TANK YIKAMASI HAKKINDA GENEL BiLGi

!
• Tank yıkama prosedürleri aşağidaki basamakları içerir.
a) Pre cleaning(ön yıkama):Butterworth ıle yıkama (su ile)
b) Cleaning(yıkama):Butterworth ile yıkama (sadece su yada su deterjan)
c) Rinsing(Durulama): Butterworth ile yıkama (su ile)
d) Flushing:Tatlı su ile yıkama
e) Steaming:Buhar verme
f) Draining:Dreyn etmek
g) Drying:Kurutma
!
A) PRECLEANING
Deniz suyu yada tatlı su kullanılarak butterworth ile tankları ön yıkamanın amacı yağ
yada yağlı kalıntıları perdelerden postalardan posta aralarından tank dibinden vs.
indirmek ayırmaktır.
Tahliyeden hemen sonra ön yakama yapmak yağ ve kalıntılarının daha kolay
indirilmesini sağlar.bu sebeple tahliye sonrası bir an evvel empty tank certificate alınmalı
ve ön yıkama başlamalıdır.
Ön yıkama çok önemlidir. Esas yıkama öncesi yağ ve kalıntıların indirgendiğinden emin
olunmalıdır.
Ön yıkama için kullanılan suyun sıcaklığı 20 dereceden az olmamalıdır.
Ön yıkama için kesin bir süre tavsiye edilmemektedir.süren tamamen yükün cinsine bağlı
olarak değişmektedir.tankın büyüklüğü çoğu zaman süreyi etkilememektedir.küçük
tanklar daha fazla kemereye sahip olduklarından operasyon zorlaşır bu sebeple süre uzar.
Butterworth ile ön yıkama operasyonu boyunca buttreworth ün yeri düzenli olarak
değiştirilmelidir.
Ön yıkamadan sonra tank kontrol edilmeli eğer kalıntı varsa butterworth bu bölgeye
merkezlenerek tekrar ön yıkama yapılmalıdır.
!
B)CLEANING
Esas yıkama yalnız su yada deterjanlı su ile yapılır.Bir çok durumda deterjan oranı %0.05
istenir
Deterjanlı su butterworth ile soğuk yada sıcak olarak uygulanabilir.Solvent (çözücü) ile
sprey yıkama yapılırsa reaksiyon süresi(minimum 30 dakika) geçtikten sonra kalıntılar
mutlaka yıkanmalıdır.
Bu yıkama butterworth ile yapılırsa su soğuk yada ılık olmalıdır.eğer su sıcak olursa
solvent buharlaşır.

#i
Portatif butterworth makinaları kullanılırken güverteden kumanda edilerek düzenli
aralıklarla buhar seviye kontrol ayarı yapılmalı ve tankın her tarafında etkili bir yıkama
sağlanmalıdır.
Yıkama solüsyonu (yaklaşık 500 m3lük bir tank için 10 ton) küçük bir tankta
tutulmalıdır.butterworth pompasıyla bu solüsyon heaterden geçirilip butterworthler ile
temizlenerek tank yıkanmalıdır.solüsyon bu tanktan tekrar storage tankına yada kargo
pompası olan bir tanka basılmalıdır. Yıkama operasyonu boyunca mümkün olduğunca
tank dibi kuru tutulacak biçimde devamlı solüsyon geri basılmalıdır.
Eğer hafif petro-kimyasal yüklerin yıkanması için kullanılıyorsa solüsyon iki üç kez
kullanılabilir.
Bununla beraber statik elektrik birikmesine karşın tedbirli olunmalıdır.
Suyla çözülebilen yükler sadece normal suyla yıkanabilir. Bu durumda sirkülasyon
istenmemektedir.zaten su yük tarafından emilir.
Yıkama prosedürü yüke bağlı olarak birkaç saat devam ettirilmelidir.tankın sıcaklığı
düştükten sonra tank kontrol edilmelidir. Eğer yağ veya kimyasal kalıntıları bulunursa
özellikle kalıntının olduğu bölgede yıkama yeniden yapılmalıdır.
Yıkama prosedürleri listesinde sıcaklıklar heater sıcaklığı değil suyun sıcaklığıdır.
Yıkama prosedürleri yüklerin genel türlerine göre üç ana başlığa ayrılır.
➢ Hayvansal ve bitkisel yağlar
➢ Mineral yağlar
➢ Petro-kimyasallar ve çözücüler
BU GRUPLARIN GENEL YIKAMA ŞEKİLLERİ
➢ HAYVANSAL VE BİTKİSEL YAĞLAR caustic soda ile temas edince kolayca
sabunlaşır.sabunlaşmanın anlamı sabun haline gelme yada daha çok bilinen sıvı
içinde asılı kalmaktır.
Bundan sonra sabunlaşma sertleşir ve suda hemen hemen hiç çözünmeyen gevrek
kırılgan sabun parçacıkları oluşur. Bu yüzden caustic soda yerine tamamen
çözülebilen sabunlar oluşturan potasyum hidroxide kullanılır.
Bununla beraber alkaliler sadece eğer tank paslanmaz çeliktense veya epoxy boya
ile coating yapılmışsa kullanılabilir.eğer tank zinc coating ise sabunlaştırıcılar
kullanılmaz.
Yıkamadan sonra alkali kalıntıları ılık tatlı su ile yıkanmalıdır.beyaz renkli
kalıntıları gidermek için alkalinler yerine basit deterjanlar kullanmak gerekir.Bu
beyaz kalıntılara caustic soda yada diğer alkalinler kullanıldığında çözünür
olmayan magnezyum yada kalsiyum tuzları sebep olur.
➢ MİNERAL YAĞLAR

#ii
 Mineral yağların yıkanması su ile,deterjanlı su ile,emulsifier yada sentetik
sabunlarla olur.
Bazen temizlik malzemeleri imalatçıları karışımlara solvent nafta gibi çözücüler
ilave ederler.
Açıktır ki bu tip solventlerde hidrokarbon testlerinde olumlu sonuçlar yaratır.
O yüzden bu tip productlar kullanıldıktan sonra son yıkama olarak su ile biraz
deterjan uygulanmalıdır.
➢ PETROKİMYASALLAR VE ÇÖZÜCÜLER
Petro kimyasallar ve solventler aşağıdaki genel prosedürlerden biriyle temizlenir.
• Normal sıcaklıkta kaynama noktası düşük buhar basıncı yüksek (50 mBar veya
üstü)yükler buharlaştırma veya hafif yıkama yoluyla temizlenebilir.buharlaşan
monomerler için örneğin vinilacetate gibi (ventilation prosedüre)havalandırma
prosedürü uygulanamaz,inhibitörler buharlaşamazlar.
• Düşük buhar basıncına sahip yükler su ile yıkanıp steam verilerek temizlenir.ilk
basamakta soğuk su ile yıkama istenir.birçok buharlaşabilen yük soğuk suda yüksek
çözünürlük gösterir.
ZEHİRLİ YÜKLERDEN YENEBİLİR YAĞLARA GEÇERKEN YIKAMA
FOSFA ve NIOP yenebilir yağların taşınmasından önceki kabul edilebilir yüklerin
listesini FOSFA ve NIOP sözleşmesine göre yayımlamıştır.
Bu listede belirtilen yükler son yük olarak (bir önceki yük last cargo) kabul edilebilir
yüklerdir.Son üç kargo (last three cargo) bu listede olan yükler yani kabul edilebilir
yüklerdir.
Her iki organizasyonda aynı zamanda bir önceki kargo olarak yasaklanmış veya kabul
edilmeyen yüklerin listesini yayımlamıştır bu listede adı geçmeyen yükler aynı zamanda
son yük olarak yenilebilir yağlardan önce kabul edilmeyen yüklerdir.
Yenebilir yağların yüklenebileceği zaman bu listedeki yüklerin nasıl yıkanacağı hakkında
yıkama haritası (cleaning chart) ekstra bilgiler içerir.
!
Bu bilgilerin kaynağı;
FOSFA:Bir önceki yük olarak kabul edilebilir yükler listesi (1 Aralık 1997)
NIOP :Kural 5.12 önceki yük listesi (1 Temmuz 1997)
Kodların anlamları;
FOSFA : Yasaklanmış şimdiki önceki yük J
NIOP : Kabul edilmeyen yük J
FOSFA&NIOP :yasaklanmış kabul edilmeyen önceki yük J
FOSFA veya NIOP tarafından kabul edilmeyen yük J
FOSFA veya NIOP tarafından kabul edilen yük J
!
Avrupa komisyonu yiyecek hijyen zararları azaltma kararnamesinde kabul edilebilir
evvelki yükler listesini hazırlamıştır.Cyclohexzane ve propylene FOSFA ve NIOP un

#iii
listelerinde olmalarına rağmen EC deregation listesinde kabul edilebilir evvelki
yüklerden değildir.

C)RINSING (DURULAMA)
Direk olarak yıkama operasyonundan sonra tank sıcak veya soğuk suyla
durulanmalıdır.Butterworth makineleri kullanılmalıdır. Durulama yapılacakken en önemli
şey yıkama suyunu kurumasına izin vermemektir.durulamaya 2 saat yada tankta kalıntı
kalmayana kadar devam edilmelidir.
!
!
NOT:
Ön yıkama boyunca kargo pompasının bypass ları ve süpürme (stripping) devresi kargo
pompası çalışırken birçok kez açılıp kapanarak yıkanmalı ve durulanmalıdır.Bu şekilde
pompa ve stripping devreleri en iyi biçimde yıkanır. Sürekli drop devresi temiz
olmalıdır.Aşağıdaki prosedür tercih edilmelidir.
Bu üç operasyon boyunca da (precleaning,cleaning,rinsing) butterworth devresinden bir
flexible hortum drop devresine direk bağlanmalı ve ara sıra açılıp kapanarak drop devresi
yıkanmalıdır.
!
D)FLUSHING
Tank baştan başa tatlı suyla temizlenmelidir. Tatlı su FW tankından 2” lik hortum ve
nozul kullanılarak basılmalıdır. Su tank tavanına perdelere ve tank dibine spreylenmelidir.
!
E)STEAMING WITH TOLUENE(TOLUENE İLE BUHARLAMA)
Toluene spesifikasyonu;
Kimyasal formül :CH3C6H5
Molekül kütlesi :92
Yoğunluk :0,866
Havada patlama limiti :1,2-7.0 volume
1mol =92 gram=20 santigrat derecede 20 litre toluene buharı
!
Toluene ile tank buharlaması yapılırken düşünülmesi gereken tolüenin LEL değeri
%1,2dir.O yüzden etkili temizleme için gereken toluene miktarı daima LEL limitini
aşmaktadır.Bu yüzden bu yüzden tankın içindeki emniyetli olmayan tehlikeli gaz
karışımını önlemek için tanka nitrojen verilmeli ve oksijen seviyesi %5in altına
çekilmelidir.
İstenilen toluene miktarı tanka konur,tank kapakları kapatılır kelebekler sıkılmaz ve tanka
steam verilir.
Buharlaşma süresi steam sıcaklığına ve tankın içindeki basınca bağlıdır.tank içindeki
basınç çok yüksek olmamalıdır.bu yüzde tank kapakları sıkılmaz.
Yoğunlaşan steam suyu kargo pompayla dışarı basılmalıdır.işlemin sonunda tank
kapakları ve diğer havalandırmalar açılmalıdır.Havalı fan butterworth kapağına

#iv
bağlanmalı ve tankın içindeki nitrojen ve buhar dışarı atılmalıdır.Çok hassas yükler için
alkol gibi tuzsuz suyla tankları yıkamak tavsiye edilir.
Daha sonra hidrokarbon,chloride ve permanganat time test (PTT) yapılmalıdır.tankın
hassas yükler için yeterince temiz olduğu kontrol edilmelidir.
!
D)DRAINING(TAHLİYE, DREYN ETME)
Tank devre ve pompa dikkatlice dreyn edilmelidir.bütün tıpa vb. çıkarılmalıdır.kuru hava
ile blow etmek iyi olur. Tankın dibinde kalan suyu tahliye etmek için enjektör
kullanılabilir.
!
CLEANING CHARTS (YIKAMA CETVELİ)
(a) Cetvelin kullanılması:
Yükler cetvelin sol tarafında listelenmiş ve numaralandırılmıştır.(Tablo1)
Aynı zamanda yüklerin numaraları cetvelin üst tarafından sıralanmış olup yıkama şekli
çalıştırılarak bulunur.Yıkama prosedürleri harf kodlarıyla ifade edilmiştir.
Tablo 2 de adı geçen harf kodlarının hangi yıkama prosedürlerini içerdiği tanımlanmıştır.
Bir yükten bir yüke geçerken yıkama prosedürünü bulma şekli aşağıdaki gibidir.
❖ Tankta kalıntıları olan yıkanacak yük tablonun en sol sütunundan bulunur.
❖ Yükün aynı zamanda numarası da bu sütunda yazmaktadır.
❖ Yükün numarası bir kenara yazılır,yüklenecek yük tablodan bulunur,yıkanacak
yükün numarası en üst sütundan bulunur ve kesiştirilir.
!
ÖRNEK:
Yıkanacak yük :Dicyclopentadiene(DCPD)
Yüklenecek yük :Xylene(Meta-)
Xylenenin numarası :407
# Dicyclopentadiene(DCPD) tablodan bulunarak 407 ile kesiştirilir.
# Yıkama prosedürü K harfi bulunur.Bu harfin karşılığı olan yıkama prosedürü
tablo 2 den bulunur.
# MARPOL 73/78 Annex II ön yıkama prosedürü ticari amaçlı olarak etkili bir
yıkama prosedürü değildir.maksimum butterworth makineleriyle 3 cycle yıkama
istenmektedir.
# Tabloda belirtilen yıkama prosedürleri kaplama yada boyama tankların her
ikisi içinde geçerlidir.Fakat bir nokta düşünülmelidir ki tank boyası tankın yükün
önemli bir kısmını boyama şekline ve yükün cinsine bağlı olarak absorbe
eder.Tank yıkama prosedürüne uygun yıkama ile bu absorbe olan yük
çıkmaz.Sıklıkla daha uzun süre havalandırma çoğunlukla absorbe olan yükün
çoğunun uçmasına/temizlenmesine sebep olur.Organik coatingler,epoxy ve
polyuratene gibi tekrar uygulanan coatingler bu absobsiyon etkisini
göstermemektedirler.
!
(b) Konteynerler ve Küçük Tanklar:

#v
Bu rehberin içindeki yıkama prosedürleri tank yapılı gemilerde uygulanarak
geliştirilmiştir. Konteynerler ve küçük tanklar yıkanırlar ancak listede geçen yıkama
süreleri çok uzun gösterilmiştir.Tank ebatları da listede belirtilmemiştir.Soğuküsıcak
suyla yıkama veya deterjanla yıkama oranları mevcut değildir.
Yıkama süresi değiştirilebilir bir etkendir. Kullanılan yıkama makinelerine göre bu
saat 3-4 saat aşağıya çekilebilir.

#vi