 Süslü ve mecazlı anlatım söz ko-

DİVAN EDEBİYATI OLUŞUMU nusudur.

 Bu edebiyat adını, şairlerin şiirlerini “divan”  Divan şiirinde biçim kurallarına uymak şart-
adını verdikleri bir kitapta toplamalarından tır.
almıştır.  Yüksek zümreye hitap eder.
 Bu edebiyata aynı zamanda şu adlar da ve-  Aruz vezni kullanılır an-
rilmiştir: cak Nedim, Âşık Paşa ve
 Yüksek Zümre Edebiyatı Şeyh Galip heceyi de de-
 Klasik Türk Edebiyatı nemiştir.
 Osmanlı Edebiyatı  Nazım birimi olarak be-
 Saray Edebiyatı yitler esas alınır ancak
 Tasavvufun yaygın olduğu yıllarda din dışı bunun yanında dörtlük
temaları işlemesi sebebiyle Divan şiirinin ve bent kullanımı vardır.
kurucusu olarak 13. yüzyıl şairi olan Hoca  Kafiye olarak tam, zengin
Dehhani kabul edilir. kafiye tercih edilir.
 Bu edebiyat, yüksek zümreye hitap ettiğin-  Yazmaya dayalı bir ede-
den saraya ve çevresinde gelişmiştir. biyat olduğu için kafiye
göz içindir.
 Divan edebiyatının kaynakları şunlardır:
 Ne söylendiğinden çok bu içeriğin
 Kuran-ı Kerim
nasıl aktarıldığı önemlidir.
 Tasavvuf
 Bu nedenle birçok bi-
 İran mitolojisi
www.edebiyatveturkce.com

çimde konu bütünlüğün-

den çok parça bütünlüğü
GENEL ÖZELLİKLERİ – 13 VE 19. YY
esastır.
 Şiir üzerine kurulmuş bir edebiyattır.  Saf şiir anlayışıyla benzer
 Nesir, arka planda kalmıştır. nitelikler taşır.
 Aşk, doğa, kahramanlık, ölüm, tasavvuf, ka-  Şiiirler, türünün ismiyle ya da redifiyle isim-
dın, mitoloji, şarap vb. konular işlenmiştir. lendirilir.
 Genel olarak din dışı konular var-  Şiirlerin son bölümünde “mahlas” kullanıl-
dır ancak kimi sanatçıların dini ko- mıştır.
nulara eğildiğini de görmekteyiz.  En güzel mısrası “mısra-ı bercestedir”.
 Günlük yaşamdan kopuk, soyut ve
hayalcidir. Divan edebiyatında nesir özelliklerinde ise;
 Şairlerin zihinlerindeki kadın port-
 Cümleler özne, tümleç, yüklem sıralama-
resi gerçekle bağdaşmaz. Her yö-
sına uygundur.
nüyle mükemmeldir.
 Noktalama işaretleri yoktur.
 Söz sanatları ve mazmunlar bu-
 Bu nedenle bağlaçlar bolca kulla-
lunmaktadır.
nılmış ve cümle uzatılmıştır.
 Bu mazmunlardan birkaçı şunlar-
 Metinler, paragraflara ayrılmadan
dır:
aktarılır.
 Kaş: Yay
 İç kafiye (seci) ön plandadır.
 Kirpik: Ok
 Nesir yazma işine “inşa”, nesir yazanlara
 Boy: Selvi
“münşi”, eserlere ise “münşeat” denilir.
 Ağız: Nokta
 Göz: Nergis  Sade, orta ve süslü nesir olmak üzere üç
 Yüz: Ay başlıkta incelenir.
 Âşık: Pervane
 Yanak: Gül

Melih Özdamar – Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni