UCHWAA NR XXXIII/201/09 RADY GMINY RADZIW z dnia 6 lipca 2009 r.

w sprawie przyjcia Gminnego programu opieki nad zabytkami dla Gminy Radziw Na podstawie art. 87 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i o opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568, z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 238, poz. 2390, z 2006 r. Nr 50, poz. 362, Nr 126, poz, 875) art. 15 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z 2002 r. Nr 23, poz.220, Nr 62. poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568, z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, Nr 167, poz. 1759, z 2005 r. Nr 172, poz. 1441 175, poz. 1457, i z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 181 poz.1337, z 2007 r Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974, 173, poz. 1218, z 2008 r. Nr 180, poz. 1111, Nr 223, poz. 1458), Rada Gminy Radziw uchwala, co nastpuje: 1. Przyjmuje si Gminny program opieki nad zabytkami dla Gminy Radziw, stanowicy zacznik do niniejszej uchway. 2. Wykonanie uchway powierza si Wjtowi Gminy Radziw. 3. Uchwaa wchodzi w ycie po upywie 14 dni od dnia ogoszenia w Dzienniku Urzdowym Wojewdztwa Podlaskiego. Przewodniczcy Rady Zbigniew Mordasiewicz Zacznik do uchway Nr XXXIII/201/09 Rady Gminy Radziw z dnia 6 lipca 2009 r. GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI NA LATA 2009 2012DLA GMINY RADZIW Dziedzictwo kulturowe, to dorobek materialny i duchowy poprzednich pokole, to bogactwo nieodnawialnych rde informacji o yciu i dziaalnoci naszych przodkw, to rwnie dorobek naszych czasw, dlatego tak wanym i potrzebnym jest wysiek w celu zachowania tego dobra dla przyszych pokole wiadomo potrzeby ratowania i ochrony zabytkw jest coraz powszechniejsza wrd mieszkacw naszej Gminy. Dbanie o naleyty stan i atrakcyjny wygld naszych zabytkw jest naszym obowizkiem. Rewitalizacja poszczeglnych obiektw jest szans na ich uratowanie. Tak wic stworzenie programu opieki nad zabytkami jest koniecznoci przewidzian ustaw, oraz potrzeb spoeczn. Jest rwnie wanym czynnikiem w upowszechnianiu wiedzy i pomaganiu wacicielom zabytkw w dbaniu o ich dobr kondycj. Urok zadbanych zabytkw, ulicznych zaukw, placykw i parkw stworzy niepowtarzalny charakter i podniesie atrakcyjno turystyczn gminy.

Gminny Program Opieki nad Zabytkami Gminy Radziw na lata 2009-2012 jest opracowaniem o charakterze uzupeniajcym w stosunku do innych aktw planowania w gminie (Planu zagospodarowania przestrzennego miejscowoci gminnej Radziw, Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy Radziw). Nie stanowi aktu prawa miejscowego, lecz jest dokumentem polityki administracyjnej w zakresie podejmowanych dziaa majcych na celu popraw stanu zachowania rodowiska kulturowego w gminie. Przy odrobinie powodzenia efektem moe by stworzenie produktu turystycznego przy wykorzystaniu dbr kultury i uwraliwienie mieszkacw gminy na potrzeby zwizane z utrzymaniem i ochron zabytkw w celu zachowania naszego dziedzictwa kulturowego dla przyszych pokole.
PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA

Gminy zgodnie z Ustaw z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (Dz. U. Nr 16, poz. 95) w zakresie zada wasnych realizuj sprawy dotyczce ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami (art. 7 ust 1 pkt.9). Obowizek sporzdzenia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami nakada na gmin art. 87 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 z pn. zm.). Ustawa reguluje zasady ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami, definiuje pojcie zabytku, okrela formy ochrony, kompetencje organw ochrony zabytkw (w tym administracji rzdowej i samorzdowej), formy finansowania opieki nad zabytkami i ich ewidencjonowania. Gminny program opieki nad zabytkami powsta w oparciu o: Wykazy zabytkw ruchomych sporzdzone w Wojewdzkim Urzdzie Ochrony Zabytkw Delegatura w omy, Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miejscowoci gminnej Radziw zatwierdzonego Uchwa Rady Gminy Radziw Nr XXXIX/188/06 z dnia 27 lipca 2006r. opublikowan w Dzienniku Urzdowym Wojewdztwa Podlaskiego Nr 222 poz. 2165, Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy miejscowoci Sucz. Ustalenia studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego Gminy Radziw zatwierdzonego uchwa Nr XVII/78/2000 z dnia 24 lutego 2000r Wykaz stanowisk archeologicznych odkrytych na terenie dziaania Gminy Radziw, objtych wojewdzk ewidencj zabytkw nieruchomych, Wykaz zabytkw ruchomych. Gminn ewidencj zabytkw

CELE OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI W WIETLE USTASWY Z DNIA 23 LIPCA 2003 R O OCHRONIE ZABYTKW I OPIECE NAD ZABYTKAMI Gminny Program Opieki nad Zabytkami na lata 2009-2012 zgodnie z przytoczon powyej ustaw ma na celu: zapoznanie z zasobami dziedzictwa kulturowego, histori i zabytkami wystpujcymi w poszczeglnych miejscowociach gminy Radziw, w tym z wykazem obiektw wpisanych do Rejestru Zabytkw oraz z wykazem Gminnej Ewidencji Zabytkw, zapoznanie z uwarunkowaniami prawnymi dotyczcymi ochrony i opieki nad zabytkami, rozpoznanie potrzeb dotyczcych podejmowania dziaa zmierzajcych do zahamowania procesw degradacji zabytkw i doprowadzenia do poprawy stanu ich zachowania, podejmowanie dziaa w zakresie staego podnoszenia wiadomoci spoecznej o wartociach duchowych i materialnych otaczajcych nas krajobrazw i potrzebie wikszej troski kadego o ich ochron, waciwe ksztatowanie i pielgnacj, podejmowanie dziaa zwikszajcych atrakcyjno zabytkw dla potrzeb spoecznych, turystycznych i edukacyjnych, wsppraca z wacicielami zabytkw dla zapewnienia im naleytej opieki, wskazywanie potencjalnych rde pozyskania rodkw na realizacj zada renowacyjnych, remontowych czy dotyczcych rewitalizacji obiektw zabytkowych, podejmowanie przedsiwzi umoliwiajcych tworzenie miejsc pracy zwizanych z opiek nad zabytkami. podejmowanie dziaa zwikszajcych atrakcyjno zabytkw dla potrzeb spoecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjajcych wzrostowi rodkw finansowych na opiek nad zabytkami, okrelenie warunkw wsppracy z wacicielami zabytkw w zakresie zahamowania procesw degradacji zabytkw i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania, wyeksponowanie poszczeglnych zabytkw oraz walorw krajobrazu kulturowego. OCHRONA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I OPIEKA NAD ZABYTKAMI. Opieka nad zabytkiem (art. 5 ustawy) sprawowana przez jego waciciela lub posiadacza polega, w szczeglnoci, na zapewnieniu warunkw: naukowego badania i dokumentowania zabytku, prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich i robt budowlanych przy zabytku, zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie, korzystania z zabytku w sposb zapewniajcy trwae zachowanie jego wartoci, popularyzowania i upowszechniania wiedzy o zabytku oraz jego znaczeniu dla historii i kultury. Na podstawie ustawy o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami kada gmina prowadzi Gminn Ewidencj Zabytkw, ktra stanowi podstaw do sporzdzenia Programu opieki nad zabytkami. ewidencja ta jest prowadzona w formie zbioru kart adresowych zabytkw nieruchomych, ruchomych oraz archeologicznych z terenu gminy, objtych Wojewdzk Ewidencj Zabytkw obok zabytkw nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia oraz parkw kulturowych stanowi podstaw do objcia tych zabytkw ochron w formie zapisu w studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego oraz w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

UWARUNKOWANIA ZEWNTRZNE OCHRONY ZASOBW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO GMINY RADZIW Gminny program opieki nad zabytkami zgodny jest z kierunkami wyznaczonymi w: - Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 2004 2013 przyjtej przez Rad Ministrw w dniu 21 wrzenia 2004 r. oraz uzupenieniu Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 2004-2020, - Narodowym Planie Rozwoju (Ustawa z dnia 20.04.2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju, Dz. U. Nr 116, poz. 1206) oraz z zaoeniami do krajowego programu ochrony zabytkw. - Strategii Rozwoju Wojewdztwa Podlaskiego. - studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy, - miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego miejscowoci gminnej Radziw, - projektem miejscowego planu terenw zabudowy miejscowoci Sucz, - planem rozwoju lokalnego gminy. Celem opracowanych dokumentw jest zapewnienie optymalnego rozwoju spoecznogospodarczego oraz stworzenie moliwie jak najlepszych warunkw ycia jej mieszkacom. Instrumentem ksztatowania polityki przestrzennej gminy, przy uwzgldnieniu uwarunkowa wynikych z ochrony dziedzictwa materialnego jest Studium Uwarunkowa i Zagospodarowania Przestrzennego Gminy oraz miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miejscowoci gminnej Radziw, a take w kocowej fazie opracowania projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miejscowoci Sucz. CHARAKTERYSTYKA I OCENA STANU W DOKUMENTACH PLANISYTYCHNYCH. ZACHOWANIA DBR KULTURY

W studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy Radziw zatwierdzonym Uchwa Rady Gminy Radziw Nr XXXII/76/2000 z dnia 24 lutego 2000 r., w czci powiconej ochronie przestrzeni kulturowej zawarto nastpujce ustalenia: Ukad przestrzenny Radziowa wyksztaci si ostatecznie prawdopodobnie w XV i XVI wieku zachowa si do dzi bez wikszych zmian. Budynki drewniane mieszkalne pochodz najczciej z przeomu XIX i XX wieku. Godna uwagi jest rwnie zabudowa gospodarcza z kamienia polnego lub drewniana o cianach wiecowych. Charakterystycznym elementem przestrzenny stanowi niezwykle wyduone dziaki siedliskowe z zabudow gospodarcz. Dotyczy to szczeglnie ulic Szczuczyskiej, Ogrodowej, Nadstawnej, Gumiennej, czciowo Piknej, oraz pierzei rynkowej. W studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy wyznaczono nastpujce strefy ochrony konserwatorskiej: - Strefa B, ktra obejmuje ukad przestrzenny Radziowa wyksztacony w XVI wieku (od cmentarza , ul. Bargwek, rejon ul. Karwowskiej, ul. Gumienna, Nadstawna obszar w rejonie ulicy Gsiej, kocioa i ulicy Ogrodowej, powikszony o enklaw zabudowy siedliskowej przy ulicy Ogrodowej i obszar siedliskowy przy ul. Piknej). W stresie obowizuj rygory konserwatorskie dotyczce:

- utrzymania historycznego przebiegu ulic (w istniejcych liniach rozgraniczajcych), - zachowania istniejcej linii zabudowy, zachowania podziaw parcelacyjnych. Ze wzgldu na duy stopie zachowania ukadu przestrzennego stref podzielono na sektory: Sektor B1 ograniczony ulicami Szczuczysk, Gumienn, Grzybow, Nadstawn, omysk, zachodni granic dziaek przy ul. Gsiej, terenu kocielnego, pnocnych granic dziaek siedliskowych nr 13 i 14. Sektor B2 ograniczony ulicami: Nadstawn i poudniow granic dziaek (od strony Matlak), ulic Gumienn, Szczuczysk, Bargwek do granic dziaek nr 11a wcznie, enklawa zabudowy siedliskowej po zachodniej stronie ulicy Ogrodowej. W sektorze B1 i B2 naley bezwzgldnie utrzyma istniejcy ukad parcelacyjny. Sektor B3 ograniczony granic dziaki 11a, ulicami Gumienn, Nadstawn, ulic Gumienn w granicach dziaki 19 i ulic Bargwek. W sektorze B3 ze wzgldu na znieksztacony ukad parcelacyjny dopuszcza si przeksztacenie dziaek w sposb wynikajcy z ustale miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Sektor B4 obejmuje poudniow cz strefy B (przy ul. Piknej) midzy ulicami Nadstawn i Gumienn. W sektorze B4 istnieje ewentualna moliwo wtrnej parcelacji od strony ulicy Piknej. W sektorze B obowizuje utrzymanie odpowiedniego charakteru zabudowy przy rynku i ulicach wlotowych charakterze mieszkalnym, na obrzeach miasta (gwnie ulica Gumienna, Nadstawna, Bargwek) w typie mieszkalno gospodarczym; zachowania wszystkich charakterystycznych dla zabytkowej zabudowy elementw gabarytw, iloci kondygnacji, szczytowego ustawienia do ulicy, stromych dachw, elementw dekoracyjnych, itp. Budownictwa drewnianego i kamienno ceglanego, wysokich podmurwek, schodkw przy wejciach. Obiekty zabytkowe wpisane i postulowane do wpisania do rejestru zabytkw wskazuje si do bezwzgldnego zachowania. W obiektach tych zakazuje si wszystkich zmian bryy, detalu i wntrz, wyposaenia, chyba e zachodzi moliwo rekonstrukcji pierwotnego wygldu. Dopuszczalne s dziaania wycznie konserwatorskie wedug specjalistycznych projektw i pod nadzorem konserwatorskim. W przypadku ustalenia koniecznoci rozbirki obiektu zabytkowego naley postpowa zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie o ochronie Dbr kultury i muzeach z 15 lutego 1962 r. (Dz. U. Nr 10, poz. 48 z pn. zm.). W studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego wyznaczono rwnie strefy obserwacji archeologicznej i stanowiska archeologiczne wg. stanu rozpoznania na rok sierpie 1999 r. Wszelkie inwestycje planowane na obszarach stref obserwacji archeologicznej powinny by uzgadniane ze sub konserwatorsk i prowadzone pod nadzorem archeologicznym. W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego miejscowoci gminnej Radziw obowizuj nastpujce ustalenia dotyczce rodowiska kulturowego 1. Zasady ochrony rodowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego: 2. Na terenie objtym planem wystpuje obszar objte prawn ochron na podstawie przepisw o ochronie przyrody:

- "Obszar Natura 2000 Dolina Biebrzy PLC 200001 (Dyrektywa Ptasia)", w ktrym obowizywa bd zasady gospodarowania okrelone w planie ochrony obszaru sporzdzonym na podstawie przepisw odrbnych. 3. Plan ustala nastpujce wymogi w zakresie ochrony rodowiska: 1) obowizek ochrony wd rzek Matlak i Przytulanka pod wzgldem ich jakoci oraz utrzymania nienaruszalnego przepywu biologicznego; 2) wydziela si obszar doliny dopyww rzeki Wissy, rzek Przytulanka i Matlak, w ktrym ustala si: a) zachowanie dotychczasowego sposobu uytkowania jako cigw zieleni naturalnej, gwnie kowej; b) zakaz zabudowy w obszarze zagrozonym powodzi (nowej zabudowy i budowli) oraz realizacji innych przegrd poprzecznych ograniczajcych lub uniemoliwiajcych swobodny spyw wd i naturalny ruch mas powietrza); c) zakaz wykonywania prac ziemnych naruszajcych w sposb istotny rzeb terenu i ukad stosunkw wodnych; d) zakaz odprowadzania nie oczyszczonych ciekw do wd powierzchniowych i gruntu; e) zakaz realizacji zbiornikw i rurocigw do magazynowania, dystrybucji i transportu paliw, olejw i smarw, w tym zakaz lokalizacji stacji paliw; f) zakaz skadowania odpadw staych i wylewania nieczystoci, w tym odchodw zwierzcych i rodkw chemicznych; g) zakaz grodzenia nieruchomoci w odlegoci mniejszej ni 1,5 m od linii brzegowej rzek, w celu umoliwienia publicznego dostpu do rzek na caej ich dugoci; 3) obowizek ochrony urzdze melioracji wodnych, w tym: a) utrzymanie dronoci roww melioracyjnych poprzez odpowiednie zagospodarowanie dziaek i stosowanie przepustw; b) zapewnienie dostpu do roww niezbdnego dla ich eksploatacji, midzy innym poprzez zakaz realizacji ogrodze w odlegoci mniejszej ni 1,5 m od rowu; c) dopuszcza si przebudow urzdze na terenach przeznaczonych pod zainwestowanie pod warunkiem uzgodnienia zakresu przebudowy z wacicielem lub zarzdc urzdze oraz uzyskania wymaganych prawem zezwole i uzgodnie; 4) obowizek ochrony zieleni urzdzonej i zadrzewie poprzez ochron istniejcych skwerw, zielecw, zieleni ulicznej, zieleni przykocielnej i cmentarnej, ogrodw przydomowych bdcych elementami uzupeniajcymi system przyrodniczy przed zmian ich form zagospodarowania lub likwidacj, z wyjtkiem szczeglnych przypadkw realizacji bardzo wanych elementw komunikacyjnych lub infrastrukturalnych. 5) obowizek ochrony powietrza atmosferycznego z zaleceniem stosowania proekologicz-nych nonikw energii cieplnej; 6) obowizek ochrony przed haasem i wibracjami poprzez ograniczenie haasu i wibracji gwnie w obszarach staego pobytu (zamieszkania) ludzi do poziomw nie przekraczajcych dopuszczalnych wielkoci normatywnych okrelonych w przepisach odrbnych;

7) obowizek ochrony przed szkodliwym elektromagnetycznym promieniowaniem niejonizujcym poprzez stosowanie wymaganych stref ochronnych od urzdze elektroenergetycznych oraz stacji telefonii komrkowej; 8) obowizek ochrony powierzchni ziemi i gleb poprzez: a) zakaz zanieczyszczania i skadowania odpadw staych i pynnych poza miejscami wyznaczonymi w planie; b) ochron najwartociowszych terenw produkcji rolnej; 9) obowizek ochrony warunkw zamieszkania poprzez zakaz lokalizacji dziaalnoci uciliwej oraz nowych magazynw i hurtowni na terenach zabudowy mieszkaniowej i mieszkaniowej z towarzyszeniem usug; 10) zakaz realizacji inwestycji zaliczanych w przepisach odrbnych do przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko, dla ktrych wymagane jest pporzdzenie raportu o oddziaywaniu przedsiwzicia na rodowisko, na terenach zwartej zabudowy wsi, z wyczeniem inwestycji zwizanych z prowadzeniem gospodarstw hodowlanych na terenach zabudowy zagrodowej oznaczonych na rysunku planu symbolem RM oraz inwestycji drogowych, infrastruktury technicznej i melioracji wodnych; 11) realizacja przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko dopuszczonych ustaleniami niniejszego planu, na warunkach okrelonych w przepisach odrbnych (odnoszcych si do ochrony rodowiska); 12) obowizek ograniczenia uciliwoci przedsiwzi inwestycyjnych do granic terenu, do ktrego inwestor posiada tytu prawny, poprzez zastosowanie odpowiednich rozwiza technicznych, technologicznych i organizacyjnych; 13) ograniczanie przeksztace istniejcego uksztatowania terenu, do niezbdnego minimum wynikajcego z prac budowlanych zwizanych z posadowieniem budynkw oraz budow drg i infrastruktury technicznej; 14) ochrona rodowiska gruntowo-wodnego poprzez obowizek odprowadzenia ciekw do kanalizacji sanitarnej, przydomowych oczyszczalni ciekw lub szczelnych zbiornikw bezodpywowych; 15) ochrona wd, gleby i ziemi przed zanieczyszczeniem w zwizku z prowadzeniem gospodarki rolnej, w tym obowizek gromadzenia pynnych odchodw zwierzcych w szczelnych zbiornikach i ich rolnicze wykorzystanie zgodnie z przepisami ustawy o nawozach i nawoeniu; 16) obowizek gromadzenia, skadowania i segregacji odpadw komunalnych oraz ich zagospodarowanie zgodnie z zasadami gospodarki odpadami komunalnymi w gminie; 17) dopuszczona planem lokalizacja dziaalnoci uciliwej jest moliwa pod warunkiem uzyskania wymaganych prawem zezwole i uzgodnie. 4. Ustala si nastpujce zasady ochrony krajobrazu kulturowego: 1) utrzymanie walorw krajobrazu naturalnego; 2) dostosowanie nowej zabudowy w zakresie skali i bryy do zabudowy tradycyjnej;

3) stosowanie tradycyjnych materiaw wykoczeniowych dachwka ceramiczna, materiay dachwkopodobne lub na pokrycie dachw, jasny tynk, cega, drewno na elewacjach. 2. Zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw oraz dbr kultury wspczesnej. 2. Tereny i obiekty zabytkowe wpisane do rejestru zabytkw oraz zaewidencjonowane wystpujce na obszarze objtym planem: 1) ukad urbanistyczny Radziowa - nr rej. A-21/1958, okrelony na rysunku planu; 2) zesp plebanii, w tym plebania - nr rej. A-121/1981, stodoa; 3) cmentarz rzymskokatolicki - nr rej. A-29/1987; 4) mogia ludnoci ydowskiej - nr rej. A-445/1991; 5) dom mieszkalny nr 5 przy Pl. 500-lecia - nr rej. A-404/1990; 6) dom mieszkalny nr 11 przy Pl. 500-lecia - nr rej. A-100/1981; 7) dom mieszkalny nr 22 przy Pl. 500-lecia - nr rej. A- 405/1990; 8) dom mieszkalny nr 2 przy ul. Szczuczyskiej - nr rej. A-396/1990; 9) dom mieszkalny nr 3 przy ul. Szczuczyskiej - nr rej. A-393/1989; 10) dom mieszkalny nr 7a przy ul. Szczuczyskiej - nr rej. A-394/1989; 11) dom mieszkalny nr 11 przy ul. Szczuczyskiej - nr rej. A-399/1990. 2. Wymienione w ust. 1 obiekty objte s ochron konserwatorsk na podstawie przepisw prawa, w stosunku do ktrych obowizuje uzyskanie stosownego pozwolenia Podlaskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw, szczeglnie w zakresie: 12) prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich lub robt budowlanych; 13) prowadzenia bada archeologicznych; 14) dokonywania podziaw zabytku; 15) dokonywania zmiany przeznaczenia lub sposobu korzystania z zabytku; 16) podejmowania jakichkolwiek dziaa, ktre mogyby wpyn na naruszenie substancji zabytkowej lub wygldu zabytku. 3. Na obszarze objtym planem wystpuj nastpujce obiekty objte gminn ewidencj zabytkw: 1) dawna szkoa przy Pl. 500-lecia; nr 15; 2) dom mieszkalny przy ul. Bargwek nr 42; 3) dom mieszkalny przy ul. Gumiennej nr 17; 4) stodoa w zagrodzie przy ul. Bargwek nr 17

5) budynek gospodarczy w zagrodzie przy ul. Bargwek nr 3; 6) dom mieszkalny przy ul. Gsiej nr 1; 7) dom mieszkalny przy ul. Karwowskiej nr 3; 8) dom mieszkalny przy ul. Karwowskiej nr 5; 9) dom mieszkalny przy ul. Karwowskiej nr 6; 10) dom mieszkalny przy ul. Karwowskiej nr 7; 11) dom mieszkalny przy ul. Karwowskiej nr 8; 12) dom mieszkalny przy ul. Karwowskiej nr 10; 13) dom mieszkalny przy ul. Kocielnej nr 1; 14) zagroda przy ul. Kocielnej nr 2, w tym dom i stodoa; 15) dom mieszkalny przy ul. Krtkiej nr 1; 16) dom mieszkalny przy ul. omyskiej nr 4; 17) dom mieszkalny przy ul. omyskiej nr 9; 18) myn mur. przy ul. omyskiej nr 15; 19) dom mieszkalny przy ul. Nadstawnej nr 40; 20) dom mieszkalny przy ul. Nadstawnej nr 44; 21) dom mieszkalny przy ul. Ogrodowej nr 1; 22) dom mieszkalny przy ul. Ogrodowej nr 3; 23) zagroda przy ul. Ogrodowej nr 6, w tym: dom, budynek gospodarczy, chlewy i stodoa; 24) zagroda przy ul. Ogrodowej nr 7, w tym: dom, chlewy i stodoa; 25) dom mieszkalny przy Pl. 500-lecia nr 4; 26) dom mieszkalny przy Pl. 500-lecia nr 8; 27) dom mieszkalny przy Pl. 500-lecia nr 9; 28) dom mieszkalny przy Pl. 500-lecia nr 12; 29) dom mieszkalny przy Pl. 500-lecia nr 13; 30) dom mieszkalny przy Pl. 500-lecia nr 16; 31) dom mieszkalny przy Pl. 500 - lecia nr 17; 32) dom mieszkalny przy Pl. 500 - lecia nr 18; 33) dom mieszkalny przy Pl. 500 - lecia nr 19; 34) dom mieszkalny przy Pl. 500 - lecia nr 20; 35) dom mieszkalny przy Pl. 500 - lecia nr 21;

36) dom mieszkalny przy Pl. 500 - lecia nr 23; 37) dom mieszkalny przy Pl. 500 - lecia nr 24; 38) dom mieszkalny przy Pl. 500 - lecia nr 25; 39) dom mieszkalny przy Pl. 500 - lecia nr 27; 40) dom mieszkalny przy Pl. 500 - lecia nr 28; 41) dom mieszkalny przy Pl. 500 - lecia nr 29; 42) dom mieszkalny przy Pl. 500 - lecia nr 30; 43) dom mieszkalny przy Pl. 500 - lecia nr 31; 44) dom mieszkalny przy Pl. 500 - lecia nr 33; 45) budynek gospodarczy w zagrodzie przy ul. Piknej nr 28; 46) dom mieszkalny przy ul. Szczuczyskiej nr 7; 47) dom mieszkalny przy ul. Szczuczyskiej nr 9; 48) dom mieszkalny przy ul. Szczuczyskiej nr 10; 49) dom mieszkalny przy ul. Szczuczyskiej nr 13; 50) dom mieszkalny przy ul. Szczuczyskiej nr 14; 51) dom mieszkalny przy ul. Szczuczyskiej nr 15; 52) dom mieszkalny przy ul. Szczuczyskiej nr 16; 53) dom mieszkalny przy ul. Szczuczyskiej nr 17; 54) dom mieszkalny przy ul. Szczuczyskiej nr 28. 4. Wymienione w ust. 3 obiekty, na podstawie ustale niniejszego planu, obejmuje si ochron konserwatorsk i ustala si nastpujce zasady ochrony: 1) ochrona zewntrznego wygldu budynkw poprzez prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich i robt budowlanych; 2) zabezpieczeniu i utrzymaniu obiektw w jak najlepszym stanie; 3) uzgodnieniu z Podlaskim Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw wszelkich prac restauratorskich i budowlanych, w tym rwnie dokonywanie rozbirek. 5. Wyznacza si nastpujce strefy ochrony konserwatorskiej oraz ustala si zasady i wymogi dotyczce zagospodarowania terenw pooonych w ich obszarach: 1) "B-1" - strefa ochrony obejmujca obszar ukadu urbanistycznego wpisanego do rejestru zabytkowego wraz z otoczeniem, w tym tereny: rynek Plac 500-lecia i ulice wylotowe: omyska, Kocielna, Szczuczyska, Karwowska, Pikna, Krtka, Mickiewicza, Bargwek oraz dawne ulice zatylne i gospodarcze Nadstawna, Gumienna, Gsia, plac przykocielny wraz z terenem zespou kocioa parafialnego, cz ul. Ogrodowej, okrelona na rysunku planu, w ktrej obowizuje:

a) zachowanie historycznego rozplanowania ulic i placw - ich przebiegu, linii rozgraniczajcych, a w odniesieniu do Placu 500-lecia oraz ulic Szczuczyskiej, Kocielnej, Piknej, Karwowskiej i Ogrodowej zachowanie linii zabudowy utrwalonych w istniejcej zabudowie historycznej; b) zachowanie historycznego rozplanowania blokw zabudowy oraz struktury podziaw parcelacyjnych, a take ich dyspozycji funkcjonalno przestrzennej, w tym gwnie: - przywrcenie blokowi wewntrzrynkowemu (obecnie skwer-park) bardziej otwartego i reprezentacyjnego charakteru poprzez przebudow i ujednolicenie nawierzchni placu, uporzdkowanie zieleni, ograniczenie nawierzchni trawiastej na rzecz utwardzonej posadzki, wyposaenie wntrza w elementy maej architektury podnoszcej walory estetyczne (latarnie, pachoki, awki), - uporzdkowanie placu przed kocioem parafialnym w zakresie nawierzchni i maej architektury; c) zachowanie, restauracja i modernizacja techniczna zabudowy historycznej - obiektw zabytkowych objtych ochron konserwatorsk na podstawie wpisu do rejestru zabytkw oraz obiektw objtych ochron na podstawie ustale niniejszego planu zawartych w ust. 3; d) dostosowanie nowej zabudowy do historycznej kompozycji urbanistycznej polegajcej na: - sytuowaniu zabudowy zgodnie z historyczn dyspozycj funkcjonalno-przestrzenn: zabudowa mieszkalna i usugowa sytuowana w historycznych liniach zabudowy, w nawizaniu do istniejcych uwarunkowa szczytowo lub kalenicowo, w ukadzie pzwartym lub zwartym oraz wolnostojcym, - dostosowaniu skali i gabarytw do budynkw reprezentujcych zabudow historyczn, z zaleceniem utrzymania wysokoci dwch kondygnacji naziemnych, a w pierzejach Placu 500 lecia do trzech kondygnacji, w tym ostatnie kondygnacje jako poddasze uytkowe, z jednoczesnym zachowaniem wysokoci grnej krawdzi korpusu nie przekraczajcej wysokoci korpusw budynkw dwukondygnacyjnych, - dachy dwuspadowe, symetryczne, o geometrii nawizujcej do form stosowanych w zabudowie historycznej oraz pokryciu z dachwki ceramicznej lub materiaw dachwkopodobnych w kolorze zblionym do koloru dachwki albo blachy w kolorze o odcieniu grafitowym, czerwieni i brzu, w przypadku budynkw drewnianych zaleca si pokrycia z gontu lub dranic, - zharmonizowaniu elewacji (podziay, proporcje, rytm i ukad otworw) przy zastosowaniu form wspczesnych z rozwizaniami stosowanymi w zabudowie historycznej, - stosowaniu tradycyjnych materiaw budowlanych do wykonania elewacji, - zakaz stosowania sidingu do wykaczania elewacji; e) ksztatowanie nowych elementw ukadu z uwzgldnieniem jego historycznej skali, kompozycji i dyspozycji funkcjonalno-przestrzennej; f) zakaz lokalizacji reklamy wielkoplakatowej; 2) "B-2" - strefa ochrony obejmujca teren pooony przy odcinku ulicy Ogrodowej oraz przy odcinkach ulic Piknej i Bargwek przylegych do strefy B-1, okrelonej na rysunku planu, w ktrej obowizuje:

a) zachowanie historycznego rozplanowania ulic i placw - ich przebiegu, linii rozgraniczajcych; b) zachowanie historycznego rozplanowania blokw zabudowy oraz struktury podziaw parcelacyjnych, a take ich dyspozycji funkcjonalno przestrzennej; c) zachowanie, restauracja i modernizacja techniczna zabudowy historycznej; d) dostosowanie nowej zabudowy do historycznej kompozycji urbanistycznej polegajcej na: - sytuowaniu zabudowy zgodnie z historyczn dyspozycj funkcjonalno-przestrzenn, zabudowa mieszkalna i mieszkalno-usugowa sytuowana w czci frontowej dziaki, szczytowo lub kalenicowo, w ukadzie wolnostojcym, - wysoko zabudowy dwie kondygnacje, w tym druga jako poddasze uytkowe, - dachy dwuspadowe, symetryczne, o geometrii nawizujcej do form stosowanych w zabudowie historycznej oraz pokryciu z dachwki ceramicznej lub materiaw dachwkopodobnych w kolorze zblionym do koloru dachwki albo blachy w kolorze o odcieniu grafitowym, - zharmonizowanie elewacji (podziay, proporcje, rytm i ukad otworw) przy zastosowaniu form wspczesnych z rozwizaniami stosowanymi w zabudowie historycznej, - stosowanie tradycyjnych materiaw budowlanych do wykonania elewacji; e) zakaz lokalizacji reklamy wielkoplakatowej; 3) "E+ K" - strefa ochrony krajobrazu i ekspozycji ukadu urbanistycznego, obejmujca otwarty, naturalny krajobraz doliny rzeki Kubrzanka i Matlak integralnie zwiazany z zespoem miejscowoci, oznaczona na rysunku planu, w ktrej obowizuje: a) zachowanie naturalnego krajobrazu doliny rzeki Kubrzanka i Matlak, w tym: uksztatowania terenu, zbiornikw i ciekw wodnych, zieleni o wartociach estetycznych i dendrologicznych, z dopuszczeniem wprowadzenia nowych elementw krajobrazowych podnoszcych wartoci estetyczne i krajobrazowe tych terenw oraz ich zwizek przestrzenny z historycznym zaoeniem przestrzennym miejscowosci; b) zachowanie otwartego charakteru k nadrzecznych. 6. Ustala si nastpujace wymogi i zasady zagospodarowania dotyczce zabytkowych cmentarzy wymienionych w ust. 1 pkt. 3 i 4: 1) dotyczce cmentarza rzymsko-katolickiego: a) zachowanie, konserwacja i restauracja zabytkowych elementw (nagrobki, ogrodzenie, bramy); b) zachowanie zabytkowych elementw uksztatowania terenu w tym: ukad alejowy, ukad kwater i mogi; c) zachowanie i konserwacja starodrzewu; d) zakaz lokalizowania w bezporednim ssiedztwie cmentarza dziaalnoci, ktra mogaby przyczyni si do obnienia wartoci zabytkowej oraz obiektw zasaniajcych widok na cmentarz, dysharmonizujcych przestrzennie i kompozycyjnie; 2) zachowanie i konserwacja nagrobka mogiy ludnoci ydowskiej z II Wojny wiatowej.

7. Ustala si nastpujce wymogi dotyczce ochrony reliktw archeologicznych: 1) na obszarze objtym planem wystpuj nastpujce tereny objte ochron i obserwacj archeologiczn: a) stanowisko Nr 1 (obszar 32-79 AZP) lady osadnicze; b) stanowisko Nr 4 (obszar 32-79) - lady osadnicze,osada; c) stanowisko Nr 5 (obszar 32-79) - lady osadnicze; 2) na terenie wynienionego w pkt. 1 lit. b stanowiska wszelkie prace ziemne musz by poprzedzone wyprzedzajacymi badaniami archeologicznymi, na ktre wymagane jest stosownego pozwolenie Podlaskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw; 3) na terenie wynienionych w pkt. 1 lit. a i c stanowisk prowadzenie wszelkich prace ziemnych innch ni uprawa roli wymaga nadzoru archeologicznego, a w przypadku stwierdzenia reliktw archeologicznych prace powinny by przerwane, a teren udostpniony do bada archeologicznych; 4) na obszarze objtym planem, w trakcie prowadzenia robt budowlanych lub ziemnych w przypadku natrafienia na przedmiot, co do ktrego istnieje przypuszczenie, e jest on zabytkiem naley: a) wstrzyma wszelkie roboty mogce uszkodzi lub zniszczy odkryty przedmiot; b) zabezpieczy, przy uyciu dostpnych rodkw, ten przedmiot i miejsce odkrycia; c) niezwocznie zawiadomi o tym Podlaskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw, a jeli nie jest to moliwe, Wjta Gminy Radziw. 8. Wszelkie prace przy zabytkach wymagaj uzyskania pozwolenia waciwego organu ds. opieki nad zabytkami (Podlaskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw). 9. Przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budow naley kazdorazowo sprawdzi stan rodowiska kulturowego w aktualnych rejestrach i ewidencjach, a w odniesieniu do obiektw wpisanych do rejestru lub ewidencji zabytkw naley stosowa przepisy ustawy o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami. 10. Na terenie objtym planem nie wystpuj obiekty dbr kultury wspczesnej objte ochron. W projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy miejscowoci Sucz przewidziano nastpujce ustalenia dotyczce rodowiska kulturowego. 3. Zasady ochrony rodowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego: 2. Na terenie objtym planem nie wystpuj obszary objte prawn ochron na podstawie przepisw o ochronie przyrody. 3. Plan ustala nastpujce wymogi w zakresie ochrony rodowiska: 1) obowizek ochrony wd rzeki Matlak (zwyczajowo Suczanka) pod wzgldem ich jakoci oraz utrzymania nienaruszalnego przepywu biologicznego;

2) wydziela si obszar doliny dopyww rzeki Matlak (zwyczajowo Suczanka), w ktrym ustala si: a) zachowanie dotychczasowego sposobu uytkowania jako cigw zieleni naturalnej, gwnie kowej; b) zakaz zabudowy w obszarze zagroonym powodzi (nowej zabudowy i budowli) oraz realizacji innych przegrd poprzecznych ograniczajcych lub uniemoliwiajcych swobodny spyw wd i naturalny ruch mas powietrza); c) zakaz wykonywania prac ziemnych naruszajcych w sposb istotny rzeb terenu i ukad stosunkw wodnych; d) zakaz odprowadzania nie oczyszczonych ciekw do wd powierzchniowych i gruntu; e) zakaz realizacji zbiornikw i rurocigw do magazynowania, dystrybucji i transportu paliw, olejw i smarw, w tym zakaz lokalizacji stacji paliw; f) zakaz skadowania odpadw staych i wylewania nieczystoci, w tym odchodw zwierzcych i rodkw chemicznych; g) zakaz grodzenia nieruchomoci w odlegoci mniejszej ni 1,5 m od linii brzegowej rzek, w celu umoliwienia publicznego dostpu do rzek na caej ich dugoci; 3) obowizek ochrony urzdze melioracji wodnych, w tym: a) utrzymanie dronoci roww melioracyjnych poprzez odpowiednie zagospodarowanie dziaek i stosowanie przepustw; b) zapewnienie dostpu do roww niezbdnego dla ich eksploatacji, midzy innym poprzez zakaz realizacji ogrodze w odlegoci mniejszej ni 1,5 m od rowu; c) dopuszcza si przebudow urzdze melioracyjnych na terenach przeznaczonych pod zainwestowanie pod warunkiem uzgodnienia zakresu przebudowy z wacicielem lub zarzdc urzdze oraz uzyskania wymaganych prawem zezwole i uzgodnie; 4) obowizek ochrony zieleni urzdzonej i naturalnej oraz zadrzewie poprzez ochron istniejcego skweru, zieleni ulicznej, zieleni przykocielnej i cmentarnej, ogrodw przydomowych bdcych elementami uzupeniajcymi system przyrodniczy przed zmian ich form zagospodarowania lub likwidacj, z wyjtkiem szczeglnych przypadkw realizacji ciagw komunikacyjnych lub urzadze infrastrukturalnych. 5) obowizek ochrony powietrza atmosferycznego z zaleceniem stosowania proekologicz-nych nonikw energii cieplnej; 6) obowizek ochrony przed haasem i wibracjami poprzez ograniczenie haasu i wibracji gwnie w obszarach staego pobytu (zamieszkania) ludzi do poziomw nie przekraczajcych dopuszczalnych wielkoci normatywnych okrelonych w przepisach odrbnych; 7) obowizek ochrony przed szkodliwym elektromagnetycznym promieniowaniem niejonizujcym poprzez stosowanie wymaganych stref ochronnych od urzdze elektroenergetycznych oraz stacji telefonii komrkowej; 8) obowizek ochrony powierzchni ziemi i gleb poprzez: a) zakaz zanieczyszczania i skadowania poza miejscami wyznaczonymi w planie; b) ochron najwartociowszych terenw produkcji rolnej;

9) obowizek ochrony warunkw zamieszkania poprzez zakaz lokalizacji dziaalnoci uciliwej oraz magazynw i hurtowni na terenach zabudowy mieszkaniowej i mieszkaniowej z towarzyszeniem usug; 10) na terenach zwartej zabudowy wsi, z wyczeniem terenu P-U, zakaz realizacji inwestycji zaliczanych w przepisach odrbnych do przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko, z wyczeniem inwestycji zwizanych z prowadzeniem gospodarstw hodowlanych na terenach zabudowy zagrodowej oznaczonych na rysunku planu symbolem RM oraz inwestycji drogowych, infrastruktury technicznej i melioracji wodnych; 11) realizacja przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko dopuszczonych ustaleniami niniejszego planu, na warunkach okrelonych w przepisach odrbnych (odnoszcych si do ochrony rodowiska); 12) obowizek ograniczenia uciliwoci przedsiwzi inwestycyjnych do granic terenu, do ktrego inwestor posiada tytu prawny, poprzez zastosowanie odpowiednich rozwiza technicznych, technologicznych i organizacyjnych; 13) ograniczanie przeksztace istniejcego uksztatowania terenu, do niezbdnego minimum wynikajcego z prac budowlanych zwizanych z posadowieniem budynkw oraz budow drg i infrastruktury technicznej; 14) ochrona rodowiska gruntowo-wodnego poprzez obowizek odprowadzenia ciekw do kanalizacji sanitarnej, przydomowych oczyszczalni ciekw lub szczelnych zbiornikw bezodpywowych; 15) ochrona wd, gleby i ziemi przed zanieczyszczeniem w zwizku z prowadzeniem gospodarki rolnej, w tym obowizek gromadzenia pynnych odchodw zwierzcych w szczelnych zbiornikach i ich rolnicze wykorzystanie zgodnie z przepisami ustawy o nawozach i nawoeniu; 16) obowizek gromadzenia, skadowania i segregacji odpadw komunalnych oraz ich zagospodarowanie zgodnie z zasadami gospodarki odpadami komunalnymi w gminie; 17) dopuszczona planem lokalizacja dziaalnoci uciliwej jest moliwa pod warunkiem uzyskania wymaganych prawem zezwole i uzgodnie. 4. Ustala si nastpujce zasady ochrony krajobrazu kulturowego: 1) utrzymanie walorw krajobrazu naturalnego; 2) dostosowanie nowej zabudowy w zakresie skali i bryy do zabudowy tradycyjnej; 3) stosowanie tradycyjnych materiaw wykoczeniowych dachwka ceramiczna lub materiay dachwkopodobne na pokrycie dachw, jasny tynk, cega, drewno na elewacjach. 4. Zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw oraz dbr kultury wspczesnej. 2. Tereny i obiekty zabytkowe wpisane do rejestru zabytkw oraz zaewidencjonowane wystpujce na obszarze objtym planem: 1) Koci parafialny p.w. Narodzenia NMP - nr rej. A-97/23.04.1981;

2) Zesp dworsko ogrodowy z folwarkiem, okrelony na rysunku planu symbolem graficznym, obejmujcy: a) dwr murowany z 1894 r. nr rej. A-98/23.04.1981; b) czworak, obecnie dom nr 32, mur. , l. 20 XX w - nr rej. A-234/17.09.1986; c) czworak, obecnie dom nr 34, mur. , l. 20 XX w - nr rej. A-234/17.09.1986; d) czworak, obecnie dom nr 36, mur. , 1905 - nr rej. A-234/17.09.1986; e) czworak, obecnie dom nr 38, mur. , 1905 - nr rej. A-234/17.09.1986; f) dwie obory, mur. , XIX/XX w - nr rej. A-234/17.09.1986; g) stajnia, mur. , 1933 - nr rej. A-234/17.09.1986; h) stodoa i spichlerz, mur. , XIX/XX w - nr rej. A-234/17.09.1986; i) czworak, obecnie dom nr 32, mur. , l. 20 XX w - nr rej. A-234/17.09.1986; j) gorzelnia, mur. , pocz. XX w - nr rej. A-234/17.09.1986; k) park, kwatery ogrodowe i kwatery sadw - nr rej. A-234/17.09.1986; 3) cmentarz rzymskokatolicki (cz) - nr rej. A-298/11.06.1987; 2. Wymienione w ust. 1 obiekty objte s ochron konserwatorsk na podstawie przepisw prawa, w stosunku, do ktrych obowizuje uzyskanie stosownego pozwolenia Podlaskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw, szczeglnie w zakresie: 4) prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich lub robt budowlanych; 5) prowadzenia bada archeologicznych; 6) dokonywania podziaw zabytku; 7) dokonywania zmiany przeznaczenia lub sposobu korzystania z zabytku; 8) podejmowania jakichkolwiek dziaa, ktre mogyby wpyn na naruszenie substancji zabytkowej lub wygldu zabytku. 3. Na obszarze objtym planem wystpuj nastpujce obiekty objte gminn ewidencj zabytkw: 1) w zespole kocioa parafialnego: a) brama i ogrodzenie cmentarza przykocielnego, mur., pocz. XX w; b) plebania, mur., 1912; 2) magazyn spirytusu w zespole folwarku dworskiego; 3) dom mieszkalny nr 33, mur., k. XIX w.; 4) dom mieszkalny nr 71, drewn. l. 20 XX w.; 5) dom mieszkalny nr 44, mur. l.20 XX w; 6) dom mieszkalny nr 48, mur. l.20 XX w; 7) dom mieszkalny nr 55, mur., k. XIX w.; 8) cmentarz rzymskokatolicki (cz nie wpisana do rejestru zabytkw);

4. Wymienione w ust. 3 obiekty, na podstawie ustale niniejszego planu, obejmuje si ochron konserwatorsk i ustala si nastpujce zasady ochrony: 1) ochrona zewntrznego wygldu budynkw, w tym uksztatowanie bryy, opracowanie elewacji, forma i ukad otworw okiennych, detal architektoniczny oraz inne elementy decydujce o zachowaniu ich historycznego charakteru - poprzez prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich i robt budowlanych; 2) zabezpieczeniu i utrzymaniu obiektw w jak najlepszym stanie; 3) uzgodnieniu z Podlaskim Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw wszelkich prac restauratorskich i budowlanych, w tym rwnie dokonywanie rozbirek. 5. Wyznacza si nastpujce strefy ochrony konserwatorskiej oraz ustala si zasady i wymogi dotyczce zagospodarowania terenw pooonych w ich obszarach: 1) strefa ochrony konserwatorskiej zespou kocioa parafialnego, w granicach obejmujcych cmentarz przykocielny i plebani, okrelonych symbolem graficznym na rysunku planu, w ktrej przedmiotem jest ochrona kocioa, plebanii, ogrodzenia z bram, starodrzewu na cmentarzu przykocielnym, w ktrej obowiazuje: a) zachowanie i konserwacja zabytkowych obiektw tworzcych zesp kocioa parafialnego, w tym zakaz rozbudowy, nadbudowy, zmiany formy elewacji oraz dachu; b) zachowanie rangi koscioa parafialnego jako dominanty ukadu przestrzennego wsi; c) zachowanie i konserwacja starodrzewu na cmentarzu przykoscielnym; d) dostosowanie nowych elementw do wartoci zabytkowych zespou i jego poszczeglnych elementw; 2) strefa ochrony konserwatorskiej zabytkowego zespou dworsko - ogrodowego w granicach obejmujcych obszar wpisany do rejestru zabytkw i otwarty teren nad rzek Matlak, okrelonych symbolem graficznym na rysunku planu, w ktrej przedmiotem jest ochrona kompozycji przestrzennej zespou, zabytkowej zabudowy dworskiej dwr, dawne czworaki, zabudowa gospodarcza, podzia funkcjonalny, ukad komunikacyjny, kompozycja zieleni, w ktrej obowiazuje: a) zachowanie, konserwacja dworu, w tym zakaz rozbudowy, nadbudowy, zmiany formy elewacji oraz dachu; b) zachowanie, konserwacja i restauracja zabytkowych czworakw, w tym zakaz nadbudowy, zmiany formy zachowanych elementw zabytkowych elewacji oraz zmiany formy dachu, w przypadku adaptacji poddaszy na cele mieszkalne dopuszcza si budow okien typu lukarna lub mansardowych; podporzdkowanie zakresu i formy modernizacji technicznej, zmierzajacej do podniesienia standardu uytkowego, wartoci zabytkowej poszczeglnych obiektw i caego zaoenia; c) zachowanie, konserwacja i restauracja zabytkowych budynkw gospodarczych, zakaz rozbudowy, nadbudowy, zmiany orginalnej formy dachu, zmiany orginalnych elewacji kamienno ceglanych; podporzdkowanie zakresu i modernizacji technicznej wartosci zabytkowej poszczeglnych obiektw i zaozenia; d) zachowanie integralnoci zespou, w tym zakaz dalszego podziau zaoenia; w tym formy formy caego

e) zachowanie historycznej dyspozycji funkcjonalno przestrzennej zaoenia, w tym wyodrbnionej czci mieszkalno reprezentacyjnej (dwr z podjazdem), ogrodowej (park, kwatery sadu, warzywnik), gospodarczej (podwrze gospodarcze z gorzelni), kolonii mieszkaniowej; f) zachowanie, konserwacja i restauracja historycznego rozplanowania zaoenia, ukadu komunikacyjnego, w tym alei dojazdowej, osi kompozycyjnych i widokowych, uksztatowania terenu, ciekw i zbiornikw wodnych; g) zachowanie, konserwacja i restauracja kompozycji zieleni, w tym zachowanie, pielegnacja i konserwacja zachowanego starodrzewu, utrzymanie i pielgnacja materiau rolinnego, uzupenianie nasadze w dostosowaniu do kompozycji zaoenia; h) usunicie elementw znieksztacajcych i obniajcych warto zabytkow zespou, w tym zdewastowanych budynkw gospodarczych i masztu znajdujcych si na terenie parku, usunicie samosieww; i) wzbogacenie kompozycji o nowe elementy krajobrazowe podnoszace wartoci estetyczne terenu i dostosowanie do historycznej kompozycji zespou; j) zagospodarowanie czci terenu nad rzek Matlak (zwyczajowo Suczanka) z zachowaniem jej naturalnego krajobrazowego charakteru; k) dostosowanie nowych elementw do wartoci zabytkowych zespou i jego poszczeglnych obiektw, w tym zakaz wprowadzania nowej zabudowy na teren czci mieszkalno reprezentacyjnej i ogrodowej; dopuszcza si budow nowej zabudowy gospodarczej na starych fundamentach; l) dostosowanie nowej zabudowy na terenie dawnej kolonii mieszkaniowej do zabudowy zabytkowej pod wzgldem sytuacji, skali, gabarytw, uksztatowania bryy, a take materiaw stosowanych do pokrycia dachu (dachwka ceramiczna, ewentualnie blacha dachwkowa w kolorze ceglastym) i na cianach zewntrzych (jasny tynk); wskazane ograniczenie wysokoci do dwch kondygnacji, w tym druga jako poddasze uytkowe, dachy dwuspadowe, symetryczne z dopuszczeniem naczkw, lukarn i mansard; m) dostosowanie zabudowy gospodarczej, nie objtej ochron, do zabytkowego zespou poprzez nawizanie do skali, gabarytw, sposobu ksztatowania bryy, formy dachu, wykoczenia cian zewntrznych i pokry dachowych; 3) strefa ochrony konserwatorskiej zabytkowego cmentarza parafialnego w granicach obejmujcych dziak nr 121, okrelonych symbolem graficznym na rysunku planu, w ktrej przedmiotem jest ochrona rozplanowania z alej gwn na osi, historyczne nagrobki i krzye, ogrodzenie, starodrzew, w ktrej obowiazuje: a) zachowanie, konserwacja i restauracja zabytkowych elementw cmentarza (ogrodzenie, brama, ukad alejowy, ukad kwater i mogi); b) zachowanie i konserwacja zieleni; c) zachowanie i konserwacja zabytkowych krzyy, nagrobkw i mogi wojennych; d) usuwanie elementw majacych niekorzystny wpyw na stan zachowania albo wygld cmentarza (samosiewy, wysypiska smieci); e) zakaz lokalizowania w bezporednim ssiedztwie cmentarza dziaalnoci, ktra mogaby przyczyni si do obnienia wartoci zabytkowej oraz obiektw zasaniajcych widok na cmentarz.

6. Ustala si nastpujce wymogi dotyczce ochrony reliktw archeologicznych: 1) wyznacza si archeologiczn stref ochrony konserwatorskiej, okrelon symbolem graficznym na rysunku planu, w ktrej przedmiotem ochrony s mogce si w niej znajdowa obiekty archeologiczne, w ktrej obowizuje: a) zakaz zabudowy; b) zmiana zagospodarowania oraz prowadzenie wszelkich prac ziemnych innch ni uprawa roli wymagaj nadzoru archeologicznego, a w przypadku stwierdzenia reliktw archeologicznych prace powinny by przerwane, a teren udostpniony do bada archeologicznych; 2) na obszarze objtym planem, w trakcie prowadzenia robt budowlanych lub ziemnych, w przypadku natrafienia na przedmiot, co do ktrego istnieje przypuszczenie, e jest on zabytkiem naley: a) wstrzyma wszelkie roboty mogce uszkodzi lub zniszczy odkryty przedmiot; b) zabezpieczy, przy uyciu dostpnych rodkw, ten przedmiot i miejsce odkrycia; c) niezwocznie zawiadomi o tym Podlaskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw, a jeli nie jest to moliwe, Wjta Gminy Radziw. 7. Wszelkie prace przy zabytkach wymagaj uzyskania uzgodnienia z waciwym organem ds. ochrony nad zabytkami (Podlaskim Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw). 8. Przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budow naley kadorazowo sprawdzi stan rodowiska kulturowego w aktualnych rejestrach i ewidencjach, a w odniesieniu do obiektw wpisanych do rejestru lub ewidencji zabytkw naley stosowa przepisy ustawy o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami. 9. Na terenie objtym planem nie wystpuj obiekty dbr kultury wspczesnej objte ochron. ZASOBY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO GMINY RADZIW Historyczny rys miejscowoci Pierwsze wzmianki o miejscowoci Radziw pochodz z 1444 roku. Powstaa ona w pobliu wczesnoredniowiecznego grodu (zachowane grodzisko we wsi Pieki-Grodzisko), u przeprawy przez Kubr i Wiss na drodze z Mazowsza do Prus i do Grodna. W 1444 r. wie Radziowo bya wasnoci Macieja Konopki, a przed 1462 r. Wadysaw, Ksie pocki i wiski, przej od niego Radziw z 10 wkami ziemi. Nadania praw miejskich dokonali ksita mazowieccy: Konrad III, Kazimierz III, Bolesaw V i Janusz II, w 1466 r. W XVI w. miasto obejmowao 63 wki ziemi; pod miastem znajdowa si myn na Suczy oraz ruda, czyli huta elaza. W 1482 r. zostaa erygowana parafia. W 1494 w Radziowie byo 49 mieszczan z rodzinami. Przywileje nadajce miastu ziemi, ki ze wsi Mcichy i las spony w czasie wojny szwedzkiej; potwierdzi je Stanisaw August w 1776 r. Pocztkowo byo to miasto ksice, a pniej krlewskie. W latach 1548 -1795 miejscowo bya siedzib powiatu oraz sdu ziemskiego. Radziw od pocztku swojego istnienia mia charakter rolniczy i taki stan zachowa si do dnia dzisiejszego. Po trzecim rozbiorze miasto przeszo w rce Prus a po traktacie w Tyly znalazo si w granicach Cesarstwa Rosyjskiego. W 1870 roku Radziw utraci prawa miejskie, ktrych nie odzyska do dnia dzisiejszego.

W okresie midzywojennym byy w nim cegielnie, myny i olejarnia. Zachoway si jeszcze niektre z dawnych obiektw sucych rolnictwu, jak myn wodny ktry funkcjonuje do dzi. Do dzi odbywaj si co tygodniowe targi Nowy przywilej na jarmarki i targi nada Krl Wadysaw IV w 1641 r. Ustanowi On trzy jarmarki doroczne, w pierwsz niedziel po Wielkiej Nocy, na dzie 26 lipca, oraz 4 grudnia , targ tygodniowy wyznaczono na rod (AGAD Metryka Koronna. Sygn. K. 377v. Take KRSW Sygn. 5014)". Najcenniejszym jednak zabytkiem jest jego ukad urbanistyczny, ktry zawiera metryk miejscowoci. Ksztatowa si on od czasu lokacji miasta poprzez wyksztacenie si czterech gwnych ulic wok placu, a dalszy rozwj miasta polega na zabudowywaniu wylotw ulic. Na pocztku zabudowa bya zbyt zwarta i nieregularna, czsto niszczona przez poary. Opracowany plan nowej lokacji miasta nada mu regularny ukad w ktrego centrum pozostay wyksztacone od samego pocztku ulice wok prostoktnego placu i z kadego naronika placu wychodziy po dwie ulice. Ju w tym czasie wyznaczono przebieg obecnej ulicy Nadstawnej i Gumiennej. W roku 1818 w spisie funduszy miasta Radziowa o placu gwnym czytamy" W miecie Radziowie exystuje budowla z wie nazwisko rausza noszca. Skada si ona z drewna sosnowego zawiera w sobie 6 szerokoci i 21 okci warszawskey miary". W 1918 roku ratusz rozebrano i na jego miejscu powstaa "latarnia i sup z orem". Obecnie plac peni rol parku w ktrym wyznaczono miejsce powicone wydarzeniom historycznym. W nawizaniu do tradycji ufundowano pomnik o gbokiej wymowie i powicono go polegym w walce o obron tych ziem w czasie I Wojny wiatowej. Na cokole kamiennym umieszczono ora ktry zerwa kajdany krpujce szpony i wzbija si do lotu. Urody caemu ukadowi urbanistycznemu dodaj elementy krajobrazu jakimi s przepywajce wok rzeki Wissa, Przytulanka, Matlak oplatajce otnogami -, starorzeczami zabudow wsi. Do niedawna by w Radziowie barokowy koci drewniany (z 1793 r.). Zosta on w 1982 przeniesiony wraz z dzwonnic z drugiej poowy XVIII w. do pobliskiej wsi Kramarzewo. Obecny murowany koci o nowoczesnej bryle architektonicznej zosta wzniesiony w latach 1978-1985. Ma on dwa poziomy, wie o wysokoci 45 m oraz wspczesny wystrj otarzy. Jednake zachoway si w nim zabytkowe stacje drogi krzyowej. Konsekracja nowo wybudowanego kocioa p.w. w. Anny odbya si 10 listopada 1985 r. Dokona jej biskup Juliusz Paetz. wczesnym proboszczem parafii by ksidz Witold Bruliski. 11 listopada 1990 r. dokonano odsonicia odrestaurowanego Pomnika Niepodlegoci, gdy z oryginau pozosta jedynie obelisk. Orze stanowicy jeden z podstawowych elementw znikn w czasie wojny (wedug pewnych informacji zosta on zabrany przez lokalnych komunistw), a tablica zostaa ukryta, aeby okupanci nie mieli informacji o nazwiskach Legionistw i ich rodzin. Staraniem miejscowej spoecznoci zawizany zosta Komitet Odbudowy Pomnika, w ktrego skad wchodzili: Franciszek Wysocki, Henryk Karwowski, Ryszard Sosnowski i Jzef Trzonkowski. Wygld zaginionego ora zosta odtworzony na podstawie informacji zamieszkujcego w Warszawie Andrzeja Winiewskiego (fundatora tego pomnika w okresie midzywojennym). Doinwestowania caego przedsiwzicia dokona wjt gminy - Kazimierz Gwiazdowski. Zabytkowy koci w. Barbary pochodzi z II poowy XVIII w. Mieszcz si w nim cenne pnogotyckie rzeby mazowieckie z koca XV w.(w. Jerzy i Zanicie NMP). Blisze studium tych zabytkw wykazuje ich podobiestwo do figur Otarza Mariackiego dziea Wita Stwosza. Std przypuszczenie, e rzeby te by moe s dzieem ktrego z licznych uczniw mistrza przybyego a do Radziowa. By moe, e przywieziono je z Krakowa.

2. ZABYTKI GMINY WPISANE DO REJESTRU ZABYTKW Ponisza tabela zawiera wykaz zabytkw, wpisanych do rejestru zabytkw Podlaskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw w Biaymstoku Delegatura w omy. Kolejne kolumny zawieraj opis zabytku (w przypadku zespow zabytkowych opis czci skadowych), form wasnoci, sposb uytkowania oraz numer i dat wpisania do rejestru zabytkw.
Lp. 1. Zabytek Zesp kocioa w. Barbary w Kramarzewie Koci parafialny w. Barbary z lat 1739 Dzwonnica przykocielna 1778r. cz dolna i XIX w. cz grna Ukad urbanistyczny cz miasta Radziw Plebania z lat 1881-1883 Cmentarz parafialny Mogia Ludnoci ydowskiej pomordowanej w okresie II Wojny wiatowej. Budynek drewniany z 1912 r ul. Szczuczyska 2 Budynek drewniany z pocztku XX wieku ul. Szczuczyska 5 Budynek drewniany z 1916 r ul. Szczuczyska 7a Budynek drewniany z okresu midzywojennego ul. Szczuczyska 11 Chata drewniana z 1891 r ul. Plac 500-lecia 32 Forma wasnoci Wasno Parafii Uytkowanie Obiekt sakralny Nr w rejestrze i data wpisania A-19/1958 z 29.04.1958

2. 3 4 5 6 7. 8 9

Wasno Parafii Wasno Parafii Wasno prywatna prywatna prywatna prywatna prywatna

Obiekt przykocielny cmentarz Miejsce Pamici Budynek mieszkalny Budynek mieszkalny Budynek mieszkalny Budynek mieszkalny Budynek mieszkalny

A-21 z 29.04.1958 A-121/81 z 27 04 1981 A297/87 z 10.06.1987r A-445/91 z 30.12.1991 r A-396/91 z 28/XII/90 A-393/89 z 1.08.09 A-394/89 z 1.08.89 A-399 z 28 marca 1990 r Kl-WKZ-534016/81 z 24.04.1981r KL.WKZ5340-9/90 z 9 05.1990 r KL.WKZ5340-8/90 z 8 maja 2009r KL WKZ 5340-59/87 z 10 06.1987 KL.WKZ5340/14/81

10

prywatna

11

Budynek drewniany z pocztku XX wieku ul. Plac 500-lecia 22 Budynek drewniany z lat 20 tych XX wieku ul. Plac lecia 5, Fragment cmentarza wyznaniowego w Suczu A-298 Dwr z I wiartki XX wieku w Suczu A_98

prywatna

Budynek mieszkalny

12

prywatna

Budynek mieszkalny

13

Parafii

cmentarz

14

nieuregulowana

Obiekt mieszkalny Stajnia budynki gospodarcze , kunia, gorzelnia

15 16

Zaoenie dworsko ogrodowe w Suczu A-234 Koci parafialny Narodzenia Najwitszej Maryi Panny w Suczu z 1911 r.A-97

nieuregulowana Parafii Obiekt sakralny

Kl.WKZ-534014/86 KL WKZ5340/13/81

3. ZABYTKI GMINY WPISANE DO GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKW Ponisza tabela zawiera wykaz zabytkw, wpisanych do rejestru zabytkw Podlaskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw w Biaymstoku Delegatura w omy. Kolejne kolumny zawieraj opis zabytku (w przypadku zespow zabytkowych opis czci skadowych), form wasnoci, sposb uytkowania oraz numer i dat wpisania do rejestru zabytkw.
lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. Miejscowo Brodowo Kownatki Kownatki Kramarzewo Kramarzewo A-19 Kramarzewo A-20 Karwowo Awissa Karwowo Awissa Karwowo Awissa Karwowo Awissa Karwowo Awissa Karwowo Awissa Kieliany Kieliany Kieliany Klimaszewnica Klimaszewnica Klimaszewnica Klimaszewnica Konopki Awissa Konopki Awissa Konopki Bonie Mikuty GMINNA EWIDENCJA ZABYTKW Obiekt Adres krzy przydrony krzy przydrony budynek mieszkalny budynek mieszkalny witynia obiekt sakralny myn wodny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny obiekt malej architektury maa architektura Brodowo Kownatki Kownatki 10 Kramarzewo 4 Kramarzewo Kramarzewo Karwowo Awissa Karwowo Awissa 18 Karwowo Awissa 71 Karwowo Awissa 73 Karwowo Awissa 41 Karwowo Awissa Kieliany 7 Kieliany 2 Kieliany 13 Klimaszewnica 15 Klimaszewnica 88 Klimaszewnica 73 Klimaszewnica 104 Konopki Awissa 5 Konopki Awissa 1 Konopki Bonie 9 Mikuty 1 Informacja o wpisie do rejestru zabytkw karta adresowa zabytku nr 1 karta adresowa zabytku nr 2 karta adresowa zabytku nr 3 karta adresowa zabytku nr 4 karta adresowa zabytku nr 5 karta adresowa zabytku nr 6 karta adresowa zabytku nr 7 karta adresowa zabytku nr 8 karta adresowa zabytku nr 9 karta adresowa zabytku nr 10 karta adresowa zabytku nr 11 karta adresowa zabytku nr 12 karta adresowa zabytku nr 13 karta adresowa zabytku nr 14 karta adresowa zabytku nr 15 karta adresowa zabytku nr 17 karta adresowa zabytku nr 18 karta adresowa zabytku nr 19 karta adresowa zabytku nr 20 karta adresowa zabytku nr 21 karta adresowa zabytku nr 22 karta adresowa zabytku nr 23 karta adresowa zabytku nr 24

lp. 24. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52.

Miejscowo Mcichy Mcichy Mcichy Mcichy Mcichy Mcichy oje Awissa oje Awissa oje Awissa oje Awissa oje Awissa oje Awissa Okrasin Okrasin Okrasin Ostrowik Racibory Racibory Radziw 21 Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw

GMINNA EWIDENCJA ZABYTKW Obiekt Adres krzy drewniany Kapliczka przydrona maa architektura maa architektura budynek mieszkalny budynek mieszkalny Obiekt sakralny maa architektura budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny maa architektura budynek mieszkalny obiekt maej architektury obiekt maej architektury ukad urbanistyczny budynek mieszkalny budynek mieszkalny Zagroda Nr 7 budynek mieszkalny budynek mieszkalny plebania budynek mieszkalny budynek mieszkalny Mcichy Mcichy Mcichy 43 Mcichy 39 Mcichy 36 Mcichy oje Awissa 18 oje Awissa 18 oje Awissa 18 oje Awissa 47 oje Awissa 39 oje Awissa Okrasin 40 Okrasin 21 Okrasin 21 Ostrowik 2 Racibory Racibory

Ogrodowa 1 Ogrodowa 3 Ogrodowa 7 Kocielna 2 Kocielna 1 Kocielna 25 Gsia 1 omyska 4

Informacja o wpisie do rejestru zabytkw karta adresowa zabytku nr 25 karta adresowa zabytku nr 26 karta adresowa zabytku nr 27 karta adresowa zabytku nr 28 karta adresowa zabytku nr 29 karta adresowa zabytku nr 30 karta adresowa zabytku nr 31 karta adresowa zabytku nr 32 karta adresowa zabytku nr 33 karta adresowa zabytku nr 34 karta adresowa zabytku nr 35 karta adresowa zabytku nr 36 karta adresowa zabytku nr 37 karta adresowa zabytku nr 38 karta adresowa zabytku nr 39 karta adresowa zabytku nr 40 karta adresowa zabytku nr 41 karta adresowa zabytku nr 42 karta adresowa zabytku nr 44 karta adresowa zabytku nr 45 karta adresowa zabytku nr 46 karta adresowa zabytku nr 47 karta adresowa zabytku nr 48 karta adresowa zabytku nr 49 karta adresowa zabytku nr 50 karta adresowa zabytku nr 51 karta adresowa zabytku nr 52

lp. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77.

Miejscowo Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw

GMINNA EWIDENCJA ZABYTKW Obiekt Adres obiekt przemysowy-Myn cmentarz wyznaniowy grb rodzinny grb sdziego biebrzaskiego maa architekturakrzy przydrony budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny Plac dawnego rynku budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalnousugowy budynek mieszkalny budynek mieszkalny omyska 15 Szczuczyska Szczuczyska Szczuczyska Szczuczyska Szczuczyska Szczuczyska 13 Szczuczyska 11 Szczuczyska 12 Szczuczyska 9 Szczuczyska 7a Szczuczyska 10 Szczuczyska 5 Szczuczyska 4 Szczuczyska 2 Szczuczynska5 Szczuczyska 3 Szczuczyska Plac 500-lecia Plac 500-lecia Plac 500-lecia Plac 500-lecia 5 Plac 500- lecia 7 Plac 500- lecia 8 Plac 500-lecia i Szczuczyskiej Plac 500-lecia 9 Plac 500-lecia 11

Informacja o wpisie do rejestru zabytkw karta adresowa zabytku nr 53 karta adresowa zabytku nr 54 karta adresowa zabytku nr 55 karta adresowa zabytku nr 56 karta adresowa zabytku nr 57 karta adresowa zabytku nr 58 karta adresowa zabytku nr 59 karta adresowa zabytku nr 60 karta adresowa zabytku nr 61 karta adresowa zabytku nr 62 karta adresowa zabytku nr 63 karta adresowa zabytku nr64 karta adresowa zabytku nr 65 karta adresowa zabytku nr 66 karta adresowa zabytku nr 67 karta adresowa zabytku nr 68 karta adresowa zabytku nr 69 karta adresowa zabytku nr 70 karta adresowa zabytku nr 71 karta adresowa zabytku nr 72 karta adresowa zabytku nr 73 karta adresowa zabytku nr 74 karta adresowa zabytku nr 75 karta adresowa zabytku nr 76 karta adresowa zabytku nr 77 karta adresowa zabytku nr 78 karta adresowa zabytku nr 79

78. 79.

Radziw Radziw

lp. 81.

Miejscowo Radziw

GMINNA EWIDENCJA ZABYTKW Obiekt Adres budynek mieszkalnousugowy budynek usugowyUrzd Gminy Radziw budynek mieszkalny budynek usugowy budynek mieszkalny budynek mieszkalnousugowy budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek usugowy budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek usugowy obiekt maej architektury maa architekturakrzy przydrony budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny witynia plebania cmentarz wyznaniowy Zaoenie dworskoparkowe Sucz Sucz Sucz Sucz Plac 500-lecia 13

Informacja o wpisie do rejestru zabytkw karta adresowa zabytku nr 81 karta adresowa zabytku nr 82 karta adresowa zabytku nr 83 karta adresowa zabytku nr 84 karta adresowa zabytku nr 85 karta adresowa zabytku nr 86 karta adresowa zabytku nr 87 karta adresowa zabytku nr 88 karta adresowa zabytku nr 89 karta adresowa zabytku nr 90 karta adresowa zabytku nr 91 karta adresowa zabytku nr 92 karta adresowa zabytku nr 93 karta adresowa zabytku nr 94 karta adresowa zabytku nr 95 karta adresowa zabytku nr 96 karta adresowa zabytku nr 97 karta adresowa zabytku nr 98 karta adresowa zabytku nr 99 karta adresowa zabytku nr 100 karta adresowa zabytku nr 101 karta adresu zabytku nr 102 karta adresowa zabytku nr 103 karta adresowa zabytku nr 104 karta adresowa zabytku nr 105 karta adresowa zabytku nr 106

82.

Radziw

Plac 500-lecia 15

83. 84. 85. 86.

Radziw Radziw Radziw Radziw

Plac 500-lecia16 Plac 500-lecia 17 Plac 500-lecia 18 Plac 500-lecia 19

87. 88. 89. 90. 91. 92. 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. 100. 101. 102. 103. 104. 105. 106.

Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Radziw Sucz 97 Sucz Sucz Sucz 98

Plac 500-lecia 20 Plac 500-lecia 22 Plac 500-lecia 23 Plac 500-lecia 24 Plac 500-lecia 25 Plac 500-lecia 26 Plac 500-lecia 28 Plac 500-lecia 29 Plac 500-lecia 30 Plac 500-lecia 31 Plac 500-lecia 32 Karwowska przy drodze Radziw- Karwowo Karwowska Karwowska

lp. 107. 108. 109. 110.

Miejscowo Sucz Sucz Sucz Sucz

GMINNA EWIDENCJA ZABYTKW Obiekt Adres budowla historyczna magazyn majsternia obiekt przemysowygorzelnia stajnia obora stodoa obora kunia czworak czworak czworak czworak piciorak dwojak dwojak budynek mieszkalny obiekt malej architektury obiekt maej architektury obiekt maej architektury obiekt maej architektury obiekt malej architektury budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny budynek mieszkalny Miejsce Pamici Narodowej Sucz Sucz Sucz

Informacja o wpisie do rejestru zabytkw karta adresowa zabytku nr 107 karta adresowa zabytku nr 108 karta adresowa zabytku nr 109 karta adresowa zabytku nr 110 karta adresowa zabytku nr 111 karta adresowa zabytku nr 112 karta adresowa zabytku nr 113 karta adresowa zabytku nr 114 karta adresowa zabytku nr 115 karta adresowa zabytkowa nr 116 karta adresowa zabytkowa nr 117 karta adresowa zabytku nr 119 karta adresowa zabytku nr 120 karta adresowa zabytku nr 121 karta adresowa zabytku nr 122 karta adresowa zabytku nr 123 karta adresowa zabytku nr 124 karta adresowa zabytku nr 125 karta adresowa zabytku nr 126 karta adresowa zabytku nr 127 karta adresowa zabytku nr 128 karta adresowa zabytku nr 129 karta adresowa zabytku nr 130 karta adresowa zabytku nr 131 karta adresowa zabytku nr 132 karta adresowa zabytku nr132 karta adresowa zabytku nr 134

111. 112. 113. 114. 115. 116. 117. 119. 120. 121. 122. 123. 124. 125. 126. 127. 128. 129. 130. 131. 132. 133. 134.

Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz wicienin wicienin wicienin wicienin Sonia Wypychy Wypychy Wypychy Wypychy Radziw

Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz Sucz wicienin wicienin wicienin wicienin Sonia Wypychy 4 Wypychy 7 Wypychy 8 Wypychy 9 Plac 500-lecia

lp. 135.

Miejscowo Radziw

GMINNA EWIDENCJA ZABYTKW Obiekt Adres Miejsce Pamici Narodowej-Grb onierzy polegych w czasie II Wojny wiatowej Miejsce Pamici Narodowej Grb Nieznanego onierza polegego w czasie I Wojny wiatowej Miejsce Pamici Narodowej Miejsce Pamici Narodowej Miejsce Pamici Narodowej Miejsce Pamici Narodowej Miejsce Pamici Narodowej Miejsce Pamici Narodowej Miejsce Pamici Narodowej Cmentarz Wyznaniowy w Radziowie

Informacja o wpisie do rejestru zabytkw karta adresowa zabytku nr 135

136.

Radziw

Cmentarz wyznaniowy w Radziowie

karta adresowa zabytku nr 136

137. 138. 139.

Radziw Radziw Klimaszewnica

Cmentarz wyznaniowy Pikna teren Szkoy Podstawowej w Klimaszewnicy Cmentarz wyznaniowy w Suczu Sonia Sonia miejscowo Szlasy

karta adresowa zabytku nr 137 karta adresowa zabytku nr 138 karta adresowa zabytku nr 139 karta adresowa zabytku nr140 karta adresowa zabytku nr 141 karta adresowa zabytku nr 142 karta adresowa zabytku nr 143

140.

Sucz

141. 142. 143.

Sonia Sonia Szlasy

4. ZABYTKI RUCHOME - WPISANE DO GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKW Ponisza tabela zawiera wykaz zabytkw, wpisanych do rejestru zabytkw Podlaskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw w Biaymstoku Delegatura w omy. Kolejne kolumny zawieraj opis zabytku (w przypadku zespow zabytkowych opis czci skadowych), form wasnoci, sposb uytkowania oraz numer i dat wpisania do rejestru zabytkw.
Rejestr zabytkw ruchomych lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Miejscowo Kramarzewo B-258 Kramarzewo B-258 Kramarzewo B-258 Kramarzewo B-258 Kramarzewo B-258 Kramarzewo B-258 Obiekt Obraz Matki Boej Niepokalanego Poczcia Obraz Trjcy witej Obraz Obraz w. Barbary Rzeba w. Piotra Rzeba w. Pawa Nr KL.WKZ660/I5/71 KL.WKZ660/I5/71 KL.WKZ660/I5/71 KL.WKZ660/I5/71 KL.WKZ660/I5/71 KL.WKZ660/I5/71 Data wpisu _ _ _ _ _ _

Rejestr zabytkw ruchomych lp. 7. Miejscowo Kramarzewo Koci p.w. w. Barbary Obiekt Kielich ufundowany w 1643 r. przez Marcina Waleskowicza z czar w koszyczku z lici akantu wykonana w 1899 r. przy renowacji w warszawskiej firmie na szeciobocznej stopie z rebusowym ornamentem uskrzydlonych gwek aniow i pkw owocw. Kielich barokowy z poowy XVII wieku, na koszyczku w polach w polach wydzielonych esowato spitymi tamami. Krzy drewniany z XVI wieku, na nim polichromowana rzeba Chrystusa ukrzyowanego . Monstrancja z 2 poowy XVII wieku, promienista o cechach barokowych. Odnawiana w 1762 r. przez Proboszcza Andrzeja widerskiego. Otarz gwny zaprojektowany i wykonany w 1950 r. przez S.T. Waluliskiego. Paskorzeby przedstawiaj sceny biblijne. Ambona drewniana w ksztacie czworoboku z bogato zdobionym baldachimem. Na kadym boku ambony znajduj si paskorzeby przedstawiajce postaci Ewangelistw Mateusza, Marka, ukasza i Jana. nastawa kredensowa Stanowi wyposaenie zakrystii Kocioa p.w. Narodzenia Najwitszej Marii Panny w Suczu. Krzy z 1824 r. wykonany przez Jana Downarowicza . Towarzyszy dotychczas obrzdkom pogrzebowym mieszkacom wsi Sucz. Obraz Matki Boej Siewnej wykonany technik olejn, przedstawiajcy Matk Bo, ktra ma na ramieniu worek z ziarnem siewk ,,i kroczy przez wieo zaorane pola. Nr brak wpisu do rejestru, numer karty gminnej-7 Data wpisu _

8.

Kramarzewo Koci p.w. w. Barbary

9.

Radziw B-258

brak wpisu do rejestru, numer karty gminnej-8 KL.WKZ660/I5/71 brak wpisu do rejestru, numer karty gminnej-10 brak wpisu do rejestru, numer karty gminnej-11 brak wpisu do rejestru, numer karty gminnej-12 brak wpisu do rejestru, numer karty gminnej-13 brak wpisu do rejestru, numer karty gminnej-14 brak wpisu do rejestru, numer karty gminnej-15

10.

Sucz Koci p.w. Narodzenia Najwitszej Marii Panny oje Awissa Koci p.w. w. Jadwigi

11.

12.

Sucz Koci p.w. Narodzenia Najwitszej Marii Panny

13.

Sucz Koci p.w. Narodzenia Najwitszej Marii Panny Sucz Koci p.w. Narodzenia Najwitszej Marii Panny Sucz Koci p.w. Narodzenia Najwitszej Marii Panny

14.

15.

5. STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE W Gminie Radziw znajduje si 38 stanowisk archeologicznych. S to przede wszystkim stanowiska archeologiczne kategorii II, okrelone gwnie jako osady z epoki neolitu. Szczegowy spis stanowisk archeologicznych znajduje si w poniszej tabeli.
lp. Miejscowo Obszar AZP 37-78 31-78 Rejestr zabytkw archeologicznych Nr Funkcja Kultura stanowiska wg AZP 7 lady osadnicze 6 lady osadnicze Chronologia Nr Data wpisu brak brak

1. 2.

Glinki Glinki

Epoka kamienia. Okres Nowoytny Epoka kamienia. Wczesne redniowiecze

_ _

lp.

Miejscowo

Obszar AZP 31-78

3.

Glinki

4. 5. 6. 7. 8.

Karwowo Awissa Karwowo Awissa Ostrowik Okrasin Okrasin

32-80 32-80 32-80 32-80 32-80

9.

Okrasin

32-80

10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.

Okrasin Racibory Racibory Racibory Klimaszewni ca Rydzewo Pieniek Rydzewo Pieniek Rydzewo Pieniek Rydzewo Pieniek Sucz Borawskie Awissa Radziw

32-80 32-80 32-80 32-80 30-80 31-79 31-79 31-79 31-79 31-79 31-79 31-79

22.

Wizownica

31-79

23. 24.

Kieliany Klimaszewnica

31-80 31-80

Rejestr zabytkw archeologicznych Nr Funkcja Kultura Chronologia stanowiska wg AZP 3 Obozowisko, Epoka kamienia. Cmentarzysko, okres wpyww lady osadnicze rzymskich Wczesne redniowiecze 1 lady Epoka kamienia. osadnicze Okres Nowoytny 2 lady Wczesne redniowiecze osadnicze okres Nowoytny 5 lady osadnicze Epoka kamienia. Okres Nowoytny 10, lady Epoka kamienia. 11 osadnicze Okres Nowoytny 12 Obozowisko, Epoka kamienia. lady pne redniowiecze osadnicze 13 lady Neolit, Wczesna epoka osadnicze brzu, Okres Rzymski, redniowiecze, Nowoytno 14-15 lady Epoka kamienia osadnicze redniowiecze 17 lady Okres wpyww osadnicze Rzymskich 18 lady Epoka kamienia osadnicze Wczesne redniowiecze 19 Obozowisko, Neolit redniowiecze Osada 5 lady Paleolit pne osadnicze redniowiecze 1 lady Epoka kamienia. osadnicze Okres Nowoytny 3 lady Epoka kamienia osadnicze Wczesne redniowiecze 4 lady Epoka kamienia. osadnicze Okres Nowoytny 5 lady Epoka kamienia osadnicze redniowiecze 7 lady Epoka kamienia osadnicze Wczesne redniowiecze 8 lady Epoka kamienia osadnicze Wczesne redniowiecze 14 Cmentarzysko, Okres wpyww lady Rzymskich Wczesne osadnicze redniowiecze 18 lady Epoka kamienia. osadnicze Okres wpyww Rzymskich redniowiecze Nowoytno 1 lady Epoka kamienia. osadnicze pne redniowiecze 2,3,4 lady osadnicze Epoka kamienia. Okres Nowoytny

Nr

Data wpisu brak

_ _ _ _ _

brak brak brak brak brak

brak

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

brak brak brak brak brak brak brak brak brak brak brak brak

brak

_ _

brak brak

lp.

Miejscowo

Obszar AZP 31-80 31-80 30-81 30-81 30-81 30-81

25. 26. 27. 28. 29. 30.

Mcichy Mcichy Sonia Sonia Sonia Sonia

31. 32.

Radziw Radziw

32-79 32-79

34

Brodowo

32-79

35 36

Brodowo Racibory

32-79 32-79

Rejestr zabytkw archeologicznych Nr Funkcja Kultura stanowiska wg AZP 7 lady osadnicze 16 lady osadnicze 6,7,8,10 Osada 7 Obozowisko 8 Obozowisko 10 Obozowisko, lady osadnicze 3i6 lady osadnicze 4 Osada, lady osadnicze 11 Osada lady osadnicze 27 Grb megalityczny 13 Cmentarzysko, lady osadnicze

Chronologia

Nr

Data wpisu brak brak brak brak brak brak

Epoka kamienia redniowiecze Epoka kamienia Epoka kamienia Mezolit Neolit Pny Neolit Epoka kamienia. Okres Nowoytny Epoka kamienia. Okres Nowoytny Epoka kamienia. Okres Nowoytny Wczesne redniowiecze nowoytno Okres Neolitu Epoka kamienia. okres wpyww rzymskich redniowiecze Okres Neolitu Epoka kamienia. Okres Nowoytny

_ _ _ _ _ _

_ _

brak brak

brak

_ _

brak brak

37 38

Sucz kolonia Sucz kolonia

32-79 32-79

24 25

Osada lady osadnicze

_ _

brak brak

6. CELE GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 1. Aktualizacja i uzupenienie gminnej ewidencji zabytkw. Wykonywanie przegldw w terenie z udziaem sotysw i radnych w kadym soectwie i weryfikacja rejestru zabytkw, oraz ewidencji zabytkw Wykonywanie szczegowej dokumentacji fotograficznej wszystkich istniejcych obiektw Okrelanie stanu technicznego obiektw z ewidencji zabytkw Uzupenianie kart ewidencyjnych w gminnej ewidencji obiektw o uzyskane dane i dokumentacj fotograficzn

2. Inwentaryzacja obiektw maej architektury (przede wszystkim kapliczek i krzyy przydronych) Dokonywanie przegldw w terenie z udziaem sotysw i radnych w kadym soectwie Wykonywanie dokumentacji fotograficznej wszystkich istniejcych obiektw Pozyskiwanie informacji na temat historii obiektw Ustalanie szczegowej lokalizacji obiektw na dziakach gruntowych oraz wacicieli gruntu

Utworzenie kart ewidencyjnych dla obiektw nie objtych ewidencj, Skierowanie wnioskw o wpisanie najciekawszych obiektw do rejestru zabytkw Podjcie stara w celu utworzenia szlaku kapliczek i krzyy przydronych, oraz szlaku Miejsc Pamici Narodowej.

3. Oznakowanie obiektw zabytkowych i okrelenie zasad ich udostpniania Oznakowanie zabytkw wpisanych do rejestru znakami Konwencji Haskiej, oraz ciekawych obiektw w Gminie Ustalenie z wacicielami obiektw zabytkowych zasad ich udostpnianych w celach turystycznych

4. Podejmowanie dziaa w zakresie odnowy zabytkw Informowanie wacicieli obiektw zabytkowych o moliwociach pozyskania rodkw na odnow zabytkw Pomoc wacicielom obiektw zabytkowych w tworzeniu wnioskw aplikacyjnych o rodki na odnow zabytkw

5. Inwentaryzacja i zabezpieczenie zabytkowych nagrobkw na cmentarzach parafialnych Inwentaryzacja wsplnie z parafiami w Radziowie i Suczu zabytkowych nagrobkw Wspieranie dziaa, majcych na celu odnow i zabezpieczenie zabytkowych nagrobkw

6. Edukacja i promocja zabytkw Gminy Radziw Wsppraca ze Szkoami na terenie Gminy Radziw, w celu wczenia tematyki ochrony dbr kultury do zaj szkolnych w szkoach podstawowych i gimnazjach prowadzonych przez gmin Udostpnienie turystom obiektw zabytkowych, Podjcie stara w celu publikacji przewodnika po zabytkach Gminy Radziw Zbieranie materiaw archiwalnych (stare zdjcia, mapy) dotyczcych Gminy Radziw.

7. Realizacja i kontrola zapisw dotyczcych opieki i ochrony zabytkw, zawartych w Miejscowych Planach Zagospodarowania Gminy.

Podejmowanie dziaa majcych na celu przeciwdziaanie rozproszeniu zabudowy Przestrzeganie zakazw i nakazw obowizujcych w strefach ochrony konserwatorskiej Dopasowanie wspczesnych programw mieszkalno-usugowych do historycznej funkcji obiektw i zespow zabytkowych, poprzez adaptacj, rozbudow i przebudow.

7. INSTRUMENTARIUM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Dostpne instrumentarium suce realizacji niniejszego programu generalnie wynika z obowizujcych przepisw prawnych oraz opartych na nich dziaaniach umocowanych w realiach finansw publicznych i instrumentw prawno-ekonomicznych. W realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami wykorzystane zostan nastpujce grupy instrumentw - instrumenty prawne, instrumenty koordynacji, instrumenty finansowe, instrumenty spoeczne, instrumenty kontrolne. INSTRUMENTY PRAWNE Do instrumentw prawnych nale midzy innymi: 1. Dokumenty wydawane przez wojewdzkiego konserwatora zabytkw wynikajce z przepisw ustawowych. 2. Ustalenia miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego. 3. Programy okrelajce polityk pastwa i wojewdztwa w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego. 4. Programy prac konserwatorskich INSTRUMENTY KOORDYNACJI Do instrumentw koordynacyjnych nale midzy innymi: 1. Plan rozwoju lokalnego 2. Programy ochrony rodowiska przyrodniczego 3. Wsppraca z parafiami i innymi administratorami zabytkw w zakresie ochrony i opieki nad zabytkami. INSTRUMENTY FINANSOWE Do instrumentw finansowych nale midzy innymi: 1. Dotacje 2. Subwencje 3. Dofinansowania 4. Programy operacyjne uwzgldniajce finansowanie z funduszy Wsplnoty Europejskiej. 5. rodki wasne Gminy. INSTRUMENTY SPOECZNE Do instrumentw spoecznych nale midzy innymi: 1. Edukacja kulturowa 2. Informacja 4. Wsppraca

INSTRUMENTY KONTROLNE Do instrumentw kontrolnych nale midzy innymi: 1. Ciga aktualizacja bazy danych geodezji i gospodarki gruntami, infrastruktury technicznej (w tym komunikacji), stanu zagospodarowania przestrzennego Gminy, 2. Monitoring stanu rodowiska kulturowego. Uruchomienie podanych instrumentw wymaga od wadz i spoeczestwa inicjatywy i konkretnych dziaa w wielu sferach prowadzonej dziaalnoci: - wykorzystywanie wszelkich dopuszczonych prawem i polityk ochronn pastwa przepisw dla efektywnego przygotowania polityki i programw ochrony rodowiska kulturowego - tworzenie opracowa planistycznych odpowiednio do potrzeb ochrony rodowiska kulturowego - sporzdzanie analiz i ocen skutkw wpywu planowanych dziaa inwestycyjnych na rodowisko kulturowe - pozyskiwanie z wszelkich dostpnych rde rodkw finansowych, w tym przyjcie zasad partnerstwa publiczno-prywatnego w realizacji ochrony rodowiska kulturowego - pozyskanie poparcia spoecznego dla dziaa zwizanych z ochron rodowiska - kulturowego - koordynowanie dziaa prowadzonych w stosunku do rodowiska kulturowego na terenie gminy. 8. RDA FINANSOWANIA Ustawa o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami nakada na wacicieli i Uytkownikw obowizek dbania o zabytek. Wsparciem dla nich mog by rodki z budetu Pastwa lub ze specjalnie powoanych do tego funduszy, w tym funduszy pomocowych Unii Europejskiej. Krajowym programem wspierajcym inicjatywy kulturalne jest Narodowa strategia rozwoju kultury na lata 2004-2013. Wrd wielu programw operacyjnych znajduj si dwa, z ktrych fundusze wspieraj programy zwizane z ochron dziedzictwa kulturowego. S to: program operacyjny "Rozwj inicjatyw lokalnych" oraz program operacyjny "Dziedzictwo kulturowe Program operacyjny Rozwj inicjatyw lokalnych Celem programu jest wyrwnywanie rnic w dostpie do kultury, pobudzanie kulturalnych inicjatyw lokalnych oraz stwarzanie na poziomie lokalnym warunkw do rozwoju twrczoci. W ramach programu wspierane bd wszystkie niskobudetowe zadania (tj. takie, w ktrych maksymalna wnioskowana dotacja z budetu Ministra Kultury wynosi maksymalnie 25 000 z) z zakresu: a) upowszechniania kultury; b) edukacji kulturalnej; c) promocji twrczoci;

d) ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego; e) inwestycji oraz zakupu wyposaenia. Uprawnionymi wnioskodawcami mog by: a) pastwowe i samorzdowe instytucje kultury i instytucje filmowe; b) jednostki samorzdu terytorialnego; c) publiczne i niepubliczne szkoy artystyczne I i II stopnia oraz uczelnie artystyczne; d) organizacje pozarzdowe dla ktrych prowadzenie dziaalnoci kulturalnej jest podstawowym celem statutowym; e) kocioy (parafie) i zwizki wyznaniowe f) przedsibiorcy dziaajcy w sferze kultury (pomoc de minimis) g) archiwa pastwowe Program operacyjny Dziedzictwo kulturowe" Celem programu jest intensyfikacja ochrony i upowszechniania dziedzictwa kulturowego, w tym kompleksowa poprawa stanu zabytkw oraz rozwj kolekcji muzealnych. Program dotyczy rwnie placwek emigracyjnych oraz zabytkw polskich i z Polsk zwizanych, znajdujcych si poza granicami kraju. Celami czstkowymi programu s: a) poprawa stanu zachowania zabytkw; b) zwikszanie narodowego zasobu dziedzictwa kulturowego (w tym take dziedzictwa archeologicznego); c) kompleksowa rewaloryzacja zabytkw i ich adaptacja na cele inne ni kulturalne; d) zwikszenie roli zabytkw i muzealiw w rozwoju turystyki i przedsibiorczoci poprzez tworzenie zintegrowanych narodowych produktw turystycznych; e) poprawa warunkw instytucjonalnych, prawnych i organizacyjnych w zakresie ochrony zabytkw i ich dokumentacji; f) zabezpieczenie zabytkw, muzealiw i archiwaliw przed skutkami klsk ywioowych, kradzieami i nielegalnym wywozem za granic oraz na wypadek sytuacji kryzysowych i konfliktu zbrojnego. Cele programu realizowane bd poprzez 2 priorytety: Priorytet 1 Rewaloryzacja zabytkw nieruchomych i ruchomych Priorytet 2 Rozwj i konserwacja kolekcji muzealnych. Priorytet 1 - Rewaloryzacja zabytkw nieruchomych i ruchomych: Departamentem zarzdzajcym jest Departament Ochrony Zabytkw (DOZ).

Rodzaje kwalifikujcych si zada (projekty realizowane bez udziau rodkw europejskich) to:

a) rewitalizacja historycznych obszarw miejskich; b) ochrona i zachowanie krajobrazu kulturowego wsi; c) rewitalizacja, rewaloryzacja, konserwacja, renowacja, modernizacja i adaptacja na cele inne ni kulturalne historycznych obiektw i zespow zabytkowych wraz z ich otoczeniem, w tym zespow fortyfikacyjnych oraz budowli obronnych, parkw i ogrodw; d) rewaloryzacja i konserwacja zabytkw budownictwa drewnianego; e) rewaloryzacja i konserwacja zabytkw romaskich; f) rewaloryzacja zabytkowych cmentarzy oraz renowacja, ochrona i zachowanie miejsc pamici i martyrologii w kraju i za granic; g) prowadzenie bada archeologicznych; i zabezpieczanie zabytkw archeologicznych; h) konserwacja zabytkw ruchomych (nie wchodzcych w skad zasobw muzealnych), w tym w szczeglnoci wystroju i historycznego wyposaenia kociow w kraju i za granic; i) dokumentowanie zabytkw (w tym badania naukowe i inwentaryzacja) j) zabezpieczenie przed skutkami klsk ywioowych, zniszczeniem, kradzie i nielegalnym wywozem zagranic zabytkw ruchomych i nieruchomych; k) ochrona zabytkw na wypadek sytuacji kryzysowych i konfliktu zbrojnego; l) rewaloryzacja oraz prace remontowe i konserwatorskie w zabytkach polskich lub z Polsk zwizanych, znajdujcych si poza granicami kraju. 3. Uprawnieni wnioskodawcy to: a) jednostki samorzdu terytorialnego, realizujce zadania na wasn rzecz lub na rzecz instytucji nie bdcych instytucjami kultury; b) organizacje pozarzdowe, za wyjtkiem dziaajcych w sferze kultury; c) kocioy i zwizki wyznaniowe; d) prywatni waciciele lub posiadacze zabytkw; e) podmioty prowadzce dziaalno gospodarcz f) pastwowe instytucje kultury realizujce wybrane zadania. /informacje pochodz ze strony: www.mk.gov.pl Fundusze Generalnego Konserwatora Zabytkw Ustawa o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami reguluje tryb, zakres i rodzaj dotacji udzielanych z budetu Skarbu Pastwa, za porednictwem GKZ bd WKZ. Osoba fizyczna jednostka samorzdu terytorialnego lub inna jednostka organizacyjna bdca wacicielem bd posiadaczem zabytku wpisanego do rejestr, moe ubiega si o udzielenie dotacji celowej z budetu pastwa na dofinansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robt budowlanych /Ustawa o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami, Dz. U.162 z dnia 17 wrzenia 2003 r., R. 7, art. 73/. Finansowanie dziaa zintegrowanych, przyjtych w strategiach rewitalizacji miast, obejmujcych problemy ekonomiczne, spoeczne, architektoniczno-urbanistyczne, ochrony rodowiska kulturowego, moliwe s dziki rnego rodzaju instrumentom finansowym,

krajowym oraz kierowanym do Polski funduszom strukturalnym. Pozwalaj one na podejmowanie zada o szerokim zasigu i skali. Wrota Podlasia pl > Kultura > Dotacje na zabytki > Rozstrzygnicia > Rozstrzygnicia otwartych konkursw ofert Konkurs wnioskw na zadania z zakresu ochrony zabytkw Urzd Marszakowski Wojewdztwa Podlaskiego ogasza konkurs na dotacje na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane oraz dokumentacje konserwatorskie i archeologiczne badania wykopaliskowe przy zabytkach pooonych na obszarze Wojewdztwa Podlaskiego. Konkurs obejmuje nastpujce kategorie: 1) Kategoria 1. Dokumentacje konserwatorskie, 2) Kategoria 2. Ochrona i konserwacja zabytkw budownictwa drewnianego, 3) Kategoria 3. Ochrona i konserwacja zabytkowych obiektw i zespow architektury oraz zabytkowych cmentarzy, 4) Kategoria 4. Ochrona zabytkw archeologicznych, 5) Kategoria 5. Konserwacja zabytkw ruchomych. Na realizacj zada wyonionych do realizacji w ramach konkursu dostpna jest kwota 1 270 000,00 z. Wnioski o dofinansowanie projektu mona skada osobicie, kurierem lub poczt w terminach: 29 stycznia 17 marca 2009 roku od poniedziaku do pitku (w godzinach: pn.: 8:00-16:00, wt.pt.: 7:30-15:30) w siedzibie Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzdu Marszakowskiego Wojewdztwa Podlaskiego ul. Kard. St. Wyszyskiego 1 15-888 Biaystok (V pitro, pokj 513, tel. 085 74 85 145) Dodatkowe informacje mona uzyska w Referacie Ochrony Dziedzictwa Kulturowego Urzdu Marszakowskiego Wojewdztwa Podlaskiego: ul. Kard. St. Wyszyskiego 1, 15-888 Biaystok, IV pitro, pok. 412, tel. 085 74 97 510, adam.sienkiewicz@wrotapodlasia.pl, malgorzata.albowicz@wrotapodlasia.pl Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewdztwa Podlaskiego na lata 2007 2013. W ramach dziaania 6.3. Rozwj infrastruktury z zakresu kultury i ochrony dziedzictwa historycznego i kulturowego: Dziaanie 6.3. Rozwj infrastruktury z zakresu kultury i ochrony dziedzictwa historycznego i kulturalnego. Ostatnia edycja: 2008-10-15, 12:03 Celem Dziaania jest zachowanie zasobw dziedzictwa historycznego i kulturowego regionu poprzez wsparcie instytucji zajmujcych si kultur i sztuk.

Przykadowe rodzaje projektw: 1. Rozbudowa, przebudowa, remont obiektw kultury. 2. Budowa orodkw i centrw kultury 3. Ochrona, konserwacja obiektw dziedzictwa kulturowego, historycznego 4. Konserwacja zabytkw ruchomych, ksigozbiorw, muzealiw, archiwaliw 5. Konserwacja, renowacja, rewaloryzacja, remont, adaptacja na cele kulturalne historycznych i zabytkowych obiektw (w tym sakralnych, obiektw wpisanych do wojewdzkiego rejestru zabytkw, uznanych za Pomniki Historii, miejsca pamici narodowej, pomniki przyrody) wraz z ich otoczeniem. 6. Zabezpieczenie obiektw dziedzictwa kulturowego, historycznego na wypadek zagroe (w szczeglnoci przed wamaniem, kradzie, poarem) 7. Budowa, rozbudowa, przebudowa, remont publicznej infrastruktury przyczyniajcej si do efektywnego udziau spoeczestwa w kulturze. kultury,

8. Kompleksowe zagospodarowanie otoczenia obiektw zabytkowych wycznie w powizaniu z ww. typami projektw nie przekraczajce 20 % kosztw kwalifikowanych projektw. 9. Przeciwdziaanie niszczeniu stanowisk i obiektw archeologicznych. 10. Zakup wyposaenia niezbdnego do prowadzenia dziaalnoci kulturalnej w obiektach o znaczeniu ponadlokalnym. 11. Akcje promocyjne i edukacyjne w poczeniu z ww. typami projektw. Tryb naboru wnioskw dla Dziaania 6.3 ma form konkursu zamknitego. Program Rozwoju Obszarw Wiejskich 2007-2013 Odnowa i rozwj wsi Kod dziaania 313, 322, 323 Cel dziaania Dziaanie bdzie wpywa na popraw jakoci ycia na obszarach wiejskich przez zaspokojenie potrzeb spoecznych i kulturalnych mieszkacw wsi oraz promowanie obszarw wiejskich. Umoliwi rozwj tosamoci spoecznoci wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarw wiejskich oraz wpynie na wzrost atrakcyjnoci turystycznej i inwestycyjnej obszarw wiejskich. Zakres dziaania Pomocy finansowej udziela si podmiotom z tytuu inwestycji w zakresie: 1) budowy, przebudowy, remontu lub wyposaenia obiektw: a) penicych funkcje publiczne, spoeczno-kulturalne, rekreacyjne i sportowe, b) sucych promocji obszarw wiejskich, w tym propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa historycznego, tradycji, sztuki oraz kultury,

2) ksztatowania obszaru przestrzeni publicznej; 3) budowy remontu lub przebudowy infrastruktury zwizanej z rozwojem funkcji turystycznych, sportowych lub spoeczno-kulturalnych; 4) zakupu obiektw charakterystycznych dla tradycji budownictwa w danymregionie, w tym budynkw bdcych zabytkami, z przeznaczeniem na cele publiczne; 5) odnawiania, eksponowania lub konserwacji lokalnych pomnikw historycznych, budynkw bdcych zabytkami lub miejsc pamici; 6) kultywowania tradycji spoecznoci lokalnej oraz tradycyjnych zawodw. Definicja beneficjenta Osoba prawna: gmina, instytucja kultury, dla ktrej organizatorem jest jednostka samorzdu terytorialnego, koci lub inny zwizek wyznaniowy, organizacja pozarzdowa majca status organizacji poytku publicznego (w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dziaalnoci poytku publicznego i wolontariacie). Kryteria dostpu Pomoc finansowa moe by przyznana, jeeli: 1) projekt realizowany jest w miejscowoci nalecej do: - gminy wiejskiej lub - gminy miejsko-wiejskiej, z wyczeniem miast liczcych powyej 5 tys. mieszkacw, lub - gminy miejskiej, z wyczeniem miejscowoci liczcych powyej 5 tys. mieszkacw, 2) projekt wpisuje si w zakres Planu Odnowy Miejscowoci; 3) projekt nie ma charakteru komercyjnego; 4) w przypadku, gdy projekt realizowany bdzie na nieruchomoci nie nalecej do beneficjenta, beneficjent posiada prawo do dysponowania t nieruchomoci na cele okrelone w projekcie przez okres 7 lat po realizacji projektu; 5) organizacja pozarzdowa dziaa w obszarze zbienym z celami dziaania Odnowa i rozwj wsi" w szczeglnoci na rzecz aktywizacji ludnoci, rozwoju oraz zachowania dziedzictwa kulturowego lub przyrodniczego; 6) projekt skadany przez instytucj kultury, dla ktrej organizatorem jednostka samorzdu terytorialnego zosta zaakceptowany przez t jednostk. Forma i wysoko pomocy Pomoc finansowa ma form refundacji czci kosztw kwalifikowanych projektu. Maksymalna wysoko pomocy na realizacj projektw w jednej miejscowoci wynosi 500 000 z w okresie realizacji Programu. jest

Wielko pomocy przyznanej na realizacj jednego projektu nie moe by nisza ni 25 000 z. Poziom pomocy Poziom pomocy finansowej z EFRROW wynosi maksymalnie 75 % kosztw kwalifikowanych projektu. Wymagany krajowy wkad rodkw publicznych, w wysokoci co najmniej 25 % kosztw kwalifikowanych projektu, pochodzi ze rodkw wasnych beneficjenta. DOTACJE NA PRACE KONSERWATORSKIE RESTAURATORSKIE Z BUDETU GMINY Zasady udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytkw z budetu gminy okrelone zostay w Uchwale Rady Gminy Radziw Nr VI/21/07 z dnia 20 marca 2007 r. 2.1. Z budetu Gminy Radziw mog by udzielane dotacje celowe na prace lub roboty budowlane przy zabytku, jeeli zabytek ten cznie spenia nastpujce kryteria: 1) znajduje si na stale na obszarze gminy Radziw 2) jest w zym stanie technicznym - z zastrzeeniem 3 ust. 2 pkt 2, 3) posiada istotne znaczenie historyczne, artystyczne lub kulturowe dla mieszkacw Gminy. 2. Dotacja na prace lub roboty budowlane przy zabytku moe finansowa nakady obejmujce: 1) sporzdzenie ekspertyz technicznych i konserwatorskich; 2) przeprowadzenie bada konserwatorskich, architektonicznych lub archeologicznych; 3) wykonanie dokumentacji konserwatorskiej; 4) opracowanie programu prac konserwatorskich i restauratorskich; 5) wykonanie projektu budowlanego zgodnie z przepisami Prawa budowlanego; 6) sporzdzenie projektu odtworzenia kompozycji wntrz; 7) zabezpieczenie, zachowanie i utrwalenie substancji zabytku; 8) stabilizacj konstrukcyjn czci skadowych zabytku lub ich odtworzenie w zakresie niezbdnym dla zachowania tego zabytku; 9) odnowienie lub uzupenienie tynkw i okadzin architektonicznych albo ich cakowite odtworzenie, z uwzgldnieniem charakterystycznej dla tego zabytku kolorystyki; 10) odtworzenie zniszczonej przynalenoci zabytku, jeeli odtworzenie to nie przekracza 50 % oryginalnej substancji tej przynalenoci; 11) odnowienie lub cakowite odtworzenie okien, w tym ocienic i okiennic, zewntrznych odrzwi i drzwi, wiby dachowej, pokrycia dachowego, rynien i rur spustowych;

12) modernizacj instalacji elektrycznej w zabytkach drewnianych lub w zabytkach, ktre posiadaj oryginalne, wykonane z drewna czci skadowe i przynalenoci; 13) wykonanie izolacji przeciwwilgociowej; 14) uzupenianie narysw ziemnych dzie architektury obronnej archeologicznych nieruchomych o wasnych formach krajobrazowych. 15) dziaania zmierzajce do wyeksponowania zabytkowego ukadu parku lub ogrodu; istniejcych, oraz zabytkw elementw

oryginalnych

16) zakup materiaw konserwatorskich i budowlanych, niezbdnych do wykonania prac i robt budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru, o ktrych mowa w pkt 7-15; 17) zakup i monta instalacji przeciw wamaniowej oraz przeciwpoarowej i odgromowej. II. BENEFICJENCI I WNIOSEK 3. 1. O dotacj moe si ubiega podmiot bdcy wacicielem lub posiadaczem zabytku o ktrym jest mowa w 2 ust 1, a take podmiot, ktry do tego zabytku posiada tytu prawny wynikajcy z uytkowania wieczystego, ograniczonego prawa rzeczowego, trwaego zarzdu, albo stosunku zobowizaniowego. 2. Dotacja moe by udzielona na sfinansowanie lub refinansowanie prac lub robt budowlanych przy zabytku, ktre wnioskodawca zamierza wykona: 1) w roku zoenia wniosku o udzielenie dotacji, 2) w roku zoenia wniosku i w roku nastpnym. 3. Na zasadach okrelonych w niniejszej uchwale wnioskodawca moe rwnoczenie wystpi z kilkoma wnioskami o dotacje do prac lub robt budowlanych przy wicej ni jednym zabytku. 4.1. Dotacja z budetu gminy Radziw na wykonanie prac lub robt budowlanych przy jednym i tym samym zabytku moe by udzielona w wysokoci do 50 % ogu nakadw na te prace lub roboty. 2. Jeeli zabytek posiada wyjtkow warto historyczn, artystyczn lub naukow albo wymaga przeprowadzenia zoonych pod wzgldem technologicznym prac konserwatorskich, restauratorskich lub robt budowlanych, albo gdy sytuacja wymaga niezwocznego podjcia prac lub robt budowlanych przy zabytku - dotacja moe by udzielona w wysokoci do 100 % nakadw koniecznych na wykonanie tych prac lub robt budowlanych. 3. W przypadku, gdy beneficjent na prace lub roboty' budowlane przy zabytku otrzymuje rwnie inne rodki publiczne, kwota dotacji przyznanej z budetu gminy Radziw wraz z kwotami przyznanych na ten cel innych rodkw publicznych nie moe przekracza 100 % nakadw koniecznych na wykonanie tych prac lub robt.

 5. 1. We wniosku o przyznanie dotacji ubiegajcy si o ni powinien wskaza: 1) imi, nazwisko, miejsce zamieszkania wnioskodawcy lub nazw, adres i siedzib wnioskodawcy bdcego jednostk organizacyjn, 2) dane obiektu uwidocznione w rejestrze zabytkw, 3) fotograficzn dokumentacj zabytku, 4) dokument potwierdzajcy tytu prawny wnioskodawcy do wadania zabytkiem, 5) decyzj waciwego organu ochrony zabytkw zezwalajc na przeprowadzenie prac lub robt budowlanych przy zabytku oraz projekt i pozwolenie na budow, gdy wniosek dotyczy prac lub robt budowlanych przy zabytku nieruchomym lub program prac, gdy wniosek dotyczy prac przy zabytku ruchomym, 6) wnioskowan kwot dotacji i proponowany terminy jej przekazania, 7) zakres prac lub robt budowlanych, ktre maj by objte dotacj, 8) termin zakoczenia prac objtych wnioskiem, 9) harmonogram i kosztorys przewidywanych prac lub robt budowlanych ze wskazaniem rde ich finansowania, a w przypadku wniosku o dotacj na prace lub roboty zakoczone kosztorys powykonawczy ze wskazaniem rde sfinansowania tych prac lub robt. 10) informacj o rodkach publicznych przyznanych z innych rde na te same prace lub roboty budowlane przy zabytku oraz informacj o wystpieniu o takie rodki zoonym do innych podmiotw, 11) wykaz prac lub robt budowlanych wykonanych przy danym zabytku w okresie 3 lat poprzedzajcych dzie zoenia wniosku z podaniem cznej wysokoci nakadw, w tym wysokoci i rde dofinansowania otrzymanego ze rodkw publicznych, 2. W przypadku, gdy wnioskodawca jest przedsibiorc, do wniosku o udzielenie dotacji winien doczy informacj o pomocy publicznej otrzymanej przed dniem zoenia wniosku - sporzdzon w zakresie i wedug zasad okrelonych w art. 37 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postpowaniu w sprawach dotyczcych pomocy publicznej (Dz. U. Nr 123, poz. 1291; z pn. zm.). 3. Udzielnie dotacji na prace lub roboty budowlane podmiotu o ktrym jest mowa w ust. 3 dokonywane jest zgodnie" z przepisami niniejszej uchway wraz z dochowaniem zasad okrelonych w przepisach prawa regulujcych udzielanie pomocy publicznej dla przedsibiorcw. III. TERMINY I ROZPATRYWANIE WNIOSKW 6. 1. Wnioski o dotacj kierowane s do Wjta Gminy Radziw. 2. Z zastrzeeniem ust. 3, wnioski o dotacj naley skada do dnia (31 stycznia) roku kalendarzowego. 3. Termin, o ktrym mowa w ust. 2, nie ma zastosowania w przypadku ubiegania si o dotacj na prace interwencyjne wynikajce z zagroenia zabytku.

4. Wnioski o przyznanie dotacji po ich przekazaniu Wjtowi przedstawiane s do zaopiniowania komisji Rady waciwej do spraw budetu i rozwoju gospodarczego. 5. Opinie Komisji maj charakter opiniodawczy i konsultacyjny, a praca Komisji suy zarazem procesowi jawnoci . 6. Wnioski o dotacji niekompletne lub nieprawidowo wypenione nie bd rozpatrywane. 7. 1. Dotacj przyznaje Rada Gminy w uchwale podjtej na wniosek Wjta Gminy Radziw. IV. POSTANOWIENIA KOCOWE Z realizacji Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Wjt Gminy Radziw sporzdzi w roku 2011 i 2013 sprawozdania, ktre zostan przedstawione Radzie Gminy Radziw.