ေငြသားမဲ့ အေရာင္းအဝယ္ျပဳလု ပ္ျခင္း (Cashless Economy)

ယေန႔မ်က္ေမွာက္ နည္းပညာေခတ္တြ င္ ႏို င္ငံ တကာအပါအဝင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏို င္ငံ သည္လ ည္း အ
မ်ားႏို င္ငံ မ်ားနည္းအတူ Information and Communication Technology (ICT) ကို က႑အသီးသီး၌ အသံ ု းျပဳႏို င္ေ
အာင္၊ တစ္ေန႔ထက္တ စ္ေန႔ ပို မို ဖြံ ႔ၿဖိဳးတို းတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနသည္မွာ အထင္အရွားပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ထု ိ႔အတူ
ပု ဂၢလိကဘဏ္လ ုပ္င န္းမ်ားလည္း တစ္ရက္ထက္တ စ္ရက္ တစ္ႏွစ္ထက္တ စ္ႏွစ္ တို းတက္လ်က္ ရွိပါသည္။ ဘဏ္ဟု ဆု ိလု ိက္သည္ႏွင့္ နယ္ၿ
မိဳ႕မ်ား ေက်းလက္ေဒသမ်ားတြင္ ေနထု ိင္ၾကသူ အေတာ္မ်ားမ်ားဖု ိ႔ ျမန္မာ့ စီးပြားေရးဘဏ္၊ လယ္ယာစို က္ပ်ိဳးေ
ရးဘဏ္တို႔ကို သာ ေျပးျမင္ၿပီး ေငြစု စာအု ပ္ဖြင့္၍ Saving Account တြင္ ေငြစု ျခင္း၊ လယ္ယာလု ပ္င န္းအတြက္
အစို းရမွေငြေခ်းျခင္း၊ အစို းရဝန္ထမ္ းမ်ား လစာထု တ္ယူျခင္း၊ ပင္စင္ကိစၥမ်ားေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ အစို းရဌာနမ်ားႏွင့ ္သက္ဆုိင္သည့္
ေငြေၾကးဆို င္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား ေဆာင္ရြက္ျခင္းႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေသာစီးပြားေရးလု ပ္င န္းရွင္မ်ား ေငြစု ျခင္း၊ ဖက္
စ္(Fax)သံ ု း၍ ေငြလႊဲျခင္း စသည္ျဖင့္သာ အၾကမ္းအားျဖင့္သိျမင္ၾကပါသည္။ ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီးမ်ား
တြင္ ေနထု ိင္ၾကသူ မ်ားႏွင့္ ႀကီးမားေသာ NGOs/INGOs မ်ားမွလြဲ၍ ေဝးလံ ေသာ နယ္ၿမိဳ႕ေဒသမ်ားတြ
င္ေနထို င္ၾကသူ မ်ား၊ သာမန္စီးပြားေရးလု ပ္င န္းရွင္မ်ား အေနျဖင့္ ပု ဂၢလိကဘဏ္မ်ားျဖင့္ အလြ န္အထိအေတြ႔နည္းလွပါသည္။
သို ႔ေသာ္လည္း ယခု အခါ ပု ဂၢလိကဘဏ္ အသီးသီးအေနျဖင့္ နယ္ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ဘဏ္ခြဲမ်ားဖြင့္လွစ္ႏို င္ျခင္းမရွိေသးေ
သာ္လည္း ဘဏ္ကိုယ္စားလွယ္ (Bank Agent)မ်ားမွ ခပ္စိပ္စိပ္ေနရာယူ လာၾကသည့္အတြက္ ပု ဂၢလိကဘဏ္မ်ားႏွင့္ တျဖည္းျ
ဖည္းရင္းႏွီးလာ ေသာ္လည္း အခေၾကးေငြေပး၍ ျပည္တြ င္း/ျပည္ပ ေငြလႊဲျခင္းမွလြဲ၍ အျခား ဘဏ္ဝန္ေဆာ
င္မႈ (Bank Service)မ်ားကို အျပည့္အဝအသံ ု းခ်ႏို င္သူမ်ားမွာ အလြန္နည္းပါးေနပါေသးသည္။
ယခု ေဆြးေႏြးလို သည္မွာ GSM/CDMA ကြ န္ယက္မ်ားရရွိ၍ အင္တာနက္အ သံ ု းျပဳႏို င္ေသာ မည္သ ည့္ ေနရာတြင္မ
ဆု ိ ပု ဂၢလိကဘဏ္အ သီးသီးမွ ဝန္ေဆာင္မႈေပးေနသည့္ ေငြသားမဲ့ အေရာင္းအဝယ္ျပဳလု ပ္ျခင္း (Cashless Economy/
cashless transaction) အေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္။ သို ႔ေသာ္လည္း ထု ိသို ႔ အသံ ု းျပဳႏို င္ရန္ အတြက္ အသံ ု းျပဳမည့္ျ
ပည္သ ူမ်ားအေနျဖင့္ Android/IOS သံ ု း ဖု န္းတစ္လံ ု းလို အပ္ၿပီး နည္းပညာဗဟု သု တ အထို က္အေ လ်ာက္သာ လု ိအပ္ပါသည္။ န
ည္းပညာဗဟု သု တဆု ိရာ၌ အရမ္းခက္ခက္ခဲခဲမဟု တ္ပဲ အေတြ႔အႀကံ ဳ ရရွိရန္ အခ်ိန္အတို င္းအတာတစ္ခုသာလု ိအပ္ၿပီး ေ
လ့ က်င့္အသံ ု းျပဳမႈႏွင့္အသံ ု းျပဳသူ မ်ားျပားလာပါက ယေန႔ လူ တို င္း Facebook အသံ ု းျပဳသကဲ့ သို ႔ အလြယ္တ
ကူ အသံ ု းျပဳလာႏို င္မည္ျဖစ္ပါသည္။
Cashless Transaction ဆို သည္မွာ ယေန႔ကၽြန္ေတာ္တို႔ အားလံ ု း ေငြသား/ေငြစကၠဴမ်ားကို အသံ ု းျ
ပဳ၍ အေရာင္းအဝယ္ျပဳလု ပ္ေနသည့္ေနရာတြင္ ေငြသားကို မသံ ု းပဲ ဖု န္း၊ ကြန္ပ်ဴတာ (online)မွတစ္ဆင့္ စာရင္းအားျဖင့္
သာ ေငြေပးေခ်ျခင္းကို ဆို လု ိပါသည္။ လြယ္လြယ္နားလည္ေအာင္ေျပာရလွ်င္ မိမိဖု န္းအတြင္း ဖု န္းေဘလ္ (credit)ျ
ဖည့္သည့္အခါ Top-up card, e-top up အေရာင္းဆို င္ရွိ အေရာင္းကို ယ္စားလွယ္မ်ားမွ မိမိဝယ္ယူသည့္ ေငြပမာဏအတို င္း
(500ks, 10000ks)စသည္ျဖင့္ လို အပ္ေသာ ေငြပမာဏကို မိမိ၏ စာရင္း(account) အတြင္း ျဖည့ ္သြင္း(deposit)လု ပ္ေ
ပးပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ဆု ိေသာ္ MPT, Telenor, Ooredoo, Mytel တု ိ႔မွ အေထာက္အ ပံ့ ေပးေသာ ဝန္ေ
ဆာင္မႈမ်ားအား ဝယ္ယူရာ၌ ျပင္ပေစ်းဆု ိင္တြ င္ ေစ်းဝယ္သကဲ့ သို ႔ ကို ယ္ထိလက္ေရာက္ ဝယ္ယူ၍မရပဲ ကြန္ပ်ဴတာစနစ္မွႀကိဳတင္သ
တ္မွတ္ထ ားေသာ သေကၤတ ကိန္းဂဏန္း (code)မ်ား (*124#, *106# စသည့္ USSD Code မ်ား) အသံ ု းျပဳၿပီး ကို ယ္တ ုိင္
ေရြးခ်ယ္ဝယ္ယူရ၍ Cashless transaction ျပဳလု ပ္ႏို င္ရန္အတြက္ စာရင္း ပမာဏတစ္ခုကို ေငြသားျဖင့္ လဲလွယ္လုိက္ျခ
င္းျဖစ္ပါသည္။ သို ႔မွသာ အင္တာနက္ပက္ေက့ ခ်္ (internet packages, voice packages) မ်ားဝယ္ယူသည့္ အခါ သက္ဆိုင္ရာ
operator, service provider မွ မိမိ စာရင္း(Account) အတြင္း ရွိေသာ (Top-up ျပဳလု ပ္ထားေသာ) ပမာဏေပၚမူ တ
ည္၍ ဝယ္ယူလု ိက္သည့္ ဝန္ေဆာင္မႈအား အသံ ု းျပဳခြင့္ ေပးပါသည္။ ထို နည္းတူ စြာပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ နိစၥဓူ ဝေရာင္းဝ
ယ္ေဖာက္ကားမႈ ျပဳေနသည့္ မု န္႔ဟင္းခါးဝယ္စားျခင္း လက္ဖက္ရည္ဝယ္ေသာက္ျခင္းမွစ၍ စီးပြားေရးလု ပ္င န္းႀကီးမ်ား
ေဆာင္ရြက္သည္အ ထိ Cashless Transection ကို ပု ဂၢလိကဘဏ္မ်ားမွ အေထာက္အ ပံ့ ေပးေသာ ဝန္ေဆာင္မႈျဖင့္ ေဆာင္ရြ
က္ႏို င္ပါသည္။
သို ႔ေသာ္လည္း ေငြသားသံ ု း၍ ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားမႈျပဳလာသည္မွာ ရာစု ႏွစ္မက ေထာင္စုႏွစ္တုိင္ ေအာ
င္အသံ ု းျပဳလာသည့္ စနစ္ျဖစ္၍ ႐ုတ္ခ်ည္းေျပာင္းလဲရန္မွာ လြယ္ကူသည့္အရာတစ္ေတာ့ မဟု တ္လွပါ။ ဦးစြာ Cashless
Transaction ၏ အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္မ်ားအား အနည္းငယ္ေဆြးေႏြးလို ပါသည္။ အားသာခ်က္မ်ားအေနျဖင့္ (၁) ေ
ငြေပးေခ်ရန္အတြက္ ေငြသားအမ်ားအျပားအား လက္ဝယ္ကိုင္ေဆာင္ ထားရွိရန္ မလို အပ္သည့္အတြက္ အႏၲရာယ္ကင္းရွင္းျခ
င္း၊ (၂) ေငြစကၠဴအစု ပ္အၿပဲ၊ အေၾကြအမ္းရသည့္ ျပႆ နာမွ ကင္းေဝးျခင္း၊ (၃) အဆု ိပါစနစ္အား အလံ ု းစံ ု အသံ ု းျပဳ
လာႏို င္ပါက ေငြစကၠဴ႐ိုက္ႏွိပ္မႈေလ်ာ့ နည္းလာ၍ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ေလ်ာ့ က်လာႏို င္ျခင္း၊ (၄) ႏို င္ငံ အတြင္း
ေငြစကၠဴမ်ားအသံ ု းမျပဳေတာ့ ပါက ေငြမဲျခင္း (demonetization)ကိစၥမ်ား၊ ေငြစကၠဴအတု ကိစၥမ်ား မျဖစ္ေပၚေ
အာင္ ကာကြယ္ႏို င္ျခင္း၊ (၅) ေငြစကၠဴမ်ားကို အသံ ု းမျပဳ၍ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ (corruption)အားေလ်ာ့ ခ်ႏို င္ျခင္း၊
(၆) ေငြေပးေငြယူ ကိစၥ လမ္းေၾကာင္းမ်ားအား အလြယ္တ ကူ ေထာက္လွမ္ းႏို င္၍ အစို းရအေနျဖင့္ ဘ႑ာေရးေ
ပၚလစီႏွင့္ ကို က္ညီမႈ ရွိ/မရွိ စစ္ေဆးမႈျပဳႏို င္ျခင္း၊ အခြန္စည္းၾကပ္မႈမ်ား အလြယ္တကူ ျပဳႏို င္ျခင္း အျပင္ အျခားအားသာခ်
က္ အက်ိဳး အျမတ္မ်ားစြာရွိပါသည္။
အားနည္းခ်က္မ်ားအေနျဖင့္ (၁) အဓိကအက်ဆံ ု းအခ်က္ကေတာ့ digital transaction ျပဳလု ပ္ရန္ အတြက္ လံ ု ေ
လာက္ေသာ နည္းပညာ ဗဟု သု တ အေတြ႔အႀကံ ဳႏွင့္ ေလ့ လာမႈအပို င္းတြင္ လူ အမ်ားစု အတြက္ ပညာေရးအေျ
ခခံ ေပၚတည္၍ အကန္႔အသတ္ အတားအဆီးျဖစ္ေနျခင္း၊ (၂) ဘဏ္စနစ္ႏွင့္ ဘဏ္ကြ န္ယက္မ်ား ျဖန္႔က်က္ႏို င္မႈအားန
ည္းျခင္း၊ (၃) digital transaction ျပဳလု ပ္ရာတြင္ ကိန္းဂဏန္းမ်ား ေျမာက္မ်ားစြာပါဝင္သည့္ account number မ်ား၊ pin
မ်ား၊ code မ်ား၊ password မ်ားျဖင့္ အလု ပ္လုပ္ရ၍ အေကာင့္မွားပို ႔ျခင္း၊ ေငြပမာဏ မွားယြင္းျဖည့္သြင္းမိ၍ မလု ိလား
အပ္ေသာ ဆံ ု း႐ံ ႈးမႈမ်ားျဖစ္ေပၚႏို င္ေခ်မ်ားျခင္း၊ (၄) ဘဏ္တ စ္ခုမွတစ္ခုသို ႔ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိဝန္ေဆာင္မႈရယူ
ထားသည့္ ဘဏ္၏ မိတ္ဖက္မဟု တ္ေသာ အျခားကု မၸဏီ၊ အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုခု ႏွင့္ ေငြေၾကးကိစၥမ်ားေဆာင္ရြက္လိုသ
ည့္အခါ ဝန္ေဆာင္ခ (service charges)ေပး ေဆာင္ရျခင္း၊ (၅) ဘဏ္၏လံ ု ၿခံ ဳေရးစနစ္အားနည္းခ်က္၊ မိမိ၏အားနည္းခ်
က္မ်ားေၾကာင့္ သတင္းအခ်က္အ လက္ ေပါက္ၾကားကာ ဆံ ု း႐ံ ႈးမႈမ်ားျဖစ္ေပၚျခင္း၊ (၆) မိမိအား အေထာက္အ ပံ့ ေ
ပးေသာ ဝန္ေဆာင္မႈေပးေနေသာ ဘဏ္၊ ကု မပၸဏီ အဖြဲ႔အစည္းမွ ေဒဝါလီခံ ျခင္း (bankruptcy)၊ အၾကပ္အတ
ည္းျဖစ္ျခင္း (banking crisis, bank run)မ်ား ျဖစ္ေပၚပါက မိမိ၏ပို င္ဆိုင္မႈမ်ားအား ထိခို က္ႏို င္ျခင္း စသည့္ ခၽြတ္ယြ င္းခ်
က္အေ တာ္မ်ားမ်ားလဲ ရွိေနပါသည္။
မည္သို႔ပင္ ဆု ိေစကာမူ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အားနည္းခ်က္၊ ခၽြတ္ယြ င္းခ်က္မ်ားကို သင္ခန္းစာယူ ၍ ျမန္မာႏို င္ငံ
အပါအဝင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏွင့္ ႏို င္ငံ တကာတြင္ေတာ့ cashless/digital transaction ကို ပု ဂၢလိက က႑တြင္ ပို မို ၍ တြ
င္တြ င္က်ယ္က်ယ္ ဆက္လက္အ သံ ု းျပဳလ်က္ရွိပါသည္။
ျမန္မာႏို င္ငံ တြင္ အသံ ု းျပဳ၍ ရႏို င္ေသာ digital transaction ဘဏ္စနစ္အား ကၽြန္ေတာ္ သိသမွ် ဆက္လက္၍
ေဆြးေႏြးပါအံ ု းမည္။