Skutki Zamachu Majowego

You might also like

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 1

W dniach od 12 do 15 maja 1926 roku, Piłsudski na czele sprzymierzonych sobie oddziałów

wojska polskiego, przeprowadził zamach stanu. W konsekwencji przewrotu zostały obalone


konstytucyjne władze II Rzeczypospolitej. Ów wydarzenie przeszło do historii jako zamach majowy,
w wyniku którego wiele mian dotknęło dotychczasowych rządów jak i życia codziennego w Polsce.

Mówiąc o skutkach zamachu, przede wszystkim należy wspomnieć o pierwszych zmianach w


instytucjach państwowych, jakie zaszły za sprawą nowego rządu. 2 sierpnia 1926 roku została
uchwalona tzw. „Nowela sierpniowa”. Projekt zmian w konstytucji marcowej zakładał wzmocnienie
pozycji prezydenta, przyznając mu prawo do rozwiązywania parlamentu oraz do wydawania
rozporządzeń z mocą ustawy.
Było to bez wątpliwie stworzenie warunków dla kształtowania się w przyszłości przewagi władzy
wykonawczej względem ustawodawczej. Doszło także do zmniejszenia kontroli parlamentarnej nad
rządem i ograniczenie swobody prac budżetowych przez sejm i senat. Nowela sierpniowa stanowiła
etap na drodze budowy autorytarnej władzy w Polsce, powoli likwidując wpływ partii politycznych na
kształt ustrojowy państwa.

Dążenie przez obóz rządzący do autorytarnego systemu władzy znalazło również


potwierdzenie w wielu aresztowaniach o wyrazie politycznym głównych przedstawicieli opozycji. Po
wyborach w 1928 roku został utworzony „Centrolew”, czyli blok sześciu partii, mogący skutecznie
przeciwstawić się działaniom piłsudczyków.
W tej sytuacji, w sierpniu 1930 roku Ignacy Mościcki rozwiązał dotychczasowy sejm i zarządził
przeprowadzenie nowych wyborów. Wtedy to doszło do aresztowań przywódców stronnictw
opozycyjnych, co zapewniło wygraną BBWR-u i dalsze, niczym nieskrępowane wdrażanie własnych
planów.

23 kwietnia 1935 roku została ogłoszona nowa konstytucja, nazwana „kwietniową”, będąca
ustawą, mającą za zadanie dalsze ograniczanie znaczenia parlamentu oraz rozwijanie „rządu
jednostki”. W efekcie tej oraz wielu innych zmian, prezydent Rzeczypospolitej stał się odpowiedzialny
tylko i wyłącznie wobec Boga i historii, co w praktyce stawiało go ponad prawem.
Było to zwieńczeniem drogi, wiodącej do autorytarnej władzy w Polsce. Wśród Innych następstw
konstytucji kwietniowej warto wspomnieć o pozbawieniu sejmu i senatu wpływu na skład personalny
rządu, co zamykało kwestię możliwości sprzeciwu tych instytucji wobec władz.
Sejm i senat pozostawały formalnie głównymi organami ustawodawczymi, to jednak prezydent miał
prawo wydawania dekretów z mocą ustawy oraz prawo veta w stosunku do ustaw uchwalanych
przez parlament.

Jednymi z istotniejszych skutków zamachu majowego z perspektywy społeczeństwa, było


ograniczenie jego kontroli nad rządem oraz, po wyborach w 1930, osłabienie, a następnie całkowite
odcięcie wpływu obywateli na politykę wewnętrzną oraz zagraniczną państwa polskiego i na
autorytarną drogę, jaką rząd obrał.
Jedną ze zmian było również zwiększenie wielu opodatkowań, które najbardziej dotknęły ziemian,
którzy w skrajnych przypadkach zmuszeni byli do sprzedaży swoich włości, ze względu na brak
możliwości ich zapłaty.

Działania obozu sanacyjnego doprowadziły do utrwalenia autorytarnego systemu


politycznego w Polsce. Nie należy jednak odbierać tego jako próbę stworzenia państwa totalitarnego,
takiego jak ówczesne Włochy czy Niemcy. Wiele państw tamtego okresu, w obliczu narastającej
rywalizacji międzynarodowej, decydowało się na wdrażanie radykalnych, lecz także sprawniejszych w
działaniu rozwiązań, które pomogłyby zdobyć przewagę polityczną oraz gospodarczą w tak
niestabilnych geopolitycznie czasach jak dwudziestolecie międzywojenne.

You might also like