Professional Documents
Culture Documents
KC3905011
KC3905011
สาขาวิทยาศาสตร
บทคัดยอ
ไดศกึ ษาการแยกองคประกอบทางเคมีของชานออย คือ เซลลูโลส เฮมิเซลลูโลส และลิกนิน โดยใช
ปฏิกริ ยิ า 2 ปฏิกิริยา คือ ปฏิกิริยาไฮโดรไลซิสดวยสารละลายกรดเจือจางแลวตามดวยปฏิกิริยาการกําจัดลิกนิน
ดวยสารละลายเบสปฏิกิริยาไฮโดรไลซิสเกิดขึ้นโดยกระบวนการระเบิดดวยไอนํ้า นําชานออยที่แชในสารละลาย
กรดซัลฟุริกเจือจาง เปนเวลา 1 คืน ไประเบิดดวยไอนํ้าทีอ่ ณ
ุ หภูมิ 190°C เปนเวลานาน 4 นาที ชานออยทีไ่ ด
จากการระเบิดดวยไอนํ้า ถูกนําไปลางในนํ้ารอน เพื่อใหไดสารละลายเฮมิเซลลูโลส เยื่อชานออยที่ลางดวยนํ้า
รอนแลว ถูกนําไปกําจัดเอาลิกนินออกโดยตมดวยสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซดเขมขน 20% ทีอ่ ณ ุ หภูมิ
160°C เปนเวลา 120 นาที ผลการทดลองพบวาผลการคืนกลับของไซโลส และ เยื่อแอลฟาเซลลูโลสสูงมีคาเทา
กับ 83% และ 30% เทียบกับชานออยวัตถุดิบ เยือ่ ชานออยทีไ่ ดภายหลังการกําจัดลิกนินถูกนําไปฟอกขาว 2
ครั้งดวยไฮโดรเจนเปอรออกไซดเพื่อผลิตเยื่อที่มีแอลฟาเซลลูโลสสูง
ABSTRACT
The fractionation of chemical components; cellulose, hemicellulose, and lignin of bagasse was
studied by using two reactions based on hydrolysisต ร ์ reaction with dilute acid solution followed by alkali
า ส
delignification. The hydrolysis reaction
ษตรศwas performed by steam explosion. Bagasse which soaking in
dilute sulphuric acid for one night
ล ย
ั เก was steamed at temperature 190°C for 4 minutes. The steamed
bagasse was washed withิทhot
ว ยา water to yield hemicellulose solution. The washed fiber was delignified by
sodium hydroxide 20% ม หาat 160°C for 120 minutes. The delignified pulp was bleached two times with
ท
ิ ัลto produce high alpha cellulose pulp. The result showed that the percent recovery of
hydrogen peroxide จ
ิ
มรู้ด alpha cellulose pulp is 83% and 30% base on bagasse raw material. Raw material. The
xylose andวาhigh
ค
คลัง pulp was bleached two times with hydrogen peroxide to produce high alpha cellulose pulp.
delignified
Keyword: alphacellulose, xylose, bagasse, steam explosion
คํานํา
ชานออย(Bagasse) ตามปกติจะถูกเผาไหมเปนเชื้อเพลิงในการระเหยนํ้าของกระบวนการตกผลึกนํ้า
ตาลในโรงงานนําตาล
้ แตอยางไรก็ตามก็ยงั เหลือชานออยอยูใ นปริมาณทีม่ าก ดังนั้นจึงมีการคนหาวิธีที่จะนํา
ชานออยนี้ไปเพิ่มมูลคาใหมากขึ้น นอกจากการใชเปนวัตถุดิบในการผลิตเยื่อกระดาษและผลิตภัณฑแผนไม
ประกอบแลว โดยใชกระบวนการที่เปนมิตรตอสิ่งแวดลอม ซึ่งกระบวนการหนึ่งที่ไดนํามาพัฒนาเพื่อผลิตสารมูล
คาเพิ่มจาก ชานออย คือ กระบวนการระเบิดดวยไอนํ้า (Steam Explosion)
กระบวนการระเบิดดวยไอนํ้าเปนกระบวนการที่ใชในการแยกองคประกอบที่สําคัญ 3 ชนิด ทีป่ ระกอบ
อยูใ นพืชหรือในวัสดุเหลือทิง้ ทางการเกษตรคือ ลิกนิน เซลลูโลส และเฮมิเซลลูโลส ใหแยกออกจากกัน แลวนํา
แตละองคประกอบไปใชประโยชนในการผลิตสารเคมีมูลคาเพิ่ม ดังตัวอยาง เชน เฮมิเซลลูโลส ซึ่งมีนํ้าตาล
ไซโลส เปนองคประกอบหลักจะนําไปผลิตเปนนําตาลไซลิ
้ ทอล (Xylitol) ใชในอุตสาหกรรมอาหารลิกนิน ทีไ่ ด
จากการแยกดวยการระเบิดดวยไอนํ้า ก็สามารถนําไปเปนสวนประกอบของสารเคมีในการผลิต กาวไม (Wood
Adhesive) (Gravitis,1998) และองคประกอบสุดทาย คือ เซลลูโลสบริสุทธิ์จะนําไปผลิตพวกอนุพันธของ
เซลลูโลส(Cellulose Derivative) เชน คารบอกซีเมททิล เซลลูโลส (CMC) เปนตน ฯลฯ ซึง่ นําไปใชในอุตสาหกรรม
สิง่ ทอ (Ibrahim, 1996)
กระบวนการระเบิดดวยไอนํามี ้ หลักการวาจะใชไอนําที
้ อ่ ณ
ุ หภูมิและความดันสูงโดยปกติ จะใชอุณหภูมิ
ในชวงระหวาง 180 - 210°C ระยะเวลาในการระเบิดนานไมเกิน 10 นาที ซึง่ ปฏิกริ ยิ าเคมีทเี่ กิดขึ้นคือ ปฏิกิริยา
ไฮโดรไลซิสของไอนํา้ โดยไอนําจะไปละลายส
้ วนของเฮมิเซลลูโลสออกมาสวนองคประกอบที่เหลือ คือ ลิกนิน
และเซลลูโลสจะนําไปแยกออกจากกันภายหลังโดยใชสารละลายเบสที่สามารถละลายลิกนินไดแตไมละลาย
์
เซลลูโลสจากการทดลองของ Martinez พบวาตรสภาวะของปฏิ กริ ยิ าไฮโดรไลซิส จะเกิดไดดขี นึ้ เมือ่ มีการแชชาน
ส
ออยลงในสารละลายกรดอนินทรียเ จือจางรศกาอนจะทําการระเบิดดวยไอนํา้ และระเบิดที่อุณหภูมิสูง แตชวงระยะ
ต
เวลาในการระเบิดสัน้ ไมเกิน 4 นาทีเกษเพราะการระเบิดทีอ่ ณ
ุ หภูมสิ งู จะทําใหเฮมิเซลลูโลสละลายไดดีขน้ึ ในขณะ
ย
ั
ยาล ดสัน้ ก็จะชวยลดการแตกตัวของโมเลกุลของเซลลูโลสดวย (Martinez, 1995)
เดียวกันการใชระยะเวลาในการระเบิ
ว ิท
า
วั ต ถุ ป ระสงคมขหองงานวิ จั ย นี้ ก็คือพิจารณาความเปนไปไดหรือไมไดในการแยกองคประกอบเคมีที่
ท
ิ ัลอยใหแยกออกจากกัน โดยใชกระบวนการระเบิดดวยไอนํ้า ตามดวยการแยกลิกนินดวย
ประกอบอยูในชานอ จ
ิ
รู้ด และการฟอกขาวเยื่อดวยสารละลายไฮโดรเจนเปอรออกไซดเพื่อใหไดเยื่อที่มีแอลฟาเซลลูโลส
สารละลายเบส
ว า ม
ง
ั ค
คล
สูงตามต องการ
อุปกรณและวิธีการ
วัตถุดบิ การทดลอง
ตัวอยางชานออยภายหลังทีโ่ รงงานนํ้าตาลไดบีบเอานํ้าตาลออกไปแลวถูกนํามาใชเปนตัวอยางวัตถุดิบ
โดยนํามาวิเคราะหองคประกอบทางเคมีไดดงั นีค้ อื ปริมาณเถา 2.76% ปริมาณสารแทรกที่ละลายในเอทานอล
เบนซิน 2.93% ปริมาณเพนโตแซน 29.12% ปริมาณลิกนิน 21.85% ปริมาณโฮโลเซลลูโลส 66.38% ปริมาณ
แอลฟาเซลลูโลส 65.42% นอกจากนีย้ งั วิเคราะหองคประกอบของนํ้าตาลโมโนแซดคาไรด ที่ประกอบอยูในชาน
ออยพบวามีคาดังนี้คือ ปริมาณกลูโคส 29.67 % ปริมาณไซโลส 11.70% ปริมาณแมนโนส 3.02% ปริมาณ
อะราบิโนส 1.79% เทียบกับนํ้าหนักชานออยทีแ่ หง การแยกองคประกอบของเซลลูโลส เฮมิเซลลูโลส และลิก
การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ครั้งที่ 39 81
สาขาวิทยาศาสตร
ต ร ์
Soaking
าส Pulping Two times High alpha
ตรศ
Washed
in Exploded Washed with bleaching with cellulose
H2SO4 with เก
with hotษ NaOH
with
H2O2 pulp
steam าลัย
water
water
ิาวทย
มห
Bagasse
ิทัล Xylose Black
การวิเคราะหผลการทดลอง
องคประกอบเคมีตาง ๆ ของชานออยที่ใชเปนวัตถุดิบ เยื่อชานออยที่ไดภายหลังการระเบิดดวยไอนํ้า
เยื่อชานออยที่ไดภายหลังการตมดวยสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด และเยื่อชานออยที่ไดภายหลังการฟอก
ขาว จะถูกนํามาวิเคราะหตามวิธีการมาตรฐานของ The Technical Association of the Pulp and Paper
Industry (TAPPI) ดังนีค้ อื เถา (Ash) วิเคราะหตาม TAPPI T211 om-93, สารแทรก (Extractive) ที่ละลายใน
เอทานอล-เบนซิน วิเคราะหตาม TAPPI 204 om-97, เพนโตแซน (Pentosan) วิเคราะหตาม TAPPI 223 om-
84, ลิกนินในรูปของคาสัน(Klason) ลิกนินวิเคราะหตาม TAPPI T222 om-98, โฮโลเซลลูโลส (Holocellulose)
วิเคราะหตามวิธีของ Browing ใน Method of Wood Chemistry แอลฟาเซลลูโลส (Alphacellulose) วิเคราะห
82 การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ครั้งที่ 39
สาขาวิทยาศาสตร
ผลและวิจารณ
Figure 2 แสดงโครมาโตแกรมของ ในสารละลายเฮมิเซลลูโลส ซึ่งวิเคราะหโดย HPLC และในTableที่
1 แสดงถึงปริมาณโมโนแซคคาไรดแตละชนิดโดยคํานวณจากการเปรียบเทียบพื้นที่ยอดของนํ้าตาลโมโนแซค
คาไรดแตละชนิด กับพื้นที่ยอดของอิโนซิทอล (Inositol) ทีใ่ ชเปนสารละลายมาตรฐาน จาก Figure 2 และ
Table 1 พบวาสภาวะที่เหมาะสมในการระเบิดดวยไอนํ้าที่ไดปริมาณไซโลสสูงสุดคือ การแชชานออยในสาร
ละลายกรดซัลฟุริกเขมขน 0.4 % เปนเวลาหนึ่งคืนแลวระเบิดดวยไอนํ้าทีอ่ ณ
ุ หภูมิ 190°C นาน 4 นาที ผลการ
ทดลองนี้แสดงวาสารละลายกรดที่เจือจางชวยเพิ่มปฏิกิริยาไฮโดรไลซิสของเฮมิเซลลูโลสใหแตกตัวเปนนํ้าตาล
ไซโลสดีขึ้น โดยพบวาคาเปอรเซนตคืนกลับ (% Recovery) ของนํ้าตาลไซโลสที่แชกรด ซัลฟวริกเขมขน 0.4%
จะมีคาถึง 83.30%
0.1% H2SO4
0.2% H2SO4
ต ร ์ 0.3% H2SO4
าส
ษตรศ xylose
ลัยเก
า
TIC ิทย
glucose
าว
ม ห 0.4% H2SO4
ิจ ทิ ัล
า ม รู้ด arabinoseo 0.5% H2SO4
คัลงคว
0.8% H2SO4
1.0% H2SO4
2.0% H2SO4
Time
Figure 2 Chromatogram of hemicellulose solution as treated by soaking bagasse in
H2SO4 and exploded by steam at 190°C , 4 min
การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ครั้งที่ 39 83
สาขาวิทยาศาสตร
Table 1 Amount of monosaccharides in hemicellulose solution which soaking bagasse 150 g in H2SO4
Concentration Glucose Xylose Arabinose Percent Recovery
Of H2SO4(%) (g) (g) (g) of Xylose (%)
0.1 0.54 5.42 0.60 30.88
0.2 0.90 8.60 0.89 49.00
0.3 1.70 13.39 14.75 76.29
0.4 2.31 14.62 1.54 83.30
0.5 2.55 12.05 1.45 68.66
0.8 3.03 9.28 1.02 52.88
1.0 2.90 6.50 10.6 37.04
เยื่อที่ไดภายหลังการระเบิดดวยไอนํ้านําไปลางนํ้ารอนแลวนําเยื่อไปตมดวยโซเดียมไฮดรอกไซดเขม
ขน 20% เทียบกับนํ้ าหนักเยื่อแหงตอ ไดผลขององคประกอบเคมีในเยื่อดังแสดงใน Table 2 และ Figure 3
Table 2 Chemical composition of bagasse raw material,bagasse pulp after steam explosion and after
delignification by NaOH
ตร์
% After Steam
Composition % in raw material % After Delignification
ศาส Explosion
Percent yield1 ษ- ตร 60.34 21.02
Ash ล ย
ั เก2.76 1.79 1.29
า
Pentosan ิา ทย 29.12
ว 2.97 1.19
ห
Lignin ัิทล ม 21.85 19.91 2.88
Holocellulose รู้ดิจ 66.38 71.11 95.56
ม
ควา
Alpha-cellulose 65.42 78.54 94.37
คลัง
1
compared with raw material
84 การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ครั้งที่ 39
สาขาวิทยาศาสตร
100
80
% in raw material
percent (%) 60 % after steam explosion
% after delinification
40
20
0
ash pentosan lignin holocellulose alphacellulose
Composition
Figure 3 The relationship of chemical compound in bagasse raw material ;bagasse pulp after steam
explosion and after delignification
F.Ali and C.N. Saikia. 1997. Evaluation of Hibiscus sabdariffa and Gmetina arborea as Raw materials
for Production of High-cellulose Pulp. Journal of Seieutific & Industrial Risearch. 56, 618-626.
Hu Hui - ren, shi shu-lan, wei De – jin and He Qiu – Shi. 1996. Production of Dissolving Pulps with
wheat straws. Proceedings in third international non – wood fiber pulping and papermaking
conference, 1, 212 – 221.
TAPPI Test method. 1996.
ต ร ์
าส
ษตรศ
ัย เก
าล
ิาวทย
มห
ิจ ิทัล
า ม รู้ด
คัลงคว