ZANIECZYSZCZENIA

POWIETRZA
 W większości są niewidoczne dla ludzkiego oka, ale mimo to wpływają na życie na Ziemi.
Nawet niewielka zmiana ich stężenia w atmosferze może powodować tragiczne skutki. Według
raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Europejskiej Agencji Środowiska z 2013 r.
Kraków jest miastem o największym zanieczyszczeniu powietrza w Polsce.
Badania wskazują, że w XX w. temperatura na powierzchni naszej planety wzrosła o 0,6°C.

Zanieczyszczenie powietrza to jeden z

największych problemów całego świata –
na zdjęciu smog nad Kairem
 Źródła zanieczyszczeń powietrza

Zanieczyszczenia powietrza to wszystkie substancje w postaci gazów, cieczy lub ciał

stałych (pyły), które nie są jego naturalnymi składnikami lub występują w stężeniu
wyższym niż naturalne.
Dawniej jedynym źródłem zanieczyszczeń były procesy naturalne, takie jak: wybuchy
wulkanów, pożary lasów, wyładowania atmosferyczne oraz rozkład substancji
organicznych. W ich efekcie powstają: tlenek węgla(II), tlenki azotu, metan, pyły i gazy
wulkaniczne, m.in. tlenek węgla(IV).
Rozwój motoryzacji i przemysłu spowodował zwiększenie zapotrzebowania na
energię wytwarzaną z surowców takich, jak ropa naftowa, gaz ziemny i węgiel
kamienny. Podczas ich spalania tworzą się tlenki węgla, siarki i azotu.

.
 Skutki
zanieczyszczenia powietrza
Zanieczyszczenia powietrza wpływają
negatywnie na środowisko przyrodnicze. Ich
najgroźniejszymi skutkami są: kwaśne
opady, nasilenie efektu cieplarnianego,
dziura ozonowa, smog, pyły,
zanieczyszczenie gleby i wody.
Kwaśne opady

Powstają, gdy powietrze

zanieczyszczone tlenkami siarki
i azotu, łącząc się z wodą lub parą
wodną zawartą w powietrzu, opadnie
z deszczem albo śniegiem na ziemię.
Opady te powodują szkody
w środowisku, przyspieszają korozję
metali i niszczenie budowli.
 freony
związki węgla z fluorem i chlorem; lotne
ciecze lub gazy, bierne chemicznie,
niepalne, niezwykle trwałe; znalazły
Efekt cieplarnian
y
zastosowanie w chłodnictwie, jako środki
spieniające używane do produkcji tworzyw
sztucznych oraz gaz nośny w aerozolach;
są uważane za główną przyczynę
powstawania dziury ozonowej
Aby efekt cieplarniany nie postępował, należy przedsiębrać
Globalne
środki, ocieplenie
które zapobiegnązaburza również emisji
nadmiernej równowgaę
gazóww
funkcjonowaniugłównie
cieplarnianych, ekosystemów,
dwutlenku co może
węgla,prowadzić
do atmosfery.
Poprawa stanua klimatu
do ich zaniku, może nastąpić
w konsekwencji poprzez:
do wymierania
gatunków orazznanymi
Powszechnie
•ograniczenie zmniejszenia
skutkami
wykorzystania sięenergetyce
w różnorodności
globalnegowęgla
ocieplenia
i ropy
biologicznej
są topnienie na
naftowej naszej planecie.
lądolodów oraz susze. Każda zmiana
Dalej, globalne
klimatu pociąga
•zapobieganie ocieplenie
jednak
emisji zato
freonów, również:
sobą szereg daleko idących
konsekwencji.
•wzrost zagrożenia
•poprawę klęskami
izolacji cieplnej żywiołowymi,
budynków,
•ograniczenie
W
•powszechność
Występuje zasobów
dalszej kolejności,
w wyniku naturalnych
wynikiem
centralnego wzrostumogące
ogrzewania,
nagromadzenia temperatury
się tlenku na
Ziemi są także:
doprowadzić
węgla(IV)
•stosowanie do klęsk
i pary wodnej
oszczędnych głodu,
(atechnologii
także: metanu, tlenków
przemysłowych,
•nieurodzaj,
azotu, freonu
•ocieplenie
Segregowanie i śmieci,
oceanówozonu), które zatrzymują
i zwiększenie ciepło z nich
ilości parującej
•rozpowszechnianie
wody,
w atmosferze.przestrzeni
•ograniczenie się chorób
Wynikiem charakterystycznych
tego jest
zajmowanych globalne
przez wysypiska
dla gorących
•topnienie
śmieci,
ocieplanie sięklimatów,
wiecznej zmarzliny,
klimatu, które może prowadzić do
•przesunięcie
•wzrost
topnienia się stref podnoszenia
zachmurzenia,
•racjonalne zarządzanie
lodowców, klimatycznych w kierunku
lasami i nasadzanie
się nowych lasów,
poziomu
biegunów.
mórz i oceanów
•anomalia
•Optymalizacjapogodowe. orazciepłowni
pracy zmian klimatycznych.
i elektrowni.
Ozon – odmiana tlenu Dziurę ozonową zaobserwowano
powstająca podczas wyładowań po raz pierwszy w latach 80. XX
atmosferycznych
Dziura ozonowa wieku nad Antarktydą

Obecny w stratosferze ozon tworzy warstwę, która

zatrzymuje szkodliwe promieniowanie nadfioletowe. W
wyniku działalności człowieka grubość warstwy ozonowej
znacznie się zmniejszyła, więc przenika przez nią więcej
szkodliwego promieniowania. Największy udział w
powstawaniu dziury ozonowej mają freony, czyli związki
chemiczne stosowane w aerozolach.

Dziura ozonowa jest przyczyną zwiększenia ilości

docierającego na Ziemię promieniowania nadfioletowego
(UV). Może ono powodować niszczenie chlorofilu, wzrost
liczby zachorowań ludzi na nowotwory skóry,
podwyższenie temperatury powietrza i zmiany
 Smog

Największą przyczyną powstawiania smogu i źródłem

zanieczyszczeń powietrza w Polsce jest palenie w piecach
ogrzewania domów śmieciami. Kolejne przyczyny to spaliny Skutki smogu odczuwamy wszyscy
wielkich fabryk, palenie w piecach węglem i spaliny samochodów codziennie. W większości przypadków są one
.Smog
Za emisję szkodliwych
jest w rzeczywistości substancji do atmosfery i
mieszaniną niewidoczne w początkowym okresie i
zanieczyszczenia powietrza wpowietrza
powstała w wyniku zanieczyszczeń Polsce odpowiada emisja dopiero po czasie widzimy jak smog wpływa
powstająca
wynikających zwnaszej
wyniku ogrzewania.
działalności i na nasze zdrowie. Głównymi skutkami
Jednakże w rzeczywistości
niekorzystnych nie to jest
zjawisk atmosferycznych (przedebezpośrednią przyczyną zdrowotnymi smogu są:
powstawiania
wszystkim mgły). smogu
Potoczniew zaPolsce, skutkującego
smog uznaje się złym stanem jakości •skrócenie długości i jakości życia
powietrza.
rodzaj chmury,Jest tounosi
która skutkiem
się nadtego,
miastemże czy
zwyczajnie w świecie •zwiększone ryzyko zapadalności na choroby
dogrzewamy
wsią zwłaszcza wnasze
okresiedomy,
jesiennymspalając w kotłach węgiel lub inne
i zimowym. układu oddechowego, krążenia, nerwowego,
paliwo stałe,
Składa się w wyniku
on najczęściej którego
z : tlenku emitujemy
siarki (IV), szkodliwe substancje •zwiększone ryzyko takich chorób jak
do atmosfery.
tlenku węgla (IV),Przyczyną
tlenku azotutakiego stanu rzeczy i konieczności
I pary wodnej. nowotwór,
dogrzewania naszych domów jest bardzo słabe ocieplenie
domów lub jego całkowity brak.
Doświadczenie 1

Problem badawczyJakie są skutki efektu cieplarnianego?

HipotezaEfekt cieplarniany powoduje podwyższenie

temperatury.

Co będzie potrzebne
•dwie jednakowe kolby,
•dwa gumowe korki z osadzonymi w nich termometrami,
•dwie lampy,
•zebrany wcześniej tlenek węgla(IV).

Instrukcja
1.Pierwszą kolbę (z powietrzem) pozostaw jako próbę
kontrolną.
2.Drugą kolbę napełnij tlenkiem węgla(IV).
3.Obie kolby zamknij gumowymi korkami z osadzonymi
wewnątrz nich termometrami.
4.Każdą z kolb postaw pod lampą lub innym źródłem ciepła.
5.Obserwuj zachodząceogrzewania
PodsumowaniePodczas zawartości
zmiany, notuj obu
wskazania kolb
termometru.
szybszy wzrost temperatury można było zaobserwować
w kolbie zawierającej tlenek węgla(IV).
Tlenek węgla(IV) szybciej się nagrzewa i trudniej oddaje
energię cieplną.
SO2 – dwutlenek siarki
NO – tlenek azotu
CO – tlenek węgla
 Ochrona powietrza

Działania na rzecz ograniczenia emisji

szkodliwych pyłów i gazów do atmosfery
•Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń
pochodzących z górnictwa, hutnictwa oraz
elektrowni.
•Zmniejszenie eksploatowania zasobów
naturalnych, ograniczenie zużycia energii
elektrycznej
Głównymi orazpowietrza
stosowania
źródłami
W Polsce jakość alternatywnych
zanieczyszczenia
monitorowana
źródeł
powietrzaenergii.
są przemysł
jest w ramach Państwowegooraz transport.
MonitoringuGazy
•Zmniejszenie
przenoszone
Środowiska przez emisji
na duże szkodliwych
Głównyodległości spalin
powodują,
Inspektorat
przez
że
Ochronyograniczenie
skażone transportu,
mogą zostać
Środowiska i w obszarypoprzez
ostatnichznacznie
latachzakup
samochodów
oddalone
ulega onaod emitujących
źródła mniej
ich emisji.
systematycznej spalin albo
Dlatego
poprawie.
korzystanie
ochrona z komunikacji
powietrza miejskiej
jest sprawą czy roweru.
globalną
i•Stosowanie w przemyśle
regulują ją przepisy nowoczesnych
prawne.
Zadania
KAROLINA
BORUTA 7S
 Źrodła

Podręcznik Wikipedia E - podręczniki Inne strony internetowe