Professional Documents
Culture Documents
Tình hình tội phạm về môi trường và một số dự báo về xu hướng vận động
Tình hình tội phạm về môi trường và một số dự báo về xu hướng vận động
Tình hình tội phạm về môi trường và một số dự báo về xu hướng vận động
Trong một số lĩnh vực như xuất nhập khẩu, các đối
tượng lợi dụng chính sách “tạm nhập, tái xuất” và sơ
hở trong công tác kiểm tra, giám sát, làm giả giấy tờ
các cơ quan chức năng trong và ngoài nước, sử dụng
“thủ đoạn trá hình” như kê khai hải quan gian dối
hoặc kê khai hàng miễn kiểm, nguyên liệu sản xuất,
thiết bị chuyển giao công nghệ, dự án phát triển kinh
tế…, câu kết với các tổ chức nước ngoài để đối phó
với cơ quan chức năng Việt Nam, khi bị phát hiện thì
khai là “gửi nhầm hàng” và xin được chuyển trả…
Tính chất tinh vi, khó phát hiện của TPMT tại Việt Nam
còn thể hiện ở chỗ, nó có thể bị che giấu thông qua
các hình thức hợp pháp, ví dụ giấy phép khai thác
khoáng sản, giấy phép nhập khẩu hàng hóa, hồ sơ
hải quan giả mạo cũng như việc cấu kết giữa người
phạm tội với người có thẩm quyền trong cơ quan nhà
nước thông qua các hành vi tham nhũng. Yếu tố
tham nhũng có thể coi là một trong những nguyên
nhân khiến TPMT phát triển tinh vi và khó phát hiện.
Bởi người có thẩm quyền có thể ngăn chặn thông tin,
sự thật và che giấu mức độ phạm tội của TPMT trong
khi nếu đánh giá đúng, có thể giải quyết hiệu quả
hoặc ngăn chặn tội phạm hình thành. Không xử lý
được TPMT, các đối tượng phạm tội càng thu được lợi
nhuận lớn, càng gia tăng sự giàu có và tiếp tục sử
dụng tiền phi pháp để mua chuộc, gây khó khăn cho
các cơ quan thực thi pháp luật môi trường.
Trong thời gian tới, dự báo tình hình TPMT tiếp tục
diễn biến phức tạp và có chiều hướng gia tăng cả về
số lượng, quy mô và phương thức, thủ đoạn phạm
tội. Tình trạng trên đây sẽ là những thách thức lớn
đối với công tác bảo vệ môi trường ở nước ta, đòi hỏi
các cơ quan chức năng phải có những biện pháp
ngăn chặn, xử lý kịp thời. Trong điều kiện hệ thống
pháp luật vẫn đang được sửa đổi, bổ sung sẽ có
những sơ hở hoặc khoảng trống pháp lý mà các đối
tượng lợi dụng thực hiện, che giấu các hành vi vi
phạm.
Trong những năm gần đây, chính sách hội nhập kinh
tế quốc tế của Nhà nước ta đã cởi mở và tạo điều
kiện hơn cho người nước ngoài nhập cảnh vào Việt
Nam đề đầu tư, du lịch, kinh doanh… Bên cạnh yếu
tố tích cực như thúc đẩy các nguồn lực kinh tế để xây
dựng và phát triển đất nước, tình hình tội phạm có
yếu tố nước ngoài gia tăng với tính chất nghiêm
trọng và phức tạp, trong đó có TPMT(9). Ngoài ra,
theo đánh giá của EIA, TPMT có bản chất là xuyên
biên giới và trở thành các tập toàn tội phạm quốc tế.
Trong thời đại tự do thương mại toàn cầu, giao tiếp
có nhiều phương thức dễ dàng và dễ dàng vận
chuyển hàng hóa, tiền bạc, càng tạo điều kiện cho
các nhóm TPMT hoạt động(10). Là một quốc gia đang
phát triển, Việt Nam cũng không tránh khỏi những sự
tác động này khiến tình hình TPMT mang tính quốc tế
tăng lên. TPMT có yếu tố nước ngoài thể hiện ở một
số lĩnh vực sau: xử lý chất thải công nghiệp; nhập
khẩu máy móc, thiết bị lạc hậu, phế liệu; buôn bán
động vật hoang dã, quý hiếm; khai thác khoáng sản.
Không phải bây giờ các nhà nghiên cứu mới cảnh
báo về mặt trái của toàn cầu hóa. Toàn cầu hóa là xu
hướng tất yếu trong thế giới hiện đại mà không quốc
gia nào có thể nằm ngoài sự vận động đó. Toàn cầu
hóa kéo theo một chuỗi phản ứng tiêu cực, đó là sự di
tản của các công ty đa quốc gia nơi nền kinh tế phát
triển, quy định về môi trường ngặt nghèo tới các
quốc gia đang phát triển với nhân công rẻ, pháp luật
bảo vệ môi trường còn lỏng lẻo. Đó là hệ quả của
toàn cầu hóa, cái giá phải trả cho những quốc gia
đánh đổi để phát triển kinh tế trước mắt là môi
trường bị hủy hoại. Toàn cầu hóa là một xu thế tất
yếu, song mang lại cả hai mặt tích cực và tiêu cực.
Thế giới ngày càng có tính liên kết, liên tác động bởi
các bệnh dịch, thương mại, chủ nghĩa khủng bố, du
lịch, di cư, truyền thông, internet, và cả nạn ô nhiễm
– trong đó có vấn đề khí nhà kính và sự biến đổi môi
trường toàn cầu, kết quả là sự liên kết về các vấn đề
sức khỏe, sự sống và rủi ro môi trường cần được
chung tay dự báo và khắc phục.
Ghi chú
(1) Cục Cảnh sát phòng chống TPMT, Báo cáo tổng kết công
tác, phòng chống TPMT năm 2015 đến năm 2020.
(2) Tòa án nhân dân tối cao, Vụ Thống kê (2019), Thống kê xét
xử các vụ án về môi trường từ năm 2009 đến năm 2020.
(3) Cục Cảnh sát phòng chống TPMT, Báo cáo tổng kết công
tác, phòng chống TPMT từ năm 2015 đến năm 2020.
(4) Ngô Ngọc Diễm & Trần Thị Hoài Anh (2016), “Bàn về tội vi
phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại trong Bộ luật
Hình sự năm 2015”, Tạp chí Tòa án nhân dân, tr 1-5.
(5) Stettan Barrett (2017), “Disrupting environmental crime at
the local level: an operational perspective”, Human Social
Sciences, Vol3, (2), pp.7-10.
(6) Võ Khánh Vinh (2013), Giáo trình tội phạm học, Nxb Công
an nhân dân, Hà Nội, tr 45.
(7) EPA, USEPA, Environmental protection and environmental
crimes, America
(8) Cong Ma (2014), Problems of Chinese Environmental
Criminal Law and Its Developing Trend, International
Conference on Global Economy, Commerce and Service
Science (GECSS 2014), p. 182-187.
(9) Ngô Ngọc Diễm (2019), “Tội phạm môi trường có yếu tố
nước ngoài – Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động
phòng ngừa và biện pháp xử lý”, Tạp chí Công thương, tr. 27-
31.
(10) Stettan Barrett (2017), “Disrupting environmental crime
at the local level: an operational perspective”, Human Social
Sciences, Vol3, (2), p.7-10.
This entry was posted in Hình sự, Tạp chí Luật sư Việt Nam.
Bookmark the permalink.
Một số vấn đề về chủ thể của tội phạm tình dục trong
pháp luật hình sự hiện nay
Tháng Tư 12, 2022
Quyền con người về môi trường và việc bảo đảm thực thi
Tháng Ba 14, 2022
Trả lời