Dziady

Czym są Dziady?
Słowem „dziady” określano niegdyś przodków, stąd też
pochodzi nazwa tego niezwykłego obrzędu. Słowianie wierzyli,
że dusze zmarłych powracają na ziemię, by odwiedzić swoich
przodków i domy, które zamieszkiwali w czasie życia.

Kiedy obchodzono Dziady?

Święto Dziadów obchodzone było dwa razy w roku, wiosną w
maju, oraz jesienią w nocy z 31 października na 1 listopada.

Jak obchodzono Dziady?

Święto Halloween zostało zapoczątkowane przez plemię Celtów,
którzy wierzyli, że zmarli przybywają do świata żywych. By je
odstraszyć, Celtowie przebierali się w dziwaczne stroje i
zakładali maski. Słowianie nie bali się jednak wracających na
ziemię dusz! Wierzyli, że zmarli przodkowie są opiekunami,
których należy ugościć, aby zapewnić sobie ich sympatię.
Urządzali specjalne uczty w domach lub na cmentarzach, i by
podzielić się napojami i potrawami, część z nich wylewali lub
zrzucali na
podłogę bądź
grób, by dusze
zmarłych
również mogły
wziąć udział w
uczcie. Bardzo
uważano, aby
nie urazić

Strona 1 z 4
 Dziady

lub nie skrzywdzić dusz przodków! Nie sprzątano resztek

jedzenia, nie wstawano głośno od stołu, i nie palono w piecu,
ponieważ wierzono, że dusze dostają się do domów poprzez
komin. Nie można było również szyć, aby przypadkiem nie
przyszyć goszczącej w domu duszy do tkaniny!

Ważnym elementem Dziadów był

także ogień. Rozpalano ogniska przy
drogach i grobach, aby oświetlić drogę
dla dusz i ochronić świat przed
demonami. Ślady tej tradycji widoczne
są do dziś w zapalaniu zniczy na
grobach.

W wielu rejonach Polski żebraków również nazywano dziadami.

Wierzono, że wędrowni żebracy mogą kontaktować się z
przodkami, bądź też są samymi przodkami, którzy w przebraniu
przemierzają ziemię. W czasie Dziadów żebracy otrzymywali
podarki oraz ulubione potrawy osób zmarłych z danej rodziny.

Choć latarnie z dyni

kojarzą się ze
świętem Halloween,
Słowianie świętujący
Dziady tworzyli
podobne przedmioty
z rzepy, ziemniaków
i buraków.
Figurki przedstawiające słowiańskich bogów.
Źródło: RKP

Strona 2 z 4
 Tradycją było również
tworzenie karaboszków,
czyli masek wyrzeźbionych
z drewna, które symbolizują
obecność duchów przodków.

Karaboszki - maski rzeźbione z drewna. Źródło: RKP

Dziady w dzisiejszych czasach

Kościół Katolicki zakazał praktykowania Dziadów, ponieważ jest
to rytuał pogański. Część tradycji włączono jednak w święta
chrześcijańskie, takie jak Dzień Wszystkich Świętych i Zaduszki.
W dzisiejszych czasach w niektórych regionach Polski wciąż
istnieją rodziny, które organizują rytuał Dziadów - należą one
do religii zwanej rodzimowierstwo słowiańskie, która opiera się
na wierzeniach i mitologii ludów słowiańskich.

Strona 3 z 4
 Pytania
1. Kiedy obchodzono Dziady?
w listopadzie
w maju i październiku
w kwietniu i wrześniu
w maju

2. Jakie przedmioty związane są z rytuałem Dziadów? Zaznacz wszystkie

poprawne odpowiedzi.
karaboszki
latarnie z rzepy
słodycze
ogniska

3. Połącz połówki zdań w jedną całość.

drewniane maski,
W trakcie Dziadów nie które symbolizowały
sprzątało się
obecność przodków.
spokojnej zabaway i
Karaboszki to oddania czci zmarłym
przodkom.
resztek jedzenia, aby
Dziady były czasem dusze mogły najeść
się w czasie uczty.

4. Dlaczego rytuał nazwano słowem Dziady?

Strona 4 z 4
 Pytania

5. Jakie chrześcijańskie święta zawierają elementy tradycji Dziadów?

Boże Narodzenie
Zaduszki
Wielkanoc
Dzień Wszystkich Świętych

6. Jak traktowano żebraków w trakcie Dziadów?

wypędzano ich z domów
dawano im jedzenie i podarki
proszono ich o opowieści
kazano im rzeźbić karaboszki

7. Jakie podobieństwa widzisz między Dziadami a Halloween?

 Odpowiedzi
1. Kiedy obchodzono Dziady?
w listopadzie
w maju i październiku
w kwietniu i wrześniu
w maju

2. Jakie obiekty związane są z rytuałem Dziadów? Zaznacz wszystkie

poprawne odpowiedzi.
karaboszki
latarnie z rzepy
słodycze
ogniska

3. Połącz połówki zdań w jedną całość.

drewniane maski,
W trakcie Dziadów nie które symbolizowały
sprzątało się
obecność przodków.
spokojnej zabaway i
Karaboszki to oddania czci zmarłym
przodkom.
resztek jedzenia, aby
Dziady były czasem dusze mogły najeść
się w czasie uczty.

4. Dlaczego rytuał nazwano słowem Dziady?

Ponieważ słowo dziady w przeszłości oznaczało przodków. Wierzono,
że w czasie Dziadów zmarli przodkowie powracają na ziemię, by
odwiedzić swoich potomynch oraz domy, w których mieszkali.
 Odpowiedzi

5. Jakie chrześcijańskie święta zawierają elementy tradycji Dziadów?

Boże Narodzenie
Zaduszki
Wielkanoc
Dzień Wszystkich Świętych

6. Jak traktowano żebraków w trakcie Dziadów?

wypędzano ich z domów
dawano im jedzenie i podarki
proszono ich o opowieści
kazano im rzeźbić karaboszki

7. Jakie podobieństwa widzisz między Dziadami a Halloween?

Zarówno w Dziady jak i Halloween, według wierzeń zmarli powracają

na ziemię. W czasie Halloween ludzie zakładają kostiumy, w czasie
Dziadów ludzie rzeźbili maski. Podobieństwem są także lampiony,
które na Halloween robione są z dyni, a w czasie Dziadów robione
były z ziemniaków, buraków i rzepy.