Íœ—u!

w½U"“
«œ…“Uð wJ}"…œ—WÝ ÍW½U²ÝUz W#

1
2
 w#W!Uý œU¼—W$

Íœ—u! w½U"“
«œ…“Uð wJ}"…œ—WÝ ÍW½U²ÝUz W#

”«—Uz Í…ËW½œd!ËxÐ Ë ÛUÇ ÍUÖ“…œ

‚«d}Ž w½U²Ýœ—u! wL|—W¼ ≠ d}#ËW¼
3
 © 7Ý«—UÄ Wð…ËuðU¼ p}$U& Ëu&W¼
”«—Uz Í…ËW½œd!ËxÐ Ë ÛUÇ ÍUÖ“…œ
d}#ËW¼ ≠ ÊüuÖ w&U'Wý
‚«d}Ž w½U²Ýœ—u! wL|—W¼
aras@araspress.com w½˘d²JO#Wz ÍW³ÖW¼
www.araspublishers.com X}½—W²MOz ÍWÖ—«Ë
00964 (0) 66 224 49 35 ∫Êï$W#Wð
Ê«—“W&«œ Wð…ËuðU¼ ±ππ∏ ©≤® s¹dAð ≤∏ W# ”«—Uz ÍUÖ“…œ

w#W!Uý œU¼—W$
«œ…“Uð wJ}&…œ—WÝ ÍW½U²ÝUz W# Íœ—u! w½U&“
±±±π ∫…—U&˛ ”«—Uz w³}²!
≤∞±± Â…ËËœ wÄUÇ
W½«œ ±∞∞∞ ∫ó|dOð
d}#ËW¼ ≠ ”«—Uz ÍW½U-ÄUÇ
≤∞±± ≠ ¥∑≥ ÊU!WOO²AÖ W½U-³}²! wO²AÖ wOðW¹«—WÐ…u|˙WÐ W# Êœ—UáÝ Í…—U&˛
Â…d!Wz ”«—Uz ∫…Ë…ËU½ w½b½UAšW½
ÊUOO'Wðu& ÂW¹d& ∫¯—WÐ Í…ËW½b½«“«—

4
 w!WA}Ä
W?! sÐ…œ p¹—Wš «b?OÝUM½U?&“ wJ}½W¹ô ÙW?ÖW# W³?}²?! ÂWz ËU½ w½U?!WðWÐUÐ Í—˘“ wýWÐ
wðW????ÝU???O????Ý® U¹ ©Language planning ∫ÊU????&“ w½U½«œï?ÐW???A????šW½® Èd?ðu???Ö…œ w?}Ä
w½U?!W?O¹—ï?O?ð Ë w²?0½«“ U?&WMÐ W# W?!W?O?¹ËüWJ}ð W?! ¨©Language policy ∫w½«ËW½U?&“
Æ W†Ë…œ w½œdÐ…u|˙WÐ Ë wÖï#ï¹b?Oz Ë  WÝU?OÝ w½U!WJ?â|˙ Ë U&WMÐ ÙWÖW# w?ÝUM½U&“
—˘“ w!W¹…œ«˙ Uð w?½U?!U??&WMÐ W??! …ËW?O??O?ÝUM?½U?&“ w¹—ï??Oð w½W¹ô —˘“ ÍW?½«ËW?â??}Ä WÐ
W???&…œ—W??Ý Ë ÊU???!…—ï??łË«—ï???ł W~†W???&ï???! w}ÄWÐ ÊU???&“ w½U½«œï?ÐW??A???šW½ ¨Ê˙ï???ÖW½
wJ}AšW½ ÊUNOł w½U!…ËWðW½ Ë W~†W&ï! w½Ëu&“Wz …Ë…ËË˙ ÂW# ÆX|˙ïÖ…œ ÊU!…“«ËUOł
ÆW¹W¼ «œWðWÐUÐ ÂWz Í…ËW½œdJ†Ëu' Ë Êœd!b½W&W†Ë…œ Ë Ê«b}ÄWýWÖ W# ÊUO~½dÖ
wJ}??!—Wz ÊU?&“ wO??A?}??!W?A?šW?½ wO?²??0¹u?}Ä Ë w~?½d?Ö «œ˘ñ?&Wz w?½U?²?Ýœ—u??! W#
W?! …ËW½UO?OÝU?OÝ W?A?}! ËW# —˘“ g}Ä W?²|d-?Ð vÐ…œ W! W¹W#WÄWÐ …bM?}¼ wO½UL?²A?O½
W# ¨«b½U²Ýœ—u! W?# ÊU&“ ÍWA}! Æs}MЫœ ÊUO¹—U¹˛ Ë Â—WÖ W?Ð Ê«—«œW9WÝUOÝ W~½…˙
dð…—ËWÖ Ë …—ËWÖ Ë ÊËuðU¼ «b?O†WÖW# …ËW½ï! W# W! «b¹ËU!“ï†Uz Ë w²šW?Ý v†W&ï! ÙUÄ
w!WO|dÖ Ë @½W²ÝUz b½WÇ ¨W!WA}! w²ýËdÝ W# p}ýWÐ WðW½ËuÐ U²0}z Ë …ËWðW½ËuÐ
œ—u??! w½«“W???ŠU½ ÊU??OJ?|b½W¼ ÆÊW??&…œ—W???Ý ÂWz ÍœdJ²??Ý…œ W???! ÊËuÐ ÙWJ}?ð ÍWJ¹œ
w½«ËUð ÊUO½«b†W¼—WÝ Ë ÊËuЫb¹WÄ W! ÊW½«ËWz ÊUOA?OJ}ýWÐ ÂüWÐ ¨ÊW!…œ ÊUO²ÝË—œ
ÆwðW¹ïš œ—u!
ËWz Æ…ËW??L†ï?!…œ w}# Ë .˛…œ «b?½U?&“ ÍW?A??}?! ÙW??ÖW# s& …ó|—œ Ë —ËËœ wJ}?½üU?Ý
wO?!U½ËË˙ —WÐW?# …Ë«œ r†ËW¼ ¨s½U?&e|˙ Ë ”ËuM|˙ w?²?ÝW?³?}Ä W?! W?!W?A??}?! ÍW½U½W¹ô
Ë 5ÝËu½ Í—«u?Ð W# Âï??š wðW??³¹U?ð w½Ëu??&“Wz w}ÄW?Ð Ë «b??O??ÝUM½U??&“ w½U??!W???O¹—ï??Oð
…Ë…ËË˙ ËW# W½U?²?šW?³?ýï?š ÆÂWJÐ “U?OM?A?}Ä ïÐ ÊU¹—W?Ý…—UÇ «b½œd?!d?}?$ Ë Ê«ñ?}?Ö—…Ë
Íœd?!—U! Íœ—u?! w½U?&“ w½œd!ËW?²Ð ïÐ W~½…˙ W?! ÊËuðU¼ XÝ…œ …Ë ÂU?$Wz v†W&ï?!
w½U???&“ Ë œ—«b½U???²??Ý w½U???&“ WÐ w¹b?½…u??}Ä W???! ¨«œWJ¹œ w?J|—«uÐ W# ÆX?}ÐW¼ ÊU¹ï???š
Ë +U!«˙ËdOÐ Í…ËW½œd?!ËxÐ ∫ÂW!W¹ ¨ÂËu²A¹˘˙ ÍïÐ «œU~|˙ ËËœ WÐ ¨W¹W¼ …ËWO?OLÝ…˙
5
Ë —UÑï?Ö W# ÂËu²?A¹WÖ ÊU?O}Ä …ËWO?O²?0½«“ Í…ËWMO†ïJ}# Íï¼ WÐ ÍW½UO¹d~?&U$Wz ËWz
W½œd?????!ËË˙ ∫gO????&…ËËœ ª«b?½ï¹e????O????ÑW?#Wð Ë ï?¹œ«˙ Í—«b¹œ W?# Ë V}????²????! Ë W?????&U½˛˘˙
s½«u?²Ð Ë ÊW?~Ð W?!W?A?}?! w?!˘d?! W# Í…ËWz Í«u?O¼ W?Ð ÊU?²?Ýœ—u?! w½U?²??Ý…œWЗU¹ñÐ
ÆÊ…bÐ XÝ«˙ Í—U¹ñÐ
Ë W?&U½˛˘˙ ÙW?ÖW# ¨p}½«e½U?&“ Ë p|—WÝËu½ „…Ë ¨s& w?½U!…—ËW?Ö W?A}?! W# p}?!W¹
ËWz ÊU²Ýœ—u! w½U?!W&U½˛˘˙ Ë —UÑïÖ ÆWÝËuM|˙ Ë ÊU&“ ÍWA?}! «b¹œ—u! wO½W&WÄUÇ
Ë …—ËW???Ö wJ}???!—Wz ı ÊËu??²???A¹W???ÖW½ …ËW# Ë …Ëuðd???Ö—…Ë w¹…œU???Ý WÐ —˘“ ÊU¹W???ÝUÐ
Í…—U????&˛ w?½ËuЗ˘“ ÙW?????ÖW# W¹…ËW?z g}?????!«ñ????$—W????Ý Æ…—W?????ÝW# ÊU????O?????!U½—W?ðW????š
WýË wJO²}²0}z ¨”ËuM|˙ ¨ÊU&e|˙ —W?³½«—WÐ gO½U!W½«ËUð Í…—U&˛ ¨«b½U!WOO½W&WÄUÇ
Ë Ê«u??ł W?½W¹ô Ëu??&W¼ —W???³½«—WÐ wð—u???! WÐ ¨Í—U??!—W½u?¼ Ë Íó??}??³½«Ë…˙ ¨“«u???}??ý Ë
W???³???}??²???! ÂWz w?ðWÐUÐ ËËœ ÆÈ—W???Ý W???²???}Ç…œ dð«d???}???š ¨Íœ—u???! w½U???&“ w½U???!…“—WÐ
ÆW¹W&U½W²$WŠ ËËœ Í…ËW½«b&«—…Ë
ÍW?ýË w½œd?!U?ýU?&Wð ïÐ WJ}½«b†ËW?¼ ßß…ËWJO?²?}?²?0?}z Í…—W?$WÄ W# ÊU?&“ßß wðWÐUÐ
ÊUOÖ ¨p?}M¹ËWz w&Uł WÐßß Í—UðË W# g¹d²A?}Ä Æ…Ë…“«ËUOł w!W¹U~O½W?ýïÖ W# Íœ—u!
«œ…—«uÐ ÂW# ÆËuÐb½«˛ËË—Ë w¹Uð…—WÝ w!W¹…u}ý WÐ ÂW?ÝUÐ ÂWz «œßßÊ«d|Ë ÊWð Ë W²ÝW&
…Ë…ËËË˙ ÂW# «b¹œ—u?! w½U?&“ W# ÆX|dJÐ ‘WJA?}Ä dðW?½U²?0½«“ Ë d?²†Ëu?' Í—U?! vÐ…œ
ÆWOO½ ÊU&ïðËWz wJ}²ý
wO?Öï#ï½ï??$ Ë wJO?²½U?L?}?Ý w?½W¹ô Èb½W¼ «œßß W?O?O?Ž…˙ w½U?&“ Ë U??ýUÄ w½U?&“ßß W#
ËWz Æ…ËWð…ËËbM|u?š «bO¹ËËó}?& w!W¹…u}Ç—«uÇ W# .œ—u?! w½U&“ wO½UL?}KÝ w²J}#U¹œ
”UMðüW¼˛˘˙ Íï??!“œï?š Ë ÊU?ÐUÐ ÍU?ýUÄ œW??L?ŠWz Ê«u??}½ w¹—U??!ËU¼ WÐ ÍW†U¹—W?ðU?&
ÍW??ýWÐ ËWz ÍW?A?¹˙u?Ö…˙ W# 7A¹W?~Oð ïÐ ËuÐW¼ Í—˘“ w?J|œËu?Ý ¨…Ë«dM?}¼ ÂW¼—WÐ
ËW# Æ«œËËœ—uЫ˙ w†U?Ý U?$WÄËœW?Ý Í…ËU& W# w?½œd!W?ýW?Ö Í…u?}ý Ë Íœ—u?! w½U?&“
Æ…d²¹œbOł Ë dðU¹“ Í…ËWM¹ó|uð WÐ ÊUL²0¹u}Ä «bA¹…—«uÐ
W?! ÂWJÐ W½U¹UMýUz Ë È˙ËU¼ Ë Xݢœ ËWz Ëu?&W¼ wÝUÄu?Ý «œWðW$—…œ ÂW# ÈËW?&…œ
ÆÂËËœd! ÊUO!W&ï! «œW³}²! ÂWz Í…ËW½ËuÐËxÐ Ë Êœd!…œU&Uz W#
w#W!Uý œU¼—W$
U½Ëu²½WK#ïÝ w!…˙WÖ ¨r†ïN!ï²Ý ¨b|uÝ
≤∞∞π≠∏≠≥∞ w½U¹WÐ…—WÐ
6
  WOŽ…˙ w½U&“ Ë UýUÄ w½U&“
©w½UL}KÝ w²J}#U¹œ® Íœ—u! w½U&“ —WÝW# w½«ËW½U&“ wJ}$—WÝ b½WÇ
ï!“œïš Ë ÊUÐUÐ ÍUýUÄ œWLŠWz w½U!WO¹—UO½«“ w}ÄWÐ

U½…œ ¨…u?O½«“ Íï?!“œï??š Í…—UðË ÂWÐ œ—u?! Í—WM|u?š W?O?O½ p?}?&…œ —˘“ X}Ç…œ vÄ «Ë
„˘˙…ËU½ —WÝW# «bJ?|—UðË W# vÐW½ —W¼ ÊU¹ ¨W¹«dJÐ Íœ—u! ÍW?&Wł—Wð ËË“ —W¼ ËuÐ…œ
ÍW?~|˙ W?# —U?????ł 5?&W?????!W?¹ +«eÐ «Ë Âï?????š s?& ÆW?¹«d?????ÝËuM?Ð p?}?????²?????ý w?šW¹U?Ð Ë
wJ|—UðË W?! rO½«“ ©≤∞∞≤≠±π±π® …Ë…œW&W?×?& œËuF?ÝW& U?²Ýï?&U?& w!W¹…ËWMO†ïJ}#
U??²?0??}z UðW¼ , —«œU??ÖUz s& g?¹…bM}¼ ‹©±®Æ…Ë«d??ÝËu½ Íœ—u?! w½U??&“ —W??ÝW# U¼…ËUz
wÇ—WÖWz ¨g¹œW?&W×& œËuF?ÝW& U²Ýï?&U& Æ…ËËœd!W½ wÝUÐ œ—u?! ÍWJ¹œ Í—WÝËu½
©w#U½ Í—«e†uÖ W?# p}JÄWÇ® «b¹ïš ÍW!…ËWMO?†ïJ}# W# W½UOO?²0½«“ —˘“ w!W¹…u?}ý WÐ
 U!U½ …ËWz wÝUÐ ÂüWÐ ¨…Ëuðd?Ö—…Ë ï!“œïš ÍW?!…—UðË ËU½ w½U!WO¹—U?O½«“ W# ÍœËuÝ
WÐ Íb½…u?}Ä ÍW?O¹—U?O½«“ ËW# W~−?}Ð U?²Ýï?&U?& Æ…ËuðËW?! ËUÇ —WÐ Èu?! W# Í…—UðË ËWz
w½U?&e|˙ Í…—UÐW# wJ}?³}?²?! w#U½ W?! …ËËœd! XšW?ł wA¹…ËWz ¨W¹W¼ …ËW?O?O#U½ w½U¹˛
(Kurdish Di- «b¹eM!W?& ÆÊ Æœ ÍW!W³?}²?! W# g¹dð«Ëœ p}½üU?Ý Æ…ËuÐW¼ …ËWO?OÐ…—WŽ
ÂW# ©≤®ÆwðW¹u?OÝËu½ …—UðË ÂW?z —WÝ W# W?! wMOÐ ÂW?$—WÝ Wð—u?! ËWz alect Studies)
rO²?0½«“ w~½dÖ Í…ËUÇ—W?Ý Ë —UðË v†W&ï?! s& «œËËœ—uЫ˙ ÍW†UÝ …b½…ËWz Ë X?0OÐ
…ËW½ËËœd???! ï???! Í—«Ë…œ—u??! W?Ð —W??Ý ÍWJ?¹œ w½U???!WðWÐUÐ Ë Íœ—u???! w½U???&“ —W???ÝW#
Íô w½U?!WðWÐUÐ Æ„W¹…˙WÄô —«“W?N}?Ý WðU~Ð Í«ñJ}ð W~½…˙ W?! ¨©ÊËËœd?! rOÄï!ïðï?$®
W??! ËuÐ «b?†œ W# Â…ËWz W??A??O??&W?¼ ÂüWÐ Æs¹e??OK?~MOz w½U??&“ W?Ð «b??&W??!W¹ ÍWK?Ä W# s&
Æ…ËW?LM|ušU½ w0?½«d$ w½U?&“ s& wÇ—W?ÖWz ¨W¹UðËWJÐ XÝ…œ rA¹ï?!“œïš ÍW?!…—UðË
Ë ÊbM|u?š ïÐ f¹—UÄ ïÐ  U?¼ x†ËbÐW?Ž wðU?łW½ „U?! —WÐËW?&W# p}†U?Ý ï½ XýW¼ W?!

¨œ—u?! ›Í¤ Í—UO½«“ Í˙ï?! w½U?!…Ë«dJÄUÇ W# ¨w#U½ Í—«e†u?Ö W# p}JÄWÇ ∫œËu?FÝW?& ¨œW?&W×?& ©±®
Ʊπ∑∂ ¨«bſWÐ
(2) D. N. MacKenzie: Kurdish Dialect Studies, Oxford University Press, London 1961.
7
©WJ?¹œ w½«ËWz® ÍWЗ˘“ W?# …ËU??OÄ ÂW?z œd??! r²???ÝW¼ ËË“ —W¼ ¨Âœd???! …u??}?Ä w¹b½…u???}Ä
g¹dð«Ëœ Ë  UJÐ w?Äï?! ïÐ Âï?!“œï?š ÍW??!…—UðË œd?! v# «˫œ «bJ}#W¼ W?# Æ…“«ËU?O?ł
ÍËË˙ W# g¹ïð vł—W& WÐ ¨ÂWJ¹…œ wðË ÆÍœ—u! WðUJOÐ  «bÐ v†ËW¼ W! «bO|uÖ WР«œ
Æ5ðËW! p|˙ g¹ËË“ —W¼ Æ…ËW²OâÐ «bO}Ä …ËWOO½«ËW½U&“
Íuš Í…ËWM¹˛ïð Í—«uÐ Ë w²0½«“ Í—«uÐ W! W¹W½«Ëô ËW#  UłW½ „U! W½U²šW³ýïš
ïÐ Íï??š ÂW??!W¹ Í…œ«˙ WÐ ËWz Æ U?JÐ p¹—W??š …ËW??O?O?Ç WÐ Íï??š v½«“…œ Ë X}??ÝU½…œ
…ËuðU¼ U²0}z ËWz W! …ËWz —WÐW# Æ…ËËœd! ÊUš—Wð ¨ÊU²Ýœ—u! ÍËËó}& g¹ËWz ¨ËËó}&
Wð…Ëu?²?0?š wA?O?ýï?šU½ …d~Ð Ë ÊU?ÝUzU½ w?J}?!—Wz ¨Íœ—u?! WÐ …ËËœd?! Í…—UðË ÂWz
ÊU²?Ýœ—u! w?†U!u?²A?! —WÝW# p|—UðË ÈdJÐ s& W# «Ë«œ W¹…ËWz „…Ë ÆÍu?š Íï²?ÝWz
sÝWÄ W! W¹…ËWz wO¼ ÍW?!…—U! w&U$Wz «b?A¹…ËWz ÙWÖW# ÆÂWJ¹U½ W! ¨Íœ—u?! W&WJÐ
ÆX|dM}šdMÐ “—WÐ Ë X|—bÐ
W!WO¹“ï†Uz ÆÍœ—u! W?²|dJÐ …ËWOO0½«d$ W# p}²0J}ð WO?O½ …ËWz —W¼ W#WÝW& «œ…d}#
Ë W?O?O½«ËW½U?&“ W?!…—UðË wðWÐUÐ W?!  U?!…œ vÄ XÝ…œ …Ë…ËW?# «bJ}?²?ý Ëu?&W¼ g}Ä W#
ÊU¹ïš ÍW~}ł «b¹œ—u! w½U&“ W# U²A}¼ W! W¹W¼ ©…Ë«—«“® Âd}ð v†W&ï! WÐ w²0¹u}Ä
ïð W?! Ë W¹W?¼ ÊU¹ï?š Í…Ë«—«“ ÊU?!W?²?0?½«“ Ëu?&W¼ «œ˘ñ?&Wz w&…œ—W?Ý W?# Æ…Ëuðd?ÖW½
Ë X¹W?JÐ W???0????' «œ…—«uÐ ËW# w?½«u???²????A¹U½ ¨w?½«“W½ XðW????³¹Uð w?J}???²????0½«“ Í…Ë«—«“
W# W??! ÊW½U??O¹œ—u??! …˛«ËW??²?Ý…œ Ë W??²??Ý˙ Ë X0J?}ð ËWz Â…ËËœ wá??Ýï??! ÆXO??ÝËuMÐ
¨w½uO?ÝËu½ Ë ÊËËœd! Í…œU&Uz p}ÝW?! ÊUOA¹—WÐW#—WÝ Ë ÊËuðU¼ —U?! WÐ «œW!…—UðË
Ë —«œW9W??ÝU???O??Ý WJ†W?Ð ¨—W??ÝËu½ W½ Ë W?½«ËW½U??&“ W½ ¨ÂüW?Ð …—«Ë…bM|u??š w?Ç—W??ÖWz
—…œU?ÖUz W?! ¨W½UÐUÐ ÍU?ýUÄ œW?LŠW?z r²ÝWÐW?& ¨wðW¹ï?š w&…œ—W?Ý wJ|—«bðüW?²?Ý…œ
ÆW¹W!…—UðË Í—WÝËu½ Íï!“œïš Í©Informant®
U¹ X?0¹u~?MO# ® W?½«ËW½U???&“ ¨…ËU????ýUÄ ÍW?½«ËW???â???}?Ä WÐ ¨ï???!“œï????š —…b½U????0JO?#Wz
„W¹ wÇ—WÖWz ËWz ÆX}½«“…œ gO¹«Ë«˛˘˙ Ë wðüW¼˛˘˙ w½U&“ v†W&ï! Ë ©X0OÖï#ïKO$
wðW?³¹Uð WÐ ¨W?½U?&“ ÍWðU?NJ}Ä Í«“…—U?ý Í…ËWz —WÐW# ÂüW?Ð ¨…u?O½«“W½ w¹œ—u?! ÍW?ýË
Í…u?}Ç—«u?Ç W# ÊUÐUÐ Íœ—u?! ÍU??ýUÄ w½U?!W?O?¹—U?O½«“ wðW¹u??O½«uð ¨w½«d?}z w?½U½U?&“
ÙW??ÖW# Æv−?M}†W¼ …u??}# ÊU??O??O??²??0½«“ ÍU??&WM?Ð Ë …ËWðUJÐ vł «b??O?½«ËW½U??&“ w²??0½«“
Íœ—u! Í«“…—U?ý W! v½…œ …ËW# vÄ W½«d~?&e½ïš WMO?'W²Ý«˙ w!W¹U½«“ „…Ë «b?A¹…ËWz
ÆX}à}¼…œ vł WÐ ÍdðU½«“ Íïš W# w½UÝW! ïÐ Ë W¹«b}ð w¹Ë«ËWðU½ ÍW!…—U! Ë WOO½
8
ÍW???&…œ—W???Ý —Wz w!W?¹WM|Ë W???! W???O???O½ …ËW?z —W¼ ï???!“œï???š Í…—Uðu???Ö ÂWz wšW?¹UÐ
…ËW½U?&e|˙ Ë ÊU??&“ ÍËËó?}?& ÍËË˙ W# Ë  «œ…œ ÊU?A?}?Ä ÊU1œ—u?! w½U?&“ wJ}??²J}#U¹œ
ÂWz ÆsJ½d??Ö Íœ—u?! w½U?&“ ͢ñ??&Wz wM²??A¹W~}ð ïÐ W??! v𫜅œ ÊU1—U?O½«“ v†W??&ï?!
ÂW# WO?O½ —UðË W!Uð W&Wz ÂüWÐ ÆX|ËW?!…œ—…œ ïÐ W!…—UðË Í…ËW½bM|u?š WÐ —W¼ ÊU&W½W¹ô
ÊU?O¹œ—u?! w?½U?&“ —W?ÝW# g¹WJ¹œ wJ}??ÝUMðüW¼˛˘˙ b½WÇ ¨ÂWz g}?Ä WJ½uÇ ¨«œ…—«uÐ
 W???³¹U?ð WÐ ¨…u???O???ÝËu½ ÊU¹d?ð w½U???!W???²J}?#U¹œ —W???ÝW# Ê«ËWz w?Ç—W???ÖWz ¨…u???O???ÝËu½
©w½U?L?}KÝ U¹® ÊUÐUÐ w²?J}#U¹œW?ýWÐ —W?ÝW# ÂWz Ë ¨—Ëu?!UÐ wO?$U?&d?! w½U?!W?²J}#U¹œ
Íï¼ W?Ð W???! W¹…ËW?z ¨«b½U???&e?|˙ ÍËËó???}???& ÙUÄ W?# ¨W???!…—UðË w?šW¹UÐ Æ…ËËœd????! Í—U???!
œWL?ŠWz W! …Ëuðd?Ö«œ …ËWz —WÝW# w}Ä W?AO&W¼ ï?!“œïš …—U¹œ «Ë W?! ¨…ËW½U!W²?0J}ð
ÊU??OJ|b½W¼ W??! …ËWð…ËU??& ïÐ ÊU?L?M¹ñЗ…œ Ë W?ýË v?†W?&ï??! ¨vð«b??OÐ 5ÝËu½ WÐ U??ýUÄ
«œW?!…—UðË w|ËW# Ë …d}# g?¹W½U&W# W~−?}Ð ÆÊËU?&W½ —W¼ ¨«œW²J}?#U¹œ WýWÐ ËW# ¨˘ñ?&Wz
Ë wÝU??O??Ý Ë wÐ…œWz ÍËËó??}??& ïÐ W??! ÊËW??!…œ X?Ý…œ ÊU?L??O??!…Ëô w¹—U??O?½«“ Èb½W¼
W½Ëu/ ïÐ —W?¼ Æs~½d?Ö ¨ËË—«u??š w½U??²?Ýœ—u??!  W?³?¹UðWÐ ¨ÊU?²??Ýœ—u?! w?OðW¹üW?&ï??!
ËWz ïÐ …ËuÐW?¼ wJ†W?! …b?½WÇ d?O??ŽU?ý Í©w#U½® —W??ÝW# ÍW?O?¹—U?O½«“ …“ïð ËW?z 5MOÐ…œ
Æ…Ë…œd! ÍËxÐ œW&W×& œËuFÝW& U²Ýï&U& Íïš wðU! ÍW½WLÖ…œ Ë »U¹U½ …ËWMO†ïJ}#
—˘“ W# W! …ËuÐ WMOÝËu½ ÂWz w½œd!…œU&Uz wJ¹—W?š «bJ}&…œ—WÝ Ë  U! W# ï!“œïš
Ë œ—u??! wM?O??ÝU½ w†ËW?¼ ÊU??!W??ÝUM?ðüW¼˛˘˙ Ë ÊU¹U½«“ ¨g¹U?ÄË—ËWz ÍWJ¹œ ÍW?~}??ł
Æ U?!…œ ”UÐ W?&Wz «b¹W?!W??O?O?!W?A?}Ä W# wA¹ï?š Æ…Ë«œ ÊU?O½U?¹W?!W½U?&“ Ë ÊU¹W?!WðüË
W# …ËW?OOJ¹e½ Íï¼ WÐ Ë ÊËuÐ „ôUÇ —˘“ U?OÝËË˙ w½U?!WÝUMðüW¼˛˘˙ WðU?! ËWz …—U¹œ
ÂU?$Wz …ËW?MO†ïJ}# œ—u?! —W??ÝW# …ËuÐW¼ ÊU?O??ýUÐ wðW?$—…œ …ËW?O??O½U?L?Ýu??Ž wðW†Ë…œ
¨…ËuÐW½ w²Ý˘œœ—u?! U¹ w²0½«“ w²?Ý«uš U?O½Wð —W¼ ÊUOA¹…—U?! ËWz Í—…b½U¼ ÆÊ…bÐ
wðW???O¹—ïð«d???á??L???Oz w½U???!W??O¹—Ëu?ÐUz Ë Í—WJÝW???Ž Ë wÝU???O??Ý W???O¹b½…Ë…˛—WÐ W?J†WÐ
ËË“ —W¼ g¹«Ë«˛˘˙ w½U??ÝUMðüW¼˛˘˙ Æ…ËuÐ X0¹u??}Ä Í…ËWz g¹U?O?ÝËË˙ w¹—W??0¹W?'
Æœd??! …ËWMO†ï?J}# WÐ ÊU??O??²??Ý…œ Ë ÊU?²??Ýœ—u??! w½U??!WÇËU½ W?½ËuÇ Ë ÊU¹ï??š WMðËW??!
ÍUÄË—ËWz w?½UðüË ÍW½U??²??0?O?#U?O?½ï†ï??! w¹b½…Ë…˛—WÐ wO??L??Ý…˙U½ Í—WM|u?½ gO½U??&Wz
ÊU?²Ýœ—u?! W# ÊU?!…d}½ï?O?0O?& gO½U?&Wz g}Ä Ë ÊU&W?z ÙWÖW#  U?!ËU¼ ÆÊËuÐ «Ë«˛˘˙
 W?O?O×?O?ÝW?& wM¹œ Í…ËW½œd?!ËxÐ wJ¹—W?š ©«bO?²?0½«“® ËU½ WÐ Í—U?! ÙUÄ W# Ë ÊËuÐ
Âï!“œïš ÍWJ¹œ w&W¼—WÐ s& Æœd!…œ ‘ïš ÊU!W²0O#UO½ï†ï! ïÐ ÊUOA¹W~|˙ Ë ÊËuÐ
9
Uð ÂW?!…œ XÝW¼ «Ë …—UðË ÂW?z wO?!W?A?}Ä w½U?!W?0?' w}ÄWÐ ÂüW?Ð ¨…ËuðËW?!W½ ËUÇ—WÐ
Æ UJÐ Íœ—u! w½U&“ W# „W?O¹dÖ—WÐ X}Ыœ w†ËW¼ Ë X}³²?0¹Ë ‘ïš Íœ—u! „W¹…œ«˙
p|ñÐ ÊU?OJ}?ÝW?! W?! …ËuðËWJ†W?¼ «Ë —UÐË—U?ł «b½U?!W?ÝU½œ—u?! Ë ”UMðüW¼˛˘˙ ËU½W#
XÝË—œ ô Íe?}?&U??¾?O¹…“WÐ wJ}?²??ÝW¼ Í…u?}?ý Ë …ËuÐW¼ «œœ—u?! ÙW??Ö W# w¹œ—…œËU¼
ÂWz Ë W?O¹œ—…œËU¼ ÂWz ÆX}Ð œ—u?! wJ†W?! WÐ W! …ËËœd?! wA?O!U?Ç ÍW0?' ËËœ Ë …ËuÐ
p}ýWÐ Ê«ËWz W! …ËW²|d}?ýU½ WOO²Ý«˙ ËWz eOÖ—W¼ WOO?ðW¹U²Ý˘œ —UÐË—Uł w²0|u†W¼
…—U! WÐ Ë ©ÊU²0O#U¹—WáLOz dð«Ëœ Ë® ÊU²?0O#UO½ï†ï! ÍW½«—U!dOÖ«œ wðWL†W¼ W# W½ËuÐ
Ë Í—ËuÐUz Ë wÝU?O?Ý wðüW?Ý…œ ïÐ ÊU?OðüW?¼˛˘˙ wMO?ÝU½ ÍW~|˙ ÊU?O½U?!W?O?O?²?0½«“
Æ…ËËœd! ‘ïš «Ë«˛˘˙ w¹—WJÝWŽ

„WOOMO³}ð b½WÇ
ÊU!WOO½U&e|˙ U&WMÐ Ë W!WO¹œ—u! W²0J}ð —WÝW#

©wÖï#ï½ï$ Ë® ÊU&e|˙ ∫„W¹

…ËWM¹WJÐ …ËW# dOÐ W?L}z W! Æ…Ë«dM}¼ —U! WÐ ©…d?}#® ÍUMŽW& WÐ WJ|—UJ†…ËUz ∫v&W# æº
ïÐ Í«Ë s& Æ©W¹W?~}?ł ÂWz W#® W?ð«Ë g¹ ©v&W#® Wð«ËW??! ¨©W¹W~}?ł ËW?z W#® Wð«Ë ©ÈËW#®
ËWz W#® Wð«Ë ¨ÆX}Ð ©v?ł® Í…Ë«dJð—u?! U¹ Ë«u?Ý Í…u?}?ý W?!W?ýË ËËœ—W¼ Í©È® rÇ…œ
Æ©v&W# ∫v&Wz W# ∫vł ÂWz W#® g?¹U¼…Ë—W¼ ¨©ÈËW# ∫ÈËWz W#® W²?}ÐËuÐ Ë X}Ыu?Ý ©vł
w¹UÝUz WÐ —˘“ g¹W!U?²0}z ÊUO&—WÖ ÍWÇËU½ wýW?Ð Èb½W¼ W# W! W½œdJÝUÐ w½U¹Uý
«b½U??!W½UÐUÐ wðüW??²?Ý…œ w&…œ—W?Ý W?# …—U¹œ ÆX|dÐ…œ —U?! W?Ð ©…d?}#® wOðU?Ð W# ©v&W#®
œW?LŠW?z w&…œËU¼ Íïš W?! ¨©w#U½® œ—u?! Í…—ËW?Ö ÍdO?ŽU?ý Æ…Ë«dM}¼ —U?! WÐ ©v&W#®
∫v†…œ W! ¨…ËËœdÐ —U! WÐ «bJ|dFOý W# ÍW!WýË ¨…ËuÐ ÊUÐUÐ ÍUýUÄ
°»…˙ U¹ ¨v&W# ©w#U½® …ËW¹U?& ©Í—Ëu½® W# —ËËœ Íd|u! WÐ
©≥®vÐ Í—U?³JýWz ÍËUÇ wKŠu! ÍW~|˙ Í“ïð w{Ëu?¹u$

W# w#U½ Í«Ëœ ÙU??Ý wÝ ÍWJ¹e½ W?! ¨g¹©Íu??ŠW?&® œ—u?! Í…—ËW?Ö Íd?O??ŽU?ý ÂüWÐ
WÐ ÍW!WýË g¹ËWz ¨…ËËœd! wÇï! «b&W?²0OÐ Í…œWÝ w&W!W¹ ÍW¹…œ W# Ë …ËuÐ p¹«œ
Í˙ï??! w½U??!…Ë«dJÄUÇ W?# ¨w#U½ w½«u¹œ ∫.—W?J#ËbÐW??Ž #U??$ Ë .—WJ#ËbÐW??Ž ôW??& ¨f¹˙˙…œu??& ©≥®
Æ∂≥∑ ∫…‹˙WÄô ¨±π∑∂ ¨«bſWÐ ¨œ—u! ›Í¤ Í—UO½«“
10
 ∫v†…œ «bJ|dFOý W# Ë …ËUM}¼ —U!
 ËW??!—…œ …—ËËœ ËW# W¼W??& ËWz ˛˘˙ Ëu??!…Ë
©¥® ËW?!—W?Ý W?L?}z w¼U?z Ë pýWz …u?}?&W#

—U?! WÐ «b½U??²?Ýœ—u?! ÍWÇËU½ —˘“ W# Æ©p?¹e½ ¨XA?O½Wð® U¹ ©ô® ÍUM?ŽW?& WÐ ∫s! æº

WÐ «œËË—Ë˲ wO?$U&d?! W# Æ…ËU?&W½ ÊU?O&—W?Ö Ë „Ëu?!—W! ¨w½U?L?}KÝ W# ÂüWÐ X|dÐ…œ
ÆW¹Uð«ËËU?¼ ©…œ ¨Œ…˙ ¨ÂW?ł® „…Ë ÍWJ?¹œ ÍW?ýË ÙW??Ö W# Ë X|d?ðu?Ö…œ ©p?½® Í…u?}??ý
ËW# w½UM}¼—U?!WÐ gO?&W²?0?OÐ Í…œWÝ ÍU?ð…—WÝ Uð Ë «b½U?!W½UÐUÐ w&…œ—W?Ý W# vÐ…œ
∫v†…œ ©w#U½® ÆX}ÐËuÐ w¹UÝUz «bA¹W½UÇËU½
s& v?Ð …—«e†u????Ö ”W????š Ë —U????š ïð s?! W#
©µ®ïð vÐ …—U??š Ùu?Ö w?½W?&—W??š s& s! W#
∫v†…œ ÍuŠW&
rA?¹W????Ž W???à????}?# Ë Â—…œW???! ñ?Ä Ùœ s& W????!
©∂®”WÐ ¨U??$…Ë w?ÝUÐ ÊWJÐ ”WÐ s?& s! W#
∫v†…œ ©w!Ëu!—W! Í® w½UÐW†Uð Í«“…˙ a}ý
—…œ W?ð…ËUM?}?¼ Í˙u???????! Íï???????š ÍôW# w?J?¹«œ “u???????! W# n?ð
W?¹W¼ ÍœôËW?z gO?????&W?z Íï?????š s! W?# wÐU?Ð g¹˙ W?Ð Ëu?????Ö
∫v†…œ «œW¹…bOÝW' ËW# —W¼
W½˛W??á??ŠW??' ÂWz s! W??²??}?M|œ …ËW??!Ëu??!—W??! W# s&
©∑®ÍW¼ Íœ«b?}?Ð wðW?O?O½ „W#W??$ W?L?ÝW?š r?†W?Ö W#

Í˙ï?! w½U!…Ë«dJ?ÄUÇ W# ¨ÍuŠW?& w½«u¹œ ∫.—WJ#ËbÐW?Ž #U?$ Ë .—WJ#ËbÐW?Ž ôW& ¨f¹˙˙…œu?& ©¥®
Æ∏∑ ∫…‹˙WÄô ¨±π∑∑ ¨«bſWÐ ¨œ—u! ›Í¤ Í—UO½«“
Æ≥∏≤ ∫‰ ¨w#U½ w½«u¹œ ∫.—WJ#ËbÐWŽ #U$ Ë .—WJ#ËbÐWŽ ôW& ¨f¹˙˙…œu& ©µ®
Ʊµ≤ ¨±≤µ ¨≤≤≥ w½U!…˙WÄô U¼…Ë—W¼ ±¥∂ ∫‰ ¨ÍuŠW& w½«u¹œ ¨f¹˙˙…œu& ©∂®
¨d}#ËW¼ ¨”«—Uz Í…ËW½œd!ËxÐ Ë ÛUÇ ÍUÖ“…œ ¨w½UÐW†Uð Í«“…˙ a}ý w½«u¹œ ∫—u!uý ¨U$W²0& ©∑®
…—ïł „…Ë ÍW!WýË «“…˙ a}ý W! s¹WJÐ …ËWz ÍËUÇ…˙ vÐ…œ «œ…d}# ÂüWÐ Æπ∏ ≠ π∑ ∫‰ ¨≤∞∞∞
wAO&U& Ë  U!…‹œ Í©—Ëu?$Wſ ÂU&® wÝUÐ ËWz WJ½uÇ ¨…ËËœdÐ —U! WÐ © Rhetotic® „WO¹ó}³½«Ë…˙
ÆWOO¹UÝUz ÊUM}¼ —U! WÐ Æg¹U²0}z Ë g¹UÝËWz ¨W¹ï! W# Ë …ËuÐ ©w¹ï!®
11
¨…Ë©W#® w?½ï??O???0?¹“ï???á¹dÄ Í«Ëœ W# «b???O?½U??!W???0???' W# U???ýU?Ä œW???L??ŠW?z ∫…œÆÆÆÆW# æº
W??!  U???!…œ XšW??ł …ËWz g?¹ï??!“œï??š Æ…ËU?M}¼ —U??! W?Ð Í©…œ® w½ï??}???0¹“ï??á??²???ÝïÄ
U?ýUÄ X}Ð …ËWz W?!W#WÝW?& ÂW?!U½ ˙…ËUÐ ÆX|œ «œ©W#® Í«Ëœ WÐ ©…œ® w½u?}?0¹“ï?á²?ÝïÄ
Ë …ËW?²}Ð…œ …—UÐËËœ W?&Wz «b?!W¹W~}?ł Ëu&W¼ W# WJ?½uÇ ¨X}Ðœd! ï?Ö Û«d?š ÍW!W?ýË
WÐ …Ë«œ g?OMO???ÝËu?½ WÐ w½U???!W????²???Ý˙ ÍWЗ˘“ U???ýUÄ W???! 5?½«“…œ g¹…ËWz U?¼…Ë—W¼
Æ…ËWð…Ëuðd??Ö Í©…œ® ÍW~}?ł ©«œ® w?½ï?O?0?¹“ï?á?²??ÝïÄ «œ˘ñ?&Wz w?¹œ—u?! W# Æï??!“œï?š
Æ…Ë«œ ÍËË˙ …ËW½«ËW?â}Ä WÐ p|˙ «œËË—Ë˲ w¹œ—u?! W# …—UÐ ÂWz W¹…ËWz g}?!«ñ$—W?Ý
w½ï?O0¹“ï?á²?ÝïÄ ©w½Uš ¨Íd?¹“Wł ÍôW?&® «bO?$U&d?! w½U!W?OO?JOÝö?! W²?0J}ð W#
≠±π±π s¹˛® Ë ©±∏π∏ ÊU?????²?????Ýœ—u????!® w?½U????!W?????&U½˛˘˙ W?# Æ…Ë«dM?}¼ —U?????! WÐ ©«œ®
ÍW&UM~½U?& w½ËuÇ—…œ W# wÇW! ¨X|dÝËu½…œ ©«œ® —W¼ Í—˘“ WÐ ÊU?0¹œ «bA¹©±π±∏
Æ…ËWðïðd??Ö Í©«œ® ÍW~}??ł ©…œ® —˘“ w!W?¹…œ«˙ Uð «b?O??$U??&d??! W# …Ë…©±π≥≥ ¨—«ËU¼®
ËWz W???! ÊW????!…œ …ËWz —W???ÝW# X?šW???ł —˘“ ÊU¹d???!u???& w?½U???²???Ýœ—u???! w½U?½«e¹œ—u???!
¨©W#® „W½ W?¹©…œ® X|dÐ…œ —U??! WÐ ›Locative¤ íOðU??!ï?# wš˘œ ïÐ ÍW½ï??O??0?¹“ï??á¹dÄ
© üW¼˛˘˙ Ë —Ëu???ýUÐ w½U??²???Ýœ—u??! Í—˘“ wýWÐ g?¹U¼…Ë—W¼® w½U???L??}K?Ý W# ÂüWÐ
Ë X|dðu?Ö…œ ©di∫œ® «œËË—W?Ý wO?$U?&d?! W# ÆX|dÐ…œ —U?! WÐ ©W#® w½ï?O?0¹“ï?á?²?ÝïÄ
ÆX|dÝËu½…œ
WÐ dðU?¹“ «œ˘ñ??&Wz w½U???&“ W# ¨©Reciprocal pronoun® w¹ôËËœ—W¼ ÍËU½«˙ ∫„W¹ æº
ïЮ WÇËU½ Èb?½W¼ W# wÇ—W?ÖWz ¨X|d?Ð…œ —U?! WÐ ©Íb?!W¹ ¨Íd??²?!W¹ ¨d?²?!W?¹® Í…u?}?ý
Âïð gOM?& ¨ÈË…b?ýï??š XM& ïð® ªW¹«œ—U??! W# ©„W¹® g¹U??²?A??}¼ ©ÊU??O?&—W??Ö W½Ëu/
Æ©ÈË…œ ‘ï??š ÊU1b?!W?¹ ØÊU1d?²??!W¹ ØÊU??&d??²?!W¹ ØÊU??L??!W¹ W??L?}z ¨ ÈË…œ ‘ï??š
Æ©ÊW!…œ @½UÐ „W¹ Ë s|—…œ „W¹ WÐ „W¹® …ËËœdÐ —U! WÐ Í©„W¹® UýUÄ œWLŠWz
›…ËU????&W?Ǥ pO?KÐï?z wš˘œ w?½ËuÐW?¼ «b½U????&“ p?}†W?????&ï????! W?# ∫©pO?KÐï?z® wš˘œ æº
pOKÐïz wš˘œ «b¹œ—u! w½U&“ ͢ñ&Wz W# ÆWOO¹UÝUz w!W¹…œ—U¹œ ©pOKÐïz wÝËuÝU!®
W# p?OKÐï?z w½Ëu?ÐW¼ ÆX|d????!…œ ˘ñ????}Ä ÍË«ËWð W?Ð «œËË—W???Ý w?O????$U???&d????! wýW?Ð W#
W# Æ«—U??!U½ w½U?!W??š˘œ Ë ”uM}??Ö ∫X}Ð…œ XÝË—œ ï¼ ËËœ wM?ðd~!W¹ WÐ «b??O?$U??&d?!
ÊœdJ?~½U?Ð Ë «—U???! w?š˘œ ËËœ W# © Substantive® ËU½ «b????O???$U????&d???! W?# «b???O????²???Ý«˙
w&U??$Wz W# s& ÆX|d½…œ«œ pO?KÐïz WÐ WJ¹œ w½U??!W?š˘œ Ëu??&W¼ ¨…ËôËWÐ ©Vocative®
wš˘œ Í…˙…ËUÐ ËWz WðW?&Ëu²?A¹W?Ö ¨—Ëu!UÐ wO?$U&d?! —W?ÝW# «œñÄËñÇ wJ}½œd!—U?!
12
Íb½W¹«“ U?O½Wð W?&Wz ÂüWÐ ¨…ËuÐ “«Ëô „W¹…œ«˙ Uð «b?A¹—Ëu?!UÐ wO?$U?&d?! W# pOKÐïz
Í—U???!—WÐ W???²???}Ð…œ (Feminine® v& ÍËU?½ W???! U½…œ ¨…ËW???²|d???Ö…œ ©Masculine® d???}½
ÆX|d!…œ Ê«œ—WÖ pOK?Ðïz Í…u}ý WÐ —W¼ ÊU0¹œ ¨W$«e?Oz U¹ ïšËW²Ý«˙U½ ¨ï?šËW²Ý«˙
«bJ}&…œ—WÝ W# «bAO¹œ—u?! w½U&“ ÍËË—«uš w½U!W²J}#U¹œ W# pOKÐïz wš˘œ …—U¹œ «Ë
ÂW?z Æ…Ëu?Ð ÊË …œ—Ë …œ—Ë «œËËœ—uЫ˙ w?†U????????Ý œW???????Ý Í…ËU????????& W# ÂüW?Ð ¨X?}?ÐËuÐW?¼
¨w†˘˙ w½ËuÐe! U¹ ¨w½ËuÇËU½W# ÍïšËW²Ý«˙ wJ}&U$Wz pOKÐïz wš˘œ ÍW½ËuÇËU½W#
w&W?! wJ|—«ËWM?|u?ý «b?O½U¹d?!u?& w²J}#U¹œW?ýWÐ W?# Æ«œËË—«u?š w¹œ—u?! W# W?ÝuM}?Ö
ËWz w?½UM}¼—U???!WÐ ¨…ËU???&W½ gO?|ËW# ”uM}???Ö w†˘˙ Í…ËW?z —WÐW# ÂüWÐ ¨…ËU???& pOK?Ðïz
sL?}?¼ U?²?Ýï??&U?& ÆX|dM}?¼U½ —U?! WÐ w½«ËW½U??&“ wJ}ÄuJ|˙ w?!W¹U?&WMÐ w}?ÄWÐ W?š˘œ
v?# Í“«Ë ÍË«ËWð W?Ð vÐ…œ W?½UM?}?¼—U?????!W?Ð …u??????}??????ý ËWz Ëu?Ð «Ë w}?Ä ©±π≤±≠±π∏∂®
ÆX|dM}NÐ
ÆX|ËW!…œ—…œ pOðU&W²0OÝ w!W¹…u?}ý WÐ pOKÐïz wš˘œ «œï!“œïš w½U!W²0J}ð W#
UýUÄ œW?LŠWz WJ½uÇ ¨…Ëu?ÐW¼ pOKÐïz wš˘œ «œW&…œ—W?Ý ËW#  «œ…œ ÊUA}?Ä …ËWz W&Wz
ô r$—W??Ý ËËœ s& …Ë…ËË˙ ÂW?# Æ…ËËœd??! wO¹˘ñ??}Ä «b??O½U???!W??²??Ý˙ Ë W??0??' Ëu??&W¼ W#
b½W?¹«“ WÐ w!W???O¹b½…u???}Ä êO¼ «œU???ýUÄ w½U???!W??0???' W# pO?KÐïz ∫æ„W¹º ∫ÊËu?Ð XÝË—œ
ï????šËW?????²????Ý«˙ Í—U????!—W?Ð wš˘œ —W?¼ pOK?Ðïz w?š˘œ ∫æËËœº ¨ÆW????O????O?½ …Ë…©”uM?}????Ö®
U¹ ©Dative® ï??šËW?²??Ý«˙U½ Í—U??!—WÐ „…Ë ÍWJ¹œ w½U??!W??š˘œ „W½ ¨W¹ © Accusative®
Íï??š …ËWÐ U??O½Wð «œW??ÝUÐ ÂWz Í…ËW½œdJ½ËË˙ W?# ï?!“œï??š ©Genitive® ÆË ©Ablative®
©ÆÆvÐ…œ XÝË—œ w¹Uðï! ©Í® ÍW~|˙ W# acusatif w²|—U!—WÐ wš˘œ ® W! …ËWð…ËËb½«˙WÄ
ÆX|dJÐ —WÝW# Ídð—˘“ ÍW0' ÈdÖ…b†W¼ WÝUÐ ÂWz Æ©≠ËU½≠wýWÐ W# π ÍU&WMÐ ®
«œ—«œd?! Èb½W¼ w½œdJ½«œ—W?Ö w?ðU?! W# ï?!“œï?š ∫©…Ë…≠® Í©fJO?$u?Ý® d~ýUÄ æº
Ë 7}??³ðU¼ …u|u??! W# ©…ËW¹W??!…œ ¨…ËWJÐ ¨…Ë…œd??!® vÐ…œ W??! …ËU??& ˙Ëu?Ý Í—W??Ý …ËW#
Ë @½dÖ —U?−!W¹ wJ}†˘˙ …d~ýUÄ ÂWz ÍW!W?OO²Ý«˙ ÆX}?Ð wÇ ÊUO½Ëu³²?ÝË—œ ÍU&WMÐ
…ËU½ Ë —«œd! W# p}ýW?Ð ÆÍœ—u! w½U&“ w½œd!b½W&W†Ë…œ ïÐ vMO?Ð…œ Ë …uOMOÐ Í…—ËWÖ
 W½U½W?ð ÆÊd??Ö…œ—…Ë …“Uð w?!W¹Uð«Ë ©…Ë…≠® Íd~?ýUÄ w½b½UJ?#…u??}Ä W?Ð ÊU??!W??O?¹œ—u??!
…d~ýUÄ ÂW?# œËu?Ý …“Uð wJ?&WÇ Ë W?ýË w?½œdJ²?ÝË—œ ï?Ð 5½«uð…œ W?L??}z g¹˘ñ??&Wz
Æs¹d~З…Ë
«b¹œ—u??! w½U??&“ Ëu??&W¼ W?# , —«œU?ÖU?z s& Í…bM}¼ ∫—«œd??! Í©W?z® …œ Íd~A??}Ä æº
13
WýWÐ w½«—…u}šUz Ë WMÝ Ë ÊU?O&—WÖ ¨w½UL}KÝ w½U!WÇËU½ w½œd!W0?' Í…u}ý UO½Wð
Ëu????&W¼ U?½…œ ¨…Ë«œ ÊU¹ô ©…œ® w½U?M}?¼—U???!W?Ð ÍU????&WMÐ W?# W????! Ê©wK¹W????$® w²?J}?#U¹œ
U?²??Ýï?&U??& ÆÊWÐ…œ —U?! WÐ ©  ¨œ ¨…œ® Í—«œd??! Íd~A??}Ä Íœ—u?! ÍWJ¹œ w?½U?!«Ë«—«“
w}Ä ÍeM?!W?& ÆÊ Æœ ¨©w³†U??'W?²??OÄ® v†…œ …d~A??}Ä ÂWÐ ©±∏π¥≠±π∏¥® w³¼…Ë oO??$ïð
Æ(Prefix) d~A}Ä UO½Wð —W¼ ÊU¹ ¨©Modal affixes® v†…œ
r}Ä Ë W¹…“U?ð w!W¹…œ—U¹œ W¹ ©Wz® w½U?M}¼—U?!W?Ð ÂWz «b?O½U??L?}K?Ý w²J}#U¹œW??ýWÐ W#
w½«—W??ÝËu½ Ë d???O??ŽU??ý WJ½uÇ ¨…ËuÐ «b?¹WÄ «b??&W??²??0??OÐ Í…œW??Ý ÍU?ð…—W??Ý W# W¹«Ë
—WÐW# v†…œ w³¼…Ë oO?$ïð Æ…ËUM}¼ —U! WÐ ÊU¹©…œ® Ëu?&W¼ ÂW¹…œ“ï½ Í…œWÝ wJO?Ýö!
W# ÊbM?|u?š —WÐ W?ð…ËuÇ «b??&…œ“ï½ Í…œW?Ý w?½U?!U??²??$W??Š W# w'b??7 b?O??ŽW??Ý Í…ËWz
ÍËxÐ ©±π≤∏® w†U??Ý W??! «b??A?¹W½U??&e|˙ ËW#  W½U?½W𠨫b??O½U??L??}K?Ý w½U??!WðËW??Öe??&
w&U???Ž wJ}M?¹˙ï??Ö WÐ Í©W?z® vÐ…œ Ë …u??O?½U¼ —U??! W?Ð Í©…œ® W??A???O??&W¼ …ËW?ð…ËËœd??!
U½ôËW?& Æ…ËËœdÐ —U! WÐ ÊU?¹©…œ® «b½UO½U?!…d?FO?ý W# Íu?ŠW& Ë r#U?Ý ¨w#U½ ©∏®Æv³O½«“
Í©…œ® «b¹ï?š ÍW!W&U?½…bO'W?Ž W# ©±∑∑π≠±∏≤∑® Íb½W³?A'W½ w?¹—ËË“…—Uý ÍbO?#Uš
©π®Æ…ËUM}¼ —U! WÐ

W¹«Ë w}Ä w³?¼…Ë U?²?Ýï?&U?& Æ©±∑π∞≠±∏∂∏® Í“U?' wM¹W?Ýu?Š a?}?ý g¹U¼…Ë—W¼

w½U&“ ËU?½ Wð…ËuðU¼ «b¹—ËË“…—Uý wO?$Uł Ë Êü…œ—Wz w²J}#U¹œW?ýWÐ ÍËUð d|˛W# ©Wz®
ÍUð…—WÝ W# «b¹œ—u! Íœ—«b½U²?Ý wOÐ…œWz w½U&“ W# Æ…ËWOO½UL}KÝ Í—U?ý w½œd!W0'
Í—«œd?! w½UMðU?OMÐ ï?Ð ¨—«œd?! Íd~A?}Ä „…Ë ©…œ® …ËW?&W?²?0?OÐ Í…œW?Ý w½U?!U?²?$W?Š
U??²???Ýï??&U??& w?M¹ñЗ…œ w}?ÄWЮ ‚WÐ…˙U½ ÍËËœ—u?Ы˙ Ë —…œU??ÖUz Í…œU???Ý ÍËËœ—uÐW½«˙
Ëu????&W¼ …ËW?J¹e½W?Ð Ë …u????O????á???ÝW?Ç ‘UÐ w?!W¹…œ«˙ Uð Ë …Ëu?ðd????Ö ÍW~}????ł ©°w?³¼…Ë
wJ†Wš …—U¹œ «b½œd!W0' ÍW½«˛˘˙ w½U&“ W# ÂüWÐ Æ4}¼…œ Í—U! WÐ œ—u! w½«—WÝËu½
Æs}†…œ ©Wz® —W¼ U²A}¼ Êü…œ—Wz Ë w½UL}KÝ Ë ©…ËWAO!Ëu!—W! WЮ ÊUO&—WÖ
—U?! W?Ð ©“Wz® —U?ł Èb½W¼ «b??O¹«—U?! wš˘œ W# „U?ð w&W?!W¹ wÝW??! ÍËU½«˙ ∫“Wz æº
w½U??&“ W?# ©“Wz® ÍW??A¹˙u???Ö…˙ Æ…Ë«d??ÝËu½ Xý g?¹d??²??A??}?Ä …ËW¹…—UÐ ÂW# Æ…Ë«d?M}¼
¨œ—u! ›Í¤ Í—UO½«“ Í˙ï?! Í—UÑïÖ ¨w½UL}KÝ Í…u?}ý Í©Wz® w³†U'W²OÄ w?àÝWz ∫oO$ïð ¨w³¼…Ë ©∏®
Æπ ≠≥¥ ∫‰ ¨±π∑≥ ¨ÂW!W¹ wýWÐ ¨ÂW!W¹ wÖ—WÐ
Í—UO½«“ Í˙ï?! Í—UÑïÖ ¨Íb?½W³A?'W½ ÍbO#Uš U½ôËW?& w¹œ—u! Í…b?O'WŽ ∫œW?&W×& ¨.—W?! ôW& ©π®
Ʊππ≠≤≤≤ ∫‰ ¨±π∏± ¨ÂW²ýW¼ wÖ—WÐ ¨œ—u! ›Í¤
14
(Old w½U?²ÝUÐ wÝ—U?$ ¨«b½ï! w?OÝ—U?$ W# ÆW½ï! —˘“ «b½U?!W?OO½«d?}z W½U&“ Ë Íœ—u?!
Í—ïKJ#ï$ W# Æ…ËuðU¼ ©Â“W?z® Í…u}ý WÐ «œU²?0}ÑUz W# Ë ©Â…œWz® Í…u?}ý WÐ Persian)
b½WÇ W# ©“Wz® Ʃ“œ w½«eðW½ —W?ÖWz ¨Â“Wz XO½«“ —WÖWz ® v†…œ W¹W¼ p|b?½WÄ «b¹œ—u!
ÆW¹W¼ «bO#U½ ÍdFOý
w}?ł Ë sJ}ÄuJ|˙ —˘“ ©s& Ë “Wz® w½UM}¼—U?!WÐ w½U?!U&WMÐ «œËË—W?Ý wO?$U&d?! W#
ÍW½üU???Ý ÂW#  üW¼˛˘˙ Ë —Ëu???ýUÐ Íœ—u???! w½«—W???ÝËu½ W?# Èb½W¼ Æ…Ëuðd???Ö ÊU¹ï???š
Ë W†W¼ w!W¹…u}?ý WÐ —˘“ ÂüWÐ Æ…ËW½UO½U?!WMOÝËu½ ËU½ W½W-?Ð ©“Wz® ÈËW½U¹…œ «bO¹«Ëœ
 —u?! …—ï?ł ÂWÐ Èd?!…œ …ËU½«˙ ËËœ ÂWz wO½U?&e|˙ ÍU?&W?MÐ ÆÊW?!…œ …—U?! ÂWz W½U½«“W½
∫X}Ð…œ ©“Wz® Í—W?JÐ ÍËU½«˙ ¨˙WÄWM}?ð U¹ X}Ð ˙W??á?}ð ¨ËËœ—uÐW½«˙ Í—«œd??! ∫…ËW??²|dJÐ
Í…ó|˙ w?½U????!…—«œd?????! ïÐ ÆÆÆÂËW????š…œ ¨r?|œ ¨rÇ…œ “W?z ΩrMO?Ð…œ ¨r}?†…œ ¨rÝËu?½…œ “Wz
¨ÂU???²??Ý…Ë«˙ ¨ÂËu?Ç ¨-U¼ “Wz ∫X?|d??Ö…œ—…Ë ©“W?z® ˙WÄWM}?ð Í—«œd??! U???O½W?ð ¨ËËœ—uЫ˙
rO??ÝdÄ ¨©—«u?š® Âœ—«u??š ¨© ï?Ö® -Ë ¨©w?0?O??ç½® rO?ÝËu?½ s& ∫ÂüWÐ ¨b?²¼ ÆÆÆ-ËW??š
¨X|œ «œ©pOKÐïz® wš˘œ W# „Uð w&W!W¹ wÝW! ÍËU½«˙ vðU! U¼…Ë—W¼ Æb²¼ÆÆÆ©wÝdÄ®
s& ËWz ¨«bM& W?# ¨…ËWM& W# ¨s& ïÐ ¨s& ÍW?!«dÐ ¨s& w†U?& ∫©“W?z® „W½ X}Ð ©s&® vÐ…œ
w¹œ—u?! W# ©“W?z® w½«b?²?Ý…œ W# W¹«Ë w?}Ä w³¼…Ë oO?$ïð U??²?Ýï?&U?& Æb?²?¼ÆÆÆX}?ÝU½…œ
®Æ…Ë«œ ÍËË˙ «b??O?$U??ł≠w½ü…œ—Wz Íœd?!—U??! d|˛W# Ë …ËuÐ …—ËW??Ö w!W¹W†W¼ «œËË—«u??š
ÊU&W!W½U&“ …—U?¹œ Æ«b¹œ—u! w½U&“ wàÝWz w²ýdÝ ËUÇ W# ËuÐ …—ËW?Ö wJ}ðW†Wſ W&Wz
W# «œ ±∏≤∞ w†U?Ý W# ê¹˙ —W?²?0O?& Æ…ËËœd?! ‘ï?&«—W?$ Í©“Wz® W! W?O?O½ —˘“ wJ}?&…œ
©±∞®Æ©…ËuÐW¼ ≠r†U½…œ “Wz ≠ÍW²Ý˙ «bO}ð W! …Ëu²0OÐ wJ}OO½«—ïÖ w½UL}KÝ

Ê«u??????}½ w?½U?????!…—W?½«b?¹“«ËU?????O??????ł Ë —U?¹œ …—W¼ W?½U?????A??????O?½ W# p?}?????!W?¹ ∫— æ Ù æº

ËËœ ËWz W~½…˙ ¨…ËW?O?OJOðW½ï?$ ÍËË˙ W# ¨ÊUÐUÐ Ë Ê«—ï?Ý ÍWÇËU½ w½U?!W?²J}#U¹œW?ýWÐ
ÊU¹©Ù® wL?}½ï?$ ÊUÐUÐ ÍWÇËU?½ W# ÍW½U?ýË ËWz Í—˘“ wJ}?ýWÐ ÆX}Ð — ΩÙ ÍW?L?}½ï?$
ÆX|d!…œ ó}Ð ©—® WÐ W!… ©Ù® Ê«—ïÝ W# ¨W¹«b}ð
g}!«ñ?$—WÝ w!W¹…u}?ý WÐ WL}½ï?$ ÂWz ¨«b½UÐUÐ ÍUýUÄ œW?LŠWz w½U!W?²0J}ð W#
˘ñ???&Wz ÍW?½U???ýË ËWz ÍWЗ˘“ W?ð«Ë ¨…Ë«d???! ó???}Ð Ê«—ï???Ý ÍWÇËU?½ wJO?ðW½ï???$ w}?ÄWÐ
W~−}?Ю XÝ«˙…u}½ w¹œ—u! w?½U!W²J}#U¹œW?ýWÐ Ë ÊU¹d!u?& Ë ÊUO?&—WÖ Ë w½UL?}KÝW#

Æπ ≠ ≥¥ ∫‰ Æììì©Wz® w³†U'W²OÄ wàÝWz ∫oO$ïð ¨w³¼…Ë ©±∞®

15
¨ÈdÐ ∫vàÐ ∫ÊËËœd??! Íó??}Ð ©—® Í…u?}??ý WÐ ËWz ¨W¹«b??}ð ÊU¹©Ù® wL??}½ï?$ ©Ê«—ï??Ý W#
∫ÙU&W?²ýWÄ ¨—Uðu! ∫ÙUðu?! ¨ W&«—W¼ ∫ W&üW¼ ¨—U0?&Wz ∫ÙU0&Wz ¨“ËË—W?š ∫“Ëu†Wš
∫èÝU?Š ¨—U??Š ∫ÙU?Š ¨…Ë…—U?& ∫…ËW?†U?& ¨„…—U?Ý ∫p}?†U?Ý ¨—W?ÖW# ∫ÙW??ÖW# ¨—U?&W??²?ýWÄ
W?! U½…œ«œ ÊU&«Ë ¨W¹«bÐ ÍËË˙ —U?ł ËËœ „W¹ U?O½Wð W&Wz —W?ÖWz ÍW?!WO?O²?Ý«˙ ÆdÝU?Š
Í—˘“ …—W¼ wýW?Ð W# Í…ËWz —WÐW# ÂüWÐ ¨X?}Ðœd??! ÍW†W¼ «œ…ËWM²??Ý«u??Ö W# ï??!“œï??š
—W¼ UýUÄ W! Í…˙…ËUÐ ËWz WM¹W?Ö…œ ¨…ËW²}Ð…œ …—UÐ b½WÇ Ë …—UÐËËœ W&Wz «œW?!W²0J}ð
w½U&“ Ê«u}½ w¹“«ËUO?ł W&Wz U¹Uz ∫W¹W&Wz @½dÖ wJ|—UO?ÝdÄ ÂüWÐ Æ…ËËœd! ÍW0' «Ë
W&Wz U?¹ ¨…ËËd! ÊU¹W0?' «Ë —W¼ WðU! ËW?z g¹W!…—Uý w?J†Wš U¹Uz øWðW?OO?Ž…˙ Ë UýUÄ
ÍW†U?&WMÐ WÐ —WÝ wJ}?ÝW! …ËuÐ v# r|u?Ö Âïš s& øW¹U?ýUÄ wMðËUšUz Í…u?}ý U?O½Wð
Ë …u¹˙ï?Ö Í…≠©Ù® wL?}½ï?$ ËWz —U?ł Èb½W¼ …ËËœd! ÍW?0?' W?! ©˘ñ?&Wz Í…ËW½® ÊUÐUÐ
Æ©—WÖW#®  u~¹…œ ©ÙW?ÖW#® ïÐ  W³¹UðWÐ ¨X}ÐU& dOÐ W# rýUÐ —W?ÖWz Æ©—® WÐ wðW¹ËËœd!
W?! Í…ËWz ∫v†…œ ¨…u?OÝËu½ …ËW¹…—UÐ ÂW?# wJ}$—W?Ý «b¹ï?š ÍW?!W³?}?²! W?# Íe½W!W?&
…ËW²|—bÐ p}# «Ë Èd!…œ ¨ U!…œ ó}Ð ©—® „…Ë ©Ù® ¨U½ WAO&W¼ ÂüWÐ ¨—Uł —˘“ ©UýUÄ®
WðWLŠ…“ W! ¨W¹W½UOO½UL}KÝU½ w!W¹…u}ý ÊU¹ ÆW¹W½UOOð«d!ï²0¹—Wz w!WOO²}ðW³¹Uð W!
©±±®ÆX}Ð W!…Ë«—«“ w½ï! w!W¹…u}ý

œ—W?&U½ ¨© d?!® œd?! ∫© ® WÐ …Ë«d?! Ë …Ë«˙ï?Ö ©œ® w~½…œ «œW~}?ł ËËœ W# ∫  æ œ æº
«bMO??ÝËu½ w?ðU??! W# U??ýUÄ W??! X}Ð w¹U??ÝUz w?!W¹W†W¼ —W¼ W??&W?z W¹…ËW# Æ© —W??&U½®
Æ…ËWOOðW¹Ëu²Ý«uÖ W†W¼WÐ ï!“œïš U¹ ¨w²}Ðœd!
¨ÊËËœd?! wýWJA??}Ä «b¹W?!…—UðË W# ï?!“œï?š ÍW?½U?O?O½U?&e|˙ U?&WM?Ð ËW# p}?ýWÐ æº
s¹W~Ð W½W¹ô ÂW# 5½«u²Ð W?L}z W~½…˙ Æs}$uÖU½ «b¹œ—u?! w½U&“ w½U!WOO?²Ý«˙ ÙWÖW#
w½œdJ}ÄW0' ÍW~}?ł W# ÍW!…—U! Ë …uO½«“W½ ÍW!W½U&“ «dÐU?! W! s¹…bÐ ËUÝUÄ Í«Ë Ë
…bM}¼ wA?O?½U?!W?O¹d~&U?$Wz W# Èb½W¼ ÂüWÐ Æ…Ë«œW?½ ÂU?$Wz ¨ÊU?²?Ýœ—u?! ¨W?!W½U?&“
ËW# ÍW†W¼ W??²|ËWJÐ Èd??!U½ w½«ËW½U??&“ Í«“…—U?ý w?J}?ÝW??! ïÐ W?! ÊW?½U?O??O?²??0½«“U½
ï??!“œï?š Í«dJ?ýUz —˘“ w!W¹W†W¼ Æ©ËU?½ wýWÐ Í≥µ Ë ≤≥ Ë ±∂ ÍW??²?šu½® …Ë…—ï??ł
«b¹W!…—UðË ÍW~}?ł v#WÖ W# ËWz ÆW½U?!WOO½U?&e|˙ W&d}ð ¨w½œdJ†WJ}ð U?¹ ¨w½UM}¼—U!WÐ
ÊU&—W$ wO¼ w½U!W½Ëu/ ¨ U!…œ ”UÐ ©Imperative® d&Wz ØÊU&—W$ Í—«œd! X|œ W!

(11) Mackenzie, D. N.: op.cit. p. XIX

16
w³¼…Ë U²Ýï&U& W! ¨©Present subjunctive® s¹—U¹“«uš ÍËËœdÐW½«˙ wO¼ uJ†WÐ ¨5½
˙…ËUÐ ÆÊ“«ËU?Oł w²?ý ËËœ —«œd?! ÍW¹…ó|˙ ËËœ ÂWz Æ©ÍË…ñ¹WÄ wF¹—«“u?&® v½…œ ÍËU½
X}ÝdáÐ w}# Ë ¨wÝ—U$ WÐ Ë w!—uð WÐ ¨ UJÐ w†UŠ UýUÄ X}³O½«u²¹W½ ï!“œïš ÂW!U½
g¹U??ýUÄ v?Ð…œ „…Ë—W¼ Æ4}¼…œ —U??! W?Ð w½ïÇ Ë s}†…œ Êï?Ç …—«œd??! ÂWz œ—u??! W??!
d¹W?Ý «œW¹W²šu?½ ÂW#  W³¹Uð WÐ Êœd?!W†W¼ Æ…ËWðUJÐ ÊËË˙ ÍïÐ w½UÝUz WÐ w?²}³?O½«uð
‘W??ý ïÐ Èd??!…œ —«œd??! ÍWJ¹œ w½U??!…ó|˙ ªÊU??ÝUz w?!W¹ï¼ —WÐW# ¨ËU?Ç g}Ä W??²|œ
wÝW??! ∫X|d??!…œ Ê«œ—W??Ö ”W??! ËËœ ïÐ U??O½W?ð ÊU?&—W??$ ÂüW?Ð ¨s|dJÐ Ê«œ—W??Ö ”W??!
Æï! w&…ËËœ wÝW! Ë „Uð w&…ËËœ

…˛«ËW²Ý…œ Ë WýË ∫ËËœ

©pA&bOЮ wðWЗWý Í…ËW½œ—«uš wÝUÐ «b!W¹W~}?ł W# UýUÄ œWLŠWz ∫pA&bOÐ æº
Ë W½U-ÐUÐW?! W# Ë X}ÐËuÐ ËUÐ w!W¹…ËW½œ—«uš W&…œ—WÝ ËWz X}?Ç…œ vÄ «Ë W! ¨ U!…œ
U?ýUÄ ÍW¹…u?}ý ËWÐ W?!W?ýË …—U¹œ ÆX}Ыd½«œ «b?!«—ïš Ë ÊU?½ ÙWÖW# ÊU?!W½U?-?²A?}Ç
w}Ä w½U¹d!u& ÍuO?Ö Æ©pA&bOÐΩ pA}&bOЮ v†…œ vÄ ”—U$ ÆWO?OÝ—U$ wðW¹uOÝËu½
w'…—Uz ¨vÇ…œ w?Ð…—«œ …Ë WJ|—«œ ∫…ËW𫜅œ p}# Í«Ë Ë ©pA??&d?OÐ æpA??& vЮ v†…œ
U??²?Ýï??&U?& ©±≤®ÆÊW?!…œ X?ÝË—œ wðWЗW?ý g?¹ËW# …Ë Èd?O??Ö…œ w½U?!W??ýï?-½ïÐ W?†u?Ö
Ë wá?Ý w†uÖ W?OOÐ È—ï?ł ∫v†…œ «œ…ËW½œdJ½ËË˙ W# Ë ©pA?OL?OЮ v†…œ w}Ä g¹—«˛W¼
©±≥®ÆU!…œ ‘ï-½ïÐ

Íœ—u! ͢ñ?&Wz Í©W~&u?ł U¹ W~Lł ® —W?³½«—WÐ ÍW¹WýË ÂWz U?ýUÄ ∫‡¼W~ýu?Lł æº

Í©…U~A??³Mł U¹ W~A??³Mł® W# vÇ…œ vÄ «Ë W??! W½«b?$—W??Ý w½U¹U?ý Æ…ËËœdÐ —U??! WÐ
wO?Ý—U$ W# w?Ç—WÖWz ¨X}?³ðU¼ «œ—W?ÝWÐ ÍW½«˙ï?Ö Ëu&W¼ ÂWz Ë X?}³ðU¼ …ËW?O?OÝ—U?$
ÆsðËËeÐ Ë …ËW½«˙Ëu??Ý ÍW~}?ł W?ð«Ë ©W~A?³M?ł® ÆW?O?O?½ —W¼ U¼…Ë w!W¹W?ýË «œ˘ñ??&Wz
Ë ÊW?Ö…œ „W¹ WÐ ©ÊUI?0?}z® p0?}z ËËœ W! W¹W¹W~?}ł ËWz g¹W~&u?ł U¹ W~L?ł …—U¹œ
ÆÊËËe³Ð Ë …ËWM|˙Ëu0Ð s½«uð…œ ÊUO½«u}½ W²|ËW!…œ W! …ËWJM}ðd! „W¹WÇ—UÄ Íï¼ WÐ
wA¹WJ¹œ Í…u??}?ý Æ…©ÊU?š…u¹œ® «œ˘ñ?&Wz w¹œ—u?! W# ÍËUÐ Í…u??}?ý ∫W½U?-½«u¹œ æº
Æ©W½Uš…u¹œ ¨W½Uš«u¹œ ¨ÊUš«u¹œ ¨Ê«u¹œ® „…Ë W¹W¼
Ʊπππ d}#ËW¼ ¨”«—Uz Í…ËW½œd!ËxÐ Ë ÛUÇ ÍUÖ“…œ ¨ÊU²Ýœ—u! ∫uOÖ ¨w½U¹d!u& ©±≤®
Ʊ≥∂π Ê«dN𠨑ËdÝ ¨wÝ—U$≠Íœd! @M¼d$ ¨WM¹—ïÐ W½U³½W¼ ∫—«˛W¼ ©±≥®
17 ©≤® Íœ—u! w½U&“
ÂWz W~½…˙ Ë WO|u½ «b¹œ—u?! w½U&“ W# W¹WýË ÂWz ËuÐ «Ë r}Ä s& w²?Ý«˙WÐ ∫@½eÖ æº
ÆX}ÐËuÐ «b¹WÄ w¹«Ëœ ÍW†UÝ U$WÄ qÇ
ÍË…“ —W?Ý W# p?}?²?ý w½U?½«œ Ë …ËW½œd?!ËxÐ ¨…ËW½œdJ?½UÄ ÍUMŽW?& W?Ð ∫70?š«œ æº
W# Æ©70??š«˙® Èdðu??Ö…œ dðU?¹“ ˘ñ??&Wz Æ©b??²¼ Ë w†U??' ¨„W??ý˘œ ¨d??O?ÝW??Š ¨…d??H??Ý®
Æ©70?š«˙® „W½ ©7?0?š«œ® «dðu?Ö…œ —W¼ —WÐËW??&W# ÙU?Ý wÝ Uð ÊU?O??&—W?Ö ÍWÇËU½
WÐ ÍW½«d?~A??}?Ä ËW# WJ}???!W¹ W???! ©«œ® Íd~A???}Ä ÆW½ U¹ s?}†…œ «Ë g¹U???²??0???}z +«“U½
WÐ ¨ U!…œ XÝË—œ ©Compound verb®Ë«—bJ}# Í—«œd?! ¨…œUÝ w?J|—«œd! w¹—U?!ËU¼
Æw&e½ uÐ …ËWO¹“—WÐ W# ¨…Ë…—«uš ïÐ …Ë…—WÝ W# vM}¹WÖ…œ „W¹…ËWMðËËeÐ ÂW!W¹ Í…œ«˙
WðïÐ g¹W¹…u?}?ý ÂWz —W¼ Æ©Xý® ÈdðuÖ…œ Í—˘“ WÐ «œ˘ñ?&Wz w¹œ—u?! W# ∫XAÇ æº
Wð…ËuÐ Ë …ËW?ð…Ë«d??!  —u??! Ê«—ï??Ý ÍWÇËU½ W# W???! ©„W??&u??²??ý® w&d??}ð W?# p}??ýWÐ
«b?O??$U?&d?! Ë w½U?M¹œUÐ W# Æ©XÇ® «dðu??Ö…œ Ê«—U?ł ÊU?O??&—W?Ö ÍWÇËU½ W# Æ©„W??L?ý®
Æ©XAð® ÈdðuÖ…œ
¨Êœ—«u???š ¨„«—ï??š ¨ÊU?½® ÍUMŽW???& WÐ W???O??O???!—uð w!W?¹W??ýË ∫©pO?K&W¹® pK?&W¹ æº
Æ©XA}Ç ¨uOý ¨u}ý ¨w½W&…œ—«uš
Í—«b½«uO& Ë Êœ—«u?-½U½ Í—«uÐ W# s~½dÖ wJ}&d}ð W†W&ï?! ∫ËxÄ ¨w½U¹dÐ ¨…dHÝ æº
Æ«b½«d¹WÝ Ë Êœ—«uЫ˙ Ë n¹W! Ë
w½…˛U??I??O?Ýï??& ¨—WÐW??&U½ ¨Ê«ËW??ÝUÄ ¨XÝ…œW?Ðd?}??A??L?ý ∫©‘ËËU?Ç U¹® ‘…ËUÇ æº
Æ…ËuðU¼ —U! WÐ —UJðW&eš wOðUÐ W# —W¼ «œW²0J}ð ÂW# ÆUýUÄ wJýï!
U¹ —U?&W?Ž ¨—U³½W?z ¨—öO?! U¹ —WKO?! ∫©W?O?O½U?LÝu?Ž wO?!—uð w!W¹W?ýË® wÇ—WKO?! æº
¨—UJðW?&eš ∫wÇ—WKO?! ÆWšËË“Uz Ë w½W?&…œ—«uš wM²?Ý«—UÄ Ë sðd~†W¼ w}?ł ∫—U³?&WŽ
W?! Í…ËWz  W³¹UðW?Ð ¨ÈdðuÖ…œ pýï?! w½«—UJðW?&eš w!˘—W?Ý ïÐ dðU¹“ ÂüWÐ ¨—W?!ï½
ÆW¹…ËW½œ—«uš Ë Ê«uš w½œd!…œU&Uz wÝdÄ—WÐ
w½U?????&“ ÍW?~|˙ W?# Ë ¨…ËW?????O?????O½U½ï?¹ Í©U?????L?????š«—œ® W# v?Ð…œ W?????! …ËUÐ «Ë ∫Ë«—œ æº
Æ©˜«—œ U¹ Ë«—œ ∫Â…—œ ∫ÂW¼—œ ∫U?Lš«—œ® …ËW?O¹œ—u?! w½U?&“ ËU½ W²?}?³ðU¼ ¨…ËW?OOÐ…—W?Ž
tO «u½U
Ë …œËbF r¼«—œ fÐ sL¦Ð ÁËdýË® ∫W¹W¼ «œ“˘dOÄ w½Uz—u' W# ÂW¼—œ ÍWýË
ÆÂW²0OÐ wðW¹Uz ¨·uÝËu¹ wð…—ËuÝ ©s¹b¼«e« s
dðU¹“ wJ}J&WÇ g¹W&Wz Ë ©sðd~½U&® 5}†…œ «bO¹˘ñ&Wz w¹œ—u! W# ∫sðd~†WN½U& æº
18
—U?! W?Ð w¹UÄË—ËWz Í©Strike® Ë wÐ…—W??Ž Í©»«d??{«® —W??³½«—WÐ W??! W¹W¼ wO??ÝU??O??Ý
Èd!…œ W?! ¨©sðd~†WN½U?&® vЫdðË «b½U!W½UÐUÐ w&…œ—W?Ý W# X}Ç…œ vÄ «Ë ÆX|dM}¼…œ
ïÐ UO½Wð W!W?ýË Íïš wðU! ÊUO&—WÖ ÍWÇËU½ W# ÆX|dJÐ œ—Ë«—WÐ ©sðd~?†WN'˙® ÙWÖW#
Æ…Ëuðd????Ö w?½U????& W????šüË ËWz ∫ u~?½U¹…œ W?½Ëu/ ïÐ ª˜˘d????& ï?Ð „W½ «d?ðu????Ö…œ Ù…˛Uz
wMOÝ W!W?šüË ∫«dðuÖ…œ ¨ËuÐ ©ÊœdJMOÝ® ÊUO&—W?Ö W# —W¼ ©sðd~½U&® w!W¹Uð«u†…ËUz
Æ…ËuðU¼ —U! WÐ «œ“«—WÐ wÝUÐ W# W!WýË «bA¹UýUÄ œWLŠWz ÍW²0J}ð ÂW# Æ…ËËœd!
wMO?ÝËu?½ Ë W?0?' «b?O?²??Ý«˙ W# W?!® «œï?!“œï?š ÍW??!W?²?0J}ð W# ∫d?¹W?Ý ÍW?ýË æº
…u|u??! W# +«“U½ W??! ÊW¼ —«œW½Uð«Ë Ë d?¹W?Ý ÍW??ýË Èb½W¼ ©W½U?ÐUÐ ÍU?ýU?Ä œW?L??ŠWz
W# ï!“œïš WO?O½ —ËËœ ÆÈu! WðUÖ…œ ÊU¹WA¹˙uÖ…˙ …ËWOOÖï†ï?LO²}z ÍËË˙ W# Ë ÊËuðU¼
ÍW†W?¼ ÊU¹…œ WJ½u?Ç ¨X}Ðœd???! ÍW†W¼ «œW???!W??²???0J}ð Í…ËW?M²??Ý«u???Ö Ë …ËWMO???ÝËu½
¨, —«œU???ÖUz s?& Í…bM}?¼ ¨W???! ©w½…˙® v†…œ ©p?ÝUz® w}???ł W# U???ýU?Ä ÆÊW¼ g¹W?J¹œ
vÄ ÍW¹W??ýË ÂWz —W¼ g¹ ≠ÍeM!W??& ÆÊ Æœ ÆW?O?O½ «b?J}½U?&“ êO¼ ÙW??ÖW# wOðW¹U??&e?š
Ë U??ýUÄ ÍW?0??' WÐ ¨XÝW?ÐW?& W??! W¹©v³??ſ«œ ® WJ¹œ Íd¹W??Ý w!W¹W??ýË Æ…ËuÐ d¹W??Ý
U¹® v?³ðË Í©U???³???Ž…œ® U????ýUÄ œW???L???ŠW?z +«“U½ Í—ËËœ WÐ s& ÆW?¹W???!W#ï?Ç ¨ï???!“œï???š
ÆX}Ðœd! Í—U&ïð W†W¼ WÐ ï!“œïš Ë ©v³OÝËu½

@½dÖ ÂüWÐ ¨w!…Ëô w¹—UO½«“ Èb½W¼ ∫vÝ

ïÐ Í«Ë ¨w#U½ —W?ÝW# «b¹ï?š ÍW?!…ËW?MO†ïJ}# W# œW?&W?×?& œËu?F?ÝW?& U?²?Ýï?&U?& æº
©±¥®ÆX}ÐËuÐ f¹—UÄ W# ±∏µ≥ w†UÝ UO½Wð ©UýUÄ U¹® ÊUš œWLŠWz W! X}Ç…œ

W# ÂüW?Ð ¨f¹—UÄ Wðï?ðU¼ «œW†U???Ý ËW# v†…œ ï???!“œï???š W??! W?¹…ËWz ÍW??!W???O???O??²???Ý«˙
w½U!W~½U?& wO¹Uðï! UðW¼ W! v†…œ …ËWz w½ËË˙ WÐ «œ…—UðË ËW?z —W¼ ÍWJ¹œ w!W¹W~}ł
…ËWz w?ÝUÐ dð«Ëœ Æ…ËËœd???! Íœ—u??! w½U???&e|˙ —W???ÝW# ÊU¹—U???! …ËWJ}Ä ±∏µ¥ w?†U??Ý
Uð …ËW??&W?! Íô WÐ U??ýUÄ Wð«ËW??! ÆÙËu?&W??²?ÝWz ïÐ …ËW?ð…Ë«d?! @½UÐ U??ýUÄ W??!  U?!…œ
ïÐ …ËW?????²????}ÐËuÇ W?#WÄ W?Ð g¹—˘“ —W????ÖW?z Ë …ËuÐ f¹—U?Ä W# ±∏µ¥ w?†U????Ý wO?¹Uðï????!
Ëu?!…Ë wJ|ËUOÄ ïÐ Æ…ËW?²}Ы˙W?Ö «œ ±∏µµ w†U?Ý ÍUð…—WÝ W# vÐ…œ «ËWz ¨ÙËu?&W²?ÝWz
f¹—UÄ Ë X|d~Ð È˙ wK& W#WÄ WÐ «Ë —W¼ WOO½ dO~à?'Wz ¨…ËuÐ ‘ïšW½ g¹—˘“ W! UýUÄ

ÆËËœu²ÝWý ∫‰ ¨ìp}JÄWÇ‹ ∫œËuFÝ‹W& ¨œW&W×& ©±¥®

19
U²?Ýï&U& ÍW?!WO¹—ï?Oð ïÐ dð…—ËWÖ wJ}²?Aá†UÄ W?²}Ð…œ WO¹—U?O½«“ ÂWz ÆX}à?}NÐ vł WÐ
ÍW¹W†UÝ b?½WÇ WOO?²|˙ËU¼ Ë  W'U?$…˙ ËWz Ë …ËËœd&W½ «œ±∏µµ W# w#U½ W?! œËuF?ÝW&
Í«Ëœ Wð«Ë ¨W†UÝ ËWz Í«Ëœ W?²|ËW!…œ …Ëu³¹W¼ ÙËu?³&W²?ÝWz W# «œUýUÄ œWL?ŠWz ÙWÖW#
…ËuÇ …ËW?&Uý W# g¹©w#U½® Ë ÙËu?³?&W²?ÝWz ïÐ …ËWð…Ë«˙W?Ö …ËW0¹—UÄ W# U?ýUÄ Í…ËWz
—U&ïð ïÐ …ËW?OO#U½ Í…—UÐW# ÊULÝUÐu~½…œ ËËœ «œï?!“œïš Í…—UðË ÂW# ÆÈËWz ïÐ Íô uÐ
UýUÄ œWLŠW?z W! W¹…ËWz ÊUO&W!W¹ wÝUÐu~½…œ Æ —u! wJ}½b½U?ÝU½ W# W~−}Ð ¨ÊË«d!
Íb½W??$Wz wKŽW½ „…Ë ÍW??!W?O??OÐ…œWz …ËU½ WÐ dðU¹“ W??! ¨—e?š ôW??& ∫v†…œ ï?!“œï??š WÐ
d??²??A???}Ä w#U½ W???! W¹…ËWz gO??&…ËËœ w?ÝUÐu~½…œ ÆÂU??ý W?# ¨W¹U¹—Ëu??Ý W?# ¨…Ë«d??ÝU½
…ËWz —WÐW?# W??ÝUÐu~½…œ ËËœ ÂWz Æ…ËËœd??! Íœ—u??! ÍW???&W??ł—Wð wOÐ…—W??Ž wJ?}½U??&e|˙
ËW# ÍWM?O??'W???²??Ý«˙ WJ?†WÐ ¨ÙU¹W??š W?½ Ë s½b½U???šd½ Ë Ê«b†W¼«b???}Ä W½ W?J½uÇ s~?½d??Ö
W# «œWðU! ËW# w?#U½ Í—eš ôW& W?! X}½«“…œ UýUÄ ªW¹W¼ ÊU?O¹œœU& ÍWſUM?Ð W! ÊWðWÐUÐ
Ë Íœ—u! W?Ð wðW¹ËËœd! W?!  U!…œ p}?³}?²! wÝUÐ U¼…Ë—W¼ ¨Í˛…œ ÈËW# Ë W¹U?¹—ËuÝ
ËWz d²?A}Ä v†…œ WJ½uÇ ÆX}?³ðËW! …Ë«d?!W&Wł—Wð W?³}?²! ËWÐ ÍËUÇ Íï?š UýUÄ vÐ…œ
Íï?š ÍW!W?0?' W# UýUÄ —W?ÖWz Æf¹—UÄ ïÐ X}Ð ÂWz Í…ËW?z g}Ä Wð«Ë ¨…ËËœd! Í…—U?!
wJ}³}²?! WJ¹—Wš  u~¹…œ ÊU¹ ¨W¹W¼ Í«Ë wJ}³}²! W&Ëu?²0OÐ  u~¹…œ W¹«ËuÐW½ UOM†œ
w¹“U½U?ý Ë e|˙ w²0|u†W¼ ÂW?!W¹ Í…œ«˙ WÐ W¹W!W½b½U?ÝU½ wÇ—W¼ Æ U!…œ …œU?&Uz «Ë
ÊU?O?&W?!W¹ ∫W?ýWÐ ËËœ g¹W½b½U?ÝU½ ÂWz ÆÍœœU?& ÍWMO?'W?²?Ý«˙ „W½ ¨w#U½ ïÐ W¹U?ýUÄ
W????²J?}#U¹œ ï?Ð Íï????š W????! W¹…ËWz g?O????&…ËËœ ¨W~½U?ÐËU½WÐ w?!W¹U?½«“ w#U½ W????! W?¹…ËWz
WÐ wM}†WÐ U?ýU?Ä g¹W½«ËWz Í—UЗW?Ý Æ…ËËœd?! ÊU?š—Wð Íœ—u?! w½U?&“ w½U?!…“«ËU?O?ł
U¹ ¨ÊUO²?Ý…œ w#U½ Ë ï!“œïš  UJÐ p|—U! Wð«Ë ¨X}M}ÝUMÐ wO#U½ WÐ W?! …Ë«œ ï!“œïš
ÆÊWJÐ Í—U??!ËU¼ …ËW??O¹œ—u??! w½U?&“ Í…—U?ÐW# Í…ËWz ïÐ ¨ U~Ð Íd??²??!W¹ WÐ ¨ÊU??O~½…œ
¨W½«d~&e½ï??š gO?&W¼ Ë …ËWð…ËËœd?! Íd?OÐ W½U??²?0?O#U¹˙ ÂW¼ U?ýUÄ «b??A¹W?&W# …—U¹œ
ÂWz 7?0¹u??}?Ä ï??!“œï???š ÍW??!…—U???! ïÐ ÍW???O¹—U???O½«“ Ëu??&W?¼ ËWz wðW¹u???O½«“ WJ?½uÇ
wJ}?ÝW! WÐ …u?O½«“ „UÇ WÐ Í«Ë …ËWz —WÐW# ¨X|˙ËuÝUM†W¼ w}?Ä Ë  W¹U½ ÊUO?²Ý˘˙…œ
wJ?}†U???š Æ…Ëu????²???A¹˘ñ????²???Ý…œ «œ…—«uÐ ÂW# Ë …d?ð«“…—U???ý Íï???š W?# W???! X}?M}???ÝU?MÐ
„…Ë w#U½ «b??A¹ï??!“œï?š Ë U??ýUÄ w½U??!W?0??' W# W??! W¹…ËWz ¨s& ïÐ ¨g}??!«ñ?$—W??Ý
 W½U½Wð Æñ}?Ö—…Ë Ë X0O?Öï#ïKO$ Ë Ê«ËW½U&“ Ë U½«“ „…Ë WJ†W?Ð ¨…Ë«d!W½ ”UÐ dO?ŽUý
wO¼ W??! ¨…ËWð…ËËœd??! ËxÐ Íd??F?O??ý Èb½W¼ ï??!“œï??š «œW?!…ËW?MO†ïJ}# w?ýWÐ «Ëœ W#
20
Æ U?!U½ wAO?ÝUÐ Ë …ËWð…ËËœd!W½ ËxÐ wO#U?½ ÍdF?Oý wÇW?! ¨5½«œW&W¼ Íd?O¼UðUÐUÐ
¨W?A¹…—ËW?Ö wJ|d?O?ŽU?ý Ë …dO?ŽU?ý w#U½ w½«e¹…œ U?ýUÄ W?! W?O?O½ «œ…ËW# ÊU?&u?Ö êO¼
—W¼ w²šWð —WÝ WMðU¼ Ë ÊUÐUÐ ÍU?ýUÄ ÊUL}àÝ w½œd?& Íï¼ WÐ 5½«“…œ WL}z WJ½uÇ
∫…uOÝËu½ Í“—WÐ Ë Ê«uł wJ|dFOý w#U½ ¨…ËW¹ïš W¹UýUÄ œWLŠWz ÂWz
ËuÐW½ «ËUz wÐW?!ËW?! œW?Ý ¨«œW½ Í…—Ë…œ „W#W?$ Uð
ÆËuÐW½ «b¹WÄ wðW?F#Wð „…—UÐu& ÍdN?O& ÍWÐW?!ËW!
¨W¹…—ËW?Ö wJ|d?O?ŽU?ý w#U½ w½«e¹…œ —W?¼ U?ýUÄ ÊU?0¹œ ¨W¹U?³ðËW½ wA¹…d?F?O?ý ËWz
g¹d?ð…ËôËWÐ ÊUÐUÐ w?OMO???A½d???O???& Í—ËuMÝ W# —˘“ W?ðU??! ËW?z w#U½ w~?½UÐËU½ WJ?½uÇ
Ë ÊU??&“ —W?ÝW?# —U?! X}?ÐËuÐ …ËW?ý˘—W?Ä WÐ …bM}¼ „W¹ï??!“œï??š U??łËWz ÆËu?³??²??A¹˘˙
ïÐ wO#U½ w½U!…dFOý W# Èb½W¼ …ËËœd!W½ UýUÄ W# Í«Ë«œ wÇïÐ ¨ UJÐ Íœ—u! wÐ…œWz
„…Ë ï?!“œï?š øw0½«d?$ WðUJ½U?OÐ Í…ËWz ïÐ  «bÐ wOðW?&—U¹  W½U½Wð U¹ ¨…ËW?²?}?ÝËuMÐ
w#U½ W?¹U??O½«e??O?Ð —W??ÖWz œd??!…œ U???ýUÄ W# ÍW¹«Ë«œ ÂW?z ÊU??&u~}?Ð w¹UÄË—ËWz w?!W¹U½«“
wÝUÐ U?ýUÄ œW?L??ŠWz W?! +«“U½ Í—ËËœ WÐ êO¼ s& ¨Wð«ËW?! ÆW?A?¹…—ËW?Ö wJ|d?O?ŽU?ý
w†œ W# vÐ…œ ¨…ËËœd??!W½ wA?O??ÝUÐ W?! ÆX}?Ðœd?!W½ ï?!“œï??š Íô wO#U½ wO??²|d?O??ŽU?ý
b½W?Ç Ë ÙU????Ý „W¹ ËWz Í…ËU????& W?# W½ïÇ U?½…œ ¨X}?Ыœ w~½d????Ö «Ë w?J|—U¹ñ?Ð «b¹ï????š
w&…œ W# p|—U??ł W?!Uð ¨…ËU?¹˛ f¹—UÄ W# U?ýU?Ä Ë …ËËœd?! ÊU¹—U?! …ËW?J}Ä W?! «œW~?½U?&
Í…—ËW?Ö wJ|d?O?ŽU?ý WJ?†WÐ ¨W½«e½U?&“ —W¼ „W½ w#U½ W?! v?àÐ ï?!“œï?š WÐ …ËuÇW½—…œ
W!  UJ¹…œ …“UO½ ËWÐ ¨X}M}ÝUMÐ ÊUO!W¹ WÐ  «œ…œ …ËWz wM}†WÐ W!  W½U½Wð ÆWA¹œ—u!
 «œ…œ g¹…ËWz wM}†WÐ W?! Æ UJÐ ï?!“œï?š w!W?&ï! …ËW?O¹œ—u?! w½U?&“ Í…—UÐ W# w#U½
w½U!…d?FOý wÝUÐ ¨©wÖï†ï?²½Uz ¨WŽËuLłW?&®  UJÐ «b¹WÄ ïÐ w¹œ—u! ÍdF?Oý w½«u¹œ
‰WЫœ U¹ qЫœ WÐ U?ýUÄ ¨r²A¹W?ÖW½ w}ð s& W! „W¹ï¼ —WÐW#®  U?!…œ w½Uš ÍœW?LŠWz
…ËU½® v†…œ  U?!…œ w#U½ wÝU?Ð W! U?ýU?Ä Æ U!…œ ï?Ð wM¹“u?&W?& wÝUÐ Ë © UÐ…œ ÍËU½
Í©’uK#WšWð® X}†…œ  U?!…œ ÍœWLŠWz a?}ý wÝUÐ W! ÂüWÐ ¨W?OOKŽW½ ©ÍW!W?OOÐ…œWz
X}Ð w?½U?L??Ýu??Ž Ë Íœ—u??! Ë wÝ—U??$ wOðüW¼˛˘˙ Íd??F??O??ý Í«“…—U?ý Í…ËW?z ÆWKЫœ
XðË W?! ïð Æ…Ë«dM}?¼ —U?! WÐ Ê«d?O?ŽU?ý ÍËU½ ïÐ U?O½Wð ©’uK?#W?šWð® ÍW?ýË X}½«“…œ
Æ…dOŽUý Wð«“ ËWz 5½«“…œ WL}z ÍbOz ¨W½x$ wÝuK#WšWð ”WJ½x$ ôW&
ÂüWÐ ¨…œ—u?! Í…—ËW?Ö wJ|d?O?ŽU?ý w#U½ W?! …Ëuðu?ÖW½ Íï?!“œï?š WÐ U?ýUÄ œW?L?ŠWz
ïÐ w#U½ ÂW?JýWÐ ¨ UJÐ …u??}Ä w¹b½…u??}Ä X}½«u??²Ð ï?!“œï??š  UJÐ «Ë wJ|—U??! ÈËW¹…œ
21
UýU?Ä vÐ…œ ïš WýU?Ð Æ «bÐ wOðW&—U¹ Ë  UJÐ w¹—U?!ËU¼ Íœ—u! w½U?&“ Í…ËWMO†ïJ}#
 ËW! Íb!W¹ WÐ ÊU¹ËUÇ ï?!“œïš Ë w#U½ vM¹W³Ý —WÖWz W?! X}³ðdÖ ËUÇ—WÐ W# Í…ËWz
ÂW¼ Ë w?#U½ ÂW¼ Â…œËW?z Ë X}Ð…œ «d?JýUz …“«˙ ÂW?z ¨wÝËu½ d????²???!W¹ ï?Ð ÊU¹W???&U?½ U¹
—W¼ —WÐW?# ¨U?ýU?Ä W?! 5}?MЫœ Í«Ë Èd??!…œ U¹Uz ÆX}??$…˙…œ w}# ÊU??O†œ g¹ï??!“œï??š
w?½U??????šËË˙ g}?Ä w?#U½ Í…ËW?z —WÐW?# W?½Ëu/ ï?Ð ø…ËuÐ Ê«d?~?†œ w#U?½ W?# ¨X}?Ð „W¹ï?¼
Í…ËWz ïÐ e}¼WÐ w!W¹W~†WÐ W²?}ÐU½ W&Wz Æ…Ëu²A}¼ vł WÐ wO½U?L}KÝ ÊUÐUÐ wð…—U&Wz
UýUÄ Èd!…œ U¹Uz W¹…ËWz WJ¹œ wJ|—U?OÝdÄ ÆX}Ðœd!W½ wO#U½ wO²|dO?ŽUý wÝUÐ UýUÄ
ÊœdJÝUÐ w½U¹Uý W! X}ÐËuÐW½ @½d?Ö …b½…ËWz wJ}²ý vÄ w½ËuÐdOŽU?ý Ë w²|dOŽUý
w!W¹U½«“ W??! …Ëu?²?A¹W?Ö …ËW?# U?ýUÄ vÐW½ —W¼ ÆW?O??O½ ˙…ËUÐ w}?ł —˘“ g¹W??&Wz øX}Ð
vÐ…œ ïÐ d???²??Oz ¨X?|ËWJÐ XÝ…œ w?¹œ—u??! Íd??F???O??ý W¹…ËW?z w†«œËW??Ž ï???!“œï??š „…Ë
w!W¹W~†WÐ êO¼ s& ¨rÝËu½…œ …—UðË ÂWz W! U²?0Oz ø…ËW²|d}AÐ v# wO#U½ wO?²|dOŽUý
WÐ …ËWz —WÐW# ÆW!WÝUÐ —WÝ W²|ó|ËUNÐ w¹U?!U½ËË˙ p|ñÐ  W¹U½ «œdOÐ WÐ Â«Ë wOIO²½W&
ÍU?ýUÄ ÆÂW??š…œ«œ W¹…—W?$WÄ ÂWz ¨È—U??ł ¨W½U½U?&u?Ö Ë —U??O?ÝdÄ ËWz w½œdJýW?JA?}Ä
w½U&e|˙ —W?ÝW# wJ}³}?²! w#U½ W! v†…œ w}?Ä  U!…œ ï!“œïš ïÐ w?#U½ wÝUÐ W! ÊUÐUÐ
«b}ð w½U&uÖ êO¼ …ËUýUÄ ÊW¹ôW# W?ÝUÐu~½…œ ÂWz Æ…ËËœd! Íœ—u! ÍW&Wł—Wð wÐ…—WŽ
…ËWz wÝUÐ …ËW?²?šW?ł WÐ «b¹ï?š ÍW?!W³?}?²?! W# œW?&W?×& œËu?F?ÝW?& U?²?Ýï&U?& ÆW?O?O½
ÆX}Ыd?M|u??š «b½U???!WðËW??Öe??& W?# X}Ç…œ vÄ «Ë Ë …Ëu?ÐW¼ «Ë wJ}???³??}??²??! W???!  U??!…œ
…—U??á???O??Ý ÂWz w?ÝUÐ ©—…Ëôœ® rO¼«d???³??Oz ôW???& ÍœW??&W??×???& ôW??& v†…œ U???²??Ýï???&U??&
∫…ËuÐ «ËUz W! ¨…ËuÐ —WÐ W# v# wJ}²¹WÐ  W½U½Wð Ë …ËËœd! ÍW¹©WJKO&U½®
…—UÄ …œ—«uÇ WÐ W?I'u?Š ËW†W?' w²ýï?Ö
Æ…—U¹œ d?O??&W?{ W?I?'u?Š Xðu??Ö v²?'…Ë
Í® œW??L??ŠWz a}??ý wJ|d??F??O??ý W†W??&ï??! W??! vð…Ë«œ wM?}†WÐ U??ýUÄ v†…œ ï??!“œï??š
ÊU¹©w½U??š® ÍËU½ ï??!“œï??š W½ Ë U??ýUÄ W?½ ÍW??!W?O??O??²??Ý«˙ Æ UJÐ «b?¹WÄ ïÐ Í©w½U??š
Í…—ËW?Ö Íd?O?ŽU?ý wO½U?š ÊU?O?²?ÝWÐW?& W?! W?O?O½ «œ…ËW# ÊU?&u?Ö êO?¼ ÂüWÐ ¨…ËUM}¼W½
©ÍœWL?ŠWz a}?ý® „…Ë UýUÄ ÆWM¹“u?&W& œ—u?! wOðW¹«ËWðW½ w½U²?Ý«œ w½…ËU?š Ë œ—u!
Ë d?OŽU?ý w&…œ—W?ÝËU¼ ¨…ËuÐ p¹«œ W# …d¹“W?ł W# W?! …ËuðË wA¹…ËWz Ë …ËËœdÐ ÍËU½
UO½Wð W¹W0' vÝ ÂW# Æ…©s¹“u&W&® ÍËU½ W?¹W¼ wJ}&W¹ïÄ Ë …ËuÐ w&Uł …—ËWÖ wO$ïÝ
Ë …ËuÐ p¹«œ W# b¹“W¹UÐ W# ©±∂µ±≠±∑∞∑® w½U?š U½…œ ¨W²?Ý«˙ ÊU¹W!WM¹“u?&W& wÝUÐ
22
wA?¹—ËËœ WÐ Æ…ËU¹˛ Ë …Ëu?Ð p¹«œ W# ©…ËËœd???& ±¥π≤ w?†U???Ý W???! ® w&U???ł Í«Ëœ —˘“
a}???ý ÊU¹ËU½ ÊU???O???!ËËœ—W¼ W???!® «b¹d¹“W???ł ÍôW???& Ë w½U???š Ê«u??}?½W# U??ýU?Ä +«“U½
«b?O?&U?ł ÙW?ÖW# Íd¹“W?ł ÍËU?½ dð—˘“ WJ½uÇ ¨X}ÐËuÇ p}ð v?# ÍW?!W?ÝUÐ ©…œW?L?ŠWz
+«“U½ Æ…Ë«d??! w?&U??ł wÝUÐ ¨w½U??š Ë Íd?¹“W??ł ¨ÊU¹ËËœ—W¼ Íô wÇ—W??ÖW?z ¨X|dÐ…œ
—«œU?ÖUz s& Í…bM}¼ WJ½uÇ ø…ËUM?}¼ …u|u?! W# Í…©‰WЫœ U¹ qЫœ® ÍËUMÝU½ ÂWz U?ýUÄ
WÐ  W¹U½ g¹U¼…Ë—W¼ Æ…Ëu?ÐW½ ÊU¹«Ë wÝuKKšWð Ë ËUMÝU½ Íd¹“W?ł W½ Ë w½U?š W½ ¨,
W?²}?âÐ g¹W?OM}N½ ÂWz UÐ ÆX}?ÐËuÐ qЫœ wÝuK#WšW?ð X}ÐW¼ WJ¹œ wJ|d?OŽU?ý «b&d?OÐ
Æd²A}Ä w½«ËWz —WÝ
¨…ËWð…ËËœd! ËxÐ …ËW?½U!WÝU½œ—u?! wO!ôUÇ Í…—UÐW# wÝUÐu~½…œ v†W?&ï! ï?!“œïš
ÊU??O½U??!…—U??! Í—«œU??ÖUz Ë X?}ÐËuÐW¼ «b½U¹W?З˘“ ÙW??ÖW# w¹b½…u??}Ä X?}Ç…œ vÄ «Ë W??!
«b½U!W†«ËW¼ ËU?½W# ÆWOO½ w¹U?ÝUzU½ «bOL?|œU!Wz Í…ËWM¹˛ïð ÍUO½œ W# g¹W?&Wz ÆX}ÐËuÐ
«b½—˘œ Êï?$ —ï0?}?$˘dÄ w¹d|œËUÇ d|˛ W# v†…œ ÆÂU?A?}!«˙ w?$—WÝ dðU¹“ ÊU?OJ}?!W¹
w²?ÝWÐW?& ÊU²?0†u?Ö v†…œ W?! ÊU?&u~}Ð Æs½U?²?0†uÖ w?¹œ—u! wJ}?½«ñ}?Ö—…Ë wJ¹—W?š
øs}! ¨Ê…—U?! ËWz wJ¹—Wš ÍW½«ËWz Æ©±±∏¥≠±≤π≤ ® W?O¹“«dOý w¹b?ŽWÝ w½U²?0†uÖ
ÍW?&W?ł—Wð ÊU??²?0†u?Ö d?²?A?}Ä U¹U?z ¨…ËW¹U?& ÊËË˙U½ ô rA¹…ËWz U¼…Ë—W?¼ ÆW?O?O½ —U¹œ
W½UÝW?! ËWz —W¼ U¹ øÊW!…œ Í…œU&Uz ÛUÇ ïÐ sJ¹—W?š ©W½UÝW! ËWz® Ë …Ë«d?! Íœ—u!
Ë …Ë«d! d?²A?}Ä W!W?&Wł—W?ð W! rÇ…œ …ËWz ïÐ dðU¹“ s& øÍœ—u?! W½WJ¹…œ W! s½U?¹ïš
ÆÊW?!…œ Í…œU&Uz ÛUÇ ïÐ s?J¹—Wš ØWJ¹—W?š ÊU?!WÝU½œ—u?! W# ¨p|b½W¼ ÊU¹ ¨p}?!W¹
wÝUÐ œ«d~MO?M}# w½U?!WO?¹œ—u! W?ÝËuM²?Ý…œ —W?ÝW# «b¹ï?š wJ}?³?}?²?! W# ïJM|œ˘˙ ÆÂ
v†W&ï?! ÙWÖW# Œd}?# W! ¨ U!…œ ©Íœd?! ÊUГ WÐ ÍbFÝ aO?ý ÊU²0?KÖ® wÝËuM²Ý…œ
—W?Ý WðW??&ËUM}¼ Ë W¹W¼ s& Íô W??²?0J}ð ËWz Æ…ËW?ð…ËËœd?! ÍËxÐ «b¹œ—u?! w²??0J}ð
w²??0J}ð w½bM|u??š wÝ—ï?! „…Ë gO?J|—U?ł b½WÇ Ë Íœ—u??! Íœ—«b½U?²??Ý wÝËuM|˙
ÆW½U¹ËËbM|uš ôU0Äïz ÍW~²0½«“ w¹œ—u! wýWÐ w½«—U!bM|uš ¨wJOÝö!
¨ÊËËœd! Íï?š ÍW!…—UðË wA?}J†WNJ}ð ï?!“œïš W! «œW½U?²0J}ð Ë W?²Ý˙ ËWz ËU½W#
¨…ËW?OM²ý˙«œ Í…u?}ý Ë w½«ËW½U?&“ ÍËË˙ W# „W½ ¨ÂUA?}!«˙ w$—W?Ý —˘“ „W¹W²?Ý˙
W?!W²?Ý˙ ÆW¹W¼ …ËW?&…œ—W?Ý ËWz wO~½W¼—W?$ w½U¹˛ WÐ w¹b½…u?}Ä W?! …Ë…ËË˙ ËW# WJ†WÐ
…ËuÐW¼ —˘“ …b½…ËWz V}?²! «œW&…œ—W?Ý ËW# U¹Uz ÆÍ˙œ wJ}³}?²! W! w?!…—«bM& ∫W¹W&Wz
WJ½uÇ ¨X}ÐËuÐ «Ë «b½U²Ýœ—u! W# ÂW?!U½ ˙…ËUÐ øX|˙bOÐ Ë  U~Ð vÄ w²Ý…œ Ù«bM& W!
23
WJ¹œ wJ?}?³??}??²?! êO?¼ …ËôËWÐ ©ÊUz—u??'® W# W~½…˙ «b½U??²??Ýœ—u?! W# Ë«d?JÄUÇ w³??}?²??!
v'W$ Ë ôW?& Ë …Ë«dOÖ vð ÊU?OÖ—WÐ Ë ÊËuÐ ”ËuM²Ý…œ W?! g¹W½U³}?²! ËWz ÆX}ÐËuÐW½
W½ËuÐ Ë«d?O~}?#e|˙ Ë Œd½WÐ …b½…ËWz ¨…ËWM½U¹ËËbM?|u?š Ë s½U¹ËËbM|u?š Ê«d?O?³?!U½ËË˙ Ë
Í«Ë s& ÆX|˙b½U?OÐ v½«u?²Ð Uð Ù«bM& w²?Ý…œ —WÐ WM²}?³ðËW?! w½U?ÝUz WÐ «Ë Èd!U½ W?!
WðUJÐ ÍïÐ …ËËœd??! U?ýUÄ W# Í«Ë«œ Ë …Ëu?²?ý˙«œ ÍW?!W?²?Ý˙ Íï??š ï?!“œï?š rÇ…œ ïÐ
ÆÍœ—u!
ÙUÄ W?# Ë Íœ—u??! Íd???F???O??ý ï?Ð …ËËœd??! ÊU???š—Wð ÍW???!…—UðË wýW?Ð «Ëœ ï??!“œï???š
ÍW½Ëu/ ËËœ ¨…ËUM}¼ —U?! WÐ wO?Ð…—WŽ ÍW?ýË —˘“ ©øw½U?š® qЫœ Í…ËW# «b?½œdJO¹WKÖ
ÊU¹ËËœ—W¼ Æ…ËWð…ËËœd?! ËxÐ Í©ÊU¹—u?Ž® w½«œW?&W?¼ ÍdO?¼UðUÐUÐ w½U?!W?O?O?²¹WÐËËœ W#
∫X}Ð …—ïł ÂWÐ vÐ…œ ÊUO&W!W¹ wO²¹WÐËËœ ÆÊ—WÐË—WÝ vÐ —˘“ Ë W†W¼ W# ÊñÄ
wÐ Í«W????²????H?¼ Ê«—U???0?¼u????! W#ô«
wÐ Í«W???²???H¼ Ê«—U?M!u???ł W??ýu?MÐ
Ëd??N??A?Ð Ëd??N??ý Âd??! w?& ÍœUM&
©±µ®wÐ Í«W???²??H¼ Ê«—«c??F?KÖ ÍU??$Ë
ÂW# Ë s& ïÐ vÐW½ —W?¼® w½UÝU?z WÐ W! W?¹«Ë w!WO?O†WJ?}Ä Ë ÙWJ}ð Â…ËËœ wO?²¹WÐËËœ
ÆÈd!U½ —UÇ ©«œWðU!
Í…ËWz Æ…Ë«d½  U?OMÐ ±∑±¥ w†UÝ W# w½U?L?}KÝ Í—Uý v†…œ «b¹W?!…—UðË W# ï!“œï?š
«œ ±∑∏¥ w†UÝ W# w½UL}KÝ W! W¹…ËWz uOá?ÝWÇ w!WOO²Ý«˙ WðïÐ Ë …Ë«d½«“ U²0}z Uð
ËW# WJ}!W¹ g¹ËWz U¹ ¨ U!…œ …ËW¹ïš W# W¹W0?' ÂWz ï!“œïš U¹Uz UłËWz Æ…Ë«d½  UOMÐ
«bJ}²0J}ð W# UýUÄ ÆWOO½ ÊËË˙ g¹W?&Wz ø…ËuðdÖ—…Ë ÍUýUÄ œWLŠWz W# ÍW½UO¹—UO½«“
ÍËËœ—uЫ˙ w½Ëu?&“Wz W# X}Ð „WO?O†WJ}ð W?&Wz W~½…˙ Æ U!…œ wðW¹U?ýUÄ w½U¹˛ wÝUÐ
—W?ÖWz W! Í“U?²½U?$ Ë ÙU¹W?š gOJ|b½W¼ Ë …ËuÐ U?ýUÄ W?! ÍW&…œ—W?Ý ËWz wO¼ ÆÍï?š
W???! «œW½U?~½d???Ö Ë ‘ï???š W½œ—«u?Ы˙ ËWz ËU½W# ÆͲ…œ Êï?Ç Ë  U???!…œ wÇ X}?Ð U???ýUÄ
Ë ©U½W???Š ÊU??0?¹œ® W½W???š W# Ë w}Ä w?Mðd??Ö ©U?½W??Š® W½W???š W# w?ÝUÐ …ËW??²?|ñ??}~?½U¹…œ
ËW# W??A¹˙ Ë vÄ w½œdJ~?½…˙ ÂWz vÇ…œ vÄ «Ë Æ U??!…œ ©wA¹˙® wM|œ˙ wMðd??ÖW?L??ÝË

Æ¥¥ ∫‰ ¨±≥∑± —UNÐ ¨‰U³'« ¨“UÐ…bOáÝ« ∫d¼UÞUÐUÐ ¨w½«bL¼ ©±µ®

24
g¹˙ w½œdJ~½…˙® «b½U½˛ ËU½W# +«“…œ U½…œ ÆX}ÐËuÐ ËUÐ «bA?O½«ËUOÄ ËU½W# «œW&…œ—WÝ
WÐ ÊU?O?²?šW?Ý Í—U?! ÍW½«ËU?OÄ ËWz ÊU?O?&—W?Ö W# Æ…ËU?& g?¹U?²?0?}z Ë …ËuÐW¼ —W¼ ©°U½
¨W½Wš Wðd?Ö…œ ÊUOÄW#ËU½ ©b?²¼ÆÆÆs¹ñЗ«œ ¨Í—U!˙u' ¨WM?|Ë—œ W½Ëu/ ïЮ œd!…œ XÝ…œ
Í…ËWz ïÐ ¨ÊU??O?²??Ý…œ w²?0??}Ä w½ËuÐe?}?¼WÐ Ë ÊËuÐËW?²Ä Íï¼ W??²?}??³Ð W?! Í…“U??O½ ËWÐ
W# Ë Èdðu???Ö…œ ©¡UMŠ® Í…u???}??ý WÐ «b???OÐ…—W??Ž W# W?½W??š ÆX|d~?Ð Êœd??!—U??! ÍW???Ö—WÐ
Æ…ËuÐ ËUÐ W!W?ýË wOÝ—U$ Í…u}?ý w½UL}KÝ W# WðU?! ËWz …—U¹œ«Ë ÆW¹©U½WŠ® «bO?Ý—U$
…u??}???ý ËWz —W¼ «b?J|d??F???O??ý W# w?#U½ Æ…ËuÐ «b¹W?Ä …ËW¹W??! W?# ©W½W??š® ÍW???ýË +«“U½
∫…ËËœdÐ —U! WÐ ÍW!WýË ÍWOOÝ—U$
r?O?¹U?½W????????????Š w?²???????????Ý…œËËœ …˙«u?M?Ð …—…Ë
°ÊUЗu?' WM|u?š ï?š Ëu?&W?¼ øwÇ wO¹U½W?Š
ÊU¹©Wðï$® ÊU?!…—W!Ë«˙ U¹ ÊU!…ËUOÄ W?!  U!…œ …ËWz wÝUÐ UýUÄ «œW?²0J}ð ËW# —W¼
W?²|d??!…œ W?! Èdðu?Ö…œ „W?¹˘˙WÄWÇ—UÄ WÐ ©WÞu?$ w?Ð…—W?Ž WЮ Wðï?$ Æ…Ëu?Ð …Ë…—W?Ý WÐ
ÆX|dÐ…œ —U???! WÐ w#ËU??š Ë ÙU??L???²??Ý…œ „…Ë U¹ ¨…Ë…—W??Ý WÐ Èd???²??ÝWÐ…œ U¹ s}???²??AÄ
ÆW?OO?!—uð WA¹Ë«d?ðuÖ Ë W?O¹bMÝ «b−?MÐ W# W!W?ýË …Ë«dðuÖ v?†…œ ©b−M*«® w~½W¼—W?$
W¹«Ë r}Ä ÆW?OOÐ…—WŽ W?!WýË v†…œ Íe?OK~MOz ≠ w!—uð Í©Redhouse® w~½W¼—W$ ÂüWÐ
wÐ…—W??Ž w½˛ Í…ËWz —WÐW?# U?O½W?ð Ë …ËU?&W?½ W?!W??ýË ÊU??²?Ýœ—u??! ÍËË—«u??š W# ˘ñ??&Wz
ÆWOOÇ Wðï$ s½«eÐ ”W! Èb½W¼ W~½…˙ ¨…Ë…—WÝ WÐ 7ÝWÐ…œ Wðï$ w'«dOŽ
Ídð wJ}??ýWÐ «œËuðU¼«œ w!W¹…—U??&˛ W# W?!  U??!…œ Ë«ËWð …ËWÐ ÍW?!…—UðË ï??!“œï?š
¨X}?Ð „W¹ï¼ —W?¼ —WÐW# …—U¹œ «Ë ¨…ËW????š«œ WÐ ¨ÂüWÐ ¨…ËWðU????!…œ ËxÐ ÍW???!WM?O???ÝËu½
W?²}?³?²A?¹WÖW½ w²?Ý…œ X}ÐËuÐ …ËWz —WÐW# W~?½…˙ Æ—WÝ WðU?³Ð ÍWM}†WÐ ÂWz …u?O½«u?²¹W½
wJ}?ÝW?! —W¼ U¹ w#U½ ¨U?ýUÄ œW?L?ŠWz ªX}ÐËuÐ w?!UL?Ö“ w½U?&“ Íœ—u?! W?! p}?ÝW?!
ÙU?Ý ËËœ …ËW?&W! Íô WÐ Wð«Ë ¨…ËW?ð˘œd! ËxÐ ±∏µ∑ w†U?Ý ÍW?!…—UðË —W?ÝËu½ ÆWJ¹œ
ÆÙËu³&W²ÝWz ïÐ …ËWð…Ë«˙WÖ Ë …Ëu²AO¼ vł WÐ w0¹—UÄ UýUÄ œWLŠWz Í…ËWz Í«Ëœ
W~½…˙ Æ5½«“…œ ÂW?! —˘“ …ËU??ýUÄ œW?L?ŠWz w½œd?& Ë ÊU¹˛ Í…—UÐ W# W??L?}z …ËW?š«œWÐ
Ë …Ë«œ w0¹—UÄ Í—W??Ý Ë …ËuÐW¼ wýUÐ wJ}??²?šWÐ ÍW½«ËW# X}?Ð p}?!W¹ ËWz U?²??A?}¼
Ë …ËËœd??! —U??&ïð …Ë…—UÐW?# w¹—U??O½«“ Èb½W¼ Ë …Ëu?ðËW??! w}Ä ÍËUÇ p}??ÝU?MðüW¼˛˘˙
wð…—«“…Ë w½U???!W??ç??O??ý—Wz W?# +«“U½ Í—ËËœ WÐ s& Æ…Ëu?ðd??Ö—…Ë v# w¹—U??O?½«“ Èb½W¼
25
WÐ ËWz ÊU?&u~}Ð WJ½uÇ ¨X?}ÐW¼ U?ýUÄ œWL?ŠWz —W?ÝW# W?&U½W~†WÐ «œU?0½«d?$ Í…Ë…—…œ
w†U& Ë …Ë«œ ÍW½U?-ýïšW½ Í—W?Ý Ë …ËuðdÖ—…Ë Í«eO?Ñ Ë …ËuðU¼ wLÝ…˙ w!W¹…u?}ý
«ËWz ¨X?}ÐW½ wA?¹Ëu??&W¼ —W???ÖWz W???! g¹W?½«˛˘˙ w½U¹˛ ÍWJ?¹œ w½W¹ô —˘“ Ë …Ëuðd???Ö
Èb½W¼ X}ÐW¼ p}?ÝW! U¹dÐ ÆX|dJÐ wL?Ý…˙ ÍW&U½ WÐ …ËuÐ …ËWÐ w²0¹u?}Ä wJ|b½W¼
Æ UJÐ ÊUš—Wð g¹W!—Wz ËWz ïÐ  U!

Íd~&U$Wz
ïÐ …Ë«œ w!UÇ —˘“ wJ?}†ËW¼ p}?ÝUMðüW¼˛˘˙ Ë „W¹U½«“ „…Ë ï?!“œï?š —…b?½U?0JO#Wz
Í…u??}Ç«u?Ç W# Ë X|ËWJÐ X?Ý…œ Íœ—u??! w½U??&“ —W??ÝW# w?ýUÐ w!W??O¹—U???O½«“ Í…ËWz
Ëu???&W¼ „…Ë g¹ËWz Æ U?JÐ ÊU???O??ýWJ?A??}?Ä Ë  U??-?Ð ÊU??OJ?|˙ «b??O???²???0½«“ wJ|—U???!
wJ}??²??ÝWÐW??& W†W??&ï?! U?¹ p}??²?ÝWÐW??& W~?½…˙ ÊU?!W??ÝU½œ—u??! Ë ÊU??!W?ÝU?MðüW¼˛˘˙
w!W?O¹“ï?0†œ …—ï?ł X¹W!…œ XÝW?¼ «Ë «b¹W!…—UðË ÍW?~}ł b½W?Ç W# ÂüWÐ ÆX}ÐËuÐW¼
¨X}Ð p}½ïÇ—W¼ Æ UJÐ ÊU¹W!W½U?&“ Ë ÊU¹ïš W# ÍdÖ—WÐ  U!…œ “W?Š Ë W¹W¼ œ—u! ïÐ
͢ñ&Wz ïÐ ÊU&u~}Ð W! WOO²0½«“ w?J|—U! ï!“œïš ÍW½UAýï! Ë ÙËW¼ ËWz w&U$Wz
Íœï???²??}???& Ë w²???0?½«“ ÍËË˙ W# ÆW¹W¼ Íï???š wšd?½ œ—u??! Í…Ë…—…ó?|uð Ë …Ë…—W†ïJ?}#
ÆW¹«b}?ð ÍW†W¼ v†W&ï! W?J½uÇ ¨X}ÐW¼ ÍW!…—U?! W# ÊU&WMš…˙ Èb½W¼ Èd?!…œ …Ë…—U!
w½U?!W?O?O?½«ËW½U?&“ W?O¹—U?O½«“ W?! U?ýUÄ œW??L?ŠWz ïÐ …ËW?²|˙W?Ö…œ ÊU?!W†W?¼ W# p}?ýWÐ
ÆwðW¹ïš ï?!“œïš ÍW†W¼ gOJ}?ýWÐ ÂüWÐ ¨…ËËœd! …œU?&Uz ïÐ w½U!W²?0J}ð Ë vð…Ë«œ
WJ¹œ w½UÝUMðüW¼˛˘˙ Ë ÊU¹U½«“ Í—U! ÙWÖW# ËWz ÍW!…—U! ¨W¹W¼ ÍW†W¼ r}†…œ W! s&
ËW# ¨g?¹˘ñ????&Wz  W½U?½Wð W????! Â…ËWz Í—«œU????ÖU?z „UÇ —˘“ U½—W????ÖW?z ¨ÂW????!…œ œ—Ë«—WÐ
—W?ÝWÐ ÊU¹ñ$ W?! s|d?ÝËu½…œ Íœ—u! w½U?&e|˙ w³?}²?! ÊU¹…œ «b½U?&ïš ÍW½U?²Ýœ—u?!
ÆWOO½ …ËWO¹œ—u! —WÝWÐ Ë w½«ËW½U&“ —WÝWÐ Ë X0½«“
—U??Ö˛˘˙ W?! ¨…ËuÐ ÊUÐU?Ð wJ|d?O??& Ë œ—u??! ÍËuðËWJ}# wJ|—«œ—W??Ý U??ýUÄ œW?L??ŠWz
Í—UЗWÝ Æf¹—UÄ W# ı Ë ÙËu?³&W²?ÝWz W# ı ¨…ËU¹˛ «bO¹…—«ËUz W# Ë …ËËœd?! vð w²AÄ
…ËuðU?¼ W???! «œW?½U¹˛ …—ï???ł ËW?z ËU½W# U????łËWz Æ…Ëu?Ð —UÐW????³???ýW# Ë ‘ï????šW½ g?¹…ËWz
wJ†W??š …Ë«œ wM}†W?Ð ¨ UJÐ dðU¹“ Í—U??! …Ë«œ w½U¼ Ë …ËËœd??! Íï?!“œï??š w¹—U??!ËU¼
«b¹WÄ ïÐ w¹œ—u?! ÍdFO?ý ÍW½Ëu/ Ë ÙïJýW! …Ë«œ wM}†WÐ ¨ UJÐ «b?¹WÄ ïÐ Í«“…—Uý
—…œ WÐ ËWz wOà?'WŽ Ë wJ¹e?O$ w²0½«u?ð W# w²Ý«˙WÐ W! …ËËb½«˙WÄ«˙ wJ?}!—Wz ¨ UJÐ
26
wJ}?&W¼—WÐ Ë …ËËœd?! ÊUO?²?0½«“ Í—˘“ wJ}ðW?&eš ÊU¹…—U?! ÂWÐ …ËU?OÄ ËËœ ÂWz Æ…ËuÐ
Æs¹Ëu²A}¼ vł WÐ ïÐ ÊUOšd½WÐ
v†W???&ï??! ¨«b¹œ—u???! w½U??&e?|˙ ÍW½U??O???O??²??0?½«“ wJ}½U?½«˙ ÙUÄ W# W¹…ËW?MO†ïJ?}# ÂWz
˘ñ??&Wz ïÐ W??! s¹Ëu?²??Ý«—UÄ ïÐ w?A?OðW?¹üW?&u??! Ë w~½W¼—W??$ ¨wÝU??O?Ý w?ÝUÐu~½…œ
ÍËËó??}??& Ë Íœ—u??! w½U??&“ ÍËËó??}?& ÈËW?½U0 p|˛˘˙ —W??ÖWz ÆW¹W¼ ÊU?¹—˘“ wJ}??šd½
ï?!“œï??š Í…—UðË ÂWz „…Ë wðWÐUÐ Ë W??²?Ý…—W?! ÊU?&u?~}Ð ¨5ÝËuMÐ Íœ—u?! w?½U?&e|˙
Ë w²0½«“ w&U$Wz WÐ 7A¹WÖ ïÐ vÐ…œ ÊU¹—˘“ wJ}J†W! Ë w¹WMOâMÐ wJ}ýWÐ WMÐ…œ
ÆXÝ«˙
≤∞∞µ w†UÝ w&W!W¹ w~½U& ¨b|uÝ ¨U½u²½WK#ïÝ

∫W¹…ËWMO†ïJ}# ÂWz w½U!…ËUÇ—WÝ

¨œ—u?! ›Í¤ Í—U?O½«“ Í˙ï?! w½U?!…Ë«dJÄUÇ W# ¨w#U½ Í—«e†u?Ö W# p}?JÄWÇ ∫œËu?FÝW?& ¨œW?&W?×?& Ʊ
±π∑∂ ¨«bſWÐ
2- D. N. MacKenzie: Kurdish Dialect Studies, Oxford University Press, London 1961.
Í—UO?½«“ Í˙ï! w½U?!…Ë«dJÄUÇ W# ¨w#U½ w½«u¹œ ∫.dJ#«b³?Ž #U$ Ë .—WJ#Ëb?ÐWŽ ôW& ¨f?¹˙…œu& Æ≥
Ʊπ∑∂ ¨«bſWÐ ¨œ—u! ›Í¤
Í˙ï??! w½U??!…Ë«dJÄUÇ W?# ¨Íu??ŠW?& w?½«u¹œ ∫.dJ#«b??³??Ž #U??$ Ë .—WJ#ËbÐW??Ž ôW??& ¨f¹˙…œu??& Æ¥
Ʊπ∑∑ «bſWÐ ¨œ—u! ›Í¤ Í—UO½«“
d?}#ËW¼ ¨”«—Uz Í…ËW½œd!ËxÐ Ë ÛUÇ ÍU?Ö“…œ ¨w½UÐW†Uð Í«“…˙ a}?ý w½«u¹œ ∫—u!u?ý ¨U$W?²0?& Ƶ
Æ≤∞∞∞
¨œ—u! ›Í¤ Í—U?O½«“ Í˙ï! Í—U?ÑïÖ ¨w½UL?}KÝ Í…u}?ý Í©Wz® w³†U'W?²OÄ wàÝWz ∫oO?$ïð ¨w³¼…Ë Æ∂
Æπ ≠≥¥ ∫‰ ¨±π∑≥ ¨ÂW!W¹ wýWÐ ¨ÂW!W¹ wÖ—WÐ
Í—U?O½«“ Í˙ï! Í—U?ÑïÖ ¨Íb½W?³A?'W½ Íb?O#Uš U½ôËW?& w¹œ—u?! Í…bO?'WŽ ∫œW?&W×?& ¨.—W! ôW?& Æ∑
Ʊππ≠≤≤≤ ∫‰ ¨±π∏± ¨ÂW²ýW¼ wÖ—WÐ ¨œ—u! ›Í¤
Ʊπππ d}#ËW¼ ¨”«—Uz Í…ËW½œd!ËxÐ Ë ÛUÇ ÍUÖ“…œ ¨ÊU²Ýœ—u! ∫uOÖ ¨w½U¹d!u& Æ∏
Ʊ≥∂π Ê«dN𠨑ËdÝ ¨wÝ—U$≠Íœd! @M¼d$ ¨WM¹—ïÐW½U³½W¼ ∫—«˛W¼ Æπ
Æ¥¥ ∫‰ ¨±≥∑± —UNÐ ¨‰U³'« ¨“UÐ…bOáÝ« ∫d¼UÞUÐUÐ ¨w½«bL¼ Ʊ∞

27
 —U¹œU½ w!W¹ïÝUz ∫Íœ—u! w½U&“
”…—W¼ wOÝdðW& ¨sðËWJA}Ä w½Ëu&“Wz

w½U?²Ýœ—u?! W# «b?&W²?0O?Ð Í…œWÝ ÍW¹…œ«Ëœ W# ÍW?O?OÝU?OÝ W½œd?!W?ýWÖ Ë Ê«˙ï?Ö ËWz

ÍWJ¹œ w½U!W½W¹ô —WÝ W½œd!—U! ï?Ð œd! …œU&Uz wýUÐ w!W¹WMO&…“ ¨«œ ÍËË˙ «œËË—«uš
Í…ËWz ïÐ ¨W¹…“U?ð …—UÐ ÂWz Æw~½W¼—W?$ Ë w?ðW¹üW?&ï?! Ë Í—ËuÐUz ªÊU??²?Ýœ—u?! w†W??&ï?!
ÙËu' w!W¹…ËW½œd!d?OÐ vÐ…œ ¨X|d³Ð d²½ËË˙ Ë d²½«u?ł w!W¹ïÝUz Ë…ËË˙ Ë X}Р«˅œ—WÐ
U¼…Ë wJ}?&U$Wz WðU?ÖU½ U½—WÖWz ¨Í—U?O²ý—WÄ—W?Ý Ë s|uM|˙ W?²}³Ð 5Ðœ—Ë Ë w?²0½«“ Ë
ÂWz Æ UJÐ —WÐW?²?Ý…œ ÍW!W½U?L?²A?O½ Ë œ—u?! Í…ËWðW½ wMðËWJA?}Ä Ë …ËW½U& Ë ÊËuÐ W?!
—WÝ WðU?!…œ —U! ¨wÝUOÝ Ë w¹ËËó?}& Íï¼ v#WÖ —WÐW# ¨‚«d?OŽ w½U²Ýœ—u?! ÍW½Ëu&“Wz
ÆgO½U²Ýœ—u! ÍWJ¹œ w½U!WýWÐ ÍËuðU¼«œ Ë ÊËuÐ
Ë …ËW??²|dM|u??-?Ð “«ËU??O?ł Í…u??}??ý WÐ Èd??!…œ ËËœ—u?Ы˙ w†U??Ý ±∑≠±∂ w½Ëu??&“Wz
W# Ë …ËW²?}M|u-¹…œ WO?}! W! …Ë«—œ Èd?Ö …ËWOO?²Ý«˙ ËWÐ W&Wz WJ½uÇ ¨X|d?M}~½W0†W¼
Ë pÝWð w¹b½…Ë…˛—W?Ð Ë  üW?²?Ý…œ ÍW~}Ä W# ∫ «œ…œ w$—W?Ý …ËW?!W?¹U~O½W?ýï?Ö ı
W! …ËW½U²Ýœ—u! wJ†Wš Í—˘“ …—W¼ ÍWЗ˘“ ËU½W# U¹ ¨…Ë…—«bðüW²Ý…œ ÍW½U²Ý—WÄïš
W# øÍœ Wð…ËuðU¼W½ ÊU?O?A?O½U!…œU?Ý Ë w¹Uð…—W?Ý W?O?O²?0¹u?}Ä Ë “U?O½ g¹˘ñ?&Wz UðW¼
Ë ÊU&“ Í—«uÐ W# ÂüW?Ð ¨X|dJÐ sðËWJA}Ä wÝUÐ W~½…˙ «œW½Ëu?&“Wz ÂWz wJ|—«uÐ —W¼
wJ?}ðU?????Ý…—U?????!  «œ…œ ËË˙ Í…ËWz Ë …Ë«œ ÍËË˙ Í…ËW?z W????! W?¹«dJ?ýUz «b~?½W¼—W?????$
Ë…—WÐ ¨…ËW?²?|—“˘œW½ ïÐ w!W¹…—UÇ dðËË“ w?Ç—W¼ —W?ÖWz Ë W??O?O½U?L??²?A?O?½ Ë w¹…ËWðW½
Ë „W¹…ËWðW½ „…Ë ÊU&…ËW½U& Ë ÊËuÐ w?½U!W~½dÖ W!W†ï! W# p}?!W¹ W!  UÐ…œ ÊU&…ËWz
Æ…ËWM}ÇËuÄ…œ gO½U!WðËWJ²Ý…œ Ëu&W¼ Ë X}M}¼…œ ”…—W¼ p}½UL²AO½
…ËWO¹œ—u! w½U&“ ËU½ WðËW! ‘UÐ w!W¹…ËWMðËËeÐ «œËËœ—uЫ˙ Í…œW?Ý w½U!U²$WŠ W#
¨Íœ WðU¼ d¹W?Ý wJ}MðËWJA?}Ä Ë Êœd!W?ýWÖ «b?O²?ýUz ÍW†UÝ —«uÇ ËWz Í…ËU?& W# Ë
Æ«b½U?²?Ýœ—u?! W# @?½W¼—W?$ Ë Í—«Ë…bM|u?š Ë d?OÐ ÍWKÄ Í«ñ?J}ð —W?Ý …œd?! Í—U?! W?!
W# ÊËuÐ p}ýWÐ ÊU?O½U!W&W¼—WÐ Ë ÊËuÐ 5ÝËËu½ w?J¹—Wš ÍË«ËWð WÐ ÍW½«ËWz Â…œËWz
28
ËU½W?# Æp}????ÝW????! ∑∞ ≠ ∂∞ W# vЫœ Íï????š W~?½…˙ œ—u???! Í—W?M|u????š ÍW½«˛˘˙ w?½U¹˛
Ë ÊU&e|˙ Í«“…—U?ý Ë wÝËu½…œ ÊU¹“«Ëô w!W?O¹œ—u! W! ÊËuÐW?¼ p}½UÝW! «œW?½U&Wz
w!W?O¹œ—u! W?! ÊËuÐW¼ p}ÝW?! ±µ ≠ ±∞ «bA¹W½U?&Wz ÙUÄ W# ÂüWÐ ¨ÊËuÐW½ ”ËuM|˙
…u?}# ÊUO?²?ý g¹WJ¹œ wJ†W?š Í…ËWz ïÐ W½Ëu/ W½ËuÐ…œ Ë wÝËu½…œ ÊU?O½«u?ł Ë „UÇ
W¹«“…—UýU½ WJ†Wš ËWz w¹—U?!WÄ«dš W# ÊU¹W~|˙ W½UÝUM½U&“ Ë Ê«e¹œ—u?! ËWz Æ6Ð d}$
Æ UJÐ W½WýWð ÊU¹W!WÄ«dš …œd!—U! XA}¼…b½U¹W½ Ë  dÖ…œ
Íï¼ WÐ —˘“ w?J}J†W??š Æ…ËuÐ —˘“ —U??−??!W¹ sÝËu?½…œ W??! ÍW½«ËWz Í…—U??&˛ ˘ñ??&Wz
wJ}&…œ—WÝ ÍW½«ËWâ}ÄWÐ ¨ßß «œ…œ ÊU½ßß Íœ—u?! w½U&“ Wð«Ë ¨s¹˛…œ …ËWO¹œ—u! w½U&“
w½U?&“ W?ýï?š —˘“ …—U¹œ ÆËuÐ Í—W?0¹œ—…œ ÍW¹U?& W?!W½U?&“ w½UM}¼—U?!WÐ W?! …ËW½ï?!
…bM}¼ w?J|—ï?ł WÐ Ë X}Ð —U??! WÐ wL?Ý…˙ wJ}?½U?&“ „…Ë W?! „W¹…œ«˙ WðU?~Ð Íœ—u?!
—U?−?!W¹ w!W??O¹“U½U?ý W?&Wz Æs¹óÐ w}Ä s?½«u?²Ð p}½UJ†W?š W?! X?|d?³Ð —U?! WÐ Ê«Ë«d?$
w½UM}¼—U?!WÐ w²?ÝUz Ë W?KÄ W¹…ËWz W?!…œ—…œ ÂüWÐ ÆÍW?!W~½W¼—W?$ Ë œ—u?! ïÐ W¹…—ËW?Ö
wýWÐ ˘ñ&Wz Æ…Ëu²A¹˘˙ Í“«Ëô Ë wÄ«dš Ë…—WÐ Ë …ËU~½W#«œ w}àÐ UðW¼ Íœ—u! w½U&“
W½ ¨s?ÝËu½…œ  W????'W????Ý Ë Û«d????š —˘“ w!W????O¹œ—u????! sÝËu?½…œ ÍW½«ËW?z Í—˘“ …—W¼
W½ Ë ÊW??Ö…œ ÊU??&“ w?JO??²??}??²??0??}z Ë w?½«u??ł W# W½ Ë sÝËuM?|˙ Ë ÊU??&e|˙ Í«“…—U??ý
Ë ÊW??!…œ pðWz W??!W½U??&“ W½U??&Wz w²??Ý«˙WÐ Æ U??!…œ —U??! ßßÊU?O?¹—«Ë…œ—u?! wł«e??O??&ßß
—W¼ ËuÐ…œ W½U&Wz ÆÊW?!…œ œ—u! Í—WM|uš Ë œ—u?! w~½W¼—W$ WÐ wðW¹U?!ËuÝ Í˙WÄËWz
„…Ë Ë w¹W???A??O?Ä w!W¹W???²??Ý…—W???! „…Ë Ë ÊU¹ï???š Íu|óÐ w!W?¹…ËUÇ—W??Ý „…Ë v?ÐW½
ÆÊWJÐ „UÇ ÊU?¹W?!W½U??&“ W¹«bÐ ÊU??O†ËW¼ W??A?O?Ä Ë —U?! wJ?}ÐU?³??ÝWz „…Ë ¨p|“«d??&Uz
wðW???&e??š W???A??O??&W?¼  «œ…œ ÙËW¼ ¨vM}?¼…œ —U??! WÐ ‘u???!WÇ W??! —U?J|d??! Í«d?ÐU??!
Uð gO?J|d|“—…Ë ÆX}?MЫœ ïÐ wýUÐ ÍËu???²??A??& ¨…ËWðUJÐ w?!UÄ ¨ UJÐ ÍW??!W???ýu??!WÇ
ÊUJý W# Ë  U!…œ Íœ—…“W&…œ ¨ «œ…œ w½UÝW¼ W# ¨ U!…œ ÍW?!WÝ«œ wðW&eš v½«u²Ð
ËuÐ…œ gO½U??ÝËu½W??&U½˛˘˙ Ë —W?ÝËu?½ ÆÈd~Ð @½…˛ và??}¼U½ Ë Èe|—U??á¹…œ ÊœdГ—œ Ë
—U! ÍW?Ý…—W! @½Wð WÐ ¨ÊU¹ï?š ÍW!W½U½ Ë ÊU¹ïš ÍW?!WAOÄ ÍdðU?š —WÐW# vÐW½ êO¼
W# ˘ñ??&Wz W?~½…˙ ÆW¹«œd??!W½  W??'W??Ý «ËUz ÊU?¹W??!W½U??&“ ¨W¹UMðU??NÐ …ËW?½U¹W??!W??A??OÄ Ë
…ËW½U?&“ WÐ w¹b½…u}Ä sJ|—U?! wJ¹—W?š W! sÐW¼ p}?ÝW! —«“W¼ µ Uð ¥ «b½U?²Ýœ—u?!
W???! ÍW½«ËW?z Í…—U??&˛ «œ…—˘“ W?ðU???&U???ýW??Š ÂW?z ËU½W# W?¹…ËWz W???!…œ—…œ ÂüWÐ ÆX}?ÐW¼
ÂWz U???łËWz Æ”W???! ≥∞ ≠ ≤∞ W?ðU??ÖU?½ Ê«e¹œ—u???! Ë Ê«e½U???&“ w}???àÐ ÊU???O???}Ä w?½«uð…œ
29
ÆÊW???!…œ œ—u???! Í—WM?OÐ Ë —WM?|u???š W# d???O???0zW?ð W½«˛˘˙ W???! 5½ W?½«ËW# W½U?½«e¹œ—u???!
«b½b½U¹WÖ«˙ Ë W&U½˛˘˙ Í—U! W# ï?šËW²Ý«˙ ÊU¹ïš ÊU!U²$W?Š w½üUÝ w½U!W½«e¹œ—u!
ÍW½«ËWz Í—˘“ …—W¼ wýWÐ ÆËuÐ —U¹œ ÊU?O²?Ý…b}?ł g¹WO}?Ä ËWÐ Ë œd!…œ ÊUO?¹—«býWÐ
—U! «b½U?!W½ï¹eOÑW#Wð Ë ï¹œ«˙ Ë W?&U½“—…Ë W&UM~½U& Ë W?&U½W²$WŠ Ë W?&U½˛˘˙ W# ˘ñ&Wz
W# —U?! ï?šËW?²?Ý«˙ W?! ÍW½«ËWz ¨ÊW?!…œ —U?! «b½U?!W?ÖW½bM|u?š Ë W~²?0½«“ W# ¨ÊW?!…œ
w½«—WM|uš ËU½W# W!W½U?&“ w½«b}áà!Wý Íï¼ WMÐ…œ Ë ÊW!…œ p?†Wš w~½W¼—W$ Ë ÊU&“
sAO½«ËWz —W¼ Æs½«“WM¹œ—u! WJ†WÐ ¨5½ Ê«e¹œ—u! —W¼ „W½ Æ5½ Ê«e¹œ—u! ¨«bO¹UÝUz
Ê«“˙«œ Ë…—WÐ Ë Ê«u?Ä Ë…—WÐ Ë d?|b†W?¼ Ë…—WÐ Íœ—u?????! w?½U?????&“ ˛˘˙ Í«Ëœ W# ˛˘˙ W?????!
ÊU?&“ ï??šËW?²??Ý«˙ Èu#…œ ïÐ ÊU¹WðW??$—…œ ËWz d?²??&W?! ˘ñ?&W?z w½U?!W½«e¹œ—u??! ÆÊWÐ…œ
ÆÊWJÐ w†˘d²½ï! Ë …ËWO¹d|œ…ËUÇ d|˛ W½W-Ð

5ÝËu½ w½U&“ Ë sðËUšUz w½U&“

w!W¹W#WÝW?& ¨„W¹…œ«˙ Uð ¨Ë …Ë…Ë«dJ¹—U¹œ wJ}šU½ï?' WÐ …Ë«d²ÝWÐ ÊU?&“ w½Ëu³à?&U!
ÍW!W?½Ëu/ ¨…Ë«d½«œ è&U! WÐ «b½U?!W½UÐUÐ w&…œ—WÝ W# W?! ÍW½U&“ ËW?z ÆWO?OÝW!W?!Uð
ÙW?ÖW# œËu??L?ŠW?& a?}?ý w&…œ—W?Ý w½U??&“ Æ5MOÐ…œ «œ«“…˙ a}??ý Ë w#U½ Íd?F??O?ý W#
ÆsÇU½ „W¹W?# —˘“ gO½U?!U?²??$W?Š Ë ˘ñ?&W?z w½U?&“ Æ…“«ËU?O??ł —˘“ «b½U?!U?$W?Ä w½U?&“
¨X}ÝËuMÐ d?Oá0?!Wý „…Ë ˘ñ&Wz eOK~?MOz wJ|—WÝËu½ —WÖWz ÆW¹«ËUz p}½U?&“ Ëu&W¼
ÆÊWJÐ v?Ä wA¹W??²†U??Ö W~½…˙ U¹ ¨…ËW??²??}M?|u?-?Ð ÍW??!W?&W?¼—WÐ p}??ÝW??! ÂW??!U½ ˙…ËUÐ
ÆX}ÝËu½U½ ©Íb?OŠu²#« ÊUO?Š uЫ Ë kŠUł® „…Ë ˘ñ&Wz gOÐ…—W?Ž wýUÐ wJ|—WÝËu½
Ê«—WÝËu½ Ë W¹W¼ ÊU¹ïš ÍË«—“W&«œ w&—ï½ «bJ}?&…œ—WÝ Ëu&W¼ W# W½U½U&“ ÂWz ÂüWÐ
W?OO½ g?¹…ËWz —W¼ ÊU&“ w½Ëu?³?à&U?! ÆÊ…œU½ ô w}# Ë ÊW?!…œ wO¹˘ñ?}Ä Ê«d?O³?!U½ËË˙ Ë
…—«uÐ W?# XO½«u???²?Ð W???! È—u???}Ä…œ …ËW?Ð ÊU???&“ w¹b?½W???&W†Ë…œ ÆXO????ÝËuMÐ w?}Ä Ê«u???ł
ÆX}M}NÐ Í—U! WÐ «b²0½«“ Ë Í—UO½«“ w½U!…“«ËUOł
vÄ Í—U???! d???²???ýUÐ X}?ÐW¼ wO?½U??&e?|˙ w&—ï½ „W?¹ X}???âÐ …ËWz Ë…—W?Ð UðW¼ ÊU???&“
ÊËË˙ W?????ÝU?Ð ÂWz w?!Ëu?????â?Ð wJ?}½W?¹ô Â…œ…œ ÙËW¼ ¨W?½Ëu?/ ïÐ —W?¼ ¨s& ÆX?|d?????!…œ
w~½d?Ö wJ}†˘˙ œ—«b½U²?Ý wJ}½U&“ „…Ë W?! ¨«œËË—«uš w¹œ—u! Í«Ë«—«“ W# Æ…ËW?&WJÐ
X}Ð d?}½ —WÖWz ËU½ ÆW?OO?½ ÍïðËWz wJ}†˘˙ ¨ËU½ w0Mł U¹ b½W¹«“ Wð«Ë ¨”ËuM}?Ö ¨W¹W¼
«œ©pOKÐï?z® Í…u?}Ç—«uÇ W# W??! ÍW½U?š˘œ ËW# v?!W¹ U¹ ¨X}Ð «œ«—U?! w?š˘œ W# ¨v& U¹
30