺣ ٰ ﻳ ِ ا ﻤ ُﻞ ِ ﺳ ِﻢ ا ِ ﻴ ِ‬
‫ﱠ ﱠَ َ َ ْ َُْ‬ ‫َ‬ ‫ّ ُ ََ‬
‫ي‬ ‫ْ‬ ‫َ ﱠ َ َ َ ْ َ ُ ُ ﱠْ ُ َ ْ َ‬
‫ﻴﻖ{ }ا ‪ِ } ،{31 :‬إن اﻟﻠﮫ ﻻ ﻐ ِﻔﺮ أن‬ ‫اﻟﺮ ﺢ ِ ﻣ ٍﺎن ِ ٍ‬ ‫ِﻣﻦ اﻟﺴﻤ ِﺎء ﻓﺘﺨﻄﻔﮫ اﻟﻄ أو ِﻮ ِﺑ ِﮫ ِ‬
‫َ َ ُُ‬
‫ﺎن ﻓﻘﺪ َﺣ ِﺒﻂ ﻋ َﻤﻠﮫ{ }اﳌﺎﺋﺪة ‪ ،{5 :‬وە ﭼ ﻧﺪان‬
‫ُ ْﺸ َﺮ َك ﺑﮫ{ }اﻟ ﺴﺎء ‪ 48 :‬و ‪َ } ،{116‬و َﻣ ْﻦ َﻳ ْﻜ ُﻔ ْﺮ ﺑ ْﺎﻹ َﻳﻤ َ َ ْ‬
‫ِ ِ ِ‬ ‫ِِ‬
‫ﯾﺎﻧ ﭘﺎﺑ ﻧﺪﯾﺎن دە ﺎت ﺑ ﺑ و ﺎوەڕ ﯽ ﺗﺮی‬ ‫ﺋﺎﯾ ﯽ ﺗﺮ ﺶ ﺟﮕ ﻟ ﻣﺎﻧ ‪ ،‬ﺑ م ﺋ و ﺑ و ﺎوەڕەی ﮐ ﺋ واﻧ‬
‫ﺑ ر ﺎﻧ ﺑﻮوە ﻟ ﺳ رﺋ م ﺋﻮﻣﻤ ﺗ ﺑ ﻗﻮڕﺋﺎن و ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر )ﺻ ﷲ‬ ‫ﻧﺎﺷﺮ ﻨ وە ﮐ ﺋ و ﺶ ﺋ وەﯾ ﮐ ﺣﻮ‬
‫ﻟ ﺑ ﭼﻮو ﯽ ﻗﻮڕﺋﺎن و ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر )ﺻ ﷲ‬ ‫ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ(‪ ،‬ﭘ ﻧﺎ ﺑ ﺧﻮا ﻟ ﺧﺮاپ ﺗ ﮕ ﺸﺘ ﮏ ﮐ ﺋ وا ﯽ ﺗﻮ‬
‫ﻓ ﺗﺮە )أ ﻞ اﻟﻔ ة( ﺋ واﻧ ی ﮐ ﭘ ﯾﺎﻣﯽ ﺧﻮا و ﻗﻮڕﺋﺎﻧﯿﺎن ﭘ ﻨ ﮔ ﺸﺘﻮوە‪،‬‬ ‫ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ( ﮐﺮدووە‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺋ‬
‫وە ﻣﺮدووﻧ ﻟ ﺳ رﺟﺎ ﯿﻠﯿ ت ﭘ ﯿﺎن ﻧﺎووﺗﺮێ ﻣﻮﺳ ﻤﺎن ﺑ ﺋﯿﺠﻤﺎع وە داوای ﻟ ﺨﯚﺷﺒﻮوﻧ ﺸﯿﺎن ﺑﯚ ﻧﺎﮐﺮێ‪،‬‬
‫ﯾ ﻟ ﺳ رﺳﺰاداﻧﯿﺎن ﻟ ﻗﯿﺎﻣ ت‪ ،‬وە ﺋ و ﻮﻣﺎﻧ ی ﮐ‬ ‫ﯾ ﺋ وەﯾ ﮐ زاﻧﺎﯾﺎن ﺧﯿﻼﻓﯿﺎن‬ ‫ﺑ ﻮ ﺋ وەی‬
‫ﺧ ﺎﻧ ﮏ ﺑﻮوە ﻟ ﺳ ردەﻣﯽ )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ‬ ‫ﺑﺎﺳﻤﺎن ﮐﺮد ﺎوﺷ ﻮەی ﺋ و ﯾﺎن ﺑﭽﻮﮐ ﻟ و ﺗﻮ‬
‫ﺋ م ﻮﻣﺎﻧ دەﺑ ﺖ ﺑ ﻮﻣﺎن دەﯾﺒ ﻨ ﺖ و داوای ڕووﻧﮑﺮدﻧ وەی‬ ‫اﻟﻮ ﺎب( رﺣﻤﮫ ﷲ‪ ،‬ﺑ م ﺋ وەی ﺗﻮ‬
‫دە ﺎت‪ ،‬ﺑ م ﺋ واﻧ ی ﮐ ﺑﺎﺳﻤﺎن ﮐﺮدن ﺋ م ﻮﻣﺎﻧ دەﮐ ن ﺑ ﺋ ﺻﻞ )ﺋ ﺻ دﯾﻦ(‪ ،‬وە ﺣﻮﮐﻢ ﻟ ﺳ ر‬
‫رﮐ ﺳ ﮏ‬ ‫ﯾﺎن ﻟ ﺳ رﺑﮑﺮ ﺖ ﺳ رەﺗﺎ‪ ،‬وە‬ ‫ﺗ واوی ﻣﻮﺷﺮ ﺎن دەدەن ﺑ وەی ﮐ دەﺑ ﺖ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﻣﻮﺧﺎﻟ ﻓ ﯾﺎن ﺑ ﺎت ﺑ ﺟﺎ ﯿ دادەﻧ ن‪ ،‬ﺟﺎ )ﺑ م ﺣﺎ وە( ﺳ رﮐ ﺗﻮو ﻧﺎﺑﻦ ﺑﯚ ﭘ ﺎ ﯽ ﺣ ق‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﻟ م‬
‫)‪(8‬‬
 ‫ﯾ ﺋ و ﺶ ﺑﺮ ﯿ ﻟ ﺗ ﮑ و ﻮون ﻟ ﮔ ڵ ﻣﻮﺷﺮ ﺎن‪ ،‬ر ﻨﺎ ﻻ ﺗﺰغ ﻗﻠﻮ ﻨﺎ ﻌﺪ إذ‬ ‫ﺎرەﯾﺎﻧﺪا ﺋﺎرەزوو ) وا(‬
‫ﺋم‬ ‫ﻧﺎﮐ ن‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﻤ ﺑﺎ‬ ‫ﺪﻳ ﻨﺎ‪ ،‬ﷲ أﻛ ﻻدەران ﻟ ﺳ ر ڕ ﺎی ڕاﺳﺖ ﭼ ﻧﺪە زۆرن و ﺳﺘ‬
‫ﯚ ﺎر ﮏ ﺑﯚ ﺗ ﮕ ﺸﺘ ﺋ و ﺑ ﺎﻧ ی ﮐ ﺑﺎﺳﯿﺎن دەﮐ ﯾﻦ دەر ﺎرەی ﺋ م‬ ‫ﭘ ﺸ ﮐﯿ ﻣﺎن ﮐﺮد ﺑﯚ ﺋ وەی ﺑﺒ ﺘ‬
‫ﺑﺎﺑ ﺗ ‪.‬‬

‫ﻧﺎﻣ ﯾ ﯽ )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( دەر ﺎرەی ﺋ م ﺑﺎﺑ ﺗ ‪:‬‬
‫)اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ﺋ م ﻧﺎﻣ ﯾ ی ﺑﯚ )أﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻜﺮ ﻢ( داﻧ ﺸﺘﻮوی ﺷﺎری ) ﺣﺴﺎء(‬
‫ﻓﯿ ﻨ ﺑﺒ ﺖ )ﺷﺎرەزای ﺗ وﺣﯿﺪ ﺑﻮوە و‬ ‫ﻧﻮﺳﯿﻮە‪ ،‬ﮐ ﯾ ﮐ ﮏ ﺑﻮوە ﻟ ﭘﯿﺎوﭼﺎ ﺎن ﻟ ﺳ رەﺗﺎدا ﭘ ﺶ ﺋ وەی ﺗﻮ‬
‫ﻧﺪ ﮏ وﺗ ی اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﺔ رﺣﻤﮫ ﷲ‪،‬‬ ‫ﻟ‬ ‫ﺗ ﮐﻔ ی ﻣﻮﺷﺮ ﺎ ﯽ ﮐﺮدووە‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن ﺑ ﯚی ﺗ ﮕ ﺸﺘ ﺑ‬
‫ﺎوﺷ ﻮەﯾ ﻟ ﮔ ڵ ﺧﺎوە ﯽ ﺋ و ﻧﺎﻣ ﯾ ی‬ ‫ﻮﻣﺎن ﺎت( ﺋ ﻤ ش ﺑ ﺷ ﯽ ﻧﺎﻣ ﮐ ﺑﺎس دەﮐ ﯾﻦ ﭼﻮﻧﮑ‬ ‫ﺗﻮ‬
‫ﺎﻧﺎوەﭼﻮون ﻟ ﭘ ﻐ ﻣﺒ رﺑ ﺎت ﺎﻓﺮﻧﺎﺑ ﺖ‬ ‫ﮐ وە ﻣﻤﺎن داﯾ وە )ﺋ وەی ﮐ وو ﯽ ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧ ﮏ داوای ﺑ‬
‫ی ﻟ ﺳ ردەﮐﺮ ﺖ(‪ ،‬ﺋ ﻣ ش دەﻗ ﮐ ﯾ ﯽ‪:‬‬ ‫ﺗﺎوە ﻮ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫رب اﻟﻌﺎﳌ ن‪ ،‬أﻣﺎ‬ ‫"ﻟ )ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب(ەوە ﺑﯚ )أﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻜﺮ ﻢ(‪ ،‬ﺳﻼم ﻋ اﳌﺮﺳﻠ ن وا ﻤﺪ‬
‫ﯾ داوای ﻻﺑﺮد ﯽ دەﮐ ﯾﺖ‪،‬‬ ‫ﻧﺪ ﮏ ﮐ ﺸ ت ) ﻮﻣﺎﻧﺖ(‬ ‫ﺋ وە دەﮐ ﯾﺖ‬ ‫ﻌﺪ‪ :‬ﻧﺎﻣ ﮐ ت ﮔ ﺸﺖ ﮐ ﺑﺎ‬
‫ﺋ وە دەﮐ ﯾﺖ وﺗ ﯾ ﯽ ﺷﻴﺦ ﺳﻼم )اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﺔ(ت ﺑﯿ ﯿﻮە و‬ ‫ﭘﺎﺷﺎن ﻧﺎﻣ ﯾ ک ﻟ ﻻی ﺗﯚوە ﺎﺗﻮوە ﮐ ﺑﺎ‬
‫ﻮﻣﺎﻧ ﮐ ﯽ ﻻﺑﺮدووە‪ ،‬داوا ﻟ ﺧﻮا دەﮐ ﯾﻦ ﯿﺪاﯾ ﺗﺖ ﺑﺪات ﺑﯚ دﯾ ﺋ ﺴﻼم‪ ،‬ﺟﺎ وﺗ ﮐ ی )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم(‬
‫ﺑ ﮕ ﯾ ﻟ ﺳ رچ ﺷ ﻚ ؟ ﺑ ﮕ ﯾ ﻟ ﺳ رﺋ وەی ﮐ ﯾ ﮐ ﮏ ﺑﺖ ﺑﭙ رﺳ ﭘ رﺳﺘ ﮏ ز ﺎﺗﺮﻟ ﭘ رﺳﺘ ﻻت‬
‫ﻨﺎ )ﻣ رج ﻧﯿ ﺟﻨ ﻮ ﺑ ﺧﻮدی دﯾ ﺋ ﺴﻼم‬ ‫و ﻋﻮززا وە ﺟﻨ ﻮ ﺑﺪات ﺑ دﯾ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر دوای ﺋ وەی ﺑﺎوەڕی‬
‫ﺑﺪات‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺟﻨ ﻮ ﺑ دەﺳﺖ ﺑ ﻦ و ڕەﺟﻢ و ﺳ ر ﻦ و ﺟ ﻟﺪە ﻟ ﺪان و ﺣﻮﮐﻤ ﺎ ﯽ اﻟﺴ و ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮدن و‬
‫ﮐﺮدﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺣﻮﮐﻤ ﺎ ﯽ ﺋ ﺴﻼم(‪ ،‬ﺋ وا ﺧﻮدی‬ ‫ﺟ ﺎد و ﻣﻮﺟﺎ ﯿﺪان و ﻣﻮەﺣﯿﺪان دەدات ﺑ ﯚی ﺟ ﺒ‬
‫ﮐ ﺳ ﮐ ﺗ ﮐﻔ ﻧﺎﮐﺮ ﺖ ؟ ﺑ ﻮ وﺗ ﮐ ی )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( ڕاﺷ ﺎو و ڕووﻧ دەر ﺎرەی ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮد ﯽ ﺎوﺷ ﻮە ﺎ ﯽ‬
‫)اﺑﻦ ﻓ وز و ﺻﺎ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ ﷲ( ﮐ ﺋ وان ﺑﺎﺷ ﺸﻦ ﻟ م دوواﻧ )واﺗﺎ ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ ی ﮐ اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﺔ ﺗ ﮐﻔ ﯾﺎن‬
‫دە ﺎت ﺣﺎ ﯿﺎن ﺑﺎﺷ ﺸ ﻟ اﺑﻦ ﻓ وز و ﺻﺎ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ ﷲ(‪ ) ،‬ﻮﻓﺮی ﺋ ﻣﺎﻧ ( ﻮﻓﺮ ﯽ ﺋﺎﺷﮑﺮاﯾ ﮐ ﻟ دﯾﻦ‬
‫دەر ﺎن دە ﺎت‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﻣ ڕووﻧ ﻟ وﺗ ی )اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ(‪ ،‬وە وﺗ ی )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( ﮐ ﺑﺎﺳﺖ ﮐﺮد ﻮﻣﺎﻧ ﺎ ﯽ ﺑﯚ‬
‫ﻻﺑﺮدی ﻟ ﺳ ر ﻮﻓﺮی ﺋ و ﮐ ﺳ ی ﮐ ﺋ و ﺑﺘ دەﭘﺮﺳ ﮐ ﻟ ﺳ ر ﯚڕی )ﯾﻮﺳﻒ( و ﺎوﺷ ﻮە ﺎﻧﯿ ﯽ‪ ،‬وە‬
‫)‪(9‬‬
 ‫ﺑﻨ ﺖ و‬ ‫و ﺧﯚﺷﯿﺪا‪ ،‬وە ﺟﻨ ﻮ ﺑ دﯾ ﭘ ﻐ ﻣﺒ رﺑﺪات‪ ،‬ﭘﺎش ﺋ وەی دا ﯽ‬ ‫ﻟ ﯿﺎن ﺑﭙﺎڕ ﺘ وە ﻟ ﺎ ﯽ ﻧﺎﺧﯚ‬
‫ﺑﻨ ﺖ‪ ،‬وە ﻟ م وﺗ ﯾ ﻣﺪا ﯿﭻ ﺳ رﮐ‬ ‫ﺷﺎﯾ ﯽ ﺑﺪات‪ ،‬وە ﺑﭽ ﺘ ﺳ ردﯾ ﺑﺖ ﭘ رﺳ ﭘﺎش ﺋ وەی دا ﯽ‬
‫)ﻣﺠﺎزﻓﺔ(ی ﺗ ﺪاﻧﯿ ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺗﯚ ﺧﯚت ﺷﺎﯾ ﯽ دەدەی ﺑ م ﺷﺘﺎﻧ ﻟ ﺳ ر ﺎن‪ ،‬ﺑ م ﺎﺗ ﮏ ﺧﻮا د ﯽ ﻮ ﺮﮐﺮد‬
‫َٰ‬
‫ﯿﭻ ﭼﺎرەﯾ ک ﻧﯿ ﻟ ﮔ ‪ ،‬وە ﻣﻦ ﻟ ﺖ دەﺗﺮﺳﻢ دەر ﺎرەی ﺋ م ﺋﺎﯾ ﺗ ی ﮐ ﷲ ﻌﺎ دەﻓ رﻣﻮوێ‪} :‬ذ ِﻟ َﻚ‬
‫َ َ َْ َ‬ ‫َ ُ ََ ُُ‬ ‫ُ ُ ََ‬ ‫َﱠ‬
‫ِﺑﺄ ُ ْﻢ َآﻣﻨﻮا ﺛ ﱠﻢ ﻛﻔ ُﺮوا ﻓﻄ ِﺒ َﻊ ﻋ ٰ ﻗﻠﻮ ِ ِ ْﻢ ﻓ ُ ْﻢ ﻻ َﻳﻔﻘ ُ ﻮن{ }اﳌﻨﺎﻓﻘﻮن ‪ ،{3 :‬وە ﺋ و ﻮﻣﺎﻧ ی ﮐ ﺗﻮ‬
‫ﺧﯚت و ﻣﻨﺪا ﺎﻧﺖ ﻟ ﻧﺎو ﺑﭽﻦ‬ ‫ﺗﯚ ﺑﻮوە ﺑ ﯚی ﺋ و ﻣﺎڵ و ﺳﺎﻣﺎن و ﺑﺎزر ﺎﻧ ﯿ وە ﮐ ﺑ دەﺳﺘ وەﯾ دەﺗﺮ‬
‫روە ﺎ ﺎوە ﯽ ﺧﺮاپ ﻮﻣ اﯾﺎن‬ ‫ﯾ ﻟ رز ﺧﻮا‪ ،‬وە‬ ‫ﯿﺖ‪ ،‬وە ﻮﻣﺎﻧﺖ‬ ‫ﺋ ﮔ روو ﯽ ﻣﻮﺷﺮ ﺎن‬
‫روەک ﭼﯚن ﭘ ﺸ ﯾﺎﻧ ‪ ،‬وە ﺗﯚ ﭘ ﻧﺎ ﺑ ﺧﻮا ﭘﻠ ﺑ ﭘﻠ دادەﺑ زی‪ ،‬ﯾ ﮐ م ﺟﺎرﻟ ﻮﻣﺎن دروﺳﺖ‬ ‫ﮐﺮدووی‬
‫ﺑﻮون‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن ﻣﺎﻧ وە ﻟ وو ﯽ ﺷ ك و ﻣﻮ ت ﺑﯚ ﺎن و ﻧﻮ ﮋﮐﺮدن ﻟ ﺸ ﯿﺎن‪ ،‬وە ﺑ ڕاﺋ ت ﮐﺮدﻧﺖ ﻟ‬
‫ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن ﺑﯚ ڕاز ﮑﺮدﻧﯿﺎن‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن ﮐ وﺗ ﺘ ﺳ ر ﮔﯿﺎ ﯽ )اﺑﻦ ﻏﻨﺎم( )ﻗﻮﺗﺎ ﯽ ﺷ ﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( و‬
‫ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﺗﺮ ﺶ ﺟﮕ ﻟ و‪ ،‬وە ﺑ ڕاﺋ ﺗﺖ ﮐﺮد ﻟ دﯾ ﺋﯿ ا ﯿﻢ و ﺋ واﻧﺖ ﮐﺮد ﺑ ﺷﺎﯾ ت ﺑ ﺳ رﺧﯚﺗ وە ﺑ‬
‫زۆرﻟ ﮑﺮدن ) ﻛﺮاﻩ( ﺑ م ﻟ ﺑ رﺗﺮس و ڕاز ﮑﺮدﻧﯿﺎن )ﺑﯚ ﺧﯚ ﺎراﺳ ن ﻟ‬ ‫ﺷﻮ ﻨﮑ وﺗ ﻣﻮﺷﺮ ﺎن ﺑ‬
‫ََ‬
‫ﺧﺮاﭘ ﯾﺎن(‪ ،‬وە ﺋ م ﺋﺎﯾ ﺗ ت ﺑ ﭼﻮو دەر ﺎرەی ﻋﻤﺎرﺑﻦ ﻳﺎﺳﺮ )ر ﷲ ﻋﻨﮫ( وە ﺎوﺷ ﻮە ﺎ ﯽ‪َ } :‬ﻣﻦ ﻛﻔ َﺮ‬
‫ﭑﻟﻠﮫ ﻣ ۢﻦ َ ْﻌﺪ إ َٰﻳﻤﻨﮫ إ ﱠﻻ َﻣ ْﻦ ُأ ْﻛﺮ َﻩ َو َﻗ ْﻠ ُﺒ ُﮫ ُﻣ ْﻄ َﻤ ﱞۢن ﺑ ْﭑﻹ َٰﻳﻤﻦ َو َٰﻟﻜﻦ ﱠﻣﻦ َﺷ َﺮحَ‬
‫ْ ُ ْ َ ْ ً َ ََْ ْ ﱠ‬
‫ِﺑﭑﻟﻜﻔ ِﺮ ﺻﺪرا ﻓﻌﻠ ِ ﻢ ِﺑ‬
‫ِ ِ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ َ ٌ ّ َ ﱠ َ َ ُ ْ َ َ ٌ َ ٌ َٰ َ َ ﱠ ُ ُ ْ َ َ ﱡ ْ َ َ َ ﱡ ْ َ َ َ ْ َ َ َ ﱠ ﱠ َ َ‬
‫ِﺧﺮ ِة وأن اﻟﻠﮫ ﻻ‬ ‫ﻏﻀﺐ ِﻣﻦ ٱﻟﻠ ِﮫ وﻟ ﻢ ﻋﺬاب ﻋ ِﻈﻴﻢ ‪ -‬ذ ِﻟﻚ ِﺑﺄ ﻢ اﺳﺘﺤﺒﻮا ا ﻴﺎة اﻟﺪﻧﻴﺎ ﻋ‬
‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َْ‬
‫َ ْ ِﺪي اﻟﻘ ْﻮ َم اﻟ ﺎ ِﻓ ِﺮ ﻦ{ }اﻟﻨﺤﻞ ‪ ،{107 - 106 :‬ﻋﻮزری ﺑ ﮐ س ﻧ داوە ﺧﻮا ﺟﮕ ﻟ زۆرﻟ ﮑﺮاو ﮐ د‬
‫ﺟ ﮕ ﺑ ﺖ ﺑ ﺋﯿﻤﺎن‪ ،‬ﺑ ﻣ ر ﺟ ﮕ ﺑﻮو ﯽ د ﻟ ﺳ رﺋﯿﻤﺎن‪ ،‬وە زۆرﻟ ﮑﺮدن ﻟ ﺳ رﺑ و ﺎوەڕﻧﺎﺑ ﺖ ﺑ ﻮ‬
‫ﻟ ﺳ رﻗﺴ و ﮐﺮداردەﺑ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﺋﺎﺷﮑﺮا ﻓ رﻣﻮو ﯽ ﮐ ﮐ ﺳ ﮏ ﻗﺴ ﯾ ﯽ ﻮﻓﺮﺑ ﺎت ﯾﺎن ﺎر ﯽ ﻮﻓﺮﺑ ﺎت‬
‫ﺎﻓﺮدەﺑ ﺖ‪ ،‬ﺗ ﺎ زۆرﻟ ﮑﺮاو ﻧ ﺑ ﺖ ﺋ و ﺶ ﺑ و ﻣ رﺟ ی ﮐ ﺑﺎﺳﮑﺮا‪ ،‬ﻮﻓﺮﮐﺮد ﯽ ﺋ م ﮐ ﺳ ش ﻋﻮزری‬
‫اردووە ﻧ وەك ﺋ ﮔ رﺋ م ﮐ ﺳ ﻋ ﻗﯿﺪەﮐ‬ ‫ﭘ ﺪراوە ﻟ ﺑ رﺋ وەی ﺋ م ﮐ ﺳ ﻣﺎﻧ وەی ﻟ دوﻧﯿﺎدا‬
‫ﺑ ﺖ ﻟ ﻮﻓﺮﮐﺮدﻧﺪا‪ ،‬ﺟﺎ ﺑ ﺑﮑ وە ﻟ د ﺧﯚﺗﺪا ﺋﺎﯾﺎ ﺷﻤﺸ ﯾﺎن ﻟ ﺳ ر ڕاﮔﺮ ﯽ و‬ ‫رﻋﻮزری‬ ‫ﺑ ﯚڕ ﺖ‬
‫زۆر ﺎن ﻟ ﮑﺮدی وە ﻮ )ﻋﻤﺎر( ﯾﺎن ﻧﺎ ؟ وە ﺑ ﺑﮑ وە )ﻋﻤﺎر( ﮐ ﻮﻓﺮی ﮐﺮد ﻋ ﻗﯿﺪەﮐ ی ﯚڕاﺑﻮو ﯾﺎن ﻟ ﺑ ر‬
‫ﻮﺷﺘ ( ؟ ﺟﺎ ﺗﯚ ﯿﭻ ﭘﻠ ﯾ ک ﻧ ﻣﺎوە ﭘ ﻧ ﮔ ﯾﺖ ﺗ ﺎ ﺋ م ﭘﻠ ﯾ ﻧ ﺑ ﺖ ﮐ‬ ‫ارد ﯽ دوﻧﯿﺎ ﺑﻮو )ﻟ ﺗﺮ‬
‫وە ﻮ )اﺑﻦ رﻓﻴﻊ( ﺑ ﺋﺎﺷﮑﺮا و ڕاﺷ ﺎوی ﺟﻨ ﻮ ﺑ دﯾ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ران ﺑﺪەﯾﺖ‪ ،‬وە ﺑﮕ ڕ ﺘ وە ﺑﯚ ﭘ رﺳﺘ‬
‫)اﻟﻌﻴﺪروس و أﺑﻮ ﺣﺪﻳﺪة( و ﺎوﺷ ﻮە ﺎﻧﯿﺎن‪ ،‬ﺑ م ﺋ م ﺎرە ﻟ دەﺳ وەرﮔ ی د ﺎﻧ )ﻣﻘﻠﺐ اﻟﻘﻠﻮب(‪ ،‬ﺟﺎ‬
‫)‪(10‬‬
‫ﻣﺎن ﺋ و‬ ‫ﯾ‬ ‫دەﮐ م ﺋ وەﯾ ﮐ ﺑ ﺑﮑ ﯾﺘ وە ﺋ و ﺷ ﮐ ی ﮐ ﻟ ﻻی ﺋ ﻮەدا‬ ‫ﯾ ﮐ م ﺷﺖ ﮐ ﺋﺎﻣﯚژ ﺎر‬
‫ﻟ ﺪەﮐﺮد ﻟ ﺧ ﯽ ﻣ ﮐﮑ ؟ ﯾﺎن ﺷ ﯽ ﺧ ﯽ‬ ‫ﺷ ﮐ ﯾ ﮐ ﭘ ﻐ ﻣﺒ رەﮐ ت "ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" ﻧ‬
‫ﻣ ﮐﮑ ﺟﯚر ﯽ ﺗﺮ ﻮو ﺗﻮﻧﺪﺗﺮﻟ ﺷ ﯽ ﻻی ﺋ ﻮە ؟ ﯾﺎن ﺷ ﮐ ﮐ ی ﻻی ﺋ ﻮە ﺗﻮﻧﺪﺗﺮە ؟ ﺟﺎ ﺎﺗ ﮏ ﻟ‬
‫ﺑﺎﺑ ﺗ ﮐ ت ﺗ ﮕ ﺸ و زاﻧ ﺖ ﮐ زۆر ی ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ ی ﻻی ﺋ ﻮە ﺋﺎﯾ ﯽ ﻗﻮڕﺋﺎ ﯽ ﺑ ﺴﺘﻮوە و وﺗ ﺎ ﯽ زاﻧﺎﯾﺎ ﯽ‬
‫ﺑ ﺴﺘﻮوە‪ ،‬وە دا ﯽ ﭘ ﻨﺎ و وو ﯽ‪ :‬ﺷﺎﯾ ﯽ دەدەم ﺋ ﻣ ﺣ ﻗ ‪ ،‬وە ﭘ ﺶ )ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ‬ ‫ﭘ ﺸﻮو و دوای ﺋ واﻧ‬
‫اﻟﻮ ﺎب( ﺋ م ﺷﺘ دەزاﻧ ن‪ ،‬ﺋ ﻨﺠﺎ ﭘﺎﺷﺎن دوای ﺋ ﻣ ﺑ ڕاﺷ ﺎوی ﺟﻨ ﻮ ﺑ و ﺷﺘ ﺑﺪات ﮐ ﺷﺎﯾ ﯽ داﺑﻮو ﮐ‬
‫ﺷ ك ﺑ ﺑﺎش داﺑﻨ ﺖ‪ ،‬ﺋ ﻨﺠﺎ ﺑ ﺑﮑ وە ﺋﺎﯾﺎ ﺋ ﻣ ﺑﺎﺑ ﺗ ﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿ ﯾﺎن‬ ‫ﺣ ﻗ ‪ ،‬وە ﺑ ڕاﺷ ﺎوی ﺷ ك و ﺋ‬
‫ﺑﺎﺑ ﯽ ر ﺪدەﯾ ﯽ ڕوون و ﺋﺎﺷﮑﺮاﯾ ﮐ زاﻧﺎﯾﺎن ﺑﺎﺳﯿﺎن ﮐﺮدووە ﻟ ﺑﺎﺑ ﯽ ر ﺪدە‪ ،‬ﺑ م ﺳ ﯾﺮﻟ و ﺷﺘﺎﻧ داﯾ‬
‫ﺋ م ﻗﺴﺎﻧ ﻟ ﮐ ﺳ ﮑ وە ﺎﺗﻮوە ﮐ ﻧ دەﺑ ﺴ و‬ ‫ﮐ ﺗﯚ دەﯾﺎﻧﮑ ﯾﺘ ﺑ ﮕ و ﺑﺎﺳﺖ ﮐﺮدن‪ ،‬وە ﻮ ﺋ وەی ﺑ‬
‫ﻧ دەﺑﯿ "‪ ) .‬ﯚﺗﺎ ﯽ ﻧﺎﻣ ﮐ ﺑ ﻮرﺗﮑﺮاوە ﯽ(‬

‫ﺎق ﺑ ﺷ ﯽ ﻮر ﯽ ﻟ ﻧﺎﻣ ﮐ ﻧ ﻗﻞ ﮐﺮدووە‪ ،‬ﻣﻨ ﺶ ﺑ ﺷ ﯽ ز ﺎﺗﺮم ﻧ ﻗﻞ ﮐﺮد ﺗﺎوە ﻮ ز ﺎﺗﺮ‬ ‫)اﻟﺸﻴﺦ إ‬

‫ﺳﻮودی ﺑﺒ ﻨ ن‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﻧﺎﻣ ﮐ ﻟ ﻣ ش ز ﺎﺗﺮە ﮐ ﻧﻮﺳﺮاوە(‪.‬‬

‫ﺎق دە ( ‪ :‬ﺟﺎ ﻟ وﺗ ﮐ ی وورد ﺑﺒ وە دەر ﺎرەی ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮد ﯽ ﺋ م زاﻧﺎﯾﺎﻧ ‪ ،‬وە ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮد ﯽ‬ ‫)اﻟﺸﻴﺦ إ‬
‫ﺋ وﮐ ﺳﺎﻧ ی ﮐ ﺋ و ﺑﺘ دەﭘ رﺳ ن ﮐ ﻟ ﺳ ر ﯚڕی ﯾﻮﺳﻔ ‪ ،‬وە ﺋ ﻣ ش ڕوون و ﺋﺎﺷﮑﺮاﯾ ﻟ ووﺗ ی )اﺑﻦ‬
‫روە ﺎ ﻟ ﺑﺎﺳﮑﺮد ﯽ ﭼ ۆ ﯽ ﺧﺎوە ﯽ ﻧﺎﻣ ﮐ ‪ ،‬وە ﺣﻮﮐ ﺑ ﺳ ردا ﺑ ﺋﺎﯾ ﺗ ﮐ ی‬ ‫اﻟﻘﻴﻢ( رﺣﻤﮫ ﷲ‪ ،‬وە‬
‫رﮐ ﺳ ﮏ واﺑ ﺖ ﺋ م ﺣﻮﮐﻤ ی ﻟ ﺳ ردەﭼ ﺳ (‪،‬‬ ‫ﺳﻮڕە ﯽ )اﳌﻨﺎﻓﻘﻮن( وە ﺋ ﻣ ش ﺣﻮﮐﻤ ﯽ ﮔﺸ ﯿ )واﺗﺎ‬
‫ﻣﺎن ﺷ ﻮە ﻟ ﺣﺎ زۆر ی ﺋ م ﮐ ﺳﺎﻧ ی ﺋ ﻣ ۆ وورد ﺑﺒ وە ﮐ ﺧﯚ ﺎن داوەﺗ ﭘﺎڵ ﻋﯿﻠﻢ و دﯾﻦ ﻟ‬ ‫وە ﺑ‬
‫ﺧ ﯽ )ﻧ ﺟﺪ( دەﭼ ﺘ ﺷﺎر و و ﯽ ﻣﻮﺷﺮ ﺎن و ﻟ ﻻﯾ ن دەﻣ ﻨ ﺘ وە ﻣﺎوەﯾ ک داوای ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻋﯿﻠﻢ دە ﺎت‬
‫ﻟ ﯿﺎن و ﻟ ﮔ ڵ دادەﻧ ﺸ ﺖ‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن ﮐ دەﮔ ڕ ﺘ وە ﺑﯚﻻی ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن ﮐ ﭘ دەوﺗﺮێ ﻟ ﺧﻮا ﺑ ﺳ و ﺗ و‬
‫دە ‪ ،‬دە ﺗ و ﺑﮑ م ﻟ داواﮐﺮد ﯽ‬ ‫ﺑﮑ ﺑﯚﻻی ﭘ روەرد ﺎرﻟ م ﺎرەت‪ ،‬ﺎ ﺘ دە ﺎت ﺑ و ﮐ ﺳ ی ﮐ وای‬
‫ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻋﯿﻠﻢ ؟ ﭘﺎﺷﺎن ﻟ ﮐﺮدەوە و ﻗﺴ ﺎ ﯽ ﺧﺮا ﯽ ﻋ ﻗﯿﺪەﮐ ی دەردەﮐ و ﺖ‪ ،‬ﺋ ﻣ ش ﯿﭻ ﺳ ﯾﺮﻧﯿ‬
‫ﻓﺮﻣﺎ ﯽ ﺧﻮا و ﭘ ﻐ ﻣﺒ رەﮐ ی ﮐﺮدووە ﺑ ﺗ ﮑ ﺒﻮو ﯽ ﻟ ﮔ ڵ ﻣﻮﺷﺮ ﺎن ﺟﺎ ﺧﻮا‬ ‫ﭼﻮﻧﮑ ﺋ م ﮐ ﺳ ﺳ ر‬
‫ﺗ وﺣﯿﺪ و دﯾﻦ داﯾ ﻟ ﮐﺮاوەﯾﯿ ﺎن ﻟ ﮔ ڵ ﺋ م ﺟﯚرە ﮐ ﺳﺎﻧ ‪ ،‬ﮐ ﺋ م‬ ‫ﺳﺰای داوە‪ ،‬ﺑ م ﺳ ﯾﺮﻟ ﺋ‬
‫ﺟﯚرە ﮐ ﺳﺎﻧ و ﺴ ﯿﺎن ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ و ﻧﺰ ﮏ ﺑﻮوﻧ وە ﺑﮑ ن ﻟ ﻧ ﻮان ﻣﻮﺷﺮ ﺎن و ﻣﻮەﺣﯿﺪان‪ ،‬ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﺧﻮا‬

‫)‪(11‬‬
 ‫ﺟﯿﺎوازی ﺧﺴﺘﯚﺗ ﻧ ﻮاﻧﯿﺎن ﻟ ﮐﺘ ﺒ ﮐ ﯾﺪا و روە ﺎ ﻟ ﺳ ر زاری ﭘ ﻐ ﻣﺒ رەﮐ ی ﻣﺤﻤﺪ "ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ‬
‫وﺳﻠﻢ"‪.‬‬

‫ﺋ وەی ﮐﺮد ﮐ ﮐ ﺳﺎﻧ ﯽ زۆرﻟ‬ ‫ﭘﺎﺷﺎن )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( دوای ﺋ وەی ﻟ ﻧﺎﻣ ﮐ ﯾﺪا ﺑﺎ‬
‫ﷲ ﻋﻨﮫ(‬ ‫ﮕ ڕاﻧ وە دوای ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر "ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" وە ﻮ ﺋ واﻧ ی ﺳ ردەﻣﯽ أﺑﻮ ﺑﻜﺮ )ر‬ ‫ﺋ ﺴﻼم‬
‫ﷲ ﻋﻨﮫ(‬ ‫روە ﺎ وە ﻮ ﺎوە ﯽ ﻋ )ر‬ ‫ﮐ ﺣﻮﮐ ر ﺪدەی ﺑ ﺳ ردادان ﺑ ﯚی ﻧ دا ﯽ زە ﺎت‪ ،‬وە‬
‫روە ﺎ ﺋ و‬ ‫)ﻣ ﺑ ﺳ ﻋﺒﺪ ﷲ ﺑﻦ ﺳﺒﺄ اﻟ ﻮدي و ﺷﻮ ﻨﮑ وﺗﻮواﻧﯿ ﯽ ﮐ ووﺗﯿﺎن ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ ﻋ ﺧﻮاﯾ (‪ ،‬وە‬
‫ﷲ ﻋ ﻢ ﺗ ﻛﻔ ی‬ ‫ﺧ ﺎﻧ ی ﮐ ﻟ ﻣﺰﮔ و ﯽ )اﻟ ﻮﻓﺔ( ﺑﻮون )اﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد و ﻣﻮو ﺎوە ن ر‬
‫ﺑﻮو‬ ‫ﻣﻮو ﺎﻧﯿﺎن ﮐﺮد ﺑ ﯚی دان ﭘ ﺪاﻧﺎﻧﯿﺎن ﺑ ﭘ ﻐ ﻣﺒ راﯾ ﯽ درۆ ﻨ ی اﳌﺴﻴﻠﻤﺔ وە ﺎوە ن ﺧﯿﻼﻓﯿﺎن‬
‫ﻟ ﻗﺒﻮ ﮑﺮد ﯽ ﺗ و ﯾﺎن‪ ،‬ﺑ م ﺋ وەی ﮐ دەوﺗﺮێ ﮐ ﺳ ﮏ وو ﯽ‪ :‬اﳌﺴﻴﻠﻤﺔ ﭘ ﻐ ﻣﺒ رە و ﺋ وا ﯽ ﺗﺮ ﺶ ﺑ ﺪەﻧﮓ‬
‫ﺑﻮون و ﻣﻮو ﺎن ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮان ﺑ ﯚی ﺑ ﺪەﻧﮓ ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺋ ﺛ ر ﯽ زەﻋﯿﻔ ﺋ ﮔ ر ﻣﺎﻧﺎﮐ ی ڕاﺳﺘ (‪،‬‬
‫ﻣﻮو ﺋ ﻣﺎﻧ ﺣﻮﮐ ر ﺪدە‬ ‫روە ﺎ )ﺑ ﻋﺒﻴﺪ اﻟﻘﺪاح( )دەو ﯽ ﻋﻮ ﯾﺪﯾﯿ ﺎن ﮐ راﻓ ەی ﺑﺎﻃ ﺑﻮون(‬
‫درا ﺑ ﺳ رﺧﻮدی ﮐ ﺳ ﺎن )ﺗﻜﻔ اﳌﻌ ن(‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن وو ﯽ )واﺗﺎ اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ‪ :‬ﺋ و وﺗ ﯾ ی‬
‫ﻣﻮوی ﺗﻮﻧﺪﺗﺮە‪ ،‬ﺋ ﮔ رﺋ ﻤ ش واﺑ ن ﺋ وا دەﺑ ﺖ‬ ‫ﻮﻣﺎن ﮐﺮدووە ﻟ‬ ‫)ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( ﮐ ﺗﯚ ﺎن ﭘ ﻮە ﺗﻮ‬
‫زۆر ی ﮐ ﺳ ﻧﺎودارە ﺎن ﺗ ﮐﻔ ﺑﮑ ﯾﻦ‪) ،‬ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( ﺑ ڕوو ﯽ ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺑﺎس دە ﺎت "ﺧﻮدی ﮐ ﺳ ﮐ‬
‫ی ﻟ ﺳ ردەﮐﺮ ﺖ"‪.‬‬ ‫)ﺋ وەی ﻮﻓﺮدە ﺎت = اﳌﻌ ن( ﺎﻓﺮﻧﺎﮐﺮ ﺖ ﺗﺎوە ﻮ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ی ﻟ ﺳ رﮐﺮا ﺋ ﻨﺠﺎ ﺎﻓﺮ ﺑﮑﺮ ﺖ‪ ،‬ﺋ وا ﺷ ﯽ ﻣ ﻋﻠﻮﻣ ﮐ‬ ‫ﺟﺎ ﺋ ﮔ ر ﺧﻮدی ﮐ ﺳ ﮐ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫روەک ﺗ ﮕ ﺸﺘ أﺑﻮ ﺑﻜﺮ‬ ‫ﻣﺎﻧﺎی ﺋ وە ﻧﯿ ﮐ ﻟ وﺗ ی ﺧﻮا و ﭘ ﻐ ﻣﺒ رەﮐ ی ﺗ ﺒ ﺎت‬ ‫ﺑ ر ﺎﮐﺮد ﯽ ﺣﻮ‬
‫ﷲ ﻋﻨﮫ(‪ ،‬ﺑ ﻮ ﮐ وﺗ ی ﺧﻮا و ﭘ ﻐ ﻣﺒ رەﮐ ی ﭘ ﮕ ﺸﺖ و ﯿﭻ ﺷ ﯽ ﻧ ﻣﺎ ﮐ ﺑﺒ ﺘ ﻋﻮزرﺑﯚی‬ ‫)ر‬
‫دەﮐ ﯾﻦ إن ﺷﺎء ﷲ ﻌﺎ ( ﺋ وا ﺎﻓﺮە‬ ‫)ﻣ ﺑ ﺳ ﻋﻮزری ﺷ رﻋﯿ ﻧ وەک ﻋﻮزری ﻣﻮرﺟﯿﺌ ﺎن ﮐ دواﺗﺮﺑﺎ‬
‫)واﺗﺎ ﺎﻓﺮە ﻟ دوﻧﯿﺎ و ﻗﯿﺎﻣ ﺗﺪا‪ ،‬ﺑ م ﺋ و ﮐ ﺳ ی ﮐ ووﺗ ی ﺧﻮا و ﭘ ﻐ ﻣﺒ رەﮐ ی ﭘ ﻨﺎ ﺎت ﻟ دوﻧﯿﺎدا ﺑ‬
‫ﻣﻮو ﺎن‬ ‫روەک ﭼﯚن ﺎﻓﺮان‬ ‫ﺎﻓﺮدادەﻧﺮ ﺖ ﺑ م ﻟ ﻗﯿﺎﻣ ﺗﺪا ﻗ و ڕاﺳﺖ ﺋ وەﯾ ﺗﺎﻗﯿﺪەﮐﺮ ﺘ وە(‪،‬‬
‫ُُ‬
‫ﻗﻠﻮ ِ ِ ْﻢ‬‫ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ ﯾﺎن ﻟ ﺳ ردەﮐﺮ ﺖ ﺑ ﻗﻮڕﺋﺎن ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﷲ ﻌﺎ دەﻓ رﻣﻮوێ‪} :‬إ ﱠﻧﺎ َﺟ َﻌ ْﻠ َﻨﺎ َﻋ َ ٰ‬
‫ِ‬
‫ﻮﻩ{ }اﻟﻜ ﻒ ‪) ،{57 :‬واﺗﺎ ﭘ ردەﻣﺎن ﺑ ﺳ رد ﯿﺎن داداوە ﺗﺎوە ﻮ ﻟ ﻗﻮڕﺋﺎن ﺗ ﻨ ﮔ ن‪ ،‬ﮐ‬ ‫َأﻛ ﱠﻨ ًﺔ َأ ْن َﻳ ْﻔ َﻘ ُ ُ‬
‫ِ‬
‫ﺷ ﻟ ﺳ ر ﺎن ﭼﻮﻧﮑ ﺗ ﮕ ﺸ ن ﻣ رج ﻧﯿ ﺑ ﻮ ﭘ ﮕ ﺸ ن ﻣ رﺟ ‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﮔ ر‬ ‫رﺣﻮ‬ ‫ﻗﻮڕﺋﺎن‬
‫ﺗ ﮐﻔ ﻧﺎﻣ ﻨ ﺖ ﻣ ﮔ رﮐ ﺳ ﮏ‬ ‫ﺗ ﮕ ﺸﺖ ﺋ و ﺎت ﯿﺪاﯾ ت وەردەﮔﺮ ﺖ و ﻣﻮﺳ ﻤﺎن دەﺑ ﺖ ﺋ و ﺎت ﺑﺎ‬
‫)‪(12‬‬
 ‫روە ﺎ ﷲ ﻌﺎ دەﻓ رﻣﻮوێ‪:‬‬ ‫ﺋ ﻨ ﺎرﺑ ﺖ دوای ﺗ ﮕ ﺸ ﻨ ﺶ ‪ ،‬ﭼ ﻧﺪە ﺳ ﯾﺮە ﻋﻮزری ﻣﻮرﺟﯿﺌ ﺎن(‪ ،‬وە‬
‫ُ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ﱠ‬ ‫ْ ْ‬
‫اﻟﺼ ﱡﻢ اﻟ ُﺒﻜ ُﻢ اﻟ ِﺬﻳﻦ ﻻ ْﻌ ِﻘﻠﻮن{ } ﻧﻔﺎل ‪) ،{22 :‬واﺗﺎ ﺧﺮاﭘ ﯾﻦ ﺑﻮوﻧ وەر‬
‫ﱠ‬ ‫َْ‬
‫َ ّ‬
‫اب ﻋﻨﺪ اﻟﻠﮫ ﱡ‬ ‫ﱠ‬ ‫ﱠ َ‬
‫ِ‬ ‫} ِإن ﺷ ﱠﺮ اﻟﺪو ِ ِ‬
‫ﻟ ﻻی ﺧﻮا ﮐ ﺳ ﯽ ﮐ ڕی ﻻ ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ ی ﮐ ﺗ ﻨﺎﮔ ن و ﯚش وەرﻧﺎﮔﺮن(‪ ،‬ﺋ ﻣ ش ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﻗﺴ ی‬
‫)ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( دەر ﺎرەی ر ﺪدە و ﺷ ك ﻧﯿ ﺑ ﻮ دەر ﺎرەی ﺑﺎﺑ ﯽ ﻻوەﮐ ن‪.‬‬

‫ﭘﺎﺷﺎن وو ﯽ )واﺗﺎ اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ‪" :‬ﺷﻴﺦ ﺳﻼم ڕوو ﯽ دە ﺎﺗ وە ﮐ ﺋ ﮔ رﻣﻮﻧﺎﻓﯿﻘﺎن‬
‫ﺷﻴﺦ ﺳﻼم ﮐ س ﺎﻓﺮﻧﺎ ﺎت ﺑ‬ ‫ﻧﯿﻔﺎﻗ ﮐ ﯾﺎن دەر ﺨ ن ﺋ وا دەﺑﻨ ﻣﻮڕﺗ د‪ ،‬ﺟﺎ ﻮا ﺋ وەی ﮐ ﺗﯚ دە‬
‫دﯾﺎر ﮑﺮاوی )ﺗﻜﻔ اﳌﻌ ن؟("‪.‬‬

‫روە ﺎ )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( دەر ﺎرەی اﳌﺘ ﻠﻤ ن و ﺎوﺷ ﻮە ﺎﻧﯿﺎن و ﺋﯿﻤﺎﻣ ﺎﻧﯿﺎن و ﺟﯚری ڕ ﺪدە ﺎﻧﯿﺎن ﻗﺴ‬ ‫وە‬
‫ﯾ و ﻮﻣ اﯾ و‬ ‫دە ﺎت و دە ‪" :‬ﺋ ﮔ رﻟ ﺑﺎﺑ ﺗ ﺷﺎراوە ﺎن )اﳌﺴﺎﺋﻞ ا ﻔﻴﺔ( ﮐ ﺳ ﮏ ﺗ ﻮەﮔ دەوﺗﺮێ‬
‫ﻟ ﺑﺎﺑ ﯽ ﺋﺎﺷﮑﺮا و دﯾﺎر )اﳌﺴﺎﺋﻞ اﻟﻈﺎ ﺮة(‬ ‫ﻧﺪ ﮏ ﯚﻣ‬ ‫ی ﻟ ﺳ رﻧ ﮐﺮاوە‪ ،‬ﺑ م‬ ‫ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﺗ ﻮەدە ن‪ ،‬ﮐ ﻣﻮﺷﺮ ﮑ ﺎن و ﯾ ﻮد و ﻧ ﺻﺎراش دەزاﻧﻦ ﮐ ﻣﺤﻤﺪ "ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" ﻧ دراوە ﺑ م‬
‫ﺑﺎﺑ ﺗﺎﻧ وە و ﺋ و ﮐ ﺳ ﺎﻓﺮدە ﺎت ﮐ ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺑ ﺖ )واﺗﺎ ﻻی ﺎﻓﺮاﻧ ﺶ ڕووﻧ ﮐ ﺋ م ﺷﺘﺎﻧ ﻟ دﯾ‬
‫زۆر ﮏ ﻟ ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن ﺑ ﻋﺎﻟﯿﻢ و ﻋ واﻣ وە ﺗ ﻮەدە ن( ﻧﻤﻮوﻧ ش )ﻟ ﺳ رﺋ م ﺑﺎﺑ ﺗ‬ ‫ﺋ ﺴﻼم ﻮﻓﺮن‪ ،‬ﮐ‬
‫ﮐﺮدن ﻟ ﺑ ﻧﺪاﯾ ﯽ‬ ‫ﺎو ﺷﺪاﻧﺎن‪ ،‬وە ﻧ‬ ‫ﺋﺎﺷﮑﺮاﯾﺎﻧ ( وە ﻮ ﻓﺮﻣﺎن ﮐﺮدن ﺑ ﺑ ﻧﺪاﯾ ﯽ ﺗ ﺎ ﺑﯚ ﷲ و ﺑ‬
‫ﮐﺮدن ﺑﯚ ﻏ ﯾﺮی ﷲ ﺟﺎ چ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ران ﺑ ﺖ ﯾﺎن ﻓﺮ ﺸﺘ ﺎن ﯾﺎن ﺟﮕ ﻟ واﻧ ﺶ‪ ،‬ﺋ ﻣ دﯾﺎرﺗﺮ ﻦ دروﺷ‬
‫ﻧﺪ ﮏ‬ ‫زۆر ﮏ ﻟ ﺳ رﮐﺮدە ﺎﻧﯿﺎن ﮐ وﺗﻮوﻧ ﺗ ﻧﺎو ﺋ م ﺟﯚرە ﻮﻓﺮاﻧ وە و ﻣﻮرﺗ د ﺑﻮوﻧ ‪ ،‬وە‬ ‫ﺋ ﺴﻼﻣ ‪ ،‬ﮐ‬
‫ﯾ‬ ‫ﮕ ڕاﻧ وەﯾ ﯽ ڕوون و ڕاﺷ ﺎو‪ ،‬وە ﻟ ﻣ ش ز ﺎﺗﺮﺗﯿﺎﯾﺎﻧﺪا‬ ‫ﺪەﮔ ڕ ﺘ وە‬ ‫ﺟﺎرزۆر ﮏ ﻟ وان ﻟ ﺋ ﺴﻼم‬
‫ﺳﺎرە ﺎن ﺟﺎ ﺋ ﻣ‬ ‫دەر ﺎرەی ﭘ رﺳﺘ‬ ‫ﻧﻮ‬ ‫ﮐ ﮐﺘ ﺐ دەﻧﻮﺳ ﺖ ﻟ ﺑﺎﺑ ﯽ ڕ ﺪدە وە ﻮ )اﻟﺮازي( ﮐ ﮐﺘ‬
‫ﮕ ڕاﻧ وەﯾ ﻟ ﺋ ﺴﻼم ﺑ ﯾ ﮐﺪەﻧ ﯽ ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن"‪) .‬ﻓﺨﺮاﻟﺮازي ﺷﻌﺮي‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ﺗ و ی ﮐﺮد ﻟ م ﺎرە ﯽ‬
‫ﺳﻮﻧﻨ ﻟ ﻋ ﻗﯿﺪەدا‪ ،‬ﭘ ﺶ ﻣﺮد ﯽ‬ ‫روە ﺎ دە ن ﮔ ڕاﯾ وە ﺳ ر ﻣ ز ﯽ ﺋ‬ ‫و ﮔ ڕاﯾ وە ﺑﯚ ﺋ ﺴﻼم‪،‬‬
‫ﮔﺮ ﺎوە و وﺗﻮ ﯽ ﺧﯚزﮔ ﺧﯚم ﺑ ﻋﯿﻠ ﮐ ﻻم ﺳ رﻗﺎڵ ﻧ ﮐﺮدﺑﻮاﯾ ‪" ،‬اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﺔ و اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ و اﺑﻦ اﻟﺼﻼح و‬
‫ﺳﻮﻧﻨ ‪ ،‬وە اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﺔ ڕەﺣﻤ ﯽ‬ ‫ﺗ و ﮐﺮدن و ﮔ ڕاﻧ وەی دەﮐ ن ﺑﯚ ﻋ ﻗﯿﺪەی ﺋ‬ ‫" ﺑﺎ‬ ‫اﺑﻦ ﻛﺜ و اﻟﺬ‬
‫ﺑﯚ دەﻧ ێ‪ ،‬و ﻋﺎﻗﺒﺔ ﻣﻮر(‪.‬‬

‫)‪(13‬‬
 ‫ﺋ ﻣ ووﺗ ی )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم(ە ﺑ ﭘ ﺘ وە‪ ،‬ﺟﺎ وورد ﺑﺒ وە ﻟ ووﺗ ﺎ ﯽ دەر ﺎرەی ﺟﯿﺎوازی ﮐﺮد ﯽ ﻟ ﻧ ﻮان ﺑﺎﺑ ﺗ‬
‫دﯾﺎر ﮑﺮاو )ﺗﻜﻔ‬ ‫دەﮐ ﯾﻦ ﺳ ﺑﺎرەت ﺑ ﺗ ﮐﻔ ی ﮐ‬ ‫ﺷﺎراوە ﺎن و دەر ﺎرەی ﺋ و ﺑﺎﺑ ﺗ ی ﮐ ﺋ ﻤ ﺑﺎ‬
‫اﳌﻌ ن(‪ ،‬وە وورد ﺑﺒ وە ﻟ ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮد ﯽ )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( ﺑﯚ ﺳ رﮐﺮدە ﺎﻧﯿﺎن ﻓﻼن و ﻓﻼن ﺑ دﯾﺎر ﮑﺮاوی وە‬
‫ڕ ﺪدەﮐ ﯾﺎن ڕ ﺪدەﯾ ﯽ ڕوون و ڕاﺷ ﺎوە‪ ،‬وە وورد ﺑﺒ وە ﻟ ﺑ ﺋﺎﺷﮑﺮا ﺑﺎﺳﮑﺮد ﯽ )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( دەر ﺎرەی‬
‫ﮕ ڕاﻧ وەی )اﻟﺮازي( ﻟ ﺋ ﺴﻼم ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﮔ ورەﺗﺮ ﻦ زاﻧﺎﯾﺎ ﯽ ﺷﺎﻓ ‪ ،‬ﺟﺎ ﺋﺎﯾﺎ‬ ‫ﺋﯿﺠﻤﺎع ﻟ ﺳ ر‬
‫دﯾﺎر ﮑﺮاو ﺗ ﮐﻔ ﻧﺎ ﺎت ﺋ ﮔ ر ﻟ )ﻋﺒﺪ‬ ‫ﻟ ﮔ ڵ ﺋ وەی ﺑﻮوﺗﺮێ )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( ﮐ‬ ‫ﺋ م وﺗﺎﻧ ی دە ﻮﻧ‬
‫و ﻧﺎﺧﯚﺷﯿﺪا‪ ،‬وە ﺋ ﮔ ر )ﻋﺒﺪ ﷲ ﺑﻦ ﻋﻮف(ی ﺧﯚﺷﺒﻮێ و واﯾﺪاﺑﻨ ﺖ دﯾﻨ ﮐ ی‬ ‫اﻟﻘﺎدر( ﺑﭙﺎڕ ﺘ وە ﻟ ﺧﯚ‬
‫ﺋ و ﭼﺎﮐ ‪ ،‬ﻟ ﮔ ڵ ﺋ وەش )أﺑﻮ ﺣﺪﻳﺪة( ﺑﭙ رﺳ ؟‬

‫روە ﺎ )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( دە ‪" :‬ﺑ ﻮ ﻣﻮو ﺷ ﮐ ﮏ ﻟ ﺟ ﺎﻧﺪا ﺑ ﯚی ڕە ﯽ ﺎوﺷ ﻮە ﺎﻧﯿﺎن ڕوو ﺪاوە‬ ‫وە‬
‫)ﻣ ﺑ ﺳ اﳌﺘ ﻠﻤ ن و ﺎوﺷ ﻮە ﺎﻧﯿﺎﻧ ‪" ،‬اﳌﺘ ﻠﻤ ن ﯾﺎن أ ﻞ اﻟﻜﻼم" ﺋ واﻧ ن ﮐ ﺑﯚ ﺳ ﳌﺎﻧﺪی ﺑﺎﺑ ﺗ‬
‫ﻋ ﻗﯿﺪەﯾﯿ ﺎن ﭘ ﻧﺎ دەﺑ ﻧ ﺑ رﻋ ﻗ ﻧ وەک دە ﺷ ر ‪ ،‬وە ﻮ ﺋ ﺷﻌ ری و ﻣﺎﺗﻮر ﺪی و ﻣﻮﻋﺘ ز و‬
‫ﻗ دەری و ﺟ ﺑﺮی و ﻣﻮرﺟﯿﺌ و‪ ...‬ﺘﺪ(‪ ،‬ﺋ واﻧ ﻓﺮﻣﺎن ﺑ ﺷ ك دەﮐ ن و ﺋ ﻧﺠﺎﻣﯽ دەدەن‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ وەی ﻟ ﻧﺎو‬
‫ﻟ ﺪە ﺎت‪ ،‬ﺑ ﻮ ردووﻻ دەﮔﺮ ﺖ )ﻻی ﻣﻮەﺣﯿﺪان و‬ ‫ﺋ واﻧ داﯾ ﮐ ﻧ ﻓﺮﻣﺎن ﺑ ﺷ ك دە ﺎت و ﻧ ﻧ‬
‫ﺑﺎﺑ ﺗ ﮏ ﺑﮑ ن )ﺋ ﮔ رﺑ د ﺑ ﺖ ﻟ ﮔ ڵ ﺋ واﻧ ( وە ﯾ ﮐ ﯽ‬ ‫ﻣﻮﺷﺮ ﺎن(‪ ،‬وە ﺋ ﮔ رﺑ ﺘﻮ ﻣﻮەﺣﯿﺪان ﺗ رﺟﯿ‬
‫ﯾ (ﺋ م‬ ‫ﺑﺎﺑ ﺗ ﮏ ﺑﮑ ن )ﺋ ﮔ رﺑ د ﺑ ﺖ ﻟ ﮔ ڵ ﺋ واﻧ (‪) ،‬ﯾﺎن ﺑﯚی‬ ‫ﺗﺮ ﺎن ﺋ ﮔ رﻣﻮﺷﺮ ﺎن ﺗ رﺟﯿ‬
‫ردووﮐﯿﺎن ﺑ ﺎت )واﺗﺎ ﻻی ﮐ ﺳﯿﺎن ﻧ ﮔﺮ ﺖ("‪.‬‬ ‫ﮐ ﺳ ﺸﺖ ﻟ‬
‫ﻣﺎن ﺷ ﻮە ﺋ واﻧ ی ﮐ ﻟ ﻧﺎو دﯾ‬ ‫ﺟﺎ وورد ﺑﺒ وە ﻟ م ﺷﺘ ﺋ ﻣ ﺷ ﯽ زۆرﺑ ﺳﻮودە )ﺑﯚ ﺣﺎ ﺑﻮون(‪ ،‬ﺑ‬
‫ﻟ ﺷ ك ﻧﺎﮐ ن وە ﺗ وﺣﯿﺪ ﺑ واﺟﺐ دەزاﻧﻦ‪ ،‬ﺑ م ﺷ ك ﺑ‬ ‫ﺋ ﺴﻼﻣﺪان )ﺧﯚ ﺎن داوەﺗ ﭘﺎڵ ﺋ ﺴﻼم(‪ ،‬ﻧ‬
‫ﺟﺎﺋ دەزاﻧﻦ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﻓﺮﻣﺎن ﺑ ﺷ ك دەﮐ ن‪ ،‬ﺟﺎ ﺎﺗ ﮏ ﺋ ﻣﺎﻧ ﺑﺎﻧﮕ ﺷ ی ﺗ وﺣﯿﺪﯾﺎن ﮐﺮد ﺋ وا‬
‫ﺗ وﺣﯿﺪەﮐ ﯾﺎن ﺗ ﺎ ﻗﺴ ﯾ ﮐﺮدارﻧﯿ ‪.‬‬
‫ﺗﺎﻧﺪووە‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﺟﺎ ﻟ ووﺗ ﮐ ی وورد ﺑﺒ وە و ﺑ راووردی ﺑﮑ ﻟ ﮔ ڵ ﺋ و ﺷﺘ ی ﮐ ﺷ ﯾﻄﺎن ﺗﯚی‬
‫ﺗ ﮕ ﺸﺘ ﯽ ﺑﯚﮔ ﻧ واﯾﻠ ﮑﺮدووی ﺧﻮا و ﭘ ﻐ ﻣﺒ رەﮐ ﯽ و ﺋﯿﺠﻤﺎ ﺋﻮﻣﻤ ت ﺑ درۆ ﺑﺨ ﯾﺘ وە‪ ،‬وە‬
‫ﻻﺗﺪاوەﺗ وە ﺑﯚ ﺑ ﻧﺪاﯾ ﺗﯿﮑﺮد ﯽ ﻃﺎﻏﻮت‪ ،‬ﺟﺎ ﮔ رﻟ ﻣ ﺗ ﮕ ﺸ )ﺋ وا ﺑﺎﺷ ( ﺋ ﮔﯿﻨﺎ ڕ ﻨﻤﻮوﻧ ﺖ دەﮐ م ﺑ‬
‫ﯿﺪاﯾ ﯽ ﺑ دەﺳﺘ ‪ ،‬ﺗﺮﺳﻨﺎﮐﯿ ﮐ زۆرﮔ ورەﯾ ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﻣﺎﻧ وەی‬ ‫ﺑﯚ ﺋ و زاﺗ ی ﮐ‬ ‫زۆرﭘﺎڕاﻧ وە و ﻣﻠﮑ‬
‫ﮕ ڕاﻧ وەﮐ ت‪) ،‬ﺷﺎﯾ ﯽ ﺋ وە ﻧﯿ ( ﯾ ﮐﺴﺎ ﯽ ﺑﮑ ﯾﺖ ﺑ ﺑﺎزر ﺎﻧﯿ ک ﮐ‬ ‫ﺗﺎ ﺗﺎ ﯽ ﻟ دۆزەخ ﻟ ﭘﺎداﺷ‬
‫)‪(14‬‬
 ‫رﭼ ﻧﺪە ﺑ دراوی وو ﯽ‬ ‫زاردﯾﻨﺎری ﺋ و ﺎت‪،‬‬ ‫ﺗﻮﻣﺎن ﯾﺎن ﻧﯿﻮ ﺗﻮﻣﺎن ﻗﺎزاﻧﺞ ﺑﮑ ﯾﺖ )ﺗﻮﻣﺎن ‪ :‬دە ﺎﺗ دە‬
‫ﺋ اﻧ ﺶ دەووﺗﺮێ ﺗﻮﻣﺎن ﺑ زﻣﺎ ﯽ ﻋ رە ﯽ‪ ،‬ﺑ م ﻣﻦ ﺑﯚ ﺋ وەی ﯾ ﮐ ﻣﯿﺎن دەﭼﻢ ﻧ وەک ﺑﯚ ﯾ ک ﺗﻮﻣ ن و ﻧﯿﻮ‬
‫ﻣﺎن ﺷ ﻮە(‪ ،‬وە‬ ‫زاردﯾﻨﺎرە ﺗﻮﻣﺎﻧ ﺶ ﺑ‬ ‫روەک ﭼﯚن دە ن ﯾ ک ﺋﯚﻗﯿ دە ﺎﺗ ﺋ وەﻧﺪە‬ ‫ﺗﻮﻣ ﯽ ﺋ ا ﯽ‪،‬‬
‫ن ﺑ ﻣﺎڵ و ﻣﻨﺪا وە د ﻦ و داواش ﻟ ﮐ س ﻧﺎﮐ ن‪ ،‬وە ﺧﻮای ﻌﺎ دەر ﺎرەی ﺋ م‬ ‫ﻟ ﻻی ﺋ ﻤ ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ‬
‫ﺎي ﻓ ْ‬
‫ﺎﻋ ُﺒﺪو ِن{ }اﻟﻌﻨﻜﺒﻮت ‪،{56 :‬‬
‫ُ‬ ‫َ‬
‫َواﺳ َﻌﺔ ﻓﺈ ﱠﻳ َ‬
‫ِ‬ ‫ﻳﻦ َآﻣ ُﻨﻮا إ ﱠن َأ ِْ‬
‫ٌ َ‬
‫ر‬
‫ﺑﺎﺑ ﺗ ﻓ رﻣﻮو ﯽ‪}َ :‬ﻳﺎ ﻋ َﺒﺎد َي ﱠاﻟﺬ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫اﻟﺴﻤ ُﻴﻊ ْاﻟ َﻌﻠ ُ‬ ‫َ َ َّ ْ ْ َ ﱠ َ َ ْ ُ ْ َ َ ﱠ‬
‫اﻟﻠ ُﮫ َﻳ ْﺮ ُز ُﻗ َ ﺎ َوإ ﱠﻳ ُﺎﻛ ْﻢ َو ُ َﻮ ﱠ‬
‫ﻴﻢ{ }اﻟﻌﻨﻜﺒﻮت ‪ ،{60 :‬وﺗ ی‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫}وﻛﺄ ِﻳﻦ ِﻣﻦ داﺑ ٍﺔ ﻻ ﺗﺤ ِﻤﻞ ِرزﻗ ﺎ‬
‫)اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ﺑ ﯚﺗﺎ ﺎت ﺑ ﭘ ﺘ وە ﻟ ﮔ ڵ ﻮرت ﮐﺮدﻧ وەی )وﺗ ﺎ ﯽ(‪ ،‬ﺑﮕ ڕ ﻮە ﺳ ری ﻟ‬
‫ﺗﺎر ﺦ اﺑﻦ ﻏﻨﺎم(ە ﭼﻮﻧﮑ ﺑ ڕاﺳ زۆرﺑ ﺳﻮودە‪.‬‬ ‫اﻟﺘﺎر ﺦ )ﻣ ﺑ ﺳ ﮐﺘ‬ ‫ﮐﺘ‬

‫رﮐ ﺳ ﮏ ﻮێ ﺑ ﺴ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر‬ ‫ﺑ ر ﺎﺑﻮوە ﺑ ﻗﻮڕﺋﺎن و ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر‪ ،‬ﺟﺎ‬ ‫وە ﻣ ﺑ ﺳﺖ ﺋ وەﯾ ﮐ ﺣﻮ‬

‫ی‬ ‫ﺑﻮوە( وە ﻗﻮڕﺋﺎ ﯽ ﭘ ﮕ ﺸﺘ ﺖ ﺋ وا ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬ ‫ﯾ ﯾﺎن ﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﺑﻮ ﺖ )واﺗﺎ ﺑﺰاﻧ ﺖ ﺑﻮو ﯽ‬
‫ﻟ ﺳ رﮐﺮاوە‪ ،‬وە ﺋ ﻣ ش ڕووﻧ ﻟ وﺗ ﺎ ﯽ ﺷﻴﺦ ﺳﻼم )ﻣ ﺑ ﺳ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب(ە ﺎﺗ ﮏ ﮐ دە ‪:‬‬
‫ﻣﺎﻧﺎی ﺋ وەﯾ ﻧﯿ ﻟ ووﺗ ﺎ ﯽ ﺧﻮا و ﭘ ﻐ ﻣﺒ رەﮐ ی ﺗ ﺒ ﺎت وە ﻮ ﺗ ﮕ ﺸﺘ‬ ‫"ﻣ ﻋﻠﻮﻣ ﮐ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﷲ ﻋﻨﮫ(‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺋ ﮔ رووﺗ ی ﺧﻮا و ﭘ ﻐ ﻣﺒ رەﮐ ی ﭘ ﮕ ﺸﺖ وە ﯿﭻ ﺷ ﯽ ﻧ ﻣﺎ ﺑﺒ ﺘ ﻋﻮزر‬ ‫أﺑﻮ ﺑﻜﺮ )ر‬
‫ﯾﺎن ﻟ ﺳ ردەﮐﺮ ﺖ ﺑ‬ ‫ﻣﻮو ﺎن ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬ ‫روەک ﭼﯚن ﺎﻓﺮان‬ ‫ﺑﯚی ﺋ وا ﺋ م ﮐ ﺳ ﺎﻓﺮە‪،‬‬
‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ُﻗ ُﻠﻮ ْﻢ َأﻛ ﱠﻨ ًﺔ َأ ْن َﻳ ْﻔ َﻘ ُ ُ‬
‫ﻮﻩ َو ِ آذا ِ ِ ْﻢ َوﻗ ًﺮا{‬ ‫ﻗﻮڕﺋﺎن ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﷲ ﻌﺎ دەﻓ رﻣﻮوێ‪} :‬إ ﱠﻧﺎ َﺟ َﻌ ْﻠ َﻨﺎ َﻋ َ ٰ‬
‫ِِ ِ‬ ‫ِ‬
‫ﻣﺎن وﺗ ی ﭘ ﺸﻮوی "اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب"ی دوو ﺎرە ﮐﺮدۆﺗ وە‬ ‫ﺎق‬ ‫}اﻟﻜ ﻒ ‪) ."{57 :‬اﻟﺸﻴﺦ إ‬
‫روەک ﺑﯿ ﯿﺘﺎن(‪.‬‬ ‫ﻟ ەدا‬
‫ﯚﺷﯿﺎر ﯿ وە‪ ،‬وە داوای ﯿﺪاﯾ ت ﻟ ﺧﻮا ﺑﮑ ‪.‬‬ ‫ﺟﺎ وورد ﺑﺒ وە ﻟ وﺗ ﺎ ﯽ )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ﺑ‬

‫رﮐ ﺳ ﮏ ﻗﻮڕﺋﺎ ﯽ ﭘ ﺒ ﺎت و‬ ‫ﺋ وە دە ﺎت‬ ‫ﺷﻮ ﻨ ﮐ ﺗﯿﺎﯾﺪا )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ﺑﺎ‬ ‫ﺋﻣ‬
‫ر‬ ‫ﻧ ﺎت‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ م ﺷﺘ ش ﺳﻮ ﺎس ﺑﯚ ﺧﻮا‬ ‫ی ﻟ ﺳ رﮐﺮاوە ﺋ ﮔ ر ﺗ‬ ‫ﺑ ﺒ ﺴ ﺋ وا ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﯾ ﮐ ﺗ ﺎ‬ ‫ﯾ )ﻣ ﺑ ﺳ ﺑﺎﺑ ﯽ ﭼﯚﻧﯿ ﯽ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬ ‫ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧ ﮏ ﮐ ﻗﻮڕﺋﺎ ﯽ ﺑ ﺴﺘ ﺖ ﺑﺎوەڕی ﭘ‬
‫ر ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧ ﮏ ﮐ ﻗﻮڕﺋﺎ ﯽ ﺑ ﺴﺘ ﺖ ﺑﺎوەڕی‬ ‫ﭘ ﮕ ﺸ ن ﻣ رﺟ ﻧ وەک ﺗ ﮕ ﺸ ن‪ ،‬ﺳ ﯾﺮﮐ ﭼﯚن دە ﺖ‬
‫ﻣﺎﻧ ﺗﺎزە ﺣﺎ‬ ‫ﺋ ﻤ ش دوای ﭼ ﻧﺪان ﺳﺎڵ ﻟ ﺧﻮ ﻨﺪﻧ وەی ﭼ ﻧﺪە ﺎ ﮐﺘ ﺐ‪،‬‬ ‫ﯾ ‪،‬ﮐ‬ ‫ﺑ م ﺷﺘ‬
‫دەر ﺎرەی ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﺗﺮی ﺟﮕ ﻟ ﺋ ﻤ ؟ ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا‬ ‫ﺸﺘﺎ ﺣﺎ ﻧ ﺑﻮوە ﻟ ﺑﺎﺑ ﺗ ﮐ ‪ ،‬ﺋ ی‬ ‫ﻣﺎﻧ‬ ‫دەﺑ ﺖ‬

‫)‪(15‬‬
 ‫ﺋ ﻤ ﺧﯚﻣﺎن ﺑ ﻣﻮﺣﺪ ﻧﺎو دەﺑ ﯾﻦ! وﷲ اﳌﺴﺘﻌﺎن(‪ ،‬ﺑ م ﺷ ﯾﻄﺎﻧ ﺎن زۆر ﻨ ی ﺧ ﮑﯿﺎن ﻮﻣ اﮐﺮد و‬
‫ﻻﯾﺎﻧﺪان ﻟ ﺳ رﺋ و ﻓﯿﻄﺮەﺗ ی ﮐ ﺧﻮا ﺧ ﯽ ﻟ ﺳ ر ﺧ ﻟﻖ ﮐﺮدووە‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن وورد ﺑﺒ وە ﻟ ووﺗ ﺎ ﯽ )ﺷﻴﺦ‬
‫ﺳﻼم( دەر ﺎرەی ﺣﻮﻛﻤﺪا ﯽ ﻮﻓﺮﺑ ﺳ ر ﺎن‪ ،‬وە ﺋﺎﯾﺎ و ﯽ ﺋ ﻣﺎﻧ ﺗ ﮐﻔ ﻧﺎﮐﺮ ﻦ ﺗﺎوە ﻮ ﺷﺎرەزا دەﮐﺮ ﻦ )واﺗﺎ‬
‫روەک ﭼﯚن وو ﯽ‪ ،‬ﮐ ﻟ ﭘ ﺸﻮودا‬ ‫ﺔ(‪ ،‬ﯾﺎن و ﯽ ﭘ ﯿﺎن ﻧﺎوﺗﺮێ ﻣﻮﺷﺮ ﻚ ؟ ﺑ ﻮ ﺎرەﮐ ﯾﺎن ﻮﻓﺮە‬ ‫إﻗﺎﻣﺔ ا‬
‫ﺋﺎﻣﺎژەﻣﺎن ﭘ ﺪا‪.‬‬

‫ﭘﺎﺷﺎن وورد ﺑﺒ وە ﻟ ﮔ اﻧ وەی )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ﺑﯚ وﺗ ﺎ ﯽ )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( دەر ﺎرەی اﳌﺘ ﻠﻤ ن‬
‫ﯾ‬ ‫و ﺎوﺷ ﻮە ﺎﻧﯿﺎن‪ ،‬ﮐ دە ‪" :‬ﺋ ﮔ رﻟ ﺑﺎﺑ ﺗ ﺷﺎراوە ﺎن )اﳌﺴﺎﺋﻞ ا ﻔﻴﺔ( ﮐ ﺳ ﮏ ﺗ ﻮەﮔ دەووﺗﺮێ‬
‫ﻟ ﺑﺎﺑ ﯽ ﺋﺎﺷﮑﺮا و دﯾﺎر )اﳌﺴﺎﺋﻞ‬ ‫ﻧﺪ ﮏ ﯚﻣ‬ ‫ی ﻟ ﺳ رﻧ ﮐﺮاوە‪ ،‬ﺑ م‬ ‫و ﻮﻣ اﯾ و ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫اﻟﻈﺎ ﺮة( ﺗ ﻮەدە ن‪ ،‬ﮐ ﻣﻮﺷﺮ ﮑ ﺎن و ﯾ ﻮد و ﻧ ﺻﺎراش دەزاﻧﻦ ﮐ ﻣﺤﻤﺪ "ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ"‬
‫ﻧ دراوە ﺑ م ﺑﺎﺑ ﺗﺎﻧ وە و ﺋ و ﮐ ﺳ ﺎﻓﺮدە ﺎت ﮐ ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺑ ﺖ )واﺗﺎ ﻻی ﺎﻓﺮاﻧ ﺶ ڕووﻧ ﮐ ﺋ م ﺷﺘﺎﻧ‬
‫زۆر ﮏ ﻟ ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن ﺑ ﻋﺎﻟﯿﻢ و ﻋ واﻣ وە ﺗ ﻮەدە ن( ﻧﻤﻮوﻧ ش )ﻟ ﺳ ر‬ ‫ﻟ دﯾ ﺋ ﺴﻼم ﻮﻓﺮن‪ ،‬ﮐ‬
‫ﮐﺮدن ﻟ‬ ‫ﺎو ﺷﺪاﻧﺎن‪ ،‬وە ﻧ‬ ‫ﺋ م ﺑﺎﺑ ﺗ ﺋﺎﺷﮑﺮاﯾﺎﻧ ( وە ﻮ ﻓﺮﻣﺎن ﮐﺮدن ﺑ ﺑ ﻧﺪاﯾ ﯽ ﺗ ﺎ ﺑﯚ ﷲ و ﺑ‬
‫ﺑ ﻧﺪاﯾ ﯽ ﮐﺮدن ﺑﯚ ﻏ ﯾﺮی ﷲ ﺟﺎ چ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ران ﺑ ﺖ ﯾﺎن ﻓﺮ ﺸﺘ ﺎن ﯾﺎن ﺟﮕ ﻟ واﻧ ﺶ‪ ،‬ﺋ ﻣ دﯾﺎرﺗﺮ ﻦ‬
‫زۆر ﮏ ﻟ ﺳ رﮐﺮدە ﺎﻧﯿﺎن ﮐ وﺗﻮوﻧ ﺗ ﻧﺎو ﺋ م ﺟﯚرە ﻮﻓﺮاﻧ وە و ﻣﻮرﺗ د ﺑﻮوﻧ "‪.‬‬ ‫دروﺷ ﺋ ﺴﻼﻣ ‪ ،‬ﮐ‬
‫ﭘﺎﺷﺎن )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( وو ﯽ‪" :‬ﺟﺎ وورد ﺑﺒ وە ﻟ ووﺗ ﺎ ﯽ دەر ﺎرەی ﺟﯿﺎوازی ﮐﺮد ﯽ ﻟ ﻧ ﻮان‬
‫دﯾﺎر ﮑﺮاو‬ ‫دەﮐ ﯾﻦ ﺳ ﺑﺎرەت ﺑ ﺗ ﮐﻔ ی ﮐ‬ ‫ﺑﺎﺑ ﺗ ﺷﺎراوە ﺎن و دەر ﺎرەی ﺋ و ﺑﺎﺑ ﺗ ی ﮐ ﺋ ﻤ ﺑﺎ‬
‫)ﺗﻜﻔ اﳌﻌ ن(‪ ،‬وە وورد ﺑﺒ وە ﻟ ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮد ﯽ )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( ﺑﯚ ﺳ رﮐﺮدە ﺎﻧﯿﺎن"‪) .‬ﻟ ەدا د ﺴﺎن اﻟﺸﻴﺦ‬
‫ﻣﺎن ووﺗ ﺎ ﯽ ﭘ ﺸﻮوی "اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب"ی دوو ﺎرە ﮐﺮدۆﺗ وە(‪.‬‬ ‫ﺎق‬ ‫إ‬

‫روەک ﭼﯚن )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ﺑﺎﺳﯿﮑﺮد‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﻣ ﻧﺪە ﺑ ﺳ‬ ‫ﺟﺎ ﺗﯚش ﺑﻮەﺳﺘ و وورد ﺑﺒ وە‬
‫ﺑﯚ وە ﻣﺪاﻧ وەی ﺋ م ﻮﻣﺎﻧﺎﻧ ‪ ،‬ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﮐ )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( ﻗﺪس ﷲ روﺣﮫ‪ ،‬ﺋ م ﺑﺎﺑ ﺗ ی ﺑ ﺑﺎﺑ ﺗ‬
‫ﯾ ﻟ دﯾ‬ ‫ﺋﺎﺷﮑﺮاو دﯾﺎرە ﺎن داﻧﺎوە )اﳌﺴﺎﺋﻞ اﻟﻈﺎ ﺮة(‪ ،‬ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﯾ ﻮد و ﻧ ﺻﺎراش دەزاﻧﻦ ﺋ م ﺷﺘ‬
‫ﺋ ﺴﻼﻣﺪا‪ ،‬ﺑ م ﺋ م ﮐ ﺳ ی ﮐ ﺑﯚﻣﺎن ﺑﺎﺳﮑﺮا ﻮ ﺮا ﯽ داوە ﻟ ﺋﺎﺳ ﺋ م ﺷﺘﺎﻧ ‪ ،‬وە ﻟ واﻧ ﺷ ﺑﯿﺨﻮ ﻨ ﺘ وە‬
‫ﺑ ﺎت ﺑﯚ ﺧ ﯽ )وە ﻮ زاﻧﺎﯾﺎ ﯽ آل ﺳﻠﻮل(‪ ،‬ﺑ م )ﺣﻮﻛﻤ ﮐ ی ﮐ ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮدﻧ ( ﺟ ﺒ ﺟ ﻧﺎ ﺎت‬ ‫و ﺑﺎﺳ‬
‫ﯾ ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ واﻧ ﻧ ﺗﺮﺳﺎن ﻟ ﻧ ﻓﺲ و ﻻدا ﯽ دڵ ﻟ‬ ‫ﮐ د ﺘ ﺳ رواﻗﯿ ﺧ ﯽ‪ ،‬ﺋ ﻣ ش ﯚ ﺎری ﺧﯚی‬

‫)‪(16‬‬
 ‫ﯾ ﻣﺮۆڤ ﺋﺎرەزووی‬ ‫ﺻﺎ ﻟ ﻣﺎﻧ ﺗﺮﺳﺎون‪ ،‬وە ﺑﯚی‬ ‫ﮕ ڕاﻧ وەی‪ ،‬ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﺳ ﻟ‬ ‫ﺣ ﻗ وە ﺑﯚ ﺑﺎﻃﻞ و‬
‫ﺑ ﺖ و ڕ ﮕﺮی ﻟ ﺒ ﺎت ﻟ ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﺣ ق‪ ،‬وە دەر ﻨﺎ ﯽ ﺣ ق ﻟ ﻧﺎو دەﻗ ﺎﻧﺪا )دەﻗ ﺷ رﻋﯿ ﺎن(‪،‬‬ ‫) وا(‬
‫ﻧﺪ ﮏ ﻟ ﻧﺎﻣ ﺎﻧﯿﺪا‪ ،‬ﮐ ﺧﺎوە ﯽ ﮐﺘ‬ ‫روەک ﭼﯚن )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ﺑﺎﺳﯿﮑﺮدووە ﻟ‬
‫ﺑﺎﺑ ﺗ ﯽ أﺻﻮل اﻟﺪﻳﻦ دەﮐ ﯾﻦ ﺳﺎ ﯽ ﺗ واو ﺑﯚ ﻧﺪ ﮏ‬ ‫دە ﺎت ﮐ ووﺗﻮ ﯽ‪ :‬ﺋ ﻤ ﺑﺎ‬ ‫)اﻟﺘﺎر ﺦ( ﺑﺎ‬
‫ﻗﻮﺗﺎ ﯽ‪ ،‬ﺟﺎ ﺗ ﯿﺪەﮔ ن و ﻓ ی دەﺑﻦ‪ ،‬ﺑ م ﺎﺗ ﮏ ڕوودەدات )واﺗﺎ ﺟ ﺒ ﺟ ﮑﺮد ﯽ ﻟ واﻗﯿﻌﺪا( ﺗ ﻧﺎ ﺎت‪.‬‬
‫ﺑﻮەﺳﺘ و ﻟ وورد ﺑﺒ وە‪.‬‬

‫ﺗ وﺣﯿﺪﯾﺎن‬ ‫ﻧﺪ ﮏ زاﻧﺎی اﻟﻮﺷﻢ )اﻟﻮﺷﻢ ﻧﺎوﭼ ﯾ ﮐ ﻟ ﺳﻌﻮدﯾ ( ﺑﺎ‬ ‫وە ﺎوﺷ ﻮەی ﺋ ﻣ ﺑﺎس دە ﺎت ﮐ‬
‫ﻧﺪ ﮏ ﻧﺎﻣ ﯾﺎﻧﺪا ﮐ ﺑﯚ )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب(ﯾﺎن ﻧﺎردووە‪ ،‬وە ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻟ ﮑﺮدووە ﺋﺎﯾﺎ‬ ‫ﮐﺮدووە ﻟ‬
‫ﭘ ﺎو ﯽ ﯾﺎن ﻧﺎ ؟ ﺋ و ﺶ وﺗﻮ ﯽ‪" :‬ﺑﺎﺳﮑﺮدﻧﺖ ﺑﯚ ﺗ وﺣﯿﺪ ڕاﺳﺘ و ﺣ ﻗ و ﭘ ﺎوﺗ ‪ ،‬ﺑ م ﮔﺮﻧ ﯽ ﻟ ﮐﺮدار‬
‫ﻧﺪ ﮏ ﻧﺎﻣ ی دوژﻣﻨﺎ ﯽ دﯾﻦ ﮔ ﺸﺘ ﺷﺎرەﮐ ﺗﺎن دەر ﺎرەی‬ ‫داﯾ دوای ﻓ ﺑﻮون‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﺗﯚ ﺎﺗ ﮏ ﮐ‬
‫دﯾﻦ‪ ،‬ﺗﯚ ﻟ ﮔ ﯿﺎن ﺑﻮوی و دەرت ﻧ ﮐﺮدن و ﻟ ﯿﺎن ﺟﯿﺎﻧ ﺑﻮو وە"‪.‬‬ ‫ﺟﻨ ﻮدان ﺑ دﯾﻦ و ﺋ‬

‫ﺎق دە ( ‪ :‬ﺟﺎ وورد ﺑﺒ وە ﻟ ﻣ ‪ ،‬ﮔ رﻟ دەر ﺎز ﻮوی ﺋ وا ﻟ ﺷ ﯽ زۆرﮔ ورە دەر ﺎز ﻮوی‪ ،‬وورد‬ ‫)اﻟﺸﻴﺦ إ‬
‫ﺑﺒ وە ﻟ ووﺗ ﺎ ﯽ )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( رﺣﻤﮫ ﷲ دەر ﺎرەی ﺳ ﭘﺎﻧﺪ ﯽ ﺑ ﺳ رﺧﺎوە ﯽ ﻧﺎﻣ ﮐ ﮐ‬
‫ﻃﺎﻏﻮﺗ ﺶ ﻧ ﭘ رﺳ ن ﭘﺎﺷﺎن ﺣﻮﻛ ڕ ﺪدەی ﺑ ﺳ ردا‪.‬‬ ‫ﺋ وان ﻣﻮﻧﺎﻓﯿﻘﻦ ﺋ ﮔ ر‬
‫وە ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﮔ ورەﺗﺮ ﻦ ﺷﺘ ﺎن ﮐ اﻟﺸﻴﺦ )ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( دەﯾﮕ ﺘ وە دەر ﺎرەی ﺋ م ﮐ ﺳ‬
‫دﯾﺎر ﮑﺮاو )ﺗﻜﻔ اﳌﻌ ن(‪ ،‬وە ﺋ وە ﺷﺘ ی ﮐ‬ ‫)ﺧﺎوە ﯽ ﻧﺎﻣ ﮐ ( ﺋ وەﯾ ﮐ وەﺳﺘﺎوە ﻟ ﺣﻮﻛﻤﺪان ﻟ ﺳ رﮐ‬
‫روە ﺎ‬ ‫ڕ ﮕﺮی ﻟ ﮑﺮدووە ﻟ ﯚﭼﮑﺮدن ﺑ ﺧﯚ ﯽ و ﻣﺎڵ و ﻣﻨﺪا ﯿ وە ﺋ و ﺎ ﯾﺎﻧ ﯾ ﮐ ﺑ دەﺳ ﯿ وەﯾ وە‬
‫ژار ﺶ‪ .‬ﺋ ﻨﺠﺎ ﺳ ﯾﺮی ﺣﺎ ﺋ و ﮐ ﺳ ﺑﮑ ﮐ ﺑﺎﺳﻤﺎن ﮐﺮد وە ﺎوﺷ ﻮە ﺎ ﯽ دەر ﺎرەی‬ ‫ﺗﺮ‬
‫ﺳ ﻓ رﮐﺮدﻧﯿﺎن ﺑﯚﻻی ﻣﻮﺷﺮ ﺎن وە ﺧﻮ ﻨﺪن و داوای ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻋﯿﻠﻢ ﻟ ﯿﺎن ﺑ ﺣ ﺴﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن‪ ،‬ﺋ ﻣ ﺧﯚ ﺎن‬
‫دەﮐ ن‪ ،‬وە ﻟ واﻧ وە دەزاﻧﻦ ﮐ ﺋ ﻣﺎﻧ ﺳ ردا ﯽ ﻣﻮﺷﺮ ﺎن دەﮐ ن‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﻣﺎﻧ ﺑ‬ ‫دا ﯽ ﭘ ﺪەﻧ ﺖ و ﺑﺎ‬
‫ﺑﻮون ﺑﯚ ﺎن ﺗﯚﻣ ﺗﺒﺎردەﮐﺮ ﻦ‪ .‬وە ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﺎرەﺳﺎﺗ ﺎن ﺋ ﻣ ﯾ ﮐ ﺋ ﮔ رﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﻣﺎﻧ‬ ‫ﻣﻮ ت و ﻣ ﯾﻞ‬
‫)ﺋ ﻣﺎﻧ ی دەﭼﻦ ﺑﯚﻻی ﻣﻮﺷﺮ ﺎن( ﺑ ﺘ وە ﺑﯚ ﻧﺎو ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن‪ ،‬ﺋ وا ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن ﻣﺎﻣ ی ﻟ ﮔ ﺪا دەﮐ ن ﺑ‬
‫روەک ﭼﯚن ﭘ ﺸ ﻣﺎﻣ ﯾﺎن ﻟ ﮔ ﺪا ﮐﺮدووە ﻟ ﭘ ﺶ ﭼﻮو ﯽ ﺑﯚﻻی ﻣﻮﺷﺮ ﺎن‪ ،‬وە‬ ‫ڕ ﺰو ﺳ وﮐﺮدﻧ وە‬
‫ﻣﻮﺳ ﻤﺎن و و ﯽ‬ ‫و ﯽ ﻣﻮﺷﺮ ﺎن دەﮐ ن وە ﺑ ﻧﺎﺷﺮ و ﻧﺎڕەزا ﯽ ﺑﺎ‬ ‫ﺋ م ﺟﯚرە ﮐ ﺳﺎﻧ ﺑﺎس و ﺳﺘﺎ‬

‫)‪(17‬‬
 ‫ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن دەﮐ ن ) روەک ﭼﯚن ﮐ ﻮرد ﮏ ﻟ ﺋ ورو ﺎ و ﺋ ﻣﺮ ﺎ دەﮔ ڕ ﺘ وە ﺑﯚ ﻮردﺳﺘﺎن ﻣ ﺸ ﯽ ﺋ م‬
‫ﺧ ﮑ ﭘ دە ﺎت ﻟ ﺑﺎس و ﺳﺘﺎ ﺸﮑﺮد ﯽ ﺋ م وو ﺗ ﺎﻓﺮاﻧ و ﯿﻮا دەﺧﻮاز ﺖ ﺟﺎر ﯽ ﺗﺮﺑﯚی ﺑ ەﺧ‬
‫ﻮﻓﺮو ﺑ ڕە ﯽ ﺋ م وو ﺗﺎﻧ ﻧﺎ ﺎت ﺑ ﻮ‬ ‫ﯿﭻ ﺷ ﻮەﯾ ک ﺑﺎ‬ ‫ﺳ ﻓ ری ﺋ م وو ﺗﺎﻧ ﺑ ﺎﺗ وە‪ ،‬وە ﺑ‬
‫ﻮردﺳﺘﺎن دە ﺎت و ﻟ ﺑ ارە‪ ،‬ﺋ ﻣ ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪاﯾ ﻮردﺳﺘﺎﻧ ﺶ‬ ‫دە ﺎت‪ ،‬وە ﺑ ﻧﺎﺷﺮ ﺑﺎ‬ ‫ﺳﺘﺎ‬
‫ﺸﺘﺎ ﭘ ڕازی ﻧﯿ ﭼﻮﻧﮑ ﺗﯚﺳﻘﺎ ﮏ دروﺷ ﺋﺎﯾﯿ و‬ ‫روەک ﺋ م وو ﺗﺎﻧ ﻮﻓﺮﺳﺘﺎﻧ "داراﻟﻜﻔﺮ" ﮐ‬
‫"دار ﺳﻼم" ﺑﮑ ن ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﺑ‬ ‫ﯚ ﯽ ﺗ ﺪا ﻣﺎوە‪ ،‬ﺋ ی ﺑﺎﺷ ﺋ م ﺟﯚرە ﮐ ﺳﺎﻧ دەﺑ ﺖ ﭼﯚن ﺑﺎ‬ ‫داﺑﻮﻧ ر‬
‫ﻮردﺳﺘﺎ ﯽ "داراﻟﻜﻔﺮ" ڕازی ﻧ ن!!!(‪ ،‬وە ﺣ ﺗﻤ ن ﺋ م ﺟﯚرە ﻗﺴﺎﻧ ﻟ ﮐ ﺳ ﮑ وە دەردەﭼ ﺖ ﮐ ﺷ ﯽ‬
‫رﻟ ﺳ رﺋ م ﺣﺎ ﺷﯿﺎن دەﻣ ﻨ وە‪ ،‬وە ﮐ ﺳ ﺶ دژی ﺋ م ﺷﺘ ﯾﺎن‬ ‫ﺧﺮا ﯽ ﻟ د ﯿﺪا ﺣ ﺷﺎرداﺑ ﺖ وە‬
‫ڕ ﺪدە و زە ﻎ ﺑﻮو ﻦ‬ ‫ﻧﺎوەﺳﺘ ﺘ وە و ﭘ ﻧﺎﺧﯚش ﻧﯿ ‪ ،‬وە دەر ﺎرەی ﺋ وەی ﯾ ﮐ ﮏ ﺑ ﺳ ﺖ ﻟ ﯿﺎن ﻟ وەی ﺗﻮ‬
‫ﺋو‬ ‫روەک ﭼﯚن ﺑ‬ ‫ﺑ ﯚی ﺋ م ﺎراﻧ ﯾﺎﻧ وە‪ ،‬ﺋ وا وا ﻮﻣﺎن ﻧﺎﺑ م ﺋ م ﺷﺘ ﺑ ﺧ ﯾﺎ ﮐ ﺳﯿﺎن داﺑ ﺖ‪،‬‬
‫ﺣﻮﮐﻤ ﺷ رﻋﯿﯿﺎﻧ ی ﮐ دەدر ﺖ ﺑ ﺳ ر ﯾ ﮐ ﮑﺪا ﮐ ﺋ م ﺷﺘﺎﻧ ﺋ ﻧﺠﺎم ﺑﺪات ﭘ ﭽ واﻧ ﻧﯿ ﻟ ﮔ ڵ ﺋ م‬
‫ﺎراﻧ ﯾﺎن‪.‬‬

‫)‪(18‬‬
 ‫ﺣﻮﮐﻤﯽ ﮐ ﺳ ﮏ ﮐ ﺋ ﻨ ﺎری ﺷ ﮏ ﺑ ﺎت ﮐ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر "ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ‬

‫ﻟ ﺳ رﮐﺮاوە‪:‬‬ ‫ﺎﺗﻮوە وە ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬ ‫وﺳﻠﻢ" ﭘ‬

‫ﮐ ﺳﺎﻧ ﮑﯿﺎن ﮐﺮد‬ ‫روەک اﻟﺸﻴﺦ )ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( رﺣﻤﮫ ﷲ‪ ،‬وە )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( ﺶ ﭘ ﺶ ﺋ و ﺑﺎ‬
‫ﮐ ﻟ ﭘ ﺸﻮودا ﺋﺎﻣﺎژەﻣﺎن ﭘ ﺪان‪ ،‬ﺟﺎ ﺳ ﯾﺮی ﺣﺎ ﺖ ﺑﮑ و ﺑ ﺑﮑ وە دەر ﺎرەی ﻋ ﻗﯿﺪەﮐ ت‪ ،‬ﮔ رﻟ م ﺷﺘ‬
‫دەر ﺎزﺑ ﺖ ﺋ وا ﻟ ﺷ ﯽ زۆرﮔ ورە دەر ﺎزﺑﻮوی‪ ،‬ﺋ ﮔﯿﻨﺎ ﺋ وا ﯿﭻ ﺳ ﯾﺮﻧﯿ وﻻ ﺣﻮل وﻻ ﻗﻮة إﻻ ﺑﺎ‬
‫ﺔ"ﯾ ﭼﻮﻧﮑ ﺧ ﺎﻧ ﯽ زۆرﻟ ﻋﺎﻟﯿﻢ و ﻋ وام ﺗ ﯿﮑ ﺗﻮون‬ ‫)ﻣ ﺑ ﺳ ﺑﺎﺑ ﯽ "ﺗﻜﻔ اﳌﻌ ن و إﻗﺎﻣﺔ ا‬
‫روەک ﭼ ﻧﺪ ﻧﻤﻮوﻧ ﯾ ک ﺑﺎﺳﮑﺮا ﻟ ﭘ ﺸﻮو(‪.‬‬

‫وە ﺑ ﮕ ش دەر ﺎرەی ﺋ م ﺑﺎﺑ ﺗ ﻣﺎن ﺋ و ﻧﺎﻣ ﯾ ﯾ ﮐ )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( رﺣﻤﮫ ﷲ ﻧﻮﺳﯿﻮ ﯽ‬
‫ﺑﻦ ﻗﺎﺳﻢ و أﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﺳﻮ ﻠﻢ( ﺎﺗ ﮏ ﭘﺮﺳﯿﺎر ﺎن ﻟ ﮐﺮدووە دەر ﺎرەی وﺗ ی )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم ﺗﻘﻲ‬ ‫ﺑﯚ )ﻋ‬
‫اﻟﺪﻳﻦ( ﻗﺪس ﷲ روﺣﮫ )واﺗﺎ اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﺔ( دەر ﺎرەی ﺋ وەی ﮐ ﺳ ﮏ ﺋ ﻨ ﺎری ﺷ ﮏ ﺑ ﺎت ﮐ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر"ﺻ‬
‫ﻟ ﺳ رﮐﺮاﺑ ﺖ ﺋ وا ﺎﻓﺮە‪ ،‬ﺟﺎ ﺷ ﺦ )ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ‬ ‫ﺎﺗﻮوە وە ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬ ‫ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" ﭘ‬
‫اﻟﻮ ﺎب( وە ﻣﯽ ﺋ م دوو ﺑﺮاﯾ ی داوەﺗ وە ﺑ م ﺷ ﻮەﯾ ‪:‬‬
‫رﮐ ﺳ ﮏ‬ ‫"ﺳﻼم ﻋﻠﻴﻜﻢ ورﺣﻤﺔ ﷲ و ﺮ ﺎﺗﮫ‪ ،‬و ﻌﺪ‪ :‬ﺋ وەی ﺋ ﻮە ﺑﺎﺳﺘﺎن ﮐﺮد دەر ﺎرەی وﺗ ی )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم(‬
‫ﺋ ﻨ ﺎری ﺋ ﻣ و ﺋ ﻣ ﺑ ﺎت‪ ...‬ﺘﺪ‪ ،‬وە ﺋ ﻮە ﭘﺮﺳﯿﺎردەﮐ ن دەر ﺎرەی ﺋ م ﻃﺎﻏﻮﺗﺎﻧ و ﺷﻮ ﻨﮑ وﺗﻮواﻧﯿﺎن ﺋﺎﯾﺎ‬
‫ﯾﺎن ﻟ ﺳ رﮐﺮاوە ﯾﺎن ﻧﺎ ؟ ﺋ م ﺷﺘ زۆرﺳ ﯾﺮو ﺳ ﻣ رەﯾ ‪ ،‬ﭼﯚن ﭘﺮﺳﯿﺎرﻟ م ﺟﯚرە ﺑﺎﺑ ﺗ‬ ‫ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ی ﻟ ﺳ رﻧ ﮐﺮاوە‬ ‫دەﮐ ن ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﭼ ﻧﺪە ﺎ ﺟﺎرﺑﯚم ڕووﻧﮑﺮدووﻧ ﺗ وە ﮐ ﺋ و ﮐ ﺳ ی ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﯽ زۆردوورە دەﺳﺖ ﮔ ورە ﺑﻮوە ﯾﺎن ﻟ ﺑﺎﺑ ﯽ ﺷﺎراوەﯾ داﯾ‬ ‫ﺋ وەﯾ ﮐ ﺗﺎزە ﻣﻮﺳ ﻤﺎن ﺑﻮوە ﯾﺎن ﻟ ﺷﻮ‬
‫)اﳌﺴﺎﺋﻞ ا ﻔﻴﺔ( وە ﻮ ﺳﯿﺤﺮی ﺻ رف و ﻋ ﻃﻒ‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ م ﮐ ﺳ ﯾ ﺗ ﮐﻔ ﻧﺎﮐﺮ ﺖ ﺗﺎوە ﻮ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی‬
‫ی ﺧﻮا‬ ‫ی ﻟ ﺳ ردەﮐﺮ ﺖ‪ ،‬ﺑ م أﺻﻮل اﻟﺪﻳﻦ ﮐ ﺧﻮا ڕووﻧﯿﮑﺮدۆﺗ وە ﻟ ﮐﺘ ﺒ ﮐ ﯾﺪا ﺋ وا ﺣﻮ‬ ‫ﺣﻮ‬
‫ی‬ ‫ی ﭘ ﮕ ﺸﺘﻮوە )واﺗﺎ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬ ‫رﮐ ﺳ ﮏ ﻗﻮڕﺋﺎ ﯽ ﭘ ﮕ ﺸﺘ ﺖ ﺋ وا ﺣﻮ‬ ‫ﻗﻮڕﺋﺎﻧ ‪ ،‬ﺟﺎ‬
‫و‬ ‫ﻟ ﺳ رﮐﺮاوە(‪ ،‬ﺑ م ﺋ ﺻ ﮐ ﺸ ﮐ ﻟ وە داﯾ ﺋ ﻮە ﺟﯿﺎوازی ﻧﺎﮐ ن ﻟ ﻧ ﻮان ﺑ ر ﺎﮐﺮد ﯽ ﺣﻮ‬
‫ی ﺧﻮا ﺗ ﻨﺎﮔ ن‬ ‫ﺔ(‪ ،‬زۆر ی ﺎﻓﺮان و ﻣﻮﻧﺎﻓﯿﻘﺎن ﻟ ﺣﻮ‬ ‫ﺔ وﻓ ﻢ ا‬ ‫)ﻗﻴﺎم ا‬ ‫ﺗ ﮕ ﺸﺘ ﺣﻮ‬
‫ُ ْﻢ‬ ‫ﺷﯿﺎن ﻟ ﺳ رﮐﺮاوە‪ ،‬روەک ﷲ ﻌﺎ دەﻓ رﻣﻮوێ‪}َ :‬أ ْم َﺗ ْﺤ َﺴ ُﺐ َأ ﱠن َأ ْﻛ َ َ‬ ‫ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬ ‫ﮐ‬

‫)‪(19‬‬
 ‫ً‬ ‫ُ َ َ‬ ‫َ َ َ ُ َ ْ ُ ﱠ َ ْ َْ‬ ‫َ‬
‫ْﺴ َﻤ ُﻌﻮن أ ْو ْﻌ ِﻘﻠﻮن ِإن ْﻢ ِإﻻ ﺎﻷ َﻌ ِﺎم َﺑ ْﻞ ْﻢ أﺿ ﱡﻞ َﺳ ِ ﻴﻼ{ }اﻟﻔﺮﻗﺎن ‪) ،{٤٤ :‬واﺗﺎ ﺗﯚ وادەزا ﯽ‬
‫زۆر ی ﺋ و ﺎﻓﺮاﻧ ﻟ ﺋﺎﯾ ﺗ ﺎ ﯽ ﺧﻮا ﺗ ﺪەﮔ ن و ﯚﺷﯿﺎردەﺑﻨ وە ؟ ﺋ واﻧ ﯿﭻ ﻧ ن ﺗ ﺎ ﺋﺎژەڵ ﻧ ﺑ ﺖ‪،‬‬
‫ﻋ ﻗ ﺗﺮن(‪.‬‬ ‫ﺑ ﻮ ﻟ ﺋﺎژە ﺶ‬

‫ﺷ ﯽ ﺗﺮە‪) .‬ﺳ ﯾﺮﮐ ﭼﯚن‬ ‫ﺷ ﮑ ‪ ،‬وە ﺗ ﮕ ﺸﺘ ﺣﻮ‬ ‫و ﭘ ﮕ ﺸﺘ ﺣﻮ‬ ‫ﺑ ر ﺎﮐﺮد ﯽ ﺣﻮ‬

‫"اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب" ﺟﯿﺎوازی ﮐﺮدووە ﻟ ﻧ ﻮان ﺑﺎﺑ ﯽ ﺷﺎراوە و ﺑﺎﺑ ﯽ ﺋﺎﺷﮑﺮا و ﺑﺎﺑ ﯽ أﺻﻮل‬
‫اﻟﺪﻳﻦ ﮐ ﺗ وﺣﯿﺪە‪ ،‬ﻟ ﺑﺎﺑ ﺗ ﺷﺎراوە ﺎن وە ﻮ ﺳﯿﺤﺮی ﺻ رف و ﻋ ﻃﻒ و ﻧﺪ ﮏ ﺑﺎﺑ ﯽ ﺋ ﺳﻤﺎء و‬
‫وە ﺗ ﮐﻔ ﻧﺎﮐﺮ ﺖ ﻧ ﻟ دوﻧﯿﺎدا ﻧ ﻟ ﻗﯿﺎﻣ ت‬ ‫ﺻﯿﻔﺎت و ﻗ دەر ﺋ وەی ﺑ ﮕ ﺎ ﯽ ﻻﻧ ﺑ ﺖ و ﺑﮑ و ﺘ‬
‫"وە ﻮ ﻧﻤﻮوﻧ ی ﺋ و ﭘﯿﺎوەی ﮐ وو ﯽ ﺑﻢ ﺳﻮﺗ ن ﺑ ﯚی ﻧ زاﻧﯿ ﻟ ووردە ﺎری ﻗﻮدرە ﯽ ﺧﻮا ﮐ ﺋ ﻣ ش‬
‫ﻣﻮو دەﯾﺰاﻧﻦ ﺑ ﻣﻨﺪاڵ‬ ‫ﺑﺎﺑ ﺗ ﯽ ﺋ ﺳﻤﺎء و ﺻﯿﻔﺎﺗ "‪ ،‬وە ﻟ ﺑﺎﺑ ﺗ ﺋﺎﺷﮑﺮا و دﯾﺎرە ﺎﻧﺪا ﮐ ﻋ واﻣﯽ ﺧ ﯽ‬
‫ﻧﺪ ﮏ ﺷﺖ‪ ،‬ﺋ ﻣﺎﻧ ﺗ ﺎ دوو‬ ‫و ﮔ ﻧﺞ و ﭘ و ﺧﻮ ﻨﺪەوارو ﻧ ﺧﻮ ﻨﺪەوار وە ﻮ واﺟﺐ ﺑﻮون و ﺣ ڕام ﺑﻮو ﯽ‬
‫ر‬ ‫ﯽ دوورە دەﺳﺘ ﻟ ﺋ ﺴﻼم و ﻣﻮﺳ ﻤﺎن وە‬ ‫ﯾ ﺑ ﺟ ﻞ ﺋ واﻧ ﺶ‪ :‬ﺋ و ﮐ ﺳ ی ﻟ ﺷﻮ‬ ‫ﭼ ن ﻋﻮزر ﺎن‬
‫ﻣﻮو ﺣﻮﮐﻤ ﺎ ﯽ ﺋ ﺴﻼم ﻧﺎزاﻧ ﺖ‬ ‫ﮐ ﺗﺎزە ﻣﻮﺳ ﻤﺎن ﺑﻮوە‬ ‫ﻟ و ﺪا ﮔ ورە ﺑﻮوە و ﮔ ﯾﯿﻮە‪ ،‬وە ﺋ و ﮐ‬
‫‪ ،‬ﺑ م ﻟ ﺑﺎﺑ ﯽ‬ ‫ﺋ م دوو ﭼﯿﻨ ﺗ ﮐﻔ ﻧﺎﮐﺮ ﻦ ﻧ ﻟ دوﻧﯿﺎدا ﻧ ﻟ ﻗﯿﺎﻣ ت ﺋﯿﻠﻼی دوای ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫أﺻﻮل اﻟﺪﻳﻦ ﮐ ڕاﮔﺮﺗ ﺗ وﺣﯿﺪ و ﺧﯚ ﺎراﺳ ﻨ ﻟ ﺷ ك ﻟ ﻣ ﯾﺎﻧﺪا ﯿﭻ ﮐ ﺳ ﮏ ﻋﻮزری ﻧﯿ ﺑ ﺟ ﻞ ﯾﺎن‬
‫ﭼﻮﻧﮑ ﺑﺎﺑ ﺗ ﮐ ڕووﻧ و ﯾ ﮐﻼﺑﯚﺗ وە ﻧ زاﻧﯿ ﺟ ﺎی ﻋﻮزرﻧﯿ ‪ ،‬وە ﺗ ﺋﻮ ﻞ ﮐﺮد ﯽ‬ ‫ﺑ ﺗ ﺋﻮ ﻞ ﮐﺮد ﯽ‬
‫ﯾ ﭼﻮﻧﮑ‬ ‫ﺟ ﺎی ﻋﻮزرﻧﯿ ‪ ،‬ﺗ ﺎ ﮐ ﺳ ﮏ ﻧ ﺑ ﺖ ﮐ ﻗﻮڕﺋﺎ ﯽ ﭘ ﻨ ﮔ ﺸﺘﻮوە ﻋﻮزری‬ ‫ﺑ ﺷ ﻮەﯾ ﯽ‬
‫ﻮﻓﺮو ﺷ ك ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺋ وا دەﺳﺖ ﺑ‬ ‫رﮐ ﺳ ﮏ ﻟ م ﺑﺎﺑ ﺗ دا ﺗﻮ‬ ‫ﯾ ‪ ،‬واﺗﺎ‬ ‫ﻟ م ﺑﺎﺑ ﺗ دا ﻗﻮڕﺋﺎن ﺣﻮ‬
‫رﭼﯚﻧ ﮏ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺑ م‬ ‫رﮐ ﺳ ﮏ ﺑ ﺖ و ﺣﺎ‬ ‫ﺗ ﮐﻔ دەﮐﺮ ﺖ ﻟ دوﻧﯿﺎدا وە ﺣ ﺴﺎ ﯽ ﺎﻓﺮی ﺑﯚ دەﮐﺮ ﺖ ﺟﺎ‬
‫‪،‬ﮔ ر‬ ‫ﺳ ﺑﺎرەت ﺑ ﻮﺷﺘ ﯾﺎن ﭼﻮوﻧ دۆزەﺧﯿ وە ﻟ ﻗﯿﺎﻣ ﺗﺪا‪ ،‬ﺋ ﻣ ﯾﺎن دەوەﺳﺘ ﺘ ﺳ رﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﺑ ﺖ ﺑ م ﺋ و ﺸﺖ ﻮ ﯽ ﺧﺴﺘ ﺋ وا داوای إﺳ ﺘﺎﺑﺔی ﻟ ﺪەﮐﺮ ﺖ‬ ‫ﮐﺮاﺑ ﺖ ﯾﺎن ﺣﻮ‬ ‫ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﮔ رﻧ ﯾﮑﺮد دە ﻮژر ﺖ‪ ،‬وە ﺋ ﮔ رﻣﻮرﺗ د ﺑﻮوﻧ ﮐ ی "ردة ﻣﻐﻠﻈﺔ" ﺑﻮو واﺗﺎ "ردة ﻣﺠﺮدة" ﻧ ﺑﻮو ﺋ وا ﺑ‬
‫رﺑ ﻣﻮرﺗ د ﺑﻮوﻧ وە ﻧ وەﺳﺘﺎ ﺑ ﻮ دژاﯾ ﯽ ﻣﻮﺳ ﻤﺎن و ﺋ ﺴﻼﻣ ﺶ ﺑ ﺎت‬ ‫إﺳ ﺘﺎﺑﺔ ﮐﺮدن دە ﻮژر ﺖ )واﺗﺎ‬
‫رﺗ ﮐﻔ ی‬ ‫ﻧ ﮐﺮاوە ﺋ وا‬ ‫ﺟﺎ چ ﺑ دەم ﺑ ﺖ ﯾﺎن ﻣﺎڵ ﯾﺎن ﺑ ﮔﯿﺎ ﯽ(‪ ،‬وە ﺋ ﮔ ر زاﻧﯿﻤﺎن ﺋﯿﻘﺎﻣ ﺣﻮ‬
‫ﺑ ﺳ ردا ﻧﺎدەﯾﻦ ﺋ ﮔ رﺑ م ﺣﺎ وە ﻣﺮد ﺋﯿﻠﻼ‬ ‫دەﮐ ﯾﻦ ﻟ دوﻧﯿﺎدا ﺑ م ﻧﺎ ﻮژر ﺖ و ﺣﻮﮐ ﭼﻮوﻧ دۆزە‬
‫ﻟ ﺳ ری(‪.‬‬ ‫دوای ﺋﯿﻘﺎﻣ ﮐﺮد ﯽ ﺣﻮ‬
‫)‪(20‬‬
‫ﺟﺎ وورد ﺑﺒ وە ﻟ ووﺗ ﺎ ﯽ اﻟﺸﻴﺦ )واﺗﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( وە داوا ﻟ ﺧﻮا دەﮐ ﯾﻦ ﺗ ﮕ ﺸﺘ ﯽ ڕاﺳ ﺖ‬
‫و ﺑ ﭙﺎر ﺰێ ﻟ دەﻣﺎرﮔ ی‪.‬‬ ‫ﺑﺒ ﺧ‬

‫ی‬ ‫ر ﮐ ﺳ ﮏ ﻗﻮڕﺋﺎ ﯽ ﭘ ﺒ ﺎت ﺋ وا ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬ ‫وە وورد ﺑﺒ وە ﻟ وﺗ ﺎ ﯽ اﻟﺸﻴﺦ رﺣﻤﮫ ﷲ‪ ،‬ﮐ‬

‫ﻟ ﺳ رﮐﺮاوە‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﮔ رﺗ ﺶ ﻧ ﺎت‪ ،‬وە )اﻟﺸﻴﺦ( ﺋ م ﺟﯿﺎوازی ﻧ ﮐﺮدﻧ ی )ﺟﯿﺎوازی ﻧ ﮐﺮدن ﻟ ﻧ ﻮان‬
‫دەﮐ ن ﻟ م‬ ‫ی ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ ی ﮐ‬ ‫ﯚ ﺎری‬ ‫( ﮐﺮدۆﺗ‬ ‫و ﺗ ﮕ ﺸﺘ ﺣﻮ‬ ‫ﭘ ﮕ ﺸﺘ ﺣﻮ‬
‫ی ﺗ ﺎ ﺑﯚ ﺑﺎﺑ ﺗ ﺷﺎراوە ﺎن )اﳌﺴﺎﺋﻞ ا ﻔﻴﺔ( داﻧﺎوە )ﺋ ﮔ ر‬ ‫ﺑﺎﺑ ﺗ دا‪ ،‬وە )اﻟﺸﻴﺦ( ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫"اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب" وای داﻧﺎوە ﺑ م ﻟ ﺧﯚ وە داﯾﻨ ﻧﺎوە‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺧﻮا و ﭘ ﻐ ﻣﺒ رەﮐ ی "ﺻ‬
‫ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" وا ﻓ ﯾﺎن ﮐﺮدوو ﻦ‪ ،‬ﺑ ﮕ ش ﺑﯚ ﺋ ﻣ زۆرە ﻟ ﻗﻮڕﺋﺎن و ﺳﻮﻧﻨ ﺗﺪا(‪.‬‬

‫ی ﺑﯚ أﺻﻞ اﻟﺪﻳﻦ داﻧﺎﺑﻮو !!! ﺟﺎ دوای ﻗﻮڕﺋﺎن و ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر‬ ‫وە ﺋ و ﮐ ﺳ ی ﺑﺎﺳﻤﺎن ﮐﺮد ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﯾ ک ﻣﺎوە )واﺗﺎ ﻧ ﻣﺎوە ﻟ أﺻﻮل اﻟﺪﻳﻦ( ؟؟؟ ﭘﺎﺷﺎن دە )واﺗﺎ‬ ‫"ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" ﯿﭻ ﺋﯿﻘﺎﻣ ﺣﻮ‬
‫ﻣﺎن ﮐ س( ‪ :‬ﺋ ﻣ ﻋ ﻗﯿﺪەی ﺋ ﻤ و ﺷ ﺨ ﺎﻧﻤﺎﻧ ‪ !!! .‬ﻌﻮذ ﺑﺎ ﻣﻦ ا ﻮر ﻌﺪ اﻟ ﻮر‪.‬‬

‫ﺑﺎﺳﮑﺮد ﯽ ﺋ م ﺑﺎﺑ ﺗ ﮔ ﻟ ﮏ زۆرە ﻟ ﮐﺘ ﺒ ﺎ ﯽ اﻟﺸﻴﺦ )واﺗﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( رﺣﻤﮫ ﷲ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ زاﻧﺎﯾ‬
‫ﻣﻮﺷﺮ ﮑ ﺎ ﯽ ﺳ ردەﻣﯽ ﺷ ﺦ ﻣﺸﺘﻮﻣ ﺎن ﺑﻮو ﻟ ﺳ رﺑﺎﺑ ﯽ ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮد ﯽ دﯾﺎر ﮑﺮاو )ﺗﻜﻔ اﳌﻌ ن(‪ ،‬ﺋ وا‬
‫ﷲ ﻋﻨﮫ(‪ ،‬ﻟ ﺳ رەﺗﺎوە ﺗﺎ ﯚﺗﺎ ﯽ ﻟ ﺳ رﺗ ﮐﻔ ی دﯾﺎر ﮑﺮاوە‬ ‫ﺷ ر ﻓ رﻣﻮودەی ﻋﻤﺮو ﺑﻦ ﻋ ﺴﺔ )ر‬
‫)ﺗﻜﻔ اﳌﻌ ن(‪ ،‬ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﻟ ﻧﺎو ﺷ ر ﻓ رﻣﻮودەﮐ دا ﻟ )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﺔ(ەوە رﺣﻤﮫ ﷲ ﻧ ﻗﻞ دە ﺎت‬
‫رﮐ ﺳ ﮏ ﺑ ﺎﻓﺮی ﻧ زاﻧ ﺖ ﺋ وا ﺋ و ﺶ ﺎﻓﺮ‬ ‫ﷲ ﻋﻨﮫ( ﺑ ﺎت ﺎﻓﺮە‪ ،‬وە‬ ‫رﮐ ﺳ ﮏ ﺎواری ﻋ )ر‬ ‫ﮐ‬
‫دەﺑ ﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺎ وورد ﺑﺒ وە ﭼ ﻧﺪە ﺎ ﺑ ﮕ ی ﺷ ر ﺑﯚ ﺟ ﺸﺘﻮوی ﮐ ﺋ ﮔ رﮐ ﺳ ﯽ ﻋﺎﻗ ﺑ ﺋ ﻨﺼﺎﻓ وە ﻟ وورد‬

‫ﺑﺒ ﺘ وە چ ﺟﺎی ﺋﯿﻤﺎﻧﺪار ﺋ وا دەزاﻧ ﺖ ﺑﺎﺑ ﺗ ﮐ ﺑ ﯾ ﮐﺪەﻧ ﯽ واﯾ و ﯿﭻ ﮐ ﺸ ی ﺑﯚ دروﺳﺖ ﻧﺎﺑ ﺖ‪ ،‬ﻣ ﮔ ر‬
‫ﮐ ﺳ ﮏ ﺷ ﮏ ﭼﻮو ﺘ ﻧﺎو ﻋ ﻗﯿﺪەﯾ وە‪.‬‬
‫ﺎق" ﺑﺎﺳﯿﮑﺮد‪ ،‬ﻣ ﺑ ﺳ ﻟ ﺷ ر ﺷ ﺦ "ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ‬ ‫)ﺷ ر ﺋ و ﻓ رﻣﻮودەﯾ ی ﮐ ﺷ ﺦ "ﺋ‬
‫"ﻣﻔﻴﺪ اﳌﺴﺘﻔﻴﺪ ﻛﻔﺮﺗﺎرك اﻟﺘﻮﺣﻴﺪ" دوای وﺗ " ﺴﻢ‬ ‫رﻟ ﺳ رەﺗﺎی ﮐﺘ‬ ‫اﻟﻮ ﺎب"ە ﺑﯚ ﻓ رﻣﻮودەﮐ ﮐ‬
‫ﷲ اﻟﺮﺣﻤﻦ اﻟﺮﺣﻴﻢ" دەﺳﺖ ﺑ ﺷ رﺣﮑﺮد ﯽ دە ﺎت‪ ،‬ﻓ رﻣﻮودەﮐ ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ ﻣﻮﺳﻠﯿﻢ ڕ ﻮاﯾ ﯽ ﮐﺮدووە ﺑ ژﻣﺎرە‬

‫)‪(21‬‬
‫ﻨﺎوە‪ ،‬ﻣﻦ ﺑ ﭘ ﻮ ﺴﺘﻢ‬ ‫ﺎق" ﺗ ﺎ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑ ﺷ ر ﻓ رﻣﻮودەﮐ داوە و ﺷ رﺣ ﮐ ی ﻧ‬ ‫)‪ ،(832‬ﺷ ﺦ "ﺋ‬
‫ﻧ ﻗﻞ ﮐﺮد ﯽ دە ﻓ رﻣﻮودەﮐ ‪ ،‬ﺑﯚ ﺧﯚ ﺎراﺳ ن ﻟ در ﮋ ﻮوﻧ وە(‪.‬‬ ‫زا ﯽ ﻧ ﻗ ﺑﮑ م ﺑﯚﺗﺎن ﺑ م ﺑ‬
‫ﺧﯚی ﮐ ﻟ م‬ ‫ﺋ ﻣ ش ﺷ ر ﻓ رﻣﻮودەﮐ ﯾ ‪) :‬ﺑﺎ وورد ﺑﺒ ﺘ وە ﺋﯿﻤﺎﻧﺪاری ﺋﺎﻣﯚژ ﺎر ﮑ رﺑﯚ ﻧ ﻓ‬
‫ﯾ ‪ ،‬ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﮫ و ﻌﺎ ﺑﯚﻣﺎن ﺑ ﺳ ر ﺎ ﯽ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ران و‬ ‫ﻓ رﻣﻮودەدا ﭼ ﻧﺪە ﺎ ﭘ ﻧﺪ وەرﮔﺮﺗﻦ‬
‫ﺷﻮ ﻨﮑ ﺗﻮواﻧﯿﺎن دەﮔ ﺘ وە ﺑﯚ ﺋ وەی ﺑﯚ ﺋﯿﻤﺎﻧﺪارا ﯽ ﭘﺎش ﺋ وان ﺑﺒ ﺘ ﭘ ﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎ ﺋﯿﻤﺎﻧﺪاردەڕواﻧ ﺘ ﺣﺎ‬
‫ﺧﯚ ﯽ و ﺣﺎ ﺋ وان و ﺑ راووردی دە ﺎت‪ ،‬وە "ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﮫ و ﻌﺎ " ﭼ ۆ ﯽ ﺎﻓﺮان و ﻣﻮﻧﺎﻓﯿﻘﺎﻧﻤﺎن ﺑﯚ‬
‫دەﮔ ﺘ وە ﺗﺎوە ﻮ ﺋ واﻧ ی ﺗ ﯿﻮەﮔ ون ﺧﯚ ﺎن ﻟ ﺑﭙﺎر ﺰن‪ ،‬ﺟﺎ ﻟ و ﭘ ﻧﺪاﻧ ی ﮐ ﺗﯿﺎﯾﺪاﯾ ﺋ وەﯾ ﮐ ﺋ م‬
‫دﯾﻦ دە ﺎت‬ ‫ﯾ ﻟ ﻣ ﮐﮑ ﺑﺎ‬ ‫ﺋ ﻋﺮاﺑﯿ ﺟﺎ ﯿﻠ "واﺗﺎ ﻋﻤﺮو ﺑﻦ ﻋ ﺴﺔ" ﺎﺗ ﮏ ﭘ ﯿﺎن ووت ﭘﯿﺎو ﮏ‬
‫ﺑ ﺷ ﻮەﯾ ﯽ ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺧ ﯽ‪ ،‬ﺋ وا "ﻋﻤﺮو" ﺋﺎراﻣﯽ ﻧ ﮔﺮت ﺗﺎوە ﻮ ﺳﻮاری ﺋﺎژە ﮐ ی ﺑﻮو ﭼﻮوە ﻻی‬
‫ﯾ‬ ‫ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر‪ ،‬وە ﺧﯚی ﻓ ﮐﺮد ﻟ وەی ﮐ ﻟ ﻻی ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر ﯾ ‪ ،‬ﺑ ﯚی ﺋ و ﺧﯚﺷ و ﺴ ﯿ ی ﮐ ﻟ د ﯿﺪا‬
‫ﺑﯚ دﯾﻦ و ﺧ ‪ .‬ﺑ م ﺷﺘ ﺗ ﻓﺴ ی وﺗ ی ﷲ ﻌﺎ دەﮐﺮ ﺖ ﮐ دەﻓ رﻣﻮوێ‪" :‬وﻟﻮ ﻋﻠﻢ ﷲ ﻓ ﻢ ﺧ ا‬
‫ﯾ ﺋ وا‬ ‫ﻷﺳﻤﻌ ﻢ" واﺗﺎ ﮔ رﺧﻮا ﺑﺰاﻧ ﺖ "ﮐ دەﺷﺰاﻧ ﺖ" ﺳﻮور ﻮون ﻟ ﺳ رﻓ ﺑﻮو ﯽ دﯾﻦ و ﺧ ﻟ د ﯿﺎﻧﺪا‬
‫ﺷﺎرەزاﯾﺎن دە ﺎت و ﺗ ﯿﺎن دەﮔ ﯾ ﻧ ﺖ‪ .‬ﺟﺎ ﺋ ﻣ ﺑ ﮕ ﯾ ﻟ ﺳ رﺋ وەی ﮐ ﺋ ﻣ ۆ زۆر ی ﺧ ﯽ ﮐ ﺗ ﻨﺎﮔ ن‬
‫"ﻟ ﺑ ﮕ ﺎن" ﻋ داﻟ ﯽ ﺧﻮاﯾ ﺳﺒﺤﺎﻧﮫ و ﻌﺎ ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ دەزاﻧ ﺖ ﻟ د ﯿﺎن ﺳﻮورﺑﻮون ﻧﯿ ﻟ ﺳ رﻓ ﺑﻮو ﯽ‬
‫دﯾﻦ‪ .‬ﺟﺎ ڕوو ﯽ ﮐﺮدۆﺗ وە ﮐ ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﮔ ورەﺗﺮ ﻦ ﯚ ﺎرە ﺎن ﺑﯚ ﺋ وەی ﻣﺮۆڤ ﺑﺒ ﺘ ﺧﺮاﭘ ﯾﻦ ﺑﻮوﻧ وەر‪،‬‬
‫ﺋ وا ﺳﻮورﻧ ﺑﻮوﻧﯿ ﯽ ﻟ ﺳ رﻓ ﺑﻮو ﯽ دﯾﻦ‪ .‬ﺟﺎ ﺋ ﮔ رﺋ م ﺟﺎ ﯿﻠ "واﺗﺎ ﻋﻤﺮو ﭘ ﺶ ﻣﻮﺳ ﻤﺎن ﺑﻮو ﯽ" داوای‬
‫ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻋﯿﻠﻢ ﺑ ﺎت‪ ،‬ﺋ ی ﺋ و ﮐ ﺳ ی ﺑﺎﻧﮕ ﺷ ی ﺷﻮ ﻨﮑ وﺗ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ران دە ﺎت و ﻟ ﭘ ﻐ ﻣﺒ راﻧ وە ﺷ‬
‫ﻧﺎدات‪،‬‬ ‫ﻋﯿﻠ ﺑﯚ دە ﺎت‪ ،‬ﺑ م ﯿﭻ ﮔﺮﻧ ﯽ‬ ‫ﯾ ﻟ ﻻی ﮐ ﺑﺎ‬ ‫ﯾ ؟ وە زاﻧﺎ‬ ‫ﭘ ﮕ ﺸﺘﻮوە چ ﻋﻮزر ﯽ‬
‫دە ﺎت‪" :‬ﻣﺎ ﻳﺄﺗ ﻢ‬ ‫ﻋﯿﻠﻢ ﺑ ﺖ وە ﻮ ﺋ وە واﯾ ﮐ ﷲ ﻌﺎ ﺑﺎ‬ ‫وە ﺋ ﮔ رﺋﺎﻣﺎدە و ﻮێ ﺑ ﺴ ﻣ ﺟﻠ‬
‫ﻣﻦ ذﻛﺮﻣﻦ ر ﻢ ﻣﺤﺪث إﻻ اﺳﺘﻤﻌﻮﻩ و ﻢ ﻳﻠﻌﺒﻮن ﻻ ﻴﺔ ﻗﻠﻮ ﻢ" واﺗﺎ ﯿﭻ ﺋﺎﯾ ﺗ ﮏ و ﺳﻮرەﺗ ﯽ‬
‫روە ﺎ‬ ‫ﺋﺎ ﺎﯾ ‪ .‬وە‬ ‫ﻧﻮێ ﻟ ﻻی ﭘ روەرد ﺎر ﺎﻧ وە داﻧ ﺑ ز ﺖ ﺋﯿﻠﻼ دەﯾﺒ ﺴ ن و ﺎ ﺘ ی ﭘ ﺪەﮐ ن‪ ،‬د ﯿﺎن‬
‫ﭘ ﻧﺪی ﺗ ﺪاﯾ ﺎﺗ ﮏ ﮐ "ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" دەﻓ رﻣﻮوێ‪ :‬ﺧﻮا ﻣ ﻧﺎردووە‪ ،‬ﺋ و ﺶ دەﭘﺮ ‪ :‬ﺑ‬
‫چ ﺷ ﮏ ﺗﯚی ﻧﺎردووە ؟ دەﻓ رﻣﻮوێ‪ :‬ﺑ ﺻﯿﻠ ی ڕەﺣﻢ و ﺷ ﺎﻧﺪ ﯽ ﺑﺘ ﺎن و ﺑ ﻧﺪاﯾ ﺗﯿﮑﺮدن ﺑﯚ ﷲ ﺑ ﺗ ﺎ و‬
‫ﺎو ﺷﺪاﻧﺎن ﺑﯚی‪ .‬ڕوو ﯽ ﮐﺮدۆﺗ وە ﮐ ﮐﺮۆ ﯽ ﭘ ﯾﺎﻣﯽ ﺧﻮا و ﺑﺎﻧﮕ وازی ﭘ ﻐ ﻣﺒ رﺑﺮ ﯿ ﻟ ﺑ ﯾ ﮐﺪاﻧﺎ ﯽ‬ ‫ﺑ‬
‫ﺎو ﺷﺪاﻧﺎن ﺑﯚی‪ ،‬وە ﺷ ﺎﻧﺪ ﯽ ﺑﺘ ﺎن‪ ،‬وە ﻣ ﻋﻠﻮﻣ ﺷ ﺎﻧﺪ ﯽ‬ ‫ﷲ ﻟ ﺑ ﻧﺪاﯾ ﺗﯿﮑﺮدن ﺑﯚی ﺑ ﺗ ﺎ و ﺑ‬
‫)‪(22‬‬
 ‫ﺑﺘ ﺎن ﻧﺎﯾ ﺗ دی ﺗ ﺎ ﺑ دژاﯾ ﯽ ﮐﺮدﻧ ﯽ ﺗﻮﻧﺪ و دەر ﻨﺎ ﯽ ﺷﻤﺸ ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺟﺎ وورد ﺑﺒ وە ﻟ ﮐﺮۆ ﯽ‬
‫ﭘ ﯾﺎﻣ ﮐ ‪.‬‬
‫ﯾ ﮐ "ﻋﻤﺮو" ﻟ ﻣ ﺑ ﺳ ﺗ وﺣﯿﺪ ﺗ ﮕ ﺸﺖ‪ ،‬وە ﺗ ﮕ ﺸﺖ ﮐ "ﺗ وﺣﯿﺪ"‬ ‫روە ﺎ ﻟ ﻓ رﻣﻮودەﮐ دا‬ ‫وە‬
‫ﮐ ﺖ ﻟ ﮔ ﺪاﯾ ؟ ﻓ رﻣﻮوی‪ :‬ﺋﺎزاد و ﯚ ﻠ "ﺣﺮو ﻋﺒﺪ"‪ ،‬وە ﻣﯽ‬ ‫ﺷ ﯽ زۆرﮔ ورە و ﻧﺎﻣﯚ ‪ ،‬ﺟﺎ ﺑﯚ ﭘﺮ‬
‫ﻣﻮو زاﻧﺎﯾﺎن و ﻋﺎﺑﯿﺪان و ﭘﺎﺷﺎﯾﺎن و ﮔﺸﺖ ﺧ ﯽ ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺋ ون و ﺷﻮ ﻧ ﮐ وﺗﻮون ﻟ‬ ‫داﯾ وە ﮐ‬
‫ﮐﺮدن "وە ﻮ ﺋ ﺑﻮ ﺑ ﮐﺮو ﺑﯿﻼل و ﻋﻤﺎر و ﭼ ﻧﺪ ﮐ ﺳ ﯽ ﺗﺮ"‪ ،‬ﺟﺎ‬ ‫ﭘ ﯾﺎﻣ ﮐ ﯾﺪا‪ ،‬ﺗ ﺎ ﺋ واﻧ ﻧ ﺑ ﺖ ﮐ ﺑﺎ‬
‫ﺋ ﻣ ڕووﻧ ﯾﻦ ﺑ ﮕ ﯾ ﻟ ﺳ ر ﺋ وەی ﮐ ﺣ ق ﺟﺎری وا ﻟ ﮔ ڵ ﮐ ﻣ ﯾﻦ ژﻣﺎرەدا دەﺑ ﺖ‪ ،‬وە ﺑﺎﻃﻞ زەوی ﭘ‬
‫دە ﺎت‪.‬‬
‫ﭼ ﻧﺪە ﺟﻮاﻧ ووﺗ ﮐ ی "اﻟﻔﻀﻴﻞ ﺑﻦ ﻋﻴﺎض" ﮐ دە ‪" :‬د ﺘ ﻧﮓ ﻣ ﺑ ﻟ ﺣ ق ﺑ ﯚی ﮐ ﻣﯽ ژﻣﺎرەی ﺋ و‬
‫ﯿﻼک‬ ‫ﺑ ﺑﺎﻃﻞ ﺑ ﯚی زۆری ژﻣﺎرەی ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ ی ﺑ‬ ‫ﻤﺧ‬ ‫ﮐ ﺳﺎﻧ ی ﺣ ﻗﯿﺎن ﮔﺮﺗﯚﺗ ﺑ ر‪ ،‬وە‬
‫ﭼﻮوﻧ "‪ .‬وە ﺟﻮاﻧ ﺶ ﻟ وە وﺗ ی ﷲ ﻌﺎ ﯾ ﮐ دەﻓ رﻣﻮوێ‪" :‬وﻟﻘﺪ ﺻﺪق ﻋﻠ ﻢ إﺑﻠ ﺲ ﻇﻨﮫ ﻓﺎﺗﺒﻌﻮﻩ‬
‫ﺎﺗ دی "ﮐ وو ﯽ ﺳﻮ ﻨﺪ ﺑ ﻋﺰزە ﯽ ﺧﻮا‬ ‫إﻻ ﻓﺮ ﻘﺎ ﻣﻦ اﳌ ﻣﻨ ن" واﺗﺎ ﻮﻣﺎ ﯽ ﺋ ﺒﻠ ﺲ ﻟ ﺳ ر ﺎن ﺑ ڕاﺳ‬
‫ﯽ ﮐ م ﻧ ﺑ ﺖ ﻟ ﺋﯿﻤﺎﻧﺪاران‪ .‬وە‬ ‫ﻣﻮو ﺎن ﻮﻣ ا دەﮐ م" ﺟﺎ زۆر ﯾﺎن ﺷﻮ ﺋ ﺒﻠ ﺲ ﮐ وﺗﻦ ﺗ ﺎ ﯚﻣ‬
‫ر زارﮐ ﺳﮑﺪا ﻧﯚ ﺳ د و ﻧ وەد و ﻧﯚ ﮐ ﺳﯿﺎن ﺑﯚ دۆزەﺧ {‪) ،‬وە ﯾ ﮐ ﮑﯿﺎن‬ ‫ﻴﺤ ن"دا ﺎﺗﻮوە‪} :‬ﻟ‬ ‫ﻟ "اﻟ‬
‫ﺷﺘ ‪ ،‬ﺟﺎ ﺎﺗ ﮏ " ﺎوە ن" ﺋ ﻣ ﯾﺎن ﺑ ﺴﺖ ﮔﺮ ﺎن‪ ،‬ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر"ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" ﻓ رﻣﻮوی‪ :‬ﯿﭻ‬ ‫ﺑﯚ ﺑ‬
‫ﺑﻮوە‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ م ژﻣﺎرەﯾ ﻟ ﮐ ﺳﺎ ﯽ ﺟﺎ ﯿﻠﯿ وە دەﻧ در ﻦ‬ ‫ﭘ ﻐ ﻣﺒ راﯾ ﺗﯿ ک ﻧ ﺑﻮوە ﺋﯿﻠﻼ ﭘ ﺶ ﺋ و ﺟﺎ ﯿﻠﯿ ت‬
‫ﺑﯚ دۆزەخ‪ ،‬ﺋ ﮔ ر ژﻣﺎرەﮐ ﯾﺎن ﺗ واو ﻧ ﮐﺮد ﺋ وا ژﻣﺎرەﮐ ﺗ واو دەﮐﺮ ﺖ ﺑ ﻣﻮﻧﺎﻓﯿﻘﺎن(‪.‬‬
‫ﯾ دەر ﺎرەی ﭼﯚﻧﯿ ﯽ دەﺳﺖ ﭘ ﯽ‬ ‫ﺟﺎ ﺋ ﮔ رﻣﺮۆڤ وورد ﺑﻮو وە ﻟ و ﺷﺘﺎﻧ ی ﮐ ﻟ ﻧﺎو ﺋ م ﻓ رﻣﻮودەدا‬
‫ﺋ ﺴﻼم‪ ،‬وە ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ ﮐ ﺷﻮ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر"ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" ﮐ وﺗﻮون‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن ﺋ و ﻓ رﻣﻮودەﯾ ی ﺗﺮی‬
‫داﺑﻨ ﺖ ﮐ ﻓ رﻣﻮو ﯽ‪" :‬ﺋ ﺴﻼم ﺑ ﻏ ر دەﺳ ﭘ ﮑﺮد‪ ،‬وە دوو ﺎرە ﻏ ر ﺐ‬ ‫ﻣﻮﺳﻠﯿﻢ ﻟ ﮔ‬ ‫ﺻ ﺣﯿ‬
‫روەک ﭼﯚن ﺳ رەﺗﺎ ﻏ ر ﺐ ﺑﻮو" ﺋ وا ﺎرەﮐ ی ﺑﯚ ڕوون دەﺑ ﺘ وە ﮔ رﺧﻮا ﯿﺪاﯾ ﯽ ﺑﺪات و‬ ‫دەﺑ ﺘ وە‬
‫ﺑﯿﺎﻧﻮی ﻓ ﻋ و ﯽ ﻟ ﺳ رﻻدەﭼ ﺖ ﮐ دەﯾﻮت "ﻓﻤﺎ ﺑﺎل اﻟﻘﺮون و " وە ﺑﯿﺎﻧﻮی ﻗﻮڕە ﺸﯿ ﺎن ﮐ دەﯾﺎن‬
‫اﳌﻠﺔ ﺧﺮة" )ﺷ رﺣ ﮐ ﺑ ﯚﺗﺎ ﺎت(‪.‬‬ ‫وت "ﻣﺎ ﺳﻤﻌﻨﺎ ﺬا‬
‫ﺗ ﯿ وەرﮔ ‪) :‬ﺋ ﻣ دوو ﻓ رﻣﻮودەﯾ ﻟ ﻧﺎو ﯾ ﮐ دا ﺑ ﮔ ی ﯾ ﮐ ﻣﯿﺎن ﮐ ﻟ ﻧﺎو ﺋ م دوو ﮐ واﻧ داﯾ } {‬
‫ﺑﻮﺧﺎری و ﻣﻮﺳﻠﯿﻢ ڕ ﻮاﯾ ﺗﯿﺎن ﮐﺮدووە‪ ،‬وە ﺑ ﮔ ی دووەﻣﯿﺎن ﮐ ﻟ ﻧﺎو ﺋ م دوو ﮐ واﻧ ﯾ داﯾ ) ( اﻟ ﻣﺬي‬
‫)‪(23‬‬
‫روەک‬ ‫ﻴﺢ"‬ ‫"اﻟ ﻣﺬي" دەر ﺎرەی ﺣﻮﮐ ﻓ رﻣﻮودەﮐ دە ‪" :‬ﺣﺪﻳﺚ ﺣﺴﻦ‬ ‫ڕ ﻮاﯾ ﯽ ﮐﺮدووە‪ ،‬ﺋ ﮔ ر‬
‫ﺷ ﺨ ﺶ ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘ ﺪاوە ﻟ ﮐﺘ ﺒ ﮐ ﯾﺪا‪ ،‬ﺑ م ڕ ﻮاﯾ ﺗ ﮐ ی "اﻟ ﻣﺬي" ﺳ ﻧ دەﮐ ی زەﻋﯿﻔ ‪ ،‬ﺑ م ﻟ‬
‫ﻳﺄﺟﻮج وﻣﺄﺟﻮج دە ﺎت ﻟ ﺑ ی ﻣﻮﻧﺎﻓﯿﻘﺎن(‪.‬‬ ‫ﺑﻮﺧﺎر ﺪا ﺎﺗﻮوە ﺑ ﻣﺎﻧﺎﯾ ﯽ ﻧﺰ ﮏ ﻟ ﻣ وە ﺑ م ﺑﺎ‬ ‫ﺻ ﺣﯿ‬

‫ﺷ ر ﺗ وﺣﻴﺪ )ﺗ ﺴ اﻟﻌﺰ ﺰا ﻤﻴﺪ(‬ ‫ﯽ ﮐﺘ‬ ‫وە )اﻟﺸﻴﺦ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻦ ﻋﺒﺪ ﷲ( رﺣﻤﮫ ﷲ‪ ،‬ﻟ ﭼ ﻧﺪ ﺷﻮ‬
‫رﮐ ﺳ ﮏ ووﺷ ی ﺗ وﺣﯿﺪ )ﻻ إﻟﮫ إﻻ ﷲ( ﺑ و ﻧﻮ ﮋﺑ ﺎت و زە ﺎت ﺑﺪات‪ ،‬ﺑ م‬ ‫ﺋ وە دە ﺎت ﮐ‬ ‫ﺑﺎ‬
‫ﺎﻧﺎوەﭼﻮون ﻟ ﯿﺎن و‬ ‫ﺋ ﻣ ﺑ ﺎت ﺑ ﮐﺮدارو وﺗ ﺎ ﯽ وە ﻮ ﭘﺎڕاﻧ وە ﻟ ﭘﯿﺎوﭼﺎ ﺎن و داوای ﺑ‬ ‫ﺳر‬
‫ﺎوﺷ ﻮەی ﯾ ﻮد و ﻧ ﺻﺎراﯾ ﻟ وﺗ ﯿﺎن ﺑﯚ ووﺷ ی ﺗ وﺣﯿﺪ و‬ ‫ﺋﺎژەڵ ﺑﯚ ﺎن‪ ،‬ﺋ وا ﺋ و ﮐ ﺳ‬ ‫ﺳر‬
‫ﺳ ر ﭽﯿﮑﺮد ﯽ )ووﺷ ی ﺗ وﺣﯿﺪ(‪ ،‬ﺟﺎ ﺑ م ﭘ ﯿ ﺑ ﺖ ﺋ و ﮐ ﺳ ی ﮐ دە ﺖ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﻟ ﺳ رﯾ ﻮد و‬ ‫ﻟ ﺳ رﻣﻮﺷﺮ ﺎن ﺑﮑﺮ ﺖ‪ ،‬دەﺳ ﭘ ﺖ ﺑ ﺳ ر ﺪا ﮐ ﺑ ﺖ ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﻧ ﺻﺎراش ﺑﮑﺮ ﺖ ﻟ ووﺗ ﯿﺎن ﺑﯚ ووﺷ ی ﺗ وﺣﯿﺪ و ﺳ ر ﭽﯿﮑﺮد ﯽ )ووﺷ ی ﺗ وﺣﯿﺪ(‪ ،‬وە ﺑ ﺳ ر ﺪا دەﺳ ﭘ ﺖ‬
‫ﻟ ﺳ ر ﺎن‪ ،‬ﺋ م ﺷﺘ ش زۆرڕووﻧ ﺋ ﮔ ر‬ ‫ﯾ ﻮد و ﻧ ﺻﺎرا ﺎﻓﺮﻧ ﺎت ﺋﯿﻠﻼ دوای ﺋﯿﻘﺎﻣ ﮐﺮد ﯽ ﺣﻮ‬
‫ڕەﭼﺎوی )ﺋ م ﻗﺴ ﯾﺎن( ﺑﮑﺮ ﺖ‪ .‬وە ووﺗ ی اﻟﺸﻴﺦ "ﻋﺒﺪاﻟﻠﻄﻴﻒ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﺮﺣﻤﻦ" رﺣﻤﮫ ﷲ‪ ،‬ﻟ ﺳ رﺋ م‬
‫ﺑﺎﺑ ﺗ ﮔ ﻟ ﮏ زۆرە‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﻤ ش ﺗﯚز ﯽ ﺑﺎس دەﮐ ﯾﻦ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﺑﺎﺑ ﺗ ﮐ ﯾ ﮐﺪەﻧ ﯽ ﻟ ﺳ رە )واﺗﺎ ﺟ ﺎی‬
‫ﻮرت ﮐﺮدﻧ وەﯾ )واﺗﺎ ﻮرت ﮐﺮدﻧ وەی وﺗ ﺎن(‪.‬‬ ‫ﺧﯿﻼف ﻧﯿ و ڕووﻧ ( ﺑﯚ ﺷﻮ ﻨ ﮐ ﺷﻮ‬
‫ﺋ و وﺗ ﯾ ی دەﮐ ﯾﻦ دەر ﺎرەی ﺋ و ﻮﻣﺎﻧ ی ﮐ ﺋ و ﮐ ﺳ ﺑ ﺑ ﮕ دە ﻨﺎﯾ وە )ﻣ ﺑ ﺳ داود ﺑﻦ‬ ‫ﺑﺎ‬
‫ﺷ ﺨ ﺶ )واﺗﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ‬ ‫ﺟﺮﺟ ﺲ اﻟﻌﺮا (ە‪ ،‬دەر ﺎرەی ﺋ و ﮐ ﺳ ی ﮐ ﻮﻣ زی اﻟ ﻮازدەﭘ رﺳ ﮐ‬
‫اﻟﻮ ﺎب( دەوەﺳﺘ ﺖ ﻟ ﺣﻮﮐﻤﺪا ﯽ ﻮﻓﺮ ﺑ ﺳ ری‪.‬‬
‫ﺎﺗﻮوە‪ ،‬ﺋ و ﺶ ﮐ )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ‬ ‫ﭼﯚﻧﯿ ﯽ ﺎﺗ وە ﻣ ﮐ دەﮐ ﯾﻦ وە ﻟ ﺑ رﭼ ﺶ ﺋ م وە ﻣ‬ ‫ﺳ رەﺗﺎ ﺑﺎ‬
‫ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( وە ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ ی ﮐ ﺋ م ووﺗ ﯾ ی اﻟﺸﻴﺦ دەﮔ ﻧ وە )ﻣ ﺑ ﺳ ﺋ و ووﺗ ﯾ ﮐ "اﻟﺸﻴﺦ‬
‫ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب" دە ‪" :‬ﺋ و ﮐ ﺳ ی ﮐ ﻮﻣ زی اﻟ ﻮازدەﭘ رﺳ ﺗ ﮐﻔ ی ﻧﺎﮐ ﯾﻦ ﭼﻮﻧﮑ ﮐ س‬
‫ی ﻟ ﺳ رﻧ ﮐﺮاوە"( وە ﻮ ﻋﻮزر ﻨﺎﻧ وە ﺑﯚ اﻟﺸﻴﺦ ﺑﺎ‬ ‫ﻧ ﺑﻮوە ﺋﺎ ﺎداری ﺑ ﺎﺗ وە ﻟ م ﺎرە واﺗﺎ ﺋﯿﻘﺎﻣ ﺣﻮ‬
‫دەﮐ ن‪ ،‬دەر ﺎرەی ﺋ وەی ﮐ دوژﻣﻨﺎ ﯽ اﻟﺸﻴﺦ ﺑﺎﻧﮕ ﺷ ی ﺋ وە دەﮐ ن ﮐ اﻟﺸﻴﺦ ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن ﺗ ﮐﻔ دە ﺎت‪،‬‬
‫ﺎﺗﻮوە‪ ،‬ﺋ ﻮە دە ن اﻟﺸﻴﺦ ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن ﺗ ﮐﻔ دە ﺎت ﮐ‬ ‫)واﺗﺎ وە ﻮ ﺑ رﮔﺮ ﮑﺮدﻧ ﮏ ﺑﯚ اﻟﺸﻴﺦ ﺋ م وﺗ ﯾ‬
‫‪ ،‬ﮐ واﺗ‬ ‫ﺋ وەﺗﺎ اﻟﺸﻴﺦ دە ﺖ ﺋ وە ﻮﻣ زی اﻟ ﻮازﺑﭙ رﺳ ﺗ ﮐﻔ ی ﻧﺎﮐ م ﺋﯿﻠﻼ دوای ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﻗﺴ ﮐ ﺗﺎن زۆردوورە ﻟ ڕاﺳ ﯿ وە(‪ ،‬ﺋ ﮔﯿﻨﺎ ﺧﻮدی ﺋ م وﺗ ﯾ )ﮐ دە ﺋ وەی ﻮﻣ زی اﻟ ﻮازدەﭘ رﺳ‬
‫)‪(24‬‬
 ‫( دەﺳﺖ ﻧﺎدات ﺑﯚ ﺋ وەی ﺑﺒ ﺘ ﺑ ﮕ ﺑ ﻮ ﺧﻮدی وﺗ ﮐ‬ ‫ﺎﻓﺮی ﻧﺎﮐ ﯾﻦ ﺋﯿﻠﻼ دوای ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﯾ ﻟ ﻗﻮڕﺋﺎن و ﺳﻮﻧﻨ ﺗﺪا‪) ،‬ﻟ ەدا ﻗﺴ ی اﻟﺸﻴﺦ ﺑﯚﻣﺎن ﻧﺎﺑ ﺘ ﺑ ﮕ ﻧ وەک‬ ‫ﭘ ﻮ ﺴ ﺑ ﺑ ﮕ و ﺷﺎﯾ ت‬
‫ﻟ ﺑ رﺋ وەی ﺑ د ﺋ ﻤ ﻧﯿ ﻗﺴ ﮐ ی‪ ،‬ﺑ ﻮ ﻟ ﺑ رﺋ وەی ﯿﭻ ﺑ ﮕ ﯾ ﯽ ﻧﯿ ﺑﯚ ﻗﺴ ﮐ ی‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﻣ ﯾ‬
‫رﯾ ﮐ ﮑﯿﺎن ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺋ ﻣ ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﺋ ﮔ رﻗﺴ ﮐ ی وە ﻮ‬ ‫ﻣﺎﻣ ی ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن ﻟ ﮔ ڵ وﺗ ی زاﻧﺎﯾﺎﻧﺪا ﺟﺎ‬
‫"ﻣ ﺎج‬ ‫ﺧﯚی ﺑ ڕووﮐ ش "ﻇﺎ ﺮ" وەر ﮕﺮ ﻦ دە ڕە ﯽ ﺑﮑ ﯾﻨ وە‪ ،‬ﺑ م "اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ" ﻟ ﮐﺘ‬
‫ﺋ وە دە ﺎت ﮐ ﺋ م ووﺗ ﯾ ی "اﻟﺸﻴﺦ‬ ‫اﻟﺘﺄﺳ ﺲ واﻟﺘﻘﺪ ﺲ" ﻟ وە ﻣﺪاﻧ وەی ﻮﻣﺎﻧ ﺎ ﯽ "اﻟﻌﺮا " ﺑﺎ‬
‫ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب" ﻣ ﺑ ﺳﺖ ﭘ ﺣﻮﮐ ﻗﯿﺎﻣ ﺗ ﻧ وەک ﺣﻮﮐ دوﻧﯿﺎ‪ ،‬واﺗﺎ اﻟﺸﻴﺦ ﻟ دوﻧﯿﺎدا ﺣﻮﮐ‬
‫ﻮﻓﺮو دۆزەﺧﯿﺎن ﺑ ﺳ ردا ﻧﺎدات‪ ،‬ﺑ ﯚی ﺋ وەی ﺋ واﻧ‬ ‫ﺎﻓﺮ ﺎن ﺑ ﺳ ردا دەدات‪ ،‬ﺑ م ﻟ ﻗﯿﺎﻣ ﺗﺪا ﺣﻮﮐ‬
‫ﻓ ﺗﺮە واﯾ ﻋﯿﻠﻢ ﻟ ﻧﺎو ﺎﻧﺪا ﺑﻮو ﯽ ﻧ ﻣﺎوە‪ ،‬ﺟﺎ ﺣﻮﮐ ﺋ‬ ‫ﻟ ﺳ ردەﻣ ﮑﺪان وە ﻮ ﺳ ردەﻣﯽ ﺋ‬
‫ﻓ ﺗﺮەش ڕووﻧ ﮐ ﺎﻓﺮن ﻟ دوﻧﯿﺎدا و ﻟ ﻗﯿﺎﻣ ﺗ ﺸﺪا دەوەﺳﺘ ن ﻟ ﺣﻮﮐﻤﺪان ﻟ ﺳ ر ﺎن‪ ،‬ﮐ ﻗ و ڕاﺳﺖ‬
‫ﺋ وەﯾ ﺗﺎ دەﮐﺮ ﻨ وە‪" ،‬اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ" ﺶ ﺑ ﺑ ﮕ وە ﺋ م ووﺗﺎﻧ ی "اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب"‬
‫دە ﻨ ﺖ ﺋ وە ﻧ ﺑ ﺖ ﻟ ﺧﯚ وە ﺋ م ﻟ ﮑﺪاﻧ واﻧ ﺑﯚ ووﺗ ﺎ ﯽ اﻟﺸﻴﺦ ﺑ ﺎت ﺗﺎوە ﻮ ﺑﯿ ﻮﻧﺠ ﻨ ﺖ ﻟ ﮔ ڵ‬
‫"ﻣ ﺎج‬ ‫ڕاﺳﺘ ﻗﯿﻨ ی ﺋ ﺴﻼم‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ وەی دەﯾ و ﺖ ز ﺎﺗﺮڕۆﺷﻦ ﺑ ﺖ ﺑﯚی ﺑﺎ ﺑﮕ ڕ ﺘ وە ﺳ ر ﮐﺘ‬ ‫ﻣ‬
‫اﻟﺘﺄﺳ ﺲ واﻟﺘﻘﺪ ﺲ"(‪.‬‬

‫وە ﺟﮕ ﻟ ﻣ ش ﺑ ﮕ ی ﺗﺮ ن وە ﻮ ﺋ و ﻧﺎﻣ ﯾ ی ﮐ "اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب" ﺑﯚ "ﻋﺒﺪ ﷲ ﺑﻦ‬

‫"اﻟﺪرر اﻟﺴ ﻴﺔ"دا ﺎﺗﻮوە ﮐ ﺗﯿﺎﯾﺪا دە ‪" :‬ﮔ رﻟ ﺑ رﺋ وە ﻧ ﺑ ﺖ ﮐ ﺧ ﯽ‬ ‫"ی ﻧﺎردووە ﮐ ﻟ ﮐﺘ‬ ‫ﻋ‬
‫ﺗﺎ ﻮ ﺋ ﺴﺘﺎ ﺷﺎرەزای دﯾ ﭘ ﻐ ﻣﺒ رﻧ ن و ﻧﺎﯾﻨﺎﺳﻦ‪ ،‬وە ﻟ ﺑ رﺋ وە ﻧ ﺑ ﺖ ﮐ ﺧ ﯽ ﺋ م ﺑﺎﻧﮕ وازەﯾﺎن ﺑ ﻻوە‬
‫ﯿﭻ‬ ‫ﻗﻮڕﺳ ﭼﻮﻧﮑ ڕاﻧ ﺎﺗﻮون ﻟ ﺳ ری‪ ،‬ﺋ وا ﺎرەﮐ ﺑ ﺷ ﻮەﯾ ﯽ ﺗﺮدەﺑﻮو‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺳﻮ ﻨﺪ ﺑ و ﷲ ﯾ ی ﮐ‬
‫ﭘ رﺳ او ﮏ ﻧﯿ ﺑ ﺣ ق ﺟﮕ ﻟ و‪ ،‬ﮔ رﺧ ﯽ ﺷﺎرەزای دﯾﻦ ﺑﻦ و ﺑ ﻨﺎﺳﻦ وە ﻮ ﺧﯚی‪ ،‬ﺋ وا ﺋ و ﺎت ﻓﺘﻮام‬
‫ﻣﻮو‬ ‫روەک ﭼﯚن‬ ‫ﻴﻢ" و ﺎوﺷ ﻮە ﺎ ﯽ وە واﺟﺐ ﺑﻮو ﯽ ﻮﺷﺘ ﯿﺎن‬ ‫دەدا ﺑ ﺣ ڵ ﺑﻮو ﯽ ﺧﻮ "اﺑﻦ‬
‫زاﻧﺎﯾﺎن ﯾ ک دەﻧﮕﻦ ﻟ ﺳ ری‪ ،‬وە ﻟ د ﻤﺪا ﯿﭻ ﻧﺎڕەﺣ ﺗﯿ ک ﻧ دەﺑﻮو ﺑ راﻣﺒ رﺋ م ﻓﺘﻮاﯾ ‪ ،‬ﺑ م ﮔ رﺧﻮا‬
‫رﮔ ﺑ ﺧ ﯾﺎ ﺘﺎﻧﺪا ﻧ ﺎﺗﻮوە"‪.‬‬ ‫و ﺴ ﻟ ﺳ رﺑ ﺖ ﺋ م ﺑﺎﻧﮕ وازە ﺑ ﺎت ﺋ وا ﺋ و ﺎت ﺷﺘﺎﻧ ﮏ دەردەﮐ ون‬
‫ﺷ ك ﺑﻮوﻧ ﺑ م ﺑ ﯚی‬ ‫ﺎﻓﺮﺑﻮوە ﮐ ﺗﻮ‬ ‫)ﺟﺎ ڕووﻧ ﮐ ﻟ ﺳ رەﺗﺎدا اﻟﺸﻴﺦ ﺋ م ﺧ ﮑ ی‬
‫ﭘ ﻨ ﮔ ﺸﺘ ﻋﯿﻠﻢ ﭘ ﯿﺎن و ڕاﮐ ﺸﺎ ﯽ ﺧ ﯽ ﺑﯚ ﺑﺎﻧﮕ وازەﮐ ی ووردە ووردە ﺋ م ﺷﺘﺎﻧ ی ﺑﺎﺳﮑﺮدووە ﻧ وەک‬
‫ﻣﻮوی ﺑﺎس‬ ‫ﯾ‬ ‫ﻣﻮوی ﺑ ﯾ ﮐ وە‪ ،‬ﺳ ﯾﺮﮐ ﺋ ﻤ ی ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧ ﺶ ﻟ ﺋ ﺴﺘﺎدا ﻧﺎﺗﻮاﻧ ن ﺋ وەی ﻟ د ﻤﺎﻧﺪا‬
‫)‪(25‬‬
 ‫ﺑﮑ ﯾﻦ ﺑﯚ ﺧ ﮏ ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﺑﯚ ﮐ ﺳ ﻧﺰ ﮑ ﺎﻧ ﺸﻤﺎن ﺑ ﻮ ووردە ووردە ﺷ ﮏ ﻟ وێ و ﺷ ﮏ ﻟ ە ﺑﺎس‬
‫ﻣﻮوی‬ ‫روا ﻧ ﻣﺎﯾ وە‪ ،‬ﺋ وەﺗﺎ ﺋ وەی دەﯾﺰا ﯽ‬ ‫روا ﺑﻤ ﻨ ﻨ وە ﺑ م اﻟﺸﻴﺦ‬ ‫دەﮐ ﯾﻦ‪ ،‬ﻟ واﻧ ﺷ ﺗﺎ دەﻣﺮ ﻦ‬
‫ﮔ ﯾﺎﻧﺪ ﺑ وﺗ و ﮐﺮدارەوە ﺑ ﺗ ﭙ ڕ ﻮو ﯽ ﺎت(‪.‬‬

‫رﮐ ﺳ ﮏ ﺧﻮا ﺑ رﭼﺎوی ڕۆﺷﻦ ﮐﺮدﺑ ﺖ و ﺳ ﻻﻣ ت ﺑﻮ ﺖ ﻟ دەﻣﺎرﮔ ی و ﮔﺮﻧ ﯽ ﺑ ﻧﺎﻣ و ﮐﺘ ﺒ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺟﺎ‬

‫اﻟﺸﻴﺦ داﺑ ﺖ‪ ،‬ﺋ وا دەزاﻧ ﺖ ﺑ زاﻧﯿ ﯽ ﭘ ﻟ د ﻨﯿﺎﯾﯿ وە ﮐ اﻟﺸﻴﺦ ﺋ م ﺑﺎﺑ ﺗ ی ڕووﻧﮑﺮدۆﺗ وە ﺑ‬
‫دﯾﺎر ﮑﺮاو ﺶ دە ﺎت )ﺗﻜﻔ اﳌﻌ ن( ﻟ‬ ‫ڕووﻧﮑﺮدﻧ وەﯾ ﯽ ﺗ واو و ڕەو ﻨ رەوە ﺑﯚ ﻮﻣﺎﻧ ﺎن‪ ،‬وە ﺗ ﮐﻔ ی ﮐ‬
‫ﯿﭻ ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﻣﺎﻧ ﻧﺎوەﺳﺘ ﺖ‪ ،‬وە ﺋ ﻨﺠﺎ دەﮔ ڕ ﻨ وە ﺳ ر‬ ‫ﻣﻮو ﻧﺎﻣ و ﮐﺘ ﺒ ﺎﻧﯿﺪا‪ ،‬وە ﻟ ﺣﻮﮐ‬
‫وە ﻣ ﮐ )وە ﻣﯽ اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ( ﮐ ﺋﺎﻣﺎژەﻣﺎن ﭘ ﺪا‪.‬‬
‫)اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ( دەر ﺎرەی ووﺗ ی )اﻟﻌﺮا ( ﮐ دە ‪" :‬ﻣ ﮐﮑ و ﻣ دﯾﻨ و داﻧ ﺸﺘﻮواﻧﯿﺎﻧﺘﺎن ﺎﻓﺮﮐﺮد"‬
‫وﺗ ﺎ ﯽ‬ ‫)دﯾﺎرە ﺋ و ﺎت ﺣﺎ ﺋ م دوو ﺷﺎرە و زۆر ی داﻧ ﺸﺘﻮواﻧﯿﺎن واﺑﻮوە( ﺟﺎ )اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ( ﺑﺎ‬
‫)اﻟﻌﺮا ( دە ﺎت و وە ﻣﯽ دەداﺗ وە‪ ،‬ﺗﺎوە ﻮ اﻟﺸﻴﺦ )واﺗﺎ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ( دە ‪)" :‬اﻟﻌﺮا ( وو ﯽ‪ :‬ﺷ ﯽ ﻣ ﻋﻠﻮﻣ‬
‫ﯾﺎن ﺗ ﺪا‬ ‫ﮐ ڕ ﮕﺮی ﮐﺮدن ﻟ ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮد ﯽ ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن ﺋ ﮔ ر ﺎﺗﻮو ﻗﺴ ﯾﺎن ﻟ ﺳ رﺋ م ﺑﺎﺑ ﺗ ﮐﺮد و‬
‫ﮐﺮد ﺋ وا ﯾ ﮐ ﮑ ﻟ ﺣ ﻗ ﯾﻦ ﻣ ﺑ ﺳﺘ ﺷ رﻋﯿ ﺎن‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ و ﮐ ﺳ ﮔ رﺋﯿﺠﺘ ﺎدی ﮐﺮد و ﭘ ﺎی دوو ﭘﺎداﺷ‬
‫ی ﮐﺮد ﯾ ک ﭘﺎداﺷ ﺑﯚ ﯾ ‪ ،‬ووﺗ ﮐ ی )اﻟﻌﺮا ( ﺑ ﯚﺗﺎ ﺎت"‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﯾ ‪ ،‬وە ﺋ ﮔ ر‬
‫روە ﻮ ﺋ و دەﺳﺘ ﺎری ﮐﺮدﻧ ی ﭘ ﺸﻮو ﯽ ﺑﯚ دەﻗ ﺎن‬ ‫وە ﻟ وە ﻣﯽ ﺋ م وﺗ ﯾ دەوﺗﺮێ‪" :‬ﺋ م وﺗ ﯾ‬
‫ﯾ ‪) .‬ﺳ رەﺗﺎ ﺋ وە ﺑﺰاﻧ ن‬ ‫روەک ﻟ ﭘ ﺸﻮودا ﺑﺎﺳﻤﺎن ﮐﺮد‪ ،‬ﻟ م ووﺗ ﯾ ﯾﺪا دوو ﺗ ﺣﺮ ﻒ ﮐﺮدن‬ ‫)ﺗﺤﺮ ﻒ(‬
‫ﮐﺮد ووﺗ ی "ﺷﻴﺦ ﺳﻼم اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﺔ"ﯾ رﺣﻤﮫ ﷲ‪ ،‬واﺗﺎ ﺑ ﮕ ﺑﯚ ﻗﺴ ﺎ ﯽ‬ ‫ﺋ م ووﺗ ﯾ ی ﮐ "اﻟﻌﺮا " ﺑﺎ‬
‫دﯾﺎر ﮑﺮاو ﺑ ووﺗ ﺎ ﯽ "اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﺔ و اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ"‪ ،‬ﭘ ﻧﺠﺎ ووﺗ ی‬ ‫دە ﻨ ﺘ وە دەر ﺎرەی ﺗ ﮐﻔ ﻧ ﮐﺮد ﯽ ﮐ‬
‫ﻣﻮوی دەر ﺎرەی ﺑﺎﺑ ﯽ "ﺗﻜﻔ اﳌﻌ ن"ە‪ ،‬ﺑ م زۆر ی ووﺗ ﺎ ﯽ "اﺑﻦ‬ ‫ﺋ م دوو زاﻧﺎﯾ ی ﯚﮐﺮدۆﺗ وە ﮐ‬
‫ﺗﻴﻤﻴﺔ" وە ﻣﯽ ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﺎ ﯽ ﺧ ﮑﯿ ﮐ ﻟ "ﻣﺠﻤﻮع اﻟﻔﺘﺎوی"دا ﺎﺗﻮوە‪ ،‬ﺑ م "اﻟﻌﺮا " ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﺎ ﯽ ﻻﺑﺮدووە‪،‬‬
‫ﺗ ﺎ وە ﻣ ﺎ ﯽ "اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ"ی ﻧ ﻗﻞ ﮐﺮدووە‪ ،‬ﺗﺎوە ﻮ ﺧ ﯽ ﻧ زاﻧﻦ ﺋ ﻣ وە ﻣﯽ چ ﭘﺮﺳﯿﺎر ﮑ ﺑ ﻣ ش‬
‫رﮐ ﺳ ﮏ ﺑ‬ ‫ﺪەﺧ ﺗ ن وادەزاﻧﻦ ﺋ ﻣ ووﺗ ی "اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﺔ" دەر ﺎرەی ﺑﺎﺑ ﯽ ﻮﻓﺮو ﺷ ك‪ ،‬ﮐ‬
‫ﺑﮑ و ﺘ ﻮﻓﺮو ﺷ ﮐ وە‬ ‫ﺗ ﯿﺎن ﮐ وت ﺋ وا ﻣﻮﺟﺘ ﯿﺪە و ﭘﺎداﺷ ﯽ ﺑﯚ ﯾ !!! ﺳﺒﺤﺎن ﷲ ﺋ وەی ﺑ‬
‫و دەﺳﺘ ﺎری ﮐﺮدﻧ ی "اﻟﻌﺮا " ﺑﮑ ن ﺑﯚ ووﺗ ﺎ ﯽ "اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﺔ"‪ ،‬ﺋ ﻨﺠﺎ‬ ‫ﭘﺎداﺷﺖ وەردەﮔﺮ ﺖ!!! ﺳ ﯾﺮی ﺋ م ﻓ‬
‫دە ﺎت(‪.‬‬ ‫ﺋ ﺴﺘﺎ د ﻨ وە ﺳ رﺋ و دوو ﺗ ﺣﺮ ﻔ ی "اﻟﻌﺮا " ﮐ "اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ" ﺑﺎ‬
‫)‪(26‬‬
 ‫ﺗ ﺣﺮ ﻔﯽ ﯾ ﮐ م‪) :‬اﻟﻌﺮا ( ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﺎ ﯽ ﺧ ﯽ ﺑﯚ )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( ﻻﺑﺮدووە و ﻧ ﻗ ﻧ ﮐﺮدووە‪) ،‬اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ(‬
‫ﺳﻮﻧﻨ ﯾﺎن ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮدووە‪ ،‬ﻟ ﺑ ر‬ ‫ﺧ وار ﺞ و راﻓ ە دە ﺎت ﮐ ﻟ ﺑﺎﺑ ﺗ ﺧﯿﻼﻓﯿ ﺎﻧﺪا ﻣﻮﺳ ﻤﺎن و ﺋ‬ ‫ﺑﺎ‬
‫اواﻧ ی ﺋ واﻧﻦ ﮐ ﺧﯚ ﺎن داﯾﺎن ﻨﺎوە و ﮐﺮدوو ﺎﻧ ﺑ ﺑﻨﭽﯿﻨ )ﺋ ﺻﻞ(‬ ‫ﺋ وەی ﺋ وان دژی ﺋ م ﺑﯿﺪﻋ و دا‬
‫و دﯾﻦ‪ ،‬ﺟﺎ )اﻟﻌﺮا ( ﺋ م ووﺗ ﯾ ی )اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﺔ( ﻗﺮﺗﺎﻧﺪووە )واﺗﺎ "اﺑﻦ ﺗﯿﻤﻴﺔ" دە ‪ :‬ﻧﺎﺑ ﺖ ﻟ ﺑﺎﺑ ﺗ ﺧﯿﻼﻓﯿ ﺎن‬
‫ﯾ ‪ ،‬وە ﺋ ﮔ رﻧ ﯾ ﺎ ﯾ ک‬ ‫ﮐ س ﺎﻓﺮﺑﮑﺮ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺋ ﮔ ر زاﻧﺎﯾ ک ﺋﯿﺠﺘ ﺎدی ﮐﺮد و ﭘ ﺎی دوو ﭘﺎداﺷ‬
‫ﺳﻮﻧﻨ ﻟ ﺑﺎﺑ ﺗ‬ ‫ﯾ ‪ ،‬وە زەﻣﯽ ﺧ وار ﺦ و راﻓ ە دە ﺎت ﺑ ﯚی ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮدﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺋ‬ ‫ﭘﺎداﺷ‬
‫ﯾ ﮐ ﻣﯽ‬ ‫" اﻟﻌﺮا " ﺋ م ﺑ ﺷ ی دووەﻣﯽ وە ﻣ ﮐ ی ﻗﺮﺗﺎﻧﺪووە‪ ،‬ﺗ ﺎ ﺑ‬ ‫ﺧﯿﻼﻓﯿ ﺎ ﯽ ﻧ ﻮاﻧﯿﺎن‪ ،‬ﮐ‬
‫ش ﺑ ﺎت‪ ،‬ﺑ ﻮ ﯾﺎن دوو ﭘﺎداﺷﺖ ﯾﺎن ﯾ ک ﭘﺎداﺷﺖ‬ ‫ﻨﺎوە ﮐ دە ‪ :‬ﻧﺎﺑ ﺖ ﮐ س ﺗ ﮐﻔ ﺑﮑﺮ ﺖ ﺋ ﮔ ر‬
‫ﮐ ر‪ ،‬ﺟﺎ "اﻟﻌﺮا " ﺑ ﺧ ﮏ دە ﺖ ﺳ ﯾﺮﮐ ن ﺑﺰاﻧﻦ ﭼﯚن "اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ" دە ‪ :‬ﺋ وەی‬ ‫وەردەﮔﺮ ﺖ ﮐ‬
‫ﺑﮑ و ﺘ ﻧﺎو ﻮﻓﺮو ﺷ ﮐ وە ﻧﺎﺑ ﺖ ﺗ ﮐﻔ ﺑﮑﺮ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﭘﺎداﺷﺘ ﺶ وەردەﮔﺮ ﺖ ﺋ ﮔ رﻣﻮﺟﺘ ﯿﺪ‬ ‫ﺑ‬
‫ﺑﺎﺑ ﯽ ﺧﯿﻼ دە ﺎت ﻧ وەک ﻮﻓﺮو ﺷ ك(‪ .‬ﺑﯚ ﻗﺮﺗﺎﻧﺪوو ﯽ‬ ‫ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺋ ﻣ ﯾﺎن دەﺷﺎر ﺘ وە ﮐ ﺋ و ﺑﺎ‬
‫ﺎﻧﺎﯾﺎﻧ وە ﺑ ن‬ ‫ﺋ وەی ﮐ س ﻧ ﺖ ﭘﺎڕاﻧ وە ﻟ ﻣﺮدووان و داواﻟ ﮑﺮدﻧﯿﺎن و ﺎوارﮐﺮدﻧﯿﺎن ﮐ ﺑ‬ ‫ﻟ ﺗﺮ‬
‫ﮐﺮد( وە ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن ﻟ م ﺑﺎﺑ ﺗ دا ﯿﭻ‬ ‫ﭘ ﯾﻮەﻧﺪی ﺑ و ﺑﺎﺑ ﺗ وە ﻧﯿ )ﮐ اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ ﺑﺎ‬ ‫ﯿ‬ ‫ﺋ ﻣﺎﻧ‬
‫ﺧﯿﻼﻓ ﮑﯿﺎن ﻧﯿ )ﺑﺎﺑ ﯽ ﺷ ﯽ ﯚڕ رﺳﺘﺎن( ﺑ ﻮ ﺋ م ﺑﺎﺑ ﺗ ﺋﯿﺠﻤﺎ ﻟ ﺳ رە ﮐ ﺷ ﮐ ﯽ ﺎﻓﺮﮐ رە )واﺗﺎ‬
‫ﮐﺮدووە‪ ،‬وە‬ ‫روەک ﭼﯚن )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ( ﺑﺎ‬ ‫ﺷ ك و ﻮﻓﺮی ﮔ ورەﯾ ﻧ وەک ﺑﭽﻮوک(‪،‬‬
‫ﯿﭻ ﺧﯿﻼﻓ ﯽ ﺗ ﺪاﻧﯿ ﻟ ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮدن‪ ،‬ﺟﺎ دروﺳﺖ ﻧﯿ ﺋ م ووﺗ ﯾ ی )اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ(‬ ‫ﮐﺮدوو ﯽ ﺑ ﺑﺎﺑ ﺗ ﮏ ﮐ‬
‫ی ﻣﻮﺟﺘ ﯿﺪ ﮐ ﭘﺎداﺷﺖ وەردەﮔﺮ ﺖ ﻟ ﺑﺎﺑ ﯽ ﺧﯿﻼ ( ﺴ ﭘ ﻨﺪر ﺖ ﺑ ﺳ رﺑﺎﺑ ﺗ ﮏ ﮐ‬ ‫)دەر ﺎرەی‬
‫ﻮﻓﺮ ﯽ ﺋﯿﺠﻤﺎع ﻟ ﺳ رە‪ ،‬ﮔ رﺋ م ﺎرەی )اﻟﻌﺮا ( ڕاﺳﺖ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺋ وا ﻣﺎﻧﺎی واﯾ وﺗ ﺎ ﯽ )اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ(‬
‫ﭘ ﭽ واﻧ ی ﯾ ﮐ ن‪ ،‬ﺑ م ﺧﻮا ﭘﺎ ﯽ ڕاﮔﺮﺗﻮوە و ﺋ وی ﭘﺎراﺳﺘﻮوە )ﻟ وەی ﮐ وﺗ ﺎ ﯽ ﭘ ﭽ واﻧ و دژﺑ ﯾ ک ﺑﻦ(‬
‫وﺗ ﺎ ﯽ وە ﻮ ﯾ ﮐﻦ و ﯾ ﮐ ﮑﯿﺎن دەﺑ ﺘ ﺑ ﮕ ﺑﯚ ﺋ وی ﺗﺮ ﺎن‪ ،‬ﺟﺎ ﺎﺗ ﮏ ﮐ ﺗ ﺣﺮ ﻔﯽ )اﻟﻌﺮا (ت زا ﯽ ﻟ‬
‫ﻧﺪ ﮏ وﺗ وادە ﺎت ﻣﺎﻧﺎی وﺗ ﮐ و‬ ‫ﻧﺪ ﮏ وﺗ ی )اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ( ﺋ وا دەزاﻧ ﺖ ﮐ ﻻﺑﺮد ﯽ‬ ‫ﻗﺮﺗﺎﻧﺪن و ﻻﺑﺮد ﯽ‬
‫و ﺴ ﺧﺎوەﻧ ﮐ ی ﺑ ﯚڕ ﺖ‪.‬‬

‫ﺗ ﺣﺮ ﻔﯽ دووەم‪) :‬ﺷﻴﺦ ﺳﻼم اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ( )ﻟ وە ﻣﯽ ﺋ و ﭘﺮﺳﯿﺎرەی ﮐ ﻟ ﮐﺮاوە ﮐ "اﻟﻌﺮا " ﻗﺮﺗﺎﻧﺪوو ﯽ‬
‫دەر ﺎرەی ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮد ﯽ زاﻧﺎﯾﺎ ﯽ ﻣﻮﺳ ﻤﺎن ﺑﻮوە وە ﻮ "أﺑﻮ ﺣﺎﻣﺪ اﻟﻐﺰا " ﮐ وﺗﻮ ﯽ‪ :‬ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر ﺶ‬
‫)‪(27‬‬
 ‫دە ﺎت‪ ،‬ﻟ ﺳ رﺋ م ﻗﺴ ﯾ ﮐ ﺳ ﮏ ﺗ ﮐﻔ ی ﮐﺮدووە(‪) ،‬ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( وﺗﻮ ﯽ‪ :‬ﺋ ﺻ ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮد ﯽ‬
‫ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن ﺎری ﺧ وار ﺞ و رەواﻓ ە‪ ،‬وە )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( ﯚڕ رﺳﺘﺎ ﯽ دەر ﻨﺎوە ﻟ وەی ﻧﺎو ﺎن ﺑﺒﺎت ﺑ‬
‫"اﻟﻌﺮا " د ﺑ م ووﺗ ﯾ ﺧﯚش ﮐﺮدووە‬ ‫ﺳﻼم‪ ،‬واﺗﺎ ﺑ ﻣﻮﺳ ﻤﺎن ﺣ ﺴﺎﺑﯿﺎن ﻧﺎ ﺎت‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﺋ ﺴﻼم )ﻣﺴ‬
‫ﯾﺎن ﮐﺮد‪ ،‬ﺋ ﻤ ش‬ ‫دە ‪ :‬ﺳ ﯾﺮﮐ ن ﺑﺰاﻧﻦ "اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ" دە ‪ :‬ﻧﺎﺑ ﺖ ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن ﺗ ﮐﻔ ﺑﮑﺮ ﻦ ﺋ ﮔ ر‬
‫روەک "اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ" وو ﯽ‪" :‬ﺷﻴﺦ‬ ‫ﻣﻮﺳ ﻤﺎن دە ﺎت ﻧ وەک ﯚڕ رﺳﺘﺎن‬ ‫دە ن‪ :‬ﺳ رەﺗﺎ ﺋ و ﺑﺎ‬
‫دە ﺎت ﻟ ﺑﺎﺑ ﯽ ﻓ ر ‪ ،‬ﻧ وەک‬ ‫ﺳﻼم" ﯚڕ رﺳﺘﺎن ﺑ ﻣﻮﺳ ﻤﺎن ﻧﺎو ﻧﺎﺑﺎت‪ ،‬دووەﻣﯿﺎن‪ :‬ﺋ و ﺑﺎ‬
‫ﻨﺎﻧ وەت ﺑ م ووﺗ ﯾ ی "اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ" ﻟ‬ ‫ﯿﭻ ﺟﯚر ﮏ ﺑ ﮕ‬ ‫ﺷ ك و ﻮﻓﺮی ﯚڕ رﺳﺘﺎن‪ ،‬واﺗﺎ ﺑ‬ ‫ﺑﺎ‬
‫روەک ﭼﯚن ﯚﻣ ﮏ ﻟ ووﺗ ﺎ ﯽ ﻧ ﻗﻞ دەﮐ ﯾﻦ دەر ﺎرەی ﺋ وەی ﮐ )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم(‬ ‫ﺷﻮ ﺧﯚ ﺪا ﻧﯿ (‬
‫ﺣﻮﮐﻢ دەدات ﺑ ﺳ ر ﺎن ﮐ ﺋ وان ﻧﺎﯾ ﻧ ﻧﺎو ﺑﺎزﻧ ی ﻣﻮﺳ ﻤﺎن‪ ،‬ﺟﺎ )اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ( ﯚﻣ ﮏ ووﺗ ی‬
‫)اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ( ﺑﺎس دە ﺎت ﺗﺎوە ﻮ دە ﺎﺗ ﺋ وەی ﮐ دە ‪ " :‬رﮐ ﺳ ﮏ ﺑ وای واﺑ ﺖ ﮐ ﻣﺮۆﭬ ﮏ ﺧﻮاﯾ ﯾﺎن‬
‫ﺎواری ﻣﺮدوو ﮏ ﺑ ﺎت وە داوای ڕزق و ﺳ رﮐ وﺗﻦ و ﯿﺪاﯾ ﯽ ﻟ ﺒ ﺎت ﯾﺎن ﺗ وە ﻮ ﻟ ﺳ رﺑ ﺎت ﯾﺎن‬
‫ﺳﻮﺟﺪەی ﺑﯚ ﺑﺒﺎت‪ ،‬ﺋ وا داوای ﺗ و ی ﻟ ﺪەﮐﺮ ﺖ‪ ،‬ﮔ رﺗ و ی ﻧ ﮐﺮد ﻟ ﻣ دەدر ﺖ"‪.‬‬
‫ﻨﺎﻧ وەی )اﻟﻌﺮا ( )ﺑ وﺗ ﺎ ﯽ اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ( ﭘﻮﭼ ڵ ﺑﻮو وە و ﻟ ﺑﻨﺎﻏ وە ڕﻣﺎ‪ ،‬ﭼﯚن ﻧ ﯿﮑﺮدن ﻟ‬ ‫ﺟﺎ ﺑ ﮕ‬
‫ﺎواری ﭘﯿﺎوﭼﺎ ﺎن دەﮐ ن و داوای‬ ‫ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮد ﯽ ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن وە ﻮ ﻧ ﯿﮑﺮدن ﻟ ﺗ ﮐﻔ ی ﺋ واﻧ دادەﻧ ﮐ‬
‫ﺎﻧﺎوەﭼﻮوﻧﯿﺎن ﻟ ﺪەﮐ ن ﺎو ش ﻟ ﮔ ڵ ﷲ‪ ،‬وە ﺷ ﮏ ﻟ ﺑ ﻧﺪاﯾ ﯽ ﺑﯚ ﭘﯿﺎوﭼﺎ ﺎن ﺋ ﻧﺠﺎم دەدەن ﮐ‬ ‫ﺑ‬
‫ﺟﮕ ﻟ ﷲ ﯿﭻ ﺷ ﺷﺎﯾ ﯽ ﺋ م ﺑ ﻧﺪاﯾ ﺗﯿ ﻧﯿ ‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﻣ ﺑﺎﻃﻠ )ﺋ م ﺎرەی اﻟﻌﺮا ( ﺑ دە ﻗﻮڕﺋﺎن و‬
‫ﺳﻮﻧﻨ ت و ﺋﯿﺠﻤﺎ زاﻧﺎﯾﺎ ﯽ ﺋﻮﻣﻤ ت‪.‬‬

‫ﻣﺎن ﺑﺎﻧﮕ ﺷ )ﺑﺎﻧﮕ ﺷ ی‬ ‫)اﻟﻌﺮا ( داﯾ ﮐ ﺑ ﮕ دە ﻨ ﺘ وە ﺑ ﺳ رﻧ ﯾﺎراﻧﯿﺪا ﺑ‬ ‫وە ﺳ ﯾﺮﻟ ﺟ‬

‫ﺋ وەی ﯚڕ رﺳﺘﺎن ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﻦ( وە ﺑﺎﻧﮕ ﺷ ش ﻧﺎﺑ ﺘ ﺑ ﮕ ‪ ،‬وە ﺑﺎﻧﮕ ﺷ ی )اﻟﻌﺮا ( ﺑﯚ ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﯿ ﯽ‬
‫ﯾ ﻟ ﺳ رﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﯿ ﺗﯿﺎن‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﮔ رﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﯿ ﯽ ﺋ وا ﯽ‬ ‫ﯚڕ رﺳﺘﺎن ﭘ ﻮ ﺴ ﺑ ﺑ ﮕ ﯾ ﯽ ﻗ ﻃ‬
‫ﺳ ﳌﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺋ وا ﺋ و ﺎت ڕ ﮕﺮی دەﮐﺮ ﺖ ﻟ ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮدﻧﯿﺎن‪ ،‬وە ﺑﺎﺑ ﯽ ﻓ رﻋ ﺶ ﮐ ﺸ ی ﻟ ﺳ رﻧﯿ ‪ ،‬وە‬
‫وا و ﺋﺎرەزوو وە وە ﻮ ﺧ وار ﺞ و ڕاﻓ ە‪ ،‬ﯾﺎن‬ ‫رﮐ ﺳ ﮏ ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن ﺎﻓﺮﺑ ﺎت ﺑ ﯚی‬ ‫ﻣ ﻋﻠﻮﻣ ﺸ‬
‫ی ﮐﺮدووە ﻟ ﺑﺎﺑ ﺗ ﯽ ﺋﯿﺠﺘ ﺎدی چ أﺻﻮ ﺑ ﺖ ﯾﺎن ﻓﺮو ‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ م ﮐ ﺳ و‬ ‫ﮐ ﺳ ﮏ ﺎﻓﺮﺑ ﺎت ﮐ‬
‫و ﻮﻣ ان )واﺗﺎ ﺋ واﻧ ی ﮐ ﺗ ﮐﻔ ی ﺋ ﻣﺎﻧ دەﮐ ن(‪ ،‬ﭘ ﭽ واﻧ ی ﺋ وەن ﮐ‬ ‫ﺎوﺷ ﻮە ﺎ ﯽ ﺑﯿﺪﻋ‬
‫ﺋﯿﻤﺎﻣ ﺎ ﯽ ﯿﺪاﯾ ت و ﺷ ﺨ ﺎ ﯽ دﯾﻦ ﻟ ﺳ ری ﺑﻮوﻧ ‪ ،‬وە ﻮ‪ :‬ﺷﻴﺦ ﺳﻼم )ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ﮐ س‬
‫)‪(28‬‬
 ‫ﺎﻓﺮﻧﺎ ﺎت ﺑ ﯚی ﺋ م ﺷﺘﺎﻧ وە‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺋ و ﮐ ﺳ ﮏ ﺎﻓﺮدە ﺎت ﮐ ﻗﻮڕﺋﺎن و ﻓ رﻣﻮودەی ﺻ ﺣﯿﺢ‬
‫ﯾ ﻟ ﺳ رﺗ ﮐﻔ ﮐﺮد ﯽ‪ ،‬وە ﻮ‪ :‬ﺋ واﻧ ی دﯾ ﯿﺎن ﯚڕ ﻮە و ﻣﺎن‬ ‫ﺗ ﮐﻔ ﯾﺎن ﮐﺮدووە‪ ،‬وە ﺋﻮﻣﻤ ت ﺋﯿﺠﻤﺎ‬
‫ﺎری ﺟﺎ ﯿﻠﯿ ﺎﻧﯿﺎن ﺋ ﻧﺠﺎﻣﺪاوە ﻟ ﺑ ﻧﺪاﯾ ﺗﯿﮑﺮد ﯽ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ران و ﻓﺮ ﺸﺘ ﺎن و ﭘﯿﺎوﭼﺎ ﺎن و ﺎوارﮐﺮدن‬
‫ﻟ ﯿﺎن‪ ،‬ﺧﻮا ﺋ ﻣﺎﻧ ی ﺎﻓﺮﮐﺮدووە و ﺧﻮ ﻦ و ﻣﺎڵ و ﻣﻨﺪاڵ و ژﻧﯿﺎ ﯽ ﺣ ڵ ﮐﺮدووە‪ ،‬ﺑ ﯚی ﺑ ﻧﺪاﯾ ﺗﯿﮑﺮدﻧﯿﺎن‬
‫ﺑﯚ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر ﮏ ﯾﺎن وەﻟﯿ ﮏ )و ( ﯾﺎن ﺑ ﮏ‪ ،‬ﺟﯿﺎوازی ﻟ ﻧ ﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا ﻟ ﻮﻓﺮدا )واﺗﺎ ﺑ ﻧﺪاﯾ ﯽ ﺑﯚ ﺎﻣ ﯾﺎن‬
‫روەک ﭼﯚن ﻗﻮڕﺋﺎن و ﯚﻣ ﮏ ﻓ رﻣﻮودەی زۆرﺑﺎﺳﯿﺎن ﮐﺮدووە‪ ،‬وە ڕووﻧﮑﺮدﻧ وەی‬ ‫ر ﻮﻓﺮە(‬ ‫ﺑﮑ ی‬
‫ﻧﺪ ﮑ ﺸﻤﺎن ﺑﺎﺳﮑﺮد‪.‬‬ ‫ز ﺎﺗﺮی ﺋ م ﺑﺎﺑ ﺗ د ﺘ ﭘ ﺸ وە‪ ،‬وە‬
‫وە )اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ( دە ‪ :‬ﭘﺮﺳﯿﺎرﻟ )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ﮐﺮا دەر ﺎرەی ﺋ م ﺟﺎ ﯿﻼﻧ )واﺗﺎ‬
‫ﯾﺎن ﻟ ﺳ رﮐﺮاﺑ ﺖ و ﺋ ﻞ ﺑﻦ ﺑﯚ ﺗ ﮕ ﺸﺘ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی‬ ‫ﯚڕ رﺳﺘﺎن( ﺋ و ﺶ وو ﯽ‪" :‬ﺋ ﮔ رﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫‪ ،‬واﺗﺎ ﻋﺎﻗ و‬ ‫ﯚڕ" )ﮐ دە ﺋ ﻞ ﺑﻦ ﺑﯚ ﺗ ﮕ ﺸﺘ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬ ‫‪ ،‬ﺋ وا ﺎﻓﺮدەﺑﻦ ﺑ ﭘ رﺳﺘ‬ ‫ﺣﻮ‬
‫ﯾﺎن ﻟ ﺳ رﻧﺎﮐﺮ ﺖ و ﺗ ﻨﺎﮔ ن‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﻟ م دوواﻧ دا‬ ‫ﺑﺎﻟﻎ ﺑﻦ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﺷ ﺖ و ﻣﻨﺪاڵ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﺗ ﮕ ﺸ ن وەک ﻣﺮۆ ﺋﺎﺳﺎ ﯽ ﻧﯿ ﺑ ﯚی ﻟ دەﺳﺘﺪا ﯽ ﻋ ﻗ و ﮐ ﻣﯽ ﻋ ﻗ ‪ ،‬ﺳ ﺑﺎرەت ﺑ وەش ﮐ دە‬
‫رﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﻦ و ﺎﻓﺮﻧﺎﮐﺮ ﻦ ﻟ‬ ‫ﺋ وا ﺎﻓﺮدەﺑﻦ‪ ،‬ﻣ ﺑ ﺳ ﺋ وە ﻧﯿ ﺋ ﮔ رﺷ ﺖ و ﻣﻨﺪاڵ ﯚڕ ﺶ ﺑﭙ رﺳ ن‬
‫ﯾ و ﺎﻓﺮﻧﺎﮐﺮ ﻦ‪،‬‬ ‫‪ ،‬ﺑ ﻮ ﻣ ﺑ ﺳ ﺣﻮﮐ ﻗﯿﺎﻣ ﺗ ﻟ و ﺪا ﻋﻮزر ﺎن‬ ‫دوﻧﯿﺎ ﺋﯿﻠﻼ دوای ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﯾﺎﻧ ﻻدەﭼ ﺖ‬ ‫ﻮﻓﺮ ﺎن ﺑ ﺳ ردەدرێ‪ ،‬ﺑ م ﻧﺎﺑ ﺖ ﺑ ﻮژر ﻦ ﺗﺎوە ﻮ ﺋ و ﻋﻮزرەی‬ ‫ﺑ م ﻟ دوﻧﯿﺎدا ﺣﻮﮐ‬
‫اردووە و ﺧﯚی ﭘ ﻮە‬ ‫ﮐ ﺋ و ﺶ ﺑ ﻋﺎﻗ ﺑﻮون و ﺑﺎﻟﻎ ﺑﻮون ﻻدەﭼ ﺖ(‪ ،‬ﺑ م ﺋ و ﮐ ﺳ ی دوﻧﯿﺎی‬
‫وا و ﺋﺎرەزووی ﮐ وﺗﻮوە ﻧﺎزاﻧﻢ ﺣﺎ ﭼﯚﻧ ‪) ،‬واﺗﺎ ﻧﺎزاﻧﻢ ﺣﺎ‬ ‫ﻟ ﺎﻧﺪووە و دەﺳﺖ ﺑ رداری ﻧﺎﺑ ﺖ و ﺷﻮ‬
‫ﭼﯚﻧ ﻟ ﻗﯿﺎﻣ ﺗﺪا و ﺣﻮﮐ ﻗﯿﺎﻣ ﯽ ﻟ ﺳ رﻧﺎدەم‪ ،‬ﺑ م ﺑﯚ ﺣﻮﮐ دوﻧﯿﺎ ﺋ وا ﺣ ﺗﻤ ن ﺎﻓﺮە‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﮔ ر‬
‫ﯚی ﺋ وەی ﻟ دوﻧﯿﺎﺷﺪا ﺎﻓﺮﻧ ﮐﺮ ﺖ‪ ،‬ﺋ وا ﺋ و ﺎت ﺑﺎوەش ﮐﺮدﻧ وە ﺑﯚ دوﻧﯿﺎ و ﺸﺖ ﮐﺮدن‬ ‫ﺋ م ﺎرەی ﺑﺒ ﺘ‬
‫ﯚ ﺎری ڕز ﺎر ﻮو ﯽ ﺧ ﯽ ﻟ ﻮﻓﺮ‪ ،‬ﺋ م ﻗﺴ ﯾ ش ﮐ ﺳ ﯽ ﻋﺎﻗ ﻧﺎﯾ ﺎت‪ ،‬چ‬ ‫ﻟ ﻋﯿﻠﻢ و ﻗﯿﺎﻣ ت دەﺑ ﺘ‬
‫ﺟﺎی ﺋ وەی زاﻧﺎﯾ ﯽ ﮔ ورەی ﻧﻮ ﮑ رەوەی دﯾ وە ﻮ "اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب" ﺑﯿ ﺎت(‪ ،‬وە ﻟ ﭘ ﺸﻮودا‬
‫وﺗ ﺎﻧﯿﻤﺎن ﮐﺮد دەر ﺎرەی ﺋ م ﺑﺎﺑ ﺗ ﮐ ﺑ ﺳﯿ ﯽ )واﺗﺎ ﺑ ﺳﯿ ﯽ ﺑﯚ ﺋ وەی ﺗ ﺒﮕ ﯾﻦ ﻟ ﻣ‬ ‫ﺑﺎ‬
‫وﺗ ﮕ ﺸ ن و‬ ‫ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬ ‫و ﭼﯚن ﺗ ﮐﻔ دە ﺎت و ﭼﯚن ﺑﺎ‬ ‫"اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب" ﮐ‬
‫ﭘ ﮕ ﺸﺘ دە ﺎت‪ ...‬ﺘﺪ(‪ ،‬ﺋ ﻣ ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﮐ )اﻟﻌﻼﻣﺔ اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ( رﺣﻤﮫ ﷲ‪ ،‬ﺑ اﻧﺪوو ﺗﯿ وە ﮐ ﺋ واﻧ ی‬
‫ﺗ ﻗﻠﯿﺪی ﺷ ﺨ ﺎﻧﯿﺎن دەﮐ ﻧ وە ﻟ ﺑﺎﺑ ﺗ ﻮﻓﺮ ﺎﻧﺪا ﺋ وا ﺎﻓﺮن ﺋ ﮔ رﺗﻮاﻧﺎی داواﮐﺮد ﯽ ﺣ ق و ﻓ ﺑﻮو ﯽ‬

‫)‪(29‬‬
 ‫ﺋ وە ﺑﻦ ﺑ م ﺸﺖ ﺑﮑ ن و ﺋﺎوڕی ﻟ ﻨ دەﻧ وە )واﺗﺎ ﮐ ﺳ ﮐ ﺗﻮاﻧﺎی ﻓ ﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﺑ ﺖ وﺋ‬ ‫ﺣ ﻗﯿﺎن‬
‫ﺑ ﺖ و ﮐ ڕﻧ ﺑ ﺖ ﮐ ﻧ ﺑ ﺴ و ﺷ ﺖ ﻧ ﺑ ﺖ ﮐ ﺗ ﻨ ﺎت و ﻣﻨﺪاڵ ﻧ ﺑ ﺖ ﮐ ﺟﯿﺎوازی ﻧ ﺎت و‬ ‫ﻋﯿﻠ‬
‫ﭘ ﯽ ﺧ ﻓﺎو ﻧ ﺑ ﺖ ﮐ ﻋ ﻗ ﻧﺎﺗ واو ﺑ ﺖ ﺑ م ﺸﺖ ﻟ ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﺣ ق ﺑ ﺎت ﯾﺎن ﻮ ﺮاﻧ ﺷﻮ ﭼ ﻧﺪ‬
‫زاﻧﺎ و ﺷ ﺨ ﮏ ﺑﮑ وێ ﺋ وا ﺎﻓﺮە ﻟ دوﻧﯿﺎ و ﻗﯿﺎﻣ ﺗﺪا(‪) ،‬ﺑ م ﻧ ﺧﻮ ﻨﺪەواری ﻋﻮزرﻧﯿ ﺑﯚ داﯾﮏ و ﺑﺎوک و‬
‫ﻣﻮو ﺎن ﺧﻮ ﻨﺪەوار‬ ‫داﭘ ە و ﺑﺎﭘ اﻧﻤﺎن و ﯿﭻ ﮐ ﺳ ﮏ‪ ،‬ﺋﺎﯾﺎ ﺎوە ن ﺑ ﺧﯚ ﺎن و ﺧ اﻧﯿﺎن و ﻣﻨﺪا ﺎﻧﯿﺎن‬
‫ﺋ وان ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر"ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" ﻟ ﮔ ﯿﺎﻧﺪا ﺑﻮو ﺣﺎ ﯿﺎن ﺟﯿﺎواز ﻮو‪ ،‬ﭘ ﺖ دە ﻢ‪:‬‬ ‫ﺑﻮون ؟ ﺋ ﮔ ردە‬
‫ﮔ رﺗﯚ و ﺑﺎوک و ﺑﺎﭘ ت ﻟ ﻧﺎو ﭘ رﺳﺘ ﻻت و ﻋﻮززادا ژ ﺎﺑﻦ‪ ،‬دواﺗﺮﭘﯿﺎو ﮏ دەرﮐ و ﺖ ﺑ ﻣﻦ ﭘ ﻐ ﻣﺒ رم‬
‫ﭘ رﺳﺘ ﻻت و ﻋﻮززا ﻮﻓﺮە و ﺧﻮا ﺑ ﺗ ﺎ ﺑﭙ رﺳ ن‪ ،‬ﺋﺎﯾﺎ ﺗﯚ وە ﻮ ﺎوە ن ﺷﻮ دەﮐ و ﺖ و ﺑ ﻣﺎڵ و ﻣﻨﺪاڵ‬
‫روەک ﭼﯚن ﺎوە ن ﮐﺮدﯾﺎن ؟ ﯾﺎن دەﺑ ﺘ ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ‬ ‫و ﮔﯿﺎﻧﺖ ﺧﯚت ﻓﯿﺪای ﺋ و و دﯾﻨ ﮐ ی دەﮐ ی‬
‫ڕ ﺰ ﯿ ﺑ راﻣﺒ ر ﺎوە ن‪ ،‬وە ﺑ درۆ‬ ‫ﺳ را ﯽ ﻗﻮڕە ﺶ و ﭘﯿﺎوا ﯽ ﻗﻮڕە ﺶ ؟ دواﺗﺮﺋ م ﻗﺴ ﯾ ی ﺗﯚ ﺋ و ڕی‬
‫ﺧﺴ ﻨ وەی ﺋﺎﯾ ﯽ ﻗﻮڕﺋﺎن و ﻓ رﻣﻮودەی ﭘ ﻐ ﻣﺒ رە‪ ،‬واﺗﺎ ﺋ وەی ﺋ وان ﮐﺮدﯾﺎن ﯿﭻ ﺋﺎزاﯾ ﺗﯿ ﯽ ﺗ ﺪاﻧﯿ‬
‫رﺋﺎوا دەﺑﻮوم‪ ،‬ﺋ ی ﺑﯚ ﷲ ﻌﺎ دەﻓ رﻣﻮوێ‪ :‬ﺋ واﻧ ی ﻟ ﭘ ﺶ ﻓ ﺗ‬ ‫ﻣﻨ ﺶ ﭘ ﻐ ﻣﺒ رم ﻟ ﮔ ڵ ﺑﻮاﯾ‬
‫و ﺟ ﺎدﯾﺎن ﮐﺮد ﯾ ﮐﺴﺎن ﻧ ن ﻟ ﭘﺎداﺷﺘﺪا ﻟ ﮔ ڵ ﺋ واﻧ ی ﮐ دوای ﻓ ﺗ‬ ‫ﻣ ﮐﮑ ﻣﺎڵ و ﺳﺎﻣﺎﻧﯿﺎن ﺑ ﺧ‬
‫ﯾ ‪ ،‬وە ﺧﻮا‬ ‫ﻣ ﮐﮑ ﭘﻠ ی ﺑ رزﺗﺮ ﺎن‬ ‫و ﺟ ﺎدﯾﺎن ﮐﺮد‪ ،‬ﺋ واﻧ ی ﭘ ﺶ ﻓ ﺗ‬ ‫ﻣ ﮐﮑ ﻣﺎڵ و ﺳﺎﻣﺎﻧﯿﺎن ﺑ ﺧ‬
‫ردووﮐﯿﺎن داوە }ا ﺪﻳﺪ ‪ ،{10 :‬وە ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر"ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" ﺎﺗ ﮏ "ﺧﺎﻟﺪ‬ ‫ﺷ ﺑ‬ ‫ﻣﻮژدەی ﺑ‬
‫ﺎوە ﻧﻢ‬ ‫ﷲ ﻋﻨﮫ"‪ ،‬ﻓ رﻣﻮوی‪ :‬ﺟﻨ ﻮ ﺑ‬ ‫ﷲ ﻋﻨﮫ" ﺟﻨ ﻮی دا ﺑ "ﻋﺒﺪ اﻟﺮﺣﻤﻦ ﺑﻦ ﻋﻮف ر‬ ‫ﺑﻦ اﻟﻮﻟﻴﺪ ر‬
‫ﺎوە ﻧﻢ‬ ‫ﻧﺎ ﺎﺗ ﺑ ﺧﺸﯿ ﻣﺸ ﯽ دەﺳ‬ ‫رﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﺋ ﻮە ﺑ ﻗ دەر ﭼﯿﺎی ﺋﻮﺣﺪ ز ﺑﺒ ﺧ‬ ‫ﻣ دەن‪،‬‬
‫ﺷﺖ ﻣﺎﻧﮓ ﺑﻮو ﻣﻮﺳ ﻤﺎن ﺑﺒﻮ‪ ،‬وە "ﻋﺒﺪ اﻟﺮﺣﻤﻦ" ﯾ ﮐ ﮏ ﺑﻮو‬ ‫ﯾﺎن ﻧﯿﻮەی ﻣﺸ ﯽ‪ .‬ﺋ ﻣ ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا "ﺧﺎﻟﺪ"‬
‫روە ﺎ ﯿﺠﺮە ﯽ ﺣ ﺑ ﺷ و ﻣ دﯾﻨ ی‬ ‫ﻟ و ﺷﺖ ﮐ ﺳ ی ﮐ ﺳ رەﺗﺎ ﻣﻮﺳ ﻤﺎن ﺑﻮون ﻟ ﻣ ﮐﮑ ‪ ،‬وە‬
‫ﻣ ﮐﮑ ﺑ ﺧﺸ ن و ﺟ ﺎدﯾﺎن ﮐﺮدووە ﺑ ﺳ ر‬ ‫ﮐﺮدووە‪ ،‬ﺳ ﯾﺮﮐ ﭼﯚن ﺧﻮا ﻓ ز ﺋ واﻧ ی داوە ﮐ ﭘ ﺶ ﻓ ﺗ‬
‫ﻣ ﮐ ﺑ ﺧﺸ ن و ﺟ ﺎدﯾﺎن ﮐﺮدووە‪ ،‬وە ﺳ ﯾﺮﮐ ﭼﯚن ﭘ ﻐ ﻣﺒ ری ﺧﻮا دە ﺟﻨ ﻮ ﺑ‬ ‫ﺋ واﻧ ی دوای ﻓ ﺗ‬
‫ردووﮐﯿﺎن ﺎوە ﯿﻨ ‪ ،‬ﺑ م ﻓ ز ﻋﺒﺪ اﻟﺮﺣﻤﻦ ی داوە‬ ‫ﺎوە ﻧﻢ ﻣ دەن ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﺧﺎﻟﯿﺪ و ﻋﺒﺪ اﻟﺮﺣﻤﻦ‬
‫روە ﺎ ﻓ ز ﺑ ﺧﺸﯿ ﺋ وا ﯽ داوە ﺑ ﺳ رﺋ وا ﯽ دوای ﺋ وان‪ ،‬وە ﺳ ﯾﺮﮐ ﺑﺰاﻧ‬ ‫ﺑ ﺳ رﺧﺎﻟﯿﺪ دا‪ ،‬وە‬
‫ﺷﺖ )أﺑﻮ ﺑﻜﺮو ﻋﻤﺮو ﻋﺜﻤﺎن و ﻋ و ﻃ ﺔ و ز و ﻋﺒﺪ اﻟﺮﺣﻤﻦ ﺑﻦ‬ ‫ردە ﻣﻮژدە ﭘ ﺪراوەﮐ ی ﺑ‬ ‫ﭼﯚن‬
‫ﷲ ﻋ ﻢ‪ ،‬ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ ن ﮐ ﻟ‬ ‫ﻋﻮف و ﺳﻌﺪ ﺑﻦ أ ﻲ وﻗﺎص و ﺳﻌﻴﺪ ﺑﻦ ز ﺪ و أﺑﻮ ﻋﺒﻴﺪة ﺑﻦ ا ﺮاح( ر‬

‫)‪(30‬‬
 ‫ﺳ رەﺗﺎی ﺎﺗ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ردا ﻣﻮﺳ ﻤﺎن ﺑﻮوﻧ و ﻟ )اﻟﺴﺎﺑﻘ ن وﻟ ن(دان‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﺴﺘﺎ ﺑﯚت دەرﮐ وت ﻓ ز‬
‫ﺋ وا ﯽ ﺳ رەﺗﺎ ﭼ ﻧﺪە زۆرن ﺑ ﺳ ردوای ﺧﯚ ﺎﻧﺪا ﺳ رەڕای ﻧ ﺧﻮ ﻨﺪەواری زۆر ﻨ ﯾﺎن(‪.‬‬
‫ر ﺎﻓﺮن و ﺋﯿﻘﺎﻣ‬ ‫ﻧ ﺎت ﺋ وا‬ ‫ﯿﭽ ﺶ ﻋﯿﻠﻤﯿﺎن‬ ‫ﮐﺮدن ﺋ ﮔ ر‬ ‫ﺟﺎ ﺋ ﻣﺎﻧ ی ﮐ )اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ( ﺑﺎ‬
‫ﯾ ‪ ،‬ﺑ م ﯿﭻ ﺑ دوای ﻋﯿﻠﻤﺪا ﻧﺎﮔ ڕ ﻦ و ﺋﺎوڕی‬ ‫ﯾ و ﻓ رﻣﻮودە‬ ‫ﮐﺮاون ﭼﻮﻧﮑ دەزاﻧﻦ ﻗﻮڕﺋﺎن‬ ‫ﺣﻮ‬
‫ﮐ ﻮ ﺮاﻧ دوای زاﻧﺎ و ﺷ ﺨ ﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﺋ ﻣ ﺎری ﺋ وان ﻧﯿ ‪ ،‬وە ﺋ واﻧ‬ ‫ﻟ ﻨﺎدەﻧ وە وە ﻮ ﺋ وەی ﺑ‬
‫ﺧﯚ ﻣﺎﻧﺪوو ﮐﺮدن و ﮔ ڕان ﺑ دوای ڕاﺳ و ﻧﺎڕاﺳ وە ﻮ ﺋ واﻧ ن ﮐ ﻟ ﻗﯿﺎﻣ ﺗﺪا دە ن ‪:‬‬ ‫ﮐ وﺗﻮون ﺑ‬
‫َﱠ َ ﱠ َ َ ْ َ َ َ َ َ َ ُ َ َ َ َ َ َ َ ﱡ َ ﱠ َ‬
‫}ر ﻨﺎ ِإﻧﺎ أﻃﻌﻨﺎ ﺳﺎدﺗﻨﺎ وﻛ اءﻧﺎ ﻓﺄﺿﻠﻮﻧﺎ اﻟﺴ ِ ﻴﻼ{‪.‬‬
‫ڕەواﻧ ﮐﺮاون‪ ،‬ﺋ وا ﺋ م‬ ‫ﺋ وە ﻧ ﺑ ﺖ ﮐ ﻓ ﺑﺒ ﺖ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ران ﺑ‬ ‫وە ﺋ وەی ﺗﻮاﻧﺎی ﺋ وەی ﻧ ﺑ ﺖ و ﺋ‬
‫ﻓ ﺗﺮە واﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺑﺎﻧﮕ وازی ﯿﭻ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر ﮏ ﻟ ﭘ ﻐ ﻣﺒ را ﯽ‬ ‫ﮐ ﺳﺎﻧ ﻟ ﻻی )اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ( وە ﻮ ﮐ ﺳ ﯽ ﺋ‬
‫ﻧ ﮔ ﺸﺘﻮوە )واﺗﺎ ﻟ دوﻧﯿﺎدا ﺑ ﺎﻓﺮدادەﻧﺮ ﻦ‪ ،‬ﺑ م ﺣﻮﮐ ﻗﯿﺎﻣ ﺗﯿﺎن ﺑ ﺳ ردا ﻧﺎدەﯾﻦ‪ ،‬ﻟ و ﺪا ﺗﺎ‬
‫ﯾ و و ﻓ ﺑﻮون ﻧﺎدەن‪ ،‬وە ﺋ واﻧ ش‬ ‫ردووک ﺟﯚر ﺎن )ﺋ واﻧ ی ﺗﻮاﻧﺎی ﻓ ﺑﻮوﻧﯿﺎن‬ ‫دەﮐﺮ ﻨ وە(‪ ،‬وە‬
‫ﻓ ﺗﺮە وان( ﺣﻮﻛ ﺋ ﺴﻼﻣﯿﺎن ﺑ ﺳ رﻧﺎدر ﺖ و ﻧﺎﯾ ﻧ ﻧﺎو ﺑﺎزﻧ ی‬ ‫ﻧ ﮔ ﺸﺘﻮوە وە ﻮ ﺋ‬ ‫ﯿﭽﯿﺎن‬ ‫ﮐ‬
‫ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن‪ ،‬ﺗ ﻧﺎﻧ ت ﻟ ﻻی ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ ش ﮐ ﺟﯚری ﯾ ﮐ م ﺑ ﺎﻓﺮداﻧﺎﻧ ن ﻟ ﻗﯿﺎﻣ ت‪ ،‬ﻧﺎ ن ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ‬
‫ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﻦ ﻟ دوﻧﯿﺎدا‪ ،‬وە ووﺗ ﺎ ﯽ )اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ( د ﻨ ﺳ ری‪.‬‬
‫ﯾ و ﺸﺖ دە ﺎت ﻟ ﻓ ﺑﻮون ﺎﻓﺮە ﻟ‬ ‫)ﭘﻮﺧﺘ ی ووﺗ ﺎ ﯽ "اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ" ﺋ وەﯾ ‪ :‬ﺋ وەی ﺗﻮاﻧﺎی ﻓ ﺑﻮو ﯽ‬
‫دوﻧﯿﺎ و ﻗﯿﺎﻣ ﺗﺪا‪ ،‬وە ﺋ وەی ﺗﻮاﻧﺎی ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻧﯿ ﺎﻓﺮە ﻟ دوﻧﯿﺎدا ﺑ م ﺣﻮﮐ ﻗﯿﺎﻣ ﯽ ﺑ ﺳ ردا ﻧﺎدەﯾﻦ‬
‫ﻓ ﺗﺮە وان(‪.‬‬ ‫وە ﻮ ﺋ‬
‫ﺑ م ﻧﺎوی ﺷ ك ﺑ ﺳ ر ﺎﻧﺪا دەدر ﺖ و دەﯾﺎﻧﮕﺮ ﺘ وە ) ردووک ﺟﯚرەﮐ (‪ ،‬ﺟﺎ چ ﺋ ﺴﻼﻣ ﮏ دەﻣ ﻨ ﺘ وە‬
‫ﻮەﺷﺎﻧﺪﻧ وەی ﺋ ﺻﻞ و ﻗﺎﻋﯿﺪە ﮔ ورەﮐ ی ﮐ ﺷ ﺎدەی ﻻ إﻟﮫ إﻻ ﷲ ﯾ ؟ ﻣﺎﻧ وەی ﺋ ﺴﻼم و‬ ‫ﻟﮔڵ‬
‫ﺎن ﺑﺎﺳﯿﺎن ﮐﺮدووە ﻟ )ﺑﺎب ﺣﻜﻢ اﳌﺮﺗﺪ( )ﻟ ﮐﺘ ﺒ‬ ‫ﻧﺎوی ﻣﻮﺳ ﻤﺎن ﻟ ﺳ ر ﻧﺪ ﮏ ﮐ س ﮐ ﻓ ﻗ‬
‫ﻓﻘ ﯿ ﺎﻧﺪا( ڕووﻧ ە ﻟ وەی ﻟ ﺳ رﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﺑﻤ ﻨ ﺘ وە ﮐ ﭘﯿﺎوﭼﺎ ﺎن دەﭘ رﺳﺘ ﺖ و ﻟ ﯿﺎن دەﭘﺎڕ ﺘ وە )واﺗﺎ‬
‫رﺑ ﻣﻮﺳ ﻤﺎ ﯽ دەﻣ ﻨ ﺘ وە‪ ،‬ﺋ وا ﺋ و‬ ‫ﺋ ﮔ رﺑ ن ﺋ و ﮐ ﺳ ی ﯚڕ رﺳﺘ و ﭘﯿﺎوﭼﺎ ﺎن دەﭘ رﺳ‬
‫ﺎن ﻟ ﮐﺘ ﺒ ﻓﻘ ﯿ ﺎﻧﺪا ﻟ "ﺑﺎب ﺣﻜﻢ اﳌﺮﺗﺪ" ﺑﺎﺳﯿﺎن ﮐﺮدوون‪ ،‬وە ﻮ ﺋ و ﮐ ﺳ ی‬ ‫ﮐ ﺳﺎﻧ ی ﮐ ﻓ ﻗ‬
‫ﺋ ﻨ ﺎری واﺟﺐ ﺑﻮو ﯽ ﭘ ﻨﺞ ﻧﻮ ﮋەﮐ ﺑ ﺎت ﯾﺎن ﺋ ﻨ ﺎری واﺟ ڕۆژوو ﺑ ﺎت‪ ...‬ﺘﺪ ﺋ وا ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ ﺷﺎ ﺴﺘ ﺗﺮن‬
‫رﺑ ﻣﻮﺳ ﻤﺎ ﯽ ﺑﻤ ﻨ وە‪ ،‬ﺟﺎ ﺑ واﻧ ﮔ رﮐ ﺳ ﮏ ﺋ ﻨ ﺎری واﺟﺐ ﺑﻮو ﯽ ﭘ ﻨﺞ ﻧﻮ ﮋە و زە ﺎت ﺑ ﺎت ﻧﺎوی‬ ‫ﮐ‬

‫)‪(31‬‬
 ‫ﺑﭽ ﺘ ﻧﺎو ﻣﻮرﺗ دداﻧ وە‪ ،‬ﺋ ی ﺋ و ﮐ ﺳ ی ﺟﮕ ﻟ ﷲ دەﭘ رﺳ و ﺎوارﻟ ﻏ ﯾﺮی ﷲ دە ﺎت ﺋ و ﭼﯚن ﺑ‬
‫ﻣﻮﺳ ﻤﺎن ﺣ ﺴﺎب دەﮐﺮ ﺖ !!!(‪.‬‬
‫ﺑ م )اﻟﻌﺮا ( ڕادە ﺎت ﻟ وەی ﮐ ﺋ م ﺷﺘ ﻧﺎو ﺑﺒﺎت ﺑ )ﻋﯿﺒﺎدەت و دوﻋﺎ(‪ ،‬وا دادەﻧ ﺖ ﮐ ﺋ م ﺷﺘ )ﺗﻮﺳﻞ‬
‫و ﺑﺎﻧﮓ ﮐﺮدن(ە‪ ،‬وە ﺑ ﺷ ﯽ )ﻣﺴﺘﺤﺐ(ی دەزاﻧ ﺖ )ﺳﺒﺤﺎن ﷲ ﺋ وەی ﺷ ك ﺑ ﺎت ﺎر ﯽ ﻣﻮﺳﺘ ﺣ ﺑ‬
‫ﮐﺮدووە ﭼﺎﮐ ی ﺑﯚ دەﻧﻮﺳﺮ ﺖ ﺑ ﻮ ﺮەی ﻗﺴ ی "اﻟﻌﺮا " ﺑ ﺖ !!!( ﺋﺎی ﭼ ﻧﺪە دوورە )ﺋ و ﺷﺘ ی ﮐ اﻟﻌﺮا‬
‫ﺑﯚی ﭼﻮوە( "أﻳﻦ اﳌﻔﺮو ﻟﮫ اﻟﻄﺎﻟﺐ *** ﻗﺪ ﺣﻴﻞ ﺑ ن اﻟﻌ واﻟ وان" )ﺋ ﻣ د ە ﺷﯿﻌﺮ ﮑ اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ‬
‫ﯿﭻ ﮐ ﺳ ﮏ‬ ‫اﻟﻠﻄﻴﻒ ﻨﺎو ﯽ(‪ ،‬ﺑ وەی ﮐ ﺧﻮا ﻣﻨﻨ ﯽ ﮐﺮدووە )ﺑ ﺳ رﺑ ﻧﺪە ﺎ ﯽ( ﻟ ﮐﺘ ﺒ ﮐ ﯾﺪا ﮐ‬
‫ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺖ ﺷ ﯽ ﺑﺎﻃ ﺑﯚ ز ﺎد ﺑ ﺎت و وە ﺑ ﺑﺎﻃﻞ ﺷ ﯽ ﮐ م ﺎﺗ وە ﯾﺎن دەﺳﺘ ﺎری ﺑ ﺎت و ﺑﯿ ﯚڕ ﺖ‪،‬‬
‫ﺎﺗﯚﺗ ﺧﻮارەوە ﻟ ﻻﯾ ن زاﺗ ﯽ ﺣ ﮐﯿﻢ ﻟ ﮐﺮدارو ووﺗ و و ﺴﺘ ﺎ ﯽ و ﺳﺘﺎ ﺸﮑﺮاو ﻟ ﮐﺮدارو ووﺗ و‬
‫ﮐ ﻟ )ﻣﺤﻤﺪ( ﺎﺗﻮوە ﮐ ﺑ ﻧﺪە و ﻧ دراو ﯽ ﻟ‬ ‫و ﺴﺘ ﺎ ﯽ )ﺋﺎﯾ ﯽ ‪42‬ی ﺳﻮڕە ﯽ ﻓﺼﻠﺖ( وە ﺋ وە‬
‫ﺣﯿﮑﻤ ت و ﯿﺪاﯾ ت و ڕووﻧﮑﺮدﻧ وەی ﺳﻨﻮورە ﺎ ﯽ ﺧﻮا ﮐ داﯾﺒ زاﻧﺪووە ﺑ ﺳ ر ﺪا‪ ،‬وە ﺑ ﺑ ردەواﻣﯽ ﷲ‬
‫ﺳﺒﺤﺎﻧﮫ و ﻌﺎ ﺑﯚ ﺋ م دﯾﻨ ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ ﭘ ﺪەﮔ ﯾ ﻧ ﺖ و ﮔ ﺷ ﯾﺎن ﭘ ﺪەدات ﮐ ﺑ ﮕ ﺎ ﯽ ﺧﻮا ﻟ ﺳ ر‬
‫ﺑ ﻧﺪە ﺎ ﯽ ﺑ ر ﺎ دەﮐ ن و ﺟ ﺎد دەﮐ ن ﻟ ﭘ ﻨﺎوی ڕووﻧﮑﺮدﻧ وەی دﯾﻨ ﮐ ﯽ و ﺷ رﻋ ﮐ ی ﻟ دژی ﺋ و‬
‫ﮐ ﺳﺎﻧ ی ﮐ ﻣﻮ ﯿﺪن ﺑ راﻣﺒ رﮐﺘ ﺒ ﮐ ﯽ و دﯾﻨ ﮐ ی وە دەﯾﺎﻧ وێ ﻣﺎﻧﺎی ﺷﺘ ﺎن ﻟ ﺷﻮ ﺧﯚ ﺪا ﺑ ﯚڕن‬
‫ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﺷ ﯽ ﺗﺮ‪ ،‬ﺗﺎ ﯚﺗﺎ ﯽ ﺋ وەی ﺑﺎ‬
‫ﻣﺎن ﻗﺴ ﺎ ﯽ ﭘ ﺸﻮوی "اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ" دوو ﺎرە دە ﺎﺗ وە ﮐ وە ﻣﯽ‬ ‫ﺎق"‬ ‫)ﺟﺎ ﻟ ەدا "اﻟﺸﻴﺦ إ‬
‫ﻣﻮوﻣﺎن ﺑﺎﺳﮑﺮد ﺑ‬ ‫روەک ﭼﯚن ﭘ ﺶ ﺋ ﺴﺘﺎ‬ ‫"ﻣ ﺎج اﻟﺘﺄﺳ ﺲ واﻟﺘﻘﺪ ﺲ"‬ ‫"اﻟﻌﺮا " ﭘ ﺪەداﺗ وە ﻟ ﮐﺘ‬
‫ﻣﺎن ﺷ ﻮە دوو ﺎرەی دە ﺎﺗ وە ﺑ ﭘ ﺖ و ووﺷ وە ‪ ،‬وە دە ‪ :‬ﻟ ووﺗ ﺎ ﯽ "اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ" وورد‬
‫ﻣﺎن ﺋ م ووﺗﺎﻧ دوو ﺎرە ﺑﮑ ﻣ وە ﺗﺎوە ﻮ ز ﺎﺗﺮدر ﮋﻧ ﺑ ﺘ وە ﺑﺎﺑ ﺗ ﮐ وە ﻟ ﺑ ر‬ ‫ﺑ ﻨ وە‪ ،‬ﺑﯚ ﻣﻦ ﻧ ﻣﻮ ﺴﺖ‬
‫ﻣﺎن ﺋ م ووﺗﺎﻧ ی ﭘ ﺸﻮون ﯿﭻ ﺷ ﯽ ز ﺎﺗﺮی ﺗ ﺪا ﻧﯿ ﺗ ﺎ ﺋ م ﺑ ﮔ ی ﯚﺗﺎ ﯽ ﻧ ﺑ ﺖ ﮐ‬ ‫ﺋ وەی ووﺗ ﺎن‬
‫ﺑﯚﺗﺎ ﯽ ﻧ ﻗﻞ دەﮐ م‪ ،‬ﺋ و ﺶ ﺋ ﻣ ﯾ ﮐ دە (‪ :‬اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ ﯚﻣ ﮏ ووﺗ ی )اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ( ﺑﺎس‬
‫دە ﺎت ﺗﺎوە ﻮ دە ﺎﺗ ﺋ وەی ﮐ دە ‪ " :‬رﮐ ﺳ ﮏ ﺑ وای واﺑ ﺖ ﮐ ﻣﺮۆﭬ ﮏ ﺧﻮاﯾ ﯾﺎن ﺎواری ﻣﺮدوو ﮏ‬
‫ﺑ ﺎت وە داوای ڕزق و ﺳ رﮐ وﺗﻦ و ﯿﺪاﯾ ﯽ ﻟ ﺒ ﺎت ﯾﺎن ﺗ وە ﻮ ﻟ ﺳ رﺑ ﺎت ﯾﺎن ﺳﻮﺟﺪەی ﺑﯚ ﺑﺒﺎت‪ ،‬ﺋ وا‬
‫ی‬ ‫داوای ﺗ و ی ﻟ ﺪەﮐﺮ ﺖ‪ ،‬ﮔ رﺗ و ی ﻧ ﮐﺮد ﻟ ﻣ دەدر ﺖ‪) ،‬ﺷﻴﺦ ﺳﻼم( ﻧ ﯾﻮوت ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬

‫)‪(32‬‬
 ‫روەک ﭼﯚن ﺋ و‬ ‫ی ﻟ ﺳ ردەﮐﺮ ﺖ‪،‬‬ ‫ﻟ ﺳ ردەﮐﺮ ﺖ‪ ،‬وە ﻧ ﯾﻮوت ﺗ ﮐﻔ ﻧﺎﮐﺮ ﺖ ﺗﺎوە ﻮ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫رﻟ ﺋ ﺻ دﯾﻨ ﮐ ﯾ وە ﻟ ﺗ ﮑ ڵ ﺑﻮوە"‪.‬‬ ‫ﯿﭻ ﻋﯿﻠﻤ ﯽ ﻧﯿ وا ﻮﻣﺎن دەﺑﺎت‪ ،‬وە ﺋ و ﮐ ﺳ‬ ‫ﮐ ﺳ یﮐ‬
‫ﺎق" وادە ( ‪ :‬ﺋ ﻣ ڕووﻧ ﯾﻦ ﺷﺘ ﮐ وە ﻣﯽ ﺋ و ووﺗ ﯾ ی )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ‬ ‫ووﺗﻢ )واﺗﺎ اﻟﺸﻴﺦ "إ‬
‫ﺎﻓﺮی ﻧﺎﮐ ﯾﻦ"‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ‬ ‫ﺑﺪر ﺘ وە ﮐ دە ‪" :‬ﺋ و ﺟﺎ ﯿﻠ ی ﮐ ﻮﻣ زی اﻟ ﻮازدەﭘ رﺳ‬ ‫اﻟﻮ ﺎب(ی‬
‫)اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ﻋﻮزری ﺑﯚ ﮐ س داﻧ ﻧﺎوە ﻧ ﺟﺎ ﯿﻞ ﻧ ﻏ ﯾﺮی ﺟﺎ ﯿﻠ ﺶ‪ ،‬ﺋ ﻣ ش ﻣ‬
‫رﮐ ﺳ ﮏ ﮐ ﺷ ک ﺋ ﻧﺠﺎم داﺑ ﺖ‪ ،‬وە وەﺳﺘﺎ ﯽ )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ‬ ‫ﻗﻮڕﺋﺎﻧ ﮐ ﺑﺮ ﯿ ﻟ ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮد ﯽ‬
‫ﻧﺪ ﮏ ﻟ وە ﻣﯽ‬ ‫ﻧﺪ ﮏ وە ﻣﯿﺪا )ﻣ ﺑ ﺳ وەﺳﺘﺎﻧﯿ ﯽ ﻟ ﺣﻮﮐﻤﺪان ﺑ ﻮﻓﺮﻟ‬ ‫اﻟﻮ ﺎب( رﺣﻤﮫ ﷲ‪ ،‬ﻟ‬
‫ﯚ ﺎرە ﺎن ﺑﻮوە )واﺗﺎ "اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب"‬ ‫ﻧﺎﻣ ﺎﻧﯿﺪا( وا ﻟ ﮏ دەدر ﺘ وە ﮐ ﻟ ﺑ ر ﯚ ﺎر ﮏ ﻟ‬
‫ﻧﺪ ﮏ ﺷﻮ ﻦ ﮐ دە ﺋ وەی‬ ‫ﺋ ﺻ ﺑﺎﺑ ﺗ ﮐ ی ڕوون ﮐﺮدۆﺗ وە ﺑ ﺟﻮا ﯽ ﻟ ﮐﺘ ﺐ و ﻧﺎﻣ ﺎﻧﯿﺪا‪ ،‬ﺑ م ﻟ‬
‫ﯾ ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﮐ‬ ‫‪ ،‬ﺋ وا ﯚ ﺎری ﺧﯚی‬ ‫ﺷ ك ﺋ ﻧﺠﺎم ﺑﺪات ﺗ ﮐﻔ ی ﻧﺎﮐ ﯾﻦ ﺋﯿﻠﻼ دوای ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫دەﮐ ﯾﺖ‪ ،‬ﻟ واﻧ ﯾ ﺋ و‬ ‫دەﮐ ﯾﺖ ﻟ واﻗﯿﻌﺪا ﺟﯿﺎوازە ﻟ ﮔ ڵ ﺋ وەی ﮐ ﺑ ﻧ زەری ﺑﺎ‬ ‫ﺣﻮﮐﻤ ﮏ ﺟ ﺒ‬
‫ﺑﻮو ﺖ ﺑﯚ وەﺳﺘﺎوە ﻟ ﺗ ﮐﻔ ﮐﺮد ﯽ‪ ،‬وە ﻟ وەش ڕووﻧ وﺗ ﺎ ﯽ "اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ‬ ‫ﮐ ﺳ ﻋﻮزری ﺷ ر‬
‫اﻟﻠﻄﻴﻒ"ە ﮐ ﻮﻣﺎﻧ ﺎ ﯽ ﺳ رﺋ م ووﺗﺎﻧ دەڕەو ﻨ ﺘ وە ﮐ دە ‪" :‬اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب" ﮐ دە‬
‫‪ ،‬ﻣ ﺑ ﺳ ﺗ ﮐﻔ ی ﻗﯿﺎﻣ ﺗ ﻧ وەک ﺗ ﮐﻔ ی دوﻧﯿﺎ‪ ،‬واﺗﺎ ﻟ‬ ‫ﺗ ﮐﻔ ﯾﺎن ﻧﺎﮐ ن ﺋﯿﻠﻼ دوای ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫روەک ﻟ ﭘ ﺸﻮودا ﺋﺎﻣﺎژەﻣﺎن ﭘ ﺪا"(‪ ،‬وە‬ ‫دوﻧﯿﺎدا ﺗ ﮐﻔ ی دە ﺎت‪ ،‬ﺑ م ﺣﻮﮐ ﻗﯿﺎﻣ ﯽ ﺑ ﺳ رﻧﺎدات‪،‬‬
‫ﯽ ﺗﺮوەﺳﺘﺎوە ﻟ ﺣﻮﮐﻤﺪان‬ ‫ﻣﺎن ﺷ ﻮە ﻟ ﺷﻮ‬ ‫روە ﺎ دەﺑﯿ ﮐ )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ﺑ‬
‫اردووە و ﺧﯚی ﭘ ﻮە ﻟ ﺎﻧﺪووە و دەﺳﺖ ﺑ رداری ﻧﺎﺑ ﺖ و ﺷﻮ‬ ‫ﺑ ﻮﻓﺮ ﮐ دە ‪" :‬ﺋ و ﮐ ﺳ ی دوﻧﯿﺎی‬
‫وا و ﺋﺎرەزووی ﮐ وﺗﻮوە ﻧﺎزاﻧﻢ ﺣﺎ ﭼﯚﻧ "‪.‬‬
‫ﻣﻮو ﺷﻮ ﻨ ﺎﻧﺪا ﺑ ﺑ ﮕ ی‬ ‫ﯾﺎ ﷲ ﭼ ﻧﺪ ﺳ ﯾﺮە! ﭼﯚن ووﺗ ﺎ ﯽ )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ﻟ‬
‫ﺖ ﮐ دە ‪ " :‬رﮐ ﺳ ﮏ ﻗﻮڕﺋﺎ ﯽ‬ ‫ﻗﻮڕﺋﺎن و ﺳﻮﻧﻨ ت و وﺗ ﺎ ﯽ )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم و اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ( وازی ﻟ ﺪە‬
‫ووﺗ ﯾ ﯽ ﺋ و ﻗﺒﻮڵ دەﮐﺮ ﺖ ﻟ ﺷﻮ ﮑﺪا ﮐ ﺑ ﮔﺸ‬ ‫ی ﻟ ﺳ رﮐﺮاوە" ﮐ‬ ‫ﭘ ﺒ ﺎت ﺋ وا ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ڕووﻧﮑﺮدﻧ وە )واﺗﺎ ﻣﻮﺟﻤ ﻟ ‪ ،‬ﻣﻮﻓ ﺻ ل ﻧﯿ (‪.‬‬ ‫ﮐﺮدووە ﺑ‬ ‫ﺑﺎ‬
‫روە ﺎ ﺑ ز ﺮەﮐﯿ وە ﺑ واﻧ وﺗ ﺎ ﯽ )اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ( ﮐ )اﻟﺸﻴﺦ "ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ( ﻧ ﻗ ﮐﺮد ﻟ وە ﻣﺪاﻧ وەی‬ ‫وە‬
‫ﮐﺮد و ﺣﻮﮐ ﻟ ﺳ ردان‪ ،‬ﮐ ﺗﯚز ﮏ ﭘ ﺶ‬ ‫ﺑﯚ )اﻟﻌﺮا ( )ﻣ ﺑ ﺳ ﺋ و دوو ﺟﯚرەﯾ ﮐ "اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ" ﺑﺎ‬
‫ﺋ ﺴﺘﺎ ﺑﺎﺳﻤﺎن ﮐﺮد‪ ،‬ﭘ ﻮ ﺴﺖ ﺑ دوو ﺎرەﮐﺮدﻧ وەی ﻧﺎ ﺎت ﭼﻮﻧﮑ ﻧﻮﺳﺮاوە ﻟ ﺳ رەوە(‪.‬‬

‫)‪(33‬‬
 ‫)ﻃﺒﻘﺎت‬ ‫ﻃﺮ ﻖ اﻟ ﺮﺗ ن و ﺎب اﻟﺴﻌﺎدﺗ ن( ﻟ ﺑ‬ ‫ووﺗ ﺎ ﯽ )اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ( ﺑﮑ ﯾﻦ )ﻟ ﮐﺘ‬ ‫ﺑﺎ ﺑﺎ‬
‫ژدە ﭼﯿﻨ وە( ﮐ )اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ(‬ ‫ﭘﻠ و ﭘﺎﯾ ی ﭼﯿﻨ ﺎن دە ﺎت‪ ،‬وە ﮐﺮدوو ﯽ ﺑ‬ ‫اﳌ ﻠﻔ ن( )ﺑﺎ‬
‫ﻧ ﻗ ﮐﺮدووە ﻟ )اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ(ەوە‪ ،‬ﺑﯚ وە ﻣﺪاﻧ وەی )اﻟﻌﺮا ( وە ﻮ ﺗ ﻓﺴ ﮏ ﺑﯚ ﺋ و ﺷﺘﺎﻧ ی ﮐ ﺑﺎﺳﻤﺎن‬
‫ﯚ ﺎری ﻻﺑﺮد ﯽ ﭘﺎﺷﻤﺎوەی ﻮﻣﺎﻧ ﺎن‪.‬‬ ‫ﮐﺮد‪ ،‬وە ﺑﯚ ﺋ وەی ﺑﺒ ﺘ‬

‫ﺳ را ﯽ ﻮﻓﺮی ﮐﺮد ﺋ واﻧ ی ﮐ‬ ‫)ﻃﺒﻘﺎت اﳌ ﻠﻔ ن(دا ﺎﺗ ﮏ ﺑﺎ‬ ‫)اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ( رﺣﻤﮫ ﷲ‪ ،‬ﻟ ﺑ‬
‫ﺋ وەی ﮐﺮد ﮐ ﺳﺰای ﺋ ﻣﺎﻧ ﭼ ﻧﺪﺑﺎرەﯾ ‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن وو ﯽ‪:‬‬ ‫ﺪەﮔ ﻧ وە ﻟ ﺳ ر ڕ ﺎی ﺧﻮا‪ ،‬وە ﺑﺎ‬ ‫ﺧ ﯽ‬

‫"ﭼﯿ ﺣ ﭬﺪەﯾ م‪ :‬ﭼﯿ ﺗ ﻗﻠﯿﺪﮐ رەوە ﺎن و ﺎﻓﺮە ﺟﺎ ﯿﻠ ﺎن و ﺷﻮ ﻨﮑ وﺗﻮواﻧﯿﺎن و ﮐ رە ﺎﻧﯿﺎﻧﻦ ﺋ واﻧ ی‬

‫ﮐ ﺷﻮ ﻨﮑ وﺗﻮوی ﺋ واﻧﻦ‪ ،‬ﮐ دە ن‪ :‬ﺋ ﻤ ﺑﺎوک و ﺑﺎﭘ اﻧﻤﺎن ﻟ ﺳ رﺋ م دﯾﻨ ﺑﯿ ﯿﻮە‪ ،‬وە ﺋ ﻤ ش ﺷﻮ‬
‫ﺋ وان دەﮐ و ﻦ و ﺷﻮ ﻦ ﭘ ﺋ وان دەﮔﺮ ﻨ ﺑ ر"‪.‬‬

‫ﻟ ﮔ ڵ ﺋ وەﺷﺪا ﺋ ﻣﺎﻧ ﺳ ﻻﻣ ﺗﻦ ﺑﯚ ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن و ﺷ ڕ ﺎن ﻟ ﮔ ﺪا ﻧﺎﮐ ن‪ ،‬وە ﻮ ژن و ﺧﺰﻣ ﺗ ﺎرو‬

‫ﺷﻮ ﻨﮑ وﺗﻮوی دژاﯾ ﺗﯿﮑ ران وان )واﺗﺎ دژاﯾ ﺗﯿﮑ را ﯽ ﺋ ﺴﻼم و ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن(‪ ،‬ﺋ ﻣﺎﻧ وە ﻮ ﺋ م دژاﯾ ﺗﯿﮑ راﻧ‬
‫ﺧﯚ ﺎن ﺗ رﺧﺎن ﻧ ﮐﺮدووە ﺑﯚ و ﺪا ﯽ ﻮژاﻧﺪﻧ وەی ﻧﻮری ﺧﻮا )ﮐ دﯾﻨ ﮐ ﯾ ﯽ( و ڕﻣﺎﻧﺪ ﯽ دﯾﻨ ﮐ ی و‬
‫ﺸﺘ وﺗ ﺎ ﯽ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺋ ﻣﺎﻧ وە ﻮ ﺋﺎژەڵ وان‪ ،‬ﺟﺎ ﺋﻮﻣﻤ ت ﯾ ﮐﺪەﻧﮕ ﻟ ﺳ رﺋ وەی ﮐ ﺋ م ﭼﯿﻨ ﺎﻓﺮن‪،‬‬ ‫ﻧ‬
‫ﺋ ﮔ ر ﺟﺎ ﯿﻠ ﺶ ﺑﻦ و ﺗ ﻗﻠﯿﺪﮐ رەوەی ﺳ رۆﮐ ﺎن و ﺋﯿﻤﺎﻣ ﺎﻧﯿﺎن ﺑﻦ‪ ،‬ﺗ ﺎ ﺋ وە ﻧ ﺑ ﺖ ﮐ ﺑﺎس دەﮐﺮ ﺖ‬
‫ﻓ ﺗﺮە‬ ‫ﺑﯿﺪﻋ ﺣﻮﮐ ﭼﻮوﻧ دۆزەخ ﺑ ﺳ رﺋ م ﭼﯿﻨ دا ﻧﺎدەن‪ ،‬ﺑ ﻮ وە ﻮ ﺋ‬ ‫ﻧﺪ ﮏ ﺋ‬ ‫ﮐ‬
‫ﺣ ﺴﺎﺑﯿﺎن دەﮐ ن‪ ،‬وە ﺋ م ﻣ ز ﺑ ش )واﺗﺎ ﺋ م ﻗﺴ ﯾ ( ﯿﭻ ﯾ ﮐ ﮏ ﻟ ﺋﯿﻤﺎﻣ ﺎ ﯽ ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎن ﻧ ﯾﻮوﺗﻮە‪،‬‬
‫اون‬ ‫ﮐ ﻻم(ی دا‬ ‫)ﺋ‬ ‫ﻧﺪ ﮏ ﮐ‬ ‫ﺎوە ن‪ ،‬ﻧ ﺗﺎ ﻌ ن‪ ،‬ﻧ دوای ﺋ واﻧ ﺶ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺋ م وﺗ ﯾ‬ ‫ﻧ‬
‫ﻟ ﺋ ﺴﻼم‪) ،‬ﺳ ﯾﺮﮐ ﺑﺰاﻧ ﭼﯚن زەﻣﯽ ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ دە ﺎت ﮐ ﺣﻮﮐ ﭼﻮوﻧ دۆزەخ ﻧﺎدەن ﺑ ﺳ رﺋ و‬
‫ﻮﻓﺮ ﺎن‬ ‫ﺑ ﺖ ﺑ واﻧ ی ﮐ ﻟ دوﻧﯿﺎﺷﺪا ﺣﻮﮐ‬ ‫ﮐ ﺳﺎﻧ ی ﮐ ﺟﺎ ﯿﻠﻦ و ﺗ ﻗﻠﯿﺪﮐ رەوەن‪ ،‬ﺋ ی دەﺑ ﺖ‬
‫ﻟ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر"ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" ﺎﺗﻮوە ﮐ ﻓ رﻣﻮو ﯽ‪ " :‬ﯿﭻ ﻟ‬ ‫ﺑ ﺳ رﻧﺎدەن ؟(‪،‬وە ﺑ ﺻ ﺣﯿ‬
‫داﯾﮑﺒﻮو ﮏ ﻧﯿ ﺋﯿﻠﻼ ﻟ ﺳ رﻓﯿﻄﺮەت )واﺗﺎ ﺋ ﺴﻼم( ﻟ داﯾﮏ دەﺑ ﺖ‪ ،‬ﺟﺎ داﯾﮏ و ﺑﺎو ﯽ دەﯾﮑ ن ﺑ ﯾ ﻮدی‬
‫ﯾﺎن ﻧ ﺻ ا ﯽ ﯾﺎن ﻣ ﺟﻮ " )ﺑﻮﺧﺎری و ﻣﻮﺳﻠﯿﻢ ڕ ﻮاﯾ ﺗﯿﺎن ﮐﺮدووە(‪ ،‬ﭘ وﺗ ن ﮐ داﯾﮏ و ﺑﺎو ﯽ ﻣﻨﺪا ﮐ‬
‫ﯿﭻ ﺷ ﯽ ﺗﺮی‬ ‫دﯾ ﻣﻨﺪا ﮐ ﯾﺎن ﻟ ﺋ ﺴﻼﻣ وە دە ﯚڕن ﺑﯚ ﯾ ﻮدی ﯾﺎن ﻧ ﺻ ا ﯽ ﯾﺎن ﻣ ﺟﻮ ‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﻧ ﮐﺮدووە ﺗ ﺎ ﺋ وە ﻧ ﺑ ﺖ ﮐ ﭘ روەردە دەﺑ ﺖ و ﭘ دە ﺎت ﻟ ﺳ رﺋ وەی ﮐ داﯾﮏ و ﺑﺎو ﯽ ﻟ ﺳ ر ﻨ )واﺗﺎ‬

‫)‪(34‬‬
 ‫ﺑ ﺖ دﯾ ﻣﻨﺎ ﮐ ش ﺋ وەﯾ ‪ ،‬ﺑ م ﭘ ﻮ ﺴﺘ ﺋ وە‬ ‫ﺋ ﺻ ﺑﺎﺑ ﺗ ﮐ دﯾ داﯾﮏ و ﺑﺎوﮐﯿ ﯽ دﯾ ﺋ وان‬
‫ﺑﺰاﻧﺪرێ ﮐ ﺋ م ﺣﻮﮐﻤ ﺣﻮﮐ دوﻧﯿﺎی زا ﯾﯿ "ڕووﮐ ش" ﻧ وەک ﺣﻮﮐ ﻗﯿﺎﻣ ﯽ ﺣ ﻗﯿﻘﯽ‪ ،‬واﺗﺎ ﻟ دوﻧﯿﺎ‬
‫ﻟ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر"ﺻ‬ ‫ﺑ ﺎﻓﺮدادەﻧﺮ ﻦ ﺑ م ﻟ ﻗﯿﺎﻣ ت ﻗ و ڕاﺳﺖ ﺋ وەﯾ ﺗﺎ دەﮐﺮ ﻨ وە(‪ ،‬وە ﺑ ﺻ ﺣﯿ‬
‫ﻣﻮﺳ ﻤﺎن" )ﺑﻮﺧﺎری و ﻣﻮﺳﻠﯿﻢ‬ ‫ﺷﺘ وە ﺟﮕ ﻟ ﻧ ﻓ‬ ‫ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" ﺎﺗﻮوە ﮐ دەﻓ رﻣﻮوێ‪" :‬ﻧﺎﭼ ﺘ ﺑ‬
‫ڕ ﻮاﯾ ﺗﯿﺎن ﮐﺮدووە(‪ ،‬وە ﺋ م ﺗ ﻗﻠﯿﺪﮐ رەوەﯾ ش ﻣﻮﺳ ﻤﺎن ﻧﯿ ‪ ،‬وە ﻋﺎﻗ و ﺗ ﻠﯿﻒ ﻟ ﺳ رە‪ ،‬وە ﻋﺎﻗ ﺶ ﻟ‬
‫ﺋ ﺴﻼم و ﻮﻓﺮدەرﻧﺎﭼ ﺖ )واﺗﺎ دەﺑ ﺖ ﯾ ﮐ ﮑﯿﺎن ﺑ ﺖ(‪ ،‬ﺑ م ﺋ و ﮐ ﺳ ی ﮐ ﺑﺎﻧﮕ وازی ﭘ ﻨ ﺎت )وە ﻮ‬
‫ﻓ ﺗﺮە ﺑ ﺖ( ﺗ ﻠﯿﻔﯽ ﻟ ﺳ ر ﻧﯿ ﻟ م ﺣﺎ ﺗ دا‪ ،‬وە ﻮ ﻣﻨﺪاڵ و ﺷ ﺖ ﺣ ﺴﺎ ﯽ ﺑﯚ دەﮐﺮ ﺖ‪ ،‬ﮐ ﭘ ﺸ‬ ‫ﺋ‬
‫ﻣﻨﺪاڵ و ﺷ ﺘ ﺎﻓﺮە ﺎن دە ﺎت و دە ﻗ و ڕاﺳﺖ‬ ‫ﺑﺎﺳﻤﺎن ﮐﺮدن )ﻟ ﭼﯿ ﭼﻮاردەﯾ م "اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ" ﺑﺎ‬
‫ﺋ وەﯾ ﻟ ﻗﯿﺎﻣ ﺗﺪا ﺗﺎ دەﮐﺮ ﻨ وە‪ ،‬وە ﺑ ﯾ ﮐﺪەﻧ ﯽ زاﻧﺎﯾﺎن ﻟ دوﻧﯿﺎدا ﺎﻓﺮن(‪.‬‬

‫ﺎق" وادە ( ‪" :‬ﺋ م ﭼﯿﻨ ﻣ ﺑ ﺳﺘﻢ ﺋ واﻧ ﯾ ﮐ ﺑﺎﻧﮕ واز ﺎن ﭘ ﻨ ﮔ ﺸﺘﻮوە‪ ،‬ﺋ و‬ ‫ووﺗﻢ )واﺗﺎ اﻟﺸﻴﺦ "إ‬
‫ﭼﯿﻨ ن ﮐ )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ( ﻋﻮزری ﭘ ﺪاون ﮐ )اﻟﻌﺮا ( ﻧ ﻗ ﮐﺮد ﻟ ﯿ وە‪ ،‬وە ﺷ ﺨ ﮐ ﻣﺎن )ﻣﺤﻤﺪ‬
‫ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب( ﺶ رﺣﻤﮫ ﷲ‪ ،‬ﻋﻮزر ﺎن ﭘ ﺪەدات"‪) .‬د ﺴﺎن دەﯾ ﻤ وە ﻣ ﺑ ﺳ ﺣﻮﮐ ﻗﯿﺎﻣ ﺗ ﻧ وەک‬
‫ﯚﺷﯿﺎرﺑﻦ و ووﺗ ی زاﻧﺎﯾﺎن ﺟ ﻣﻊ ﺑﮑ ن ﻧ وەک ﺑ ﯾ ﯽ داﺑﺪەن ﺑﯿﮑ ن ﺑ ﭘ ﭽ واﻧ ی‬ ‫ﺣﻮﮐ دوﻧﯿﺎ‪ ،‬ﺗ ﺎﯾ‬
‫ﯾ ﮐ (‪.‬‬

‫ﺎو ش‪ ،‬وە‬ ‫)اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ( دە ‪" :‬ﺋ ﺴﻼم ﺑﺮ ﯿ ﻟ ﺑ ﯾ ﮐﺪاﻧﺎ ﯽ ﺧﻮا و ﺑ ﻧﺪاﯾ ﺗﯿﮑﺮد ﯽ ﺑ ﺗ ﺎ و ﺑ‬
‫رﺑ ﻧﺪەﯾ ک‬ ‫ﺎﺗﻮوە‪ ،‬ﺟﺎ‬ ‫ﺑﺎوەڕ ﻮون ﺑ ﭘ ﻐ ﻣﺒ رەﮐ ی و ﺷﻮ ﻨﮑ وﺗ ﭘ ﻐ ﻣﺒ رەﮐ ی ﻟ و ﺷﺘﺎﻧ ی ﮐ ﭘ‬
‫ﺎﻓﺮ ﯽ ﻋﯿﻨﺎد ﻧ ﺑ ﺖ ﺑ م ﺎﻓﺮ ﯽ ﺟﺎ ﯿﻠ ‪ ،‬ﺟﺎ‬ ‫ﺋ م ﺷﺘﺎﻧ ﺋ ﻧﺠﺎم ﻧ دات ﺋ وا ﻣﻮﺳ ﻤﺎن ﻧﯿ ‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﮔ ر‬
‫ﺋ وەی ﻋﯿﻨﺎدی ﺑﮑ ن‪ ،‬ﺑ م ﻋﯿﻨﺎدی ﻧ ﮐﺮدﻧﯿﺎن دەر ﺎز ﺎن ﻧﺎ ﺎت ﻟ ﺎﻓﺮ‬ ‫ﺋ م ﭼﯿﻨ ﺎﻓﺮی ﺟﺎ ﯿﻠﻦ ﺑ‬
‫ﺑﻮون‪ ،‬ﭼﻮﻧﮑ ﺎﻓﺮﺋ و ﮐ ﺳ ﯾ ﮐ ﺋ ﻨ ﺎری ﺗ وﺣﯿﺪی ﺧﻮا دە ﺎت و ﭘ ﻐ ﻣﺒ رەﮐ ی ﺑ درۆ دەﺧﺎﺗ وە ﯾﺎن ﺑ‬
‫ﻋﯿﻨﺎدی ﯾﺎن ﺑ ﺟﺎ ﯿ و ﺗ ﻗﻠﯿﺪﮐﺮدﻧ وەی ﻋﯿﻨﺎدﮐ ران‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﻣ ﺋ ﮔ ر ﻋﯿﻨﺎد ﻧﯿ ﺑ م ﺷﻮ ﻨﮑ وﺗﻮوی‬
‫ﻋﯿﻨﺎدە‪ ،‬وە ﺧﻮا ﻟ ﻗﻮڕﺋﺎﻧﺪا ﻟ ﭼ ﻧﺪ ﺷﻮ ﮏ ﭘ ڕاﮔ ﯾﺎﻧﺪوو ﻦ دەر ﺎرەی ﺳﺰای ﺋ واﻧ ی ﺗ ﻗﻠﯿﺪی‬ ‫ﺋ‬
‫ﭘ ﺸ ﻨ ﺎﻓﺮە ﺎﻧﯿﺎن دەﮐ ﻧ وە‪ ،‬وە ﺷﻮ ﻨﮑ وﺗﻮوان دەﺑ ﺘ ﻣﺸﺘﻮﻣ ﺎن ﻟ ﮔ ڵ ﺋ و ﮐ ﺳﺎﻧ ی ﮐ ﺷﻮ ﯿﺎن‬
‫ﻨﺎ و ﭘﺎﺷﺎن وو ﯽ‬ ‫ﮐ وﺗﺒﻮون ﻟ ﻧﺎو ﺋﺎﮔﺮی دۆزەﺧﺪا‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن ﭼ ﻧﺪ ﺋﺎﯾ ﺗ ﮏ و ﻓ رﻣﻮودەﯾ ﯽ ﻟ ﺳ رﺋ ﻣ‬
‫)واﺗﺎ اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ( ‪" :‬ﺋ ﻣ ﺑ ﮕ ﯾ ﻟ ﺳ رﺋ وەی ﮐ ﻮﻓﺮی ﺷﻮ ﻨﮑ وﺗﻮواﻧﯿﺎن ﺗ ﺎ ﻟ ﺑ رﺷﻮ ﻨﮑ وﺗﻦ و‬

‫)‪(35‬‬
 ‫ﺑ ﻮﻣﺎن دەﺑ ﺖ ﻟ ەدا ڕووﻧﮑﺮدﻧ وە ﺑﺪەﯾﻦ ﺑﯚ ﺋ وەی ﮐ ﺸ و‬ ‫ﺗ ﻗﻠﯿﺪﮐﺮدﻧ وەﯾﺎﻧ "‪) .‬اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ دە ( ‪ :‬ﺑ‬
‫ﻮﻣﺎﻧ ﺎن ﻻ ﺑﺒﺎت‪ ،‬ﺋ و ﺶ ﺟﯿﺎوازی ﮐﺮدﻧ ﻟ ﻧ ﻮان ﺗ ﻗﻠﯿﺪﮐ ر ﮏ ﮐ ﺗﻮاﻧﺎی ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻋﯿﻠ و زاﻧﯿ ﺣ‬
‫ردووک‬ ‫ﯾ ﺑ م ﺸ ﺗ ﺪە ﺎت‪ ،‬وە ﺗ ﻗﻠﯿﺪﮐ ر ﮏ ﺗﻮاﻧﺎی ﯿﭻ ﻟ ﻣﺎﻧ ی ﻧﯿ ﺑ ﯿﭻ ﺷ ﻮەﯾ ک‪ ،‬وە‬
‫ﯾ ﻟ واﻗﯿﻌﺪا‪ ،‬ﺟﺎ ﺗ ﻗﻠﯿﺪﮐ ری ﺸ ﮑ ر )ﻟ ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻋﯿﻠﻢ( ﺋ ﻤﺎﻟ و وازی ﻟ واﺟ‬ ‫ﺟﯚرەﮐ ﺑﻮوﻧﯿﺎن‬
‫ﺳ رﺷﺎ ﯽ ﻨﺎوە )ﮐ ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻋﯿﻠﻤ ‪ ،‬ﺣ ﺗﻤ ن ﺑ ﮐﺮدارﭘ ﮑﺮدﻧ وە( ﯿﭻ ﻋﻮزر ﯽ ﻧﯿ ﻟ ﻻی ﺧﻮا‪ ،‬ﺑ م ﺋ و‬
‫ﺗ ﻗﻠﯿﺪﮐ رەی ﮐ ﺗﻮاﻧﺎی داواﮐﺮدن و ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻋﯿﻠ ﻧﯿ ﺑ ﯿﭻ ﺷ ﻮەﯾ ک‪ ،‬ﺋ وا دوو ﺟﯚرە‪:‬‬

‫دەو ﺖ‪ ،‬ﺑ م ﺗﻮاﻧﺎی‬ ‫ﺧﺴﺘﻮوە ﺑ ﺳ ر ﻣﻮو ﺷ ﮑﺪا و ﺧﯚ‬ ‫ﯾ ﮐ ﮑﯿﺎن‪ :‬داوای ﯿﺪاﯾ ت دە ﺎت و ﭘ‬
‫دەﺳﺘﮑ وﺗ )ﻋﯿﻠ ( ﻧﯿ ‪ ،‬وە ﺗﻮاﻧﺎی داواﮐﺮد ﯽ )ﻋﯿﻠ ( ﻧﯿ ﭼﻮﻧﮑ ﮐ س ﻧﯿ ڕ ﻨﻤﻮو ﯽ ﺑ ﺎت‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ ﻣ‬
‫ﻓ ﺗﺮە و ﺋ واﻧ واﯾ ﮐ ﺑﺎﻧﮕ واز ﺎن ﭘ ﻨ ﮔ ﺸﺘﻮوە‪.‬‬ ‫ﺣﻮﮐ وە ﻮ ﺣﻮﮐ ﺋ‬

‫دووەﻣﯿﺎن‪ :‬ﺸ ﮑ رە )ﻟ ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻋﯿﻠﻢ( ﯿﭻ و ﺴ ﯽ ﻧﯿ )ﺑﯚ ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻋﯿﻠﻢ( وە ﻟ د ﺧﯚ ﺪا ﺑﺎ‬

‫ﯾ ﮐ ﺧﯚی ﻟ ﺳ ر ﯽ )واﺗﺎ ﻟ د‬ ‫رﺋ وە‬ ‫ﻧﺎﺧﻮاز ﺖ‪ ،‬ﻟ د ﺧﯚ ﺪا‬ ‫ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻋﯿﻠﻢ ﻧﺎ ﺎت و ﯿﻮای‬
‫ﺑﮑ م و ﺷﺎرەزا ﺑﻢ ﻟ‬ ‫ﺑ ﺖ ﻓ ە ﻋﯿﻠﻤﻢ ﺑ ﺎت و داوای ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻋﯿﻠ‬ ‫ﺧﯚ ﺪا ﻧﺎ ﺖ ﭼ ﻧﺪ ﺧﯚﺷ ﯾ ﮐ ﮏ‬
‫رﺑ وە ڕاز ﯿ ﮐ ﺧﯚی ﻟ ﺳ ر ﯽ‪،‬‬ ‫رﺑ د ﺪا ﻧﺎﯾ ت‪،‬‬ ‫دﯾﻦ و ﻟ م ﺟﺎ ﯿﻠﯿ ﺗ ڕز ﺎرم ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﻮ ﺋ ﻣ ی‬
‫روەک ﺧﯚی دەﻣ ﻨ ﺘ وە و داوای ﻧﺎ ﺎت‪ ،‬وە ﻮ زۆر ﻨ ی ﺧ ﯽ ﺋ م‬ ‫ﺋ ﮔ رﻋﯿﻠﻢ ﺑﺨﺮ ﺘ ژ ﺮ دەﺳﺘ‬
‫زارە ﺎ ﺗ ﻓﺴ و ﻓ رﻣﻮودە و ﺷ ر ﻓ رﻣﻮودە و ﮐﺘ‬ ‫ﯾ وﺑ‬ ‫ﺳ ردەﻣ وە ﻮ ﻣﻦ و ﺗﯚ دەزاﻧ ﺖ ﻗﻮڕﺋﺎن‬
‫ﯾ ‪ ،‬ﺑ م ڕۆژ ﮏ ﻟ ڕۆژان ﺑ د داﻧﺎﯾ ت ﺑ ﭼ ﻧﺪ ﺧﯚﺷ ﺑﯿﺨﻮ ﻨﻤ وە و ﻓ ﯾﺎن‬ ‫ﻋ ﻗﯿﺪە ﯽ و ﻓﻘ ‪ ...‬ﺘﺪ‬
‫ﺑﻢ وە ﻮ ﺋ وە واﺑ ﺖ ﮐ ﺋ ﻣ ﺎری ﺋ و ﻧ ﺑ ﺖ‪ ،‬ﺋ و ﺗ ﺎ ﺑﯚ ﭘ ﻨﺞ ﻧﻮ ﮋەﮐ و ڕۆژووی رﻣﻀﺎن دروﺳﺘﮑﺮاوە‪ ،‬ﺟﺎ‬
‫ﯾ ﻟ ﺑ ردەﺳ ﯿﺎن ﺑ م داوای‬ ‫ﯾ و ﻋﺎﻟﯿﻢ‬ ‫ﺋ م ﺟﯚرە ﮐ ﺳﺎﻧ چ ﻟ و ﺣﺎ ی ﺋ ﺴﺘﺎ ﺗﯿﺎﯾﺪاﻧ ﮐ ﻋﯿﻠﻢ‬
‫ردوو‬ ‫ﻧﺎﮐ ن‪ ،‬ﻟ ﮔ ڵ ﺋ و ﺣﺎ ی ﮐ ﺑﺨﺮ ﻨ ﺑﯿﺎﺑﺎﻧ ﯽ ﭼﯚ وە و ﮐ س ﭘ ﯿﺎن ﻧ ﺎت ﺟﯿﺎوازی ﭼﯿ ؟ ﻟ‬
‫ر ﺸ ﮑ رن(‪.‬‬ ‫ﺣﺎ ﺗﺪا ﺋ وەی ﺑ ی ﻟ ﻨ ﮐ ﻧ وە ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻋﯿﻠﻤ ‪ ،‬ﻟ ە و ﻟ و ﺶ‬

‫ﯾ ﺑﺎﺷ ە ﻟ وەی ﮐ ﻣﻦ ﻟ ﺳ ر ﻤ ‪ ،‬ﺋ وا‬ ‫ﺟﯚری ﯾ ﮐ ﻣﯿﺎن دە ‪ :‬ﺋ ی ﭘ روەرد ﺎرا ﮔ رﺑﺰاﻧﻢ ﺗﯚ دﯾ ﮑﺖ‬
‫ﯿﭻ‬ ‫دەﭼﻤ ﺳ رﺋ و دﯾﻨ ت و وازﻟ و دﯾﻨ دە ﻨﻢ ﮐ ﻟ ﺳ ر ﻤ ‪ ،‬ﺑ م ﺟﮕ ﻟ و دﯾﻨ ی ﮐ ﻣﻦ ﻟ ﺳ ر ﻤ‬
‫دﯾ ﯽ ﺗﺮﻧﺎﻧﺎﺳﻢ‪ ،‬وە ﺟﮕ ﻟ وە ﺗﻮاﻧﺎی ﯿﭻ ﺷ ﯽ ﺗﺮم ﻧﯿ ‪ ،‬ﺋ ﻣ ﺋ و ڕی ﺗ ﯚﺷﺎن و ﺗﻮاﻧﺎی ﻓ ﺑﻮوﻧﻤ ‪.‬‬

‫)‪(36‬‬
 ‫ﺟ ی ﮐ ﻟ ﺳ ری‬ ‫وە ﺟﯚری دووەﻣﯿﺎن‪ :‬ڕاز ﯿ ﺑ وەی ﮐ ﻟ ﺳ ر ﯽ )ﺋ و دﯾﻦ و ﻋ ﻗﯿﺪە و ﻣ‬
‫دەڕوات(‪ ،‬ﯿﭻ ﺷ ﮏ ﭘ ﺶ ﻧﺎﺧﺎت ﺑ ﺳ ر ﺪا‪ ،‬وە ﻧ ﻓﺴ ﮐ ی ﺟﮕ ﻟ وەی ﮐ ﻟ ﺳ ر ﯽ ﯿﭻ ﺷ ﯽ ﺗﺮ‬
‫ﺑﻮو ﯽ‬ ‫داوا ﻧﺎ ﺎت‪) ،‬ﺋ م ﮐ ﺳ ( ﯿﭻ ﺟﯿﺎواز ﯿ ﯽ ﻧﯿ چ ﻟ ﺣﺎ ﯽ ﻧ ﺑﻮو ﯽ ﺗﻮاﻧﺎی ﻓ ﺑﻮون چ ﻟ ﺣﺎ ﯽ‬
‫ردووک ﺟﯚرەﮐ ﺗﻮاﻧﺎی ﻓ ﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎن ﻟ ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻋﯿﻠﻢ )واﺗﺎ‬ ‫ردووﮐﯿﺎن‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎی ﻓ ﺑﻮون‪ ،‬وە‬
‫ﻋﯿﻠﻤﯿﺎن ﻧﯿ ‪ ،‬ﺑ م ﯾ ﮐ ﮑﯿﺎن ﮔ رﺑ ﺘﻮ ﻋﯿﻠ ﭘ ﺒ ﺎت وەری دەﮔﺮ ﺖ‪ ،‬ﺑ م ﺋ وی ﺗﺮ ﺎن ﺋ ﮔ رﻋﯿﻠﻤ‬
‫رو ﺴ ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻧﯿ (‪ ،‬ﺟﺎ‬ ‫ردوو ﺣﺎ ﺗﺪا‬ ‫رﺋﺎوڕی ﻟ ﻨﺎداﺗ وە و ﺸﺘ ﻮ ﯽ دەﺧﺎت واﺗﺎ ﻟ‬ ‫ﭘ ﺒ ﺎت‬
‫ﯾ‪.‬‬ ‫ﺟﯚری دووەﻣﯿﺎن ﻧﺎﮐﺮ ﺖ وە ﻮ ﺟﯚری ﯾ ﮐ م داﺑ ﺖ ﺑ ﯚی ﺋ و ﺟﯿﺎواز ﯿ ی ﻟ ﻧ ﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا‬

‫ﺟﯚری ﯾ ﮐ م وە ﻮ ﺋ وە واﯾ ﻟ ﺳ ردەﻣﯽ ﻓ ﺗﺮە ) ﯿﭻ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر ﮏ و ﭘ ﯾﺎﻣ ﮏ ﺑﻮو ﯽ ﻧ ﺑ ﺖ( داوای‬

‫ﺗﻮاﻧﺎ ﯽ و ﺟﺎ ﯿ ﺑ م دوای ﺳ رﻓﮑﺮد ﯽ‬ ‫ﻓ ﺑﻮو ﯽ دﯾﻦ ﺑ ﺎت و ﭘ ﻧ ﺎت‪ ،‬ﺟﺎ ﻟ دﯾﻦ ﻻدات ﺑ ﯚی‬
‫ﺗ ﯚﺷﺎ ﯽ ﻟ ﭘ ﻨﺎو داواﮐﺮد ﯽ ﻓ ﺑﻮو ﯽ دﯾﻦ‪.‬‬

‫رداوای ﻓ ﺑﻮو ﯽ دﯾﻦ ﻧ ﺎت‪ ،‬ﺑ ﻮ ﻣﺮد ﺑ ﺖ ﻟ ﺳ رﺷ ﮐ ﮐ ی‪ ،‬وە‬ ‫ﺟﯚری دووەم وە ﻮ ﺋ وە واﯾ ﮐ‬
‫ﺗﻮاﻧﺎ ﯽ ﺋ و ﮐ ﺳ ی ﮐ‬ ‫ﯾ ﻟ ﻧ ﻮان‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎ ﺑﻮوە ﻟ وەرﮔﺮﺗ ‪ ،‬ﺟﺎ ﺟﯿﺎوازی‬ ‫ﮐﺮدﺑ ﺖ‬ ‫ﺋ ﮔ ر داوا‬
‫ﺗﻮاﻧﺎ ﯽ ﺋ و ﮐ ﺳ ی ﺸﺖ دە ﺎت ﻟ ﻓ ﺑﻮون‪ ،‬ﺟﺎ وورد ﺑﺒ وە ﻟ م ﺑﺎﺑ ﺗ ‪.‬‬ ‫داوای ﻓ ﺑﻮون دە ﺎت ﻟ ﮔ ڵ‬

‫ﺧﻮا ﺣﻮﮐﻢ دە ﺎت ﻟ ﻧ ﻮان ﺑ ﻧﺪە ﺎ ﯽ ﻟ ڕۆژی ﻗﯿﺎﻣ ﺗﺪا ﺑ ﻋ داﻟ ت و ﺣﯿﮑﻤ ﯽ ﺧﯚی‪ ،‬وە ﺳﺰای ﯿﭻ‬
‫ی ﻟ ﺳ رﮐﺮاوە ﺑ ﻧ دراوە ﺎ ﯽ‪ ،‬ﺋ م ﺷﺘ ﺑ اوەﺗ وە‬ ‫ﮐ ﺳ ﮏ ﻧﺎدات ﺗ ﺎ ﺋ وە ﻧ ﺑ ﺖ ﮐ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫دەر ﺎرەی دروﺳﺘﮑﺮاوە ﺎ ﯽ ﺑ ﺷ ﻮەﯾ ﯽ ﮔﺸ ‪ ،‬ﺑ م ﺋ وەی ﮐ ﺋﺎﯾﺎ ﺧﻮدی )ز ﺪ( ﯾﺎن ﺧﻮدی )ﻋﻤﺮو(‬
‫ی ﻟ ﺳ رﮐﺮاوە ﯾﺎن ﻧﺎ ؟ ﺋ ﻣ ﺷ ﮑ ﻟ ﻧ ﻮان ﺧﻮا و ﺑ ﻧﺪە ﺎﻧﯿﺪا ﻧﺎﺗﻮاﻧ ن ﺗ دەﺧﻮ ﺗ ﺪا‬ ‫ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﻣ ﺸ ﺑ ﻧﺎوی "ز ﺪ و ﻋﻤﺮو"‬ ‫ﻨ وە ﺑ ﮐ ﺳ ﮏ ﺋ وا‬ ‫ﺑﮑ ﯾﻦ )ﻟ ﮐﺘ ﺒ ﻓﻘ ﯿ ﺎﻧﺪا ﮐ ﻧﻤﻮوﻧ‬
‫دە ﻨ وە‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ وەی ﻟ ەدا "اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ" ﻣ ﺑ ﺳ ﯿ ﯽ ﺋ وەﯾ ‪ :‬ﮐ ﺋ ﮔ رﮐ ﺳ ﮏ ﺎﻓﺮ ﻮو ﻮﻓﺮﻣﺎن ﺑﯿ‬
‫ﻮﻓﺮی ﺑ ﺳ ردا دەدەﯾﻦ‬ ‫ی ﻟ ﺳ رﮐﺮاوە ﯾﺎن ﻧﺎ‪ ،‬ﺋ وا ﻟ دوﻧﯿﺎدا ﺣﻮﮐ‬ ‫ﺑ م ﻧ ﻣﺎﻧﺰا ﯽ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﭼﻮﻧﮑ ﻮﻓﺮﻣﺎن ﺑﯿ ﯿﻮە‪ ،‬ﺑ م ﺣﻮﮐ ﻗﯿﺎﻣ ﯽ ﺑ ﺳ ردا ﻧﺎدەﯾﻦ واﺗﺎ ﻧﺎ ن دەﭼ ﺘ دۆزەﺧ وە ﯾﺎن ﺗﺎ‬
‫ی ﻟ ﺳ رﮐﺮاوە ﯾﺎن ﻧﺎ‪ ،‬ﺑ م ﮐ ﺳ ﮏ ﻮﻓﺮی ﺑﺒ ﻨ ن و وە ﺑﺰاﻧ ن‬ ‫دەﮐﺮ ﺘ وە ﭼﻮﻧﮑ ﻧﺎزاﻧ ن ﺋﯿﻘﺎﻣ ﺣﻮ‬
‫ﻮﻓﺮی دوﻧﯿﺎی ﺑ ﺳ ردا دەدەﯾﻦ و وە ﺣﻮﮐ ﭼﻮوﻧ‬ ‫ی ﻟ ﺳ رﮐﺮاوە‪ ،‬ﺋ وا ﺣﻮﮐ‬ ‫ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﺑ ﺳ ردا دەدەﯾﻦ ﮔ رﻟ ﺳ رﺋ م ﻮﻓﺮەی ﻣﺮد ﺑ ﺖ‪ ،‬وە ﺋ ﮔ ر ﻮﻓﺮی ﺑﺒ ﻨ ن و وە ﺑﺰاﻧ ن‬ ‫دۆزەﺧ‬

‫)‪(37‬‬
 ‫ﻮﻓﺮی دوﻧﯿﺎی ﺑ ﺳ ردا دەدەﯾﻦ‪ ،‬وە دە ن ﻟ ﻗﯿﺎﻣ ﺗﺪا‬ ‫ی ﻟ ﺳ رﻧ ﮐﺮاوە‪ ،‬ﺋ وا ﺣﻮﮐ‬ ‫ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﺗﺎ دەﮐﺮ ﺘ وە(‪.‬‬

‫رﮐ ﺳ ﮏ دﯾ ﯽ ﻏ ﯾﺮی دﯾ ﺋ ﺴﻼم ﺑ ﺎت ﺑ دﯾ‬ ‫ﺑ ﻮ واﺟﺒ ﻟ ﺳ رﺑ ﻧﺪە ﮐ ﻋ ﻗﯿﺪەی واﺑ ﺖ ﮐ‬

‫ﻟ ﺳ ری ﺑ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر‪،‬‬ ‫ﺧﯚی‪ ،‬ﺋ وا ﺎﻓﺮە‪ ،‬وە ﺧﻮا ﺳﺰای ﯿﭻ ﮐ ﺳ ﮏ ﻧﺎدات ﺗ ﺎ دوای ﺋﯿﻘﺎﻣ ﺣﻮ‬
‫ﺋ ﻣ ﺑ ﺷ ﻮەﯾ ﯽ ﮔﺸ ‪ ،‬ﺑ م دەر ﺎرەی ﺳ ﭘﺎﻧﺪ ﯽ ﺣﻮﮐ ﻗﯿﺎﻣ ت ﺑ ﺳ رﯾ ﮐ ﯾ ﮐ دا ﺋ وەﯾﺎن‬
‫ﻋﯿﻠﻤ ﮐ ی دەﮔ ﯾﻨ وە ﺑﯚﻻی ﺧﻮا‪ ،‬ﺋ م ﺣﻮﮐﻤ دەر ﺎرەی ﺣﻮﮐ ﭘﺎداﺷﺖ و ﺳﺰاﯾ ‪ ،‬ﺑ م ﺣﻮﮐ دوﻧﯿﺎ‬
‫ﻣﺎن‬ ‫ﺑ ﻮ ﺮەی ڕووﮐ ش )ﻇﺎ ﺮ( دەﺑ ﺖ‪ ،‬ﺟﺎ ﻣﻨﺪاڵ و ﺷ ﺘ ﺎ ﯽ ﺎﻓﺮان ﺣﻮﮐﻤﯿﺎن ﺎﻓﺮ ﻮوﻧ ﻟ دوﻧﯿﺎدا‪،‬‬
‫ﯾ ﻟ دوﻧﯿﺎدا‪ ،‬ﺟﺎ ﺑ م ڕووﻧﮑﺮدﻧ وەﯾ ﻮﻣﺎن ﻻدەﭼ ﺖ ﻟ ﺳ رﺋ م ﺑﺎﺑ ﺗ ‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﺣﻮﮐ داﯾﮏ و ﺑﺎوﮐﯿﺎن‬
‫ﺋ ﻣ ش ﺑ ﯿﺎت ﻧﺮاوە ﻟ ﺳ رﭼﻮارﺋ ﺻﻞ‪:‬‬
‫روەک‬ ‫ﻧ ﺑ ﺖ ﻟ ﺳ ری‪،‬‬ ‫ﺋ ﺻ ﯾ ﮐ م‪ :‬ﺧﻮا ﯿﭻ ﮐ ﺳ ﮏ ﺳﺰا ﻧﺎدات ﺗ ﺎ دوای ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ً‬ ‫ً‬ ‫َ َ‬ ‫ّ َ‬ ‫ُﱠ‬
‫ﷲ ﻌﺎ ﻓ رﻣﻮو ﯽ‪َ } :‬و َﻣﺎ ﻛﻨﺎ ُﻣ َﻌ ِﺬ ِﺑ ن َﺣ ﱠ ٰ ﻧ ْﺒ َﻌﺚ َر ُﺳﻮﻻ{ } ﺳﺮاء ‪ ،{15 :‬وە ﻓ رﻣﻮو ﯽ‪ُ } :‬ر ُﺳﻼ‬
‫ََ ﱠ‬
‫اﻟﻠ ِﮫ ُ ﱠ ٌﺔ َ ْﻌ َﺪ ﱡ‬ ‫ُ َ ّ َ َ ُ ْ َ َ ﱠ َ ُ َن ﱠ‬
‫اﻟﺮ ُﺳ ِﻞ{ }اﻟ ﺴﺎء ‪ ،{165 :‬وە ﭼ ﻧﺪ ﺋﺎﯾ ﺗ ﯽ‬ ‫ﺎس ﻋ‬
‫ﻣ ِﺸ ِﺮ ﻦ وﻣﻨ ِﺬ ِر ﻦ ِﻟﺌﻼ ﻳﻜﻮ ِﻟ ِ‬
‫ﻠﻨ‬
‫َ َ َ َ ْ َ ُ ْ َ َٰ ْ َ ُ ُ ُ ﱠ َ‬
‫ﺎﳌ ن{ }اﻟﺰﺧﺮف ‪:‬‬ ‫ﺗﺮی ﺑﺎﺳﮑﺮد‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن وو ﯽ‪ :‬ﷲ ﻌﺎ ﻓ رﻣﻮو ﯽ‪} :‬وﻣﺎ ﻇﻠﻤﻨﺎ ﻢ وﻟ ِﻜﻦ ﺎﻧﻮا ﻢ اﻟﻈ ِ ِ‬
‫‪ ،{76‬وە زا ﻤ ﺶ ﺋ و ﮐ ﺳ ﯾ ﮐ ﺑﺰاﻧ ﺖ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر"ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" ﺑ ﻧ دراوە‪ ،‬ﯾﺎن ﺑﺘﻮاﻧ ﺖ‬
‫ﭘ ﻐ ﻣﺒ رﺑ ﺎت ﯾﺎن ﺸﺖ ﺑ ﺎت ﻟ ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﺋ وەی ﮐ ﭘ‬ ‫ﻧ دراوە‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن ﺳ ر‬ ‫ﻓ ﺑﺒ ﺖ ﮐ ﺑ‬
‫ﺎﺗﻮوە‪ ،‬ﺑ م ﺋ و ﮐ ﺳ ی ﺋ ﺻﻠ ن ﯿﭻ ﻋﯿﻠﻤ ﯽ ﻟ ﻻ ﻧﯿ دەر ﺎرەی ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر‪ ،‬وە ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺖ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر‬
‫ﺗﻮاﻧﺎ ﺑ ﺖ ﻟ ﻧﺎﺳﯿ ‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ م ﮐ ﺳ ﭼﯚن ﭘ دەوﺗﺮێ زا ﻢ ؟‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺳ ﺖ ﺑ ﯿﭻ ﺷ ﻮەﯾ ک وە‬

‫رﮐ ﺳ ﮏ‪ ،‬ﯾ ﮐ ﻣﯿﺎن‪ :‬ﺸﺖ ﺗ ﮑﺮدن ﻟ‬ ‫ﺋ ﺻ دووەم‪ :‬ﺳﺰای ﺧﻮا ﺑ دوو ﺷﺖ دەﺑ ﺘ ﺷﺎﯾ ﯽ‬
‫ﺎر ﮑﺮد ﯽ‪ ،‬دووەﻣﯿﺎن‪:‬‬ ‫‪ :‬ﻗﻮڕﺋﺎن و ﺳﻮﻧﻨ ت( وە ﻧ و ﺴﺘ ﻓ ﺑﻮو ﯽ و وە ﻧ و ﺴﺘ‬ ‫ﺑ ﮕ )ﺣﻮ‬
‫ﺎر ﮑﺮد ﯽ‪ ،‬ﺟﺎ‬ ‫ﻟ ﺳ ری‪ ،‬وە واز ﻨﺎن ﻟ و ﺴﺘ‬ ‫ﻋﯿﻨﺎدی ﮐﺮد ﯽ ﺑ ﮕ ﺎن دوای ﺑ ر ﺎﮐﺮد ﯽ ﺣﻮ‬
‫ﯾ ﮐ ﻣﯿﺎن ﮐﻮﻓﺮی ﺸ ﮑﺮدﻧ وە دووەﻣﯿﺎن ﮐﻮﻓﺮی ﻋﯿﻨﺎدی ﮐﺮدﻧ ‪ ،‬ﺑ م ﮐﻮﻓﺮی ﺟ ﻞ ﻟ ﮔ ڵ ﻧ ﺑﻮو ﯽ‬
‫و ﺗﻮاﻧﺎی ﻓ ﺑﻮو ﯽ‪ ،‬ﺋﺎ ﺋ ﻣ ﯾﺎﻧ ﮐ ﺧﻮا ﺳﺰای ﻧﺎدات ﺋﯿﻠﻼ دوای ﺋﯿﻘﺎﻣ ﺣﻮ‬ ‫ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﻟ ﺳ ری ﺑ ﯚی ﭘ ﻐ ﻣﺒ راﻧ وە‪.‬‬

‫)‪(38‬‬
 ‫ی‬ ‫دە ﯚڕ ﺖ ﺑ ﯚڕا ﯽ ﺎت و ﺷﻮ ﻦ و ﮐ ﺳ ﺎن‪ ،‬ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬ ‫ﺋ ﺻ ﺳ ﯿ م‪ :‬ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﺧﻮا ﻟ ﺳ ر ﺎﻓﺮان دەﮐﺮ ﺖ ﻟ ﺳ ردەﻣ ﮑﺪا وە ﻧﺎﮐﺮ ﺖ ﻟ ﺳ ردەﻣ ﯽ ﺗﺮدا‪ ،‬وە ﻟ ﺷﻮ ﻦ و ﺟ ﺎﯾ ﮐﺪا‬
‫روە ﺎ ﻟ ﺳ رﮐ ﺳ ﮑﺪا دەﮐﺮ ﺖ وە ﻧﺎﮐﺮ ﺖ ﻟ ﺳ ر‬ ‫دەﮐﺮ ﺖ وە ﻧﺎﮐﺮ ﺖ ﻟ ﺷﻮ ﻦ و ﺟ ﺎﯾ ﯽ ﺗﺮدا‪ ،‬وە‬
‫ﮐ ﺳ ﯽ ﺗﺮدا‪ ،‬ﺟﺎ چ ﺑ ﯚی ﻧ ﺑﻮو ﯽ ﻋ ﻗ و ﺟﯿﺎﻧ ﮐﺮدﻧ وەی ﺷﺘ ﺎن ﺑ ﺖ وە ﻮ ﻣﻨﺪاڵ و ﺷ ﺖ ﯾﺎن ﺑ ﯚی‬
‫ﺗ ﻨ ﮔ ﺸﺘ ﺑ ﺖ ﮐ وەرﮔ )ﻣ ﺟﻢ( ﻟ وێ ﻧ ﺑ ﺖ ﺑﯚی وەر ﮕ ﺖ )واﺗﺎ ﺑ زﻣﺎ ﯽ ﻏ ﯾﺮی ﺧﯚی ﺋﯿﻘﺎﻣ ی‬
‫ﯿﭻ ﻧﺎﺑ ﺴﺘ ﺖ و ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺖ ﺗ ﺒ ﺎت‪ ،‬ﺋ ﻣ ش ﯾ ﮐ ﮑ‬ ‫ی ﻟ ﺳ رﺑﮑﺮ ﺖ(‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ م ﮐ ﺳ وە ﻮ ﮐ ڕواﯾ‬ ‫ﺣﻮ‬
‫روەک ﻟ ﻓ رﻣﻮودەی ) ﺳﻮد و أ ﻲ‬ ‫ﯾ ﻟ ڕۆژی ﻗﯿﺎﻣ ﺗﺪا‬ ‫ﻟ و ﭼﻮارﺟﯚر ﮐ ﺳ ی ﮐ ﻟ ﻻی ﺧﻮا ﻋﻮزر ﺎن‬
‫ﺮ ﺮة( و ﺟﮕ ﻟ واﻧ ﺶ ﺎﺗﻮوە )ﻣ ﺑ ﺳ ﺋ م ﻓ رﻣﻮودەﯾ ﮐ ﭘ ﻐ ﻣﺒ رﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" ﻓ رﻣﻮو ﯽ‪:‬‬
‫ﯿﭻ ﻧﺎﺑ ﺴ ‪ ،‬وە ﮐ ﺳ ﯽ ﮔ ﻞ‬ ‫ﯾ ‪ ،‬ﮐ ﺳ ﯽ ﮐ ڕﮐ‬ ‫ن ﻟ ڕۆژی ﻗﯿﺎﻣ ﺗﺪا ﻋﻮزر ﺎن‬ ‫ﭼﻮارﺟﯚر ﮐ س‬
‫"وە ﻮ ﺷ ﺖ" وە ﮐ ﺳ ﯽ ﭘ ی ﺧ ﻓﺎو‪ ،‬وە ﮐ ﺳ ﮏ ﮐ ﻟ ﺳ ردەﻣﯽ ﻓ ﺗﺮەدا ﻣﺮدووە‪ ،‬ﺟﺎ ﮐ ڕەﮐ دە‬
‫ﭘ روەرد ﺎر ﺎﺗ ﮏ ﺋ ﺴﻼم ﺎت ﻣﻦ ﯿﭽﻢ ﻧ دەﺑ ﺴﺖ‪ ،‬وە ﮔ ﻠ ﮐ دە ﭘ روەرد ﺎر ﺎﺗ ﮏ ﺋ ﺴﻼم ﺎت‬
‫ﻣﻨﺪا ن ﻗﺸﭙﻠﯿﺎن ﺑﯚ دە ﺎو ﺸﺘﻢ "ﻗﺸﭙﻞ ‪ :‬ﭘ ﺴﺎ ﯽ ﻣ ڕو ﻣﺎ ت و ووﺷ ە"‪ ،‬وە ﭘ ە ﺧ ﻓﺎوەﮐ دە‬
‫ﭘ روەرد ﺎر ﺎﺗ ﮏ ﺋ ﺴﻼم ﺎت ﻣﻦ ﯿﭻ ﺗ ﻨ دەﮔ ﺸﺘﻢ‪ ،‬وە ﺋ وەی ﻟ ﺳ ردەﻣﯽ ﻓ ﺗﺮەدا ﻣﺮدووە دە‬
‫ﺑﮑ ن‪،‬‬ ‫ﭘ روەرد ﺎر ﯿﭻ ﻧ دراو ﮏ ﻟ ﻻﯾ ن ﺗﯚوە ﺑﯚم ﻧ ﺎت‪ ،‬ﺋ ﻨﺠﺎ ﺧﻮا ﭘ ﯾﻤﺎﻧﯿﺎن ﻟ ﻮەردەﮔﺮ ﺖ ﮐ ﻮ اﯾ‬
‫ﺟﺎ ﭘ ﯿﺎن دە ﺖ ﺑ ۆﻧ ﺋﺎﮔﺮی دۆزەﺧ وە‪ ،‬ﻓ رﻣﻮوی‪ :‬ﺳﻮ ﻨﺪ ﺑ وەی ﮔﯿﺎ ﯽ "ﻣﺤﻤﺪ"ی ﺑ دەﺳﺘ ﮔ رﺑﭽﻮو ﺎﻧ‬
‫ﯾ ﮐ "أ ﺲ" ڕ ﻮاﯾ ﯽ‬ ‫ﻧﺎو وە ﺋ وا ﺳﺎرد و ﺳ ﻻﻣ ت دەﺑﻮو ﻟ ﺳ ر ﺎن‪ .‬وە ﻓ رﻣﻮودەﯾ ﯽ ﺗﺮی ﻧﺰ ﮏ ﻟ ﻣ‬
‫ﮐﺮدووە‪ ،‬ﮐ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر"ﺻ ﷲ ﻋﻠﻴﮫ وﺳﻠﻢ" ﻓ رﻣﻮو ﯽ‪ :‬ﭼﻮارﺟﯚر ﮐ س دە ن ﻟ ڕۆژی ﻗﯿﺎﻣ ﺗﺪا‪ ،‬ﻣﻨﺪاڵ‬
‫ﻋﻮزرەﮐ ی دە ﺎت‪،‬‬ ‫ر ﮐ ﯾﺎن ﺑﺎ‬ ‫و ﻋ ﻗ ﻧﺎﺗ واو و ﭘ ﯽ ﺧ ﻓﺎو و ﺋ وەی ﻣﺮدووە ﻟ ﺳ ردەﻣﯽ ﻓ ﺗﺮە‪،‬‬
‫ﺟﺎ ﭘ روەرد ﺎرﺗﺒﺎرك و ﻌﺎ ﺑ ﻣﻠ ﮏ ﻟ ﺋﺎﮔﺮدا دە دەرﮐ وە‪ ،‬ﺟﺎ ﭘ ﯿﺎن دەﻓ رﻣﻮوێ‪ :‬ﻣﻦ ﭘ ﻐ ﻣﺒ رم ﻟ‬
‫ﺧﯚﺗﺎن ﺑﯚ ڕەواﻧ دەﮐﺮدن‪ ،‬ﺟﺎ ﻣﻦ ﺋ ﺴﺘﺎ ﻧ دراوی ﺧﯚﻣﻢ ﺑﯚ ﺋ ﻮە ﺑ ۆﻧ ﻧﺎو ﺋ م ﻣﻠ ﺋﺎﮔﺮەوە‪ ،‬ﺟﺎ‬ ‫ﻧﻓ‬
‫ﺑﻮوﻧ دە ن‪ :‬ﭘ روەرد ﺎرا ﭼﯚن ﺑﭽﯿﻨ ﻧﺎو وە ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﺋ ﻤ ﻟ ﺋﺎﮔﺮ‬ ‫رﻟ ﺳ رەﺗﺎوە دۆزە‬ ‫ﺋ واﻧ ی‬
‫ﺷ ﺑﻮوﻧ ﺑ ﺧ ا ﯽ ﺑ رەو ﺋﺎﮔﺮەﮐ دەڕۆن و دەﭼﻨ‬ ‫رﻟ ﺳ رەﺗﺎوە ﺑ‬ ‫ڕاﻣﺎن ﮐﺮدووە‪ ،‬وە ﺋ واﻧ‬
‫ﻧﺎو وە‪ ،‬ﺋ ﻨﺠﺎ ﷲ ﻌﺎ ﭘ ﯿﺎن دەﻓ رﻣﻮوێ "ﺑ واﻧ ی ﮐ ﻧ ﭼﻮوﻧ ﻧﺎو ﺋﺎﮔﺮەﮐ وە" ﺋ ﻮە ﮔ رﭘ ﻐ ﻣﺒ رم ﺑﯚﺗﺎن‬
‫ڕەواﻧ ﮐﺮدﺑﻮاﯾ ز ﺎﺗﺮﺑ درۆﺗﺎن دەﺧﺴﺘ وە و ﺳ ر ﭽﯿﺘﺎن دەﮐﺮد "واﺗﺎ ﺋ وەﺗﺎ ﻣﻦ ﻗﺴ ﺗﺎن ﻟ ﮔ ڵ دەﮐ م و‬
‫ﭘ ﻐ ﻣﺒ راﻧﺘﺎن دەﮐﺮد ﺋ ﮔ رﺑﯚﺗﺎن ﺎﺗﺒﻮاﯾ " ؟(‪.‬‬ ‫ﭘ ﯾﻤﺎﻧﻢ ﻟ ﻮەرﮔﺮﺗﻮون ﻮ اﯾ ﯿﻢ ﻧﺎﮐ ن‪ ،‬ﺋ ی ﭼﯚن ﻮ اﯾ‬

‫)‪(39‬‬
 ‫)ﻓ رﻣﻮودەی ﯾ ﮐ م "ﺋﯿﻤﺎم أﺣﻤﺪ" و ﻓ رﻣﻮودەی دووەم "أﺑﻮ ﻌ " ڕ ﻮاﯾ ﺗﯿﺎن ﮐﺮدووە و ﺑ ﯚی ڕ ﺎ ﺎﻧﯿﺎن‬
‫دەﺑﻨ ﻓ رﻣﻮودەﯾ ﯽ ﺣ ﺳ ن ﭼﻮﻧﮑ ﻓ رﻣﻮودەی زۆری ﺗﺮﺷﺎﯾ ﺗﻦ ﺑﯚ ﺋ م دوو ﻓ رﻣﻮودەﯾ (‪.‬‬

‫ﺋ وە‬ ‫ﺎق" ﺋ ﺻ ﭼﻮارەﻣﯽ ﻧ ﻗﻞ ﻧ ﮐﺮدووە ﻟ ﻧﺎﻣ ﮐ ﯾﺪا ﮐ "اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ" ﺑﺎ‬ ‫)ﺗ ﯿ ‪ :‬اﻟﺸﻴﺦ "إ‬
‫ﯿﭻ ﮐﺮدەوەﯾ ﯽ ﻧﯿ‬ ‫ﻣﻮو ﮐﺮدەوە ﺎ ﯽ ﺧﻮا ﺑ ﻮ ﺮەی ﺣﯿﮑﻤ ﺗﯿ ﯽ‪ ،‬ﺳﺒﺤﺎﻧﮫ و ﻌﺎ‬ ‫دە ﺎت ﮐ‬
‫ﺣﯿﮑﻤ ت ‪) .‬ﺑ ﻮر ﯽ ﻨﺎوﻣ (‪.‬‬

‫ﻮەﺳﺘ ﺑﮑ و وورد ﺑﺒ وە ﻟ م ڕووﻧﮑﺮدﻧ وە‬ ‫ﭘﺎﺷﺎن اﻟﺸﻴﺦ )واﺗﺎ ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ( رﺣﻤﮫ ﷲ‪ ،‬وو ﯽ‪ :‬ﻟ ەدا‬
‫ﺟﻮاﻧ ‪ ،‬ﺋ و )واﺗﺎ اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ( ﻋﻮزری ﺑ ﮐ س ﻧ داوە ﺗ ﺎ ﺋ وە ﻧ ﺑ ﺖ ﮐ ﺗﻮاﻧﺎی ﻓ ﺑﻮون و ﭘ ﮕ ﺸﺘ ﺑ‬
‫ﺑﻮون ﺑﯚی‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ م ﺟﯚرە ﮐ ﺳﺎﻧ ﻣ ﺑ ﺳﺖ‬ ‫ﺣ ق ﻧ ﺑﻮوە ﻟ ﮔ ڵ ﺋ و ڕی داواﮐﺮدن و و ﺪان و و ﺴﺖ‬
‫ﭘ ﯿﺎﻧ وە ﻟ ووﺗ ﺎ ﯽ )ﺷﻴﺦ ﺳﻼم و اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ( و ﺎوﺷ ﻮە ﺎﻧﯿﺎن )واﺗﺎ ﮐ دە ن ﺗ ﮐﻔ ﻧﺎﮐﺮ ﺖ ﺗﺎوە ﻮ‬
‫و ﮏ دەدات ﺑﯚ ﻓ ﺑﻮو ﯽ‬ ‫ﻣﻮو‬ ‫ی ﻟ ﺳ ردەﮐﺮ ﺖ ﻣ ﺑ ﺳ ﯿﺎن ﺋ م ﺟﯚرە ﮐ ﺳ ﯾ ﮐ‬ ‫ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﯾ وﺑ‬ ‫رﺑ ﺎﻓﺮدادەﻧﺮ ﺖ ﺑ م ﻟ ﻗﯿﺎﻣ ﺗﺪا ﻋﻮزری‬ ‫ﻟ دوﻧﯿﺎدا‬ ‫ﻋﯿﻠﻢ ﺑ م دەﺳ ﻧﺎﮐ و ﺖ‪ ،‬ﮐ‬
‫واﯾ ﺑﯚ دوای‬ ‫ﺎﻓﺮداﻧﺎﻧﺮ ﺖ و ﺳﺰا ﻧﺎدر ﺖ ﺑ ﻮ ﺗﺎ دەﮐﺮ ﺘ وە‪ ،‬ﺗﺎ ﮐﺮدﻧ وەﮐ ش وە ﻮ ﺋﯿﻘﺎﻣ ی ﺣﻮ‬
‫ﺷﺘ وە ﯾﺎن دەﭼ ﺘ دۆزەﺧ وە(‪ ،‬ﺑ م )اﻟﻌﺮا ( و ﺑﺮاﯾ ﺎ ﯽ ﮐ ﻟ ﺳ رﺑﺎﻃﻠﻦ‪،‬‬ ‫ﺗﺎ ﮐﺮدﻧ وەﮐ دەﭼ ﺘ ﺑ‬
‫ﻮﻣﺎن ﺑﯚ ﺧ ﯽ دروﺳﺖ دەﮐ ن ﮐ اﻟﺸﻴﺦ )ﻣ ﺑ ﺳ اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ ﯾﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب(ە‪ ،‬ﮐ‬
‫ﺑﺎس دەﮐ ن و ڕوو ﯽ‬ ‫ﯾ ‪ ،‬ﺟﺎ ووﺗ ﮐ ﺑ ﻣﻮﺟﻤ‬ ‫ﺟﺎ ﯿﻞ ﺗ ﮐﻔ ﻧﺎ ﺎت‪ ،‬وە دە ﺖ ﺋ م ﮐ ﺳ ﻋﻮزری‬
‫دەﮐ ن و‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫ڕووﻧﮑﺮدﻧ وە وە ﻮ ﺋ وەی ﻧ وە ﺎ ﯽ ﺷ ﺦ ڕووﻧﯿﺎن ﮐﺮدەوە ﺑ ﻣﻮﺟﻤ‬ ‫ﻧﺎﮐ ﻧ وە )واﺗﺎ ﺑ‬
‫ﻧﺎﯾﮑ ن ﺑ ﻣﻮﻓ ﺻ ل(‪ ،‬ﺟﺎ ﺋ م ﻮﻣﺎﻧ ﯾﺎن ﮐﺮدووە ﺑ ﻗ ﻟﻐﺎﻧ ﮏ ﺑﯚ ڕەﺗﮑﺮدﻧ وەی ﺋﺎﯾ ﺗ ﺎ ﯽ ﻗﻮڕﺋﺎن و‬
‫ش دەﮐ ﻧ ﺳ ر )ﺑ زﻣﺎن‪ ،‬وە ﺑ ﮐﺮدار ﺶ ﮔ رﺑﯚ ﺎن ﺑ ەﺧ ( ﺑ ﻧﺪە‬ ‫ﻓ رﻣﻮودە ﺎ ﯽ ﭘ ﻐ ﻣﺒ ر‪ ،‬وە‬
‫روەک ﭼﯚن ﭘ ﺸ ﻨ ﺎ ﯽ ﺧﯚ ﺎن ﻟ ﯚڕ رﺳﺘﺎن واﯾﺎﻧﮑﺮدووە‪ ،‬وە ﭼﺎرەﻧﻮوس و ﮔ ڕاﻧ وە‬ ‫ﻣﻮەﺣﯿﺪە ﺎ ﯽ ﺧﻮا‪،‬‬
‫ﯾ ﻟ ﻧ ﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا‪ ...‬ﺗﺎوە ﻮ‬ ‫رﺑﯚﻻی ﺧﻮاﯾ ‪ ،‬وە ﺋ و ﺣﺎﮐﻤ ﻟ ﻧ ﻮان ﺑ ﻧﺪە ﺎﻧﯿﺪا ﻟ و ﺷﺘﺎﻧ ی ﮐ ﺧﯿﻼف‬
‫ﯚﺗﺎ ﯽ ﮐ اﻟﺸﻴﺦ )ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ( ﺑﺎﺳﯿﮑﺮدووە رﺣﻤﮫ ﷲ‪.‬‬

‫)‪(40‬‬
‫ﺎق دە (‪ :‬ﺟﺎ وورد ﺑﺒ وە ﮔ رﺗﯚ ﯾ ﮐ ﯽ ﻟ واﻧ ی داوای ﺣ ق دە ﺎت ﺑ ﺑ ﮕ وە‪ ،‬وە ﺋ ﮔ ر‬ ‫)اﻟﺸﻴﺦ إ‬
‫ﻨﺎﻧ وە ﻟ ﺳ رﺷﺘ ﺑﺎﻃﯿﻠ ﺎ ﯽ ﺸﺖ ﺑ‬ ‫ﺗﯚ ﯾ ﮐ ﯽ ﻟ واﻧ ی ﮐ ﻟ ﺳ رﺑﺎﻃﻞ ﺳﻮورە و دەﯾ وێ ﺑﯚ ﺑ ﮕ‬
‫ﻮﻣ ا ﯽ و ﻮﻓﺮو‬ ‫ووﺗ ﻣﻮﺟﻤ ﻟ ﺎ ﯽ زاﻧﺎﯾﺎن ﺑﺒ ﺳ ﺋ وا ﯿﭻ ﺳ ﯾﺮﻧﯿ )واﺗﺎ ﯿﭻ ﺳ ﯾﺮﻧﯿ ﺗﻮ‬
‫ﺳ رﻟ ﺸ ﻮاوی ﺑ ﺖ و ﺧ ﮑ ﺶ ﺗﻮش ﺑﮑ ﯾﺖ(‪.‬‬
‫ﺒﮫ أﺟﻤﻌ ن‪.‬‬ ‫ﻣﻲ وﻋ آﻟﮫ و‬ ‫وﺻ ﷲ ﻋ ﻣﺤﻤﺪ اﻟﻨ‬

‫ﯽ ***‬ ‫*** ﮐﯚﺗﺎ‬

‫ﺔ"ی ﺳﺎ "‪"1312‬ی ﮐﯚ ‪ ،‬ﻧ ﻗﻞ ﮐﺮاوە ﻟ ﺳ ر دەﺳﺖ و ﺧ ﯽ‬ ‫ﻣﺎﻧ ﯽ "ذي ا‬

‫ﺎق( رﺣﻤﮫ ﷲ ﻌﺎ ‪ ،‬ﺟﺎ ﺧﻮا ﭘﺎداﺷ ﺧ ی ﺑﺪاﺗ وە‬ ‫ﻧﻮﺳ ر )واﺗﺎ اﻟﺸﻴﺦ إ‬
‫ﺑ راﻣﺒ رﺋ و ﺎرەی ﮐ ﻟ ﺧﺰﻣ ﯽ ﺋ ﺴﻼم و ﻣﻮﺳ ﻤﺎﻧﺎﻧﺪا ﮐﺮدوو ﯽ‪.‬‬

‫"ﻋﺒﺪ اﻟﻌﺰ ﺰ اﻟﻔﻮزان"‬ ‫ﺑ ﭘ ﻨﻮ‬

‫)ﻋﺒﺪ اﻟﻌﺰ ﺰ اﻟﻔﻮزان ﺋ و ﮐ ﺳ ﯾ ﮐ ﺋ م ﻧﺎﻣ ﯾ ی ﯚ ﯽ ﮐﺮدووە ﻟ ﺳ ردەﺳﺖ و ﺧ ﯽ اﻟﺸﻴﺦ‬

‫ﺎق و‬ ‫روەک ﻟ ﭘ ﺸ ﯽ ﺋ م ﻧﺎﻣ ﯾ ﺷﺪا ﺋﺎﻣﺎژەم ﭘ ﺪاوە‪ ،‬ﺟﺎ ﺧﻮا ﭘﺎداﺷ ﺷ ﺦ ﺋ‬ ‫ﺎق"‬ ‫"إ‬
‫ﺋ و ﺶ ﺑﺪاﺗ وە ﺑ ﺧ ‪ ،‬ﻟ ﮔ ڵ ﺷﻴﺦ ﺳﻼم اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﺔ و اﺑﻦ اﻟﻘﻴﻢ و ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻮ ﺎب و‬
‫ﻋﺒﺪ اﻟﻠﻄﻴﻒ(‪.‬‬

‫)‪(41‬‬
 ‫ﺟﺎ ﻟ ﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﺑ )أ ﻞ رﺟﺎء واﻟﺘﺠ ﻢ( دە ﻢ ﺳ ﯾﺮﮐ ن ﭼﯚن ﻧ وە ﺎ ﯽ )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ‬
‫اﻟﻮ ﺎب( ﺗ ﮕ ﺸﺘﻮون ﻟ ﮐﺘ ﺐ و ﻧﺎﻣ و ﻧﻮﺳﺮاوە ﺎ ﯽ ﺷ ﺦ ﻣﺤﻤﺪ و ﺗ واوی ﺋﯿﻤﺎﻣ ﺎ ﯽ ﺑﺎﻧﮕ وازی‬
‫ﻧ ﺟﺪی ) ﺋﻤﺔ اﻟﺪﻋﻮة اﻟﻨﺠﺪﻳﺔ( ﭼﯚن ﻮﻣﺎﻧ ﺎ ﯽ ﺳ روﺗ ﺎ ﯽ )اﻟﺸﻴﺦ( ﻻدەدەن و‬
‫ﮐ ﺗ ﺎ ﺑﺎﻧﮕ ﺷ ﯾ و ﺣ ﻗﯿﻘ ﯽ‬ ‫ﺋ ﻮەش ﮐ ﻧﺎوﺗﺎن ﻟ ﺧﯚﺗﺎن ﻧﺎوە ﺳ ﻟ‬ ‫ﯿﺪەوەﺷ ﻨ وە‪ ،‬ﮐ‬
‫ﻧﯿ ‪ ،‬ﺑ ﺷ ﻮەﯾ ﯽ ﺗﺮدەڕواﻧﻦ ﻟ وﺗ ﺎ ﯽ )اﻟﺸﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ( و ﻧ وە ﺎ ﯽ‪ ،‬ﺋ ﻣ ﻟ ﺎﺗ ﮑﺪا ﺗ واوی ﮐﺘ ﺐ و‬
‫ﻧﺎﻣ و ﻧﻮﺳ ﻨ ﺎﻧﯿﺎن ﺧﯚﺗﺎن ﭼﺎ ﯽ دەﮐ ن و ﺑ وی دەﮐ ن و ﺷ ڕ دەﮐ ن ﺑ ﮐﺘ ﺐ و ﺑ دەﻧﮓ‪ ،‬ﺟﺎ‬
‫ﺣ ق ﺑﺪەن ﺑ ﺧ ﯽ ﻣﻮﺳ ﻤﺎن ﺑ ﯚی ﺷ ر ﻧ وە ﺎﻧﯿ وە ﻟ وﺗ ﺎ ﯽ )اﻟﺸﻴﺦ( ﺑﮕ ن ﯾﺎن ﺑ ﯚی‬
‫ﺗ ﮕ ﺸ ن ﻟ ووﺗ ﺎ ﯽ )اﻟﺸﻴﺦ(‬ ‫ﺷ ر ﺋ ﻮە ﻟ وﺗ ﺎ ﯽ )اﻟﺸﻴﺦ( ﺑﮕ ن ؟؟؟ ﺋﺎﯾﺎ ﻧ وە ﺎ ﯽ ﺑ‬
‫ﺑ م ﺋ ﻮە وە ﻮ ﺧﯚی ﺗ ﯿﮕ ﺸﺘﻮون ؟؟؟‬

‫ﺧﻮا ﺑﮑ ﯾﻦ ﮐ دەﺑ ﻨ ن ﮐ ﺳﺎﻧ ﮏ‬ ‫وە ﺑ ﺧﻮﺷﮏ و ﺑﺮاﯾﺎ ﯽ ﻣﻮﺳ ﻤﺎن )ﻣﻮﺣﺪ( دە ﻢ ‪ :‬ﺑﺎ ﺳﻮ ﺎ‬
‫ﻣ ﺸ واﻧ و ﺷ ر ﮐﺘ ﺒ ﺎن دەﺧﻮ ن و ﺑﺎﻧﮕ ﺷ ی ﺳ ﻟ ﻓﯿ ت دەﮐ ن و ﻣ ﺸ دەر ﺎی‬
‫ﻣﻦ و ﺗﯚی ﻣﻮﺳ ﻤﺎن‬ ‫ﻮﻣ ا ﯽ و ﻮﻓﺮﺑﻮوﻧ ‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﺗﻮ‬ ‫ﻣﺰﮔ وت و ﻣﺎ زاﻧﺎﯾﺎن ﺑﯚ ﺎن ﮐﺮاوەﯾ ﮐ‬
‫ﺳﻮ ﺎس ﺑﯚ‬ ‫ﻣﻮو ﺋﺎﺳﺘ ﻧﮓ و ﯚﺳﭙ ی ﮐ دەﺧﺮ ﺘ ﭘ ﺸﻤﺎن ﺑﯚ ﻓ ﺑﻮو ﯽ ﻋﯿﻠ ﺷ ر ‪ ،‬ﮐ‬ ‫ﺑم‬
‫ﷲ ﻌﺎ ﺑ ﻓ زل و ﻣﻨ ﯽ ﺧﯚ وە ﯿﺪاﯾ ﯽ داو ﻦ ﺑﯚ ﺋ ﺴﻼﻣﯽ ڕاﺳﺘ ﻗﯿﻨ ‪.‬‬

‫ﺒﮫ أﺟﻤﻌ ن‪.‬‬ ‫وﺻ ﷲ ﻋ ﻧﺒ ﻨﺎ ﻣﺤﻤﺪ وﻋ آﻟﮫ و‬

‫)‪(42‬‬