Professional Documents
Culture Documents
Kawish Magazine 30 October
Kawish Magazine 30 October
ڪاقش
1
برطاىيا “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
ڪاقش
بدراىو ۾ ورتل برطاىيا :وري ىئيو وزير اعظم جَ تجربَ
ةطيگظٽ کاٞپِ٣ء ةطناٞيا ،ي٣رپي يٞ٣ػيػ ٝکػاـ ٘ػ ػ٠
ٿي قي ،٣پط ي ٍٛاؽي ةرط ـ ٛاٺ ٣ٿيڻ حػٞ ٣ػا٘ػ ٣ػي
٠ٞپي ٣قٺيٛ .اكي ٕطيب ۾ ػ ٠ـ حػي يػ ػطا سػط
ٍٛاؽي ـ٣ر راؾ ١ئي ،ح١ ٣ڪ نػطؼ ٛػ٢ػاٞػگػا ػي
“غٜاـ غاـ ڳػا٘ػ٢ػيػ٣ـ ڪػيػ٣ـ پػئػي ،ػ ٠ػئػي نػطؼ
پيٟؾٟطـ کي پيٟؾ ٝحي د ػيػگػي ٛػػئػٙػ ٣ةػ ػخػي
قيػئػػي ١ػئػػي .ر١ػيػػٗ ڪػػػط رقس يػػ٣ڪػػطيػػ ٝحػػي
حػٟػپ پػ٣را ڪػطا ػڎا ،حػٟػ٢ػ ٝحػي ٞػ ػيػخػي ۾
ةطناٞيا حػي دْػاٌػي سػطچػ ٝ۾ ريػضػارڅ كػاْػ ٣ٿػي
قي ٞ .٣يخي ۾ ةػطنػاٞػ٣ا ؽػ٢ػطا قڈيػٛ ٝؾػضػ ػٝ
کي ٝ٢ٟٛڈيڻ ٘ڳا “ .ٝ١ـ ـػ٣ر ػرػاؾ ۾ ةػطنػاٞػ٣ا
ڪػٟػػظرقيػٽػػ ٣پػػارنػػين پػٟػ٢ػٟػخػيػػ ٝـػٓػػٛ ٝػػاـ چػئػػٝ
٢ٛي ٟٝدقر ـ چ٣ٿي ٝقزيط ٌيٚ؛ رؽػي غػٞ٣ػڪ کػي ٘ ٠٢ةشؼ ر ٺ٣ډ
ٛيص ـ ۾ الٿ١“ ٣ي.
ٌٙرصگي س يار ڪئي٣ ،ډا ح ٣ي٣رپي يٞ٣ي ٝ۾ ةطناٞيا کي ڪي ط ي ٍٛاؽي ْا ص ١ػئػا .غػا ػٟػع حػي ٛػيػص ـ حػي ١ػڪ قڈا ٞػا٘ػي -غػٽػيػٓػٝ رؽي غٞ٣ڪ ةيٟضط ر١ي١“ ٣ي ٣١ .ڳ٣ڻي قزيط ٌي ٚة٣رس حاٞػ ٝحي ڪاةيٟا ۾ ٞاڻي ح ٣قزيط ة ٠ر١ي چض١“ ٣ي ٝ١ .ڪطقٞا قةػا دقر ـ حػيػضػي
١اڪٟپ پڻ ي٣رپي يٞ٣ي ٝکاـ ةطناٞيا حي ٘ ٿيڻ حي ٛشا٘ٓت ڪئي ١ئي چي ٣١ ٣ػ ’ ،٠غػا ػٟػػػص ـ ٌػا٘ػٜػي پػطقحػيػضػٽػع کػاـ ٛػرػطقؿ ٿػي ٍٛاؽي ٕصؿ کٟيا١ ،ي گ ٢ا ٖٛت٣ؾ ٿياٞ ،ضطا ١يُء پٟ٢ٟخي ي قزيط ٌي ٚکاـ قچيڪ ٛؾ٣٢ر ٿي قي١ .٣اڻي ح ٝؽ٣ز حػي ٛػ٣حػ٣دگػين ۾ رؽػي
قيٟص ٝ١ ‘.ح“ ٣ق ز ة٢ ٞ ٠ا ي غگ٢ارق ،٣١پط ةطنا٣ٞا ذضٛ٣ت ي طا ڪٟظرقيٽ١ ٣ئي ،ح ٣ـ ي٣رپي يٞ٣ي ٝکاـ ٘ ٿيڻ حْ ٣يف ٣ٙڪطا قر .٣ غٞ٣ڪ قزيط ٌي ٚٿي١“ ٣ي١ ،ي ٢ ٞا ي ٛؾضٗ “ٍٛ .ٝ١اؽي سط ةين حي ذا٘ت ١ا “١ي ح ٣ةطناٞيا کػي پػ٢ػطيػ٣ـ ػيػطق 044ر پػا ػٞ٣ػجز حػ٣
ةطناٞيا حي ڪي طـ ي ؽ٢طي ٝکي ذيطت “١ي ١ ٠ڪ ٞجيٞ ٝػٗ ١ڪ ؽشؿ حيض ٣گ٣رق ةٞ ٠ا١ي ٣١ ،ڪيئ ٝةػطنػاٞػيػا حػ ٣قزيػط ٌػيػ ٚةػ ػخػي ٕطض قٺ ٣پي.٣
قي .٣رؽي غٞ٣ڪ حي گ٢ط ق را دٞيا حي ر پ ي ٛاڻ ٝ٢حي ْ٢طغت ۾ ؽا١“ ٗٛي٣١ .ن ار ي “ِء ني ڪٜپٟي حي ٛػا٘ػڪ حػي چان “١ػي ،حػٟػ٢ػٝ حيضڎ ٝ١قيخ٢ڏ ين حي اريز ي ٞيط څقډ خي ١ ٠ي غاڳي ٣ةطناٞيا “١ي ،ح ٝ٢ٟپٟ٢ٟخي ٕٛ٣ي غڃاڻپ کي ٕا ٚرکڻ الِء يػ٣رپػي يػٞ٣ػيػ ٝکػاـ
حي دق٘ت 77ڪطقډ پا ٞ٣ج “١ي .رؽي غٞ٣ڪ ٠ٞـطؼ ةطناٞيا حي ةادؽا ٠١کاـ ةٛ ٠يط “١ي ،ح ٝ٢ٟحي دق٘ت 77ڪطقډ پا ٞ٣ج “١ي ،پط ٣١پاڻ ةػ٠
ْ٣رةظ ٛهاةٔ ٛيط طيٛ ٝاڻ ٝ٢حي ْ٢طغت ۾ ؽا١“ ٗٛي .رؽي غٞ٣ڪ حا ق ٘صي ٝةٛ ٠يط ١ئا ٝ١ .ح٣ـ پٟ٢ٟخ٣ـ ڪػارقةػارا ڪػٜػپػٟػيػ٣ـ “١ػ ،ٝحػٝ
ذريٍي رةي ٝپا ٞ٣جز ح ٣ق پار ڪطا ٿ .٣ةطنا٣ٞا ؽ٢طا چ٣ـ ٿا ٝ١ ،٠حي ڪارڪطدگين کاـ ٣١گ ٢ا ٛهٜئ ٝ٢ٞ .ٝ١“ ٝقٽ ١ي سياؾ گ٢ٽ “١ػٝ
،٠ذضٜط ـ ـ حا ةا ڈ ڈ ڪٿاـ ١خطت ڪطا ٙٛ ٝ١ڪ حا ؽ٢طا ٿيا.
ڪي ط ي پاڪػ اٞي ڄاق ة ٠رؽي حا ذاٛي ٞيط چ ٝٿا ٝ٢ٞ .ح ٣سياؾ “١ي ١ ٣١ ٠اڻ ٛٿڀيص ق را غ٣ڃ کػي ڪػاةػ١ ٠ػٜػيػت ٞػٿػا ڈيػ .ٝحػيػضػڎ١ػٝ
ٌاؿ چٞ٣جقـ ٿي١ ٝا ١ ٠ا ڳا٘ ٠٢ڪ٣ة ٠يٖي ٝغاـ چئي ٠ٞپئي غگ٢ي ٠ ٣ةطناٞيا ۾ رٟ١صډ ٘ 5ک ٝکاـ قچيڪ پػاڪػػ ػاٞػي ڄػاق رؽػي غػٞ٣ػڪ کػي
ققٽ ڈي١ ٝا .ـ غاـ گڎ ٘ 40ک ٝکاـ قچيڪ ارت ڄاق ةطنا٣ٞا ؽ٢طا “ ،ٝ١پط ذيطت حي ڳا٘١“ ٠٢ي ٛ ٝ٢ٞ ٠ػاـ ڪػيػ ػط ١ػ ٝکػي ػار ػي ٕػتػ٣ؾ
ڪطڻ الِء يار ٞا.ٝ١
اريز حا پيط ک ڻ غاـ ستط پ٣ا ٿي ٠رؽي غٞ٣ڪ حا ةا ڈ ڈ ٣ٛ ٠ح٣دف پاڪػ اـ حي ؽ٢ط گخط ٣ٞال حا ر ٣١غي ١ئا ٝ١ .ح ٣پٟخاةي ڳا٘٢ا يػٟػصډ
ٟ١صق ساٞص ـ ١ئ ،٣پط ٝ١ح ٣ڈ ڈق قرا ي٣گٟج ح ٣ؽ٢طا ْ“ .٣١طيٖي ٙٛڪ ٛاـ پطڈي٢ي ٝساص ڪطا ار ي ؽػ٢ػطيػ ٝکػي ـ قٕػت ٞػيػضػاؾ ڈٞػي ق ػي
١ئي ،ح ٝ٢ٟقٕت ةاڪػط ٌيصا ٛيٙٛ ٝڪ ح ٣ـصر ٿي ٌ ٝ١ .٣١ ٣ـ ڪي٣ٞ ٠ ٣١ ٣ا ڈيٞ ٝ٢ٟصر غ٣ٜر چ ريا غٟصس ٙٛػڪ ٛػاـ ٞػضػطا قاػ .ٝـ
کاٞپِ٣ء رؽي غٞ٣ڪ حا ق ٘صي ٝةطناٞيا ٘ڎا “يا .ةطناٞيا چڻ الِء پئػا ١ ٠ٞخڻ غتب رؽي غٞ٣ڪ حي ٞاٞي کي پ٢ٟػٟػخػا ڳػ٢ػ ٠قڪػ ػ ػا پػيػا ١ػئػا١ .ػا
اريز حي غ ٚىطيٓي “١ي ٠حطٟٛين ۾ ١ٽٙط حي ١ٿاـ ي٣٢دي ٝحي ٕ ٗ ٌاؿ قٕت ڄي ٞض ٗ ساٞص ـ ۾ ڳ ي ٙ١ي ٿيٟصډ “ٛطيضا ح ٞ ٣ػ٢ػا ػي
نإ ٣ر ضط را پطڈي٢ي قزيط ١يٟطا ڪػٟخط ة ٠ؽاٞ ٣١ .٣١ ٗٛازي ٝحي ڪيٜپ ۾ ٛارحڻ کاـ ةچي قيػ .٣ـ نػطح ةػطنػاٞػيػا حػي ٛػ٣حػ٣دف قزيػط
ٌي ٚحا قڈ ة ٠ي٣گٟج ٛاـ ڄي ٞض ا !..قرا ي٣گٟج ۾ ْطٕ ٣ڦطيٌ ٠ ٣يصا ٛي ٝکي ٞيضا٘ي ٙٛي ـ غٍ٣دا ٌػط ۾ پػٟػا١ػ ٠چػي قر ػي ػي
ي ٛطا قي ٝ١ .٣حي ارـ حي پ٣را ةٽا٘ي١ ٝئي .غٟصس 75ز ٘٣ـ 544ار ١ئا!
ڪي ط ي ةطنا٣ٞا گ٣ر ؽ٢طا ـ سياؾ حا ر١يا “ ٠ ٝ١رؽي غٞ٣ڪ حي ڪاٛياةي “ٛطيضا ۾ ـصر ةط ڪ قةاٛا حي ٠يط ڪاٛياةي ٖٛتػ٘٣ػيػت
حياـ “١يٙٛ ٝٛ٣ٕ.ض ٝحي اريز ۾ ١ڏ ٍٕ٣ٛا قر٘ي يٟص “ ،ٝ١حڎٙٛ ٝ١ڪ ٕ٣ٛ٣ـ پٟ٢ٟخي ٛاكين کي ٜ١يؾ ٠الِء تصيٗ ڪػطا ػڎيػٟػصيػ٣ـ
“١ .ٝ١ي ٣١زٛاٞ ٣ٞا١ي ،حڎ ٝ١ةطناٞيا حي ڪٙتظ ا١ط ـ ٘کيٗ ٞ٣١صق ‛ ،٠ ٣١ڪ ٞ ٝجيٟظ‚ کي ٞصر چڻ حي حازت ٞا١ي ،يا گػ٢ػطـ حػي ػا١ػط ـ
٘کي ٣قيٟصق ١‛ ،٠ ٣١ي گ٢ط ٛػ ٣ډ الِء ٠سا٘ي “١ي ،پط يؾيا ي ؽ٢طا قٺي ٞٿا غگ١ ‚.ٝ٢ا ١ضڏا ٞػٙػي پػطغػ ػي حػي غػ٣ڃ ١ػئػي ،حػيػضػا ١ػاڻ
س ٚٿي ق ي “١ي.
ةطناٞيا حي ٣ٛح٣دف قزيط ٌي ٚح ٣ق غهٛ ٣يطـ غاـ ١خڻ غتب ٌ ٣١اؿ ؽ٢طي ٝحا ٍٛا ٛڪي طا ة ٢ط ٞص ز ۾ذػٗ ڪػٟػصق ،ـ حػي ٛػيػص گػ٢ػٽ
ڪئي پئي قاي١ .يٟئط ا ي ٝحيضي غطقا “يا “ ٝ٢ٞ ،ٝ١۾ ق كد “١ي ٙٛ ٠ڪ ٞصر ٢ٛاٞگا ي ةيطقزگاران غٜيت ػيػا ةػ ٠ڪػيػ ػط ػي ٛػٍػاٛػ
“ ،ٝ١ح ٝکي ذٗ ڪطڻ ذضٛ٣ت حي قس حي ڳا٘ٞ ٠٢ا١يٞ ،ضطا ٜٛض١“ ٝي ٠حٙص ٙٛڪ ٞصر ٌاؿ چٞ٣جـ ح ٌ ٣ـ ڪي ٣قاي ،پط رڳػ ٣چػٞ٣ػجـ
ةادؽا ٠١چار٘ع ني٣ـ ،قزيط ٌي ٚحي ٌ٢صا اـ غ ٍٓيٰ ڈٗٞ
غاـ ٛػئ ذٗ ٠ٞٿي ا “ٍٛ .ٝ١اؽي قغي ٝٙحي كطقرت “١ي ،حيضي ي٣رپي يٞ٣ي ٝذريٍي ي چي غگ ٝ٢ٿا١ .يٟئط يػ٣ر سػاص ڪػطا ْػط ٞػع
نٙين قيٟصډ ةطنا٣ٞا ؽي٣ـ ٝ ٓ١ا ي ٝقيئط ١ا ٣غظ ۾ ڪٙيئطٞع الِء پيٗ ر ٝ١ٿي٣ـ ةػطنػاٞػ٣ا يػضػػػپػ٣رنػطز “رڅر پػ٣ر ڪػطا ٞػٿػا غػگػ٢ػ.ٝ
ِ٘ظ نطقس غاـ ١ٿ ٛيٟصا،حي غٟڌ ۾ ١خي ١ا ١ ٠ي ڪ ؿ
ةطنا٣ٞا ؽي ٝح ٣ساؾ ي٣رپي يٞ٣ي ٝحا يا ٙٛڪ طا ر١يا “ .ٝ١ةطناٞيا حي ٣ٛح٣دف قزيط ٌي ٚکي ي٣ر حػي ٛػارڪػيػٽػ ٝػا ػيػ ٝرغػا ػي ذػاـػٗ
ڪطڻ الِء ڪ٣ؽؾ٣ـ ڪطڻي٣ـ پٞ٣صي٣ـ ،ـ ي ي غٟصس ڪاٛياةين ح“ ٣چ ر “١ي.
ڳا ي ١ا‛ -قځ ٠ٞپطا ٣ٛـ کاـ ١ٿڏق ڎ ي‚...
2
بي گٍري ۽ دربسري “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
ڪاقش
٣ڈ حي ضٙيٓ ٝکاٞپِ٣ء ١اڻي غٟصـ چ٢طـ ي ْفٗ پ٣کڻ غتب ڪخػ٢ػ ٠غػط١ػا ػي ٞػيػط چػي ٌ ٖ ٝحي ُنٽٗ څيٞ ٜٝصي ٝةطغا ٝحي پاڻػي کػيػطٿػط
ٿي. حاة ٣ٙغٙػٙي حي ٞئ ٠گاج غٜيػت ػيػ ٝغػٜػ٣رـ ٞػئػيػ ٝحػي
ستط ٞا١ي ڪيئ ٝڪا ي حا ر ٣١غي ڪيئٖ ٌ ٝ١ ٝي ۾ پٟ٢ٟخي زٞصگي گض را ٿا ،حػ ػي ٞػ٠ پاڻي حي ق١ضطـ ح ٣رخ ٕصر ي ْهط ي ن٣ر ٟٛڇط ي ١ػ،٣
٣ٞڪطي٣ـ “ ٠ٞ ،ٝ١ڪارساٞا ٠ٞرقزگار ح ٣ڪ ٣ي ٣ذريٍ١“ ٣ي. غٟٛ ٣ڇط ۾ پاڻين حي چاډ ٠١غتب ٝ١ػيػطا پػاڻػي ڪػا ػي
ڪا ي ۾ 95غيضڏق ٛاڻ ٣٢ةيطقزگار “ ٝ١حيضي قڈا ُطةت ۾ زٞصگي گػض ريػ ٝٿػا ،ةػإػي حي ٝ٢ٞڳ٣ٺ ،ٝدډـ ٌ ٖ ٝا ي ٝة ٠ط ڪئي ،حػ ػي
ر١يٗ 5غيضڏق ٛاڻ ٣٢پٟ٢ٟخي ٝةار ٞي زٛي ٟٝحي پت ي گػضر ـ ڪػ ٝٿػاٛ .ػٍػٟػيٰ ػ ٠ػيػ ٝةػ٠ ڪڎ ٝ١ة٣ ٠ڈـ ح ٣پاڻي ٞػ ٠پػ٢ػ ػ١ ٣ػ ،٣يػٍػٟػي کػيػطٿػط حػاةػٙػ٣
ڎ ٝ١ٿئي ٿ ٣حڎ ٝ١غٟصـ ٛٿاـ ٕصرت ٢ٛطةاٞي ٿئي ٿػي ڪػا ػي ۾ ةػطغػا ػ٣ـ پػ٣ـ حػاةػٙػ٣ غٙػٙي حي ڪڇ ق رـ ٌ ٖ ٝڳ٣ٺ ٝ۾ حػٟػ٢ػ ٝغػتػب ١ػٝ
ٞئي٣ـ ق١ي ٙ١ي٣ـ ٠ ٠ٞ .پ٣را ڪا ي ۾ ُطةت ،ةُک ،غ٣ڪ٢ڏق غڃ پئي ق ڪا ڪٟصا “١ي. يطا ،ـطؼ س ٔٙحي قڈا ٘ڎپ ڻ ٿي ،پط ٛاڻػ٢ػ ٝحػي حػايػٝ
١يٟئط ة٣ ٠ڈ ةطغا ٝةٍص غ٣ٜرا ڪا ي حا زٛػيػٟػي رقڅ رغػ ػا ةػٟػص ١ػئػڻ غػتػب سػ٣ر ڪ حػي يٌٜ ٝار ٝرقڅ رغػ ػ ٝحػي ػتػا١ػي ٘ػڏ١ػي ق ػڻ حػا
ک٣ٽ پيص ٿي پئي ڪا ي ٝٙحي غطڪار ،قس ق رـ چٞ٣جيٗ ٜٞا ٟصـ کاـ ؽضايت “١ػي ػ،٠ ق ٍٕا پڻ ٿيا.
ٝ٢ٞغٟصـ ٣ڈ ةطغا ٝغتب پيص ٿيٗ ٝ١ڈکي ـ٣ر راؾ ۾ غٟػصـ پػطگػ٢ػ٣ر ٞػ٘ ٠ػڌا کػيػٝ ق ١ي پاٞڌا ٟي ،نٟجق رذي ٚساـ گاحي ؽػا١ػ ٠غػٜػيػت
ر ؽ ٝيا ٛص دا غاٛاـ ٠ٞپ٢چاي ،٣غِ ٣ء ڪٓٞ ٝ٢ٟط دا ن٣ر ي غٟصـ ٛا٘ي ر ؽػ ٝحػي ـػ٣رت ڪا ي حا ڪي ط ي زٛيٟي رغ ا ١ػ ٝقٕػت ةػ ٠پػاڻػين ١ػيػ
۾ ٛصد ڪئي ٠ ٠ٞ ،غڀ سيط. “ ٝ١ةػرػا٘ػي حػا ٛػٟػ ػيػط “١ػ .ٝسػ٣د حػ١٣ػي حػ ٣د دق غػاـ
ٟٛڇط ة ٠ڪا ي ح ٣پاډيػطا “١ي يا ڪا ي حػي حػػ ٚحػ١ ٣ػڪ ٌلػ٣ق يػٍػٟػي پػي ُػط “١ػي ،غػ٣ زٛيٟي ر ةهٍٛ ٣هٗ “١ي ٝ١ .قٕػت حػ١٣ػي ق ر د دقن ػا ػيػٝ
١يٟئط ١ا ٣ٛج ٛػ ين ۾ “١يُ .طيب ٛػضي٢ٛ ٟٝاڻ ٝپٟػ٢ػٟػخػا ةػ ػيػ ١ ،ػ٣ډ١ػا ػيػڏيػ٣ـ قاڻ الِء 04ڪٛ٣ٙيٽطـ حي ْاـٙي ةصر ـ ئػي پػاغػي کػاـ
رڄ ڪڍا ٛڇي پکي ٛارڻ حي يار ڪطڻ ٘ڳا “ .ٝ١کػيػ ٝيػٖػيػٝ ڪڍا قٞخ ٠٢غٟڀا٘يا “َ ٝ١ 004ڪٛ٣ٙيٽط ح ٣پٟڌ ڪطا ٟي ،ؽا ٠١ذػڻ ،حػ٢ػاٞػگػار ،
“١ي ٠غيارا حي ١ين ٟٛص غٟصـ غٺي گضرٞصا ،حػٟػ٢ػ ٝ۾ کػيػٛ ٝػڇػي پػکػيػ ٝحػ ٣ؽػضػار ةاحار ،غي١٣ڻ اـ کاـ ڦطا د دق پ٢چ ٝٿا .ـ نػطح يػٖػيػٟػا
ٞفيب ٿيٟصق ،ح ٝحي قڪطا ٛاـ ٣١پٟ٢ٟخي گ٢ط حي چ ٠٢ٙاريٟص ي ة ٠ڪا س٣ؽي ڪٟص . ٖ ٌ ٝ١ي حي ر ٣١غي ٝحي ٟ١خ ٝضٙػيػٓػ ٝ۾ كػاْػ٣
ٝ١يطا ح٢اٞگار ،ةاحار ،غي١٣ڻ ة٣ةػڪ حػي پػاغػي ق رـ ڳػ٣ٺػ ٝ۾ ٛػٟػڇػط حػي پػاڻػين ٿئي ٿ .٣غٟصـ قڈا غٓط ۾ قٕت يٗ حػ ٣زيػاـ سػطڃ پػڻ
حي پ٢چڻ ڪطا ٛذ ٝکي ٟٛڇط غٟصـ ڳ٣ٺٛ ٝاـ ڪڍا ٣ڈ ٛاثطـ حػي ڪػئػٜػپػ ٝ۾ قچيڪ ٿئي ٿ .٣کي ٝگاڈي ٝحا ڳط اډ پڻ طڻا پ٣ـ ٿا.
پڄا ي ڎي١“ ٣ي١ ٣١ ،ظ رـ حي ٍص د ۾ غي١٣ڻ حي ٍ٘ٗ ةػاغ ق را ػ٣ڈ ٛػ ػاثػطيػ ٝحػي حي ٣ڻيڪ ١اڻي ٟي ؽا ٠١ذػڻ کػاـ قٺػي ڈکػڻ ڪػا ػي
ڪئٜپ ٝ۾ چي ر١ڻ ٘ڳا “ ،ٝ١پط حيئػ ٝػي ٛػٟػڇػط ٛػاـ پػاڻػي ٘ػ٢ػٟػصق يػا ١ػٞ ٣ػيػضػاؾ ٿػي ۾ ق ١ػػي پػػاٞػػڌان ػا ػيػػ ٝڪػيػ ػطـ ػػي ٌػ ػٖػ ٝڳػػ٣ٺػػٝ
غٟڌق دريا ٠١۾ قيٟصق ٠غي١٣ڻ حي ٍ٘ٗ ةاغ ق را قڈا ڪئٜپٞ ،جس ١ػاِء قا ػي قيػٺػٗ ڪا ي حي زرسيظ زٛيٛ ٝاـ پاڻي ٞػضػطا ُغػضػي چػضػ٣
ح٢اٞگار ةاحار حي رقڅـ ي طغيٗ ١ظ ري٢ٛ ٝاڻا ق پػع ٛػٟػڇػط ڈ ٞػ٢ػ ٝقرٞػص ،رقزگػار “١ي ڪا ي ٝٙپٟ٢ٟػخػيػ ٝزٛػيػٟػ ٝ۾ ٛػشػ ػٙػّ ٕػػ ٚحػي
ڪٟص غک ٛاڻيٟص . خ ٝحي ٽ ڪطڻ ؽطقع ڪطا ڈٞي “١يٞ ،ضطا ةػطغػات
3
فاصالتي ڪچٍري “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
ڪاقش
ڪٍڏا روڊ ۽ رشتا بدال ٿيا “ٌو؟
١ي٣ٙڪي تا١ي “ڻيٟصډ ةطغات ٣ڈ ۾ غٟڌ حي ٛش ٖٝ ٌ ّٙحا حيضػي رقڅ رغػ ػا ػڎا قيػا ١ػئػا ،حػ ٝرقڅـ کػي ڪػٽ ڈٞػا قيػا ١ػئػا،
حيضي رغ ا ڃ قځ ح٢ڏ ٠ٞر١يا ١ئا ٝ٢ٞ ،ةاةت غاـ حڎ ٝ١پٟ٢ٟخي ٛر طؿ دقغ ٝکاـ ‛ْاـ ػي ڪػچػ٢ػطا‚ ۾ پػڇػيػ ٣ػ١ ‛ ،٠ػڏـ رغػ ػٝ
ٛاـ ڪ٢ڏ ٛکي ٠يا ٚ١رغ ا ١اڻي کُٙي قيا “ ،ٝ١ڪ٢ڏـ رغ ٝکي ڈ ٗٞڪٽ ةٟص ڪيا قيا “ ٝ١ڪٿي “ٛػص ق رْػت ٛػٍػٜػ٣ؾ ػي چػي قيػئػي
“١ي؟‚ ٟٝ١ُ ٠حيضي ٓفيٗ ڌ يا ،غي ِ ١ي ڈح ٝٿا١ .ي ٓفيٗ پڏ١ي ٞص زق ٘ڳا ي غگ٢خي ٿ ٠ ٣غػٟػڌ کػي ١ػيػٙػ٣ڪػٛ ٝػيػٟػ٢ػ ٝڪػيػ ػطق
ٖٞفاـ ڈ١“ ٣ٞي ـ حي زٞصگي ڪي طا ٛاثط ٿي “١ي.
دادو -نيٍڏ روڊ بدال ٿي ويَ! “ةادا ،پکي ،حيػت حا٣ٞر ح ي ةيطذٜاڻي ٞص ز غاـ ٛاثط ٿػيػا ُ ،ػي كػٙػٍػي ةػصيػ ٝحػا
رقڅ رغ ا ڪاْي ٌطـ ٣پاڻين ١ي ر١ڻ غتب ةٙضٗ ي ٖٞؾي ػاـ ٛػٽػخػي قيػا .ةػصيػٝ
ڪٽ صديح بيس َ
مدهوش مير حي ذصـ ٛاـ غاٞگ٢ڏٛ-يطپ٣رساص ح ٣پاڻي گضرا ٿ ،٣ح ي گػ٢ػارـ غػتػب حػ٢ػڎق کػاـ
ةصي ٝٿطپارڪط کي ٛػيػٟػصډ رقڅ ،پػٟػگػطيػٞ-٣ػئػ٣ـ ڪػ٣ٽ کػي ٛػ ػيػٟػصډ ٛػيػ ٝرقڅ ىاٌو ڪيا ويا
سيطپ٣ر ٞاٿ ٝؽا ،٠١د دق کاـ الډڪاڻ ٣قيػٟػصډ رقڅٞ -ػجس ھػاِء ٙٛضاڻي ؽطيّ -رقؽ“ ٝةاد کي ٛيٟصډ رقڅ ٛاثط ٿيا١ .ي رقڅ اػا ػا ػيػ ٝػڎؾ “١ػي. محمد جڙيل سانگي
قا ي سيطپ٣رٞاٿ ٝؽا ٠١کاـ ڪ٣الچي ا يػ 0 ٝکػاـ ْ 6ػٽ زيطق پٟ ٣ٽ ؽادا الرج ،پػٟػگػطيػ ٣ﮐﮐ ٛػ ػيػٟػصډ رقڅ پػڻ ٛػ ػاثػط ٿػيػ ،٣حػڎ١ػ ٝػ ٠حػ٢ػڎق،
پاڻي ةيٺٗ ھي .٣رقڅ اـ يڏي ٝح ٣گضر ٿيٟصق ھ 05 .٣ڈيػٟػھػٝ پٟگطيٙٛ ، ٣ضاڻي ،نٟجق حاـ ٛرٜص غاٛػارقٞ ،ػ٢ػ ٝؽػ٢ػطـ حػا ڪػچػا رغػ ػا اػا ػا ػيػٝ ٛاـ ڪا٘ھ“ 05( ٠ڪٽ٣ةط) ٛي٢ڏ “ي“ ٣ھياـ ،پط رغ ٝحػي ذػا٘ػت
گضرڻ کاـ پِ٣ء ھ ٝقٕت رقڅ ةراؾ ٿي قيػا “ھػ ٝگػھػ ػي ٕػصر پاڻين ١ي “ٞ .ٝ١ھ ٖٝ ٌ ٝ۾ “ٛصرْت ڪاْي ٛاثط “١ي١ِ .ػ ٝقٕػت ٞػػاٞػي “ةػادان ٜاؿ سط “١ي ،حيضي ة ٠ڪٽ ةٟص ٿيا “١ ،ٝ١ي ة ٠ـريد نطح ٞا١ػ ٝةػٟػص ڪػيػا قيػا .ةػإػي
رقڅ ي گاڈي ٝحي “ٛصق درْت ؽطقع ٿي ق ي “ھي .ئي ؽھػط حي يھط ةرا٘ين غاـ گڎ ١اـ حي رقڅـ رغ ٝحي ةرا٘ين حي ة ٠ؽػ٢ػص كػطقرت “١ػي ـطؼ ٛػ ٖتٗ ۾ چڱا ين حي ٛيص ڪطا غگ٢خي ٿي .ي ٠ ٣رقڅ ۾ ال١ي ح٢اڪا پئخي قيػا
ٛاـ پاڻي ٞيضاؾ ڪطڻ ح ٣غٙػ ٣ٙحارا “ھػي .ھػ ٝقٕػت رقڅ ٠حيئ ١ ٝاـ حا ٛاثط ٛاڻ ٣٢پٟ٢ٟخي ٌاؿ رق حي زٞصگي گض را غگ.ٝ٢ “ھ .ٝةع ڪا ٟات حي ٛا٘ڪ کي پارت “١ي.
ي ٛ 45ؾي٣ٟـ ٘ڳاي٣ـ قي٣ـ “ھ ،ٝحػيػضػي ؽػھػط حػ ٣پػاڻػي
ٞيضاؾ ڪطڻ الِء ٞجس ھاِء قا ي ھٙي رھي٣ـ “ھ.ٝ
ٺري نيرواًٌ جا روڊ ڪاڇي جا رشتا
رشتا بدال ىً ٿيا عباس جنگواڻي
يوسف جميل ھيٙػ٣ڪػيػ ٝةػطغػا ػ ٝػ٣ڈ غػتػب ڪػا ػي حػا غػٜػ٣ر رغػ ػا
الڳي ٣ةٟص رھيا .ڪخھ ٠ڈيٟػھػ ٝپػھػطيػاـ ڪػخػ٢ػ ٠ڪػا ػي حػا
غطڪارا ٣ډا ٞياٛي ذ٘ ٣ػي غػاـ ٺػطا ٛػيػطق ڪ حػ ٣ڪػ٣ةػ٠ رغ ا ٠ةراؾ ٿيا ،پط ڪا ي کاـ ح٣ھي ،د دق اـ غػيػص “ةػاد
رقڅ يا رغ ٗ٢ٛ ٝ١ ٣ػا ػيػ ٝةػرػاؾ ٞػ ٠ٿػي غػگػ٢ػيػ١“ ٣ػي١ ،ػا، ق ر رغ ا ڂ ة ٠پاڻين حي ق١ضطـ غتب ةٟص “ھ.ٝ
ةإي ’پٟ٢ٟخي ٛصد پاڻ رت‘ ڪخھ ٠رغ ا ةراؾ ڪيا قيا “ .ٝ١غاـ حي ڳ٣ٺ کاـ ٺطا ٛػيػطق ڪ ح٣ھين کاـ د دقن قاڻ الِء ٟڍڻ ٣ٛران کاـ پ ڻ “ھي -پاڻػين ۾ ػڎؾ رقڅ ػاـ ٛؾػضػٗ غػاـ
ؽ٢ط ڈ ٝ٢ٞقيٟصډ رغ ي کي ٝحاي ٝا ي ٝڃ قځ ح٢ڏق ة اي ٣قي١“ ٣ي .ٺػطا ٛػيػطق ڪ ؽػ٢ػط کػاـ نطيضٽط نط ٘ي٣ـ ھٟٙصي٣ـ ١ي٣ـ .ڪا٣ٛرـ پاڻين حي ضػڏا ٞػيػضػاؾ الِء پػاڻػين ۾ ػڎؾ رغػ ػٝ
کي ڪٽ ڈياريا “ھ ،ٝحٟھ ٝڪطا ھاڻي نطيضٽط نط ٘ي٣ـ ة ُ ٠اـ ٞٿي٣ـ گضرـ .ئي نػطؼ ٛػاڻػھػ٣
پيط قغڻ ٣ډا َٙٛڪ چ٣دگي ؽ٢ط ڈ ٝ٢ٞقيٟصډ ٛػکػيػ ٝرغػ ػ ٝکػي ةػ ُ ٠ػاـ حػي ٛػٖػاٛػي ٛػاڻػ٢ػٝ
يڏي ٝحا ٛھاٞگا ڪط يا طڻ ي ٛخت٣ر “ھ.ٝ
پٟ٢ٟخي ٛصد پاڻ رت ةراؾ ڪي١“ ٣ي .اا ١ضڏق ٚ١رغ ٣ٺطا ٛيطق ڪ کاـ غئي گػيػع ق رق
ھ ٝقٕت ح٣ھين کاـ ذيصر“ةاد قاڻ الِء ڪار ةع غطقس ة ،٣ڪا ي حػي ٌػ ػٖػي ػٟػي ق يػا
ٛض ٜٗن٣ر ي پاڻي ١ي “١ي نُٽٗ پڻ “١ي ،ح٢ٟػ ٝحػي ةػرػا٘ػين الِء ١ػط ٛػاڻػ٢ػ ٣گػضريػٗ نػٝ
طارق عزيز ڳورڙ حھاٞگار کاـ ذيصر“ةاد ؽطقع ڪئي قيئي “ھي ،ـ رغ ي غاـ ٟٙ١صډ گاڈي ٝحا ڳػط ڪػط يػا ػطڻ
٢ٛي ٟٝکاـ ڪ٣ؽاـ “١ي. پڻ ُطيت ٝحي قس ۾ٞاھي.
ڪي ي ٝؽا ٠١کاـ ٛي٢ڏ رغ ٣ڂ (“ 06ڪٽ٣ةط) کُٙي قي١“ ٣ي.
4
بداليَء الِء اُپاَء ڪاقش “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
يٞ٣يػض ٣حٛ ٣ا١ط ٿيئطا حْ٣ط ِء ٝ١٣ٛحي دډا حي دقرا قٕت ( .ف٣يط څ ـ حي ٿ٣رـ غاـ) ف٣يطقـٌ :تص ٘رٔ پيطز دق
کا ي حا ٌٜٙص ر پڻ گڎ ١ئا“ ٝ١ .رڪيا٘٣حي کا ي حي څ طيضٽط ؽاڪط ؽا ،٠١ڪٟظقريؾ ٝحي ٞخٟيئط ٌٙي ذيػصر گػاڈ١ػي ػيػٝ ٟڇط ْيع ةڪ ي رکيٗ پ٣غٽ ۾ ڪاقش ٝ١٣ٛحي دډا حي ٞػٜػا ػٟػصق ٌػتػص ٘ػرػٔ پػيػطز دا ڄػاڻػايػ ٣ػ‛،٠پػ٘٣ػيػٟػج حػي ـػرػاْػڻ
ٌٜٙص رـ غاـ ةطغات ةٍص دډا الِء پيص ٿيٗ ٛػئ ٝٙةاةت ڳا٘ ٠٢٘٣ ٠٢ڪئي .دقرا حي ئي ڈي ٝ٢ٟي ٝ١دډا حي ’څا ڪي يػطيػا‘ ٛاذ٘٣يا ي تصيٙين ي ڪ ٚڪٟصډ سا ٣ـ ٘يٟگظيٟج پڻ ٝ١٣ٛحي دډا حي دقرا ي “ ي ٝ١ .غاـ رقز ٞي ڪاقش ،ذيصر“ةػاد حػي
ح ٣دقرق ڪي ‚.٣څ ـ حي رپ٣رٽ ۾ ٣١ة ٠چي ٣قي١“ ٣ي ٠يٞ٣يػض ٣حا ١ي ٌٜٙص ر گڎيٗ ٕٛ٣ػ ٝحػي غػيػضػطيػٽػطا حػٟػطؾ حػي دقرا غيٟئط ٞي٣ز يجيٽط ،ؽاٌط ساڪٞ ٠گار ٞياز پ٣٢ٟر ـاذب حْ ٣طزٞص ٌٙي ٛط ليٰ پ٣٢ٟر پڻ گڎ ١ئ ٝ١٣ٛ .٣حي دډا ي ٛػٖػطر گػا ػيػج
کاٞپِ٣ء ـ حي ١ص ي ٝرت ١ي دقرق ڪ ٚڪطا ر١يا “.ٝ١ ؽيز حاقيص غٟڌا ٌ( ٝ١تص ٘رٔ) ٜ٢ٛاـِ کي ٝ١٣ٛح ٣دډق گٜ٢اي ٣کيع ٣ٛح٣دف ةػطغػا ػ ٝغػتػب ٛػ١٣ػ ٝحػي دډا کػي پػ٢ػ ػٗ
څ ـ حي رپ٣رٽ ۾ ٣١ة ٠ڄاڻاي ٣قي١“ ٣ي ٝ١٣ٛ ‛ ،٠حي دډا کي قچيڪ ٖٞفاـ کاـ ةچا ڻ الِء غطقا ػئػي ٛػطٛػ ػي ڪػ ٚالِء ڈيػڍ ٖٞفاـ ةاةت ڄاڻ ڈٞي .ياد ر١ي ٛ ٠ع ٘يٟگظيٟج گضريٗ 44ڈي ٝ٢ٟکاـ غٟڌ ۾ ةطغات حي ٛاثطـ حي ـػ٣ر ػرػاؾ ٛػٍػٙػ٣ؿ ڪػطڻ
٘ک څ ٘ط ٟٛي٣ر ڪيا قيا “ٛ .ٝ١ا١طـ دډا حي څا ڪي يطيا ةاةت ة“ ٠رڪيا٘٣حي ثٖاْت کػا ػي حػي ٌػٜػٙػص رـ غػاـ ڳػا٘ػ٢ػ ٠ػ٘٣ػ٢ػ٠ حي غٙػٙي ۾ غٟڌ حي ٛش ّٙؽ٢طـ ح ٣دقرق ڪطا ر١ي “١ي‚.
ڪئي ٠دډا ۾ (ةطغا ٝغتب ةيٟ٢صډ) پاڻين کي ڪيڎ ٞ ٝ٢ٞيضاؾ ڪي ٣قاي“ ،يا ٣١ق ٞگط د دق ڪيٟاؾ ۾ ڎي ٣قاي يا قرا ئي نطؼ څ ـ حي “ 05ڪٽ٣ةط حي ١ڪ رپ٣رٽ ٣ٛحب ‛يٞ٣يػض ٣حي ٛا١ط ٿيئطا حْ٣ط ِء )(Thierry Joffroy
غٟڌق دريا ٠١۾‚. “چط“ 07 ،ڪٽ٣ةط ي ٝ١٣ٛحي دډا حي دقرا ي پ ،٣ ٢ح ي ٣١ةطغا ٝغتب ٝ١٣ٛحي دډا کي پٞ ٗ ٢ػٖػفػاـ حػي
ة٢طذاؾ ِٕ ٝ١ػ ٚح٣ـ ڪ٣ؽؾ٣ـ ٌِ ٝ١يي٢ ٚضيتي قرثي کي ةچا ڻ ۾ ٛصدگار ثاةت ٿيٟصي٣ـ ،پط غاـ کي ةٛ ،٠ػٖػاٛػي غػهػد ػي غطقا ڪٟصق‚.
دډا حي ذٓاىت حي الِء ڪي ڪارگط پان قٺڻ گ٢طح – .ٝةٌٟ ٣ي رپ٣رٽ ۾ قچيڪ چي ٣قي١“ ٣ي ٝ١٣ٛ ٝ١‛،٠حي دډا حي ’ يع څا‘ ’ يٗ‘ يطياز ح ٣دقرق ڪي .٣ـ ٍٕ٣ٛي ي ٝ١غاـ غٟػڌ ثػٖػاْػت
5
صدتHEALTH- ڪاقش “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
روبَٽ جي تاريذ ۽ شکر ايس “ِء يَ ٽيَء پاران ٿيل ‛روبَٽ “پريشو‚
ف٣يط :گ٣گٗ اـ قر ٗ
ؼغٔو ىصّر نٌّٔارڊو ڊاوٌػصْ ،ىٌّانٔزا جْ پٍٔٽٍگ جّ رانق ،روةّٽ جّ ةَ رانق شيجھّٔ وڃْ ٿّ ًُ .جّ ١۴٨٧۾ ڊزائًٔ ڪٔم پاڻ ىرادو چرٌدڙ گاڏو/رٓػھوػّ
جارٓذ جّ پھرّٓـ روةّٽ ڪّٺّٔ وڃْ ٿّ” .روةّٽ“ نفظ پھرّٓـ دفؽّ زٓڪ ڪٔرؾ ڪٔپٔڪ ١٢٩١۾ پٍھجْ وڪ ڊراىْ ۾ اشحؽياؾ ڪػٔػّ ُػّ ١٢٩٢ .۾ اٌصػاـ
جھھو روةّٽ ٺاؤّ وّٓ .شکر آس آِء ّٓ ٽْ ىاـ شکر ،رووھي شڪارپّر ،جٔڪب آةاد ،الڙڪاڻٌّّ ،اةشاھ ،شڪرٌڊ ،پٍّؼاكم ،گھّٽڪْ ،اًٌِ جػا ڀػرپػاشػْ وارا
ؼالئلا ۽ پٍجاب ۽ ةهّچصحاـ جا ڪجَِ ؼالئلا ةَ الڀ خاصم ڪري رُٔا آًُ.
6
ٌڪ عظيم شاىدَ “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
ڪاقش
ٻً نعصَم ىَجَان ۽ ٌڪ قاتل ٌجَم
ؾصد ڪ ٝٿا ،ڪڎ ٝ١ڪ٘٣ٍٜٛ ٝ٢ٟي س ؼ ي ٛاڻ ٝ٢کي ٛارا ڎي ٝٿا ،٠ڪػڎ١ػ١ِ ٝػٝ حٍٜي ڈي“ 08 ،ٝ٢ٟڪٽػ٣ةػط ػي ڪػط چػي ؽػ٢ػط حػي ڈکػڻ كػٙػٍػي ۾ ٘ػيػاران حػي قيػخػ٢ػ،٣
نطح ٘ٺي٣ـ پٿط ١ي٣ٞ ،ح ٝٞ ٣کي غٟصـ ْطض حي د ػگػين دقر ـ غػٓػاڪػين غػاـ ٛػارا ٛاډيپ٣ر رقڅ ي ٕا ٛ ٚڇط ڪا٘ٞ٣ين ۾ ٝغٟڌا ٣ٞح :ٝٞ ٣ي ٜٝغٍيص غراؽ پػٟػ٢ػ٣ر کػي
ڎي ٝٿا ...ڪ٣ة ٠س٣ؼ ...٠ٞڪ ٝ٢ٟح ٣ة ٠س٣ؼ ٕ ٝ١ِ ...٠ٞػػ ٚحػي د١ؾػ ػگػطداٞ ،ػارڪػي ١ڪ ٕا ٗ ١خ٣ؿ ةيطذٜين غاـ ؾصد ڪطا ٛارا ڎي .٣ڪاقش حي رپ٣رٽ ٣ٛحػب ٛػٖػ ػ٣ؾ
د د گيطا ِ ٝ١ؽ٢ط کي ١ڪ ذػاس ؽ٢ط ة ا ي ر١ي “١ي. ١ڪ غيٙي٘٣ط ڪٜپٟين حا ٛزؿ ١ئا ٌ ٖي ۾ غگٟٙظ حي چضاس الِء “يا ١ئا ،٠ڪػٟػ٢ػٝ
ٛٿئي ٝسٞ٣ي ق ٍٕي ۾ ٣ٙٛث ٕا ٗ ِ ٠ٽي حطؿ حا ٛط ضب ٿيا “١ .ٝ١ػڪ ػ١ ٠ػ ٣چ ريػا “١ػ،ٝ ْ ٠١ ٣پکيڏي ٠ ٣ارـ کي ُ ٣ڪٟصډ “ .ٝ١ـ ةٍص ڪي پٟج ٠٢غئٛ ٣اڻػ٢ػ ٣گػڎ ٿػي قيػا ،حػٝ
حيضي ِ ١ي ُيطٕاٞ٣ٞي ن٣ر “يا “ ،ٝ١يٕ ٝ١ ٠ ٣ػ ٚحػا سػ٣ـ ڪػطا ١ػ ٣ـػ٣ر ػرػاؾ کػي ِ ٟٝ١ي پٿطـ٘ ،ٺي ٝي ٝؽي ٝغاـ ؾصد ڪطا ٛارا ڎي‚...٣
ِ ٠ ٟٝ١ـصي٣ـ پ ٣ي چڪي ڎي١“ ٣يٛ .خٌ٣ٜي ن٣ر ي ٛػٙػڪ حػي ٛػٍػيػؾػت ػتػا١ػ ٠ٿػيػٗ سط ڪطا ر١يا “ .ٝ١ـ نطح ٣١ڪ ٝ٢ٟة ٠ـ٣رت ۾ ٙٛڪ حا غڄڻ ٞا١ػ١ .ٝػي ڪػٟػ٢ػ ٝةػ٠ ؾصد ڪٟصډ ـ٣ٙڪا ر ٣١غي ٞاٛ ٣١ ،ٝ١ش ّٙقٕ ٝي ٛش ٙٛ ّٙضٛ ٝاـ ُػيػطٕػاٞػٞ٣ػي
“١يٌ ،اؿ ٛاڻ٢ٛ ٣٢اٞگا ين غتب پطيؾاـ “١يٛ ،ٿاـ ِٕ ٝ١ػ ٚح٣ـ سٞ٣ي ڪاررق يػ٣ـ ١ػڪ ـ٣رت ۾ ِ ١ي حي ذا٘ ٝکي ٞار ٗٛرکي ٙٛضي طٕػين کػي ڈغػڻ ٞػٿػا چػا١ػيػ١ ...ٝػي ِ١ػٝ ن٣ر چيٕ ٝ١ ،ػ ٚحا سٞ٣ي ڪ ٚڪ ٝٿا ،پط پِ٣ء ة ٠پضڏ کاـ ا١ط ““ .ٝ١سط ڪط چػي ٕػا ػٙػ،ٝ
ي تا١ي ڈ ٝ٢ٞقٺي قاي ر١ي٣ـ “.ٝ١ چر ين حا حيئٞ ٠ ٝا ٝ٢ٟ ،ٝ١ڪطا ٝ٢ٞکي ِ ٝ١غطزٛيٞ ٝػ٢ػ ٝحػي ٛػاڻػ٢ػ ٝغػاـ ڪػ٣ةػ٠ ٟٛؾيات ْطقؽ١ ،ٝٿيارـ حي ق پاري ،ٝد١ؾ گطدـ ،ز ٞي ،ٝغٽطيٽ ڪطٟٙٛظ ػئػي ١ػط ٕػػٚ
غ ٟٝ١ ٣غڀٟي ُيطٕاٞ٣ٞي ن٣ر “يٗ ٛاڻ٢ػ ٝکػي ِ١ػ ػاـ ٞػيػضػا٘ػي ڈٞػي قاػي ،کػيػ ٝپػٟػ٢ػٟػخػي پيار ٞا١ي ٝ٢ٞ ،ح ٣ڪ٣ة ٠ذ ط ؿ ٞا١ي ٝ٢ٞ ،ح ٣ڪ٣ة ٠سياؾ ٞا١ي. حي ڈق١اري ٝحٛ ٣طڪظ ٣ة خي قي١“ ٣ي؟ ١ڪ ٌاٜ٘ي غهد حي غڃاڻپ رکٟصډٙٛ ،ػڪ حػي
پٟ٢ٟخي ٌ ٖي ڈ ٣ٛ ٝ٢ٞڪٙي قاي ١اـ حي ٛاڻٙٛ ٝ٢ڪ کي غػضػ٣ـ غػاـ حػيػئػڻ پ٣ڻي٣ـ ٠ـصي٣ـ طٕي ڪػيػٗ ِ١ػ ٝحػصيػص ؽػ٢ػط ڪػط چػين ِٛ ٟٝ١اڻ ٝ٢غاـ حي ٘ ٍٛيؾت ح ٣ةٟيادا ٛطڪظ غٟڌ حي گادان ح١ ٣ي ؽ٢ط ٟٞ ٣ڌڻػضػ ٣ةػ ػخػي پػيػ١“ ٣ػي حػ٣
طٕي ڪطڻ ڈٞي قاي – .ڄاؿ غ٢ط ساـ کي تا ٠١ڪطا ـ کي ڪاةٗ ة ا ي ڎي١“ ٣ي .غاـ ٠اا ػ ٠ـػصيػ٣ـ ڳػ ػي ١ػخػ٣ـ ١ػا ،پػط ڪڎِْ ٝ١اٞي غ٢ط ڳ٣ٺ قٽ ٌاؿ ٛاڻ ٝ٢غػاـ گػڎ پػ٘٣ػيػع ق رـ کػي پػضػڏا ٞػ٢ػ ٝػي
7
پرڏيٍي ۽ ڏيٍي ادب “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
ڪاقش
ٽيو جيس تي ’بلڊ بُڪ‘ ىاول لکيسڙ ٌَريزن ’جرنو بُڪ پرائيز! ناڻي ورتَ!
۾ ڪئي ق ي “ھي‚. ازق حطٟٛين حي ؽھط ْطيضٓطٽ ۾ دةػي ٞػٍػاؿ
ٞاقؾ ٣ٞيع ھ٣ريظـ ي ٣رڅ ق را ٖطيب ۾ چيٛ‛،٠ ٣اـ غٜػخػھػاـ ڈيػػڻ حػػي ػٖػػطيػػب دقر ـ ٞػٍػػاؿ ذػػاـػػٗ ڪػٟػػصډ
ٿ ٠ ٣حخٟٛ ٝھٟخي ٞاقؾ کي ٍٞاؿ ال ٔ غٜخھٟصا پػيػڏحػٟػصډ ٣ٞح ٣ـ ديب ھ٣ريظـ غٽيج ي ي پٟھٟػخػٛ ٣ػٿػ٣
ني ٝحٟع ق رـ ٛاڻھ ٝحي ذٖ ٝحي ذػاـػ ت حػي ذػٜػايػت ڪ٣ډيػٛ ٣ػٙػٟػصډ ٞػٍػاؿ حػي رٕػٛ ٚػ ػڀػيػص حػي
پيار الِء ٞيڪ ٜػٟػا ػٞ ٝػٓػطت ڪػٟػصډـ الِء چڪػار حػ ٣ىػھػار ؽ ػضػػار د ٞػيػػا حػػي ن ػيػػ ٝح ػٟػػع (Third
)Gender
غ ػػاڻ ي ػػط ـ ح ػػي
“ز دا پػ ػ ػ ػٟػ ػ ػػص
ٌػ ػ ػػ٣ر ػ ػ ػػ ٝحػ ػ ػػي
ح ػػصقحػ ػھ ػػص ح ػػي
ٖٛفصـ الِء قٕػّ
ڪطا ڎا.
ٌاٜ٘ي غهد ػي ٜٛاز ٢ٛط
ھ ػ ٜػيػػت رک ػٟػػصډ
حػ ػ ػػطٛػ ػ ػػ ٝةػ ػ ػػڪ
پط يظ ،حػطٛػ ٝػ٘٣ػين ۾ ٘ػکػيػٗ ةػھػ ػطيػٝ
ڄاڻايٗ ٞاقؾ حػي ٘ػيػکػڪ کػي ھػط غػاؾ ڈٞػ٣
قي ػٟػػصق “ھػػي ٘( .ػي ػکػػڪ الِء حػػط ٛػٟػػين حػػ٣
رھ ٣غي ھػئػڻ كػطقرا ڪػٞ٣ػھػي) .ھػ٣ريػظـ
کػػي ھػػ ٞ ٣ػٍػػاؿ غ ػٟػػصس ٞػػاقؾ‛ة ػٙػػج ةػػڪ‚
) (Blood Bookي ڈ ٣ٞقيػٞ .٣ػٍػاؿ
ڈي ػٟػػصډ ح ػخػػ ٝـ ٞػػاقؾ ۾ ػػا ٞػگ ػھػػ ٠ق را
پطغت “ھ .ٝھي ني ٝحٟع ق رـ غاـ ٓٞطت ڪٟص ھئاٟ ،ھ ٝڪطا ھ ٝڳ٣ٺ ػڎا ھػڪ قڈا ڪي“ ٣ھي‚. ڪيٓيت کي ٛاثط ٞص ز ۾ ىھارڻ حػصت
ؽھط ۾ پٟا ٠١قر ي ،ح ي ڪٟھ ٝةٕ ٠ػ ٚح ٛ ٣ياز ڪٞ٣ھي س٣ش زٞصگي گض را ٿ.٣ ‛ ةػ ػ ٙػػج ةُ ػػڪ‚ ٞػػاقؾ ح ػػ٣ ق را غٽا يٗ حي غار ٠١ڪٟصا پٟػھػٟػخػي
ٞاقؾ ۾ ٛػک ڪػطد ر يػادد ؽػت قاػا ػڻ حػي ٛػطض ۾ گػطْػ ػار ،پػٟػھػٟػخػي ڈ ڈان غػاـ ٘يػکػڪ غػئػيػظر٘ػيػٟػج حػي ةياـ ۾ چيٌ‛ ،٠ ٣ػاؿ ٌػ٣ر ػٛ ٝػطدـ حػي
(حيضا ٟپ ٞيط ٍفتي ذھ ٝحي “ھي) غڌق غٟئ٣ـ ٛشانب ٿيٟػصا چػڏ ڈيػاريػڏ گادان حي ھٟڌ زيػ٣رخ ۾ رق ي ي ٞص ز ق را غػ ػٍػٜػاؾ ٿػيػٟػصډ ػ٘٣ػين
غ ٣ؾ پڇي ٿ ،٣حيضي ٌاؿ نطح ٍٛي ٣غػٜػخػھػيػا قيػٟػص “ھػ .ٝرق يػ ػي ٕػػ ٚحػي رھ ػٟػػصق “ھػػي .۾ ھػػ٣ ةصر ـ ني ٝحٟع حػي ذػ٘ ٣ػي غػاـ ڪػھػڏا
ساٞص ـ حا ڪي سٓيا ٍٛا ٛة ٠ٿػيػٟػص “ھػ ٝغػشػت گػيػطيػ٣ـ پػڻٞ .ػاقؾ ٞػ٣يػع ٞػھػٝ ھ ػػڪ ٞػ ػ ٟػػڍډا ڳ ػػ٣ٺ ۾ ٕػ ٚحي ٘٣ي غ ٍٜاؾ ڪػطا غػگػھػخػي
ٍٛا ٝٙٛکي ةٞ ٠اقؾ ۾ “ٞػصق “ھػي ،حػيػضػي حػٟػع )(Genderحػي ذػ٘ ٣ػي غػاـ رھػ ػ ٟػػصق ھ ػػ ،٣حػ ػ ػػاـ ح ػػا ٿي ،حيئ ٝني ٝحٟع حي غٜاحػي ؽػٟػاسػت
غياغي غهد ي ي٣رپي ٙٛض ٝ۾ طا “يا “ھ.ٝ رھػػ ٣غػػي ػٜػػاؿ ٕػػص ٛػػت ق كد ٿي غگھي ،ھڏا ڪ٣ؽؼ ١ػٞ ٝػاقؾ
غٜاج درد حي پچار الِء ڈيػٟػص “ھػ ٝحػيػضػ ٣غػٜػاحػي غػڌ رڪ پػٟػھػٟػخػي
غٜاج دقغ ي حي دٌ٣اٰ ن٣ر ڈيٟػص “ھػ .ٝرق يػ ػي ڪػھػاڻػين حػي غػهػرػي
ىھار ۾ غػٜػاحػي ٞفػا حػا ھػڏ ةػيػاـْ ،ػضػؾػ ٝحػي د ػطا ۾ ٞػٿػا “ڻػي
كط ذيصر ڪ٢اڻي٣ـ ڳ٘٣ي ٿ٣
غگھخ ،ٝـ الِء ٝ١ھڪ غ ٣ؾ ڈ ٞھ ٝرح٣ع ڪطڻ الزٛي “ھي.
‛ ْضؾ ٝحي ػشػٙػيػٖػضػار ٌػاؿ ٛػاڻػھػ٣ن حػي ٞػيػط ۾ ةػٟػيػادا ْػطؽ يػا
غپطٛيػي ڪھڏا ھٞ٣صا “ھي؟‚ ٌاؿ ٛاڻھ٣ن حي ک غػٜػاحػي ذػٖػيػٖػت
حي ىاھطا ٖ٘ان کي حيئ ٝح ٣يئ ٝڈغٟصا “ھي .ـ حػي ٞػيػط ۾ حػيػضػا
رَاجً شرا تي لکيل ڪٍاڻي
ة ٠ذٖيٖت ٞ٣١صا “ھي١ُ ،ا ي ٞ٣١ػصا “ھػي ،ـ ڪػطا ھػ١ ٣ػڏا ةػيػاـ ۾
ي ىھار ڪٟصق “ھي ( ڄ٣ڪي ڪھاڻي گھ ػ ٣ػ ػ ٣ھػڏا ـػ٣ر ػرػاؾ حػ٣
ؽضار “ھي) ،پط ْضؾ ٝحي ٘يػکػڪ حػي ک حػي قڈا نػإػت ڪػ٢ػڏا اشاـ وٽ انئّ اوّ رؤّ آوْ جَ اشاـ جّ اڄّڪّ
ھػػي؟ ْػػط ٞػػػع ڪػػطڪ پ ػ ٟػھ ػ ٟػخػػي ڪ ػ ػػا The Astonishing جڪھو نٔکاري فڪشً ۽ ةٔاـ ۾ فرؽ جْ ڪا
Hypothesis۾ ٘کي ٿ ،٠ ٣غاـ حي ڈغڻ ق را ٌ ٜٗ۾ ھػڪ ٞػيػط ٞػ٠
يٟصډblind spot -حڳھٛ ٠ػ٣حػ٣د ھػٞ٣ػصا “ھػي .ھػblind spot ٣
واضح نڪٔر ڪڍي ٌَ شگھّٔ آوْ ،اـ ڪري اـ
ٌاؿ ٛاڻھ٣ن کي ٞيط ٞػ ٠يػٟػصق “ھػي ،ػ ٣ػ ٠ـ blind spotحػي ڪػطا جْ ٌغر ۾ ةٔاـ؛ ۽ فڪشً ۾ ڪّ فرؽ ٌاوْ.
ٌاؿ ٛاڻھ٣ن حي ةفارت ي ڪ٣ةْ ٠ػطؽ ٞػ ٠پػٞ٣ػصق “ھػيْ .ػضػؼ ٞػھػين blind spotکػي ڪھاڻين کي ڳ٘٣ڻ ھط ڪٟھ ٝحي قس حػي ڳػا٘ػھػٞ ٠ػاھػي .ھػ٣ اوھي جٍاعر ۾ نکٔم ڪھاڻّٔـ ىّـ کْ ةٔاـ
طڻ حٞ ٣ا٘“ ٣ھيْ .ضؾ ٝح٘ ٣يکڪ پٟھٟخي ػشػٙػيػٖػي غػگػھػ ٠حػي ذريػٍػي ٞػھػين ‛ةػ ػٟػج قڈق شٙيٖي ٟاىط ق رق ڪ“ ٚھي .كط ذيصر حػي ڪػھػاڻػي
غپاٽ‚ کي طا ھڪ ھڏا ’ؽضٗ‘ کي قح٣د ۾ “ڻيٟصق “ھي ،حيضا ٌػاؿ ٛػاڻػھػ٣ن حػي ٞػيػط ڪٗ پٟصرھ ٝڪھاڻي٣ـ ڈ“ ٗٞھػ١ .ٝػي ڪ ا ‛ذيصر“ةاد‚ ۾ ُ نڳٍدّٓـ آوً ،اوھو ةٔاـ ،جٔڪّ ؼاؿ ىاڻھّ
کاـ قحھٗ ھٞ٣صا “ھيْ .ضؼ ھڏا ٞڌا ساؾ يا سا٘ي حاِء کػي ػطا ھػڪ ڻ ڈٺػٗ ذػٖػيػٖػت ـطؼ ڪھاڻي٣ـ ٘کيٗ ٞاھ ،ٝپط ْضؾ ٝحي ـ٣رت ۾ چطٞػصډ زٌدگَْء جْ ڀّڳٍائً ةاةث پٍھٍجْ شڌي اٌداز ۾
کي قح٣د ۾ “ڻڻ حٞ ٣ا٘“ ٣ھي.
ٌاؿ ٛاڻھ٣ن حي ٞيط ۾ حيئ ٠ ٝھ ٣ة ٟج غپاٽ ٣ٛح٣د “ھي ،ـ ڪػطا سػ ٣حػ ٠غػط ِء حػي
ُپطٞصډ غٜاج حي ٞيط کاـ قحھٗ ٿيٗ ڪھاڻي٣ـ پڻ “ھ.ٝ
حيئ ٠ ٝھٛ ٝش فط تفطا ۾ ْضؾٞ ٝػاـ ْػضػؾػ ٝحػي
ڏٍٓدو آوْٓ -ا اوھو ةٔاـ ،جٔڪّ شٔاشحداـ،
زٞصگين کي ڈغڻ ق را ٞػاٞي ٌ ٜٗ۾ ،حػيػضػٛblind spot ٣ػ٣حػ٣د ھػ ،٣كػط ذػيػصر ْطؽ کي ق كد ڪػطڻ ٛػٟػ٢ػٟػخػٛ ٣ػٖػفػص “ھػي ،ـ ڪػطا ٛػ٣ـ شياج درد جْ پچار الِء ڏٍٓدا آوً .ضراب خٔدر سادؿ ةاالدا
ـ کي پٟھٟخي غگھار شٙيٖي ٌ ٜٗغػاـ ػطا ھػڪ ھػڏا appearanceکػي حػٟػٚ ـطؼ كط ذيصر حي ھڪ ڪھاڻػي ‛ٞػٜػا ؽػاؿ حػػ ‚ٚکػي وٽ ٌَ صرؼ ڪھاڻْ نکڻ جّ فً آوْ ،پر وً وٽ
ڪھاڻْ ڳّنڻ جّ فً پڻ ىّجّد آوْ.
ڈ“ ٣ٞھي ،حيضا ٌػاؿ ٛػاڻػھػ٣ن حػي ڈغػڻ ق را ٌػٜػٗ ۾ ٛػ٣حػ٣د ةفػارت ػي ھػڪ ٞػئػيػٝ کٟي ٣ڪي“ ٣ھي .ـ ڪھاڻين حٛ ٣ک ڪطد ر ھػڪ سػ ٣حػ ٠غػط
ٞضؾاؼ ن٣ر طا “ ي “ھي١ .ا ي ْضؼ حي ٘يکڪ حي ک يػا ٞػيػط حػي قڈ ػي “ھػي “ھي .ھين ڪھاڻي پٟھٟخي شٙيٖي ح٣ھط ۾ ٞھين کي ڳ٘٣ػڻ حصيص ڪھاڻي ھڪ دةي ىػھػار “ھػي ،ھػ٣
ٞ ،٠ػاٞي ک حي ڈغڻ ق را ٌ ٜٗؿ حيضٛblind spot ٣ػ٣حػ٣د ١ػٞ٣ػصق “ھػي ،ـ حػي حي ڪ٣ؽؼ ڪطا ٿي .ـ کاٞػِ ٣ء ڪػھػاڻػي حػا ػيػا ڪػطد ر: ڪھڏيْٟ ٝي كطقر ٝرت ح ٟٚقٺػي ٿػ،٣
پيئطيٟع کي قح٣د ۾ “ڻيٟصق “ھي. ڪط ډا ڪ٣ثطٜٞ ،ط ،ثٟا ،ريٜا ،ـاة ،٣غار ـٛ ،اٞڌؾ قرياؿ١ ،ي غػٜػ٣ر ڪػطد ر غػاسػ ػي “ھػ.ٝ ھ ٣نئي ٿيٗ ٍٛاٞ ٣ٙٛاھي .ڪڎھ ٠ ٝھڪ غٽ ۾ ڪھاڻي درياْت ٿي قاي ٿػي ،ڪػڎھػ ٝػ٠
ْضؼ ق را ک ٌاؿ غٜاحي ک کاـ ھظ ري ٝدٍْا قچيڪ غگھارا ٿئي ٿي حيضا غػٜػاحػي ٞھ ٝحي دةي ٖ٘ان کي ڪٙچطؾ ٞٽطنػيػضػػػچػ ٣ػٙػٽػي يػا پػ ٣ػٽػضػع کػاـ غػِ ٣ء غػٜػخػھػي ٞػٿػ٣ ـٓر ٝحا ـٓرا ڪھاڻي ح٣ډا ٞٿا غگھ١ ٠ ٣ ،ٝػيُء دةػي ٿػيػ٣ران حػ ٣دقر “ھػي ،حػٟػ٢ػ ٝ۾
ٞيط ۾ ٣ٛح٣د ةفار ٝحي س ٝکي طا ٿي .كط ذيصر کصډـ حي زٞصگين ڈ ٞػھػٛ ٝػٟػػػ٣ غگھخي ٠ ٣ ،ھي غڀ غٜاج حا ھي ڪطد ر “ھي ،حيضي غٜاحي حتط رت ٛػرػطڪ “ھػ،ٝ دةي ـ٣ر راؾ غاـ ْضؾ ٝپڏھٟصډ قٽ ةٖٟ ٠يص ػشػٙػيػٔ فػ٣ر حػي غػگػھػارا ـػ٣ر ػرػاؾ
ٌاؿ ٛاڻھ٣ن حي ٞيط ۾ ٣ٛح٣د ھڏا ي ھڪ blind spotکػي ػطيػ“ ٣ھػي ػٜػاؿ ؽػاٞػص ر ح ٝکي غٜاج پٟھٟخي غطگطٛي ۾ٟٓٛ ،ي يا ٛثتت ،رق ي ي ٞص ز ۾ ک ي ٙ١ي ٿ.٣ ٣ٛح٣د رھي ٿي ،ـ ڪطا ٘يکڪ کاـ قچيڪ ھاڻ ڪھاڻي ڳ٘٣ڻ حي ٿارنػي گػھػ ػ ٣ػ ػ ٣پػڏ١ػٟػصډ
غگھارا ٞص ز غاـ ـ حي پيطيٟع ٿي “ھي. غاـ قٽ ٜ٘ي ٣ھ ٣رھي“ ٣ھي ٠غاـ ح ٣ڄ٣ڪ ٣ضڏق ٘يکارا ْضؾ ٝةياـ ۾ ْطؽ حػي ڪػا قٽ رھي ٿي .دةي ٿي٣را؛ د حي پطقغيظ کي غٜخھڻ حػٞ ٣ػا٘ػ“ ٣ھػي .ـ پػػٜػٟػيػط ۾ كػط
ةٟيادا ن٣ر كط ذيصر حي ھين ڪھاڻي ثٟا ،ديٟا ،ڪ٣ثط ،ريٜػاٞ ،ػٜػط ،ـػاةػ ٣غػار ـ ٛػاٞػڌؾ ق كد ٘ضيط ڪڍا ٠ٞغگھي“ ٣ھي ،ـ ڪطا ـ حي ٞيط ۾ ةياـ؛ ْضؾ ٝ۾ ڪػْ ٣ػطؽ ٞػاھػي. ذيصر حي ١ڪ ڪ٢اڻين ح ١ِ ٣ي ٛش فط ن٣ر حا ظق قٺٟص غي.ٝ
حھڏـ ڪطد رـ ڈ ٞھ ٝغٜاج ح ٣حيض ٣ة يٟج غپاٽ “ھػي ،ـ کػي ١ػڪ غػگػھػارا ػشػٙػيػٖػي ھڏا ٟاىط ۾ ٘کيٗ ڪھاڻي٣ـ ٣ٛـ کي ةياـ ٘ڳٟػصيػ٣ـ “ھػ ،ٝھػڏق ةػيػاـ ،حػيػضػٌ ٣ػاؿ ٛػاڻػھػ٣ كط ذيصر قٽ ٠ٞـطؼ ڪھاڻي ٘کڻ ح“ ْٝ ٣ھي ،پط ھ ٝقٽ ڪھاڻي ڳ٘٣ڻ ح ْٝ ٣پڻ ٛػ٣حػ٣د
ٕ٣ت ذريٍي طڻ حي ١ين ١ڪ ڪ٣ؽؼ “ھي. زٞصگين حي ٣ڳٟا ٝةاةت پٟھٟخي غڌا ٞص ز ۾ ڈيٟصق “ھي -يا ھڏق ةياـ ،حيض ٣غياغػ ػص ـ، “ھي .ڪھاڻي ڳ٘٣ڻ ح ْٝ ٣ي شٙيٖي ڪ“ ٚھي ٠ ٣ ،ڪھاڻػي ٘ػکػي ھػطڪػ ٣غػگػھػي ٿػ ،٣پػط
8
صدتHEALTH- “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
ڪاقش
پاڪػ اـ ۾ ١ڪ ٞص زا ٣ٛحب ا ي حي ڪيٟػط حا ١ط غاؾ ١ 87ظ ر ڪيع رپ٣رٽ ٿي ٝٿا نضٗ ١ 04ظ ر ٌ٣ر ٣ـ ـ
٣ٛذا ٛطض غتب ٣ٛت ح٣ـ ؽضار ٿي ٝٿي٣ـٛ .ا١طـ ٛهاةٔٙٛ ،ڪ ۾ ٛ ٝ١طض ۾ حيئ ٝپِ٣ء يئ ٝق چ رق ٿي ر١ي١“ ٣ي.
9
تاريذ لکجي ٿي1- “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
ڪاقش
ىَراجا نيھيجَ ڳَٺ
’ٌّراجا‘ اـ شاوْ شھڪ جْ واكػ وّ ،جٔڪا رووھي ،كاشو پّر ،ةائجْ ،شٍجرپّر کاـ ىهحاـ وٍٓدي وئْ .اـ ئْ شھڪ شاـ ىجاود راـ ىغم جرٌٔم پٍھّاري ۾ ٻٔھًٓ جْ پم ذرٓؽْ ةکر كهؽْ جػْ
اڪتر ةادشاھ جْ خڪو جْ ةکر ۾ شهطاـ ىديّد ڪّڪهحاش جْ خيهّ ڪّٔ وّ .اـ شاوْ شھڪ کاـ ٻْ شھڪ ٌّراجا کاـ ٿْ خصًٔ ٻٔهْ ۽ شؽد ڳّٺ وٍٓدي وئْ ،جٔڪْ اٌػگػرٓػزـ جػْ دور
۾ اٌڊس فهّٽٔال جْ فٔري شروس جّـ شٍڌوٌديَء جْ اشٽٔشٍّـ ؤّـ.
غٓيص غٟگٜطٛط غاـ “ر غ ػ ،٠ڪػپػڏ چق ػڻ الِء ةػاپػطدف َھػ٣ديػ٣ـ ’٣ٞر حا‘ ٟٛھٟػخػ ٣ڳػ٣ٺٛ ،ػٟػھػٟػخػي حػٟػ ٚػٛ٣ػي،
١ي٣ـ ،ح ٝ۾ غيٟٜٽيج ڦطھا ،ڳياـ َقھٽ ٝحي پػاڻػي پػيػئػڻ الِء حٟھ ٝح ٣ذڪط ٘٣ڪ ر ؿ ڈقڈيخا ‛ٟٛھٟخي غػٟػڌ
قڈ ھ٣د (ذ٣ض) ،غڏڪ حي ئي پاغي پپٗ ،غطيٟھ ٚٞ ٝحا ٛػ ٟػھ ػ ٟػخػػا ٛػػاڻ ػھػػ ‚٣۾ ةػػ ٠ڪ ػيػػ“ ٣ھػػي .ـ کػػي
قڈ قڻ ،ح ٝحي ھيٺاـ پاڻي پيئڻ حا قڈ َٛٽ ٞھ ٝغػاـ ػڌؾ ؽاھ٣ڪارـ ح ٣ڳ٣ٺ ة ٠چي ٣قيٟصق ھ4960 .٣ع
حػ ي قڈ ڈقگھػا گػ س .ھػيػ پػ ؾ يػا نػ ٣ػا ق ػايػٗ ،حػ ػي ا ي ٝڪچػي ۾ ھػٞ٣ػصډ ھػيُء ڳػ٣ٺ پػٟػي ٌػإػٗ
ٛػاْط ڈ ٞص ٣ډا گھ٣ډ ُ ،ٺ ػڌا “ر ؿ ڪػطا ،ٿػڪ ػڃػي ٍٖٙي حي ق٘ ٢۾ غڀ کاـ قڈا يط كي رکٟػصډ
قرا ڳ ي ڪاھيٟص ھئا. يٞ٣ي ٝڪػا ػٞ٣ػػٗ “ھػي ،حػٟػھػ ٝغػاـ ڪؾػٜػ٣ر،
ڳ٣ٺ حي ُٛھڏ ۾ “رقډق ق ڪ ھػ ،٣حػٟػھػ ٝػي قڈا ڪؾػادا ڳػاډھػي ڪ ػٟػػڌڪػػ٣ٽ ؽ ػضػػارپػػ٣ر ك ػ ٙػٍػػا غ ػکػػط
رٞپ حػي “رڃ ٞػٜػٞ٣ػي پػٗ ٺػھػيػٗ ھػٞ٣ػصا ھػئػي ،حػا 84-4984 رقھػڏان حػػا ٌػ ػٖػػا ٘ڳػ ٝٿػػا .قرھػا ػػي کػػاـ
ا ي ٝھئي .پِ٣ء ٛال پٽي غطقـ ک ي قيػا.ڳػ٣ٺ ۾ د سػٗ ٿػيػڻ غػاـ ٣ٞر حا ۾ ھٟصق زٛيػٟػص ر ق پػارا قڈا ػٍػص د ۾
کا ي پاغي ھڪ ٝا٘يؾاھي ٝحا گھط ھػئػا .رذػيػْ ٚػٖػيػط غػٛ٣ػط رھٟص ھئا“ .ةادان ۾ ة ٠ھٟصـ ح ٣ػٟػاغػب قچيػڪ
ْٖيط ح٣ـ ُحھڳيػ٣ـ ةػٞ ( 4984 ،4974 ٠ػھػ ٝحػي قْػات) ػا ػيػٝ ھػ .٣ھػٟػصق ق پػاريػ ٝحػ ٣ق پػار ڈيػػاقر ػػا ػيػ ٝھػػ.٣
ھي٣ـ ،ح ي ھاڻي غطڪار ة ٣ڪا ٝٛھاؾ ٺھط ي“ ٣ھي ،حٟھػ ٝحػ ٣در ڪػٙػضػ ػي“ ،غػاؿ ْػيػق “ةػاد ۾ ٞػ٢ػ ٝحػػ٣ـ غطقر غيّ
ة ي پاغي کڎ ڈاٟٛ ،ھ ٝڪطا ٺھط ي ٣قي“ ٣ھي ،ح ٣ڪػٟػھػ ٝحػي ةػ٠ ڪػػ٣ٺ ػيػػ٣ـ ١ػػٞ٣ػػصيػػ٣ـ ھػيػػ٣ـٞ’ .ػػ٣ر حػػا‘ ـ ؽػػاھػػي
ڪٞ ٚٿ ٣چي. غڏڪ ي ق ًٕ ھ ،٣حػيػضػا رقھػڏإ ،ػاغػ ٚپػ٣ر،
رذيْٖ ٚيط حي گھط کاـ ڳياـ قڈا گھٽي ھئي ،حٟھػ ٝحػي ٛػٟػھػٝ ةا خي ،غٟخطپ٣ر کاـ ٙٛاـ قيػٟػصا ھػئػي .ـ ػي غػڏڪ غػاـ ٛػخػاھػص سػاـ ٛػِػٗ حػطٞػيػٗ
۾ نضٗ غ٣رٞھ٣ْ ٝٽ قيضطق غا حػي ڪػاٺ حػ ٣در ١ػ ،٣حػٟػ٢ػٝ پٟھ ٣را ۾ يڏي ٝحي پٗ ذريٍي ةػکػط ٕػٙػٍػي ػي ڪػتػط ةػادؽػاڪ حػي ذػضػ ٚػي ةػکػط ۾
ي ُڪط ح ٣ڪػ ٚٿػيػٗ ھػٞ ٣ػصر ؽػاھػ٣ڪػارـ حػي ذػ٣يػٙػي ھػئػي. غٙهاـ ٛر٣ٜد ڪ٣ڪ ٙاش ي ذ ٣ٜٙڪي ٣ھ.٣
گھٽين حي ٟھي پاغي ٞھ ٝح٣ـ ٌا٘يؾاـ ڳػاډھػيػ٣ـ ٛػاډيػ٣ـ ڈيػٗ ـ ؽاھي غڏڪ کاـ ي غڏڪ ٣ٞر حا کاـ ٿػي ذػػيػ ٝػيػٙػي غػٍػص ڳػ٣ٺ قيػٟػصا ھػئػي،
ھي٣ـ .پٗ نپي قڈق سا٘ي ٛيص ـ ڈغت ٣ھ.٣ حيضي ٞگطيظـ حي دقر ۾ ٞجس ْ٣ٙني حي ْيطا غطقس ح٣ـ غٟڌقٞصان ي غٽيؾػٟػ٣ـ
‛ؽاھ٣ڪارـ حي ذ٣يٙي‚ حي قڈا درق زا حػي پػاغػي ڈا ھػڪ قڈق ھي٣ـ ،ح اـ غکط پٟخا کاـ غٟڌقٞصان رغ ي غاٛاـ ٘ھٟػصق چػڏھػٟػصق ھػ .٣ھػا غػڏڪ
ٞگاس ھُ ،٣ازا ٌتاس ٌ ٠ح ،ٌٚٙ ٣حٟھ ٝکي ھٟصق ةػ ٠ـػتػد غػاـ ٣ٞر حا ڳ٣ٺ حي قڃ ٛاـ ٞضطا ٛٿي قيٟصا ھئي .حڎھْ ٝيطا غطقس غٽػيػؾػٟػظ ػاـ ڈ ٞػص
ٿي پطٞاؿ ڪٟص ھئا .ھٞ ٣ػگػاس ٌَػٙػ ٚڂ ةػٛ ٠ػ٣حػ٣د “ھػ٘ ،ٝػتػت گاڈي٣ـ غاٛاـ ک ي ،ر ت ح٣ٞ ٣ر حا ٛاـ گضرٞصي٣ـ ھي٣ـ ،٠ڳ٣ٺ ۾ س٣ؽگػ ٣ر ٛػاذػ٣ؾ پػيػص
ٌَ ٚٙحي ڳياـ ٛاؿ ةارگاڪ ھئي .ھ ي ھڪ قغيً ٛيص ـ ة ٠ھ .٣ػط ٿي قيٟصق ھ ،٣ساص ن٣ر گصرـ ،چ ڻ ٝحي س٣ؽتِ٣ء ھط گَھط؛ُ ق غي ڎيٟصا ھئي.
پاغي ٛئشا ٣ٞيا ق ارق ھ ،٣حػٟػھػ ٝ۾ ةػ ٠گػھػاٽ قڻ ھػئػاٛ .ػيػص ـ ػي غ٣ـ پا يٟصډ زرسيظ زٛيٟػ٣ـ ھػيػ٣ـ ،حػ ٝ۾ ھػط ٕػػ ٚحػي پػ٣ک ڳ٣ٺ حي چ٣چ را ُ
ٛرطؿ ۾ ٛا ٚڪي ٣قيٟصق ھ ٣سػاٞؾػاڪ حػا غػيػص د٘ػصؾ ٞػچػا ػيػٟػص ٿيٟصا ھئي ،ساص ن٣ر ڪ ڪ حي الةارـ ،ديطـ غاري ٝحي الةارا قٕت ػٌ ٠ػيػص
ھئا .ؽٍتاـ حي ١47ي ٝاريز ي ٕٟٙصر ؽھتاز حػ ٣ػٗ ٿػيػٟػصق ھػ،٣ ح ٣غ ٣ٜھٞ٣صق ھ .٣ڪ ڪ ة ٣ص ر چا٣ٞرـ ح ٣ق س ْلا کي ٍٛهط ڪػطا ػڎيػٟػصق
حٟھ ٝ۾ ر رٞپٞ ،ٽ غاٞپ ٛکڏق ٿػيػٟػصق ھػ“ .٣سػط ۾ ٕػٙػٟػصر ھ .٣ھٟصق زٛيٟص ر الةارـ ال ي ۾ ھط ُطيب کػي غػاريػ ٝحػي َغػٿػطا ڈيػٟػص ھػئػا
حي چٛاؾ ٿيٟصا ھئي .ـ ٛا ٣ ٚډا ٗ ۾ ھٟصق ٛػٜٙاـ گڎ ذفػ٣ ديطـ ۾ ھط پ٣رھيت ُطيب کي پ ضي يا درا ََـ حي طا ڈيٟص ھئػا .ػارـ کػي ةػ٠
قٺٟص ھئا .س٣ؽيٌ ،ُٚ ،يص ،ڈيارا ،ؽب ةط ت ھػ٘٣ػي ڄػڻ غػڀػٟػي ن٣ي ٣ن٣يَُ ٣ـ يا غاري ٝح ٣حھ٣ؾ طا ڈيٟص ھئا ،حيض١ ٣ػ ٣ھػٽػ ٝػي ڈيػئػي چػاٞػ٣رـ
حا گڎيٗ ڈي١ ٝ٢ٟئا .قڈا ٌَ ٚٙحي کا ي پاغي ڈکڻ ق ط ي ؽػاھػي حي ال ي ،قډق ،ري٣ډي٣ـ يا ٞػٖػٗ قٺػي کػا ػي رڂ ڪػٟػص ھػئػاٞ .ػ٣ر حػا ڳػ٣ٺ ۾ د سػٗ
ٚٞھٞ٣صا ھئي ،حٟھ ٝحي ھيٺاـ ةگي٣ـ (ناٞگا) ةيھٟصي٣ـ ھي٣ـ. ٿيٟصا ي کخيٞ ٝت ٝحػا قڈ ةػاغ ٞػيػط يػٟػص ھػئػا ،سػاص نػ٣ر ؽػاھػ٣ڪػارـ حػ٣
قٞھارا حي ٟٛخھٟص حػ ٣ػاس ر ٞػص حػ٣ـ چػ٣ڪػڏيػ٣ـ ٘ڳػٟػصيػ٣ـ ؽاھي ةاغ ،حيض ٣غڏڪ حي غاڄي پاغي ھ .٣ـ کي غڎة ٣ي ‛ؽػاھػ٣ڪػارـ حػ٣
ھي٣ـٛ .ضھتي رق د را ھئيٛ .ػٙض ٝح ٣ڪ٣ة ٠فػ٣ر ٞػ ٠ھػ٣ ةاغ‚ ھ - ٣ڂ ا ي ٝـ کي ‛ؽاھ٣ڪارـ ح ٣ةاغ‚ غڎي ٣قاي ٿػ .٣ػي ٌػا٘ػيػؾػاـ
٠ٞھٟصق ٛػ ٚٙحَ ٣غٟڌق ١ئ .٣ھٟصق ٌ٣ر ٣ـ کػا پػا ػي “رقډا ق ڪ ک٣ڪ ھ ،٣حٟھ ٝح ٣يٽ ٛػٙػٗ ھٟٙصق رھٟصق ھ .٣ڈ ٞػص ـ ۾ غػص ػيػُ ٝحػٽػيػٗ ھػٞ٣ػص
ي حٗ پ٣ڄا ڪٟصي٣ـ ھي٣ـ ُػازا ٌػتػاس ٌػ ٠حػي ٌَػٙػ ٚػي ھئا .ار ـ حي ڳاچان کي چٟتڏيٗ ھٞ٣ص ھئا .ـ ک ٠١٣کي ٠پػضػا ُػػٙػشػاٞػا ھػئػا:
ٛٿ ٣نيضيٟصي٣ـ ھي٣ـ. ٛطد ٠ٞزٞا١ .٠ٞي ڇڪيٗ ھٞ٣ص ھئاٞ .ھ ٝ۾ ٕص “دؿ “ يٟا ة٘ ٠ڳػٗ ھػئػا .ڪػاؽػي
10
شارون شڀ شرٌاڻ 11- “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
ڪاقش
نيٍيجا ڪجًٍ دوشت
ؼاجز جيانْ جُّْ آّٓ ُّ جَ پٍٍِجً
ىاىً وٽ رُّٔ ُئّ ۽ ةّٽً جْ دڪاـ
جْ وٍِٓدو ُّ .ؼاجز اوؾ ادةْ طّر
اخيد راـ ىدُّش جْ رغتث ۾ آّٓ.
ًُ جْ ىاىً شاـ ىٍٍِجْ دؼا شالؿ
ُئْ .اًٌِ جْ ذرٓؽْ ىٍٍِجّ واشطّ
ؼاجز جيانَْء شاـ ٿّٔ .پِّء ىالكاجً
جّ شهصهّ شروع ٿّٔ ۽ کٔس اوؾ شٍڌي
ادةْ شٍگث جُّْ شاخ ۾ آٌدؿ .اًٌِ
ئْ ڏًٍِٓ ۾ ڪاىرٓڊ ڄاؿ شاكْ ۽
شِٔم شاٌگَْء شاـ شٍاشائْ ٿْ ُئْ.
ڪراچْ ۾ رٍُدڙ دوشث شڪٍدر ٌظيظ ڪٟگط ڻي
شرواڻ شّىرو شاـ ةَ ٓادوـ شهِاڙٓم
آًُ .ڪراچَْء ۾ رٍُدڙ ىشِّر
ڪانو ٌگار ۽ صدافْ ڊاڪٽر ؼهْ رٌد ڳا٘ھٞ ٠ػضػ ػي ١ػئػي غػٜػاٌػيػٗ
جّ ذڪر ڪرڻ ةَ ضروري شيجِاـ کػػ٣غػػي حػػي ،غػػ ٣غ ػٜػػاٌ ػيػػٗ
ٿّ ،جٔڪّ شروع ۾ شٍڌي ادةْ شٍگث ک٣غ ٣ڎ ٝ١ڪ٢ٙػ٣ډ ڪػا٘ػٞ٣ػي
شاخ جَُّْء جّ ىٔيتر ىٍٍِجْ ذ ػيػػصر“ةػػاد ۾ ر ١ػٟػػصق ١ػػ١ .٣ػػٝ
ىؽرفث ٿّٔ ُّ .شٍدس واند صاخب ٟ٢ٟٛخي ٣ٞڪطان الِء ڪ٣ؽػؼ
شائًٔ ىديد ڇٽم رٌد ةَ ةِحرًٓ اشحاد ڪػ ػئ ػػي ،پ ػػط رقزگ ػػار ٛػ ػ ٙػػي ٞػػ٠
۽ شاؼر ُّ. غگ٢ػيػ ،٣ػٛ ٠ػايػ٣س ٿػي ق پػع
ٌٙي رٞص ٌاحظ حٜا٘ي حڎ ٝ١ح١٣ين ۾ ٞ٣١صق ١ئ٣ ڳ٣ٺ ٣ٛنػيػعٛ .ػاـ ؽػط ر ػي ٞػ٠
١ئع ،پط پط ٜطان ۾ پػڏ١ػٟػصا
غٜاٌيٗ کػ٣غػي غػاـ ال ػي ػا
حػضاڻين حي ٍٛطْت غٟڌا دةي ة٣رڅ ڄاٛؾ٣رق حي “ْيع ۾ ٿػي ١ػئػي پػِ٣ء ١ػا ٛيجيا ۾ غٟصس ڪط چين ۾ ـراْ ي ڪطد ر ةٞ ٠ؾاٛتط “١ي. ي ح٢يڏق ٿي پي١ ٣ػئػ .٣ةػ٢ػطذػاؾ
ٕ ٛات دقغ ين ۾ تصيٗ ٿي ق ي٣ٞ .ر ةڏق ةاةت ٘ ٘کي چض١“ ٣ػيػاـ ػٞ ٠ػاٛػيػارق ڪػط چػػي ۾ ر١ػٟػػصډ دقغػت غػضػٟػػصر غػػطق ڻ غػٛ٣ػػطق غػػاـ ةػػ ٠يػػادقـ ١ ٣١ڪ ٘ػ ٕفػ١“ ٣ػي١ .ػ ػي
ؽاٌط ،ڪ٢اڻيضارٞ ،انڪ ٣ٞيع ڪا٘ٞ ٚگار “١ػي١ .ػ ٝقٽ ةػ ٠ڪػط چػين ۾ ر١ػٟػصق غ٢ٙاډيٗ “ ،ٝ١حيػضػ ٣پػڻ قڈا ٌػطـػي کػاـ ڪػط چػين ۾ ر١ػٟػصډ ٘ ٣١کڻ چا١ياـ ٿ ٣ػ ٠غػٜػاٌػيػٗ
٣١س ٝ١ .غاـ ة ٠ک٣ډ غارقڻي٣ـ غ٢ٙاډيٗ “ٕ .ٝ١صرؽٟاس ٛرت ٣ـ قر يٟصډ دقغػت ڪا ي ڄا ١“ ٣ي .غضٟصر غطق ڻ غٛ٣ػطق ةػ ٠ةػ٢ػ ػطيػ ٝدقغػت “١ػي. ک٣غٛ ٣ػٟػ٢ػٟػخػ ٣ةػ٢ػ ػطيػ ٝدقغػت
ر١ي١“ ٣ي ٝ١ .ةٟ٢ٟٛ ٠خي ٕصرؽٟاغي ڪئي “١ي ڪٟصق ر١ي١“ ٣ي. ة٘ ٠کي چض١“ ٣ياـ ٝ١ ٠غػاـ 4974ع ق را ڈ١ػاڪػي حػي “١ػ ػػي .ؽػ ػػطقع ۾ حػ ػػڎ١ػ ػػ ٝةػ ػػ٠
پڇاډڪ ٝغا٘ ٝکاـ ؽٟاغا ي “١ي .کا ٛٺا ة ٠ٿيٟص ر١يا “١ي٣ـ ،پط ڪػط چػػين قيػٟػػصق ١ػئػػع ػػ ٠قنػػع
ُغڳٟڌ ح٢ڏا ُغٻٟڌ ۾ ڪػڎ١ػ ٝةػ ٠ڪػٜػي ٞػ “ ٠ػي “١ػي١ .ػيػطق سػاـ رٟ١صق ٣١س ١اڻ ةػ ٠قنػع قاػڻ
غزل ڳ٣ٺ کاـ ح١٣ين “ي .٣ح١٣ين ۾ ١يُء پػ٢ػطيػ٣ـ ٛػاڻػ٢ػ١“ ٣ػي ،حػٟػ٢ػٝ
ڪتط حػضاڻي ي ٝدقغ ٝغػاـ گػڎحػي غػٟػڌا دةػي غػٟػگػت
ٿيٟصق “١ي .ڪػط چػين حػي ذڪػط
غاـ ٌػاحػظ حػٜػا٘ػي يػاد چػي قيػ٣
ؽاخ ح١٣ي ح ٣قؾ ٕياؿ ٌ ٜٗ۾ “ٞصق ،٣١ح ٝ٢ٟحػ١ ٣ػ ٝسػتػارا “١ي.
ن٢ط ٟٛگي ةياـ حي ـ٣رت ۾ ثت٣ت پيؼ ڪي١“ ٣ي .ؽايص غٟصس ڪػط چػين ٌػاحػػظ حػٜػػا٘ػػي حػ١٣ػػي “يػػ١ ٣ػػ ٣ػػ٠
قاڻ کاٞپِ٣ء ١ا غٟگت ُيط ٍْاؾ ٿي ق ي ،حٟػ٢ػ ٝحػ ٣ذڪػط ١ػٝ پٟ٢ٟخٛ ٝاٛػ ٝقٽ ر١ػيػ١ ٣ػئػ٣
ڪڎ ٝ١ة ٠ٞ ٠ڪيٞ ٣ػ١ ٠ػ ٝـ حػي ڪػاررق ُيػ ٝحػ ٣رڪػارڅ رکػيػ ٣يػا ة٣ن ٝحي دڪاـ ي قيػ٢ػٟػصق ١ػ.٣
ڪ ٝ٢ٟحي ذ٘ ٣ي ڪي .٣ـ ڪطا دةي غػٟػگػت ؽػاخ حػ١٣ػين حػي ٌػػاحػػظ قؾ دةػػي نػػ٣ر ذػٜػػص سػػاـ
ٕياؿ حي اريز ۾ ة٢اؿ ر١خي قي ٣ةػٍػص ۾ 4987ع ۾ دةػي غضٟصر غطق ڻ ٛص٣١ش حي رُػتػت ۾ “يػ١ .٣ػٝ
غٟگت ؽاخ ح١٣ي حي ٕياؿ حي اريز رڪارڅ ۾ درج ڪئي ق ػي حػػي ٛػػاٛػػ ٝغػػاـ ٛػٟػ٢ػٟػخػػي دٌػػا
پ٣ـ
٣ر ق ر ة ٠حي ةي َؽ ٍُ٣ر ة خي َ
َؽ ٍُ َ غ ؿ ١ئي ٝ٢ٞ .حي ذريٍي ٟ٢ٟٛخ ٣ق غهٌ ٣احظ حٜا٘ين غاـ ٿيػ .٣پػِ٣ء ٛػ ٕػا ػ ٝحػ١“ ٣ي .ة٢طذاؾ غاڻع ُغڀاُء ٜ١يؾ ٠ر١ي١“ ٣ي .ڪط چػين ۾ ١ػ ٝقٽ ةػ ٠قيػٟػصق ر١ػٟػصق
ڌ ي ٣ذاؾ پطيؾاـ ٛاڻ ٣٢ڪاڈا قاٝ غٙػ ٣ٙؽطقع ٿي ٣کيع قؾ غٟڌا دةي غٟگت ح١٣ي ؽػاخ ۾ “ٞػصؿ پػِ٣ء ػطٕػي ٣١س .غطق ڻ ة ٢طي ٝؽاٌط ،ڪ٢اڻيضار ،څر ٛا ٞگار ريجيػ ٣ڪػٜػپػيػئػط “١ػي .حػڎ١ػٝ
پػٟص چ ر غاـ غ٢ٙاډحي قي .٣ح١٣ين ۾ دةي غٟگت ح ٣پػٙػيػٽػٓػارؿ ١ػخػي يػا حػ١٣ػي ؽيطي ٝغٛ٣طق ڪيع ۾ الٞڍا ۾ ارـ ق را حػيػٗ ۾ حػ١٣ػي حػي ُػ ؿ ٕػادر ٿػ٢ػيػ،ٚ
كيِ٣ـ ِٟخ٣ـ سُ٣د َُط ِ
غاـ حا پَِٟ٢ٟخا ٢َٙٛاال پَُ ٢ٟ ٣ٞح ٣ـ ٟيي( ٚحٟت) ١خي ،غٟڌ ١ارا ڪاٛيٽي ١خي يػا غػ٣ؽػٙػػػٽ ْػ٣رؿ ١ػخػي ،ةؾيط ٿ٢ي ٚي ٝدقغ ٝغاـ گڎ ٕػيػص ١ػ ٣ػٛ ٠ػ ٕػات الِء قيػ١ ٣ػ٣س١ .ػ ٝڂ ُغػ٣چق
ٌض ،دَ ِردَِ ،ڈي٣٢ٟـ ِڈيَ ٝ٢ٟپيا َقچَٞص َق َاِٝ شٙيٖي ڪ ٚحارا رکي١“ ٣ي. ٌاحظ حٜا٘ي ١ط پٙيٽ ْارؿ ي ٛرطڪ ٞؾاٛتط ر١ي ٝ٢ٞ .٣ي ڈيٟػ٢ػ ٝ۾ ڪػاٛػطيػج
ڄاؿ غإي غ٢يٗ غاٞگين غاـ ؽٟاغا ي ٿي ١ئيٛ .ػٞ٣ػکػي يػاد “١ػي ػ ٠ڪػاٛػطيػج ڪط چين ۾ رٟ١صډ ٛؾ٣٢ر ڪا٘ٞ ٚگار ـراْي څ ڪٽط ٌٙي رٞص حػ ٣ذڪػط ڪػطڻ ةػ٠
ڄاؿ غاـ د دق ۾ ةٕ ٛ ٠ات ٿي ،٠حڎ ٝ١ةيٜار ٠ ٣١غاڻع ذيصر“ةاد ر١ا ؼ گاڪ ػي كطقرا غٜخ٢اـ ٿ ،٣حيض ٣ؽطقع ۾ غٟڌا دةي غػٟػگػت ؽػاخ حػ١٣ػين حػٛ ٣ػيػٜػتػط
ضٟص ٿا َر َھ ِٝ ياـ حي ة َط َپ َٽ ۾ َٽ َ
ُرڳ ٣ةَ َ ةٕ ٛ ٠ات ٿيٞ٣ٛ .کي ذ ي ن٣ر غڃاڻٟصق ٌظت ڪٟصق .٣١غ٢يٗ غاٞگي ةػ ٠ػٜػاؿ ٟ٢ٟٛخي ٍٛطْت ٿي .٣١ ٣غٟصس ق ٘ص ـاذب غا يٛ ٝرٜص ٽٗ رٞص ة ٠ة ٢ػطيػ ٝغػ ػاد
ڪ َڎ ِھِٛ ٝثاؾ حي غ ٣ؾ حَ ٣غتب ٠ٞٿ ِ َي ِٝ َ ؽاٌط ٣ٛ .٣١ـ ڪثط حي دقر ق رـ غ ادـ کي ؽاٌطا ڪٟصا ڈٺ .٣ـ ح ٣ةٟيادا گػ٢ػ ػػي ٌػظت ڪػٟػػصډ ؽػشػػؿ “١ػػي١ .ػيُء ٞػيػػطيػا ػػي ػػ٣ډا ذ ػي غػڀػػاُء ۾ گػ٢ػػط ػػا ػػي
غتب ٝ٢ٞ ٠ ٣١ ٣١کي غٟڌا ْا ي ٟٗ۾ ٌٌ ٚٙطقض ؽاٌطان حا ٛلػٜػ٣ـ پػڏ١ػايػا غٜخٟ٢صق ر١ي١“ ٣ي.
ٛاذ٣ؾ
ِ ٣ٛغ ٜٝ۾ َٛظقَٛ ،ٽ ِ ِخي قي“ ٣ھي ُ َ٠ٞ ح١٣ين حي ـراْ ي ٛيص ـ ۾ ٌاحظ حٜا٘ي ح ٣ڪطد ر ٛثا٘ي ر١ي١“ ٣ي١ ٝ١ .ط ْػ٣رؿ قيٟص ھئا .غا يٛ ٝرٜص ٽٗ رٞص ةٛ ٝ٢ٞ ٠اـ ١ڪ ٞ٣ٛ .٣١کي ٜ١ٿا يٟصق ٣١ذ٣ـ
غاـ ُ ي ي ِح ي ُر َځ ۾ َر ِډ ُي٣ـ پِ ُي٣ـ َ
ڪ َخ ِٝ ي طپ٣ر ڪطد ر د ڪي١“ ٣يٟٛ .خٟ٢ص ح ٣ڈي ٝ٢ٟٺػارڻ نػيػ٣ؽػ ٝپػڏ١ػا ػڻ الِء حػ١٣ػي ْظ ي ڪٟصق .٣١غاڻع ک٣ډ ڪچ٢طي٣ـ ر١ي٣ـ .غٟصس ْطزٞص ٌٙي رٞص ةػٛ ٠ػرػٟػ ػي
ؽ٢ط ۾ ٣ٛـ ڪط ي ي حڳھ ٠قر ي ١ئيٛ .اـ ؽاؿ ح ٣ڳ٣ٺ ٙ١ي ٣يػٟػصق ١ػ٣سٌ .ػاحػظ دةي ذقؽ رکٟصډ ٟ٢ٟٛ ٝ١ .٣١خي سياؾ ٣ٛحب قؾ ڪ٢اڻيػ٣ـ ٘ػکػيػ٣ـ پػِ٣ء چػاٞػجڪػا
ُ٣ؽاِ ٛص ۾
ي ٝة ٠ڪ٢ٞ٣ي ٠سَََ ٖٙت َغ ِڄي س َ
ِ ٛيجيضٗ ڪا٘يج ۾ پڏ١ا ين دقر ـ قغيً ٛهػا٘ػٍػ ٣ڪػيػا ػيػ .ٝڪػا٘ػٞ ٚػگػارا ۾ ١ػٝ پِ٣ء ٛا ٝٛةخاِء ٣ٛـ قٽ ي ـ حڳھ ٠۾ ر١ػ٘ ٝڳػ١ ٣ػ١ .٣ػيُء ٞػ٢ػايػت ةػ٢ػ ػطيػ ٝؽػاٌػط
ِ ي ٝة ٠ڪ٢ٞ٣ي ٠حاڳَ َڻ ق ر َٞٿا حاڳَِﮐِٝ ٜاؿ گ ٢ي ٛڃ ا ٛاڻي .غٟصس ؽطقٌا ي ڪ٢اڻي٣ـ؛ ’گٗ ڦػٗ‘ رغػا٘ػي ۾ ػپػيػ٣ـ .ـ ڪا٘ٞ ٚگار ٿي طي .٣د دق ح١٣ين ۾ ‛ ي ٿڌا ڪاڪ‚ حي ٛفص ؽ غٟصس غياغي،
غٜاحي ،ـراْ ي دةي ڪطد ر ٠ٞقغارڻ ح٢ڏق ٜ١يؾ ٠ياد رکڻ ح٢ڏق “١ي .ةٍص ۾ کاـ پِ٣ء رقز ٞي ڪاقش ستار ۾ غٟصس ڪا٘ ٚؽػايػً ٿػيػاٛ .ػ٣ـ غػاـ غػٟػصس رُػتػت
ٜاؿ گ ٢ي ر١ي “١ي ٝ١ .قٕت ٖٛت٣ؾ طي ٝرغاْ٘ ’ ٣يئط‘ ح ٣ةاٞي يجيٽط “١ي ،حٟػ٢ػٝ ڪط چين قي ُ ٣اـ ةإاٌصا ـراْ ي ڪيطيئط حي ؽطقٌات ڪيا يٛ .ٝاـ ڪط چين
! َر ِھيا اريز ۾ ڪطد ر َ
ڪ ِئي “ھَ َ ٝن ََ ٢ط حڎ ٝ١ة ٠قنع قيٟصق ٣١س ٣ٛ ٣١ ٠ـ کي پٟ٢ٟخي گ٢ط ا ين ق ٞگط ر١ا يٟصق ١يٛ .٣ػ٣ـ ـراْ ي ٛيص ـ ۾ ٜاؿ گ ٢ي پضيط ي ذاـٗ ڪئي “١ي.
! َحِٟي ٝحي ِ
ح٣ت حا ِڈيئا پِيا ،ڈي َھ ٠۾ ٿا َ َطـِ ػٽ “١ػي .پػطٞػٽ ػ٣ډا ٘ػيػضػٽػط ٞػڪ غاڳي ريت ڪط چين ۾ رٟ١صډ دقغت ٣ٞر ةػڏق پػڻ “١ػي ،حػٟػ٢ػ ٝغػاـ ق ٕػٓػيػت ڪػتػط غاـ غٟصس ٛرت ٝپٟ٢ٟخا پ طي ٍٔٙ ٣ڻ نُ َ
11
“تم ڪٿا33- “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
ڪاقش
4984ع ۾ ؽاٌ ٠١تص ٘ٙهيّ ڪٙچطؾ غ٣غا ٽي ڪط چي
نطْاـ ‛غٟڌا غا١ت غاؾ‚ ڪآٞطٞع ٍٖٟٛص ڪئي ق ي،
ح ٝ٢ٟ۾ پڻ ؽطيڪ ٿيڻ حٙٛ ٣ٍٕ٣ٛ ٣ي .٣ڪآٞطٞع ۾ غٟڌا
غا١ت حي طٕين الِء ٢ٞايت ثط ا قيچار قٞجيا قيا .ـ ۾
غ٣ٜران غٟڌ ٛاـ ٞا٘ي ٣رـ ديت ٝؽطڪت ڪئي .ح ي ٣ٛـ پڻ
ؽا٘ ٠١هيّ حي ؽاٌطا ةاةت پٟ٢ٟخ ٣رٖيٖي ٖٛا٘ ٣پڏ١ي.٣
غاڳئي غاؾ د رف ْضطِ حصيص الډڪاڻي نطْاـ ٛا ١اةي
ٛؾاٌطا حٜ ١ ٣اؿ ڪي ٣قي .٣چ٣ڈ١يٝن ر ت حي چاٞجقڪين
۾ ٛؾاٌطا ح ٣رٞپ ي قر .٣١ڈ ڇق ٘هّ “ي .٣غٟڌ ١ارس يٟج
ڪٗ پاڪػ اـ غٟڌا ردق ٛؾاٌطا ڪيٽٗ ؽ ٣ڪٜيٽي پار ـ ُ
۾ ؽطڪت حٙٛ ٣ٍٕ٣ٛ ٣ي ،٣ح ٝ٢ٟ۾ ُٙٛڪ حي ٞاٛيارـ غٟڌا
ردق ؽاٌطـ ٜ٢ٛا ٝٞحي غٿ ۾ حاِء ڈٞي ق ي پٟھٟخي
ؽاٌطا پيؼ ڪئي.
ٌاڻي الڙڪاڻي کان ٻاٌر ٿييسڙ ادبي پروگرانو ۾ بً شرڪت ڪرڻ لڳس
چاٞجقڪين ۾ ڪ ٣ي ٛطڪي ٛکڏان کي ؽطٛا ي ٿ٣ ڪػاٛػطس ڪػا٘ػيػج ۾ پػڏ١ػڻ ق را دقر ۾ “١ػػ ػػي
چاٞجقڪين ۾ دؾ حا چٛا قيٺ ٣ڪ ٣قرحا ي ٿ٣ “١ػ ي الډڪاڻي کاـ ا١طي ٝؽ٢طـ حي ٛؾػاٌػطـ
چاٞجقڪين ۾ ڪ ٝ٢ٟح ٣ح١ ٝ ٣ط ١ط پي١ ٣طکا ي ٿ٣ ۾ ؽطڪت ڪطڻ الِء الډڪاڻػي حػي غػيػٟػئػط ؽػاٌػط
چاٞجقڪين ۾ گھا ٗ ح ُٝ َٛ ٣ڪيڎق ڂ گھٻط ي ٿ٣ دقغ ػ ٝغػاـ گػڎحػي قاػڻ ٘ڳػع .ڪػڎ١ػ ٝد دق ػ٠
چاٞجقڪين حي چا١ت ۾ ڪ ٣قچ ٣پا ُڻ ڈ ي ٿ٣ ڪڎ ٝ١حػيػضػب “ةػاد ،ڪػڎ١ػ ٝغػکػط ػ ٠ڪػڎ١ػٝ
چاٞجقڪين ۾ ؽاد پي ٣ڂ گيت س٣ؽين حا ڳا ي ٿ.٣ ريػجيػ ٣پػاڪػػ ػػاـ سػيػػطپػ٣ر .ڪػػاْػي غػػا٘ػ ٝػػا ػيػػٝ
ڪٗ غٟػڌ غػٟػڌا 4987ع ۾ ؽاٌ ٠١تص ٘ٙهيّ ڪٙچطؾ غ٣غا ٽي ڪط چين نطْاـ ُ غٟگت حي غاٿ غٟپ حػ١ ٣ػ ٣غػٙػػػٙػ ٣ةػطٕػط ر
دةي ڪآٞطٞع ۾ ؽطڪت ڪئي ،ح ٝ٢ٟ۾ پ٣را غػٟػڌ ٛػاـ “يػٗ ٘ػهػيػّ حػي پػارکػٝ ر١ي .٣ڳ ي ٙ١ي غاـ حي ـ غٓط ۾ ٞػ٣حػ ٣ـ ؽػاٌػط
٘هيّ غا ي ٝحي ْْ ٝضط ي پٟ٢ٟخا ُپط ِٛظ ٖٛاال پڏ١ػيػا ٛػ٣ـ ةػ ٠پػٟػ٢ػٟػخػ١ ٣ػڪ ٞيع گٗ ٌػتػاغػي ةػ ٠ؽػاٛػٗ ٿػي قيػ .٣ـ غػٿ حػ٣
ٖٛا٘ ٣پيؼ ڪيػ4988 .٣ع ۾ غػٟػڌ يػٞ٣ػيػ٣رغػٽػين حػي غػٟػڌا ؽػٍػتػي پػار ـ ةػيػٝ غطق ڻ غا يٌٙ ٝي ةشؼ حٜا٘ي ٖٜ٘ػاـ ذػضػيػٚ
الٕٛ ٣ي غٟڌا دةي ڪآٞطٞع ٍٖٟٛص ڪئي ق ي ،ح ٝ٢ٟ۾ دٞيا حي يٙٛ ٝض ٝحػي ٞ٣١ص ١ئا .ئي ْػي ٘ػتػصيػ٢ػ ٠غػ ػاد ؽػاٌػط ١ػئػا.
ديت ٝد ٞؾ٣رـ پػڻ ؽػطڪػت ڪػئػي ،ـ ٛػٕ٣ػٍػي ػي ٛػ٣ـ پػٟػ٢ػٟػخػٛ ٣ػٖػا٘ػ‛ ٣غػٟػڌا ة ص ۾ ٛاـ پٟھٟخي ؽٍط حي فريػد ٞػ٢ػ ٝکػاـ څ ڪٽط ةؾيط ذٜص ؽاد
ڪ٢اڻين حا 70غاؾ‚ پيؼ ڪي ،٣ح ٝ٢ٟکي ٜاؿ گھ ٣غار ١يػ ٣قيػ4994 .٣ع ۾ ي ڪط يٟصق ١ئع.
ٽ ؽا ٠١ڪٙچطؾ غػيػٟػٽػط نػطْػاـ ؽػا١ػ٘ ٠ػهػيػّ حػي ١ 006ػيػٌ ٝػطس ٛػتػارڪ حػي زٞصگين حي چٟص يادگار دةي پطقگط ٝٛ۾ ؽػطڪػت
ٍٕ٣ٛي ي ٍٖٟٛص ٿيٟصډ ڪآٞطٞع ح ٣دٌ٣ت ٞاٙٛ ٣ٛي ،٣ح ي ٣ٛـ پٟ٢ٟخٖٛ ٣ا٘ػُ ‛ ٣غػط حي ڳا٘ػ٢ػ ٠ڪػٟػصق ١ػ ـ ،حػٛ ٝػاـ ٛػ٣ـ قڈق ذػو ذػاـػٗ ڪػيػ ٣ڪػاْػي ڪػخػ٢ػ ٠پػط يػ .٣غػاؾ
غاٞ٣ٛجان حٛ ٣هاٍ٘ ‚٣پيؼ ڪي .٣ـ ةٍص ٣ٛـ کي ٖطيتػا ١ػط غػاؾ ـ ڪػاٞػٓػطٞػع ۾ ڪػٗ پػاڪػػ ػاـ ِ ١ػٗ ٕػٙػٚ 4984ع ۾ پ٢طي٣ـ يطق ڪيجٛي “ؼ ٘يٽطس غ ؿ “ةاد نطْاـ ‛ ُ
ٛصٌ ٣ڪي ٣قيٟصق ،٣١ح ي ٛاـ پٟ٢ٟخٞ ٣ئ٣ـ ٖٛا٘ ٣پيؼ ڪٟصق ٣١س. ڪآٞطٞع‚ ۾ ؽطڪت حي ڪ٣ٺ “ ي .ڪط چين ٛاـ غٟڌ حي ديت ٝحػ ٣قْػص رق ٞػ ٣ٿػيػ .٣يػڎا
4990ع ۾ ٛٺين حي ڎ٣١ڪي څپٽي ڪٜؾٟط ٛػرػتػ ٣ؽػشػفػيػت حػي ٛػا٘ػڪ قڈا دةي ڪآٞطٞع ۾ ٟ٢ٟٛخي پ٢طي٣ـ يطق ؽطڪت ١ئي .ر ق٘پٟجا يئطپ٣رٽ ي ٘ٿاغػيػ ٝػ٠
کاـ ٌ قف ردق ٘٣ين حي ٍٛطقؼ ؽاٌطـ ديت ٝؽطڪت ڪئي .ـ ٕ٣ٛػٍػي ػي ٛػ٣ـ پػٟػ٢ػٟػخػ٣ ٌتص ٖ٘ادر ٟٛگي حي ڪ٣ؽؾ ٝغاـ ‛ٿط غيٜيٟار “رگٟا يظٞپ ڪٜيٽي‚ نطْاـ ٿط غػيػٜػيػٟػار ۾ ڪيجٛين حي ٜٞا ٟصـ غ ٖتاؾ ڪي ٣غاـ کي غ ؿ “ةاد ٣١نٗ ا ي ٝپػ٢ػچػايػ .٣نػ ٝڈيػٟػ٢ػٝ
ٖٛا٘ ٣ؽاٌطا پيؼ ڪئي .ڪآٞطٞع ۾ ڪي طـ ي ردق ديتػ ٝؽػاٌػطـ غػاـ ٛػٙػڻ ٞػ٢ػٝ ؽطڪت حٙٛ ٣ٍٕ٣ٛ ٣ي ٣١ .٣ن ٝڈي ٝ٢ٟق رق ؽاٞص ر پطقگط ؿ ،٣١ح ٝ٢ٟ۾ ؽػطڪػت الِء ٛػ٣ـ غػاـ حي ڪآٞطٞع ۾ ١ط ١ڪ غيؾ ٝطپ٣ر ٢ٞ .٣١ايت ُپػطٛػِػظ ٛػٖػاال ػڌڻ حػٛ ٣ػٕ٣ػٍػٛ ٣ػٙػيػ .٣پػ٣را
کي ڌڻ حٙٛ ٣ٍٕ٣ٛ ٣ي٢ٞ .٣ايت ؽاٞص ر يادگار ڪآٞطٞع ١ئي .ـ کاـ پِ٣ء ْيق ةػشػؾػاپػ٣را الډڪاڻي حا ٞ ٠ا٘ي ٣ر ديب؛ څ ڪٽط ٛيٜڻ ٌتص ٜ٘خيص غٟڌا څ ڪٽط ؽػا١ػٟػ ٣ز غػ٣ڇر پػڻ گػڎ ُٙٛڪ ٛاـ ديب ؽطيڪ ٿيا ١ئا ،حٛ ٝاـ ڪي طـ حا ٣ٛـ رڳٞ ٣اال ػڌ ١ػئػاٞ ،ػ٢ػ ٝغػاـ رقةػطق
ٍٔٙ ٛڪيجٛي نطْاـ ٍٖٟٛص ٿيٟصډ پطقگط ٝٛ۾ ٛاـ ٛػٙػٗ ؽطڪت ڪػٟػصق ر١ػيػع ،حػ ٝ۾ ١ئاٟ٢ٟٛ ٣١ .خ ٣ٿط ح ٣پ٢طي٣ـ غٓط ٢ٞ .٣١ايت ڪاٛيا پطقگط ؿ ٿيا٣ٛ .ـ غيٜيٟار ۾ پػٟػ٢ػٟػخػ٣ ٙٛڻ حٙٛ ٣ٍٕ٣ٛ ٣ي ٣سيا٘ ٝحي ڈا قٺ ٿي.
ذٜص ٞصيٕ ٚاغٜيٌ ،هاُء ٘رٔ ٕاغػٜػي ،ذػٜػص ْػط زٞ ،ػاـػط زيػصاٛ ،ػخػص غػ ؿ ٛػخػص ،ر ُػب ٖٛاُ٘ ‛ ٣غط غارٞپ ۾ ٛارق ڏـ حي ٍٛاؽي ٍٛاؽط ي ذا٘ ٝحي ٟٛيط ڪؾي‚ پيؼ ڪي.٣ ؽطيڪ ٿيٟصډ ديت ٝالِء غ ؿ “ةاد حي “س پاس ق رـ اريشي ٛاڳ ٝکاـ ٌ قف ڪٛ ٠١٣طان حػي
ٛط د“ةاداٛ ،رػ٣ ٝپا٘يْ“ ،اؽ ذٜص ٣ٞر ؽٍ٣ر حػ٢ػڏـ ٛػٍػطقؼ ردق ؽػاٌػطـ غػاـ ةػ ٠يػادگػار ٛٺي ڪارقٞخ٢ط حي ڪ٣ر ڈغڻ حٙٛ ٣ٍٕ٣ٛ ٣ي٣ٛ .٣رـ حا ن٢ػ٣ڪػڏ ةػ ٠ػڌ ،ڪػارقٞػخػ٢ػط حػتػٗ غيط ح ٣ة ٠ح٣ڳ ٣ةٟصقةػت ڪيٗ .٣١ر١ا ؼ ؽا١اڻي ١ئػي .چػٞ٣ػص “١ػ ٝػ ٠کػاچا حػي ٛػيػظ ػي
ةظؿ ةيصؾ ةيضع رق١ڏا نطْاـ ةيصؾ ڪآٞطٞع ڪػ٣ٺػا ػي ق ػي، ڪچ٢طي٣ـ ٿي٣ـ .غاڳي غاؾ ِ ٛاـ ٞضطٞصډ خ ة ٠پَػيا ٜ٢ٛ ٠اـ ٣ٞزان حا رٞپ ةػ ٠ڈٺػا .غػ ؿ ڪػ٣ٽ ۾ ١ػڪ ١ػٟػصق ر ڻػي ٛاڻ٣٢ن حي ٛظ ج ٣ډا ؽشفيت حي ستط پٞ٣صا “١ي .غٍٕ٣ٛ ٝ١ ٣ي ي ١ڏ ٟٛيط ةػ ٠ڈغػڻ ۾
ح ٝ٢ٟ۾ پ٢طي٣ـ يطق ؽطڪت حٕ٣ٛ ٣ػٍػٛ ٣ػٙػيػ .٣ڈ ڇق ٘ػهػّ “يػ .٣ـ ػٖػطيػب ۾ ٛػ٣ـ کػي سػاص نطْاـ ٟٛخھٟص حي قيٙي ي ٜ٢ٛا ٝٞالِء پٟخا ٠١کاـ قچيڪ نٍاؿ يار ڪط يا قيا ١ػئػا ،حػٛ ٝػاـ “يا .ڪٞ ٝاٛيارـ ديت ٝپيٽ پٟ٢ٟخ ٣غٜخھي کاچا غاـ ق ٠١حٞ ٣فاؼ ڪػيػ .٣حػيػضػي ڈغػڻ
ٜ٢ٛاـ ن٣ر ٌظت ڈٞي ق ي. ڪخ ٠ ٠٢غاـ ٠ٞڌ ٠ٞڈٺا ١ئا ،پط ُ ي کا ڻ حٙٛ ٣ٍٕ٣ٛ ٣يٛ ،٣ػثػاؾ نػ٣ر ػاحػھػطا ٿػ١٣ػط ٛار ٿي ڈٞا ٣ـ .ـ ٍٕ٣ٛي ي پ٢طيػ٣ـ ػيػطق چػيػئػط ۾ ٠غ٢ٟا غيپضڏ ١ئا ،پط ٛاٞين کي ق ٠١حَ ٣
4990ع ۾ ٛرت ٣ؽاٌط ذٜص ساص ٛص٣١ش حي ؽٍطا ٛخٌ٣ٜػي ‛دؾ حػ٣ـ ڳػا٘ػ٢ػيػ٣ـ‚ حػ٣ ڪ حي ٛاکي ،سا٘ؿ ڳاٛ ٣١کڻ ػيػ ٣ال ػي حي ٛاٞي ِٛ ،يطـِ ،چڀڏـ ي ٝٿطا ؽي ٝح٣ ٣ډَ َ . ٘ٓٽ ي چڏ١ڻ حٓ ٣اؽ ٿي .٣ة٢طذاؾ ٝ١دةي غٓط ٛاـ ٟ٢ٟٛخي س٣د ٌ ٜادا ۾ كاْ“ ٣ي.٣
٣٢ٛرت غٟڌا دةي غٟگت ٞئ٣ـ ديطق نطْاـ رکي ٣قي ،٣ح ٝ٢ٟ۾ ٛص٣١ش حي ؽٍطا ٛػخػٜػٌ٣ػي ا ا .٣١ـ ٛاٞين ۾ غڄي غٟڌ ٛاـ ڪ٢ي “يٗ ٖطيتا چػار غػئػ ٣ديػتػ ٝکػي ڪػ٣ٺ ڈٞػي ق ػي ڪآٞطٞع ۾ ني ڈي ٝ٢ٟس٘ ٣هّ ٞصقز ٿياغي ٝچ٣ٿي ٝڈي ٝ٢ٟڪٛ ٠١٣ػطان حػ ٣غػيػط ڪػطا
ي ٛش ّٙديت ٝڳا٘٢اي٣ٛ ٣ـ کي ٜ٢ٛا ٝٞ۾ ؽا ٗٛڪي ٣قيػٛ .٣ػ٣ـ پػٟػ٢ػٟػخػ٘ ٣ػکػيػٗ ػيػاس ١ئي .ٿط حا ک ٠١٣ة ٠ڈٺاغي ٝٿط ا ي٢ي ي څ ڪٽط ؽا ٣ٟ١ز غ٣ڇر غاـ ةػرػب ةػ ٠ٿػيػا .گػجا ػٽ حٜت ٣حيٽ قغيٙي ڪط چي ق پع ٿياغي .ٝيڎا قڈا ح٢از ۾ غٓط ڪطڻ حٛ ٣ػٕ٣ػٍػ ٣ةػ ٠پػ٢ػطيػ٣ـ
پيؼ ڪي٣ٛ .٣ـ کي ياد “١ي ٠ـ ٍٕ٣ٛي ي ٛص٣١ش دؾ ک٘٣ي پٟ٢ٟػخػ ٣ڪػ ؿ ػڌ ا ق ١ػ ٠حػ٣ اـ ر ت حٛ ٣ٺي ؽ٢ط ح ٣ذػيٞ ٝيارق ة ٠ڪي .٣حيئ ٠ ٝٿط ۾ ـ قٕت ـ ٣ٛغ ٚ۾ قغػضػار ٿػي يطق ٙٛي ،٣١ ٣ح ٝ٢ٟ۾ غاڇ چار غئٛ ٣ػاْطـ حي گٟخا ؼ ١ػئػي4987 4985 ،4984 .
د د قر ٛ .٣١ ٣ص٣١ش غاـ پٟ٢ٟخ ٣د٘ػي ڳػاٞػڍ پػ١ ٣ػ١ .٣ػ ٣حػڎ١ػ ٝةػ ٠الډڪػاڻػي يػٟػصق ١ػ ٣ػ ٠چػي ُچضا ١ئا ٝ٢ٟ ،ڪطا ة َط ۾ ةػ اـ ٘ڳا پيا ١ئا١ .ط نطؼ غاقڪ غتظا ڈغي ـٓا کي٣ـ ٺػطا ۾ پڻ غاڳئي ٌ٣ٞيت حي ڪآٞطٞػ ٝ۾ ؽطڪت حٙٛ ٣ٍٕ٣ٛ ٣ي ،٣حٛ ٝاـ ١ڪ ػيػطا ڪػاٛػطيػج
ٟ٢ٟٛخٜ٢ٛ ٣اـ ٿيٟصق .٣١پِ٣ء حاؿ ڪچ٢طي٣ـ ٿيٟصيػ٣ـ ١ػيػ٣ـ4995 .ع ۾ غػاـ غػچػٗ دةػي پي٣ـ ١ي٣ـٛ .هٙب ١ي ١ڪ يادگار غٓط .٣١ غ ٣ي گياٞچٟص ڻين غاـ گڎ ق را غيٽ ي پػڻ غػٓػط ڪػيػ .ٚػ ٝڇ ػي ڪػ ڪػ ٝحػي غػٓػط ۾
ٛطڪظ ي غاڻع دةي ر١اڻ رچا ي ١ئي ،حػٟػ٢ػ ٝ۾ غػڄػي غػٟػڌ ٛػاـ ٞػاٛػيػارـ ديػتػ ٝؽػطڪػت ػاؿ ٛػ ٕػات‚ حػػ٣ غػاڳػئػػي غػاؾ ڪػيػػجٛػػي دةػيػػات پػاڪػػ ػػاـ ،ڪػػط چػي ؽػػاخ پػار ـ ‛ؽػ ِ ڪاٛطيج غاـ س ُ ٣ڪچ٢طا ٿي .ڪاٛطيج غ ٣ي ي ٘کيٗ پٟھٟخي ٛلٜػ٣ـ ۾ ـ ڪػچػ٢ػطان
ڪػٗ پػاڪػػ ػاـ غػٟػڌا ڪئي ١ئي .غاڳئي غاؾ غٟڌ ١ارس يٟج ڪيٽٗ ؽ ٣ڪػٜػيػٽػي پػار ـ ُ پطقگط ؿ ٿػيػ ،٣حػٟػ٢ػ ٝ۾ څ ڪػٽػط ٞػتػي ةػشػؼ سػاـ ةػٙػ٣ڃ غػاـ ر١ػاڻ رچػا ػي ق ػي .څ ڪػٽػط حٓ ٣فيٗ ةياـ ڪي ٣ٿ.ٚ
ردق ٛؾاٌطا ۾ ؽطڪت حٙٛ ٣ٍٕ٣ٛ ٣ي ،٣حٟػ٢ػ ٝ۾ ُٛػٙػڪ حػي ٞػاٛػيػارـ غػٟػڌا ردق ؽػاٌػطـ ؽػا١ػ٘ ٠ػهػيػّ حػي ذػ٘ ٣ػي غػاـ ٞػ٢ػايػت ـاذب غٟڌا ڪ غيضي ؽاٌطا٣٘ ،ڪ د 4984ع ۾ ؽاٌ ٠١ػتػص ٘ػٙػهػيػّ ڪػٙػچػطؾ غػ٣غػا ػٽػي ڪػط چػي نػطْػاـ ‛غػٟػڌا غػا١ػت غػاؾ‚
ٜ٢ٛا ٝٞحي غٿ ۾ حاِء ڈٞي ق ي پٟھٟخي ؽاٌطا پيؼ ڪئي. ڪار ي٣ـ ڳا٘٢ي٣ـ ڪي٣ـ. ڪآٞطٞع ٍٖٟٛص ڪئي ق ي ،ح ٝ٢ٟ۾ پڻ ؽطيڪ ٿيڻ حٕ٣ٛ ٣ػٍػٛ ٣ػٙػيػ .٣ڪػاٞػٓػطٞػع ۾ غػٟػڌا
ـ نطح ؽا٘ ٠١هيّ حي ٛيڏا حي ٍٕ٣ٛي ٿيٟصډ ڪآٞطٞػػ٣ـ ١ػخػٕ ،ٝػٙػٟػصر ٘ػٍػٗ ؽػ٢ػتػاز حػي ـ ٍٕ٣ٛي ي څ ڪٽط ة٣ٙڃ ـاذب حي ٌٜٙي دةي سصٛػ ػ ٝػي کػيػع ديػتػ ٝنػطْػاـ زةػطدغػت غا١ت حي طٕين الِء ٢ٞايت ثط ا قيچار قٞػجيػا قيػا .ـ ۾ غػٜػ٣ران غػٟػڌ ٛػاـ ٞػا٘ػيػ ٣رـ ديػتػٝ
ٞگطان ۾ ٿيٟصډ ٛيڏ ڪاٛ ،رٓ٣ٙـ ڪآٞطٞػ٣ـ ١خ ٝيا غچٗ يادگار ڪاٛيٽػي نػطْػاـ غػچػٗ سط ِج ٌٖيصت پيؼ ڪي ٣قي ٣١ ٝ١ .٣ة ٠ڌ ي ٣١ ٠ ٣څگھي ٌطـي کاـ ؽا٘ ٠١ػهػيػّ حػي رغػا٘ػي ؽطڪت ڪئي .ح ي ٣ٛـ پڻ ؽا٘ ٠١هيّ حي ؽاٌطا ةاةت پػٟػ٢ػٟػخػ ٣ػرػٖػيػٖػي ٛػٖػا٘ػ ٣پػڏ١ػيػ.٣
ڪٟج ڪڏڄ ۾ ڪ غيضي ؽػاٌػطـ “څيٽ٣ري ٚ۾ ٍٖٟٛص ٿيٟصډ ڪآٞطٞػ٣ـ ٛؾاٌط ،غٟڌ حي ُ ي ڪ ٚڪطا ر١ي١“ ٣ي١ ٣١ ،ڪ ڈکي ٣ڪ١“ ٚي ،ح٢ٟػ ٝ۾ ڪػيػ ػطـ ػي رغػا٘ػ ٝکػي ػيػٽػي غاڳئي غاؾ د رف ْػضػطِ حػصيػص الډڪػاڻػي نػطْػاـ ٛػا١ػ ػاةػي ٛؾػاٌػطا حػ١ ٣ػ ػٜػاؿ ڪػيػ ٣قيػ.٣
ي ٿيٟصډ ڪآٞطٞػ٣ـ غيٜيٟار ١خ ٝيا ڪ٢اڻي ڪآٞطٞػ٣ـ ،ڪ اة ٝح٣ـ ٣٢ٛر ي ٖطيػتػ٣ـ ـريد ٞج ڪ ؿ کي ٘ ڪطڻ رغا٘ي ٛاـ چ ريي ڪ ؿ کي ٘ ڪطڻ ٣ٿ ٣پ٣ا .رغػا٘ػي چ٣ڈ١يٝن ر ت حي چاٞجقڪين ۾ ٛؾاٌطا ح ٣رٞپ ي قر ١ػ .٣ڈ ڇق ٘ػهػّ “يػ .٣ڪػثػط ؽػاٌػطـ
١خ ٝيا دةي ر١اڻي٣ـ؛ ٛهٙب ١ط ٕػ ٚحػي دةػي پػطقگػط ؿ ۾ ٛػػٙػػػٗ ؽػطڪػت ڪػٟػصق ر١ػيػ٣ حي ٘ٓي ٝحي ـ٣رت ٍٟٛيٰ کي ة ٠ڈغ ٣ٿ ٣پ٣ا .ـ ڪٛ ٚضػٜػٗ ٿػيػڻ ۾ اػا ڪػيػئػي غػاؾ چاٞجقڪين حي ذ٘ ٣ي غاـ پٟ٢ٟخا ؽٍط پيؼ ڪيا .ـ ٛػٕ٣ػٍػي ػي ٛػ٣ـ پػڻ چػاٞػجقڪػين حػي
ػاـ ڈيػٟػصا ـػص ر ػي ٞؾػ ػ٣ـ سػاص ٛػ٢ػٜػاٞػ ٝق ريػ٣ـ “١ياـ ڪثػط حڳػ٢ػ ٝػي ٛػيػظةػاٞػُ ٛ ٝ ٘ڳي غگھ ٝٿا .ـ نطح څ ڪٽط ة٣ٙڃ ـاذب کي ٠ٞرڳ ٣رقةطق ڌڻ حٙٛ ٣ٍٕ٣ٛ ٣ي ٣پط ٖطيب حػي ٣ٛك٣ع ي پٟ٢ٟخ١ ٣ي ٞي ٚپڏ١ي:٣١ ٣
ذيثي ٣ـ ة ٠ڈٞي٣ـ “ ٝ١ .ٝ١قٕت ٛاـ ٌٜط حا غ غاؾ ٘کڻ کي ڈ ي چػضػ١“ ٣ػيػاـ .ڪػڎ١ػ ٝةػ٠ س اؿ ي غاڻع ٛش فط ڪچ٢طا ة ٠ٿي. چاٞجقڪين ۾ چٟج پي ٣ڂ چا١ت کي چٜضا ي ٿ٣
ق ٞصق ٠ٞقيٺ١“ ٣ياـ ،ڪا ٠ٞڪا دةي غطگطٛي يا ٘کڻ پڏ١ڻ ح ٣ڪ ٚر١ي١“ ٣ي ،پط گضريٗ ڪخ٢ػ٠ 4997ع ۾ ْيق ڪيجٛي حيضب “ةاد نػطْػاـ ْػيػق ةػشػؾػاپػ٣را حػي پػ٢ػطيػ ٝقرغػي حػي ڃ ٞجقڪين ۾ گٙؾ ٝپٟھٟخي گٙڏـ غاـ ٢ٛضا ي ٿ٣
غا٘ ٝکاـ نتيٍت حي ٞاغازا غتب دةي ٛيڏـ ڪآٞطٞػ ٝکاـ پاغيطق “١ياـ . ڪٗ پاڪػ اـ دةي ڪآٞطٞع ڪػ٣ٺػا ػي ق ػي ،حػٟػ٢ػ ٝ۾ غػٟػڌان ٍٕ٣ٛي ي حيضب “ةاد ۾ ُ چاٞجقڪين ۾ ڪ ٝ٢ٟکي ڪ ٣ي پيطي ٝپئي پطچا ي ٿ٣
12
ىيپال جَ شفر ىانَ11 - “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
ڪاقش
ڀڪتپَرۿ جيڪَ ’ ِ
شٽي “ف ڪلچر‘ شڎجي ٿَ!
ض پ٣ر؛ ٞيپاؾ حي ڪٗ 77كٛ ٍٝٙاـ
غڀ کاـ ٟٞڍق ك١“ ٣ٍٙي١ .ي ةاگ ٜي
ـ٣ةي ۾ ق ًٕ کٽٟٜجق ٛاٿطان حي نٝ
كٛ ٍٝٙاـ ١ڪ “١ي .ض پ٣ر ق ٙي
دقر ۾ ٞيپاؾ حي گادان ح ٣ؽ٢ط ١ي .٣ـ
قٕت ٞيپاؾ ٛٿاـ ‛ٛاال گ٢ط ڻي‚ حي
ةادؽا١ي ١ئي ،حيضا ٠ني غئ ٣غاؾ پطقْيػط ٛش يار غ٣ٜـ
حارا ر١ي .ةٍص ۾ ‛گ٣رکا ةادؽا١ت‚
کٽٜػٟػجق حػي ةػڌ ٞػاٿ گػ٢ػٜػڻ کػاـ پػِ٣ء
ٕا ٚٿي ٝ١ ٠ؽ٢ط ح ٣ةادؽا١ي قج حػيػئػ ٝچػي ڪػػ٣غػٽػػط ۾ قيػٺػاغػيػ ٝػػ٠
س ٚٿيٞ ٣يپاؾ حي گادا ‛پا ‚ٝکاـ څر ي٣ر گاڈان ح ٣رخ ػضػ ػپػ٣ر ڈ ٞػ٢ػٝ
ڪي .٣غاـ ةٞ ٠يپػاؾ حػا ٞػ ٣ـ پػار پػػڻ
پِ٣ء کٽٟٜجق ڈ ٖٗ ٟٛ ٝ٢ٞٿي ،پط ٝ١ؽ٢ط الِء “ ا ١يػاغػيػ ،ٝػٟػ٢ػٟػضػطا کػيػ٣ـ
ڪػ ٝغػطال ڪػطا قيػٺػػاغػيػ ٝػ ٠حػيػئػػٝ َ
۾ ٣ٛح٣د ةادؽا١ي دقر حي “ثارـ غٜيت غػٓػػط حػػي ١ػػط ٞػيػارا ٛػػاـ ٘ػهػػّ ٞػػصقز
يا ٛا ٛضاـ ڂ ة ٠غياذ ٝحي ٿيڻ غاـ گڎ گاڈان ۾ ٿيػٟػصډ گػٓػ ػگػ٣ن
ٛاـ ةٛ ٠ظق ٛاڻيٟص ٣ٙ١ـ .يػ ٝکػٽػٜػٟػجق
ض پ٣ر درةار غض ٣ط د٘چػپين حٛ ٣طڪظ ة يٗ “.ٝ١ کاـ پٟػصر١ػ ٝڪػٙػٛ٣ػيػٽػطـ حػ ٣غػٓػط چ
ڪػػ ڪ ک ػػ ٝ۾نػ ػئػػي ڪ ػػطا چ ػػي
ػيػ٣ـ ڪػ ػغػيػضػٗ غض ٣ط ۾ ٛ ٝ١رٗ طغاـ ‛گ٘٣جـ گيٽ‛ ‚،ةيٗ “ؼ ةارڪٟپ څ گػع‚ ح٢ڏا ١ط حڳ ٠٢حياـ ١ي ة ٠پ٢ػطيػاـ نػضػيػٽ
ٌٜار ٣ـ ة ٠ڈغڻ قناـ ١ي٣ـ. گ ػ٢ػػط ۾ قي ػٺ ػٙػػ ٝحػػي غ ػ ٛػػي ڪػػطڻػػي پ ػئػػي.
ض پ٣ر حي ١ڪ څگ٢ي رغ ي ي ٟٙ١صا ٛش ّٙحڳ ٝ٢ي اپطا ٜٞا ةيػٺػضػ٣ـ ٞػيػط “يػ٣ـ، نضيٽ ح٢ٙٛ ٣ػٛ ٠ػٍػٙػ٣ؿ ٿػيػڻ ػي کػيػػػ ٝ۾
ح ٝکي ٖٛاٛي ٛاڻْ‛ ٣٢ا٘چا‚ غڎي ٝٿا ،حيضي قناؽ حي نطيٖي غاـ غ ٍٜاؾ ڪػخػ ٝٿػيػ٣ـ. ١ٿ گٜ٢ا ي ١ط ڪ ٝ٢ٟپٟج غئٞ ٣يػپػا٘ػي رپػيػا
ُ ي قي٢ي ٣١ڪچ٢طي٣ـ ڪ ٝٿا .غاـ کي ١اـ حي ـ ڪٙچط حٞ ٣ص ز ة ٠ڈ ڇق قڻي .٣ض پ٣ر ۾ غٟصـ ذ٘ ٣ػي ڪػطا درةػار غػضػ ٣ػط ۾ د سػٗ
‛ پيضاڪ قٞجق‚ ةٛ ٠ؾ٣٢ر “١ي١ .ي ١ڪ ڪ غيضٗ ٌػٜػارت ۾ حػڏيػٗ درا “١ػي ،حػٟػ٢ػ ٝ۾ ٿيڻ ح ٣پطق ٣ٞذاـٗ ڪطا قر .٣غاـ غػڀػئػي
ڪاٺ ي ٣ٛر حي ُڪطيٗ ٣ٛر ي ـ کي ١ڪ ساص غڃاڻپ ةشؾي “١ي. حڎ ٝ١ي ٝةػا سػ ػيػار ةػ ػيػاغػيػ ٝػ ٠رحػ ٝحػي
ـ ي رغ ي غاـ ٿ٣رق ڳ ي ٙ١ياغي ٠ ٝگا يج غاـ کي ة٣رچيشػاٞػي حػ٢ػڏا ١ػڪ ٞػٟػڍډا ڪػٜػطا ڳ ٣ڻي 0۾ درةار غض ٣ط حػي رقٞػٖػ ٝڈ ٞػ٢ػٝ
قٽ چي ةي٢اري ،٣ح ٝ٢ٟحي ا١ط ـ ‛ٞي ٣را ْ٣څ ةار قق‚ حػ ٣ةػ٣رڅ ٘ڳػٗ ١ػيػٞ .٣ػصر ١ػڪ ٌػ٣رت قڈا ر ١ي ٿياغيٞ٣١ .ٝئ ٠ ٝض پ٣ر ۾ يػا ةػ ٠نػي
ئي ي ٟٞڍا ٛاٞي حياـ کاچق يار ڪطا ر١ي ١ئي .گا يج ػڌ يػ ٣ػ١‛ ،٠ػي غػپػيػؾػٗ ٞػيػ ٣را څش غػ ػض ػػ ٣ػػػط “ ١ػػٝ؛ حػ ػ٢ػػػڏقڪ ‛ ػػػا ػػٛ٣ػػػڌا
“١ي ،ح ٝ٢ٟکي ’ةار ‘ چٞ٣ص “ ٣١ .ٝ١د ٘يٞ“ ٝي غاـ يار ٿيٗ “١ي١٣ .اـ کي ة ٠ـ ح ٣ذ ٖػ ٣چػکػڻ غػضػ ٣ػط ‛ ‚،د ػا ػطيػا غػضػػ ٣ػط‚ ‛پػانػػطا
گ٢طحي ‚.غاـ ة٣رچيشاٞي حي ا١ط ـ غيٜيٟٽ غاـ ٺ٢يٗ ةيٟچ ي قي٢ي ر١ياغي١ ٝػط ١ػڪ ةػار غض ٣ط١ ‚.ي ة ٠پٟػ٢ػٟػخػٛ ٣ػٽ پػاڻ “١ػ ،ٝپػط
حي پٙيٽ قٺي ٣ٞش ڪئي. درةػػار غػضػػ ٣ػػط حػػي ٘ػ ذػيػثػيػػت ٞػيػػارق
ض پ٣ر حي ي ساص ؽيِء ٣١غپيؾٗ چقٞئطق ١ئ ،٣ح ٝ٢ٟکي ‛ ُح ُخ٣چ ‚٣پئي غڎيػ ،ٝحػٟػ٢ػٝ ٞيارق “١ي ،اڪاڻ ٠درةػار غػضػَ ٣ػط ٞػيػپػاؾ
حي ٍٟٛيٰ “١ي ‛ ڈ١ي يا چق ٟطا ح ٣ةادؽاف١ ‚.ا ١ػڪ ٞػٟػڍا
ٺضط حي پيا٘ي ۾ پػيػٗ ٛػٺػي ڈ١ػي ١ػئػي ،حػٟػ٢ػ ٝکػي ٛػٺػ٣ ض پ٣ر حي ١ڪ ٌ ٖي حٞ ٣هارق
کا يٟصډ ٛاڻ ٣٢قڈا ؽ٣ؽ غاـ کػا ػي ر١ػيػا ١ػيػا .پػاڻ کػي ػ٠
ٛٺي ٝؽي ٝکا ڻ ق را پط١يظ ‛ ُحخ ٣چ ‚٣ا ي ٝپ٢چڻ ٠ٞڈٞػ.٣ ۾ ةادؽا١ي دقر دقر ـ ٛش ّٙؽا١ي گػ٢ػط ڻػٝ ض پ٣ر يڏ ٿياغي١ .ٝيُء ؽ٢ط کٽٟٜجق غاـ ي ٝغ٢ٙاډيٗ ١ي ،٣حػيػئػ ٝغػکػط غػاـ رق١ػڏا يػا
ٜ ٣صا غضػ ٣ػط ۾ ‛ ٞػيػا ػاپػ٣ال نػيػٜػپػٗ‚ ةػ١ ٠ػڪ ٌػخػ٣ةػ٣ حي ذضٜط ٞي ،چاؾ چػٙػت ،ٿػي قيػٺػي ن ِػطز ذيصر“ةاد غاـ ڪ٣نڏا ؽ٢ط گڎيٗ “١ي .غ٣ٜرا رغ ػي غػاـ دڪػاٞػ ٝػيػٌ ٝػٜػار ػ ٝحػ٣ـ ٞػ٠
١ئي ،ح ٝ٢ٟکي ڈغڻ الِء غياذ ٝحي قڈا پػيػ٢ػ١ ٠ػئػي١ .ػين زٞصگين حا کي ٝڈٺا ١ڃاڻ “١ي. کٽٟصډ ٕهارقـ ١ي٣ـ .ڪٿي ڪٿي ٞػ٢ػ ٝحػي قڃ ۾ ٿػ٣را ػج ػپ ةػ١ ٠ػئػي ،پػط ١ػا ةػ“ ٠ةػادان
پٟج ٛاډ قچي ٌٜارت ١ئي ،حيضا ت ي ٞص ز حي ٍػٜػيػطا غاـ ٛش ٌٜ ّٙار ٝحي قڃ ٛاـ ١ڪ رغ ػي ح٢ڏا ح ٣ي ةٟ ٠ت ٝڪکا ي ٝح٣٢پڏي ٝحا ح٢ڳٽا ٣ٛح٣د ١ػيػا ،حػ ٝ۾ ٛػڏدٌ ،ػ٣ر ػ٣ـ ػار
ْ ٝح ٣س٣ةف٣رت ٞػٜػٞ٣ػ١ ٣ػئػي .ـ حػي پػ٢ػطيػ ٝنػتػٖػي ػي اـ ٟٙ١ػص درةػار غػضػ ٣ػط حػي ٛػاكػين ق را چطٞصا پطٞصا ٞهط پئي “يا.
پ٢چڻ الِء ي يڎا څگ٢ي ي ڈ ڪڻ ٺ٢يٗ ١ئي ،ح ٣غػاـ ؽاـ ؽ٣ڪت حاف ق ح ؾ ح ٣ف٣ر ڪٟص ،ـ ١ڏي٣ـ “ةادي٣ـ غاـ کي پٟ٢ٟخي ٙٛڪ حي ڪخ ٠٢قڈـ ؽ٢طـ حي ا١طي ٝذف ٝ۾ ڪػثػط ٞػيػط
ـ ي پ٢چٟصا غ٢ضي پياغي .ٝڈ ڪػڻ حػي ػٟػ٢ػي پػاغػٝ حي ١اڻ٣ڪػي پػط غػط ريػت غػرػط ٛػاـ ٘ػهػّ يٟصي٣ـ “ .ٝ١ڪط چي ؽ٢ط حي ٛش ٖٝ ٌ ّٙ۾ ة ٠ي ٝـ٣ة ٝکاـ “يٗ ڪاْػي ڪػٽػٟػب رقڅـ
کاـ پ١ ٝٞ ٣ٙ٢اٿي ٝحا غيٟٜيٽ حا ٺ٢يػٗ ٛػخػػػٜػا ـ حػ٣ ٞصق ٿيٟص ١“ ،ػ ي “١ػ ي ڳػ ػي قچٞػص پػئػي پاغي ١ڏ ٌاركي گ٢ط ڈي ٣قيٺا “ ١ .ٝ١ي ة ٠ـ ٕػ ٚحي ح٣٢پڏي ٝح ٣ح٢ػاـ ڈغػي رحػ ٝکػاـ
ٌخيب اثط پيص ڪطا ر١يا ١يا. قياغيػ ٝػ ٠قچػ ػ ٣رحػ١ ٝػڪ ٌػٜػارت ڈ ٞػ٢ػٝ پڇي٣غي ٝ٢ٞ ’ ،٠ ٝ۾ڪ٢ڏا ٕػ ٚحا ٛاڻ ٣٢رٟ١ص “ٝ١؟‘ ح ٝ٢ٟي ٝ١ڌ يػ ٣ػ ’ ،٠ـ ٕػػ ٚحػي
گا يج ڌ ي ‛ ،٠ ٣ضػ ػپػ٣رکػي ٞػيػپػاؾ حػ’ ٣ثػٖػاْػ ػي ؽػ٢ػط‘ ةػ٠ ؽارق ڪطا چي ٣١ ‛ ،٠ ٣ڳ٣ڻ ٣ةادؽا١ي ٛػرػٗ گ٢طـ ۾ رٟ١صډ ١اـ حا ٖٛاٛي ٛػاڻػ٢ػٞ ٣ػ ٠پػط زيػادف ػط ١ػٟػصغػ ػاـ ٛػاـ ٘ػڎپػ ڻ ڪػطا “يػٗ “١ػ،ٝ
غڎيٟص “١ .ٝ١ػ ػي ٛػٽػين ٛػاـ ٿػاٞػ ٣ٺػ٢ػڻ ق ر قڈ ڪػاريػگػط “١ي ‚.غاـ پٟ٢ٟخ٣ـ کػيػ٣ـ ڦػيػط ػي قڈ ٞػ٢ػٝ حيضي ١ي ٛش ّٙپ٣ر١يا ڪٟص “ ‘.ٝ١رح ٝحي ٘٢خي گٓ گٛ ٣اـ ١ڏـ ٟ١صغ ػاٞػيػ ٝکػاـ
٣ٛح٣د “ ١ .ٝ١اـ حي ١ڪ ٛشف٣ص ٌ ٖػي کػي غػڎيػٟػص ڈٺػػ .٣ڳػػاډ١ػيػػ ٝغػػطـ حػػي ٺػ٢ػيػػٗ ١ػػڪ پػػط ڻػػي ٝ١حي ةيظ را پئي ىا١طا ٿي .غػٟػصس سػيػاؾ ٛػ٣حػب١ ،ػٟػصغػ ػاٞػي ٞػيػپػاؾ ۾ چػي ١ػ ػاـ حػي
ي ‛پػانػطا غػضػ ٣ػط‚ “١ػ ،ٝحػ ػي ٛػٽػين حػا ٿػاٞػ ٣ٺػا١ػڻ ٌٜارت ١ئي ،ح ٝ٢حي ٛک ي ـ حػي قڈان ٍٛؾيت ي ةار ة خ ٝٿا ٖٛاٛي ٛاڻ ٝ٢کي ةيطقزگار ڪ ٝٿا .کٽٟٜجق حي ةاز رـ ۾ غػاـ کػي
قڪطا ڪطڻ ح ٣قڈق ڪارقةار ٿيٟصق “١ي .ة٢طذاؾ ١ػي ؽػ٢ػط ٌٜط حا “ثار ٞػٜػايػاـ ١ػيػا .ػا١ػطيػ ٝپػاغػي کػاـ ٟ١صغ اٞي ٝحا ڪاْي قڈ قڈ ڪارقةار ةٞ ٠يط “يا.
٣ٛـ کي ١ڪ ٠پٟػ٢ػٟػخػي ثػٖػاْػ ػي ،ػٍػٜػيػط ػي ػاريػشػي ٌٜارت ۾ دري ٝحي ١ػڪ ٕػهػار ١ػئػي ،حػ ٝ۾ ض پ٣ر؛ ٞيپاؾ حي ڪٗ 77كٛ ٍٝٙاـ غڀ کاـ ٟٞڍق كٙػٍػ١“ ٣ػي١ .ػي ةػاگػٜػ ػي ـػ٣ةػي ۾
ٓٞط ديت حي ڪطا ياد رٟ١صق ي ٣ـ ذ٘ ٣ي غػاـ ةػ ٠ػ١ ٠ػٝ ڪاٺ حي ْطي ٜٝي “رٽ حٟٓٛ ٣طد ڪ ٚٿػيػٗ ق ًٕ کٽٟٜجق ٛاٿطان حي ن ٝكٛ ٍٝٙاـ ١ڪ “١ي .ض پ٣ر ق ٙي دقر ۾ ٞيپاؾ حػي گػادان حػ٣
ي ؽػ٢ػط ۾ ٛػاـ پػٟػ٢ػٟػخػي قيػخػ٢ػي ٞػيػط ق رق چؾػٜػ١ ٣ػڪ ١ي .٣رح ٝڌ يٌ ٝ١ ،٠ ٣ػٜػارت ۾ ـ نػطيػٖػي ؽ٢ط ١ي .٣ـ قٕت ٞيپاؾ ٛٿاـ ‛ٛاال گ٢ط ڻي‚ حي ةادؽا١ي ١ئي ،حيضا ٠نػي غػئػ ٣غػاؾ حػارا
پ٣ډ١ين حي گٓٽ ؽا ۾ ٞيپاؾ حي ٞػا٘ػي ق را پػطٞػٽ ٿػيػٗ حػػ٣ـ 50دريػػ٣ـ “١ػػ ،ٝح ػ ٟػ٢ػػ ٝڪػػطا ١ػػين ر١ي .ةٍص ۾ ‛گ٣رکا ةادؽا١ت‚ ٕا ٚٿي ٝ١ ٠ؽ٢ط ح ٣ةادؽػا١ػي قج سػ ػ ٚٿػيػٞ ٣ػيػپػاؾ حػي
ؽطٽ سطيص ڪٟصا قغاري١ ٣ي ،٣حيض ٣ؽايص اا ػا ػيػ ٝػي ط قٽ دقغ ٝغاـ گطق ڦ٣ن٣ ض پ٣ر ۾ د ا طيا غض٣ ‛ اقٞخا ٠١دري ٝق را ٌٜارت‚ حي ٞا٘ي غاـ ة٠ گادا ‛پا ‚ٝکاـ پِ٣ء کٽٟٜجق ڈ ٖٗ ٟٛ ٝ٢ٞٿي ،پط ٝ١ؽ٢ط ۾ ٛػ٣حػ٣د ةػادؽػا١ػي دقر حػي “ثػارـ
ٟ٢ٟٛخي ٞيار ۾ ٞ٣١صق .ة٢طذػاؾ غػاـ ػضػ ػپػ٣ر حػا ١ػي غڃا ي قاي ٿي١ .ي ٛرٗ ةادؽاُ ‛ ٠١ػپػ ػٟػصر غٜيت يا ٛا ٛضاـ ڂ ة ٠غياذ ٝحي د٘چػپين حٛ ٣ػطڪػظ ةػ ػيػٗ “١ػ .ٝغػاـ حػيػئػ ٝػي
ٞط ال رٞپ ڈغي ق پع قاي ڪ٣غٽط ۾ قيٺاغي ،ٝح ٝ٢ٟنضٗ 47ڪػٙػٛ٣ػيػٽػط کػ ٝڅقډا غػاـ ٛاال‚ ٺ٢ط ي١ ٣ي ،٣ح ٝ٢ٟکي ٍِْٜ ٝيط“ ،رٽ ،ؽاٌطا څر ٣ٞ ٠ٛيػي غاـ ة ٠ساـ٘ ٣ڳػاُء ١ػ١ .٣ػٝ ض ٣ر ۾ پ ٢اغي ،٠ ٝن ٣ط گا يج رح ٝغڀ کاـ پ٢طياـ غاـ کي در ػار غػضػ ٣ػط ڈ ٞػ٢ػ ٝقٺػي
کي ١ڪ ئي اريشي ؽ٢ط ‛٘ٙي پ٣ر پا ‚ٝ۾ پ٢چاي .٣ ةادؽا ٠١ح ٣غ٣ـ غاـ ٺ٢يٗ ٛخػ ٣ٜةٛ ٠رٗ حي ٛػکػيػ ٠درق زا ػطغػاـ ٞفػب ٿػيػٗ ١ػئػ .٣درةػار “ي ،٣ح ٝ٢ٟکي يٞ٣يػض ٣پار ـ ‛قر٘ج ١ػيػطيػٽػيػج غػا ػيػٽ‚ ٕػط ر ڈٞػ ٣قيػ١“ ٣ػيٞ .ػيػپػاؾ ۾ ڈغػڻ
13
رَاب2- “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
ڪاقش
ة٢طذاؾ ٛاـ ڪي طق ي قٕت پٟ٢ٟخي ق ٘صف کي پٟ٢ٟخي ڪ ٝ٢ٙي چاډ١ي گٜ٢اياـ ٿػ“ .٣سػط
۾ ٛاـ ٟ٢ٟٛخي ڪ ٝ٢ٙي ي چڏ١يٗ “١يٛ ٠ ،اـ زٛي ٝحي ٞصر قيٟصډ ڈ ڪڻ ذريٍي ١ػيػ
قاڻ ٘ڳاـ ٿ ٣ڪي طا ديط ا ي١ ٝي ٟ٘٢صق قااـ ٿ ،٣اـ ح ٣ک کٙي ٿي قاي‚.
بيسل نصرور جا رَاب
ٌاؿ س ٣ةٟا ٝٛ۾ ـ حي ٍتيط غڌا غٟئي١ ٝا “١ي ٠حيضڎ ٝ١ڪ ٣حػيػئػطق ٛػاڻػ٢ػٛ ٣ػطدا
غاـ گڎ قي ٣يا ٛطدق غٟصس ڪ ٝ٢ٙي چڏ١يٗ “١ي ٍٟٛ ٠ي ـ ؽشؿ حي ْ ٣گي ٿػيػڻ ق را ١ػػڏـ سػػ ٣ة ػٟػػاٛػػ ٝ۾ ْػػ٣ت ٿػػي قيػػٗ ١ڪ قٕت ٣١ة ٣١ ٠حٛ ٣ػ٣ـ ْػيػفػٙػ ٣ڪػطا ػڎيػ١ ٣ػ ٣ػ ٠پػٟػ٢ػٟػخػا سػ ٣ڪػٟػ٢ػ ٝغػاـ ةػٞ ٠ػ٠
“١ي ،پط حيئ١ ٠ ٝي يٍٟي ٕتط ۾ قاڻ کاـ ٟ٢ٟٛخي ک کٙي ٿي قاي ٠ ،ـ حٛ ٣ػهػٙػب ٛاڻ ٝ٢حي سػ ٣ةػٛ ٝػ ػٍػٙػٔ گػ٢ػ ػيػ٣ـ غٙيٟصس ،پط “ٛطيضا حي ح ٣ؾڻ ‛غار ْطيجر‚ ٣ٛـ کي ةار ةار چػٞ٣ػصا ر١ػي ػ‛:٠ةػيػصؾ ،ػ٣ـ
٣١ة ٠ٿي غگ٢ي ٿٛ ٠ ٣اـ ْ٣ت ٿيڻ کاـ ةچي قيع. څيڄاريٟصډ ٍتيطقـ ةػ ٠ڈٞػٗ “١ػ ،ٝپػط پٟ٢ٟخا س ٣كطقر ٘ک‚.
پط ـٗ ۾ ـ س ٣ح١ ٣ضڏق ٛهٙب ٣١ة١“ ٠ي ػٛ ٠ػاـ گػ٢ػط حػي غػڀػٟػي ػا ػيػ ٝکػاـ ٞػٟػڍا حػػڎ١ػػٛ ٝػػ٣ـ غ ػپػٟػػ ٝحػػي ٞػٓػػػيػػا ػػي ذاالٞڪ ٝ١کي ٟ٢ٟٛخي س ٣ة ٍٔٙ ٛ ٝڪاة ٠سػتػط ٞػ١“ ٠ػي ،پػط ١ػ٣ن حػ ٣ؾػڻ “١ػي ،ـ ڪػطا
١خڻ غتب پٟ٢ٟخي ق ٘صف حي سصٛت پ٣ران ريت ٞػ ٠ڪػطا غػگػ٢ػيػ١ ٣ػ٣س ،ػاڪػاڻ ػ ٠ةػاةػا حا ظا حا ڪ ا پڏ١ڻ ؽطقع ڪػيػا، پٟ٢ٟخي ٌ ٚٙحي “چ ر ػي ٛػٟػ٢ػٟػخػي سػ ٣ةػ ٝحػي ١ػٜػيػت کػاـ ق ٕػّ “١ػيٛ ،ػاـ غػٟػصس
غا يٝن ح ٣قـاؾ ة ٠ڎ ٝ١ٿي ،٣١ ٣حڎٛ ٝ١اـ اػاـ پػٟػخػ ٝػ٢ػ ٝغػا٘ػ ٝحػٛ ٣ػع ١ػ٣س .ةػاةػا گڎقگڎ غٽيضٗ حي ؽاگطد گ ٣يٿٗ ٢ٛطةاٞي ـ ڪطا ةٛ ٠ڃاـ ٿ ٣ح ٝ١ ٣ق ٍٕي س ٣ة ٝڈ ٢ٟٛ ٝ٢ٞػٟػخػ ٣چيػاـ ػضػط ػيٛ ،ػ٣ـ کػي
غا يٝن حي قـاؾ کاٞپِ٣ء غڀٟي قڈـ ػا ػطـ گػ٢ػط حػي سػطڃ پػکػي الِء ٞػ٣ڪػطيػ٣ـ ڪػيػ٣ـ ،پػط ح ػ ٛؾ ػ٢ػػ٣ر ٞػٓ ػػ ػيػػا ػػي ٛػػا١ػػط ٢ٞايت ٚ١طي ٝڪ ٚڪطڻ ي اري١“ ٣ي.
حڎٛ ٝ١اـ ٣ٞڪطان حي ال ٔ ٿيع ٠ق ٘صف گض را ق ي. غگٟٜج ْط يج حي ڪ اة ٝحا طح٣ٜ حڎ٣ٛ ٝ١ـ پٟ٢ٟخي س ٣ة ٝڈ ٝ٢ٞچياـ ڈيڻ ؽطقع ڪي ٠ ٣س ٣ة ٝ۾ حػيػئػطـ ٛػاڻػ٢ػ ٝحػي ٞػيػط
ـ ذ٘ ٣ي غاـ ٟ٢ٟٛخ ٣خظي ٣١ ٣ٿ ٣چ٣ا ،٠رت ؽٍ٣ر ۾ ر١خي قيٗ ـ ڈک ،غپٟي ذريػٍػي ة ٠ڪيػا ػ ٠ذ١ػٛ ٝػاـ ڪػيػ ػطيػ٣ـ ػي چڻ ي ي طق پطيؾاـ ٠ٞٿي٣١ ٣س ،حي طق ْ٣ت ٿي قيٗ دقغ ،ٝغ ادـْ ،ػٟػضػارـ٘ ،ػيػکػضػ،ٝ
ٞيضاؾ ح ٣١ ٣نطيٖ ٣س يار ڪي١“ ٣ػي ،ػاڪػاڻ ػ١ ٠ػ ٣سػ ٣ةػٛ ٠ػ٣ـ غػٟػصس ٞػ ػٖػاؾ کػاـ پطيؾاٞي پيص ڪٟصډ ڪيػٓػيػ ػ٣ـ دقر ٛف٣رـ ٣ډا ٞا٘ي ٣رـ درقيؾ ٝغاـ ٜ١ض ؿ ٿيڻ ي ٢ٞػ ٝغػاـ ڻ ڈٺػٗ ٛػاڳػ ٝحػي غػيػط
ڪي ط ي غاؾ پِ٣ء ڈٺ١ ،٣١ ٣اڻ٣ڪي ذػا غاـ پٟخي ا٘ي ٠٢غاؾ ڈٺ.٣١ ٣ ٿي قيػ٣ـٛ .ػ٣ـ حػيػئػ ٝػ ٠حػيػئػطـ غٓط ڪطڻ ،يا ٝ٢ٞحي رٛظ ق ري ٝڳا٘ػ٢ػيػ ٝػي غػ٣چػي غػ٣چػي پػطيؾػاـ ٿػيػٟػصق ١ػ٣س .پػِ٣ء ـ
ٿيٟصق يئ١“ ٝي ٛ ٠اكين ح٣ـ ةچيٗ غچيٗ ڳا٘ػ٢ػيػ٣ـ ،غػاـ حػي غػٜػاحػي غػطگػطٛػيػ ٝحػي کاـ٣ْ ،ت ٿي قيٗ ٛػاڻػ٢ػ ٝحػا سػ٣ پطيؾاٞين ٛاـ ٞضطڻ الِء ٛاـ ةاز ر ٛاـ ڪي ط ي س ٣ةٟا ٠ٛس ٣ةػ ٝحػي ػٍػتػيػطـ حػا ڪػ ػا
ڪطا ذٛ ٝ١اـ ٞضطا ة ٠قيٟصي٣ـ “ ،ٝ١پط حضةا ي ٕػ ٚق ريػ٣ـ ق رد ػ٣ـ الؽػٍػ٣ر ۾ ر١ػخػي قچيػػڪ ڈٺػػا “١ػػ ،ٝـ ڪػػطا ٛػػ٣ـ الِء سطيص ڪطا “يع٣ٛ -ـ س ٣ة ٝحي ٍتيطـ حي ةارا ۾ حيضي ة ٠ڪ ا پڏ١يا ٝ٢ٞ ،حػي
قيٟصي٣ـ “ ،ٝ١ح ٝحي ؽصت ،غض٣ـ ةشؾيٟصډ ذػاغ ٝغاـ ٛهاةٖت رکػٟػصا ،غػپػٟػي حػي ْ٣ت ٿي قيٗ ٛاڻ ٝ٢حي س ٣ة ٝحي ٜ١يت ة ٠ڪخ ٠٢قچيڪ “١ي ،حيئ١ ٝڪ ػيػطا ٛػ٣ـ ڈٺػ٣ ٛهاٍ٘ي ٛاـ ٣ٛـ کي ١ط ٙٛڪ حي “ة ٣٢ي ،غٜاحيٍٛ ،ػاؽػيٛ ،ػض١ػتػي ٛػرػتػت ٞػٓػطت
غٽان ذريٍي ٞيضاؾ ح ٣ڪ ٠ٞ ٣ڪ ٣نطيٖ ٣س يار ڪٟصي٣ـ “ ،ٝ١حيئ١ ٝڪ يطا ٣ٛـ ڈٺ:٠ ٣ :٠ ق رـ ٓٞػيا ي رحرا ٝٞحي ذ٘ ٣ي غاـ ٍتيطقـ ةٛ ٠ػشػ ػٙػّ ٞػيػط “يػ٣ـٛ ،ػثػاؾ نػ٣ر سػ ٣۾
‛ ١ي غاـ حي ؽضارپ٣ر ق را گ٢ط ح ٣قچ٣ـ د ٘١“ ٣ي ،ـ حي کػا ػي ق ػط پػاغػي ق را ديػ ٣ر غػاـ ‛ ٛاـ ؽضارپ٣ر ق را گ٢ط ۾ ڪي ٣ٙقيٺ٣١ ٣س ،ياد ١“ ٠ٞي ٠ا پئي ڪي ،ٚقچ ػٛ ٣ػٟػ٢ػٟػخػي ذتؾي ڈغڻ ٞر٣غت حي ٞؾاٞي ڌ ي ق ي “١ي ،ح ٝ٢ٟي ٣ٛـ غ٣چي ٣ػ١ ،٠ػا ‛ ػٍػتػيػط‚ ـ
١ڪ ٌا٘يؾاـ پٟٙپ ي ٟ٢ٟٛخي ق ٘ػصف غػ ػٗ “١ػي ،پػط ١ػ٣ن ٞػ ػ٢ػا ػي ػضػٙػيػّ ۾ ٛػتػ ػ “١ػي، ٛط١يات ق ٘صف ٟ٢ٟٛخي قيخ ٣٢چي ٿي چ٣ڻ ٘ڳي ٿي ’ :٠پٽ ٣ٛـ کي گٜ٢ا ڻ ٠قٺػي ١ػٗ‘. ڪطا ڪئي ق ي “١ي ح ٣ي چٜڏان ق ر ٛاڻ ٣٢ڪػارـ ٛػاڻػ٢ػ ٝغػاـ ٞػٓػطت ڪػٟػص “١ػ ،ٝيػا
حػٜاٞي ضٙيّ حي ڪطا ٣١ن ٛػٙػٗ ڦ ضي ر١ػي “١ػي .گػ٢ػط ۾ ػيػ ٣ڪػ٣ةػ ٠ػا ػي ٛػ٣حػ٣د ي ٝچئي ٣ٛـ پٟ٢ٟخي ق ٘صف کي ڪ ٝ٢ٙي کٟي ٣ٿي ٙ١ڻ ٘ڳع .پِ٣ء ڈٺ ٠ ٚڄڻ پاډا حػي ٌطةين حي س ٣ةٟا ٝٛ۾ گ ٝ ٢س ٣ة ٝحي ٍتيػط ٌػ٣رت سػظ ٞػي حػي ذػاـػٗ ٿػيػڻ ػي ػڌؾ
ڪ١“ ٠ٞ٣ي .ذاالٞڪ ـ قٕت ٣١ذػاس ة ٠ٿئي ٿٟ٢ٟٛ ٠ ٣خا يا ة ٠چار ػا ػط “١ػ ،ٝال ػي ػ١ ٣ػي ڪي طـ گ٢طـ ٛٿاـ ٛٿاـ ،ڈ ٟٛصق ٿ ٣قااـ ،ڈ ٟٛصا ٛاـ ٣١ة ٠چ٣ا ٿي ١‛ :٠ػاڻػي ١ػيػڎ ٞػ٢ػٝ “١ي ،اڪاڻ ١ ٠ي پٟ٢ٟخي ٛاؾ دق٘ت غتب غکيا غ اةا “ٌ ٝ١ػ٣ر ػ ٝغػاـ ٌػيػؼ ڪػطڻ
ٛاـ حي ضٙيّ کاـ ةي ستط “ .ٝ١ة٢طذاؾ ٛاـ غٟصس د٘خ ٣ي ڪطياـ ٿ‚.٣ ١ ،ٗ١اڻي ٝ١پاغي ‚.ٗ١ حا ؽٕ٣ي.ٝ١“ ٝ
14
اتريو عالئقو جَ شفر2- “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
ڪاقش
شيف الهلَڪ ڍىڍۿ جتي َپريَن لٿيَن
غيّ ٘٣ٜٙڪ کي پٟھٟخي پ٣ؽاڪ ق پع ڪطڻ الِء چي ٣پط ؽھظ دا کيع پ٣ؽاڪ ڈيػڻ الِء ١ػ ٣ؽػطط رکػيػ٣
٠حيضڎ ٝ١ھ٣ن پ٣ؽاڪ ق پع قٺڻ چاھي ٿي ٝ١ ٠غاـ غاـ ؽادان حي ذاٛي طا .پھػطيػاـ پػطان ٞػضػار
ةصيً ٘خٜاؾ ح٣
ڪي ،٣پط حڎھ ٝؽھظ دا ھ ٝکي پٟھٟخي رياكت حي ةارا ۾ ڌ ي ٠ ٣ھ٣ن ر كي ٿي قيئي. ٕف ٣ڌا چاٞھٝ
‛ ٣١رقٛا٣ٞا ٕف ٣ڪي طـ ي ؽاٌطـ ةياـ ڪي“ ٣ھي پط حيضا ؽھطت ٛػيػاـ ٛػرػٜػص ةػشػؼ حػي د غػ ػاـ قُيطف پي حيئ ٝي
کي ٙٛي “ھي ،غاـ ڪٟھ ٝکي ةٞ ٠اھي ٙٛيٛ .ياـ ٛرٜص ةشؼ پٟھٟخػي فػٟػيػّ حػٞ ٣ػا٘ػ‛ ٣غػٓػط ٘ػٍػؾػٔ
9008ؽٍطـ ي ڌؾ “ھي .ھػي ٍٜ٘طقؼ ةٕ ٠فا غيّ ٘٣ٜٙڪ ق ةصيً ٘خٜاؾ‚ رکي ٣ھ ،٣حيض٘ ٣ اھط ٞض اغي٠ ٝ
ٕفٛ ٣رٜص ةشؼ ٘ھٟصا يا پھاډا ٘٣ين ۾ ٘کي“ ٣ھي ،حٟھ ٝ۾ ؽطيٍت ،نطيٖت ،ذٖيٖت ٛػٍػطْػت حػ٣ـ غاـ حي “ڈق ذيط ـ
ٛش ٟٛ ّٙظ٘٣ـ ڈيکاري٣ـ قي٣ـ “ھ .ٝغاڳئي قٕت حٜاؾ حا حاةخا ح ٣ٙة ٠ڈيکاريا قيا “ھ .ٝھي ٕفػٕ ٣ػصرت ڪٟصډ ٟٛيط ق اي٣
پي ٣ھ .٣غاٛھ٣ـ
ق٘ھ ٠نطؼ ٜاؿ
قڈق پھاډ ’ٙٛض٠
پطةت‘ ٞيط چي
رھي١ ٣ئ ،٣حيض٣
ةطؼ غاـ ڇڪيٗ
ھٙٛ .٣ض ٠پطةت
پھاډ ،حٟھ ٝحي
قچا ي ٘
٣ْ 47644ٽ
ڌ ي قاي ٿي ،ـ
کي ڂ ڈيٝ٢ٟ
ا ي ٝڪ٣ة ٠ڪ٣ڪ
پيٜا غط ٠ٞڪطا
غگھي“ ٣ھي .غاـ
ڇٞڍ ح ٣پاغ ٣قٺي
ڇٞڍ حي ئي
ڪٟارا ي
قياغي.ٝ
حي ٛيھطـ حي قڈا ٟٛيطڪؾي پػڻ
پ ػيػػؼ ڪػػطا ٿػػ ٛ .٣ػٖػػاٛػػي ٛػػاڻ ػھػػ٣ـ
غٜخ ٝ٢ٿا ،٠ؽھظ دق غيّ ٘ػٜػٙػ٣ڪ
پطا ةصيً ٘خٜاؾ ڂ ة ١ ٠ي ٣ٛحػ٣د
“ھ‚.ٝ غيّ ٘٣ٜٙڪ ڈ ٝ٢ٞقيٟصډ رغ ٣ڈ ڇق ډ ٞگ“ ٣ھي ،پط غاـ کي ڪ٣ة ٠سػ٣ؼ ٛػرػػػ٣س ٞػ ٠ٿػيػ .٣غػتػب
ةصيً حٜاؾ حػٕ ٣فػ ٣ػڌا چػاٞػھػٝ ھ ٣ھ ٣ح ٣غاـ ـ رغ ي حي ڈکا ي ٝکاـ ي ق ّٕ ھئاغػيػ .ٝرڳػ ٣قاػڻ قٕػت پػٟػھػٟػخػيػ٣ـ کػيػ٣ـ
ْا ظف ي٣
قُيطف پي حيئ ٝي اھػط ٞػضػ ػاغػيػٝ ةٟص ڪطا ڎي٣غي .ٝغيّ ٘٣ٜٙڪ ڇٞڍ غاـ پَطا ةصيً ٘خٜاؾ ق رق حيػضػٕ ٣فػٛ ٣ػٟػػػ“ ٣ھػي ،ـ
٠غاـ حي “ڈق ذػيػط ـ ڪػٟػصډ ٛػٟػيػط ٣ٛ ٝٛھيٟصډ ٕفي حي ڪطا ٞيػا کي غيّ ٘٣ٜٙڪ ڇٞڍ الء قڈا ڪ پيص ٿي پئي ھئي .ةار ةار پئي پڇيػا ػيػ ٝػ ‛ ،٠غػاـ َپػطيػ ٝق را ڇٞػڍ
ق اي ٣پػيػ ٣ھػ .٣غػاٛػھػ٣ـ ق٘ػھػ ٠نػطؼ ي ڪھڏا قٕت پھچٟص غيٝ؟‚
ٜاؿ قڈق پھاډ ’ٙٛض ٠پطةت‘ ٞيط چػي ھ ي غيّ ٘٣ٜٙڪ ڇٞڍ حي ذ٘ ٣ي غاـ ڪخ ٠٢قيچار ة ٠قٞجڻ چاھياـ ٿي .غيّ ٘٣ٜٙڪ ڇٞڍ ٙٛڪ حي طي ٖٝ ٌ ٝ۾ ڪػاُػاـ ٛػاٿػطان ۾ ٞػار ـ
رھي١ ٣ئ ،٣حيضػ ٣ةػطؼ غػاـ ڇڪػيػٗ ڳ٣ٺ قيخ ،٣٢سيتط ٘ڪ حي غطٞگ (Tunnel) ٠٢قٽ ق ًٕ “١ي١ .ين ڇٞڍ دٞيا حي س٣ةف٣رت طي ٝڇٞڍـ ۾ ؽػٜػار ٿػئػي ٿػي گػٙػيػؾػيػئػطس حػي
ھػٛ .٣ػٙػضػ ٠پػػطةػت پػھػػاډ ،حػٟػھػ ٝحػػي پاڻين غاـ طحي ٿي١ .ين ڇٞڍ ٛ 7000يٽط ٣ْ 44574ٽ غاٞ٣ٛجا غهد کاـ قچا ي "70 '50.77 704ػط قيػضػط ػي ڦػاڪ 774
قچػػا ػػي ٘ ػ ػ ْ 47644ػػ٣ٽ " 74 '04.77ق ط څگ٢ا ي ڦاڪ ي ٣ٛح٣د “١ي١ .ين ١ظ رف څقيظـ حي ٛاٞػ٢طف كٍٙي ۾ “١ي ٝ١ .ڇٞڍ حْ ٣هط ي ٛاذ٣ؾ ڈغڻ الِء ١ػظ ريػ ٝڈيػ٢ػي
ػػڌ ػػي قاػػي ٿػػي ،ـ کػػي ڂ ڈيػٟػ٢ػػٝ ٣ډا پطڈي٢ي غياح يٟص رٟ١ص “ .ٝ١حت ٝٙحي قڃ ۾ ٣ٛح٣د ٝ١ڇٞڍ حٛ ٣اذ٣ؾ ـاؼ ؽٓاؼ پاڻي غياذ ٝڪؾؼ حٛ ٣طڪظ “١ي .ڇٞڍ حػ ٣پػاڻػي
ا ي ٝڪ٣ة ٠ڪ٣ڪ پيػٜػا غػط ٞػ ٠ڪػطا ي طق ٠ؽٓاؼ “١ي ح ٣ڇٞڍ حي طا ۾ ٣ٛح٣د ؽي٣ـ ةٞ ٠يط چ ٝٿي٣ـ .ڇٞڍ حي ؽٓاؼ پاڻين ۾ ٙٛض ٠پػطةػت ٞػا٘ػي حػتػٗ حػٌ ٣ػضػع ةػ ٠ڈغػڻ قنػاـ
غگھي“ ٣ھي .غاـ ڇٞڍ ح ٣پاغػ ٣قٺػي “١ي .غشت غطدي ٝ۾ ٝ١ڇٞڍ حي ٛٿا طا ي ةطؼ ڄٜي پٞ٣صا “١يٖٛ .اٛي ٛاڻ ٝ١ ٣٢ڇٞڍ کي ’پطي ٝح“ ٣غ اـ‘ ة ٠غڎيٟص “.ٝ١
ڇٞڍ حي ػئػي ڪػٟػارا ػي قيػاغػيػ،ٝ غاـ حٟھ ٝقٕت ڇٞڍ ي پ ٢اغي ٠ ٝـ ٛ ٗ٢ٛاڻ ٝ٢حي قڈا چھٗ پھٗ ھئي .ھٙض ٣ھٙضٛ ٣يٟھ ٝقغي ٣پئي .غاـ ڪخ ٠٢ديط الِء ھػڪ ھػ٣نػٗ ػي
ح ي گٙيؾئط ٣ٛح٣د ھ ٣حػ ػي ھػٙػڻ قيھي رھياغيٞ .ٝيػا ٌٙي ٛھصا حي ْطٛا ؼ ي ِچپع چاٞھ ٝح“ ٣رڅر ڈ٣ٞغي .ٝغاـ حي طغاـ قيٺٗ ْيٜٙي ھڪ ٕف ٠گػ ٣کػاـ پَػطا ةػصيػً
کاـ پِ٣ء ٞيػا ٌػٙػي ٛػھػصان سػ٣ ٘خٜاؾ حٕ ٣ف ٣ڌا رھي ھئي٣ٛ .ـ ٛص د کي چي ’ ،٠ ٣ـ ٕفا گ ٣کاـ غاـ ةٕ ٠ف ٣ڌٞص غي ‘.ٝپِ٣ء حئي ٝھْ ٣ارغ ٿي ٠ ٣غاـ حي غڎڻ ػي غػاـ
غػضػيػٽػٟػپ ڪػئػي .غػاـ ةػػطؼ حػػا ڈ ٞھ ٝھٙي“ ٣ي .٣غاـ غڀ يٍٟي ٛاـٞ ،يػاٛ ،ص د ،حٜيٗ غخاد ،غڀ ـ کاـ ٕف ٣ڌڻ ٘ڳاغي .ٝغاـ غڀٟي ۾ ٞػيػػػا ھػٕ ٣فػ ٣قڈا ُػ٣ر غػاـ
پ٣ٟډ ٺاھي ھڪ ئي کي حػاؿ ھػٟػيػا. ڌا رھي ١ئي .ـ ٖٛاٛي ٕفاگ٣ن ٛهاةٔ ’ ،ڇٞڍ غيّ ٘٣ٜٙڪ غاـ ٟٛػ ٣رقٛا٣ٞا د غ اـ حٛ ٣طڪظا ڪػطد ر ؽػھػظ دق غػيػّ ٘ػٜػٙػ٣ڪ ذلػطت
ٞيػا ي ’غٛ٣ٟي(snowman) ‘ٝ ٌيػيٰ ٌ ٠حي پيص ؼ کاـ 886غاؾ ٕتٗ ٛػيد ھڪ ٛفط حي ةادؽاڪ ح ٣پٽ ھ ،٣حٟھ ٝکي س ٣۾ ھڪ ڈيٟھ ٝڪا ذػي ٝق حػٜػيػٗ پػطا
ةػ ٠ٺػػاھػيػػ .٣حػٜػيػػٗ غػخػػاد ةػػ ٠سػػ٣ ٞيط “ ي .ـ حي غٞ٣ھ ٝھ ٝکي ـ پطان ح ٣ي طق ٠دي ٣ٞ ٣ة ا ي ڎي ٣ح ٣ھ ٝپٟھٟخي ٙٛڪ حي غڀٟي ٞخٛ٣ي ٝکي گھط ػي پػطان حػي ڈس پػ ػي
ٞخِ ٣ء ڪي .٣ػيػڏان ذريػٍػي ڇٞػڍ حػ٣ ٣ٍٙٛؿ ڪطڻ ح ٣ذض ٚڈٞ .٣ٞخٛ٣ي ٝؽھظ دا کي ذػا ڪ ا ڪطا ڌ ي ،٠ ٣ھا پطا ٣ٛح٣دف ڪػاُػاـ حػي ٌػ ػٖػي ٞػار ـ حػي ھػڪ ڇٞػڍ ػي
غئط ڪطڻ قٕت ٣ٛـ کي ذػػاس ٿػي ٙٛي غگھي ٿي -پِ٣ء ؽھظ دق ٞار ـ حي غٓط ي ٞضطا پي ٣چي غيّ ٘٣ٜٙڪ ڇٞڍ ي پ ١ .٣ ٢ي ھڪ ڈيٟھ ٝحڎھ ٝکي٣ـ ةٟص ڪطا ڇٞػڍ ػي
رھي ٣ھْ ٠ ٣هطت ڪي طا ٞػ ٠غػھػ ػي قيٺ١ ٣ي ،٠ ٣کيع پطي ٝح“ ٣ق ز ڌڻ ۾ “ي .٣کي٣ـ ک٘٣ي ڈغي ٠پَطا ةصيً ٘خٜاؾ 764پطي ٝغاـ ڇٞڍ ي قھٟخڻ الء ٘ھي رھي “ھي -ڈغػٟػصا
“ھػػي حػٟػھػػ ٝحػػ ٣ھػػت ةػيػػاـ ڪػػطڻ ڈغٟصا َپطي٣ـ ڇٞڍ ۾ قھٟخڻ الِء ٘ھي پي٣ـ .ـ قڃ ۾ ؽھظ دا قح ٠٢قٺي پطا ةصيً ٘خٜاؾ حي پ٣ؽاڪ ٘ضا ي ڎا.
ٛؾضٗ “١ي . ‛ حڎھ ٝپطي٣ـ اھط ٞض ي٣ـ ٠غٟصـ ٞيط “دٛظ د يٍٟي ؽھظ دا ي پئي ،حٟھ ٝڪطا غڀ َپطي٣ـ ڈ ٛي قي٣ـ ،پط ةصيً ٘خٜاؾ ي رھخي قيئػي١ .ػٝ
15
جتي نيي ُھو اتي ىيي ُھو 2-۽ “رري خصَ “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
ڪاقش
رانَشيَء ۾ ويڏٌيل ٺيڊياڻي جاِء بً اىگريزن ڳَلي لڌي ٌئي!
ٺٟجياڻي نا ةاةت ڪخھ٠
٣ٍٙٛت ڈيٟص ھ٣ٙـ ،٠ھين
حڳھٞ ٠گطيظـ ؽضار ڪٟصا
ڪٟصا 4854چ را ڳ٘٣ھي
٘ڌا ھئي .ٺٟجياڻي نا ،غٟٜج
حي غهد کاـ ٖطيتا 44ھظ ر
ْ٣ن ٝحي قٞچا ي ي ھٗ
غٽيؾ“ ٝھيٞ .گطيظ گطٛيٝ ؽٓاؽ غياؾ
ح٣ـ ٣ٛڪ٣ٙـ گض رڻ الِء پٟھٟخي
ي ػتػػٽ “ةػػاد کػػاـ ٺ ػٟػػجيػػاڻػػي 04-74
گھط ق رـ غٜيت ؽٞ ( ٜجيا ڪ ػٙػػ ٛ٣ػي ػٽػػطـ حػػ ٣غ ػٓػػط “ھػػي .حػػاة ػٙػػ٣
پاغي)ٛ ،طا ي٣ةيا حھڏيٝ ٌػ ػٖػػ ٝ۾ ٛػٿػػاٞػھػيػػ ٝرقڅ ػػي ھػ ٙػٟػػصډ
گ ػػاڈان الِء ھ ػػڪ ڪػ ػ ٙػػٛ٣ػ ػيػ ػٽ ػػط ػػٝ
حڳھ ٝکي رھا ؼ ن٣ر ٺاھي٣ ڪٛ٣ٙيػٽػطـ حػي ةػط ةػط ١ػٞ٣ػصق “١ػي .ـ
.٣١رقڅ رغ ٝگاڈي ٝکاـ ذػا غاـ قٕت کي ػيػ ػ ٣ڪػخػي ػ،٠
ڈيڍ ڪ ڪ حي ٞصر نػا ػي پػڄػڻ ۾
ة ٠ھ ي پا٘ضي ٝقغيٙي ٛٿي ٘ڳي قيٟص .حػيػئػ ٝحػيػئػٛ ٝػٿػي چػڏھػڻ
غٓط ڪٟص ھئا. ٘ڳػاغػيػ ،ٝػيػئػػ ٝػيػئػ ٝھػيػط گػھػٙػٟػػصا
قيئي .ياد ڪػٟػھػ ٝحػي چػي ،ـ ڈقڪ ۾
16
شاعري “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
ڪاقش
شرواڻ شيڌيَء جي شاعري پِطق٘ي ٞيٚ
غزل ديس شهَرو
،٣١
.٣١
٘٢طقـ
ُ ٘٢طقـ
ُ ٣ڻي
ديتٗ ،٣١حي ٣ڻي
غٟٜج ڪٟارق
غاٞ٣ٛجي٘ ٝئ،٠
غڏ ٠١کي گ ٣ ٢غٟڀا٘ي ،٣دؾ حي دُا ٣ ٣١ډي٣
٘٢طقـ ٣٘ ٠ڈ ة ُي٣ـ٣ٛ ،ـ کي ٣ ٣١ ٣١ډي.٣
ُ
عڪس ۽ پاڇا؟
*ر ز ح١ ٣ضڏق ؽ٢ط ٛٽين ۾ ڪٙٛ ٠ٞ٣ي،٣ “١ي، ١ط دقر حي ڈ٘ ٝٛئ١ ٠ڪ ي ح٣
٣ڈ حي ١يػٺاـ پٟگطيٙٛ ،٣١ ٣ضاڻي .٣١ ٣ډي.٣ ٛي٢ط ُ ٠ٞغ ٢ي ٣ډا ٝ١ُ ،کي قْا ٣١
غٟڌ غص ي ٝغٟڌ کي ٝ۾ پا٘ي ُ١ئي، ڎا ق ي، ةارش قغي ُڪاٛي ،يادُقـ ُپٺياـ
ديع حٞ ٣يٟگط رقپ ،٣١ ٣ڪاالڻي .٣١ ڪ ٝ٢ٟکي ٛ ٠ٞاٺ ٛاري ،٣غڀ کي ـص ٣ ٣١ډي.٣
رقز چ٣ـ ٿا يار ُڌ ي ڪاڪ ٕف،٣ پاڻي، ٿي ُ١ئي غڀئي ُ٘ڏ١ي قياٍ ،تيط غپٟا
پيار ٣١ ٠ٞڄڻ ارـ حي “کاڻي .٣١ ٣ډي.٣ ق ر ا ٣١ کي ر ت غارا ڪٝ٢ٟ ٞي ٝ
کٟي٣ـ،
ُ ي ۾ ةيپ چادرقـ
ُ ٠ني ؽا٠١ يٝ ڪي ؽا١ي، ٞاٿٝ *ر ز ڎي٣ـ ١ا،
ُ ک کي ٟڀي ڎڻ کاـ ،دؾ کي ٟڀي
ر١يا. ي ي ق١اڻا حا پٿط ڪ ٝ٢ٟکاـ ُپ ُڇ٣ـ ٠ڪ ٝ٢ٟکي ڪ٢ڏا ڈغا ٣ ٣١ډي.٣
*
طي٣ـ، گطؿ ٘ڏڪ ٝغاـ ح٘٣٢ي٣ـ غص غڀ ڪخُ٘ ٠٢ڏ١ي قاڻ ي ،ڪ ٝ٢ٟپئي ڪئي ڪ٢اڻي،
ر١يا. ي ي غاڻا غا٠١ ٿڌ ر١يا، ي ي ٛاڻا حا ٝ ٣١ پٟ٢ٟخي قن ٝح ٣قيڏ ،٣١ڪارا گ٢ٽا ٣ ٣١ډي.٣
ر١يا. ي ُي ُح٢اڻا، حي ڈيئا
ڎياغي،ٝ ڈا پاڻي ٟ٘گ ٝ٢ي ڪيئي پاډ
ااـ، پيا ٣ُٙ ١ـ ارا ٞيڻ غاـ ٙ١يا، قياغيٝ ٛ٣اـ ڄاؿ نٟج غطق ڻ غٟڌ قن ٝکي پٟ٢ٟخي سها ٣ ٣١ډي.٣
ر١يا. ي ي ناڻا ؽاؿ ٜٞا ر١يا. ي ي حا ٺضاڻا کيٝ
*
ُغپت،
ر١يا.
دؾ ۾ غطق ڻ غاٞڍا
ي ي ُپط ڻا غڀ
غاـ
ٕفا ڪ ٝ٢ٟة٣ ٠ډي ٣پط ؽ٢ط ٣ٛـ غاـ ُڎق،
٘ي ر ؿ
ڳ٣ٺ ح١ ٣طڪ ٣پڌر ُ٣ٛـ غاـ ُڎق.
*
ُڀ ق ر “ ُ٣ـ ٠ٿي قيع درةصر،
ڂ “ ػ ػ ػ ػ ػيػ ػ ػ ػ ػ ٟػ ػ ػ ػػصق ذ ػ ػ ػ ػػاؾ ػ ػ ػ ػػڎا قي ػ ػ ػ ػػا
٘٢طقـ ُ٘ڎڻ،٣١ ٣
٘٢طقـ ُ
چٟج کي ڪيػيُ ٝ س٣ش ٠ٞٿي ٟ٢ٟخ ٣ة ٠گ٢ط ٣ٛـ غاـ ُڎق. غػ ػ ػػک حػ ػ ػػا ڪ ػ ػ ػي ػ ػ ػئػ ػ ػػي غػ ػ ػػاؾ ػ ػ ػػڎا قيػ ػ ػػا
ةاک ڦُٽين کاـ پ٢طي ٝ١ُ ٝکي قا .٣١ ٣ ڪ ػ ػيػ ػػط ڪ ػ ػ ٟػ ػھػ ػػ ٝحػ ػػا ڳػ ػػ٣ٺ ڳػ ػػطا قيػ ػػا؟؟
؟! ڪ٢ڏي٣ـ غطذ ُصقـ٘ ،يضا
ُ ١اڻ ٌػ ػ ػض ػ ػػع پ ػ ػػا ػ ػػاٌ ،ػ ػ ػض ػ ػػع پ ػ ػػا ػ ػػا!!
ٟ٢ٟخي ١ضڏا ُٛطڪ قغارا ڳا٘ ٠٢ڎا، ُڎق. دٞپ ح١ ٣طڪ ٣پٿط ٣ٛـ غاـ
ياد ١“ ٠ٞي ،ا ا ٣کي چ٣ڻ.٣١ ٣ چ گ ػ ػھػ ػػاډي ػػ٣ـ ڪ ػ ػ ٟػ ػھػ ػ ٟػ ػخ ػ ػيػ ػػ٣ـ ڄػ ػػا ػ ػيػ ػػ٣ـ
ح٢اي٣ـ غيط ۾،ُ پٟ٢ٟخ٣ـ
ُ کي٣ـ
ُ ُ٣ٛـ ٛػ ػػاُء غ ػ ػڳػ ػػي غػ ػػاـ ڪ ػ ػئ ػ ػٜػ ػػپ ۾ “ ػ ػيػ ػػ٣ـ
غارا غارا ق ٞ٣١صا ح ٣ق ُء قري،٣ ڪٗ ڪچ ،٣دريا ٠١ح ٣در ُ٣ٛـ غاـ ُڎق.
ُ ڪ ػ ػيػ ػػط ڪ ػ ػ ٟػ ػھػ ػػ ٝحػ ػػا ھػ ػػاـُء ڈرا قيػ ػػا؟؟
١يٗ ٣ ٠کي غيارا ۾ ي چ .٣١ ٣
ُ
غڌقـ گُ ٚٿي قي٣ـ، غاري٣ـ
ُ غاُ ٠١ح٣ـ ٌػ ػ ػض ػ ػػع پ ػ ػػا ػ ػػاٌ ،ػ ػ ػض ػ ػػع پ ػ ػػا ػ ػػا!!
ُيطقـ ڪيػي ٝغاٿ ڈي١ ٝا پيطـ ح،٣ “حپي ح١ ٣ط کط ُ٣ٛـ غاـ ُڎق. ة ػ ػ ػ ػي ػ ػ ػ ػٜػ ػ ػ ػػارا ۾ ػ ػ ػ ػػاُء ھ ػ ػ ػ ػ ٙػ ػ ػ ػيػ ػ ػ ػػ ٣قيػ ػ ػ ػػ٣
ُ ٝ١کي ڪيػيٟ٢ٟٛ ٝخي غا٣٢ُ ٛـ ٞچ .٣١ ٣ ة ػ ػ ػ ػٟػ ػ ػ ػػا دق حػ ػ ػ ػػي غػ ػ ػ ػػاڪ ھ ػ ػ ػ ػ ٙػ ػ ػ ػيػ ػ ػ ػػ ٣قيػ ػ ػ ػػ٣
ڪ ٝ٢ٟةٛ ٠اڻ ُ٣٢ن حي دٌُا ڪ ٚحي ٠ٞٿئي،
پٟ٢ٟخي دؾ حي ٢ٟا ي ح ٣ا چئخي؟! ٟٛصر ُ٣ٛـ غاـ ُڎق. چطڃٛ ،ػخص ڪ ػ ػيػ ػػط ڪ ػ ػ ٟػ ػھػ ػػ ٝحػ ػػا ػ ػػار ٛػ ػػطا قيػ ػػا؟؟
١يکٗ پٗ کي ُڀ ضيٟصا ڪٽ .٣١ ٣ ٌػ ػ ػض ػ ػػع پ ػ ػػا ػ ػػاٌ ،ػ ػ ػض ػ ػػع پ ػ ػػا ػ ػػا!!
ڎي،٣ ُ٣ٛـ قاا ي ُپ٣رق پيچطق، ػ ػػا دي ػ ػػع غػ ػ ػ ٜػ ػػ٣رق ٌػ ػ ػض ػ ػػع پ ػ ػػا ػ ػػا؟؟
پيط طي ٝ۾ اال ٞ٣١ص ،ا ٿي پي٣؟! ُڎق. ح١ ٣ط قکط ُ٣ٛـ غاـ زٞصگين
ٛيٟصا رٞپ کي ١ٿ طي ٝي رچ .٣١ ٣ پػ ػ ػػِ٣ء ھػ ػ ػ ػي ػ ػ ػػڎق غ ػ ػ ػػارق ُھ ػ ػ ػػٗ “ ػ ػ ػػا ػ ػ ػػا ؟؟
ُ٣ٛـ غخاقؾ حي کي ٝغاـ پئي ڈٺ،٣ ح ػ ػي ػ ػضػ ػػي ٛػ ػػا٘ػ ػػڪ غ ػ ػي ػ ػئػ ػػي ذ ػ ػٖ ػ ػي ػ ػٖػ ػػت
١ضڏا يٙي سطڃ ڪئي ُ٣ٛـ ٛاچع حي، غاڪطق ،ڪيٽي ةٟصر ُ٣ٛـ غاـ ُڎق. ڪ ػ ػٜػ ػػص رـ حػ ػػي پ ػ ػ ٟػ ػھ ػ ػ ٟػ ػخػ ػػي ھ ػ ػ ٜػ ػي ػ ػػت
قٞص ١ين کي ڪيػي“ ٝسط ةچ .٣١ ٣
* ػ ػ ػػ٣ـ ػ ػ ػ ػٟػ ػ ػ ػھػ ػ ػ ػٟػ ػ ػ ػخ ػ ػ ػػا غ ػ ػ ػػڀ غػ ػ ػ ػ ٜػ ػ ػػ٣ر
* ٌػ ػ ػض ػ ػػع پ ػ ػػا ػ ػػاٌ ،ػ ػ ػض ػ ػػع پ ػ ػػا ػ ػػا!!
کٟيا، غاـ الش س ٣ة ٝحا قيڏ١ي پ٢طي ٝک ۾ ڳ٣ډ ٣١ڄاڻي ق ڻي ٣١ ٛػ ػ ػػاڻ ػ ػ ػھػ ػ ػػ ٣ػ ػ ػػ ٣الِء ٌ ػ ػ ػضػ ػ ػػع پػ ػ ػػا ػ ػ ػػا؟؟
ُ٣ـ ٠چ٣ي ٝٿ ٣قيخ٢ي کاـ ١“ ٣ي ڈٺي ر١يا. ي ي ڪ اة ٝحا گ٢اڻا ١اڻي ١طڪ ٣رغ ٣پاڻي پاڻي .٣١
١طڻين ک ح ٣رٞپ ُڌ ي ڪ٢ڏق “؟! پ ػ ػػِ٣ء “س ػ ػػط ػ ػػ٣ک ػ ػػي ڪػ ػ ػي ػ ػػط کػ ػ ػپ ػ ػػ ٝٿػ ػ ػػا؟؟
ٙ١ي٣ـ،
ُ ُقي٣ـ غڀئي قڈ ن٢ڪ ڈيٟصا “١ي٣ـ ٛضٙي حي ٛاٺار غڀئي،
ُ ١اڻ ٠ دريػ ػ ػ ػ ػ ػ ػ ػػا پ ػ ػ ػ ػ ػ ػ ػ ػػاڻػ ػ ػ ػ ػ ػ ػ ػػي ،ڇٞػ ػ ػ ػ ػ ػ ػ ػػڍقـ ڇقر
٠ ٣ڪيٌ “ ٣ؾٔ٢ٞ ،ين ٘ئ ٠ڄاڻي ٝٿ٣؟! ر١يا. ي ي ياڻا ڪي ۾ پٟ٢ٟخ ٣ڳ٣ٺ ة ٠غ٣ـ ٛياڻي .٣١ غ ػ ػػا ػ ػ ػي ػ ػػ٣ـ ػ ػ ػٟػ ػ ػي ػ ػػ٣ـ ،غػ ػ ػٜػ ػ ػ ٟػ ػػج غػ ػ ػ ٜػ ػػ٣ر
دؾ حي رک ح ٣رٞپ ُڌ ي ڪ٢ڏق “؟!
غاـ پِ٣ء ٠ٞڪ ٝ٢ٟکي ِچ ا ي ڈٺ،٣ پٗ ۾ “ي ،٣پٗ ۾ دؾ ٛاـ ٞضطا قي،٣
غ ػ ػ ػػڀ کػ ػ ػ ػپ ػ ػ ػػ ٝٿ ػ ػ ػػا ،س ػ ػ ػػ ٣کػ ػ ػ ػپ ػ ػ ػػ ٝٿ ػ ػ ػػا
٣ري٣ـ ڈغٟصق “١ي ٝناري ٝي
ٟڀ ُُ رقز ر١يا. ي ي ٞاڻا حا ٞگاٝ١ ڪ٣ډ ڪ٢اڻي .٣١ح٢ڏق پٟ٢ٟخٌ ٣ؾٔ ةُ ٠ ٛػ ػػاڻػ ػ ػھ ػ ػػ ٣ؽ ػ ػػاڻػ ػ ػھ ػ ػػ ٣ڪػ ػ ػي ػ ػػ ٝقڻ ػ ػػ ٝٿ ػ ػػا!!
پ٣پٽ پک ح ٣رٞپ ُڌ ي ڪ٢ڏق “؟!
ڪػي، ُ قْا ٝح٣ـ ٞازڪ ڪٙي٣ـ قي٣ـ ڪ ٝ٢ٟة ٠ٞ ٠ڄا ،٣چاٞجقڪين حي چ٢طا غاـ، ٛػ ػػاڻػ ػ ػھ ػ ػػ٣ؽ ػ ػػاڻػ ػ ػھ ػ ػػ ٣ػ ػػا ڪػ ػ ػ ٟػ ػػص غػ ػ ػي ػ ػػٝ؟؟
ُ ٝ١حا غٞ٣ا غٟپ ڈٺا ٿئي کيٽ ٝ۾ ر١يا. ي ي پڇاڻا حا پِطِ َيٝ ٞصر ڪٟ٢ٟخ ٣ڪٟ٢ٟخُ ٣غطٛي د ڻي .٣١
اح٢ط ڪک ح ٣رٞپ ُڌ ي ڪ٢ڏق “؟! پ ػ ػػا ػ ػ ػػ ٝح ػ ػػ ٣ػ ػ ػػا گػ ػ ػػاڪ ڪ ػ ػ ػ ٟػ ػػص غ ػ ػ ػيػ ػ ػػٝ؟؟
٘ڳي، ڈ ٛڻ دٞيا غاڻ پکيٝ ُ ٝ١حي ٞ٣١صا ح٣٢ؾ ٟٛخ٢اـ غڀ گُ ٚٿي قيا، ھ ػ ػػڪ ڈيػ ػ ػٟػ ػ ػھ ػ ػػ ٝھ ػ ػػي ٌػ ػ ػض ػ ػػع پ ػ ػػا ػ ػػا
١ين حا ڳا٘٢ي ٝڳا٘٢ي ٝ۾ ُ٣ـ ڳا ي ٝٿ٣ ر١يا. ي ي کاـ ٢ٛاڻا ـصيٝ چٟج گگ ٝ۾ ارـ ٘ئ ٠ڄڻ اڻي .٣١ الډ ڪ ػ ػ ػ ػ ػ ػػط چ ػ ػ ػ ػ ػ ػػي ،ػ ػ ػ ػ ػ ػػط ڪ ػ ػ ػ ػ ػ ػػا ػ ػ ػ ػ ػ ػػا
ٛاکين ٛک ح ٣رٞپ ُڌ ي ڪ٢ڏق “؟!
کِٙي، ٙ١ي٣ـ ڪ٢ضؾا ُ٣ـ
ُ غاـ غاـ يار ٣١ ٠پط ١اڻي ڪ ٚح ٣ڪ ٠ٞ٣ر١ي،٣ ٿػ ػ ػ ػػط قر ٞػ ػ ػ ػگ ػ ػ ػ ػ٢ػ ػ ػ ػػيُ ،ڀ قر ٞػ ػ ػ ػگ ػ ػ ػ ػ٢ػ ػ ػ ػػي
ق ڏڻ قيٙي ڪ ٝ٢ٟکي ،ڪ ٝ٢ٟغٽيؾ ٝي ر١يا. ي ي ُپط ڻا غ ار حيئطا ٞ٣١صا ِڈس غاـ ٘ئ ٠ڪاڻي .٣١ ُ ػ ػ ػ ػ ػػطا ي ػ ػ ػ ػ ػٟػ ػ ػ ػ ػػص غػ ػ ػ ػ ػػ٣رج ق ٞػ ػ ػ ػ ػگػ ػ ػ ػ ػػي!!
پا ٗ ک ح ٣رٞپ ُڌ ي ڪ٢ڏق “؟!
17
فلم “چط “ 30ڪٽ٣ةط 2022ع
ڪاقش
ْ ٚٙحي ٞا٘ي (پطغ ٣يؾٕ ٝا ٗ ڪطڻ) ٛاـ ي ىػا١ػط
“١ي ١ ٠ا ْ ٚٙڪػٟػ٢ػ ٝکػي غػٜػخػھػا ػڻ يػا پػطچػا ػڻ
ةاةت ي “١ي‛ ،پطغ ٣يؾ(Persuasion) ‚ٝ
ْ ٚٙحي ڪ٢اڻي ة١ ٠ڏا ي “١ي .ڻ٣ڻٟصډ ذا٘ػ ػ ٝ۾
Persuasion ة١٣ ٠اـ پػٟػ٢ػٟػخػ ٝقيػخػھػڏـ کػي يػٖػيػ ٝڈيػاريػٟػص يػا
ٛڃط يٟص “١ي١٣ ٠ ٣اـ ـ غاـ پيار ڪطي ٣ٿا.
ْػٙػػ ٚحػػي ؽػػطقٌػػات ۾ يػٟػػي يػٙػيػػٽ حػػي ڪػػطد ر ۾
څيض٣نا حاٞع ڌ ي ٿي ‛،٠ڂ “ٌء ڪيػٙػي “١ػيػاـ...
پ ػ ٟػ ٢ػ ٟػخػػ ٣قٕػػت ٛػػڌ پػػي گ ػھػػاريػػاـ ٿػػي .ق ١ػ ٟػخػػڻ ۾
ٌو فلم ۾ ڪ ڪ ٝحا ڪ ڪ٘ ٝڳا ػي ٿػي ػڎيػاـ ...ةػػ ػطا
۾ ٘ ٝ٢ٟٛضاي ٣پئي ٞ٣١صا “١ياـٛ ...ػ٣ـ چػيػٞ ٣ػ ٠ػ٠
“ٌء ڈ ڇا سػػ٣ش “ ١ػيػػاـ ‚.پػػط ١ػػ ٣غػػڀ ڪ ػخ ػھػػ١ ٠ػػ٣ن
رق ٟصا چئي ر١ي “١ي .پٟ٢ٟخ ٝٺ ٝغا٘ ٝق را پػيػار
جيو “شٽو حي ياد ۾ ،ح ٝ٢ٟکاـ ساٞص ـ حي ڪػطا کػيػع ٘ػ
ٿي ٣پي .٣١ ٣ـ کاـ پِ٣ء يٟي يػٙػيػٽ پػٟػ٢ػٟػخػي پػ٣را
ساٞص ـ حٍ ٣ارؼ ڪط ي ٿػي .غػٟػصس سػاٞػص ـ ١ػڪ
ڪػ٣ډا سػاٞػص ٞػي ُػطقر ١ػ ۾ ٛػتػ ػ ػا ػيػ ٝػػي
جي ىاول ٛؾ ٜٗساٞص ـ “١ػي .حػڎ١ػ ٝػ١ ٠ػاڻػي قنػ ٝغػکػ ػي
گھٟٜج کاـ غِ ٣ء ڪخ ٠٢ةٞ ٠ا١ي ةچي.٣
١اڻي ڳا٘ھ ٠ڪطي٣ـ ٿا ْ ٚٙحي ؽطقٌا ي ٟٛػيػط حػي،
شان اىصاف حػ ػػي يػػ ٝپ ػ ٟػ ٢ػ ٟػخػػي پػيػػارا قي ػ ٟػٽػػ٣رٿ (ڪػػ٣غ ػٜػػ٣
حارقس) غاـ س٣ش س٣ش گػڎ “١ػيْ .ػٙػ ٚحػي پػ٣را
ڪ٢اڻي ْٙيؼ ةيڪ ۾ ٙ١ػي ٿػي ،ڈيػکػاريػ ٣قيػٟػصق
“١ي ٠ڪػ٢ػڏان ريػت سػاٞػص ـ حػي ڪػ٣ډا گػھػٜػٟػج
ىً ٿي شگھيَ غتب يٟين کي پٟ٢ٟخي ٛرتت کاـ پطا ٿػيػ ػ ٣پػ٣ا
ٿ ،٣اڪاڻ ح١ ٣ڪ ُطيب ٛػ ح “١ػي .ـ قٽ يػٟػين
کي پيار کاـ غِ ٣ء ڪخھ ٠ة ٠ڈيڻ الِء ٞػ١“ ٠ػي١ .ػڪ
ٍٛظز گھط ڻي کي ١ڏق رؽ ٟٛ ٣يػ٣ر ٞػ١“ ٠ػي ،پػط قٕػت
پاغ ٣ڦيط ي ٿ ٠ ٣ٺ ٝغا٘ ٝکاـ پِ٣ء ُطيب ٛح ٞي٣ا ح ٣ڪيپٽ ٝة خي ٣ٛني ٿ .٣ي ي ؽا١ي ساٞص ـ ٕطك ٝ۾ ڎا چض١“ ٣ػي ،پػط يػٟػي کػي
ـ ٛاـ ڪ ٣ةْ ٠طؽ ٞا١ي پي ،٣اڪاڻ ١ ٠ين ؽا١ي ساٞص ـ حي رغ ٜٝرق ح ٝکاـ پطا پٟ٢ٟخي ي دٞيا ۾ گ١“ ٚي ٝ١ .کي ةع ٞػ ػيػار “١ػي ١ػڪ
يطق پٟ٢ٟخي ٛرت ٣غاـ ٙٛڻ ح ،٣ح ٝ٢ٟکاـ ٣١ن ٺ ٝغا٘ ٝکاـ ق ڏيٗ “١ي.
ْ ٚٙحي ڪ٢اڻي ـ کاـ پِ٣ء ١ڪ ٣ٛ ٚ١ډ قٺي ٿي .قيٟٽ٣رٿ ،يٟين حي غاٛھ٣ـ چي ٿ ،٣حڎٟ ٠ ٝ١ػھػي ۾ ڪػئػيػُ ٝػٙػم ْػ٢ػٜػيػ٣ـ ٛػ٣حػ٣د “١ػْ .ٝػٙػٚ
حي ةإي ڪ٢اڻي ۾ ٣١ڈيکاري ٣قي١“ ٣ي ُٙ ٝ٢ٞ ٠م ْٜ٢ي ٝحي ةٟياد ي ڳ ي ٙ١ي ١يُء ح٣ډق پاڻ ۾ ٺ٢ي پ٣ا ٿ ٣يا ٜ١يؾ ٠الن ٘ ٿي قاي ٿ.٣
١ين ْ١ ٚٙڪ ؽاٞص ر ڪ غڪ ٞاقؾ ي ٺ٢يٗ “١ي ،پط ذٖيٖت ۾ ٞاىطيٖٞ ٝادـ ٛهاةٔ ٞيٽ ْٙيضع ق ر ْٚٙ ٝ١حي ڪ٢ػاڻػي غػاـ ٞفػاؼ ٞػ٠
ڪ ٝح ٠ ٣چ٣ڻ “١ي ٞ ٠اقؾ حي ١ين يج پؾ ٝغڀ کاـ ڇٞگي ٞاڪاؿ ر١ي “١ي ،اڪاڻ ٠ـ کػاـ ١ػٞ ٝػاقؾ ػي ڪطا غگھيا “ ،ٝ١ةٙضِ ٠
رڳٞ ٣گطيظا ۾ ي چار ڪاٛيا ْ٣ٜٙـ ٺ٢ي چضي٣ـ “.ٝ١
ٞاىطي ٝکي ْ ٚٙحا ڪي ط ي ٟٛيط ڪٜظقر ١ص ي ضاران غتب حضةات کاـ ٌارا حايا ٘ڳ ٝٿا .پيار غاـ طپ٣ر ٛضا٘ ٜٝحي ُػيػطذػٖػيػٖػي ٞػص ز
۾ د گي ڪي طـ ي ٟٛيطـ کي ةي ثط ةٟا ي ڎي١“ ٣ي ،ـ ريت ڪ٢اڻي ْ ٚٙکي ة ْٚٙ .٠حي ةيڪ گط ٞ٣ج ٛي٣زڪ ة ٠ساص ٛاثط ڪػٟػصډ ٞػ٠
“١ي .ڎ ٝ١ة ٠څيض٣نا حاٞػ ٝحي ڪطد ر د ڪاران کي پػٟص ڪي ٣پي ٣قاي ١ڪ ٟٛيط غٟصس حضةا ي ٞص ز ۾ ١ڪ ٛضا٘ ٣ٜػٛ‛،٠ػاكػين
غاـ دقغ ي! ١ا ٠اا ة ٠سط “١ي ‚-ي ٝچئي ٣١ن غٟٜج ۾ نپ ٣ڈ ي ٿي ڎا.
ْٞ ٚٙاىطي ٝکي ٣١ذػاس ڈيارڻ ۾ ٘تت ڪاٛيا ر١ي ٿي ،٠پ٢طي٣ـ غچ ٣پيار ڪڎ ٝ١ة ٠ٞ ٠قغطٞصق “١ي ْٚٙ .حػا غػيػٽ ػٜػاؿ غػ٢ػ ػا “١ػ.ٝ
ْ ٚٙ۾ 94ق را ڈ١اڪي کي س٣ةف٣رت ٞص ز ۾ ڈيکاري ٣قي١“ ٣ي ،حڎ ٠ ٝ١ذٖيٖت ۾ ڪ٢اڻي ح ٣ق غه 044 ٣غاؾ کاـ ة ٠غاـ “١ي.
ْ ٚٙحي ١يطق ن٣ر ڪ٣غ ٣ٜحارقس حي د ڪارا ة ٠چڱي “١ي ،پط غٟصس ٞص ز ْ ٚٙغاـ ٛهػاةػٖػت ٞػٿػ ٣رکػي .غػاٿػي د ڪػارـ پػاڻ ٛػٙػھػايػ١“ ٣ػي،
ڎ ٝ١ةٛ ٠خٌ٣ٜي نط ٞاىطيٖٞ ٝاد غٜ٢ت “ ٠ ٝ١حي“ ٝغٽ(Jane Austen) ٝحي غاڳئي ٞا٘ي ق را ٞاقؾ غاـ ٝ١پيؾضؼ ۾ ٞفػاؼ ٞػ٠
ٿي غگھي١“ ٣يٛ -اڻھ ٝح٣ـ ٞيٽ ْٙيضع ح٢ڏا د را حي“ ٝغٽ ٝحي ڪ٢اڻين ٛاـ ٛيصقـ پ٣ري٣ـ ٠ٞٿي غگھي٣ـ “.ٝ١ ةطنا٣ٞا ٞاقؾ ٞگار حي“ ٝغٽ( ٝح 46 :ٟٚڅغٜتط -4775الڈ ڻ 48 :٣ح٣الِء )4847