SPRAWDZIAN 

ĆWICZENIOWY  I „AMINOKWASY I BIAŁKA, ENZYMY”

1. Aminokwasy, peptydy i białka:

 budowa (wzory chemiczne aminokwasów), wiązanie peptydowe, struktury   I- ,  II- ,  III- 
i   IV- rzędowe, motywy i domeny funkcjonalne,
 właściwości chemiczne: właściwości kwasowo-zasadowe, punkt izoelektryczny,
 techniki rozdziału

2. Funkcje biologiczne aminokwasów, peptydów i białek:

 podział aminokwasów na egzogenne i endogenne, hydrofobowe i hydrofilowe, pochodne
aminokwasów jako neurotransmitery i hormony
 peptydy biologicznie czynne (glutation, hormony, antybiotyki)
 białka: strukturalne, enzymatyczne, transportowe,odpornościowe, hormony,  toksyny
 zależność między budową a funkcją białek na przykładzie białek fibrylarnych: kolagen,
keratyna, elastyna, miozyna, oraz białek globularnych: mioglobina i hemoglobina
(allosteryczność, efekt Bohra, regulatory allosteryczne, hemoglobiny patologiczne),
 białka osocza krwi i ich funkcje.

3. Potranslacyjne modyfikacje białek: np. glikacje, fosforylacje, acylacje, białka złożone

4. Klasyfikacja enzymów – typy reakcji katalizowanych przez poszczególne klasy

enzymów.

5. Budowa enzymów – zależność między budową i funkcją:

 budowa części białkowej, centrum katalityczne,
 kofaktory oraz witaminy będące ich prekursorami
 swoistość działania enzymów,
 aktywność całkowita i specyficzna, jednostki aktywności.

6. Mechanizmy działania enzymów:

 mechanizmy działania chymotrypsyny i transaminaz,
 typy katalizy enzymatycznej przy dwóch substratach.

7. Kinetyka reakcji enzymatycznych – model Michaelisa – Menten:

 szybkość reakcji (równanie kinetyczne; wartości Vmax i KM),
 czynniki wpływające na szybkość reakcji enzymatycznej,
 rodzaje inhibicji odwracalnej (konkurencyjna, niekonkurencyjna), stała inhibitorowa (K i),
hamowanie nieodwracalne.

8. Enzymy allosteryczne:
 kinetyka (wykres zależności V od [S] ), zjawisko kooperatywności, efektory
 mechanizm działania ( sekwencyjny i jednoprzejściowy).

9. Regulacja metabolizmu poprzez kontrolę aktywności enzymów:

 regulacja przez sprzężenie zwrotne; regulacja kowalencyjna
 aktywacja proteolityczna na przykładzie proteaz trzustkowych
 izoenzymy –  przykłady izoenzymów tkankowych i rozwojowych, znaczenie fizjologiczne
zjawiska izoenzymii.

1
10. Znaczenie diagnostyczne pomiarów aktywności enzymów  (LDH, fosfatazy kwaśne i
zasadowe, transaminazy).
SPRAWDZIAN  ĆWICZENIOWY  II „UTLENIANIA BIOLOGICZNE”
                         
1. Błony -  struktura, organizacja i  funkcja
 składniki lipidowe błon, białka integralne i peryferyjne,
 przepuszczalność błon biologicznych.
2. Transport  przez błony biologiczne:
 bierny - kanały jonowe (sodowy, wapniowy, potasowy i kationowy niespecyficzny),
 bierny wspomagany - (transport anionów kwasowych  i ADP/ATP przez błony
mitochondrialne)
 aktywny -  pompy (sodowo-potasowa, protonowo-potasowa.
3. Transport atomów wodoru przez błonę mitochondrialną:
 układ wahadłowy („mostek”) glicerolo-3-fosforanowy,
 układ  wahadłowy („mostek”) szczawiooctan – jabłczan – asparaginian.

4. Utlenianie biologiczne: enzymy uczestniczące w utlenianiu i redukcji (oksydazy,

dehydrogenazy, peroksydazy, i oksygenazy)

5. Łańcuch oddechowy:
potencjały oksydacyjno-redukcyjne, przewidywanie kierunku reakcji na podstawie
potencjałów red-oks,
lokalizacja łańcucha oddechowego,
kompleksy łańcucha oddechowego (budowa i funkcja),
inhibitory.

6. Fosforylacja oksydacyjna:
 mechanizm sprzężenia utleniań w łańcuchu oddechowym z fosforylacją ADP,
 błonowa syntaza ATP (budowa, mechanizm dzialania),
 czynniki rozkojarzające i inhibitory.

7. Stres oksydacyjny a potencjał antyoksydacyjny organizmu: 

 reaktywne formy tlenu, znaczenie biologiczne procesów z ich udziałem,
 mechanizmy obronne komórek: dysmutaza ponadtlenkowa, katalaza, peroksydazy
( reakcje katalizowane przez te enzymy), drobnocząsteczkowe antyoksydanty
 rola stresu oksydacyjnego w patogenezie.

8. Procesy utleniań w mikrosomach:

 lokalizacja i znaczenie procesów,
 enzymy biorące udział w tych procesach (oksydazy i oksygenzy), rola cytochromu P-450.

9. Cykl Krebsa:
 reakcje i regulacja cyklu,

2
  znaczenie cyklu - powiązania z innymi przemianami ( miejsca powstawania związków
wysokoenergetycznych na poziomie substratu i w tlenowej fosforylacji, metabolity glukogenne
i  wykorzystywane do syntezy aminokwasów endogennych),
 kompleks dehydrogenazy a-ketokwasów: enzymy i koenzymy kompleksu, mechanizm
tlenowej dekarboksylacji pirogronianu i a-ketoglutaranu.
SPRAWDZIAN  ĆWICZENIOWY  III „PRZEMIANA CUKRÓW”

1. Budowa chemiczna, właściwości i funkcje cukrów prostych i złożonych (heteroglikany).

2. Trawienie węglowodanów i zaburzenia procesów trawiennych.

3. Wchłanianie i transport monosacharydów:   

 typy transportu (aktywny i bierny),
 zróżnicowanie tkankowe transportu, regulacja hormonalna (rola insuliny),
 fosforylacja monosacharydów: (znaczenie procesu, enzymy).

4.       Przemiana glikogenu:

 synteza glikogenu (reakcje, enzymy, regulacja),
 fosforoliza glikogenu (reakcje, enzymy, regulacja),
 zaburzenia przemiany glikogenu (przyczyny i typy glikogenoz).

5.       Metabolizm glukozy:

 glikoliza (lokalizacja, reakcje, enzymy, regulacja i znaczenie procesu, bilans
energetyczny, powiązania z innymi przemianami, przemiany pirogronianu, losy mleczanu),
 glukoneogeneza (lokalizacja, reakcje, enzymy, regulacja i znaczenie procesu),
 cykl pentozofosforanowy (lokalizacja, reakcje, enzymy, regulacja i znaczenie procesu),

6.       Przemiana innych monosacharydów:

 przemiana fruktozy – zaburzenia,
 przemiana galaktozy – zaburzenia.

7.       Glikoproteiny i ich funkcje biologiczne:

 składniki cukrowe, cukry nukleotydowie
 typy połączeń części cukrowej z białkiem
 substancje grupowe krwi
 udział glikoprotein w patogenezie niektórych chorób.

8.     Proteoglikany i ich funkcje biologiczne

 struktura glikozaminoglikanów
 mukopolisacharydozy i mukolipidozy.

9.       Regulacja przemian cukrów:

 regulacja hormonalna metabolizmu węglowodanów (insulina, glukagon, adrenalina:
mechanizm działania i rola),
 zróżnicowanie tkankowe przemiany cukrowej (wątroba, mózg, mięśnie, adipocyty,
erytrocyty),
 rola wątroby w ogólnoustrojowej gospodarce węglowodanowej,
 zaburzenia regulacji  gospodarki węglowodanowej.