STRESS

MANAGEMENT
Your body is hard-wired to react to stress para
protektahan ka sa tuwing humaharap ka sa mga
challenges sa buhay.

Minsan yung simpleng pagbabayad ng bills o tambak

na trabaho ay stress na araw-araw mong hinaharap,

pero minsan hindi mo ramdam ang hirap. Dahil ito sa

natural reaction ng iyong katawan in dealing with

stress in life.
STRESS
Kapag may challenges or problema tayong
kinakaharap, example, nasunog ang niluluto
mong ulam at nataranta ka, your hypothalamus
sets off an alarm system in your body. Dahil dito
RESPONSE SYSTEM maglalabas ang ating katawan ng hormones,
including adrenaline and cortisol.

Tumutulong ang hormones na ito para maging alerto

ka sa pag-iisip at pagkilos para ma-solve mo ang

challenges na kinakaharap mo. Sa oras na

malampasan mo ang problema, bababa ang level ng

hormones na ito sa iyong katawan at ikaw ay mare-

relax na ulit.
 NATURAL STRESS
RESPONSE GONE WILD!

The body's stress response system is usually self- The long-term activation of the stress response

limiting. May hangganan ang pakikipaglaban sa system at ang overexposure ng ating katawan sa

problema kasi napapagod din ang ating isipan cortisol at iba pang stress hormones ay maaaring

at katawan. Kaya kapag palaging humaharap magkaroon ng negatibong epekto sa ating

ka sa mga stressors mo araw-araw o oras-oras kalusugan, hindi lang ng isipan kundi lalo ang ating

pa nga, you constantly feel under attack, so the katawan.

fight-or-flight reaction stays turned on.

COPING WITH
Sometim
STRESSORS es,
it's okay
Kilalanin mong maiigi ang sarili mo at ang madalas
to lose a
na reaksyon

pinagdaraanang
mo sa

problema,
tuwing

trauma,
meron

o
kang

simpleng
battle to
challenges sa buhay. Sa ganitong paraan, win the
mabibigyan mo ng proteksyon ang

ipaglaban lamang ang mga bagay na worth mong

sarili mong
war of
ipaglaban o atrasan mo ang mga gyerang alam
life.

mong hindi mo naman mapapanalunan.

5 COMMON RESPONSES
IN DEALING WITH PROBLEMS

- FIGHT
- FLIGHT
It was in the middle of the night, araw-araw ka

namang dumadaan sa madilim na iskinita papasok

- FREEZE
sa looban kung saan ka nakatira. Kung bakit tsaka ka

pa nakatyempo ng lasing na biglang hinatak ka sa

- SUBMIT mas madilim at walang taong bahagi ng iyong

- ATTAC
daraanan. Ano ang possibleng reaksyon mo sa

H
ganitong matinding atake ng problema?
Ang key driver ng ating pag-react sa problema
ay yung makalabas kang buhay sa isang
sitwasyong kinakaharap mo.

Sa kaso ng isang lasing na umatake sa iyo, pwede

kang manlaban. Kung meron kang hawak na armas o

alam na paraan for self-defense, gagawin mo. You

will scream, kick, and punch dahil ito ang matic na

pumasok sa utak mong paraan para ka maka-survive

sa nangyayari sa iyo.
FIGHT 1
 2
On the other hand, Hindi kaduwagan ang
tumakas sa problema paminsan-minsan, lalo
kung alam mong ang paglaban ay mauuwi lang
sa pagiging talunan.

Kung malakas ang lasing at alam mong hindi mo

kayang labanan, ang posibleng natural na isipin
mo ay kung paano makakalabas sa iskinita para
matakasan ang matinding problema.

Naging ganito ang thinking process ko palagi, dahil

lumaki ako na mahilig takbuhan ng nanay ko ang

FLIGHT
mga pinagkaka-utangan niya, akala ko escape is the

only way to face my problem. Hindi man ito palaging

solusyon sa lahat ng sitwasyon, meron din itong

naitutulong para sa iyong survival.

 3
Yung analysis paralysis minsan nangyayari lalo
at hindi gumana ang fight or flight response.
Posibleng maka-experience tayo ng dissociative
reaction. Others describe it as out of body
experience, yung tipong hinayaan mo na lang
gawan ka ng masama at inisip mo na lang
hintaying matapos ang lahat at saka ka babalik
sa realidad.

Assuming your attacker in the dark alley successfully

did nasty things to you. The way you remove yourself

FREEZE
from the reality of it can help you survive the

gruesome attack. Kaya hindi mo pwedeng sabihin sa

isang may trauma na, 'bakit hindi ka nanlaban o

tumakas?' Minsan, wala ito sa pagpipiliang reaksyon

ng ating isipan.
 4
When you snapped out of your analysis paralysis
at bumalik ka sa realidad ng problema, ang isa
pang possible na stress response mo ay yung
umayon na lang sa gusto ng stressors mo.

Hindi ito nangyayari lang sa pag-atake ng isang

SUBMIT
lasing sa madilim na iskinita. Pwedeng meron kang

asawang nananakit sa iyo, occasional na sampal at

sipa na tinitiis mo. Hindi ka lumalaban, hindi ka

tumatakas, at ni hindi mo na nagawang mag-out of

body experience sa tuwing ikaw ay nasasaktan. Ito

yung tinatanggap mo ang bawat sipa at suntok sa

iyo at tinitiis na lang.

Ito ang medyo masaklap, merong mga taong
hindi lang tinaggap ang pait ng buhay, nagawa
pa nilang baliktarin ang mindset nila at isiping
tama ang nangyayari sa buhay nila.

Stockholm's syndrome ang tawag dito na na-discuss

natin sa librong, SIno Ang Dakila? Sino Ang Tunay na

Baliw? Ito yung hindi ka na nga tumakas, tinanggap

mo pa ang sitwasyon mo at ang masakit, nag-enjoy

ka pa sa pambubugbog ng asawa mo sa iyo na

parang bahagi na ito ng inyong pagmamahalan.

5
ATTACH
SELF-ASSESSMENT Ako, I take advantage of all the five responses and make

sure that I use it so I can survive in the game of life. Kapag

With this, pag-isipan mong mabuti. Ano ang kaya kong lumaban sa problema gagawin ko, kapag

common stress response mo sa tuwing may alam kong hindi kaya ay sinusuko ko sa Diyos. Tapos, I

atake sa buhay mo? regroup myself and face the problem again kapag

nakapag-recharge ako and will ni God for me na

lumaban sa problema. May waiting period din ako

minsan, o yung freezing in the middle of the problem pero

ang totoo ay, I'm just trusting God that He will help me

find my way. When I snapped out of my paralysis, I submit

everything to God at ang madalas, I also enjoy the pain.

Hindi dahil masochist ako ha, I enjoy the pain dahil alam

kong hindi ako nag-iisa at may purpose kung bakit ako

may mga problema. Sabi nga ni God, INVEST IN YOUR

PAIN dahil pwede mo itong gawing isang magandang

kwento ng tagumpay mo sa buhay!

SELF-REFLECTION
IKAW? ANO ANG COMMON STRESS RESPONSE
MO?