.

THE

{AS AT{E\I]
L.N. "d6t .tr)51:

THI o l3l rq5l:

L.N. 767 tqs.l

.'\CREEh,{
I tl-15. ;\ r* L)

ffiI}IRATION Or TTIALAYA
.I,\\]ES CEI
{'f HIS MAJI
,{intlrrhunr
K.B.l:. {il.1il.).
;r ir.li J'e ;-t ilill'i
Ill'AYAI-L,'D-
ALN'{t ''-[""\5lr\,I
AGHEETTIEIIIT, I$48 t hc S.;r ic nf

RAHIr{A\ ihni
tltc l'anr rii-Pe
Territorics \\ hi
SEMBILA\. I-I
BAB 5 Alnrlrrhurrr .5u
Sultan of ihe
Sulran AilDI
S
rL
K.C.lvt.C.. ti.lr.l..
PERSEKUTUAN TANAH MELAYU TUNKU 8.,\DLI
I{ALIMSHAH
1948 His Highncss
JAMALTJ
IBRAHIM itrni
Sinopsis s.P.M.K." S.J.M.K..
Persekutuan Tanah Melayu 1948 diperkenalkan oteh British untuk menggantikan arrd I-lis H igh
Malayan Union. Terdapat pelbagai faktor Persekutuan Tanah Melayu l94g ditubuhkan. ZAINAL ABIDI
Ciri-ciri Persekutuan Tanah Melayu 1948 yang berbeza daripada Malayan Union for Theniselvrs ir
diterima oleh penduduk tempatan. Pembentukan Perjanjian persekutuan Tanah Melayu Wrrt,nlts it
1948 lebih menggambarkan toleransi penduduk negara ini menuntut kemerdekaan. itrr;tngelttr:tt ts
governlrr*ltt of
Sembilan.

Penentangan orang Penubuhan

Melayu terhadap Jawatankuasa
Malayan Union. Kerja.

APRtt 1946 JULAI 1946

XA
KPM
t l -.r
r\
FEDERAl-l$N {j j

AGREEMEi';T"
, B} L.N. 2?9;|Q"{{i. i, lnti Pati
O. 17;1951: I-.fr. .l,l l. Latar belakang penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948
2. Faktor penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948.
0. -1q./1955: L.N. ;;'j i 3. Ciri-ciriPersekutuan Tanah Melayu l94tl.
4. Kesan penubuhan Persekutuan Tanah Melayu I 948.

'j'f I)r\-flrD ti;* i,i r ' Elemen Kewarganegaraan

\llE BEI.WIL::,; ]:,,,. dan Nilai Sivik
, K.(',.r.{.i;.. l}.$.( !". i l

:S"f Y' lnd H!r il:' l. Kepentingan mempeftahankan kedaulatan negara.

r;-r ABLI BAK&!"1. . 2. Kepentingan kesedaran negara kita tanggungjar.vab kita
(j.l!.1... (i.('.( l.( . :i 3. Kepentingan bersemangat rvaja dalam perjuangan.
rf J0HORH, l'fi' i'1: 4. Implikasi tindakan masa kini terhadap masa depan.
N AL"MUAlll,rr[] ',i' KPS
BI'LL.;\H AI3t.)l'L-l .,". i l
:i
Kemahiran Pemikiran Sejarah
AHANC. Hi5 Flti:i',.,:
Alntarhunr'fUi\\'li[' ].i 1. Memahami kronologi penubuhan Persekutuan Tanah
fiu;tn Bcsilt, iiriri til,: ; Melayu 1948.
l forttt i h': S,; ,.' 2. Meneroka bukti dan sebab Persekutuan Tanah Melayu
Higl'rness HISAh{{ r i}l ;i 1948 ditubuhkan.
lr ALA-lDIlli\ q! ri".1 l ': l 3. Membuat interpretasi penerimaan nasionalis Melayu
rie ()f SELAN{;OF.. }1l, radikal dan bukan Melayu menentang pembentukan
AZIZ ALlfi I j"'.1-,,\:,i,.1 Persekutuan Tanah Melayu 1948.
iuluur of lhe Si;.i * 4. Membuat imaginasi usaha tokoh tempatan merealisasikan
iHAtI ihni AIniii,rr:. penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948.
,.( .II.u., r.rl.l'. .Sul .,,' 5. Membuat rasionalisasi kesan penubuhan Persekutuan Tanah
iE,n PurRr\ iiri:i ;\li::, ,
Melayu 1948.
i thc RLrja of PEltl-l.r
I

'AlntrLrlrunr Sir i,:

c.!1.c.. Sultali ril'ii:., '
jss Suliarr IS[,{AIL ,:
\. c.tvt.c.. Sulttl ril' ii:.- '
'td Tltcil Succdi:.,'r
i,tas beerr l'i'pr*r*i;;*li .
ll
iultl he rtt ltie i, : :

llc \llrlri-r Stl:i; '

,()r Pe i'.,k. K''.:

Cadangan Penubuhan
Perlembagaan Persekutuan Tanah
Rakvat. Melayu.

JULAI 1947

li.-' 1 WA
KPM
 _*f= Latar Belakang Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1g4B
Persekutuan Tanah Melayu diperkenalkan bagi menggantikan Malayan Union 1946 yang ditolak oleh
penduduk tempatan. Sebuah Jawatankuasa Kerja dibentuk untuk merangka perjanjian persekutuan
Tanah Melayu. Di samping itu, terdapat juga golongan yang mencadangkan perlembagaan alternatif
yang dinamakan Perlembagaan Rakyat.

O Penubuhan Jawatankuasa Kerja

Ahli
Jarvatankuasa Kerja ditubuhkan pada 25 Julai 1946. Jawatankuasa
Matlamat penubuhan jarvatankuasa ini adalah untuk
membincangkan asas Perjanjian Persekutuan Tanah
Mclayu 1948. Jau,atankuasa Kerja terdiri daripada

n
n'akil Raja-raja Melayu, rvakil UN4NO dan pe-sarvai
kanan British.
ll'i,

H Wakil Kerajaan British

1. A.T. Newboult
- Ketua Setiausaha Malavan Union
2. K.K. O'Connor
- Peguam Negara Malayan Union
3. W.D. Godsall
Persekutuan - Setiausaha Kewangan
Pclsckutuan ialah gabungan be-bcrapa buah neqer.i 4. Dr. W. Linehan - MCS
di barvah sertu unit pentadbiran. Pentadbiran kerajaan 5. A.Williams - MCS
Persekutuan dibahagikan kepada dr-ra. iaitu kerajaan 6. D.C. Watherston - Setiausaha
Iusat durr kcrirjaarr ncpcri .

!li]

:. Nyatakan ciidangnn Jau,atarrkuasa Ker.ja.

AhliJawatankuasa Keria dan Penasihat

t-.
tl
Undang-undang.
Duduk dari kiri: Theodore Adams
d
(penasihat kepada sultan), K.K. O' Connor, ;

r,
,
I l
A.T. Newboult, Dato' Onn Jaafar.
I'*.-,
,t

Haji Mohamad Sheriff Osman dan ! I

Raja Kamaralzaman Raja Ngah Mansur. , ,'
Berdiri; D.C. Watherston, Ralph Hone, w
fr
W.D. Godsall, Dato' Nik Ahmad Kamil
Mahmud, Dato' Hamzah Abdullah. I t. 1.
Dato' Abdul Rahman Mohd Yassin. I
I, .*rb i
Roland Braddell dan Dr. W. Linehan.
,}
Sunber: Ja'alat Onn, 2007. UMNO dan Malcyan
*

t
Unror. Petaling Jaya: MPH Group Publishing
Sdn. Bhd. 1
I
&.4tI
KPM
 .

Jalvatankuasa Keria telah memulakatr tugasnya pada

arval bLrlan Ogos 1946 sehingga pertengalran bulan
Wakil UMNO Novcmber 1946. Jau,'atankuasa ini mertvediakan
caclangan seperti yang berikut:
1. Dato'Onn Jaafar
2. Dato'Abdul Rahman Mohd Yassin l. Menyatukan semua negeri Melayu dalam satLt

3. Haji Nlegat Yunus pentirclbiran dan dua buah Negeri-ne-qel'i Selat.

2. McrnLrlihkan kedr-rdukan dan kedauliitan Raja-ra.ia
Me layu.
3. Nlenjaga kecludukan istimer.r'a orane N{elaytt dan
kepentingan sah kaunt lain.
1. Me nubuhkan Dervart Perundangan Negeri bagi
setiap negeri.
5. Mengenakan syarat kes.'arganegaraan yan-g ketat.

tt,
IE
('I
Wakil Raja-raja Melayu
l. Ra.ia Kamaralzaman Raja Ngah Mansur
- Ra.1a Kecil Tengah Perak
2. Dato'HamzahAbdullah
Terdapat pegalvai pemerhati dan Penasihat
- Orang Kaya Menteri Besar Sclangor
Undang-undang dalam Jarvatankuasa Kerja.
3. Haji Mohamad Sheriff Osman
iaitu scperti yang berikut:
- Setiausaha Kerzrjaan Kedah
-1. Dato'Nik Ahmad Kamil Mahmud Theodore Adams
- Dato'Seri Setia Raja Kelantan - Penasihat Raja-raja Melayu
Roland Braddell
- Penasihat Unclang-undang UMNO
Ralph Hone
- Perncrhati dan ri,akil Gabenor Jeneral

I
1..
,,,
&
&
.*&
4

'!.&
Ahli yang mewakili Raja-raja Melayu dan UMNO.
Dari kiri: Dato' Abdul Rahman Mohd
?;. &L Yassin, Dato' Nik Ahmad Kamil Mahmud,
Dato' Onn Jaafar, Haji Mohamad Sheriff Osman,
Raja Kamaralzaman Raja Ngah Mansur dan
Dato' Hamzah Abdullah.
Srunber'. la'atlar Onn, 2007. UMNO dan Malayan Union.
Petaling Jaya: MPH Group Publishing Sdn. Bhd.

r*"*'' 5lq8}
&h* t" M KPM
 Gerakan Irlasionalis Melayu Radikal

Golongan nasionalis Melayu radikal membidas kerajaan British kerana menjalankan perundingan
secara tertutup dengan UMNO. Pihak British meneerepikan PKMM daripada Jawarankuasa Kerja
tersebut. Golongan ini bergabun-u membenruk Pusat Tena_9a Rakyat (PUTERA).
Gabungan PUTERA terdiri daripada beberapa pertubuhan Melayu seperri yang berikut:
. Parti Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM)dipengerusikan oleh Dr. Burhanuddin al-Helmi.
. Angkatan Pemuda Insaf (API) diterajui oleh Ahmad Boestamam sebagai presiden.
. Gerakan Angkatan Muda (GERAM) diketuai oleh Aziz Ishak clan Abdul Samad Isrnail.
. Hizbul Muslimin diketuai oleh Abu Bakar al-Baqir.
' Barisan Tani Malaya (BATAS) diketuai oleh MusaAhmad.
. Angkatan Wanita Sedar (AWAS) diketuai oleh Shamsiah Fakeh.

n
It:,

H Dr. Burhanuddin Aziz Ishak

Abu Bakar al-Baqir

al-Helmi
Ahrrrad Boestamarn
AbdLrl Samad Ismail

Gabungan

Golongan bukan Melayu menubuhkan All Malaya Council of Joint Action

(AMCJA). Pengerusinya ialah Tan Cheng Lock. Golongan ini menganggap
British tunduk kepada runrutan UMNO. Mereka beranggapan penubuhan
Jawatankuasa Kerja ini tidak demokratik. AMCJA kernudiannya bergabung
dengan PUTERA. AMCJA terdiri daripada:
. Pan-Malayan Federation of Trade Union (PMFTU). Setiausahanya
ialah Chan Loo.
. Malayan Democratic Union (MDU) dipengerusikan oleh John Eber. Tan Chen-s

. Malayan Indian Congress (MIC) diketuai oleh John Thivy

sebagai presiden.
Kumpulan ini rnenolak perjan-jian persekutuan. AMCJA membantah
kerana Jawatankuasa Kerja tidak mempunyai rvakil bukan Melayu.
PUTERA dan AMCJA mengansgap Perlembagaan Persekutuan sebagai
tidak demokratik, mengukuhkan British dan perkauman. Pada bulan Julaj
1947 " cadawan perlemba_Eaan yane telah disemak oleh Jarvatankuasa
Kerja diumumkan kepada awanl. Gabun_uan PUTERA-AMCJA menenrang
cadangan pcrlembataan tersebut secara terbuka.
.Tohn Thivl

tA
KPM
 \
I Sumbangan l{asionalis Melayu *adikal
Golongan nasionalis Melayu radikal melaungkan perjuangan kemerdekaan sejak penghujung
tahun 1930-an. Mereka rnempunyai matlatnat perjuangan. iaitu membebaskan tanah air daripada
penjajahan. menyatukan seluruh Tanah Melayu dan enggan berkompromi dengan penjajah untuk
mencapai kemerdekaan.
Golongan ini juga menrperjuangkan hak semua kaum dalam sebuah negara dan memberikan
penekanankepaclakebebasanhakbersuara. berhimpundanmenerbitkanakhbar.AhmadBoestamam
menerbitkan akhbar Sttarct Rctkyut sebagai waclah untuk membuka rninda rakyat ke arah idea ingin
bebas dan merdeka.
Selain itu, {ahamatt kebangsaan yang cliperjuangkan oleh golongan ini rnudah diterima oleh
se setcngah rakyat. PKMM berjaya menubuhkan cawangannya di seluruh negeri Perak. Hulu
Langat.
Selangor dan Ternerloh, Pahang. Jumlah keahlian PKMM pacla bulan lulai 1947 dianggarkan
melebihi 53 ribu orang.
Golongan nasionalis Melayu radikal.iuga memperjuangkan pembelaan terhadap ketidakadilan'
Mereka berjuang berclasarkan prinsip dan falsafah. Para pejuang ini bukan sekadar menjadi tokoh
setempat. tetapi rnelangkaui jarak sempadan dan kenegerian sehingga digelar tokoh politik nasional'

*..
.&it:,,..

C'I

I
1

Ishak Haji Muhammad sedang berucap dalam
satu mesyuarat.
Sumber: Zakaria Ibrahim. Yusri Ramli dan Sabaruddin
Hussein, 201 1 . Selagi Hayat Dikandung Badan: I*mbaran
Periuangan. Selangor: MPH Group Publishing Sdn. Bhd.
i
A
Ahmad Boestamam dan ahli PKMM dalam Kongres API
yang pertama pada22-24 Disember 1946.
Sumber: Zakaria Ibrahim, Yusri Ramli dan Sabaruddin Hussein,
2011. Selagi Hayut Dikandwtg Badan: lzmbaran Perjuang,an.
Selangor: MPH Group Publishing Sdn. Bhd.

Baharva se kaliptrl kertterdekaatl telah Istilah radikal digunakan oleh British

dicapai oleh golongan nroderatu. tctapi scjarah
mcrnbuktikan bahawa golortgan nasionalis
radikal .juga telah ntemberikatl sumbangan
terhadap tcrcapainya kenterdekaatr.
Dr. lsmail Ahdul Ralimatr.
LJcapan Timbaltrn Perdana Mcuteri Malaysia (1970-197-3)
berscmpena dengan peuerimaatr ljazah Kehormat Doktor
tJnclang-Undang di Kortvokesyen Universiti Sains Malaysia
pada 2-j Scpterlber 1973.
kepada golongan ini kerana keberanian
mereka rrenentang British secara terbuka
dan membangkitkan perasaalt anti-British
dalan.r penulisan. Ahrnad Boestamam
dalarn bukunyr Testttntent Politik API,
nrenyatakan secara tegas baharva "mereka"
menentarlg penja.iah British kerana British
bertindak menindas golortgan nasionalis
Melayu radikal. l-antaran itu. golongan
ini terpaksa berhadapan dengan pelbagai
bentuk penindasan.

tA
KP]\{
GI Gadangan PUff IA-AIIISJA

PLITERA-AMCJA menentang rangka Perjanjian Persekuruan 1948. Gabungan ini ticlak bersetujLr
dengan perrvakilan Jawatankuasa Kerja yang hanya dirvakili oleh UMNO, Raja_raja Melayu
dan British. Mereka mencadanskan Perlen-rbaeaan Rakyat sebagai alternatif kepada per.janjian
Persekutuan 19118.

Cadangan PUTERA meliputi Cadangan AMCJA meliputi perkara yang berikut:

perkara yang berikut:
. Penyatuan Tanah Melayu dengan Singapura.
. Kedudukan Bahasa Melayu. . Sebuah kerajaan pusat yang kuat.
. Pertahanan dan hal ehwal luar . Raja-raja Melayu sebagai Raja Berperlembagaan
negeri. o Kemajuan politik dan ekonomi orang Melayu.
. Syaratkewarganegaraan . Adat istiadat dan agama Islam.
Tanah Melayu. . Syaratkewarganegaraan.

r\
l$)
. Bendera dan lagu kebangsaan.
Sumher: Syed Husin Ali,2017. "The
Relevance of The Peoples Constitutional
Proposals Today" dlm. The Peoples
Sumber: Ramlah Adam, 2ffi9. Gerakan Radikalisme di Maiavsia. Kuala
Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Constitutional Proposals for Maktya. Kuala

Lumpur: SIRD.

H rh
Pada akhir bulan Mac 1947,cadangan PUTERA
dan AMCJA ini digabungkan untuk membentuk
Perlembagaan Rakyat.

Perlembagaan Rakyat
Pada bulan Julai 1947, PUTERA-AMCJA mengadakan peilemuan unruk rnengcmukakan draf
Perlembagaan Rakyat. Antara kandungan Perlembagaan Rakl at termasuklah:
1 Tanah Melayu disatukan dengan Singapura.
2. Penubuhan sebuah Dewan Perundangan pusat dan majlis-majlis ner:eri yane dipilih bagi
seluruh Tanah Mclayu.
3. Kewarganegaraan yang sama bagi semua orang yang menganggap Tanah Mela1,,u sebagai ternpat
tinggal tetap dan sanggup mencurahkan kesetiaan tanpa berbelah bahagi.
4. Raja-raja Melayu sebagai Raja Berperlernbagaan yan_r bertanggungjarvab kepadii rakvar dan
menerima nasihat mclalui Majlis Mesyuarat.
5. Hal ehwal agama Islam dan adat istiadat Melayu diketuai sepenuhnl,a oleh orang Mclayu melalui
Majlis Khas.
6. Perhatian khas hendaklah diberikan kepada kemajuan politik dan ekonomi orang Melay.u.
7. Bahasa Melayu hendaklah menjadi bahasa kebangsaan clan bahasa rasmi yang tr_rnggal bagi
Tanah Melayu.
8. Hal ehwal luar negeri dan pertahanan hendaklah menjadi tanggungjawab bersama kerajaan Tanah
Melayu dan kerajaan British.
9. Kewarganegaraan Malaya haruslah dinamakan Melayu.
10. Warna merah dan putih haruslah dimasukkan sebagai latar belakang bendera kebangsaan
Tanah Melayu.
Sunilter'. Syed Husin Ali, 20 I 7. "The Relevance of The peoples Constitut ional proposals Todav.. dlm. l.he pcrtplc t Cr tn:t it ur irntu !
P ropo s a l s .lbr M u/a.r'a. KLr:rla l-unrpur: S I RD.

={*
KPM
 i

%
Karnunclx* seriufinsan
HAR?AL Puteftl.AlteJA
Ssdrr t{r.
lsSe* spdli
es, @
dte! dt*
te{di h$r
1!t8!G er*
16* ,8dl$
{a --
)ralxK

Keratan akhbar tentang hartal.

Sumber: Syed Husin Ali, 2017 . Sejarah Ralqat
( Khususnya Perkembangan Nasionalisme )

Malaysia. Petaling Jaya: Strategic Information

and Research Development Centre.
E;I
l>t
[j
L'.1
Perhimpunan ahli AMCJA di Singapura.
Sumber: Ramlah Adam, Abdul Hakim Samuri
dan Muslimin Fadzil.2}07 . SejarahTi.ngkatan
3. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

. British telah menolak Perlembagaan Rakyat dan menerima Perjanjian Persekutuitn Tartah
Melayu yang digubal oleh Jarvatankuasa Kerja.
. PUTERA-AMCJA telah menganjurkan hiart*i pada 20 September 1947 yang meminta
semua peniaga menutup kedai sebagai tanda bantahan.
. Tarikh 20 Oktober 1947 men-rpakan tarikh yang dipilih untuk Hari Hartal Se-Malaya.
r Menerusi sokongan Dervan Perniagaan Cina. hartal dilaksanakan di bandar utama di Tanah
Melayu.

Jarvatankuasa Kerja yang merangka Perjanjian Persekutuan

Tar-rahMelayu tidak disenangi oleh golongan nasionalis
Melayu radikal dan golongan bukan Melayu kerana
tidak rnelibatkan semua pihak. Colongan ini bergabung
dan mengemukakan Perlemba-eaan Rakyat. Namun begitu.
British mcnerima Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu.
iri;r;'i;ti ialah tindakan tutup kedai
dan memberhentikan semua kegiatan
ekonomi oleh peniaga. Protes tanpa
keganasan ini telah diadakan dengan
cilra rnenutup semuu prcnris l ang
beroperasi seperti kilang. kedai.
sekolah. peiabat dan ladang.

tA
KPM
 a) Faktor Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu t g4B
Pada I Februari 1948, Persekutuan Tanah Melayu telah ditubuhkan secara rasmi setelah Raja_raja
Melayu menandatangani Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948. penubuhannya didorong
oleh beberapa faktor seperti penentangan orang Melayu terhadap Malayan Union, cadangan
Raja-raja Melayu dan UMNO serta sokongan pentadbir British.

Penentangan 0rang Melayu terhadap Malayan Union

.

&
Orang Melayu, Raja-raja Melayu. cendekiarvan Melayu dan UMNO telah berganding bahu rnembantah
pelaksanaan Malayan Union. Hal ini disebabkan oleh Malayan Union memberikan kesan buruk kepada
Raja-raja Melayu dan orang Melayr.r.
. Ahli Parlimen British. iaitu Gammans dan Rees Williarns telah menyaksikan bantahan orang Melal,u
terhadap Malayan Union.
. Mereka melaporkan hasil tinjauan tersebut kepada Deu,an parlimen British selcpas kernbali ke England.

r\
IC,
.
.
Gammans menl,atakan baharva sekiranya British melaksanakan rancangan Malar,an Union keadaan
huru-hara akan berlaku di Tanah Melayu.
Ketika pelbagai penenrangan dan bantahan dilakukan. persecliaan untuk menggubal perlanjian
Persekutuan Tanah Melal u telah dijalankan melalui rundingan Ra.;a-raja Melay,u. UMNO dan British.

H
Gadangan Raja-raja Melayu dan UMN0

tu Malcolm MacDonald. Gabenor Jeneral dan Sir Edu,ard Gent. Gabenor Malayan Union mengadakan
pertemuan dan perundingan den-uan Raja-raja MelayLr di Kuala Kan-esar pada27 Mei 19_16 untuk menoatasi
konflik masyarakat Melal,u den_ean kerajaan British berhubung dengan isu Malayan Union.
Dalam pertemuan tersebut. Raja-raja Melayu mencadangkan perkara yang berikut:
. Penubuhan persekutuan bertaraf naungan dan bukannya tanah jajahan.
. Perjanjian baharr.r untuk menggantikan Malayan Union.
. Jawatan Pesuruhjaya Tinggi menggantikan Gabenor.
. Raja berkuasa dalam perundangan.
. Perkataan "Negeri-negeri Melayu" perlu muncul dalam persekutuan yang baharu.

Sultan Perak seba_eai jurucakap Raja-raja Melayu menjelaskan kepada Sir Edivard Gent agar mendesak
British menerima usul pembentukan persekutuan sebelum membincangkan perkara lain.
Gammans dan Rees Williams menyampaikan surat bantahan daripada Sultan perak cli parlimen British.
Surat daripada baginda berbunyi:
... Tiada seorang pun yang dapat mcnahan daripada bercluka-cita terhaclap perbuatan ter,uopoh_
gapah dalam menenlukan nasib sesuatu bangsa. Saya telah menurunkan tandatangan oleh sebab
saya dipaksa dan dilakukan secara terburu-buru. Tidak boleh dikatakan saya telah bersetuju dengan
butir di dalam Malavan Union.
Sunbcr: Mohd. Tajuddin Abdul Rahrnan. 987. 1

Ddto Ontt Jrrrrlil'. Petaling Jaya: Pelanduk Publications.

,,4
KPM
 Sokongan Pentadbir British
i
. Pentadbir British menlokong konsep persekutuan kerana dapat mervu.ludkan keamanan,
kestabilan dan kemajuart ekonomi.
. Terdapat pe-sauai tin-ugi British mendorong British membentuk Persekutuan Tanah Melayu.
Antaranya termasuklah Sir Edrvard Gent. Malctllm MacDonald. Sir Ralph Hone. Gammans,
A.T. Nervboult. Roland Braddell. W. Linehan dan Theodore Adams.
. Sir Ralph Hone rnencadangkan agar British melibatkan Raja-raja Melayu dalam pentadbiran
berasaskan perlernbagaan. Misalnya, rremberikan kuasa tertentu kepada sultan dalam Majlis
Negeri dan Ma.ilis Perundangan.
. PadabulanMei l946.SirEdr.vardCentbertemudenganwakilUMNOdi PulauPinang.Seterusnya,
pada 18 Julai 19,16, di King's House, Kuala Lumpur, British memberikan peluang kepada
Dato' Onn Jaafar dan Raja-raja Melayu rnengemukakan cadangan balas.
. Pembentukan Persekutuan mervujudkan politik yang stabil. Keadaan ini akan mendorong pelabur
luar untuk melabur di negara ini.
. Pada masa yang sama. British perlu melaksanakan dasar,,, ,.i:,..s,,., yang disarankan oleh
Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) rnelalui Piagam Atlantik.

t,
D
t,
(,t

q
**

t
,lL
',!.

\
_f x e_. "a

Membuat lnterpretasi
Bagaimanakah Persekutuan

f -&
&
Tanah Melayu 1948 dibentuk?

-w
Sir Edward Gent berucap selepas Raja-raja Melayu menandatangani
Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 pada 2l Januari 1948. :t.a :....
Sumber: Wendy Khadijah Moore, 2004. Malaysia: A Piuorial History Proses ke arah berkerajaan
1400-2004. Kuala Lumpur: Arkib Negara Malaysia dan The New Straits
Times Press. sendiri.

Bantahan orang Melayu terhadap Malayan Union

dan cadangan Raja-raja Melayu supava Malayan Piagarn Atlantik telah diisytiharkan pada
Union digantikan dengan Persekutuan Tauah Melayu bulan Ogos 1941. Piagam ini dirangka
oleh Britain dan Amerika Syarikat. Prinsip
mendapat perhatian dan simpati daripada pentadbir
British. Bantahan ini menyedarkan keraiaan British
piagarn ini berkaitan dengan matlamat
pelan tindakan untuk dunia selepas
bahar.va Malayan Union telah ditolak oleh penduduk
berlakunya peperangan supaya tiada lagi
tempatarl dari segenap lapisan. peluasan rvilayah.

3A
KPN,l
 Si Ciri-ciri Persekutuan Tanah Melayu 1948
Jawatankuasa Kerja mengambil masa lima bulan untuk menyelesaikan kerja merangka Perjanjian
Persekutuan Tanah Melayu 1948. Pada 20 November 1946,rangka Perjanjian Persekutuan tersebut
dibentangkan dalam persidangan yang dihadiri oleh Raja-raja Melayu, wakil British dan UMNO.
Ciri-ciri Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948, antaranya termasuklah pentadbiran, kuasa
Raja-raja Melayu, perundangan dan kewarganegaraan Persekutuan Tanah Melayu.

,,
a Persekr-rtuan clibentuk menerusi gabun-ean sembilan buah
negeri Melayu clan dua buah Negeri-negeri Selat.
a Singapura kekal sebagai tanah .iajahan British yang
berasingan.
o Kerajaan Persekutuan diketuai oleh seorang PesurLrhjava

n
1l':,
a
Tinggi British yans mempunyai kuasa eksekutif.
Kerajaan Pcrsekutuan bertanggungjarvab dalarn hal
kcrvangan serta hal lain yang mempunyai kepentingan
bersama.
Pentadbiran a Majlis Nlesyuarat Persekutuan dan Majlis Perundangan

H ,
a
Persekutuan ditubr-rhkan bagi membantu Pesuruhjaya
Tinggi British.
Majlis Mesyuarat Persekutuan meneandungi ahli rasmi
dan ahli tidak rasmi.

,
t.
t

I . Sebuah Majlis Raja-Raja clibentuk untuk membolehkan i

Raja-raja Melayr.r mernberikan pandangan dalarn perkara

Kuasa Raja-raja vanI tertentlr.
I . b"-; pcrinekat negeri puln. sultan bertanugungjarvab
Melayu
mensesahkan rang undang-undang yang diluluskan dalam
Dcrvan Perundansar-r Negeri.
,

, . Ma.jlis Perundangan Persekutuan diketuaioleh Pesuruhjaya

Tinggi. Biclang kuasa Majlis Perundangan Persekutuan
nrerrerrkupi halehlval luar.ketenteram:lnarvam.kehakiman,
Perundangan t
- pL'rdasancau.komr-rnikasi dan percr.rkaian.
. RlnS undans-undane perlu mendapat perkenan Raja-raja
\lelar Lr nrelalui N{a.jlis Raja-Raja.
,
T
A
KPM
 ! Kewarganegaraan Secara Kuat Kuasa Undang-undang
. Jus soli hanya terbuka kepada rakyat Raja dran
rakyat British.
. Pemohon yang lahir di luar negeri ayahnya rnestilah
, rakyat Raja dan rakyat British.
. Penduduk asal dari negeri Melayu yang lahir sebelunt.
senlasa atau selepas tarikh Per.janjian Pcrsekutuan Tanah
Mclayu.
, . Rakyat Raja dan rnercka yang telah serasi, memahami
adat resam dan bertutur bahasa setempat (naturalised)
boleh mernohon melalni mana-mana undang-undang
, yang dikuatkuasakan.
Kervarganegaraan Secara Pendaftaran
. Mcrcka yang dilahirkan dalam Persekutuan Tanah
, Melayu dan bermastautin selama 15 tahun daripada
tempoh 20 tahun dari hari permohonannya.
. Seseorang itu juga perlu mempunyai tingkah laku yang
baik, tiada rekod jenayah. menguasai bahasa Melayu
tr,
D
, dan bahasa In-qgeris serta bersctuju taat setia kepada E
Persckutuan Tanah Melayu.
CJI
L

I t
tt,

Ahli mesyuarat Majlis Negeri pada I Februari 1948.

Suntber: Zakaria Ibrahim. Yusri Ramli dan Sabaruddin
Hussein, 2011. Selagi Hayat Dikandung Badan: Lembaran
Per.juangan. Selangor: MPH Group Publishing Sdn. Bhd.
.(.! iiiii:;+,::, !.:irl,: ialah orang Melayu dan Orang
Asli yang lahir dan tinggal di negeri Melayu
:
yang rnenrpunyai sultln.
[.i-:ii*q;li 9]i'ii!rE-t ialah rnereka yang lahir
di Melaka, Pulau Pinang dan mana-mana
tanah jajahan British yan-r lain.
N{elalui Perjanjian Persekutuan Tanah
Melayu. Raja-raja Melayu diberikan
semula kedaulatan bagincla. Selain itu.
Tanah Melayu mendapat taraf naungan dan
ffi Bina peta pernikiran yang sesuai untuk
nrenggambarkan ciri-ciri Persekutuan Tanah
Mela1,'u 1948.

syarat kewarganegaraan diperketatkiin. B incangkan ciri-ciri kervarganegaraan

diperoleh secara pendaftaran.

ttA
KI}M
Kesan Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948
Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 berjaya mengembalikan kedudukan Raja-raja
Melayu seperti sebelum perang, menjaga kedudukan istimewa orang Melayu, membuka ruang
kewarganegaraan dan mewujudkan perpaduan kaum di negara kita.

Mengembalikan Kedudukan Raja-raja Melayu

. Persekutuan Tanah Melayu 1948 mengembalikan kuasa Raja-raja Melayu semula.
. Majlis Raja-Raja diwujudkan melalui peruntukan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948.
Majlis ini dipengerusikan oleh seorang daripada Raja-raja Melayu. Keanggotaannya terdiri
daripada sembilan orang Raja Melayu.
. Pesuruhjaya Tinggi memastikan bahawa raja perlu dirujuk terhadap perkara dalam bidang
kuasa kerajaan Persekutuan.

Menjaga Kedudukan lstimewa Orang Melayu

Pcmbentukan Perjanjian Persckutuan Tanah Melayu 1948 niengiktiraf kecludukan istimerva orang
Melayu dan kepentingan sah kaum lain.

Membuka Ruang Kewarganegaraan

Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948 merrrbuka ruang kepada orang bukan Melayu rnenjadi
warganegara. Orang Melayu diiktiraf sebagai penduduk asal yang diberikan kedudukan isrimewa.

T
i,'{
t.e
it lia ir

,1,

f,

Raja-raja Melayu bergambar di hadapan King's House, Kuala Lumpur pada 2l Januari 1948, selepas menandatangani
perjanjian Persekutuan Tianah Melayu 1948.
Dari kiri: Dato'Undang Rembau, Dato'Undang Jelebu, Sultan Ismail (Terengganu), Tuanku Syed Putra Jamalullail
(Raja Perlis), Sultan Abdul Aziz (Perak), Tuanku Abdul Rahman (Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan),
Sir Edward Gent, Sultan Abu Bakar (Pahang), Sultan Hisamuddin Alam Shah (Selangor), Sultan Badlishah (Kedah),
Sultan Ibrahim (Kelantan), Dato' Kelana Sungai Ujong, Dato'Undang Johol dan Tengku Besar Tampin.
Sumber: Wendy Khadijah Moore,2004. Malaysia: A Pictorial History 1400-2004.Ktala Lumpur: Arkib Negara Malaysia dan
The New Straits Times Press.

Lre,I
KPM
 Mewuiudkan Keriasama Kaum

* . Kerjasama kaum penting dalam usaha memupuk pelpaduan.

. Persekutuan Tanah Melayu 1948 membuka jalan ke arah perpaduan dan kerjasama antara
kaum melalui penubuhan Jawatankuasa Hubungan Antara Kaum atau Communities Liaison
Committee (CLC).
. Kebanyakan cadangan CLC dimasukkan ke dalam usul perundangan yang diluluskan oleh
Majlis Perundangan Persekutuan.
. Jawatankuasa ini berjaya memupuk persefahaman antara pemimpin pelbagai kaum-
. Persekutuan Tanah Melayu 1948 merintis pada pembentukan Perlembagaan Tanah Melayu
1957 yang sekali gus membawa kemerdekaan.

Persekutuan Tanah Melayu 1948 menjaga kedudukan istimewa orang Melayu dan kepentingan
sah kaum lain. di sampirrg membuka ruang kepada orang bukan Melayu menjadi warganegara.
Pcrnirnpin dan rakyat sama penting dalarn usaha mendukung perpaduan bangsa. Gabungan kuat
antara rakyat dengan pernimpin ytrng dipayungi oleh Raja-raja Melayu berjaya merungkai percaturan
dan rancangan rapi yang disusun oleh pihak British untuk melemahkan orang Melayu' E
tp
Kerjasama antara Raja-raja Melayu dengart CJI
UMNO memboleh kan Persekutuan Tanah
Melayu 1948 terbentuk. Pembentukan ini
mengembalikan status Raja-raja Nlelal u

:!
Ahli mesyuarat cadangan penubuhan Persekutuan
Melayu pada 20 November 1946 di King's House,
Lumpur.
Sumber: Ja'afar Onn. 2007. UMNO dan Malayan Union.Petaling
Jaya: MPH Group Publishing Sdn. Bhd.
t dan orang Melayu. British mengiktiraf
dasar menaungi negeri Melayu semula
seperti sebelum Perang Dunia Kedua.
Peranan Raja-raja Melayu dan orang
Melayu penting dalam usaha mendukung
Tanah
Kuala perjuangan maruah bangsa. Tolak ansur
antara kaum juga penting untuk mencapai
matlamat penubuhan Persekutuan Tanah
Melayu 1948.

q
,t t
rt
ry I eY *V
13

..f'ffo"
u.t t i{,'}$ Membuat Basionalisasi
; Bincangkan kesan penubuhan
I T I Persekutuan Tanah Melayu 1948
kepada negara kita.

n
..MtwNrr?t/!l!

Persidangan Majlis Raja-Raja pada 15 Februari 1948 setelah

Jelaskan kebaikan sistem
Malayan Union dibubarkan dan digantikan dengan
persekutuan yang diamalkan
\ Persekutuan Tanah Melayu pada tahun 1948.
di ne-eara kita.
Sumber: Wendy Khadijah Moore, 2004. Malaysia: A Pictorial
History 1400-2004. Kuala Lumpur: Arkib Negara Malaysia dan The
New Straits Times Press.

XA
KPM
 lmbas

PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU 1948

latar Belakang Penubuhan Persekutuan

n
Tanah Melayu 1948
. Penubuhan Jawatankuasa Kerja
. Gerakan Nasionalis Melayu Radikal
1l':,
. GabunganPUTERA-AMCJA
. Sumbangan Nasionalis Melayu Radikal
. Cadangan PUTERA-AMCJA

2 I Faktor Penubuhan Persekutuan lanah Melayu 1948

.
.
.
Penentangan Orang Melayu terhadap Malayan Union
Cadangan Raja-raja Melayu dan UMNO
Sokongan Pentadbir British

Giri-ciri Persekutuan Tanah Melayu 1948

. Pentadbiran
. Kuasa Raja-raja Melayu
. Perundangan
. Kewarganegaraan

Kesan
a

a Menjaga
a

tA
KPM
 Abad

Aktiviti lt Table Talkers

Arahan:
1. Murid berada dalam kumpulan masing-masing.
2. Murid dikehendaki bergerak ke meja yang telah dilekatkan dengan isu/topik tertentu
3. Murid diminta membincangkan jawapan isu/topik tersebut secara lisan dan bertulis'
Meja L
Gambar yang berikut menunjukkan anggota Jawatankuasa Kerja yang merangka Perjanjian
Persekutuan Tanah Melayu 1948.

) ,
,
CE
D
TD

t t\
t*
i
;
I
t

(a) Namakan anggota Jawatankuasa Kerja tersebut.

(b) Nyatakan tugas jawatankuasa tersebut.

Meja 2
(a) Terangkan ciri-ciri Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948.
(b) Kcsan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 sehingga kini

Me.ia 3
(a) Nyatakan isi kandungan rangka Perlembagaan Rakyat 1947.
(b) Mengapakah British enggan menerima perlembagaan tersebut?

Meja 4
(a) Bandingkan isi kandungan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 dengan
rangka Perlembagaan Rakyat yang dicadangkan oleh PUTERA-AMCJA pada bulan
Jdai 1947.
(b) Mengapakah PUTERA-AMCJA menentang rangka Perjanjian Persekutuan Tanah
Melayu 1948?

BAKPM
 Ke-21

Aktiviti 2: Carousel

Arahan:
1. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
2. Setiap kumpulan dikehendaki bergerak dalam kumpulan daripada satu soalan kepada soalan
lain yang dilekatkan di sekeliling bilik darjah.
3. Setiap kumpulan mesti bergerak ke setiap tempat yang dilekatkan soalan dan perlu menjawab
semua soalan yang disediakan.
4. Murid diminta berbincang dalam kumpulan dan menulis jawapan mereka di atas kertas.

'InL i:ll{,ll(lllr)l ()a: M4l_t1r',

{r.8,r--)t uE j)r<-l }*^l A0Rl:cllENt_ J!4i

hll'i, ojtru-..,.,............,.r-l t)- t o:*j zrr

ia5 tilE\trE!
LN. 6l,!rtr,.
lt a);t).)
aI l.: t:r,,o4. o 7tlr4r, !) 1,.r!r,r
tr,t!i,
l\ l trii
J-! ll.te::. 1j! lrrr,t{it,
rl tTrl't.], I \ trr.l$)1.
l.l. rr7 rlrri. a). t{ t9a5: L!. tj{,rr1l ?,1 t_.\ it rr..l

.i&" Jfa ,lrJ-I ,rF r l)Bli ,,-i' jb .lrs {rrlr+

.{ .€ "\tt .l {r, at\ -d-t .*, .*r f* .y- .{
3t 6rrtr* lrJ- !!, C r^.i. L} Ua JIJ sSL
.g r .i d ai ., .i ,l JU! trrr
"ra 't, 'e- '('

H :(a).s, -r\.s-,v+.$r g .u+.{XiL)*tv< .$

,6 rr I \d. .ri .rg+ jb rF *Sl tu
,as l[. aart tp/l arl .u l-Jl &J]li-br
\L \a- ,t*j oF ltlu w+ tf v-.tI
"5u.
4r 4 u,.$ u $ri try't;rt O*St* ,*\i
dle f- Yi,.t+r ,rtr ,.pr1 ,ir p1 1t, ,p. J\i r*.
/L &Jrkb * t+4 .+!- eF f .u er:o- c.S
yr J- !. ,{ "s ,)L} J.i!)L i'LL tfy'l !, Lb
i/J: ,:)&L d/ :]l !L !J. rrl)L {r-( et! ju
ul. iut- ",rt ,n aj -6 .g ," .{ .u irtl , i,l lt

+JLE iU tfrl ,l ,l. J+ ,G t:L 1$+- {il"art fF

' 3' :. .. ., {
,-,,,r'h,il,,1
! r,"r. :.. .rr r. r.
,q-'i 6i v511.rh--gt.c.{.rf
e5\ et, *I+t4+ e* ri rr'll i,|l
w-.{ -" y'u
t/ y !Lr.r-
{ -. .'..
L- -.

lll.L lry'l &l ia" lrl ,(r $ tr- .*, o, Aro Wrl(!;! H! &;fi} itr n,t., ,ji {tjr i; lrtri. H.
&a* sord 11,{t rrghr.d. d. uDr{.s ir lr},. ri1ir..{i.
r.;; g .u. 13 4 .6 .y .1 ,J .g "ri .: .19 -u rd nit,lra,rt ir ni. M?r!' rtrr?. r, d:.,... r, .ri,rr
"! *?{ 'i.srn.jrrr,'ni-. 1r tilr{,d i) {Jr: .tir ., ..,.h .1.
fpll;,1 J61 JLL u !r" iL 1jJJ rrtr, ;q tLL ae h, ilild'r
<?!1.! thi rft*:d,
.,r. hr qJ.j ,r a,,",:
!i,r'..
.$ lttgi .r.! oft cuu .s. 1* {. .or+t lai jur- ,t. ildrr,1, Htr il,t&ir t,.,r],ar,rrt, j,nr: r,,
,.$ 1ti.eha,r a,ih t*ir., i[r'. r],Jr.:,{: /ri ;i :,r r:.r
,- !,"" i3 ror1, ib arr! q3-, */) Jd ft !i!r inJiran *rn lttr tt(t..j ri.11rN.i,,p.r,!.
Brnr r! $r Flha arpG ,*t,.i r1".,.-r ..i t*", rr.,
i.L'ri h t...n*r ,, lt. I r Lr. rr fr1;

Perjanjian Persekutuarl Tanah Melayu 19,18

Soalan 1
Mengapakah British memperkenalkan Persekutuan Tanah Melayu 1948?

Soalan 2
Jelaskan ciri-ciri Persekutuan Tanah Melayu 1948

Soalan 3
Jelaskan kedudukan Raja-raja Melayu dalam Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948

Soalan 4
Bincangkan kesan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 kepada negara kita.

Ag
KPM
 Pemahaman dan Pemikiran Kritis

I Pantun yang berikut menggambarkan sebab pembentukan Persekutuan Tanah Melayu 1948'

Dari Bentan ke Kuala Sedili,

Singgah berjaja di Batu Pahat;
Syarat kewarganegaraan secara ius soli,
Kuasa raja turut tergugat.

Bagaimanakah orang Melayu menangani isu tersebut?

A. Membentuk jawatankuasa perundingan
B. Mengukuhkan pertahanan negeri
C. Memajukan ekonomi peribumi
D. Mengadakan tunjuk perasaan
tr
2. Jadual yang berikut berkaitan den-ean Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 l'E
Tahun Peristiwa
194t3 Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu ditandatangani

Mengapakah orang Melayu menerima perjanjian tersebut?

A. Parti politik digabungkan
B. Berkuasa mengawal pentadbiran
C. Syarat kewarganegaraan dipermudah
D. Kedudukan istimewa orang Melayu dilindungi
i. Maklumat yang berikut merujuk Jarvatankuasa Kerja pada tahun 1946

. Pegawai Kanan British

. Pemimpin UMNO
. Wakil Raja-raja Melayu

Men gapakah j alvatankuasa tersebut ditubuhkan?

A. Menentukan bidang senarai kuasa negeri
i
B. Mengehaclkan kemasukan pekerja asing
I
C. Mcmbentuk perjanjian persekutuan
I

(
D. Merangka Perlembagaan Rakyat
4 Mengapakah gabungan PUTERA-AMCJA ditubuhkan pada tahun 1947?
I A. Menentang Malayan Union
B. Mengeratkan perpaduan kaum
C. Memajukan pembangunan ekonomi
D. Menentang Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu

BE
KPM
 Pemahaman dan Pemikiran Kritis

5. Petikan yang berikut merujuk perjuangan golongan radikal diTanah Melayu pada tahun 19.17.

PUTERA-AMCJA bersetuju untuk membuar draf perlembagaan balasan kepada cadangan

UMNO-Raja-raja Melayu-British. Cadangan pihak kerajaan telah diterbitkan pa<la bulan
Oktober 1947 ,memang tidak dapat diterima oleh gabungan ini kerana bertentangan dengan
kehendak mereka.

Sumber: Ramlah Adam,2N9. Gerakan Radikolisme di Malaysia (1938-1965). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa
dan Pustaka.

7-1 (a) Nyatakan perkara yang dicadangkan oleh PUTERA-AMCJA dalam perlembagaan Rakyat.
t+ (b) Mengapakah British menolak rangka Perlembagaan Rakyat?
l-l (c) Apakah tindakan nasionalis Melayu radikal dan bukan Melayu apabila British menolak
Perlembagaan Rakyat?
(d) Jelaskan sumbangan golongan nasionalis Melayu radikal clalam sejarah perjuangan
kemerdekaan negara kita.

6. Petikan yang berikut berkaitan dengan pembentukan Persekutuan Tanah Melayu 1949

Kerajaan British berpendapat penentangan orang Melayu Malayan Union sudah

tidak boleh dikawal lagi. British bersetuju dengan tuntutan
Seterusnya, Perlembagaan Persekutuan digubal oleh UMNO,

S umber'. Abdullah Zakaria Ghaz.ali, 2008. "Raja, Negeri dan Perlembagaan" dlm.
Sejaruh Masih Releyan. Shah Alam: Karisma Publications

(a) Jelaskan usaha ke arah pembentukan Persekutuan Tanah Melayu 1948.

(b) Mengapakah orang Melayu menerima pembentukan Persekutuan Tanah Melayu 1948?
(c) Jelaskan kepentingan Persekutuan Tanah Melayu 1948 dalam pembinaan negara dan
bangsa Malaysia.

gA
KPM
Nilai, Patriotisme dan Iktibar

o Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948 membawa kesan besar terhadap kemerdekaan
negara yang membentuk semangat patriotisme dalam kalangan rakyat.
a Perjuangan pemimpin dalarn usaha membentuk pertubuhan dan kesatuan membangkitkan
kesedaran clan tanggungiawab dalam kalangan rakyat untuk mewujudkan sebuah negara
yang merdeka dan berdaulat.
a Kewujudan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 yang berjaya mengembalikan
kecludukan dan maruah Raja-raja Melayu dapat menyemai rasa bangga dalam diri setiap
rakyat di negara ini.

Diri dan Keluarga

Sebagai ahli dalam keluarga, semangat patriotisme hendaklah disemai dari kecil agar dapat t-]
F3
melahirkan rakyat yang bertanggungjawab dan cinta akan negara. Z
l'::l
Negara
C'I
Persepakatan dalam masyarakat pelbagai kaum, budaya dan agama menjadi teras utama bagi
menjamin kesejahteraan masyarakat serta mengukuhkan peradaban bangsa dan negara.

'1, ,;l'
- ;.f

ffi
*ii*-' -
\h ;.;,'. &,
i*1&:-
-l

, i
I
t
I
$
ixl ,".','L', .._ ds
l ,-'wll
te

Istana Kenangan Kuala Kangsar.

Institusi raja perlu dihormati dan dipertahankan untuk memastikan kedaulatan negara terpelihara
Sumber: Pusat Maklumat Utusan dan Unit Foto Utusan Melayu (M) Bhd

tA
KPM