TEMPO MOWY

Kazimierz Wóycicki
“Forma dźwiękowa prozy polskiej i wiersza polskiego”
 Czym jest tempo?
Tempo (szybkość mowy) - szybkość, z którą wypowiadamy oddzielne dźwięki,
zgłoski, wyrazy.

Według badań średnie tempo wypowiadania słów to około 2,5 słowa na sekundę, czyli od 125 do
150 słów na minutę (należy przy tym podkreślić, iż różni się ono w zależności od języka, miejsca zamieszkania i
wielu innych czynników)
 Tempo w mowie, a tempo w muzyce

W mowie istnieje tyle odmian tempa, ile w muzyce.

Kompozytor kładzie przed utworem napis:

- “allegro”
- “andante”

Tak samo każdy ustęp w doskonałej transkrypcji fonetycznej powinien być

poprzedzony podobnym znakiem.
 Jak emocje mogą wpływać na tempo mowy?
Tempo może ulegać zmianom nawet w obrębie jednego zdania, a zależy to od
wielu czynników, lecz przede wszystkim od:

- duchowej organizacji mówiącego

- chwilowego usposobienia i nastroju

Co to oznacza?

Żywy, czynny człowiek będzie mówić szybciej niż ten zmęczony, zgnębiony lub
leniwy.
 Rodzaje tempa
Wyróżniamy trzy zasadnicze rodzaje tempa:

- tempo wolne ( muzyczne adagio, largo )

- tempo pośrednie ( moderato )
- tempo szybkie ( allegro, presto )
 Ważne teorie dotyczące tempa mowy
M. Beera

Teksty składające się ze słów krótkich czytamy wolniej niż złożone z długich.

Wundt

Zdanie z członów rosnących czytamy szybciej aniżeli z członów słabnących,

szybciej więc jamby aniżeli trocheje.
 trochej a jamb

trochej jamb

Hulajmy wraz, bo już jest czas

Całkiem blisko, niedaleko,
w tym pokoju wakacjom rzec „Ahoj!”.
żył chomiczek po cichutku
Tam grzybów w bród, a tu toń wód
i w spokoju.
Rankiem nosek swój wysuwał i słonko grzeje nas!
z małej budki,
Więc chodź nad staw, na wznak śród traw
robił siusiu, spijał mleczko,
sprzątał bobki. do słonka twarz swą zwróć,
Nie wychodził potem więcej
niech ciepłem swym przepędzi splin
do wieczora,
spał, czekając, aż nadejdzie złych myśli, trudnych spraw!
jego pora.
Na co wpływa tempo?

● zanikają słabsze wzmocnienia akcentacyjne

tempo szybkie ● silniejsze wzmocnienia akcentacyjne stają się
bardziej wyraziste
темп речи быстрый —------->
● ujawnianie się w melodii jedynie odległości
znacznych
 Na co wpływa tempo?

● rozwinięcie subtelnych cieniowań formy

tempo średnie dźwiękowej
tempo wolne темп речи медленный --------> ● delikatne przejścia
Jak ustalić tempo utworu?
Dziękujemy za uwagę

Patrycja Duraj

Maja Tabor