Professional Documents
Culture Documents
ĐỒ THỊ 2021
ĐỒ THỊ 2021
6: KHẢO SÁT SỰ BIẾN THIÊN VÀ VẼ ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ
Các bước khảo sát sự biến thiên và vẽ đồ thị của hàm số
1. Tìm tập xác định
2. Xét sự biến thiên của hàm số
Tìm giới hạn vô cực và giới hạn tại vô cực. Tìm các đường tiệm cận (nếu có).
Tính y ' và tìm các điểm tới hạn (là các điểm mà tại đó đạo hàm bằng 0 hoặc không xác định)
Lập bảng biến thiên của hàm số
Xét chiều biến thiên của hàm số
Tìm cực trị của hàm số (nếu có)
Tìm điểm uốn của đồ thị (nếu có)
3. Vẽ đồ thị của hàm số
Vẽ các đường tiệm cận (nếu có)
Xác định một số điểm đặc biệt (điểm cực đại, cực tiểu, điểm uốn, giao điểm của đồ thị
với hai trục tọa độ) và một số điểm khác nữa.
Dựa vào bảng biến thiên và các yếu tố xác định ở trên để vẽ đồ thị
Nhận xét đồ thị : chỉ ra tâm đối xứng, trục đối xứng của đồ thị (nếu có).
Dạng 1 : HÀM BẬC BA : y = ax 3 + bx 2 + cx + d (a ¹ 0)
Hàm số có hai điểm cực trị Hàm số có hai điểm cực trị
Hàm số luôn đồng biến trên Hàm số luôn nghịch biến trên
Thạc sĩ Nguyễn Văn Bình 1
Ví dụ 1 : Khảo sát sự biến thiên và vẽ đồ thị của các hàm số sau:
a) y = x 3 + 3x 2 - 4 b) y = x 3 + 3x 2 + 3x + 1
Giải : TXĐ D = R Giải : TXĐ D = R
y ' = 3x 2 + 6x y ' = 3x 2 + 6x + 3
y '' = 6x + 6
Hàm số nghịch biến trên (-2; 0)
Cho y '' = 0 x = -1 y = 0
Hàm số đạt cực đại tại x = -2 và yCÐ = 0
Điểm uốn I (-1; 0)
Hàm số đạt cực tiểu tại x = 0 và yCT = -4 y
y '' = 6x + 6
8
Cho y '' = 0 x = -1 y = -2
6
Điểm uốn I (-1; -2)
4
2
1
x
-3 -2 -1 1 x
-1
-8
Nhận xét : Đồ thị hàm số nhận điểm uốn làm Nhận xét : Đồ thị hàm số nhận điểm uốn làm
tâm đối xứng tâm đối xứng
Thạc sĩ Nguyễn Văn Bình 2
y
O x
O 2 x
-1
O x
Thạc sĩ Nguyễn Văn Bình 3
Khẳng định nào sau đây đúng? y
A. a > 0 , b < 0 , c > 0 , d > 0 .
Giải : ................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
A. 4 . B. 1 .
C. 2 . D. 3 .
Giải : ................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
Ví dụ 12 : (Trần Phú – Hải Phòng) Cho hàm số y
3 2 4
y = -2x + bx + cx + d có đồ thị như hình bên. Khẳng định
nào sau đây đúng?
............................................................................................................
............................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
Thạc sĩ Nguyễn Văn Bình 5
4
Dạng 2 : HÀM BẬC BỐN TRÙNG PHƯƠNG : y = ax +bx 2 +c (a ¹ 0)
a > 0 a < 0
Hàm số có ba điểm cực trị Hàm số có ba điểm cực trị
Hàm số có một điểm cực trị Hàm số có một điểm cực trị
Ví dụ 1 : Khảo sát sự biến thiên và vẽ đồ thị hàm số :
a) y = x 4 - 2x 2 - 3 b) y = -x 4 - 3x 2 + 2
Giải : TXĐ D = R Giải : TXĐ D = R
Thạc sĩ Nguyễn Văn Bình 6
Hàm số đồng biến trên (-1; 0) và (1;+¥) . Hàm số nghịch biến trên (0;+¥) .
-2 -1 O 1 2 x
-3
Nhận xét : Đồ thị hàm số nhận trục tung làm
-4
trục đối xứng
Nhận xét : Đồ thị hàm số nhận trục tung làm
trục đối xứng
Ví dụ 2 : Cho hàm số y = x 4 + bx 2 + c (b ,c Î ) có đồ thị
như hình bên. Tìm khẳng định đúng?
y
Ví dụ 3 : Cho hàm số y = ax 4 + bx 2 + c (a ,b ,c Î ) có đồ thị
như hình bên. Trong các số a, b, c có bao nhiêu số dương?
A. 0 . B. 1 .
O x
C. 2 . D. 3 .
Ví dụ 4 : Đường cong trong hình vẽ bên là đồ thị của hàm y
số nào dưới đây?
A. y = -x 4 + 2x 2 + 3 . B. y = -x 3 + 2x 2 - 3 .
O x
C. y = x 4 - 4x 2 - 3 . D. y = x 4 - 2x 2 + 3 .
Thạc sĩ Nguyễn Văn Bình 7
Ví dụ 5 : Đường cong trong hình vẽ bên là đồ thị của hàm
số nào dưới đây?
A. y = -x 4 + 2x 2 - 3 . B. y = x 3 + 2x 2 - 3 .
C. y = x 4 - 4x 2 - 3 . D. y = x 4 - 2x 2 - 3 .
Ví dụ 6 : Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số y
nào sau đây?
A. y = x 4 + 4x 2 + 1 . B. y = x 4 - 3x 2 + 4 . x
C. y = -x 4 - 2x 2 + 5 . D. y = -x 4 + 4x 2 + 10 .
y
Ví dụ 7 : Đường cong trong hình vẽ bên là đồ thị của hàm
số nào dưới đây?
A. y = -x 4 - 2x 2 + 1 . B. y = x 4 + 2x 2 - 3 .
O x
C. y = -x 4 + 2x 2 + 1 . D. y = -x 4 + 2x 2 - 3 .
y
Ví dụ 8 : Đường cong trong hình vẽ bên là đồ thị của hàm
O x
số nào dưới đây?
A. y = -x 4 + 2x 2 - 3 . B. y = x 4 + 2x 2 - 3 .
C. y = x 4 - 4x 2 - 3 . D. y = x 4 - 2x 2 - 3 .
Ví dụ 9 :Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số
nào sau đây?
C. y = x 4 - 4x 2 . D. y = -x 4 + 3x 2 .
Ví dụ 10 : Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số y
nào sau đây?
A. y = x 4 - 2x 2 - 1 .
B. y = x 4 + 4x 2 + 1 .
O x
4 2
C. y = -x + 4x .
D. y = x 4 - 2x 2 + 1 .
Thạc sĩ Nguyễn Văn Bình 8
Dạng 3 : HÀM NHẤT BIẾN :
Hàm số luôn đồng biến trên từng khoảng xác Hàm số luôn nghịch biến trên từng khoảng xác
định của nó định của nó
2x + 1
Ví dụ 1 : Khảo sát sự biến thiên và vẽ đồ thị hàm số : y =
x +2
TCĐ : x = -2
3
y' = > 0, "x Î D
(x + 2)2
‐2
+ +
2
2
Hàm số đồng biến trên mỗi khoảng
1
Giao với Ox : y = 0 x = - .
2
Nhận xét : Đồ thị hàm số nhận giao điểm của
1 hai tiệm cận làm tâm đối xứng.
Giao với Oy : x = 0 y = .
2
Thạc sĩ Nguyễn Văn Bình 10
Ví dụ 2 : Đường cong trong hình bên là đồ thị của y
hàm số nào dưới đây?
2x - 1 x +2
A. y = . B. y = . 2
x -1 x +1
O
2x + 1 2x - 1 -1 x
C. y = . D. y = .
x +1 x +1
Ví dụ 3 : Đường cong trong hình bên là đồ thị của
hàm số nào dưới đây?
2x - 1 x +2
A. y = . B. y = .
x -1 x +1
2x + 1 x +4
C. y = . D. y = .
x +1 x +2
Ví dụ 4 : Đường cong trong hình bên là đồ thị của
hàm số nào dưới đây?
x +1 x -2
A. y = . B. y = .
1-x x -1
2-x x +2
C. y = . D. y = .
x -1 1-x
Ví dụ 5 : Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm y
số nào?
x 3x
A. y = . B. y = .
x -1 1-x
x
O
2x - 1 3x
C. y = . D. y = .
x +1 x +1
y
Ví dụ 6 : Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số nào?
x -1 x -1
A. y = . B. y = .
x -2 x +1
x
x x +1 O
C. y = . D. y = .
x +1 x -2
Thạc sĩ Nguyễn Văn Bình 11
Ví dụ 7 : Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số nào? y
2x - 1 x -1
A. y = . B. y = .
x +1 x -2
x
x +2 x -1 O
C. y = . D. y = .
x -1 2-x
Ví dụ 8 : Đường cong trong hình vẽ bên là đồ thị của một
trong bốn hàm số sau. Hỏi đó là đồ thị của hàm số nào?
x -2 x -2
A. y = . B. y = .
x +1 x -1
x +2 x +2
C. y = . D. y = .
x -2 x -1
y
ax + b
Ví dụ 9 : Hình vẽ bên là đồ thị của hàm số y = .
cx + d
Mệnh đề nào sau đây là đúng?
bx -c y
Ví dụ 10 : Cho đồ thị hàm số y =
x -a
(a ¹ 0; a; b; c Î ) có
dạng như hình vẽ bên. Mệnh đề nào dưới đây đúng?
Giải: ..................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
x -a
Ví dụ 11 : (Chuyên Thái Bình – 2018) Cho hàm số y = có
bx + c
đồ thị như hình vẽ bên. Tính giá trị của biểu thức P = a + b + c .
A. P = -3 . B. P = 1 .
C. P = 5 . D. P = 2 .
Thạc sĩ Nguyễn Văn Bình 12
Giải: ..................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
ax + b
Ví dụ 12 : Cho hàm số y =
x +c
(a,b, c Î ) có đồ thị như
hình vẽ. Tính T = a - 3b + 2c .
A. T = 12 . B. T = -7 .
C. T = 10 . D. T = -9 .
Giải: ..............................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
x +b
Ví dụ 13 : Cho hàm số y = có đồ thị như hình vẽ
cx + d
bên dưới. Khẳng định nào dưới đây là đúng?
Giải: ........................................................................................................
.................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
ax + b
Ví dụ 13 : Cho hàm số y =
cx - 1
(a,b, c Î ) có đồ thị như
hình vẽ bên dưới. Trong các số a, b, c có bao nhiêu số dương?
A. 1 . B. 2 .
C. 0 . D. 3 .
BÀI TẬP RÈN LUYỆN
y
Câu 1. Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số nào?
A. y = x 4 + 4x 2 + 1 . B. y = x 3 - 3x + 2 .
C. y = x 3 - 3x . D. y = -x 3 - 3x 2 + 2 . x
Câu 2. Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số nào? y
3 2 3 2 x
C. y = -x + 3x + 1 . D. y = -x + 3x - 1 . -1 1 2 3
-1
Câu 3. Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số nào? y
5
C. y = -x 3 + 3x + 2 . D. y = -x 3 - 3x 2 + 2 . 1
x
-2 -1 1 2
-1
Câu 4. Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số nào sau đây?
y
A. y = -x 3 + 3x 2 - 2 .
2
B. y = x 3 - 3x 2 + 2 .
C. y = x 3 + 3x 2 - 2 . -1 0 1 2 3 x
-2
D. y = -x 3 + 3x + 2 .
y
Câu 5. Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số nào?
A. y = 2x 3 - 3x 2 - 1 . B. y = x 3 + 3x 2 + 1 . o x
C. y = x 3 - 3x 2 + 1 . D. y = -x 3 + 3x 2 + 2 .
Câu 6. Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số nào?
y
3
A. y = x 3 + 1 . B. y = (x - 1) .
1
3 O x
C. y = (x + 1) . D. y = x 3 - 1 .
1
Câu 7. Cho hàm số y = ax 3 + bx 2 + cx + d có đồ thị là y
đường cong trong hình dưới đây. Trong các số a, b, c, d
có bao nhiêu số dương?
A. 1 . B. 2 . O x
C. 3 . D. 0 .
Thạc sĩ Nguyễn Văn Bình 14
Câu 8. Cho hàm số y = ax 3 + bx 2 + cx + d có đồ thị là y
đường cong trong hình dưới đây. Trong các số a,b, c, d
có bao nhiêu số dương?
A. 1 . B. 2 . O x
C. 3 . D. 0 .
Câu 9. (THPTQG 2019) Đồ thị hàm số nào dưới đây y
có dạng như đường cong trong hình vẽ bên?
O x
A. y = x 3 - 3x 2 - 2 . B. y = x 4 - 2x 2 - 2 .
C. y = -x 3 + 3x 2 - 2 . D. y = -x 4 + 2x 2 - 2 .
Câu 10. Đường cong trong hình bên là đồ thị của một trong
bốn hàm số nào sau đây?
A. y = -x 4 + 2x 2 . B. y = x 4 - 2x 2 .
C. y = -x 2 + 2x . D. y = x 3 + 2x 2 - x - 1 .
y
Câu 11. Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số nào?
A. y = x 4 - 2x 2 + 1 . B. y = x 4 + 4x 2 . x
C. y = x 4 - 4x 2 . D. y = -x 4 + 3x 2 .
Câu 12. Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số y
nào sau đây?
A. y = -x 4 - 2x 2 + 2 . B. y = x 4 - 2x 2 + 2 .
O x
C. y = -x 4 + 2x 2 + 2 . D. y = -x 4 + 2x 2 - 2 .
y
Câu 13. Đường cong hình bên là đồ thị của hàm số nào dưới đây?
C. y = x 4 + 3x 2 + 2 . D. y = x 3 - 2x 2 + 1 .
O x
y
Câu 14. Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số nào?
A. y = x 4 + 4x 2 + 1 . B. y = x 4 - 3x 2 + 4 .
x
C. y = -x 4 - 2x 2 + 5 . D. y = -x 4 + 4x 2 + 10 .
Thạc sĩ Nguyễn Văn Bình 15
Câu 15. Đường cong hình bên là đồ thị của hàm số nào y
dưới đây?
A. y = -x 4 + 4x 2 + 2. B. y = x 4 + 4x 2 + 2.
O x
C. y = x 4 - 2x 2 + 2. D. y = x 4 - 4x 2 + 2.
như hình bên. Tìm khẳng định đúng ?
O x
A. a < 0, b > 0, c < 0 . B. a > 0, b > 0, c < 0 .
như hình bên. Trong các số a, b, c có bao nhiêu số dương?
A. 0 . B. 1 .
O x
C. 2 . D. 3 .
y
Câu 18. Cho hàm số y = ax 4 + bx 2 + c (a, b, c Î ) có đồ thị
như hình bên. Trong các số a, b, c có bao nhiêu số dương?
A. 0 . B. 1 .
O x
C. 2 . D. 3 .
như hình bên. Trong các số a, b, c có bao nhiêu số âm?
O x
A. 0 . B. 1 .
C. 3 . D. 2 .
y
Câu 20. Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số nào?
A. y = x 4 - 2x 2 - 1 . B. y = x 4 + 4x 2 + 1 .
x
4 2 4 2
C. y = -x + 4x . D. y = x - 2x + 1 .
y
Câu 21. Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số nào
trong các hàm sau đây?
A. y = -x 4 + 2x 2 + 3 . B. y = -x 4 - 2x 2 + 3 .
O x
C. y = x 4 - 4x 2 - 3 . D. y = x 4 - 2x 2 + 3 .
Thạc sĩ Nguyễn Văn Bình 16
y
Câu 22. Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số nào? 7
5
4 2 4 2
A. y = -x + 8x + 3 . B. y = -x + 4x + 3 . 4
1
x
C. y = -x 4 + 2x 2 - 3 . D. y = -x 4 + 2x 2 + 3 . -2 -1 1 2
-1
y
Câu 23. Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số nào?
x -1 x +2
A. y = . B. y = .
x -2 x -1
x -2 x +1
C. y = . D. y = . O x
x -1 x -2
y
Câu 24. Đường cong trong hình bên là đồ thị của hàm số nào?
2x - 1 2x + 1
A. y = . B. y = .
x +1 x +1
x +2 x -1
C. y = . D. y = .
x -1 x +1
O x
Câu 25. Đường cong trong hình vẽ bên là đồ thị của một y
trong bốn hàm số sau. Hỏi đó là đồ thị của hàm số nào?
x -2 x -2
A. y = . B. y = .
x +1 x -1
O x
x +2 x +2
C. y = . D. y = .
x -2 x -1
ax + b
Câu 26. Cho hàm số y =
x +c
(a,b, c Î ) có đồ thị như
hình vẽ bên. Tính T = a + 2b - 3c .
A. T = 12 . B. T = -7 .
C. T = 0 . D. T = -9 .
ax + b y
Câu 27. Cho hàm số y =
cx + 1
(a,b, c Î ) có đồ thị như
hình vẽ. Tính T = a + b - c .
2
A. T = 4 . B. T = 2 .
C. T = 0 . D. T = -2 . -1 x
-1
Thạc sĩ Nguyễn Văn Bình 17
Câu 28. Đồ thị nào sau đây là đồ thị của hàm số y = x 3 - 3x 2 + 4 ?
x
O x
x
x
2x - 3
Câu 29. Đồ thị nào sau đây là đồ thị của hàm số y = ?
x +1
y y
A. B.
x x
O O
y y
C. D.
x
x O
O
ax + b
Câu 30. Cho hàm số y =
cx + 1
(a,b, c Î ) có đồ
thị như hình vẽ bên dưới. Trong các số a, b, c có bao
nhiêu số dương?
A. 1 . B. 2 .
C. 0 . D. 3 .
y
Câu 31. Cho hàm số y = ax 3 + bx 2 + cx - 4 có đồ thị
như hình bên. Tính T = a + b + c
A. T = 5 . B. T = 7 .
C. T = -5 . D. T = 9 . O 1 2 x
Thạc sĩ Nguyễn Văn Bình 18