Professional Documents
Culture Documents
Hin Wel All 00000357 001 - Text
Hin Wel All 00000357 001 - Text
M. DC. XXXI
C A N D I D O !
i
LECTORI. 5.
QVemadmodvm Raiio,
Expcrientiaiure manus
appellatur medicoru,finc qxiibus
nec fanitas, vita: thefaur^jtuefur,
nequc xgritudo mortis caducea,
to> cxpclhtur, ipf ^ manctmc-
dicinamanca , .Sicinhocoperc
phiiofophicojnatura, neceffario
&aTsfcfeinuiccm tam amanter
concomitaridebcat vt arsnon ,
doaeRaimundus) nonvulcco-
gi^ncc coardari.Sed quicumquc
artishonorc infigniri vci cius ,
nGtcapirula, ^ vnumquodquc
caput ordinem opcris fcquitur,
vnde ctiam myftcrium rcucla-
tur, quod celandi gratia a nuins
poflibilefucrit(fic difponentcdi-
uinoconfilio) repcriri omniacx
ordinc fcripta. Aliqua ctiam ca-
pita non titulis tafutummodo vix
antchac auditisinfigniuntur,fcd
rara ctiam imo attis arcana ( qii x
vt plurimi afferunt nonfuntrc-
fcranda)patefaciuHt. Infincvc-
rovtriufquc capituli mcdullam
ipfius cxtradam brcuitcr com-
pofui,cxpofui. Alioquin, vt in-
quitScnior, fi non cxponcrcm
cx cis aliquid , erit libcr mcu^J
idcm, quafiliberillorum fapicn-
tum &: vcrba mca fua , &: cgo vc»
luti acccpi vcrba illorum , 6c mi-
hi attribui, quod cflrctillaudabi-
lc , &: dcdccus illi qui fic facc-
rct. Quos vcro produxiAutho-
res, quifquis illos nouerit, nou
fcriptiS;fclcaa,cleaa, felegi,elc-
gi, eaquc tantum qux necelfario
•
traftari dcbcant , vt ars innotcf-
cat,in idoncis, 66friuolis omiffis,
quibui fcducuntur a via vcritatis
quamplurimi > dum intelligcnti
cantummodo contingit,verum a
falfodiftinguerc. Aliternamquo
in illorum fcriptis non occulta-
tur vcritas ,
quam inter palcas
triticum , quam cum nonlcui la-
bore imo fudorc efflagcllaui;vc-
laminc fpoliatam , dcnudatam,
ftudiofis Lcftoribus , in bonum
Gommunc exhibui,fperans,hano
meam induftriam non modo ,
caindidatisnon inancmfutura,
,
Trr
ets lipfams
tam Uutum
,
cpiparum
ext^mtenui.
&
extrutconuiHiHm Extra
humanx ,,ui.
lem tnfirmitatisfortem
(tantus tibi ar.
canorum inteUeaus)
mihiconflitu, vi-
aer,s dignus Tih,
enimfmtwit /quod
noH d,cam nemini
aurem mlh, velln
B^chonus nofier fuo roratu
fermont,
J "»pt<seft,tempHsprtterijt
, fedcerti,
fon multtsmortalthus
,pfum Jfidis pe. ,
fl'"^> detegere
, fing^Uri arte ac arti.
fic.o T,hipatHiti„
intim»natHri.peHe.
trauatngrefus , cui i
fumma iuuerjtuts
' <:oHfil,}sfH,fti atjue
amanuenfis. T,H
^'**rHmfH,iH,mtcgincr,fai„dclescapi,
rc»cr,Mr,fole,; IlUsdc rcbnstn
li.
'"''"'^'•l^Hmilc.^nguflHm^Htdepr.fsii.'
'^''''''"'^mmCHm^Hecfl.aHodccrti
'n%r"ficHm.rcgMc, pcrfcaHm
Lcnio,
tUborMHmindHflria.
roeliccs »„imi ^u.hns h^c
coirnofccre
^'"i'bil"fl.llosp^ritcrv,tify„c,oc,f.
hnmA„,s cxcrHifc
f'""
rjdeor m,hi v,dcrc diem ill^l
cafM.
''r'""'"»orc,firmon,bHfyHeJ,t^„.
*'2 > prtcUrAtHA UHscditijfimoloc,
^^^^''"^ i" thcMro virtJL
rcfonci
^^''''"P^rcgrt^atHscs.ilHflriJ^cZ^
'"'"^P'romm»,r*,,„f,g„i,fr*dic>,b,,
Idcmin cundcm.
T^fciculum dum (digm Sophos) le£o fafiihm
Mlmis
T>ignnm,qtii(imf4res exprimit ini*nr*
JesUces srtis,tsnt6qu9 videntur
alumn»,
Tu^ue fottns tMntimnnm diuit abiSi
'
operandi cft folum vnus ^ fed a
Philofophis multipliciter varia-
tur , ideo non mirandum fi ars
Arsvolensfequi naturamad
:alcm finem inquiritj&: inuenit
hacc principia congelata a na-
tura^in hanc naturam mcdiam,
1 &r non depuratam , &: conatur
digeicrc &: dcpurare talc ma-
|teriamcumcalorcignis, vt cx
ca eliciat formam auri , CLtin
i quaomnia metallaimpetfeaa
ipcfficiantinaurum, cum ordi-
*nara fint a natura ad hunc fi-
inem. PetrusBonus,pag.
n loj'.
Dicimusquodtotumnoneft, ^''^'^'«4
jnifivnaresquxvariatur
I. innu-
mero trium pcr/uasopcratio-
nes,&:variandoper vnam de-
coftionem cft vna rcs vnius po«
Faficulus
^ hoc
tcftatis fimolic
'>
,
6C p fl:
muudum,claium.,albnm,&: ru-
bai,&: non ad complcmcntum
deductum/cd comiftum cqua-
liter , Sc proporcionalitcr per
modum debitii cum lv..i^vhure
musAurum &:ArgcntumdciK
lisfacere cum proprictate fua:
natur.T. Nihil crgbconuenic
nifi quod propinquunn
A iij
Cumdico aquaMcrcuria-
ii>,noli inteiligereMercurium
crudum , fcd Mercurium Phi-
lofophorum rubex fubftan* ,
habentibusmatcriam, de ful-
phure 6c Mercurio &: iftud ,
eodcmq; corporefepulrar,qux
anatura nunquam perueneruc
ad perfedum coplemcntum,
feparabiles tamcn funt a fcoria
accidentali, &:icrrcftri lurofi-
tatc,&deindc propriis quali-
tatibus, terrispuris,rubcx, &:
aib(j.itacommixtibilesiifdem4
quc aptiflima habentur fcr-
mcnca,vtnUilo moiloindiecre
dicantur aliciio. Dc hocipfo
corporc matcria huius lapidis
triapotiflimudicuncur:fcilicec
A V
picnsladea quadamvmHravn-
deaccipic nomelaLli> ..i-aici,
Vbicunquc igitur nocabisfub-
ftanciam hiscribus propriecacij'
bus dotatam Notaipiam cflc
:
Aigrien.
Scitotc nofttum latoncm
cflfe rubcnm fcd inutile nobi^
Eftmateriapura,qua:clt ma-
teria aun continens in fe calo-
'^''i
,
COROLLARIVM.
TEftante Vogelio, Treui-
fano,&:dmcrfisaliisPhi^
e^tophis , attcnte confideran-i
Chemicus, if
dum, in quo punfto aurhores
maxime conucnianr, illic nam«
que affirnianr vcriratcm laic-»
re, eamque vnicam cfleran-
rum,&: fimpliccm. Hocigitur
in mente rcuoluenri ex his r£- ,
apertis, &
nudis detcgirur ycr-
bis; Subftantia,Forma,Colorc,
omnibufque neccflariis cir-
cumftanriis & accidenribusp
adeovr,ab omnibus promul.*
geturviuu eflc argcnrum, vel
argentum volatile vcgctabili»
ratem quandam retincns, cum
adhuc fic in motu, ncc ad ma-
turitatem,vel terminum prxfi-
Hitum naturalis dccodionis in-
proximummecalloin porentia
cftjdeoque anonnullis mctal-
lum appellatur immacurum
fccundu Arnoldumj Ripleum,
Daftinum Morienum, & clan-
gorem Buccma.'5Co)orcrubeo
vefticum ,anaturanobis obla-
tum eft ,
quod fi non dcbito
tempore abartificc afuaradi-
ce decerpatur,priufquamfcili-.
cetad talem maturitatem per-
ucneric, quod velmetalli gra-
num vnicum in fe mallcabile
contineat ad opus erit noftrum
inidoneum. Hoc igiturPhilo-
fophicum Embrion, loco dcbi-
tOjinfua immattMritate niatu-
rum,qua2rite,&:mucnietis vti
diciturinRofario,lapis nofter
inuenitur creatus a nacura.
luiiius.
Opoctct te prx'parareillam,
donec apra fit, ad recipiendum
noftrum Mercurium , quem
Chcmicus. li
Mercurium gloriofum appella-
mus. Etmoduseft,qubdtuae-
cipias pondus dida: tcnx &: ,
rumeffentia, etiamquefupcr-
fluitasfubtilis,&: comburens,
&hoccaIcinando. Deinde to-
calis fubftantia remancns cor-
rupta in illorum calcc fupcr-
flua^ humiditacis comburcntis,
^peraquam,&:paulatimilli al-
I
I bus fupernatabit color , fic &
||lcorpus perfedumSolisaccipit
" 1 vitam Sc in tah aqua viuifica»
,
tur,infpiratur,crcfcit,& multi-
pIiGaturinfuafpecic,ficut cx^
teraeres. Noftraigitur Agua,
dumeftcompleta putrefaftio,
quoufque matcria tota in aqua
fit foluta. Artephius, pag.
&ajiw, Vnum contrariorum cxce-
dcns dcftruic teliquwm , vnde
, tcrra
alia. Vndefepticsdebetdiftil-»
lari ,
qubd amplius eft , malum
cft.Quiaquemadmodumdi-
minutioobeft, ita augmentum
corrumpit.
In quarta diftillationc fc*
quitur lauamentum , vt omnc
fuum Elcmentum rcdificetur
ad partcm,vnde aquam &: ac- ,
tesinterquamlibet diftillatio-
nem ficri inhumatio^cm fe-
B ij
bedo fecunda ,
quia totum
coagulatur ,
opus tamcn fo-
Chemicus. 19
liiSfSPcirca fcx rncnfcs fccun-
'dum authoiis expcrientiaiu
fedfecundum Balgum inturba
iriiSo. diebus. MallaSo-lis &:
Lunx ,
pag. 27^.
Non dimitcacur aqua ft.ire,
( vtdicit Ari(loteles,)frigiditas
acris circumueniens; folidiras
lerrac confl.ringcns , caliditas
ignis diffoluens ,
impetuoficas
aquar,motiisnon quiefcens.Ec
quancicas mulcuudinis exce-
dcns.
Neceflario auccm pucrefa-
dioncm accelcranc dc indu^ ,
tur, ignisrefra:netur,quiesfer..
uetur proportio adequa:cur,
,
mando' Idcm.
Lu/iius. Tresfunt humiditates. Pri:-
maeft Aqua,fecunda eft aer,
medium inter aqua & oleum, ,
gnum Mercurium
peruenit ,
tindura. RaimundiThcuiica,
pag.iii. 24.
meaudietis , e^^oreucra
Si R^y^'»^
B v
&: Lunar,corporapcrfc(3:acum
primo calcinanius naturaliter,
fed nullum corpus immundum
ingreditur exccpto vno , quod
vulgantcr a Philofophis Lco
viridis appellatur,quod eft mc-
dium coniungendi tinduras*
Cumfccundo,quodeft humi-
ditas vegetabilis ,
amboprinci-
palia, materialia, &: formalia
Iblui debentalioqui parui ef-
fent momenti. Cum tertio,
'
queanimam.IncertusdeChe'
mia,p?.gn
Metalla rcducuntur ad pri-
mam materiam,quandorcdi-
guntur ad iilam primnm fim-
plicitatem , quam habuerunc
clementaeorumin prnnacom-
pofitione in qna ccuc fuere
,
B V)
vitxablucnslatonem. Arifto-
teles, pag. 36^.
Totus labor, &c fatigatio eft
Com- in hoCjfcilicet cIementQrum,6^
fulphuris fcparatione. Aer a
mctallisdiuidi nonpoteft,nifi
vigefima vel vigefima fccun-
,
Alchimifta: dixcrunt,quod
lapis componitur ex duabus
aquis,cx vnafcilicet ,qux la-
pidemfacit volatilcm , &: alte-
ra ,quae ipfum fixat^ &: in durar.
Idem.
Omni vice poft calcinacio- Anict^
nem terras fuperfundc aquam na.
Chemicti^. J9
produaio. Scala,pag. 134^
Corpus,fcucalccm niulto- ^^^^^^
ties imbibe, vtdeinde fu-
poflit
5!
Ecrly European Books, Copyright© 201 1 ProQuest LLC.
Imoges reproduced by courtesy of The Wellcome Trust, London.
1727/A
4o Fafciculus
indercliquumtotum difToIuir,
&:in aquamconuerrit. Prxtc-
rca(ciendum,qu6d omnia quir
rublimantur,duobusmodis fu-
blimanturjquardamperfe',
qua^dam cum aliis , Mercurius
autcm, cum fitfpiritus, per fe
fublimatur,terraautem noftra,
cum fit calx corporis,non fubli-
matur nifi incorporata optimc
cumMercurio. Contercergo,
&: imbibe doncc fiat vnum
,
COROLLARIVM.
EX li,
maffaquadam mincra*
coagulata, lucida,rubca,
ponderofa , mctallo pcrfefto,
in proxima potcntia, fulphur
viuum fpermaticum , &: Mer-
curium viuum immaturumj
multiplicabilem in fe con-
tinentc. Elicitur ignc lentif-
fimo baliici aqua quxdam in-
fipida ,
phlcgmatica , quas
41 tajcicuhis
debita proportione cerra^ itc.
fi
negligent,necartis fruftuum,
neque ipfius fincm attingcnc
opratum.
Praxisveroformam ,qui cx
his perfpicuenon intellexcrit,
vlterius opempetataRaimun-
doLuliio,Ripieo, Rofario, vn*.
dccopiofcexpifcariiiceat,pr^e«
fcrtiradumcx illorumfcriptis,
inhoccapituIo,Scmita Scmita:
fuccinde.vbi illifparfim,&:oc-
culte tradideruntjCiucidatur,
CAPVT IIL
I ipfius
ponderis mjim.
quanticatenincfci-
ueris fcientix om-
ninodoftrinacare-
bis.
Neobliuifcaris crgojQuic-
quid debec folucre, debet in
quantitatGfolucnduexcedere.
Prima autem pars aqu^e fc-
cundum Philofophos dcbec
tcrram foluerc,ad fequccon-
ucrtere. Vnde dicunt aquam
cflediuidcndam,vtcumprima
partcfoluatur 40. dicbus pu-
uefiat, &comburatur quouf- ,
quxl.bet tcrtiarum
, in aliam
diu.ditur tertiam
, vtficno-
uem tcrti^ rcdcuntes.ad
vnam
rerramnumerum deccnarium
complcant perfcclum, Vcrum
trcs prima: tcrtix
funt trcs pri-
fairaturx,adprimam dcal-
bationcm pcragendam.fcx
ve-
rorefidux tertix funtfex
par-
tcs aqux diuina: ad fccundam
dealbationem confumcndam.
Nulla tamen iftarum
tertia-
rumfimul.&femcl totum in-
greditur^fed vnaquxquepars
I
Paruus error in principiis,
magnum caufat crrorcm in
principiatis Ideb vt non crrcs
j
ftotelcs in traiSulo ,
pag. ^6l,
'I
I
Chemicu4.
Refpicepr^eparationem pri-j^f^^
mam eius,&:cogitahanc , qu^e soiUfi^
^^^^*
efl: fpiricyum cxcradio om-
nium dccorpore, &: ipfbrum
mundificatio in aqua fua.Mafla
SoliS(5^:Luna:,pag. 240.
Trestertias de humido, &
vnam de ficco debes imponcre,
inprincipio cnimopcris tuiad-
iuuaopus infoIutioncperLfci-
nam,& congelationem per fb-
lcm. Daftim fpeculu, pag. 5)8.
COROLLARIVM.
BErnardus Trcri(anus Co-
mcs Deojvotum pr^eftitit
fcnunquam nudis verbis, aut
vulgato fermonepondus . ma-
tcriam , aut calorcs cxpofiftJ^-
rum , at folum parabolis vcf i!5^
abfque dimiautione aut fuper^
Cij
CAPVT IV.
E c I p e: aqucim
LftiitMS,
proportionatam in
y^^^ fecudum
qualitatc
naturam corporis,
quod diffoluerc volueris tali ,
C vj
omne kimenaccenditur.ergo
&c omnes fru^lus facit. Aqua
prima Sol Philofophicc calciw
natur,vt corpus apcriatqr, 6^
fiat fpongiofunijVt aqua fecun-
ardore. Fiamellus ,
pag. 113.
Idco dicimus innaturalem Lnllm
ipfum,vel non naturalcm cfle,
quiade fenon naturatur ncc ,
cciam faltem
paruo , eft
cciam humidus , vaporo.
fus , digercns , alccrans , pe-
nccrans, fubcilis , aereus,non
violencus , incomburenSj cir-
cumdans concinens, , vnicus,
&: cft fons vita^ , vel aqua^ vi-
uX qux circuic & concinec ,
lijTheorica,fol.}^.
Chemtcus, 67
Quatuor
uatuor funt ignes princi-
pa! es bferuandi,ad rcfpeftum
fubftant proprietate m qu;
:uor e lemcntorun Idem
174.
Licettriplicem igncm, fcili-
cet naturalcm ,connaturalem,
& contra naturam,aliofquc di
uerfosmodosnoftri ignis inli-
bris noftris pertraftauimus ,
vnum tamcn ignem ex pluri*
bus rebuscompofitis volumus
fjgnificare, dc eft maximum fc-
llpretum in huius cognitioncm
pcruenire , cum non fit huma-
nuni j fed angelicum hoc cxle%
ftedonum rcuelatc. LuUijtc-
ftament. pag. 78.
Fili noftrum argentum vi-
uum , vel pars iilius eft aqua di-
ftillata,a tcrrafua,&: terrafimi-
liter , noftrum argentum vi*
cft
uum , animnrum anima eft
^ &
let ,
qnam ipfum perfequcns
quocunpue modo pareretur
ignis* Bernardus Co^mes, pag.
40.
Ignisq«em tibi oftendimus
eft aqua & ignis nofter cft ,
I
aqaam nubis,fcd aquam Philo.
fophorum. Scala,pag. iz6.
Aquaexquafponfi balncum
s^fiL
fieridcbctexduabus piigilibus
intellige ex duabus
contrariis
materiis prudentermagna cu-
ra conficiarur , vt aducrfarius
vnusalterum propellat. Bafil.
Valcntin.pag. ji.
Quafcunque aaionesnomi-
, ^
^
nant,inreliigefempbrhxcfic.
ri aaione caloris ignis certi,qui
non fdcit fublimarc quia ita
,
j
mum naturafiter elcuare pro-
pter fui debilitatem vnde Ci
,
COROLLARIVM.
quis refte Philofopho-
SI rum difta in hoc capiculo
trucinare vellcc , Sole clarius
clucefcccmodusiUorum ccqui«
uocacionum vc cnim alibi ,
confuadcrGhifce conaturvcr-
bis.Tertius inquiteft ignisillc
naturalisaqu;je noftrse.qusevo-
catur etiam contra naturam ,
quia cftaqua, nihilominus cx
auro facit merum fpiritum,
quod ignis eommunis facerc
non poteft his vcro acquiuoca-
:
Lapidis Ortus,
t
CAPVT V.
i
igitur terra
conce-
perit, &
biberit de aqua Mer-
curij ^quantum fufficit,cognof-
ccrepoteris pcr cius volatilita-
tem fpoliationem farcum a
fubftantia puriflima, dum af-
cendct ad modum puriffimi
pulueris, ^lbiffimi, vel folio-
rum Lun^E. auttalci fplendidi,
'
mirabili , quodnos
appellamus
D ij
ludeft approbatumqu^fitum
bonum,melius optimum,tcrra
alba foliata,coagulans , vt coa-
gu!umagni,ciniscinerum,fal
'
ChemicHsl %i
propria ciufdcm natur^E , fcili*
cecnacurara:, humida tem-
peratadebent icduciatquefi.
gi donec fluat cum fuo fer-
,
Si parum de fublimando
mundum exieritadhuc paruus
cric ignis. Augeatur ergo. Si
vcro multum , U immundum,
tunc fupeifluus eft/ubtrahatur
ergo ignis Si autem mulcum
& mundum
cunc prpporcio
,
inuencaefcDaftini fpeculum,
pag. 48.
D V
bafoliata,congeIans congclan-
du m Rofarius Arnoldi, p. 417,
.
blimari, &
magisadhuc purga-
ri,quam antca quia calx fur- ,
nunquamdecaetcrocft vcntu-
rum.&videturmirabilcei. Si
auteni preualucrint
vircs cor-
pons,tunc,fupetviresanima;
per icquahtatcm
fpiritus con-
uerfumdeaauinhabitum.tac
«-orpus retinetanimamomni-
no,nccvnquamhabctvimfu.
pndiabigne.&operanstunc
ftabet propofitum
, quod ha-
bue;unttuncantiqm,&runc
ipiritus permanct
cum cis fcm-
Per.quandoqucinaau.quan-
d^que mhabitu.
Intuitus au-
«cmvifuscftneceirariusomni-
Chenncufo
t\o pratfertim jcuminfine de-
coaionis , &
fubHmacionis vt ,
cnim ipfrigrdandoLunamSol
occultatur in intimis eius,
oriensconiungitur Occidcntis
&: cselum tcnx ^ fpiritualc
LuUiu:: mendruo
^^^^^ fic cura
mixta dicitutargentum viuum
exuberatum,quGd cito colli-
ge & dum rccens eft
, poft
,
Chemicus. 89
pus fublima , &: cum Mcrcurio
mundo coque,&: cum aliquam
Mercurij partem corpus in fc
hauferit ^fubtilia ignc cito ,
fortiori ,
quo potcris ,
donec
afccndat in fimilitudine al-
\
partinm puriorum,quod ani-
maduerterepotcris ex albcdi-
ne quadam intermicantc , ho
txdeat eam cum Mercurio co«
dem , itcrum commifccre , dc«
nuo dccoquere,&tandcm vc
di£tum cft fublimarc doncc ,
^^'^''^
per ignem mrmdus iudicabi-
tur, vt quod priusa magiftro ex
nihilo fa£tii rurfus per ignem
,
COROLLARIVM,
hoc capitulo apcrtc cx-
IN
plicatur fabuIailladePhae-
tonte,in Ouidi; Metamorpho-
fi. Vt Dxdali cum filio fuo Ica-
ro , quiciim alas fibi cx
pennis,
parauerunt , eafquc cum
cera
protulitvcrba. Tempuseft,&:
poft horam iterum. Tempus
pr^teriit. Vndcexillorumnc-
giigentia , priuatum fuit
vita
opus , &annihilatum. Quod
ctiam apparct alTeuerationc
Petri Boni Philofophi eximij
hifcc verbis.
Si tempore gencrationis,
anima fteterit m igne & pr^e-
,
lofophis a^nigmatibus
variis
velatum &: c^elatum fparfim-
,
•
CAPVT VI.
t)is,inignequatti gradus.XuI^
lij tcftamcntum,pag. 2,4.
Accipe de finccro corpore
partem vnam ^bc cxalio ^rc
,tres, &:comirce aceto. Scnior
I
cura confidcrcSjne quid nimis,
I aut minus ilU £icias. Bafilius
Valcntin. pag 41.
I
I AcGipe de aqua rubra &: al. jtmoU. ,
I
batantun)devna,quantumde
alia,ad pondus, &: f one il^is
duasaquas fimul in ciicurbita
de vitro fado, forti hL ipiflajia-
benti os ficut vnnale polUa ,
COKOLLARIVM,
NE forfanRipIcus,&Da.
ftinusnoftrates & Philo-
fophi eximi) inter fe
diflentire
in hoc capitulo nonnuilis
vi-
deantur. DumRipIeusjcqua-
les recipit partes
xquabilique ,
lungitconiugio. Daftinusvcro
ChemicHi. lOf
affirmatj aquam dcberc nouies
cxcederc terram,vcfic in de-
Ccnnario,qui numcrusefl: per*
feftus , cofumacur cotun^ opus.
Apparencem hanc concradi-
ftionem , operx precium duxi
reconciliare.Vciergoqui bcne
diftinguiCjbencdoccCjlic qui-
cunquc hic noucric tcmporis
diftin6lionem ipfo fado^iilius
,
E V
io6 Fafcicultii
fibivclithis verbisRiplcus , vc
fimul concumbant , fex
fcilicct
Chemicusl I07
blimeturadfummitatcm vafis,
fed fimul mancant mas fx- ,
fiet,quamquadraginta dierum
fpatio , vt namque natura fubi-
tasodit mutationcs ,fiuealte-
rationcs : fic nulla fic putrefa*
£lio nifi temporc longo , 6c fta-
tutOjVc facccc Daftmus.Putre-
faftionem promouent,&: indu-
cunt aeriscaliditas,rerumfub-
tilicas, ignis lcnitas, quietis fta-
bilitas , mixtorum scqualitas
paticntias grauitas, & tcmporis
tum quoquc
niaturitas,itaque
acrtempcrctur denfum fubti- ,
lietur^ignisrcfraenctur, quies
E vj
io8 Fafcicului
fcructur,proportio ad^equecur,
patientia roborctur , & tcmpus
prc-eftolcturjquoufque natura
nacuraliter proccdens fuum
compleucritopus. Vt vcroad
propofitum rcdcam,&: corolla-
cium corollario addam. Ob-
fcruandumeftquod inpr^epa-
raiionc , trcsaffumuntur fpiri.
tus partcs , ad vnam parccm
corporis impcrfcai , &:poftre.
mo circa tempus ortus, cres af-
fumuntur paites Gorporis im-
perfcdi,ad vnam partem fpiri-
tu$^& hoc non femel , fcd
pius; In operc vcro fecundo, •
'quod a Philofophisappcllatur
opus primum, iungitur primo
parscum partc,deinde trcscor-
poris partes cum vna dcfpiri-
tUjidquef^pius proimbibitio*
nibus,tandemque trcsfpiritus
ad vnam partena corporis pcr««
Chemicuf.
kSti pro incerationc , fiue fet-
mcntationc , quibus peificitct:
opus noftrum myfticum ,diui!-
num], &: plus quam perfcilumi
fmc numero excedcnsgradum
perfeftionis.
Dc Imhihitione^
CAPVT VIL
EmVvc nutrias talc nxtfou,
animatum laftc fuo
J'"'*
aqua fua , cx
id cft
qua concreatum eft'
mceptum a princi-
:cicatio in Turbam
.«umcaatc.&contcritcplu-
.^ihns y
qux pcr nouem aquilas
affignantur,&in qualibetfolu.
tionc , &: coagulationc au-
gmctabitur ciuscfFcclus. Her-
inesdcChemia,pag.i79-
Multoties contcre cam , & Auiam*
paulatimimbibeeam,deo£lo,
in oSto (liebus,<iccoquc,& poft
mediocriter calcina, in igne,&
nc txdcat te opus multoties
reiterare ,
quia terra fru£lum;
non gerit, abfque frequcnti ir-
.
^*?"^'" exhaurirc cospi, cura
flllHlf
«aduitna tamen j<dco
vt no«
lapis.CadmoninTurba, p.j7*
Nutritur la^e fuo,id eft fpct-
^^^.^^^'
matc,exquofuitab initiojim-
bibitur autem argcntum vi-
uum,fi^pe>& fc€pius,quourquc
duaspar£esbibat,vel quodfuf-
ficiat. Semita. p. 44Z/.
Fili pone fpiritum tuum ad
( hemicm. ii
perit,exfpcaare dcbespartum,
lc quando pcpcrerit, debes ha-
bcre patientia ih pucro nutric-
do, quoufque poffit igncm pa,-
ti,&: tunc de ipfo libcram potc*
ris facerc proicftioncm
quia ,
Thcor.fol. jo.
Demiimnutrias talcanima-
tum corpus laftc fuo , id cft
Aruph. .
Aqua cft viua , qujc vcnit
fgare tcrram fuam
, vt gcr-
irrigationc, RofariusPhilofo-
phorum,pag.35^ . . . ,
. ixioftrummixtumdcrcadrem,
I, i
j crcfccndojtranfit mcliorcm.5^
deincompleio tfrepiopiiofuo
ladcprouch tur ad fuum Eli-
xiriscomplcmcntum Etidco
totum fuum comm»xtum cft
^ dcformaclcmentorum Qiiare
I dicit Morienus quod difpofi- ,
augmentatur,&:|nucritur pcr
conueniens humidum quod
iuxta meafuram, vt tum fu^e
iiutritionis,fiue
augmentatio-
nis maiori imbibas aqua fe-
,
rigabis. Idem.
Si vnaimbibicio, vnadcco-
ftio vna contritio fibi fufficc-
,
rcnc,noncancum{baciiia ice-
raflenc , hoc aucem ideo fecc*
runc , vc abfquc diuorcio &: cx-
dio operi, iugiccr infifterenc;
Quare cciam dicunc , fpera , Sc
^lt Fafciculus
^pera,&:ficconfequeris Cui
autem exficcatur,tum per cur-I^
fum alium infariabili tradaturi:
comeftioni , vt inter omnemi
incerationem gradatim com-» ::
COROLLARIVM,
TEftantc primo
Ariftotcle
Phyficorum totum noa
cognofciturjgnoratis partibus,
quibus conftat.Totum autem,
vt naturam omnium fuarum
j>artiu <^ fapk, fic totum,& per.
tedum funt penitus idem. Vn-
dc fequicur quod nulli fufficic
alicuius^edificij
fubieftum co-
gnorccrc,vtdomusindc con-
ftruatur, nifi particularcs par-
partibus,principiumdefine ,
dc principio.
finis Quantum
etcnim lugendum efrec fi naf-
ccrctur Regali Solio Hxres', Sc
nullus rcpcriatur,qui illum no-
trirc noucrit. Ad hunc igitur
noftrum infantulum nutrien-
<lum,a mcdicis confulitur(dum
ftirpis fitRcgise ,puriffimaequc
h conftitutionis) vt nulli trada-.
i F ij
neathebdomadas,donec itafit
medicinalitcr cibatus , vt dum
cubiii vitreo , ( a Philofophis,
fibiac mcdicis ordinato, firmi-
tcrquc obferato) rccondatur,
bahicoquc reponatur; Somno
fepitus , fudorc liquefcajntl
ipfius artus,qui natura:^ artis
ope debitoquc rcgiminc for-
,
rebu>
imperabit.
D<? Verntentatione.
CAPVT VIIL
MnivM Ph:"
phorum teft iiio-
niotrcsfuntEhxi.
_ ^
rispartesjfcilt
amma,corpus6«:fpiritus.Auuu»4
F iJj
cftpafta riuemateria,qua:du2Ci
partes, cxfolismctallisdcpro-
tnen lx ih nt v t po te forma , ex
,
I
folutiuus.interdum meftruum,
intcrdumquinte{rentia,&: in-
numeris nominibus nun-
aliis
pra^djdabenediaa. Namfer-
nientum corpus impeifcdum
prarparat , &: ad naturam fuam
conuertit, &: non efl: fcrmen-
iumnifiSol,&:Luna. Scmita
Scmitar,pag.
444.
j;*'- fermcntum fermenta;
tum, ab omni clcmcnto elc-
mcntatum a^qualiter,quod efl:,
aurum ; da ci quartam partcm,
quod^tamen priuscalcinacum
fit,&:inaquamfolutum. Fcr-
inentumeft: dup!ex,album
, &:
rubeum ,quorum fcrmcntum
Solis eft Sol,&: Luna: Luna.Sic
autcm fcrmentumquartapars
^risnoftri.Rachaidibus,p. 292,
^-A Nullum habebis fermentuin
Chemicusl 119
pcrfedum doncc akeretur,
j
ram. Fcrmcnium,fcilicctcor-
pus quantum inte ligitur pro
,
gentum fcrmcntum
, ica fcrri
plumbiplumbum.Omnccnim
i\gens agit iuxta forma fuam»
fjo fubfequancur,
&: a'terario
lempcr nacuram agencisfapit,
&fedolct. £tquociefcumque
paticntis vhcs
id quod antca
ita d.fponitur ,
vt
gerebat ,
a .quo
valentcr agerc poffit .
altcra-
patiebatur neceffc eft,
tionemnaturseagcnturc^on-
effc Quo'
derc &: conformem
metalla ad
circa fi ignobilia
aaione
difpofita
paticndum
auri vcl argenti adaftioncm
.
ritc difpofita
immutantur.nc-
cefl^ecftab
ignobilibusmctal-
dupo-
lis ad agendum affabic
fitis,
mctallanobiliaadpat.cn.
au-
dum difpofita immutan. 1
ladan. pag.i97-
Fermcntum fitpra:paranim
<i
vt fit calx alba Sc tubt.li^ -
'->-
jliud fcimeiiiuni
»J4 Fapicului
quia ifta duo corpora Iuccntii
runt, inqiiibus funt radi)
tm-t
gentes,rplcndid!,c^cera corpo<.
raaibcdine, &rubcdincnatu-.
raJucr excciJcndo. Et
fi terram i
albam fermentare volueris,
di. f
twcundiffimum puJucrcm
, vi
'gni? vcl ficut crocu<;
,
(Lcus
combuftus conudtiic
Frfi .r
voIue.is,vtfittinclum,ub<.-di.
n'sEIixira bfll,num
tramfor,
& tingcnsMe.curium.
'nai.s
i-unam & cnnc
corr„s inve*
X'fi>mumSocm,velSolificum
5orpus,tunc leimeuu
uus par-
corpora ccnuert.mtur in
fuam
primam matcriam quiaexpc- ,
COROLLARIVM.
VT te
inhocCaplLu'o apcr-
, &c pr^ecUie docetur
iTiodus eg-egius
ftrmcnrac o-
ns fi.lcgcnti Jmxpciic,,mtcr
R.iimi.ndiim & R ipkum hHirc
Vidcatui fbif^nhieccvi.
Alba in vnoeodemquecorpo-
refepultas, quae anaiura nun-
quam perucnerunt ad pcrfc-
ftum complementum ,
fepara.
bilcstamcn funt a terrcftri lu-
toficatG &L (coria accidcntali, 6C
deinde propriis qualitatibus»
terris puris , rubris > & albis ita
eommixtibiles iifdemquetani ,
cundum Turbam ,
corpus fit
CAPVT IX.
fi cumLunaopereris. Si vero i
ccnna,pag.45j.
j
lc magifterium pertinentcom-
,
ponesfuam,virtutem ficmulti-
|
Chemicus] 147
^cm pulueris totum conuertc-
ur inpuluercm. Etdeillisde-
cm partibus vna fuper alias
lecem ainalgamatis , vel Mcr-
burij fimplicis proiicias , & fic
)roccdas computando, &: pro-
icicndo,quoufque videris ma-
f
ceriamnec inpuluerem,necin
netallum conuerfum fed in ,
r stiam
'0
in proicftione potcric
iugeri,non folumin quanticatc
G i/
fupercorpus dcbitaproportio-
nc,&: totum ponatur in ignem:
& augcatur pcr fuos gradus , Si
f^epius foluatur &farpiuscoa- ,
totumfitoleum tindumjtunc
iterum habebislapidem nerfe-
fl;ani,&: hocfit in pau^.j die-
bus,&: minore difpcnd o^Ia-
bore j&pcriculo. Semper au-
tem aliquam pauem fci ua pra
fcrmcnto , tam dc albo quam ,
G iij
COROLLARIVM.
VTi Ciuiumpenarianifi ^
Rufticis fuppediGvircntur,
clto deuaftarentur , ac itidcm
maxima breuiter cxhaurire-
tur ipforum rufticorum anno»
nse copia,nifi poftopushycmis,
prseparationem fcilicet tcrra:,
Fafciculus
ccfTus , vt ad pliis quam perfe-
aicnis gradum pcrducatur etfi
longiis , difBcilis , periculofus,
priusquam immenfus,ac infi-
xiitusille perficitur
thcfaurus
Nihilofjciu.sjpfoperadlo ,nifi
modum multiplicandi , breui
temporiscurriculo, paruifque
fumpcibus rencamrs nc- leui
gocio , totum breuiter conlu-
merecur quod lo^gis , &: Jiide.
fatigatis laboribus adcptum
fuerit. Hoc crgo pro Corolla-
rio accipc,quod cum cx prxdi-
^lis conftat medicmam dupli.
citcrmultiplicari, Primoquan-
titate,&: qualitatc. Aliasquan-
titate folummodo. Quantita-
te , &: qualirate fitrcfolutione,
& fcrmentatione.Quantitate
tantum Proieaionc Summo
, :
^
ftudioomnique prouidentia
cauendum ne per ignorantiam
I
Chemicus^. «JJ
formx i^(Xx pioicaionis ,
opus illud diuinum cum iam
ad compkmcnt im ,
plus
G V
1J4 Fapicnlus
tykHltiplicatio.
CAPVT X,
Stwfta.
Mne crefccns vel
,
/ nafcens mulciplica-
tur in fua fpecie vc ,
homines , arbores ,
grana,& huiufmodi; nam ex
vno grano mille generancur
ergo poffibile eft augeri res in
infinitum. Semita SemitXj
pag. 438.
i^eh», Multiplicabis autemmedi-
cinam fic ,
poftquam ipfam
compleueris ,
refpi»- fuper
quot cadit, quo pi i^uifo itcrum
refolue, & congeh illam & in ,
ra^pr^parara^partem vnam , 6c
foluc in tribus partibus , Mer-
curij noftri deinde fac
, in va-
fcj&figillaras, &:ponc inter
cmercsealidospcrtotum, do-
necexficcetur,&:puluisfiat,de-
indc aperi vitrum , & iterum
irnbibc, Sc cxficca , vt fupra
, &
quoties hocpluriesfacies, to-
tics aiiquas partes lucraberis.
cxficcavtfupra. Etaqua,idcft
argcntum viuum vcl Mercu- ,
COROLLARIVM.
inquit Bernardus
NOui
ComesTreuifanus quem-
dam cxMarchia Anchonx,qui
lapidemoptimcnoucrat, mul-
r tiplicationem
bat,hicmcinquit fedcciman-
autcm ignora-
nosinccgros foiliciteinfcquu^
tuseft ^ vt difcevct, vcrum
coagulatur, cb multiplicantur
ipfius vires proicdione , vf-
, in
que dum pcrucnerint ad nu-
meruminfinirum. Cuius Pra-
xi in hoc vlcimo noftro Capitu*
lo nonopus erit
vlteriorcm vt
addam paraphrafin , dumfoK
ucns hicnofter Mercurius Phi^
in hoc capiculocxplicaucvunc,
Sacit namquc fuperque nnx-
qaam hucdGucntumfuic ,
pa-
rabolicis iUorum nebuUs ob-
fcuracur obumbracur vc-
,
i6z Fafciculus
'
Alcitudo incomprehenfibiJis,
Trinicas imparcibilis ^E/Tentia
|
P5.
Ecrly Europeon Books, Copyright© 201 1 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of The Wellcome Trust, London.
1727/A
164 Fafciculus
cu'Scaloicm non fcnciat , fcd
vapor eleuatus frigidiore acre
congelatus in aquam conuer-*
tacur 5 habencem tbrmam om-
nium fpecierum a. quibus gc^
neratur.
4. Aquapoftquam diftillata
fucnt jnondiiidm^iccatur fta-
re,quando operationi aptafne-
rit,quia coagulum eius cadit
in fundum,coagulatum pcr fri*
gidumacris, &c ficcum congc-
/ans. Quodinquit Senior cui-
dam fociorum meorum con-
tigit,qui per annum fic inue-
nict , fed non fuit diftillata.
j.Neccfte eft,vt artifex ma-
gnam habeat aqux quantita*
tem quiain principio , medio,
,
aquam ,
vfque m infinitam
quantitatem. Sed qui hanc
primam coUigere cupit librani,
patientiam tcncat , &: lcntc,
fuauiterquc non fcftmanter,
trumponas maquamcaUdam,
vcl e ccntra ahoqui frangere-
tur»6£amittercslaborcm tuum.
%. Notaadum quandu vi$
i66 Fafciculpts
vasaccipcre, debcspermictere |
horasad minus. |
9. Caucndum indiftillatio-
nc nc aqua bulliat in difto tcm*
porc.
10. In omni digcftione fi-
gillandum cft vitrum figillo
Hermetis.
11. Ad inccrationemfixan-
dum 5 a prauis obfcruatur nc-
ccfTitas 5 vt ignis defupcr fiat,
quo mclius matcria figatur,
quod tamcn non negligcn.
dum.
12. Qiii intclligit, quid fibi
vclit Philofophorum Magne«»
fia. Prasparationcm bc primi
opcrispcrfe£lioncm intciligit,
acquid fibi velit, Sal naturar,
Sai Armoniacus , Mcrcurius
cxubcratus & fulphur natur^,
quibus 'mc\\c&^is ^\iimidiumf(i'-
Chemicus. iCj
hquihene ccepit ^ habet.
irearius,FiguluS; FaberLigna-
riuS; fine quibus ncc rc£le con-
Elixir fccundumnacuramcor-
poris , fuper quod proiedum
fuerit , adco vtfi fuper lo-.
uem ,aut Vencrcm|ficretpro-
icdio illa erit medicina ,
qux
non modo alia imperfefl:a cor-
pora in louem vel Venercm
coiiuertat fcd ctiam pcrfcda
corpora fcilicct Solcm &: Lu-f!
nam impcrfcda corpora
, in
^
f
mius , pcr quod cxigitur ca-
lor magis tcmperatus vt opcri ,
vtilior.
lufu irominens.
17 o Fafcicuhis
F 1 N I S.