Professional Documents
Culture Documents
Htay Ra Woat Tan Ta Wi Lar Thi Ni 2
Htay Ra Woat Tan Ta Wi Lar Thi Ni 2
{ucynmowdrydkif;
2/ wufa&mufvmMuolrsm;
3/ EdkifiHjcm;udk,fpm;vS,fawmfrsm;
4/ ax&0g'Ak'¨bmomavhvmvdkMu
10/ tar;ESifhtajz
13/ tedpömEkyóem
17/ t&d,m0gookwfawmfBuD;a[mawmfrljcif;
22/ w&m;emy&dowfjynfhumusyf
24/ ukodkvftusdK;vGefyGm;wdk;
25/ Mo0g'cH,lyGJ
31/ oyÜK&dolyedó,
yOöynmowdrydkif;
32/ tzdk;wefpmayrsm;
37/ pufav;yg;o½kyf
38/ ywd½lya'o0gopufqdkwm
39/ olawmfaumif;trSD&w,fqdkwm
40/ twåor®myPd"dpufqdkwm
46/ taumif;qHk;qkawmif;
47/ a&pufcs
48/ qkawmif;
49/ trQa0
51/ qkay;awmfrlyHk
52/ oDvay;awmfrlyHk
67/ bk&m;&wem
68/ w&m;&wem
69/ oHCm&wem
70/ a&pufcs
71/ qkawmif;
72/ trQa0
qynmowdrydkif;
74/ qkay;awmfrlyHk
75/ ed'gef;
76/ trsm;csrf;omzdkYEdI;aqmf&w,f
86/ r[m"r®omvmqdkwm
90/ aemufxyf&Edkifao;wJhausmif;vSL&usdK;
93/ qGrf;tvSLvJygw,f
94/ ouFef;tvSLvJygw,f
97/ aq;tvSL
98/ ypönf;av;yg;tvSL
100/ ukodkvfawGtrsm;BuD;½SdwJha':a<u
102/ a&pufcspum;OD;
109/ 1-ur®m&mrwm
110/ 2-bóm&mrwm
111/ 3-ed'´g&mrwm
112/ 4-o*FPdum&mrwm
113/ 5-oHo*¾g&mrwm
114/ 6-yyOöm&mrwm
130/ ygVda&pufcspmwrf;
133/ aombem0goausmif;a&pufcspmwrf;
134/ jrefrmbmoma&pufcspmwrf;
pwko|drydkif;
135/ 0de,ylaZmfyGJtEkarm'emMo0g'uxm>rufMum;jcif;
148/ aewådygVdpmrsufESm-143
155/ aus;Zl;qyfawmfrljcif;
160/ wynfha½Tpnft½Sifukvdotm;csD;ajr§mufjcif;
161/ odrfatmifr*Fvmaxmrempmwrf;
162/ edrdwfapmifh
163/ qkawmif;ESifhtrQa0
164/ csrf;ajrU&dyfomq&mawmftm;csD;ajr§mufjcif;
165/ Mo0g'w&m;awmfcsD;jr§ifh
166/ ypönf;rodkpdwfrwdk
173/ rOÆLouyHkoGifax&fjrwfr[mpnft½Sif
176/ usrf;pmrsm;jzefYcsDcJhjcif;
177/ aiG&wkw&m;awmfa[mMum;csD;jr§ifhawmfrljcif;
178/ ½GwfavQmufylaZmfMu
179/ 1336-ckESpf ewfawmfvqef; 9-&uf (22-12-74) aeYü usif;ytyfaom 25-ESpaf jrmuf ESpyf wfvnfaiG&wk
obif Mo0g'cH,lylaZmfyGJü zwfMum;ylaZmftyfaom r[mpnfax&ylZm*gxmrsm;
wdowåwdrydkif;
181/ r[mpnfpHr,fausmif;awmfBuD;
188/ tHaum0yfausmif;awmfBuD;oGm;a&mufMunfh½I
199/ uRef;xl;uRef;jrwf
203/ oD[dkVfomoema&mif
220/ vkrÁdeDO,smOfjrifuGif;
221/ vkrÁdeDO,smOfbGJYaw;xyf
247/ ykvw¬dNrdKU
249/ oHa0*jzpfcJh
252/ xlyg&mrapwDawmf
254/ tb,*d&dapwD
258/ vHum&mrapwD
260/ r&dp0¥dapwDawmf
267/ £ó&rkedapwDawmf
269/ apwD,awmif
297/ aomrm0wDapwD
298/ rkwd,*FPapwD
299/ rwd,*FPapwD
300/ 'DC0gydapwD
310/ tif'dkeD;½Sm;EdkifiH
317/ &[ef;b0'kv’bodkYa&mufjcif;
322/ 5-EdkifiHrSomoemjyKrax&frsm;yifh&efpDpOfjcif;
326/ odrfae&mMunfh½Ijcif;
328/ odrf½Sd&mausmif;wdkufMum½Snfwnf
329/ odrforkwfawmfrlMujcif;
331/ r[mpnfq&mawmfw&m;a[mawmfrljcif;
332/ xl;jcm;aom&[ef;cHyGJ
336/ aAma&mAk'l;apwDBuD;ylaZmfMujcif;
339/ a0omcyGJawmfrdefYcGef;
341/ ywdNrdKUw&m;yGJ
342/ *sL0gemNrdKUw&m;yGJ
344/ vmhqef;NrdKUodkYa&mufjcif;
346/ pk&mb*smNrdKU<ua&mufjcif;
347/ owif;pmuGefz&ifhjyKvkyfjcif;
358/ b*FvDNrdKUw&m;yGJ
359/ oCF&mZmNrdKUü w&m;a[mjcif;
379/ arwåmur®|mef;ay;jcif;
387/ yifhavQmufMujcif;
390/ BudKwifaqmif½Gufjcif;
395/ *syefEdkifiH
398/ rdk*sD"r®'lwXme
403/ *syefjynfodkYa&mufavNyD
407/ ordkif;tusOf;
416/ w&m;tm;xkwfapjcif;
419/ avmhpftdef*s,fvfvdpfodkYc&D;qufjcif;
444/ w&m;OD;owdy|mef
446/ OD;pD;odrforkwfawmfrljcif;
455/ ar;cGef;rsm;ajzMum;jcif;
464/ aq;ppftem;,l
497/ xl;qef;aom&moDOwk
499/ w&m;pcef;odrf;yGJNyD;pD;jcif;
505/ qGrf;cH<uawmfrljcif;
507/ om,mqdwfNidrfonfhausmif;
509/ csrf;oma&;w&m;a[mMum;jcif;
511/ qGpfZmvefodkY<uawmfrljcif;
522/ tDwvDor®wEdkifiH
527/ t*FvefaemufwpfBudrfxyfrHomoemjyKjcif;
529/ a[mfvefEdkifiH
531/ tvkyfay;w&m;tESpfom&a[mMum;jcif;ponf
533/ taemuf*smrPDEdkifiH
538/ a[mfvefrSwzefjyifopfodkY<uawmfrljcif;
542/ cRefbl&Da&mufNyD
543/ w&m;"r®rdefY[a[m>rufawmfrljcif;
554/ Zif;r,fyPÖmoa&;&mausmif;a&mufjcif;
555/ befaumufodkYjyef<ujcif;
559/ &efukefjyef<uawmfrljcif;
564/ eDaygEdkifiH
565/ owdy|mefw&m;a[majymMujcif;
566/ tBudrfBudrfyifhavQmufMujcif;
568/ w&m;awmfrsm;BudKwifpDpOfjcif;
572/ av,mOfuGif;jynfhrQBudKqdkMu
576/ jrefrmoHtrwfBuD;tm;csD;ajr§mufjcif;
577/ "r®udwåd0d[m&üw&m;a[mjcif;
581/ cwårE´KNrdKUaemufqHk;w&m;yGJ
583/ ydkc&müw&m;a[mawmfrljcif;
584/ vkrÁdeDO,smOfodkYa&mufNyD
585/ 0dyóemw&m;a[mjcif;ESifhw&m;xdkifapjcif;
586/ OyorÜ'uHaqmif½GufcsD;ajr§mufjcif;
593/ 0rf;ajrmuf½TifysBudKqdkMujcif;
wd,moDwrydkif;
596/ oHa0*jzpfjcif;
599/ ½Iqifjcifprf;yg
602/ aeYpOfvkyfief;awmf
pwk&moDwdrydkif;
621/ Z&m'PfcH&NyD
636/ 'DtjzpfrsdK;wcgrSrjzpfzl;
638/ aq;½HkBuD;txl;cef;wifprf;oyf
641/ pkwdur®Z½kyfcsKyfawmfrlNyD
642/ oHa0*,l&ef
643/ oHa0*,l&ef
644/ wm0eftoD;oD;cGJa0aqmif½GufMujcif;
645/ 7-&ufxm;oN*ØK[f&efqHk;jzwfjcif;
651/ r[mpnfq&mawmf\ax½kyÜwåd
qmoDwdrydkif;
652/ psmyetpDtpOfaMunmjcif;
654/ arwåm&yfcHcsuf
661/ y&dowfrsm;vGef;vS
663/ aqmifyk'frsm;
664/ r[mpnfMo0g'awmf
t|moDwdrydkif;
666/ 'kwd,0gqdkvuG,faeY
673/ t½SifZ#dvylaZmfjcif;
677/ aqmifyk'f
678/ t½Sifuk@vmbd0HoylaZmfjcif;
679/ ewfarmuft½Sifokpdwåom&ylaZmfjcif;
{ulee0kwdrydkif;
681/ a&pufcsyGJusif;yjcif;
682/ 1266-ck? 0gqdkvqkwf 3-&uf aomMumaeY eHeuf 3-em&DwGif ppfudkif;wdkif; a½TbdkjrdKUe,f qdycf eG ½f mG ü zGm;jrif
awmfrlí 1344-ck? 'kwd, 0gqdkvqkwf 10-&uf paeaeY rGef;vGJ 1;36-em&DwiG f ysv H eG af wfral om q|o*Ð
wdypk u
ä ç t*¾r[my@dwç Edik if aH wmfMo0g'gp&d,ç urÇmo
Y moemjyK aus;Zl;½Sirf [mpnfq&mawmfb&k m;BuD;\
tEÅdrt*¾dpsmye om"kuDVetcgawmfü jynfaxmifpkqdk½S,fvpfor®w jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m r[mpnfe,f
vSnfh"r®uxdu tzGJYcsKyf\ oHa0Zed,uxmavQmufxm;vTmygbk&m;
689/ pepfwusjyKpDrHjcif;
690/ tm;vHk;tqifoifhaqmif½GufMujcif;
692/ tcsdefZ,m;udkufxm;cJhMu
693/ y&dowfrBuKHpzl;rsm;vGef;vS
699/ apmifhMuyfylaZmfMu
702/ oHa0*yGm;rsm;&ef
703/ qufvufoHa0*yGm;rsm;&ef
{ue0kwdrydkif;
709/ q|oHa0*q,f*gxmygXfedó,ESifhoHa0*vuFmwenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
owåe0kwdrydkif;
714/ r[mpnfax&ikwåEÅ0dvmodeDusrf;BuD;tNyD;owfjcif;
Oa,smZOf
1348-ck e,kev f jynfah usmf 3-&ufaeYu r[mpnfomoemh&yd o f modYk rdro d '¨ro ® wD *lq&mawmf t½Sif
tmpduP © a&mufomG ;NyD; rdrd tm;cGpJ w d uf o k xm;aom OD;aESmufa&m*ga0'emtwGuf tEk*[ ¾ tzGYJ rS ac:,lay;aom
yg&*lq&m0efBuD;rsm;\ ppfaq;jcif;trsdK;rsdK;wdYk c&H NyD; ¤if;wdYk ay;aom aq;0g;rsm;udk oH;k aqmifr0DS aJ e&ojzifh e,kef
vqkwf 8- &ufaeYwiG f zvf,Of"r®m½Hük w&m;"r®a[mMum;awmfr&l ef Ak'o ¨ moemEk* [ ¾ tzGYJ rS avQmufxm;csufukd
aq;ppfcaH e&qJjzpfí vufrcHEikd yf J ek,ek v f uG,af eYavmufwiG rf S a[mMum;&efvufcv H u kd Nf yD; q&m0efrsm;ay;aom
aq;0g;"mwfpmrsm;udk tcsed rf eS rf eS o f ;kH aqmifr0DS &J ojzifh rdrd \vuf0b J ufwpfjcrf;rS usifí usifí wufvmaom
a&m*ga0'emrsm; oufomcGi&hf N yD; wm0ef,x l m;aom e,kev f uG,af eYwiG f 1-em&Dct JG csderf pS í 3-em&DcJG tcsdew f ikd f
atmif zvf,Of"r®m½Hw k &m;yv’iw f iG f xdik í f w&m;a[mMum;aomfvnf; w&m;yGt J NyD;wGif rdrd \a&m*ga0'emrsm;
wd;k yGm;vmjcif;r½Sd yuwd aumif;rGepf mG ESiyhf if w&m;yv’irf S aumif;pGmxí vmEdik cf ahJ vonf? xdw k &m;yGw
J iG f Ak'¨
omoemEk*[ ¾ tzGYJ BuD;rS ½du
k Ef ydS af 0iSv'ª gef;aom yx0DZ, rEÅeaf wmf*gxmudk r[myx0DajrBuD;udk r,fawmfBuD;
ozG,x f m;í aus;Zl;qyfw&m;awmfBuD;udk ESpef m&DMumrQxikd u f m a[mMum;Edik cf ohJ jzifh bma0'emrQ rjzpfay:vm
onft h wGuf &wemjrwfo;kH yg;ESif w h uG aus;Zl;awmf½iS f r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD; \ teEÅaus;Zl;*kPw f Ykd ukd
tm½Hûk yum teEÅaus;Zl;½Sif q&mawmfb&k m;BuD;tm; &nfp;l um OD;nGwrf yd gawmhonf/
1348-ckEpS f 0gqdv k qef; 1- &ufaeYwiG f Ak'o ¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ Ouú|BuD; OD;yGiahf umif;ESihf twGi;f a&;rª;
OD;wdu k pf ;kd wdYk u rdrd \use;f rma&;rsm;udk ar;jref;avQmufxm;MuNyD; yckuLú ûrdY r[m0dow k m&mrwdu k f "r®mp&d,
*P0gpu bDat t½Siaf uvmo a&;om;aom r[mpnf ax&0kwEå 0Å v d modeD yxrwGpJ mtkyBf uD;udk vª'gef;um
'kw, d wGu J kd qufvuf½u kd Ef ydS rf nfjzpfí r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;tm; OD;p mG awGYqq kH nf;uyfcMhJ u&aom q&m
awmfb&k m;wdYk \ tawGYtêuHEiS w hf uG ed'gef;a&;omcsD;ajr§mufyg&ef avQmufxm;Muojzifh xdpk mtkyBf uD;udk tprSpí
ed*;kH wdik af tmif Munf½h &I m tvGeaf umif;jrwf aphpyfaocsmaom ta&;tom;rsm;ESihf jynfph akH eonfukd awGY&ojzifh
r[mpnfü rdru d ,
kd f wdik f awGYêuHMunfñckd &hJ aom tawGYtêuHrsm;udk use;f rma&;cRw, f iG ;f aeaom tMum;rS êud;pm;
tcsde, f u l m a&;om;vdu k &f ygonf/
r[mpnfESifho'¨r®oDw*l
vGecf ahJ om 1310 -ckEpS f ewfawmfvjynfah eYavmufrS tpûyí aus;Zl;awmf½iS f r[mpnf q&mawmfb&k m;BuD;
tm; Ak'o ¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ csKyfOuú|BuD; qmOD;oGiEf iS hf OD;EkwYkdu yifah qmifcMhJ uojzifh r[mpnf omoemh&yd o f m
pHausmif;awmftwGi;f ü oDwif;oH;k um q&mawmfb&k m;BuD;onf rdru d ,
kd af wGY 0dyóemw&m;awmfrsm;udk wynfh
a,m*Dtaygif;wdYk tm; a[mMum;nGejf yqH;k rawmfral eaom owif;udk owif;pmrsm;ESiw hf uG rdrw d Ykdyo
k rd rf S oGm;a&muf
usiBhf uHtm;xkwMf uaom a,m*Drsm; \ tawGYtêuHrsm;udk vma&mufavQmufxm;Muí Mum;odae&onfh twGurf rd d
rSm q&mawmfb&k m;BuD;tm; rzl;rawGY&jim;aomfvnf; Mum;umrQjzifyh if q&mawmfb&k m;BuD;ESiw hf uG jyoawmfral e
aom w&m;awmfü Munfño kd '¨gpdwaf wG jzpfymG ;ae Muygonf/
xdt
k csdet
f cgu 0dyóemw&m;jy yk*Kd¾ vfawGvnf; rsm;pGmay:xGe;f aeaom tcsdet f cgjzpfayonf? odYk &mwGif
rdro
d '¨gw&m;wdYk u tjcm;odYk roGm;MuyJ q&mawmfb&k m;BuD;ESihf nTejf yaeaom 0dyóemw&m;üom pdw"f mwfawG
nGwaf eMuygonf? xdt k csdeu
f xdo k '¨gw&m;aMumifh qd&k rnfvm;rod nOft h csdet f yd af ysmfaepOf twGi;f rSmyif
q&mawmfb&k m;BuD; <uawmfrv l mNyD; rdrt d m; w&m;"r®a[mnTejf y aeonfuykd if jrifrufaeygonf? odYk &mwGif rdrrd mS
o'¨ro® wD *lausmif;wdu
k Bf uD; wm0efEiS w hf uG wynfwh yef; &[ef;omraPwdYk t m; y&d,wåpd mayrsm;udk oifMum;ydYk cs
ae&í q&mawmfb&k m;xHoYkd ud, k wf ikd u
f m; ra&muf Edik cf yhJ g/
1313-ckEpS f e,kevf twGi;f u jzpfygonf? xdt k csed uf rdrrd mS "r®mp&d,pmar;yGüJ ajzqd&k ef okwyf gax,s
usr;f wpfusr;f useaf eonft
h wGuf ajzqd&k ef &efuek ûf rdYoYkd<ua &mufNyD; pmar;yGaJ jzqdt k NyD;wGif rdrq
d E´apmaeaom
q&mawmfb&k m;BuD;tm;zl;ajrmf&ef r[mpnf&yd o f modYk Adv k of rd ;f aqGu vduk vf yH Ykdaqmifojzifh a&mufc&hJ ygonf?
r[mpnf q&mawmfb&k m;BuD;tm; pHausmif;awmfü rzl;awGY&ojzifh odraf wmfBuD;odYk vdu k of mG ;&m r[mpnf
q&mawmfb&k m;BuD;onf w&m;pmwpfcu k kd pdw0f ifpm;pGm a&;om;aeonfuakd wGY&í xHawmfyg;odYk omG ;a&mufcg ½Scd ;kd
uefawmh&ygonf/ q&mawmfb&k m;onf a&;om;aeaom pmyd'k u f av; NyD;qH;k oGm; aomtcgrS rdrt d m; pum;pwif
ajymMum;um ykord rf S q&mawmfb&k m;tm; zl;awGY&efvmcJah Mumif;udk avQmufxm ;&m ykord rf S w&m;tm;xkwo f mG ;Mu
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 2
aom rdrd \wynfh 'g,umrsm; avQmufxm;csuft& rdrt d m; "r®uxdutjzpfukd odawmfral eNyD;jzpfí ,ckwpf0g
w&m;tm;xkwo f mG ;&ef wdu
k w
f eG ;f awmfr&l m ,cktcg 0gqd&k eftcsdetf cgvnf; tvGeef ;D uyfaeonft h jyif ausmif;
wdu
k Ef iS hf yufoufaomudprö sm;udv k n ;f bmrQrûyjyifc&hJ ao;ojzifh oDwif;0gvuRwrf S vma&mufcg w&m;tm;xkwf
ygrnf[k avQmufxm; 0efcNH yD; q&mawmfb&k m; BuD;tm; uefawmhcNhJ yD aemufyo k rd o
f Ykdjyef<ucJo
h nf/
xdt
k csderf mS Ak'o
¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ BuD;u e,fu, kd pf m;vS,rf sm;udk yifah c:xm;onfjzpfí tcsdKYvJ a&mufqçJ
tcsdKYvnf; a&mufvwåYH jzpfí ur®|mef;ausmif;rsm;rvHak vmufí ,ckomoempm&ES ifh wdu
k w f ef;vsm;ae&mwGif
0g;wJBuD;rsm;xd;k í ae&mrsm;ûyjyif&onf? rdrrd mS tenf;i,fta&mufapmí odraf wmfBuD;rStqif; wdu k cf ef;wef;vsm;
wGif trSwf 7-tcef;ü ae&m&í xdak e&mrS b,furkd Qra½TY&yJ xdak e&mrSmyif w&m;NyD;qH;k onfw h ikd af tmif aexdik uf sifh
yGm;cJ&h í &dyo
f mod Yk a&mufwikd ;f rdrw
d &m;usiyhf mG ;cJ&h m ae&mwdu k cf ef;uav;udk oGm;a&mufMunf&h onf? a&mufonfh
aeYnaerSmyif r[mpnf q&mawmfb&k m;BuD;u trSwaf y;w&m;udk ud, k w
f ikd rf a[mMum;yJ wdw&f aD umfwmjzifh
a[mMum;trSwaf y;í &Daumfwmw&m;udk rSwo f m;em,lNyD; rdrad e&m tcef; 7-odYk trSwjf zifjh yefco hJ nf/
Mo0g'cH,lylaZmfyGJ
vGefcJhaom 1313 -ck ewfawmfvtwGi;f u yxrOD;pGm aus;Zl;½Sif r[mpnf q&mawmfb&k m;BuD; \ Mo0g'cH
,l ylaZmfyBJG uD;wGif ud,k wf ikd af &;om; ½Gwyf mG ;ylaZmfcNhJ yD; ,ck 1344 -ck 'kw,
d 0gqdv
k qkwf 15 -&ufaeYn
tEÅrd psmyew&m;yGw J iG f þodYk ud, k w
f ikd ½f w
G yf mG ;ylaZmfvu kd &f ygonf/
baEÅ-aus;Zl;yHpk k *kPt f xkjzifh EdiI ;f wkrvG,f *kPaf ygif;<u,fonfh tHzh , G xf if½mS ; aus;Zl;awmf½iS q
f &mawmf
t½Sijf rwfBuD;bk&m;? b0H -wynft h rsm; todÓ PfymG ;apzdYk pdwx f m;BuHpD ÓPf0ZDjzifh *rÇeD ufus,f y#dywfe,frmS
tvG,af qmifyYkd azmifr*¾iu f ;l wdYk r;ª jzpfayaom t½Sib f &k m;onf? tpä&ad ,m -oDv orm ynma&mifjcnf ajymifvnf
0if;vQif *kPo f uwfwYkdaMumifh ewfEiS v hf l oHûydiMf uL;NyD;vQuf txl;yiftMhH ojcif;iSmvJ xdu k af wmfr cl yhJ gay\?
r[mab&D-urÇmYtv,frmS omoemruG,rf aysmuf&atmif bm0emxD;jzLaqmif;NyD;vQif enf;,lavmufp&moHom
rnfwhJ r[mpnfawmfBuD;ESiv hf wJ al wmfrcl yhJ gay \? "r®o'´oak Cmo,D -owdy|mefw&m;oHukd ebHb0*fysHYysHYwufí
wuJv h ufow H ukd v
f ;kH nHrQ emcHrNiD; oHp[ kH nf;avmufatmif cwf w;D aqmf½rG ;f awmfrcl yhJ gay\/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 3
r[max& *kPylZm*gxm
b0aEÅm-owdy|mef todÓPfjzifh trSew f &m; vufuikd xf m;vsuf pdwx f m;nGwaf ysmif; tdo k al wmfaumif;
wdYk ? 'u©ad P,sH -oDv orm ynmo&zl aqmif;awmfrí l MunfjzLqufuyf ay;vªtyfonfh jrwfaomtvªuv kd nf;
cH,al wmfrx l ukd af yxaom? oHC*kPokvuFwH -oky#Ü yd ef ud;k wefxêkH udif *kPyf ef;cdik w f Ykdjzifh êudiv f iId yf sYH oif; b0*f
csi;f írdYk y0if;vQjH zmaumif;pGm rGr;f ,Of wefqmqiftyfayxaom? r[max&H -owdy|mef w&m;oHukd vufozH ed Yf zed Yf
ebHNcdrrhf Q odro hf rd ½hf u
kd w f ;D ? aus;Zl;½Sirf [mpnf ZmenfOuúXf r[max&fjrwfBuD;ud?k 0g -aus;Zl;½Sirf [mpnf Zmenf
OuúXrf ax&fjrwfBuD;\? *kPrmvH -r*fzv kd ,
f MkH unf yef;0wf&nfwYkdjzifh pHn
k yD sYH arT;&eHY aoG;onfh jrwfav;êudiv f iId f
*kPyf ef;cdik uf ?kd ydvE¨w d mG -q&mawmfb&k m; qif,Ofxm;onfh w&m;xHêk udif *kPyf ef;cdik w f Ykdjzifh udik u
f m,ck tav;ûy
rnf pdw&f nf½iT v f ef; qifjref;MuukeNf yD;íomvQi?f okorm[dwm -q&mawmfjrwf *kPaf wmf"mwfwYkdü qdu k uf yf
,HMk unf wnfapEdik b f d aumif;jrwfaomorm"d ½SMd uukeo f nfjzpfí ? ylaZr -o'¨g"mwftm; rjywfymG ;vsuf nGww f mG ;
aumfa&mf ½Tiaf ysmfaysmfEiS hf ylaZmfuefawmhMuygukeaf wmhonfb&k m;/
t½Siftmpdu©P
o'¨r®oDw*lq&mawmf
vrf;nTefOD;aoQmifMo0g'gp&d,
Ouú|
r[mpnf&dyfomrsm; em,utzGJY
{&m0wDwdkif;? ykodrfNrdKUY
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 4
r[mpnfq&mawmf
Ak'½¨ iS af wmf jrwfb&k m;onf oAÁñw k ÓPfawmf \ pGr;f tm;aMumifh yk*Kd¾ vfowå0gwpfO;D pDjzpfapç yk*Kd¾ vfpçk
owå0gpktvku d jf zpfap ,if;wdYk EiS ahf vsmn
f aD om w&m;pum;nTejf yqH;k rawmfr&l mü ydik Ef ikd x
f ad &muf pGr;f aygufawmfyg
ayonf? jrwfpmG bk&m; \ om0uBuD;rsm; teufwiG v f nf; "r®aoemywdac:&avmufonfh &[EÅmyk*Kd¾ vfBuD;rsm;
trsm;tjym;yif½o dS nfjzpf&m olYqikd &f mqdik &f m "r®e,fy,fwiG f {w'*f& ûydib
f uf uif;onfh psmeftbdnmOfEiS hf jynfph kH
aom yg&rDawmf½iS Bf uD;rsm; jzpfMuygonf? rsufarSmufumvESihf uGmjcm;vSygonf? uREfyk w f Ykd acwfwiG f 0dyóemq&m
wpfq[ l í
l w&m;"r®jyoaeMuukeaf om yk*Kd¾ vfojl rwfrsm;xJrmS yif &[EÅmyk*Kd¾ vfwpfO;D wavrQ êuHawGYz;l ajrmf&cGihf
tvGeef nf;yg;vSygonf/
usrf;wwfyk*¾dKvfwpfOD;\ xifjrifcsuf
r[mpnfq&mawmfESifh pma&;olwdkYawGYcef;
xdpk Ofurl pma&;olonf 0dyóemw&m;ü pdw0f ifpm;jcif;r½Sad o;yg? 0dyóemqdw k m bmvJ[í l yif
aumif;aumif; rajymwwfao;yg? odYk &mwGif r[mpnfq&mawmftm; zl;awGYvpkd w d rf mS rlum; jyif;jyvsu½f cdS yhJ gonf?
&[EÅmudk zl;awGY&zl;jcif; r½Scd o
hJ jzifh tvGezf ;l awGYvjkd cif; jzpfygonf/
]]r½Sdygbk&m;}}
wGHaw;odkY oabFmc&D;
1949-ckEpS f atmufwb kd m vv ,favmufwiG f pma&;olonf wGaH w;a½TqaH wmfb&k m;udk zl;ajrmf&ef oabFm
jzifch &D;xGucf &hJ m qmOD;oGiEf iS hf pma&;ol \ tjcm;aom rdwaf qGrsm;vnf; twlyg½Syd gonf? pma&;olwYkd \ ESpx f yf
oabFm &efuek q f yd u
f rf;rSxu
G cf mG í rsm;rMumrD vlwpfa,mufu aA'ifq&mwpfO;D udk pma&;olwYkd½dS &m ac:vm
ojzifh pma&;olu qmOD;oGit f wGuf a[majymay;&ef ajymygonf? aA'ifq&mu qmOD;oGit f m; a[mcsurf sm;rSm
awmfawmfrsm;ygonf? odYk &mwGif olYpum;wpfceG ;f udo k m tm½Hpk u
kd cf rhJ yd gavonf? ,if;onfum; tjcm;r[kwf
qmOD;oGio f nf ,aeYrS 27 -&uftwGi;f 0dyóemw&m;udk ydik Ef ikd pf mG jyoEdik af om q&mawmfwpfyg;ESihf awGYêuH&vdrhf
rnf[al om a[mcsufyif jzpfygonf/
Aef;armfodkYav,mOfc&D;
ra&r&m½Sad ejcif;aMumifh wyfpcef;odYk oGm;&eftpDtpOfrmS roifah Mumif;jzifh tpD&ifcMH uavonf? odYk jzpfí pma&;ol
onf av,mOfpcef;wGiyf ifaeum wyfzYJG ukd pma&;ol½&dS modYk ac:vmap&ef tpDtpOfopfukd wi jf yMuonf/ ,if;odYk
wyfzYJGukd ac:,la&muf½adS &;rSm ESpef m&Dxufrenf; Mumrnfjzpf&m xdo k Ykd apmifah e&cdu
k üf ûrdYaxmifah pwDawmfukd
zl;ajrmfcsde&f ayonf/ ûrdYaxmifah pwD0ef;usifü vHûk cHa&;tajctaerSm pdwcf s&aMumif;od&ygonf/
pma&;olrmS 0dyóemtaMumif; pd;k pOf;rQ rodojl zpfav&m 0dyóemur®|mef;q&mawmfEiS ahf wGY&mü bmu
pNyD; bmavQmufxm;&rSe;f rodatmif½cdS ahJ vonf? odYk jzpfjcif;aMumifyh if q&mawmftm; OD;csNyD;onfaemuf (ed'gef;rQ
roG,af wmhy)J ]]t½Sib
f &k m; &efuek u
f rkd sm; <ua&mufvpkd w
d f r½Sdygvm;bk&m;}} [lí avQmufxm;vdkufonf/
]]bmudp<ö u&rSmvJ}}
]]0dyóemw&m;jyzdYk twGuq
f ,
kd ifawmh oGm;&wmaygh}}
]]'Dvq kd ,
kd if wynfah wmftck Aef;armfomG ;zdYk ½ydS gw,fb&k m;? Aef;a rmfutjyefrmS wynfah wmf&YJ txl;av,mOf
ysHeYJ t½Sibf &k m; wpfygwnf;<uEdik af tmif toifph pD Ofxm;ygbk&m;}}
twdwftaMumif;udk jyefajymif;wifjy&vQif
pmcsvsuf½í dS Edik if v H ;kH qdik &f m y&d,wåpd mjyefyt JG oD;oD;wGif atmifjrifpmG ajzqdak pvsuf½adS Mumif;ç y&d,wåpd mar;yGrJ sm;
atmifjrifNyD;ol wynfrh sm;tm; 0dyóemw&m;udk qufvufjyoay;aMumif;ç w&m;jyoonfh vufaxmufwynfBh uD;
rsm;vnf;½Sad Mumif;ç þa'owpf0u kd w
f iG f w&m;yJrG sm; usif;yonft h cgrsm;ü w&m;yGt J NyD;wGif orda'¨g',acsmif
q&m a':rmvm&DEiS hf wynfah usmf oDv½Siw f Ykd u "r®uxduyk*Kd¾ vftm; "r®a&;&mjyóemrsm; ar;jref;avh½adS Mumif;ç
rsm;aomtm;jzifh ¤if;wdYk \ tar;jyóemrsm;udk ajyvnfatmif ajzMum;jcif;rûyEdik Mf uojzifh "r®uxduyk*Kd¾ vf trsm;
tjym;rSm w&m;yGo J ;kH av ;yGrJ Q pDpOfxm;csuu f kd zsuu f m wpfyEJG pS yf EJG iS yhf if pcef;odr;f oGm;&wwfaMumif;[laom tajc
taeudk q&mbke;f awmfBuD;u owday; rdeYf Mum;&jcif; jzpfayonf? a&OD;rS OD;boifu r[mpnfq&mawmf taejzifh
acsmifq&mBuD;ESihf oDv½Sirf sm; \ ar;cGe;f ykpmä jyóemt&yf&yfukd &ifqikd Ef ikd o f nfh ynmÓPf½o dS nfukd rdrt d mrcHEikd f
aMumif;jzifh ausmif;xdik b f ek ;f awmfBuD;tm; jyefvnfavQmufxm;cJah vonf? odYk EiS yhf if orda'¨m',acsmiftwGi;f rSmyif
r[mpnfw&m;yGJ oH;k csaD [mMum;&ef tpDtpOfukd acsmifq&mBuD;ESihf n§Ed iId ;f oabmwlMuavonf? yxrtcsD
a[majym&modYk acsmifq&mBuD;ESihf wynfrh sm; wufa&muf w&m;emMuygaomfvnf; w&m;yGt J qH;k wGif cgwdik ;f uJo
h Ykd
ar;cGe;f wpfpw kH pf&mrQ ar;jcif;ç ppfjcif; r½SMd uonft h wGuf y&dowfu wtHw h Mo jzpf&avonf? 'kw, d tcsDjzpfapç
wwd,tcsjD zpfap a[mNyD;csed rf S ar;Muç prf;Muvdrrhf vm;[lí y&dow u f cefYreS ;f xm;Muao;aomfvnf; oH;k cso D ;kH yGJ
a[mNyD;onft h csed rf mS vnf; ar;prf;jcif;r½So d nfuo kd m awGYMu&avonf? ydí k tHMh oMunfñzkd ,G jf zpf&onfrmS acsmif
q&mBuD;onf r[mpnfq&mawmftm; aemufxyfw&m;yGo J ;kH csD qufvufcs;D jr§iahf wmfryl g&ef avQmufxm;jcif;aMumifh
yifjzpf\? þodYk vQif qmOD;oGiu f rdrpd pftwGi;f u r[mpnfq&mawmfEiS phf yfvsO;f onfh ud, k af wGYjzpf&yfrsm;udk
y&dowftm; wifjyNyD;aemuf teD;½Sd oDv½SiBf uD; a':rmvm&DbufoYkd vSní hf ]]a[m'DrmS orda'¨m',acsmif q&mBuD;
uRefawmfwYkd eYJ twla&muf½adS eygw,f? q&mBuD;yJ tJ'rD [mpnfw &m;yGrJ mS wke;f u bmaMumifrh sm; cgwdik ;f "r®uxdu
rsm;udk ar;aeustwdik ;f tar;ykpmä rsm; ar;prf;jcif;rûycJw h thJ aMumif;udk ½Si;f ygOD;cifAsm;}} [lí awmif;yefygonf/
orda'¨m',acsmifq&ma':rmvm&D\ ajymjycsuftwdkcsKyf
pifppfrmS r[mpnf yxrw&m;yGo J Ykd a':rmvm&DEiS hf wynfrh sm; oGm;a&mufMujcif;rSm w&m;em&efxuf ykpmä
ar;&efom &nf½, G &f if;jzpfco hJ nfrmS rSeaf omfvnf; ar;tH[ h k pdw0f ,fpOf;pm;xm;aom ykpmä tm;vH;k udyk if r[mpnf
q&mawmf\w&m;a[mMum;csuw f iG f jynfph pkH mG ajz½Si;f NyD;csn;f jzpfaeayonf? aemufw&m;yGEJ pS cf sw
D iG f ar;rnfBuH
xm;aom jyóemtm;vH;k rSmvnf; xdek nf;ESihf ½Si;f vif;NyD;om jzpfonfuo kd m tHMh opGmjzifh awGY½&dS avonf? odYk jzpfí
ar;p&mar;cGe;f yif½mS r&Edik Mf uavNyD? a[majymqH;k r csurf mS vnf; ydik Ef ikd x f rd v
d oS nfth wGuf aemufxyf w&m;oH;k yGJ
qufvuf yifzh w d cf &hJ jc if; jzpfonf? þodYk w&m;yGJ 6-csrD Q em,lNyD;onfh aemufyikd ;f wGiu f m; a':rmvm&DEsihf
wynft h aygif;wdYk tcsi;f csi;f yGiv hf if;pGm aqG;aEG;Mu&m acsmifq&mBuD;u rdro d nf ESpu f mvMumjrifph mG 0dyóem
ur®|mef;jyq&mBuD; vkyaf ecJyh gaomfvnf; r*fw&m;ç zdv k w f &m; r&ao;onfukd 0efc&H rnfjzpfaMumif;ç þodYk
jzpf&jcif;udk pdppfMunfv h Qif rdrd \ ur®|mef;vky&f yfrmS vrf;acsmfaeíom jzpfonf[k qd&k ef½adS wmhaMumif;ç xdYk aMumifh
qdycf eG ½f mG r[mpnfwu kd f odYk omG ;a&mufNyD; wynfch &H ef rdrq d ;kH jzwfvu
kd af Mumif;udk zGi[hf ajymMum;vQiyf if 'kw, d
acsmifq&m oDv½SiBf uD;uvnf; rdryd gtwlvu kd v
f akd Mumif; wifjyavonf? oDv½SiBf uD; ESpyf g;onf qdycf eG ½f mG wGif
r[mpnf0yd óemenf;jzifh w&m;tm;xkwMf unfMh uaomtcg ,cifurêuHz;l onfh at;Nidr;f rI oEÅo d ck udk vufiif;cH
pm;Mu&onf/
]]r[mpnfuo
kd mG ;NyD; w&m;tm;xkww
f ,fqw
kd m rSeo
f vm;}} [lí pwifar;ygawmhonf/
]]rSefyghbk&m;}}
]]bke;f bk&m;udk wynfah wmfr &J&BJ uD; avQmuf0yhH gw,fb&k m;? wynfah wmfr[m ckq,kd if tyg,feYJ td;k pm;uGJ
ygNyD?}} (tyg,fav;bHw k iG f Zmwdwzef rjzpfEikd af wmhaomw&m;um; aomwmywåd r*fw&m;yifjzpf&m acsmifq&mu
rdro
d nf aomwmywård *foYkd qdu k cf yhJ gNyD[í
l q&mawmftm; avQmuf xm;vd&k if; jzpfayonf)/
a½Trif;0Hq&mawmf\ ajymjycsuf
rausrcsrf;jzpfae½Smaom bkef;BuD;wpfyg;
acgif;aqmifbek ;f BuD;um; tvGeaf 'goxGuaf eonf? bke;f BuD;u ou'g*grfO;D b \ usrf;pmudk tpd;k &ydwf
yifonfukd jyefvnf½yk o f rd ;f &ef tjyif;txefawmif;qdo k nf? onfrQomru 0dyóema&;&mESihf pyfvsOf;í pma&;ol
tm; olEiS yhf &dowftv,fwiG f pum;tajctwifajymyGw J pfck ûyvkyaf y;& efvnf; awmif;qdv k u kd of nf? pum;tajc
twifajymyGüJ pma&;olu½H;I vQif OD;b \usrf;pmudk tpd;k & \ydwyf ifcsuf zsuford ;f ap&rnf[k pdeaf c:aeygawmh
onf? pma&;olu rdrrd mS 0dyóema&;&mwGif bke;f awmfBuD;ESihf bufûydiEf ikd pf rG ;f r½Syd gaMumif;ç odYk &mwGif &efuek o f Ykd
<ua&mufum r[mpnfq&mawmfEiS o hf m tajctwifajymyGJ ûyvkyo f ifyh gaMumif;ç þtqdu k kd oabmwlygvQif
rdrad v,mOfjzifyh if bke;f awmfBuD;ESihf 'g,umtcsKd Yukd ac:aqmifomG ;vdyk gaMumif; jyefvnfavQmufMum;onf?
bke;f BuD;u a'gowBuD;jyefajymonfrmS ]]'gusKyfeYJ usKyfwYkd tyk pf u k kd rvdrw hf y wfeYJ axmifxx J nfzh Ykd tpDtpOfy[ J m
b,fvu kd v
f Ykd jzpfygrwH;k }} þwGif uHaumif;axmufrojzifh bke;f BuD; \ nmvuf½;kH 'g,umjzpforl mS pma&;olwYkd
Edik if aH &;ygwD0if wpfO;D jzpfaeav&m pma&;olu oabm½d;k jzifh bke;f BuD;tm; &efuek o f Ykd vdu
k cf &hJ ef yifzh w d jf cif;jzpf
aMumif; xdEk ikd if aH &;acgif;aqmif 'g,umtm; ½Si;f jy&onfrmS vnf; cJ,Of;vSonfr[kwo f jzifh bke;f BuD;onf
olY'g,umudk taMumif;ûyNyD; &efuek o f Ykd vu
kd &f ef oabmwlygavawmhonf? þoabmwlcsuftwdik ;f yif csif;awmif
c&D;rS tjyefwiG f bke;f BuD;tm; uav;ûrdYavqdyrf S &efuek o
f Ykd yifah qmifcMhJ uavonf? r[mpnfq&mawmfEiS hf
awGYMuaomtcgrSmum; q&mawmfu uav;ûrdYbek ;f BuD;ESihf pum;tajctwifajym&ef tpDtpOfukd vH;k 0vufrcHyg
acs? q&mawmfu pum;tajctwifajymjcif;onf uav;ûrdYbek ;f BuDtwGuaf &m rdrt d wGuyf g tcsdeu f ek Nf yD;tcsnf;ES;D
om jzpfrnfjzpfaMumif;ç 0dyóemqdw k m pum;Edik v f Nk yD; rSew
f ,f rSm;w,f qH;k jzwfvYkd &paumif;wmrsKd ;r[kwçf
vufawGYtm;xkwMf unfrh o S m tajzxGuEf ikd w f u hJ pd ö jzpfaMumif; ½Si;f vif; rdeYf Mum;ygonf? q&mawmfu qufvufí
rdr\ d enf;edó,udk prf;Munfv h v kd Qif jyoay;rnf jzpfaMumif; od Yk &mwGif pum;tajctwifyv JG yk &f rS auseyfEikd rf nf
qdck v hJ Qif rdru
d vufrcHEikd jf cif;aMumifh onftwdik ;f om jyefMu½Hyk if½adS Mumif; rdeYf Mum;avonf? þwGif uav;ûrdY
bke;f BuD;u r[mpnfeó d ,qdw k mrvdyk g? rdrw d Ykd rmS r[mpnfxufomwJh enf;edó,½Syd gw,f[í l rma&ausma&
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 9
jyefí qdak vonf? xdtk cg pma&;olu omw,fç romw,fqw kd hJ pum;udk cPab;z,fxm;NyD; r[mpnfeó d ,udk
vJ enf;enf;awmh prf;Munfzh Ykd aumif;ygao;onf[íl azsmif;zs&avonf? bke;f BuD;um; acgif;cgvsufom ½Syd gav
onf? olYnmvuf½;kH 'umBuD;u jznf;jznf;csi;f acsmah rmhavQmufxm;Edik v
f eG ;f ojzi hf wpfywfcefYMumaomtcgrS
r[mpnf edó,twdik ;f prf;Munf&h ef bke;f BuD;u oabmwlavonf/
]]taMumif;uawmh xl;ygw,f'umBuD;}}
]]b,fvdkxl;yHkygvJbk&m;? trdefY½SdygtHk;}}
q&mawmf\ rdeYf Mu m;csufrmS apwemaZmawG xif½mS ;vGe;f &um;ae&if; uav;ûrdYoYkd tjrefq;kH ydYk ay;vdu
k Mf u
&ygonf? uav;ûrdYa&mufvQif a½S;OD;pGmq&mawmfonf 'g,umç 'g,umrrsm;udk pka0;apí rdrzd iG [ hf ajymMum;vdk
aom txufygtcsufEpS &f yf (vrf;rSm;ç vrf;rSe)f udk ajymMum;NyD;aemuf rdrw
d Ykd ur®|mef;Xmeudk omoemh&yd o f m[k
trnfajymif;&ef tqdûk y&m tm;vH;k u tnDtnGwf oabmwlnMD uavonf/
xdu
k av;ûrdY omoemh&yd o
f mwGif uav;ûrdYq&mawmfonf 0dyóemusiphf OftajccHukd 'g,umç 'g,umr
taygif;tm; aeYpOfa[majymqH;k rjcif;ûyí vufawGY w&m;tm;xkwvf akd om a,m*D wdYk tm;vnf; r[mpnfeód ,
twdik ;f w&m;jyojcif;ûyavonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 10
vG,fvGef;ojzifh tcufawGYEdkifaomw&m;
r[mpnfq&mawmf\0efcHcsufÄ
oxHûk rdYrmS rif;uGe;f aZw0ef q&mawmfb&k m;BuD;u 'Dowdy|mef ur®|mef; a[mMum; nTejf yaew,fqw kd m
udk bke;f BuD;&[ef; 8-0g 1293 -ckEpS w f ek ;f u Mum;od&ygw,f? tJ'w D ek ;f u bke;f BuD; pOf;pm;a0zefMunfch yhJ gw,f?
oGm;vQif oGm;w,fvYkd rSw&f r,f qdyk gaum? &yfvQifv&J yfw,f? xdik v f QifvJ xdik w f ,f? tdyv
f QifvJ tdyw
f ,fvYkd rwS f
&r,fqykd gaum? auG;vQiv f J auG;w,f? qefYvQiv f J qefYw,f? pm;vQivf J pm;w,fvYkd rSw&f r,fqykd gaum?
½kywf &m;ç emrfw&m;qdw k hJ obm0"r® trnfvrJ ygbl;? tedpçö 'kuç© tewåqw kd mawGvrJ ygbl;? awmfawmfqef;wm yJ
vdYk a0zefNyD;awmh r,HMk unfyJ ½Sad ecJyh gw,f/ odYk ayr,fh aemufxyf pOf;pm; qifjcifrjd yefw,f? ]]w&m;tm;xkwyf u kH
qef;awmh qef;wmyJ? 'gayr,fh 'Dq&mawmfBuD;[m pmwwfaywwfy?J olu, kd w f ikd f ususeetm;xkwNf yD;rS a[mwm
qdak wmh [kwcf sifvJ [kwaf yvdrrhf ,f? tJ'aD wmh prf ;MunfNh yD; qH;k jzwfrS awmfr,f}} vdYk tBuH&vmcJw h ,f? 'geJY
bke;f BuD;u tprf;oabmeJY tJ'q D &mawmfb&k m;BuD;xHrmS uyfa&mufNyD; tm;xkwcf yhJ gw,f/
,ckbek ;f BuD;rsm;xHrmS vmNyD; tm;xkwMf uwJh 'umç 'umrawG[m wcsdKYu bmrQ A[kow k r½S½d mS Muygbl;?
'gayr,fh olwYkd rmS tm;xkwvf Ykd av;ç ig;ç ajcmuf&ufavmufq, kd if orm"dÓPfawG tawmfwufuek Nf yD? ½k yfemrf
oabmawGç tjzpftysufç tedpçö 'kuç© tewå oabmawGukd olwYkd awmfawmfou d ek Nf yD? bke;f BuD;rSmjzifh tJ'D
tm;xkwcf gpwke;f u 'Dvkd av;ç ig;çajcmuf&ufrajymeJY wpfvavmuf MumwmawmifrS ÓPfrwufao;bl;?
oknuyJ½adS o;w,f? bmaMumifw h ;kH qd,
k if aumif;aumif; r,Hv
k Ykd ç au mif;aumif;tm;rxkwv f Ykd ygyJ/
r[mpnfq&mawmf\ jyKjyifxm;aomenf;opf
OD;Ek
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 12
q|o*Ðwdykpäuç t*¾r[my@dw
aus;Zl;awmf½Sif r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;
t½Sifaombe r[max&f\
tjzpfawmfpOf
r[mpnfax&0kwEå 0Å v
d modeD
'kwd,wGJ
{uynmowdrydkif;
ouú&mZf 1316 -ckESpf ewfawmfvqef; 8-&ufaeY eHeuf 9-em&D 45-rdepftcsed w f iG f wwd, tBudraf jrmuf
urÇmY Ak'b
¨ mom omr*¾nD v
D mcHBuD;udk jrefrmEdik if aH wmf &efuek ûf rdY oD&rd *Fvmuke;f ajr urÇmat; apwDawmfteD; q|
o*Fg,emwif r[mygomP vdP k *f al wmfBuD;twGi;f 0,f crf;em;pGm pwifziG v hf pS í
f 3-&ufwikd f usi;f ycJMh uav
onf/
wufa&mufMuolrsm;
xdn
k v D mcHBuD;odYk jrefrmEdik if aH wmf or®wBuD; t*¾r[moD&o d "k r® a'gufwmbOD;ç ,Ofaus;rIEiS hf omoem
a&;0efBuD; OD;0if;? Edk ifiaH wmf Ak'o ¨ moemtzGYJ Ouú|BuD; owd;k oD&o d "k r® qmOD;oGiçf Edik if aH wmf Ak'o
¨ moemtzGYJ
'kw, d Ouú| Edik if aH wmf w&m;0efBuD;csKyf OD;odr;f armifç jyefMum;a&;0efBuD; OD;xGe;f 0if;ESihf Edik if aH wmfA'k o
¨ moemtzGYJ
tusKd ;aqmif w&m;vTwaf wmfcsKyfw&m;0efBuD; OD;ode;f xGef ;ç vlrsdK;pkvw T af wmf e,uBuD; pyfa½Tou kd çf w&m;
vTwaf wmf w&m;0efBuD;csKyf OD;xGe;f jzLç 0efBuD;OD;bapmç 0efBuD;ocifausmf'eG ;f ç &mxl;0eftzGYJ Ouú|OD;vGe;f abmfç
[oFmw OD;jrç ûrdYawmf0ef OD;bnTeYf ç Adv k cf sKyf atmifqef;uawmf a':cifMunfç Edik if aH wmfA'k o ¨ moemtzGYJ qGr;f uGr;f
qdik &f m trsdK;orD;tzGYJ 'kw, d Ouú| a':EGYJ EYJG &çD twGi;f a&;rª; yifvakH ':Ek&iftp½Sad om {nfo h nf awmfrsm;ESihf Ak'¨
bmom vlxk tzGYJ tpnf;rsm;rS acgif;aqmifBuD;i,fwYkd wufa&mufMuonf/
EdkifiHjcm; udk,fpm;vS,fawmfrsm;
urÇmY Ak'b
¨ m om omr*¾D nDvmcHBuD;odYk wufa&mufMuaom (1) MopaMwvsç (2) Mopx&D;,m;ç (3)
uarÇm'D;,m;ç (4) uae'gç (5) oD[Vkd (f oD&v d uFm)ç (6) tufpwd;k &D;,m;ç (7) zifvefç (8) jyifopfç (9) *smrPDç
(10) [m0dkif,Dç (11) tdEd́,ç (12) tif'dkeD;½Sm;ç (13) *syefç (14) avmç (15) tDw vDç (16) vwfA;D ,m;ç (17)
rav;½Sm;ç (18) edaygç (19) ygupöwefç (20) zdvpfydkifç (21) puFmylç (22) ,dk;',m;ç (23) wdAufç (24) t*Fvefç
(25) tar&duefç (26) AD,uferfç (27) azmfrq kd mtp½Sad om Edik if w
H Ykd rS &[ef;ç ½Siv
f l ud,
k pf m;vS,af wmfaygif; 232 -
a,muf wufa&mufMu onft h jyif tuJcwf vlBuD;rsm;ESihf bk&m;zl; yk*Kd¾ vfaygif; 357 -OD;wdYk vnf; wufa&mufMu
onf[k od&avonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 13
ax&0g'Ak'¨bmom avhvmvdkMu
xdt
k cgusif;yvsuf½adS om q|o*Fg,em r[m"r®obifBuD;udk ud, k w
f ikd u
f ,
kd Mf uyfawGYjrifMu&í ax&0g'
Ak'b
¨ momudk txl; pdw0f ifpm;oGm;Muavonf? txl;ojzifh *syefr[m,meAk'b ¨ mom0if ud, k pf m;vS,rf sm;u bk&m;
jrwfpmG \ omoemawmf tppftrSeu f kd jrifawGYomG ;&NyD; ax&0g'Ak'b
¨ momudk avhvmvdpk w d f jyif;jyoGm;Muav
onf/
xdpk Ofu aus;Zl;½Sirf [mpnfq&mawmfb&k m;BuD ;onf r[mygomPvdP k *f al wmfBuD;twGi;f ü ½Siyf &dowfç
Oygoumy&dowfç Oygodumy&dowfwYkd \ a½SYarSmufwiG f o&P*HEk iS hf q,fyg;oDv ay;awmfrí l ½Siof mraPtjzpf
0wfay; cs;D jr§iahf wmfrcl ahJ vonf? ¤if;jyif &[ef;ûyvkyv
f o
kd rl sm;udv
k nf; OyZÑm,fûy &[ef;cHay;awmfral vonf/
yxrtokwaf &muf½v dS maom *syef&[ef;awmfrsm;ESihf oDv½Sirf sm;onf wESpMf umrQ ax&0g' y&d,wåEd iS hf
y#dywård sm;udk oifMum;NyD;aemuf toD;oD; jyef<uMuNyD;vQif 'kw, d tokwt f jzpf *syefA'k o
¨ moemtzGYJ u *syeftrsdK;
om; 17 -OD;udk apvTwv f u
kd jf yefojzifh 1319 -ckESpf 0gqdkvjynfhausmf 7-&ufaeYwiG f r[mygomP vdP k *f al wmfBuD;
ü aus;Zl;½Sif r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onfyif OyZÑm,fûyí omraP 0wfay;awmfrcl ahJ vonf? ¤if;wdYk onf
y&d,wåçd y#dywåw d Ykdukd avhvmoif,Nl yD; *syefjyn f jyef<uMuavonf? q&mawmfb&k m;BuD;onf *syefjynf ax&0g'
&[ef;awmfrsm;\vnf; a½SYomG ;acgif;aqmif yk*Kd¾ vfjrwfBuD; jzpfawmfral vonf/
'Gdynmowdrydkif;
q&mawmfb&k m;BuD;onf u½kPm"mwf tvGeBf uD;rm; jrifjh rwfawmfro l nf? odYk jzpfí ouú&mZf 1324 -ckEpS f
wygif;vjynfah usmf 7-&ufaeYnwGif &efuek ûf rdYrS <uawmfrcl ahJ vonf? wygif;vjynfah usmf 9-&uf 10 -&ufaeYrsm;
wGif [dyk ifûrdYü jrm;ajrmufvpS mG aom &[ef;ç ½Siçf vl y&dowfBuD;tm; 0dyóemw&m;awmfukd a[mawmfrcl ahJ vonf?
wzefwaygif;vjynfah usmf 11 -&ufç 12 -&ufnwdYk wiG f yif;abmü 0dyóem tvkyaf y;w&m;awmfBuD;ponfwYkd ukd
a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? wzefwaygif;vjynfah usmf 13 -&ufaeYrS pí wefcl;vqef; 1 -&ufaeYtxd jrpfBuD;em;ûrdY
üusi;f yonfh awmifwef;omoemûy tpnf;ta0;BuD;wGif qef;Mu,fvpS mG aom 0dyóemw&m;awmfBuD;udk a[m
Mum;awmfrcl ahJ vonf? xdrk w S yg; wefc;l vqef; 2-&ufç 3-&ufç 4-&ufwYkd ü Aef;armfûrdYwiG f a[mMum;awmfrcl hJ
avonf? xdkYjyif wefcl;vqef; 5 -&ufç 6-&ufaeYrsm;wGif rd;k wm;ü w&m;a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? wefc;l vqef;
7-&ufaeYnwGif uomûrdYü 0dyóemw&m; a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? wefc;l vqef; 8 -&ufaeYwiG f oydwu f sO;f ûrdY
üvnf;aumif;? 9-&ufaeYç 10 -&ufaeYrsm;wGif ausmufajrmif;ûrdYüvnf;aumif; w&m;"r® a[mjyawmfrcl ahJ vonf?
wefc;l vqef; 11 -&ufaeYwiG f rEÅav;ûrdY pdeyf ef;&dyo f mü acwå oDwif;oH;k awmfrí
l rEÅav;ûrdYoûl rdYom; a,m*Drsm;
tm; 0dyóemw&m; a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? q&mawmfonf rEÅav;ûrdYü 0dyóemw&m; a[mM um;awmfrcl o hJ nf
rSm tBudrf rsm;vSavNyD/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 14
aus;Zl;½Sif r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onfqikd &f m wynfh 'u mwdYk \ yifah vQmufcsuft& anmifO;D ç
ausmufyef;awmif;ç acsmufç a&eHacsmif;ç rauG;ponfh ajrvwfyikd ;f ûrdYrsm;pGmwdYk üvnf; u½kPma½SYxm;í 0dyóem
w&m;awmfrsm;udk a[mMum;awmfrí l 'g,umç 'g,dumrwdYk ukd csD;ajr§mufawmf rlcahJ vonf? ¤if;jyif ewfarmufûrdY
r[mpnfomoemh&yd o f m em,u ur®|memp&d,q&mawmf t½Siv f mbomrdr[max&f OD;aqmifonfh wynfah ,m*D
'g,umç 'g,dumrwdYk yifavQmufojzifh Adv k cf sKyfatmifqef; \ Zmwdcsuaf <u&m ewfarmufûrdYoYkdvnf; <uawmfrcl hJ
avonf? 1326 -ckEpS f wydYk wvJG jynfah usmf 13 -&ufç 14 -&ufaeYnrsm;wGif ewfarmufûrdY om oemh&yd o f mü
jrm;ajrmufvpS mG aom y&dowfBuD;tm; 0r®u d okwf w&m;awmfBuD;udk a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? q&mawmfb&k m;BuD;
onf w&m;yGt J pnuwnf;u ½du k Ef ydS af pcJo
h nfh 0r®u d okwf w&m;awmfBuD;aqmify'k rf sm;udk a0iSapawmfrcl ahJ v
onf? q&mawmfb&k m;BuD; \ &nf½, G cf sufrmS w&m;ema,m *Drsm; 0r®u d okwf qdv k &kd if;udk êudwif odEiS ahf p&efjzpfav
onf? q&mawmfb&k m;BuD;onf trsm;tm;jzifh þuJo h Ykd aqmify'k f pm½Gurf sm;udk êudwif a0iSapawmfral vh½ydS gonf/
q&mawmfb&k m;BuD;\ w&m;a[myHu k kd oabmaygufap&ef tusdK;iSg wbufygtwdik ;f azmfjytyfygonf/
1/ awmifydkY-ud,
k x
f nfç BuHpnf-rD;cd;k ç ûyrsdK;-rD;yg?
q&m-bk&m;ç wynfu h m;ç rSwo
f m; a,m*D wnf;/
tar;ESifhtajz
pdwf\vu©Pm ponf
0dyóem\ tusdK;w&m;
wdynmowdrydkif;
a&mufrqdkuf Mo0g'ay;awmfrljcif;
q&mawmfb&k m;BuD;ESit
hf zGYJ onf oHwûJG rdYord u
f ek ;f wdu
k üf wnf;cdak wmfrMl uonf? q&mawmfb&k m;BuD;
ra&mufcifuyif tcsdKY 'umç 'umrrsm; a&muf½adS eMu \? tcsdKY 'umç 'umrrsm; q&mawmfb&k m;BuD; a&mufí
rMumrD vma&mufMuum q&mawmfb&k m;BuD; \ vpef;aiGaomf rsuEf mS awmfukd zl;ajrmfvmMuonf? rsm;pGmaom
y&dowfBuD; pka0;rdavonf? y&dowfBuD;onf nDnmjzjz ue af wmhcsD;qdí k q&mawmfb&k m;BuD;tm; uefawmhMu
onf? q&mawmfb&k m;BuD;u qkay; ig;yg;oDvcs;D jr§iNhf yD; -
[kMo0g'pum; >rufMum;awmfral vonf? q&mawmfb&k m;BuD; \ tESpo f m&jynf0h csKd omonfh Mo0g'pum;
udk em;yom' Mum;em&ojzifh olwYkd0rf;ajrmufMuonf? ESv;kH pdw0f rf; at;csr;f Muukef \/
t&d,m0gookwfawmfBuD; a[mawmfrljcif;
q&mawmfb&k m;BuD;onf waygif;vqef; 1-&ufç 2-&ufç 3-&ufaeY nrsm;wGif t*Fw k &å edum,f 'ou
edygwfvm t&d,m0gookww f &m;awmfBuD;udk ygVd½w G çf teufay;ç t"dymÜ ,fziG q
hf çkd vuFmEIww
f u
kd cf say;í tmum
o**Fgac: aumif;uifjrpfBuD;udk qGcJ souJo
h Ykd qef;Mu,fpmG em;vnfavmufatmif usepGm a[majymawmfrcl ahJ v
onf/
azmfjycJo
h nfh tar;tajztwdik ;f -
1/ ud,
k u f sifo
h v
D r*Fvmwyg;?
2/ o'¨gw&m; r*Fvmwyg;?
3/ tod tvdrm® r*Fvmwyg;?
4/ ukovkd af umif;rIBuD; r*Fvmwyg;Ä
[laom aumif;jcif;av;jzmr*Fvmw&m;awmfukd tus,cf sYJ ziG hf a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? ¤if;jyif wa ygif;
vqef; 8-&ufaeYnwGif rZifavqdyt f eD; rZif½mG atmifpMumausmif;ü ]]a,m [d aumpd bdua© 0 £ar pwåma&m
owdy|mae {0H bma0,s owå0ómed}} tp½Sad om w&m;awmfaMujimokwu f kd tpcsDí owdy|mefw&m;awmf
a[mMum;awmf rlcahJ vonf/
aus;Zl;½Sif q&mawmfb&k m;BuD;ESif h tzGJYonf 1334 -ckEpS f waygif;vqef; 9-&ufaeY nae 5-em&Dtcsdef
wGif rZifavqdyrf S xGucf mG cJ&h m 6-em&Dtcsdew
f iG f &efuek o
f Ykd acsmarmpGma&muf½cdS ahJ vonf/
q&mawmfb&k m;BuD;onf yifah vQmufcsuft& 1339 -ckESpf yxr 0gqdkvjynfhausmf 8 -&ufaeY nrSpí 2 -
nwdik wf ikd f atmifvûH rdY odru
f ek ;f "r®½BkH uD;üvnf;aumif;? ,if;vjynfah usmf 10 -&ufaeYnwGif a½Tajymifajymif "r®m½Hk
BuD;üvnf;aumif; ½Spjf zmr*¾if edAmÁ ef0ifw&m;awmfBuD;udk tqef;wMu,f aqmify'k v f uFm rSwo
f m;zG,f toG,o f , G f
jzifh a[mMum;awmfrcl ahJ vonf/
¤if;jyif yxr0gqdv k jynfah usmf 10 -&ufaeY rGe;f vGJ 12 -em&Dtcsderf S pí atmifvûH rdY uRJNcHausmif;wdu k w
f iG f
uRNJ cHq&mawmfb&k m;\ avQmufxm;csuft& ¤if;q&mawmf \wynfh t½Siaf &0wudk ur®|memp&d,tjzpf wif
ajr§mufí ûrdY½dS tBuD;tuJ q&mawmfBuD;rsm;ç ygwDç aumifpv D Bl uD;rsm;ç a,m*Drsm; ponfh a&muf½v dS maom y&dowf
tm; tEkarm'emw&m; Mo0g'pum;rsm;udk >rufMum;awmfrcl ahJ vonf? a&muf½v dS maom &[e f;ç½Sifç vltaygif;
olawmfaumif;wdYk vGepf mG 0rf;ajrmufMuonf/
atmifvw
H t
d "d|maeydç r[mpnf,wdaoca&m?
A[a0g "r®araCeç okawarwd taeu"m/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 18
pwkynmowdrydkif;
BudKqdkMu&m pnfum;pGm
uGr;f NcHuek ;f rS wGaH w;ûrdYoYkdta&muf êudqakd omtzGYJ rsm;rSm omoemh&yd of m q&mawmfBuD;rª;aom oHCmawmf
rsm;ç a,m*DaxmufyahH &;tzGYJ ç Ak'a¨ 0,sm0pötzGYJ ç omoemh&yd o f ma,m*Drsm;ç 0domcgtrsdK;orD;tzGYJ ç oaX;0g'
aq;vdycf kH "r®pMumtz YJG ç ûrdYr"r®pMumtzGYJ ç oH;k cG½mG pHjy"r®pMumtzGYJ ç ayuke;f ½Gm cgawmfr"DS r®pMumtzGYJ ç aumhr;ª ûrdY
a':nTeYf BuD;rª;aom trsdK;orD;tzGYJ rsm; jzpfygonf/
tqdyk gtzGYJ 0ifrsm;onf armfawmf,mOf (11)pD;jzifh vlaygif; (500)cefY pka0;um toHcsJYpuf 3 -vH;k jzifh c&D;
OD;êudqkd tmp&d,0E´em*gxmESihf a½TceG ;f oHcsdK bke;f awmfbYJG uAsmudk aumif;uifajr yJw
h if[nf;atmif ½Gwq
f ykd al Zmf
vsuf pnfum;odu k ûf rdupf mG êudqMkd uavonf/
w&m;emy&dowf jynfhumusyf
r[mpnfq&mawmf\ "r®aqmifyk'ftcsKdU
(1) tdo
k nfhwikd af tmifaumif;wm b,f[mvJ?
tdok nfw
h ikd af tmifaumif;wm oDvyJ/
1/ tedpu
ö kd od&rnf? tedpv
ö u¨Pmudk od&rnf?
tedpmö Ekyóemudk od&rnf?
4/ ½Irw
S q
f rJ mS uG,af ysmufomG ;wmudk awGY&í rNrJ[o
k w
d mu
tedpmö EkyóemÓPf?
6/ 'kux
© ifawmh tewåjrifonf?
ukodkvftusdK; vGefyGm;wdk;
uGr;f NcHuek ;f ûrdYr&yf OD;b&if a':vS0ikd ;f ç orD; 0if;0if;MunfwYkd u w&m;yG&J uftwGi;f ûrdYv;kH uRwf
oHCmawmfrsm;tm; aeYpOf'aH ygufqrG ;f wdYk jzifh qufuyfv'ª gef;í r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;udu k m; q&mawmf \
qE´t& toufoufvw G f qGr;f [if;wdYk jzifh qufuyfv'ª gef;Muavonf/
Mo0g'cH,lyGJ
EIwfcGef;qufo Mo0g'
urf;vHk;nTwfrQ BudKqdkMu
pnfum;jynfhusyf y&dowf
9-&ufaeYvnf; xdkYwlyJ
oyÜK&dokyedó,
þrQ w&m;awmfuv kd v
kd m;Mujcif;onf q&maumif; orm;aumif;udk rS0D q
J nf;uyfjcif;aMumifh jzpfayonf?
a&pêud ûrdYoûl rdYom;wdYk qnf;uyfu;kd uG,Mf uaom q&mtpOftqufukd Munfyh gOD;? usrf;ûy tausmf t½Sif
0&oarÁm"dç ycku Lú edum,BuD;udk pwifwnfawmfral om t½Si*f EÅom& ponfwYkdyifwnf;? ,aeY qnf;uyfaeMu
aom q&mawmfwYkd um; oaX;q&mawmfç rif;ausmif;q&mawmfç ywåyP kd q
f &mawmfç rpd;k &drq
f &mawmfç 0dpw
d må &mr
q&mawmf ponfwYkdjzpfavonf? ,if;odYk aom q&maumif; orm;aumif;wdYk \ tqH;k trudk cH,l Mu&ojzifh þrQ
w&m;awmfukd vdv k m;Mujcif; jzpfayrnf? 10 -&ufaeYeeH uf 9-em&DwiG f t&efoifjh zpfaom armfawmf,mOfjzifh rH½k mG ûrdY
pef;jra&mifjcnf&yd o f modYk qufvufxu G cf mG awmfrcl MhJ uavonf/
yOöynmowdrydkif;
tzdk;wefpmayrsm;
þr[mnfax½kyw Ü udå sr;f BuD;ü r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD; \ tqH;k tjzwfrsm;ç rdeYf Mum;csuf pum;rsm;ç
r[mpnfZq&mawmfb&k m;BuD;ESihf pyf&m yk*Kd¾ vfwpHw k a,muf zGYJ qo
kd nfh oifah vsmo
f nfh pmayrs m; ponfwYkdvnf;
pmayjrwfE;kd olwYkd twGuf *EÅ*½kr½IrarQmfyJ azmfjytyfygonf/
omaX,sESifh pyf&m
t*¾r[my@dw q&mawmf OD;ÓPkwå&u ar;avQmufjcif;
omoemh&yd o
f m edru
d® m
r[mpnfowdy|meftzGYJ yka&m*grd
t*¾r[my@dw r[mpnfq&mawmfodkY-
omaX,sO§t
d blw*kP'óeawm tblwb@*kP'óeorH ]]au&m#d}} EÅd 0kpw
ö /d
(r-| 1? 156)
au&m#duH 0kpöwd omaX,sH? oXmeH *kP0gPdZumeH ur®H omaX,sEÅd tm[ ]]omaX,sO§}D } wd tm'd/
(r-#d 1? 253)
OD;ÓPkw&å
urÇmat;
1331-ckEpS ?f uqkev
f qef; 5-&uf
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 22
q&mawmft½SifÓPkwå&\tar;udk
r[mpnfq&mawmf ajzqdkawmfrljcif;
aumufusppf Of;vJo\ l trIç aumufuspfpOf;vJrI -omaX,sonf rdrüd r½Sad omç r[kwaf om*kPu f kd azmfjy
jcif; jzpfaomaMumifh a&mif;ukeyf pön;f \ r½Sad omç r[kwaf om*kPu
f kd azmfjyum vSnphf m;ía&mif;jcif;ESihf wlonf[k
ESv;kH oGi;f ,lqNyD;vQif ,if; omaX,sudk au&m#d,[k ac:tyfonf[k qdv k kd \/
xdt
k vdt
k m;jzifh au&m#d,onf a&mif;ukeyf pön;f \ r½Sad omç r[kwaf om*kPu
f kd vdrv
f nfí azmfjyjcif; \
trnfjzpfonf? omaX,sonf rdrüd r½Sad om*kPuf kd vdrv f nfí azmfjyjcif; \ trnfjzpfon ?f o'doyl pm[k
,loif\
h /
#Dum\teufum; - omaX,sH -ud?k au&m#duH -/y/[lí? 0kpw ö d -\? ([d -rSe?f 0 g-taMumif;um;? oXmeH
[d-[k [dEiS w
hf uG ½So
d ifh \?) oXmeH -aumufuspfpOf;vJuek af om? *kP0gPdZumeH -*kPu f kd a&mif;aom ukeo
f nfwYkd
\? ur®H-trIonf? omaX,sH-rnf\? £wd-aMumif?h omaX,sOw D§ d tm'd -ud?k tm[-\/
þ#Dumtvdt k m;jzifv
h nf; ypön;f \ r[kwrf rSeaf om*kPu f kd vdrv
f nfazmfjyía&mif;aom ukeo
f nfwYkd ukd
au&m#duac:onf? ,if;aumufuspfru I kd au&m#d,ac:onf? xdYk twlyif rdrüd r½Sad omç r[kwrf rSeaf om*kPu f kd
vdrvf nfazmfjyaomolwYkd onf *kPu f kd vdrv f nfía&mif;&m a&mufaomaMumifh oX*kP0gPdZu rnfonf? ,if;wdYk
\ vdrv f nfazmfjyrIonf ukeo f nfwYkd \ vdrv f nfazmfjyrIEiS w
hf al omaMumifh ,if;omaX,suykd if au&m#d,[k
o'doyl pmtm;jzifh qdt
k yfonf? xdYk aMumifh omaX,sOpd§ onfukd t|uxmq&m rdeYf qakd vonf[k qdv k dk\? þ#Dum
ygXfüvnf; au&m#d,H 0kpw ö d omaX,sH? oXm*kP0gPdZumeH ur®EdÅ umwGmwd tm[ omaX,sO§w D d tm'd [k
w0guswnf;½Sv d Qif omí acsmarm&m\/
ur®-H wnf;? £wd uwGm -þodYk 0pew¬ ûyí? omaX,sH -ud?k au&m#d,H -[lí? 0kpw
ö d -\? £wd -aMumif?h
omaX,sO§w
D d tm'd-ud?k tm[-\ [k w0guswnf; teufoifyh gonf/
1324-ckEpS f waeYaomvjynfüh oHCmhOykoûf ytNyD; odraf y:ü t&d,myk*Kd¾ vfwYkd \rS&D m w&m;tusOf;csKyfukd
atmufygtwdik ;f rdeYf Mum;awmfrcl ahJ vonf/
2/ oH0&y[mwAÁ = avmuü½Srd nfh tm½Hak wmodYk (Oyrm yGv J rf;obifç aps; ponfrsm;odYk ) roGm;
ra&muf apmifph nf;jcif;jzifh y,f&jcif;? 0g -tm½Hk 6-yg;ç 'Gg& 6-yg;udk apmifph nf;jcif;/
3/ y&d0ZÆey[mwAÁ = Murf;aom qifç jrif;ç acG; ponfwYkd ukd a½SmifMuOfojzifh ¤if;wdYk EiS hf awGY½í dS
jzpfrnfh tukov kd w
f &m;rsm;udk rjzpfapyJ a½SmifMuOfjcif; (Oyrm tNidryhf çJG ZmwfyçJG aps; ponf
rsm;odYk roGm;a&mufjcif;jzifh jzpfrnfh avmbw&m;u kd vnf;aumif;? rawmfonfh t&yfa'owdYk
udk a½SmufMuOfjcif;ç y,fowfNyD; jzpfjcif;/)
6/ y#dao0emy[mwAÁ = qGr;f ç ouFe;f ç ausmif;ç aq; ypön;f av;yg;wdYk ukd rS0D jJ cif;jzi hf ¤if;wdYk ukd
rrS0D &J rlí jzpfay:vmrnfh usifemcHcuf zdp;D ay:xGuw
f wfonfh a'greó udavomwdYk ukd
y,fNyD;jcif;/
&efukefNrdKY ? omoemh&dyfom
1337-ck? aESmif;wefcl;vqef; 12-&uf
a'gufwmoef;aemif rdom;pk ½SifjyK &[ef;cH tvSLawmfr*Fvmü
puf 4-yg; tEkarm'em w&m;awmf
pufqdkwm
pwåm&drmed bdua© 0 puúmed? a,[d orEém*wmeH a'0 rEkómeH pwkpuúH 0wåw?d a,[d
orEém*wm a'0rEkóm e pd&aó0 r[EÅwHå a0ykvw ’ Hå ygykPEÅd abma*ok/
tJ-pufav;yg;ESihf jynfph v
kH Ykd ½v
dS Qif tJ'pD ufav;yg;qdw k m wckNyD;wck tpOftwdik ;f vnfaewmud;k olu
vnfaewm? pufav;yg;ESihf jynfph w kH hJ yk*d¾ KvfawGrmS vljzpfjzpfç ewfjzpfjzpf tJ'pD ufav;yg;awG jyefNyD;awmh vnfae
wmyJ? wywfNyD;wywfç wywfNyD;wywfç jyefvnfaew,f? orÜwpdå ufjynfph akH Mumif;jzpfwhJ w&m;awGaygh? 'gygyJ?
jynfph akH Mumif; jzpfww
hJ &m;awG wrsKd ;NyD;wrsKd ; qufo, G Nf yD;awmh vnfaew,f/
tJ'D orÜwpdå ufEiS hf jynfph w kH yhJ *k Kd¾ vfawGrmS toH;k taqmifjzpfwhJ pD;yGm;Opöm&wemawGç pnf;pdrf csrf;omawG
t&m&mrSm BuD;us,jf cif;ç jynfph jkH cif; a&mufomG ;w,fw?hJ rMumcifrmS vJ a&mufomG ;w,f/
pufav;yg;o½kyf
3/ twåor®myPd"=d rdru
d ,
kd u
f kd aumif;pGmaqmufwnfxm;wmuvJ pufwyg;/
tJ'pD ufav;yg;yJ? 'Dpufav;yg;ESihf jynfph w kH yhJ *k Kd¾ vfawGrmS 'DpufawG xyfumxyfum vnfaew,f? 'Dpuf
av;yg;ESihf jynfph w
kH hJ yk*Kd¾ vfawG[m pD;yGm;Opöm &wemawGeYJ BuD;us,jf cif;ç jrifjh rwfjcif;odYk rMumcifa&mufwmyJ?
pD;yGm;csrf;omawGeYJ BuD;yGm;csrf;omae&w,fvYkd qdv k ykd gw,f/
1/ ywd½lya'o0gopufqdkwm
avmubufu oifw h ifah vsmufywfwhJ t&yfqw kd m ab;tEÅ&m,fawGuif;vdYk pD;yGm;Opöm &wem awG vG,f
vG,uf u
l el YJ &Edik yf gw,f? BuD;yGm;Edik w
f ,f csr;f omEdik w
f ,fqw kd hJ ae&mXmeyJ? tJ'v
D akd e&m ae&w,f? awmêudawmif
Mum; tpGe;f tzsm;wdYk tJ'v D t
kd &yfawG½w dS ,f? tJ't
D &yfawGuawmhpyD mG ; Opöm &wemawG&zdYk &m rvG,b f ;l /
tJ'DrSm aygwJhOpömawGvJayg? &yg& YJ ? olu aumif;aumif;rGerf eG af wGvJ r[kwb f ;l ? toH;k taqmifawG aygwJh
ypön;f awGvJ ½Syd g&JY? 'gayr,fvYkd ypön;f aumif;awG aumif;oxuf aumif;wmawGuawmh tpGet f zsm;uswJah e&mrSm
w,fr½Sb d ;l ? tJ'aD e&m ,lvmzdYk &muvJ rvG,b f ;l ? a0;wmeJY tquftoG,u f vJ r½Syd eJ YJ ae&wwfw,f? w csdKY wcsdKY
vdck sifygw,fq, kd if tJ'v
D kd tpGe;f tzsm;uswJh ae&mawGrmS &zdYk cufw,f? tJ'v D al wG[m b,frmS vJ ra&mufz;l bl;?
olwYkdae&mwGif olwYkdaeaeMuwmyJ? 'djyift&yfu taMumif;awGvJ bmrSrodMubl;? tJ olwYkdu awmêudawmifMum;
rSm aeaeMuw,f? ûrdYwYkd om,mpnfum;wJh ½G mwdYk qw kd m olwYkd ra&mufz;l bl;? tpGet f zsm;wGif aeaeMuwm bmrS
taumif;trGeaf wGukd rodMubl;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 25
tckacwfumvawmhjzifh acwftm;avsmfpmG wd;k wufru I ½Swd meJY ae&mwumrSm taumif;trGeaf wGu jyefYNyD;
awmhomG ;w,f? t&yfwikd ;f t&yfwikd ;f oGm;a&; vma&;awGuvJ vG,u f w
l ,f? vrf;yef;awGuvJ om,mw,f?
oGm;vdYk vmvdYk vG,u f w
l ,f? tpGe;f tzsm;uswJah e&mawmif odyrf ½Sad wmhygbl;? enf;enf;awmh ½Syd gao;w,f?
tJ'v
D kd tpGe;f tzsm;uswhJ ae&mawmifae,if BuD;yGm;oifoh avmuf rBuD;yGm;bl;/
tJ'v D akd e&mrSmae,if Bu ;D yGm;csrf;omEdik wf ,f? 'gaMumifh ywd½yl a'o0go -oifw h ifah vsmufywf aomt&yf
ü ae&jcif;[m ta&;BuD;ygw,f? 'g pufwcky?J oifw h ifah vsmufywfaom t&yfawmh pD;yGm;Opöm &wemawGvjJ zpf
ud,
k t
f vd½k t
dS yfwhJ tusdK;awGvJ aqmif½u G Ef ikd w
f ,f? tJ'gu avmubufu ywd½yl a'o0go ygyJ/
w&m;bufu ywd½yl a'o0gouawmh bk&m;ç w&m;ç oHCm &wemoH;k yg; rScD &kd wJah e&m? bk&m;uawmh
y&deAd mÁ efpo
H mG ;awmh r½Sbd ;l ? 'gayr,fvYkd bk&m;udk &nfp;l NyD;awmh wnfaqmufxm;wJh O'´ó d apwD qdw k m½Swd ,f?
qif;wkawmfawG bmawGayghav? y&dabm*apwDqw kd m½Sw d ,f? bk&m;toH ;k taqmifawG xnfx h m;wJh ae&mawGaygh
av? "mwkapwD "mwfawmfawG tJ'[ D mawG xnfx h m;wJah e&mayghav? tJ'v D kd bk&m; y&deAd mÁ efpo
H mG ;aomfvJ bk&m;
taeeJYtm½Hûk yNyD;awmh ud;k uG,zf Ykd &mç t½dtk aoûyzdYk &m apwDawmfawG xif½mS ;aewJah e&mwJ?h apwDawmfqw kd m Munf
ñdkzG,f½SdwJh apwDawmfawG ayghav? "mwfawmfawG bmawG aoaocsmcsm½Sad ewJh apwDawmfawG tJ'gawGu ta&;
BuD;w,f? qif;wkawmf qd, k ifawmh "mwfawmfawGrygayr,fh qif;wkawmfoufoufvyJ J bk&m;yHak wmftm½Hûk yvdYk
&aewmygyJ? tJ'v D kd omoemxGe;f um;wJh t&yfrmS aevdYk ½, dS if bk&m;udv
k J ylaZmf&ç w&m;udv k eJ m&ç oHCmawmfqkd
wmvJ awGYêuH&ç vª&ç wef;&ç t½dt k aoûy&ç ukov kd af wGymG ;w,f? tJ'vD kd t&yfrmS aewm[m ywd½yl a'o0goyJ?
oifwh ifah vsmufywfaomt&yfaevdYk w&m;em&w,f? bk&m;ç w&m;ç oHCmawGeYJ eD;pyf&w,f? ukov kd f aumif;rIawG
yGm;rsm;&w,f? 'g oifw h ifah vsmufywf aomt&yfrmS aevdYk jzpfay:vmwJh tusdK;awGy/J
2/ olawmfaumif; trSD&w,fqdkwm
tJ'o
D m;orD;awG[m rdbwnf;[laom olawmfaumif;udk rScD rkd 0DS &J vdYk bk&m;ç w&m;ç oHCmESiphf yfNyD;awmh
ukov
kd af umif;rIawG yGm;&w,f? rdbu olawmfaumif;jzpfaevdYk oDvESihf jynfph wkH hJ om;orD;awGvJ oDvESihf jynfph kH
&w,f/
tJ oyÜK&dom0ó, -olawmfaumif;jzpfwhJ rdbrS0D &J jcif;ç uvsmPrdwjå zpfwhJ rdwaf qGr0DS &J jcif;ç q&morm;
rS0D &J jcif;ç tJ'gtaMumif;ûyNyD;awmh q&morm;ESiphf yfNyD; A[kow
k awG yGm;&w,f? ukov
kd af umif;rIawG yGm;&w,f?
'gaMumifh oyÜK&dom0ó, -olawmfaumif;rS0D &J wm[m ta&;BuD;w,f? rdbolawmfaumif;rS pNyD;awmh tukev f ;kH
ta&;BuD;wmyJ/
3/ twåor®myPd"dpuf qdkwm
twåor®myPd"-d rdrud ,
kd uf kd aumif;pGmaqmufwnfxm;&r,f? 'guvJ ta&;BuD;w,f? olawmfaumif;u
nTeMf um;ay;ayr,fvYkd ud,
k u
f vdu k ef mOD;rSu;kd ? rdbawGu om;orD;awG aumif;apcsiv
f Ykd nTeMf um;ayr,fh om;orD;
awGu rvdu k ef m,if ae&mrusb;l /
tJ'gawGukd q&morm;awGu txl;*½kpu kd &f w,f? ud, k af wmfawG toDo;D ud, k ef YJ e;D pyf&m ud&k ifawGMunfh
NyD;qH;k r&ygw,f? ud, k ahf u smif;rSm aewmr[kwaf yr,fv h Ykd 'D&yd of mxJu ud&k ifawGqv kd Ykd ½,
dS if [dek m;ç 'Dem; oGm;ae
Mu&mrSm olwYkdbmvkyw f mqH;k qdwk m tajctae Munf&h r,f? rawmfwmawGvyk , f if wm;jrpfay;rS ae&musr,f?
tJ'gta&;BuD;w,f? rawmfwmawGvJ tcsdKYy*k Kd¾ vfuvkyw f myJ? rdbpum;vJ em;raxmifç q& mpum;vJem;raxmif
qdw k m½Swd ,f? tJ'g twåor®myPd"d -ysufaewmyJ/
4/ ykaAÁpuwyknwmpuf qdkwm
a½S;b0 a½S;umvu ûycJzh ;l aom aumif;rI½rdS S aumif;rIuûkd yxm;rS aumif;usKd ;qdw k m &wm? tck i,fi,f
½G,½f ,G f uav;awGrsm;qd, k if i,fi,f½, G ½f ,
G u f aeNyD;awmh todtvdrm® awGukd rdbawGu oifMum;ay:&w,f?
ynmawGwwfajrmufatmif oif&w,f? tJ'v D kd ynmawG ½d½k akd oao aumif;aumif;rGerf eG f oifNyD;awmh uav;awG
[m wwfoo d ifw
h hJ ynmawGwwfvYkd avmubufuae bGYJ x;l ç *kPx f ;l awG&NyD;awmh aemifwcsdeu f s,if olwYkd [m
pD;yGm;Opöm &wemawGeYJ jynfph w
kH hJ vlBuD;vlaumif;awG jzpfwmyJ? &yf½mG tusdK;aqmifEikd w f hJ a½SYaqmify*k Kd¾ vfBuD;awG
jzpfw,f? ûrdY \ tusdK;udak qmifEikd wf hJ a½SYaqmify*k Kd¾ vfBuD; awGjzpfw,f? Edik if t
H usKd ;udak qmifEikd w
f hJ yk*Kd¾ vfBuD;awGjzpf
w,f/
tck½iS ûf yç &[ef;cHw,fqw
kd m ykaAÁpuwyknwmyJ? ukov kd af umif;rIawG topfûywmayghav? tcktaeu
awmhtopfvYkd q&kd r,f? 'gay r,fvYkd aemifwcsed u
f s,ifawmh ykaAÁpuwyknwmyJ? a½S;b0uûycJw h hJ ukov
kd af umif;
rIqw
kd m 'gawGy/J
yAÁZrÆ *Fvmç OyorÜ'r*Fvm taMumif;ûyNyD;awmh vª&wef;&w,f? oHCmawG rGejf rwfaom qGr;f ç cJz,
G f
abmZOfawGauR;ç vly&dowfawG<uvmwJh yk*Kd¾ vfawGvaJ uR;arG;ç vª' gef;vdYk ç txl;vªz,
G af wGç ouFe;f ponfawG
vª'gef;NyD; ukov kd af umif;rIawG yGm;&w,f/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 28
tJ'v
D kd ykaAÁpuwyknwm½Sv d Ykd oifwh ifah vsmufywfaom t&yfrmS jzpfwm ]]r*fç zdv
k çf edAmÁ ef &ygvdk \}}vdkY
qkawmif;xm;wJh yk*Kd¾ vfawGukd r*fç zdv
k çf edAmÁ ef&Edik w
f b
hJ 0 ydk Yay;wmyJ/
a½S;b0awGuwnf;u tusifyh sufvmwJh yk*Kd¾ vfawGuawmh tckrS rdbawGq;kH rvdYk vJ em;raxmifç q&m
orm;awGu qH;k rvdYk vJ em;raxmif ud;k vd;k uefYvefYawG ,cktcg jzpfvmMuw,f? tJ'v
D al wGukd a½S;b0u ukov
kd f
aumif;rIenf;cJw
h hJ yk*Kd¾ vfawGvYkd q&kd rSmyJ/
½Sif&m[kvmqdkwJh bk&m;om;awmf[m
ajymp&mvJr½Syd gbl;? olu tajctaeMunfNh yD;awmh aumif;wJt h aetxdik ef YJ aexdik af ewmyJ? tjypfuif;atmif
aeaewmyJ? reufwikd ;f reufwikd ;f oJyw
kH yHk yHv
k u
kd af o;w,fw?hJ oJwvH;k wvH;k vQif Mo0g'wpfct k aeeJY oJyx
kH rJ mS
½Sw
d hJ oJawGavmufrsm;jym;wJh Mo0g'tqH;k trawGukd q&mhtxHrmS &ygapvdYk 'Dv&kd nf ½G,Nf yD;awmif oJawGuykd v kH u
kd f
ao;w,f qdw k mud;k /
tck 'DaeY ½Sio f mraPûyç &[ef;ûyç ½Sio f mraPç &[ef;ûywmudk taMumif;ûyNyD;awmh vª'gef;wJh ukov kd af wG
[m tJ'o D rÜwpdå ufav;yg;eJY qdik w
f myJ? orÜwpdå ufav;yg;eJY a½S;ujynfph ckH v
hJ Ykd txl;tm;jzifh ykaAÁpuwyknwm puf
½SdcJhvdkY ,cktcg oi w hf ifah vsmufywfaomt&yfrmS aeMu&wmyJ? ,ckwzef oifw h ifah vsmufywfaomt&yfrmS ae&vdYk
rdbç q&morm; olawmfaumif;awGr0DS &J vdYk olawmfaumif; w&m;awG em&w,f/
½Siûf yzdYk ç &[ef;ûyzdYk ½Siu
f sif0h wfawGç &[ef;usif0h wfawGç oDvç orm"dç ynmawGusifzh Ykd pdwu
f ;l j zpf&w,f/
tJ'D vlBuD;rdb bd;k bGm;awGç t&D;ta':awGç tbGm;awGuvJyJ nTeMf um;ay;&w,f? ukov kd af umif;rIawG
yGm;rsm;zdYk nTeMf um;ay;&w,f? a½S;uaumif;rI½cdS v hJ Ykd tJ'n D eT Mf um;wJth wdik ;f vJyJ ½Sio
f mraPûyNyD;awmh usif&h w,f?
&[ef;ûyNyD;awmhvJ usi&hf w,f? 'Dv ½kd iS ûf yç &[ef;ûy&mrSm 'geukov kd af wG yGm;rsm;&w,f? ½Siof mraPrûyEdik w f yhJ *k Kd¾ vf
awGu tJ'u D o k v
kd af wGymG ;NyD;awmh ykaAÁpuwyknwmpuf wywfjyefvnfvmjyefw,f? t&[wår*fç t&[wåzv kd f
r&ao;rcsi;f [m 'Dvv kd nfaerSmyJ? aumif;wJph ufawGu wywfNyD;wywf jyefvnfaew,f? rdrw d Ykd tvdk½SdtyfwJh
avmuDaumif;usKd ;csr;f omawGeYJ tpOfwpdu k f jynfph NkH yD;awmh oGm;vdrrhf ,f? aemufq;kH qif;&Jcyford ;f Nidr;f wJh edAmÁ efvJ
a&mufNyD;oGm;r,fw/hJ
'gaMumifv h J tJ'D edAmÁ ef&zdYk &m taetm;jzifh ukov
kd af umif;rIawG ûy&rSmyJ? 'DuaeY oHCmawGtm; r eG jf rwf
aom qGr;f udv k 'ª gef;jcif;? NyD;awmh <ua&mufvmaom uvsmPrdwaå wGtm; rGejf rwfaom pm;zG,f aomufz, G w f Ykdjzifh
vª'gef;jcif;ç txl;yifzh w d t f yfwhJ 25 -yg;aom t½Sijf rwfawGtm; ouFe;f ponfwYkd ukd vª'gef;jcif;ç tJ'u D ok v kd f
aumif;rIawGu qkrawmif;yJ aumif;usKd ;awGay; rSmygyJ? qkawmif;vdYk ½, dS if rdrw
d Ykd tvd½k t
dS yfwhJ aumif;usdK;awG
wdwud sus jynfjh ynfph pkH kH tusdK;ay;oGm;vdrrhf ,f? 'gayr,fvYkd taumif;qH;k uawmh qif;&Jcyford ;f Nidr;f wJh edAmÁ ef[m
taumif;qH;k yJ/
taumif;qHk;qkawmif;
'gaMumifh ]],aeY yAÁZrÆ *Fvmç OyorÜ'r*Fvm taMumif;ûyNyD;ûywJh ukov kd af umif;rI [lorQaMumifh qif;&J
cyford ;f Nidr;f wJh edAmÁ efcsr;f omudk vsijf refpmG rsuaf rSmufûy&ygvdk \? qif;&Jcyford ;f Nidr;f wJh edAmÁ efcsr;f omudk vsijf ref
pGm rsuaf rSmufûy&ygvdk \}} vdYk y"metm;jzifh 'Dvq kd ak wmif; NyD;awmh a&pufcstrQay;a0&r,f? rdrt d vd½k t
dS yfwhJ
avmuD avmukw&å maumif;usKd ;csr;f om r*Fvmtaygif;wdYk EiS hf jynfph MkH uygap/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 30
a&pufcs
uJ a&pufcsr,f? vdu
k q
f Mkd uyg/
t½Sib f &k m;wdYk wynfah wmfwYkd onf jrwfpmG bk&m; \ omoemawmf½n S pf mG wn wf jhH cif;ç xGe;f um;jcif;ç BuDymG ;
jcif;ç pnfyifjcif;tusKd ;iSgvnf;aumif;? wynfah wmfwYkdonf oHo&m0#fqif;&JrS vGwaf jrmufí edAmÁ efukd vsijf refpmG
rsuaf rSmufûyyg&jcif; tusKd ;iSgvnf;aumif;? jrwfpmG bk&m; \ omoemawmfü ½Sio f mraPtjzpfjzifh 0ifa&mufí
omoe"r® omoemhta rGwYkd ukd usifo h ;kH &,ljcif;iSg tvd½k MdS uaom 17 -yg;aom ½Siaf vmif;wdYk uv kd nf;aumif;? 10 -
yg;aom &[ef;avmif;wdYk uv kd nf;aumif; ouFe;f ç oydwpf aom y&du&© mwdYk EiS w hf uG oHCmawmfxüH tyfEiS ;f avQmuf
xm;í jrwfpmG bk&m; \ omoemawmfü jrifjh rwfaom ½Sit f jzpfç &[ef;tjzpfukd a&mufapvsuf yAÁZrÆ *FvmuHç
OyorÜ'r*FvmuH aqmifMuygukef\/
qkawmif;
t½Sib f &k m;wdYk þaumif;rItaygif;onf tmoa0gw&m;av;yg;wdYk \ uke&f mukeaf Mumif; jzpfaom r*fÓPfç
zdv
k Ó
f Pf edAmÁ efukd ½Guaf qmifygapownf;/
trQa0
þaumif;rI ukov kd t
f aygif;wdYk \ tzdYk bm*udk trdtbç q&morm;wdYk tm;vnf;aumif;? taqGtrsdK;wdYk
tm;vnf;aumif;? þt&yfüa&muf½adS eaom y&dowftaygif;tm; vnf;aumif;? tuREfyk w f Ykd \ toD;oD;aom tdrf
apmifeh wfç ûrdYapmifeh wfç omoemawmfapmifeh wfç þ&dyo f mapmifeh wfç avmuudak pmifah ½Smufaomewfç odMum;rif;ç
,rrif; tp½Sad om ewftaygif;wdYk tm; vnf;aumif; a½S;OD;pGm txl;ojzifh trQay;a0ygukef \? tvH;k pHak om
owå0gtaygif;wdYk tm;vnf; trQay;a0ygukef\/
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;
qkay;ç oDvay;ç tEkarm'em w&m;awmfESifh
qGrf;uyfa&pufcspmwef;
1964-ckEpS f atmufwb kd mv 17 -&uf eHeuf 11 -em&DcefYwiG f &efuek ûf rdY raemf[&Dvrf; trSwf 30 -ae
q&m0efBuD; OD;boGif a':pdepf ed w f Ykdonf om;jzpfol a'gufwm cifarmifvwf MopBwD;,m; Edik if H AD,ifemûrdY ynm
oifomG ;cgeD;wGif q&mawmfb&k m;BuD;ESiw hf uG oHCmawmft½Sijf rwfwYkd tm; qGr;f qufuyfv'ª gef;&m q&mawmfb&k m;
BuD;onf tvGev f Qif qDavsmfaom qkay;ç oDvay; tEkarm'em w&m;a[m a&pufcsay;rIukd atmufygtwdik ;f
cs;D jr§iahf wmfvcl ahJ vonf? q&mawmfb&k m;BuD;onf vlrsm;uefawmhNyD;aemuf-
qkay;awmfrlyHk
vlç ewfç jA[®m owå0gtaygif;wdYk \ ylaZmftxl;udk cH,al wmfrx l ukd af om t&[wmtp½Sad om ud;k yg;aom
*kPaf wmfwYkd EiS hf jynfph akH wmfral om bk&m;&wemç oGmu©mw*kPf tp½Sad om ajcmufyg;aom*kPaf wmfwYkd EiS f h jynfph kH
awmfral om w&m;&wemç oky#Ü yd Eéwm*kPt f p½Sad om ud;k yg;aom*kPaf wmfwYkd EiS hf jynfph akH wmfral om oHCm&wem
wnf;[laom &wemjrwfo;kH yg;wdYk ukd ½dak ojrwfE;kd vufprkH ;kd í ½Scd ;kd ylaZmf zl;ajrmfrmefavQmh uefawmhMu&aom yPmr
ukov kd u
f H apwemwdYk \ tpGr;f tmEkabmfa Mumifh ab;&eftEÅ&m,f[o l rQwdYk rS tcgcyford ;f uif;vGwNf idr;f Mu
a0;uGmMuí touf½n S jf cif;ç temuif;jcif;ç usef;rmjcif;ç csrf;omrsm;jcif;tp½Sad om tvd½k t dS yf awmifw
h tyfaom
avmuD avmukw&å m aumif;usdK;csrf;om r*Fvmtaygif;wdYk EiS hf jynfph MkH uygap [lí vnf;aumif;/
oDvay;awmfrlyHk
t[H baEÅ wdo&aPe - bk&m;&wemç w&m;&wemç oHCm&wemwnf;[laom ud;k uG,&f moH;k yg;ESi?hf
o[-wuG? yOöov D H -t*Fgig;yg;½Sad omoDvud?k om"kuu
H wGm -rusKd ;rayguf rajymufrusm;&atmif aumif;rGepf mG
xde;f odr;f apmifah ½Smufí? tyÜrma'e -rarhaomowdw&m;jzif?h orÜma'x -NyD;pD;jynfph akH tmif tm;xkwMf uukeaf vmh
[lívnf;aumif; rdeYf qq kd ak y;ç oDvay;awmfro
l nf/
(orEÅmrSpí r*Fvokwçf arwåow
k f y&dwaf wmfukd ½Gwzf wfawfrMl uonf/)
tvSL½Sif\ w&m;awmif;yefavQmufxm;csuf
¤if;aemuf t½Si bf &k m; wynfah wmf \om; a'gufwm cifarmifvwf MopBwD,m;jynfoYkd ynmqufvufoif
Mum;&ef oGm;&ygrnfb&k m;? oGm;&rnf&h ufuawmh 1964 -ckEpS f atmufwb kd mv 27 -&ufaeYrmS jrefrmjynfrS xGucf mG
oGm;&ygrnfb&k m;? xGucf mG roGm;rD ,aeY 1964 -ck atmufwb kd mv 17 -&ufaeYrmS t½Sib f &k m;wdk Ytm; cJz, G f
abmZOfwYkd ukd qufuyfygonfb&k m;? txl;tm;jzifh cifarmifvwf Edik if jH cm;odYk xGucf mG oGm;onft h cgrSm usifo h ;kH ae
xdik zf Ykd &m t½Sib f &k m;u qdq
k ;kH rawmfrNl yD;vQif qGr;f tEkarm'em ûyawmfryl g&ef bk&m;wynfah wmf (qGr;f 'g,um
armifoiG )f u av;jrwfpmG awmif;yef avQmufxm;ygonfb&k m;[k avQmufxm;&m-
[dw
k cg t*FvefaecJw
h m ig;ESpçf ckjrefrmjynfa&mufaewmu oH;k ESp½f NdS yDvm;ç ESpEf pS yf ½J adS o;wmvm;[k
q&mawmfuar;onf/
rSeyf g? jrefrmjynfjyefa&mufaewm oH;k ESpaf wmif r½Sw
d wfao;ygbk&m;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 32
aMomf - trdjrefrmjynfjyefa&mufwmrS odyrf Mumao;bl; ckwcg jyefomG ;&jyefNyD? [du k s,if 'Dw&m;udk
emMum;&zdYk rajymeJYO;D jrefrmpum;rsm;udak w mif arhuek rf mS pd;k &ao;w,f? uav;awGa&m vlBuD;awGyg jrefrmpum;
awG arhuek rf mS pd;k &w,f? [dak &muf,if bk&m;taMumif;ç w&m;taMumif; ajyma[mwmawGuv kd J rMum;&awmhb;l [k
q&mawmfu rdeYf Mum;awmfro l nf/
bk&m;yGifh&macwftcg BuHKygcJbdjcif;
avmau-avmuü? Aka'¨g -opömav;yg; w&m;odjrif bk&m;½Sio f nf? oAÁygPdeH -tvH;k pHak om owå0gwdYk
\? [dwm,-tusdK;pD;yGm;&&ef tvdYk igS ? orkyaÜ Eém -yGiG x
hf eG ;f ay:aygufawmfrv
l mygay\/
'ku©opömqif;&Jwm rSwfygrSefw&m;
Zmwd'ku©-tjzpfqif;&J
Zmwd'u
k N© yD;awmh Z&m'kuw
© ?hJ tdrk if;vdYk vJ 'kua© wGa&muf&w,f? waeYus,if td&k wmyJ? t½G,Ef Ek k
ysdKysdKav;awG tjzpfeYJ csnf; raeMu&bl;? waeYusawmh td&k w,f? bmrStoH;k rusbl;? tifrwef 'kua© &mufygw,f/
Asm"d'ku©-temqif;&Jponf
aemufNyD;awmh ruse;f rrmemzsm;rIawGuv kd J waeYus,if awGY&w,f? pd;k &dryf al qG;p&mç idak <u;p&mtaMumif;
awGEiS hf awGYNyDq,kd ifvJ pd;k &dr&f w,f? ylaqG;&w,f? idak <u;&w,f? aemufq;kH waeYus,if ao&w,fw?hJ aoNyD;awmh
at;a&mhvm;qd, k if rat;ao;bl;? aemufwcg b0wckjzpf&jyefw,f? tJ'v D ckd snf;yJ tcgtm;avsmfpmG b0awG
topftopfjzpfNyD; 'kua© wGa&muf&w,f? tJ'gawG[m 'kuo © pöm qif;&Jw&m;awGy?J avmurSm owå0gawG uawmh
aumif;aewJt h vSnu hf av;udk MunfNh yD;awmh csrf;omw,fvYkd atmufarhaeMuw,f? pifppfawmh tJ'gawG[m
qif;&JawGw?hJ tJ'D qif;&JtrSew f &m;awGukd jrwfpmG bk&m;u trSetf wdik ;f xd;k xGi;f odawmfrw
l ,f/
ork',opöm-qif;&JaMumif;yg rSwfygrSefw&m;
bk&m;yGifhwm rsm;wGufwm
tJ'D wqlwqlyiG w
hf muvJ b,foYl twGuw
f ;kH qd,
k if tm;vH;k aom owå0gawGtwGuyf gyJw/hJ
avmau-avmuü? Aka'¨g -opömav;yg; w&m;tvH;k pHuk kd tuket f pif odjrifawmfral om jrwfpmG bk&m;onf?
oAÁygPdeH-tvH;k pHak om owå0gtaygif;wdYk \? [dwm, -tusdK;pD;yGm;rsm;&eftvdYk igS ? orkyaÜ Eém -yGix
hf eG ;f ay:ayguf
awmfrv
l mygay\ wJh/
tJ'v D kd jzpfxeG ;f ay:aygufawmfrv l mwm[m tvH;k pHak om owå 0gawGtwGuyf ?J bk&m;uawmh owå0gawG
tm;vH;k twGuf tusdK;rsm;atmif yGiv hf mayr,fvYkd bk&m;udk Munfñw kd hJ yk*Kd¾ vfawGrmS om tusdK;rsm;w,f? bk&m;udk
MunfñEkd ikd w
f yhJ *k Kd¾ vfç ,HMk unfEikd w
f yhJ *k Kd¾ vfç bk&m;udk ud;k uG,q
f nf;uyfEikd wf hJ yk*Kd¾ vfawGom tusdK;rsm;w,f/
rMunfñdkwJhyk*¾dKvf tusdK;rrsm;bl;
aemufNyD;awmh a½S;wke;f uqd, k if pm;aq;ç vdr;f aq;awGy½J w dS ,f? ckumvqd, k if xd;k aq;awGç tcd;k taiGY
a&mifjcnfaq;awG ponfjzifh pHv k Ykd ygyJ? tJ'aD q;awG[m bmtwGuw f ;kH qdv
k Ykd ½,
dS if a&m*ga0'em½Sw d hJ yk*Kd¾ vfawGç
'kua© &mufaewJyh *k Kd¾ vfawGç tJ''D u
k o © nfawGtw u G f u,fq,fzYkd &mawGy?J 'gayr,fv h Ykd 'kua© &mufwhJ yk*Kd¾ vfwikd ;f rSm
'DtultnDawG &ygovm;qdak wmh eD;pyf&mç vufvrS ;f rS&D m yk*Kd¾ vfavmufom&w,f? tJ'gvdyk J jrwfpmG bk&m;
yGivhf mwmuawmh tukev f ;kH owå0gawG twGuq f Nkd yD;awmh yGiv
hf mwmyJ? 'gayr,fv h Ykd bk&m;ESirhf eD;pyf wJh yk*Kd¾ vfawG
u trsm;BuD;½Sad ew,f? bk&m;taMumif;udk rodwyhJ *k Kd¾ vfawGu ½Sad ew,f? bk&m;u tm;vH;k aom owå0gawGtwGuf
yGiv
hf mayr,fvYkd olwYkdu bk&m;yGirhf eS ;f awmif rodMubl;/
tif'dkeD;½Sm;oGm;wkef;u pOf;pm;Munfhrdw,f
bke;f BuD; tif'ekd ;D ½ mS ;oGm;wke;f u vlawG½;kd ½d;k ½G½aG wG jrifwikd ;f jrifwikd ;f pOf;pm;Munfrh w
d ,f? ]]tif; 'Dval wG
[m Ak'j¨ rwfpmG bk&m;qdw k mudk rodwv hJ al wGcsn;f yJ? olwYkduMkd unfph rf; ½G½o G mG ;aevdu k Mf uwm/
tm;vH;k aom owå0 gawG tusdK;rsm;atmif bk&m;u yGichf w hJ mMumNyD? ESpaf ygif; 2500 -awmifveG cf NhJ yD MumvS
NyD? 'gayr,fvYkd 'Dval wG[m Ak'j¨ rwfpmG bk&m; yGiahf wmfrw
l ,fqw
kd mudk rodwv hJ al wGy?J olwYkd[m odurkd od½mS Mubl;?
tJ'v D ykd J owd&rdç pOf;pm;rdw,f/
tJ'DvdkyJ a'gufwm c ifarmifvwf oGm;&rnfh t&yfawGuawmh ]]Aka'¨g avmau orkyaÜ Eém}} ESihf awmfawmf
a0;wJh t&yfawGy?J tJ'rD mS Ak'o ¨ moem0ifawG enf;enf;yg;yg;awmh ½Syd gw,f? ½Sad yr,fvYkd rodwhJ vlawGursm;
w,f? [drk mS ½d;k ½d;k ½G½G jrifwikd ;f jrifwikd ;f 'Dvv
kd al wGyjJ zpfaerSmç ,ckawmh ra&mufao;bl; a&mufawmh 'Dvvkd al wGyJ
awGYaerSmç bk&m;yGiw hf mudk rodwv hJ al wGyJ awGYaerSm/
EdkifiHjcm;a&mufawmhvJ &wemoHk;yg;rarheJY
'Dawmh olrsm;u bk&m;rSe;f ç w&m;rSe;f rodMuayr,fh odwyhJ *k Kd¾ vfu w&m;uav;ESihf aeEdik zf Ykdta&;BuD;
w,f? ud, k w
hf &m;uav;ESihf ud, k u f sifv
h Ykd ESv;kH oGi;f vdYk bk&m;ç w&m;ç oHCm &wemoH;k yg;udk rarhravsmhyJ wwfEikd f
orQ ½Scd ;kd jcif;ç ylaZmfjcif;ç uefawmhjcif; 'Dvkd rjywfusifBh uHêud;ukwf tm;xkwaf ezdYk ta&;BuD;ygw,f? rarhravsmhwhJ
tyÜrm'tod w&m;eJY tm;xkw Nf yD;aezdYk ta&;BuD;ygw,f? NyD;awmh bk&m;*kPçf w&m;*kPçf oHCm*kPw f ?hJ 'D*P
k af wmf
oH;k rsdK;udak wmh rif;tm;wJt h csdew
f ikd ;f toHzrf;pufEiS hf zrf;,lomG ;wmudk jyefjyefziG Nhf yD;em;axmifaygh? ig'DrmS a[may;
vdu
k rf ,f? [du k sawmh em;axmif tm½Hûk yMunfñzkd Ykd ,cka[may; vdu k rf ,f/
bk&m;&wem
rdrw
d wfEikd w
f hJ aiGaMu;eJY 0,fNyD; &vmw,fqv kd Ykd ½,
dS ifvJ 0rf;om&wmyJ? ywåjrm;uav;ç ausmufuav;ç pdeu
f av;ç
tJ'guav;awGeYJ vufpyG u f av;ç em;uyfuav;bmav;rsm; vkyNf yD;0wf&,if ody0f rf;omp&maumif;w,f?
'gaMumifv
h J tJ'v D kd 0rf;ajrmuf 0rf;omjcif;udk jzpfapwwfvYkd &wemac:w,fw/hJ
wenf;tm;jzif&h wemqdw
k m tzd;k wefwOhJ pömudak c:wmwJ?h tzd;k rwefwhJ omrn0w¬Kypön;f awGukd &wemvdYk
rac:bl;wJ?h [kww
f ,f &wemac:wJ[h mu tzd;k wefBuD;yJ? tzd;k rwefwhJ &wem&,fvYkd r½Sb
d ;l /
wenf;tm;jzifh omrefy*k Kd¾ vfawG roH;k aqmifEikd b f ;l wJ?h 'D&wemu omrefy*k Kd¾ vfawGvufxrJ mS r½Sb d ;l wJ?h
[kww
f ,f &wemac:wJh 0w¬Kypön;f [m bke;f uH½w dS hJ yk*Kd¾ vfawG&YJ vufxrJ mS om½Sw
d m? bke;f uH r½Sw d hJ yk*Kd¾ vfawGrmS
&wemqd,
k if bmrS½w
dS mr[kwb
f ;l /
'D&wemawG[m vlYjynfrmS vJ½w dS ,f? ewfjynfawGrmS vJ ½Syd gw,fw?hJ 'djyif e*g;ç *VKefwYkd qw
kd m a½S;wke;f
uawmh xif½mS ;w,f? ckawmh e*g;awGç *VKefawG aysmufuek Nf yD? e*g;uawmh a>rawGrYkd ½Srd ,fh vu©PmygyJ? tJ'D
e*g;ç *VKefjynfa wGrmS vJ &wemawG½w
dS ,fw?hJ tJ'D &wemawG[m bk&m;&wemESihf EdiI ;f pm vdYk ½, dS ifjzifh bmrSrajymy
avmufygbl;wJ/h
bk&m;&wemuJo h Ykd rGejf rwfw&hJ wemqdw k m r½Syd gbl;wJ?h bk&m;&wemrajymeJYawmh rdrw d Ykd oEÅmefrmS ½Sw
d hJ o'¨g
w&m; &wemavmufawmif rGejf rwfwmr½Sb d ;l ? rdrwd YkdoEÅmefrmS bk&m;,HMk unfwhJ o'¨gw&m;ç uHw&m;ç oHCm,Hk
MunfwhJ o'¨gw&m; ç uH \tusdK;,HMk unfwhJ o'¨gw&m;qdw k hJ &wemonfyif jrwfvNS yD? 'Dvo kd '¨gw&m;½Sw d hJ yk*Kd¾ vf
awGu bk&m;ç w&m;ç oHCmESiphf yfNyD;awmh ukov kd af wGymG ;&w,f? ukov kd af wGymG ;NyD;awmh b0rsm;pGm ra&wGuEf ikd f
aom b0awGrmS vdu
k Nf yD;awmh vlYcsr;f omç ewfcsr;f omawG jzpfomG ;w,f /
ckwifu pdew f Ykd ç a½TwYkd ç aiGwYkd ç ausmufwYkd ç qifç jrif;wdYk 'Dv&kd wemawGu b,favmufyJ tzd;k wefwef
wb0wnf;oH;k Edik w
f ,f? aemufb0awGvu kd Nf yD; roH;k Edik b
f ;l /
tJ'gaMumifh t&[H tp½Sad om udk ;yg;aom*kPaf wmfwYkd EiS hf jynfph akH wmfral om bk&m;&wem -wJ?h t&[Hqw kd m
vlç ewfç jA[®m owå0gtaygif;wdYk &YJ ylaZmftxl;udk cH,al wmfrx l ukd w
f ,f? avmbç a'goç arm[tp½Sad om
udavomawGrS uif;a0; pifMu,fawmfrw l ,fw?hJ tJ'v
D kd t&[Htp½Sad om ud;k yg;aom *kPaf wmfwYkd EiS hf jyn phf akH wmf
rlaom bk&m;&wemuJo h Ykd jrifjh rwfwhJ &wemqdw
k m b,frmS rSr½Sbd ;l wJ?h tJ'g taumif;qH;k &wemyJw/hJ
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 37
w&m;&wem
jrwfpmG bk&m;tavmif;awmf od'w ¨ r¬ if;om;tjzpfuaeNyD; 29 -ESprf mS awmxGuNf yD;awmh oGm;w,f? tdjk cif;
uif;wJw h &m;ç emjcif;uif;wJwh &m;ç aojcif;uif;wJw h &m;udk ½Smr,fqNkd yD; awmxGuNf yD;awmh oGm;w,f? 6-ESpyf wf
vH;k 'ku&ú p&d,mqdw k hJ tusifu
h kd usifw
h ,f/
oef;acgif;,HrmS 'dApÁ u©KtbdÓPfu&kd w,f? 'dApÁ u©KtbdÓPfu&kd awmh tukev f ;kH avQmufNyD;awmh jrif
w,f? avmuBuD;wckv;kH avQmufNyD;awmh owå0gawGjzpfaeyHçk ysufaeyHçk ukov kd u
f aH Mumifh aumif;&m b0awGa&muf
aeyHçk tukov kd u
f aH Mumifh tyg,fav;yg;awGusaeyHk tJ'gawGukd jrifw,f? bmawGEiS w hf ol vJqakd wmh aEGtcg
umvrSm avayGrsm;wdu k af wmh txufutrduI af wG atmufusvmw,f? atmufutrdu I af wGu txufwufomG ;
w,f? tJ'v D ykd J owå0gawG[m aoaoNyD;awmh ukov kd f uH½w
dS hJ yk*Kd¾ vfawG[m txufwwfw,f? tukov kd u
f ½H w
dS hJ
yk*Kd¾ vfawGu atmufqif;w,f? tJ'gawGukd jrif&w,f/
aemufou'g*grdzv
kd u
f kd a&mufwmeJY umr&m* Asmyg'awG enf;Edik o
f rQ enf;oGm;w,f? ukeaf wmhrukef
ao;bl;/
ousrek -d omuD0ifrif;rsKd ;rS jzpfawmfral om jrwfpmG bk&m;onf? orm[dawm -wnfMunfaom ESv;kH ½Sad wmfrl
onfjzpfí/
aAm"dyifatmif &wemyv’iaf y:rSm xuf0,fzYJGacG xdik af eawmfrNl yD;awmh jrwfpmG bk&m; wyg;wnf;yJ b,fol
rSr½Sb
d ;l ? wyg;wnf; w&m;ESv;kH oGi;f vdYk orm"d&NyD; pdwu
f av; wnfMunfNyD;awmh aew,f? tJ'D r*fç zdv
k af wG
tpOftwdik ;f a&mufNyD;awmh edAmÁ efuakd wGYomG ;wmaygh/
orm[dawm-wnfMunfaom pdwEf v
S ;kH ½Sad wmfro
l nfjzpfí? ,H -tMuifeAd mÁ efu?kd tZÑ*g -t"d*awm-&awmfrl
av\wJh/
tJ'w D &m;[m b,fvw kd &m;wH;k qdak wmh ]]c,H 0d&m*H trwH yPDw}H } c,H -udavom qif;&J [lorQwYkd \
uif;&m uke&f mvJjzpfonfw/hJ taumif;qH;k aygh? udavomqif;&JawG tukev f ;kH Nidr;f &mvJ jzpfw,f/
yPDwH-jrwfaom? ,H -tMuifeAd mÁ efw&m;ud?k tZÑ*gt"d*awm -&½Sad wmfral vNyD? ]]e awe "ar®e orw¬d
udO}dö } awe"ar®e-xdt
k jkd cif;uif;&mjzpfaom edAmÁ efw&m;ESi?hf orH -wlrQaomw&m;rnfonf? etw¬d-r½Sd/
avmurSm tJ'w D &m;avmuf tzd;k wefwm r½Sb d ;l wJ?h 'djyif[mawG b,favmufaumif;w,fqq kd kd 'DeAd mÁ ef
w&m;avmufaumif;wmb,f½rdS vJ? r½Sv d rJ ½SEd ikd b
f ;l wJ?h 'DeAd mÁ efw&m;[m ta&;BuD;qH;k yJ? tJ'gudk a*gwrjrwfpmG
bk&m; &awmfrw l ,f? a*gwrjrwfpG mbk&m;&JY wynfah wGvJ jynfjh ynfph pkH kH w&m;tm;xkw, f if aomwmywård *fÓPfeYJ
'DeAd mÁ efukd awGYEikd w
f myJ? jzpfysufwhJ ½kyef mrfcsKyfNidr;f wJeh Ad mÁ ef &½SEd ikd w
f myJ? ou'g*grdr*fç zdv
k ef YJ vJ awGYEikd w
f ,f?
tem*grdr*fç zdv k ef YJ vJ awGYEikd w
f ,f? t&[wår*fç zdv k ef YJ vJ aem ufq;kH awGY&rSmyJ? tJ'v D akd wGYNyD;rS aemufq;kH udpNö yD;rSm
yJ? tJ'eD Ad mÁ efw&m;udk jrwfpmG bk&m; &awmfrw l ,fw?hJ ESpaf ygif; ESpaf xmifig;&mausmf umvwke;f u &awmfrcl w hJ ,f/
]]£'rÜd "ar® &weH yPDw}H } £'rÜd "ar® t,rÜd "ar® - þedAmÁ ef w&m;awmfonfv?J yPDwH - tjrwfq;kH
aom? &weH-&wemrnf\/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 39
'Dw&m;[m tjrwfq;kH yJ? ESpo f ufp&mtaumif;qH;k yJ? tzd;k twefq;kH yJ? tifrweft&cJq;kH yJ? 'Dw&m;&wem
udk omrefy*k Kd¾ vfawG b,f&Ekid v
f rd rhf mS wH;k /
oHCm&wem
yx0dóad wm-ajrüpdu k xf m;tyfonfjzpfí ajrürSaD om? £E´caD vm -wHcg;wdik o f nf? (a½S;wke;f u ûrdYt0ifrmS
tvSpu kd x
f m;wJh wdik Bf uD;awG ½Sw d ,fvYkd qw kd ,f? tJ'D wHcg;wdik [
f m ajray:rSm 8-awmifavmuf ½Sw d ,f qd, k if
ajrBuD;xJrSmvJ 8-awmifavmuf jr§Kyfxm;w,f? tJ'v D kd ajrxJrmS w0ufavmuf jr§Kyfpu kd xf m;wJh wdik Bf uD;udq k wkd ,f?)
pwkA0dÇ gaw[d-t&yfav;rsufEmS wdYk rS vmukeaf om avwdYk jzif?h torÜurÜad ,m -rwkev f yI af pEdik o
f nf? od,m,xm -
jzpf&mouJo h Ykd ? (tJ'w D ikd Bf uD;udk t&yfav;rsufEmS rS avawGu rvIyaf pEdik b f ;l ? b,fvakd vyJvmvm tJ'w D ikd u
f kd
rwkev f yI af pEdik b f ;l ? bmjzpfvYkdvq J ,kd if ajr0if w0ufavmufjr§KyfNyD; aumif;aumif ; ususee pdu k xf m;vdYk ygyJ?)
]]wxlyrH oyÜK&doH 0'grd}} oyÜK&doH -t&d,r*fÓPfeYJ jynfph akH om olawmfaumif;ud?k wxlyrH -xdw k ikd Bf uD;eJY
tvm;wlonf[í l ? t[H-igbk&m;onf? 0'grd-a[mawmfr\ l wJh/
a,m-tMuif aomwmyefy*k Kd¾ vfonf? t&d,opömed -'kuo © pömç ork',opömç eda&m"opömç r*¾opömwnf;
[laom av;yg;aom t&d,opömrSew f &m;wdYk u?kd ta0pö -ÓPfjzifo h uf0ifí? yówd -awGYjrifEikd \ f ? wHoyÜK&doH -
xdok pömav;yg;udk ÓPfjzifh ouf0ifí odjrifaom aomwmyef olawmfaumif;ud?k wxlyrH -xdak jrBuD;ü cdik Nf rJpmG jr§Kyf
pdu
k xf m;onfjzpfí t&yfav;rsufEmS rS avwdYk aMumifh rwkev
f yI af om xdw
k cH g;wdik Bf uD;ESihf tvm;wlonf[íl ? t[H -
igbk&m;onf? 0'grd-a[mawmfr\ l wJh/
'Daomwmyefavmuf jzpfomG ;vdYk ½,dS if omoemawmfrmS jrifjh rwfvyS gNyDw?hJ 'Daomwmyef oHCm&wem
tqift h wef;a&mufzYkdawmh ta&;BuD;wmyJ? aomwmyefjzpf,if tyg,fav;yg;rSm rjzpfEikd af wmhb;l ? 'kw, d b0om
r[kwb f ;l ? aemufaemufb0awGrmS vJ rjzpfawmhb;l wJ ?h 'gaMumifh 'Dy*k Kd¾ vfawG[m tyg,fav;yg;uvJ tpOfxm0&
vGwaf jrmufomG ;NyD? vlYavmuç ewfavmurSmvJ ,kwn f w hH b hJ 0rsKd ;awGrmS rjzpfawmhb;l wJ?h b0aumif; b0jrwfawG
rSmom jzpfNyD;awmh todÓPfuvJ wqifx h ufwqifjh rifNh yD; edAmÁ efukd a&mufomG ;r,f? &[EÅmjzpfNyD;awmh edAmÁ ef udk
pHomG ;r,fw/hJ
]]{awe oapöe ok0w¬d a[mwk}} {awe oapöe -þrSeu f efaom opömpum;udk qd&k jcif;aMumif?h wkrmS uH
oyÜK&domeH-,aeYtzdYk ü oHCmawmft½Sijf rwfwYkd ukd ½dak opGmyifah qmifí rGejf rwfaom qGr;f cJz,
G af bmZOfwYkd ukd
vª'gef;qufuyfMuaom oifoal wmfaumif; taygif;wdYk tm;? ok0w¬d -aumif;usdK;csrf;om r*Fvmtaygif;onf?
a[mwk-jzpfygapownf;? om"k.....om"k... ac:Mu/
udik ;f wdw
k ykd J a&pufcsr,f awmfawmfav;MuoGm;NyD? [dEk ikd if jH cm;usawmh w&m;u em&cJw,f? 'gaMumifrh Ykd
txl;a[m&wm odYk r[kw, f ifawmh 'gavmufMumMumra[mbl;? Edik if jH cm;oGm;&rSmrdYk cyf½n
S ½f n
S f a[m&wm? udik ;f -
udik ;f vdu
k q
f Mkd u/
a&pufcs
t½Sibf &k m;wdYk wynfah wmfwYkd onf touf½n S jf cif;ç temuif;jcif;ç usef;rmjcif;ç csrf;omjcif;tp½Sad om
aumif;usKd ;csr;f om r*FvmwdYk ukd jzpfapEdik af om ukov
kd af umif;rIukd c&D;oGm;cgeD;ü r*Fvmtxdr;f trSwf tjzpfjzifh
ûypkjcif;iSg tvd½k MdS uygí oHCmawmft½Sijf rwfwYkd ukd ½dak opGm yifah qmifí rGejf rwfaom qGr;f cJz, G af bmZOfwYkd ukd
oHCmawmft½Sijf rwfwYkd tm; ½dak opGm qufuyfv'ª gef; auR;arG;ylaZmfyguke\ f t½Sib f &k m;/
qkawmif;
trQa0
þaumif;rIuo k vkd \f tzdYk bm*udk trdçtbç q&morm;wdYk tm; vnf;aumif;? taqGtrsdK;wdYk tm;vnf;
aumif;? þt&yfüa&muf½adS eaom y&dowftaygif;tm; vnf;aumif;? tuREfyk w f Ykd \ ud,
k af pmifeh wfçtdraf pmifeh wfç
ûrdYapmifeh wfç omoemawmfapmifeh wfç avm uudak pmifah ½Smufaomewfç odMum;rif;ç ,rrif;tp½Sad om ewftaygif;
wdYk tm;vnf;aumif;ç tvH;k pHak om owå0gtaygif;wdYk tm;vnf; trQay;a0ygukef \? tvH;k pHak om owå0gtaygif;wdYk
onf trQ&Muí ud, k pf w
d Ef pS jf zm csr;f omMuonf jzpfygapukeo
f wnf;/
qynmowdrydkif;
1344-ckESpf wefaqmifrkef;vwGif
jrefatmif ywåjrm;aoG;aq;ydkif½Sif
OD;atmifcif a':a<u rdom;pkwdkY\ aumif;rI
ywåjrm; r[m"r®omvm "r®m½HkBuD;/
tEkarm'emw&m;awmf
qkay;awmfrlyHk
ed'gef;
,cktcsed u
f pNyD;awmh pufa&wGi;f tNcHt&Hrsm;ESit
hf wlwuG r[m"r®omvm "r®m½HZk &yfBuD;&JY a&pufcs
vª'gef;jcif;\ taMumif;tEkarm'emw&m; a[mMum;&efjzpfw,f? 'DtEkarm'emw&m;udk rlvu 9-em&Davmuf
NyD;atmifrSwfw,f? tckawmh 8 -em&DcGJcgeD;aomaMumifh {nfhcHzdkY 9 -em&DrS tprûyyJ 10 -em&DrS tpûyEdik rf ,fxifyg&JY?
'Dvq kd ekd nf;enf; tcsde&f ygw,f/
'D"r®m½HZk &yfBuD; pNyD;jzpfay:vmwJt h aMumif;udpk NyD; bke;f BuD;u ajyma[m&r,f? 'D"r®m½HZk &yfBuD; bmhaMumifh
jzpf&ovJq, kd if omoemh&yd o f m ESpyf wfvnf ylaZmfyt JG wGuf uefawmh,if;ç bk&m;rsm;udv k J zl ;,if; ½Sr;f jynfuvm
MuwJh y&dowfawGtwGuf wnf;cd&k ef ae&mvdak eaomaMumifyh gyJ? tJ'D vdv k mwJth cgrSm 'D&yd of mu ur®|mef;Xme
jzpfwthJ wGuf ur®|mef;ausmif;awGrmS a,m*DawGu jynfah ew,f? ur®|mef;ausmif; qdak wmhvJ cyfusO;f usO;f yJ?
'gaMumifh olwYkd vaJ eavmufatmif ae&mray ;Edik b f ;l ? "r®½BkH uD;wdYk yd#u
d wfwu
kd f wdYk ukd ay;awmhvJ olwYkd uraecsif
Mubl;? tJ'v D t kd aMumif;awGaMumifh 'Dae&mrSmtJ'v D tkd a&;BuD;wJh {nfo h nftm*EÅKawG wnf;cdzk Ykd &m Z&yfBuD;waqmif
vJ ½So
d ifw
h ,fvYkd pOf;pm;rdygw,f/
trsm;csrf;omzdkY EdI;aqmf&w,f
Ed;I aqmfw,fqakd wmh bke;f BuD;wdYk u bke;f BuD;wdYk twGuf r[kwyf gbl;? &[ef;awmfrsm;twGuv f J r[kwyf g
bl;? 'umç 'umrawG csrf;csrf;omom aea&;twGuyf gyJ? 'DvZkd &yfBuD;wck ½So d ifw
h ,f vdYk qNkd yD;awmh Ed;I aqmfay;&
ygw,f? tJ'D Ak'o¨ moemEk*[¾ tzGYJ vlBuD;awGuvJyJ tJ'ZD &yfwckaqmufzYkd &m BuHpnftm;xkwf Muygw,f/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 42
o'¨gw&m;qifhqifhyGm;wJh
"r®m½HkZ&yfBuD;&JY tvSL½Sif a':a<u
tJ'v D t
kd m;xkwaf eMu&mrSm 'DZ&yf BuD;&JY tvªYtra':a<uu 'DZ&yfBuD;aqmufvYkd ½, dS ifjzifh olYrmS ½Sw
d yhJ pön;f
awGç taqmufttHk opfom;awG toif½h w dS t
hJ aMumif;udk ajymMum;ygw,f? aemufawmh 'DZ&yfBuD;xJxnfo h iG ;f zdYk
taqmufttHBk uD;wck ½Sad ew,fqw kd mvJ oluajymMum;ygw,f? tJ'gawGajymMum;NyD;awmh olvJ aMu mifMh updu
k f
,if;eJY aemufawmh olYrmS o'´gw&m;awGu wqifw h qifh wd;k wufvm[efwyl gw,f? tJ'vD kd waeYNyD;waeY wd;k wuf
vmvdu k wf m aemufq;kH usawmh 'Dr[m"r®omvm "r®m½HZk &yfBuD;udk oluyJ tm;vH;k wm0ef,Nl yD; aqmufr,fvYkd
ajymqd0k efcyH gw,f? tJ'uD aemufvJ wjznf;jznf;eJY o'¨ gw&m;awG wd;k wufvmwm ,ckawGYjrifae&wJh "r®m½HBk uD;
tjzpf a&mufomG ;wmygyJ? rlvtpwke;f uawmh omrefZ&yfBuD;jzpf½rkH QygyJ odyt f aumif;BuD;r[kwyf gbl;? bke;f BuD;
pOf;pm;aewke;f u qd, k if aejzpf½rkH QavmufygyJ pOf;pm;cJyh gw,f/
'umrBuD;a':a<u tedpöa&mufaomf
'umBuD;OD;atmifcifu qufvkyfw,f
a':a<u tedpaö &mufomG ;wJah emuf 'Du 'g,umBuD; OD;atmifcifu qufvufNyD; pDrûH yvkyw f ,f? tpwke;f
uawmh a':a<uu aMumifMh updu k af ewmeJY 'umBuD; OD;atmifcifu tdrrf mS yJxikd Nf yD;awmh oufoufomomeJY pDrH
aecJyh gw,f? 'umrBuD; a':a<uu uG,v f eG o
f mG ;wJt
h cg umvusawmh 'umBuD;u a':a<u&JY nDrç tpfrawGeYJ
wdik yf ifNyD;awmh olu,
kd w
f ikd pf rD NH yD; 'DtaqmufttHBk uD; udk qufvufaqmufvyk Mf uw,f/
½SpfveJYNyD;awmh tHhMop&myJ
NyD;awmh 'Dvt kd aqmufttHBk uD;udk aqmufvyk Nf yD;vª'gef ;wm tusdK;aus;Zl;rsm;aMumif;udk 'umç 'umrawG
odMuNyD;omygyJ? 'gayr,fvYkd tckvkd a&pufoeG ;f csvª'gef;wJt h cgrSm tusdK;aus;Zl;vJ azmfoifo h rQ azmfjyNyD;awmh
ajym&r,f? tJ'vD akd zmfjywmudv
k J tEkarm'emw&m;vdYk qdw k mygyJ? rdrw
d Ykd ûywJh ukov
kd af umif;rI tusdK;½Sw
d t
hJ a Mumif;
odonfxufoNd yD; 0rf;ajrmuf 0rf;omjzpfzYkdygyJ? 0rf;ajrmuf 0rf;omjzpfNyD;awmh apwemawG xufoefvmEdik w f ,f?
apwem xufoefoavmuf tusdK;ay;vJ xufoefw,f/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 43
tvª'ge\tusdK;udk odwyhJ *k Kd¾ vfeYJ rodwyhJ *k Kd¾ vf vª'gef;wJh ae&mrSm odwyhJ *k Kd¾ vf&YJ 'geukov kd u
f ydNk yD;awmh
tusdK;BuD;w,f? odwyhJ *k Kd¾ vfcsif; wlawmifrS tusdK;ay;yHu k kd ydNk yD; odem;vnfwhJ yk*Kd¾ vf&YJ 'geukov
kd u
f omNyD;awmh
tusdK;BuD;w,f/
tJ'v
D ykd *k Kd¾ vfu tvªawG wqifx
h ufwqifh ydNk yD;tusdK;BuD;yHu
k kd a[mawmfryl gw,f/
tJ'aD usmif;u b,favmuf BuD;&rvJqakd wmh ausmif;&JY yrmPu oHCmwyg; aeavmuf½ykH gyJ? wyg;ae
avmuf½kH av;yifwikd af usmif;uav;qd,
k if ckwifuajymwJh a0vmr'geBuD;rSpNyD; tqifq h ifw
h ufvmwJh tvª'ge
awGEiS w
hf uG bk&m;trª;½Sad om oHCmawmftm;vªwhJ tvª'gewdik af tmif tJ'q
D rG ;f 'geawGxuf ydNk yD;tusdK;BuD;yg
w,fwJh/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 44
'D"r®m½HkBuD;udkvSL&mrSm
tJ't
D ar;udk jrwfpmG bk&m;u 'Dvakd jzMum;awmfryl gw,f/
a, Zem -tMuify*k Kd¾ vfwYkdonf? aowkum&um -toGm;tvm cufcaJ omt&yfü wHwm;udak qmufvyk í f
vª'gef;Muuke\ f ? awp -xdo k wl Ykd onf vnf;aumif;? tif; toGm;tvm cufcw J t
hJ &yfqw
kd m acsmif;awGç ajrmif;awG
tJ'v
D kd ae&mawGygyJ? jzwfausmfomG ;zdYk &m cufcw
J t
hJ wGuf wcsdKY wcsdKYu 0g;vH;k uav;awG xd;k xm;w,f? 'gvJ
wHwm;ygyJ? opf om;wpfacsmif;wnf; cif;xm;wmvJ wHwm;yJ? ESpaf csmif;avmuf cif;xm;wmvJ wHwm;yJ? wcsKd Y
ae&mrSm opfyifv;kH BuD;awG cif;xm;wmvJ ½Syd gw,f? tJ'gvJ wHwm;ygyJ? ususee aumif;aumif;rGerf eG f vkyx f m;wJh
wHwm;qd, k ifawmh ajymp&mr½Sb d ;l /
,ck 'Dr[m"r®omvm "r®m½HZk &yfBuD; aqmufvyk v f 'ª gef;&mrSmawmh "r®m½HZk &yfBuD;wGi rf ubl; pufa&wGi;f
a&mygw,f? 'Domoemh&yd o f mrSm y&dowfrsm;wJt
h csdef a&½Sm;wJth csdeu
f s,if a&twGuf 'kua© &mufwmyJ? 'DrmS
ESpw
f ikd ;f ESpw
f ikd ;f a&twGuf 'kua© &mufaew,f/
tJ't
D cgusvdYk ½,
dS if a&u½Sm;wJt
h jyif wcgw&H a&ydu k u
f tqifrajyvdk Y a&rvmwJhtcgvJ ½Sdygw,f?
tJ'v
D kd a&twGuf 'kua© &mufwmawG[m wESpw f ESpt
f wGi;f tBudraf ygif; awmfawmfrsm;rsm; awGY&wwfygw,f/
tck'w
D cgawmh a&aumif;aumif;&w,f? vª'gef;wJh 'umç 'umrawG&YJ apwemtavsmufvJ jzpfw,fvYkd qkd
zG,½f ydS gw,f? aemufNyD;awmh ydu k af &wGi;f jzpfwt
hJ wGuf awmfawmfpw d cf s&ygw,f? a&rvmwJt h cgawG a&½Sm;wJh
tcgawGrmS 'Dvd yk u kd af &wGi;f uwifNyD; apmapmuwnf;u a&avSmifxm;,if a&twGuf csr;f omoGm;rSm aocsmyg
w,f? tck'rD mS yduk af &wGi;f vªwmu a&wGi;f wifr[kwb f ;l ? a&wifp&mpufa&m tm;vH;k jynfph kH tjynft
h pHyk gyJ? 'gawG
uvJ tifrwef ta&;BuD;wJh tvª'ge 0w¬ak wGygyJ/
a,-tMuify*k Kd¾ vfwYkdonf? aowkum&um -wHwm;udak qmufvyk f vª'gef;Muukef \? yyOö -a&td;k pifuv kd nf;
aumif;? O'ygeOö -a&wGi;f udv k nf;aumif;? Oyó,H -aexdik pf &m taqmufttHu k kd vnf;aumif;? ''EÅd -ay;vªMu
uke\f ? awoH -xdo k Ykd tNrJwrf; xm0&wnfaom taqmufttHw k Ykd ukd vª'gef;Muaom 'umç 'umrwdYk t m;? 'd0gp-
aeYüvnf;aumif;? &awåmp -nOfüh vnf;aumif;? o'g -tcgcyford ;f ? yknH -ukov kd af umif;rIonf? y0¹kwd -wd;k yGm;ae
awmh\? tJ'yD *k Kd¾ vfawGrmS aeYa&mnOfyh g tcgcyford ;f ukov
kd af umif;rI wd;k yGm;aeygw,fw/hJ
'Dae&mrSm apm'uwufr,fh yk*Kd¾ vfawGu ½Sad o;w,f? 'Dv[ kd mawG wcsKd Yu pum;usaumufNyD; tjypfwif
wwfw,f? 'Dvu kd o
k v
kd v
f yk x
f m;vdYk ½,
dS if aeYa&mnOfyh g tNrJwrf; ukov kd af wGymG ;aew,fqw kd m[m tdyaf ysmfaewJh
tcgvJ yGm;aeygao;ovm;vdYk ar;p&m½Sw d maygh? Ed;k aewJh tcgvJ avmuDupd aö wG vkyu f ikd af ewm ½S&d tH;k rSmaygh?
tJ'v
D t
kd cgawG yGm;ygao;ovm;vdYk ar;p&m½Syd gw,f/
tJ'gudk t|uxm ajz½Si;f xm;ygw,f? tJ'D ukov kd af umif;rIawGukd owd&wdik ;f owd&wdik ;f yGm;ygw,fw?hJ
tm½Hûk y atmufarhwikd ;f atmufarhwikd ;f ukov
kd t
f opftopf yGm;wmygyJ? 'gayr,fv h Ykd xm0&rwnfwhJ 0w¬Kypön;f
awG vª'gef;wmuawmh aemifusawmh pOf;pm;zdYk &m odyNf yD;awmh tm;r½Sb d ;l ? tm;&zG,rf jzpfb;l /
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 46
taqmufttHv k x
ª m;wmuawmh taqmufttHu k tNrJwrf;½Sad eygw,f? tNrJwrf;½Sad eawmh pOf;pm;vdu k f
wdik ;f pOf;pm;vdu
k w
f ikd ;f rdrw
d Ykd taqmufttHu
k vJ½çdS tJ'tD aqmufttHrk mS oH;k pGaJ ewJh yk*Kd¾ vfaw GuvJ½Sd tifrwef
0rf;omp&mç tm;&p&m½Sad ew,f/
ausmif;'g,um temxydPf&JU O'gef;
£'H-þaZw0efausmif;awmfBuD;ud?k £odoC
H edao0dwH-&[ef;taygif;wdYk rS0D o
J ;kH aqmif tyfowJ/h
tJ'gudk pOf;pm;wdik ;f pOf;pm;wdik ;f wdYk 0rf;ajrmuf0rf;om yDwjd zpfw,f? vlYjynfwek f ;uvJ 0rf;ajrmuf0rf;om
jzpfNyD;awmh yDwad wGjzpfomG ;cJwh myJ? vlYjynfupkawNyD; ewfjynfa&mufomG ;wJt h cgusawmhvJ olYrmS pOf;pm;wdik ;f
pOf;pm;wdik ;f 0rf;ajrmuf0rf;omawG jzpfaewmudk yDwo d OÆeeH -ewfjzpfawmhvJ 0rf;ajrmuf 0rf;omawG jzpfapygw,f
wJh/
r[m"r®omvm qdkwm
tck 'Dr[m"r®omvm "r®m½HBk uD;wJ?h "r®omvmqdw k m "r®m½Hyk gyJ? "r®Z&yfw?hJ omvmqdw k m u Z&yfvYkd vJ
teufjyefqkd Edik yf gw,f? taqmufttHo k mrnudk omvmvdYk ac:&ygw,f? "r®m½Hv k Ykd vJ jyefqEkd ikd yf gw,f?tJ'gaMumifh
"r®omvmqdw k m txl;0daootm;jzifh "r®m½Hv k Ykd t"dymÜ ,f½ydS gw,f? "r®m½Huk kd ygVdvakd &;vdYk ½,
dS if 'Dvakd &;&w,f?
'djyifenf;eJY a&;csi,f if ygVdaw mfrsm;rSm jyqdx
k m;wJh Oy|meomvmvdYk vJ qdEk ikd f ygw,f? [dw k ek ;f uawmh jrwfpmG
bk&m;odYk qnf;uyfcpm;&mvdYk qdv k ykd gw,f? "r®m&r®P -"r®m½Hkqdkwmuawmh tm½Hk 6 -yg;xJu tm½Hkwyg;ygyJ? tJ'D
"r®m&r®Pqdw k hJ tm½Hak wmhr[kwb
f ;l /
tJ'D taqmufttHk "r®m½Hkudkawmh "r®omvmvdYk a&;&w,f? tJ'v D kd r[kw,
f ifvJ Oy|meomvmvdYk a&;&
w,f? "r® -w&m;ESiyhf wfoufaom? omvm -taqmufttHw k ?hJ tJ'gudk jrefrmvduk awmh "r®m½Hv
k Ykd yJ ac:aeMuw,f?
omvm-qdw k muawmh Z&yfvYkdqakd yr,fh Z&yfcsn;f vJr[kwb
f ;l /
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 47
a0omvDjynfrmS jrwfpmG bk&m; oDwi ;f oH;k wJh ausmif;awmfBuD;vJ uk#m*g&omvmvdYk ac:w,f? txGwf
tcRef wyfxm;wJah usmif;ç jymom'fausmif;vdYk jyefq&kd w,f? 'gaMumifh "r®omvmudk w&m;Z&yf qd,
k ifvt
J rSe?f
w&m;ausmif;qd,
k ifvJ trSeyf ?J tJ'aD wmh "r®omvm w&m;ausmif;qdw k m "r®m½Hyk gyJ/
temxydPo f aX;BuD;u ]]yDwo d OÆeeH rr}} qdo k vdyk ?J a':a<uuvJ ewfjynfavmuç uaeNyD;awmh 'D
taqmufttHBk uD;udk apmapmuwnf;u vkyaf qmifaewm jrif&,ifvJ 0rf;omrSmygyJ? tck 'DaeY tcrf;tem;eJY
a&pufcs vª'gef;aewmudk jrif&NyD;awmh 0rf;omaerSmyJ? tifrwef 0rf;omp&mygyJ/
'D"r®m½H[ k m omoemh&yd of mt wGuf tifrwef tusdK;rsm;wJh tvª0w¬KBuD;jzpfwt hJ wGuf oufqikd &f mjzpfwhJ
"r®m½H'k umBuD; OD;atmifciftp½Sad om nDtpfukd armifErS om;orD;wpk tm;vH;k [m 'DtaqmufttHBk uD;udk tm½Hk
ûyNyD;awmh 0rf;ajrmuf0rf;omawG aeYpOfvykd J jzpfae&rSmygyJ? waeYwaeYrmS tBudraf ygif;rsm; pGm jzpf&r,f? pOf;pm;
wdik ;f pOf;pm;wdik ;f 0rf;ajrmuf0rf;omawG jzpf&vdrrhf ,f? tJ'v
D kd jzpfwikd ;f jzpfwikd ;f ukov
kd af umif;rIawG yGm;aeMuwm
ygyJ/
tJ't
D ar;ud-k
tJ'vD kd taqmufttHak wG vSL'gef;MuwJyh *k Kd¾ vfawGu taqmufttHk vSL;'gef;wJt h wGuf 'djyif ud, k u
f sifh
w&m;awGvJ jynfph akH ewmyJ? 'Dy*k Kd¾ vfawGrmS q,fyg;aom okp½du k f ud,
k u
f siw
hf &m;awG jynfph akH ew,f? oDvvJjynfph kH
aew,f? tJ'vD kd jynfph akH ewJt
h wGuf 'Dvakd umif;rI½iS f yk*Kd¾ vfawG[m o*¾*grdaem -ewfjynfvm;Mu&w,fw/hJ
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 48
uG,v f eG o
f mG ;wJh a':a<urSmawmh 'Duok vkd af umif;rIeYJ jynfph w
kH t
hJ jyif 0dyóemw&m;awGuvJ ususee
tm;xkwyf gw,f? 'gaMumifh oltm;xkwo f mG ;wJh w&m; \tpGr;f eJYyJ oltvd½k &dS m vljzpfapç ewfb0jzpfap ok*w rd mS
jzpfzYkd &m vHv
k akH vmufavmuf jynfph akH eygw,f/
tckaetcgrSmawmh vlYavmu qdw k muawmh om,mzG,rf ½Syd gbl;? toufwrf;uvJww kd ,fç tema&m*g
uvJrsm;w,fç aea&;xdik af &;awGuvJ odyNf yD;awmh tqifrajybl;? vlYtouf[m ½Snv f rS S 70 -ausmfç 80 -ausmf
avmufy?J 60 -ausmfç 70 -ausmaf vmufq, kd ifyJ tdrk if;oGm;wmeJY w,fae&m rusawmhygbl;? 'Dawmh vlUavmurSm
omom,m,maezdYk tcsdeu f enf;enf;yJ½w
dS ,f? odyrf rsm;ygbl;? 'gaMumifh ukovkd jf ynfph akH ewJo
h [ l m ,ckaetcgrSm
vlYb0jyefjzpfzYkd uawmh enf;ygw,f/
'gaMumifh uG,v f eG o
f mG ;wJh a':a<u[mvJ ewfjynfavmurSm jzpfaew,fqw kd m ,HMk unf&ygw,f? ]]aw
Zem o*¾*grdaem}} qdw
k hJ a'oemt& pdwcf s&ygw,f? ol usifo h kH ;tm;xkww
f hJ ud,k u
f sifw
h &m;t&jzifv
h J vHv
k kH
avmufavmuf tm;ud;k &ygw,f/
aemufxyf&Edkifao;wJh ausmif;vSL&usdK;
'Domoem&dyo f mrSm w&m;udak wmh tm;xkw&f w,f? 'DrmS aewJh yk*Kd¾ vfawGtukef vH;k w&m;tm;xkw&f wm
csnf;ygyJ? orm"d orxtvkyf tm;xkww f hJ yk*Kd¾ vfq,
kd if orxpsmef0ifpm;zdYk toH;k usw,f? tJ'D orxedrw
d f
tm½H½k NI yD;aezdYk toH;k usw,f? 0dyóem½IaewJh yk*Kd¾ vfq, kd if 0dyóem½IzYkd toH;k usw,f/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 49
'gaMumifh taqmufttHv k 'ª gef;wJh 'umç 'umrawGuvJ tJ'v D kd ab;tEÅ&m,f uif;jcif;wnf; [laom
tusdK;ç orm"d&jcif;wnf;[laom tusdK;ç 0dyóemÓPf jzpfymG ;jcif;wnf;[laomtusdK;ç 0dyóemÓPf jynfph NkH yD;
rdrv
d tkd yfwhJ t&d,r*fÓPfç zdv k Ó f Pftqifq h ifjh zifh edAmÁ efukd rsufarSm ufûyEdik jf cif;wnf; [laomtusKd ;
tJ'vD t kd usdK;awGuvkd J &oGm;Edik yf gw,fw/hJ
ausmif;tvSL½Sif eE´d,ol<u,f
]]'D bHAk rd mef[m b,foYl twGuf jzpfay:vmwmvJ? b,foYl Ard mefv}J } vdYk ar;awmfrw
l ,f? 'Dawmh -
]]Am&mPoDjynfrSm t½SifeEd́,qdkwJh ol<u,f½Sdygw ,fb&k m;? tJ'D t½Sief Ed́,u bk&m;trª;½Sad om oHCm
awmftm; ausmif;aqmufNyD;awmh vª'gef;ygw,f? tJ'aD usmif;udk a&pufcsNyD; vª'gef;wJt h csdeu
f wnf;u 'DArd mef
BuD;aygufaeygw,f? wynfah wmfrwdYk vJ tJ't D ½Sief Ed́,vmwJt
h cgusawmh ûypkzYkd ç apmifah ½SmufzYkd ç vkyaf uR;zdYk &m
'DrmS a&mufaeMu&ygw,f? waeYaomfvmEd;k Ed;k waeYaomfvmEd;k Ed;k eJY wynfah wmfrwdYk arQmv f ifah eMu&ygw,fqw kd hJ
taMumif; t½Sief Ed́,tm; ajymMum;apcsifygw,f}} vdYk awmif ewforD;awGu rSmvdu k Mf uao;w,f/
bk&m;a[m*gxm 2-yk'f
tJ't
D aMumif;eJYpyfNyD; jrwfpmG bk&m; a[mxm;wJh *gxm 2-yk'u
f kd "r®y'rSm o*Fg,emwif xm;w,f/
pd&yÜ0goð yk&o
d çð 'l&awm aomw¬d rm*wH?
Ówdrw d må ok[ZÆmpç tbdeE´EdÅ tm*wH/
wax0 uwyknrÜçd to®mavmum y&H*wH?
yknmed y#d*P¾ ES çdÅ 0d, ÓwD0 tm*wH/
ta&;BuD;wmu aumif;rI½zdS YkdyJ vdyk gw,f? oHo&mpcef; c&D;oGm;aeMu&wJo h al wG[m oHo&mpcef;rSm wOD;
eJYwOD; cGcJ mG NyD;oGm;aeMu&w,f? tJ'v
D kd cGcJ mG ae&wmu b0ajymif;wJt
h cgrSm ukov
kd f aumif;rIjynfph zkH Ykd ta&;BuD;
ygw,f/
qGrf;tvSLvJygw,f
,aeYa&pufcswJh tvªuawmh tpHyk gyJ? qGr;f tvªq, kd if reufu apmapmwke;f u oHCmawmfawGç a,m*D
awGç a&mufvmMuwJh yk*Kd¾ vfawGa&m rGejf rwfwhJ rke;f [if;cg;qGr;f wBudrv f Nª yD;oGm;Ny ?D aeYusawmhvJ oHCmawGa&mç
a,m*DawGa&mç vly*k Kd¾ vfawGa&mç rGejf rwfwhJ qGr;f cJz, G af wG wcgvªt;kH r,f? aemufNyD;awmh zdwrf EÅuûyvdYk a&mufvm
wJh yk*Kd¾ vfawGa&mç rzdwrf efyaJ &mufvmwJh rdwaf qGo*F[awGa&mç tJ'yD *k Kd¾ vfawGvJ 'DZ&yfBuD;ay:rSm rkeYf ç rkeYf czJ ,
G f
abmZOfawGeYJ {nfch zH Ykd &m vª'gef;zdYk &mvJ ½Sad ewmyJ? tJ'aD wmh qGr;f tvª'geawGygyJ/
ouFef;tvSLvJygw,f
ouFe;f tvªvJ ygygw,f? a[m oHCmawGvzª Ykd &m oHCmu b,fEpS yf g;wH;k qdak wmh 68 -yg;wJ?h 68-qdak wmh
enf;wmr[kwbf ;l ? ,ckaetcgrSm ouFe;f uvJ &u&cJygbde YJ ? wpHw k pHv
k cª siw
f mawmif odyrf vG,b
f ;l ? tJ ,ck
68-yg;twGuf ouFe;f 68-pHvk wª ,f? 'gaMumifh ouFe;f vªwhJ 'gevJygw,f/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 51
ausmif;tvSLudk txl;ajymzG,fawmifr½Sdbl;
aemufNyD;awmh aq;ypön;f tvª? tJ'D aq;ypön;f vJygw,f? aq;vªzYkd &mawGuawmh oHCma wmfawGwifru
bl; a,m*DawGa&m vª'gef;zdYk qykd gw,f? 'gaMumifh aq;ypön;f awGuawmh trsm;BuD;yJ? oluvJ ta&;BuD;wmyJ? 0,f
,if tifrwefaps;BuD;ygw,f/
ypönf;av;yg;tvSL
w&m;awGuvJ tm;xkwx f m;vdYk bm0embufuvJ jynfph akH eygNyD? tcktcsdeu f awmh 'ge0w¬KawG csD;rGr;f
ajymqdak e&vdYk oDvbm0emawGukd cs;D rGr;f ajymqdzk Ykd tcGirhf &bl;? oDvawGukd csD;rGr;f r,fq, kd ifvJ csD;rGr;f p&mawG
trsm;BuD;ygyJ? bm0emawGukd csD;rGr;f r,fq, kd ifvJ w&m;tm;xkwf usifBh uHxm;wmawG trsm;BuD;½Sad eygw,f?aemuf
NyD;awmh ukov kd af umif;rIûyzl;wJh yk*Kd¾ vfawGç ûyzl;wJh ukov
kd af umif;rI½w
dS hJ yk*Kd¾ vfawGqakd wmh ,cka&pufcsaeqJ
'Dy*k Kd¾ vfawGygyJ/
ûyxm;wJh ukov kd af umif;rIawGu êudqMkd uw,fw?hJ rdwaf qGawG aqGrsKd ;awGurS arhcsiaf rhaer,f? ukov kd f
aumif;rIuawmh rarhygbl;? oluawmh arhwwfw,fvYkd r½Sb d ;l ? aqGrsdK;awGç rdwaf qGawGurS 'DuaeY ta&;BuD;vdYk ç
oGm;p&muav;½Sad evdYk ponfjzifh rêudEikd yf J ½Scd sif,if½t
dS ;kH r,f? ½Sad eEdik w
f ,f/
bmeJYww
l ;kH qdak wmh a½S;ujycJNh yD; Oyrmudk xyfNyD;a[mvdu k af o;w,f? tm*wH -t&yfa0;rSjyef ívmaom?
yd,-H cspftyfaomolu?kd ÓwD -taqGtrsdK;wdYk onf? y#d*P ¾ ES dÅ £0 -0rf;ajrmuf0rf;om êudqu
kd ek f ouJo
h Ykdyifwnf;
wJh/
cspfciftyfwyhJ *k Kd¾ vf ynmoifMum;NyD;jzpfapç pDymG ;Opöm ½SmrS;D N yD;íjzpfapç udpaö qmif½u G f NyD;vdYk jzpfap ab;
tEÅ&m,fuif;pGmeJY usef;usef;rmrm csrf;csrf;omomeJY qdu k af &mufvmvdYk ½, dS if &if;ES;D wJyh *k Kd¾ vfawGç aqGrsdK;awGu
woduk wf 0ef;BuD; odu k o f u kd 0f ef;0ef;eJY êudqMkd uovdyk ?J rdrw
d Ykd ûyxm;wJh 'geukov kd af wGç oDvukov kd çf bm 0em
ukovkd af wGu êudqMkd uygw,fw/hJ
'umBuD; OD;eE´d,
tJ'aD usmif;'um ½Sief E´,d qdw k hJ vlemrnfuawmh bke;f BuD;emrnfawGeYJ wal ewmyJ? ,ck½rS ;f jynfrmS vJ 'Dvkd
emrnfawG ½Syd gw,f? jrefrmawG taeeJYawmh 'umBuD; OD;eE´, d vdYk qd&k rSmaygh? tJ'D OD;eE ,
d´ qdwk hJ 'umBuD;u
ausmif;aqmufNyD; vª'gef;a&pufcsum½Sad o; olYuo k v
kd af umif;rIawGu ewfjynfrmS bHAk rd mefponfukd jzpfapNyD;
êudqakd ew,f? apmapmuwnf;u bH;k AdrmefawGaygufvYkd aeygw,f? aemufq;kH touftwdik ;f aeNyD;awmh pkawoGm;
wJt
h cg tJ'b D AkH rd mefa&mufomG ;wmyJ/
a&pufcspum;OD;
ukov kd af umif;rIawGqwkd m tifrweftm;ud;k &ygw,f? tm;ud;k &wJh ukov kd af umif;rIawGukd tck'u D r[m
"r®omvm "r®m½HZk &yfBuD;&JY 'g,umrsm;jzpfMuwJh OD;atmifciftp½Sad om ausmif;'um ç ausmif;'umr yk*Kd¾ vfawGu
'DaeY a&pufcsv'ª gef;Muw, ?f aemiftcgjyefvnfvYkd pOf;pm;vdYk ½, dS if rSwaf vmuf om;avmuf tifrwef 0rf;ajrmuf
0rf;omp&mjzpfwhJ tvª'geBuD;ygyJ? tJ'v D wª meJY ywfowfNyD; rSwv f rJ w
S of m; &atmifvYkd vªorQtukev f ;kH
rSwxf rf;xJyg0ifatmif pmeJYyJ a&pufcsr,f? wdwu d sus jzpfatmifvYkd ygyJ? tJ'rD mS ygVd a&pufcsuawmh awmfawmf
Mum bke;f BuD;wyg;wnf; ½Gwo f mG ;ygr,f? tJ'g[m ausmif;ç Z&yfç "r®m½Hk 'umç 'umrawG&YJ ud, k pf m;ygyJ/
jrefrmjyef a&pufcspmwef;
uJ ygVdvkd a&pufcswmuawmh NyD;ygNyD? jrefrmjyef a&pufcsukd bke;f BuD;u wdik af y;w,f? tvªY'umç tvªY
'umrrsm;u tm;vH;k vdu
k qf kd Muyg/
oHCmawmf t½Sijf rwfwYkd b&k m;? «&efuek ûf rdY ywåjrm;aq;wdu k ?f OD;atmifcif -a':a<u? tpfr - a':cifa½T?
nDr-a':at;Munf? armif -OD;wifph ed ?f orD; -r&D&cD if? om; -armifoef;atmif [laom» bk&m;wynfah wmfwYkd onf
oHo&m0#fqif;&JrS vGwaf jrmuf&jcif;ç edAmÁ efud k vsifjrefpmG rsufarSmufûy&jcif; tusdK;iSg &nfoefawmifw h í wode;f
rursm;pGmaom usyfaiGwYkd jzifh a&csdK;½Hpk aom tNcHt&HEiS w hf uGaom þr[m"r®omvm "r®m½HZk &yfBuD;udk
vnf;aumif;? a&avSmifuefç a&pkypf ufç puf½w kH Ykd EiS w
hf uGaom yduk af &wGi;f udv k nf;aumif;? ûyvkyaf qmuf wnfMu
yguke\ f ? ûyvkyaf qmufwnfMuapNyD;vQif ,cktcgü a&csdK;½Hpk aom tNcHt&HEiS w hf uGaom ½IcsifpzG,çf pdwMf unfE;l
zG,çf ESv;kH arGYavsmfz, G f tvGew f ifwh ,faom þr[m"r®omvm "r®m½HZk &yfBuD;udv k nf;aumif;ç a&avSmifuefç a&pkyf
pufç puf½EkH iS w hf uGaom xdyk u kd af &wGi;f udv
k n ;f aumif;? &[ef;ç ½Siçf vl a,m*Dtaygif;wdYk onfvnf;aumif;?
{nfoh nf tm*EÅK olawmfaumif; taygif;wdYk onfvnf;aumif; csrf;omonft h avsmuf oH;k aqmif&efigS r[mpnf
q&mawmfb&k m;trª;½Sad om a,m*Dtaygif;tm; jrwfaomtvªa&pufukd oGecf sí ½dak opGmvª'gef;ygukef \ t½Sif
bk&m;? tx ;l tm;jzifrh l þ"r®omvm "r®m½HZk &yfBuD;0,f jrwfpmG bk&m; \ O'´ó d apwDawmf ude;f atmif;&m bk&m;cef;
ü tvGeMf unfñzkd , G af umif;aom jrwfpmG bk&m; \ ud, k pf m;awmf ½kyyf mG ;qif;wkawmfukd ewfç vltrsm;wdYk ½Scd ;kd jcif;ç
jrwfE;kd jcif;ç ylaZmfjcif;tusdK;iSg wnfxm;ud;k uG,f ylaZ mfMuyguke\ f t½Sib f &k m;? zefreS pf onfwYkd jzifh qef;Mu,fpmG
aom ½IcsifpzG,çf pdwMf unfE;l zG,çf ESv;kH arGYavsmfz, G af umif;aom xdb k &k m;cef;udv k nf; £ó&d, tp½Sad om 6-
yg;aombkef;awmfç t&[H tp½Sdaom 9 -yg;aom *kPaf wmfwYkd EiS hf jynfph akH wmfral om Ak'j¨ rwfpmG bk&m;tm; vª' gef;yg
uke\ f ? t½Sib f &k m;? xdrk w S yg;vnf; þr[m"r®omvm "r®½ZkH &yfBuD;ü ydu k af &wGi;f tp½So d nfwYkd ukd vHûk cHatmif
apmifah ½Smuf xde;f odr;f &eftvdYk igS r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD; \ Mo0g'cHjzpfaom Ak'o ¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ tm;vnf;
xdt
k aqmufttHw k Ykd ukd tyfEiS ;f ygukef \ t½Sifbk&m; ? þ"r®omvm "r®m½HZk &yfBuD;ESihf ydu k af &wGi;f wdYk ukd a&pufcs
vª'gef;aom tvª'geyGBJ uD;udk taMumif;ûyí &[ef;ç oHCmawmftm;vnf;aumif;? a,m*Dtm; vnf;aumif;?
<ua&mufvmMuaom uvsmPrdwå rdwaf qGoal wmfaumif;wdYk tm;vnf;aumif;? trsdK;rsdK;aom trGet f jrwf cJz, G f
abmZOf pm;zG,çf aomufz, G f txl;wdYk ukd ½dak opGm vª'gef;auR;arG;ygukef\ t½Sib f &k m;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 54
r[m"r®omvm "r®m½HZk &yfBuD;udk a&pufoeG ;f csívª'gef;jcif;? a&pkypf ufç a&avSmifuef ponfwYkd EiS w hf uG
ydu
k af &wGi;f udk a&pufcsv'ª gef;jcif;? oHCmawmfrsm;ç a,m*Drsm;ESihf vly&dow w f Ykd tm; auR;arG; vª'gef;jcif;paom
tuREfyk w f Ykd \ þaumif;rItaygif;onf tmoa0gw&m;av;yg;wdYk \ uke&f mukeaf Mumif;jzpfaom r*fÓPfçzdv k Ó
f Pf
edAmÁ efukd ½Guaf qmifEikd yf gapownf;/
þaumif;rItaygif;aMumifh tuREfyk w f Ykd onf ab;&eftEÅ&m,f[o l rQwdYk rS tcgcyford ;f uif;vGwNf idr;f Muí
touf½n S jf cif;ç temuif;jcif;ç usef;rmjcif;ç csrf;omjcif;ç ÓPfynmBuD;jcif;ç olawmfaumif;wdYk EiS hf aygif;oif;&
jcif;ç olawmfaumif;w&m;udk tav;ûyí yGm;rsm;tm;xkwEf ikd jf cif; tp½Sad om vdv k m;awmifwh tyfaom avmuD
csrf;omç avmukw&å mcsrf;omç aumif; usdK;csrf;om r*Fvmtaygif;wdUk ESihf tcgcyford ;f jynfph MkH uí qif;&Jcyford ;f wdYk
wdYk \ Nidr;f at;&m edAmÁ efcsr;f omjrwfoYkd vsijf refpmG a&muf&ygvdu
k ek f \ t½Sib
f &k m;/
þr[m"r®omvm "r®m½HZk &yfBuD;ESihf ydu k af &wGi;f ponfwYkd ukd a&pufoeG cf svª'gef;&aom þaum if;rI
taygif;\ tzdkYbm*udk vGefcJhaom 7 -vajrmufu uG,v f eG af vaom þ"r®m½HZk &yfBuD; ponfwYkd \ tvªYtrjzpf
aom a':a<utm; a½S;OD;pGm txl;ojzifh trQay;a0iSygukef \? tvªYtr a':a<uonf ,cktuREfyk w f Ykd ûy&aom þ
aumif;rItaygif;wdYk aMumifh ewfwYkd \ rsufpjd zifjh rifEikd í
f ç ewfwYkd \ em;jzifMh um;Edik í
f 0rf;ajrmuf0rf;om om"ktEk
arm'em ac:Edik í f ewfjynfavmuü topfxyfrí H jzpfay:vmaom ewfpnf;pdrw f Ykd ukd twdik ;f xuftvGe&f ½Síd
oH;k aqmifcpH m;&ygapownf;/
xdrk w
S yg; trdtzwdYk tm;vnf;aumif; trQay;a0ygukef \/
owåynmowdrydkif;
MoumoESifhpyf rSwfom;zG,faumif;aom
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;\ ajzMum;csuf
jrdwcf ½dik f yk avmûrdY ausmufarSm&f yf 'g,umBuD; OD;bOD;onf r[mpnfq&mawmf bk&m;BuD;xH 1330 -jynfh
ESpf uqkev
f jynfah usmf 4-&ufaeYu Moumouefawmhcef;ESihf r½Si;f vif;onfh tcsufrsm;udk ar;avQmufavonf?
q&mawmfb&k m;BuD;uvnf; 1330 -jynfEh pS f uqkev f jynfah usmf 10 -&ufaeYwiG f ajzqdak wm rf o
l nf? pm½Iow
l Ykd
atmufygtwdik ;f Munf½h &I m\/
bk&m;wynfah wmfonf ½dak oav;jrwfpmG avQmufxm;ygonfb&k m;? bk&m;wynfah wmfwYkd Nrdwcf ½dik f ykavmûrdY
wGif bk&m;wynfah wmfu;kd uG,af eaom OD;yOöi;f wyg;½Syd gonf/
OD;yOöi;f onf oDvcH,o l nfh ]]Moumo Moumo Moumo um,uH 0pDuH raemuH þuHo;kH yg;wdYk jzifh
jypfrmS ;rdonf½adS omf oAÁa'go cyford ;f aomtjypfwYkd ukd aysmufygapjcif;tusdK;iSg yxrç 'kw,
d ç wwd, wpfBudrçf
ESpBf udrçf oH;k Budraf jrmufatmif bk&m;&wemç w&m;&wemç oHCm&wem &wemjrwfo;kH yg;taygif;wdYk ukd ½dak o
jrwfE;kd vufprkH ;kd í ½Scd ;kd ylaZmf zl;ajrmfrmefavQmh uefawmhyg \t½Sifbk&m;}}
jyif&onfu h pd u
ö kd avQmufxm;&m ]]½Scd ;kd &a om taMumif;aMumifh edAmÁ eftusKd ;&jcif; jzpf&rnf? ½Sdc;kd &aom
taMumif;aMumifh tyg,f 4-yg;ç uyf 3-yg; tp½So d nfh tjypfuif;jcif;qdw
k hJ tusdK;&½Srd nf}} [k ajzygonfb&k m;/
bk&m;wynfah wmfonf OD;yOöi;f jyifonfh tusKd ;ae&mwGif taMumi ;f jyifjcif;ü r½Si;f vif;ygbk&m;? r½Si;f vif;
qd&k mü tcsuf 2-csuf½ydS g\? yxrtcsufwiG f yxrtyd'k üf -
]]tjypfwYkd ukd aysmufygapjcif;tusdK;iSg}} [k oH;k xm;wmudk awGY&NyD; 'kw, d tyd'k f ]]uefawmh&aom tusdK;
tm;jzif}h } [k awGY&ygonfb&k m;? OD;yOöi;f tm; jyif csif;jyifvQif txuftyd'k rf mS vJ tusdK;ae&mü taMumif;jyif
atmuftyd'k üf vJ jyifzYkd ajym&m 'Dvv kd rJ jyifygbk&m;? bk&m;wynfah wmfu ½Scd ;kd &aom tusdK;udjk yvQif taMumif;jzpf
cGihf r½Sw
d maMumifh tusdK;udyk if a½S;q&mawmfrsm;oH;k ovdk oH;k xm;zdYk avQmuf&mrSmvJ OD;yOöi;f u oabmrusyg?
bk&m;wynfah wmf,q l onfrmS þtusKd ;taMumif; y#dpo ö rkygÜ 'fEiS hf ,lqxm;ayrnf? OD;yOöi;f onf "r®aMumif;jzifh
rausvnfíjzpf&rnf[k oHo,jzpfjcif;u wcsuyf gbk&m;/
'kw,
d tcsufu þae&mü tusdK;xuftaMumif;u ydí k t"dymÜ ,f oufa&mufonfqykd gvQif a½S;a½S;aom
yk*Kd¾ vftausmf q&mawmfb&k m;rsm;onf roda,mifaqmifí ayghayghwefwef aernfrxifygbk&m;/
bk&m;wynfah wmfonf txufygtaMumif; 2-csujf zifh r½Si;f rvif;jzpfae&m bk&m;wynfah wmf \ r½Sif;
vif;csufukd q&mawmfb&k m;onf oem;u½kPmxm;í ajz½Si;f ay;yg&ef yefMum;toem; cHygonfb&k m;/
r[mpnfq&mawmfbk&m;\ ajzMum;csuf
jyefMum;vdu
k o
f nf-
,ck vlç ½Sifç &[e ;f rsm; bk&m;½Scd ;kd jcif;ç oHCmawmfEiS hf q&morm;wdYk ukd ½Scd ;kd Mujcif;rSm jypfrmS ;rdaomtjypf
yaysmufa&;xuf ukov kd jf zpfa&;uom rsm;ayonf? odYk aomf xdMk oumo rlt&tm;jzifq h vkd Qif jypfrmS ;rdaomtjypf
½Sí
d xdt
k jypfyaysmuf&eftwGuf ½Scd ;kd onf[k t"dymÜ ,f&ae\/
]]uefawmh&aom þaumif;rIuH apwemwdYk aMumifh tyg,f 4 -yg; (y) edAmÁ efw&m;awmfjrwfukd vsijf refpmG &
ygvdk\ t½Sifbk&m;}}
um,uH(y) wnf;[laom tjypfcyford ;f [laom pum;jzifh jypfrmS ;rdaom um,uHpa om tjypfwYkd ukd
&nf½,
G af Mumif;udk azmfjy\/
wmajcmufwma½Smif&ef Mo0g'ay;
1/ ur®m&mrwm
2/ bóm&mrwm
3/ ed'´g&mrwm
4/ o*FPdum&mrwm
5/ oHo*¾g&mrwm
6/ yyOöm&mrwm
aeaumif;aoaumif;
t|ynmowdrydkif;
0gusm0,00PÖemusrf; trSmpum;
þusrf;jzpfay:jcif;\ taMumif;rSm bkef ;BuD;onf 0do'k rd¨ *fr[m#Dumudk ydYk cspOf ,if; \ edó,udk ûypkpOf
umvu 0pem0,0wdYk EiS hf pyfqikd af om a0g[m& teuft"dygÜ ,fwYkd ukd okwvdv k m;aom ygVdusrf;*efwwf yk*Kd¾ vfwYkd
tm; tvG,w f ul odem;vnfapvdak om pdwq f E´jyif;jypGm jzpfcyhJ gonf? xdYk jyif uxm0w¬Kteufp[ k k q&mt pOf
quf ajymavh½adS om pum;t& uxm0w¬KtEk#u D mü tb,ftydik ;f udk taMumif;ûyí tEk#u D mudk todcufonf[k
ajymprSwûf yMuygoenf;[k qifjcifum tEk#u D mudk avhvmMunfch &hJ m (Esmookwrå , S í l jyqdx k m;aom) ed*[ ¾ |me
22-yg;udk awGY&ygonf/ ,if; 22 -yg;rSm tvGeyf if todcufygonf? Esm,o w k q å ikd &f m usr;f rsm;udk ravhvmyJ
teufreS rf eS f jyefqakd zmfjy&efyif tvGecf ufygonf/ okYd jzpfí xdek *d [ ¾ |me 22 -yg;udv k nf; tvG,w f ul odem;vnf
aeapvdak om pdwq f E´ jyif;jypGm jzpfcyhJ gonf/
xdpk w
d qf E´\ wdu k wf eG ;f csutf & oifah vsmaf om usr;f wckûypk&ef BuHrad o mtcg rdru d , kd wf ikd f ûypkjcif;xuf
t½Sio f v
D meE´mbd0o H tm; ûypk&ef awmif;yefwu kd w
f eG ;f jcif;u ydrk í
kd jynfph ckH ikd vf akH omtm;jzifh txl;yif aus;Zl;rsm;
vdrrhf nf[k ajrmfjrifrad omaMumifh xdt k ½Sitf m; a&;om;ûypk&ef awmif;yefwu kd w f eG ;f cJyh gonf? xdw k ukd w f eG ;f csuft&
tm;jzifh t½Sio f vD meE´mbD0o H onf 0rf;ajrmuf0rf;om pdwq f E´xufoefpmG jzifh oufqikd &f musr;f rsm;rS azmfjyoifh
aom tcsuftvuf[o l rQudk vdak vao;r½Sad tmif tjynft h pHk azmfjyí þ0gusm0,00PÖemusrf;udk ûypkcahJ yonf?
1333-ckEpS f e,kev f jynfah eYuyif NyD;pD;cJah omfvnf; tppt&m&m t aMumif;rnDnw G o
f jzifh ,ckryS if yHEk ydS jf zefYa0&ef
pDr&H ygonf/
xdwk iG f tyw¬u (torÁEE¨ )¬ ed*[¾ Xmeqdik &f m 'o'gVdrmed paom yHpk w H Ykdü 0do'k rd¨ *fr[m#Dum edó,wGif
0daooeyk'\ f teufukd twdtusrjyyJ vd&k if;teufuo kd m jyaomtm;jzifh ('o 'gVdrmed -ovJo;D q,fv;kH wdYk )
[k jyefxm;csufukd azmfjyNyD;vQif edó,teuf twdtuswdYk uv kd nf; a½SYem;wGif azmfjyxm;cJo h nfrmS twdtus
teufvv kd m; olwYkd twGuf aus;Zl;rsm;zG,f ½dyS gonf/ (ESm -119 ponf)
qVylyg[laom ygXfwiG f ygVdusrf;wdYk ü xif½mS ;aom ylyg[laom yk'jf zifyh if r[m#Dumedó,ü azmfjyxm;
onf? xdtk &mwGivf nf; qtylyg[k twdtus azmfjyxm;aom yOöu d medó, ponfwYkd ukd xkwjf yxm;onfrmS
vnf; rl&if;udk twdtus odvokd w
l Ykd twGuf tusdK;rsm;zG,½f ydS gonf/ (ES m-122)
yvvyda@myk'\
f teufukd pdppfjyqdx
k m;onfrmS vnf; rSwo
f m;zG,af umif;ygayonf/ (ESm -123)
]]£rmed,m ay,sH}} [k ½So d if&h mü ]]ukrm&DeH ay,sH}} [k r[m#Dum edó,ü jyxm;onfrmS pm½du k uf ;l &mü
rSm;oGm;[ef½Sdygonf? xdkygXfteufudkvnf; xkwfjyí { u0kpf A[k0pk f rluaJG eaomfvnf; ta&;rBuD;[k qH;k jzwfcsuf
cs Zxm;onf? A[k0pk Ef iS hf ½Sad omfvnf; tyw¬utjzpf rysufaomaMumifh ta&;rBuD;[k qdv k ykd gonf? odYk aomf
rl&if;udk odap&ef þü azmfjyxm;onfrmS rl&if;twdik ;f rSwo f m;vdo
k rl sm;twGuf aus;Zl;rsm;zG,½f ydS gayonf/ (ES m-
124)
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 61
r[m#Dum edó,ü ]]wó m-xdrk ed ;f r\? ydwm -tbonf/ ywdoaD vm -t½Sifoabm½Sd\? 0g -vlBuD;ay
wnf;}} [k jyqdx k m;&mwGif 0a'¨g[laom #dyP Ü D zGijhf ycsuft& ywdoaD vmvlBuD;[k jyefoif&h mü (ywd -t½Sif
ocifBuD;ol\? oDvH -tavhoabm½So d nf[al om) o'´geufud k azmfí (t½Sifoabm½Sd \[k) teufjyefxm;onf?
,if;odYk jyefjcif;onf vlBuD;[lorQrSm ydik ½f iS t f aejzifh tavhtx pdwaf eoabmxm; ½So d nf[k odrw S &f efjzpfay
onf? odYk aomf xdo k Ykd o'´gteufukd azmfí jyefqakd omfvnf; þodYk aomt&mü tusdK;xl;½Srd nfr[kwaf omaMumifh
þü ]]ywdoaD vm twGurf mS rl #dyP Ü D tzGit hf wdik ;f yif vduk ef m&awmhrnf}} [k jyqdx
k m;ayonf? xdYk jyif ywdoaD emç
tyÜwo d aD em [laom rlurJG sm;udv k nf; xkwjf yí teufjyefjyxm;onfrmS vnf; rSwo f m;zG,af umif;ygayonf/
(ESm-125)
teufrSefod&efrvG,faom (1) 0g'ç (2) ZyÜç (3) 0dw@m w dkY\ teuft"dymÜ ,fwYkd ukd zGijhf yxm;onfrmS
vnf; rSwo
f mG ;zG,f aumif;vSygayonf/ (ESm -147 ponf)
t½Sifaombe
t*¾r[my@dwç r[mpnfq&mawmf
omoemh&yd o
f m? &efuek Nf rdKY/
1340-ckEpS ?f 0gqdv
k qef; 1-&uf/
5-7-78
{uleo|drydkif;
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;ESifh
Ak'¨omoemEk*¾[tzGJYcsKyf
y&d,wå"d &k EÅ&ç y#dywå"d &k EÅ&ç 0de,*½kuç odum© umr tp½Sad om *kPaf ygif; cawmfral om aus;Zl;awmf½iS f
r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;udk Ak'o ¨ moemEk*[¾ tzGYJ BuD;onf ypön;f av;0 axmufyrhH í bk&m;jrwfpmG omoem
pnfyifatmif aqmif½u G cf &hJ m rsm;pGmrSeu
f efavonf? r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;wnf;[laom q&mESiçhf Ak'¨
omoemEk*[ ¾ tzGYJ csKyf wnf;[laom'umwdYk wufnv D ufnD avSmcf wfêud;yrf;rIaMumifh wurÇmvH;k tHrh qH;k Edik af tmif
tusdK;½Sad vonf? ,if;odYk jzpfaMumif; pmapmifwckwiG f atmufygtwdik ;f {uyd'k &f wkjzpfh zGiq hf ckd ahJ vonf/
]]aAm"dyifajcç yv’iaf AGüç av;axGwifq h ef;ç opömyef;udçk qGwv f rS ;f yefqifç oH;k vlY½iS f \ç oH;k cGif
omoemç yGiv hf if;jzmonfçh jrefrm&|ç a[|dr \ç OuúvmaZ,sHKç ûrdYa½T*ükH ç Mu,fpykH 0if;ç aomfwmrif;odYk ç
xGe;f vif;*kP&f nfç r[mpnf[çk Zmenfbek ;f armfç wdYk ax&fausmf \ç pHawmfr&l mç jrwf&yd o f m0,fç omoem
Ek*[
¾ ç zGYJ BuD;uyifç ypö,av;jzmç 'g,um[kç aumif;pGmcH,çl vGeMf unf jzLcJçh ay;vªrcRwfç edp0ö wfjzifçh
OD;nTw½f akd oç ûycJah víç ax&fjrwf Zmenfç r[mpnf \ç a&mifjcnf"r®pufç urÇmxuf0,fç 0if;vufíomç
xGe;f vif;ygcJçh rsm;pGmode;f oef;ç ½Siv f &l [ef;wdYk ç ysm;yef;cwfrQç pk½;kH Muíç omoemh&yd o f mç jrwf0[ d modYk ç
a&mufvmenf;cHç owdy|mefuçkd enf;rSev f rf;usç ½Irw S Mf uíç av;0tyg,fç av;oG,w f cH g;ç ydwEf ikd t
f m;
aMumifçh rsm;pGmAdv k v f çl cyford ;f olwYkd ç ½G,cf sLr*fÓPfç OD;xdyyf efíç edAmÁ efwcH g;ç yGiahf pom;[kç oif;om;
rsm;pGmç OD;wnfumjzifçh omoemh tusdK;ç aqmifo,fy;kd onfç aumif;usdK;csrf;om r*Fvmwnf;/}}
ork'´&mw&xnf r[mpnf
wu,fawmh ork'&´ monf a½Tç aiGç ykvçJ ywåjrm;ç aMumifrsuf½ çJG pdeçf oEÅmpaom &wemwdYk jzifh wnf&m
jzpfouJo
h Ykd r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf cEÅçD aom&pöç aomoDvsç o'¨gç Ak'd̈ tp½Sad om *kPaf wmfrsm;pGmwdYk \
wnf&mpifppf jzpfawmfryl gayonf/
q&maumif;ESifh 'umaumif;
bke;f yef;a0jzmç *kPaf wZmjzifçh r[mpnfwiG çf Zmenf½iS f \ç 0ef;usif&yd o f mç jrwf0[ d mwGiçf pOfvm
vHYk vç Oóm[jzifçh ]]Ak'o ¨ moemEk*[ ¾ }}ç zGYJ csKyfrvS Qifç omoemhûyzG,çf toG,o f ,
G uf çkd zGYJ i,fo;D oD;ç
zGYJ pnf;NyD;íç BuD;rm;0efwmç tjzmjzmudçk oif&h mawmf&mç cGaJ 0umjzifçh oH;k jzmomoemç vif;a&mif0gudçk
urÇmysHYEYHS ç t½Sncf í H ç wnfw&hH efimS ç tajcygatmifç b@maiGaMu;ç jyefMum;a&;ESi çhf jr§iahf wG;qufqçH
{nfch w H cef;ç vrf;yef;aqmuftçkH axmufuw l &yfç ajrESiphf yfíç apmifMh uyfwjzmç a0,sm0pöç qGr;f yef;pom;ç
jynf0h uHv k çkH tvH;k pHv k Qifç vHûk cHapa&;ç xde;f odr;f a&;ESihf arQmfawG;jzmjzmç usef;rmoefY½iS ;f ç &dyo f mwGi;f ESiçhf
vd&k if;wjzmç rdvm’ a&rD; ç toD;oD; t00ç wm0efcsvsufç omoemhtusdK;ç tm;oGeûf zd;ífç o,fy;kd ½Guaf qmifçf
aqmifwikd ;f atmifcçfhJ xGe;f ajymiftm;opfçf ÓPfqn D p§ vf sufç wESpt f wGi;f ç tm;opfoiG ;f umfç xefjyif;
nDnmç tm;xkwyf gífç r[mpnfbek ;f acgifçf jrwf*P k af &mifaMumifçfh jrm;ajrmifxyfxyfçf Z&yfa usmif;uefçf
twefwefEiS çfh ab;&efumqD;ç wHwikd ;f BuD;udçk cdik jf zD;vnfywfç tNyD;owfíç tjrwfuo k vç okpw d Eå iS çhf
"r®omvmç cHx h nfpmG vQifç 0d[mr@yfç vGew f ift h yfíç aemufxyfwrsdK;ç vQyfppfêud;wdYk ç EGr;f ñd;I a[mif;jypfç
ESpMf umjzpfíç topfvu J mç tvif;a&mifjzmvsufç om ,mxGe;f vif;ç wdex f ed v f if;cJçh zGYJ oif;wvDç acwfEiS hf
nDatmifç a,m*Dapmifah ½Smufç ÓPfcsdeaf xmufíç aemufxyfwoD;ç rsdK;orD;wdYk ç tHch sD;w0ç zGYJ pnf;Muvsufç
omoemûy&mç enf;pHpk mG jzifçh rSwef merlç twk,í l ç MunfjzLo'¨gç yGm;apiSmvQifç r[mpnfwiG çf Zmenf½iS f
\ç aMu mif;tifpv kH wfç ax½kyw Ü Ef iS hf em*wfreS ;f arQmfç rSww f rf;awmfuçkd xkwaf zmfrsufjrifç rSww f rf;wifíç
½ky½f iS ½f u
kd u f ;l ç *kP&f nfx;l udçk csD;usL;aumfa&mfç rsm;ylaZmfvsufç a[mazmfw&m;ç usrf;pmrsm;udçk &yfjcm;
ajrjcm;ç Edik if jH cm;rSmç jyefYymG ;&efimS ç usKd ;arQmu f mjzi çhf bmomjyefumç jzefYa0iSmvQifç r[mpnfoçH b0*fvQH
atmifç Ncdrn hf n H ;D nD;ç yJwh ifc;dS rQç vDvaD ygif;pkç *kPt f xkuçkd arQmf½cI gcgç q&mawmfb&k m;ç &nfrw S of m;
onfçh ûyjim;omoemç aemufawmfrmS vQifç nDnmtm;xm;ç o'¨gyGm;vsufç z0g;ajcxyfç xufMuyfruGmç
Ak'o ¨ moemç wjzmEk *¾[ç zGYJ csKyfuvQifç Oóm[ruGmç ½dak opGmjzifçh Mo0g'rdeYf usLç rsm;MunfjzLvsufç
cH,q l ufqufç 0efrysufvQifç wd;k wufqifq h ifçh wifx h ufwifch çhJ ,cifch w
k ikd çf acwfEiS ûhf ydií f ç a&mifqikd f
wif<h um;ç jrifjh rifrh m;vsufç oH;k yg;omoemç vif;a&mufjzmcJçh r[mpnfBuD;ç oHpkH [nf;íç ½dkufwD;NcdrfhnHç
yJwifoo H Ykd ç ebHx;kd azmufç b0*fa&mufrQç tHah vmufjzmjzmç tHah vmufjzmjzmç omoemwHceG çf rd;k pGepf iG phf iG çhf
jrifx h ufjrifí h ç t½Si*hf P k &f nfç xHo k if;Munfvsufç t½Snaf jrmfjrifç ÓPfEiS , hf OS íf ç ESppf OfqifEçJT ylaZmfyJG
vnf;ç xl;uJnn D mç wuJomvQifç r[mylZmç NcdrNhf cdrn hf monfç awZmwd;k vdYk wifo h nfb&k m;/ /
o|drydkif;
r[mpnfax&daE´map0ç 0dpw
d yå *k aF 0g wxm?
rHk½Gmom"a0g au Oabmç okylZru½Hk [d acg/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 64
atmufarhzG,f &wkydk'fpHk
r[mpnf q&mawmfb&k m;BuD; wnf;[laom aerif;onf tw¬awmifp, G f csKyfu,G cf ahJ vNyD? odYk &mwGif
q&mawmfb&k m;BuD;\ oDv&eHYç orm"d&eHYç ynm&eHY wdYk um; wavmuvH;k oif;ysHYêudiv f iId v
f suf ½Sad vonf?
ouú&mZf 1329 -ckESpf oDwif;uRwfvqef; 7 -&ufaeYwiG f &efuek ûf rdY omoe mh&yd o f mausmif;wdu k üf r[mpnf q&m
awmfb&k m;BuD; oDwif;oH;k í omoemûy&ef r[mpnfausmif;awmfukd pwiftw k jf rpfcs wnfaqmufcMhJ uavonf?
xdpk Ofu uAsmq&m cdyaÜ Z,s"r®ygvonf omoemh&yd o f mordik ;f ESihf aus;Zl;½Sif r[mpnfq&mawmf bk&m;BuD; \
*kP&f nftcsdKYt0ufukd azmfneT ;f í at mufyg&wky'kd pf kH zGYJ qakd zmfusL;cJah vonf? ,if;&wky'kd pf u kH m; q&mawmf
bk&m;BuD;\ aus;Zl;awmfteEÅukd jyefajymif;trSw&f atmufarhapavonf/
þonfvQif atmufarhz,
G &f m &wky'kd pf kH jzpfavonf/
{uo|drydkif;
omoemh&dyfomordkif;ESifh ax&*kPf&nfudk
ajymaeonfh aZ,sr*FvmarmfuGef;
ynm½Sirf sm;pGmwdYk onf tcGi&hf wdik ;f *kPaf wmftaygif;wdYk \pka0;&m r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;udk cs;D usL;
Muonf? *kPûf yMuonf? 1329 -ckEpS f oDwif;uRwv f qef; 7-&ufaeY &efuek ûf rdY omoemh&yd o
f m r[mpnfausmif;
awmf tkwjf rpfcspOfu omoemhtvif;a&mif OD;azjrifo h nf atmufyg aZ,sr*Fvm armfueG ;f jzifh cs;D usL;cJah vonf?
,if;armfueG ;f onf omoemh&yd o f mordik ;f ESihf q&mh*Pk &f nfukd ajymaeonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 65
jra&mufZrÁLç nGeYf ûzd;vlom;ç qlqjl rwfpmG ç yGix hf eG ;f &m[kç *kP0f gwif½h eT ;f ç þ awmifuRef;0,fç
awmufxeG ;f omoemç csdet f cgESiçhf Budrv f mcJ &h ç jynfjrefrmüç OuúvaZ,sHKç ûrdY'*H0k ,fç vdiI x f rkH OÆLç oAÁñl
wdYk ç av;ql"mwfyçkH a½Tw*d [ kH çk cdik cf o
kH moemç ordik ;f vmjzifçh a&mif0gvQHn;D ç apwDBuD;vQifç tHch sD;rukeçf
b0*fwek rf Qç od&*f P k ûf zd;armufç bke;f a&mifawmufvsufç taxmuf½n S Mf umç þ urÇmrSmç wnf&mrSev f Sç
omoemh\ç vH;k 0tajcç cdik Nf rJaprnfçh rsm;axGpb kH çd tHbh , G ½f o dS m;ç blred ufoçH *kP&f nfvQHonfçh aZ,sH
r*Fvmç atmifajrcsm0,fç oH*gq|ç obm,jzifçh oH;k 0yd#uwfç y&d,wfuçkd wnfrh wfajzmifreS çf twefwef
vQifç zefzefow k o f ifç atmify, JG ifcçhJ r*¾i½f pS jf zmç omoem[kç wj zmy#dywfç tusifjh rwfuçkd avsmufywf
a'oemç aotcsmjzifçh r[mowdy|mefç usifv h rf;rSeu f çkd {uefvrf;aumif;ç vrf;taMumif;jzifçh ude;f atmif
r*fzv kd çf ûrduf xD;cdw k Ykd ç yk*Kd¾ vfvv D çD jrwfa,m*Duçkd pHn k eD ,ç Mo0g'jzifçh nTejf y cgcgç *E¬um&uç
oH*g,eç ykpu ä ESiçhf ur®|m eç tmap&[kç t*¾r[mç *kPaf &mifjzmonfçh r[mpnfwiG çf Zmenf½iS t f m;ç
jynfciG w f ikd ;f om;ç wynfrh sm;uç wufymG ;apwemç xufoefpmG jzifçh omoemh&yd o f mç twGi;f rSmvQifç a½S;cg
pHausmif;ç Adrmefa[mif;rSç a½TYajymif;pHaysmfç Adrmefawmfuçkd arGYavsmfapiSgç at;csrf;pGmvQifç oH;k jzmOwkç
usef;rmrIukd arQmf½Ó I Pf,OS çf orÜZOfjzifçh pDpOfacwfrçD tvDvw D Ykd ç pHn
k qD ifqh ifçh wifx h ufwifah tmifç
toifn h n D mç axmifo h ;kH &mrSç pGe;f vmESpq f ,fç ud;k cku,fonfçh uefv,foif;xHçk yGizhf ;l pHv k sufç 0wfreI f
êudipf mG ç ig;rnfMumESiçhf wm&mumuç 0oEÅvQifç tó 0PDç pef;ESichf sDvsufç &moDwcl iG çf rsm;aysmf½iT o f nfçh
qif,ifx;l uJç a&mifpEkH í JG ç rD;yGaJ jymifxed çf wm0wðrçS rkeed jf ref;<uç 0guRwfv[kç qef;xckepf&ufç jcaoFh
pufvQifç eHeufcsden f çD oH;k em&DEiS çhf pGe;f onfred pfç ig;ud;k jzpfonfh xGe;f opfcsdecf gç aAGtmum0,fç a& mif0g
xdev f if;ç rdówGi;f üç wdik ;f rif;pHjref;ç okbeef;wnfçh ½Tiv f ef;om,mç od[b f rkH mS vQifç wjzm<uufy;l ç v*f
ESijhf rL;vsufç wifx h ;l vDvçD uef&moDwiG çf tpOfrw DS if;ç *VKefrif;vnf;ç xefjyif;awmif[ek çf odro hf rd whf ek rf Qç
vdu I cf ek 0f rf;omç aysmfpcH gvQifç wl&moDwiG ;f ç q'´erf if;ESiçhf r,Gi;f NAdpmä ç zef*rl mS vQifç oDwmpHjref;ç uopf
eef;wnfçh wcef;aqmifMumç "EkrmS vQifç pE´m,kerf if;ç a&mifpu kH sif;vsufç xGe;f vif;cgcsdeçf &moDred 0f ,fç
*kP½f edS x f efjyif;ç e*g;rif;vnf;ç cyif;&efrsdK;ç yg;ysOfr;kd vsufç ESrd cf sdK;&efigS ç pHjref;c gjzifçh tmuma0[ifç
'Gg'oif0,fç a&mif½iS x f ed vf ufç *kPaf ygif;,Suo f nfçh okeu©wçå r*Fvm[kç aZ,sjyu©'ed çf wdxcD sdew f iG çf
awmufxed yf wåjrm;ç tv,fxm;vsufç jrom;pdeEf pS çf ykvpJ pfEiS çhf xGe;f opfoEÅmç a*:rkwjf zmvsufç eDvmESihf
aMumifç xdex f ed af jymifonfçh pdeaf &mufOóz ,m;ç pOfwikd ;f tm;jzifçh awmuf<um; e0&wfç a&mifp[ kH yfvsufç
vnfywfcs,fpçD usrf;tnDvQifç jirf;rSaD zGvpS çf a½Ttw k jf rpfuçkd xGe;f opfa&mufjzmç ax&foC H mwdYk ç oH0g
csdKjrç y&dw[ å çk Ak'r¨ EÅeçf "r®ue© u f çkd zefzefo&AÑm,fç *kPaf ygif;<u,fvsufç woG,Of ;D Ekç acgif;aqmifûy íç
vlxyk &dowfç ysm;yef;cwfoYkd ç avsmufywf½;kH pkç atmifoûH yvsufç atmifqak Mujimç &wemwdYk ç jzmjzmBuJ
ajr§mufç vufyef;aygufíç 0rf;ajrmuf½iT jf yç tkwjf rpfcscJçh r*Fvmqif,ifç awmfobifrYkd ç awmf0ifarmfueG ;f ç
tpOfneT ;f onfç.....wnfxeG ;f omoem tvif;a&mifwnf;/
OD;azjrifw
h yd oda'¨eç u0duOk &Æ auwkem?
aZ,sr*Fv*Dwm,ç oH*w d m ax&"Dwrd m/
emem*kaP[d-uefabmifqifw h ;kd ç a&jynfjh zdK;vsufç MumrsdK;pHw k ifçh zl;iHyk iG íhf ç uefrifu h sufoa&ç
wifûh zd;a0atmifç a½SYaqmifêud;ukwçf tm;xkwq f ifyh mG ;ç nTeMf um;apmifMh uyfç pkaygif;vwfíç uefjrwfr*Fvmç
om,mwif<h um;ç wl;azmfonfh yrmtvm;uJo h kd Yç jrifrh m;vSpmG ç oH;k jzmyd#uwfç ig;&yfeu d m,fç oG,o f , G f
|uxmç #DumtEkç r"ka,mZemç jzmjzmpHv k ifç *kPt f ifaygufjyç t*¾r[my@dwç *E¬um&uç ponf
qifq h ifçh y&d,wfwnf;[laom uefabmifukd jr§iahf wmfrv l suf wd;k wifu h suo f a& cdik Nf rJvûkH cHapawmfrNl yD;vQif
Munfvifat;jr aom ufo;kH Muol &[ef;½Siv f l olawmfpif [lorQwdYk ukd tylrc oefY½iS ;f í pd;k &drif akd <u;
ylaqG;vGwu f if;ç r*fÓPfvif;vsufç 0#fwiG ;f xGuaf jrmufç rsufarSmufûy&mç edAmÁ e"mwfç tusdK;jrwfuçkd
qwfqwf{uefç &ap&efenf;ç waMumif;wnf;jzifçh c&D;rzifçh owdy|mefç 0dyóemtusif[ h k qd t k yfaom
a&pifa&aumif;wdYk ukd jynfah pawmfrv l suf arG;MuLxHpk mG ç t½kPv f muç iHt k mqifq h ifçh tûydiyf iG ;f íç uefrifh
usufoa&ç wifûh zd;apiSgç y#da0" wnf;[laom y'HMk umrsdK;aphwYkd ukd pdu k yf sdK;BuJcsawmfrjl cif; paom trsdK;rsdK;
aom *kPaf wmfwYkd EiS ?hf orÜEHé orÜEw é må -t½Sihf yg&rDç pHn k b
D ek ;f [keçf jynfph akH wmfrjl cif;aMumif?h omoeó
"ZlyrH - ½Siaf wmfjrwfb&k m;ç wnfxm;rdeYf rmS ç oH;k yg;aom omoemawmf jrwfBuD; \ a&mif0gwifv h QH
eef;bHjk rifah qmif&0H ,f a&mifvQaH wmf toG,o f , G wf Ykdjzifh atmifvo H zG,f jzpfawmfrx l aom? ok0PÖw d H - jrifh
jrwfwifw h ,fç cefYx,fj'yfç omud,Zmwfç *kPo f uwfEiS çhf pHt k yfjzmjzmç omoempufç ig;axmif0ufwiG çf
ay:xGux f ifpmG ç oH*gq|ç ykpu ä jzifçh xkwjf ycgcgç r[muóyç yrmPodYk ç "r®ab&Dç r[mpnfBuD;ç
½du k w f ;D oHpçkH csD;rukecf çhJ Mu,fp&kH cH ç aomfwmvodYk ç "l&ESpjf zmç eef;&dyo f mjzi çhf ax&m0g'ç omoemh
Edik if w H iG çf jcH&0H ef;vSnçhf wynft h rsm;wdYk \ tm;xm;rScD çkd Munfñkd Mu&mç omoemh*P k &f nfç pHn k jD ynfv h Qrf;ç
txl;ojzifh aumif;pGm cs;D rGr;f tyfawmfrcl x hJ aom? r[mpnfax&tmap&H -r[mpnf r[mpnf[k tjynf
jynfwiG f ay:xifausmfMum; aus;Zl;awmf½iS f r[mp nf q&mawmf bk&m;BuD;tm;? t[H -r[mowdy|mef
usiMhf uHymG ;rsm; trSww f &m;udk êud;pm;tm;xkwf emrf½yk rf Qom jzpfygaomwynfah wmf (wynfah wmfr) onf?
0E´mrd-t½Sihf *kP&f nfç pHn k q D ifq
h ifçh jrifx
h ufjrifv h sufç wifu h sufoa&ç taxGaxGuçkd redaNE´ç ESrd af cR
nGwfusdK;ç um,0pDç t vDvD 0yfvQdK;í ½Scd ;kd uefawmhyg \ t½Sib f &k m;? 0E´mrd -tmp&d,*kaPm teaEÅm[k
rdeYf a[mt&ç 0#f'u k r© çS uRwfMuvGwMf uç uRwfvw G Mf u&efç &nfoefpw d x
f m;ç owdy|meftrSww f &m;udk
a[mMum;nTejf y teEÅ*P k &f nfukd ,HMk unfjrwfE;kd vuftyk rf ;kd í ½Scd ;kd yg \ tjzmjzmt00 tjynfjynf
"r®jyvdYk ç tvDvD omoemhZmenf aus;Zl;awmf½iS f r[mpnfq&mawmft½Sijf rwfBuD; bk&m;/
jrefrmjynf r[mpnf Zmenfwifh omuDt½Sihf jrwf*P k &f nfç "r®mpnftqifq h ifh rjywfwek [ f nf;
onfç ewfbt kH vDvD b0*fwikd v
f rT ;f ç y&d,wf y#dywf tod"mwfpw kH ,fç u0djrwf*P k f ud,
k v f ;kH xHv
k Ykd rrT ;f ç
jrefrm&| oH*gq| ÓPf0gjrwfvS ax&r[mrSmç aevyrm ajymifwifv h Qr;f ç aZ,somoem atmifyv’if
eef;rSç tacgifwifq h ef; "r®pnfç awZmaZ,sm a0jzmoef;ç acrmMuiSe;f jreef;aqmifyYkd&nfç jcm;jywf
tm;vyf rem;r&yf½NdS yDç w&m;jrwftqD usrf;tvDvaD &;vdYk ç csrf;Munfat;zdYk Ak'j¨ rwfa'oemç Oóm[
rjywf aoGruGmç owdy|me tbdÓP ½Syd gMuapiSgudçk twdy0& apwemwifûh zd; a0vdYk av;ç b,maemf
r,Swo f y &mausmt f oufru r[ma c:t*¾ omoemawmftwGuyf atmifueufxl aqmif½u G af wmfrl
pGr;f Edik b
f &k mhav;/ /
aus;Zl;awmf½Sif r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;\
owdy|mef½IrSwfyGm;rsm;yHk tusOf;csKyf
rSwfom;&efaw;xyf
OD;azjrifw
h yd oda'¨eç ,xmblw 0dbm0dem?
axmrdawm ax&"Dwrd mç u0duOk &Æ ÓPdem/
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;ESifh
omoemhtvif;a&mif OD;azjrifh
'Ggo|drydkif;
armfvNrdKifNrdKY awmif0dkif;uav;wdkufausmif;twGif;
r[mpnfausmif;awmfBuD;ESifh trsdK;orD; ur®|mef;
ausmif;awmfBuD; a&pufcs pmwef;
armfvûrdiûf rdY? awmif0ikd ;f uav; wduk af usmif;twGi;f r[mpnf ausmif;awmfBuD;ESihf trsKd ;orD; ur®|mef;
ausmif;awmfBuD;udk trsm;aumif;rI½iS f olawmfpifwYkd onf ouú&mZf 1331 -ckEpS ?f 'kw, d 0gqdk vqef; 10 -&ufaeY
eHeuf 10 -em&D? 45 -rdepftcsdeu f tcrf;tem;jzifh tkwjf rpfcsí pwifwnfaqmufc&hJ m NyD;pD;ojzifh 1332 -ckEpS ?f
waygif;vqef; 15 -&ufaeYwiG f yifo h C
H m 108 -yg;wdYk tm; ouFe;f 'Gpd pkH onf vª'gef;í a&pufcsyGo
J bifBuD;crf;em;
oduk ûf rdupf mG usif;ycJMh uavonf/
a&pufcs pmwef;
r,H baEÅ oro'¨g orqE´m orpdwmå o*Fr® oHom &0¥ 'kua© wm armpew¬m, edAmÁ eó opäd
u&Pw¬m, Ak'o ¨ mo eóp pd&ywd|myew¬m, £ro®ð tm&mar owo[ó rawå[d u[maP[d
r[mab&D 0d[m&emruH £rH 0d[m&H twdaombdwH 'óed,H ygom'duH raem&rH um&maywGm £'ged
0d[m& ylZH emr r[m'geobH ua&mr? £ro®ð p baEÅ 0d[m& ra[ u&d,rmae yXrH wa ,m 'd0ao
bduK© oHCó yd@ygw 'geOö A[kZeó "r®'geOö wDok Xmaeok wdaóm wdaóm &w¬ad ,m w'kypm&
bma0e u&drmS ? tZÆ ye omrduow ocsFó bduK© oHCó t½kP*k r¾ eumav p rZÑdEudÅ moEéumav
pmwd 'Go
D u
k mavok 'Gud w
© KHå yPdaw[d yd@ygwcg'ed, abmZed,yge 0daoao[d abmZ,drmS /
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 69
{0Oö baEÅ 'wGm abmaZwGm p 'ged bduK© oHCó or®Kac o&PoDvmed yke orm'd,w d mG £rH
,xm0kwHå r[mab&D 0d[m&emruH r[m0d[m&H oy&dabm*y&dum© &H ,xk'|d´ y&dpEdä Hé Ak'ó ¨ p r[mpnf
ax& b'´Eo Å Zk mwax&yÜrck ó ur®|mem p&d, orl[blwó r[mpnfaxa&m0g' y#d*g¾ [uó
*Póp uyÜ, d uk#rd dÜ umwHk 'u©ad Pm'uH MoodO,
dÆ ouúpHö a'r? {w¬ baEÅ ,xmy&dpadä Eé Ak'y¨ #drm*aAÇ
Ak'y¨ #drm a'0rEkómeH 0E´emrmee ylZmouúma& orÜ#pd rä mem ywd|mwk w'n|memed ye oOyg[emed
ye r[mpnfax&yÜrkcg ur®|memp&d,m p wH odómp ta"maw[d a"maw[d p aom'au[d yga'[d
tu©rw d mG oAÁum,a*F[d p zkow d mG e[me*aAÇ ye oOyg[emyd [kwmG uyÜ,
d uk#rd dÜ uwGm ,xmokcH
y&dbOk Æ avP|m, p okc|m, p psm,dwOk ö 0dyódwOk ö "r®aygw¬ umeOö y&dp,H umwH/k
taxmyd rH r[mab&D 0d[m&H {wOö a,m*ded r[m0d[m &H r[mpnf axa&m0g'y#d*g¾ [uó
owdy|me 0dyóem y0¹keor*¾ó p ed,smawr ,xm ed,rdwH &u©Pa*gyew¬m,/
£'H aem yknH tmo0u©,m0[H a[mwk £ró ykn ó ywåH oaAÁoH owåmeH a'r? oaAÁyd aw
£ró ywåð v'¨g okcw
d m a[mEÅK/
jrefrmoufouf a&pufcspmwef;
oHCmawmf t½Sijf rwfwYkd b&k m; wlnaD om o'¨gç wlnaD om qE´ç wlnaD om pdwt f BuH½MdS uaom
owdy|mef 0dyóemjyefYymG ;a&; tzGYJ 0ifrsm;ç r[mpnfMo0g'cH a,m*Drsm; ESihf tjcm;apwem½Sirf sm; jzpfMu
aom wynfah wmfwYkd onf tnDtnGwpf ak ygif;NyD;vQif oHo&m0#fqif;&JrS xGuaf jrmufí edAmÁ efuv kd sifjrefpmG
rsuaf rSmufûyyg&jcif; tusKd ;iSmvnf;aumif;? Ak'j¨ rwfpmG omoemawmfjrwfBuD; \ ½Snjf rifph mG wnfwyhH g
apjcif; tusKd ;iSm vnf;aumif; &nfo efawmifw h MuNyD; þwdu k af usmif; tm&mrftwGi;f ü wode;f rQaom
usyfaiGwYkd jzifh ½IcsifpzG,f tvGew f ifw
h ,fí MunfE;l zG,çf ESv;kH arGYavsmfz, G af umif;vSpmG aom r[mpnf
ausmif;awmfrnfaom þausmif;awmfBuD;udk aqmufvyk af pNyD;vQif ,cktcgü ausmif;a&pufcs ylaZmfyaJG c:
aom r[m'g e tvªyBJG uD;udk crf;em;odu k ûf rdupf mG qif,ifusi;f yygukef \ t½Sijf rwfwYkd b&k m;? þausmif;
a&pufcsyGBJ uD;udk usif;yaomtcg a½S;OD;pGm oHCmawmftm; qGr;f uyfvjª cif;ç vma&mufMum;emMuaom
tvH;k pHak om yk*Kd¾ vfwYkd tm; rkyeG çf usdKufow k çf 'dik ;f 0efuiG ;f [laom oH;k XmewdYk ü oH;k npD w&m;a[mvªjcif;wdYk
ud,k if;a&pufcsyBJG uD;\ têudyal Zmfyt JG jzpfjzifh oH;k &ufwikd w f ikd f usif;yûyvkycf MhJ u ygukef \? ,aeYtzdYk ürl
um; w&mausmfta&twGu½f adS om &[ef;oHCmawmftm; t½kPq f rG ;f wBudrçf aeYqrG ;f wBudrf tm;jzifh 2 -
Budrw f ikd w
f ikd f rGejf rwfaom qGr;f cJz, G f abmZOfwYkd EiS hf aomufz, G t f xl;wdYk ukd ½dak opGm qufuyf vª'gef;
auR;arG;ylaZmf cJMh uygukeNf yD? waxmifrursm;pGmaom Oygoum Oygodumr vly&dowfwYkduv kd nf;
rGejf rwfaom cJz, G af bmZOf txl;wdYk jzifh auR;arG;cJMh uygukeNf yD/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 70
t½Sijf rwfwYkd b&k m;? þodYk qufuyf vª'gef; auR;arG;MuNyD;vQif ,cktcg &[ef;oHCmawmf \ rsuf
arSmufü o&P*Ho k ;kH yg;ESiwhf uG ig;yg;oDv ½Spyf g;oDvwdYk ukd xyfraH qmufwnfMuNyD;vQif ,ckwiG yf if
avQmufxm;tyfcNhJ yD;aom r[mpnfausmif;awmfac:aom þausmif;awmfBuD;udk ckwifç pm;yGçJ ukvm;xdik çf
AD½çkd w&m;yv’i çf wdy&f aD umfwmpaom toH;k taqmif y&du&© mwdYk EiS w hf uG &nf½, G , f if; ½So
d nft h wdik ;f
jrwfpmG bk&m;tm;vnf;aumif;? r[mpnfq&mawmfEiS hf t½Sio f Zk mwrax&fwYkd trª;½Sad om ur®|mep&d,
&[ef;awmftaygif;jzpfaom r[mpnfMo0g'cH *dP k ;f tm;vnf;aumif; uyÜ, d uk#u d akd omfvnf; ûy&eftvdYk iSg
jrwfaom tvªa&pufuo kd eG cf sí aumif;rGe½f akd opGm vª'gef;ygukef \? t½Sijf rwfwYkd b&k m; þausmif;awmf
wGif &nfneG ;f ydik ;f jcm;xm;aom bk&m;cef;ü jrwfpmG bk&m; \ ud, k af wmfpm; jzpfaom bk&m; \½kyyf mG ;qif;wk
awmfonf ewfvw l Ykd \ ½Scd ;kd jcif;ç jrwfE;kd jzif;ç ylaZmfjcif;ç t½dt k aoûyjcif;wdYk ukd cHawmfru l m ude;f atmifpaH e
awmfryl gapownf;? xdb k &k m;cef;rS wyg;aom XmewdYk urkd l r[mpnfq&mawmf trª;½Sad om ur®|mefq&m
awmfwYkdonfvnf;aumif;? ,if; q&mawmfwYkd \ wynfw h Ykd onfvnf;aumif; raq;tyfaom ajcç aq;NyD;í
a&pdak eaomajcwdYk jzifh eif;ívn ;f aumif;? tvH;k pHak om ud, k t f *FgwdYk jzifh xdyg;oH;k oyfívnf;aumif;? a&csdK;
cef;ürl zdeyfp;D ívnf;aumif;? ude;f atmif&ef tvdYk igS vnf;aumif;? ud, k pf wd Ef pS jf zm csrf;om&eftvdYk igS
vnf;aumif;? orxur®|mef; tm½Hu k ½kd &I ef tvdYk igS vnf;aumif;? 0dyóem½I&ef tvdYk igS vnf; aumif;?
w&m;usrf;pmwdYk ukd Munf½h aI vhvm&ef tvdYk igS vnf;aumif; csrf;omonft h avsmuf tvd½k w dS ikd ;f oH;k aqmif
awmf rlMuygapukeo f wnf;/
armfvNrdKif awmif0dkif;uav;ausmif;wdkuf
r[mpnfomoemh&dyfomausmif; a&pufcs
xkwdr*Fvm &wkuAsm
bke;f yef;rOÆLç êudiv f iId Mf uLom;ç oH;k vlYxw G w f ifç bk&m;½Sif \ç ½Spt f ift&hH mç omoemwGiçf oH;k jzm
yd#uwfç y&d,wfuçkd wnfrh wfxifvif;ç npfaMu;uif;vsufç oefY½iS ;f a0qmç jyefYapiSg[kç ax&m0g'ç
pHn
k rD Qonfçh q|o*Fgç ,ifobmwGiçf r[muóyç yrmPodYk ç csdKjrom,mç ar;ppfumvQifç oH;k jzm
yd#uwfç y&d,wfuçkd wnfrh wfow k o f ifç atmify, JG if cJçh *kPt f ifx;l vwfç y#dywf[çk jrifjh rwfqifyh mG ;ç
usifw h &m;vQifç av;yg;owdy|mefç r*fvrf;rSeu f çkd usifBh uHêud;ukwçf aemufrqkwyf çJ tm;xkwaf piSgç
apwemjzifçh omoemh&yd o f mç aygif;rsm;pGmum;ç ESp&f mpGe;f ay:ç ½Spq f ,fausmfuçkd rdeYf azmfneT jf yç Mo0g'jzifçh
"r®pnfBuD;ç oHpHk[nf;vsufç ½dkufwD;wefwefç tzefzefvQifç r*fÓPfqifhqifhç wHcg;zGifhvsufç toifh&½Sdç
usdK;e*¢w d nfçh y#da0"ç omoemh[çk oH;k 0pHpk mG ç jrwf0efwmudçk ruGmaeYnç Oóm[jzifçh Ak'o ¨ moemç
aqmif½u G u f mvQifç ur®|memp&d,ç t*¾r[my@dwç q|o*Fg,emykpu ä ç *EÅum&uç ponfrs m;pGmç
*kP&f nfjzmonfçh r[mpnfwiG çf Zmenf½iS f \ç ,cifah ½S;acwfç ppfêudEpS [ f çk ysdKrspfi,f½, G çf pmaye,fwiG çf
ÓPf0,farQmfqç e,fus,fvo S nfçh ig;0edum,fç usrf;yifv,fuçkd oG,o f , G Ef iId ;f axmufç bufurf;a&muf
atmifç arTaESmufyYkd &ç &mydu k rf Qonfçh arm&e*&ç emrwifv h iId f ç armfvûrdiw f iG çf *Edik o f m,mç awmifaovm
jzifçh onmysHYarT;ç awmif0ikd ;f uav;[kç Munfat;odu k ûf rduçf xdak usmif;wdu k üf ç tûrduef Ad mÁ efç pdw&f nfoef
vsufç av;wefowdy|mefç r*fvrf;rSeu f çkd usif&h efXmeç om,mvSonfçh omoemh&yd o f mç wnfaqmufigS
[kç nDnmpkaygif;ç a,m*Da[ mif;wdYk ç taMumif;oifph mG ç zGYJ pnf;umvQifç ur®|mep&d,ç ,myxjzifçh rQwpH
aysmfç pHausmif;awmfEiS çhf av;azmfowdy|mefç usifv h rf;rSeu f çkd usif&h efymG ;pD;ç rsdK;orD;wdYk ç cdrk ;DS pH&mç ausmif;
0d[mudçk omoemESpçf ouú&mZfum;ç wGupf pfa&mif0gç ESpaf xmifrmS vQifç ig; &mwq,fç oH;k cku,fíç rSwf
zG,af umZmç axmifo h ;kH &mrSmç pGe;f vmoH;k q,fç wckq, G v f sufç ½Iz, G w f 0ç ol&, d ESiçhf zkoQ,SOu f mç
,kepf E´mESiçhf ûyAÁmoefrnfç xdex f ed Mf unfvsufç ,SOo f nfeh u©wçf tmayg"mwf[çk Mu#fwvDç &moDr;kd OD;ç
av;jzL;jzL;ESiçhf MunfE;l om,mç aAG0em0,fç a0 qmûrdiûf rdiçf yke;f nufviId v f sufç zl;cdik v f wS ifçh yifv;kH yGihf
onfçh xyfqif0h gqdçk rd;k wdrñ f v kd sufç pdr;f pd½k iT v
f ef;ç vqef;q,f&ufç *k½pk ufvQifç eHeufcsden f çD em&D'oç
yOöpwåmç pGe;f vmrdepfç xGe;f opfa&mif0gç aAtmum0,fç awZm,Suo f ef;ç q,fEh pS cf ef;wGiçf bHek ef;r dóç
pdMwüç em*ydik pf ;kd ç yg;ysOfr;kd vsufç &efrsdK;uif;pGmç apmifah ½SmufumvQifç wjzmokwç bHNk ydóüç jzLqGa&mif
qif;ç aiGy;l rif;vnf;ç pH&if;wdu k cf ef;ç uopfeef;wnfçh wifq h ef;od*çÐ rIejf ym&Donfçh &moDMu#fç bHjk ymom'f
wGiçf zef"mwfa&mif0if;ç *VKefrif;vnf;ç xefjy if;awmif[ek çf odro hf rd w hf ek rf Qç vdu I cf ek 0f rf;omç aysmfjrL;um
vQifç jzLpGmtqif;ç q'´erf if;ESiçhf rdw&f if;yrmç pHjref;umjzifçh uefrmS Budwjf rL;ç v*fEiS yhf ;l íç tHu h sL;om,mç
bHNk Adpmä 0,fç pE´m,kerf if;ç a&mifpu kH sif;vsufç om;rif;&mZmç auo&m[kç awZxefjyif;ç jcaoF rh if;ESiçhf
r,Gi;f wluçG pHjref;Mu \ç xdrk w S cef;ç rdeYf a½Teef;üç ½Tiv f ef;om,mç [dik ;f &mZmvnf;ç rygtazmfç ud, k w f nf;
aysmfvsufç pHawmfr½l mS ç aAGtmumwGiçf a&mif0g0ef;ywfç û*d[ef u©ww f Ykd ç wift h yfvv D çD 'Gg'oD0,fç pHn k D
xGe;f yç ½Iwikd ;f vSonfçh okeu©wçå r*Fv[kç £|r emygç pHv k ifpmG jzifçh 0domcgpef;ç wl,OS jf ref;cdu k çf wcef;
pnfjrwfç eu©wyf wfu;kH ç q,fih g;vH;k oH;k yg'fç ckepfC#Dç pHn k aD Z,smç r*Fvm jyu©'ed çf cgtcsde0f ,fç *kP½f edS f
wifx h ;l ç ½G,&f nfp;l vsufç trª;jrwfpmG ç rsm;oHCmtm;ç o'¨gÓPf,OS çf qGr;f abmZOfEiS çhf csdKcsOfjzm jzmç quf
uyfumvQifç r[mor,ç y&dwEå iS çhf Ak'r¨ EÅeçf "r®ue© u f çkd zefzefcgcgç ½Gwyf mG ;umjzifçh r[mpnfwiG çf
q&m½Sio f nfç oH;k tifomoemç wnfxeG ;f iSg[kç &wemtppfç cstkwjf rpfwnfçh wESp½f pS v f ç tcsderf Qjzifçh
xl;pGmt h zhH ,
G çf toG,o f , G vf Qifç tus,fayaxmufç ajcmufq,fah jc mufEiS çhf xdYk aemufteHç EdiI ;f pHwu G pf pfç
av;q,fEh pS jf zifçh acwfopfavsmfnçD yx0Dt&ç wnfaqmufMuíç vSyqef;Mu,fç cef;i,fcef;BuD;ç toD;
oD;vQifç tHch sD;*kPaf &mifç ausmif;ESpaf qmifuçkd jrm;ajrmifwu G uf ed ;f ç ESpo f ed ;f ausmfajrmufç tNyD;a&mufíç
0rf;ajrmuf0rf;omç axm ifo;kH &m0,fç oH;k q,fEpS cf çk tpGe;f ûyonfçh Owka[refç aemufavjyefvsufç *drmef
csdeaf jymif;ç ae½Sed af umif;íç ½Guaf [mif;a<uumç ½GuEf 0k gwdYk ç om,mpdr;f ½Tiçf awmûrdicf iG 0f ,fç oZifwvDç
a½Tzt D ifMuif;ç êudiv f iId of if;vsufç ûrdirf if;usufoa&ç zl;nGeYf a0íç rdeaf EGcgajy mif;ç ½Guo f pfavmif;onfçh
waygif;wdxçD ykPrÖ w D iG çf pHnk q D ifEçTJ vªawmfyu JG çkd xl;uJ*P k &f nfç r[mpnf[çk Zmenfocifç q&m½SiEf iS çhf
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 72
0ef;usif&u
H mç rsm;oHCmwdYk ç pHpk mG rsufarSmufç vufpakH jr§mufíç 0rf;ajrmufxufoefç r*fç zdv
k Ó
f Pfuçkd
&&efqak wmif;ç a&pufavmif;vsufç pkaygif;nDnmç vª'gef;umvQifç oH;k jzmomoemç xGe;f ajymifigS [kç
nDnmaygif;pkç jrwfaumif;rIuçkd ajrxka&xkç ar½kxiG ;f azmufç armfueG ;f aqmufvsufç 0rf;ajrmuf0rf;omç
owåm0goç bHu k ;kd 0ESiçhf 0dnmP|dwçd p½Sjd zmjzmç owå0gtm;ç ruGm&apç trQa0onfç EIwaf cR0rf;omç
vQrf;vQrf;jzmíç ruGm,ckç om"k om"k ac:apaomf/
wdo|drydkif;
aombem0goausmif; a&pufcspmwef;
jrefrmbmom a&pufcspmwef;
oHCmawmft½Sijf rwfwYkd b&k m;? &efuek ûf rdY Adk vfwaxmifb&k m;vrf;ESihf taemf&xmvrf;axmifh trSwf 91 -ae
ta>ct&HnrD rsm;ESiw hf uG ausmif;tr a':oef;oef;[laom bk&m;wynfah wmfrwdYk onf vGecf ahJ om 6-ESpaf jrmufu
uG,v f eG cf ahJ om OD;oef;xGe;f trnf½adS om &wemoH;k &yfukd qnf;uyfu;kd uG,af vh½adS om 'g,umBuD;rSm ewfpnf;pdrf
csrf;omtopfrsm;udk &½So d ;kH aqmif&ygapjcif; tusdK;iSgvnf;aumif;? bk&m;wynfah wmfrwdYk rmS oHo&m0#fqif;&JrS
vGwaf jrmufyg&jcif;ç edAmÁ efukd vsifjrefpmG rsufarSmufûyyg&jcif; tusdK;iSgvnf;aumif;&nfoefawmifw h í wode;f
ausmfaom usyfaiGwYkd jzifh þESpx f yfausmif;udk aqmu v f yk af ptyfcyhJ gNyD? xdo
k Ykd aqmufvyk af ptyfNyD;aom tvGew f ifh
w,fí ½Icsifz, G çf Munfñzkd , G çf ESv;kH arGYavsmfz,
G ½f adS om aombem0gornfaom þESpx f yfausmif;udk uyÜ,d uk#ûd y
&ef tvdYk igS vnf; &nf½, G íf oHCmawmftm; jrwfaoma&pufukd oGe;f csí ½dak opGmvª'gef;ygukef \ t½Sifjrw w f Ykd
bk&m;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 74
þESpx f yfausmif;awmfü oDvtp½Su d ek af om*kPw f Ykd EiS jhf ynfph MkH uukeaf om &[ef;omraPwdYk onf raq;
aMumtyfaom ajcwdYk jzifv h nf;aumif;? aq;aMumxm;í a&pdak eaom ajcwdYk jzifv h nf;aumif; eif;Muvsuv f nf;
oH;k aqmifMuygap? tvH;k pHak om ud, k t
f *FgwdYk jz ifh xdyg;ívnf; csrf;omonft h avsmuf tvd½k w dS ikd ;f oH;k aqmifMuyg
ap? a&csdK;cef;ü zdeyfp;D íaomfvnf; oH;k aqmifMuygap? yke;f atmif;usde;f puf&ef tvdYk igS vnf;aumif;? csrf;ompGmae
&eftvdYk igS vnf;aumif;? orxpsmef0ifpm;&ef tvdYk igS vnf;aumif;? 0dyóem½I&ef tvdYk igS vnf; aumif; csr;f om
onft h avsmuf tvd½k w dS ikd ;f oH;k aqmifMuygap? atmufxyfrmS rl owdy|meftusifw h &m;udk jznfuh sifu h ek af om oDv
paom *kPw f Ykd EiS jhf ynfph MkH uaom trsdK;orD;ç trsdK;om; vl0wfaMumif a,m*DwYkd onfvnf; aeYcif;tcsdeüf tvd½k w dS ikd ;f
csr;f ompGmaeMuvsuf bm0emtusifh y#dywfw&m;udk jznfu h siMhf uygap/
þausmif;tvª'ge aumif;rI \ tzdYk bm*udk vGecf ahJ om (6) ESpaf jrmufu uG,f vGecf ahJ om OD;oef;xGe;f
trnf½adS om Oygoum 'g,umBuD;tm; tvH;k pHw k Ykd \ a½S;OD;pGm txl;tm;jzifh trQay;a0ygukef \? OD;oef;xGe;f rnf
aom þOygoumBuD;onf 0rf;ajrmuf0rf;om om"ktEkarm'emac:Edik í f þaumif;rI \ tzdYk u&kd NyD;vQif ,if;
aumif;rI\ tpGr;f tmEkabmfaMumifh topfj zpfay:vmaom ewfpnf;pdru f kd cHpm;&í ud,
k pf w
d Ef pS jf zmcsrf;omygap? xdk
rSaemufü trdtbwdYk tm;vnf;aumif;? þt&yfü pnf;a0; a&muf½adS eMuaom y&dowftaygif;tm; vnf;aumif;?
tvH;k pHak om owå0gwdYk tm;vnf;aumif; trQay;a0ygukef \? trdtbwdYk rpS í tvH;k pHak om owå0gwdYk onf ud, k f
pdwEf pS jf zmcsr;f omMuygap/
aombem0go£|u-edauwera[yd p?
y*¾[u
d max&daE´eç r[mpnfax&auwkem/
pwko|drydkif;
ouú&mZf 1333 -ckESpf? waygif;vjynfhausmf 4 -&ufaeYu &efuek ûf rdY? prf;csrf;vrf; trSwf 144 -ü 'g,um
BuD;OD;ÓPf rdom;pkonf wdy#d u ylaZmfyBJG uD;wGif pwifusif;yonfupí 1333 -ckEpS t f wGi;f 0denf;yd#uwfawmfukd
tm*Hak &m a&;ajzyg atmifjrifawmfrMl uaom 0de,"&ç 0de,aum0d'ç 0do|d 0de,"&ç r[m0de,aum0d' jzpfawmfrl
Muaom omoemh tmZmenf t½Sijf rwfrsm;udk wyg;vQif 500d(ig;&musyf) weftyfpyfaom ypön;f 0w¬Krsm; vª'gef;í
0de,ylaZmfyJG usif;yavonf? xdyk al Zmfyw JG iG f tbd"Zr[m&|*k½k a½Tusifeu d m,omoemydik f oufawmf½n S f pHuif;
q&mawmfb&k m;BuD; t½Sipf E´ç t*¾r[my@dwç tbd"Zr[m&|*k½k rpd;k &drq f &maw mfb&k m;BuD; t½Sif ol&,
d ç
t*¾r[my@dwç tbd"Zr[m*k½k yckuLú ûrdY r[m0dow k m&mr q&mawmfb&k m;BuD; t½Sio f Ek &´ ç t*¾r[my@dw
tr&yl&ûrdY r[m*E¨m½Hk q&mawmfb&k m;BuD; t½SiZf eumbd0o H ç aus;Zl;awmf½iS f t*¾r[my@dw r[mpnfq&mawmf
bk&m;BuD;wdYk uv kd nf; <ua&mufcs;D jr§iyhf g&ef yi ahf vQmufavonf? taMumif;rnDnw G í
f r<uEdik v f Qifvnf; Mo0g'
uxmcs;D jr§i&hf ef 'umOD;ÓPfu avQmufxm;avonf? ,if;q&mawmfb&k m;BuD;rsm;teuf r[mpnf q&mawmf
bk&m;BuD;rSty tjcm;q&mawmfrsm; r<ua&mufEikd o f jzifh Mo0g'uxmrsm; ay;ydYk awmfrMl uonf? r[mpnfq&mawmf
bk&m;BuD;onf ta Mumif;nDnw G o f jzifh ud, k af wmfwikd f <ua&mufcs;D jr§mufawmfrul m atmufazmfjyyg tEkarm'em
Mo0g'uxmudk rdeYf Mum;awmfrcl ahJ vonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 75
&efukefNrdKY omoemh&dyfom
t*¾r[my@dw r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;\
tEkarm'em Mo0g'uxm
,if;odYk &nf½,
G af rQmfvifí
h ylaZmfxu
kd af om yk*Kd¾ vfjrwfwYkd tm; ylaZmfjcif;onf
tvGeyf if oifjh rwfavsmufywf vSygayonf? tb,fah Mumifq h akd omf ]]0dea,memr Ak'¨
omoeó tm,k0ed a, Xdaw omoeH XdwH a[mwd}} [laom t|uxmESit hf nD
0denf;onf Ak'o ¨ moemawmf \ toufjzpf í xd0k ed nf; wnf½adS evQif Ak'o ¨ moem
awmf touf½iS v f suf wnfaeEdik af omaMumifh jzpfayonf/
0denf;udk oifMum;avhvmí usifo h ;kH awmfrMl uaom 0de,"& t½Sijf rwfwYkd ukd
ylaZmfjcif;onfvnf; t&[wåzv kd w f ikd af tmif Ak'¨ omoemawmf \ wnfwBhH uD;yGm;&efç
pnfyifxeG ;f um;&ef tvGeyf if oifah vsmfaom tajccHtaxmuftyHt h aMumif; jzpfygay
onf? okYd jzpf í 0de,"&ylaZmfyu JG kd taMumif;ûyum atmufyg qkreG af umif;rsm;jzifh
tmoDoyw¬em tEkarm'emûyvdu k yf gonf/
yOöo|drydkif;
EdkifiHawmfMo0g'gp&d,jzpfí Mo0g'uxmay;ydkYjcif;
0do'k rd¨ *frmS oky#Ü yd aEémyk'u f kd ]]ok|Ky#dyaEém -aumif;pGmusifh onf}} vdYk ziG Nhf yD;
awmh ]]or®my#dy'H -rSeu f efaomtusifu h ?kd ted0w¬yd #dy'H - rqkwrf epfaom tusifu h ?kd
tEkavmry#dy'H- avsmfa omtusiu hf ?kd "r®mEk"r®y#dy'H -avmukw&å mw&m;tm; avsmf
aomtusifu h ?kd y#doaEémwd0w k aHå [mwd -usifah y\[k qdv k o
kd nf}} vdYk tus,fziG jhf y
xm;ygw,f/ tJ'zD iG jhf ycsufjzifh oDvtusifçh orm"dtusifçh ynmtusifrh sm;udyk J
]]tusifrh eS v f Ykd ç rqkwrf epfaomtusifu h çkd oifah vsmfwt hJ usifv h Ykd ç rqefYusifwhJ
tusifv h Ykd ç r*fç zdv k çf edAmÁ efoYkd a&mufapEdik w f t
hJ usifv
h Ykd }} xifay:wJt h usifu h kd usifrh I
jzpfaMumif; azmf jywmygyJ/
Mo0g'gEkooeDoçk 0d'o
l k 0D&ÓPdum?
r[mpnfax&ukOaÆ &mç Mo0g'H t''D [dacg/
aus;Zl;½Sif r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf azmfjyyg yd#ubmomjyef pmayjzefYcsaD &; tzGYJ BuD; \ Mo0g'g
p&d,wm0efuv kd nf; ]]onf;cHEd ;k Mum;ç oem;x<uç edprö aoGç cGaJ 0½Iwwfç oljrwfwYkd *P
k }f } [lonfEiS t
hf nD onf;cH
jcif;paom em,u*kPaf jcmufyg;ESit hf nD Mo0g'ay;jcif;ç enf;vrf;nTejf yjcif; ponfjzifh aqmif½uG af wmfrcl ahJ v
onf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 79
xdpk Ofu q&mawmfb&k m;BuD;onf azmfjyygtwdik ;f oar®m'eD, tmoDo yw¬em Mo0g'uxmudk ay;ydYk awmf
rlcahJ vonf/
t*¾r[my@dw r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;\
oar®m'eD, tmoDo yw¬emMo0g'uxm
0rf;ajrmufz,
G jf zpfjcif;\taMumif;rSm avmuü csr;f oma&; ESihf avmurS
vGwaf jrmufum edAmÁ efa&mufvsuf csr;f oma&; rsm;twGuf Ak'j¨ rwfpmG bk&m;½Siu
f
y&d,wfç y#dywf omoema&;rsm;udk êud ;pm;tm;xkw&f ef &nfoefneT jf y qH;k rawmf
rlcahJ yonf/
xdt
k qH;k trawmfEiS t
hf nD Ak'o
¨ moemawmf txl;ojzifh wd;k wufBuD;yGm;ap&ef
wdy#d u"&"r®@m*g&du t*¾r[my@dw b'´E0Å pd w d o
å m&mbd0o H t½Sijf rwfu ,if;
wdy#d uedum, ausmif;wdu k u f kd wnfaxmifapNyD;vQif xdXk meodYk vma&mufí csrf;om
pGmaexdik Mf uvsuf wdy#d uedum, Ak'p¨ mayrsm;udk oifMum;avhvmMu&ef pDrn H eT jf y
awmfrcl ahJ yonf/
xdo
k Ykd prD jH cif;aMumifh 1340 -jynfEh pS u
f xdXk meü &[ef;awmf rsm; 48 -yg;vm
a&mufavhvmMuí 37-yg;u 0ifa&mufajzqdk Mu&m 32-yg;u atmifjrifMuaMumif;/
1341-ckEpS u
f 82 -yg; vma&mufavhvmMuí 68 -yg;u 0ifa&mufajzqdMk u
&m 58-yg;u atmifjrifMuaMumif;/
1342-ckEpS u
f 103 -yg; vma&mufavhvmMuí 98 -yg;u 0ifa&mufajzqdMk u
&m tyg; 90-u atmifjrifMuaMumif; azmfjy xm;onfukd xif½mS ;awGY&ayonf/
xdo
k Ykd awGY&ojzifh tvGeyf if 0rf;ajrmuf& 0rf;om&ygonf? aemufEpS rf sm;us
awmh xdYk xufyí kd vma&mufaexdik Mf uç avhvmMuNyD;vQif wdy#d u"&pmar;yGüJ 0if
a&mufajzqdMk uojzifh xdYk xuf ydí
k rsm;pGmyif atmifjrifMurnfukd arQmv
f if,
h MkH unfMu
&ygonf/
odYk jzpfí Ak'o¨ moemawmfjrwf txl;ojzifh jynfph akH tmif pGr;f Edik o
f rQ wd;k wuf
ulnD tm;ay;Edik Mf uygap/
oEÅw
d o
H 0k pd w
d ó
å ç 0dpw
d ó
å ,oódaem?
oar®m'eD,tmoDo-uxH oar®m',D ok"/D
qo|drydkif;
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;ESifh anmif&rf;q&mawmfbk&m;BuD;
anmif&rf;q&mawmfb&k m;BuD;onf ouú&mZf 1235 -ckESpf wydkYwGJvqef; 4 -&uf Ak'[ ¨ ;l aeYwiG f zGm;jrifawmf
rlí 1316 -ckEpS f wydYk wv JG jynfh weif;vmaeYwiG f ysHveG af wmfro l nf? t*¾r[my@dwç tbd"Zr[m&|*k½k bGYJ wq H yd f
awmf& q|o*Fg,em0efaq mif oHCmhtzGYJ Ouú|tjzpf jrefrmEdik if üH vGepf mG xif½mS ;onfh q&mawmfb&k m;BuD;jzpf
awmfro l nf? q&mawmfb&k m;BuD;onf r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD; \ AswåAd vudk od½, dS MkH unfawmfro l jzifh
,d;k ',m;Edik if H (xdik ;f )ç uarÁm'D;,m;Edik if H (uefycl sm;) odYk twl<uawmfro l nf? q|o*Fg,e mrwifrD q|o*Fg,em
wifcgeD;wGif oD[Vkd u f Ref; (oD&v
d uFm) odYk oHCmh rpf½iS t f zGYJ wzGYJ vw
T &f efwikd yf if pnf;a0;pOf anmif&rf;q&mawmf
bk&m;BuD;ud, k w f ikd u
f r[mpnfq&mawmf OD;aombe ygygap? r[mpnfq&mawmfygrS ydí k tqifajyrnf ponfjzifh
rdeYf Mum;awmfrcl ahJ vonf? uarÁm'D;, m; (uefycl sm;) <upOfuvnf; r[mpnfq&mawmfygayvdYk ydí k tqifajyonf
ponfjzifh anmif&rf; q&mawmf bk&m;BuD;u rdeYf Mum;awmfrcl ahJ vonf/
q|o*Ðwyd pk u ä tjzpfuv kd nf; anmif&rf; q&mawmfb&k m;BuD; OD;aqmifí a½G;aumufawmfrcl ahJ vonf?
q|o*Fg,emwifrnfh usr;f pmrsm; aemufq;kH wm0efcH wnf;jzwf&efuv kd nf; anmif&rf;q&mawmf bk&m;BuD;ud, k f
wdik f tqdûk yrdeYf Mum;awmfrcl ahJ vonf? þodYk ponfjzifv h nf; anmif&rf;q&mawmfb&k m;BuD; t½Siaf &0wonf
r[mpnfq&mawmftm; rsm;pGmcs;D usL;awmfrcl ahJ vonf? r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD; pGr;f &nfowåd t&nftcsif ;udk
odawmfro l jzifh rsm;pGmcs;D y ajr§mufpm;awmfrcl ahJ vonf? ynm½So d nfom ynm½Sd \ t&nftcsif;udo k o d nf? ynmr½Sd
olonf ynm½Siw f efz;kd ç ynm½Sif \t&nftcsi;f wdYk ukd rodygacs? r[mpnf q&mawmfb&k m;BuD;um; xdyw f ef;ynm
½SifwdkY\ av;pm;rIç cs;D usL;rIukd cH,&l onfh jrefrmho moem\ rSeu f w
l cH eG f yHûk ynTeo
f nfh xl;cReOf uúXf yk*Kd¾ vfjrwfBuD;
{uefpifppf jzpfawmfryl gayonf/
anmif&rf;ax&aoca&eç r[mpnfax&aoca&m?
axmrdawm yoHoad wmpç y*¾[ad wm p rmedawm/
r[mpnfax&auwkyçd 0dZ,m&mrauwkem?
okyo
Ü aw¬m ok|K 0dñk -yÜoaw¬e ok"D rwm/
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;ESifh tbd"Zr[m&|*k½k
yckuúL q&mawmfbk&m;BuD; t½SifokE´&r[max&f
r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf yckuLú odYk 1313 -ckESpfu wacgufç 1332 -ckESpfu wcgç 1336 -ckEpS f
waygif;vjynfah eYu yckuLú ûrdY rken f if;pk&yf a':ykç a':wifneT Yf EiS hf armif OD;jrarmif -a':trmwdkY\ aumif;rI
r[mokcw d m&mr owdy|mefwu kd f "r®m½Hw
k u kd af wmfBuD; a&pufcsyGw J iG f wacgufç 1339 -ckEpS u
f wBudrt f m;jzifh
yckuLú odYk tBudrBf udrf <ua&mufawmfrcl ahJ vonf? 1313 -ckEpS u f <uawmfro l nfrmS yckuLú ûrdY jrpfuikd ;f (cefawm)&yf
r[mpnfomoemh&yd o f mzGiyhf JG udpjö zpfavonf? xdpk Ofu 'DCedum,fygVdawmfç t|uxmedó,ponfh usrf;aygif;
rsm;pGmwdYk ukd ûypD&ifawmfrcl o
hJ nfh t*¾r[my@dw q&mawmfb&k m;BuD; t½Sief E´0o H r[max&fç t*¾r[my@dw
t½SifokE´&r[max&fwYkd ukd zl;ajrmfí omoema&;udprö sm; aqG;aEG;awmfrcl ahJ vonf? 1332 -ckEpS f wydYk wvJG wGif
<uawmfrpl Ofuvnf; q&mawmfb&k m;BuD; t*¾r[my@dwç tbd"Zr[m&|*k½k bGYJ wq H yd af wmf& q&mawmfb&k m;BuD;
t½Sio f Ek &´ r[max&ftm; <ua&mufz;l ajrmfawmfrcl ahJ vonf? t½Sio f Ek &´ q&mawmfb &k m;BuD;uvnf; r[mpnf
q&mawmfb&k m;BuD;tm; rsm;pGmav;jrwfonf? 1319 -ckEpS f wefaqmifrek ;f vwGif &efuek ûf rdY ajcmufxyfBuD;
bk&m;BuD;wdu k f q&mawmf t½Siaf um@n ysv H eG af wmfrpl Ofu &efuek ûf rdY ajcmufxyfBuD; bk&m;BuD;wdu k <f uvm&m n
tcg omoemh&yd o f m<uí ude;f pufawmfro l nf? xdpk Ofu r[mpnfq&mawmfEiS hf wdik w f ikd yf ifyif aqG;aqG;aEG;aEG;½Scd hJ
avonf? ¤if;jyif 1321 -ckEpS w f iG f q&mawmf t½Sio f Ek &´ q&mawmfb&k m;BuD; &efuek ûf rdY urÇmat; ZrÁL'Dyausmif;
<ua&mufpOfu r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf ud, k w f ikd <f uvmNyD; q&mBuD; OD;[kwpf ed f a&;om;û ypkonfh y'w¬
rOÆLomac: ygVdç jrefrm tbd"mef wGpJ ckH sKyfNyD; usrf;BuD;udk vª'gef;avonf? q&mawmf t½Sio f Ek &´ q&mawmfb&k m;
BuD;u r[mpnfq&mawmf odyaf wmfw,f? olwYkdaMumifh q|o*Fg,emBuD; tppt&m&m jynfjh ynfph pkH jkH zpfw,f
ponfjzifh rMumrMum csD;usL;awmfral vh½o dS nf/
tbd"Zr[m&|*k½k rpdk;&drfq&mawmfbk&m;BuD;
t½Sifol&d,mbd0HoESifh r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;
rpd;k &drq
f &mawmfb&k m;BuD;onf r[mpnfq&mawmftm; rsm;pGmcs;D usL;awmfro l nf? r[mpnf q&mawmf
bk&m;BuD;\ jynfwiG ;f jynfy omoemûyvkyif ef;atmifjrifrI tHMh ocs;D usL; oHxu
G x
f ;l onfh aus;Zl;*kPo
f wif;udk
rsm;pGm0rf;ajrmufawmfro l nf? 1331 -ckEpS f uqkev
f xJwiG f r[mpnf q&mawmfb&k m;BuD; trdeYf t& anmifuef t½Sif
£E´u0do'k rd¨ *fr[m#Dumedó,BuD;rsm; oGm;a&mufvpª Ofu rpd;k &drqf &mawmf bk&m;BuD;u-
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 82
]]r[mpnfq&mawmfu wdYk rsm;xufÓPfomw,f? wdYk rsm;rjrifwphJ mrSm;ç ayrSm;rsm;udk jrifatmif MunfEh ikd f
w,f? t½SiftEk½k'¨gwdkYç #D umausmfq&m t½Sio f rk *FvmomrdwYkd ç tjcm;usrf;ûyq&mawmfwYkd rjrifwhJ trSm;rsm;udk
awmif jrifatmifMunfEh ikd w f ,f? oû*Ø[u f r®|mef;ydik ;f 'd|0d od 'k t
d̈ cef;rSm emrfç ½kyw
f Ykd ukd vu©Pç &oç ypöKy|mefç
y'|mefjzifh ydik ;f jcm;od&rnfq&kd m y'|mefukd 'd|0d o
d 'k t d¨ cef;rSm rqd o k ifah o;yJ ucFg0dw&P0do'k d̈ tcef;rSmrS qdo k ifh
aMumif;udk q|o*Fg,emwifpOfu r[mpnf q&mawmfu axmufjycJw h ,f? 'Dua½SY r[mpnfq&mawmfxufomwJh
olurkd ajymeJY wef;wly*k Kd¾ vfuakd wmif awGY&zdYk rvG,b f ;l ? r[mpnfq&mawmf&YJ pGr;f &nfowåu d o
kd v
d YkdvJ 'D0o
d 'k rd¨ *f
r[m#Dumedó,ûypkzYkd wdYk rsm;u wdu k w
f eG ;f &w,f}} ponfjzifh csD;ajr§muf rdeYf Mum;awmfrcl ahJ vonf/
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;ESifh awmifykvkq&mawmfbk&m;BuD;
rdwv
d¬ m awmifyv
k q k &mawmfb&k m;BuD;ESihf &efuek ûf rdY omoemh&yd o
f m aus;Zl;½Sif r[mpnf q&mawmfb&k m;
BuD;wdYk \ oDv½Sod nfç orm"d½o dS nfç ynm½So d nf[al om *kPaf wmfajymqdo k çH csD;usL;oHwYkd uu
kd m; aemiftem*wf
ESp&f m axmifrsm;pGm wnf½vdS rTG ;f rd;k wufaeOD;rnf jzpfayonf /
ouú&mZf 1329 -ckEpS f wefc;l vqef; 8-&ufaeY eHeuf 8-em&D rdepf 30 -tcsed w f iG f awmifyv k q
k &mawmf
bk&m;BuD;onf r[mpnfq&mawmf bk&m;BuD; oDwif;oH;k awmfr&l m omoemh&yd o f m zvf,Of"r®m½HBk uD;odYk êudwifprD H
xm;onft h wdik ;f <ua&mufawmfrv
l mNyD; rax&fjrwfBuD; \ ae&mwGif xdik af eawmfryl gonf? r[mpnfq&mawmf
bk&m;BuD;vnf; <ua&mufawmfrv l mum vuftyk cf sD 0wfûyawmfral vonf/
,H wH avmukw&å H ÓPH -[laom pum;udk tvH;k pHak om avmuudk ausmfveG í f vTr;f rd;k í wnfonf \
tjzpfaMumifh qdt k yfayonf? (r*fzv
kd f edAmÁ efuo
hJ Ykd) avmukw&å mbHük twGi;f 0ifonf \ tjzpfaMu mifh qdt k yfonf
um; r[kwaf y? oAÁumav y0wåw[ d al om pum;udv k nf; qifjcifjcif;ESihf pyfaom jzpfjcif;½So d nf \ tjzpfaMumifh
(qifjcifwikd ;f jzpfwwfaomaMumif)h qdt k yfayonf? (rdepfpuúeYf rjcm;) tcgcyford ;f tNrJwrf; jzpfaeonf[al om
þtaMumif;aMumifh qdt k yfonfum; r[kwaf y? taMumif;rlum; oAÁñw k ÓPfawmfonf jrwfpmG bk&m;rSm rdepf
puúeYf rjcm; tcgcyford ;f omvQif rjywfjzpfonf[q k &kd ef rpGr;f Edik yf g(rqdEk ikd yf g) þum; taMumif;aywnf;/
(|-jrefrmjyef)
t½Sifaombe
r[mpnfq&mawmf
omoemh&yd o
f m &efuek /f
1329-ck
OD;wefc;l vqkwf 1-&uf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 84
awmifyv
k q
k &mawmfb&k m;BuD;onf r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;ESihf awGY&onft
h wGuf rsm;pGmtusdK;½Syd g
onf? r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD; twGuvf nf; rsm;pGmtusdK;½Syd gonf/
awmifyv
k ax&tm'dapöç r[mpnfax&pE´rd m?
Oabm omoeacwavç aombemwd0 ygu#m/
owåowdrydkif;
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;ESifh a½TapwDq&mawmfbk&m;BuD;
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;ESifh
oD&dvuFmEdkifiH q&mawmf t½SiftmeE´marawå,s
oD&v
d uFmEdik if H 0daZÆm',wuúov kd üf ygarmu©tjzpfjzifh wm0efxrf;aqmifawmfrcl ahJ om t*¾r[my@dwç
oD[Vkd u
f Ref;y@dw pmayyg&*lbYJG & t½Sit f meE´marawå,sonf r[mpnf q&mawmfb&k m;BuD;tm; rsm;pGm csD;usL;
awmfrcl ahJ vonf? þpmûyol oD[Vkd u f Ref; (oD&vd uFm)ü aepOfu rMumrMum t½Sit f meE´marwå,sESihf qHak wGYryd g
onf? wcgwGif r[mpnfq&mawmftaMumif; pyfr&d m-
]]tm0kaom wkrmS uH r&r®&a| r[mpnfaxa&m 0de,*½kaum o|uxm
o#Dum awyd#u"a&m? aom ygVd t|uxm #Dumok yka|m yka|m caPae0
0dóZÆdwHk oauúmwd}}
]]igh½iS f igh½iS w
f Ykd &YJ jrefrmjynfrmS r[mpnfq&mawmf[m 0denf;odum© yk'wf Ykd ü av;pm;onf? t|uxm#Dum
ESifhwuG yd#u 3 -yHk ygVdawmfaqmif yk*Kd¾ vfyg? ygVdt|uxm#Dumrsm;ü ar;vdu k vf Qif cPcsif;ajzEdik w
f ,f}} ponf
jzifh rdeYf Mum;awmfrcl ahJ vonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 85
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;ESifh t*¾r[my@dw
0dZÆmvuFm& q&mawmf t½Sif0dok'¨gbd0Ho
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;ESifh
t*¾r[my@dw q&mawmf t½SifÓPkwå&
0do'k rd¨ *fqwkd m t|uxmudk ajymygw,f? tJ't D |uxm&JY t"dymÜ ,f udx k yfziG w
hf hJ #Dumqdwk mvJ ½Syd gw,f?
tJ'#D uD mu omcufomG ;w,f? 'D#u D m[m b,favmufcufovJq, kd if ygVdoufouf wwfae½Hek YJ awmh 'D#u D m&JY
yk'yf gXf½o dS rQudk tjynft h pHk teufrjyefEikd b
f ;l ? ouúwygwwf ygw,fqakd wmifrS obm 0udk em;rvnfvYkd ½,
dS if
'D0o
d 'k rd¨ *f#uD mudk edó,ra&;Edik b f ;l ? tJ'aD vmufcufwhJ 0do'k rd¨ *fr[m#Dum BuD;udk r[mpnfq&mawmfu edó,
a&;ygw,f? a&;½Hw k ifruygbl;? yxrwGq J ,kd if xGuaf y:NyD;awmhawmif aeygNyD? (1328 -ckEpS u f q&mawmf t½Sif
ÓPkw&å \ csD;usL;pum;jzpfonf/)
0do'k rd¨ *fr[m#DumBuD;udk a&;r,fq, kd if ckeuajymcJo h vdyk J ygVdusr;f *eftrsKd ;rsKd ;udv k J ausyeG &f r,f?ouúw
usrf;trsdK;rsdK;udv k J em;vnf&r,f? ouúwrSm 'óevdYk ac:wJh pum;½Sw d ,f? 'óeqdw k m t,l0g'udjk ywJh tydik ;f
jzpfw,f? ouúweJYa&;xm;wJh tJ''D óetrsdK;rsdK;aw u G v
kd J em;vnf&w,f? tJ't D ,l0g' trsdK;rsdK;awG pkaygif;azmfjy
xm;wJh (oAÁ'óeo*F[) pwJh usrf;rsdK;awG½w dS ,f? 'grsdK;awGuv kd J r[mpnfq&mawmfu aumif;aumif; avhvm
xm;w,f? 'Dvadk vhvmxm;vdYk omvQif r[m#DumrSm tJ'0D g'awGeYJ pyfwt hJ ydik ;f awGuv kd J ½Si;f vif;NyD; a&;Edik yf gw,f?
tJ'rD [m#DumrSmygwJh tjcm;t,l0g'awGukd a&;xm;wJh or,EÅ&ydik ;f qdw k mvJ½w dS ,f? tJ't D ydik ;f [m cufveG ;f vdYk
r[mpnf q&mawmfu olrsm;awGvJ cufMuayvdrrhf ,fvYkd ajrmfawGNyD; tJ'D or,EÅ&ydik ;f udk oD;jcm;edó,tjzpfeYJ
a&;om;yHEk ydS Nf yD; jzefYa0xm;w,f? tJ'gvJ #D umedó, pwkww ¬ pJG mtkyaf vmufrmS ygvdrrhf ,fvYkd xifygw,f? 'D#u D m
edó,rSm ajymp&m csD;usL;p&mawGuawmh trsm;BuD;½Syd gw,f? 'gayr,fh tcsderf &bl;? 'gaMumifh wdw k ekd YJ NyD;atmif
tJ'rD [m#Dumedó,&JY ed'gef;udak &;wJyh *k Kd¾ vfu ajymxm;wmuav;awGuykd J xkwjf yygawmhr,f? ygVd udb k ,favmuf
wwfwwf ouúwb,favmufwwfwwfvmcJyh g? 'Deó d ,rsdK;a&;ygqd, k ifawmh ra&;Edik b f ;l vdYk ckeu ajymcJo h vdyk J
tJ'eD 'd gef;a&;wJh yk*Kd¾ vfu pum;wvH;k oH;k xm;w,f? b,fvv kd qJ akd wmh -
r[m#Dumedó,udMk unfv h Qif 'DvMkd unfyh gwJ?h r[mpnfq&mawmfu b,fuavmuf cu cf ufccJ aJ &;om;
xm;ovJ 'Deó d ,[m b,favmufaumif;ovJ b,favmufjynfph o kH vJqw kd m edó,udck snf; avQmufMunfah e½Hk
eJYawmh odr,fr[kwb f ;l wJ?h b,fvrkd o S rd vJq, kd if r[m#dumygVdrmS (txl;cufw,fvYkdxif&wJ)h êudu&f mtcef;u
pmw½Guaf vmufukd zwfvu kd yf g? zwfNyD;NyDqakd wmh tJ'yD gX af wGukd ud,k êf uduo f vdt k eufay;NyD; pmeJYvaJ &;xm;yg?
NyD;awmh tJ'u
D ,
kd af &;xm;wJph meJY r[mpnfq&mawmf&YJ edó,eJY wdu k Mf unfv h u kd yf g? tJ't
D cgus,if r[mpnf
q&mawmf b,favmufprG ;f ovJ r[mpnfq&mawmf&YJ eó d ,[m b,favmufobm0usovJqw kd m aumif;aumif;
BuD; odvmygvdrrhf nfw?hJ 'Dvkd ed'gef;a&;wJh yk*Kd¾ vfuqdx k m;w,f/
tJ'aD wmh edó, b,favmufaumif;w,f qdw k mudk usrf;pmom;rzwf&ao;cif ed'gef; Munfu h wnf;u
odEiS &hf w,f? bke;f BuD; ed'gef;Munf, h if; 'Du,kd af wmfajymwm rSeaf yw,f? obm0usw,fvYkd cs;D usL;rdw,f? pmqdk
wm olrsm;a&;xm;wm udk Munfv h ukd ,
f if odv, G w
f ,f? aumif;om;yJvYkd oabmus wwfygw,f? cufw,fvYkdawmh
rxifwwfb;l ? 'gayr,fh olrsm;a&;xm;wmudk rMunfyh eJ YJ ud, k w f ikd af &;prf;ygqdak wmh pGr;f Edik cf yJ gw,f? rvG,yf gbl;?
'gaMumifh olrsm;a&;xm;wmudk rMunfah o;cif r[m#DumrSm êudu&f mpm½Guu f v
kd S efNyD; ud, k Ó hf PfprG ;f tm;½So
d rQ
edó,a&;NyD;awmhrS r[mpnfq&mawmf&YJ edó,eJY wdu k v
f ukd yf g? b,fvkd uGmjcm;oGm;w,fqw kd m odygvdrrhf ,f
wJ?h tJ'v D kd ed'gef;a&;wJyh *k Kd¾ vfu pum;wvH;k oH;k xm;ygw,f? (þodYk ponfjzifh 17 -Budraf jrmuf Mo0g'cH,yl al ZmfyJG
rSm q&mawmf t½SiÓ f Pkw&å u csD;usL;>rufMum;oGm;onf/)
aus;Zl;qyfawmfrljcif;
r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf q&mawmf t½SiÓ f Pkw&å aemufq;kH r&PEÅu d a0'emjzifh ruse;f rrmjzpf
onfth cg omoemh&yd o f modYk yifí
h ukoawmfro l nf? aemuf urÇmat;ZrÁL'Dyausmif;aqmif jyefvnf<uaomt cg
wGiv
f nf; rMumcP<ua&mufí owd½zdS Ykd ç rarhzYkd ç a0'emonf;cHzYkd tBudrBf udrf owday;awmfrol nf? aemufq;kH
q&mawmf t½SiÓ f Pkw&å ysHveG af wmfral omtcg oHCmawmfrsm;vª&ef ouFe;f tpHak ygif;rsm;pGm uln½D rkH Qru psmyeyGJ
têudaeYrsm;wGif w&m;"r®tBudrBf udrf a[mawmfru l m ae mufq;kH psmyeaeYwiG f r&Pówdw&m; a[mMum;í
a&pufcsawmfrcl ahJ vonf? &[ef;ç ½Siçf vly&dowfBuD;tm; oHa0*,lapawmfrcl ahJ vonf? q&mawmfb&k m;BuD;um; -
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 87
r[mor,okwf ajcmufow k f edó, ponfh usr;f *efrsm;pGmudk ûypD&ifawmfrcl ahJ om yckuLú û rdY r[m0dowk m
&mrwduk f wdu
k t
f yk q
f &mawmf t½Sief E´,
d onfvnf; r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;udk rsm;pGm cs;D usL;awmfrcl ahJ v
onf? q&mawmft½Sief Ed́,onf 1265 -ckEpS f 0gacgifvjynfah usmf 8-&ufaeYwiG f zGm;jrifí 1333 -ckEpS f
awmfovif;vqef; 11 -&ufaeYwiG f ysv H eG af wmfrcl ahJ vonf? r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;xuf wESpef ;D eD;i,fonf?
r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;xH w&m;tm;xkwb f ;l avonf? r[mpnfq&mawmf bk&m;BuD; \ 0do'k rd¨ *f#u D medó,
xGuvf maomtcg rsm;pGmcsD;usL;awmfrcl ahJ vonf/
¤if;jyif r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;xH ]]q&mawmf \ or,EÅ&ydik ;f qdik &f m pmtkyu f av;rsm; &½Spd Ofuyif
r[m#Dum\ rS&D medó,udk r[mpnfq&mawmfa&;vQif omvGeaf umif;rGerf nfh taMumif;udk tcsi;f csi;f ajymqdck hJ
Muzl;ygonf? aemufrMumrD arQmv f ifo
h nft
h wdik ;f yif ¤if;edó, yxrtkyx
f uG v
f mojzifh r[m#DumESihf pyfvsO;f
onfh awGa0rIwYkd ukd ajz½Si;f Edk iaf wmhrnf[k txl;0rf;ajrmufvsuf½ydS gonf}} ponfjzifh vnf; pmay;cJzh ;l avonf/
q&mawmft½Sijf rwf\ xl;jcm;aom ÓPf xufoefaom0D&, d ç u½kPmwdYk ukd tpGûJ yí jzpfcBJ uD; jzpfay:vm
&aom 0do'k rd¨ *fr[m#Dumedó,udk "r®'getjzpf&½Scd &hJ m tzd;k te*¢xu kd wf efvaS om &wemtoGif xifjriftm;&
0rf;ajrmufvyS gonf? Munf½h o I ;kH oyfrw
d ikd ;f te*¢&wemtjzpfukd ESpEf pS u f mum emvnf;Edik cf yhJ gonf? ¤if;# u
D m
or,EÅ&*P²ed ó d ,udk &cJph Ofu ,ciftcguyif xdo k r,EÅ&ydik ;f edó,udk Munf&h jcif;jzifh xGuaf y:vmrnfh
edó,\ aumif;jcif;tjzmjzmESihf jynfph v kH mrnfukd rSe;f qarQmv f ifah wmifw h cJyh gonf? rSe;f qarQmv
f ifah wmifw
h cJh
onfhtwdkif;yif tvGefawGY&cJvSaom aumif;jcif;*kPftif p v kH ifjynf0h aeonfukd awGY&onfjzpf&m tm;&zG,af umif;
vSygonf/
tzGi½hf adS omusrf;rsm;ü edó,a&;&onfrmS vG,u f yl gaomfvnf; þuJoh Ykd tzGirhf ½Sad omusrf;rsm;ürl ygVdç
t|uxmç #Dumt&yf&yfrmS ESYH pyfausyGepf mG avhvmNyD;rSom qdik &f mtcuftcJrsm;udk ajz½Si;f wifjy Edik rf nfjzpfygonf?
xdx
k uf r[m#Dumü or,EÅ&0g'rsm;jzifh zefw;D xm;cJjh yef&m omrefor,EÅ&0g' A[kow k wpGe;f wprQjzifh
xdo
k r,EÅ& 0g'rsm;udk trSeu f satmif nTejf yEdik zf Ykd cJ,Of;vSygonf? ouor,üvnf; ESYH pyfausyGeEf ikd ef if;vSojzifh
vnf;aumif;? y&or,rsm;udv k nf; ½SmazGêu ;d pm; avhvmxm;ojzifv h nf;aumif; trsm; tarSmiftwd usaeaom
t&mrsm;ü tvif;a&mif xd;k jyay;Edik cf o
hJ nfrmS ,ckacwf okawoDrsm;tzdYk aus;Zl;wifz, G &f m jzpfygonf/
q&mawmf\ 0do'k rd̈ *fr[m#Dumedó, ('kw, d wG)J "r®'geudk &½Syd gonf? wynfah wmfrsm;tzkYd tzd;k te*¢
xdu
k wf efvaS om &wemudk &bdouJo h Ykd 0rf;ajrmufjcif;jzpf&ygonf? rSwcf sufç yk't f eufç tqH;k tjzwf uav;rsm;
udka½G;um Munf½h o I ;kH oyfc&hJ ygonf? trsm;wumodEikd cf aJ om y'ç y'w¬rsm;ü êud;pm;NyD; trSeu f kd azmfjyxm;cJ&h m
omrefeó d ,rQ r[kwo f nfukd nTejf yvsuf½adS eaMumif; awGY&ygonf? q&mawmf \ ÓPfprG ;f udv k nf;aumif;?
êud;pm;awmfrcl ahJ om 0D&, d udv k nf;aumif; txifu&jrif&onfrmS cs;D usL;* P k w
f ifz,
G f jzpf&ygaomfvnf; trsm;yif
jrifawGY&cJaom tmaomum0'ge('k-261) udk xnfo h iG ;f jyvdu
k o
f nfrmS vnf; aus;Zl;wifz, G &f m jzpfygawmhonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 89
q&mawmf\ or,EÅ&ydik ;f qdik &f m pmtkyuf av;rsm; &½Spd Ofuyif r[m#Dum \ rS&D medó,udk r[mpnf
q&mawmfa&;vQif omvGeaf umif;rGerf nft
h aMumif;udk tcsi;f csi;f ES;D aESmajymqdck MhJ uzl;ygonf? aemufrMumrD arQmf
vifo
h nft
h wdik ;f yif ¤if;edó, yxrtkyxf u
G v
f mojzifh r[m#DumESiphf yfvsOf;onfh awGa0rIwYkd ukd ajz½Si;f Edik af wmh
rnf[k txl;0rf;omvsuf½ydS gonf? (þodYk ponfjzifh wduk t
f yk qf &mawmf t½Sief Ed́, rax&fu csD;usL;awmfryl g
onf/)
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 90
t|o|drydkif;
q&mawmfb&k m;BuD;onf wynfrh sm ; ypöKyÜeçf oHo&m ESpjf zmtusKd ;yGm;wd;k &ef xm0pOf arwåma&pifoeG ;f ûy
onfh *½kyo D onfh yk*Kd¾ vfjrwfBuD; jzpfawmfro
l nf? rEÅav;ûrdY ta½SYjyif oufyef;ausmif;wdu k f a½Tpnf&yd of m
q&mawmf t½Sifukvdoonf 1331 -ckESpf aESmif;wefcl;vqef; 1 -&ufaeYwiG f odro f rkwv f akd Mumif; q&mawmfb&k m;
BuD;tm; ud, k w
f ikd <f ua&mufavQmufxm;avonf? q&mawmfb&k m;BuD;onf omoema&; udpaö wGrsm;onfMh um;uyif
þonfvnf; omoema&;udpyö ifjzpfonf[k oabmydu k uf m <ua&mufcs;D ajr§mufawmfrcl ahJ vonf? ,if ;odro f rkwf
yGw
J iG f q&mawmfb&k m;BuD; rnfoYkd rnfykH aqmif½uG af wmfryl EkH iS hf tjcm;q&mawmfrsm; aqmif½u G af wmfryl kH ajymae
onfh odraf tmif axmrempmwef;udk zwf½í I Munfñ&kd mownf;/
odrfatmifr*Fvm axmrempmwef;
r[marm[warmEk'-H av;&yfopömç zH;k ydwu f mom;ç t0dZmÆ rdu k rf çJ arSmifxck uJ çkd ûzdcyJG ,fazsmufawmfrx l
aom? wH r[mol&H -xdb k &k m;½Si[
f çl OPS*al &mif½eT ;f ç aepuf0ef;ud?k ermrd -ud, k f EIwf ESv;kH ç oH;k yg;aysmif;aysmhç
rmefuakd vQmhíç uefawmhjrwfE;kd ç vufprkH ;kd vsufç ½Scd ;kd OD;nGwyf g \bk&m;? aomr[moka&m -xdkbk&m;½Sif[lç
OPS*al &mif½eT ;f ç aepuf0ef;onf? trSH -½kyf emrfaygif;csKyfç tuREfyk w f Ykd \? ['a, -twGi;f ydwzf ;kH ç pdwEf v S ;kH ü?
oOÆmwH-ykxZk eÆ ç obm0jzifh cPrMumç jzpfwwfpmG aom? warmcE¨H -t0dZmÆ rdu
k rf çJ arSmifxck u J ?kd 0g -t0dZÆmwHk;ç
arSmiftvH;k ud?k yEk'wH yEk'wk -Oyedó&nf;ç ypön;f yHah xmufç aus;Zl;aqmufíç y,fazsmufawmfryl gapownf;/
atmifow l umwdYk \ r[m0dZ,dEm´ "dywdç oD&yd 0&ç twkv0#Houmç r*FvmaoQmifz;l ç atmifyrJG ;ª tppfç
jzpfBuD;jzpfawmfral omç ½Sicf spfy&arç bk&m;oH;k vlYaqGonfç ½Spaf xGr*¾içf azmifpuf,mOfjzifçh oHo&mwaMumçrGe;f epf
arsmMuonfçh vla&mewfygç jA[®mwdYk uçkd acrm0&ç uRwfqik v S sufç r*"wdik ;f ç ordik ;f ½Te;f pdçk &mZû*d[jf ynfteD;ç
*dZÑuk#af wmifausmif;BuD;üç av;£&d,myxç rQw½Tiûf yH;ç oDwif;oH;k pHaeawmfral omtcgç oHCmaw mf t½SifjrwfwdkYç
t&yf&yfoC H uHç pDraH qmif½u G rf ûI yMu&m0,f-
]]tEkZmemrd bdua© 0 oDrH or®Ew dé }kH } a½TceG ;f awmfjcif;&mpHu k çkd oH;k bHo
k Yl xyd çf a[mazmf ndwfíç bdu©KwGifrnfç
xdx
k akd x&fwYkd ç av;rnfaom oHCmhuu H çkd pDrûH ypkç vG,u f rl jI zifçh zmok0[ d m&ç oHCok|Kta&;ç ajrmfawGxeG ;f xdeçf
a½TÓPfcsdeí f ç odro f rkw&f eftrIç cGiûhf yynwfawmfrcl yhJ gownf;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 91
(1) bk&m;jrwfpmG ç omoemawmft"GeYf ç uGeYf ueG Yf pnfjzmç wnfw&hH efta&;rSmç oHCmawmft½Sijf rwf
wdYk onfç rcRwfrv
l ç yb0trGef jzpfuek f \/
(2) oHCm*dPk f ;0ifç ax&focifwYkd onfvnf;ç ½Spyf ifq;kH rç a[mazmfjyaomç oHCmhuaH v;yg;om
vQifç xif½Sm;rlvç yb0trGef½Sdukef \/
(3) oHCmhuaH v;yg;wdYk onfvnf;ç ydik ;f jcm;nTejf yç c@r[mç odrEf pS jf zmvQifç yXrm'du rlvtrGef
½SMd uuke\
f /
(4) xdYk aMumif&h um;ç Ak'M¨ o0gç omoemonfç r[mc@ç odrEf pS 0f vQifç rlvy'|mefç tajccH
taMumif;&if;½So d jzifçh oDror®KwduçH 'g,umcH&aomfç bke;f vQHjrwfpmG ç omoemudçk yXrm'duç
t&if;rlvrSç tEk*[ ¾ ûy&m a&mufNcdrrhf nf[k -
r[mr@vDç &m&HojD zifçh zefjcnfxed v f ufç &0d efpufoYkd ç ûyd;jyufvQHjzmç omoemvQifç r*Fvm½Sed af <uç
xGe;f xdeaf vojzifçh ,aeYrsufarSmufç a&mufvwfaomtcg0,fç &wemyHçk rEÅav;a½TûrdYawmfç eef;awmfa½SY
oufyefausmif;wdu k çf a½Tpnfomoemh&yd o f mç a,m*Doal wmfpifwYkd onf ½Siyf ifjrwfpmG ç omoemudçk yXrm'duç
rlvtrGerf çS tm;oGe;f csD;ajr§mufç axmufyûhH ypkvakd omç raemyPd"çd &nfoef&if;½SMd uíç t½Siu f v
k o d rnfwiG çf ax&f
ociftm;ç Munfvifaom apwemjzifçh odr'f g,umcH,v l ykd gaMumif;ç awmif;yefavQmufxm;Muojzifçh bk&m;jrwfpmG ç
omoemt"efyç uGeYf ueG Yf jzmpnfç a½Tpnf&yd o f mç y"memp&d,ç v,fwD OD;ukvo d t½Sijf rwfonf rdrx d ed ;f apmifth yf
aom rEÅav;ûrdYta½SYjyif oufyef;ausmif;wdu k çf a½Tpnf&yd o
f mtwGi;f ½Sd ( ) {u'or (ay -50) ½Sd ajrt&yfXmeudk
Ak'o
¨ rd o
f rkw&f eftwGuf 0do*kH gr abmZuoDjcm;? ½Gmpm;cefYtyf&ef auseyfEpS o f ufpmG cGiûhf yawmfrcl suft&
jynfaxmifpk jre rf mEdik if H (oufqikd &f m) awmfveS af &;tpd;k &uvnf; &dum© awmf& tNidr;f pm; v,f0efO;D at;arT;tm;
omoema&;ç tm;ay;vdw k çkH pdwt
f m½Hjk zifçh 0do*kH grç abmZuoD;jcm;ç ½Gmpm;pifppfç jzpfyapwnfçh &nfoef&if;½Sd
vsuf ]]t,rÜd 0do*kH garm a[mwlwd &mZm uópd a'wd}} 0de,r[m0g t|u xmygVd usrf;*efEiS hf nDnw G af tmif
cefYtyfay;oem;awmfrcl yhJ gownf;/
t*Fgor*ÐpjkH ynfn h v D sufç oDrmor®KwduçH ½Guaf qmif&efta&;ç 0do*kH grtrdeYf uçkd ay;tyf&um;ç a½S;rqGu
yifç oDrm, oDrH orÇEd e´ odrEf iS çhf odraf &m,Sujf cif;ç oDrm, oDrH taZÑmw¬&P -odrjf zifh odru f kd vTr;f tkyjf cif;
þodYk ponfh a'gorxifç jypfuif;pifatmifç t½Siyf 'krç tb,m&mrwdu k f q&mawmf rax&fjrwfç apmifMh uyfrwf
vsufç c½kywfysm;BuD;ç wenf; jcaoFx h ikd çf c½dik ef ,fjzwfç &ufuef;cwfMuwfajcç waxGaxmifw h ef;ç &ifaygifwef;uç
tcef;cef;toD;oD;ç odrEf w I &f efen ;f wdYk jzifçh EIwNf yD;ESiahf om ajrt&yf0,fç xyfavSmufqifu h mç 0de,mvuFm&#Dum
twGuf anmifapmif;uGuw f Ykd jzifh vusfmacGywfç oH;k Budrpf yfatmifç ½Gwzf wfnn D mç ur®0gpmjzifçh oDrmorl[eeç
ykAb
Á m*y&duçH pDrNH yD;ajyvwfaomfç aumif;jrwfaom r*Fvmtcgawmfêuduçf a&mufqu kd Nf yD jzpf&um;ç ouú&mZf
1331-ck omoemESpf 2513 -ckEpS f aESmif;wefc;l vqef; 2-&ufaeYeeH uf puf 7-em&Dç 0-rdepftcsderf S tpûyum
&wemyHrk EÅav; a½TûrdYawmf av;jyifav;&yf ude;f pHvwfomç wdu k Mf uyfwukd t
f yk çf *dP
k ;f csKyfem,uç "r®mp&d,[kç
omoemh0efaqmifç *kPfa&mifxdefvQufç t yg; 100 -ausmf rax&fjrwfwYkd ç ESp&f yfomr*¾çD ud, k pf w
d nf íD çoDrr@vifç
ajrtjyifüç pHv
k ifwajy;ç pnf;a0;awmfrMl uaomtcgç OD;pGmrqGç yxrü oHCyk*aF 0: aus;Zl;ausmfom; -
edrdwfapmifh
]]edrad wå udawåwmG Asawåe bduK© em y#dAave oHaCm ÓaywaAÁm}} rdeYf a[mr[m0g a'oemawmfjrwf
ygVd&yfEiS hf orowfnD avsmfatmif -
1/ 'u©P
d m&mrwdu k f [Hom0wDq&mawmf/
2/ anmif&rf;wdu k t f yk q
f &mawmf/
3/ ta½SY 0dok'¨g½Hk wdkuftkyfq&mawmf/
wwd,tBudrf-
1/ a½Ta&;aqmif em,u OD;y@0 q&mawmf/
2/ awmiforefwu kd f ykord af usmif;q&mawmf/
3/ rd;k aumif;wdu
k f a'; 0ef;q&mawmf/
pwkwt¬ Budrf-
1/ r[meE´ad oem&mrq&mawmf/
2/ a*G;csKdwu
kd f rtlyiftwk af usmif;q&mawmf/
3/ &efuek f omoemh&yd o f m r[mpnfq&mawmf/
yOörtBudrf-
1/ ppfuikd ;f a½TapwD&yd o
f mq&mawmf/
2/ pdeyf ef;tb,m&mrq&mawmf/
3/ ta½SYc ifruefwu kd f yef;ausmif;q&mawmf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 93
q|rtBudrf-
1/ 0gcif;uke;f aZmwdum&mrq&mawmf/
2/ ta½SYwdkufawmf wdkuftkyfq&mawmf/
3/ 0ufvufûrdY rpd;k &draf usmif;q&mawmf/
owårBudrf-
1/ pukwu kd f o'¨ra® Zmwdum½Hq k &mawmf/
2/ £NE´, d m&mrwdu k f OD;0dpw
d q
å &mawmf/
3/ rd;k aumif;wduk f zsmyHak usmif;q&mawmf/
þrax&fwYkd uvnf; 'VD§ur®wf 7 -Budrf 7-Budrf cdik Nf rJvwfatmif apmifMh uyfowd tu©&m vH;k wdik ;f rdapí
tm'dur® ormeoH0gou odro f rkwjf cif;udpu
ö kd (7 -em&D 30 -rdepf tcsed o
f r,wGi)f xajrmufNyD;ajy atmifjrifap
Muí t0dy0Ü gooDror®KwduH aqmif&efoifv h S tcsdeu
f sNyD jzpf&um; -
yxrtBudrf-
1/ ppfuikd ;f a½TapwDomoemh&yd o
f mq&mawmf/
2/ r[meE´ad oem&mrq&mawmf/
3/ pukwu kd f tv,fausmif;BuD;q&mawmf/
'kw,
d tBudrf-
1/ a½Ta&;aqmifwu kd f r[mem,u pmcsq&mawmf/
2/ pdeyf ef; tb,m&mrq&mawmf/
3/ rd;k aumif;wdu
k f a';0ef;q&mawmf/
wwd,tBudrf-
1/ &efuek f omoemh&yd o f m r[mpnfq&mawmf/
2/ r[m"r®u d m&mrwdu k f aZw0efq&mawmf/
3/ awmiforefwu kd f ykord q
f &mawmf/
pwkt
¬ Budrf-
1/ rif;uGe;f wdy#d u"& "r®em'wdu k q
f &mawmf/
2/ 0ufvufûrdY rpd;k &draf usmif;q&mawmf/
3/ 0gcif;uke;f aZmwdum&mrq&mawmf/
þq&mawmf rax&fjrwfwYkdu 4-xyf 4-0g& t0dy0Ü go odro f rkwaf wmfrMl ujcif;jzifh vlrif;jrwfpmG
omoem0,f r[m&[ 'kw, d uvsmPD ac:wGin f aD vmufaom þ ]]omoe0k'u d̈ m&deD - a½Tpnf&yd o
f m odrrf [m}}
onf ywåmEkarmf vlç ewfwYkd aumif;csD;ac:vsuf omoemawmfEpS f -2513ç aumZmouú&mZf 1331 -ckEpS f aESmif;
wefcl;vqef; 2-&uf Ak'¨[l;aeYeHeuf puf 8 -em&D 15 -rdepftcsdew
f iG f awZdev
f QHawmuf atmifNyD atmifNyD atmifNyD
atmifvwfNyD[k atmifAsm*D a½Tpnfajr§mufMuí xajrmuf atmifjrifygownf;/
qkawmif;ESifhtrQa0
apwemor*Ðç usrf;xGun f w D nfçh yg&rDpw d of efç wd[w d Ó f Pfjzifçh edAmÁ efwcH g;ç yGiahf pom;[kç qyGm;o'¨gç
ûyMuygom;ç omoemEk*[ ¾ ç jrwfyn k aMumifçh qE´½½dS çdS tm;opfb o d m;ç aAm"dqBk uD;ç ud, k pf ND yD;íç ½Spx
f ;D r*fzv
kd çf
xduk o
k vç ûrduAf ZD udçk e&r½lç [dE*´ wl Ykd ç &nfw&l &efç ywå'd gefjzifçh rusefap&ç ay;a0iSonf trQ trQ trQ &Mu
onf jzpfapaomf/
Mo0g'w&m;awmfcsD;jr§ifh
csrf;ajrh&yd o
f m a0,sm0pötzGYJ ukd 1338 -ckEpS f wydYk wvJG jynfah eYwiG f pwifzYJG pnf;cJíh 1339 -ckEpS f 0gacgif
vqef; 14 -&ufaeYwiG f zGYJ pnf;yHk pnf;rsO;f udk twnfûyjy|mef;NyD; zGYJ pnf;yHpk nf;rsO;f ESit
hf nD zGYJ pnf; wnfaqmuf
aom csr;f ajrh&yd o
f m a0,sm 0pötzGYJ [í l ay:aygufcahJ vonf? q&mawmfb&k m;BuD;onf ,if; a0,sm0pötzGYJ \
Mo0g'gp&d, q&mawmfwyg;vnf; jzpfawmfr&l m csr;f ajrh&yd o f m a0,sm0pötzGYJ \ 5-ESpw f m rSww
f rf;twGuf
Mo0g'w&m;awmfuv kd nf;-
ed*,
¾ S ed*a¾ [waAÁç y*¾aPS,sp y*¾[?H
okoak cae0 aZmaw,sHç or®morÁK'¨omoeH/
[lonfEiS t
hf nD a½S;u odum© umrq&mawmfBuD;wdYk vrf;pOftwdik ;f usifah wmfrcl ahJ vonf/
ypönf;rodk pdwfrwdk
q&mawmfb&k m;BuD;onf rdrt d eD;wGif q&mawmfBuD;rsm; <uv mvQif vª'gef;&ef &nf½, G í f ouFe;f 1-pHkç
2-pHck efY? wdp0D &dwf 1-pHk 2-pHck efY tvG,x f m;wwfonf? tm;vH;k &orQ a0,sm0pö aqmiforl sm;tm; tNyD;tyfEpHS eG Yf
xm;awmfro l nf? tuyÜ, d tojymrsm; tNyD;owf Ak'o ¨ moemtzGYJ csKyftm; tmv,jywfpeG Yf awmfro l nf? ypön;f odrk ;DS
jcif;tvsOf;r½S?d odYk jzpfí q&mawmfb&k m;BuD;tm; teD;uyfMum½Snf jrifawGY&olwikd ;f Munfñ, kd zkd wd f o'¨gpdww f ;kd Mu
avonf? pdwv f rJ wdçk pdwEf v
S ;kH &nf tvGeaf t;jrawmfrol nf? yk*Kd¾ vfwa,muf ajymqdrk &vQif ]]aMomf tHMh op&m
oem;p&myk*Kd¾ vfy?J 'g[mtHMh op&myJ? uJ -uJ rajymeJY rajyme YJ }} ponfjzifh rdeYf Mum;awmfrw l wfavonf? q&mawmf
bk&m;um; ]]&[ef;udpö ESp"f &l ü vHYk vtm;onf; [dw[ f efenf;í ypön;f rodk pdwrf wdk cifysdKBuD;yGm;aMumif;}} [lonfh
vuFmESit hf nD usifah wmf rlygonf/
oDvç orm"dydkif½Sif
r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf &J&ifh wnfMunf oHCmawmfukd wifw h ,faponfh yk*Kd¾ vfx;l jzpfawmfrl
onf? tom;awmfuvnf; 0g0if;xdeaf jyvsuf usufoa&½Sad vonf? t&yftarmif;awmfrmS ajzmifph if;í jA[®mrif;
vdk udk,fawmfjzpfonf? cE¨mudk,f v ;kH ywfawmfrmS vnf; a,musmf ;aumif; a,musmf ;jrwfwYkd \ vu©PmESihf nDnw G f
onf? ud, k af wmfjrwf oEÅmefrmS ½Sad om oDv*kPçf orm"d*P k çf ynm*kPw f Ykd rmS vnf; qd;k p&mr½Sd yuwdopfviG jf zLpif
wnfrh wf xufjrufawmfrv l oS nf? pu©Kç aomwç Cmeç Zd0gS ç um,ç raem racsmrajy ajcmufaxGao m £aNE´
wdYk rmS vnf; owdjzifx h ed ;f csKyfxm;ojzifh ,Ofaus;odraf rGYawmfral vonf? edum,fig;&yf yd#uwfo;kH yHçk edum,fig;&yfç
ygVdç t|uxmç #Dum A[kow k ouúwbmom ponfvm or,EÅ& A[kow k ESiv
hf nf; jynfph u kH v
kH akH wmfro
l nf?
avmukw&å mw&m; ud;k yg;tm;avsmfonfh usif0h wfuv kd nf; rqkwrf epf oufq;kH wkid u f sifah wmfro l nf? odYk jzpfí
q&mawmfonf bk&m;om;ausmf oHCmawmfukd wifw h ,faponfh yk*Kd¾ vfjrwfBuD; pifppfjzpfawmfro l nf?q|o*Fg,em
obif ygVdawmfo*Fg,emç t|uxmo*Fg,emç #Dumo*Fg,emobifwiG f oHCmawmfukd wifw h ,fapyHçk oHCmh
tv,f wifw h ,fyrkH mS tHh Moavmufatmifyif jzpfavonf/
¤if;jyif ESppf Of usif;yNrJjzpfonfh Mo0g'cH,yl al ZmfyrJG sm;ç te,fe,f tpdYk pYkd tûrdYûrdY t½Gm½Gm urÇmYEikd if rH sm;pGm
a&mufav&m&mwdYk ü oHCmawmf BuD;i,fwYkd q&mawmftm; vma&muf awGYqMkH uç zl;ajrmfMuav&m oHCmhy&dowf
tv,f wifw h ,fvo S nfh cefYnm;vSaom usufoa& ½Sad csonf/
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;xH &[ef;cHcJhMuonfh
EdkifiHjcm;om;rsm;
owåwdrydkif;
aus;Zl;½Sif r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf ouú&mZf 1333 -ckEpS f wydYk wv JG j ynfah usmf 4-&ufaeYwiG f
tif'ekd ;D ½Sm;trsdK;om; omraP½SiZf ed 0Hotm; OyZÑm,fûyí &[ef;cHay;awmfrcl ahJ vonf? ur®0gzwfcgeD; oGeo f yfay;
jcif;ç &[ef;cHNyD; Mo0g'ay;jcif;ponfjzifh csD;ajr§mufawmfro
l nf? tjynft
h pHk atmufazmfjyygtwdik ;f qufvuf
Munf½h &I m\/
1315-ckEpS f ewfawmfvqef; 11 -&uf (17 -12-53) aeYu tif'ekd ;D ½Sm;Edik if oH m; bGet f eftrnf½adS om
ausmif;q&mwOD;onf &efuek ûf rdY omoemh&yd o f modYk vma&mufNyD;vQif r[mpnf q&mawmfxüH Mo0g'cH,í l
0dyóem bm0emw&m;udk usifo h ;kH tm;xk wfco hJ nf? r[mpnfq&mawmfEiS hf urÇmat; q&mawmfBuD; OD;ÓPkw&å wdYk
\ nTeMf um;csuftwdik ;f ½dak opGmvdu k ef mí tm;xkwo f jzifh 0dyóemÓPfpOfw&m;udk ud,
k af wGYEiS w
hf u
kd q
f ikd í
f
em;vnfq;kH jzwfEikd af omtajcodYk a&mufcahJ yonf/
&[ef;tjzpfoYkd c, H &l ef xufoefaom o'¨g qE´ jzpfay:vmonfh tavsmuf bGet f eftm; owd;k oD&o
d "k r®
qmOD;oGiEf iS hf a':a':ode;f wdYk u &[ef;'g,umtjzpfc, H Nl yD; r[mpnfq&mawmfBuD;udk OyZÑm,fq&mawmfûyí
omoemh&yd o f m odraf wmfBuD;ü OyorÜ'uHaqmifí &[ef;ûyay;awmf rlcahJ vonf? r[mpnfq&mawmfBuD;u
omoemawmfukd cs;D ajr m§ ufûypkEikd af p&ef &nfoefí Zde&u©w
d [k bGYJ trnf ay;awmfrcl ahJ vonf? ab;[lorQudk
atmifawmfro l nfh bk&m;½Siu f apmifah ½Smuftyfaomol[k qdv k okd nf/
1321-ckEpS f uqkev f qef; 8-&uf (14 -5-59) aeYu t½SiZf ed &u©w d trª;½Sad om tif'ekd ;D ½Sm; Ak'b¨ mom
toif;tzGYJ rsm;u yifh zdwMf uaomaMumifh r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf tif'ekd ;D ½Sm;Edik if o
H Ykd omoemûy<uawmfrl
avonf? wcsed w f nf;rSmyif uarÁm'D;,m; (urfy;l csm;) oHC&mZmq&mawmfç ,d;k ',m;Edik if H (xdik ;f ) z&0domv
orP q&mawmfç oD[Vkd Ef ikd if H (oD&v
d uFm)rS t½Sief m&'q&mawmf tp½Sad om oHCmawm f 12-yg;vnf; omoemûy
<uawmfrMl uavonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 97
1333-ckEpS f wydYk wv
JG jynfah usmf 4-&uf (3 -2-72) aeYu t½SiZf eD &u©w d onf wlt&if;jzpfaom
½Sio
f mraP tmeE´m0dZmÆ om*&udk ac:aqmifí &efuek ûf rdY r*Fvm'Hak v,mOfuiG ;f odYk qdu
k af &muf vmMuavonf?
r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;\ nTeMf um;csut f & oduRe;f NyD;jzpfMuaom q&mawmf OD;Z0eESihf Ak'o ¨ moemtzGYJ csKyf
'kw,d Ouú| jrefatmifO;D wif tp½Sad om &[ef;ç ½Siçf vlwYkd u 0rf;ajrmufpmG oGm;a&mufêudqMkd uavonf/
&efuek ûf rdYü oDwif;oH;k aeaom &uftenf;i,f twGi;f ü a½Tw*d akH pwDawmfBuD;odYk 3 -Budrf <ua&mufí ylaZmf
uefawmhMuavonf? urÇmatm;apwDEiS hf q|o*Fg,emwifvkd Pf*al wmfBuD;ç qlavapwDawmfç Adv k wf axmifapwD
awmfrsm;odYk vnf; <ua&mufz;l ajrmfMuavonf/
{uowåwdrydkif;
rOÆLouyHkwGif ax&fjrwfr[mpnft½Sif
rOÆLour[m½kau©-w,lZemç ocsFmjrifu h s,fç wifwh ,fvpS mG ç yef;awmfjrwf&wem tzHzk w kH Ykd jzifçh arT;êudif
vdiI Mf uLç rOÆLouç emrwGiNf yD;ç yef;opfyifBuD;ü? ememykygæ -txl;xl;ç tqef;qef;ç ½Ircef;atm if xl;qef;vSpmG ç
yef;awmfjrwf&wemwdYk onf? 0dumodum£0 -a&mif0gjzLazG;ç eDaxG;pdr;f ½Tiçf jrifow l ikd ;f pdwMf unfvif&atmifç
wifw h ,f½iT v f ef;ç ½Ircef;zG,çf pifMu,fpmG yGiv hf ef;Muavukeb f d ouJo h Ykd ? wax0 -xdrk OÆLouç yef;rsm;bk&ifç ewf
opfyifBuD;ç yHrk ;DS xm;,lç tvm;wl omvQif? ax&½kur© dS -r[mpnfax&ç omoemhwacwfç tqef;rSmjzifçh tjrifw h ef;
ay:vmMuayonfçh yef;rsm;bk&ifç q&mawmf bk&m;wnf;[laom yef;opfyifBuD;ü? odórmvm -wynfw h yef;ç
&[ef;½Siv f çl MunfjzLêudiv f Qr;f ç cdik yf ef;rmvmç wynfo h m;yef;&wemwdYk onf? rmvmAE¨meH -oDvormç ynma&m ifpdkç
yef;xdx k wkd Ykd uçkd yefqifvjkd im;ç yk*Kd¾ vftrsm;wdYk onf? armu©wH¬ -oHo&mtjypfab;ç uif;vGwaf 0;íç Nidr;f at;&mrSeçf
jynfeAd mÁ efoYkd ç {uefqu kd af &mufç rsufarSmufûyEdik Mf uygapjcif; tusdK;iSgomvQif? 0dZrÇw d m -oDvormç ynma&muf
qif;ç ajymifajymif0if;íç yGiv hf if ;wifw h ,fawmfrMl uavukeNf yD? ax& -oDvormç ynmr@dKifç *kPaf wmfjrwf
yef;cdik w f Ykd jzifçh wvdiI v f iId çf &eYaH oG;NyD;vQifç ysHYarT;ysHYoif;ç arT;êudiEf ikd af yom;ç q&mawmfocif t½Sijf rwfBuD;bk&m;?
w0-aus;Zl;yHpk çH *kPt f xkwYkd jzifçh EdiI ;f wkrvG,çf omoemh yef;ûrdiv f ,frS mç tHhzG,f xif½Sm;ç aus;Zl;½Sif q&mawmf
bk&m;BuD;\? okzv k w ’ m -wynfw h yef;ç &[ef;ç ½Siv f çl omoemhyef; o&zlwYkd jzifh wMuLMuLêudiv f Qrf;NyD;vQif
yGiv hf ef;wifw h ,fawmfrcl &hJ jcif;onf? ta[m -aus;Zl;awmftpHçk *kPaf wmfjrwftzHzk w kH Ykd aMumifçh vlYbEkH iS ehf wfç t&yf&yf
wdYk rmS ç rjywfyifwifw h ,fí tHzh , G af umif;vS ygayonf wum;? emem*aE¨[d 0g,EÅH -oDvormç ynmzHzk çkH *kPaf wmf
jrwfyef;ç 0wfreI w f Ykdjzifçh wokeo f ek jf zefYum usi;f NyD;vQiçf ysYH oif;pGm arG;MuLawmfrEl ikd cf ahJ yaom? ax&H -jrefrmjynfukd
A[dx k m;NyD;vQiçf urÇmtvDvrD mS omoemwnfu m xGe;f atmifvYkd ç "r®mpnfaqmifum,Ge;f Edik o f nfçh aus;Zl;½Sif
r[mpnf q&mawmfb&k m;BuD;ud?k om'&H -ESpo f ufMunfñçkd ½dak ovSpmG ç apwemuGeYf jrL;ç nGeYf tzl;wdYk jzifo h mvQif?
ylaZr-o'¨gnGwEf ;l ç *kPaf wmfjrwf tzHzk w kH Ykd uçkd vTr;f ûcHum &nfp;l íç txl;wrifç OD;wif ylaZmfM uygukeo f nfb&k m;/
½Spyf g;y&du&© mç ud, k pf yD gíç odum© jynf0h ç uyÜ, d udçk rkwrå qdu k çf tyfaqmifvu kd í
f ç
Zif;usdKufxad tmifç vufrw S af qmifíç jyefarmufuyÜ, d ç t½Siaf ombewdYk ç pD;Mu
&xm;ç Zif;usdKufem;qif;ç aiGzmG ;ESi;f usç jymodv k \ç qkwo f wå&ufreG çf Zif;usdKufveG f
aomfç uwGe&f ifNidrf aumu#KwfBudrí f ç odro f rd af rGYarGYç oydwaf rGYvsufç ½GmawGY
qGr;f &yfç ajcvsifwyfoYkd ç qdu k u f yfa&mufMuç ok0PÖ[çk omoemh&yd ûf rHç ûrdYoxHük ç
wufwjkH roydwçf awmifawmfxyd 0f ,fç acR;odyMf unfE;l ç bk&m;zl;íç qifu;l auvmoç
a0ykv[ ’ çk yAÁwawmifç apwDa cgifrsm;ç a&mufatmif½dkusdK;ç usdKufxD;½dk;tm;ç ½Sdcdk;
OD;wifç pHzk ;l jrif \ç xdw k iG af wGYêuHç oef;acgifbükH ç t½kPw f ufNyD;ç qGr;f cHcsD<uç pHn k D
[pfatmfç rcHaomfvnf;ç qGr;f awmhr&ç qGr;f cH<u \ç eD;rS'umç pGeYf xm;yg&ç
olomvdu k o f çd t½kPx f vd Qifç uyfrq d rG ;f pm;ç awm af o;omyJç olum;rodç pm;ypfbrd çl
ew¬t d m[m&ç jzpfrnfy[kç ]][if;}} csoufjyif;ç ar;jref;aumhu'Gwçf vrf;jynGwaf omfç
,mOfvw G af jcvsifç c&D;ESiv f sufç u&if½mG ausmif;ç nude;f atmif;NyD;ç csdeaf umif;eHeufç
qGr;f tky½f u G í f ç qGr;f qufuyfMuç rsm;jym;vSvçJ ,if;uESprf nfç ig; yd&nfEiS çhf êud
onfwmwaygç eHYq;kd aomaMumifçh &ifarmysdKYcsifç odYk jzpftifaMumifçh qGr;f yifMurf;vJç
qmavmifqrJ Ykd ç ausmif;NrJuyÜ, d ç qDawmif;&íç qm;rQe,fumç pm;rsdKvmcJçh &yf½mG ol
rsm;ç bke;f BuD;tm;emç oem;Munfñçkd jypfrqdb k ;l ç rif;ysdKod'w ¨ çf awmxGupf uç y@ 0
wGiçf &qGr;f jrifaomfç r0ifysdKYtefç jzpfc[ hJ efuçkd jzpfrBS uHawG;ç qifjcifao; \ç
qufa0;c&D;ç ½Gm0ifNyD;wdik ;f ç oD;oD;qDqm;ç qGr;f Murf;pm;íç a&mufomG ;ude;f atmif;ç
aumhu'Gwaf usmif;rSmç pm;aomuftm;jznfçh ajcmuf&ufjynfrh çS vªxnfah qmifyYkd ç 'um
wdkYaMumifhç a½S YoYkd &xm;ç pD;vdu k o f mG ;Muç wyg;azmfreG çf OD;awZ0EÅç ûrdYcRefoxHçk
vdu k o f mG ;wHv k nf;ç enf;pHrk eS ;f qç t½Siaf ombeuç qif;<uwcef;ç usifeh nf;rSe;f íç
'H0k ef;blwmç ig;rdik u f mG onfçh aovma½Ta&mifjyç qufvuf<u \ç ESif;us½TJpdkç tat;ydk
onfçh wydYk wv JG ç qkwyf u© \ç e0ausmf xufç arSmif&o D ufcsdeçf a&mifvufr;D jrifç
ausmif;odYk 0ifíç ar;vQifoEd ikd çf OD;tke;f cdik f \ç usifx h ikd af usmif;wJçh pmrcsJYb;l ç oufrhJ
[if;qGr;f ç "lwifvrf;ESiçhf usifph rf;cJ&h mç xl;êuHwmuç nOfch gokomefç usifMh u[efwiG çf
a0zefajryHçk pdr;f aoêuHvYkd ç vdu I cf &kH ifar mç t½Siaf ombeç oabmusaomfç oef;acgif
ausmfawmhç arGYavsmfw&m;ç aMumufvefY½mS ; \ç usifyh mG ;aeYnç wydYk wv JG \ç yu©qw k f
oufç q,fah v;&ufwiG çf eHeufc&D;ç qGr;f cHNyD;awmhç &dyBf uD;opfyifç qGr;f pm;0ifcçhJ
ajcvsifusdKufaumfç ausmif;usde;f aysmfíç vif;aomfajcvsifç c&D ;ESicf çhJ cd0k if&yd ûf rHç
ûrdYoxHw k nfçh cdv k o IH nfah usmif;ç em;ude;f atmif;íç waygif;vqef;ç ig;&ufwef;íç
&nfreS ;f ûrdYreG çf aZw0ef[çk xl;cRefrif;uGe;f ç enf;cHneT ;f wdik ;f ç xGe;f xGe;f aygufaygufç
c&D;a&mufcçhJ usifah jrmufav;vç EIwrf [aomfç aeYn&ufvnf;ç ygcJNh rJwnf hç tdyfvSJ
rpufç aeYn&ufvçJ usifq h ufNrJwnfçh aeYv;kH jynfrh Qç ½Ionfph Muøç Budrzf efzefwnfçh
jyif;xef½&I mç ud, k cf E¨mvnf;ç usefrmrysufç b,ftwGuef nf;ç ar;csufqef;vSç
t½Siaf ombetm;ç ax&rif;uGe;f ç ajzrdeYf ceG ;f um;ç &nfneT ;f edAmÁ efç owdy|mefuçkd
usifo h efa,m*Dç aAm ZÑifr\ DS ç ESpq f w D &m;ç pGr;f yum;aMumifçh ½kyu f m;usef;rmç pdwcf srf;
om\ç ½Sv d mcJb h ;l ç a&m*gxl;yifç aysmufz;l cJw h nfwçhJ 0rf;omcsJYíç usifch o hJ rPç
t½Siaf ombeum;ç "r®vu Id q f çl 0rf;wGi;f usLonfç oJtjl rifrh m; wifjh zmaomf/
'Gdowåwdrydkif;
aiG&wkobif Mo0g'cH,lylaZmfyGJwGif
ylaZmfMujcif;
Ak'o¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ csKyfukd 1309 (1947) ESpu f pwifwnfaxmifco hJ jzifh 1334(1972) ckEpS w f iG f 25 -ESpf
jynfah jrmufcahJ vonf? xdpk Ofu Ak'o ¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ csKyf \ 25 -ESpaf jrmuf aiG&wkobifukd usi;f y&efjzifh txdr;f
trSwt f jzpfjzifh Ak'o ¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ csKyf \ 25 -ESpaf jrmuf omoemh&yd o f m rkcOf ;D jymom'fBuD;udk wnfaqmuf&ef
êudwifppD OfcahJ vonf? ,if;taMumif;udk xdpk Ofu Ouú|jzpfaom jrefatmifO;D wifu q&mawmfb&k m;BuD;tm;
avQmufxm;Mo0g'cH,al omtcg q&mawmfb&k m;BuD;u bke;f BuD; þomoemh&yd o f mü 0dyóemw&m;jyonfrmS
23-ESp½f odS mG ;NyD? vmrnfEh pS f 1336 -ckEpS f ewfawmfv a&mufvQif 25 -ESpjf ynfah wmhrnf? 25 -ESpf txdr;f trSwyf u JG kd
vnf; usi;f yOD;rSaumif;rnf? Ak'o ¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ csKyf \ 25 -ESpaf jrmuf txdr;f trSwu f kd bke;f BuD;0dyóemw&m;
jyonfh 25 -ESpyf EJG iS t hf wl vmrnfh 1336 -ckEpS f ewfawmfvü ylaygif ;í wygwnf;usif;yvQif udpEö pS &f yf wygwnf;
NyD;pD;oGm;Edik zf ,
G &f m ½Sod nf[k trdeYf awmf½adS vonf? odYk jzpfí 1336 -ckEpS f ewfawmfvqef; 9-&uf (22 -12-74)
we*FaEGaeYwiG f aiG&wkobifBuD;udk crf;em;pGmusi;f ycJMh uukef \/
usrf;pmrsm;jzefYcsDcJhjcif;
azmfjyyg aiG&wkobifBuD;wGif-
aiG&wkw&m;awmf a[mMum;csD;jr§ifhawmfrljcif;
1/ r [*¾ oAÁa,m*DeçH
[m aowd "r®a'oem?
pnf 0&m'D[d ylaZoHçk
axa&m aem A[kum&aum/
1/ r[mnfaxa&m -urÇmtjynfjynfç r[mpnf[çk omuD*P kd ;f 0ifç ordik ;f wGiv f wfç aus;Zl;½Sif r[mpnf
rax&fjrwfBuD;onf? r[*¾oAÁa,m*DeH -xif½mS ;jrifjh rwfç t&yf&yfrçS csOf;uyfzzkH çkH tm;vH;k ukeaf om a,m*Doal wmfpif
taygif;wdYk tm;? "r®a'oem -r[mowdy|mefç usifph OfreS üf ç odÓPfw;kd yGm;ç tusdK;rsm;rIç pdwaf wmf½í I ç e,kya'ydik ;f
jcm;ç jrwfw&m;udçk a[mMum;jyoç qH;k rawmfrjl cif;jzif?h [maowd - oHo&mrSç jrefpmG xvsufç r*¾zvHç jrwfeAd mÁ ef
udçk {uefww d çd ud, k w
f ikd o
f u
d mç &½Syd gwum;[lí pdwx f m;Munfvifç tpOfat;csrf;ç ½Tiv f ef;tm;wufç ESpo f uf
apawmfrw l wfygay\? wóax&ó - r[mpnf[çk nmnDowfrw S çf xdak us;Zl;½Sif q&mawmfjrwfBuD;tm;?
awa,m*Daem-q&m½Six f &H if;ç uyfcsOf;cdrk çDS xdak ,m*Doal wmfpif taygif;wdYk onf? axa&m -aus;Zl;½Sif r[mpnf
q&mawmfjrwfBuD;onf? aem trSmuH -eD;a0;0ef;usifç &yfq,fciG rf çS zl;jrif Murnfç pdwu f ,
kd pf jD zifçh pHn
k cD anmif;ç
a,m*Dtaygif; jzpfMuukeaf om tuREfyk w f Ykd tm;? A[kum&aum -w&m;a&;&mç tjzmjzmüç vdrm® ,Ofaus;ç enf;pHk
ay;íç yifah y;txl;ç aus;Zl;rsm;pGm ûycJyh gwum;[líç pD0&m'D[d -ouFe;f ESiq hf rG ;f ç ausmif;cef;&yf&yfç aq;jrwfponf
tvDvw D Ykd jzifçh ylaZoHk -xifvmaus;Zl;ç txl;wHYk jyefç pdw&f nfoefvsufç Budrzf efz;l ajrmfç ylaZmf0ikd ;f tHçk uefawmh
vduk Mf uavukeo f wnf;/
2/ omoermraum -omoemoH;k &yfç owdEiS ;f tyfíç xGwjf rwfreG ;f wifç cifrifav;pm;jcif; ½Sad wmfral om
aus;Zl;½Sif q&mawmfjrwfBuD;onf? omoe|dw|d maeok -Ak'o ¨ moemç wnf½&dS mXmeç t00wdYk ü? rm0 -,kepf ef;
aomfwmç vpMum&wemBuD;uJo h Ykd? awZom -ud, k zf &d ifzçd uGupf pd rG f ;aqmifç owdy|mefwnf;[laom w&m;a&mif
jzifçh aZmawwd -&yf½mG ûrdYe,fç wdik ;f oG,o
f ,G Ef iS çhf BuD;us,fEikd if çH ûydipf zH ufuif;ç tarSmifciG ;f íç xGe;f vif;yHak oç
awmufyapawmfrcl yhJ gay\? r[EÅ*P k oOö,H -BuD;us,f xif½mS ;ç *kPx f ;l rsm; \ç wHeh m;pka0;&mtppfç {uefjzpf
aom? wHa x&H-r[mpnf[çk onDowfrw S çf xdk aus;Zl;½Sif q&mawmfjrwfMuD;ud?k aum -aus;Zl;*kPftifç pHkvif
odwwfç b,frnfaomwynfjh rwfonf? ylZH -ypön;f w&m;ç ESprf sdK;tm;jzifçh av;pm;tyfEiS ;f ç ylaZmfjcif;ud?k eua&,s
-xif½mS ;nDnmç av;pm;pGmjzifçh cgcgxyfxyfç av;jrwf,OS w f çJG rqyf yJ½ydS gawmhtehH nf;? ua&,s{0 -rzifrh ETçJ
tNrJMunfomç cgcgxyfxyfç ay;qyfraoGç ûyvkyx f udk yf gaywnf;/
3/ y&d ed|w
d O*¾a[mç
,wåd Aswåd0dom&a'g?
aq aum yOöeu d m a,okç
aum awe o'daom ba0/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 104
4/ y#d yZÆw
d k umrm a,ç
ywåd , r*¾aroum?
a'o em awoH awmaowdç
aum " avmb0d&mZ,H/
5/ y#d ½lyp&aPokç
a0 ae,smeH eda,mZaum?
" &rmae0 uóaygç
od'ud¨ a&m ybHoaum/
5/ y#da0"od'u d¨ a&m -Ak'j¨ ynTeçf usifv h rf;rSejf zifçh {uefo&d ç r*¾zvHç edAmÁ efneG Yf z;l ç w&m;xl; udçk qGwcf ;l
vufiif;ç NyD;pD;jynfph jkH cif;udk ûyay;awmfrw l wfaom q&mawmfb&k m;BuD;onf? y#d½yl p&aPok -r*fzv kd ef Ad mÁ efç
od&eftwGuçf oifw h efajzmifw h ef;ç tusifph cef;wdYk ü? a0ae,smeH -w&m;usifph Ofç pdwyf g0ifíç odjrifvv kd m;ç a,m*D
trsm;wdYk tm;? eda,mZaum -þusifv h rf;pOfç raoGMuOfyçJ vHYk vZGjJ zifçh tNrJwapç usifyh mG ;avuç r*¾zvHç edAmÁ ef
pcef;ç rvGww f rf;omç a&mufEikd yf g[kç aocsm owfrw S çf nTeMf um;wdu k wf eG ;f wwfygay \? "&rmae -Ak'b ¨ &k m;ç
xif½Sm;yGifhay:ç vufxufawmfumvüç uóayg0 -r[muóyç emrrnfwiG çf a½S;OD;pGmç o*Fg,emwifonfh
&[EÅmax&ft½Sijf rwfBuD;uJo h Ykd ? od'u
d¨ a&m -avmukwçf avmuDç ESpv f tD usdK;ç yGm;wd;k xifvif;ç NyD;pD;jynfph jkH cif;udk
ûyay;awmfrw l wfonf jzpfí? ybHoaum -oHo&mnGwu f iG ;f ç 0#faESmifwiG ;f rSç vGwu
f if;ayNyDç csrf;omNyD ponfjzifçh
awG;qarQmfreS ;f ç ½Tiv
f ef;tm;wuf ESpo f ufapawmfrcl yhJ gayownf;/
6/ owd 0d&,
d ynm[dç
y|me rEk,Ok aÆ um?
yg ay[d 0d&awm aweç
armau©m ax&ó *g&a0g/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 105
7/ o rm[dwokou d m© ,ç
rm 0blawok awmodw?H
* ½krmeeoH,w k çHå
wm ,ae edpAö smywH/
8/ wH ax&H *kPoOö,çH
yl &dwmrwyg,du?H
aZ ,so'd d¨ okacodwmç
r [mordwd apwom/
orm[dwokou d m© ,-aumif;pGmusifyh mG ;ç oH;k yg;odum© ç *kP0f gwifq h ef;ç wefc;kd pGr;f jzif?h blawok -avmu
twGi;f ç xifvif;jzpfymG ;ç owå0gtrsm;wdYk ü? rm0 -,kepf ef;aomfwmç vpMumBuD;uJo h Ykd? aomodwH -at;Munf"mwf
oGi;f ç ylyef½iS ;f íç a&mifvif;xGujf yLç ESpo f ufapawmfrw l wfaom? *½krmeeoH,w k Hå -av;pm;jrwfE;kd ç wky0f yfvQdK;íç
tm;ud;k cifrifç tpOfrcç ,SOw f q
JG ufqjH cif; ½Sad wmfrxl aom? wm,ae -ab;uif;&efumG ç t&m&mwGiçf csrf;omaprIç
wGiw f iG ûf yumç apmifah ½Smuf&mü? edpAö sm0wH -tpOfxm0&ç jrifreS &f atmifç aMumifMh updu k x f wk çf ûyvkyjf cif;½Sad wmfrl
xaom? yl&w d mrwyg,dwH - rtdrk emç raoav&ç ab;'kur© çS uif;yvGwaf &;ç tûrduaf q;udçk wdu k af uR;a0iSç
a[mjyyHak oç usifyh mG ; apawmfrw l wfaom? *kPoOö,H -vla&mewfygç jA[®mr<uif;ç trif;rif;wdYk \ç csD;rGr;f jcif;*kPçf
tvH;k pHw k Ykd ç pkyakH ygif;pnf;& mvnf;jzpfayxaom? wHax&H -r[mpnf[çk nmnDowfrw S çf xdak us;Zl;awmf½iS f
q&mawmfjrwfBuD;ud?k aZ,so'd o d¨ ak codwm -rIpakH tmifjrifç xdv
k QifNyD;pD;ç toD;oD;csrf;omç tjzmjzmwdYk uçkd azG½mS xif
vif;ç vdv k m;jcif;½SMd uukeaf om? orm*wm -eD;a0;0ef;usifç &yfq,fciG w f Ykd rçS zl;jri Mf urnfç pdwu f ,
kd pf jD zifçh ,HMk unf
ûzd;wifçh qifoifn h nD mç pka0;a&mufvmMuukeaf om? r,H -q&mawmfb&k m;ç a[mMum;ûyjyifç owdy|mefwnf;[l
aom usifv h rf;pOfukd tpOfav;pmç r&yfrem;yJç usifyh mG ;½Tiaf ysmfç bk&m;wynfah wmfwYkd onf? r[mordwad pwom -
jrwf,w k Bf uD;i,fç ayg<u,fqif; &Jç rcGcJ spfrek ;f ç pnf;vH;k rIa½SYxm;ç BuD;rm;jrifjh rwfç rdom;pkpw d "f mwfjzif?h ylaZr -
½So
d rQtiftm; pHn k xD m;í-
wdowåwdrydkif;
q&mawmfb&k m;BuD;onf odum© awmf 8 -0gajrmuf (ouú&mZf 1293 -ck 1294 -ckEpS )f u oxHûk rdYrv l rif;uGe;f
aZw0efq&mawmfb&k m;xH <ua&mufí 0dyóemw&m; ½Irw S yf mG ;rsm;enf;cHawmf rlcahJ vonf? xdq
k &mawmf
0dyóemw&m; ½Irw S yf mG ;rsm;&m ae&monf rarhxu kd o
f nfah jrrsm;ç O,smOfjzpfavonf? odYk jzpfí txdr;f trSwf
jzpfprd ahf omiSg &efuek ûf rdY Ak'o
¨ moemEk*[¾ tzGYJ csKyfuBuD;rª;í trsm;apwem ½SifwdkY\ aumif;rIjzifh aooyfaumif;rGef
pGm r[mpnf ausmif;awmfukd wnfaqmufNyD;vQif ouú&mZf 1331 -ckESpf wydkYwGJvqef; 8 -&ufaeYwiG f aus;Zl;½Sif
q|o*Ðwyd pk u ä ç t*¾r[my@dw aus;Zl;½Sif r[mpnfq&mawmf bk&m;BuD;xH a&pufoeG ;f cs vª'gef;Muukef \?
q&mawmfb&k m;BuD;onf a& muf½v dS maom y&dowftm; ausmif;tEkarm'emw&m;awmfç 0dyóemw&m;awmfukd
u½kPma½S;½I a[mMum;awmfrlcJhavonf/
r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf tHch sD;rukeEf ikd af tmif bke;f awmfç uHawmfç orÇmawmfEiS hf jynfph o
kH nfh
yk*Kd¾ vfjrwfBuD; jzpfawmfro
l nf? q&mawmfBuD; oDvç orm"dç ynm*kPEf iS hf bk&m;jrwfpmG omoemawmf \ ed,smedu
ppfreS af om *kPaf M umifh omoemh&yd of mrsm; 320 -ausmf ay:xGe;f cJah vonf? rEÅav;ûrdYtaemufjyif pdeyf ef;&yfü
vnf; r[mpnfomoemh&yd o f mBuD; ay:xGe;f cJah vonf? ,if; rEÅav;ûrdY pdeyf ef; omoemh&yd o
f mü rEÅav;ûrdY
ausmufaoG;wef;&yf yxrjyef qGr;f auR;toif; Ouú| 0PÖausmfxif OD;pH&çD a':r,f om;orD;wpkwYkdu wnf
aqmufapí 1331 -ckEpS f waygif;vjynfah usmf 4-&ufaeYu q&mawmfb&k m;BuD;ud, k wf ikd f a&pufcsí r[mpnf
ur®|memp&d, q&mawmfrsm; oDwif;oH;k &ef tvªcaH wmfrcl ahJ vonf? ,if;taMumif;t&mudk 0gcif;uke;f q&mawmf
t½Siw f ud o© nf atmufygtwdik ;f aZ,smr*FvmarmfueG f ;jzifh rSwwf rf;ûycJah vonf/
odavmh vl½iS çf armfueG ;f wifyrd çhf oH;k cGib f x kH yfç waomif;&yf0,fç ESYH pyfxw k çd
wkr½So d m;ç rkerd eS u
f çl o,rÇL[kç EG,rf l ousç a*gwrwnfçh avmuOD;aoQmifç
oH;k vlacgif[çk bke;f a&mify0if;ç w&m;rif; \ç av;oif;oyÜgç £&d,mjzifçh Munfom
aysmfpçH rQw&ef[çk &nfoef&if;½Sçd om0w¬üd ç rsm;bdOpömç &wemESiçhf o'¨gazG;jzLç
ta&;,lvsufç ay;vªpm*defç ]]temxydPf}}[kç *kPf½SdefausmfxD;ç oaX;BuD;onf ç
a0;eD;&yfoçl cyford ;f vlwYkd ç MunfjzL0yfpif;ç aZwrif; \ç pdu k cf if;Ek½iT çf NcHO,smOfwnfçh
ajrjyifrsufEmS ç aiGojymudçk nDnmaphvsif;ç tarGcif;íç 0,fjcif;udpçö ûyNyD;rSvQifç
BuD;vS½edS 0f gç 0wðomüç £E´mxGwzf sm;ç ewfoMd um; \ç aysmfyg;pH&mç a0Z,EÅmvQifç
,SOu f m&ifqikd çf wkyûydiv f nf;ç rEdik yf v J eG çf ]]aZw0ef}} udçk a0,Hjymom'fç txyfxyf
ESiçhf vQyfvQyfvif;vif;ç a&mifpu kH sif;rQç zefqif;NyD;aomfç jrwfausmif;awmfuçkd vªawmf
obifç ûyqif,ifoYkd ç enf;oGiw f pl mG ç wdik ;f jrefrmrSç rsm;pGmxdx k çkd uRef;oD[Vkd Ef iS çhf
tif'dkeD;½Sm;ç ,d;k ',m;wnfçh wyg;tdE, d́ ç uarÁmZESiçhf p½Sx d ifay:ç urÇmausmfonfçh
ra[mft*¾ç y@dw[kç bGYJ &*kP&f nfç r[mpnfvQifç Zmenftarmfç q&mawmfEiS çhf
ax&fausmfocifç bGYJ rnfwiG o f m;ç t½Sio f Zk mwç em,uvQifç rsm;vSoC H mç ax&f
q&mwdYk ç Munfom½Tiûf yH;ç oDwif;oH;k vsufç usifx h kH ;{uç tm,e[kç "r®enf;rSeçf
owdy|mefwnfçh ½Spw f efr*¾içf jrwfvrf;pOfjzifçh rsm;jzifowåç a0ae,swdYk ç nTejf y
Edik &f efç pdw&f nfoefvsufç ûrdYrEÅvç pHrrQonfçh ompGpcef;ç ausmufaoG;wef;üç
arT;yef;o'¨gç vef;vef;jzmom;ç &wemoH;k ç jrwf½v JT ;kH udçk oDu;kH OD;oGiçf aeYwkd if;
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 107
pwkowåwdrydkif;
ouú&mZf 1314 -ckEpS w f iG f uarÁm'D;,m;(urfy;l csm;) bk&ifxrH S jynfaxmifpk jrefrmEdik if aH wmf tpd;k &xHoYkd
"mwfawmfyal ZmfyJG usi;f y&efEiS hf omoema&;udprö sm; ulnaD xmufy&hH ef oHCmhu, kd pf m;vS,f q&mawmfBuD;rsm;ç vl
ud,
k pf m;vS,rf sm; <ua&muf&ef ay;ydYk vu kd o
f nfzh w
d pf mudk jrefrmtpd;k & &½Scd ahJ vonf/
q&mawmfwYkd tzGYJ onf a½S;OD;pGm ,d;k ',m;(xdik ;f )Edik if o H Ykd <uawmfrí l ,d;k ',m;oHC&mZm ,d;k ',m;omoem
ydik qf &mawmfEiS ahf wGYqNkH yD; q|o*Fg,emtaMumif;udk avQmufxm;aqG;aEG;cJMh uavonf/ xdt k cg ,k;d ',m;omo em
ydik f q&mawmfu jrefrmEdik if üH a&ajrh½iS b f &k ifr½Sad wmhaomaMumifv h nf;aumif;? oHCmOD;udik f omoemydik v f nf;
r½Sad omaMumifv h nf;aumif; o*Fg,emwifí jzpfEikd rf nfrxifaMumif; trdeYf ½adS wmfral vonf? xdYk twl tbd"Z
r[m&|*k½k anmif&rf;q&mawmf bk&m;BuD;u bk&ifr½Sad omfvn ;f jynfov l x
l tk rsm;uwifajr§mufxm;aom tpd;k &½Sd
onfjh yif tpd;k & \ OD;aoQmiftjzpf Edik if aH wmfor®wBuD;½Sd ojzifb h &k ifuo hJ YkdjzpfaMumif;ç ¤if;jyif oHCOD;udik f omoem
ydik rf ½Sad omfvnf; oHCOD;udik o f moemydik f ½Spd OfuuJo h Ykd yif omoemh0efxrf; &[ef;awmfrsm;uvnf; y&d,wf ç
y#dywfukd êud;pm;tm;xkwv f suf½MdS uaMumif;ç xdo k Ykd y&d,wfç y#dywfukd êud;pm;tm;xkwMf uojzifyh ifvQif ,cktcg
wGif yd#u 3-yHk tm*Hk aqmifEikd af om wdy#d u"&yk*Kd¾ vfyif ay:xGuaf eNyDjzpfaMumif; þtaMumif;t&yf&yfaMumifh
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 108
jrefrmEdkifiHü yd#u 3 -yHak qmif yk*Kd¾ vf½adS eNyD[k Mum;aomtcg ,d;k ',m; omoemydik f q&mawmfu 'Dvq kd kd
vQif jrefrmEdik if u H om o*Fg,emwifEikd yf gonf? ,d;k ',m;uvnf; ,if;o*Fg,emudk tm;ay;rnfjzpfaMumif;
rdeYf aMumif;awmfral vonf? r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf anmif&rf;q&mawmf bk&m;BuD;ESit hf wl ,d;k ',m;
(xdik ;f ) Edik if üH t,k',
¨ ûrdY awmfa[mif;ç eacgif;ywHpk aom ûrdYrsm;odYk <ua&mufawmfrí
l apwDyx k ;kd rsm;udk zl;ajrmfawmf
rlcahJ vonf/
þodYk jzifh r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf ,d;k ',m;Edik if üH anmif&rf; q&mawmfb&k m;BuD;ESihf qE´wl
omoema&;udprö sm; aqG;aEG;jcif;? omoemhA[kow
k rsm; pkaqmif;jcif;wdYk ukd ûyawmfrcl ahJ vonf/
,d;k ',m;(xdik ;f ) Edik if üH ûyzG,Of óHk tvH;k pHNk yD; jynfph o kH jzifh q&mawmfwYkd tzGYJ onf uarÁm'D;,m;(urfy;l csm;)
Edik if o
H Ykd qufvuf<uawmfrcl ahJ vonf? q&mawmfwYkd uarÁm'D;,m; (urfy;l csm;) a&mufonfah eYwiG f uarÁm'D;,m;
(urfy;l csm;)Edik if H zETr;f yifûrdYü tdE, d´ Edik if rH S "mwfawmfrsm; ylaZmfonfah eYjzpfojzifh av,mOf uGi;f ü têudvmolr½Sd
jzpfaeavonf? ¤if;jyif av,mOfuiG ;f ü jyifopfpum;om ajymíjzpfojzifh t*Fvyd v f kd ajymwwfol uyÜ, d 'g,um
rsm;ygaomfvnf; tcsnf;ES;D jzpfavonf/ odYk &mwGif t*Fvyd v f w kd wfaom t*Fvyd v f akd jymqdw
k wfaom av,mOf
t&m½Sw d a,mufu ulnaD jymqdak y;ojzifh [dw k ,fwc o k Ykd ydYk ay;avonf? [dw k ,fwiG f jyifopfvrl sdK;rsm; ½Sad eonf?
qGr;f pm;csed af wmfí qGr;f uyf&efppD OfMuaomtcg MuufOrsm;ûywfay;Muonf? anmif&rf;q&mawmfb&k m;BuD;rSm
xm0pOf oufoufvw G b f Ok ;f ay;aom q&mawmfjzpfNyD;? r[mpnfq&mawmfurl tom;vH;k 0rpm;ol r[kwaf omf
vnf; MuufOr sm;rSm O'd́óuw -&nf½, G íf pDrûH yvkyo f nf[k ,lqawmfrí l bkO;f ay;awmfrrlacs? q&mawmf 2 -yg;
MuufObkO;f ray;aMumif; odaomtcg [dw k ,frS vlrsm;u awmif;yefí uarÁm'D;,m; omoemydik af usmif;odYk
w,fvzD ek ;f quf taMumif;Mum;ay;Muonf? rMumrDyif uarÁm'D;,m;&[ef;awmfrsm; um;ESihf a&mufvmí omoem
ydik qf &mawmfBuD; oDwif;oH;k &m OPÖvakH usmif;wdu k o f Ykd yifah qmifomG ;Muavonf? qGr;f bkO;f ay;csderf aD o;í
omoemydik q f &mawmfBuD; ausmif;rSmyif q&mawmf 2-yg; qGr;f bkO;f ay;awmfrMl uonf/
uarÁm'D;,m;omoemydkifu vGefpGmauseyf
"r®,kwådq&mawmfBuD;ESifh
2-EdkifiH omoemtaMumif; aqG;aEG;cJh
OPÖvakH usmif;wdu
k üf wnf;cdpk OfwaeYwiG f r[mpnfq&mawmfb&k m;onf "r®,w k *då P
kd ;f rS q&mawmfBuD;
wyg;xH <ua&mufawGYqkH zl;ajrmfawmfrcl ahJ vonf? anmif&rf;q&mawmfb&k m;BuD;um; omoemydik q f &mawmfb&k m;
BuD;ESihf pum;ajym,if; ae&pf awmfro l nf? "r®,w k q
då &mawmfBuD;xH a&mufaomtcg "r®,w k qdå &mawmfBuD;ESihf
ESpEf ikd if o
H moemtaMumif;udk aqG;aEG;awmfrcl ahJ vonf? "r®,w k q
då &mawmfBuD;um; ygVdvakd jymvdYk r&ojzifh
teD;½S&d [ef;awmfu r[mpnfq&mawmfEiS hf ygVdvkd ar;jref;ajymqdNk yD; "r®,w k q
då &mawmfBuD;udk uarÁm'D;,m;bmom
jzifh jyefvnfavQmuf&avonf/
,if;"r®,w k q
då &mawmfBuD;xHrS jyefvnfjyefcíhJ OPÖvakH usmi ;f wdu
k o
f Ykd a&mufaomtcg omoemydik f
q&mawmfb&k m;BuD;ESihf anmif&rf;q&mawmfb&k m;BuD;wdYk tcufêuHvsuf½adS eonfukd awGY&avonf? oufawmf½n S f
q&mawmfBuD; 2-yg; ygVdbmomjzifh pum;ajymaeMuaomfvnf; wyg;ajymaompum;udk wyg;em;rvnf jzpfMu
onf? ,if;odYk jzpf&jcif;rSm toHx u G f rwljcif;aMumifjh zpfavonf? anmif&rf;q&mawmfBuD;u uarÁm'D;,m;
omoemydik f q&mawmfBuD;xHrS qif;wkawmfwql tvd½k adS Mumif; omoemydik f q&mawmfb&k m;BuD;tm; avQmufxm;
&m omoemydik f q&mawmfb&k m;BuD; em;rvnfjzpfaeavonf? þtcdu k wf iG f r[mpnfq&mawmfa&mufvmojzifh
Edik if jH cm;ygVdojH zifh r[mpnf q&mawmfu avQmufxm;ay;rS omoemydik q f &mawmfBuD; em;vnfavonf/
tHaum0yfausmif;awmfBuD; oGm;a&mufMunfh½I
tHaum0yftaH umwHt
k m'd-ayg&mPedauwm'a,m?
oarmavmu,Dax&daE´mç r[mpnfar"m0D ,wd/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 110
AD,uferfEdkifiHodkY <uawmfrljcif;
yOöowåwdrydkif;
oD[dkVfuRef;(oD&dvuFm)odkU yxrtBudrf<uawmfrljcif;
q|o*Fg,emwif&ef jyifqifaecsdef 1314 -ckEpS f jymodv k avmufwiG f Ak'o ¨ moemhtzGYJ 0if Oygoumolawmf
pif vlBuD;rif;rsm;onf q|o*Fg,emwif 0wfa qmiftzGYJ 0if q&mawmfrsm;xH vma&mufí q&mawmf t½Sio f jl rwf
wdYk b&k m; aygw¬mum&VS pwkwo ¬ *Fg,emwifpOfu oD[Vkd u f Ref; rv,Zeyk'f tmavmuvdP k üf oD[Vkd u f Ref;ae
&[EÅmt½Sijf rwf 500 -wdYk o*Fg,emwifcMhJ uaMumif; od&ygonfb&k m;? yOöro*Fg,emwif &wemyHûk rdYwnf
eef;wnf rif;wke ;f rif;bk&m;BuD; vufxufwiG f vZÆaD yovodum© umr jzpfí *E¬E&Å A[kow k ESihf jynfph akH wmfrMl u
aom r[max&ft½Sijf rwf 2400 -yg0ifonf[k od&ygonfb&k m;? q|o*Fg,emwif&mrSm us,u f s,jf yefYjyefY urÇm
ESHYatmif ax&0g'*dkPf;0if 5 -Edik if üH oDwif;oH;k awmfrMl uaom oHCmawmfrsm; yg0if Edik af tmif pDpOfawmfrMl uapvdyk g
onfb&k m;[k avQmufxm;Muavonf? oGm;vma&;twGuf vG,u f &l efEiS hf p&dwaf Mu;aiGuek u f srI ypö,mEk*[ ¾ udk
wynfah wmfrsm; Ak'o¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ u wm0ef,yl grnf[k avQmufxm;Muukef \/
xdt
k cg 0efaqmiftpnf;ta0;ac:í txufyg avQmufxm;csuf udk aqG;aEG;wdik yf if ndE§ iId ;f MuNyD;vQif oaE´
ouxmcspfMunfa&; arwåmpma&;om;í omoemhrpf½iS t f zGYJ wzGYJ apvTw&f vQif oifah vsmfvrd rhf nf[k trsm;
oabmwl wdik yf ifq;kH jzwfMuNyD;vQif anmif&rf;q&mawmf bk&m;BuD; t½Siaf &0wtrª;½Sad om rax&fjrwf 7-yg;udk
a½G;cs,f&mwGif t* r¾ [my@dw r[mpnfq&mawmfyg½Sad vonf? tvkyt f auR; vl'g,umrsm;vnf; yg½Sad vonf?
azmfjyygtzGJYonf 1314 -ckEpS f wydYk wv JG wGif oD[Vkd u f Re;f odYk <uawmfrcl MhJ uavonf? oD[Vkd u f Re;f odYk a&mufaom
tcg oD[Vkd t f pd;k &u êudq{kd nfch H tv’myov’my om&PD,uxm 0rf;ajrmuf0rf;om ajymMum ;NyD;vQif oaE´o
uxmcspMf unfa&; arwåmpmudk oD[Vkd t f pd;k &rif;wdYk xH wifoiG ;f vdu k af vonf? qdik &f m oD[Vkd f tpd;k &rif;wdYk uvnf;
{nf0h wfausyGepf mG vdak vao;r½Sad tmif ûypkaxmufyMhH uonfjh yif oD[Vkd ½f dS -
1/ osmredum,*dkPf;ç
2/ tr&yl&edum,*dkPfç
3/ &mrnedum,*dPk ;f ç
[laom *dP k ;f BuD; 3-*dkPf;wdkY\ *Pmp&d,ç *Pygvuç *Pem,u q&mawmfBuD;rsm; 680 -ausmfcefY
yg0if<ua&mufaom oHCmhtpnf;ta0;BuD;udv k nf; pDpOfay;Muavonf? ,if; tpnf;ta0;BuD;ü jrefrmEdik if w H iG f
q|o*Fg,emr[m"r®obifBuD; usi;f yr nfjzpf&m oD[Vkd u f Ref; *dPk ;f BuD; 3-*dPk ;f rS oHCmhu,kd pf m;vS,rf sm; ap
vTwaf y;&efEiS hf tbufbufrS ulnt D m;ay;&efuv
kd nf; anmif&rf; q&mawmfb&k m;BuD; \ trdefYt& r[mpnfq&m
awmfu ygVdbmomjzifh vnfvnfywfywf avQmufxm;awmfr&l m oD[Vkd &f [ef;rsm;u rsm;pGmtav;tj rwfûycJah v
onf? y&d,wfç y#dywft&yf&yfü uRr;f usif vdrm® wwfoo d nfh yk*Kd¾ vfjrwf jzpfonft
h avsmuf pGr;f &nfowåEd iS hf
0dom&'*kPrf mS tHMh ozG,af umif; avmufatmif jynfph akH wmfryl gonf/
oD[Vkd t
f pd;k &ESihf oHCmawmfrsm;u oabmwlaMumif;ç ulnrD nfjzpfaMumif; uwdûy0efcH Muukef \? xdpk Ofu
jrefrmjynfü o*Fg,emwif pmjyifupd ö ponfjzifh udpaö wGjrm;ajrmifvo S jzifh q&mawmf wdYk tzGYJ onf tESYt
H jym;r
vSnv hf nf&yJ &uftenf;i,ftwGi;f jref rmjynfoYdkjyef<uawmf rlcMhJ uukef\/
y#dywådomoemjyefYyGm;atmif aqmif½Guf&efwdkifyifcJh
q&mawmfrsm; vrf;c&D;wGif tcuftcJr½Sad p&ef Ak'o ¨ moemtzGYJ Edik if jH cm;qufo,G af &;t&m½Sd OD;ode;f [ef
u jrefrmEdik if t
H pd;k &ud,k pf m; ur®|memp&d, q&mawmf 3-yg;\ uyÜ, d um&utjzpfjzifh oD[Vkd u f Re;f (oD&v d uFm)
udv
k b
H ûkd rdYawmfoYkd ta&mufyYkd &avonf? oD[Vkd 0f yd óem omoemûytzGYJ onf 1317 -ckEpS f 'kw, d 0gqdv k qef; 2-
&ufaeYwiG f jrefrmEdik if rH S avaMumif;c&D;jzifh xGucf mG í ¤if;vqef; 10 -&ufaeYwiG f oD[Vkd u
f Ref; udv k bH ûkd rdYoYkd
a&mufavonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 113
BudKqdkMu uefawmhMu
udv
k bH akd vqdyo f Ykd oD[Vkd t f pd;k &jynfxaJ &;0efBuD;ç pm;eyf&u d m© 0efBuD;ç twGi;f 0efrsm;ç jrefrmoHtrwfBuD;
OD;bvGiEf iS Zhf eD;ç a':oef;ç 0dyóemjyefYymG ;a&; toif;olç toif;om;rsm;ESihf oD[Vkd çf jrefr moHCmawmfrsm;
vma&mufêudqMkd uonf?? xdak eYnwGif udv k b
H w
kd uúov kd f a*smhb&k ifcef;raqmifü uefawmhyu JG sif;yí q&mawmf 3 -
yg;tm; uefawmhyal ZmfMuonf? xdyk üJG Edik if jH cm;qufo, G af &;t&m½Sd OD;ode;f [efu r[mpnfq&mawmf \ oaE´o
uxmç Ak'o ¨ moemtzGYJ \ o0PfvmT wdYk ukd t*Fvyd v f d zk wfMum;wifjyonf? xdYk aemuf pm;eyf&u d m© 0efBuD;ç0efBuD;csKyfç
oHtrwfBuD;OD;bvGiw f Ykdu rdeYf ceG ;f rsm; ajymMum;NyD;aemuf omoemûytzGYJ acgif;aqmif q&mawmft½Sio f Zk mwu
EIwcf eG ;f qufpum;udk jrefrmvdk rdeYMf um;í 0do'k g¨ &mrwdu k f q&mawmf t½SiÓ f Pm0gou bmomjyefay;avonf/
q&mawmf 3-yg; oD[Vkd af &mufp tajctaeESihf jrefrm0dyóem omoemûytzGYJ ukd oD[Vkd t f pd;k &ESihf oD[Vkd f
&[ef;ç ½Siçf vlwYkd av;av;pm;pm;½Syd çkH w&m;tm;xkwMf uyHk ponfwYkd ukd azmfjyonfh oD[Vkd u
f Ref;odYk y#dywåd
omoemûy&ef jrefrmEdik if H &efuek ûf rdY omoemh&yd o
f mrS ur®|memp&d, q&mawmf 3 -yg; <ua&muf&mwGif vdu k yf gydYk
aqmifcahJ om Edik if aH wmf Ak'o
¨ moemtzGYJ tkycf sKyfa&;t&m½Sd (3) OD;ode;f [ef (bDat) \ tpD&ifcpH mudk atmufyg
twdkif; zwf½I&\/
OD;odef;[ef(bDat)\ tpD&ifcHpm
udvk b
H ûkd rdY &wfrvmemavqdyw f iG f q&mawmfrsm;ESihf jynfxaJ &;0efBuD;ç pm;eyf&u d m© 0efBuD;ESihf jrefrmoH
trwfBuD; trª;½Sad om vlBuD;vl aumif;rsm;u a½Tx;D rsm;ç twD;trIwrf sm;jzifh apmifq h ikd ;f êudqkd aeygonf/
rpöuzf eG q
f uD mtdrw f iG f vnf;aumif;ç rpöuef pd uH mtdrw f iG f vnf;aumif;ç a,m*Drsm;twGuf wJrsm;aqmuf
vky&f ef rvG,u f yl g? jrLeDpyD ,futcGirhf ûy[kxifygonf? xdYk jyif a&csKd ;cef;ç tdro f mrsm; aqmuf&efciG rhf ûy[k od&í
wJrsm;raqmufawmhyJ rpöuzf eG q f uD mtdrwf iG yf if a,m*D 30 -pm tcef;rsm;zGYJ xm;NyD; wBudrv f Qif a,m*D 30 -vufcH
ygonf? &[ef;awmfrsm;NyD;rS 'umESihf 'umrrsm;udk vufc&H ef pDpOfMuygonf? 1955 -ck Mo*kwfv 5 -&ufaeYrpS í
pm&if;t& &[ef; 13 -yg;ESihf vla,musfm; 17 -OD;udk a½S;OD;tokwt f jzpf w&m;jy&efppD Of Muygonf? &[ef;awmfrsm;
teuf wywftm;xkw&f ef 14 -yg;ç 2-ywfç 4-yg;ç 1-v 8-yg;ç 2-v 2-yg;ESifh 3-v 5-yg; &xm;ygonf?
q&mawmf 3-yg;udrk l rpöuef pd u H mudk iJn
h m§ aomtm;jzifh ¤if; \tdrw f iG yf if 0gqdNk yD; aeYpOfw&m;jy&eftwGuf
um;wpD;udk 0dyóemtoif;rS pDpOfay;xm;ygonf/
oD[Vkd t
f pd;k &u jynfxaJ &;0efB uD;ESihf pm;eyf&u d m© 0efBuD;wdYk \ pDpOfay;csuft& tpd;k &um;jzifh 1955 -ck
Mo*kwvf 1-&uf rGe;f vGJ 1-em&Dct JG csdew
f iG f uE´ûD rdYoYkd xGucf mG &m ¤if;aeYnae 4-em&Dcw JG iG f a&muf½í
dS ]]ay&m
'ed,}} O,smOfoYkd 0ifMunfNh yD; uED́ûrdY ]]x&ifurkd vD}} vrf;½Sd jrefrm"r®omvmwG if uReaf wmf \ tbGm;av;Z&yfü
wnf;cdMk uygonf? urÇmYA'k b ¨ mom omr*¾D nDvmcHusi;f ypOfu vmcJzh ;l onfh uReaf wmfEiS &hf if;ES;D aom uE´ûD rdY½dS
emrnfausmf a½SYaeBuD; rpöwm attuf(pf)u½kPm&wfemu q&mawmfrsm; wnf;cd&k ef uE´ûD rdYrrS oH;k rdik rf Qa0;aom
awmifay:½Sd awm&ausmif; wGif pDpOfxm;aomfvnf; a0;vGe;f vSojzifh jrefrm"r®omvmausmif;wGif q&mawmfrsm;udk
oDwif;oH;k apygonf/
awm½Gm ûyjyifa&;Xme BuD;Muyfa&;rª; Mr. K.S. Herath ESihf Ak'b ¨ momtoif;tzGYJ rsm; ud, k pf m; aygvme½k0½S0d ½S?d
f rfbaD t toif;Ouú| qefpufyikd ½f iS f Mr.N.L. Wilmot ESihf tzGYJ 0ifvBl uD;rsm;u c&D;OD;êudûyí v,fawm½Sd
0dik t
tdro f pfwvH;k wGif q&mawmfrsm;tm; Mr. N.L. Wilmot u aeYqrG ;f qufuyfygonf? qGr;f pm;NyD;aemuf aygVe½k0
wGif a½S;a[mif;apwD ykx;kd rsm;udzk ;l a jrmfapí tEk&m"ûrdYoYkd c&D;qufxu G cf &hJ m Mo*kwvf 2 -&ufaeY nae 5-em&DcefY
wGif a&muf½ydS gonf? tEk&m"yl& jrefrm"r®omvmü wnf;cdyk gonf? wdik ;f rif;BuD; Government Agent u pDpOf
xm;í pm;aomufz, G &f mrsm; ydYk xm;ygonf? xdn k wGif r[mapwDEiS hf aAm"dyifwYkd tm ; zl;ajrmfMuygonf? aemufwaeY
Mo*kwv f 3-&ufaeYwiG f jrefrm"r®omvmü uyÜ, d r½Sí
d uReaf wmfu, kd wf ikd f q&mawmfrsm;tm; eHeufqrG ;f jyifqif
qufuyfNyD; q&mawmfrsm;tm; r[dew f avhEiS hf tEk&m"yl&ûrdY½dS bk&m;ykx;kd rsm;udk zl;ajrmfapygonf? uReaf wmfrvdu k f
yJ aps;odYk omG ;NyD; aeYqrG ;f twGuu f kd ud,
k w
f ikd cf sufûywfíuyfygonf? Government Agent uvnf; ¤if;tdrr f S
oD[Vkd qf rG ;f rsm;ydYk ygonf? aeYqrG ;f bkO;f ay;NyD; uE´ûD rdYoYkd jyefvmí jrefrm"r®omvmwGif q&mawmfrsm; wnf;cdyk g
onf? xdn k onf pG,af wmfvn S yhf aJG emufq;kH njzpfí tvGepf nfum ;ygonf? uRefawmht f m; ]]uGi;f pf}} [dw
k ,fwiG f
rpöwmu½kPm&wfemESihf orD;wdYk u *kPûf ynpmpm;yGjJ zifh {nfch yH gonf/
urÇmYA'k b
¨ mom omr*¾n D v D mcHwufa&mufaom ud, k pf m;vS,t f csKd YEiS hf jyefvnfawGYq&kH ygonf/aemufwaeY
Mo*kwv f 4-&ufaeYwiG f eHeufqrG ;f ESihf aeYqG rf;rsm;udk txl;jyifqifí rpöwmu½kPm&wfem \ tdrüf o'¨gw&m;
xufoefpmG uyfvyª gonf? uE´ûd rdYraS eYv,fwiG f xGuv f m&m udv k b H ûkd rdYoYkd nae 4-em&DwiG f jyefa&mufygonf?
a&mufa&mufcsi;f rpöuef pd u H mu q&mawmfrsm;tm; 0gqdo k uFe;f uyfv&ª ef pDpOfxm;ojzifh ulnjD yifqifay;ygonf?
xdkn 7-em&Dcw JG iG f rpöuef pd u H m \ tdrt f rd;k ay:½Sd bk&m;aqmifwiG f q&mawmfrsm;tm; rpöuef pd u H mESihf rdom;wpku
jrefrmjzpf AE¨KvwHqyd f yxrwef;pm; ouFe;f 'Gpd rkH sm;jzifv h nf;aumif;? 0gqdyk ef;rsm;jzifv h nf;aumif; vª'gef;ygonf?
jrefrmoHtrwfBuD;ESihf 0dyóemtoif;ol toif; om;w&mcefY wufa&mufí azsm&f nfjzifh {nfch yH gonf? q&mawmf
rsm;u y&dwo f wfa½SYwiG yf if 0gqdak wmfrMl uí q&mawmf OD;okZmwu 0dyóem tajccHw&m;udk a[mMum;&m Ak'¨
avmu owif;pmt,f'w D m jrefrmbke;f awmfBuD; OD;Zm*&u oD[Vfkd b f momjzifh jyefvnftrdeYf ½í dS jrefrmoHtrwf
BuD;u t*Fvyd b f momjzifh jyefajymjyygonf? tcrf;tem;udk om"kac:í n 8-em&Dcw JG iG f ½kyof rd ;f vduk yf gonf?
Mo*kwf 7-&ufaeY nae 5-em&DwiG f Kottawa &yf½Sd Mrs. S.L. De Fonseka \ Mathegoda ½SdaetdrfwGif
ur®|mef;&dyo f mzGiyhf JG tcrf;tem;udk usif;yí q&mawmfrsm;ESit hf wl uRefawmfyg wufa&mufygonf? a½S;OD;pGm
rpöuef pd uH m\tdrrf S q&mawmfrsm;ESihf uRefawmfonf 0dik t f rfbaD t XmecsKyfoYkd oHtrwfBuD; \um;jzifh nae 3-
em&DwiG f oGm;Muygonf? 0dik t f rfbaD twGif vlpNk yD; jrefrmq&mawmfrsm;ESit hf wl w&m;tm;xkwrf nfh a, m*Dy*k Kd¾ vf
&[ef;awmfrsm;tm; yifah qmifvmygonf? 13 -rdik cf efYa0;aom rpöuzf eG q f u D m \ O,smOfoYkd oGm;&m vrf;wavQmufü
5-ae&mwGif omoemhtvHrsm; pdu k xf Nl yD; ½Gmol½mG om;rsm;u aAsmuft;kd rsm; azmufí uefawmhMuygonf? rpöuf
zGeqf uD m\ O,smOf½&dS m Mathegoda ½Gmt0if 3-rdik cf efY½n S af om ½Gmvrf;rwavQmufwiG f ydwjf zLjzifûh yvkyx f m;
aom rkcOf ;D 50 -ausmfcefYpu kd x f í l vrf;reHab; 2-csufwiG f êud;rsm;wef;í tke;f vufrsm; csdwq f NJG yD; yef;ya'om
pdu
k xf m;aom wkid rf sm;pdu k xf í l omoemhtvHrsm; vTix hf m;ygonf? ½Gmt0ifwiG f ausmif;ol ausm if;om;rsm; 500 -
cefYu omoemhtvHrsm; udik af qmifvsuv f nf;aumif;? wHceG u f u k mú ;rsm; udik af qmifvsuv f nf;aumif; êudqMkd uyg
onf? oD[Vkd t f wD;trIwrf sm;jzifv h nf; wD;rIwêf udqMkd uygonf? ½Gmt0ifrS rpöuzf eG q f uD m \ NcHO,smOfta&muf
a½SYq;kH u omoemhtvHç ¤if;aemuf ausmif;ol aus mif;om;rsm; 500 -cefY ajcusiaf vQmufívnf;aumif;? aemufü
oD[Vkd t f wD;trIwrf sm;ç q&mawmfrsm;um;ESihf a,m*Dy*k Kd¾ vfrsm;ç vdu k yf Ykd Muol 0dyóembm0em toif;oltoif;om;
rsm; um;ponfjzifh pnfum;vSpmG yifah qmifMuygonf? vrf;eHab; 2-csufwiG f ½Gmol½mG om;rsm;u pDwef;&yfí
uefawmhMuygonf? rpöuzf eG q f uD m \ NcHt0a&mufvQif q&mawmfrsm;ESihf a,m*Dy*k Kd¾ vf bke;f awmfBuD;rsm;tm; um;
rsm;ay:rS qif;apí ajcusifyifah qmif&mwGif vrf;ay:ü ydwjf zLcif;NyD; ydwjf zLAdwmefr;kd í yifah qmifMuygonf? rpöuf
zGeqf uD m\ tdraf ½SY½jdS rufcif;ay:wGif t0wfx;D BuD ;rd;k í q&mawmfrsm;twGuf ukvm;xdik jf zifh ae&mcsxm;ygonf?
tcrf;tem;rª;tjzpf 0dyóemtoif; tusdK;aqmif rpöwmtab;qGe;f '&Ju aqmif½u G í f obmywdtjzpf a'gufwm
0ZD&mÓPu aqmif½Gufygonf/
wifaMumif; rdeYf Mum;ygonf? xdYk aemuf acgif;aqmifq&mawmf OD;okZmwu 0dyóemtajccH w&m;awmfukd a[m
ajymí jrefrmbmomwwf oD[Vkd b f ek ;f BuD; OD;okrwdygvu oD[Vkd b f momjyefygonf? xdYk aemuf jynfxaJ &;0efBuD;
Xme tNrJwrf;twGi;f 0ef Mr. B.F parear u ,cktcrf;tem;udk ygvDrefvw T af wmf usif;yaeqJjzpfí jynfxaJ &;
0efBuD;ESihf pm;eyf&u d m© 0efBuD;wdYk rwufa&mufEikd o f jzifh 0rf;enf;aMumif;ESihf cGiv hf w
T yf g&ef oD[Vkd t f pd;k & ud,k pf m;
vS,u f q&mawmfrsm;udk tpGr;f ukeaf xmufyu hH nl rD nf jzpfaMumif; rdeYf Mum;ygonf? x Ykdaemuf ur®|mef;&dyo f mtvª
½Sif rpöuzf eG q f u D m \ ud, k pf m; Mr. T.U.De Silva u aus;Zl;wifaMumif; rdeYf Mum;í tcrf;tem;udk
½kyof rd ;f vduk yf gonf? y&dowftaygif; 2500 -cefY½í dS rpöuzf eG pf u
D mwdYk u azsmf&nfjzifh wdu k af uR;{nfch yH gonf?
xdak eYnuyifpí w&m;jyNyDj zpf&m a,m*Dy*k Kd¾ vf &[ef;awmf 22 -yg;ESihf vly*k Kd¾ vf wOD;wdYk pwiftm;xkwyf gonf?
vly*k Kd¾ vfrmS eDaygvfvrl sdK; ausmif;om;jzpfí udv k bH ûkd rdY½dS Lorene College üpmoifaeaom Mr. Bhakta Krishna
jzpfygonf? trsdK;orD;rsm;udk aeYyikd ;f wGif rpöu ef pd u H m\ tdrw f iG t f m;xkwaf pNyD; nydik ;f wGif rdrt
d rd w
f iG f jyefvnf
tm;xkwaf p&ef pDcOfcyhJ gonf/
(1) oD[Vkd u
f Re;f odYk y#dywåo
d moemûy&ef <uvm&onfh taMumif;udp/ö
(2) jrefrmjynfwiG f y#dywåo d moem jyefYymG ;wd;k wufaeyH?k
(3) 0dyóemw&m; tm;xkw&f mü a,m*Drsm;usifo h ;kH &onfh tajccH½rI w
S ef nf;rsm; -
udak r;jref;í uReaf wmfu q&mawmfrsm; \ Mo0g'twkid ;f ajzMum;cJo h nfth jyif jrefrmjynfü y#dywåo d moem wd ;k
wufaeyHEk iS hf Ak'o
¨ moemtzGYJ u rnfoYkd rnfykH aqmif½u
G af eyHu
k kd tao;pdwf ½Si;f vif;ajymjycJyh gonf? w&m;tm;
xkwyf t kH m;xkwef nf;udk "mwfy½kH u
kd ,
f í
l we*FaEGaeYxw k f oD[Vkd of wif;pmrsm;wGif xnfo h iG ;f rnf[k od&ygonf/
oD[Vkd u
f Re;f odYk jrefrmur®|mep&d, q& mawmf 3-yg; y#dywåo d moemûy&ef <ua&mufonfu h pd üö jrefrm
oHtrwfBuD; OD;bvGio f nf touft½G,yf if BuD;vifu h pm; vli,frsm;uJo h Ykd zswfvwfvsifjrefpmG txl;yifyef;cHí
apwemxufoefpmG jzifh aqmif½u G of jzifh xdo
k Ykd atmifjrifvsuf½adS Mumif; od½&dS ygonf? oHtrwfBuD;rSm tpd;k &wm 0ef
0wå&m;rsm;tjyif txl;ojzifh Ak'o ö moemxGe;f um;a&;udk aqmif½u G &f mü ausmMf um;xifay:oljzpf&m Ak'b ¨ mom
toif;tzGYJ rsm;\ rMumcPzdwrf EÅuûyjcif;udk cHc&hJ í Ak'b ¨ momjyefYymG ;a&; w&m;rsm;udk tqufrjywf a[majym
vsuf½SdaMumif; od½SdcJh&ygonf/
uRefawmf oD[Vkd u f Ref;ü aqmif½uG zf ,G &f m rsm;udk aqmif½u G Nf yD; Mo*kwv f 14 -&ufaeYwiG f 0g0pf½iId ;f ,m;
oabFmjzifh jrefrmjynfoYkd jyefvmcJí h Mo*kwv f 18 -&ufaeYn 7-em&Dcw JG iG f acsmarmpGm jyefvnf a&muf½ydS gonf?
txl;0rf;ajrmufz, G f owif;w&yfrmS uReaf wmfjyefrnfh Mo*kwv f 14 -&ufaeY eHeufwiG f rpöuef pd u H m \om;
&ef*spftm; OyorÜ'uHaqmifí 'kvb ’ &[ef;abmifoYkd oGwo f iG ;f NyD; a':at;nTeYf \ ajr; Mr. Austin De Silva \
om; 3-a,mufwYkd tm; ½Sio f mraPtjzpf oGwo f iG ;f csD;jr§ihf Muygonf? xd½k iS ûf yyGEJ iS hf yOöi;f cHyo JG Ykd jrefrm&[ef;awmf
rsm;ESio
hf [ D Vkd &f [ef;awmf 5-yg;wdYk tm;yifzh w
d íf atmifjrifpmG usif;yNyD;aMumif;udk tzGYJ 0ifvBl uD;rsm; om"ktEkarm'em
ac:qdEk ikd &f ef wifjytpD&ifct H yfygonf/
jrefrm0dyóem omoemûytzGYJ q&mawmfrsm;onf oD[Vkd u f Re;f ü wESpaf usmaf usmf oDwif;oH;k awmfrí
l
w&m;jyawmfrcl MhJ uonf? 0gtm;jzifh 2-0grQom qdak wmfrcl MhJ uonf? okY&d mwGif wdak wmif;vSaom wESpo f momrQom
jzpfaom tcsdetf wGi;f ü oD[Vkd u
f Ref; te,fe,f tpdYk pd Yk tûrdYûrdY t½Gm½GmwdYk ü tNrJwrf; w&m;Xme 12 -XmeESihf
,m,Dur®|mef; Xme 17 -XmecefY ay:aygufcahJ vonf? xdYk aMumifh q&mawmf t½Sio f Zk mwwdYk \ 0dyóemûyvkyif ef;
rSm auseyfp&m tjynft h 0½So
d nf[k qd&k ygrnf/
¤if;jyif jrefrmoHtrwfBuD; OD;bvGiu f vnf; pdwt f m;xufoefpmG rsm;pGmulncD ahJ vonf? oHtrwfBuD;
OD;bvGio f nf oD[Vkd çf jrefrmtpd;k &wdYk 0dyóemûy&ef pum;urf;vSr;f cJo h nfh tcsderf pS í jrefrmjynfoYkd jyefco
hJ nfh
wdik af tmif 0dyóemjyefYymG ;a&;twGuf rem;rae Ed;I aqmfa[majymcJah vonf? tajymaumif;oljzpfívnf; ol \
rdeYf ceG ;f rsm; a[majymcsurf sm;udk y&dowfu rsm;pGmoabmuscahJ von ?f oHtrwfBuD; OD;bvGif \ t½Sdeft0gaMumifh
yif txufwef;pm;ydik ;f rS yk*Kd¾ vfrsm; ur®|mef;Xmersm;odYk vma&mufMujcif; jzpfavonf? oHtrwfBuD; OD;bvGi½f pdS Of
u oHtrwfBuD; OD;bvGio f nf oD[Vkd 0f efBuD;csKyf rpöwm bef'&mEdu k af uESihf eHeufcif;twl vrf;avQmuf rMumcP
awGYqckH ahJ v&m txufyikd ;f yk*Kd¾ vftm;vH;k vdv k kd nGwNf yD;om; jzpfavawmhonf/
þodYk vQif tNrJwrf; ur®|mef;Xme 12 -Xmeç ,m,DXme 17 -Xmetm;jzifh ur®|mef;Xmersm;pGm ay:xGe;f apNyD;
q&mawmf t½Sio f Zk mwESihf q&mawmfwYkd onf 1318 -ckEpS f wefaqmifrek ;f vjynfah usmf 2-&ufaeYwiG f oabFmjzifh
oD[Vkd u
f Ref;rS xGucf mG awmfrcl MhJ uavonf/
uRef;xl;uRef;jrwf
oD[Vkd u
f Re;f um; ork'&´ m0du
k u f mí aysmaf rGYp&maumif;aom uRe;f jzpfavonf? rylrat; &moDOwkvnf;
tvGew f &maumif;vSonf? om,m0ajymonf? &wemrsKd ;pHw k Ykd \ wnf&mvnf;j zpfonf? bk&m;½Sif tqlqwl Ykd \
<uawmfr&l m ,if;bk&m;½Sit f qlqw l Ykd \ "mwfawmfarGawmf rsm;ude;f 0yf&mjzpfonf? t&d,mtaygif; olawmfaumif;
wdYk aysmfatmif;rS0D &J mvnf; jzpfavonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 119
azmfjyyg oD[Vkd u
f Ref;onf tdE,
d́ jynf awmifbuf tdE,
d́ yifv,ftwGi;f ü wnf½adS vonf? tvsm; 270 -
rdkifç teH 140 -rdik çf tus,f pwk&ef; 25332 -rdkif½Sd\? vlaetdraf jc r½Scd ifu bDb;l wdYk \ae&mjzpfonf? bk&m;½Sif
onf bk&m;jzpfawmfrNl yD;aemuf 9-vajrmufwcgç 5-0gajrmufwcgç 8-0gajrmufwiG f tBudrt f m;jzifh 3-Budr<f u
awmfrcl ahJ vonf/
wwd,wacguf 8-0gajrmufwiG u f m; orEÅu#k awmifxd yfü ajcawmf&mcsawmfrjl cif;ç xdx
k akd e&mXmewdYk ü
ormywf0ifpm;jcif;rsm;udk ûyawmfrcl ahJ vonf/
oD[dkVfuRef; vlaetdrfajcpwifjcif;
EdkifiHjcm;om;rsm;odrf;ydkuf vGwfvyfa&;&
c&pf 1505 -ckEpS w f iG f ay:wl*v D rl sdK;rsm; oD[Vkd uf Ref; tcsdKYa'orsm;udk odr;f ydu k cf MhJ uonf? 1602 -ckEpS Ef iS hf
1650-ckEpS t f Mum; 'wfcsf(e,fomvif)rsm; ay:wl*w D Ykd ukd wdu
k x
f w
k í f odr;f ydu
k cf MhJ uukef \? 1796 -ckEpS w
f iG f 'wfcsf
wdYk vufrS NAd wdoQwdYk u odr;f ydu k cf MhJ uonf? c&pf ouú&mZf 1948 -ckESpf azazmf0g&Dv 4 -&ufaeYwiG f 'drk eD , D t H qifh
jzifh vGwv f yfa&;&½Scd ahJ vonf/ 1972 -ck arv 22 -&ufaeYwiG f oD&v d uFmor®wEdik if jH zpfvmavonf? oD[Vkd Ef ikd if H
ESihf jrefrmEdik if w
H Ykdonf vGepf mG &if;ES;D Muukef \? a½S;rif ;rsm;vufxufuyif a½Tvrf; aiGvrf;azmufcMhJ uukef \?
oD&v d uFm0efBuD;csKyf rpöuo f &D rd mAdb k E´&mEduk af u;onf 1976 -ck Zefe0g&Dv 21 -&ufaeYrS azazmf0g&Dv 2 -&ufaeY
txd jrefrmjynfoYkd a&muf½v dS nfywfcahJ vonf/
oD[dkVfomoema&mif
a'0geHy,d wdórif;vufxuf omoemouú&mZf 236 -ckEpS f e,kev f jynfah eYwiG f oD&"d r®aomurif;BuD;ESihf
a0'doma'0DwYkd\ &ifaoG;onf;csm om;&wemjzpfawmfral om t½Sirf [dEa´ x&f OD;aqmifaom omoemûytzGYJ <u
a&mufawmfrí l omoemûyawmfrcl &hJ m oD[Vkd u f Re;f (oD&v
d uFm)ü bk&m;jrwfpmG omoema&mif vGepf mG awm ufajymif
vif;vufcahJ vonf? wacwfu qefpyg;vSr;f í cufcaJ tmifyif aumif;uifü psmefysH&[ef;wdYk jzifh jynfv h Qrf;cJah v
onf? ykxZk Of&[ef;r½Sad om tcgyif ½Scd zhJ ;l onf? &[ef;oHCmawmftm;vH;k t&d,mcsnf; ½Scd zhJ ;l onf [l\/
t½Sirf [dEa´ x&fonf omoemouú&mZf 236 -ckESpf e,kefvjynfhausmf 2 -&ufaeYwiG f tEk&m"ûrdY r[marC
0efO,smOfBuD; (r[m0d[m&ausmif;wdu k Bf uD;)udk tvªcíH omoemûyawmfrcl &hJ m vGepf mG xda&mufavonf? t½Sif
r[dEa´ x&fEiS hf twlygvmawmfral om t½Si£ f ¥d,ç t½SiOf wå, d ç t½Sio
f rÁvwdYk onfvnf; &[EÅmyk*Kd¾ vfBuD;rsm;
jzpfMuukefí yd#u 3-yHkç edum,f 5-&yfwYkdukd csyYkdawmfrMl uí oufq;kH wdik f omoemûyawmfrcl MhJ uukef \/
¤if;jyif ykvw¬yd &k acwfü xif½mS ;aom O'kr&Á *D&rd [m0d[m&0goD t½Sirf [muóyax&fç ¤if; \wynfh
0de,o*F[t|uxmç om&w¬'yD eD#u D mponfh usrf;*efrsm;ûypkaom t½Sio f m&dyw
k &å max&fç ¤if; \wynfrh sm;jzpf
Muaom okaAm"mvuFm&ç 0kawåm',usrf;ponfh usrf;ûy t½Sio f C H &u©w d ax&fç t bd"r®w0¬ b d m0deaD c: #Dumausmf
usrf;ponfûy t½Sio f rk *Fvax&fç 'g|m0Housrf;ûy &mZ*k½t k ½Si"f r®uw
d adå x&fç 0de,0depd ,ä #Dumusrf;ûy t½Si0f gpd
ó&ax&fç ucFg#Dumopfusrf;ûy t½SiAf 'k e¨ m*ax&f ponfwYkd onfvnf; r[m0d[m&tEG,f ynm½Sirf sm;[k qdEk ikd f
avonf/
xdYk jyifwyg; arm[0dapä'eDt|uxmESihf 0drwd0ad em'eD#uD musrf;ûy t½Siaf pm#d,uóyax&fç tbd"meyÜ
'Dyu
d musrf;ûy t½Siaf rm*¾vm’ efax&fç orEÅu#l 0PÖemusrf; ponfûy t½Siaf 0a'wax&fç ZdemvuFm&pmud, k Ef iS hf
ZdemvuFm&#dumusrf;ûyç t½SiAf 'k &¨ u©w
d ax&fç arm*¾vm’ efusrf;ç arm*¾vm’ efyO§u
d mu srf; ponfûy t½Siaf rm*¾vm’ ef
ax&fç yom"eusrf;ûy t½Siyf , d 'óDax&fç yom"e#Dumusrf;ûy t½Si&f m[kvmax&fç Amvm0wm&#Dumopfusrf;ûy
t½Siof &D o
d rk *Fvmax&fç tbd"meyÜ'yD ud m olpu
d srf;ûy t½Siof bk wl ad x&f ponfwYkd onfvnf; oD[Vkd (f oD&v
d uFm)
omoemûy rax&fjrwfwYkd jzpfMuonf/
oD[Vkd u
f Re;f (oD&v
d uFm) ü Ak'b
¨ mom0if olawmfpifwYkd ud;k uG,&f m aumif;rIûy&m yknwdwç¬ yknrwårsm;
jzpfaom aAm"dç apwDç ykx;kd ponfwYkd um; rnfonfoh rdik ;f ynm½Sirf Q ukepf ifatmif razmfjyEdik af tmif jrm;ajrmifvS
uke\ f /
tEk&m"ûrdYrS Z,od&o
D CH rdwmå aAm"dç ok0PÖrmvdr[mapwDç xlyg&mrapwDç vHum&mrapwDç tb,*D&d
apwDç aZw0eapwDç £ó&rkead pwDç a0ó*D&ad pwDç r&dp0¥ ad pwDç apwd,awmifay:½Sd apwDrsm; em*uRef;rS
em*'DyapwDç w&deaf umrmvDûrdYrS r*Fv mr[mapwDç ykvw¬ûd rdYrS xlyg&mrapwDç &wemaum¥apwDç ud&ad 0a[&
apwDç rv, (rmwavh) ûrdYteD;½Sd aygw¬um½kVo § *Fg,emwif&m tmavmuvdP k çf udv
k b
H ûkd rdYteD;½Sd uvsmPDapwDç
uED́ûrdY½dS vHumwdvubk&m;½Scd ;kd ausmif; bk&m;½Sif pG,af wmfwu kd çf b'´KvûrdY½dS rkw,d *FPapwDç r[d, *FPapwDç
'DC0gyDt&yf½dS 'DC0gyDapwDç a&m[ewdik ;f ½Sd wdór[m&mrapwDç pdwv å awmifrS apwDyx k ;kd ponfwYkd um; oD[Vkd f
uRef; (oD&v d uFm)ü xif½mS ;aom ud;k uG,&f m apwDyx k ;kd wdYk jzpfuek f \/
xif½Sm;aomausmif;wdkufBuD;rsm;
urÇmt&yf&yf½dS ax&0g'bmom0ifrsm;ç ynm½Sirf sm; jrwfjrwfE;kd Ed;k usufrw S of iftH avhvmMunf½h aI eMu&
onfh t|uxmusrf;tm;vH;k ESihf #Dumusrf;tm;vH;k eD;yg;wdYk onf oD[Vkd u
f Ref; ynm½Siw
f Ykd ç omoemh0efaqmif
ynm½Siw
f Ykd a&;om;pD&ifawmfrcl MhJ uaom usr;f *efrsm;jzpfMuonf/
tb,*D&dausmif;wdkufxGuf usrf;rsm;
1/ oAÁo00derd w
k çHå oAÁom&*kPmu&H?
oAÁavmu*½Hk 0D&çH [dwH trwr*¾'/H
2/ oAÁm'a&e 0E´w
d mG ç or®morÁK'¨rm'dawm?
tx "r®Oö oHCOöç o'¨,mrk'¨ em t[H/
4/ t|u©P0derd w
k çHå cPH y&r'kvb
’ ?H
Oyva'¨e uwåAçHÁ yknH ykn0wm o'g/
[laom 4-*gxmjzifh yPmrç tbd,mpuç y#dnmOfç Oa,s mZOf wdYk ukd azmfjyí *E¬m&rÇûyawmf rlcahJ vonf?
,if;usrf;onf oD[Vkd ef ó
d ,ESiw
hf uG ½GKd ifqu
kd f 127 -rsufEmS ½Sad vonf? þonfvQif oD[Vkd o
f moemordik ;f
t>rufwnf;/
qowåwdrydkif;
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;
oD[dkVfuRef;odkY 'kwd,tBudrf <uawmfrljcif;
oD[Vkd u f Re;f ü q&mawmft½Sio f Zk mwwdYk y#dywåo d moemûyawmfrcl MhJ uonfrmS udv k b H ûkd rdY rm,mvrf;
,rkemNcH rpöuef pd u H m \ aetdrjf zpfaom ,m,Dausmif;ü oDwif;oH;k í y#dywåo d moemûycJ&h jcif; jzpfavonf? o'¨g
w&m;xufoefvaS om edpu H m 'g,dumrBuD;u rdrt d d rfBuD;udk q&mawmftm; vª'gef;ygonf? odYk &mwGif q&mawmf
u vrf;rBuD;ESihf eD;uyfvo S jzifh qdwNf idr&f mr&jcif;ç ae&mXme usO;f ajrmif;jcif;wdYk aMumifh tNrJepd x ö m0&ur®|mef;
Xmewcktjzpf roifah wmf[k ,lqawmfrí l tvIrcHcahJ y? t½Sno f jzifh omoemûyEdik &f efrmS vnf; tNrJwrf;X mecsKyf
wck½rdS S jzpfrnfjzpfaMumif; 0dyóemjyefYymG ;a&; toif;tm; q&mawmfu rdeYf Mum;ojzifh xdt k oif;oltoif;om;wdYk
u udv k b H ûkd rdYü ae&mwckay;&ef tpd;k &xHawmif;Mu&m 0efBuD;csKyf ]]aumwvm0v}} vufxufwiG f r&½Scd ahJ cs? aemif
bE´&me,,au tpd;k &opfvufxufwiG rf S &½Scd J ah vonf? ae&mum; t*Fvefo½H ;kH teD; rufumoDvrf;ab; w{u
½Sd ajruGujf zpfavonf? qdwNf idraf omae&mjzpfjcif;ç toGm;tvmvG,u f jl cif;ponfh t*Fg&yfrsm;ESihf jynfph o
kH jzifh
tvGev f Qifoifah vsmfaumif;rGeo f nfh ae&mjzpfavonf? xdak e&mü 1318 -ckESpf oDwif;uRwf vqef; 2 -&ufaeYwiG f
0efBuD;csKyf bE´&mem,auud, k w f ikd f taqmufttHw k Ykd ukd tkwjf rpfcscJah vonf? xdt k aqmufttHrk sm; aqmufvyk q f J
wGif q&mawmf t½Sio f Zk mwwdYk jyef<uawmfrcl jhJ cif; jzpfonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 123
vHum 0dyóemjyefYymG ;a&;tzGYJ onf ur®|mef taqmufttHrk sm;êud;pm;aqmufvyk cf &hJ m 1320 -ckESpfwGif 2-
ode;f wef w&m;wdu k wf vH;k ESihf a,m*Drsm;ae&ef 2-aomif;wef wdu k f 2-vH;k NyD;pD;cJah vonf? xdEk pS rf mS yif xdv
k u
H m
0dyóemtoif;u r[mpnf q&mawmfb&k m;ç q&mawmf t½Sio f Zk mwESihf aemufyg &[ef;wyg;aygif; 3-yg;wdkY
oD[Vkd o f Ykd <ua&mufyg&ef yifah vonf? xdyk ifph mt&yif r[mpnf q&mawmfonf aemufygrsm;ESiw hf uG 1320 -ckEpS f
ewfawmfvjynfah usmf 12 -&ufaeYwiG f tdE, d´ Edik if rH w
S qifh oD[Vkd Ef ikd if o
H Ykd <uawmfr&l ef avaMumif;jzifh xGucf mG awmf
rlcahJ vonf? q&mawmf \tzGYJ wiG f q&mawmfEiS w hf uG &efuek o
f moemh&yd o f mrS q&mawmft½Sio
f Zk mwçt ½SifeE´0Hoç
t½Sit f mavmuç t½Siyf @dwç yJc;l omoemh&yd o f mq&mawmf t½Siyf n0gESihf uyÜ, d 'g,umç 'g,dumrrsm; yg0if
Muavonf/
,if;odYk <uawmfr&l mwGif a&muf&mXmeç wnf;cd&k mXmewdYk ü 0dyóem w&m;"r® jyoa[mMum;vsuf <uawmf
rlav&m q&mawmftwGuv f nf; twdik ;f rodtusdK;½Sçd w&m;em&ol w&m;½Irw
S o
f w
l Ykd twGuv
f nf; wefz;kd rjzwfEikd f
onfh tusdK;quf*P k t
f if tmed oifwYkd ukd &½SMd uavonf/
umvuwåm;ü vSnfhvnfMunfh½I
&efuek ûf rdYrx
S u G Nf yD;aemuf umvuwåm;ûrdYoYkd a½S;OD;pGma&muf½adS wmfro
l nf? umvuwåm;ûrdYü A[kow
k
tvdYk igS *sde;f bk&m;½Scd ;kd ausmif;odYk <ua&mufawmfrcl o
hJ nf? ,if;odYk Munf½h aI wmfrcl o
hJ jzifh ,if;bmom0ifwYkd tm;
rsm;pGmoem;Muifemjcif; jzpfawmfro l nf? oHo&müc&D;oGm;& olonf tuef;vrf;oGm;onfEiS hf wlvaS cs \? tuef;
rsm;vrf;oGm;vQif &Hcgvrf;rSeaf vQmufro d nf? &Hcgvrf;rSm;avQmufonf? wu,fawmh vrf;rSm;avQmufonfursm;
onf? oHo&mc&D;oGm;olonfvnf; t0dZmÆ aMumifh &Hcgaumif;rIûyç &Hcgraumif;rIûyonf? &Hcgt,lreS í f &HcgtvGJ
csn;f t,lv&JG onfrmS aMumufp&mygwum; ponfjzifh oHa0*jzpfawmfrcl ahJ vonf? wu,fawmh t0dZmÆ y,fazsmuf
opömÓPfa&mufrS at;csr;f rnfpifppfomwnf;[kvnf; qifjcifawmfrrl nf jzpfayonf/
uvuwåm;jywdkuf Munfh½Iawmfrljcif;
uvuwåm;ûrdY jywdu k o
f Ykd vnf; <uawmfrí
l Munf½h aI vhvmawmfro l nf? jywdu k üf vGecf ahJ om ESpaf ygif;
4000-ausmf aq;pdr x f m;aom vlaotavmif;wckukd *½kûyíMunf½h aI wmfrcl o hJ nf? a½S;acwfuvlrsm; ,ckacwf
vlrsm;xuf rsm;pGmt&yfjrifo h nf[k ,lqvsuf½&dS m ,cktavmif;aumif \ t&yfrSm 5-ay 4-vufrcefYom½So d nfukd
q&mawmf awGY&avonf? q&mawmfavmufyif tvH;k t&yfr½Sad y? odYk jzpfí a½S;acwfvrl sm;onf , ckacwfvrl sm;ESihf
t&yftarmif; ud,k v
f ;kH ud,
k af yguf rsm;pGmruGmjcm;Edik &f m[k rSwcf sufcsawmfrcl ahJ vonf/
Ak'¨*,m<u ylaZmfzl;ajrmfoHa0*,l
&mZN*dK[fylZed,Xme toD;oD;vSnfhvnfMunfh½I
xdrk w
S zef umodwikd ;f Am&mPoDûrdYoYkd <uawmf rlonf? ,if;Am&mPoDûrdYajrmufbuf 5-rdik cf efYtuGm½Sd
bk&m;jrwfpmG "r®pMumw&m;OD; a[mawmfr&l m rd*'g0keaf wmodYk qufvuf<uawmfro l nf? ,if;rd*'g0keaf wmü
bk&m;jrwfpmG yOö0*¾iD g;OD;ESihf pwifawGYq&kH mü wnfaqmufxm;aomapwDç "r®&mZduapwDawmfç *E¨u#k w d u
kd af wmfç
ausmufpmwdik Bf uD;ç "r®puúZed 0d[m&ausmif;awmfç tjcm;ausmif;awmf&mrsm;ç "r®puúapwDç aboZÆausmif;awmf&m
ponfh ylZed,ç oHa0Zed,Xmersm;odYk vSnv hf nfMunf½h I zl;ajrmfyal Zmf oHa0*,lawmfrcl ahJ vonf/
ukóEd mé ½Hük auseyfavmufatmif zl;ajr mfyal Zmf oHa0*,lawmfrNl yD; bk&m;½Sizf mG ;awmfr&l m vkredÁ OD ,smOfawmf
odYk <utH[
h &k nf½, G í
f c&D;qufawmfrcl &hJ m a*g&ufyûl rdYta&mufwiG f w&m;emvdo
k w
l Ykd u avQmufxm;awmif;yefojzifh
a*g&ufyûl rdYwiG ;f toif;wduk üf 0dyóemw&m;awmfukd a[mawmfrcl ahJ vonf? q&mawmf \ uyÜ, d OD; bpef;u
t*Fvyd v
f kd bmomjyefajymavonf/
vkrÁdeDO,smOfjrifuGif;
yg&rDt½Sdefajy;ygwJh?
£aNE´jrwf½iS /f
od&o f a&j'yfxifonf?
ewfobifNcdro hf /J
jrwfA'k t ¨ avmif;½Siu f ?kd
waomif;cGiaf wmif;yefonfy/JG
ewfoufwrf;ckacR½Sm?
pkawumjywfp/J
vlYajy (jynf) ½Gmwyfpv JG Ykd ?
ZmwfueJ0ifc/kd
vkredÁ ûD rditf ifMuif;rSmv?
cdik yf ifrif;arT;ysHYa&mifp/kd
arG;rdjrwfeef;ausmyh sKd rSm?
yef;azmhuEkd , G w f pfcu
k v kd ?
vG,w f vlY zGm;vwfpifpif?
om;jrwf½iS yf if/
avmu"mwfurÇmwcGirf mS ?
r[mivsiaf wmfvv J Ykdav;/ /
0dbo
l w
d mAmvZemwdpmvdeçD 0dbo l w d *Ð0edaw0rmvde?D
o'g ZemeH e,emvdrmvdeçD 0dvrk edÁ D 0g[d 0da&mpd vkredÁ /D
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 127
q&mawmfonf azmfjyygynm½Siw f Ykd pmzGYJ rukef *kPûf y&mjzpfonfh vkredÁ OD ,smOftwGi;f ½Sd qif;wkawm frsm;ç
ausmufwikd Bf uD;ç r,fawmfrm,mtkw*f w
l ukd f ponfwYkd uv kd nf; zl;ajrmfMunf½h I avhvm oHa0*,lawmf rlcahJ vonf/
om0w¬dNrdKYawmfa[mif;
om0w¬ûd rdYawmfa[mif;onf AmvrÁK (Balrapur) ûrdYrS taemufbuf 10 -rdik cf efYtuGmü wnf½o dS nf? ,ck
tcg ]]qawra[uf}} [k ac:wGio f nf? bk&m;jrwfpmG vufxufu tvGepf nfum;onfh aumovwdik ;f ûrdYawmfBuD;
jzpfonf? xdpk Ofu vlO;D a& ckepfuak #½So d nf[k usr;f *efrsm ;üvmonf? ûrdYawmf taemufawmifbufu temxydPf
oaX;\ aZw0efausmif;wdu k Bf uD;ç ta½SYbufu 0domcg'g,dumrBuD; ykAmÁ ½Hak usmif;awmfBuD;wdYk jzifh vGepf mG usuf
oa&½Sd pnfum;cJah vonf? om0w¬ûd rdYawmfBuD; pnfyifpOfu r½Sad om ypön;f 0w¬Kr½S?d xdYk aMumifh om0w¬[ d ak c:onf?
te,fe,ftpdYk pYkd tûrdYûrdY t½Gm½GmrS vma&mufMunf½h I avhvm&avmufatmif vSywifw h ,faMumif; tmVurE´ ewfûrdY
BuD;ozG,f wifw h ,f BuD;us,fpnfyifaMumif; t|uxmrsm;ü atmufygtwdik ;f zGYJ qckd ahJ vonf/
om0w¬dNrdKYawmfzGJY 3-*gxm
3/ 0k¹ðk a0ykvw
’ H ywåçH £'¨H zDwH raem&rH?
tmVurE´m0 a'0geHç om0w¬yd &k rkwrå /H
om0w¬, d -H om0w¬ad c: aumovwdik ;f \ûrdYawmfü? oAÁ'g -rd;k aqmif;aEG&moD tcsdeu f mvra½G;?oAÁyu&PH
-OóHv k ;kH pHk toH;k taqmifypön;f Opöm taqmufttHo k nf? oarm[dwH -pkaygif;wnf½Sd\? wo®moAÁrkyg'g, -xdk
odYk b,fcgrqdk vd&k mOóHk tvH;k pHk uHv k jkH ynf0h aygrsm;vSonfupkd í JG ? om0w¬w D d -om0w¬[ d íl ? 0g -aiG½Sdygu vdk&m
0,fí&aom ûrdY[í l ? 0g -oH;k aqmifz,
G o f ;D oD; ypön;f OóHk uHv
k akH ygjynfah om ûrdY[í
l ? 0kpw
ö d -ac:qdyk nwf orkwf
tyf\/
aumovmeH-aumovwdik ;f ol rsm;Adv k v
f l wdYk \? yk&H -om0w¬ad c: eef;ûrdYawmfonf/ &r®H -arGYavsmfaysmfz, G f
&mpifppfjzpf\? 0g -arGYavsmfaysmfz, G af umif;vS\? 'óae,sH -vma&mufMunf½h I avhvmxdu k f \? raem&rH -pdwf
"mwfMunfaysmf arGYavsm&f mjzpf \? 'ó[doa'´[d -qifjrif;[DoH pnfopH um; toHq,fyg;wdYk jzif?h t0d0w d Hå -rwdwf
qdwyf J tNrJxm0& qlní H ae \? tEéygeorm,kwH -pm;aomufz, G &f m [lorQ xm0&&½Spd yf,OS f \? 0g -pm;aomuf
zG,&f m[lorQ tNrJepd x
ö m0&½Sd \? a'0geH -ewfwYkd \? tmVurE´m0 -tmVurE´mewfûrdYuo hJ Ykd? om0w¬yd &k rkwrå H -
om0w¬ûd rdYawmfjrwfonf? 0k¹ðk -wd;k wufpnfum; jcif;odYk vnf;aumif;? a0ykvw ’ -H jyefYajympnfyifjcif;odYk vnf;aumif;?
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 128
£'¨-H r,kwu f vkH kH jynfph jkH cif;odYk vnf;aumif;? zDwH -om,m0ajym tpm;tpmaygjcif;odYk vnf;aumif;? 0g -tvGef
trif; yGiv
hf if;jcif;odYk vnf;aumif;? raem&rH -a&muf½o dS t
l m;vH;k ûyH;ûyH;aysmfaysmf arGYavsmfjcif;odYk vnf;aumi ;f ? ywåH
-{uefrazmuf a&muf&mûrdYawmf jrwfr[maywnf;/
,if;udk u0dq&mwdYk pmzGYJ írukeEf ikd af tmif pnfum;vSaom om0w¬ûd rdYawmfBuD;onf c&pfu&ú mZf 300 -
twGi;f u ysufpcD ahJ vonf? c&pfouú&mZf 400 -avmufrmS tdraf jc 200 -cefYom usef½NdS yD; c&pfouú&mZf 632 -ckEpS f
wGif vH;k 0ysupf ;D cJah vonf? ,cktcgrSm awm0emtwdjzpfavNyD? jrifjriforQocFg& pdwu f ESv;kH oGi;f /
ylaZmfzG,f oHa0*,lzG,frsm;
om0w¬ûd rdYawmfa[mif;rS taemufawmifbuf ajcvSr;f aygif; 650 -cefYvrS ;f oGm;vdu k v f Qif vGepf mG ausmMf um;
vSaom bk&m;jrwf pGm oDwif;oH;k awmfr&l m aZw0efausmif;wdu k af [mif;BuD; twGi;f ü bk&m;½Sipf Buø<uawmfr&l mç
tmeE´maAm"dyifç &[EÅm"mwfawmfapwDrsm;ç *E¨u#k w
d u
kd af wmfae&mç a&wGi;f a&uefponfwYkd wnf½u dS ek f \/
aZw0efausmif;awmf&mrS wrdik cf efYavmuf ta½SYawmif cyf,eG ;f ,Ge;f a vQmufomG ;vQif bk&m;jrwfpmG wefc;kd
jym#d[mjyawmfr&l mü wnfxm;onfh apwDawmfBuD;wqlEiS hf a'0'wfajrrsKd &m a&uefBuD;wckukd awGYjrifEikd af vonf?
om0w¬ûd rdYawmfa[mif; ta½SYbuf 0domcg'g,dumrBuD; \ aumif;rIawmf ykAmÁ ½Hak usmif;wdu k Bf uD;rSm ae&mrSmyifr½Sd
awmhacs? tpd& m0wD (,cktcg &mrbd) jrpfurf; ûydysupf ;D ojzifh a&xJrikd 0f ufcefY a&mufaeonf[k qdMk uonf?
yaoe'Daumovrif;BuD; eef;awmf&mBuD;rSm ,ckwikd f ûrdY½;kd wHwikd ;f BuD; tvsm;teH wrdik af vmufysupf ;D vsuf
awGYjrifEikd af vonf? eef;awmf&m wHwikd ;f twGi;f ta½SYtaemuf ajcvSr;f 130 0-½Sd\/
MunfñdkoHa0*,lawmfrljcif;
e,l;a'vDNrdKYodkY <uawmfrljcif;
q&mawmfonf þodYk ponfjzifh ylZed,Xmeç oHa0Zed,Xme toD;oD;wdYk ukd tzGYJ 0ifrsm;ESit hf wl avhv m
Munf½h I zl;ajrmfoaH 0*,lawmfrNl yD;aemuf vufcaemifûrdY tm*&mûrdYrw
S qifh e,l;a'vDûrdYawmfoYkd <uawmfrcl ahJ vonf/
½S&aD e½l;ESihf awGYqpkH Ofu ½S&aD e½l;onf q&mawmftm; 0rf;ajrmuf0rf;omêudqkd í ar;cGe;f tcsdKYukd ar;onf?
q&mawmfonf &J&ifw h nfMunfpmG ajzqdak wmfrcl ahJ vonf? ,if;0efBuD;csKyf ½S&aD e½l;tar;ESihf r[mpnfq&mawmf
tajz (aqG;aEG;csuf) wdYk ukd atmufygtwdik ;f t>rufrQ azmfjytyfygonf/
bm&wt*¾grapöeç r[mpnfax&ÓPdaem?
omupäm O'¨#m £"ç rkcrwår'd H [d acg/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 129
½S&Dae½l;/ / tdE, d´ tpd;k &onf Ak'Z¨ ,EÅyd aJG wmfrsm;udk rlwnfaomaMumifh wd;k wufrrI sm;
udk ûyvkyaf qmif½u
G f NyD;pD;apEdik yf gonf/
tdE´d,EdkifiHawmfor®wESifh awGYqHkrdefYMum;
jrefrmoH½Hk;ü w&m;a[mjcif;
jrefrmoH½;kH rS oHtrwfBuD;E iS hf oH½;kH trIxrf;wdYk onf Edik if &H yfjcm;wdik ;f wyg;odYk a&mufae&ojzifh &wem
oH;k yg;ESihf a0;uGmouJo h Ykd jzpfaeMuonf? r[mnfq&mawmf<uvmojzifh vGepf mG 0rf;ajrmufMuonf? q&mawmfa[m
aom w&m;awmfuv kd nf; Mum;emvdMk uonf? odYk EiS q hf &mawmfxv H ma&mufí w&m;a[m&ef yifah vQm ufMuonf?
odYk jzpfí xdak eYnae 5-em&Dct JG csdew
f iG f jrefrmoH½;kH odYk <uawmfrí
l 0dyóemw&m;"r®rsm; a[mMum;awmfrcl ahJ v
onf/
'kwd,or®wBuD;yifhojzifh <ua&mufw&m;aMumif;ajym
tdE,d́ Edik if H Adk yge,f qefcsD½mG ü oD&"d r®maomurif;BuD; \ aumif;rIawmf xlyg½Hak pwDawmfBuD; wnf½adS v
onf? omoemouú&mZf 218 -255-oD&"d r®maomurif;BuD;onf uvd*w F ikd ;f udk atmifjrifNyD;aemuf touft;kd tdrf
pnf;pdrjf rm;ajrmufpmG wdYk ukd aoaMuysupf ;D &onfujkd rifí w&m;oHa0*&awmfro l jzifh ppfjzifah tmifEikd jf cif;udk pGeYf
vTwv f suf w&m;"r®jzifh atmifEikd jf cif;udk a½S;½IcahJ vonf? xdrk pS í tdE,
d́ Edik if tH ESYH tjym; a&wGi;f ç a&uefw;l jcif;
bk&m;ç ykx;kd ç apwDç *lç ausmif; wnfaqmufjcif; tp½Sad om bk&m;jrwfpmG omoemESiphf yfonfh trIupd rö sm;udk
ûyvkyaf wmfrcl ahJ vonf/
xdo
k &D "d r®maomurif;BuD; vufxufwiG f bk&m;jrwfpmG omoemawmfvnf; rsm;pGmxGe;f vif; awmufycJah v
onf? oD&"d r®maomurif;BuD;onf rdrid ,fpOf rif;om;b0u aexdik cf &hJ m þqefcs½D mG teD; ADwmG jrpf vuf0b J uf
urf; ay 300 -cefY tjrif½h adS om oJausmufawmif uke;f i,fwckwiG f xlyg½Hak pwDawmfaygif; 10 -qlcefY wnfxm;ud;k
uG,af wmfrcl ahJ vonf? ,if;apwDawmfrsm;teuf ,ckwikd f yHak wmfrysuf wnf½adS wmfral om qefcsDxyl g½Hak pwDawmf
BuD;rSm tcsif;tm;jzifh 103-ay ÓPfawmftm;jzifh 42-ay cefY½Sdavonf/
qefcsDxlyg½HkapwDawmfBuD; <ua&mufzl;ajrmf
qefcsx
D yl yH d aom *EÉmç xlayok edEré meaom?
yoEérmeaom [kwmG ç okyZl ,d taeu"m/
t*sEÅmvdkuf <ua&mufavhvm
bHkabNrdKYüw&m;a[mjcif;
uOöyd &l ûrdYonf t|uxmpmayordik ;f ü vGepf mG xif½mS ;onfûh rdY jzpfavonf? ,cifu bk&m;jrwfpmG omoem
xGe;f um;cJah vonf? wdy#d uy&d,wåpd moifwu kd Bf uD;rsm; rsm;pGm½Scd zhJ ;l onf? odYk jzpfí t|uxmusrf;ûytausmf t½Sif
r[mAk'a¨ Cmoonf ,if;uOöyd &l ü oDwif;oH;k í pmayA[kow k rsm;udk avhvmqnf;ylawmfrcl ahJ vonf? t|uxmç
#Dumusr;f ûytausmf t½Si"f r®ygvonf uOöyd &l Zmwdjzpfonf? uOö0d &ûrdY[v k nf; ac:a0:Muonf? y&rw¬0ed pd , ä ç
tbd"r®wo ¬ *F[ ponfh tbd"r®musrf;rsm;udk ûypD&ifawmfrcl ahJ om t½Sit f Ek½'k g¨ onfvnf; azmfjyyg uOöyd &l (uOöd
0&) Zmwdjzpfavonf/
r[mpnfq&mawmf uOödyl&<ujcif;
aus;Zl;½Sif r[mpnfq& mawmfb&k m;onf azmfjyyg r'&yfrS 45 -rdik f a0;uGmaom azmfjyyg a½S;u Ak'¨
omoemxGe;f um;&m uOöyd &l ûrdYoYkdvnf; <uawmfrí
l a½S;jzpfa[mif; atmufarhawmfrcl ahJ vonf? oHa0*jzpfapawmfrl
cJah vonf/
tdE,d´ c&D;wavQmufwiG f apwDyx k ;kd wdYk ukd zl;ajrmfjcif;ç w&m;a[mjcif;ç a'oEÅ&A[kow k qnf;yljcif;paom
pdwcf sr;f ajrhz, G &f mrsm;udk êuHawGYûyvkycf &hJ ovdk Zmwfjrif[ h Ed L´ wdYk \ aESmif,
h u
S rf u
I v
kd nf; êuHawGYc&hJ onf? ,if;um;
tjcm;r[kwf êudwifppD Ofxm;csuw f csKd Y ysuu f u
G jf cif; ponfjzpf \? ,if;tpDtpOf rsm;ysuaf omfvnf; q&mawmf
onf csKyfwnf; onf;cHawmfrEl ikd cf ahJ vonf/
cEÅ,
d m Oayawm axa&mç r[mpnf,wdaoca&m?
Ak'y¨ ak wåm Ak',
d̈ ak wåmç Ak'r¨ *¾gEka*gwd acg/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 133
r[mpnfq&mawmfonf oD[Vkd u f Re;f odYk <u&ef[al om r"meOD;wnf csujf zifh xGuaf wmfrí
l &efuek o f moemh
&dyo
f mrS cGmcJ&h m 1320 -ckEpS f jymodv
k qkwf 6-&ufaeYwiG f r'&yfûrdYrS od[Vkd u
f Re;f odYk av,mOf jzifx
h u
G cf mG awmfrcl hJ
avonf? xdak eYn 7-em&DcefYwiG f udv k bH akd vqdyo f Ykd a&mufí rufumoDur®|mef;Xme (0dyóempifwm) odYk 7 -
em&DccJG efYwiG f a&mufawmfrcl ahJ vonf/
r[mpnfq&mawmf<ujcif; taMumif;&if;
jymodkvjynfhausmf 9-&uf we*FaEGaeYwiG f bm0emXmecsKyf zGivhf pS yf JG udk usif;yûyvkyMf uonf? oD[Vkd u f Ref;½Sd
osmredum,ç tr&yl&edum,ç &mrnedum,ç a½Tusifeu d m, [laom *dP k af ygif;pHrk S oHCmhax&f q&mawmfBuD;
rsm; toD;oD; rdeYf ceG ;f >rufMum;awmfrMl uonf? xdYk aemuf urÇmYA'k o
¨ moemhtoif; Ouú| w&m;0efBuD; OD;csex f eG ;f ç
oD[Vkd Ef ikd if 0H efBuD;csKyf rpöwmbE´&mem,uwdYk u 0rf;ajrmuf0rf;om avQmufxm;pum;ç rdeYf ceG ;f pum;rsm; avQmuf
xm; >rufMum;Muonf? ¤if;aemuf q&mawmf t½Sio f Zk mwu pum;tenf;i,fajymMum;NyD; zGiyhf u JG ½kd yk o
f rd ;f vduk f
Muonf? wu,fawmh ,if;ur®|mef;XmezGiyhf o JG nf r[mpnfcs;D usL;ylaZmfyBJG uD ;ESihf wlavonf? BuD;us,af om
omoemhyBJG uD; jzpfavonf/
bm0emXmecsKyf zGiv
hf pS v
f u
kd af omfvnf; a,m*Drsm;udk vufcí H w&m;jyEdik af vmufatmif toifrh ½Sad o;
ojzifh xdXk meü aeYa,m*Drsm;udo k m vufcEH ikd cf ahJ vonf? zGiyhf NJG yD;onfah emuf jymodv
k qkwf 12 -&ufaeYrpS í
q&mawmf t½Sio f Zk mwonf xdrk ufumoDur®|mef;Xmeü 0dyóemESihf owdy| mefw&m;wdYk ukd a[mawmfral vonf?
t&d,&weq&mBuD;onfyif oD[Vkd v f jkd yefí ½Si;f vif;jyonf? w&m;a[mcsed rf mS aeYpOf 4-em&dcGJrS 6-em&Dtxd 1-
em&DcMJG umavonf? xdYk aemuf 15 -rdepf w&m;tm;xkwaf ponf? aeYpOfy&dowfrmS 300 -ausmf 400 -cefY½adS vonf?
r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;\ êud;yrf;csufu rsm;pGmatmifjrifcahJ vonf/
at;csrf;om,m uRef;vuFm
¤if;jyif-
[laom 2-*gxmcGv
J m pum;&yfwYkdjzifh &nfarQmrf eS ;f q MunfE;l Edik af vonf/
yXr0dZ,Am[kemr &nmç
0d0"d rPd*aP[d blo,dwmG ?
uwrd[ Zde"mwka,m XaywGmç
ok0'd wd rPdapwd,H ermrd/
[laom*gxmjzifh ½Scd ;kd zl;ajrmfMuukef \/
q&mawmfonf tjcm;q&mawmfrsm;ç vly*k Kd¾ vfr sm;ESifhtwl 1328 -ckEfS jymodv k jynfah usmf 5-&ufaeY eHeuf
7-em&DtcsdefwGif <uawmfrlí aeYv,f 2 -em&Dtcsed w f iG f a&mufawmfral v&m ausmif;wdu
k af [mif;rsm; odrrf sm;ponf
wdYk ukd avhvmMunf½h aI wmfrí
l apwDyx
k ;kd rsm;udk ½Scd ;kd OD;cs zl;ajrmfawmfrcl ahJ vonf/
tEk&m"ûrdYum; a½S;,cifu oD[Vkd rf if;qufaygif; 90 -ausmf eef;pdu k &f mûrdYawmfjzpf \? ,cifu tvGev
f Qif
pnfum;vS\? tdraf jcaygif;aomif;ode;f rsm;pGmwnf½cdS &hJ m ûrdYBuD;jzpfaomfvnf; ,cktcg tdraf jcaxmif*Pef;rQ
om½Sad om ûrdYi,fjzpfí apwDyx
k ;kd a[mif;ç ausmif;wdu k af [mif;wdYk ukd zl;jrifawGY½adS v&m q&mawmf rsm;pGmoHa0*jzpf
cJah vonf/
jrefrmjynf ppfuikd ;f ûrdY½dS omvGerf if;w&m; aumif;rIawmf apwDBuD;ESihf EdiI ;f ,SOMf unfñEkd ikd &f ef anmifyifom
OD;ykn\ aumif;rIawmf twdik ;f twmjy xly0ifaw;xyfukd þüazmfjytyfygonf/
oD[Vkd u
f Ref;oluRef;om;wdYk onf-
omoemouú&mZf 455 -wGif 'kw, d tBudrf oD[Vkd üf rif;ûyaom 0¥*grPd (0V*r®m) rif;onf *D&w d uú
wGe;f \ausmif;udk zsufq;D apNyD; apwDBuD;ESiw
hf uG ausmif;wdu k Bf uD;wnfaqmufí rdrpd pf½;IH í wdr;f a½SmifpOf qG rf;cH
auR; aus;Zl;ûycJzh ;l aom t½Sirf [mwdóax&ftm; wifvaª vonf? tb,*d&d ausmif;wdu k Bf uD;ay:csdeu
f kd r[m0Ho
ü-
r[m0d[m&y|memç 'Do
G k 0óoawok p?
owå&ook 0aóokç 'ormom"dawok p/
*d&ó
d ,o®m tm&març &mZmuma&od aomba,m?
wo®m b,*d&ad wG0ç 0d[ma&m emrawm t[k 1/
rlvwGif ,if;tb,*d&ad usmif;wdu k af e &[ef;omraPwdYk onf r[m0d[m&*dP k ;f 0ifrsm; jzpfMuukef \?
aemufwiG f 'umç 'umrawGEiS hf a&maxG; ,Suw f if rsm;ojzifh r[m0d[m&*dP
k ;f rS xkwyf pfMuukef \? ¤if;aemufwiG f
rS tb,*d&*d Pkd ;f [k xif½mS ;vmonf/
(r[m0Ho 33-96)
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 139
0Dww
d rb,&nm "r®avcH XaywGmç
tb,*D&0d [
d ma& pm½kxyl H ermrd/
r[mpnfq&mawmf tb,*D&dapwDawmfBuD;zl;ajrmf
aZ0weapwDawmf
r[m0d[m& ausmif;wdu k Bf uD; ta½SYajrmuf,eG ;f t&yf tb,*d&ad usmif;wduk Bf uD; \ ajrmufbuf 1-rdik f
ausmfcefY tuGmwGif wnf½o dS nfh apwDawmfBuD;rSm vH;k ywfay 1100 -½Sdí tjrifhÓPfawmf 231 -ayjrifah Mumif;
oD[Vkd o
f rdik ;f üqd\
k ? omoemouå&mZf 819 -847-wGif oD[Vkd üf eef;wufaom r[maoerif;onf r[m0d[m&e,f
y,ft0iftyg aZmwdO,smOfwiG f apwDawmfBuD;ESiw hf uG aZw0eausmif;wdu k Bf uD;udk wnfaqmufí 'u©Pd m&m
r0goDwó d ax&ftm; vª'gef;avonf? ,if;odYk jzpfaMumif; -
'u©P
d m&mr0godrçdS uk[au ZdrrS meao?
yoD'wd mG ygyrdwçå wdóaw¬a& tonaw/
ywd|maywGm Zdeum,AE¨eçH
wax0 orÁK'¨o&D&"mwka,m?
r[mpnfq&mawmf aZw0eapwDawmfzl;ajrmf
vHum&mrapwD
,if;apwDukd oD[Vkd w
f Ykd u-
odvmaomAÇu@au yk&med0godawç
0¥*grPdornblro
d mrdem?
r[mpnfq&mawmf vHum&mrapwDawmfzl;ajrmf
r&dp0¥dapwDawmf
y#d*P
¾ mS wk wH oHaCmç £wd aom 'u©ad Pm'uH?
ygawwGm bduK© oHCóç 0d[m&H okraem t'g/ 1
oD[Vkd w
f Ykdum; ,if;apwDawmfBuD;udk-
r&dp0¥dox
k yl rÜçd xlayok edEré meaom?
eródwgmet*¾*¾-yknH teyÜuH tum/
'u©dPomcgr[maAm"dyif
oD[Vkd u
f Ref; 'u©P
d omcgr[maAm"dum;-
uwH r[mt"d|me-yOöuH yOöpu©Kem?
tbmod &anm wH bkwmG ç wków d mG c&Pdywd/ 1
1/ oD[Vkd u
f Ref; aAm" yd if<uzdYk oD&"d r®maomurif;w&m; aAm"dyifawmifuikd ;f yifv
h v
kd Qif
tvdv k jkd ywfí a½TzsOf;td;k ü wnfapownf;/
3/ 7-&ufajrmufwiG f wdrw f du
k rf q
S if;oufNyD; a½TzsOf;üwnfawmfrv l suf t½Guçf toD;
wdYk rS ñdçk 0gç eDç jzLç a&mifarmif;[lajcmufql ûyd;ûyd;jyuf a&mifjcnfawmfrsm;vTwf
apownf;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 142
4/ oD[Vkd u
f Ref; xlyg½Hk apwDawmfü vuf,mñSy½f ;kd awmf"mwfwnfonfah eYü wefc;kd
jym#d[m jyapownf;/
5/ oD[Vkd u
f Ref;r[mapwDwnf&mrSm wpdwo
f m;rQaom"mwfawmfwYkd bk&m;toGijf zpfí
aumif;uifwuf<u wefc;kd jyapownf;/
[líjzpfonf/2
azmfjyyg t"d|mef 5-csuf teuf aAm"dyifESifhpyfí 3 -csufv;kH jynfph pkH mG t"d|mefawmfro l nft h wdik ;f jzpfav
onf? om oemouú&mZf 236 -ckEpS w f iG f ,if;'u©P
d omcgaAm"dyifukd tHrh cef;Edik af om jym#d[mwdYk jzifh oD[Vkd u f Re;f
r[m0d[m&ausmif;wdu k Bf uD;ü t½Sirf [dEr´ ax&f \ESr oHCrdwmå ax&D yifah qmifa&muf½pdS u kd yf sdK;apcJah vonf? ,if;
aAm"dyifum; ,ckwikd w
f nf½&dS m vGepf mG rS tHMh op&maumif;yg ownf;/
oD[dkVf&[ef;awmfrsm; cJ,Of;pGmapmifha½SufcJh
wcsed uf tEk&m"ûrdYonf ,ckvykd ifr[kwyf J vlaetdraf jcokO;f cJzh ;l onf? xdpk Ofu ,ckaAm"dyif teD;w0du k f
rSm awmtwdjzpfae \? awmqifrsm;vnf; a&mufvmMuNyD; aAm"dyifEiS w hf uG anmifyiftm;vH;k udk csdK;zJzh sufq;D pm;
oH;k zdYk tBudrBf udrf a&mufvm \? xdpk Ofu &[ef;awmfwyg; aAm"dyifteD; {&mranmifyifBuD;wyifay: vifph ifx;kd í
aexdik Nf yD; qifrsm;rvmEdik af tmif aMumufavmufaomtoHjzifh ajcmufveS Yf jcif;ûycJo h nf? eHeufcif; tEÅ&m,fuif;
avmufaom tcsed w f iG f oufqikd &f m 'umrsm; cJ,Of;pGm anmifyifay:a&muf qGr;f ydYk &avonf? þodYk ponfjzifh
'u©P d omcg r[maAm"dyifukd cJ,Of;pGm apmifah ½SmufcMhJ uukef \? aemuftEk&m" vlaetdraf jcjyefvnfpnfum;rS
qif½ikd ;f paomawmaumifrsm; tEÅ&m,frS a0;avawmh \/
,if;aAm"dyifu-kd
r[mpnfq&mawmf aAm"dyifzl;ajrmf
£wd pdE,
dÅ blrad E´mç vdcad wG0H Xyg0dw?H
ayu©m ayaEÅm &mZa*a[ç XdwH {0 u&@au/ 1
paom*gxmwdYk jzifh zGYJ qxkd m;avonf? ,if;bHk 9-qifh 9-xyf½adS om avm[ygom' aMu;jymom'fwiG f
yxrxyfü ykxZk Of&[ef;rsm;ç 'kw, d xyfü yd#uoH;k yHak qmif&[ef;rsm;ç wwd,xyfü aomwmyefç pwkwx
¬ yfü
ou'g*grf&[ef;rsm;ç yOörxyfü tem*grf&[ef;rsm; oDwif;oH;k awmfrMl u&ukef \/ q|xyfç owårxyfç t|rxyfç
e0rxyfwYkdü &[EÅmyk*Kd¾ vfrsm; oDwif;oh;k awmfrMl uukef \? ,if;odYk jzpfaMumif;-
,if;jymom'fBuD;rSm umvMumjrifph mG rwnfyJ rD;avmifysupf ;D ojzifh 'k|*grPdrif; \nD o'¨gwd óonf bHk
7-xyfjzifh usHKYí wnfaqmufcjhJ yefonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 144
r[mpnfq&mawmf
avm[ygom'jymom'f Munfh½Iavhvm
,if;awmifukd t|uxmç #Dumrsm;ü apwd,*d&çd apwd, yAÁw [k oH;k EHeI ;f onfukd rsm;pGmawGYEikd f \ 2 ?
oD[Vkd t
f ac: r[dEw
´ v
¬ rS qif;oufNyD; r[dEa´ vhjzpf \? ,if;awmifonf tEk&m"ûrdYrS ta½SYbuf 8 -rdik t f uGmwGif
wnf½Sd\? ,if;awmifoYkd wuf&efausmufavSum;½Sd \? ausmufavSum;rSm avSum;xpfaygif; ESpaf xmif (2000)½Sd \?
ab;rS w½kwf pum;yef;yif ponfwYkd pD&&D pdu
k yf sdK;aygufa&mufvsuf½&dS m om,mpdjk ynfvaS y \/
,if;apwd,awmifay:ü r[dEa´ x&f "mwfawmf Xmyemxm;onfh tjrifh ÓPfawmf 15 -awmifç vH;k ywf
tawmif 60 -cefY½dS Owå,
d rif; \ aumif;rIawmf trÁvw¬apwDç aAm"dyifç okreomraP w&m;a<u;aMum &f m
ausmufawmifxwG çf t½Sirf [dE´ aeYoefY&mvdP
k *f çl uPuapwD ponfwYkd wnf½u
dS ek f \/
oD[Vkd w
f Ykd onf ,if; apwd,awmifay:½Sd trÁwv
¬ apwDawmfukd -
'DyyÜom'ur[dEr´ [m&[EÅ-
ax½kwr¬ ó 0derd m, od&&D "mwk?
t0kwåeqif;wkawmfBuD; zl;jrif
'rÁKvawmifodkY <uawmfrljcif;
'rÁKvawmif bk&m;ausmif;awmfrsm;
(3) eHygwf ypärd 0d[m&um; tvsm; 8-awmifç teH 9-awmif us,0f ef; \? qif;wkawmfrsm;udk
Munfñzkd ,G &f mzl;awGYEikd \
f ? rsuEf mS usuw f iG f bk&m;½Sif r,fawmfewfom; trª;xm;onfh aomif;wdu k pf Mum0VmrS
nDnmwaoG; pnf;a0;Muaom ewfjA[®mwdYk tm; tbd"r®mw&m; a[myHyk ef;csrD mS vGepf mG touf0ifvyI ½f mS ;ae \?
0¥*grPdrif;w&m;onf ,if;bk&m;ausmif;awmfrsm; jyifqif&ef awm ifay:rS rsufpw
d qH;k jrifEikd o
f rQajrrsm;udk
oD[Vkd u
f Re;f ü yxrqH;k 0w¬KuHvo ª jl zpfí bk&m;ausmif;awmfrsm;\ 0w¬KuHtjzpf vª'gef;cJah vonf/
¤if;jyif pwkwa¬ jrmuf ausmufvP
kd *f al usmif;awmfopfvnf; ½Sad o;onf ,if;ausmif;awmfopf rSm tvsm;
35-awmifç teH -24 us, 0f ef;\? ¤if;ausmif;awmfum; omoemouú&mZf 2289 -2322 oD[Vkd b f &k if udwo
då &D &d mZ
oð[\ aumif;rIawmfjzpf \? twGi;f üÓPfawmf 12 -awmif½dS avsmif;awmfryl çkH xdik af wmfryl çkH ormywf0ifpm;awmf
rlyHk ½kyfwkawmf 9-qlç rwf&yfawmf ausmufom;qif;wkawmfrsm; ponfwYkd ude;f 0yfawm rf vl suf½u dS ek \
f /
q&mawmf 'rÁKvawmifbk&m;rsm;zl;jrif
xdrk w
S zef 4-em&Dtcsdew
f iG f ayxuftu©&mwif&m tmav muvdP
k o
f Ykd <uawmfr&l m 5-em&Dtcsdew
f iG f
a&mufawmfrcl ahJ vonf/
pwkw¬o*Fg,emwif&m tmavmuvdkPf
yd#uwå,ygVð pç wó t|uwrÜd p?
rkcygaXe tmaeoHçk ykaAÁ bduK© r[mrwd/
apwDxu
kd af eaom þtmavmuvdP
k u
f kd oD[Vkd w
f Ykd onf -
rke"d r®o*H w
D d y0wåd ,wðç
0db0g'd'gaee b,m'd&mZlw?d
Zde½lyaAm0d'K´ r apwd,bm&dwçH
yPrmrd tmavmu0d[m&rkwrå /H 2
uE´DNrdKY Ak'¨jrwfpG,fawmf
oD[Vkd u
f Re;f (oD&v d uFmEdik if )H uE´ûD rdYum; udv
k b H ûkd rdYaw mfrS 75 -rdik cf efY uGmvSr;f onfh awmifwef; awmif
pG,w
f Ykd jzifh om,mvSyaomûrdYjzpfonf? ,if;uE´ûD rdYü tó*D&ad usmif;wdu k çf rmv0wkausmif;wdu k f tp½Sad om
ausmif;wdu k Bf uD;rsm;wnf½\ dS ? ausmfapmonfh wuúov kd Bf uD;vnf;½Sd \? ,if;wuúov kd u
f kd ay&m'ed,wuúov kd [
f í
l
vnf;aumif;? uED́wuúov kd [ f í
l vnf;aumif; ac:onf/
txl;qef;qH;k rSm bk&m;½Sif \pG,af wmfwu kd yf if jzpf \? ,if;pG,af wmfrmS vuf0aJ tmufp,
G af wmf jzpfonf?
umvd*w
F ikd ;f ç 'EÅy&l ûrdYrS oD[Vkd u
f Ref;odYk omoemouú&mZf 847 -ckEpS w f iG f eef;wufaom udwo då &D ad rC0PÖrif;
vufxuf udwåo d &d aD rC0PÖrif; eef;pH 9-ESpaf jrmufwiG f a&muf½cdS ahJ vonf/
,if;pG,af wmfrmS crf;em;vSaom pG,af wmfwu kd Bf uD;twGi;f êuwftxyfxyfjzifh ude;f 0yfvsuf½dS \3? ,if;
pG,af wmfwu kd Bf uD;udk yckuLú ûrdY jrifom&yfZmwd OD;omxufonf aemufwiG f ykord cf ½dik f ausmif;uke;f ûrdYü a&muf½adS e
xdik &f m Opöm"eaygrsm;avonf? avmuDOpöm"eaygrsm;ovdk avmukw&å mOpömo'¨gvnf; aX;<u,fojl zpfonf?oD[Vkd f
uRef; pG,af wmfjrwf ude;f 0yf&ef tvsm;tyif 20ç teH 4 -yif (ta½SYtaemufbv d yfajr wdik af ygif; 20ç awmifajrmuf
4-wdik )f ½Sd av;xyfwu kd Bf uD;udk aiGwode;f (100000) tuket f uscHí 1290 -jynfEh pS af vmufwiG f tNyD;owfaqmuf
vkyf vª'gef;cJah vonf? &efuek ûf rdY Munfjh rifwikd f ausmif;'g,um OD;nTeYf uvnf; pG,af wmfwu kd o
f pftwGuf
aiGwaomif; yg0ifv'ª gef;onf[k od& \/
q&mawmf pG,fawmfzl;ajrmf
q&mawmfonf 5-em&DccJG efYwiG f tmavmuvdP k rf S xGuaf wmfrcl &hJ m 6-em&DccJG efYwiG f uE´ûD rdY jrefrmausmif;
odYk a&mufawmfro
l nf? aemufwaeY 6-em&Dtcsdewf iG f pG,af wmfukd av;jrwfaumfa&mf zl;ajrmfawmfrcl ahJ vonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 149
oD[Vkd w
f Ykd um;-
avmauuemx0'erÁKZ&mZ[HoçH
a0ae,saumrk'0eH 0dumo,EÅ?H
t'd̈EK´ um&0&½ly0d&mZrmeHç
0E´mrd om"k rrvH Zde'gXm"mwH/k 1
pG,af wmfz;l jrifawmfrNl yD; aeYqrG ;f udk uE´ûD rdY½dS jrefrmoDv½Siaf usmif;ü yifah vQmufcsuft& qGr;f bkO;f ay;
awmfrol nf? xdjk refrmoDv½Siaf usmif;udk wnfaxmiforl mS jrefrmoDv½Siq f &mBuD; a':0dpm&D jzpfavonf? a':0dpm&D
rSm pum;ajymaumif;ç w&m ;a[maumif;oljzpf&m wynfh oDv½Sirf sm;pGm½Sad vonf? q&mawmfonf azmfjyyg
jrefrmoDv½Siaf usmif;ü owdy|mefw&m;awmfukd a[mMum;awmfro l nf? udv k b
H rkd S q&mawmfEiS t
hf wlygvmaom
bduK© uóyac: oD[Vkd &f [ef;awmfuoD[Vkd f bmomjyefqakd vonf/
jrefrmESifheD;pyfonfhae&m
em*O,smOfawmausmif;ü 0dyóemw&m;a[mjcif;
wydYk wv
JG qef; 8-&ufaeYwiG f 'e0kuE´rS em*O,smOfa wmausmif;odYk 'umç 'umrrsm;pGmwdYk u vma&muf
yifo
h jzifh <uawmfro
l nf? xdEk m*O,smOfawmausmif;rSm opfawmBuD; twGi;f jzpfí wdwq f w
d f Nidro
f ufavonf?
awmifuek ;f uav;rsm; pD;woGio f iG pf rf;a&vsOrf sm; xGuaf eojzifh pdwMf unfE;l zG,&f m aumif;vSavonf/
r[mem*0Ek,smeHç twd0&mrPD,wH?
emem'kar[daeau[dç [&dwH aombeH [d a0/
q&mawmfonf azmfjyygem*O,smOfawmausmif;üvnf; &[ef;ç ½Siçf vl olawmfaumif;wdYk tm; ¤if;wdYk EiS hf
udu
k n
f aD om 0dyóemw&m;rd;k udk oGe;f ûzd;½Gmcsawmfrcl ahJ vonf/
uk½ke*vNrdKYüw&m;a[mjcif;
wdór[m&mrodkY<uawmfrlpOf
'g,um'domem,utdrfü tEkarm'em w&m;a[mjcif;
wydYk wv
JG qef; 10 -&ufaeYwiG f wynfh &[ef;ç ½Siçf vl y&dowfEiS w hf uG r[mpnfq&mawmfukd wdór[m
&mrodYk yifah qmifMuavonf? eHeuf 7 -em&DcefYwiG f udv k bH rkd ufumoD ur®|mef;XmerS xGucf &hJ m 10 -em&Dausmaf usmf
wGif a*gvfûrdYoYkd a&mufawmfrol nf? xdak *gvfûrdY 'Domem,uac: 'um \tdrüf qGr;f uyfMuonf? xd'k umBuD;onf
tvGeo f '¨gw&m;aumif;onf? awm&ausmif;wausmif; aqmufvyk í f xdak usmif;ü w&m;tm;xkwo f l &[ef;ç ½Siçf
vlwYkd ukd vkad vonfr½Sad tmif axmufyv hH 'ª gef;onf[ok &d \? xd'k umtdrüf tcsed rf &ojzifh tEkarm'emw&m; wdw k kd
a[mawmfrcl ahJ vonf/
aeYv,f 1-em&DcefYwGif a*gvfûrdYrSxGufcJh&m 3 -em&DcefYwiG f rmw& (r[mw¬)d ûrdYoYkd a&mufawmfrol nf?xdûk rdY
üa,m*DO;D a& awmfawmfrsm;rsm;½S&d m w&m;em&ef pmoifausmif;wckü toifah pmifah eMuonfukd awGYjrifawmfr&l
onf? xdik af eMuyHrk mS vnf; trsKd ;om;owfowf trsKd ;orD; owfowf jzpfonf? ¤if;jyif tcsi;f csi;f pum;rajymyJ
tvGevf QiNf idro
f ufpmG xdik af eMuavonf? xdo
k Ykd £aNE´&í Nidro
f ufpmG xdik af eaom y&dowfukd jrifaomtcg
r[mpnfq&mawmfonf-
[laom tmemygeówdow k vf m ed'gef;pum;udk trSw&f awmf rlonf? xdYk aMumifh xdpk um;udyk if tajccHí
1-em&DcefY a[mMum;awmfrcl ahJ vonf/
oEéod Ed ,
é rmw&-yka& oky&dom, acg?
"r®MoZH y'wGmeç tEk*[
¾ d ok"w
D rd m/
wdór[m&mrapwD zl;ajrmfjcif;
[laom *gxmjzifh ½Scd ;kd ylaZmfMuonf? q&mawmfb&k m;BuD;onf azmfjyyg wdór[m&mr apwDBuD;udv
k nf;
o'¨g½du
k sdK; vufprkH ;kd í ½Scd ;kd OD;cs zl;ajrmfawmfrcl ahJ vonf/
pdwåvawmif<uí apwDawmfzl;ajrmf
t&d,moHCmwdkY*kPfudk qifjcif
pdwvå awmifonf oD[Vkd u f Re;f awmifyikd ;f uRe;f \tpGeyf ikd ;f a'oü wnf½adS vonf? ,if;awmifum; vGepf mG
xl;jcm;onfah wmifwnf;? &[EÅm yk*Kd¾ vfaygif; ode;f ç aomif; jzpfz;l &m XmerGejf zpf \? &[EÅmyk*Kd¾ vfwYkd oDwif;oH;k
awmfr&l m *lrsm; trsm;tjym;udk awGY½EdS ikd f \? MunfE;l zG,f apwDawmfjrwfwqlvnf; wnf½Sd \/
,if; pdwv
å awmifae &[ef;awmfrsm;ESiphf yfí jzpfpOfjzpf&yf txl;tqef;rsm;udk 'DCedum,ft|uxmç
rZÑdredum,f t|uxmç oH,w k eå u
d m,f t|uxmç t*Fw k &å edum,f t|uxmç oar®m[0daem'eD t|uxmç
1
0do'k rd¨ *f t|uxmrsm;ü rMumrMumawG Y&onf ? ,if;pdwv å awmifonf wdór[m&mrrS 10 -rdik cf efYtuGmwGif
wnf½Sd\
,if;pdwv
å awmifay:½Sd apwDEiS q
hf if;wkawmfwYkd ukd oD[Vkd w
f Ykd u -
pdwv
å aoav apwd,çH erówd ok"w D rd m?
waóav 0oEÅmerÜdç *kPH tEkó&D 0d'Gg/
uwå&*grapwDzl;ajrmf
wdór[m&mrûrdYrS 12 -rdik cf efYomG ;vQif uwå&*grapwDoYkd a&muf \? bk&m;½Sif ½Sp0f gajrmuf <uawmfrpl Of
uwå&*grü ormywf 0ifpm ;awmfro l nf? xdpk Ofu uwå&*grt&yfü r[maoernfaom ya'o&mZfrif; rif;ûy
vsuf½Sd\? ,if;r[maoerif;onf bk&m;½Sif \qHawmfç a½TovGeaf wmfwYkd ukd Xmyemí apwDwnfxm; ud;k uG,cf hJ
avonf? apwDBuD;rSm jyifqjJ zpfí vH;k ywfom ay 300 -cefY½adS Mumif;od&\? NyD;vQif tjrifah y 160-cefY½SdEdkif\/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 153
udv
k b
H ûkd rdYrS 33 -rdik cf efYtuGmwGif bk&m;½Siaf jcawmf&m csawmfrcl &hJ m orEÅu#k awmif wnf½dS \? okreuk#
awmif[v
k nf; ac:Muonf? ork'&´ m ajrjyifrw S ikd ;f vQif ayaygif; 7630-jrifah Mumif; oD[Vkd o
f rdik ;f ü qdk \/
]]jrwfpmG Ak'ç¨ yGiahf wmfpuç ud;k vwcgç ig;0gwacgufç ½Sp0f gajrmufüç <ua&mufo;kH Budrçf arGYord zf vç zefzef
rQvsufç ¤if; &wemç a½Tpuf&mESiçhf vuFm'Dyç oD[VaAGç wuRef;ajrodYk ..... }}
vHumr[D0&r"kruk#m, rmeauç
to®ð orEÅ*&d rd 'k e¨ d "r®ómrdem?
taZÆoem, okre0Sa'0&mZdaemç
0E´mrd 'ódw r[H od&yd g'vÚäe/H
q&mawmf tm½HkjyKMunfñdk
uvsmPDapwDawmf
uvsmPDapwDawmfonf udv k b
H ûkd rdY ta½SYajrmuf buf 6-rdik cf t
JG uGmwGif wnf½adS vonf? apwDawmfBuD;ESihf
tm½Hck tH w
k w
f ukd w
f efaqmif;BuD;udk crf;em;pGm awGYjrifEikd f \? ,if;tm½Hck H twGi;f ü avsmif;awmfrl 18 -awmifcefY½dS
qif;wkawmfBuD;ç rwf&yfawmfqif;wkç wifyv’iaf cG ormywf0ifpm;awmfryl kH qif;wkawmfrsm;ESihf t½Si rf [mAk'¨
aCmo 0do'k rd¨ *fusi;f BuD;a&;NyD;í r[m0d[m&ausmif;wdu k f oHCmawmfrsm;tm; jyoaeyHk yef;cspD onfwYkdukd pdw0f if
pm;zG,&f m zl;ajrmfawGY½EdS ikd af vonf? apwDawmfteD;ü aAm"dyifç odrçf uvsmPDausmif;wdu k f ponfwYkd uvkd nf;
awGY½Sdavonf/
[lonfEiS t
hf nD bk&m;½Siof nf bk&m;jzpfNyD;í ½Sp0f gt&wGif oD[Vkd u f Ref; uvsmPDt&yfü aexdik af om rPd
tu©u d e*g;rif; vma&mufyifo h jzifh &[e ;f 500 -ESihf oD[Vkd u f Ref;odYk <uawmfríl uvsmPDjrpfurf;teD; rPdtu©u d
rif;\ y@yf½dS yv’iaf y:ü oDwif;oH;k awmfrí l qGr;f bkO;f ay;NyD; w&m;a[mawmfro l nf? ¤if;aemuf okre(orEÅu#l )
awmifajc ajcawmf&m csawmfrNl yD; ,if;awmifajcvdP k f wckü aeYoefYawmfro l nf? ¤if;aemuf 'DC0 gydapwD wnfrnfh
ae&mç oHCrdwmå aAm"dyif wnfrnfah e&mç r[mapwD wnfrnfah e&mç xlyg&mrae&mç aovapwDwnf&m ponf
wdYk ü ormywf0ifpm;awmf rlcahJ vonf/
waóm y&d|w
d rPfyXD ,kwçHå
uvsmPDapwd,r[H od&aom ermrd/
r[mpnfq&mawmf uvsmPDapwDawmfzl;ajrmf
em*'DyuRef; em*'DyapwD
,ckem*'Dy[kwiG af omuRe;f udk udv k b H rkd S rdik f 200 -ausmaf 0;aom *syeæ m; (,mye) ûrdYoYkd rD;&xm;jzifah omf
vnf;aumif;? um;jzifah omf vnf;aumif;? ¤if;rS uma&wd0u k Re;f odYk um; jzifo
h mG ;Edik \
f ? wzef¤if;rS ukwYkdjzifjh zwfu;l
vQif wduk u
f Re;f odYk a&mufonf? ¤if;rSwzef azmifawmfp;D oGm;vQif em*'DyuRe;f odYk a&muf \? ,if; em*'DyuRe;f ü
vlO;D a& 5000 -ywf0ef;usif½\ dS ? [dEL´ vlrsKd ;wdYk rsm;ukef \? ,if;em*'Dyü [dEL´ ewfueG ;f ç Ak'b ¨ mombke;f BuD;ausmif ;ç
em*'DyapwD ponfwYkd onf ½Su d ek f \? ,ckapwDum; aemufwnfapwDopfjzpf \/
ao½k0g0Dvr*Fvmr[mapwD
,if; apwDawmfonf vH;k ywfay 200ç tjrifah y 100 -cefY½Sd\? omoemouú&mZf 375 -ckEpS f cefYwiG f
'k|*grPdESifh o'¨gwdówdkY \ zcifumu0PÖwó d rif;onf bk&m;½Sif \ ezl;oif;uspaf wmf"mwfukd Xmyemí wnf
xm;cJah vonf? ,if;apwDonf ykvw¬ûd rdYrS 72 -rdik çf w&deaf umfrmvDrS 28 -rdik t
f uGmwGif wnf½o
dS nf? oD[Vkd f
wdYk onf ,if;r*Fvm r[mapwDukd -
ao½kemr0gyda,m orDyblr, d çH
umu0PÖwó d blbak Ze um&dw?H
ow¬Kaem vvm#"mwkoEé"d mydwçH
wH ermrd r*Fvm0Soak pwd,/H
aomrm0wDapwD
,if;apwDonf vH;k ywf 225 -ayç tjrifah y 150 -½Sd\? omoemouú&mZf 339 -ckEpS w f iG f oD[Vkd u
f Ref;
Edik if iH ,fpw
d \
f ya'o&mZfb&k if jzpfaom *d&td Am (aovmb,) rif;onf r[dEa´ x&fxrH S &½Sad om bk&m;½Sif \
vuf,mpG,af wmfukd Xmyemí rdrd \rdz&k m; ]]aomrm0wD}} \ trnfu, kd í
l aomrm0wDapwD[k rSnahf c:onf? ,if;
apwDonf ykvw¬ûD rdYajrmuf 14-rdik cf efYtuGmwGif wnf½o
dS nf? ,if;apwDukd oD[Vkd w
f Ykd u -
aovmb,0Sa,e ya'o&nmç
oAÁñak em 'u©P
d 'gXm"mwH?k
taEÅm XaywGm uwAkAKÁ VH0ç
aomrm0wDapwd,r[H 0E´mrd/
rkwd,*FPapwD
rkw,
d *FPapwDonf udv k bH ûkd rdYrS 136 -rdik u
f mG vSr;f onfh b'´KvûrdYü wnf½o
dS nf? bk&m;½Sif 8-0gajrmuf
1
wwd,tacguf<uawmfrpl Of ,if;rkw , d *FPapwDawmf wnfrnfah e&mü eda&m"ormywf 0ifpm;awmfro l nf?
B.E236-a'0geHy,d wdórif;onf bk&m;½Sio f rmywf0ifpm;awmfr&l m ajrjrwfü apwDwnfawmfrcl ahJ vonf? ,if;
apwDonf rkw, d *FPapwD[k ,ckwikd x f if½mS ;onf? aZ|wdópaom rif;rsm; jyifqifrrG ;f rHwnfaqmufcMhJ uonf ?
apwDawmfteD; BuD;rm;aom aAm"dyifymG ; wyifvnf; wnf½dS \/
ow¬Kemrd0o
k w
d rSo
d rm"demç rmwk,w
k rå [
d aAm"d0&d mZdw?H
aZ|wdó e&0g&tum&d,çH wH ermrd rkw, d *FPapwd,/H
rwd,*FPapwD
[lonfEiS t hf nD bk&m;½Sif ud;k 0gajrmuf<uawmfrpl Of bDv;l wdYk tm; qH;k rawmfrNl yD; aomwmyef okreewfrif;
avQmufxm;awmif;yefojzifh qHawmfwqkyf cs;D jr§iahf wmfrcl ahJ vonf? ,if; qHaw mfrsm; Xmyemí apwDwnfxm;cJMh u
uke\
f ? bk&m;½Sif y&deAd mÁ efpí
H tavmif;awmfukd rD;oû*Ø[pf Of o&blrax&fonf vnf½;kd "mwfawmfukd wefc;kd jzifyh ifh
,lí þrwd,*FPapwDü Xmyemawmfrcl o hJ nf? ¤if;apwDukd O'¨pVl b,ç 'k|*grPdtp½Sad omrif;rsm;ç 'g,umrsm;
tcgtm;avsmfpmG ûyjyifcJMh uuke\ f ? ,if;apwDukd oD[Vkd w
f Ykd u -
'DC0gydapwD
apwDawmfrsm; Munfñdktm½HkjyK
xdkxdka'owdkYü w&m;a[mjcif;
q&mawmfonf 1320 -ckEpS f wydYk wv JG q ef; 11 -&ufaeY 7-em&DcefYwiG f pdwv å ç uwå&*grç wdór
[m&mrwdYk rS jyef<uawmfrí l a*gvfûrdYteD; 'domem,u'g,umBuD; aqmufvyk v f 'ª gef;onfh awmausmif;ü wn
used ;f awmfrcl o
hJ nf? aemufwaeY 8-em&DcefYwiG f a&mufawmfrcl ahJ vonf? aeY 2-em&Dcw JG iG f ûrdYawmfcef;rü Mo0g'
uxmrsm; a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? 3-em&Dcw JG iG f xdûk rdYrx
S u
G cf í
hJ 4-em&Dausmf tcsdew f iG f udv
k bH rkd ufumoD
ur®|mef;XmeodYk jyefvnfa&muf½adS wmfrcl ahJ vonf? r[mpnfq&mawmfb&k m;onf aeYpOf rufumoDXmeESihf
xdx
k akd 'orsm;pGmwdYk ukd <ua&mufí w&m;"r®jzifh oD[Vkd u f Re;f ol uRe;f om; wdYk tm; rsm;pGmcsD;ajr§mufawmfrcl ahJ vonf/
AVefa*g"NrdKY<u w&m;a[mjcif;
AVefa*g"ûrdYonf udv k b
H ûkd rdY ta½SYawmifbuf 84 -rdik cf efYumG vSr;f onft h &yfü wnf½o dS nfh awmifay:ûrdY
uav;jzpfavonf? q|o*Fg,emzGiyhf w JG iG f jrefrmEdik if o
H moemudk cs;D usL;>rufMum;awmf rlco hJ nfh t*¾r[my@dw
bGYJ wq
H yd af wmf& q&mawmf t½Sit f meE´marawå,s \ ZmwdûrdYow D if;oH;k &mûrdYjzpfonf? q&mawmfBuD ;onf r[mpnf
q&mawmfb&k m;\ Oyedó,twdik ;f ud, k wf ikd w
f &m;tm;xkwí f rdrod w D if;oH;k &m ausmif;wduk rf mS yif ur®|mef;
Xmewck wnfaxmifxm;cJah vonf? r[mpnfq&mawmfb&k m;onf wydYk wv JG jynfah usmf 3-&ufaeYwiG f azmfjyyg
AVefa*g"ûrdYoYkd <uawmfrí l q&mawmf t½Sit f meE´marawå,saus mif;ü r*¾i½f pS yf g; w&m;awmfukd a[mMum;awmfrcl hJ
avonf? n 9 -em&mcGJwGif jyefxGufcJh&m n 1 -em&Dcw JG iG f udv
k bH rkd ufumoDur®|mefXmeodYk jyefa&mufawmfrcl ahJ v
onf? tvGev f Qif tyifyef;cHí omoemûyawmfrcl ahJ vonf? yk*Kd¾ vfx;l yk*Kd¾ vfjrwfygwum;/
*smref"r®'kwXmeü w&m;a[mjcif;
*smref"r®'wXme-0a&ok ax&aoca&m?
A[a0g "r®araCeç 0ómayod ok"Dwrd m/
jrefrmjynfjyef<uawmfrljcif;
oD[dkVfuRef;odkY arwåmydkY qkawmif;jcif;
aemufwaeY ouú&mZf 1320 -ckEpS f wydYk wv JG jynfah usmf 12 -&ufaeY 2-em&Dtcsed w f iG f jrefrmEdik if o H Ykd jyef
vduk Mf urnfh wynfrh sm;ESit hf wl q&mawmfonf oD[Vkd u f Re;f rS xGucf mG awmf rlcahJ vonf? r[mpnfq&mawmfEiS hf
twl <uvmaomwynfrh sm; xJrS q&mawmft½Sio f Zk mwç t½Sit f mavmuç t½Siyf @dw[laom ur®|memp&d,
q&mawmf 3-yg;wdYk onf oD[Vkd u f Ref;rS qufvufí 0dyóemomoemûy&ef q&mawmf \tpDtpOft& ae&pfow D if;
oH;k awmfrMl uonf? q&mawmf oabFmqdyf qif;awmfral omtcg ,if;q&mawmf 3 -yg;ESihf vHum0dyóem toif;ol
toif;om;rsm;pGmwdYk vdu k yf gydYk aqmifMuonf? vdu k yf gydYk aqmifow l Ykd \ uefawmhEw I q f ufru I kd cH,al wmfrNl yD; bDbD
vdik ;f oabFmBuD;½S&d modYk oabFmi,fwpD;jzifh <uawmfro l nf? bDbv D ikd o
f abFmBuD;ay:odYk a&mufNyD;aemuf nae 6-
em&Dtcsed w f iG f oabFmBuD;xGuaf vonf? oabFmpwifxu G cf sed f onf arSmifpysdK;aomtcsdejf zpfí udv k b H ûkd rdYay:rS
rD;rsm;udjk rif&onf? udv k bH ûkd rdYonf oD[Vkd u f Re;f \ taemufbufurf;ü wnf½adS omûrdYjzpfonf/ odYk jzpfí jrefrmjynf
bufoYkd vmaom oabFmonf udv k b H rkd S taemufbufurf;wavQmuf ckwaf rmif;í a*gvfûrdYEiS hf wl½t l &yfoYkd a&muf
aomtcg ta½SYbufoYkd OD;wnfvn S uhf m rmw&ûrdYEiS w hf ½l l a&mufaomtcg ta½SYajrmufqo D Ykd OD;wnfcw k af rmif;av
onf? wnvH;k uRe;f udyk wfí ckwaf rmif;ae&ojzifh aemufwaeYeeH uf 8-em&Davmufwikd af tmif urf;udjk rifae&ao;
onf? 9-em&DavmufusrS vSywifq h ef; urf;ESihf om,mvSaom a0; jrifo h nf;acgifonfh awmifrsm; uG,&f pfav
awmhonf/ r[mpnfq&mawmfonf oabFmxGuNf yD;aemuf urf;ay:wGif rSw d wf w k f rSw
d wf w
k jf rifae&onfh rD;rsm;udk
Munf½h aI wmfru l m ]]vHum'Dyu d m ta0&m a[mEÅK -oD[Vkd u f Ref;oluRef;om;wdYk &efuif;Muygap}} ponfjzifh
arwåmydYk awmfrcl ahJ vonf? txl;ojzifh rdro d [D Vkd u
f Ref;ü oDwif;oH;k aepOf tppt&m&m vdak vao;r½Sad tmif ûypk
vª'gef;Muaom edpu H m OygodumrBuD;eSiw hf uG vHum0dyóem toif;ol toif;om;wdYk tm; ]]o[edpu H mOygod
um, vHum0dyóemr@vdum ta0&m a[mEÅK -edpu H mOygodumrBuD;ESiw hf uG vHum0dyóemtoif;ol toif;
om;awG ab;&efat;Muygap}} ponfjzifh arwåmydYk qak wmif;awmf rlcahJ vonf? ¤if;jyif 0dyóemomoemûy&ef
xm;cJo h nfh q&mawmfrsm; atmifjrifr&I ap&efvnf; txl;tm½Hk ûyawmfrcl ahJ vonf? q&mawmfonf oD[Vkd u f Re;f \
'kw, d t½Sirf [dEa´ x&f[ak c:xdu k of nfh rax&fjrwf jzpfawmfro l nf/
oabFmay: yg&dok'¨dOykofjyKjcif;
udv
k b
H ûkd rdYawmfEiS hf &efuek ûf rdYawmfonf rdik af ygif; 1234 -rdik f uGmv rS ;f onf? bDbv D ikd ;f oabFmBuD; 4 -nç 5-
&ufcw k af rmif;&onf? udv k b H rkd x
S u
G cf íhJ 2-&ufajrmufaeYum; wydYk wv JG uG,af eY jzpfonf? xdak eYwiG f &[ef;awmf
rsm; Oykoûf y&rnfah eYjzpf&m r[mpnfq&mawmfonf twlygvmaom yJc;l omoemh&yd o f m q&mawmf t½Siyf n0gESihf
oabFmBuD; OD;bufwiG f nae 6-em&Dtcsdeüf a&odru f kd &nf½,
G Nf yD; tcsif;csif; yg&do'k ad¨ jymum yg&do'k Od¨ ykoûf y
awmfrcl ahJ vonf/
bDbv
D ikd ;f r[mem0g,ç 0d'gG y@dwukOaÆ &m?
r[mpnfoC H ygarmau©mç OaygoxH u&D [d acg/
&efukefNrdKUodkY a&muf½Sdjcif;
atmifjrifonfh omoemjyKc&D;
owåowåwdrydkif;
tif'dkeD;½Sm;EdkifiH
tif'dkeD;½Sm; (Indonesia) Edik if oH nf tm½Swu kd f ta½SYawmifbufpeG ;f wGif wnf½adS vonf? uRef; \ uRef;
i,faygif; 3000 -ausmfwYkd pka0;yg½Sad om Edik if jH zpfavonf? abmeD,çkd pkrMwm *sm0g;ç r'l&mç qDvb D ;D pfç bmvDç
taemuft&D , D efac: e,l;*deu D Ref; taemufyikd ;f ESihf rdv
k ;l uyfpuf Ref;rsm;onf t"duuRef;BuD;rsm;jzpfavonf?
tif'ekd ;D ½Sm;Edik if \
H ajrmufbufwiG f rav;½Sm;jynfaxmi pf Ek iS hf awmifyikd ;f AD,ufemrfEiS hf zdvpfyikd u f Ref;pkwYkd wnf½ídS
ta½SYbufwiG f ypdzw d o
f rk'&´ mç ypdzwd u
f Ref;pkrsm;ç awmifbufwiG f MopaMw;vsm;wdu k f wnf½í dS taemufbufwiG f
tdE,
d´ ork'&´ mBuD; wnf½cdS ahJ vonf? ajrMoZmaumif;ojzifh aumufyo J ;D ESH tpm;tpmESihf jynfph akH v smufywfwifh
w,fonfh Edik if jH zpfavonf/
tif'ekd ;D ½Sm;oky&k [
H çd &rPD,H raem&r®?H
ykAÁPÖty&aPÖ[dç orÜPÖH ZermedwH/
,cktcg vlO;D a&oef; 100 -cefY ½So d nf[o k &d \? rlqvif (85%)½Sí d c&pf,efç [dEL´ ESihf r[m,me Ak'¨
bmom (15%) ½Sad Mumif; od&avonf? ,cifu Ak'o ¨ moemxGe;f um;&m Edik if aH wmfBuD; jzpfcahJ vonf? ,if;tif'kd
eD;½Sm;Edik if \
H uRe;f BuD;wuRe;f jzpfaom *sm0g;uRe;f wGif aAma&mAk';l ac: urÇmausmaf pwDB uD;wql½o dS nf? tjrifÓ
h Pf
awmf 138 -ay½Sdí zdeyfawmftus,frSm tvsm;teH 394 -aypD ½Sad vonf? zdeyfawmfrmS a½Tw*d akH pwDawmfjrwfBuD; \
zdeyfawmfavmufyif½í dS ÓPfawmfrmS rl a½Tw*d kH apwDawmfjrwfBuD; \ oydwaf rSmuf&if;pD;cefY½adS vonf? zdeyfawmfrmS
4-axmifjh zpfí xdrk t S xufy pö,H 4-qifw h ufxm;í wzefypö,H 3-qifw h cgwufxm;jyefavonf? wwd,ydik ;f
ypö,H tv,fwiG f acgif;avmif;yHk apwDawmfwnf½adS vonf? ypö,cH ek pfqifw h iG f apwDawmfi,faygif 504 -ql½Sdav
onf? xdak pwDawmfi,f wqlwqltwGi;f ü wud, k af vmufe;D yg;½Sad om ausmufqif;wkwqlpD wnf½adS vonf?
ypö,rH sm;rSpí tm;vH;k ausmufjzifh wnfaqmufxm;avonf? atmufypö,H 4-qif\ h twGi;f tjyif eH&rH sm;ü ig;&mh
ig;q,f Zmwf0w¬K½kyv f ;kH rsm;ç aemufq;kH b0rS bk&m;tavmif;taMumif;t&m ½kyyf rkH sm;ç bk&m;jzpfNyD;aemuf½yk yf rkH sm;
udk ½kyvf ;kH rsm;tjzpf xGi;f xkxm;onf? þapwDawmfBuD ;udk Munfv h Qifyif tif'ekd ;D ½Sm;Edik if üH a½S;,cifu bk&m;oAÁñk
omoem rnfrQxeG ;f um;cJah Mumif; cefYreS ;f Edik af vonf? r[mpnfq&mawmf bk&m;BuD;uvnf; rdrd \tif'dkeD;½Sm;
omoemûyrSww f rf;wGif atmufygtwdik ;f azmfjyawmfrcl ahJ vonf/
]]¤if; apwDawmfBuD;udk c&pf ouú&mZf 8-&mpkEpS uf wnfxm;cJo h nf [lívnf;aumif;? 775 -ckEpS rf mS NyD;pD;
onf[í l vnf;aumif;? rif;aAma&mAk';l tw¬KyÜwrdå w
S w
f rf;pmrsm;ü jyqdx
k m;onf? þrQrsm;jym;aom ausmufw;kH
rsm;udk ûyjyifo,faqmifívnf;aumif;? þrQrsm;jym;aom qif;wkawmfrsm;ESihf Zmwfum;½kyv f ;kH rsm ;udk xkxiG ;f í
vnf;aumif; þrQBuD;us,f crf;em;vSpmG aom Ak'a¨ pwDawmfBuD;udk wnfaqmufco hJ l 'g,umrnfo[ l í l ,cktcg
xif½mS ; rod&aomfvnf; xd&k mpkEpS af cwfumvu bke;f wefc;kd BuD;rm;aom jynf½h iS rf if;yifjzpfrnfrmS ,Hrk mS ;zG,rf ½Sad y?
rif;yifjzpfaomfvnf; wdik ;f oljynfom;rsm ;u tm;ray;vQif þrQBuD;us,fcrf;em;aom apwDawmfBuD;udk tNyD;wdik f
wnfaqmufEikd rf nf r[kwaf omaMumifh xdpk Ofumv *sm0g;wuRe;f vH;k rSm Ak'o¨ moem0ifawGcsn;f vdv k ykd if jzpfcrhJ nf
1
rSmvnf; ,Hrk mS ;zG,rf ½Sad y /
ok0PÖblrd tygt0ifjzpfonf[kqdkMu
tdE,
d´ Edik if H &mZû*d[Ef iS hf 8-rdik cf efY uGmvSr;f onfh emvE´wuúovkd af [mif;BuD;rS wl;azmf&½Sad om aMu;yk&ydu
k f
üok0PÖ'yD ac: pkrMwmuRef;bk&if oD&Ad vykwaå '0u&mZû*d[cf ½dik f *,mpD&ifprk S ½Gmig;½Gmudk rdryd ikd f pkrMwmrS
½Gmig;½GmESihf vJv, S í f emvE´wuúov kd af usmif;awmfBuD;tm; vª'gef;aMumif;awG Y½&dS onf? ¤if;ok0PÖ'yD trnfukd
trSûD yí ok0PÖbrl o d nf ok0PÖ'yD ac: pkrMwmuRef;jzpfoifo h nf[k ynm½Sit f csdKYwYkd ,lqMuonf? trSerf mS ok0PÖ
blro d nf oxHt k ygt0ifjrefrmjynfatmufyikd ;f ESihf ,d;k ',m;(xdik ;f ) uarÁm'D;,m;(urfy;l csm;)ç vmtdçk pkrMwmponf
wdYk ukd ajrMoZmaumi ;f rGeí f qefa&pyg; aygrsm;&um; a½Tajrç a½Twikd ;f jynfç a½TjzifNh yD;aom ajr[k wifpm;í ac:a0:
Mujcif; jzpfavonf/
a[|drjrefrma'aoeç ta,mZÑuarÁmZm'a,m?
or®wm aomPÖbrl wD çd £wd oHvu©a, 0d'gG 2/
rlqvifEdkifiHjzpfjcif;
tif'ekd ;D ½Sm;Edik if w
H iG f aAma&mAk';l paom Ak'o
¨ moem0ifwYkd ud;k uG,&f mapwDrsm;omruç [dEL´ qdik &f m a½S;
a[mif; taqmufttHrk sm;vnf; ½Sad yonf/ txl;tm;jzifh AmvDuRef;wGif [dEL´ bmom0ifrsm; ½Sad eao;onf? xdYk
aMumifh [dEL´ bmomvnf; tif'ekd ;D ½Sm;ü xGe;f um;cJah Mumif; odomavonf/
[dEL´ bmomxGe;f um;aom 13 -&mpkEpS f twGi;f rSmyif tma&Asç yg½Sm; tdE, d́ taemufbuf urf;ajcwdYk rS
rlqvifuek o
f nfrsm; tif'ekd ;D ½Sm;odYk a&mufvm&m tpkûyum rlqvifwYkd wpwpBuD;xGm;í rlqvifEikd if jH zpfvmcJh
avonf? odYk &mwGif r[m,meAk'o ¨ moem0ifrsm; 21 -oef; cefY½adS Mumif; q|o*Fg,emzGiyhf o
JG Ykd t½SiZf ed &ud̈w \
oaE´ouxmjzifh odEikd af vonf/1
avmuBuD;ajymif;vJyHk oHa0*,lMu
þonfuakd xmufí toifr[mpnfax½kyw Ü pdå mawmfzwfonf a&ç ajrç awmç awmif bHek ef;Adrme pf aom
MoumoavmuESihf ouf½o dS wå0g[lorQ owåavmu jzpfrçI ysufrçI tdrk çI emrIç aorI paom trsdK;rsdK;tzHzk w
kH Ykd jzifh
pDrûH yjyifay;aeaom oabm[laom ocFg&avmu \ twnfrNrJ ajymif;vJyu kH kd ÓPf0,fay:vGif oHa0*xifatmif
½Iqifjcif&mownf;/
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;\wynfh
tif'dkeD;½Sm; omoemjyK q&mawmf t½SifZde&u©dw
&[ef;b0'kv’bodkY a&mufjcif;
rpöwmbGetf efonf bk&m;jrwfpmG omoemawmfukd oHo&m0#f b0nGwrf S rkcs{uef vGwaf jrmuf&m ppfreS f
onfh omoem[k oabmayguf ,HMk unfojzifh r[mpnfq&mawmfb&k m;Bud;xH ½Siçf &[ef;t jzpf &vdak Mumif;
avQmufxm; awmif;yefcahJ vonf? odYk EiS hf rpöwmbGet
f efonf a½S;OD;pGm ½Sio
f mraPtjzpfu&kd í 1315 -ckEpS f
waygif;vjynfah usmf 15 -&uf paeaeYwiG f &efuek ûf rdY omoemh&yd o
f modraf wmfü t*¾r[my@dw aus;Zl;½Sif
r[mpnf q&mawmfb&k m;BuD;udk OyZÑm,fûyí &[ef;b0'k vb ’ odYk a&mufawmfrcl ahJ vonf/
t*¾r[my@dw bGYJ wq H yd af wmf& ppfuikd ;f awmif½;kd r[matmifajr bHpk aH csmif q&mawmf t½SiÓ f Pkw&å ç
t*¾r[my@dw bGYJ wq H yd af wmf& oD[Vkd uf Ref; AVefa*g"ûrdYrS q&mawmf t½Sit f meE´marawå,sç wdy#d u"&"r®b@m
*g&du bGYJ wq H yd af wmf& (aem ufwiG f t*¾r[my@dwç tbd"Zr[m&|*k½k bGYJ wq H yd af wmf&) q&mawmf
t½Si0f pd w
d o
å m&mbd0o H ç omoem&dyo f menf;jy ur®|memp&d, t½Si0f PÖw d ç omoemh&yd o f menf;jy ur®|memp&d,
t½Siof Zk mw polwYkd u ur®0g½Gwzf wf csD;ajr§mufawmfrMl uonf? r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;u t½SiZf ed &u©w d
[laom bGYJ rnfukd rSnahf c:awmfrcl ahJ vonf/
t½SiZf ed &u©w
d onf &[ef;jzpfNyD;aemuf wESpaf usmfausmf oDwif;oH;k í omoeA[kow
k t00 udk qnf;yl;
NyD;aemuf rdrd\ ZmwdXmeodYk jyef<uoGm;awmfral vonf/
ax&0g' Ak'¨omoemawmf
taqmufttHk ausmif;aygif; 20-ausmf ay:aygufNyD
½Sif&[ef;jyKvdkolrsm; ay:xGufjcif;
,if;yk*Kd¾ vfrsm;rS t|*FOykoçf ½Spyf g;oDv tNrJaqmufwnfusifo h ;kH onfh yk*Kd¾ vfrsm;vnf;½So
d nf? orx
0dyóemtvkyu f kd tm;ay;olvnf; ½Sad vonf? o&P*Ho k v
D rcH,al omfvnf; Ak'o ¨ moemawmfukd nGwu f ikd ;f aeol
rsm;vnf; awmfawmfrsm;rsm; ½Sad vonf? Ak'o ¨ moemawmfukd tm;ay;axmufyu hH n
l &D ef toif;tz YJG rsm;vnf; tqif
oif½h o
dS nfjh yif Ak'o
¨ moemawmfü ½Si&f [ef;tjzpfjzifh 0ifa&mufvsuf omoemh0efukd xrf;aqmifvakd om yk*Kd¾ vfrsm;
vnf; ay:xGucf ahJ vonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 163
omoemjyKvkyfief; atmifjrifjcif;
odYk jzpfí &[ef;awmf t½SiZf ed &u©w d trª;½Sad om tif'edk ;D ½Sm; Ak'o ¨ moemtoift h zGYJ rsm;u oD[Vkd f (oD&d
vuFm)ç jrefrmç ,d;k ',m;(xdik ;f )ç vmtd(k avm)ç uarÁm'D;,m;(urfy;l csm;) [laom ax&0g' omoemxGe;f um;onfh
Edik if rH sm;u pDpOfcahJ vonf? xdt k zGYJ rsm;uyif tif'ekd ;D ½Sm;Edik if o
H Ykd omoemûyrax&f wyg; vTwyf g&efarwåm&yfcpH mudk
tif'ekd ;D ½Sm;½Sd jrefrmoH½;kH rSwqifh Edik if aH w mf Ak'o
¨ moemtzGYJ oYkd ydYk vu kd af vonf? Ak'o
¨ moemtzGYJ uvnf; xdu k pd ö
ESiphf yfí pOf;pm;Mu&mwGif tif'ekd ;D ½Sm;odYk <u&efrmS t½SiZf ed &u©w d \ OyZÑm,fq&mjzpfaom r[mpnfq&mawmfyif
oifah vsmo f nf[k oabmwl a½G;cs,Mf uNyD; r[mpnfq&mawmftm; avQmufxm;Muavonf/
tif'dkeD;½Sm;EdkifiHodkY Ak'¨omoemjyK<uawmfrljcif;
Ak'o
¨ moer@vO§çd oAÁH uwåAu Á H u&D?
tif'ekd ;D ½Sm;ok*re-umav ax&ok"rD awm/
1321-ckEpS f uqkev f qef; 8-&ufaeY n 8-em&D 25 -rdepfwiG f &efuek af vqdyrf S xGucf mG í n 12 -em&D
rdepf 50 -wGif puFmylavqdyo f Ykd a&mufawmfrol nf? xdak eYnwGif puFmylw½kwo f aX; OD;a* :wHk\tdrf oD;oefY
taqmifü wnf;cdak wmfro l nf? 9-&ufeY eHeuf 10 -em&DwiG f puFmylwiG f rav;,ef; tJ,m;a0; av,mOfjzifh
tif'dkeD;½Sm;odkY<uawmfrl&m aeY 1 -em&Dtcsdewf iG f tif'ekd ;D ½Sm;Edik if H *sm0g;uRef; *smumwmavqdyo f Ykd qdu
k af &mufawmf
rlcahJ vonf? q&mawmfa&mufonfah eYwiG f *smumwmü rd;k tBuD;tus,f ½Gmavonf/
pk'o
´ EéH [d ax&meHç oEéyd gawm orkA0Ç ?d
{wrÜd wo®ð &a|ç umrH tpä&, d H b0d/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 164
q&mawmfonf oD[Vkd çf ,d;k ',m;ç uarÁ';D ,m;ç vmtdrk S q&mawmfrsm;ESit hf wl *smumwmûrdY om&dyw k å
pul;vfac: pmoifausmif;ü uqkev f qef; 11 -&ufaeYwiG f ,if; om&dyw k på ul;vfausmif;tkyBf uD; rpöwmatmif
½Siûf yyGwJ iG f yg0ifcsD;ajr§mufawmfrcl ahJ vonf? rpöwmatmifukd t½SiZf ed ykwb å YJG jzifh omraP ûyay;awmfrMl uonf?
oHCmawmf 14 -yg;vH;k pka0;rdonfh xdak eY 12 -em&Dcw JG iG f omoemûy q&mawmfrsm; wzGYJ v;kH *smumwmrS r dkif 112-
rdik af 0;aom befa'gif;ûrdYoYkd <uawmfro l nf? nae 4-em&D rdepf 30 -tcsdew f iG f befa'gif;ûrdY 0drv"r®0[
d m&odYk
a&mufawmfro l nf? ,if; 0drv"r®0[ d m&ü jrefrmEdik if aH wmf Ak'o ¨ moemtzGYJ rS vª'gef;ylaZmfxm;onfh ÓPfawmf 2 -
awmifcefY½dS aMu;qif;wkBuD;wql ude;f 0yfpH y,fvsuf½Sd\? t½SifZde&u©dw \ wynfrh sm; ,if;qif;wkawmfBuD;a½SY
awmfü o&P*Hk oDvaqmufwnfMuç y&dwaf wmfEiS hf w&m;*gxmrsm; ½Gwzf wfMuonf? n 8 -em&DcefYwiG f oHCm
awmfrsm;u arwåmokw½f w G zf wf csD;ajr§mufMuonf? oD[Vkd q f &mawmf t½Sief m&'çu w&m;a[monf?t½SiZf ed &u©w d
u bmomjyefonf/
qrm&rfNrdKYodkY <uawmfrljcif;
odrfae&m Munfh½Ijcif;
q&mawmfwYkd onf uqkev f qef; 13 -&ufaeY eHeufqrG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD;aemuf odro f rkwrf nfah e&mudk
oGm;a&mufMunf½h MI uonf? 0d[m&Ak'*¨ ,mrS wrdik cf efYa0;uGmavonf? ay 100 -cefYerd ahf om csdKifx h oJ Ykd vnf; qif;
oGm;&avonf? ¤if;Xmeudk Ak'Z¨ ,EÅd 0d[m&[k trnfay;xm;onf/ ausmif;taqmufttHrk sm;rSm tBuD;wckç ti,f
wck½&dS m tBuD;rSm tvsm;ay 40ç teHay 30 -cefY ½Sad vonf? ¤if;ausmif;ae&mudyk if odro f rkw&f ef oabmwlMu
onf? xdo k rd af e&mrSm atmufay 100 -ausmfavmuf tedrw hf iG f a&rjywf pD;qif;aeaom prf;acsmif;½So d nf? ausmif;
ajrtus,ft0ef;rSm {u 200 -cefY½adS om[l\? ¤if;ajruGuv f yfukd ausmif;wdu
k jf zpfap&ef w½kw'f umwOD;u vª
'gef;avonf/
'kwd,tBudrf ½SifjyKay;Mujcif;
uqkevf qef; 15 -&ufaeY eHeuf 9 -em&Dtcsdew f iG f ½Siaf vmif;ESpyf g;udk ½Siûf yay;awmfrMl uonf? ¤if; 2 -yg;
wdYk rmS qrm&rfrwS yg;ç AmvDuRef;rS wyg;jzpfavonf? qrm&rfr½S iS af vmif;udk ½SiZf ed meE´trnfjzifh omraP
0wfay;awmfrMl uonf? AmvDuRef;rS ½Siaf vmif;udk ½SiZf ed yÜ, d trnfjzifh omraP0wfay;Muonf? ½SiZf ed yÜ, d udk AmvD
uRef;odYk a&mufaomf &[ef;ûyay;awmfrMl uonf? ½Siûf yyGo J Ykd vly&dowfaygif; 200 -ausmf wufa&muf Muonf?
q&mawmfrsm;\ aqmif½u G rf aI Mumifh ,cifrawGYrjrifz;l aom ½Sio f mraPûyyGu J kd jrifMu&onf? q&mawmfrsm; \
êud;yrf;csufonf rsm;pGmtusdK;½Sad yonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 165
odrf½Sd&mausmif;wdkuf Mum½Snfwnf
odrforkwfawmfrlMujcif;
q&mawmfwYkd onf ¤if;aeYreG ;f vGJ 2-em&Dtcsdew f iG f uqkevf qef; 13 -&ufaeYu Munf½h cI o hJ nfh Ak'Z¨ ,EÅd
0d[m&okYd wzef<ua&mufawmfrí l odro f rkwaf wmfrMl uonf? a½S;OD;pGm t&yf½pS rf sufEmS ESihf tv,fA[dt
k m;jzifh 9-
XmewdYk ü odrEf w
k jf cif; udpu
ö ûkd yawmfrMl uonf/
Ak'¨*,mausmif;ü a0omcyGJawmfusif;yjcif;
uqkev f jynfah eYnae 5-em&Dtcsdew f iG f qrm&rfûrdYteD; 0gwH*k ½kH mG ½Sd 0d[m& Ak'*¨ ,mausmif;ü a0omcyGJ
awmf usif;yylaZmfMuonf? xdyk aJG wmf tcrf;tem;ü ,d;k ',m; (xdik ;f )ç ua rÁm'D;,m; (urfy;l csm;)ç oD[Vkd f
(oD&v d uFm) Edik if w
H Ykd rS tif'ekd ;D ½Sm; ½Siûf y&[ef;cHrsm;twGuf vª'gef;vdu k af om oydwo f uFe;f rsm;udk oufqikd &f m
yk*Kd¾ vfrsm;uwqifh vª'gef;Muonf? jrefrmEdik if aH wmf Ak'o ¨ moemtzGYJ rv S nf; ½Siaf vmif;ç &[ef;avmif; 6-yg;
twGuf &nfp;l vª 'gef;vdu k af om ouFe;f ç oydwpf aom y&du&© mrsm;udk jrefrmoHr;ª OD;wifvwfu wqifh vª'gef;av
onf? Ak'o ¨ moemtzGYJ rS vª'gef;vdu k af om ypön;f rsm;rSm -
oD[Vkd q
f &mawmf t½Sief m&'u a0omcylaZmfyw
JG iG f w&m;"r®rsm;udk a[mMum;awmfrcl ahJ vonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 166
r[mpnfq&mawmf w&m;a[mawmfrljcif;
¤if;aemuf acwå&yfem;NyD; 7-em&D rdepf 20 -wGif r[mpnf q&mawmfu 0dyóemw&m;awmfukd tusO;f csKyf
a[mMum;awmfrol nf? oHr;ª OD;wifvwfu t*Fvyd b f momjyefonf? t½SiZf ed &u©w
d u tif'ekd ;D ½Sm; bmomjyefonf?
y&dowfrmS 200-ausmfcefY½ad S om[l\/
xl;jcm;aom &[ef;cHyGJ
uqkev f jynfah usmf 1-&ufaeY eHeuf 8-em&Dtcsed w f iG f ,cifaeYu orkwcf hJ aom Ak'Z¨ ,EÅo
d rd üf omraP
½SiZf ed ykwu å kd &[ef;cHay;Muonf? OyZÑm,fq&mawmfrmS uarÁm'D;,m;omoemydik q f &mawmfjzpfí ur®0gpm
q&mawmfrsm;rSm oD[Vkd q f &mawmf t½Sief m&'ç oD[Vkd qf &mawmf t½Sit f &d,0HoESihf r[mpnfq&mawmfwYkd jzpf
awmfrMl uonf? vma&mufMunfñMkd uaom 'umç 'umr rsm;udk t½Sief m&'u w&m;a[mawmfro l nf? tif'ekd ;D ½Sm;
Edik if H *sm0g;uRe;f ü wcgrSrMum;cJh rawGYczhJ ;l aom &[ef;cHyu
JG kd 'umç 'umrwdYk ykaAÁpuwykn axmufrojzifh
zl;&jrifMu&avonf? xl;jcm;aom&[ef;cHyyJG gwum;/
t½Sifem&' a[mMum;onfhw&m;t>ruf
*sE´Drif'Gwfqif;wkawmfzl;jrif
1320-ckEpS f uqefvjynfah usm f 1-&ufaeYrmS pef;,SOef u©wf tvdt k m;jzifh xdx&d ufaphonfh uqkev f jynfh
aeYjzpfonf? urÇmt&yf&yf½dS Edik if aH ygif; 40 -ausmrf S Ak'b
¨ mom0ifwYkdu xdak eYrmS yif a0omc Ak'a¨ eYtjzpfjzifh usi;f y
Muonf? xdYk aMumifh xkad eYrmS yif aAma&mAk';l apwDawmfü Ak'a¨ eYtcrf;tem;usi;f y &ef pDpOfxm;onft h wdik ;f omoem
ûy q&mawmfrsm;onf aeY 12 -em&DwiG f aemufygwynfh y&dowfEiS w hf uG aAma&mAk';l odYk um;jzifx h uG cf MhJ uonf?
c&D;rSm rdik f 60 -cefY a0;uGmonf? 1-em&D 45 -rdepfwiG f aAma&mAk';l ESihf 2-rdik cf efY tuGm½Sd *sED́rif'w G f
(Tjandimendut) bk&m;ausmif;odYk a&mufawmfrMl uonf? *sE´rD if'w G tf &yf½dS bk&m;ausmif;[k qdv k o
kd nf? xdak 'oü
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 167
*sErD´ if'w
G yf #drrÜçd orÁKa'¨ edEré meaom?
r[mpnf ax&ygarmau©mç om'&H t0ED́ [d acg/
¤if;aemuf aAma&mAk';l odYk qufvufxu G cf mG awmfrMl u&m 3 -em&DcJG apwDBuD;teD; r@yfoYkda&muf awmfrMl u
onf? vma&mufMunf½h MI uaom y&dowfBuD;rSm apwDawmfBuD; ajc&if;½Sd ay 600_300avmufus,af om uGi;f BuD;
wckvHk; jynfhvsuf½Sdonf? nae 5 -em&Dtcsdew f iG f tcrf;tem;pzGio hf nf/ q&mawmf t½Sief m&'u a0omcylaZmfyJG
usi;f y&jcif;\taMumif; aAma&mAk';l ap wDawmfBuD;taMumif;ç ax&0g'Edik if rH sm;rS omoemûyrax&frsm; <uvmjcif;
\taMumif; ponfwYkdukd a[majymawmfro l nf? uarÁm'D;,m; omoemydik f q&mawmfBuD;uvnf; tenf;i,f a[m
ajymawmfro l nf? r[mpnfq&mawmf bk&m;uvnf; a[majymawmfro l nf? ,d;k ',m;q&mawmfuvnf; tenf;i,f
a[majymonf? xdYk aemuf *syefbek ;f awmfBuD; wyg;uvnf; tenf;i,fa[majymonf? oD[Vkd çf ,d;k ',m;oHr;ª rsm;
a[majymNyD;aemuf jrefrmoHr;ª OD;wifvwfu a[majymonf? ,if;odYk jzifh a0omcylaZmfyo JG nf odu
k o
f ukd ûf rduûf rduf
crf;crf;em;em; usi;f yNyD;qH;k cJah vonf/
aAma&mAk'l;apwDBuD; ylaZmfMujcif;
aAma&mAk';l (Borobudur) [laomtrnfrmS 0d[m& Ak';l rSjzpfvmonf? Ak';l rnfaom ½GmteD;ü wnfxm;
ud;k uG,cf o
hJ nfh bk&m;ausmif;awmf[k qdv
k o
kd nf? apwDawmfBuD;rSm ywfvnfvn S Ehf ikd af om tqifh 9-qif½h o dS nf?
uarÁm'D;,m; omoemydik f q&mawmfBuD;u rD;wdik u f u
kd ikd v
f suf a½SYq;kH rS vSnv
hf nfawmf rlonf? xdq k &mawmfBuD;
aemufrS usefq&mawmfrsm; tpOftwdik ;f vSnv hf nfMuonf? ¤if;aemufrS 'umç 'umrwdYk vSnv hf nfvukd yf gMu
onf/
r[mpnfq&mawmfb&k m;onf-
]]Aka'¨g aom b*0g aAm"m, "r®H a'aowd}} igwdYk jrwfpmG bk&m;onf ud,
k af wmfwikd f trSew
f &m;udk odawmf
rlNyD;rS igwdYk tm;vnf; tvm;wlyif odjrifap&ef trS efw&m;udk a[mMum;awmfrcl yhJ gayonf/
]]'aEÅm aom b*0g 'rxm, "r®H a'aowd}} igwdYk jrwfpmG bk&m;onf ud,
k af wmfwikd f ,Ofaus;awmfrNl yD;rS
igwdYk tm;vnf; tvm;wlyif ,Ofaus;ap&ef trSew
f &m;udk a[mMum;awmf rlcyhJ gayonf/
]]oaEÅm aom b*0g orxm, "r®H a'aowd}} igwdYk jrwfpmG bk&m;onf ud, k af wmfwikd Nf idro
f uf odraf rTYawmf
rlNyD;rS igwdYk tm;vnf; tvm;wl Nidro
f uford af rTYap&ef trSew
f &m;udk a[mMum;awmfrcl hJ ygayonf/
]]wdaPÖm aom b*0g w&Pm, "r®H a'aowd}} igwdYk jrwfpmG bk&m;onf ud, k af wmfwikd f oHo&ma&vsO u
f kd
ul;ajrmufawmfrNl yD;rS igwdYk tm;vnf; tvm;wl ul;ajrmufap&ef trSew
f &m;udk a[mMum;awmfrcl yhJ gayonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 168
]]y&deAd LÁ awm aom b*0g y&deAd mÁ em, "r®H a'aowd}} igwdYk jrwfpmG bk&m;onf ud, k af wmfwikd f udavom
tylr;D tvH;k pHNk idr;f at;awmfrNl yD;rS igwdYk tm;vnf ; tvm;wlNidr;f at;ap&ef trSew f &m;udk a[mMum;awmf rlcyhJ gay
onf? þodYk ponfjzifh bk&m;*kPaf wmfrsm;udk ESv;kH oGi;f ½Gwq f v
kd suf vSnv hf nfyal ZmfcahJ vonf? q&mawmfonf
,if;odYk z;l ajrmf,if; yDwad wG jzpfcahJ vonf? ,if;yDwrd sm; c,ç 0,tm;jzifq h ifjcif ESv;kH oGi;f awmfrcl hJ avonf/
apwDBuD;ay: bm0emyGm;rsm;Mu
vlOD;a& 6-aomif;cefY
a0omcyGJawmfrdefYcGef;
azmfjyyg a0omcylaZmfyüJG >rufMum;onfh ax&0g' ig;Edik if rH S q&mawmfrsm; \ rdeYf ceG ;f rsm; teuf r[mpnf
q&mawmfb&k m;BuD;\ rdeYf ceG ;f udk atmufygtwdik ;f azmfjytyfygonf/
tif'ekd ;D ½Sm;Edik if t
H wGuf xl;jcm;wmuawmh tif'ekd ;D ½Sm;&[ef; Zde&u©w d ES ifh
wuG oD[Vkd çf ,d;k ',m;ç uarÁm'D;,m;ç jrefrmjynfqw kd hJ ax&0g' 4 -Edik if H &[ef;awmf
taygif; oHCmawmfu 'DEikd if rH mS b,fawmhurS r½Szd ;l wJh odrq f w
kd mudk orkww f ,f?
tif'ekd ;D ½Sm; wdik ;f &if;om;wOD;udv k J Ak'o
¨ moemawmfrmS &[ef;tjzpfjzifh wifoiG ;f ay;
w,f? 'gaMumifh 'DaeY[m 'DEikd if t H wGuf ydNk yD;usufoa&r*Fvm½Sw d hJ aeYx;l aeYjrwfBuD;
jzpfayw,f? 'Dr*FvmaeYx;l aeYjrwfupNyD; 'DEikd if rH mS omoemawmf[m waeYwjcm;
wd;k wufNyD;awmh a½S;a½S;wke;f uvdyk J Ak'o ¨ moemawmf tvif;a&mifjzifh wajymifajymif
awmufyygapvdYk qkawmif;ygw,f/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 169
'Dvq
kd ak wmif;&jcif;\ taMumif;uawmh 'DaAma&mAk';l apwDawmfBuD;udk
wnfaqmufwhJ ½Sp&f mpkEpS q f u
D qdv k Qif 'D*sm0guRef;u vlawG[m trsm;tm;jzifh Ak'¨
bmom0ifawGcsn;f jzpfygw,f? 'DuRe;f wGif ruao;bl;? tJ'aD cwfwek ;f uqdv k Qif
pkrMwmuRe;f rSma&mç rmvm,kEikd if rH mS a&m rsm;aomtm;jzifh Ak'b ¨ mom0ifawGcsn;f
jzpfMuw,fqw kd m oD&0d Zd ,Edik if aH wmfBuD; jzpfcyhJ EkH iS hf tdE,
d´ Edik if H emvE´ausmif;awmf
&mrS wl;azmf&½Sw d hJ aMu;jym;rSww f rf;pmwdYk t&tm;jzifh xif½mS ;ygw,f? 'gaMumifh
xdpk Ofumvwke;f uqdv k Qif tdE, d´ Edik if rH S pNyD; puFmy t
l xd yifv,furf;½d;k wef;
wavQmufv;kH rSma&mç 'Dtif'ekd ;D ½Sm;Edik if H uRef;pkawGrmS a&m Ak'o ¨ moem tvif;a&mif
jzifh wajymifajymifawmufyvsuf tvGeyf if usuo f a&r*Fvm½Scd w hJ ,f? wifw
h ,fchJ
w,f qdw k mudk ajrmfawG;NyDMunfEh ikd yf gw,f/
tJ't
D if'ekd ;D ½Sm;&[ef; Zde&u©w d [m q&mawmf \xHrmS omoe"r®ukd wESpf
ausmaf usmo f ifMum; avhvmNyD;awmh ol \ZmwdXme tif'ekd ;D ½Sm;udyk J jyefomG ;cJw h ,f?
jyefomG ;NyD;awmh olu, kd w
f ikd f awGYovd mwJh Ak'o ¨ moem"r®w&m; t&omawGukd ol \
wdik ;f &if;om;rsm;vJ odapvdw k t
hJ wGuf cJc, J Of;,Of;eJY êud;pm;tm;xkwcf yhJ gw,f? 'Dvkd
Zde&u©w d &JY tm;xkwrf aI Mumifh vGecf w hJ ihJ g;ESpt
f wGi;f rSm Ak'o
¨ moe"r®ukd odem;vnf
NyD;awmh vlaygif;ajcmuf&m 600-avmuf Oygoumtjzpf cH,Ml uygw,f/
- tif'ekd ;D ½Sm;Edik if [
H m ab;&efuif;uGmvsuf csrf;om<u,f0ygap/
ESpfzGJYcGJí vSnfhvnfw&m;a[mjcif;
tif'ekd ;D ½Sm;Edik if üH t½Sief m&'tzGYJ u *sm0g; ta½SYawmifyikd ;f odYk vSnv hf nfw&m;a[mawmfrí l r[mpnf
q&mawmftzGYJ u *sm0g;ta½SYajrmufyikd ;f odYk vSnv hf nfw&m;a[mawmfrcl ahJ vonf? r[mpnf q&mawmfonf
aAma&mAk';l apwDrS xGucf mG cJí h 15 -rdik cf efYa0;uGmonfh r0vefûrdYoYkd 12 -em&Dtcsed w
f iG f a&mufawmfro
l nf?
w½kwt f rd w f tdrw f iG f usde;f pufawmfrMl uonf? uqkev f jynfah usmf 2-&uf (23 -5-59) aeY eHeuf 6-em&Dcw JG iG f
r0vefûrdYrS xGucf MhJ uonf? 7-em&Dcw JG iG f 0gwk*AkH 'k *¨ ,m ausmif;o dkYjyefa&mufMuonf? ¤if;aeY n 8 -em&dtcsdew f iG f
qrm&rfûrdYü w&m;yGu J sif;yonf? oD[Vkd q f &mawmf t½Siyf , d 'óDu t*Fvyd f bmomjzifh Ak'"¨ r®taMumif;udk
a[mawmfro l nf? tmeE´ac:'umu tif'ekd ;D ½Sm;bmomjyefonf? y&dowfrmS 200 -ausmfcefY½adS vonf? ar;cGe;f rsm;
udk jyef½iS ;f NyD ; 10 -em&Dcw JG iG f oHCmawmfrsm;u ]]b0wk oAÁr*Fv}H } paom *gxmjzifh arwåmtmoDo ûyawmfrMl u
um w&m;yGu J kd ½kyo
f rd ;f awmfrMl uonf? xdt k cg y&dowfrsm; rwfwwf&yft½dt k aoûyMuonf/
ywd0,
S e*a&ydç "r®Kóa0g y0wåw?d
ax&meH {aom 0ga,marmç twd0 oAvm b0d/
*sL0gemNrdKYw&m;yGJ
nae 6-em&DtcsdefwGif ¤if;XmerSxGufcGmí 6 -em&DcGJwGif *sL0gem ( Djuawana) ûrdY Oygoum wOD;tdro f Ykd
a&mufavonf? n 8-em&Dtcsdew f iG f ¤if;ûrdYw½kwbf &k m;ausmif;ü w&m;yGu
J sif;yonf? y&dowf 500 -cefY½adS vonf?
trsm;tm;jzifh w½kwt f rsdK; om; trsKd ;orD;awGjzpfMuonf? r[mpnfq&mawmfu 5-yg;oDvay;awmfro l nf? t½Sif
yd,'óDu t*Fvyd b f momjzifh w&m;a[mawmfro l nf? txl;awmif;yefojzifh r[mpnfq&mawmfonf ]]"r®
umarm b0H a[mwd}} w&m;vdv k m;vQif rsuaf rSmuf b0rSma&mç wrvGeb f 0rSma&m BuD;yGm; csr;f omEdik o f nf ponf
jzifh ygVdbmomjzifh em&D0ufcefY a[mawmfrcl ahJ vonf? r[mpnf q&mawmf a[majymcsuu f kd t½Siyf ,
d 'óDu
t*Fvyd f bmomjyefí tmeE´mu tif'ekd ;D ½Sm;bmomjyefonf? ¤if;aemufw&m;yGo J rd ;f í 9 -em&d 45-rdepfwiG f *sL0gem
ûrdYrS xGucf mG cJMh uavonf/
&ifbef;NrdKY w&m;yGJ
vmhqef;NrdKYodkYa&mufjcif;
uqkefvjynfhausmf 5-&ufaeY 12 -em&Dcw JG iG f &ifbef;ûrdYrS xGucf mG cJMh uonf? 1 -em&DwGif vmhqef; ( Lasen)
ûrdYwnf;cd&k m w½kwt
f rd o
f Ykd a&mufawmfrMl uonf? ¤if;rS tdraf jc 200 -ausmfcefY½Sd ½Sif'eftó&dac: awm½Gmuav;odkY
<uawmfrMl uonf? xd½k mG uav;xdyrf S wrdik cf efY ajcusifqif;avQmuf awmfrMl uonf? ,if;½Si'f eftó*d½mG wGi;f ½Sd
tvsm; 15 -ayç teH 10 -aycefY½adS om 0d[m&ü acwåxikd í f arwåmu½kPmyGm; y&dw½f w G zf wfawmfrMl uonf? ¤if;
½Gmuav;rS jyef<uawmfrí l vmhqef;ûrdY r[mu½kPm0d[m&ü nae 4 -em&Dct JG csed w
f iG f w&m;a[mawmfrcl ahJ vonf?
y&dowf tenf;i,fom½So d nf/
bvdk&mNrdKYodkYa&mufjcif;ç w&m;"r®a[majymjcif;
uqkev f jynfah usmf 6-&uf (27 -5-59) aeY rGe;f vGJ 1-em&Dtcsdew f iG f vmhqef;ûrdYrS xGucf í hJ 2-em&Dred pf
40-tcsdew f iG f bvd&k m (Blora) ûrdYoYkda&mufonf? n 8-em&Dtcsed w
f iG f wnf;cd&k mXmerS 4-zgvHck efYa0;aom
w½kwb f &k m;ausmif;odYk ajcusif<ua&mu f w&m;a[mawmfrMl uonf? a½S;OD;pGm Ak'b ¨ momtrsKd ;orD;rsm;u
tif'ekd ;D ½Sm; w&m;*gxmvuFmrsm;jzifh ½Gwq f ykd al ZmfMuonf? r[mpnfq&mawmfu 5 -yg;oDvay;ç t½Sifyd,'óDu
w&m;a[monf? wzef r[mpnfq&mawmfu ]]raumif;rI[o l a½GYukd rûy&ç aumif;rIukd ûyygç pdwu f pkd ifMu,fygap}}
[laom bk&m;jrwfpmG tqH;k tr 3-yg;udk tusOf;csKyfí a[mawmfro l nf? vly&dowf 300 -ausmfcefY½Sdonf/
pk&mb*smNrdKY<ua&mufjcif;
uqkev f qkwf 7-&uf (28 -5-59) aeY eHeuf 7 -em&D tcsdew f iG f bvd&k mûrdYrS um;ESiv hf u kd yf Ykd Muonf? 8 -
em&DwiG f a*syûl rdY rD;&xm;blwmodYk a&mufawmfrMl uonf? 8-em&D 45 -rdepfwiG f rD;&xm;xGuo f nf? bvd&k mrS
,laqmifcahJ om qGr;f tkyrf sm;udk &xm;ay:wGif bkO ;f ay;Muonf? 11 -em&D rdepf 20 -wGif pk&mb*smûrdY blwm½HBk uD;odYk
a&mufonf? 11 -em&D rdepf 40 -wGif rpöwmtef*sifqmG ef \tdro f Ykd a&mufawmfrMl uonf? nae 3-em&DwiG f
t½Sief m&'wdYk tzGYJ vnf; xdtk rd o
f Ykd a&mufawmfrv
l mMuonf? t½Sief m&'wdYk onf aAma&mAk';l rSccJG mG cJMh uNyD;í ûrdYaygif;
6-ûrdYwYkdü w&m;a[mNyD;í a&mufvmjcif; jzpfavonf? oHCmawmf 13 -yg; waygif;wnf; qHrk Md uonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 173
owif;pmuGefz&ifhjyKvkyfjcif;
uqkev
f jynfah usmf 8-&uf (29 -5-59) aeY 8-em&D tcsed w f iG f q&mawmfrsm; owif;pmuGezf &ifo h Ykd
<uawmfrMl uonf? t½Sifem&'rax&fu ax&0g' 4 -Edik if rH S omoema&;udpt ö wGuf tif'ekd ;D ½Sm;odYk <ua&mufvmMu
yHçk odro
f rkwu
f pd çö &[ef;cHupd rö sm; aqmif½u
G yf çkH aAma&mAk';l ü a0omc yGaJ wmfBuD; usif;yyHçk e,fvn S w hf &m;
a[mcJyh kH ponfrsm;udk ½Si;f vif;ajymjyawmfrol nf/
nae 3-em&DwiG f tdr½f iS 'f umç 'umrrsm; Oygoumç Oygodumr tjzpfc, H Ml uonf? q&mawmft½Sif
em&'u Oygoum usi0hf wfrsm;udk a[mMum;awmfro l nf? r[mpnfq&mawmfu o&P*Ho k v
D ay;awmfro
l nf?
q&mawmft½Sifem&'u tdrf½Sif'g,umudk taomu[lívnf;aumif;? tdrf½Sifrudk 0domcg[lí vnf;aumif;? ¤ if;
wdYk \ wOD;wnf;aomom;udk &m[kvm[lívnf;aumif;? tjcm;'umwOD;udk oEÅ[í l vnf;aumif; trnfay;awmfrl
onf? nae 5 -em&DwGifvnf; tjcm; yk*dK¾ vf 5 -OD;wdYk o&P*Ho k v
D ,lí Oygoumtjzpf cH,Ml uonf? ¤if;wdYk tzdYk
t&awmfvaS cs\? rax&fjrwfwYkd tif'ekd ;D ½Sm; Edik if o
H Ykd <uawmfr ljcif;onf tusdK;½SdvSygayonf? n 7 -emD rdepf 30 -
wGif ûrdYawmf½ükH w&m; a[mMum;onf? y&dowf 500 -cefY½adS om[l\/
AmvDuRef;odkY <uawmfrljcif;
uqkev f jynfah usmf 9-&ufaeY eHeuf 6-em&DwiG f pkb&mûrdYu 'g,umrs;u um;uav; 6-pD;jzifh 0rf;
ajrmuf0rf;om bef*sL0*ÐoYkd vdu k yf YkdMuonf? ¤if;rSm *sm0g;uRe;f \ ta½SYbufxyd üf wnf½o dS nf? pk&mb,mrS rdik f
167-rdik u f mG vSr;f avonf? eHeuf 8-em&D rdepf 40 -wGif ta½SYajrmufbuf yifv,furf;ajc½Sd yqmykwd
(pasirputih) odYk a&mufawmfrMl uonf? yqmykw½d dS wnf;cdck ef;ü qGr;f uyfMuonf? qGr;f bkO;f ay;awmfrl MuNyD;
qufvufxu G cf mG awmfrMl u&m rGe;f vGJ 1-em&Dtcsed w f iG f bef*sL0*ÐoYkd a&mufawmfrMl uonf? bef*sL0*Ðurf;ajcrS 2-
em&D oabFmi,fjzifh <ua&mufawmfr&l m 2-em&d 45 -rdepftcsed w f iG f AmvDuRe;f buf *dvrD Ekwq f yd u
f rf;odYk a&muf
awmfrMl uonf? ¤if;rSwzef um;jzifx h u
G cf mG awmfr&l m nae 6-em&Dtcsed w f iG f bef*smûrdYuav;odYk a&mufawmfrMl u
onf? q&mawmfrsm;onf azmfjyygbef* smûrdYpeG ½f dS t½SiZf ed m&u©w d \ pHausmif;i,fü jzpfovdk acwåow D if;oH;k awmfrl
Muonf? uqkev f jynfah usmf 10 -&ufaeY eHeuf 8 -em&DwiG f wnf;cd&k m pHausmif;uav;rS vrf;avQmufí bef*smûrdY
wGi;f odYk vrf;avQmufvmMuonf? bwfpu f m; 2-pD;jzifh qufvufxu G cf mG awmfrMl u&m rGe'f w G af c: awmifay:ûrdY
uav;odYk a&mufawmfrMl uonf/
ewfuGef;awGaygonfh AmvDuRef;
jrefrmEdik if w
H iG f apwDyx k ;kd rsm; aygovdk AmvDuRef;ü [dEL´ bk&m;½Scd ;kd ausmif;ç ewfueG ;f awG tvGeaf ygrsm;vS
onf[\ l ? xdek wfpifç ewfueG ;f rsm;ü AmvdewfpmylaZmfrrI sm;ao maMumifh AmvDuRe;f rnfaMumif; qdMk uonf/
tdrw
f ikd ;f rSmyif [dEL´ bk&m;½Scd ;kd ausmif; 3-ckpD ½Sad Mumif;vnf; qdMk uonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 174
uqkev f qef; 11 -&uf(1-9-59) aeYeHeuf 7 -em&Dcw JG iG f bef*smrS um;jzifh ayaygif; 6000 -ausmjf rifah om
awmifwef;BuD;ay:rSjzwfí oGm;awmfrMl u&m 11 -em&Dtcsed w f iG f 'ifyqm (Dempasar) ûrdYoYkda&mufMuonf?¤if;um;
AmvDuRe;f \ûrdYawmfjzpfonf? nae 5-em&Dcw JG iG f ûrdYawmf½ükH w&m;yGu J si;f y Muonf? AmvDyP k mÖ ;rsm;u
rEÅerf ef;rIwí f tcrf;tem;zGiMhf uonf? yef;yGit hf zwfi,frs m;udk wckcsi;f zJu h mzJu h m ypfcsvsuf vufEpS b f uf
trsKd ;rsKd ;vSnyhf wf auG;aumufí ref;rIwMf uonf? AmvDyP k mÖ ;rsm; rlvwGif Ak'b ¨ momw&m;awmfukd av;pm;onfh
vu©Pmr½Sad cs? odYk &mwGif q&mawmft½Sief m&'u t*Fvyd v f kd vnfvnfywfywf Ak'w ¨ &m;awmfomvQif cdik v f kH
aMumif;ajyma[m&m av;pm;onfh vu©Pmudk jyMuonf? uqkev f jynfah usmf 12 -&ufaeY eHeuf 8 -em&Dtcsdew f iG f
'ifyqmûrdYrS xGufcJhMu&m 9 -em&D tcsdew f iG f uvHu k ûkH rdYoYkd a&muf½&dS m ,if;ûrdYü acwåem;awmfrMl uonf? 9 -em&Dcw JG iG f
*k0v0ac:awmifapmif; vif;EdYk *Bl uD;odYk <ua&mufMunf½h aI wmfrMl uo nf? ,if;awmifapmif; vif;EdYk vdP k *f Bl uD;ü
vif;EdYk awG axmifaomif;rsm;pGm usycf aJ eMuonfukd awGY½adS wmfrcl MhJ uonf? xdpk Ofu oD[Vkd q f &mawmf wyg;jzpf
aom t½Sit f &d,0Horax&fu vif;EdYk jzpfz;l aom &[ef;ig;&mudk ESv;kH oGi;f awmfru l m ]]ukovm"r®m tukovm
"r®m}} ponfjzifh tbd"r®mw&m;udk ½Gwq f akd [mMum;awmfrcl ahJ vonf? q&mawmfBuD;rsm;onf u½kPmBuD;rm;awmf
rlMuuke\ f ? r[mpnfq&mawmfrmS rsm;pGmoHa0* jzpfawmfrcl ahJ vonf/
10-em&Dct JG csdew
f iG f u&iftqefûrdYawmf ]]wrHw&d ,d **Fg}} ac:XmeodYk a&mufawmfrMl uonf? ¤if;rSm u&if
tqefb&k ifa[mif 'g,umBuD; \ aqmif;&moD pHeef;awmfjzpfavonf? x Xkd meü a&yef;awGtrsKd ;rsKd ;jzifh a&uefBuD;
awG tqef;wMu,f ûyvkyx f m;aom[l \? q&mawmfrsm;tm; xdb k &k ifa[mif; 'g,umBuD;u aeYqrG ;f qufuyf
vª'gef;avonf? 12 -em&DwiG f xdXk merSxu G cf í
hJ 12 -em&D 45 -rdepfwiG f xdb k &k ifa[mif;BuD; \ aEG&moDpeH ef;odYk
a&mufawmfrMl uonf? a&uef BuD;tv,f crf;em;aom wdu k tf rd Bf uD;jzpfavonf? yifv,furf;ESihf udu k f 300 -
avmufumG í avaumif;avoefY&onfh ae&mjzpfavonf? q&mawmfrsm; wnf;cd&k ef ckwifç tdy&f m jcifaxmif
ponf jynfph pkH mG pDpOfxm;ESiahf vonf? nae 4-em&DwiG f u&iftqef (Karangasam) ûrdYwiG f pmoifausmif;ü
w&m;yGuJ si;f y&m bk&ifa[mif;BuD; ud, k w
f ikd f om;awmf orD;awmfrsm;ESiw hf uG vma&mufw&m;emMuonf? y&dowf
300-ausmfcefY½adS vonf? r[mpnfq&mawmfu oDvay;í q&mawmf t½Sief m&'u w&m;a[mavonf? bk&if
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 175
uqkev f jynfah usmf 13 -&uf (3 -6-59) aeY eHeuf 5 -em&Dcw JG iG f wnf;cd&k mpHeef;rS xGucf gG awmfrMl u&m 5 -
em&D 45 -rdepfwiG f bk&ifa[mif;BuD; \ tdrf awmfoYkd a&mufawmfrMl uonf? xdt k rd af wmfü qGr;f bkO;f ay;awmfrNl yD;vQif
arwåmokwyf &dwaf wmfrsm; ½Gwzf wfay;awmfrMl uonf? bk&ifa[mif;BuD; tvGe0f rf;omaeavonf/
BuD;us,fvSonfh aAomcDewfuGef;
¤if;aemuf 7-em&D 10 -rdepfwiG f um;jzifh aAomcDewfueG ;f odYk qufvufxu G cf mG awmfrcl MhJ uonf? 8 -em&DcJG
tcsed w
f iG f aAomcDewfueG ;f odYk a&mufawmfrMl uonf? tvGev f Qif BuD;us,o f nfeh wfueG ;f BuD; jzpfavonf? taqmuf
ttHBk uD;i,fwYkd jzifv
h nf; pdr;f vef;pdjk ynfaom opfyifBuD;i,fwYkd jzifh pdw"f mwf½iT af ysmf arGYavsmfz,G f aumif;vSay
onf/
aAomcDa'0gv,Hwçd aewå'g,&om,eH?
o'´av[d [&daw[dç w½kyEÅ[
d d aom b0d/
AmvDomraP&[ef;cHay;jcif;
aAomcDa'0gv,rSçd OyorÜ'ru½H?k
ZdeyÜ,
d H omraP&Hç omoeAmu&,wd/
b*FvDNrdKY w&m;yGJ
10-em&DcwJG iG f aAomcDewfueG ;f rS um;jzifh xGucf &hJ m 11 -em&D 45 -rdepfwiG f b*fvûD rdY wnf;cdt k rd o
f Ykd a&muf
awmfrMl uonf? toifjh yifxm;aom qGr;f udck yfjrefjre f bkO;f ay;awmfrMl u&onf? 3-em&Dcw JG iG f b*FvûD rdYü
w&m;yGu J sif;y&m ykPmÖ ;rsm;u rEÅerf ef;rIwí f tcrf;tem;zGiMhf uonf? y&dowf 200 -avmuf½Sdonf? n 8-em&DwiG f
NyD;avonf/
oCF&mZmNrdKYü w&m;a[mjcif;
uqkev f jynfah usmf 14 -&uf (4 -6-59) aeY eHeuf 7 -em&Dtcsdew f iG f bwfpu f m;jzifh b*FvrD x S uG cf &hJ m 8 -
em&Dct JG csed w
f iG f uifumrPdawmifxyd üf acwå&yfem;awmfrNl yD; qufvufxu G cf mG awmfrMl u&m 10 -em&Dct JG csdew f iG f
oCF&mZm(Sangaradja) ûrdYoYkd a&mufawmfrMl uonf? wnf;cdo k nft h rd rf S wzmvHck efY a0;aomt&yfü t½SiZf ed &u©w d
\ ausmif;uav;wck ½Sdonf? 2 -em&Dcw JG iG f xdak usmif;uav;odYk <uawmfrí l Oygoumç Oygodumrtjzpf cH,Ml u
aom a,musmf ; rdef;r 6 -OD;wdkYtm; o&P*HkoDv ay;cJhMuonf? nae 4 -em&DwiG f ûrdYawmf½ükH w&m;yGu J si;f y&m n
8-em&DwiG f NyD;onf? y&dowf 400 -ausmfcefY w&m;emMuonf? txl;tm;jzifh AmvDuRef;ü w½kwv f rl sdK;rsm; rawGY&
[kqo kd nf? wnf;cdt k rd rf sm;rSm AmvDwikd ;f &if; [dEL´ bmom0ifrsm; jzp Mf uonf/
uqkev f jynfah usmf 15 -&uf (5 -6-59) aeY 5-em&Dct JG csdewf iG f oCF&mZmrSxu G cf mG awmfrMl u onf? 8 -
em&Dred pf 20 -wGif *dvrD Ekwu f rf;ajca&mufonf? 10 -em&D 15 -rdepf w f iG f bef*sK0*Ða&mufonf? pk&mo,mrS
vmíêudaeMuaom um;i,frsm;jzifh xGucf MhJ u&m nae 6-em&DwiG f pk&mb,mwnf;cdt k rd o
f Ykd jyefa&mufonf?
e,kefvqef; 1-&uf (6-6-59) aeYwiG f t½Sit f &d,0Hoç t½Siof &Oygvç t½Sirf [memrESihf ,d;k ',m; &[ef;awmf
wyg;wdYk *sumwmjyefMuonf? odYk jzpfí omoemûy oHCmawmf 9 -yg;om½Sdawmhonf? 9-em&Dtcsed w f iG f acwfynm
wwftrsdK;orD;wOD; Oygodumrtjzpfc, H ol nf? r[mpnfq&mawmfu o&P*Ho k v
D ay;awmfro l nf? t½Sief m&'u
¤if;tm; oEÅm[ktrnfay;onf? *sdeb f mom0if tdE, d´ ukeo
f nfwOD;u tdryf ifah eYqrG ;f uyfonf? xdak eYnaeydik ;f wGif
wnf;cdt k rd ½f iS u
f ,d;k ',m;y&dwçf oD[Vkd yf &dwçf jrefrmy&dwrf sm;udk toD;oD; &Daumf'gjzifh toHzrf;,lonf? n 8 -
em&Dtcsdew f iG f t½Sief m&'u arwåmur®|mef;ç tmemyge ur®|mef ;rsm;udak y;í wxdik t f wGi;f rdepfyikd ;f jzifh tm;xkwf
aponf? xifjrifyu kH vkd nf; ar;pdppfí ½Si;f vif;ajymjyonf? tm;xkwo f rl sm; 40 -ausmf½o dS nf? pdw0f ifpm;Muonf?
tdo
k al wmfpifax½kyw Ü påd mawmfzwfwYkd oifwYkd onfvnf; trSww f rJrh aeygESihf 'geç oDvç bm0emwdYk jzifh oHo&mrS
ul;ajrmuf&ef azmifukd cdik cf ikd zf YJG Muygukeaf vmh/
q&mawmfwYkd tzGYJ onf e,ke v f qef; 2-&uf (7 -6-59) aeY e,kev f qef; 2-&ufaeY eHeuf 8-em&DwiG f
r"k&muRe;f odYk <uawmfrMl uonf? yJch sw
d af rmfawmforÁejf zifh <uawmfr&l m 10 -em&D rdepf 20 -wGif r"k&muRe;f odYk a&muf
onf? 11 -em&DwiG f bHumvefûrdY w½kwt f rd f wtdrw
f iG f qGr;f bkO;f ay;awmfrMl uonf? 12 -em&DwiG f wzefjyefxu G &f m
2-em&DwiG f xl;qef;aom rD;wGi;f XmeodYk a&mufonf/
ygrDuqefNrdKYü w&m;a[mjcif;
2-em&D 35 -rdepftcsdew f iG f xdrk ;D wGi;f XmerSxu G vf m&m ygrDuqef (pamekasan) ûrdYudkjzwfausmfí 3 -em&D
tcsdew
f iG f yifv,furf ;ajcteD; w½kwb f &k m;½Scd ;kd ausmif;odYk a&mufawmfrMl uonf? xdak usmif;rSmwnf;cdMk uonf? n
8-em&D tcsed wf iG f ygrDuqefûrdYwiG ;f odYk <uawmfrí l w&m;a[mawmfrMl uonf? y&dowf 60 -avmufom½So d nf? n
12-em&DavmufwiG f wnf;cd&k mausmif;odYk a&mufawmfrMl uonf/
r[mpnfq&mawmf pk&b,mNrdKYüw&m;a[mjcif;
e,kev f qef; 3-&uf (8 -6-59)aeY eHeuf 7 -em&DwiG f xdXk merS jyefvmawmfrMl uonf? 1 0 em&Dtcsdew f iG f
r"k&mqdyu f rf;rS oabFmxGuo f nf? 10 -em&Dcw JG iG f pk&b,mNrdKYoYkda&mufonf? xdak eYn 7-em&Dtcsdew f iG f txl;
awmif;yefojzifh pk&b,mNrdKYawmf½üHk n 7-em&DwiG f r[mpnfq&mawmfu ygVdbmomojzifh 0dyóemw&m;a[m
Mum;awmfro l nf? oD[Vkd f q&mawmft½Siyf ,d 'óDu t*F vdyb f mom jyefMum;awmfro l nf? t½Sif Zde&u©w d u
tif'ekd ;D ½Sm; bmomjyefonf? 2-em&DcefYMumaom[l\? xkYd aemuf tar;rsm;udv k nf; ajz½Si;f awmfro
l nf/ y&dowf
500-ausmf em,lMuonf? 11 -em&Dtcsdew f iG f ]]b0wkoAÁr*Fv}H }paom *gxmudk oHCmawmfrsm;u ½Gwq f íkd w&m;
yGu
J kd odr;f vdu k favonf/
xdkqm&Da'oü Ak'¨bmom0ifwoef;cGJ½Sd
e,kevf qef; 4-&uf (9 -6-59)aeY eHeuf 7-em&DcGJ tcsdefwGif pk&b,mrS um; 3 -pD;jzifh wdq k m&Dawmif
pcef;odYk <uawmfrl Muonf? 9-em&DwiG f um;rSqif;í wrdik cf efY vrf;avQmufMu&onf? xdw k q
kd m&DawmifrS ay 7000
-ausmjf rifoh nf[o k &d onf? xdak wmifw0du k v f rl sm; tm;vH;k Ak'b
¨ mom0if awGcsn;f jzpfMuonf? xdak wmifw0du k üf
vlO;D a& woef;cG½J adS vonf? 0rf;ajrmufz, G f jzpfonf? odYk &mwGif xdak 'ou vl rsm; &[ef;oHCmrsm;udk awGYjrifz;l
onfv h u©Pmr½SMd uacs? ½Scd ;kd &rSe;f vuftyk cf sD&rSe;f vnf; rodMuacs? rdepf 30 -avmufavQmufomG ;avvQif a0gaem
udMwd(0eudw)då ac: awmifay:½Gm pmoifausmif; odYk a&mufavonf? ½GmvlBuD;ESihf ausmif;q&mrsm;u omoemh
tvHrsm;jzifh êudqakd eM uonf? a&mufírMumrD q&mawmft½Sief m&'u ausmif;om;rsm;udak c:í Ak'b ¨ mom
taMumif; ar;Munf&h m rod½mS Muacs? odYk EiS q hf &mawmf t½Sief m&'u ]]Ak'Ḧ o&PH *pämrdç earmwó bk&m;½Scd ;kd ç
earmAk'g¨ ,}} ponfwYkd ukd csydYk oifjy ay;awmfrcl ahJ vonf? q&mawmf t½Sief m&'onf atmufouf ausonfh yk*Kd¾ vf
jrwfjzpfonf? 1-em&davmuf oifjyay;vQif ausmif;om; uav;rsm; odem;vnfrI awmfawmf&½Sd oGm;Muonf? 0rf;
ajrmufz, G yf gwum;? q&mawmfrsm;onf a0gaemudMwd(0eudw)då awmifay:½Gmpmoifausmif;ü y&dw½f w G zf wf csD;
ajr§mufawmf rlcMhJ uavonf? q&mawmfwYkd um; u½kPmBuD;rm;awmfrMl uygaypG/
0eduw
d *då grauydç ax&m omoebmu&m?
y&dwo
å moaemoareç Ek*w ¾ o
ð k taeu"m/
¤if;aemuf awmifay:rS qif;awmfrcl JhMuonf? rGef;vGJ 2 -em&DwiG f ypk½*k rfac: yifv,furf;pyfûrdYoYkd a&muf
awmfrMl uonf? xdûk rdYü tenf;i,fa[majymawmfrMl uNyD;vQif q&mawmft½Sief m&'onf aemufyg &[ef;awmf 4 -yg;
ESihf pk&mb,modYk jyef<uawmfro l nf? ,d;k ',m;q&mawmf t½Si0f o
d mvorP*kPç oD[Vkd t f ½Siyf ,
d 'óDçt if'ekd ;D ½Sm;
&[ef;awmf t½SiZf ed &u©w d ESihf r[mpnfq&mawmfwYkdonf rmvHûrdYoYkd <uawmfrMl uonf? 4-em&Dç rdepf 20 -wGif
rmvHûrdYoYkd a&mufawmfrMl uonf? ,if;rmvHûrdYü r[mpnfq&mawmf OD;aqmifí w&m;aqG;aEG;yGJ usi;f yûyvkyaf wmfrl
cJah vonf? wnf;cdt k rd ½f iS f 'umç 'umrwdYk tm;vnf; tvd½k o
dS jzifh y&dwrf sm; toHoiG ;f ay;awmfrcl MhJ uonf/
rdk*sdKum&DwdkNrdKYü w&m;a[mjcif;
e,kev f qef; 6-&uf( 11 -6-59) aeYreG ;f vGJ 1-em&DwiG f xdûk rdYrS xGucf MhJ uonf? 3-em&DwiG f au'D&ûD rdYoYkd
a&mufawmfrcl ahJ vonf? au'D&ûD rdYü acwåem;NyD; w&m;a[m&m nae 5-em&Dtcsed w f iG f w&m;NyD;avonf? 'umç
'umrrsm;0rf;ajrmuf½iT vf ef;pGm w&m;em,lMuavonf? rMum;zl;aom bk&m;jrw pf mG toH;k tra'oemudk Mum;em&
av&m tb,frmS vQif 0rf;rajrmufy½J ydS gtHeh nf;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 178
au'D&o
d yk ¥aeydç "r®0óH y0ód aom?
r[mpnfax&ukOaÆ &mç um½knoH,ak wm [d acg/
q&m&rfNrdKY w&m;yGJ
e,kev f qef; 7-&uf (12 -6-59) aeY eHeuf 8-em&DwiG f xdûk rdYrS xGucf &hJ m 11 -em&DwiG f r'D,efûrdYoYkd
a&mufonf? w½kwOf ygoumwOD;u jrefrm[if;ESihf qifwo l nfh [if;vsmrsm;jzifh qGr;f uyfonf? 12 -em&DcwJG iG f
qufvufxu G cf mG cJ&h m 2-em&Dct JG csdew
f iG f qdv
k [
kd v
k nf;ac:aom qk&u f m&fumû rdY tmeE´trd o f Ykd a&mufonf? xdt k rd rf S
3-em&Dcw JG iG f qufvufxu G cf mG awmfrcl &hJ m 5-em&DwiG f qrm&rfûrdY 0gwk*t kH &yf 0d[m& Ak'*¨ ,modYk a&mufonf?
q&mawmf t½Sief m&'wdYk onfvnf; pk&b,mç bvd&k mç &ifbef;ûrdYrsm;ü w&m;a[mawmfrcl NhJ yD;jyef<uvm&m xdq k rm
&rfûrdY 0gwk*t kH &yf 0d[m&Ak'*¨ ,mü a&mufEiS ahf wmfrMl uonf? n 7-em&Dcw JG iG f qrm&rfûrdYwiG f w&m;yGu J si;f yonf?
r[mpnfq&mawmfu oDvay;í q&mawmft½Sief m&'u w&m;a[mawmfro l nf? 11 -em&Dcw JG iG f w&m;yGNJ yD;onf/
toif;wdkufü w&m;a[mjcif;
oD,q
kd zkd D r@avydç "r®uxm y0wåw?d
t"ar®m ed&,H aewdç "ar®m ygaywd ok*w
¾ /ð
e,fvSnfhtzGJY 2-zGJYcGJí vSnfhvnfw&m;a[mjyefjcif;
e,kev f qef; 9-&uf (14 -6-59) aeYwiG f q&mawmf t½Sief m&'wdYk tzGYJ u taemufajrmufyikd ;f odYk w&m;
a[mvSnv hf nf&ef xGucf mG awmfrMl uonf? r[mpnfq&mawmfwYkdtzGYJ u taemufawmifyikd ;f odYk vSnv hf nf&ef aeY
12-em&DwiG f xGucf mG awmfrMl uonf? omoemûy q&mawmfrsm; nDnn D w
G nf wG f wdik w
f idk yf i yf if Munfñzdk ,G &f m
aumif;vSacs\? nDnw G v
f Qifum; vkyif ef;atmifjrifí tm;vH;k ESv;kH pdw0f rf; csrf;omMuonf/
azmfjycJo
h nft
h wkid ;f e,kev
f qef; 9-&ufaeY 12 -em&DwiG f qrm&rfûrdYrS xGucf mG cJ&h m 2-em&Dct
JG csdew
f iG f
rkwv
d efûrdYuav;odYk a&mufawmfro l nf? xdûk rdYuav;ü n 8-em&drS 10 -em&Dtxd w&m;a[mawmf rlcahJ vonf?
y&dowf 150-½Sdaom [l\/
rkwv
d ef t"d|maeydç "r®rKÁ embdoOö,?d
,wdaoa|m 0dpu©aPmç r[mpnfax&aoca&m/
aAma&mAk'l;apwDBuD; 'kwd,tBudrfzl;ajrmfjcif;
q&mawmfwYkdonf e,kev f qef; 10 -&uf (15 -6-59)aeY eHeuf 8-em&Dtcsed w f iG f aAma&mAk';l apwDawmf
jrwfBuD;udk 'kw,
d tBudrf <ua&mufz;l ajrmfawmfrMl uonf? apwDawmfBuD; \ ta½SYajrmufaxmifh t&yfwiG f oD[Vkd f
q&mawmf t½Sief m&'ax&f 1295 -ckEpS af vmufu pdu k yf sdK;cJo
h nfh aAm"danmifyif½adS vonf? q&mawmfwYkd onf xdk
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 179
aAm"danmifyifatmufü rkwv d efûrdYrS ,laqmifvmaom qGr;f xkyrf sm;udk aeYqrG ;f tjzpf bkO;f ay;awmfrMl uonf? ¤if;
aemuf apwDawmfBuD;udk o'¨gaZm0if zl;jrifawmfrcl MhJ uavonf? apwDawmfBuD;udk tif'ekd ;D ½Sm;tpd;k &u a½S;a[mif;
ypön;f tjzpfjzifh odr;f ydu
k x
f m;onf? Munf½h aI vhvmzG,f tjzpfjzifh Munf½h aI vhvmMuonfrmS aeYpOfy&dowfrpJ[k
od&onf? apwDteD;ü aps;qdik rf sm;vnf;½So d nf? aAma&mAk';l apwDawmfBuD;onf jrefrmjynfrS a½Tw*d akH pwDawmfBuD;
uJo
h Ykd vnf;aumif;? oD[Vkd u f Re;f rS r[mapwDBuD;uJo
h Ykd vnf;aumif;? ,d;k ',m;rS ecGeyf xHak pwDawmfBuD;uJo h Ykd
vnf;aumif;? *syefrS urmuk&qif;wkawmfBuD; uJo h Ykd vnf;aumif;? tif'ekd ;D ½Sm;Edik if H \ tzd;k rjzwfEikd af om tarG
tESpf pifppfjzpfavonf/
r*vefNrdKYü w&m;a[mjcif;
taomu0d[m&ü w&m;a[mjcif;
e,kev
f qef; 11 -&ufaeY eHeuf 7-em&Dcw JG iG f wnf;cdt k rd rf S ajcusifavQmufí t½SiZf ed &u©w d \ ur®|mef;jy
w&m;ay;&m taomu0d[m&odYk <uawmfrí l oDvay;ç y&dw½f w G çf tEkarm'emw&m; a[mawmfrMl uonf? txl;
ojzifh r[mpnfq&mawmfu ewfjynfu rSmvdu k f aompum; 3-cGe;f udk azmfjyíok*wdoYkd a&mufjcif;ç aumif;aom
&jcif; [laom yxr 2 -rsKd ; jynfph akH eNyD;jzpfaMumif;ç xd0k [ d m&rSm rSerf eS v f ma&mufí w&m;tm;xkwo f mG ;rnf qdv
k Qif
aumif;pGm wnfwjhH cif;qdw k hJ usefwrsdK;vnf; jynfph o
kH mG ;Edik af Mumif;ç odYk jzpfí xd0k [
d m&udk wnfaxmif xm;onfrmS
tusKd ;rsm;aMumif;ponfjzifh tm;ay;pum; a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? q&mawmfum; ]]raumif;jrpfwmç aumif;&m
udv
k pS çf topfa[musL;ç emzl;xyfrçH ewfxw H if&mç arwåmvnf;ûyç &[efrçI ajcmufcv k eG af ocsm}} [lonfEiS thf nD
usif0h wfajcmufyg;ESihf uHv
k akH vmufi jynf0h onfh yk*Kd¾ vfjrwfBuD;jzpfawmfryl gayownf;/
,wDwd oduw
d© aAÁ[çd "ar®[d tEkaem ok"?D
r[mpnfax&yk*aF 0gç avmurSd tbdygua#m/
e,kev f qef; 11-&uf (16 -6-59) aeYreG ;f vGJ 1-em&Dcw JG iG f r*vefrS wref*;kH odYk um;jzifh vdu
k yf YkdMuonf?
2-em&Dtcsdewf iG f wref*;kH ( Temang Gung ) ûrdYoYkd a&mufawmfrMl uonf? tif'ekd ;D ½Sm; trsdK;om;wOD;tdrüf acwå
oDwif;oH;k awmfrMl uonf? n 8-em&D tcsed w f iG f w&m;a[mawm rf &l m y&dowf 200 -ausmfcefYvma&mufí ½dak opGm
w&m;emMuonf? Ak'¨ "r®ukd vufcrH nft h ajctae½So d nf[k q&mawmfrsm; rSwx f ifcMhJ uonf/
a0gaemqdkbdk(0eaomb)NrdKYü Ak'¨"r®jzefYcsDjcif;
e,kev
f qef; 12 -&uf (17 -6-59) aeY 12 -em&DwiG f wref*;kH rSxu G cf MhJ u&m 1-em&DwiG f a0gaemqdb
k kd
(Wonosobo) ac: awmifay:ûrdYoYkd a&mufawmfrMl uonf? a0gaemqdb k rkd mS ygVdvd k 0eaombjzpfonf? wifw h ,f
aom[l\? jrefrmjynf arûrdYuohJ Ykd &moDOwkat;csr;f om,maomûrdYjzpfavonf? q&mawmfwYkdonf tpd;k &{nfah *[m
ü acwåow
D if;oH;k awmfrMl uonf? nae 5-em&D arwåmur®|mef;ay;onf? tm;xkwo f l 13-a,muf½Sdonf/
arwåmjzifhaeEdkifvQif edAÁmef&Edkif
arwåmur®|mef;udv
k nf; yGm;rsm;oifyh gonf? arwåmjzifh xm0pOfaevQif ocFg&cyJ Nidr;f pJcsKyfNidr;f &m edAmÁ efukd
&Edik af Mumif;-
r[mpnfq&mawmf oDjcm;w&m;a[mjcif;
e,kev k rkd S 18 -rdik cf efY a0;aom ay 6000 -ausmjf rifah om 'D&if( Dieng)
f qef; 13 -&ufaeYwiG f a0gaemqdb
awmifay:odYk wufa&mufMunf½h I avhvmawmfrMl u&m ,if;awmifay:ü [dEL´ taqmufttHk <uif;tusefrsm; awGY&
aMumif; rSww f rf;ü azmfjyxm;onf? r[mpnfq&mawmfonf wnf;cd&k m tpd;k &a*[mü n 8 -em&Dtcsdew f iG f bk&m;
jrwfpGmtaMumif;ESifh bk&m;tqHk;tr 3 -yg;udk tusOf;cs Kyf a[mawmfro l nf? y&dowf 30 -ausmf w&m;em,lMuonf?
xdYk aemuf Oygoumusi0hf wfrsm;udk a[mjyawmfrol nf? Oygoumtjzpfc, H rl nfh yk*Kd¾ vf 2-OD;tm; o&P*Ho k v
D
ay;awmfro l nf? wOD;udk "r®umr [lívnf;aumif;? tjcm;wOD;udk "r®'Ed [ é íl vnf;aumif; trnfay;awmfro l nf/
idkbdkvf½Gmü w&m;a[mjcif;
e,kev f qef; 14 -&uf (19 -6-59) aeY eHeuf 8-em&DcJG tcsdew f iG f a0gaemqdb k rkd S rdik f 40 -a0;uGmaom
yk&af 0g&*sdK ( ) ûrdYoYkd um;ESihf vduk yf Ykd Muonf? 10 -em&D 15 -rdepfwGif a&mufonf? nae 6 -em&Dcw JG iG f xdûk rdYrS 12 -
rdik af 0;aom idbk vkd af c:awm½Gmuav;odYk w&m;a[m <uMuonf? xd½k mG ü w&m;a[mNyD; xd½k mG ½Sd Ak'b ¨ momtzGYJ tm;
Ak'q ¨ if;wkawmfwqlay;tyfonf? bk&m;jrwfpmG rSm tvH;k pHk pifMu,fawmfrí l xdb k &k m; jrwfpmG ud, k pf m; qif;wkawmf
a½SYrmS w&m;tm;xkwv f Qif pdwpf ifMu,fEikd af Mumif; ponfjzifh oD[Vkd t f ½Siyf , d 'óDu rdeYf Mum;awmfral vonf?
w&m;emolaygif; 300-ausmfavmuf½o dS nf? n 11-em&DwiG f yl&af 0g&*sdKûrdY wnf;cdt k rd o
f Ykd jyefa&mufMuonf/
idb
k v
kd *f graupmydç "r®obm y0wåw?d
ax&dEm´ r[kóma[eç "r®uxH y0wå,/kH
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 181
arwåmur®|mef;ay;jcif;
ukawmtm&f*sdKNrdKYü w&m;a[mjcif;
e,kev
f jynfah usmf 1-&uf (21 -6-59) aeY eHeuf 8-em&DwiG f 8-rdik cf efYa0;uGmaom ukawmtm&f*sKd
(Kuteardjo) ûrdYoYkd um;ESiv
hf u
kd yf Ykd Muonf/ t½Siyf , d 'óD \ bmomjyef vli,f'g,um wOD;jzpfonfh tmeE´
'g,umtdrüf wnf;cdMk uonf? xdt k rd üf t½SiZf d e&u©w
d \ 0d[m&uav; wck½Sdonf? n 7 -em&Dcw JG iG f w&m;a[m
awmfrMl uonf? vly&dowf 400-cefY w&m;emMuonf/
befa'gif;NrdKYü w&m;a[mjcif;
e,kev f jynfah usmf 2-&uf (22 -6-59) aeY eHeuf 8-em&D 45 -rdepfwiG f ukawmtm&f*sKd rS rD;&xm;jzifh
xGucf mG awmfrcl &hJ m rD;&xm;acgif;wGûJ ywf c&D;zifo
h jzifh n 7-em&DwiG f befa'gif;ûrdYoYkd a&mufawmfrMl uonf? êudae
aom 'g,umrsm;u 0drv"r®0[ d m&odYk yifah qmifomG ;Muonf? xd0k rd v"r®0[
d m& ü uruxûy aqmif½u G af eonfh
'g,dumrwa,muf Oygodumtjzpfc, H íl tjcm;'umuav; wa,muf Oygoum tjzpfc, H o
l nf? r[mpnf
q&mawmfu Oygoum usif0h wfrsm;a[majymí o&P*Ho k v
D ay;awmfro l nf? n 8 -em&DwiG f r[mpnfq&mawmf
ESifh t½Siyf ,
d 'óDwYkd w&m;a[mawmfrMl uonf? y&dowfrsm;pGm w&m;emMuonf/
t½SifZde&u©dw\ ZmwdXme<uawmfrljcif;
vlaygif;rsm;pGm o&P*HkoDvwnfapjcif;ponf
jrefrmjynf jyef<uawmfrljcif;
r[mpnfq&mawmfonf rdru d , kd u
f kd csr;f omrIurkd iJyh J owå0grsm;csr;f oma&;ç oHo&mab; at;Nidr;f a&;
twGuf rsm;pGmtyifyef;cHí aqmif½u
G af wmfrcl ahJ vonf? toif ax½kyw Ü pdå mawmfzwf olawmfaumif;onfvnf; rdrd
wud,
k w
f nf; csrf;omrItwGuf riJuh G uyf J owå0gtrsm;csrf;oma&;twGuf êud;yrf;ygavmh/
t|owåwdrydkif;
wq,fh½SpfEdkifiH omoemjyK<uawmfrljcif;
yifhavQmufMujcif;
,if;odYk pOf;pm;BuHpnfpOftwGi;f rSmyif 1339 -ck ESpOf ;D avmufuwnf;uyif t*FvefrS t½Siaf &0w"r®EiS hf
tar&duefjynfrS rpöwm *sdK;Zuf*;kd vfpwde;f wdYk onf q&mawmfb&k m;BuD;xH tar&duefç t*Fveftygt0if urÇmYEikd if H
toD;oD;wdYk ü omoemûy&ef tcsed u f sa&mufNyDjzpfaMumif; urÇmYEikd if t
H oD;oD;ü vSnv hf nf omoemûyawmfryl g&ef
yifah vQmufMuavonf? odYk EiS hf q&mawmfb&k m;BuD;onf urÇmYEikd if t H oD;oD;wdYk ü omoemûy<u&ef qH;k jzwfawmfrcl hJ
avonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 183
w&m;a'oemig;yk'f jyKpD&ifawmfrljcif;
t*Fvdyfbmomjyefqdkapjcif;
y&d0awåwmG t*Fvo
d -bmom, ,wdaoca&m?
avmudumeH [dww¬m,ç okEa´ & "r®aygw¬au/
BudKwifaqmif½Gufjcif;
,dk;',m;(xdkif;)EdkifiH befaumufNrdKYodkY<uawmfrlNyD
q&mawmfonf rdrEd ikd if &H yfjcm; wdik ;f wyg;rsm;odYk <uaomfvnf; wynfw h yef; &[efç ½Siçf vl a,m*DwYkd tm;
rdr½d o
dS uJo h Ykdyif rarhravsmah eMu&ef ,if;odYk Mo0g'ay;awmfrNl yD; tzGYJ 0ifrsm;jzpfonfh y&d,wåo d moe[dw "r®p&d,
(oD;jcm;pmcs)ESihf omoe"Z od&yD 0& "r®mp&d, bGYJ wq H yd af wmf& t½Sio f vD meE´mbd0o H ç y&d,wåo d moe[dw"r®m
p&d, (oD;jcm;pmcs)ESihf omoem"Zod&yD 0&"r®mp&d, t½SiZf eumbd0o H ç 'DCbmPu 'DCedum,aum0d' t½Sif
auvmoç t½Sit f *¾"r®ç uyÜ,
d ausmif;q&mBuD;a[mif; OD;jrode;f (armfvûrdi)f wdYk EiS t hf wl &efuek ûf rdY r*Fvm 'Hk
avqdyo f Ykd rGev f JG 2-em&d rdepf 30 -tcsdew f iG f <uawmfrcl ahJ vonf? wynfw h yef; &[ef;ç ½Siçf vla,m*Drsm;pGmwdYk
vduk yf gydYk aqmifMuonf? 3-em&d rdepf 30 wGif r[mpnf q&mawmfb&k m;BuD;ESit hf zGYJ onf bDatpD av,mOfjzifh
vduk yf gvsuf ,d;k ',m;(xdik ;f )Edik if H befaumufû rdYoYkd a'opm&Dpwif<ucsDawmfrcl ahJ vonf/
befaumufavqdyfrSBudKqdkMu
cRefbl&DNrdKU<u Mo0g'ay;jcif;
cReb
f &l w
D ayg0aeydç r[mpnf u0daoca&m?
"ar®m'aue awarodç orÜawå A[kau Zae/
*syefEdkifiH
*syefEikd if o
H nf &moDOwk tat;vGeu f o
J nfwh ikd ;f jynfjzpfonf? tm½Swu kd tf a½SYbuf ypöyw d o
f r 'k &´ mtwGi;f
ü wnf½adS vonf? ud&k ;D ,m;Edik if H \ ta½SYbufwiG f usL½ªç [Ge½f ;I ç ½Su
d ;kd ul;ESihf [dak u'dk uRef;BuD;av;uRef; yg0ifchJ
avonf? *syefEikd if H\ tus,ft0ef;rSm 142726-pwk&ef;rdik jf zpfavonf/
*syefEikd if o
H nf pD;yGm;a&;tvGeaf umif;aomEdik if jH zpfo nf? qefpyg;ç *sHKç bmvDç tmvl;jzLç tmvl;csdKç
vufzufajcmufç aq;½GuBf uD;ç pyspfo;D ç opfawmfo;D ç yef;oD;ç ausmufr;D aoG;ç a½Tç aiGç cJç oGyçf oH½ikd ;f ç owåKç
caemufprd ;f ç aMu;eDç uefYç xH;k ç ausmufç armfawmfum;trsdK;rsdK;ç pufypön;f trsdK;rsdK;ç "mwkaA'aq;trsd K;rsdK;ç
txnftvdyçf bdvyfajrç a<uxnfç td;k cGuyf ef;uefç zefxnfç rSex f nfç &mbmypön;f trsdK;rsdK;ç puúLtrsdK;rsdK;ç
rD;&xm;trsdK;rsdK;ç oabFmrsdK;pHçk a&'D,çkd uufqufç ½kyjf rifoMH um;ç vQyfppfypön;f rsdK;pHk ponfwYkd xu
G ½f o
dS nf/
*syef00S o
d a,memrç 0domavm "e0g b0d?
MoZ0g okbad u©map0ç tEkaem &wae[d acg/
ud;k uG,rf b
I momtm;jzifh ½Siw
f çkd r[m,meAk'b
¨ momç c&pf,mefwYkd jzpfuek f \/
ax&0g'omoema&muf½Sdjcif;
ouú&mZf 1316 -ckEpS f ewfawmfvwGif &efuek ûf rdY urÇmat;uke;f ajrü usi;f ycJah om wwd,tBudraf jrmuf
urÇmYA'k b
¨ momomr*¾D nDvmcHBuD;odYk wdik ;f jynftoD;oD;rS ud,k pf m;vS,af wmfrsm;ESihf avhvmolrsm; wufa&mufMu
&mwGif xdpk Ofusif;yvsuf½adS om q|o*Fg,em r[m"r®obifBuD;udk ud, k wf ikd u
f ,kd Mf uyfawGY jrifMu&í ax&0g'
Ak'b
¨ momudk txl;pdw0f ifpm;oGm;Muavonf? txl;ojzifh *syefr[m,me Ak'b ¨ mom0if ud, k pf m;vS,rf sm;u
bk&m;jrwfpmG omoemtppftrSeu f kd jrifawGYomG ;&NyD; ax&0g'Ak'b¨ momudk avhvmvdpk w d f jyif;jyoGm;Muavonf/
odkYjzpfí 1317 -ckEpS f uqkev f wGif *sy efjynf wdu k sKd ûrdY [dZk if*sb
D ek ;f awmfBuD;ausmif;rS r[m,me bke;f awmf
BuD; &d&ed mum,mruç *syeftrsdK;om;vli,f 12 -OD;ESihf trsdK;orD;wOD;wdYk ukd ax&0g'Ak'b ¨ momudk avhvmoifMum;
&ef apvTwv f akd Mumif; arwåm&yfccH sutf & jrefrmEdik if H Ak'o¨ moemtzGYJ u oabmwlNyD;vufcH cJah vonf?
¤if;wdYk a&muf½v dS maomtcg Ak'o ¨ moemtzGYJ u ax&0g' &[ef;omraP oDv½Sirf sm;tjzpf csD;jr§io f w
G o
f iG ;f NyD;vQif
urÇmat; ty&a*g,meausmif;aqmifüyif xm;½Su d m y&d,wfç y#dywfwYkd ukd oifMum; tm;xkwaf pcJah vonf? ,if;
*syef&[ef;awmfrsm;teuf bduK© 0do'k g¨ o,ç bduK© uk rm&okre wdYk onf ax&0g'Ak'b ¨ momudk avhvm,if;
*syefjynfü ax&0g'Ak'o ¨ moemûy&ef pdwt f m;xufoefMuojzifh *syefjynf½dS yk*Kd¾ vfBuD;rsm;ESihf wdik yf ifum *syefA'k ¨
omoemtzGUJ (Japan Buddha Sasana Society) udk wnfaxmifMuNyD; *syefjynfü rnfuo hJ Ykdax&0g' omoemûy
oifoh nfwYkdukd jrefrmEdik if H Ak'o
¨ moemtzGYJ EiS hf wdik yf ifNyD;vQif -
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 186
3/ *syefjynf½dS "r®'wl Xmersm;wGif oHCm&mrESihf odrt f aqmufttHk jynfph akH o mtcg jrefrmEdik if rH S omoem
ûyq&mawmf tenf;qH;k wXmevQif 5-yg;pD jrefrmEdik if aH wmf Ak'o ¨ moemtzGYJ p&dwjf zifh ydYk aqmifomoemûyap&efEiS hf
qGr;f ç ouFe;f ç ausmif;ç aq; ypön;f av;yg;p&dwf wdYk ukd *syefA'k o
¨ moemtzGYJ u uscH&ef? xdo k Ykd <ua&mufrnfh
q&mawmfrsm;udk jref rmEdik if aH wmf Ak'o
¨ moemtzGYJ u a½G;cs,Nf yD; oifwef;rsm; ay;&ef[al om pDru H ed ;f rsm;udk ûyvkyf
&efoabmwlMuonf/
*syef"r®'lw0dZÆmv,ausmif;
rdk*sD"r®'lw|me
azmfjycJo h nfth wdik ;f *syef Ak'o¨ moemtzGYJ EiS hf jrefrmEdik if aH wmf Ak'o
¨ moemtzGYJ wYkd oabmwlnMD uonfh
udpw ö iG f rd*k sDûrdYü "r®'wl Xmewck wnfaxmif&efyg½Scd hJ av&m ¤if;oabmwlncD suft& *syefjynfwiG t f vm;tvmrsm;
tuJcwf&ef t*¾r[my@dw q&mawmf t½Siaf o|dvESihf t*¾r[my@dw q&mawmft½SiÓ f Pkw&å wdYk onf 1317 -
ckEpS f wefc;l vwGif *syefjynfoYkd <uawmfrMl uonf? ¤if;jyif 1318 -ckEpS f e,kev f wGif acgif;aqmif t*¾r[my@dw
a0VKef0efq&mawmfEiS w hf uG t*¾r[my@dw teD;pcef;q&mawmf t½Siyf @dwç t*¾r[my@dw r[mpnfq&mawmf
t½Siaf ombeç t*¾r[my@dw 0dZmÆ vuFm&q&mawmf t½Si0f o d 'k ç¨ t*¾r[my@dw jrif;NcH ud;k aqmifq&mawmf
t½Siaf ombdw [laom q&mawmf 5-yg;ç Ak'o ¨ moemtzGYJ tusdK;aqmifpmcsDw&m;0efBuD; owd;k r[moa&pnfol
OD;csefxeG ;f acgif;aqmifaom vly*k Kd¾ vfrsm;tzGYJ wYkd odro f rkw&f efEiS hf omoema&;udpt ö 00 aqG;aEG;&ef *syefjynfoYkd
<ua&mufawmfrcl MhJ uavonf? ¤if;jyif oHCm&mrausmif;vnf; aqmufvyk í f NyD;pD;ojzifh 1319 -ckEpS f 0gacgifvqef;
wGif 'kw, d 0grD t*¾r[my@dw q&mawmf t½SiÓ f Pkw &å acgif;aqmifaom omoemûy q&mawmf 6 -yg;wdYk *syef
jynf rd*k sûD rdY oHCm&mrodYk <ua&mufow D if;oH;k awmfrcl MhJ uavonf/
rdk*sDNrdKUüurÇmat;apwDwnfjcif;
rd*k sûD rdY½dS rum&DO,smOftwGi;f ü ajrwae&mudk *syefwYkd bufrS &,lNyD; urÇmat;apwDawmfukd rd*k sDûrdYawmf0ef
acgif;aqmifaom rd*k sDurÇmat;apwD wnfaqmufa&;tzGYJ u wnfaqmufcahJ vonf? oHCm&mrrSm a½S;OD;pGmNyD;pD;
ojzifh 1319 -ckEpS f 0gacgifvwGif urÇmat;apwDawmftwGuf jrefrmEdik if aH wmf Ak'o ¨ moemtzGYJ u jrefrmaiG 2-
ode;f cGEJ iS hf nDrQaom *syef,ef; 17 -oef;udk jrefrmEdik if aH wmf oH½;kH rSwqifh bk&m;wnfaqmufa&;tzGYJ oYkd 1319 -ckEpS f
awmfovif;vu vTt J yfay;cJ&h m 1320 -ckEpS f waygif;vavmufwiG f apwDwnfaqmufjcif;udpö NyD;cJah vonf?
rd;k ukwûf rdYrS OD;0acgif;aqmifaom pdezf ;l awmfv'ª gef;a&;tzGYJ rS vª'gef;aom pdezf ;l awmfukd jrefrmEdik if aH wmf Ak'o ¨ moem
tzGYJ Ouú|a[mif; owd;k oD&o d "k r®qmOD;oGiu f usyw
f aomif;cefY tukecf rH rG ;f rHNyD;vQif ¤if;ESpf wefaqmifrek f ;vwGif
Edik if aH wmf Ak'o ¨ moemtzGYJ b@ma&; tzGYJ i,f obmywd r[moa&pnfol OD;tke;f azESihf jrefrmoHtrwfBuD;
OD;xGe;f ½Sed w f Ykd u rd*k sDûrdYawmf0efEiS hf wdik yf ifí xD;awmfEiS hf pdezf ;l awmfwifyu
JG kd atmifjrifpmG usif;yEdik cf ahJ vonf/
usKdwdk(,m0w)"r®'lwXme
*syefjynf<ua&muf&efvufcHjcif;
ntm;jzifh 10 -nxuf renf;½Scd hJ \? q&mawmfum; 0de,*½kuç odum© umr cs;D rGr;f zG,af umif;vSonfh urÇmY
omoemûy yk*Kd¾ vfx;l jzpfawmfryl gayonf/
*syefjynfodkYa&mufavNyD
aESmif;wefc;l vqef; 7-&ufaeY eHeuf 6-em&D 30 -rdepf tcsdew f iG f wdik af yrS xdik ;f avaMumif; ukrP
Ü D
av,mOfjzifh c&D;quf&m wdu k sdKpHawmfcsdef eHeuf 9 -em&D 45 -rdepftcsdew f iG f *syefjynf em&Dwm ( Narita) avqdyo f Ykd
a&mufawmfrcl ahJ vonf? avqdyw f iG f jrefrmoH½;kH rS OD;wifarmifç *syefbek ;f awmfBuD; ql*ZD m uD;ç rpöwmtD½Sd*g;rD
ponfh yk*Kd¾ vfrsm; vma&mufêudqMkd uavonf? av,mOfuiG ;f üyif rsKd Zd*k sKd ausmif; *syefbek ;f awmfBuD; qufuyf
vª'gef;onfh qGr;f udbk Ok ;f ay;awmfrcl ahJ vonf/
rdk*sDNrdKYa&mufjcif;ç oHCm&mrüMo0g'ay;
w&m;a[mjcif;
av,mOfuiG ;f ü qGr;f bkO;f ay;awmfrNl yD;aemuf rD;&xm;jzifh wdu k sKd ûrdYwiG ;f udak usmjf zwfí um;jzifw h wef
[ae'g (Haneda) av,mOfuiG ;f <ua&mufawmfrcl ahJ vonf? c&D;rSm a0;uGmvSavonf? xdrk w S zef nae 4-em&D
tcsdewf iG f zlusL[duk m (Fukuoka) odYk av,mOfjzif<h ua&mufNyD; um;jzifw h qifh rd*k sûD rdYoYkd<uawmfrcl hJ avonf?
zlusL,duk m av,mOfuiG ;f ü q&mawmf t½Si"f r®mpm&ESihf tjcm ;'umrsm;yg vma&mufêudqMkd uavonf? rd*k sûD rdYoC H m
&mrausmif;wdu k üf *syefbek ;f awmfBuD;rsm;ESihf jrefrm&[ef;awmf t½Siaf 0ykvw ’ Ykd u OD;aqmifí tazsmf,rumwdYk ukd
vdak vonfr½daS tmif qufuyfMuukef \? q&mawmfonf rd*k sûD rdY oHCm&mrü oDwif;oH;k awmfrMl uaom q&mawmf
t½Sifa0ykvç’ t½Si"f r®mpm&ç t½Siaf crdEw ´ Ykd tm; Mo0g'ay;awmfrol nf? a&muf½v dS maom 'umç 'umrwdYk tm;
oifah vsmaf om w&m;"r®ukd a[mjycs;D ajr§muf awmfrcl ahJ vonf/
wdkusdKjrefrmoH½Hk;ü qGrf;tEkarm'emw&m;a[mjcif;
urmuk½kqif;wkawmfBuD;
ordkif;tusOf;
rlvurmuk½k ½kyyf mG ;awmfBuD;rSm opfom;jzifh ûyvkyx f m;onf[l \? ouú&mZf 1238 -ckEpS w f iG f pwifxv
k yk f
cJh&m 6-ESpt f MumwGif NyD;pD;cJah vonf? 1252 -ckEpS w f iG f rkew
f ikd ;f 'PfaMumifh ysufp;D cJ&h m wzeftvªaiGrsm; aumufcí H
1252-ckEpS w f iG f aMu;qif;wkawmfBuD;udk oGe;f vky&f m atmifjrifNyD;ajrmufcahJ vonf? ausmif;awmfuv kd nf; wcsed f
wnf;aqmufcMhJ uavonf? rkew f ikd ;f xefonfh a'ojzpfav&m rMumcPausmif;awmfukd ûyjyifMuavonf? 1495 -
ckEpS w
f iG f ausmif;awmfûydusysupf ;D í yifv,fxJ arsmygoGm;cJ&h m ausmif;awmf xyfraH qmufvyk jf cif;rûyyJ pHausmif;rJh
½kyyf mG ;awmfBuD;tjzpf urÇmu odcahJ vonf/
urmuk&qif;wkawmfBuD; zl;jrifjcif;
q&mawmfonf-
q&mawmfb&k m;BuD;onf [dEk v kd vl o l Ykd 0ifa&mufawmfrjl cif;rSm bm&Dur®|mef;XmerS 'umrsm;ESihf [dEk v kd v l ûl rdY
ae jrefrm 'g,umç 'g,dumrrsm; \ qE´jyif;jy vdv k vkd m;vm; yifzh w d jf cif;aMumifh jzpfavonf? [0dik , f u D Re;f
[dEk vkd v
l ûl rdY avqdyw
f iG f tar&du efjynf bm&DûrdY 0dyóem ur®|mef;XmerS rpöwm*dv k pf wdeEf iS hf Ak'b
¨ momudk
ouf0if,MkH unfol tar&duefvrl sdK;rsm;ç [0dik , f uD Ref;ü a&muf½adS eMuaom OD;MunfviG çf OD;wifat;ç OD;ausmfjrifçh
rpöumvda,mif; ponfh Ak'b ¨ mom0ifrsm;u 0g,rpdu k í f q&mawmfb&k m;BuD;ESihf tzGYJ tm; êudqMkd uNyD;vQif oDwif;
oH;k &ef txl;jyifqifxm;aom taqmufttHo k Ykd ausmif;trSwf oDwif;oH;k &ef yifah vQmufcMhJ uavonf? ,m,DpH
ausmif;awmfrmS yif aeYqrG ;f uyfNyD; naeydik ;f wGif tar&duefjynfrS vmcJMh uonfh *sKd ;Zuf*v kd ;f pwde;f ç a&mf*smrDvu f if;
(Roger Milliken )ç *sufuvifquGrpf f (Jacqueline Schwartz )ç rm*&ufa0gvufpf (Mergret Wallch )ç
uufovif;tif;*&rf; (Catherine Ingram ) ESihf Ak'b ¨ momwGif pdwyf g0ifpm;olrsm;yg vma&mufz;l ajrmfuefawmh
Muí q&mawmfb&k m;BuD;u bk&m;jrwfpmG \ tjrwfqkH ;w&m;awmfukd wdwaf cGjzifzh iG jhf yjcif;ESiu hf ,
kd af wmfwikd f
t*Fvyd v f kd a[majymawmfrl cJah vonf? þonfvQif [0dik , f u
D Ref; [dEk v
kd vl ül yxrOD;pGm 0dyóemw&m; rsdK;aph
jrwfukd csawmfrjl cif;jzpfavonf/
0dyóemtm;xkwfjcif; taMumif;ESifh
tm;xkwfyHka[mMum;jcif;
aESmif;wefc;l vqef; 11 -&uf (6 -4-79) aeYeeH ufcif;wGif aus;Zl;½Sif r[mpnf q&mawmf bk&m;BuD;u
0dyóemw&m; tm;xkw&f jcif; \taMumif; tm;xkwyf kH tusOf;csKyfukd a[majymawmfrí l q&mawmf t½SiZf eum
bd0o
H (csr;f ajrY&yd o
f m)u t*Fvyd v
f kd jyefawmfro
l nf? a,m*Dy*k Kd¾ vfrsm;pGm w&m;em w&m;xdik Mf uum bk&m;jrwfpmG
\ a½Tpw
d af wmfukd ESpo f ufapMuukef \/
[dkEdkvlvlü tyltat;rQwjcif;
q&mawmfbk&m;BuD;ESifh tzGJYtm; xdkif; ( THAI) oH½;kH rS trsdK;orD; wOD;u ,d;k ',m;(xdik ;f ) pm ;zG,af omuf
zG,w
f Ykd jzifh ouúpaö jrmufqufuyfv'ª gef;avonf? ,if;odYk qufuyfv'ª gef;av&m-
[dEk v
kd v
l l r@vH[çd oka'oH &mrPD,uH?
O"d&H OwkorÜEçHé orÜwmå eH raem[&H/
wdAufausmif;<u bk&m;tqHk;trrdefYMum;
[dEk vkd v
l ül wdAufausmif;½So d nf? wdAufbek ;f BuD;rsm;onf Ed;k Mum;pGm [dEk v
kd v
l ül ausmif;wdu
k f wnfaqmuf
í rdrw d Ykd ,MkH unfcsuftwdik ;f r[m,me0g'udu k sifo
h ;kH í omoemûyMuonf? xdak usmif;rS ausmif;xdik w f Ad uf
bke;f BuD;onf r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;udk rd rdausmif;odYk a&mufapvdak om qE´veG pf mG jyif;jyavonf? odYk EiS hf
q&mawmfBuD;tm; wdAufausmif;odYk <ua&mufcs;D ajr§mufyg&ef avQmufxm; cJah vonf? odYk jzpfí q&mawmfb&k m;BuD;
onf <ua&mufawmfrí l tv’my ov’my pum;ajymNyD; bk&m;jrwfpmG \ tqH;k tr tESpo f m& pum;rsm;udk oufq;kH
wdik f rSwo f m;Edik af vmufatmif rdeYf Mum;awmfrcl hJ avonf/
*EÉm wdAuf0[
d m&rÜçd ,wdaoa|m r[m0d'gG ?
um½knH aom [d y#dpçö "ar®emEk*[
¾ H tum/
psifw&m;Xme<u 0dyóemw&m;a[m
q&mawmfb&k m;BuD;onf u½kPmawmf tvGeBf uD;rm;awmfro l nf? wbufom; t,lreS &f avatmifç trSef
vrf;pOf usifoh ;kH Edik af vatmif pdw½f n
S pf mG onf;cHNyD; w&m;a[mawmfral vh½odS nf? ar;vmorQjyóem t&yf&yfukd
vnf; pdw½f nS ½f n S Ef iS hf om,mjznf;nif;pGm ajzqdak wmfral vh½odS nf? wdA ufausmif;rS zJcmG awmfrcl NhJ yD;aemuf psiw
f &m;
Xme (Zen Centre )odYk <uawmfrí l 0dyóemw&m; tusOf;csKyf a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? q&mawmf t½SiZf eum
bd0o
H (csr;f ajrY&yd o f m) u t*Fvyd f bmomjyefqakd y;awmfro l nf? jyóemrsm;udv k nf; ajzqdak wmfro l nf?¤if;aemuf
'umç 'umrwdYk ukd em&D0ufcefY w&m;xdik af pawmfrcl ahJ vonf? q&mawmfum; "r®jzifh owå0grsm; olawmfaumif;
w&m;rS rqkw, f w k af tmif xm0pOf usifah qmifawmfrcl ahJ vonf/
aESmif;wefc;l vqef; 11 -&uf (7 -4-79) aeY t½kPq f rG ;f ESihf aeYqrG ;f udk 'umOD;wifat;ESihf rdom;pkwYkd u
o'¨gw&m;xufoefpmG wm0ef,l qufuyfv'ª gef;Muonf? q&mawmfb&k m;BuD;onf qGr;f 'umç qGr;f tpfrrsm;ESihf
y&dowftm; 5-yg;oDvay;í qGr;f tEkarm'emw&m;udk a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? 'umç 'umrtaygif;wdYk
q&mawmfrsm;udk qGr;f uyfv&ª onfh aumif;rIaMumifh oHo&m 0#f'u k B© uD; tNyD;wdik f Nidr;f pJ&m edAmÁ efukd tm½Hûk yvª&
r,f? 0#furkd arQmrf eS ;f rawmif w
h MuESihf ajrmfjrifwwfoMd uwJh ynm½Srd sm; 0¥edów d 'geudrk ûyMuyJ 0d0¥edów d 'ge
udk ûyMuaMumif; ponfjzifh a[mMum;awmfrcl ahJ vonf/
½Spfyg;oDvay; csrf;oma&;w&m;a[m
[dkEdkvlvl½SdjrefrmwdkY qGrf;'gejyK
avmhpftdef*s,fvfvdpfodkY c&D;qufjcif;
umvDzdk;eD;,m;jynfe,fü omoemjyKjcif;
tar&duefjynfaxmifpk (The United States of America )onf us,0f ef;onf? pwk&ef;rdik f 3ç554ç000 -
us,f0ef;avonf? tar&duef jynfaxmifpo k nf tar&duwdu k t
f v,fyikd ;f wGif wnf½o dS nf? ajrmufbufwiG f
uae'gEdik if w H nf½í
dS ta½SYbufwiG f twåvEÅw d f ork'&´ mç awmifbufwiG f ruúqu D kd Edik if EH iS hf tv,fyikd ;f tar&du
wdYk wnf½NdS yD; taemufbufwiG f ypdzö w d o f rk'&´ mwdYk 0ef;&Hwnf½adS vonf? ,if;tar&duefjynfaxmifpük umvD
zd;k eD;,m; jynfe,ftygt0if jynfe,faygif; 50 -½Sad vonf? umvDz;kd eD;,m; jynfe,fonf pwk&ef; rdik f 158693 -
rdik f us,f0ef;í jynfe,fûrdYawmfrmS pu&mrif;wd;k ûrdY jzpfavonf? q&mawmfEiS hf tzGYJ a&muf½S dcsdef 1340 -jynfEh pS f
aESmif;wefc;l vqef; 12 -&uf (8 -4-79) aeY nae 5 -em&DausmfwiG f qefz&efppöuçkd e,l;a,mufç vl0ZD , D Eém;ûrdYrsm;
rS a':wifviId çf a':cifpçk OD;cspfûrdif wdYk EiS hf tar&duefvrl sdK;rsm; jrefrmtrsm;tjym; c&D;OD;êudqckd MhJ uavonf? xdak eY
naewGif avmhpt f ed *f s,f(vf)vd(pf) ½Sd psifomoemûypcef;wGif wnf;cdak wmfrcl MhJ uavonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 193
owdy|mefw&m; a[mMum;awmfrljcif;
aESmif;wefc;l vqef; 13 -&uf (9 -4-79) aeYwiG f a':wifviId f trª;ûyonfh trsdK;om; trsdK;orD;rsm;ESihf psif
XmerS t½kPq f rG ;f uyfMuí ,d;k ',m;(xdik ;f )ç uarÁm'D;,m;(urfy;l csm;)ESihf jrefrmwdik ;f &if;om;rsm;u q&mawmf
bk&m;BuD; wnfc&kd modYk vma&mufí aeYqrG f ;qufuyfv'ª gef;Muonf? rGe;f vGJ 1-em&Dtcsdew f iG f psifausmif;rS
bke;f BuD;rsm;ç tar&duef 'g,umç 'g,dumrrsm;ç jrefrm'g,umç 'g,dumr 150 -cefYwYkdtm; q&mawmfb&k m;BuD;
u owdy|mefw&m; a[mMum;awmfro l nf? q&mawmf t½SiZf eumbd0o H (csr;f ajrY&yd o f m)u t*Fvyd bf mom jyefqkd
cJhavonf/
,yfumAJvDodkY <uawmfrljcif;
o&P*HkoDvay; w&m;a[mjcif;
,yfumAJvo
D yk ak &ydç r[mpnfax&ukOaö &m?
avmu*¾"r®aoa|eç Ek*a¾ [od taeu"m/
jyóemt&yf&yf ajzqdkjcif;
wefc;l vjynfh (11 -4-79) aeYwiG f q&mawmf t½SiZf eumbd0o H u a,m*Daygif; 80 -cefYwYkd tm; w&m;ppf
awmfrí
l t½Sit f *¾"r®u a,m*D 60 -cefYwYkdtm; w&m;ppfavonf? q&mawmfb&k m;BuD;onf waeYv;kH vdv k kd
vma&mufz;l ajrmf ar;jref;Muaom yk*Kd¾ vfwYkd \ jyóemt&yf &yf ar;cGe;f trsm;tjym;udk pdw½f n
S ½f n
S f ajzqdak wmfrcl hJ
avonf? t½Siaf &0w"r®EiS hf t½Siof v D meE´wYkd u t*Fvyd b
f mom pum;jyeftjzpf aqmif½uG af wmfrMl uonf/
a'gufwmvSwifaiGtm; &[ef;cHay;jcif;
q&mawmfb&k m;BuD;onf naeydik ;f wGif 'kvb ’ &[ef;tjzpf acwå&[ef;ûyvdak om &efuek ûf rdY tif;vsm;vrf;
ae a':jrusif \om; a'gufwmvSwifaiGtm; OyZÑm,fûyí &[ef;cHay;awmfro l nf? acwåt cdu k t f wefY &[ef;ûyaomf
vnf; aus;Zl;rsm;aMumif; odum© oDvrsm;udk rusKd ;rayguf rajymufrMum;atmif apmifah ½Smuf&rnf jzpfaMumif;
Mo0g'ay;awmfrcl ahJ vonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 194
tar&duef jynfaxmifp½k dS {NyDvtwGi;f wGif &moDOwk tajctae aumif;rGef \? py&if;wdik ;f ac: &moDyef;
rsm; zl;yGifha0qmvsuf½Sdonfhjyif pHawmfcsdef n 8 -em&Dtxd arSmif&dyfrxdk; t vif;a&mifûzd;vsuf ½Sdayonf/ n 7 -
em&Dtcsderf S n 8-em&D tcsed cf efYtxd q&mawmfb&k m;BuD;onf tjrwfq;kH w&m;awmf (The Noble Teaching of
Buddha)udk t*Fvy d v
f kd a[mawmfrcl ahJ vonf/
aESmif;wefcl;vjynfhausmf 2-&uf (13 -4-79) aeYwiG f uarÁm'D;,ef; trsdK;om; trsdK;orD; wpkwYkd u ig;yg;
oDvcH,u l m aeYqrG ;f qufuyfí y&dwf w&m;awmfrsm;udk em,lMuygonf? q&mawmf bk&m;BuD;onf o&P*Hw k nf
apjcif;ç oDvay;jcif;ç w&m;"r®a[mjyjcif;jzifh rsm;pGmcs;D ajr§muf awmfrcl ahJ vonf? nydik ;f wGiv
f nf; ud,
k w
f ikd f owd
y|mefw&m;awmfBuD; yxrydik ;f udk u½kPma½SYxm; a[mMum;awmf rlcahJ vonf/
wzef aESmif;wefcl;vjynfhausmf 3 -&uf (14 -4-79) aeYwiG v f nf; w&m;tm;xkwaf pjcif;ç w&m;ppfjcif;rsm;
udk ûyawmfrNl yD; aumif;uifjrpfukd qGcJ sonfyrm owdy|mefw&m;awmf 'kw,
d ydik ;f udk qufvufa[mMum;awmfrcl hJ
avonf/
Mo0g'ay;ç tEkarm'emw&m;a[mjcif;
oBuFe&f ufjzpfaom aESmif;wefc;l vjynfah usmf 14 -&uf 915 -4-79) aeYwiG f ,yfumAJvt D &yf q&mawmf
bk&m;BuD;ESihf omoemûytzGYJ oDwif;oH;k &modYk jrefrmrdom;pkwYkd qufuyfv'ª gef;onfh qGr;f udk bkO;f ay;awmfrMl uNyD;
vQif qGr;f 'umç qGr;f 'umrrsm;ESihf a&muf½vdS mMuaom 'umç 'umr taygif;wdYk tm; o&P*Ho k v
D aqmufwnf
apNyD; tEkarm'em w&m;csD;jr§iahf wmfro
l nf? rGe;f vGJ 2 -em&Dtcsed w
f iG f csr;f ajrY&yd o
f mq&mawmfu em&D0ufcefY w&m;
za[mawmfro l nf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 195
obm0½Icif;rsm;½Ipm;jcif;ç ykpämrsm;ajzqdkjcif;
aESmif;wefc;l vjynfah usmf 15 -&uf (16 -4-79) aeY eHeufyikd ;f umvü q&mawmfb&k m;BuD;ESihf tzGYJ onf
vSnfhvnf½Ipm;awmfrlcJhavonf? nae 3 -em&DrS 3-em&Dct JG xd t½Sit
f *¾"r®u w&m;a[monf? nOfOh ;D ,H tcsdef 7 -
em&DrS 8-em&Dtxd q&mawmf bk&m;BuD;onf ar;avQmuforQ jyóemt&yf&yfukd ajzqdak wmfrcl ahJ vonf/
bk&m;jrwfpGmusifh0wfudkjyojcif;
1341-ckEpS f wefc;l vjynfah usmf 6-&uf (17 -4-79) aeYwiG f t½kPq f rG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD; q&mawmf
bk&m;BuD;ESihf tzGYJ 0ifrsm;onf ,yfumAJv&D yd f ome,fajrtwGi;f y@dywfqrG ;f cHawmfrMl uonf? a,m*Drsm;u qGr;f ESihf
oifah vsmaf om[if;vsmrsm; avmif;vªMuonf? q&mawmf bk&m;BuD;onf Edik if &H yfjcm;ü Edik if jH cm;om;wdYk tvGev f Qif
tawGYtjrifenf;aom bk&m;½Sif\ usi0hf wfukd jyoawmfrjl cif;jzpfavonf/
q&mawmfb&k m;BuD;onf ,yfumAJvüD 7-&ufywfv;kH oDwif;oH;k awmfrí l 'g,umç 'g,dumr wdYk tm;
o&P*Ho k v
D üwnfapjcif;ç w&m;"r®a[mjyjcif;ç jyóemt&yf&yfukd ajzqdjk cif;jzifh omoemawmfupd ö t00udûk y
vkyf&m 7-&ufpcef;udk vufpowfawmfrcl ahJ vonf? ,if;odYk q&mawmfb&k m;BuD; 7 -&ufywfv;kH oDwif;oH;k í usifh
aqmifawmfrjl cif;um; twdik ;f rod aus;Zl;½Sad vonf/
,yfumAJvo
D ak 'orSçd owåm[H aom 0od 0od?
r[mpnf,wdy*k aF 0gç ÓPD y@dwaoca&m/
qefz&efppöudkü omoemjyKawmfrljcif;
r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;ESit hf zGYJ onf (17 -4-79) aeY eHeuf 9-em&Dtcsdew f iG f av ,mOfuiG ;f ½S&d m
yrfpy&if;(*f) (Palm Spring )odYk <uawmfro l nf? av,mOfuiG ;f ü qGr;f bkO;f ay;awmfrNl yD; qefz&efppöukd (San
Francisco)odkY xGufcGmcJhavonf? rGef;vGJ 1 -em&Dausmf tcse d w
f iG f av,mOfonf ajrjyifoYkd nifompGm qif;oufchJ
avonf? q&maw mfb&k m;BuD;onf bk&m;jrwfpmG \*kPfawmfç t½SifaomPç t½SifOwå&tp½Sdaom a½S;a½S;omoem
ûy yk*Kd¾ vfBuD;rsm;\ *kPaf wmfukd atmufarh qifjcifí av,mOfpeD if;vdu k yf gawmfrcl ahJ vonf/
or®morÁK'¨*P
k pH ç aomP'd,wDeH *kP?H
tEkó&aEÅm [kwmG eç ,mae ½kaV§mokA'k rd̈ m/
yef;cif;BudKqdkMu
r[mpnfax&fbek ;f aqG atmifygap? bk&m;jrwfpmG omoema&mif xGe;f ajymifygap? Edik if &H yfjcm; wdik ;f wyg;
om;wdYk w&m;odMuygap? urÇmwcGirf sm;vl½iS f pifppfaysm½f iT Mf uyg apponf t"dymÜ ,fyg½Sad ompum;wdYk ukd ESv;kH oGi;f
qifjcifí êudqMkd uavonf/
EIwfcGef;qufw&m;a[m y&dwf½GwfcsD;ajr§mufjcif;
q&mawmfb&k m;BuD;ESit hf zGYJ onf aeY 1-em&Dausmw f iG f a&muf½adS wmfr&l m qefz&efppöuw kd iG f vDwmvDzuf
(Lita Lipat ) trnf½dS zDvyd Ed kd (Phillipino) 'umrBuD;u ¤if;ydik t f rd w
f vH;k udk ausmif;trSwf oDwif;oH;k awmfr&l ef
aus;Zl;½Sif r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;tm;avQmufxm; vTt J yfchJ avonf? n 7-em&D (Cutural Intergration
Fellowship) wnf&mXmeodYk <uawmfrNl yD;vQif EIwc f eG ;f qufw&m; a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? ¤if;aemuf y&dw½f w G f
qdk o&ZÑm,f csD;jr§iahf wmfrcl ahJ vonf/
o'¨ro
® vdavemyfç y&dw"å r®0g&dem?
okZmwdrm ax&u0dç Ek*a¾ [od taeu"m/
xl;jcm;aomy&dowf
q&mawmfb&k m;BuD; a[mMum;onfw h &m;udk emMum;onfyh &dowfaygif; 100 -ausmcf efYwiG f rsuEf mS jzL Ak'¨
bmom0ify&dowfrsm;u jrefrmrsm;xuf ydrk rkd sm;jym;avonf? ,if;y&dowfxw J iG f tar&dueftom;rJ rdom;pkrsm;
vnf; yg0ifcahJ vonf? q&mawmfb&k m;BuD; \ oDvwefc;kd awmfaMumifh a&muf½ydS g0ifonfh xl;jcm;onfh y&dowfyg
wum;/
om,m½IarmzG,fNrdKYawmf
owdy|mefw&m;a[mjcif;ç a,m*Drsm;w&m;xdkifapjcif;
1341-ckESpf wefcl;vjynfhausmf 7-&uf (18 -4-79) aeYwiG f t½kPq f rG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD;aemuf r[mpnf
q&mawmfb&k m;ESihf tzGYJ onf (Space Cent re) odYk acwå<ua&mufMunf½h aI wmfrNl yD;vQif tar&dueftrsdK;om;
awmifyv k &mawmfBuD;\wynfh rpöwmb&pf ( Mr.Bruce) qufuyfv'ª gef;onfh qGr;f udk bkO;f ay;awmfro
k q l nf? xdk
aeYwiG f waeYv;kH vdv
k ykd if te,fe,ftpdYk pYkd rS vma&mufMuaom 'umç 'umrwdYk \ zl;ajrmfj cif;udk cHawmfrcl ahJ v
onf? ar;orQaom ar;cGe;f rsm;udv k nf; ajzMum;awmf rlcahJ vonf? n 7 -em&d tcsdefwGif ( Cultural INtergration
Fellowship) pcef;XmewGif q&mawmfb& k m;BuD;onf t*Fvyd b
f momjzifh owdy|mefyxrydik ;f udk a[mMum;awmfrcl hJ
avonf? ¤if;aemuf a,m*D y&dowf 120-ausmfwYkd ukd em&D0ufcefY w&m;xdik af pawmfrcl hJ avonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 197
a'o,dowdy|me-"r®KwårH r[m,wd?
0dyóeH um&mayodç 0dyóemokaum0da'g/
wzef wefc;l vjynfah usmf 8-&uf (19 -4-79) aeYwiG v f nf; 'umç 'umrwdYk tzl;tajrmfcçH jyóem
t&yf&yfukd ajzMum;awmfrNl yD; nydik ;f wGif owdy|mefw&m;awmf 'kw,d ydik ;f udk t*Fvyd f jrefrm 2-bmomjzifh
a[mMum;awmfrNl yD; ,cifaeYuenf;wl w&m;txdik cf ikd ;f awmfral vonf/
0g½Sifwefü omoemjyKawmfrljcif;
wefcl;vjynfhausmf 9-&uf (20 -4-79) aeY eHeuft½kPq f rG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD;aemuf tar&duef ta½SYyikd ;f
0g½Sifwef 'D -pD (Washington D.C. ) ûrdYawmfodkY 8 -em&D 45 -rdepfwGif xGufcGmawmfrl&m nae 4 -em&D rdepf 30 -
tcsdef (0g½Siwf efpaH wmfcsde)f wGif qdu
k af &mufawmfral vonf? 0g½Siw f efûrdYjyif 'gvfvpJ f (Dullad) avqdyüf
r[mpnfa,m*Da[mif; OD;cspfûrdiçf OD;aqGwifç OD;xGe;f a 0ç a':jrpdeçf jrefrmoH½;kH yxrtwGi;f 0ef a'gufwm wifv h iG f
ESihf tjcm;jrefrm trsdK;om; trsdK;orD;rsm;pGmwdYk êudqMkd uonfjh yif 0g½Siw f ef Ak'b¨ momtoif;Ouú| t½Siaf 'gufwm
y@dw'f pf av0vynmeE´ r[max&fEiS hf 0g½Siw f efA'k 0¨ [
d m&rS ud,
k pf m;vS,rf sm;ç jrefrmoH½;kH trIxrf ;rsm;ESihf
Ak'b
¨ mom0if tar&duef jrefrmrdom;pkrsm;wdYk vdu I v
f 0JS rf;ompGm êudqMkd uavonf/
BudKwiftpDtpOfjyKvkyfcJhMu
r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf a,m*Da[mif; OD;cspûf rdif trª;ûyonfh jrefrmwdYk onf 0g½Siw f ef Ak'0¨ [
d m&
(Washington Buddhist ) ü aeYpOf 0dyóemtvkyaf y; tm;xkwaf &;ESihf tzGYJ 0ifrsm;tm; w&m;"r®a[mMum;a&;
twGuf q&mawmfra&mufrD 2-vausmfuyif tpDt pOfa&;qGûJ yvkyx f m;½Scd MhJ uuke\
f ? pDpOfonft
h wdik ;f a½S;OD;pGm
q&mawmfb&k m;BuD; a&muf½v
dS monfth wGuf vGepf mG 0rf;ajrmufMuukef \/
ESpfzGJYcGJí wnf;cdkawmfrlMujcif;
w&m;OD;owdy|mef
r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf 1341 -ckESpf wefcl;vjynfhausmf 9 -&uf (20 -4-79) aeYwiG f qif;&J'u k ©
t00wdYk rS vGwaf jrmuf&mrSef owdy| mefonf ajzmifw h ef;ppfreS o
f nfh wckwnf;aomvrf;jzpfaMumif; þowdy|mef
vrf;pOfjzifh rD;wq,fwh wefNidr;f &mrSeof nfh edAmÁ ef0ifcMhJ uolawGrmS *Pef;rjyEdik af tmif rsm;vSNyD; aemufvnf;
þowdy|mef vrf;pOfjzifyh if toacst F eEÅrsm;vSpmG aom a0ae,swYkd edAmÁ ef0ifMurnf? oHo&mrS ul;ajrmufMurnf?
odYk jzpfí oif'umç 'umrwdYk rqkwrf epf tm;xkwMf uukeaf vmh ponfjzifh &J&ifph mG tpcsí D owdy|mefw&m;awmfukd
a[mawmfrcl ahJ vonf/
w&m;a[mç w&m;tm;xkwfapjcif;
OD;pD;odrforkwfawmfrljcif;
&[ef;cH½SifjyKay;jcif;
xkad eY aeYv,fyikd ;f wGif azmfjyygodro f pfü 'k v’b&[ef;wyg;udk OyZÑm,fûyí &[ef;cHay;awmfrcl ahJ vonf?
omraP 4-yg;udk omoemhabmifoYkd oGwo f iG ;f csD;jr§iahf wmfrcl ahJ vonf? &[ef;cH½iS ûf ytcrf;tem;wGif y&dowf
aygif; 200 -ausmcf efY vma&mufMunfñMkd uonf? q&mawmf \ êud;yrf;rIaMumifh tar&duefjynfaxmifpk 0g½Siw f efûrdY
awmfü ESpaf ygif;&maxmifEiS chf sDí rêuHEikd o
f nfh omoemhyBJG uD;ESihf êuHMu&avonf/
omoer[kóa0gwdç 0g½Siw
f efoyk ak & b0d?
ax&ó r[kóma[eç 'kva’ bm orÇKawm [da0/
udk,fwdkifa[majymç wynfhrsm;udkvnf;a[majymapjcif;
auseyftm;&aMumif;rdefYMum;jcif;
0g½Siw
f efü aus;Zl;½Sirf [mpnf q&mawmfb&k m;BuD;ESihf oHCmawmfrsm; oDwif;oH;k aepOftwGi;f aeYpOf
aeYwikd ;f qGr;f cJz,
G af bmZOf qufuyfv'ª gef;olrsm; aygrsm;vSonf? jrefrmoHtrwfBuD; OD;vSa½TEiS Zhf eD; wdYk uvnf;
q&mawmfb&k m;BuD; oDwif;oH;k &m 0d[ m&odYk omG ;a&mufí qGr;f abmZOfqufuyfv'ª gef;Muonf/ (ADG -tdk-at)
tar&dueftoHviT Xhf me jrefrmAk'b ¨ mom0ifrsm;ESihf tBuD;trª;wdYk onfvnf; q&mawmfb&k m;xH vma&mufí
zl;ajrmfuefawmhMuum odvakd omtcsurf sm;udak r;Muonf? q&mawmfb&k m;BuD;uvnf; rqdik ;f rwG ajzMum;awmfrcl hJ
avonf? q&mawmfb&k m;BuD;u jyóemt&yf&yfajzMum;NyD; rdro d nftar&duefra&mufru D Ak'b
¨ momw&m;awmf
jyefYymG ;rIenf;ao;onf[k xifrad omfvnf; ,cka&mufNyD;aemuf Ak'¨ \ arwåmw&m;awmfEiS hf 0dyóem w&m;awmfukd
av;av;eufeuf vdu k ef musiohf ;kH aejcif;udk xifwmxufyí kd awGYjrif&ojzifh auseyftm;&aMumif; rdeYf Mum;awmfrl
avonf? ¤if;aemuf (ADG -tdk-at) tar&dueftoHviT Xhf me jrefrmAk'b ¨ mom0ifrsm;ESihf tBuD;trª;wdYk u q&mawmf
bk&m; ... q&mawmfonf tar&duefy&dowftay:wGif rnfoYdk ,q l aMumif; ar;jref;avQmufxm;av&m tar&duef
a,m*D y&dowftaeESihf tdjk cif ;ç emjcif;ç aojcif;uif;aprnfh owdy|mef w&m;av;yg;udk yGm;rsm;tm;xkwv f Qif
tusdK;rsm;vdrrhf nf[k arQmfvif, h q l aMumif; rdeYf Mum;awmfral vonf/
uarÁm'D;,m;ausmif;ü y&dwf½Gwfw&m;a[mjcif;
1341-ckEpS f wefc;l vuG,f (25 -4-79) aeYwiG f r[mpnfq&mawmf bk&m;BuD;ESit hf zGYJ onf uarÁm'D;,m;
ausmif; (Combodian Buddhist Temple ) rS yifo h jzifh rGe;f vGcJ sed w
f iG f <ua&muf í y&dowftm; o&P*Hk
oDvwdYk ü wnfapNyD;vQif y&dw½f wG zf wfcs;D ajr§mufí q&mawmfb&k m;BuD;u w&m;a'oemcs;D jr§ihf a[mMum;awmfrcl hJ
avonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 200
tmumojywdkufponf vSnfhvnfMunfh½Ijcif;
uqkevf qef; 1-&uf (26 -4-79) aeYwiG f r[mpnf a,m*Da[mif;wOD;jzpfol OD;cspûf rdirf o d m;pkwYkdu
yifah vQmufojzifh ¤if; \aetdro
f Ykd <ua&mufí "r®a&pifjzifh csD;ajr§mufawmfrcl ahJ vonf? 0g½Siwf ef½dS pOf q&mawmf
bk&m;BuD;onf a'oEÅ&A[kow k tjzpf vurÇmc&D;pOf aqmif½u G af om tmumojywdu k t f p½So
d nfh xif½mS ;ausmfapm
aom taqmufttHrk sm;udk avhvmMunf½h aI wmfrcl ahJ vonf/
pdwf"mwfMunfaysmf arGYavsmfzG,faumif;onfh
bm&Dur®|mef;Xem
tppt&m&muHkvHkjynfh0jcif;
bm&Dur®|mef;Xmeü taqmufttHrk sm;vnf; jrm;ajrmufpmG ½SNd yD; rm;rm;pGiphf iG hf wifw h ,fvyS usufoa&½Sv d S
onf? taumif;qH;k twifw h ,fq;kH taqmufttHw k ckukd q&mawmfb&k m;BuD; oDwif;oH;k &ef xm;½Sad vonf?
r[mpnf q&mawmfb&k m;BuD;ESit hf zGYJ bm&Da&mufcsed rf mS qnf;qma&miforf ; naecsr;f jzpfav&m awm&dyaf wmf&yd f
wdYk jzifh obm0qdwNf idrrf u
I kd ay;aqmifprG ;f ½Sad yonf? opfyifyef;ref a&uefrsdK;pHw
k Ykd jzifh jc,fxm;ouJo h Ykd ½NdS yD;vQif
awmifypl mrsm;jzifh 0ef;&Hvsuf½S o d nft h wGuf om,mMunfE;l zG,&f mvnf;jzpf \? vrf;yef;qufo, G af &;vnf; aumif;
ojzifh auseyfp&mjzpfonf? pifppfwrlum; tppt&m&m jynfph o kH nfXh mejzpfavonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 201
ar;cGef;rsm;ajzMum;jcif;
uqekv
f qef; 3-&uf (28 -4-79) aeYwiG f bm&Dur®|mef;&dyo
f m tzGYJ 0ifrsm;onf q&mawmf bk&m;BuD;ESihf
tzGYJ 0ifoC
H mawmfrsm;tm; vma&mufuefawmh zl;ajrmfMuonf? odvokd nft
h csurf sm;udv k nf; q&mawmfb&k m;BuD;
tm; ar;avQmufMuonf? q&mawmfb&k m;BuD;onf ar;orQukd ajzqdak wmfrcl ahJ v onf? tzGYJ 0ifvBl uD;rsm; rsm;pGm0rf;
ajrmufMuonf/
bm&D0u
S r®|medu-omrmZdum A[kZeÆ m?
ax&ó Owå&H okwmG ç tbdeE´KH yarm'dwm/
uqkev f qef; 4-&uf (29 -4-79) aeYwiG f bm&Dur®|mef;XmewGif q&mawmfb&k m;BuD;ESihf tzGYJ wYkdonf
bk&m;0wfwufjcif; ûyawmfrMl uonf? bm&D&yd o f mtzGYJ 0ifrsm;u ½kyjf rifoMH um; "mwfy½kH u
kd u
f ;l Muonf? rGe;f vGJ 3 -
em&DcefYtcsed w
f iG f q&mawmfb&k m;BuD;u a,m*Dy&dowf 100 -ausmfwdkYtm; ½S pfjzmr*¾if edAmÁ ef0ifw&m;awmfukd
a[mMum;awmfro l nf? xdyk &dowfxw
J iG f &dyo
f mjyifyrS w&m;em&ef vma&mufonfh tar&duef wdik ;f &if;om;rsm;
vnf; yg½SdMuavonf/
uqkefvqef; 5-&uf (30 -4-79) aeYwiG f eHeuf 10 -em&DrS 11 -em&D 15-rdepftxd w&m;tm;xkwo f rl sm;
xJwGifyg0ifonfh 0g&ifhtar&dueftrsdK;om; 4 -OD;wdYk EiS hf tDwvDtrsdK; om;wOD;ç aygif; 5 -OD;wdYk onf rdrwd Ykd awGYxm;
onfw h &m;rsm;udk avQmufxm;Mu&m q&mawmfb&k m;BuD;u ¤if;wdYk tm;qufvufí w&m;tm;xkwf enf;eme,
Mo0g'udk rdeYf Mum;awmfrcl ahJ vonf? ,if;odYk qufumqufum w&m;a&at; wdu k af uR;awmfr,l if;jzifyh if wae0if
wrd;k aomuf arvodYk ul;ajymif;a&muf½cdS ahJ vonf/
uqkev f qef; 6-&uf (1 -5-79) aeYw iG f bm&DûrdY 0dyóemur®|mef; &dyo f mtzGYJ (Insight Mditation
Society) \ Ouú| rpöwmpwDAifqGmypf ( Mr. Steven Schwarp ) \ aetdrü f q&mawmf bk&m;BuD;ESihf tzGYJ 0if
oHCmawmfrsm;onf aeYqrG ;f bkO;f ay;awmfrMl uonf? q&mawmfBuD;ESio hf C
H mawmfrsm; y&dw ½f w G zf wfí q&mawmfBuD;
ud,
k w
f ikd f qGr;f tEkarm'emw&m; a[mMum;awmfro l nf? tqdyk g Ouú| \tdrrf S &dyo f mtzGYJ ½;kH um;jzifh 1-em&DccJG efY
oGm;&onf? a0;uGmaom awmvrf;pcef;udk jzwfíoGm;&onf[k od&onf? tjyefwiG f rufqmcsL;quf \ emrnf
ausmf wuúov kd &f yd o
f m½S&d m c&D;vrf;rS jyef<uawmfrcl ahJ vonf/
ur®|mef;tm;xkwf&jcif;\ taMumif;&if;udk
tusOf;a[mawmfrljcif;
uqkev f qef; 7-&uf (2 -5-79) aeYwiG f a,m*Dy*k Kd¾ vf 100 -ausmf tm; nae 3 -em&DrS 4-em&D rdepf 30 -
txd bk&m;tavmif;awmf od'w ¨ r¬ if;om; awmxGuaf wmfrí l w&m;tm;xkwyf çkH ÓPftqifq h ifh &½Sí
d w&m;xl;awGY
yHk tusO;f csKyfukd a[mMum;awmfrNl yD; xdek nf;twdik ;f rqkwrf epftm;xkwMf u&efuv kd nf ; nTeMf um;awmfrcl ahJ vonf?
n 8-em&Dtcsed w f iG f ur®|mef;tm;xkw&f jcif; \ taMumif; twdck sKyfuv kd nf; a,m*Drsm;tm; a[mMum;awmfrcl ahJ v
onf? þaeY&ufrSpí 14-&ufpcef;udk pcef;zGiv hf pS af wmfrcl ahJ vonf/
ur®|metEka,m*-um&PrÜd ok"wD rd m?
"dw,
d m tEkaem axa&mç ormpdwå okaum0da'g/
tajccHw&m; a[mMum;awmfrljcif;
rlvu
d Aka'¨ "ar® aomç r[mpnfu0daoca&m?
a,m*DeH ok[w d w¬m,ç a'o,D ,wdy*k aF 0g/
tEkarm'emw&m;a[mç jyóemajz
uqkefvqef; 8-&uf (3 -5-79) aeYwiG f q&mawmf t½SiZf eum bd0o H ESihf t½Sit f *¾"r®wYkd u a,m *Drsm;
tm; w&m;ppfawmfrMl uonf? bm&Dur®|mef;q&mrsm; jzpfMuaom *sKd ;Zuf*;kd vfpwde;f ç *suu
f eG zf ;D vf('f)ç *suu
f vif
ESihf ½Sm½Gew
f Ykdonfvnf; ulnw
D &m;ppfMuonf? q&mawmfb&k m;BuD;onf tEkarm'emw&m;a[mjcif;ç ar;vmorQ
aom jyóemt&yf&yfukd ajzqdjk cif;udk ûyawmfrcl ahJ vonf/
bm&D&dyfomteD; bk&if*sDausmif;<ujcif;
uqkev f qef; 9-&uf (4 -5-79) aeYwiG f vGecf o hJ nfah eYrsm;enf; wl w&m;ppfjcif;udk ûyawmfrMl uonf?
rGe;f vGJ 2-em&D rdepf 30 -wGif q&mawmfb&k m;BuD;ESit hf zGYJ onf bm&D&yd o f mteD;½Sd bk&if*sDausmif ( Chalic Abbay )
bke;f awmfBuD;rsm;\ zdwMf um;csut f & <ua&mufawmfrí l Ak'o ¨ moemtaMumif; ponfwYkdukd rdeYf Mum;awmfrcl ahJ v
onf? tqdyk g bk&if*sD*P kd ;f rSm vGepf mG pnfurf;BuD;NyD; oufowfvw G f tpm;tpmrsm;udk pm;oH;k onf[o k &d onf?
,if;*dPk ;f 0ifrsm;onf tjyifyodYk vnf; tcsn;f ES;D oGm;a&mufjcif;rûyMu[k od&onf? aeYpOf 4-Budrrf Q bk&m;½Scd ;kd
jcif;ç tm;vyfcsed w f iG f w&m;xdik jf cif;rsm;udk ûyMuonf[ l\? bk&if*sDenf;ç psifenf;ç a,m*ac: [dEL´ enf;çowdenf;
ponfwYkd wiG f tvd½k &dS mxdik Ef ikd Mf uonf[k od&avonf? xdak usmif;rS (Father Theosoplyane )yifvQif bm&D
0dyóemur®|mef;Xmeü 3-v wqufwnf; tm;xkwcf o hJ nf[l \? q&mawmfb&k m;BuD;onf ¤if;bk&if*sb D ek ;f awmf
BuD;rsm; Ak'o¨ moemawmftaMumif; wvH;k oGi;f ç ESv;kH oGi;f ponfjzifh ¤if;wdYk tm; iJñ h mS oem;a[mMum;awmfrcl ahJ v
onf? bk&m;jrwfpmG omoemawmfü ,HMk unfojl zpf&jcif;onf tvGev f Qif rGejf rwfvyS gayonf/
oDv½SifjyKay;jcif;ç omraP0wfay;jcif;ç
jyóemajzjcif;
aq;ppftem;,l
owdy|mefw&m;a[mç jyóemajz
uqkev f qef; 12 -&uf (7 -5-79) aeYwG if bm&Dur®|mef;Xmeü t½SiZf eumbd0o H ESihf t½Sit
f *¾"r®wYkd
,cifaeYrsm;enf;wl a,m*Drsm; w&m;ppfMuonf t½Sio
f v
D meE´mbd0oH u 2 -em&DrS 3-em&Dtxd w&m; a[mawmfrl
onf? q&mawmfb&k m;BuD;u owdy|mefw&m;a[mjcif;ç tar;ykpmä jyóemrsm;udk ajzqdjk cif; ûyawmfro l nf/
owdy|mefw&m;awmf tNyD;owfa[mjcif;
abmhpwGefNrdKY urÇmYbmompHkoifMum;&mXmeü
w&m;a[m
[m;Awfwuúodkvfü owdy|mefw&m;a[mjcif;
uqkev f jynfh xl;jrwfonfh (10 -5-79) aeYwiG f a,m*Drsm;tm; ½Spyf g;oDvay;awmfrNl yD; tzGUJ 0if
oHCmawmfrsm;ESit hf wl taeuZmwifjcif;udk ûyawmfrcl ahJ vonf? eHeuf 9-em&Dtcsed w
f iG f q&mawmfb&k m;BuD;
trª;½Sad om oHCmawmftm;vH;k wdYk tzGUJ ½H;k a½SU vrf;rwavQmuf qGr;f cHawmfrMl uonf? a,m*Dtm;vH;k wdYk qGr;f opfo;D
&ompHçk rkeYf y&J ompHk oHCmh'geavmif;vªMufonf? a,m*DwYkdonf tjrwf qH;k oHCu d 'geudk ûyMu&avonf/
t*¾[
d w
k rå ck g ,nmç om0dwdå qE´aom rkc?H
&mZm rkcH rEkómeHç e'DeH om*a&m rkc/H
csrf;oma&;w&m; qufvufa[mjcif;
uqkev
f jynfah usmf 11 -&uf (11 -5-79) aeYwiG f t½SiZf eumbd0o H ESihf t½Sit
f *¾"r®wYkd u a,m*Drsm;tm;
w&m;ppfMuonf? a,m*Drsm;u q&mawmfb&k m ;BuD;tm; odvo kd nft h csuf avQmufxm;Muonf? q&mawmf
bk&m;BuD;u wm0efayghpmG ajzMum;awmfrol nf? nOfOh ;D ,HwiG f Nidr;f csr;f a&;w&m;awmfukd qufvufa[mMum;awmf
rlcahJ vonf/
oEÅo
d ck ok"r®rçdÜ "ar®m "ar® okaum0da'g?
r[mpnfax&yk*aF 0gç a,m*DeH ux,D [d acg/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 205
'ge½Sifrsm;tm; tEkarm'emw&m;a[mjcif;ç
y&dwf½Gwfjcif;
uqkev f jynfah usmf 3-&uf (12 -5-79) aeYwiG f bm&D0yd óem ur®|mef;tzGYJ 0ifrsm;ESihf a,m*DwYkdonf
q&mawmfb&k m;BuD;ESihf tzGYJ 0ifq& mawmfrsm;ç uyÜ, d rsm;udk w&m;xdik o
f nfh cef;raqmifoYkd yifzh w
d í
f vªz,
G 0f w¬K
rsdK;pHw
k Ykd jzifh vª'gef;ylaZmfMuonf? q&mawmfb&k m;BuD;u tEkarm'emw&m;awmfukd ygVdbmomjzifh wdik af y;ítrQay;
a0awmfro l nf? ¤if;aemuf oHCmawmftm;vH;k y&dw½f w G zf wfMuonf? nydik ;f wGif Ak'o
¨ moemw&m;awmfukd a[m
Mum;awmfrcl ahJ vonf/
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;xH Mo0g'cH,lMujcif;
uqkev f jynfah usmf 3-&ufç 4-&ufaeYrsm;wGif tjcm;aeYrsm;enf;wl t½SiZf eumbd0o H ç t½Sitf *¾"r®wYkd
w&m;ppfMuonf? ¤if;aemuf t½SiZf eumbd0o H u ÓPfpOfw&m; a[mMum;onf? r[mpnfomoemûytzGYJ tjyef
wGif &efuek of Ykd vukd yf gí &[ef;tjzpf cH,v l o kd rl sm;vnf; 3-a,mufcefY ½Scd ahJ vonf? ¤if;jyif &efuek o
f m oemh&yd f
omüaeí w&m;tm;xkwv f okd rl sm;vnf; ½Scd ahJ vonf? uqkevf jynfah usmf 4-&ufaeYwiG f bm&Dur®|mef;enf;jy
q&mrsm; q&mawmfb&k m;BuD;xH Mo0g'cH,Ml uonf? q&mawmfb&k m;BuD;u w&m;tm;xkwaf &; 0dyóemw&m;awmf
jyefYymG ;atmif aqmif½u G af &; ponfwYkd ukd Mo0g'ay;awmfrcl ahJ vonf /
w&m;a[mar;cGef;rsm;ajz
Ak'o
¨ moeoH,w
k å-"r®rdÜ "r®bmPaum?
bPdwmG aw awmaoodç "r®umar Zae A[l/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 206
r[mpnfur®|mef;q&mtjzpf todtrSwfjyKvufrSwf
csD;jr§ifhjcif;
1341-ckEpS f uqkev f jynfah usmf 5-&uf (15 -4-79) aeY eHeufyikd ;f wGif bm&Dur®|mef;Xme½H;k tz UJG 0if
a0,sm0pöaqmif½u G o f l 18 -a,mufwYkd tm; aus;Zl;½Sif r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;ESit hf zGUJ u tvª½iS rf sm; vª'gef;
onfh rsuEf mS okwyf 0k gç qyfjymrStp ypön;f rsm;udk jyefvnfay;pGeYf awmfral vonf? eHeuf 8-em&D rdepf 30 -wGif
(Insight Meditation Society ) tzGUJ 0ifrsm;ESihf a,m*Dtm;vH;k wdYk u q&mawmfb&k m;BuD;tm; uefawmhMuonft h cg
q&mawmfb&k m;BuD;u ¤if;wdYk \ omoemjr§iw hf ifa&;vkyif ef;ESihf &dyo
f mpcef; BuD;yGm;&m BuD;yGm;aMumif;udk tywf
wukwf tm;xkwaf qmif½u G Mf uonft h wGuf csD;usL;pum; rdeYf Mum;awmfrcl ahJ vonf/
r[mpnfur®|medu-*k½bk nd mPywåu?H 1
r[mpnfax&ukOaÆ &mç ed,smw,d ok"w
D rd m/
bm&Dur®|mef;Xmeü jyKzG,fudpöt00
vufpowfjcif;
q&mawmfb&k m;BuD;onf rdrEd iS w hf uG omoemûytzGUJ wzGUJ vH;k twGuf &efuek ûf rdYrS tar&duefç vef'eftxd
oGm;vm&m ukeu f sp&dwrf sm; vª'gef;jcif; aumif;rIuo k v
kd rf sm;udk a&pufcs trQa0vsuf tEkarm'emw&m; a[mMum;
awmfrcl ahJ vonf? ¤if;jyif þodYk a[majymMu&mwGif ud,k af &;uk,
d w f mtwGuf rnfoYkdrQ aMumifMh urpdu
k yf J
aqmif½u G af eonfh twGuaf Mumifv h nf;ç tppt&m&mwGif olwyg;Munfñzkd , G &f m jzpfap&ef aqmif½u
G v
f suf½o dS jzifh
tvGecf s;D usL;zG,&f m aumif;aMumif;udyk g cs;D usL;rdeYf Mum;awmfrcl ahJ vonf? ,if;odYk ponfjzifh rdeYf Mum;NyD; bm&D
0dyóemur®|mef;Xmeü omoemûyudp&ö yfrsm;udk vufpowfawmf rlvu kd af vonf/
e,l;a,mufwGif omoemjyKawmfrljcif;
q&mawmfb&k m;BuD;onf arv 15 -&uf (15 -5-79) aeYwiG f bm&D ur®|mef;Xmeü eHeufqrG ;f bkO;f ay;awmf
rlNyD;? 0kpwm; ( Wasce Star ) avqdyo f Ykd <uawmfrol nf? 12 -em&D 45 -rdepfwiG f e,l;a,mufûrdYoYkd vdu k yf gxGucf mG
awmfrcl &hJ m 1-em&D 30 -rdepftcsdew
f iG f e,l; a,mufûrdYoYkd a&mufawmfrcl ahJ vonf? bm&Dur®|mef;XmerS rpöwm*,f&D
bwf(bf) (Mr.Garay Buck ) qdo k tl zGYJ 0if wOD;vnf; apmifah ½Smuf&efvu kd yf gcJah vonf? e,l;a,mufavqdyüf
OD;vSazç ukvor*¾rS OD;ay:OD;ç OD;apmvGiEf iS hf OD;oef;wl rdom;pkponfwYkd u 0rf;ajrmufpG mêudqkd Muavonf/
w&m;pum;rdefYMum;
e,l;a,muf½dS OD;vSaz -a':wifviId w f Ykd onf q&mawmfb&k m;BuD;tm; rdr d\aetdru f kd ausmif;tjzpfv'ª gef;
Muí ¤if;wdYk rl tjcm;odYk ajymif;a½TUaeMuonf? odYk jzpfí¤if;wdYk \aetdrüf acwåow D if;oH;k awmfr&l m naeydik ;f wGif
a&muf½v
dS maom ukvor*¾qikd &f mtNrJwrf; oHtrwfBuD; OD;armifarmifBuD; rdom;pkEiS ½hf ;kH om;rsm;ç tjcm;a&muf½v dS m
aom yk*Kd¾ vftoD;oD;wdYk tm; omoemûyc&D;wGif tqifajytaMumif;nDnw G af Mumif; ponfwYkdurkd ed Yf Mum;NyD; w&m;ESihf
pyfaom pum;rsm;udk rdeYf Mum;awmf rlcahJ vonf? q&mawmfb&k m;BuD;onf a&mufav&m&mXmersm;ü tcsn;f tES;D
pum;r>rufMum;yJ w&m;ESiphf yfaom pum;udo k m rdeYf Mum;awmfral vh½Sdonf/
qGrf;tEkarm'ema'oema[mMum;jcif;ç
ar;cGef;rsm;ajzMum;jcif;
uqkev f qkwf 7-&uf (17 -5-79) aeYwiG f OD;vSaz -a':wifviId w f Ykd qufuyfv'ª gef;onfh t½kPq f rG ;f udk
bkOf;ay;awmfrlonf? eHeuf 9 -em&D tcsdeüf t½Sit f *¾"r®u tvkyaf y;w&m;awmf tusOf;csKyfa[mMum;awmf rlcahJ v
onf? ¤if;jyif tar&duefvrl sdK; 5-a,mufEiS hf jrefrm 2-a,mufwYkd 1-em&DcefYMumrQ w&m;xdik Mf uon ?f 10 -em&D
30-rdepfcefYwiG f OD;oef;wlro
d m;pkwYkd \aetdrüf q&mawmfb&k m;BuD;ESithf zGYJ aeYqrG ;f bkO;f ay;awmfrMl uonf? qGr;f
bkO;f ay;awmfrNl yD; y&dowftm;vH;k tm; qGr;f tEkarm'emw&m; a[mMum;awmfral vonf? oHCmawmfrsm;u y&dwf
½Gwzf wfcs;D ajr§mufMuonf? e,l;a,mufûrdYü bk &m;jrwfpmG a'oemwefc;kd awmfrsm; ysUH ESYaH vNyDwum;/
yifah vQmufcsutf & e,l;a,mufrS 75 -rdik u f mG vSr;f onfh (Long Island ) avmeftikd v
f efoYkd <uawmfro
l nf?
¤if;rStjyef yifah vQmufojzifh n 8-em&D tcsdew f iG f (International Zen Centre of New York ) trnf½Sd
tjynfjynfqikd &f m psifXmepcef;odYk <ua&mufí 0dyóemtvk yfay; w&m;awmftusO;f csKyfukd a[mMum;awmfrcl ahJ v
onf? xdXk mewGif w&m;emy&dowf 60 -cefY½í dS tar&duefç w½kwçf jrefrmvlrsdK; ponfwYkd yg0ifMuavonf? t½Sif
Zeumbd0Ho bmomjyefonf? 1 -em&DcefY w&m;xdik Mf uonf? n 11 -em&DcefYwiG f NyD;avonf? q&mawmfb&k m;BuD;
onf ar;jref;orQuv kd nf; ajzqdak wmfrcl ahJ vonf? rsm;pGmtvkyv f yk af om q&mawmfygwum;/
edcv
d avmuorÁE¨-psiXf maeyd,ukwaå rm?
A[leH aom [d a'aowGmç tEk*[¾ d okZmwdrm/
udkvHbD&mwuúodkvfü w&m;a[mjcif;
uqkev f jynfah usmf 8-&uf (18 -5-79) aeYwiG f q&mawmfb&k m;BuD;ESit hf zGUJ onf a':cifpk \om;
a'gufwmausmfjrifçh a':&if&ifat;ESihf aqGrsdK;wpkwYkd \ aetdrof Ykd <ua&mufí t½kPq
f rG ;f bkO;f ay;awmf rlcahJ vonf?
xdYk aemuf eHeuf 8-em&DrS 9-em&Dtxd y&dowfrsm; w&m;xdik Mf uo nf? xdak eYaeYqrG ;f udk OD;bv0rf;qif;
(Mr.Balcean Singh ) aetdrüf bkO;f ay;awmfro l nf? xdrk w
S zef acwå,m,Dausmif; (OD;vSazaetdr)f odYk jyefvnf
<uawmfrlonf? nae 6 -em&D rdepf 30 -wGif udkvHbD&mwuúodkvf ( Columbia University ) pdefayg(vf) bk&m;½S cd ;kd
ausmif;odYk <ua&mufawmfrNl yD;vQif q&mawmfb&k m;BuD;onf ]]Ak'o ¨ moem w&m;awmf}}udk t*Fvyd v f kd a[mawmfrcl hJ
avonf? y&dowfvrl sdK;aygif;pHk 100-cefY½adS om[l\? n 10-em&D tcsdecf efYwiG f w&m;yGNJ yD;qH;k avonf/
udv
k b
H &D mwdemareç 0dó0dZmÆ va, okaw?
yoda'¨ ax&aoca&mç "r®rKÁ embdoOd adö om/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 208
ukvor*¾oH½Hk;tzGJYom;rsm;\ qGrf;udkbkOf;ay;jcif;
uqkevf jynfah usmf 9-&uf (19 -5-79) aeY t½kPw f ufwiG f jrefrmukvor*¾ot H rwf½;kH tzGYJ om;rsm;u
pkaygif;í oHtrwfBuD; OD;armifarmifBuD;aetdrüf tzGYJ 0ifoCH mawmfrsm;ESithf wl <ua&muf qGr;f bkO;f ay;awmfro
l nf?
qGr;f tEkarm'emw&m;a[mç y&dw½f wG cf sD;ajr§mufawmfrMl uonf/
tEkarm'emw&m;a[mç jyóemajzqdkjcif;
xdak eYaeYqrG ;f udk OD;vSarmif -a':wifviId w f Ykd \aetdrüf trsm;pkaygif; qufuyfMu&m bkO;f ay;awmfrMl u
onf? xdak eYwiG yf if t½Sio f vD meE´mbd0o
H ESihf t½Siaf uvmowdYk onf q&mawmfBuD;E iS hf cGcJ mG í e,l;a,mufûrdYrS
tar&duefjynftaemufyikd ;f qefz&efppöuûkd rdYoYkd av,mOfjzifh xGucf mG awmfrMl uonf? naeydik ;f wGif e,l;a,mufü
bm&DrS tvefuvD;rifph (f Alan Clements ) \ ½Siûf yyGaJ eYjzpfonf? tvefuvD;rifph u f kd t½SiZf eumbd0o H u
omraPûyay;onf? q&mawmfb&k m;BuD;u tEkarm'em w&m;a[mNyD; ar;cGe;f rsm; ajzqdak wmfro l nf/
w½kwfoDv½Sifausmif; owdy|meftusOf;csKyfa[mjcif;
q&mawmfb&k m;BuD;onf OD;apmvGif -a':cifoef;jrifw h Ykd aetdrüf qGr;f bkO;f ay; qGr;f tEkarm'emûyNyD; trsm;
aumif;rIaeYqrG ;f udk OD;vSaz -a':wifviId wf Ykd trd üf bkO;f ay;awmfro l nf? xdak eY rGe;f vGJ 1-em&D 30 -rdepf tcsdew f iG f
w½kwfoDv½Sifausmif; (Temple of Enlightenment ) odYk <ua&mufí owdy|meftusO;f csKyfukd a[mMum;awmfrcl hJ
avonf? ar;jref;csurf sm;udv k nf; ajzqdak wmfrcl ahJ vonf/
tar&duefomoemjyKc&D; tjyD;owfjcif;
r[mpnfax&emarm ,wdoa&mç
um,du'kuH© teayu©aEÅm aom?
okomoepd&|dwð ayu©aEÅmç
0g,mrH tum wxm ua&mEÅK abm/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 209
{ulemoDwdrydkif;
Ä
*&dwfNAdwdef (,lEdkufwufuif;'ef;)
,if; uqkev f jynfh ausmf 10 -&uf (20 -5-79) aeY nae 4 -em&D tcsed w f iG f r[mpnf omoemûytzGYJ onf
*&dwNf Adwed Ef iS hf Oa&myc&D;pOftwdik ;f qufvufa'opm&D jzefYcs&D eftwGuf uae'Davqdyo f Ykd <uawmfrcl ahJ vonf?
e,l;a,mufûrdY uae'Davqdyrf S tar&duefavaMumif; ukrP Ü D (PAN.AM) av,mOfjz ifh n 7-em&D rdepf 40 -
tcsdewf iG f *&dwf NAdwed çf t*FvefEikd if H vef'efûrdYawmfoYkd xGucf mG awmfrcl ahJ vonf/
*&dwNf Adwed 0f o
d ,rÜçd r[mpnf ,wdy*k aF 0g?
ZdeomoeH aZmawwHçk t*Úäd 0D&, d 0gok"/D
oHCmawmfrsm;ç vlyk*¾dKvfrsm;pGmwdkYuBudKqdkMujcif;
uqkevf qkwf 11 -&uf (21 -5-79) aeY eHeuf 7 -em&Dtcsdew f iG f q&mawmfb&k m;BuD;ESit hf zGYJ onf t*Fvef
Edik if H vef'efavqdyo f Ykd a&mufawmfrcl ahJ vonf? avqdyrf S q&mawmft½Siaf &0w"r® OD;aqmifí jrefrm oH½Hk;rS
'kw, d twGi;f 0ef OD;wifarmifO;D ç urÇmYa&aMumif; XmecsKyf (ukvor*¾) rS OD;pdex f eG ;f atmifç qGpZf mvefrS rpöwm
rd&u f zkd &DAm (Mr.Mirkofryba) ESifht*Fvdyfç ,dk;',m;ç oD[dkVf oHCmawmfaygif; 8 -yg;cefYwYkdu 0rf;ajrmuf0rf;om
êudqMkd uonf? t½Siaf &0w" r®onf tar&duefEikd if H abmhpw f eG f (Boston) rS arv 12 -&ufaeYuyif q&mawmf
bk&m;BuD;xHrS cGcJ mG cJNh yD; êudwifjyifqifrrI sm; ûyvkyx
f m;½S&d ef t*FvefoYkd xGucf mG cJu
h m vef'efoYkda&muf½jdS cif; jzpfav
onf/
,dk;',m;ausmif;üoDwif;oHk;ç w&m;a'oemjzefYcsDjcif;
q&mawmfb&k m;BuD;ESihf tzGYJ onf vef'efûrdYay:½Sd ,d;k ',m;ausmif; Ak'y¨ 'Dy ( Buddha Padipa ) odYk <uawmf
rlav&m eHeuf 9-em&D rdepf 30 -tcsdew f iG f a&muf½adS wmfrcl ahJ vonf? OD;pdex f eG ;f atmifEiS hf a':vSvw
S Ykd u q&mawmf
bk&m;BuD;ESiw hf uG ,d;k ',m;ausmif; oHCmukef 30 -ausmfcefYwYkd tm; aeYqrG ;f qufuyfv'ª gef;Muonf? q&mawmf
bk&m;BuD;udk trSûD yí ukov kd yf mG ; Muonf? rGe;f vGyJ ikd ;f wGif jrefrm tajrmuftjrm; q&mawmfb&k m;BuD;tm; vma&muf
zl;ajrmfuefawmhMuonf? nydkif; 8 -em&DcefYwiG f t*Fvyd f jrefrm{nfo h nfy&dowf 60 -cefYwYkdtm; q&mawmfb&k m;BuD;
u 0dyóemw&m;tusOf;csKyfEiS hf tvkyaf y; w&m;awmfukd a[mMum;csD;jr§iahf wmfrcl ahJ vonf? t½SiZf eumbd0o H u
t*Fvyd vf kd jyefqckd ahJ vonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 210
paumhwvefodkY <ua&mufawmfrljcif;
uqkev f jynfah usmf 13 -&ufaeYwiG f t½kPq f rG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD;aemuf OD;atifjrifx h eG ;f -a':csdKcsdKwdYk \
aetdrw l nf? rGe;f vGJ 1 -em&DwGif vef'efûrdY ,lpwef ( Euston) blwmodYk <ua&mufawmfrl
f iG f aeYqrG ;f bkO;f ay;awmfro
í rD;&xm;jzifh paumhwvef ( Scotland) ½Sd avmhumbD ( Lockerbie ) odkY nae 6 -em&Dtcsdew f iG f a&muf½adS wmfrcl hJ
avonf? xdck &D;um; rdik f 400 -cefY½adS om[l\? q&mawmfb&k m;BuD;ESit hf wl t½Sit f *¾"r®ç OD;jrode;f ç tar&due jf ynf
rSvukd yf gvmonfh OD;vSazESihf a':wifviId çf a':jrjrûrdiw f Ykd vnf; rD;&xm;jzifh vdu k yf gcJMh uonf? t½SiZf eubd0o H
onf 'umç 'umrrsm;ESifhtwl um; 2 -pD;jzifx h u
G cf mG cJah vonf? t½Siaf &0wESihf tazmf'umrsm;url w&ufêudwif
í bmrif*ef(rf) (Burmingham) ûrdYr S um;jzifh xGucf mG cJNG yD; paumhwvefoYkd a&muf½í dS avmhum;bdbw l m½Hrk S
êudqv kd suf½adS vonf? 'g,um armifarmifxeG ;f ESihf a'gufwm csdKcsdKxGe;f wdYk vnf;a&mufEiS í hf q&mawmfb&k m;BuD;
tm; EIwcf eG ;f qufoMuonf? q&mawmfb&k m;BuD;u oDvç orm"dç ynmESihf jynfph o kH jzifh a&mu &f mXmewdik ;f wGif
ysm;yef;cyfrQ vma&mufcsO;f uyfz;l ajrmfMunfñMkd uonf/
paumhwvefwdAufwefqajrvif;ü 6-&ufpcef;zGifh
o&P*HkoDvwdkYü wnfapjcif;
oDv½Sif0wfay;jcif;ç owdy|mefw&m;a[mjcif;
vef'efrv S u
kd yf gvmcJah om a':jrjrNrdKif oDv½Sif0wfvdkojzifh o&P*Hk 3 -yg;ESifh ½Spfyg;oDvay;í oDv½Sif
0efapawmfrcl ahJ vonf? a':ynmPpm&D[al ombGYJ rnfukd rSnahf c:awmfro l nf? xdYk aemuf owdy|mefw&m;awmfEiS hf
tvkyaf y;w&m;awmf tusO;f csKyfukd a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? q&mawmfum; omoemawmftwGuf rsm;pGmtvkyf
vkyaf wmfrcl ahJ vonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 211
tPkjrLvufeuf uefYuGufqE´jyacgif;aqmif
*syefbkef;BuD;ESifhyk*¾dKvf 13-OD;
q&mawmfBuD;tm; uefawmhjcif;
f uG,f (25 -5-79) aeY rGef;vGJ 2 -em&DcefYwiG f vef'efûrdYteD; rDvwefued ;f (pf) ( Milton Kernes ) rS
uqkev
paumhwvefjynfuvmyf(pf)0dk (Glasgow) ûrdU rdik f 600 -cefYa0;uGmaom t&yftxd ajcusifavQmufí tPkjrL
vufeuf uefYuu G af &;ESihf urÇmYNidr;f csrf;a&;twGuf qE´jyonfh *syefbek ;f BuD; acgif;aqmifaom tzGYJ 0if 13 -OD;
wdYk onf aus;Zl;½Sif r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;xH vma&mufí uefawmhMuonf? wdu k w
f ukd q
f ikd q
f ikd x
f ;l jcm;aom
jzpf&yfjzpfavonf? q&mawmfb&k m;BuD; \ u½kPmawmfum; pE´u;l ESi;f cJaygif; axmifaomif;ru at;jrvSacs \
wum;? xdkaeYn 7 -em&Dred pf 30 -rS 8-em&Dred pf 30 -txd owdy|mef yxrydik ;f udk t*Fvyd b f momjzifh a[mMum;
awmfrcl ahJ vonf? ¤if;aemuf Oykoûf y Muonf/
uefawmhcHjcif;ç jyóemt&yf&yfajzqdkjcif;
e,kevf qef; 1-&uf (26 -5-79) aeYüvnf; q&mawmfb&k m;BuD;onf wdAufq ajrvif;ausmif;üyif
oDwif;oH;k vsuf t½kPq f rG ;f aeYqrG ;f bkO;f ay;awmfro
l nf? rGe;f vGJ 2-em&Dtcsdew f iG f OD;[kwpf ed f \orD; a'gufwm
cifarpdeçf ¤if; \cifyeG ;f a'gufwmOD;jraomif;ESihf orD;rsm; \ zl;ajrmfuefawmhru I kd cH,al wmfro
l nf? nae 4-em&D
tcsdew
f iG f a,m*Drsm; \ tar;u akd jzMum;awmfro l nf? xdak eY paumhwvefjynf q&mawmfb&k m;BuD; acwåow D if;oH;k
&m a'oü eHeuf 4-em&D rdepf 50-wGif t½kPfvmí n 9-em&Dtcsed w f iG f ae0ifonf? &moDOwkom,mvSacs\/
t*FvdyfvlrsdK;a,m*Drsm;tm; csD;ajr§mufjcif;ç
owdy|mefw&m;a[mjcif;
e,kevf qef; 2-&uf (27 -5-79) aeYwiG f a,m*Drsm; qufuyfonfh qGr;f udb k Ok ;f ay;awmfro
l nf? reufyikd ;f
w&m;ESiphf yfaom ykpmä rsm;udk ar;jref;Muav&m q&mawmfb&k m;BuD;onf Mum½d;k rsm;udk "m;jywfjywfjzifh vS;D ouJo h Ykd
&J&ifph mG vsifvsifjrefjref ajzqkad wmfrcl ahJ vonf? rGe;f vGJ 2 -em&DwiG f t½SiZf eumbd0oH u w&m;ppfonf? nae 3 -
em&DcefYwiG f t*Fvyd af ,m*D 3-OD;vma&muf0wfûyí w&m;ESiphf yfonfh jyóemrsm;udk ar;Muonf? q&mawmfBuD;u
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 212
vG,uf pl mG ajzawmfro l nf? n 8-em&D 15 -rdepfrpS í 9-em&D 15 -rdepfwikd af tmif owdy|mef yxrydik ;f tNyD;a[m
awmfrNl yD; 'kw,
d ydik ;f w0ufuvkd nf; qufvuf a[mMum;awmfro l nf/
q&mawmfb&k m;BuD;onf Edik if &H yfjcm;wdik ;f wyg;ü &J&ifwh nfMunfpmG omoemûyawmfrcl ahJ vonf? r[mpnf
q&mawmf aerif;um; ,cktcg twåawmifp, G f ,Ge;f uG,cf ahJ vNyD/
xl;qef;aom&moDOwk
t*Fvdyfa,m*Drsm;\ tar;udkajz
owdy|mefa[m
e,kefvqef; 3-&uf (28 -5-79) aeY eHeuf 9 -em&DtcsdefwGif t*Fvdyf a,m*D 4 -OD; q&mawmfb&k m;BuD;
tm;½Scd ;kd uefawmhNyD; ykpmä rsm;ar;avQmufonf? q&mawmfb&k m;BuD;u rqdik ;f r wGajzMum;awmfro l nf? xdak eY aeYqrG ;f
bkO;f ay;awmfrNl yD;aemuf tD'ifbm&m (Edinberra) ûrdYoYkd <uawmfrí l a'oEÅ&A[kow k udk qnf;yl;awmfrol nf?
nydik ;f jyefvnfa&muf½o dS jzifh n 7-em&D 15 -rdepftcsderf pS í 8-em&D 15 -rdepfwikd af tmif owdy|mefw&m; 'kw, d
ydik ;f udk tNyD;owfa[mMum;awmfrcl ahJ vonf? q&mawmfb&k m;BuD;um; A[kow k vnf;rsm;vS \? qef;qef;Mu,f
Mu,fvnf; a[mawmfrEl ikd f \? odraf rGYaomynm½SiBf uD;vnf; jzpfawmfrl \? &J&ifv h nf; &J&ifah wmfrl \? t,l0g'rsm;
pGmwdYk üvnf; vdrm® uRrf;usifawmfryl gay\/
w&m;pcef;odrf;yGJ NyD;pD;jcif;
e,kev f qef; 4-&uf (29 -5-79) aeY eHeuf 9-em&D tcsdew f iG f t*Fvyd af ,m*D 2-a,mufvm a&mufí
q&mawmfb&k m;BuD;tm; zl;awGYNyD; w&m;"r®EiS phf yfí rdrw d Ykd pw
d 0f ,f r½Si;f rvif;onfrsm;udk ar;avQmufMuonf?
q&mawmfBuD;u vG,u f pl mG ajzqdak wmfrcl ahJ vonf? a,m*Drsm;tm; t½SiZf eumbd0o H udk ÓPfpOfw&m;a[map
awmfro l nf? n 7-em&Dtcsed w f iG f q&mawmfb&k m;BuD;onf csr;f oma&;w&m;awmf (The Way to Happiness )udk
a[mMum;awmfro l nf? ,if;odYk a[mMum;awmfrNl yD;aemuf wdAufausmif; tBuD;tuJjzpfol tuke&f ifyYkdcs(D Akoung
Rim Pouche ) u tcrf;tem;w&yfusi;f yNyD; w&m;pcef;odr;f yGJ EIwq f ufpum; ajymMum;avonf? qufvufí
jrefrmt*Fvyd af ,m*Drsm;u vªz, G 0f w¬KtoD;oD; qufuyfv'ª gef;Muavonf? q&mawmfb&k m;BuD;u aumif;rI
ukov kd t f &yf&yfukd a&pufcsay;awmfro l nf? a':vSvçS a':vDç a':jrcifEiS hf wdAufausmif;rS wdAufov D ½Sif t*Fvyd f
trsdK;orD; [Dvm&DwYkd u r[mpnfq&mawmftzGYJ a&mufonfah eYupí aemufq;kH aeYtxd qGrf ;uGr;f a0,sm0pöûyvkyf
Muonf? ¤if;wdYk \ a0,sm0pö ukov kd rf sm;udyk g xnfo
h iG ;f a&pufcstrQay;a0ygonf? pcef;odr;f yGrJ mS n 9-em&D
tcsed w f iG Nf yD;pD;cJah vonf? q&mawmfb&k m;BuD;u aeYa&mnyg w&m;ay;jcif;ç w&m;a[mjcif;ç jyóem ajzqdjk cif;
jzifo
h m tcsdeu f kd vGeaf pawmfrcl hJ avonf? tenf;i,fom usde;f pufawmfro l nf/
bmrif*ef(rf)NrdKYawmfcef;rü odwy|mefw&m;
a[mjcif;
1341-ckESpf e,kefvqef; 5-&uf (30 -5-79) aeYwiG f qajrvif; wdAufpcef;ü t½kPq f rG ;f bkO;f ay;awmf
rlNyD; eHeuf 7-em&D rdepf 30 -tcsed w f iG f armfawmf,mOfrsm;jzifh xGucf mG awmfrcl &hJ m 125 -rdik f uGmvSr;f onfh
bvufy;l vf(Blackpool)ûrdYoYkd eHeuf 10-em&d rdepf 30 -tcsdew f iG f a&muf½adS wmfrcl ahJ vonf? xdûk rdYwiG f a'gufwm
OD;atmifjrifEh iS hf a':ode;f ode;f wdYk u ¤if;wdYk \aetdrüf aeYqrG ;f qufuyfMuonf? xdrk w S zef rGev f JG 2 -em&Dred pf 30 -
wGif xGucf mG awmfrcl &hJ m rdik f 100 -cefY uGmvSr;f onfh q&mawmf t½Siaf &0w"r® oDw if;oH;k &m t*FvefEikd if H
bmrif*ef(rf) (Burmingham) ûrdYoYkd nae 5-em&Dtcsed w f iG f qdu k af &mufawmfrcl ahJ vonf? n 8-em&Dtcsdew f iG f
bmrif*ef(rf) ûrdYawmfcef;rodYk <ua&mufí owdy|mef w&m;awmfukd tusO;f csKyf a[mawmfrcl ahJ vonf? q&mawmf
t½SiZf euu bmomjyefon ?f w&m;em{nfyh &dowf 100 -cefY½&dS m jrefrmç tdE, d́ ç t*Fvyd rf sm;jzpfMuonf? n 10 -
em&D rdepf 30 -cefYwiG f bmrif*ef(rf) ûrdYywf0ef;usiw f iG f aexdik Mf uaom jrefrmrsm; vma&mufí q&mawmfb&k m;BuD;
tm; zl;ajrmfMuonf/
vef'efjyefa&muf Oa&myc&D;pOfrsm;aqG;aEG;jcif;
e,kev f qef; 6-&uf (31 -5-79) aeYwiG f bmrif*ef(rf)0d[m&ü t½kPq f rG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD;vQif
bl;wf(pf) (Boots) aq;0g; xkwv f yk af &;ukrP Ü rD S t&m½Sd OD;armifarmifoef;ESiZhf eD; a':at;oef;wdYk u qufuyf
vª'gef;onfh aeYqrG ;f udk bkO;f ay;awmfrcl ahJ vonf? rGe;f vGJ 2 -em&D 45 -rdepf tcsed w f iG f bmrif*ef(rf)rS vef'efûrdYoYkd
xGucf mG awmfrcl MhJ u&m nae 4-em&D 45 -rdepfcefYwiG f vef'efûrdY Ak'y¨ 'Ü yD ,d;k ',m; ausmif;odYk a&muf½MdS uavonf?
xdak eYn nOfOh ;D ,Htcgor,wGif pwifxu G cf mG rnfh Oa&my a'ompm&Dc&D;pOfEiS hf pyfvsOf;í tpDtpOfrsm; ñSEd iId ;f
aqG;aEG;cJMh uonf/
toDwdrydkif;
jyifopf (French)EdkifiH
jyifopfEikd if o
H nf tv,fyikd ;f Oa&mywdu k f \ taemufbufü wnf½adS vonf? taemufajrmufbufwiG f
'dZk ma&vufMum;ESihf t*Fvyd (f uJe,fvf ) a&aMumif;jcm;í t*FvefEikd if H (uRef;) wnf½o dS nf? ajrmufbufwiG f
b,fv*f sD,EH iS hf vlZifbufEikd if w H Ykd wnf½adS vonf? ta½SYajrmufbufwiG f taemuf*smreDç ta½SYbufwiG f qGpZf mef
Edik if EH iS hf tDwvDEikd if çH awmifbufwiG f ajrxJyifv,fç tif'&kd mjynfEiS hf pydejf ynfç taemu b
f ufwiG f bpöau;
yifv,fauGYEiS hf twåvEÅw d o
f rk'&´ mwdYk 0ef;&Hvsuf wnf½o
dS nf? ,if; jyifopfEikd if o
H nf pwk&ef; rdik f 212659 -rdik f
us,0f ef;onf[o k &d onf? ûrdYawmfrmS yJ&pfûrdYjzpfavonf/
1341-ckEpS f e,kev
f qef; 7-&uf 1979 -ckEpS f ZGev f 1-&ufaeYwiG f vef'efûrdY acwåow D if;oH;k awmfr&l m
d ½f ;kd (Heath Row ) avqdyo
Ak'y¨ 'Ü yD ,d;k ',m;ausmif;ü eHeufqrG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD;aemuf vef'ef[o f Ykd <ua&muf
awmfrcl ahJ vonf? avqdyrf S eHeuf 10 -em&Dred pf 30 -wGif jyifopf (French) Edik if o H Ykd xGucf mG onfh av,mOfjzifh
vdkufygawmfrlcJh&m vD,Gef ( Lyon) ûrdYteD;½Sd av,mOfuGif;odkY rGef;vGJ 1 -em&D rdepf 30 -tcsdew f iG f qdu
k af &mufawmfrl
cJah vonf? tqdyk gavqdyo f Ykd wlEeG (f Tournon) ûrdY ½Sd aAm"dÓP&mrausmif; (Wat Bodhi Nyararema ) rS
'g,um 'g,dumrrsm;u toifv h ma&mufêudqkd MuNyD;vQif armfawmf,mOfrsm;jzifh q&mawmfb&k m;BuD;ESit hf zGYJ ukd
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 214
wlEeG af usmif;odYk yifah qmifMuavonf? wlEeG ûf rdYrmS avqdyEf iS hf rdik f 70 -cefY uGmvSr;f onfjh yif um;v rf;vnf;
usO;f ajrmif;ojzifh nae 4-em&D rdepf 20 -wGirf S wlEeG ûf rdYoYkd a&muf½adS wmfrcl ahJ vonf? a&mufvQifa&mufcsif;
"r®y#doE¬m&-w&m;jzifh taphtpyfa[majymjcif;ç w&m;jzifEh w I q f ufjcif;udk ûyawmfrol nf/
e,kev f qef; 8-&uf (2 -6-79) aeY eHeuf 9-em&D rdepf 30 -tcsdew f iG f jyifopfvrl sdK; 13 -OD; wdYk ukd
o&P*HEk iS hf ½Spyf g;oDvay;í zd;k olawmf0wfay;awmfro l nf? o&P*Ho k vD \ tusdK;BuD;aMumif; udv k nf; tusOf;
csKyfí a[mawmfro l nf? jyifopftrsdK;om; 13 -OD;onf iarmufywåjrm; &olwYkd uohJ Ykd 0rf;ajrmufEpS o
f uf ½Tit
f m;
wufvsuf q&mawmfb&k m;BuD;\ pum;udk vufco H rd ;f ydu
k Mf uavonf/
qGrf;cH<uawmfrljcif;
r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf-
t*Fvdyfbmomjzifh tvkyfay;w&m;awmfa[mMum;jcif;
om,mqdwfNidrfonfhausmif;
xdak Am"dÓPm&mrausmif;wdu k rf mS om,mvSonf? t&dyaf &ESiv hf nf; jynfph kH \? ûrdYpeG af wmifuek ;f ay:rSm
wnf½jdS cif;jzpfí avaumif; avoefYvnf;&½Sd \? opfyifBuD;i,fwYkd jzifh tHYk tYkH qikd ;f qd ik ;f awm&ausmif;ozG,f
qdwNf idrv
f aS yonf? jyifopfvrl sKd ;wdYk ukov kd ûf y&m yknwdwç¬ yknywåç yknblrjd zpfavonf? tenf;i,faom Ak'¨
bmom0ifwYkd tzdYk t&awmfvaS yonf? ,if;ausmif;odYk jyifopfvrl sdK; vmtdv k rl sdK;wdYk vma&mufw&m; tm;xkwaf vh
½Sdonf[l\/
csrf;oma&;w&m;a[mMum;jcif;
aAm"dÓPm&mrausmif;rSm yifv,fa&jyifrS rDwm 300 -cefYjrifo h nfh uke;f ajray:ü wnf½jdS cif;aMumifh &moD
OwkrQwonf? xdkaeYnae 3 -em&D rdepf 30 -wGif q&mawmfb &k m;BuD;u a,m*Dy&dowftm; csr;f oma&; w&m;awmf
(The Way to Happiness ) udk a[mMum;í vmtdbk ek ;f BuD;u jyifopfpum;jzifh jyefqakd wmf rlcahJ vonf/
qGpfZmvefEdkifiH
qGpZf mvefEikd if o
H nf Oa&mywdu k f \ tv,fA[dw k iG f awmifwef;rsm;ywfvnf 0dik ;f &Hvsuf½adS vonf?ajrmuf
bufwiG f jyifopfEiS hf *smreDEikd if w
H Ykd wnf½ídS ta½SYbufwiG f MopBwD;,m;ç vpfcsDwefpwde;f ESihf tD wvDEikd if w H Ykd wnf
½So d nf? awmifbufwiG f tDwvDEikd if w H nf½í dS taemufbufwiG f jyifopfEikd if H wnf½adS vonf? pwk&ef;rdik f 15944 -
rdik f us,0f ef;avonf? ûrdYawmfrmS *seAD mûrdY jzpfavonf/
qGpfZmvefodkY <uawmfrljcif;
e,kev f qef; 10 -&uf (4 -6-79) aeY eHeuf 6-em&D rdepf 30 -tcsdew f iG f t½kPq f rG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD;
aemuf wlEeG rf S qGpZf mvefjynfoYkd a½SY½v D m 20 -cefYa0;uGmaom Am;vifhpf ( Valance) ûrdYodkY eHeuf 8 -
I suf uDvrkd w
em&D rdepf 20 -cefYwiG f armfawmf,mOfjzifh xGucf mG awmfrcl ahJ vonf? xdûk rdYokd Y eHeuf 9-em&DcefYwiG f a&mufawmfrl
onf? wqifrh ;D &xm;jzifh uifAm&DûrdYoYkd qufvuf<uawmfro l nf? wzef uifAm&DrS aeY 12 -em&D 45 -rdepfwiG f
qufvufí pD;eif;vdu k yf gcJ&h m &xm;rSm auGYaumuf vSnyhf wfvsuf ESi;f jrLaqmif;onfh awmifwef;toG,o f ,G u
f kd
ywfvsuf *seD AD m (Geneva)ûrdYoYkd aeY 1-em&D 35 -rdepf tcsdew f iG f qdu
k af &mufcahJ vonf? blwm½Hrk S wem&DcefY
twGi;f wGif &xm;ajymif;pD;um c&D;qufjyef&m ]]wd,ef}} ûrdYoYkd nae 4 -em&D 15 -rdepftcsdew f iG f a&muf½adS vonf?
wzef xdrk wS qifh &xm;ajymif;pD;í <uawmfr&l m ]]pdeYf trD ,D m}} odkY 4 -em&Dred pf 50 -tcsdew f iG f qdu k af &mufavonf?
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 216
,if;blwm½Hük a'gufwm rD&u f zkd &DAm (Dr.Mirko Freba )ESihf OD;ode;f atmifEiS hf rdom;pk (jrefrmoHr;ª ) ESihf jrefrm
rdom;pkrsm;vma&muf êudqvkd suf½MdS uavonf? q&mawmfonf yifyef;rIuykd rmPrûyyJ bk&m;oAÁñk o moemûya&;
twGuf þrQêud;yrf;awmfrcl ahJ vonf/
xdak 'oü qGpZf mvefjynf \ obm0 ½IarQmfcif;jzpfonfh awmiftqifq h ifEh iS hf uke;f jrifjh rifrh sm; ayg<u,fvS
onf? pdeYf trD , D mblwmESirhf eD;ra0; rDwm (1200) jrifrh m;onfh ]]armifw h q f akd v;}} ( Mount Soleid ) t&yf½Sd [dkw,f
wckwiG f q&mawmfb&k m;BuD;ESit hf zGYJ wnf;cdMk uavonf? xd[ k w
kd ,frmS i,fonf[k qdak omfvnf; oH;k xyftaqmuf
ttHjk zpfNyD; [dw k ,fwckv;kH r[mpnfomoemûytzGYJ twGuf 'umrsm;u êudwifimS ;&rf;xm;cJMh uonf? q&mawmf
bk&m;BuD;ESit hf zGYJ onf tay:qH;k xy üf oDwif;oH;k í tv,fxyfü trsdK;om;a,m*Drsm;udk ae&mcsxm;cJah vonf?
atmufq;kH xyfurkd l w&m;xdik jf cif; w&m;a[mjcif;twGuf owfrw S x
f m;avonf? trsKd ;orD;a,m*Drsm;twGuf rlv
u þ[dw k ,füyif pDpOfxm;aomfvnf; a'gufwmt½Siaf &0w"r® \ rdeYf Mum;csut f & q&mawmfrsm;rSm o[ao,s
tmywfvw G &f ef vJavsmif;í csrf;ompGm usde;f pufapEdik &f ef wm0efcyH *k Kd¾ vfrsm;u trsdL;orD;a,m*Drsm;udk teD;½Sd
tjcm;[dw k ,foYkd a½GYajymif;ay;onf? xdYk aMumifh xdXk meü 7-ywfv;kH csrf;ompGm oDwif;oH;k awmfrMl uonf/
a,m*Daygif; 30-w&m;tm;xkwfMu
armifw
h q
f akd v; ya'orSçd wðorwåm[d a,m*daem?
0dyóð ok okyoEémç o'´[EÅm0 omoae/
w&m;xdkif w&m;ppf
q&mawmfBuD; owdy|mefa[mjcif;
e,kev f qef; 11 -&uf (5 -6-79) aeY rd;k aomuftcsdef o,rrSpí eHeufcif;wavQmufv;kH ESi;f rsm;jzifh
ñdrk iId ;f &Djym a0jzmvsu½f odS jzifh wrsKd ;MunfE;l p&mjzpfonf? wu,fawmh &moDOwku q&mawmfb&k m;BuD; \
omoemûyvkyif ef;udk êudqo kd uJo h Ykd½adS vonf? eHeuf 7-em&D rdepf 30 -tcsderf S 9-em&Dtxd t½Sit f *¾"r®onf
a,m*Drsm;ESit hf wl w&m;xdik cf ahJ vonf? rGe;f vGt J csdew
f iG f a,m*Dtaygif;onf qufvufí ud, k pf u D , kd if bm0em
ur®|mef; qufvufp;D jzef;Muonf? aeYv,fwiG f t½SiZf eumbd0o H u w&m;ppfonf? rd;k a'0gvnf; ½GmavrpJ½adS v
\? n 7-em&D rdepf 30 -tcsed f rd;k pJaomfvnf; w&m;oHu rpJao;acs? q&mawmfb&k m;BuD;onf owdy |mef
w&m;awmf yxrydik ;f udk t*Fvyd v f akd [majymawmfr&l m 8-em&D rdepf 30-tcsdewf iG f w&m;yG½J yk o
f rd ;f cJah vonf/
e,kev
f qef; 12 -&uf (6 -6-79) aeY 5 -em&Dtcsdew f iG f t½kPq f rG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD; t½Sit
f *¾"r® a,m*D
rsm;ESit
hf wl 5-em&D 45 -rdepfrS 6-em&D 15 -rdepftxd wBudrçf eHeufyikd ;f 7-em&DrS 8-em&D 15 -rdepftxd
w&m;xdik af vonf? rGe;f vGw
J iG f a,m*Drsm; qufvufw&m;tm;xkwMf uonf? aeYv,f 2 -em&DwiG f t½SiZf eumbd0H
ou 0dyóemw&m;csD;jr§io hf nf? nae 4 -em&DwiG f t½SiZf eumbd0o H w&m;ppfonf? nydik ;f wGif 7 -em&Dred pf 30 -
rSpí 8-em&D rdepf 30-txd q&mawmf bk&m;BuD;u owdy|mef 'kw, d ykid ;f udk t*Fvyd v f kd a[mMum;awmfro l nf/
bk&m;jrwfpGmuk½kwdkif;om;wdkYtm; a[mawmfrlonfhenf;wl
a[mawmfrljcif;
Opömaygrsm;aomtrsdK;om;onf a½Taowåmud&k í a½Taowåmü &wem 7-yg;wdYk ukd xnfo h iG ;f odrk ;DS ouJo h Ykd
bk&m;jrwfpmG onf a½TaowåmE iS w hf al om uk½w k ikd ;f om; y&dowfav;yg;ud&k í urÁvmukeo f nf onfurÁvm \
jzpf&mZmwdpaom *kPu f jkd youJoh Ykd owåmeH 0do'k , d̈ m paom 7 -yg;aom*kPu f kd jyawmfrv l suf tmemygeyAÁpaom
21-yg;aomt&mwdYk ü bm0emuH \wnf&m tmemygepaom ur®|mef;udk t&[wåzv kd üf aumif;pGmxnfu h m pd;k &drf
ylaqG;jcif;ç jrnfwrf;jcif;ç ud,k q
f if;&Jjcif;ç pdwqf if;&Jjcif;ç pdwEf v
S ;kH rom,mjcif;[laom av;yg;aom Oy'´a0gudk
y,fazsmufwwfaom udavombif pifMu,fjcif;ç t&d,mr*fu&kd jcif;ç edAmÁ efukd rsufarSmufûyjcif; [laomtusdK; 3 -
yg;udk aqmifwwfaom eufeufeeJ J cufcaJ om &wem 7-yg; t[ef okweå u f kd bk&m;jrwfpmG a[mawmfro l uJo h Ykd
r[mpnfax&fausmf jrwfbek ;f armfonf qGpZf mvef y&dowftm; r[mowdy|mef okweå u f kd t*Fvyd b
f momjzifh
a[mawmfrcl yhJ gavownf;/
wdAufbkef;BuD;ESifh Ak'¨omoemjyefYyGm;a&;aqG;aEG;
e,kev f qef; 13 -&uf (7 -6-79) aeYwiG f ,refaeYuuJo h Ykd yif tvif;t0ef;rSpí a,m*Drsm;w&m;xdik Mf u
onf? q&mawmfb&k m;BuD;ESit hf zGYJ 0if &[ef;awmfrsm;onf 7-em&D 15 -rdepfwiG f OD;vSazç OD;pdeEf iS hf rpöwmz&DAm;wdYk
vdu k yf gvsuf *sDeAD mûrdYoYkd <uawmfro l nf? *sDeAD modYk eHeuf 10 -em&Dtcsed w f iG f a&mufawmfro
l nf? jrefrmoHr;ª
OD;ode;f atmiftrd üf aeYqrG ;f bkO;f ay;awmfro l nf? xdt k csdewf iG f *sDeAD modYk &efuek rf S a&muf½adS eaom tvkyo f rm;a&;&m
0efBuD;ESit hf zGYJ onf q&mawmfb&k m;BuD;tm; uefawmhMuonf? rGe;f vGJ 1-em&D 15 -rdepfwiG f *sDeAD mûrdY½dS ukvor*¾
qdik &f m taqmufttHrk sm;ESihf tjcm;½Icif;rsm;udk um;jzifv h nS v hf nfMunf½h aI wmfro l nf? ¤if;aemuf jyefvnfxu G cf mG cJh
NyD; vrf;c&D;tMum; armifyh vJ&if;ûrdY½dS wdAufbek ;f BuD;ausmif;odYk acwå0ifa&mufawmfro l nf? wdAufbek ;f BuD;ESihf
q&mawmfb&k m;BuD;onf Ak'o ¨ moem jyefYymG ;a&; vkyif ef;udk aqG;aEG;awmfro l nf? ¤if;ausmif;ü wdAufvmrm;
(Lama) 2-OD;ç Oa&mywdu k o f m; vmrm; 16 -OD;ESihf w&m;tm;xkwq f J Oa&mywdu k of m; a,m*D 60 -cefY ½Sad om[l \?
qufvufxu G cf mG awmfrcl &hJ m armifw h q
f akd v;odYk n 8-em&D 15-rdepfwiG f qdu k af &mufawmfro l nf/
csrf;oma&;w&m;a[mMum;ç ar;cGef;rsm;ajzqdkjcif;
e,kev f jynfah eY (9 -6-79) aeY eHeufapmapmydik ;f wGif t½Sit f *¾"r®onf tcgwdik ;f uJo h Ykd a,m*Drsm;ESi fhtwl
w&m;xdik cf ahJ vonf? xdak eYwiG f pcef;odr;f aeYjzpfojzifh a,m*Drsm;pkaygif; oefY½iS ;f a&;vkyif ef; t00udk wuf<upGm
vkyaf qmifMuonf? xdYk aemuf eHeuf 9-em&D tcsdew f iG f oHCmawmfrsm;ESiw hf uG a,m*Drsm; waygif;wnf;pkí
trSww f &"mwfy½kH u kd Mf uonf? ¤if;aemuf teD;½Spd y Ykd [w kd ,foYkd a½TYajymif;Muonf? pydYk [w kd ,fü bef;( Berne) ûrdYrS
a&mufvmonfh "r®tzGYJ u oHCmukef a,m*Duek f qGr;f uyfauR;arG;vª'gef;Muonf? rGe;f vGJ 2 -em&D rdepf 30 -tcsdef
wGif pdeYf trD , D efbwl m½Ho k Ykd xGucf mG awmfrcl MhJ u&m tar&duefrS vma&mufol OD;pdef YEiS hf *sDeAD mrS OD;ode;f azwdYk vnf;
twlvu kd yf gMuonf? rpöwmrD&u f zkd &D;Am;vnf; vdu k yf gcJo h nf? pdeYf trD ,
D efbw l mrS rGe;f vGJ 2-em&D rdepf 30 -xGuf
&xm;jzifh pD;eif;vdu k yf gawmfrcl MhJ uav&m ]]bD,ef}} blwmodYk 3 -em&D 15 -rdepfwiG f qdu k af &mufcahJ vonf? xdb k w l m
ü &xm;wq ifah jymif;pD;awmfrMl uNyD; Zl;&pf (Zurich)odYk 4-em&D 45 -rdepf tcsdew f iG f qduk af &mufavonf? xdrk S
wzef &xm;ajymif;pD;í xGucf mG cJjh yef&m *do k efbw l modYk 6-em&D 5-rdepftcsdew f iG f a&muf½cdS ahJ vonf? xdb k w
l mrS
toifêh udqakd eMuonf? rpöwmauGtt kd eG w
f ifEiS hf ZeD;wdYk um;jzifh wqifyh ifah qmifí 12 -uDvrkd w D m a0;uGmaom
'DuifûrdYi,fuav;odkY nae 6 -em&D rdepf 30 -wGif a&muf½cdS ahJ vonf? xdûk rdYuav;rSm awmifay:ü wnf½NdS yD; EGm;
wd&pämefarG;jrLa&;jzifh toufarG;0rf;ausmif;ûyoltrsm; aexdik Mf uonf? xdak 'o½Sd ur®|mef;&dyo f mrSm vGepf mG oyf&yf
aumif;rGeaf om oH;k xyftaqmufttHjk zpfNyD; q&mawmfBuD;ESihf &[ef;awmfrsm;u tay:qH;k xyfü oDwif;oH;k awmfrí l
tv,fcef;wcef;ü uyÜ, d OD;jrode;f tm; ae&mcsxm;cJah vonf? xdt k v,fxyfü xrif;pm;cef;ç pmMunfch ef; ponf
wdYk ½adS vonf? ajrnDxyfüvnf; tcef;awmfawmfr sm;rsm;½S&d mtjcm; 'g,umrsm; csr;f ompGmaeEdik Mf uavonf? e,kef
vjynfhausmf 1-&uf (10 -6-79) aeYwiG f t½kPq f rG ;f bkO;f ay;NyD; a&muf½v dS mMuaom 'umç 'umr 20 -cefYwYkd tm;
o&P*Hk ig;yg;oDvay;í w&m;tenf;i,f a[mawmfral vonf? aemufwiG f owdy|meftvkyaf y; w&m;awmfukd
a[mawmfrcl ahJ vonf? 15-rdepfcefY w&m;xdik af pawmfro l nf/
pifwDawmifxdyf <uawmfrljcif;
e,kefvjynfhausmf 2-&uf (11 -6-79) aeY eHeuf 5 -em&D rdepf 30 -wGif a'o"avhtvdu k f vufzuf&nfç
udwrf ek Yf ç axmywfç tkwpf f (Oats)ESihf aygifrek Yf rsm;jzifh txGwt
f jrwf qufuyfv'ª gef;Muonfukd bkO;f ay;awmfrl
Muonf? q&mawmfb&k m;BuD;u ,xmvmb oaEÅmo*kPEf iS hf jynfph akH wmfro l nf? eHeuf 7-em&Dred pf 30 -wGif
q&mawmfb&k m;BuD;onf pifwaD wmifxyd o f Ykd "mwf&xm;jzifh <uawmfrcl ahJ vonf? xdak e&modYk a&mufatmif
wnf;cd&k mausmif;rS uDvrkd wD m 30 -um;jzifh oGm;&avonf? 11 -em&Dred pf 30 -wGif oufowfvw G qf rG ;f udk bkO;f ay;
awmfrcl ahJ vonf/
Zl;&pfwuúodkvfü owdy|mefw&m;a[mjcif;
e,kev
f jynfah usmf 3-&uf (12 -6-79) aeY 8-em&D 55 -rdepfwiG f 'DuifûrdYuav;rS Zl;&pfûrd YoYkd armfawmf
,mOfrsm;jzifh xGucf mG awmfrcl MhJ u&m eHeuf 9-em&D rdepf 50 -tcsdew f iG f Zl;&pf (Zurich) ûrdYoYkd qduk af &muf
awmfrcl ahJ vonf? q&mawmfb&k m;BuD;ESit hf zGYJ onf Zl;&pfûrdY Zl;&pfbwf[w kd ,fü acwåwnf;cdk awmfrcl ahJ vonf?
q&mawmfwdkYtzGJYa&mufí rMumrD Zl;&pf wuúov kd rf S ygarmu©[efuif q&mawmfBuD;tm; vma&mufz;l ajrmfavonf?
rGef;vGJ 2-em&DtcsdefwGif ûrdYwGif;<uí a'oEÅ&A[kokwt00udk qnf;ylawmfrlí nae 5 -em&D tcsed w f iG f jyefvnf
a&muf½Sd awmfrlcJhavonf? n 7 -em&DwiG f ygarmu©[efwif xyfraH &muf½dS vmjyefí wuúod v k <f ua&mufí w&m;
a'oem a[mawmfr&l ef avQmufxm;avonf? odYk EiS hf q&mawmf bk&m;BuD;onf Zl;&pfwuúov kd o
f Ykd <ua&mufí
w&m;emy&dowf 150 -cefYwYkd tm; o&P*HEk iS hf ig;yg;oDvay;í owdy|mefw&m; tusOf;csKyfukd a[mawmfrcl ahJ v
onf? t½SiZf eumbd0o H u t*Fvyd v f jkd yefí rpöwmrd&u d u
kd *smrefbmom jyefMum;ay;onf? 15 -rdepfcefY
q&mawmfb&k m;BuD; ud, k w
f ikd af [mí t½SiZf eumbd0o H udk qufvufa[mapawmfrcl ahJ vonf? n 9-em&D rdepf
30-cefYwiG f w&m;yGJ NyD;qH;k onf/
tDwvDor®wEdkifiH
1341-ckEpS f e,kev f jynfah usmf 4-&uf (13 -6-79) aeY eHeuf t½kPq f rG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD;aemuf
q&mawmfb&k m;BuD;ESit hf zGYJ onf avqdyo f Ykd qif;awmfro
l nf? rd&u f çkd rmuifEiS hf rduk u f ,fwYkd vu kd yf gydYk aqmifMu
onf? avqdyw f iG f ppfawmif;puúLpufrS OD;ode;f 0if;ESihf OD;xGe;f atmifwYkd wduk w f u kd qf ikd q
f ikd f q&mawmfBuD;tm;
zl;ajrmfciG &hf cJMh uonf? eHeuf 7-em&D rdepf 30 -wGif a&mr (Rome) ûrdYteD; ]]jzLrDcsD;Ed;k }} avqdyo f Ykd av,mOfjzifh
vdkufygcJh&m xdkavqdyfodkY 8 -em&D rdepf 40 -wGif qdu k af &mufcahJ vonf? avqdyw f iG f tDwvDjynfqikd &f m oHtrwf
BuD; OD;cifatmifav;ç 'kw, d twGi;f 0ef OD;ÓPfvif;ESihf tDwvDrS a,m*Darmf½w kd kd Yu vma&mufêudqv kd suf½MdS u
onf? xdrk w S qifh *sdKûrdYe,f½dS ]]*grd*k vD,}kd } ac: ur®|mef;XmeodYk um;jzifh vdu k yf gcJMh u&m eHeuf 10 -em&D 45 -rdepf
tcsdewf iG f a&mufcahJ vonf? 11 -em&D 15 -rdepfwiG f csKd csO&f omrkeYf ppkH mG jzifh qufuyfaomqGr;f udk bkO;f ay;awmfrcl hJ
avonf? aeYyikd ;f omom,m,m½Sí d nwGif rd;k tenf;i,f½mG oGe;f avonf? q&mawmfb&k m;BuD; cE¨mud, k o
f nf
w&m;a[mç w&m;jy&ef avsmufywfusef;rmvsuf½adS vonf/
owdy|mefyxrydkif; a[mawmfrljcif;
tDwvD0o
d a,pmydç *sdK£wd ck'a´ u yka&?
r[maxa&m oka'aoodç owdy|merkwrå /H
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 220
e,kev f jynfah usmf 5-&uf (14 -6-79) aeYwiG v f nf; t½kPq f rG ;f uyfoal wGrsm;vS \? 9-em&DrS 11 -em&D
twGi;f w&m;tm;xkwo f l a,m*Drsm;tm; t½SiZf eumbd0o H u w&m;ay;jcif;ç w&m;ppfjcif;rsm;udûk yonf?
oHtrwfBuD; OD;cifarmifav ;ESihf tdro f tl rd o
f m;rsm;ç oH½;kH tzGYJ 0if ZeD;armifErHS sm;ç (F.A.O) pm;eyf&u
d m© tzGYJ rS
OD;xGe;f &ifEiS Zhf eD;ç OD;xGe;f jrwfEiS Zhf eD;wdYk u q&mawmfb&k m;BuD;ESit hf zGYJ tm; aeYqrG ;f uyfMuonf? q&mawmfb&k m;BuD;
u o&P*HEk iS hf ig;yg;oDvay;awmfrNl yD; qGr;f tEk arm'emw&m; a[mMum;awmfrlonf? n 7 -em&D rdepf 30 -tcsdef
wGif owdy|mef 'kw, d ydik ;f udk t*Fvyd v f kd a[mMum;awmfro l nf? rpöwmarmf½u kd tDwvDbmom jyefqckd ahJ vonf?
n 8-em&D rdepf 30-wGif w&m;yGo J rd ;f onf/
owdy|me'kw,
d -aum|morÜd okaum0da'g?
avmu*¾omoeaó0ç 0k',d̈ m ux,D [d acg/
csrf;oma&;w&m; a[mMum;awmfrljcif;
e,kefvjynfhausmf 6-&uf (15 -6-79) aeYwiG f aeYqrG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD; aeY 1 -em&Dtcsdew f iG f jrefrmoH½;kH
0efxrf;tcsKdYEiS hf rpöwm ar mf½dkwdkYESifhwuG armfawmf,Ofrsm;jzifh 9 -uDvrkd w D mcefY a0;uGmaom jrefrmEdik if aH wmfo½H ;kH odYk
<uawmfro l nf? aeY 2-em&Dausmw f iG af &mufavonf? xdak eYreG ;f vGJ 3-em&DwiG f yky&f [ef;rif;BuD;ausmif;ESihf tjcm;
Munf½h zI ,
G af e&mrsm;udk <ua&muf Munf½h aI wmfrNl yD;vQif nae 5-em&D tcsdew f iG f ]]&dy&d mZuydv&kd }D } ½Sd jrefrmtDwvD
,Ofaus;rIobifoYkd <uawmfrí l ygarmu©&ifZu kd mrpdem&Du y&dowfrsm;ESihf rdwq f ufay;NyD;vQif av;ql"mwfykH
a½Twd*HkapwDawmfordkif;udk pvdkuf ( Slide) um;rsm;jzifh xd;k jyum ½Si;f vif;ajymMum;cJah vonf? xdYk aemuf q&mawmf
bk&m;BuD;u csr;f oma&; w&m;awmfukd t*Fvyd b f mompum;jzifh a[mMum;í 'D*syD e,fvu D tDwvDbmom jyefqckd hJ
avonf? w&m;odr;f NyD; n 7-em&D tcsed w f iG f wnf;cd&k m rGew
f u
D mvd[
k wkd ,foYkd jyefvnf<ua&mufawmfrcl ahJ v
onf/
t*FvefaemufwBudrf xyfrHomoemjyKjcif;
e,kev f jynfah usmf 7-&uf (16 -6-79) aeY rGefwDumvdk [dkw,frS eHeuf 5 -em&DwiG f um;rsm;jzifh pD&rfyED kd
(Ciampino) avqdyo f YkdyYkdaqmif Muojzifh <uawmfro l nf? rdepf 40 -twGi;f avqdyaf &mufawmfro
l nf? 7-em&D
45-rdepfwGif av,mOfxGufí 9 -em&D rdepf 50 -tcsdew f iG f vef'efavqdy f (Gatwick) odYk a&mufonf? avqdyw
f iG f
vef'efwikd ;f owif;pmwdu k rf S OD;pdex
f eG ;f atmif aetdro f Ykd 11 -em&D rdepf 50 -wGif a&mufawmfro l nf?
OD;pdex
f eG ;f atmifEiS hf ZeD;wdYk u q&mawmfb&k m;BuD; \ e0ur®tm; 0w¬KaiGvMª uonf? q&mawmfb&k m;BuD;u a&puf
cs tEkarm'em ûyawmfro l nf? rGe;f vGyJ ikd ;f wGif ,d;k ',m;ausmif;ü a&muf½o dS w
D if;oH;k awmfro
l nf/
q&mawmfb&k m;BuD;onf e,kev f jynfah usmf 8-&uf (17 -6-79) aeYwiG f 'kvb ’ &[ef;avmif; 4-yg;udk
OyZÑm,fûy&[ef;cHay;awmfro l nf? n 7-em&Dtcsed f vef'efr[maAm"dtoif;ü Ak'w ¨ &m;awmfukd a[mMum;awmfrcl hJ
avonf? e,kev f jynfah usmf 9-&uf (18 -6-79) aeY n 8-em&DrS 10 -em&Dtxd (St.Zohn Baptist Church
Surrey) wGif owdy|mef w&m;awmfukd <ua&muf a[mawmfrc l hJ avonf? e,kef vjynfah usm f 10 -&uf (19 -6-
79) aeYwiG f NAdwod Qjywduk f ponfwYkdukd vSnv
hf nfMunf½h I avhvmawmfrcl hJ avonf? nydik ;f wGif wnf;cd&k m
,d;k ',m;ausmif;ü a,m*Drsm;tm; owdy|mefw&m;udk a[mMum;awmfrcl hJ avonf? e,kev f jynfah usmf 11 -&uf
(20-6-79) aeYwiG f (bD -bD-pD)rS qGr;f 'g,um OD;cif tdrüf w&m;a[mawmfro l nf? nydik ;f wGif wnf;cd&k m ausmif;ü
a,m*Drsm;tm; w&m;a[mawmfrcl ahJ vonf? e,kev f jynfah usmf 12 -&uf (21 -6-79) aeY 6-em&D rdepf 30 -cefYwiG f
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 221
86-rdik f uGmvSr;f aom aqmuforfwef (Southampton) odYk <uawmfro l nf? ¤if;rSwqifh (Dsle of wight ) odYk
a&,mOfjzifh <uawmfro l nf? ,if;a'oodYk eHeuf 9 -em&D rdepf 30 -cefYwGif a&muf½Sd&m ( Little Dartmoor Vihara )
rS t*Fvyd b f u
d K© acr"ar®m vma&mufêudqakd vonf? xdak eYnwGif tqdyk g 0d[m&ü oDwif;oH;k awmfrí l nOD;
ûrdYrcef;r<u owdy|mef w&m;a[m Mum;awmfro l nf? e,kev
f jynfah usmf 13 -&uf (23 -6-79) aeYwiG f xdak 'orS
vef'efjyef<uawmfrcl o hJ nf? nydik ;f ü vef'ef0[
d m&ü owdy|mefw&m;a[mMum;awmfrcl ahJ vonf/
e,kev f uG,f (23 -6-79) aeY OD;pdex f eG ;f atmifEiS hf OD;ode;f xGe;f wdYk \ bk&m;qif;wkrsm; taeuZm wifaw mf
rlonf? aeYqrG ;f jrefrmoH½;kH ü bkO;f ay;í jrefrmy&dowf 100 -cefYwYkd tm; w&m;a[mawmf rlonf? 1 -em&D rdepf 30 -
tcsdewf iG f 47 -rkdifa0;uGmonfh (Maid Stone Kent ) ½S d ( Friendship Society ) toif;odYk <ua&mufí owdy|mef
w&m; a[majymawmfrcl ahJ vonf ? xdak eYn 9-em&Dtcsdew f iG f (Oakenhyorut) okYd <u&m noef;acgiftcsdew f iG f
a&muf½adS wmfro l nf? r[mpnfq&mawmf bk&m;BuD;onf jrefrmEdik if o H m; OD;jrwfapm OD;pD;wnfaxmifaom ]]tkwu f if
[dv
k bf wf}} Ak'b ¨ mom ur®|mef;Xmeü 10 -&uf pcef;zGií hf ZGev f 24 -&ufaeYrpS í Zlvikd v f 3-&ufaeYwikd f
aeYpOfw&m;jy jyóemajzjcif;rsm;ûyawmf rlcahJ vonf? tzGYJ 0ifq&mawmfrsm;vnf; w&m;a[mç w&m;ppfMuonf?
þur®|mef;Xmeü &[ef;awmf 30 -OD; aqmifí trsdK;om; 13 -OD;udv k nf; 'kvb’ &[ef;cHay;awmfro l nf? q&mawmf
bk&m;BuD;onf azmfjyyg (Oakenhyobut) ur®|mef;Xmeudk r[mpnfomoemh &dyo f mcGtJ jzpf todtrSwûf yawmfrcl hJ
avonf? þodYk ponfjzifh þaemuftBudrw f iG v
f nf; w&m;a[mjcif;ç w&m;jyjcif;ç OyZÑm,fûyí &[ef;cH½iS ûf yyGrJ sm;
ûyvkyaf y;jcif; ponfjzifh rsm;pGmtvkyv f yk af wmfrcl ahJ vonf/
a[mfvefEdkifiH
a[mfvefEdkifiHodkY omoemjyK<uaw,frljcif;
0gqdkvqef; 11 -&uf (4 -7-79) aeYwiG f t½kPq f rG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD; eHeuf 7-em&D rdepf 30 -wGif
t½kPq f rG ;f 'um OD;jrwfapm rdom;pkwYkd tm; oDvay; a&pufcsç tEkarm'emw&m; a[mawmfrNl yD; aeYqrG ;f bkO;f ay;
NyD; 1-em&D 15 -rdepf tcsdew f iG f ysHoef;xGucf mG onfh NAdwo d QavaMumif;ukrP Ü D av,mOfjzifh a[mfvef ( Holland)
Edik if H trfpwm'rf (Amstardam) ûrdYoYkd vdu k yf gawmfrcl MhJ u&m 5-em&D 15 -rdepfwiG f qdu k af &mufawmfrcl ahJ vonf?
trfpwm'rfavqdyüf Ak', ¨ metzGYJ rS yk*Kd¾ vfrsm;vma&mufêudqMkd uonf? a[mfveftcsed rf mS wem&Djcm;em;í n 7-
em&DwiG f avqdyrf x S u G cf mG í uDvrkd w D m 60 -a0;uGmaom (Grauen Hague ) ac: a'oodkY 7 -em&D 45 -rdepftcsdef
wGif qdu k af &mufawmfrcl ahJ vonf? xdak eYn w&m;emy&dowf 25 -OD;cefY ½Sad vonf? q&mawmfb&k m;BuD;u o&P*Hk
ESihf ig;yg;oDvay;í EIwq f ufred Yf ceG ;f oar®m'eD,uxm >rufMum;awmfrcl ahJ vonf/
tvkyfay;w&m;tESpfom&a[mMum;jcif;ponf
0gqdkvqef; 12 -&uf (5 -7-79) aeYwiG f t½kPq f rG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD;aemuf eHeuf 8-em&Dtcsdew
f iG f
r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf a,m*Dy*k Kd¾ vfwYkdtm; o&P*HEk iS hf 8-yg;oDv ay;awmfrNl yD; tvkyaf y;w&m; awmf
\ tESpof m&udk t>rufrQ a[mawmfro
l nf? t½SiZf eumbd0o H u qufvufa[monf? n 8-em&Dtcsdew
f iG f
y&dowf 30-cefYtm; owdy|mefw&m;udk a[mMum;awmf rlavonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 222
jywdkufMunfh½Ijcif;ç owdy|mefw&m;a[mjcif;ponf
0gqdkvqef; 13 -&uf (6 -7-79) aeYwiG f &dyo f maumif;rI t½kPq f rG ;f udk bkO;f ay;awmfrNl yD; 8-em&DwiG f
a,m*Drsm; tzl;ajrmfcaH wmfro l nf? eHeuf 9-em&d 45 -rdepfwiG f (Panorama Mesdag Museum ) ac: jywdu k o
f Ykd
yifah vQmufojzifh A[kow k tvdYk imS <ua&mufMunf½h aI wmfrcl ahJ vonf? eHeuf 11 -em&DwiG f t½Si"f r®0&D emx \
r,fawmftrd w f iG f tzGYJ 0ifoC
H mawmfrsm;ESit hf wl qGr;f bkO;f awmfro k &yfrS ( Dykes) ac: a&umwm ½Icif;udk
l nf? xdt
Munfah wmfrNl yD; ausmif;odYk <ua&mufawmfro l nf? n 8-em&DwiG f t½Si"f r®0&D emx \ausmif;ü owdy|mefw&m;udk
a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? xdw k &m;pcef;wGif t½SiZf eumbd0o H aeYpOf w&m;ppfavonf? þodYk vQif q&mawmf
bk&m;BuD;onf a[mfvefa'oüvnf; omoemûyawmfrcl ahJ vonf/
taemuf*smreDEdkifiH
taemuf*smreDEikd if o
H nf Oa&mywdu k f tv,fyikd ;f ü wnf½adS vonf? ajrmufbufwiG f ajrmufyifv,fEiS hf
'de;f rwfEikd if çH awmifbufwiG f vlZifbwfEikd if çH taemufbufwiG f e,fomvifEikd if EH iS hf b,fv*f sD,EH ikd if w
H Ykd wnf½dS
avonf? ta½SYbufwGif ta½SY*smreD½Sdí 1960 -ckEpS f Mo*kwv f rSpí ta½SYbmviftmPmydik rf sm; tkww f w
H ikd ;f
aqmufvyk cf ahJ vonf? taemuf*smreD \ûrdYawmfrmS bGe;f ( Bonn) ûrdYjzpfonf? taemuf*smreDü vlO;D a& uka# 60 -
cefY½Sdavonf/
*smreDEdkifiHodkY<uawmfrljcif;
¤if;ausmif;wnf&mXmeodYk *smreDjynfbeG ;f ûrdYrS jrefrmEdik if pH ;D yGm;a&;oHr;ª OD;udu k Bkd uD;u vma&muf êudqckd hJ
avonf? tqdyk g 0gppfausmif;rS t½Siaf rw må 0d[m&DEiS hf t½Sio f rk *FvwdYk yg twlvu kd yf gvsuf q&mawmf bk&m;BuD;
ESifhtzGJYonf 6-em&D rdepf 30 -wGif um;rsm;jzifh xGucf mG cJ&h m n 8 -em&D rdepf 30 -wGif (Kampstroat) ûrdY½dS rpöwm
ESihf rpöpzf &efqifwYkd \ aetdrüf acwåem;Muonf? xdrk w S qifh qufvuf<uawmf rl&m n 11 -em&Dtcsdew f iG f
taemuf*smreDEikd if H bGe;f ûrdY½dS OD;udu
k Bkd uD;tdro
f Ykd a&mufawmfrcl ahJ vonf? 0gppfEiS b hf eG ;f ûrdY 267 -uDvrkd w
D m uGmvSr;f
aom[l\/
0gqdv k qef; 15 -&uf (8 -7-79)aeYwiG f OD;udu k Bkd uD;ESihf rdom;pkwYkd qufuyfaom t½kPqf rG ;f udk bkO;f ay;
awmfrlonf? eHeuf 8 -em&Dtcsdew f iG f taemuf *smreDqikd &f m jrefrmoHtrwfBuD; OD;armifarmifneG Yf EiS Zhf eD;wdYk trª;xm;
vsuf jrefrmoH½;kH t&m½Srd sm;ESiw hf uG jrefrmrsm;uyg pkaygif;í e0ur®twGuf 0w¬KaiGrsm;udk vnf;aumif;? tjcm;
0w¬K ypön;f rsm;udv k nf;aumif; qufuyf vª'gef;Muavonf? q&mawmf bk&m;BuD;onf azmfjyy gaumif;rItpkpw k Ykd
twGuf o&P*Ho k vD ay;jcif;ESihf a&pufcs trQa0awmfrcl ahJ vonf? ¤if;aemuf aeYqrG ;f bkO;f ay;awmfrcl ahJ vonf?
2-em&d tcsed wf iG f jrefrmoHtrwfBuD;tdro f Ykd <uawmfrcl ahJ vonf? *smrefA'k b ¨ mom0ifwYkd avQmufxm;onfh ykpmä
t&yf&yfukd ajzMum;awmfrcl ahJ vonf/
þodYk ponfjzifh q&mawmfb&k m;BuD;onf taemuf*smreD Edik if üH vnf; bk&m;jrwfpmG a'oem rsKd ;aphukd
csawmfrcl ahJ vonf/
a[mfvefjynf wD;'dk;pcef;odkY<uawmfrljcif;
*smrefpaH wmfcsed f 4-em&D 15 -rdepftcsed w f iG f bGe;f ûrdYrS xGucf mG cJNh yD; b,fv*f s, D H (Belgium) udk jzwfí
'wfcsf (Dutch) q&mawmf t½Sif ykn"ar®moDwif;oH;k &m&dyo f m wD;'d ;k (Tidorp Hoge Zoom 79 Burgh,
Holland) odkY n 12 -em&Dtcsdew
f iG f qdu
k af &mufcahJ vonf? ,if;odYk nOfo h ef;acgif;tcsdeu f srS a&mufcjhJ cif;rSm
c&D;a0; uDvrkd w
D m 370 -cefY omjzpfaomfvnf; vrf;cGrJ sm; rsm;ojzifh vrf;vGo J mG ;jcif;aMumifh jzpfavonf? tqdyk g
(Tidorp) pcef;ta&muf bduK© t½Siaf rwåm0d[m&DEiS hf t½Sio f rk *FvmwdYk tjyif OD;udu k Bkd uD;wdYk yg vduk yf gydYk aqmifcMhJ u
avonf/
wD;'d;k ur®|mef;&dyo
f mpcef;rS qu fuyfonfh t½kPfqGrf;udk bkOf;ay;awmfrlNyD; eHeuf 6 -em&DwiG f q&mawmf
bk&m;BuD;u owdy|mefw&m;awmf udt k wdck sHK;ívnf;aumif;? tvkyaf y;w&m;awmfü vd&k if;tenf;i,fuv kd nf;
aumif; a[mMum;awmfro l nf? t½SiZf eubd0o H u qufvuftNyD;owfa[monf? tqdyk gpcef;ü awmawmif t&dyf
tm0goudrk í DS awm&ausmif;ozG,f obm0zefw;D vsuf taqmufttHk [lír½Syd J a½TYajymif;Edik af om zsifMurf;wJrsm;
pcef;ay:ü a,m*Drsm; aexdik Mf uonf? vQyfppfr;D r½Sd za,mif;wdik rf ;D udk toH;k ûyMuonf? oH;k a& aomufa&udv k nf;
a&wGi;f rS cyf,al omufo;kH Mu&onf? q&mawmfb&k m;BuD;ESit hf z YJG0if oHCmawmfrsm;onf nae 6-em&DwiG f Oykof
ûyNyD;aemuf n 8-em&Dtcsdew f iG f a,m*Daygif; 20 -cefYwYkdtm; q&mawmfb&k m;BuD; owdy|mefw&m; cs;D jr§iahf wmfrcl hJ
avonf? q&mawmf bk&m;BuD;ESit hf zGYJ onf Zlvikd v f 12 -&ufaeY wdik af tmifyif a[mfvefjynf wD;'d;k pcef;ü w&m;jy
jcif;ç w&m;a[mjcif;ç jyóemajzjcif;ponf omoemhtvkyu f kd r[kó[zGYJ vYkHvjzifh ûyawmfrcl MhJ uavonf/
a[mfvefrSwzef jyifopfodkY<uawmfrljcif;
qufvuf<ucsaD wmfrcl ahJ vonf? nae 3-em&Dtcsdeüf (Holland International Road Wearnt ) \ pDpOfxm;csuf
twdik ;f trfpwm;'rf emrnfausmûf rdYv,f a&umwm wl;ajrmif;c&D;w0ufukd armfawmfpufa&,mOf (Launch) jzifh
vSnv hf nfMunf½h aI wmfrcl ahJ vonf? nae 5-em&Dtcsdew f iG f (Schiphal) avqdyo
f Ykd qif;í jyifopfEikd if yH g&DûrdYoYkd
av,mOfjzifh xGucf mG &m n 7-em&Dtcsdew f iG f yg&DûrdYoYkd a&muf½adS vonf/
yg&DwGif vkyfaqmifcsuftrsdK;rsdK;
0gqdv k jynfah usmf 5-&uf (13 -7-79) aeYwiG f oHtrwfBuD; OD;apmvdiI Zf eD; a':jrifjh rifh rdom;pkwYkd \
t½kPq f rG ;f udk bkO;f ay;awmfro l nf? rGe;f vGJ 2-em&DwiG f jyifopfEikd if H ûrdYawmfyg&D½cI if;rsm;udk Munf½h aI wmfrcl ahJ v
onf? n 9-em&Dtcsdew f iG f jrefrmoHtrwfBuD; rdom;pkEiS hf oH½;kH tzGYJ 0ifwYkd tm; o&P*Hk ESihf ig;yg;oDvay;NyD;aemuf
owdy|mefw&m;udk 10 -rdepfcefY a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? ¤if;aemuf rdepf 50 -cefY w&m;xdik af pcJah vonf?
0gqdkvjynfhausmf 6-&uf (14 -7-79) aeY t½kPfqGrf; bkOf;ay;NyD;aemuf eHeuf 8 -em&D 15 -rdepftcsdew f iG f r[m
,meausmif; (Mahayana Temple of Mona Stoke Boudhque ) odYk <uawmfro l nf? ¤if;ausmif;rS trsdK;om;tcsdKY
q&mawmfb&k m;BuD;xHwiG f ig;yg;oDvcH,Ml uonf? ¤if;ausmif;rS eHeuf 9-em&Dred pf 50 -wGif xGucf mG í (Ky-
Vien-Tu) AD,uferfausmif;odYk qufvuf<uawmfrc lo
hJ nf? um;jzifh em&D0ufcefYo mG ;&aom[l\? ,if;AD,uferf
ausmif;ü qGr;f bkO;f ay;awmfrcl ahJ vonf? ta½SYawmiftm½S pm;zG,pf v kH ifvS \? 2-em&D 15 -rdepfwiG f AD,uferf
q&mawmf a'gufwm t½Sicf EÅ"D ar®mu rdwq f ufpum;ajymMum;onf? ¤if;aemuf q&mawmfb&k m;BuD;u tvkyaf y;
w&m;awmftenf;i,fukd t*Fvyd v f t
kd enf;i,f a[mMum;awmfro l nf? wzef t½SiZf eumbd0o H u qufvufa[m
Mum;cJah vonf? AD,uferf trsKd ;om; trsKd ;orD;y&dowf 50 -cefY½adS om[l\? ¤if;y&dowfxw J iG f jrifueG ;f rif;om;
BuD;\ orD;awmf a':jzL \orD; a':pdeûf rdif qdo k v l nf; yg0ifcahJ vonf? a':pdeûf rdio f nf rlvu AD,uferfwiG af e
xdik cf NhJ yD; AD,uferftrsdK;om; cifyeG ;f onfEiS hf orD;rsm;ESit hf wl yg&D (Paris) wGif tajcpdu k af exdik o f nf[o k &d \?
q&mawmfb&k m;BuD; a[maomw&m;udk trsKd ;om;wOD;u t*Fvyd b f momrS AD,uferfbmomjzifh jyefqakd y;cJah v
onf? nae 5-em&DwiG f oH½;kH a*[modYk jyef<uawm frlcJhavonf? n 9 -em&Dtcsdew f iG f oH½;kH tzGYJ 0if rdom;pkwYkd tm;
w&m;a'oem csD;jr§iahf wmfro l nf? ¤if;jyif oH½;kH tzGYJ 0ifrsm;u ypön;f rsdK;pHk vª'gef;í a&pufcsç tEkarm'emw&m;a[mç
tvªcaH wmfrcl ahJ vonf? þodYk ponfjzifh jyifopfEikd if H yg&DûrdYüvnf; bk&m;jrwfpmG a'oem rsm;jzefYcsaD wmfrcl ahJ v
onf/
yg&DrS vef'efodkY
0gqdkvqkef 7-&uf (15 -7-79) aeY eHeuf 4 -em&D tcsd efwiG f oHtrwfBuD; OD;pdv k iId f rdom;pkwYkd qufuyf
onfh t½kPq f rG ;f udk bkO;f ay;awmfrNl yD; eHeuf 5-em&D 10 -rdepf tcsed w f iG f yg&DrS armfawmfum;jzifh jyifopfajrmuf
bufurf;½d;k pGe;f ½Sd u,fav (Callais) ûrdYoYkd xGucf mG awmfrcl ahJ vonf? yg&DEiS u hf ,fav uDvd rk w D m 299 -uGma0;
ojzifh eHeuf 8-em&D 25 -rdepfwiG rf S qdu k af &mufawmfro f rf;rS orÁeaf &,mOf ( Hovercraft) jzifh eHeuf
l nf? ¤if;qdyu
9-em&D rdepf 20 -wGif xGufcGmawmfrl&m ( English Channel ) ac: yifv,fa&vufMum;udk jzwfoef;í t*Fvefjynf
½Sd 'dkAm (Dover) wbufqyd u f rf;ûrdYoYkd rdepftenf;i,f twGi;f a&mufavonf? 'dAk mwGif OD;pdex f eG ;f atmifç
a'gufwmOD;0if;armifç a'gufwm a½TxeG ;f ausmfEiS hf OD;ode;f xGe;f wdYk u vma&mufêudqMkd uonf? xdrk w S qifh um;vrf;
c&D;jzifh vef'efoYkdc&D;quf&m OD;armifarmiftrd o f d Yk rGevf JG 10 -em&D rdepf 30 -wGif a&mufavonf? a&mufvQif
a&mufcsif; qGr;f bkO;f ay; awmfrMl uonf? ¤if;aemuf a':tke;f jrifah etdro f Ykd <uawmfrí l ausmif;tjzpf oDwif;oH;k
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 225
awmf rlcahJ vonf? a':tke;f jrifah etdrüf (Oxford) rS a&mufvmMuaom OD;jrwfapmtygt0if jre rf my&dowf 50 -
cefYwYkd tm; tusdK;½So
d nfh pum;rsm; rdeYf Mum;awmfrí
l nusde;f puftem;,lawmfro
l nf/
t*Fvef0o
d a, vef'ef -rEkan em*a& okab?
ra[od puúupd yHö çd tum oHo'k r¨ meaom/
{umoDwdrydkif;
befaumufjyef omoemjzefYcsDawmfrljcif;
0gqdv
k jynfah usmf 8-&uf (16 -7-79) aeY rd;k aomuf,H tcsdeo f r,wGif a':tke;f jrifh rdom;pkwYkd o'¨g
½Tifvef; vª'gef;qufuyfonfh t½kPfqGrf;udk bkOf;ay;awmfrlNyD; eHeuf 7 -em&Dtcsdef aus;Zl;½Sif q&mawmfb&k m;B uD;
tzGJYonf [dof½dk; ( Heath Row ) av,mOfuiG ;f odYk <uawmfrí l vef'efrS av,mOfp;D eif;vdu k yf gum xGucf mG awmfrl
cJah vonf? tcsdeu f m; eHeuf 8-em&D 57 -rdepf ½Sad vNyD? av,mOfonf a&mr (Rome) ûrdYrS udkif½dk ( Cairo) ûrdY?
udkif½dkrS tb 'l aAh (Abu Dabhai ) xdrk w S qifh tdE, d´ Edik if H e,l;a'vD (New Delhi ) ûrdYoYkd yso
H ef;cJah vonf?
e,l;a'vDwiG f acwåem;NyD; aemufwaeYwiG f tm½S ta½SYawmifqo D Ykd OD;wnfysHoef;cJah vonf? av,mOfay:wGiyf if
0gqdv k jynfah usmf 9-&uf (17 -7-79)&ufaeY t½k PfqrG ;f aeYqrG ;f bkO;f ay;awmfrcl ahJ vonf? pD;eif;vdu k yf gvmcJh
aom av,mOfonf ,d;k ',m; (xdik ;f ) Edik if H befaumufûrdYoYkd ,if;onfh 0gqdv k jynfah usmf 9-&uf (17 -7-79)
aeYv,f 12 -em&D rdepf 30 -tcsed w f iG f qif;oufcahJ vonf? c&D;½Sn<f u&ojzifh yifyef;rIukd w&m;jzifh ajza wmfrcl hJ
avonf/
cRefbl&Da&mufNyD
befaumufav,mOfuiG ;f ü q&mawmft½Sit f mobç jrefrmoH½;kH rSO;D ode;f ESihf tjcm ;t&m½Srd sm; OD;xGe;f ode;f
ESiZhf eD; a':ararykç OD;ausmpf ;kd ponfh yk*Kd¾ vfrsm;u vma&mufêudqMkd uavonf? avqdyrf w S qifh xGucf mG &m
(Chonburi) odYk nae 4-em&Dtcsdew f iG f a&mufawmfrcl ahJ vonf/
w&m;"r® rdefY[a[m>rufawmfrljcif;
[laom *gxmawmfuv
kd nf; xnfo
h iG ;f a[mMum;awmfro
l nfjh yif -
(1) raumif;rItukov kd [
f o
l rQ rûyMuygESi?hf
(2) ukov kd [f ol rQudk ûyMuyg?
(3) rdrpd w
d u f kd tnpftaMu;r½Sad tmif pifMu,fygap?
[laom wdwu
d sus bmomjyefoufoufukd vnf;aumif; -
rdrpd w
d "f mwf qGwq
f wG jf zLapç
þoH;k yg; bk&m;qH;k ray/
[laom uAsmudv
k nf;aumif; rdeYf Mum;awmfrcl ahJ vonf/
0gqdv k qkwf 10 -&uf (10 -7-79) aeY t½kPq f rG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD; 8-em&D rdepf 30 -wGif cReb f &l rD S
befaumufûrdY (Wat Mahadart ) 0yfr[mxyfausmif;odYk <uawmfr&l m eHeuf 10 -em&D rd epf 30 -tcsdew f iG f a&muf½dS
í aeYqGrf; bkOf;ay;awmfrlonf? aeYv,f 1 -em&D rdepf 30 -tcsdew f iG f a&muf½v
dS maom &[ef;ç ½Siçf vl y&dowf
500-cefYwdkYtm; owdy|mefw&m;awmfudk 3 -em&D rdepf 30 -wdik af tmif a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? y&dowftaygif;
ESpaf xmif;0rf;om ½Sv
d aS yonf/
r[mrukwfoHCwuúodkvfü owdy|mefw&m;a[mjcif;
0yfwrtd0k [
d ma&ydç r[mpnf,wdaoca&m?
0dyóem"r®*&d çH ta'o,d oky@dawm/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 227
vrf;yef;0yfpDcRefausmif;ü owdy|mefw&m;a[mjcif;
0gqdvk jynfah usmf 12 -&uf (20 -7-79) aeYwiG f vrf;yef;0yfwrtdak usmif;üyif t½kPq f rG ;f bkO;f ay;awmf
rlNyD; 8-em&D 15 -rdepfrpS í vrf;yef;½Sd jrefrmbke;f BuD;ausmif;rsm;odYk <ua&mufMunf½h aI wmfrcl hJ avonf? a½S;OD;pGm
q&mawmf t½Siyf nm0Ho oDwif;oH;k &m 0yfpcD Reaf usmif;odYk <uawmfro l nf? 0yfpcD Reaf usmif;ü aeYqrG ;f bkO;f ay;awmfrl
onf? aeYv,f 2-em&D 15 -rdepftcsed w f iG f owdy|mefw&m;udk twdck sKyfa[mMum;awmfrcl ahJ vonf? xdYk aemuf
&[ef;a,m*Dç vla,m*D 60 -ausmw f Ykdu q&mawmfb&k m;BuD;tm ; zl;ajrmfuefawmhí vªz, G yf pön;f rsm; vª'gef;Mu
onf? tEkarm'em w&m;a[m a&pufoeG ;f cs trQa0NyD; nae 3 -em&D rdepf 40-wGif NyD;qH;k onf/
a,m*DZemeH pdwó
å ç 0do'k g¨ , ok"w
D rd m?
owdy|meokwEå çHÅ ta'o,d okZmwdrm/
Zif;r,f0yfarmif;rif;ausmif; a,m*Drsm;
o&P*HkoDvay;
nae 4-em&Dtcsed w f iG f ausmif;rS xGucf mG awmfrNl yD;aemuf 0gawmf 60 -ausmf½dS vrf;yef;*dP k ;f csKyf q&mawmf
BuD;ausmif;odYk <ua&mufuefawmhcahJ vonf? xdrk w S zef q&mawmfb&k m;Bu ;D ESithf zGYJ onf vrf;yef;rSZif;r,f
(Chiengmai) odYk <uawmfr&l m 96 -uDvrkd w D m c&D;udjk zwfí naeapmif;tcsdef 6-em&DwiG f qdu k af &mufawmfrcl ahJ v
onf? Zif;r,fwGif 0yfarmif;rif; ( Wat Maung Mang ) ausmif;ü wnf;cdak wmfrl cJah vonf/ xdak usmif;q&mawmf
t½SifoD&dr*Fvm (Acam Thong ) u tav;teuf 0rf;ajrmuf0rf;om EIwq f ufred Yf ceG ;f >rufMum;cJah vonf? tqdyk g
ausmif;ü &[ef; 29 -yg;ç omraP 13 -yg;ESifh oDv½Sif 40 -cefY½í dS 'umç 'umrrsm;jzifh pnfyifvaS vonf?
aus;Zl;½Sirf [mpnfq&mawmf bk&m;BuD;u jyefvnfred Yf ceG ;f >rufMum;&m vrf;yef;0yfygzefausmif; q&mawmft½Sif
omoeu ,d;k ',m;bmom jyefqckd ahJ vonf? n 8 -em&D rdepf 30 -tcsed w f iG f a,m*D &[ef; y&dowf 50 -cefYEiS hf
trsdK;om; trsdK;orD; 120 -cefYwYkd tm; o&P*Hk 3-yg;ESifhwuG 5-yg;oDvcsD;jr§iahf wmfro l nf? t½SiZf eumbd0o H u
csrf;oma&; w&m;awmf (The Way to Happiness ) udk t*Fvyd v f kd a[mMum;awmfr&l m xdik ;f trsdK;orD; wOD;u
,d;k ',m;bmomjyefqckd ahJ vonf/
o&P*reOömydç yOöov
D H r[m0d'?l
Oygoukygoduw¬çH tum um½knrmeaom/
0yfwaygwm&mrü owdy|mefw&m;a[mjcif;
0gqdv k jynfah usmf 13 -&uf (21 -7-79) aeYwiG f 0yfaomifref;ausmif;ü t½kPq f rG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD;
eHeuf 8-em&D tcsed w f iG f Zif;r,fXmecGjJ zpfonfh 0yfwaygwm&mr awm½Gm ur®|mef;ausmif;odYk <uawmfrcl ahJ vonf?
xdak usmif;ü &[ef;a,m*D 28 -yg;ç oDv½Sif 20 -OD;ESihf vla,m*D 26 -a,mufcefY ½Sad vonf? q&mawmfb&k m;BuD;
onf a,m*Dw&mcefYwYkdtm; owdy|mef w&m;awmfukd twdck sKyfí a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? armfvûrdiw f iG f
BuD;jyif;vmcJah om ,d;k ',m;trsKd ;om; a,m*D OD;omqdo k u
l ,d;k ',m;b mom jyefqckd ahJ vonf? 10 -em&D rdepf 30 -
wGif w&m;yGo J rd ;f í xdak usmif;rSmyif aeYqrG ;f bkO;f ay;awmfrcl ahJ vonf/
0yfzqifausmif;ü nDnGwfa&;w&m;a[mjcif;
jroydwfawmifausmif;ü owdy|mefw&m;a[mjcif;
0gqdv
k jynfah usmf 14 -&uf (22 -7-79) aeYwiG f t½kPq f rG ;f bkO;f ay;NyD; eHeuf 8-em&D rdepf 30 -wGif
q&mawmfb&k m;BuD;ESihf wynfo h C H mrsm;onf Zif;r,frS 10 -uDvrkd w D m uGma0;onfh ,d;k ',m; jroydwaf wmif
apwDoYkd <ua&mufz;l ajrmfawmfrcl ahJ vonf? ,if;jroydwaf wmif apwDteD;ü jroydwaf wmifausmif;½So d nf?xdak usmif;
odkYvnf; <uawmfrl&m &[ef;awmf 2 0-cefYEiS hf oDv½Sit f ygt0if vla,m*D 40 -cefYwYkd u êudqv kd suf½MdS uavonf?
11-em&DwiG f qGr;f bkO;f ay;awmfrNl yD; rGe;f vGJ 1 -em&d rdepf 30 -wGif &[ef;ç ½Siçf vla,m*D y&dowf 100 -ausmfwYkd
tm; owdy|mefw&m;awmfukd tusO;f csKyf a[mMum;awmfrcl hJ avonf? 'umOD;omu ,d;k ',m; bmomjyefonf/
0yfzmxausmif;ü owdy|mefw&m;a[mjcif;
0gqdkvuG,f (23 -7-79) aeY t½kPfqGrf;bkOf;ay;awmfrlNyD; eHeuf 8 -em&D rdepf 30 -wGif Zif;r,fûrdYteD;½Sd
0yfzmxausmif;odYk <uawmfro
l nf? ypämorPrsm;pGmyg½Sad vonf? 0yfZmxausmif;ü &[ef;ç ½Siçf vl a,m*D 85-OD;
wdYk tm; owdy|mefw&m;awmf tusOf;udk a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? r,fqikd ;f ûrdY ûrdYyikd b
f ek ;f BuD; t½Si0f v
d mou
,d;k ',m;bmom jyefavonf? ¤if;aemuf 10-rdepfcefY w&m;xdik af pcJah vonf/
0yfzmxy&da0aPydç owdy|meaum0da'g?
owdy|meH a'aoodç a,m*DeH oEÅ*w
k ,
då m/
z&Ak'¨ywzausmif;wdkufü
Ak'¨omoemw&m;awmfa[mjcif;
q&mawmfb&k m;BuD;ESit
hf zGYJ onf 0yfzmxausmif;ü aeYqrG ;f bkO;f ay;awmfrcl ahJ vonf? rGe;f vGJ 1-em&D 15 -
rdepf tcsdefwGif ( Phra Buddha Patapha ) trnf½dS ausmif;wdu k of Ykd <uawmfr&l m em&D0ufcefYtMumwGif a&mufawmf
rlcahJ vonf? bk&m;jrwfpmG xdak 'oodYk a'opm&Dvn S vhf nfawmfrpl Of a&oEkyaf wmfvrS ;f onfah e&m[k tqd½k adS vonf?
xdzk &Ak'y¨ wz ausmif;wduk üf &[ef;awmf 92 -yg;ç omraP 91 -yg;½Sdavonf? ausmif;wdu k Bf uD;jzpfavonf?
q&mawmfb&k m;BuD;onf xdak usmif;wdu k üf &[ef;ç ½Siçf vly&dowf 400 -cefYwYkdtm; Ak'o
¨ moem w&m;awmfukd
a[mawmfrcl ahJ vonf/
Zif;r,fyPÖmoa&;&mausmif;a&mufjcif;
q&mawmfb&k m;BuD;onf pmayordik ;f wGix f if½mS ;onfh Zif;r,fyPÖmoç r*Fvw¬'yD eDpaom usr;f *efrsm;a&;
om;ûypk&mausmif;odYk vnf; <ua&mufawmfrcl ahJ vonf/ ,if;ausmif;ü tv’eaf vmefazm (Allan Louph ) ESihf
oHCmawmf 5-yg; oDwif;oH;k vsuf ½Sad vonf? ¤if;aemuf 0yfarmif;rif;ausmif;odYk jyef<uawmfr&l m nae 6 -em&D
rdepf 20 -cefYwiG f jyefvnfa&muf½adS wmfrcl ahJ vonf? n 8-em&Dtcsdew
f iG f wausmif;vH;k ½Sd &[ef;ç ½Siçf vl
taygif;wdYk u q&mawmfb&k m;BuD;t m; uefawmh ylaZmfv'ª gef;Muonf? þodYk ponfjzifh jrefrmjynf rEÅav;ûrdYBuD;
wrQ omoemxGe;f um;onfh Zif;r,fûrdYBuD;ü q&mawmfb&k m;BuD;onf tm;&½Tiv f ef;pGm w&m;"r®a[mjyí omoemh
ordik ;f t&yf&yfukd avhvmawmfrl cJah vonf/
Zifr,fa'aorEknrSdç tEkn"r®a'oeH?
yumaowGm 0dp&dwmG ç tum omoeum&d,/H
befaumufodkYjyef<ujcif;
n 8-em&D rdepf 30 -tcsed cf efYwiG f wnf;cd&k mausmif;rS xGucf mG awmfrMl uNyD; ta0;ajy;c&D;onf wifaqmif
aom armfawmf,mOf ( Deluxe Coach ) jzifh n 9 -em&DwiG f befaumufoYkd pD;eif;vdu k yf gcJ&h m aemufwaeY eHeuf 5 -
em&D 45 -rdepftcsed w
f iG f befaumufûrdYoYkd a&mufawmfrcl ahJ vonf? Zif;r,fEiS b
hf efaumuf uDvrkd w D m 720 -a0;uGm
onf[k od&avonf/
0gacgifvqef; 1-&uf (24 -7-79) aeY eHeuf 0yfr[mxyfausmif;odYk a&muf½NdS yD;aemuf t½kPfqGrf;ç
aeYqrG ;f bkO;f ay;awmfrcl ahJ vonf? rGe;f vGJ 2-em&D 15 -rdepfwiG f q&mawmfb&k m;BuD;onf &[ef;ç ½Siçf vly&dowf
1500-cefYwYkd tm; w&m;a[mMum;awmfr&l m q&mawmf t½Si0f v d mou ,d;k ',m;bmom jyefqckd ahJ vonf? nae 4 -
em&D 45 -rdepfwiG f w&m;yGJ ½kyo f rd ;f cJah vonf? &[ ef;ç ½Siçf vla,m*Dtaygif;wdYk rsm;pGmESpaf xmif; 0rf;om½SMd uav
onf/
cRefbl&D0da0utpkrfü oDvay;w&m;a[mjcif;
0gacgifvqef; 2-&uf (25-7-79) aeYwiG f eHeuf t½kPqf rG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD; eHeuf 8 -em&DwiG f cReb
f &l D
odYk <uawmfro
l nf? q&mawmft½Sitf mob \ ausmif;'umtdrüf qGr;f bkO;f ay;awmfrNl yD; 0da0utpkrf (Viveka
Asom) ausmif;odkY nae 3 -em&D 30 -rdepf jyefvn fa&muf½SdawmfrlcJhavonf? 6-em&D rdepf 30 -wGif y&dowftm;
5-yg;oDvç 8-yg;oDv toD;oD;ay;awmfrNl yD; owdy|mefw&m;awmfukd a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? t½Sio f moeu
,d;k ',m;bmom jyefqakd vonf/
0da0utpkr0f [
d ma&ç yk*aF 0g ,wdyAk aÁ um?
"r®H aom a'o,dwmG eç a,m*Daem awmo,d [d acg/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 230
csrf;oma&;w&m;a[mtNyD; yifv,furf;ajctyef;ajz<u
0gacgifvqef; 3-&ufaeY (26 -7-79) aeYwiG f a':araryk polwYkd v'ª gef;onfh t½kPq f rG ;f ç aeYqrG ;f bkO;f
ay;awmfrNl yD; rGe;f vGJ 2-em&Dtcsed w
f iG f csr;f oma&;w&m;awmfukd a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? t½Sio f moeu
,d;k ',m; bmomjyefonf? nae 3-em&D 30 -wGif w&m;odr;f NyD;aemuf 4-em&Dtcsed cf efYwiG f yifv,furf;ajcodYk
tyef;ajzpcef;<uí acwåtyef;ajzawmfrNl yD; cRefb&l o D Ykd jyef<uvm&m 7-em&D rdepf 30-wGif a&muf½Sdavonf/
&efukefjyef<uawmfrljcif;
0gacgifvqef; 4-&uf (27 -7-79) aeYwiG f cReb f &l 0D ad 0utpkraf usmi ;f ü t½kPq f rG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD;
eHeuf 7-em&D rdepf 50 -wGif befaumufoYkd xGucf mG awmfro l nf? eHeuf 10 -em&DwiG f befaumuf0yfr[mxyf
ausmif;odYk a&mufawmfro l nf? OD;cifarmifped Ef iS hf a':trm&DwYkdu aeYqrG ;f uyfvMª uNyD; rwf&yfem&DBuD;ponfh vªz, G f
0w¬Krsm;pGmwdYk ukd vª'gef;Muonf? xdrk w S zef yifah vQmufojzifh 'um OD;ode;f xGe;f -a':araryk wdYk trd f <ua&mufcsD;
ajr§mufNyD; nae 3-em&DwiG f &efuek jf yef<u&ef befaumuf avqdyo f Ykd <uawmfro l nf? &[ef;oHCmawmfrsm;pGmESihf
oH½;kH rdom;pkEiS w hf uG rsm;pGmaom 'umç 'umrrsm;pGmwdYk u vdu k yf g ydYk aqmifMuonf? q&mawmfb&k m;BuD;ESit hf zGYJ
onf nae 6-em&D rdepf 55 -tcsdef wGif befaumufrx S u G cf mG onfh bDatpDjrefrmh avaMumif;aumfyakd &;½Si;f
av,mOfjzifv h ukd yf gawmfrcl &hJ m &efuek f r*Fvm'Hak vqdyo f Ykd n 7-em&D rdepf 30 -cefYwiG f acsmarmpGm qdu k af &muf
awmfrcl ahJ vonf? q&mawmf bk&m;BuD; \ urÇmYomoemûy vkyif ef;onf rsm;pGmatmifjrifcahJ vonf/
&efukefomoemh&dyfomodkY a&muf½Sdawmfrljcif;
8-yg;oDvay;ç EIwfcGef;qufMo0g'>rufMum;jcif;
n 8-em&Dtcsdew f iG f aus;Zl;½Sirf [mpnf q&mawmfb&k m;BuD;ESit hf zGYJ onf omoemh&yd o f modYk tpDt&Dum;
rsm;jzifh qdu
k af &mufvmawmfrcl &hJ m a,m*Dy&dowfwYkdonf wnfNidrpf mG vuftyk cf srD kd ; ½Scd ;kd uefawmhMuonf? &dyo f m
y&d0Pk w f ckv;kH udv
k nf; rD;a&mifprkH sm; n§xd eG ;f xm;½So
d jzifh MunfE;l zG,af umif;vSaom[l \? q&mawmfb&k m;BuD;onf
c&D;a&mufrqdu k f yifyef;rIukd y"merxm;yJ rdepf 20 -cefY toifêh udqakd pmifq h ikd ;f aeaom a,m*Dy&dowftm; 8-
yg;oDv ay;awmfrNl yD;vQif atmufygtwdik ;f EIwcf eG ;f qufMo0g'udk rdeYf >rufawmfrcl ahJ vonf/
'gayr,fv h Ykd Ak'b ¨ mom Edik if aH wGeYJ EdiI ;f pmMunf, h ifawmh tifrwef tm;enf;
ygao;w,f? tJ'ED ikd if aH wGrmS omoemûya&mufaewJh ax&0g'&[ef;awGvyJ J wcsdKYawGY
&ygw,f? ,d;k ',m;(xdik ;f ) Edik if u H ç uarÁm'D;,m;(urfy;l csm;) Edik if u H ç oD[Vkd f
(oD&v d uFm)u tJ'v D Ekd ikd if u
H yk*Kd¾ vfawG awGY&ygw,f? jrefrmjynfuawmh t* v F efrS
OD;a&0w"r®wyg;yJ awGY&ygw,f? tJ'v D kd a&muf&m a&muf&mawGrmS Ak'o ¨ moemudk
ûypkaeMuwJh yk*Kd¾ vfawGawGY&wJt h wGuf 0rf;ajrmuf0rf;omygw,f? bke;f BuD;wdYk a[mwJh
w&m;awGukd av;pm;wJyh *k Kd¾ vfawGrsm;ygw,f? ,d;k ',m;uqdv k Ykd ½,
dS if ]]0yfr[mxyf}}
q&mawmfb&k m;BuD;u aeNyD; y#dywåo d moemûyzdYk &m nTeMf um;cJv h Ykd 'Du OD;tmobudk
[drk mS vTwx f m;&w,f? jrefrmvdk 1314 -ckEpS u f ygyJ? tJ'u D wnf;u ,d;k ',m;udk
a&mufaew,f? 0yfr[mxyfausmif;u tm;xkww f m awmfawmftqift h wef; jrifw
h ,f?
olwYkd qu D 'DrmS vmNyD;tm;xkww f hJ r[maZmxkwq f w kd hJ ud,
k af wm u
f vJ awmfawmf
tqift h wef;jrifah eygw,f? 'gayr,fh olutjcm; taMumif;½Sv d Ykd tjcm;oGm;aevdYk
bke;f BuD;eJYrawGYc&hJ bl;? olwYkd qu D tm;xkww f hJ yk*Kd¾ vfawGu tar&duefwYkd t*FvefwYkd
Oa&mywdYk a&mufNyD; a[majymaeMuw,f? tifrwef0rf;omygw,f? olwYkdu 'Denf;
edosawG a[majy maeMuw,f? tcsdKYuvJ tjcm;enf;edosawG a[majymaewm½Sw d maygh
av? tJ'gawG bke;f BuD;wdYk u wwfEikd o f rQ [drk mS a[mcJ&h ygw,f? ae&mXmeaygif;vJ
awmfawmfrsm;ygw,f? awmfawmfEYHSEYHSpyfpyfvJ oGm;&w,f? [du k yk*Kd¾ vfawGuvJ
bke;f BuD;wdYk csr;f csr;f omomoGm;&atmif oifah vsmo f v kd tppt&m&mpDpOfay;Muw,f?
av,mOfysHeYJ oifah vsmf,if av,mOfysHeYJ ç um;eJY oifah vsmf,if um;eJY ydYk ay;MuvdYk
csrf;csrf;omomeJY bke;f BuD;wdYk oGm;&ygw,f? tJ't D ar&duefrmS vJ Xmeaygif;awmf
awmfrsm;ygw,f? Oa&myeJY paumhwvefbufrmS Xmeaygif; ydNk yD;rsm;ygw,f? tJ'XD me
awG taMumif;uawmh rSww f rf;a&;vmwJh yk*Kd¾ vfawG&YJ qE´t&azmfjyrS aphaphpyfpyf
em;vnfEikd rf mS yg/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 232
bke;f BuD;wdYk a[majymcJwh mawG tm½Hûk yMujcif;ç ½d½k akd oaoeJY vma&mufz;l ajrmf
uefawmhMujcif; tp½Sad om þaumif;rI ukov kd u
f aH wGaMumifh ab;&eftEÅ&m,f[l
orQwdYk rS tcgcyford ;f uif;vGwNf idr;f Mu a0;uGm Muí rdrw d Ykd prG ;f Edik o
f rQ tm;xkwMf u
ojzifh qif;&Jcyford ;f Nidr;f &mjzpfaom edAmÁ efw&m;udk vsijf refpmG qdu k af &mufí rsuf
arSmufûyEdik Mf uygap/
'GgoDwdrydkif;
eDaygEdik if H
owdy|mefw&m; a[majymMujcif;
tBudrfBudrfyifhavQmufMujcif;
azmfjyyg yk*Kd¾ vfrsm;onf &efuek f omoemh&yd o f mü w&m;tm;xkwNf yD;í tjyefwiG f q&mawmfb&k m;BuD;tm;
oifah vsmfaom tcsdet f cgwGif eDaygEdik if o
H Ykd ud,
k af wmfwikd f <ua&mufcsD;ajr§muf w&m;"r®a[mjyawmfr&l ef avQmuf
xm;cJMh uavonf? ¤if;wdYk aemuf rsm;rMumrD eDaygEdik if H vkredÁ pD rD u H ed ;f Ouú| rpöwmvk'g;qefonfvnf; &efuek ûf rdYoYkd
eDaygbk&if\ yPÖmawmfrsm; Xmyemrnfh apwDawmftw k jf rpfcsyw
JG iG f a&mufvm&m r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;xH
a&mufvmNyD; eDaygEdik if oH Ykd <ua&mufyg&efx yfraH vQmufxm; cJah vonf/
Ak'¨omoemEk*¾[tzGJYcsKyftm; wm0efay;jcif;
w&m;awmfrsm; BudKwifpDpOfjcif;
1/ Ak'M¨ o0g'w&m;awmfç
2/ bk&m;uk, d w
f ikd ½f eI nf;w&m;awmfç
3/ opömav;yg;w&m;awmfç
rsm;yg0ifaom urÇmYomoemûyw&m;awmf 'kw, d ydik ;f udk pD&ifawmfrcl ahJ vonf ? ,if;w&m;awmfrsm;udk jrefrmEdik if o
H Ykd
a&muf½v dS maomtpd;k & "r®p&d,bGYJ & eDayg&[ef;awmf t½SiÓ f PykPu dÖ tm; eDaygbmomjyefqí
kd pmtkyt
f jzpf ½du k f
ESyd &f ef wm0efay;tyfawmfrcl ahJ vonf/
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;\ omoemjyKtzGJY
r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;ESihf tzGYJ onf ouú&mZf 1342 -ckESpf wydkYwGJvjynfhausmf 5-&uf eHeuf 7-em&D
ausmfwiG f &efuek ûf rdY r*Fvm'Hak vqdyrf S bDatpDav,mOfjzifh xGucf mG awmfr&l m 8 -em&D ausmaf usmw f iG f umvuwåm;
ûrdY umvuwåm;avqdyo f Ykd a&mufaomfvnf; qD;ESi;f rsm; ydwaf eojzifh 'uúm;avqdyo f Ykd qufvufvu kd yf gum
acwåem;&ef qif;&avonf? 'uúm;avqdyw f iG f b*Fvm;a'h½fS jrefrmoHtrwfBuD; OD;ode;f 0if;rdom;pkwYkdu q&mawmf
bk&m;BuD;tm; 'uúm;avqdyf txl;{nfo h nfawmf pcef;odYk vma&mufyifah qmifNyD; uefawmh0wfûyMuavonf? 'uúm;
avqdyfrS jyefvnfxu G cf mG &m umvuwåm; avqdyo f Ykd aeYv,f 12 -em&DausmfavmufwiG f a&muf½cdS ahJ vonf/
&efuek rf x
S u
G cf mG vmcJah om bDatpDav,mOfrmS taMumif;rnDnw G o f jzifh cwårE´Kavqdyo f Ykd qufvuf
rxGucf mG Ekid o
f nfth wGuf eDaygbk&ifah vaMumif; ukrP
Ü yD ikd f av,mOfwpif;jzifh ta&;ay:pDpOfNyD; umvuwåm;
avqdyfrS rGef;vGJ 1 -em&D rdepf 30 -wGif xGufcGmav&m nae 3 -em&D rdepf 30 -wGif eDaygEdik if H cwårE´Kavqdyo f Ykd
a&muf½cdS ahJ vonf/
av,mOfuGif;jynfhrQBudKqdkMu
cwårE´Kavqdyw f iG f vkrP
dÁ pD rD u
H ed ;f Ouú| rpöwmvkw'f g;qef;ç eDaygEdik if H jrefrmoHtrwfBuD; OD;cifarmif0if;
ESihf oH½;kH tzGYJ 0ifrsm;ç q&mawmf bk&m;BuD; \wynfh eDaygoDv½Sif a':ok"r®0wDç jrefrmoDv½Sif a':*kP0wDç "r®
udwt då zGYJ 0ifrsm;ç bDatpDrefae*sm OD;r&xGe;f at mifç urÇmYusef;rma&;tzGYJ rS Adv k rf ;ª [efxeG ;f ç OD;cifarmifviG w
f Ykd EiS hf
wuG eDaygAk'b ¨ mom0if axmifaygif;rsm;pGmwdYk yg0ifMuNyD; av,mOfuiG ;f jynfrh Q êudqMkd uavonf/
cwårE´KESifh teD;tem;w0dkuf
omoemjyKvkyfief;rsm; aqmif½Gufjcif;
vkrÁdeDO,smOf<u 9-&ufpcef;zGifh&efpDpOf
q&mawmfb&k m;BuD;onf bk&m;jrwfpmG ESpo f ufawmfro l nf"h r®jzifh bk&m;jrwfpmG tm;ylaZmf&ef qE´jyif;jy
awmfro
l nf? odYk EiS hf 1342 -ckESpf wydkYwGJvjynfhausmf 9 -&ufaeYwiG f bk&m;Zdaemf zGm;jrifawmfr&l m vkredÁ OD ,smOfawmfü
9-&ufpcef;zGi&hf ef <ua&mufppD Ofawmfrcl ahJ vonf/
o,rÇLapwDawmfzl;ajrmfjcif;ç w&m;a[mawmfrljcif;
q&mawmfb&k m;BuD;onf cwårE´Ka&muf aemufwaeYjzpfaom 1342 -ckEpS f wydYk wJG vjynfah usmf 6-&ufaeY
wGif vkreÁ OD uú|pDpOfc sut f & o,rÇL apwDawmfBuD;udk <ua&mufz;l ajrmfawmfrcl ahJ vonf? o,rÇLapwDawmfBuD;um;
ayaygif; 250 -ausmfjrifo h nfh uke;f awmfay:wGif wnf½adS vonf? ,if; o,rÇLapwDawmfBuD;onf omoem 3 -&mpk
cefYwiG f oD&"d r®maomurif;BuD; \ om;rufawmf a'0ygvESihf orD;awmf pm½krwDwYkd \ aum if;rIjzpfaMumif; od&av
onf? q&mawmfb&k m;BuD; apwDawmfoYkdta&mufwiG f a*gyutzGYJ 0ifrsm;ç wdAufbek ;f awmfBuD;rsm;ESihf rsm;vSpmG aom
y&dowfBuD;u êudqu kd efawmhMuonf? q&mawmfonf y&dowftaygif; \ uefawmhyal Zmfru I kd cH,al wmfrNl yD; apwD
awmfBuD;\ taemufawmifbufwiG ½f dS aom tmeE´muk#d txufwef;Ak'b ¨ momausmif;wGif ausmif;om; ausmif;ol
rsm;tm; o&P*Ho k vD wdYk ü wnfapawmfrcl ahJ vonf? ¤if;aemuf o,rÇLapwDawmf awmifajcajrmufbuf½dS tmeE´m
uk#0d [
d m& bke;f awmfBuD;ausmif;odYk <uawmfrí l r*fvmw&m;ç 0dyóemw&m;rsm;udk a[mMum;awmfrcl ahJ vonf?
awmifajc½Sad om tmeE´m,uk#D 0d[m&t<uwGif y&dowftaygif;u om"kç om"kç om"k 3-Budrnf n
D mpGmac:í
ylaZmfMuonf? tmeE´muk#0d [ d m& w&m;yGt J NyD;wGif 'g,umç 'g,dumrrsm;u y0gç azmifwed çf cJwefç pmtkyf
paom ypön;f rsdK;pHu k kd vª'gef;Muavonf/
jrefrmoHtrwfBuD;tm;csD;ajr§mufjcif;
"r®udwåd0d[m&ü w&m;a[mjcif;
t½Sifokr*Fvausmif; owdy|mefw&m;a[mjcif;
1342-ckEpS f wydYk wv
JG jynfah usmf 7-&ufaeYwiG f vkreÁ OD uú| aetdrüf t½kPq f rG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD; a½S;u
&efuek ûf rdY omoemh&yd of mü w&m;tm;xkwcf í hJ q|o*Fg,emwGif oH*w D u
d m&u q&mawmftjzpf yg0if aqmif½u G f
awmfrcl zhJ ;l onfh eDaygq&mawmf t½Sio f rk *Fvausmif;odYk <ua&muftylaZmfcaH wmfrcl ahJ vonf? &maxmifrsm;pGmaom
eDaygAk'b ¨ mom0ifwYkd q&mawmfb&k m;BuD;tm; vma&mufyal ZmfMuonf? q&mawmf bk&m;BuD;onf owdy|mefw&m;
awmfukd jynfph pkH mG a[mMum;awmfrNl yD; 3-rdepfcefY w&m;xdik af pawmfrcl ahJ vonf/
b'´Eo
Å rk *Fvóç y&da0aP raem&ar?
owdy|meH a'aowdç a'oem ukoavm 0d'gG /
Aaeyg;½Gmur®|mef;ausmif;wdkufü w&m;a[mjcif;
xkad eYwiG f oDv½Sirf sm; ausmif; wGif aeYqrG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD; naewGif cwårE´KûrdYEiS hf 14 -rdik u
f mG Aaeyg;
½Gm ur®|mef;ausmif;wdu k o
f Ykd <uí 4-axmifausmf 5-axmifcefY½dS y&dowftm; w&m;"r® a[mjyawmfrcl ahJ vonf?
Aaeyg;½Gm ur®|mef;ausmif; q&mawmfonf ouú&mZf 1341 -ckEpS u f eDaygtrsdK;om; trsdK;or D; 35-a,mufEiS t hf wl
&efuek ûf rdY r[mpnfomoemh&yd o f mü oDwif;oH;k w&m;tm;xkwaf wmfro l nfh yk*Kd¾ vfjrwfjzpfavonf? ¤if;Aaeyg;½Gm
BuD;wGif ax&0g'Ak'a¨ usmif;awmfaygif;rsm;pGm ½Sad vonf? q&mawmfb&k m;BuD;onf oDvay; Mo0g'w&m;
0dyóem½Ienf;a[mNyD; 3-rdepfcefY w&m;xdik af pawmfrcl ahJ vonf/
t½SifokaAm"meE´ausmif;<u w&m;a[mjcif;
ouú&mZf 1342 -ckESpf wydkYwGJvjynfhausmf 8 -&ufaeY eHeuf 8 -em&Dtcsdew f iG f cwårE´KûrdY q&mawmf t½Sif
okaAm"meE´\ ausmif;wduk o
f Ykd <uí tylaZmfcaH wmfro
l nf? ,if;ylaZmfyw JG iG f a½S;OD;pGm vkreÁ pD rD u
H ed ;f Ouú|u
r[mpnf q&mawmfb&k m;BuD; \ax½kyw Ü u
då kd tus,fw0ifch sD;usL;>rufMum;cJah vonf? ¤if;aeuf q&mawmf
bk&m;BuD;u csr;f oma&;w&m;awmfEiS hf arwåmur®|mef;ç 0dyóembm0emrsm;udk tus,w f 0ifh a[mMum;awmfrcl ahJ v
onf/
cwårE´KNrdKYaemufqHk;w&m;yGJ
vkrÁeDO,smOf<uç ydkc&mNrdKY[dkw,fü
wnwm oDwif;oHk;awmfrljcif;
ydkc&mü w&m;a[mawmfrljcif;
vkrÁeDO,smOfodkYa&mufNyD
c&pfpw,f[w kd ,fü aeYqrG ;f bkO;f ay;awmfrNl yD; eHeuf 11 -em&D rdepf 30 -tcsed w
f iG f ydck &mrS vkreÁ OD ,smOf
awmfoYkd c&D;qufawmfrcl ahJ vonf? ydck &mESihf vkreÁ OD ,s mOfonf rdik f 200 -uGmvSr;f NyD; awmifMum; jrpfaMumif;
twdik ;f azmufvyk x f m;aom tauGYtaumufrsm;aomvrf;rsm;avonf? nae 5-em&Dausmf tcsdew f iG f ]]bm;&*g;}}
ac: vkreÁ ED iS hf 14 -rdik cf efYa0;NyD; cwårE´KrS vkreÁ o
D Ykd wqifu h ;l &avonf? ¤if;rSqufí xGuaf wmfr&l m nae 6 -em&D
ausmfcefYwiG f vkreÁ o D Ykd a&mufawmfrcl ahJ vonf/
0dyóemw&m;a[mjcif;ESifh w&m;xdkifapjcif;
OyorÜ'uH aqmif½GufcsD;ajr§mufjcif;
vkreÁ o
D rD mwavydç r[maxa&m ok*Pk 0g?
tEk*a¾ [bd ZemeHç Oyor®'ur®Kem/
uydv0wfNrdKYawmfa[mif;odkY<ua&mufMunfh½IoHa0*,l
aMomfocFg&ç ajrmfjrifygMu?
aysmf½iT v
f morQç waeYwcgrSm?
rarGYrom jzpfO;D rSyav;/
q&mawmfb&k m;BuD;ESihf tzGYJ onf rGe;f vGyJ ikd ;f wGif vkreÁ OD ,smOfoYkd jyefa&mufí naebufwiG f a,m*Drsm;tm;
w&m;ppfNyD; 0dyóemw&m;awmfrsm; a[mMum;jyoawmfrcl ahJ vonf/
w&m;ppfw&m;a[mrI qufvufjyK
1342-ckEpS f wydYk wvJG jynfah usmf 13-&ufaeYrS waygif;vqef; 1-&ufaeYtxd vkreÁ aD ,m*Drsm;tm; w&m;
xdik ½f rI w
S ef nf;rsm;udk ppfaq;awmfrí l q&mawmfb&k m;BuD;u nbufwiG f w&m;a[mMum;awmfro l nf? eDayg
q&mawmf t½SiÓ f PykPu dÖ u eDaygbmomjzifh jyefvnf½iS ;f jyawmfro
l nf/
wefqif;NrdKUü w&m;a[mjcif;
waygif;vqef; 3-&ufaeYwiG f vkreÁ pD rD u H ed ;f Ouú|u vkreÁ pD rD u H ed ;f vkyif ef;rsm;ESihf ywfowfí oufqikd &f m
wm0efcH tif*sifeD,mrsm;ESifh ukvor*¾rS *syeftBuHay;t&m½Sd wdkYudkygac:í p DrHudef;0if 3-rdik f ywfvnftwGi;f ½Sd
"r®omvm taqmufttHrk sm;ç tyef;ajz&dyo f mç pmMunfw h ukd rf sm;ç vlraI &;Xmersm; yg0ifonfh ½kyv f ;kH azmfypkH rH sm;ESihf
pm&if;Z,m;rsm;ud½k iS ;f jy avQmufxm;av&m ¤if;tcsuftvufrsm;udk rSww f rf;wifonft h aejzifh ½kyjf rifoMH um;
AD',
D u
kd wfqufjzifh rSww f rf;wiftzGYJ u½du
k uf ;l cJah vonf? q&mawmfb&k m;BuD;onf naebufwiG f vkre® üD w&m;
tm;xkwv f suf ½SMd uaom eDayg&[ef;awmfrsm;ç oDv½Sirf sm;ç trsdK;om; trsdK;orD; a,m*Drsm;tm; w&mpcef;odr;f
tcrf;tem; usif;y&m Mo0g'ay;oem;awmfrcl ahJ vonf/
eDaygEdkifiHrS tdE´d,EdkifiHodkY
tdE´d,EdkifiHü vSnfhvnfylaZmfoHa0*,ljcif;
0rf;ajrmuf½Tifys BudKqdkMujcif;
eDaygEdik if çH tdE,
d́ Edik if w
H Ykd ü 24 -&ufMum omoemûy awmfrcl NhJ yD; jyefvnf<ua&mufawmfrv l maom aus;Zl;½Sif
r[mpnf q&mawmfb&k m;BuD;udk &efuek rf *Fvm'Hk avqdyw f iG f Ak'o
¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ csKyf twGi;f a&;rª; OD;rif;aqGEiS hf
trIaqmifrsm;ç [dawoDtzGYJ 0ifrsm;ç trsdK;orD;a,m*D apmifah ½Smufa&;tzGYJ 0ifrsm;ESihf r[mpnfa,m*Dr sm;u 0rf;
ajrmuf½iT yf spGm êudqMkd uavonf/
wd,moDwdrydkif;
arG;csif;tm;vHk;ESifh r,fawmfcrnf;awmfuG,fvGefMujcif;
q&mawmbk&m;BuD;\ r,fawmfç crnf;awmfwYkd rmS q&mawmftjyif om; 3 -a,mufç orD; 3-a,muf xGe;f
um;cJo
h nf? q&mawmfyg 7-a,mufjzpfonf? om;orD;rsm;teuf tBuD;qH;k rSm OD;wifjzpf \? OD;wifonf touf
28-ESpw
f iG f uG,v
f eG cf aJh vonf? OD;wif \atmuf r[mpnf q&mawmfb&k m;BuD;jzpfavonf? q&mawmfb&k m;BuD;
atmuf a':cifjzpfavonf? a':cifonf touf 16 -ESpf t½G,w f iG f uG,v
f eG cf ahJ vonf? a':cifatmufu OD;rSiçf
OD;b&ifç a':oif[k 3 -a,muf½Sdonf? ¤if; 3 -a,muf touf 20 -ausmfrS uG,v f eG Mf uonf? ti,fq;kH rSm a':pyf
jzpfonf? a':pyfonf 1333-ckEpS f touf 50-cefYwiG f uG,vf eG cf ahJ vonf/
tdpk m½Iow
l Ykd .... tay:u azmfjycJo h nfrsm;udk *½kpu
kd Mf unf½h o
I aH 0* ,lprf;yg? aMumufp&m aumif;vduk wf mç
avmuBuD;rSm Z&mç Asm"dç r&PwdYk um; aMumufz, G af b;BuD;wdYk jzpfuek f \? ,if;ab;wdYk rS vGwaf jrmufatmif owd
orÜZOftNrJ,SOfí ½kyfemrfESpfyg; ½IymG ;êud;pm;&m\/
oHa0*jzpfjcif;
O|ma,m|m,-rdrpd w d "f mwfukd zefcgrjywf Ed;I aqmfvwfí? r&PAsm"d aomumeH -aojcif;ç zsm;emjcif;ç
pd&k rd jf cif;wdYk wiG ?f tZÆ -,aeY? uð -tb,fw&m;onf? edywdówd -usa&mufvrd rhf nfenf;? £wd -þodYk ? Oy|dwH -
usa&mufzYkd &ef a½S;½Ivsuf½adS om? r[AÇ,H -aMumufz, G rf at; ab;BuD;ud?k oaEÅe -olawmfpif olawmfaumif;onf?
aAma",s-H Munf½h q I ifjcif xifjrifatmifpOf;pm;tyf \ [lonfEiS t hf nD q&ma wmfb&k m;BuD;onf aoab;udk w&m;
½Irw S , f if; apmifah wmfral vonf? waeYwiG f igao&vdrrhf nf? tao&Jatmif igvkyrf nf? igvkyaf eonf? vkycf ahJ vNyD
.... [lí oHa0*jzpfawmfrcl ahJ vonf? q&mawmfonf -
[laom a'oemawmfEiS t
hf nD usifah qmifawmfrcl ahJ vonf/
rdcifa':tkyfuG,fvGefí oHa0*jzpfcJh&
jrif;rd&k q
f ,fjyef aus;Zl;vGeo f nfh cspf0eS u
f t
J if rdcifBuD; (r,fawmfBuD;) a':tkyo f nf touf 44 -ESp½f &Sd m
1286-ckEpS u f uG,v f eG cf o
hJ nf? xdpk Ofu q&mawmfb&k m;BuD;rSm &[ef;jzpfí odum© awmf 1-0grQom&ao;onf?
odYk EiS q
hf &mawmfonf ighE, S f t&rawmfvu kd af vjcif;? tarr½Sad wmhb;l ? rdcifBuD;r½daS wmhb;l ? r,fawmfBuD;r½Sad wmh
bl;? rdwqd;k jzpf&NyD .... ponfjzifh aomujzpfcahJ omfvnf; ,if; aomuudk -
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 242
q&mawmfb&k m;BuD;\ zcifBuD; (crnf;awmfBuD;) OD;uHay:onf touf 78 -ESpw f iG f uG,v f eG cf ahJ vonf?
xdtk cgq&mawmfrmS &efuek o
f moemh&yd o
f mwGif oDwif;oH;k omoemh0efxrf;aqmifí urÇmodausmaf ZmaeNyD jzpfav
onf? q&mawmfb&k m;BuD;onf a½Tbo kd Ykd <ua wmfrí
l oufaph oHCmawmfwYkd tm; ouFe;f ç xD;ç zdeyfç jcifaxmif
ponfwYkd ukd vª'gef;í 'g,umBuD;tavmif;udk oû*Ø[af wmfrcl ahJ vonf? r&Pówdbm0emudk yGm;rsm;qifjcifawmf
rlcahJ vonf/
½Iqifjcifprf;yg
tdk-r[mpnfax& 0kwEå 0Å v
d modeD pmawmfzwf .... oif pmawmfzwfonf trSww
f rJrh aeavESihf atmufyg
0daZÆm',q&mawmf\ {uyd'k v
f uFmBuD;udk wjznf;jznf;zwfum ½Iqifjcifygavmh/
qdyk rd rhf w
S &f mç pOf;pm;ygavmhç cE¨mbm&ç 'Gwo ðå um;ç ,k,cifrifç pdeaf ½Tqifíç ûyjyifyukd af xG;ç eifauR;arG;
vnf;ç ta&;ra&mufç oJa&arSmuf odYk ç eifah emufrygç eifv&kd mudçk b,fcgrvdu k çf eift
h êuduEf iS çhf wdu
k ½f u
kd zf vD mç
qefYusifygcJçh ½ky0f gEke,fç ½IpzG,jf zifçh wifw
h ,f½rT ;f pdçk eifvvS v
kd nf;ç ttdpk m&if;ç oluoGi;f \ç eifu h rkd ñSmç
ab;a&m*gESiçhf cgcgriJçh rdwaf qGzYJG \/
eifeYJ un
l çD cspfê ud;oDom;ç yvDyvmç tjypfumG onfçh cspfpmG r,m;ç orD;om;ESiçhf pD;yGm;Opömç nmwumudçk
b,fcgrcGçJ twlwí JG ç tNrJûyH;csdKç ae&vdv
k nf;ç eifu
h rkd axmufç eifah emufrvdu
k çf tylwu
kd í
f ç eifru
kd ef ifacGç eifu
h kd
aoatmifç usm;a>rcHwiG ;f ç tpmoGi;f odYk ç aorif;olYvufç yPÖmquf\/
v&ufEpS af wGç toacsFEiS çhf vGeaf vb0ç teEÅuç qH;k prydik çf ,ckwikd af tmifç Edik Ef ikd ef if;eif;ç ÓPfroGi;f íç
aorif;olvQdKç cE¨mud, k uf çkd rûidjif&ufç pGv
J rf;csufjzifçh pHek ufûrdizf sm;ç awmopfusm;udçk r,fzmG ;rdcifç EGm;i,fxifoYkd ç
tjriftajzmifçh 0dyÜvaf rSmifí
h ç aMumifah MumifMh uuç ûycJv h NS yDç bk&m;omoemç cktcgüç ynmpu©Kç ÓPfjzif½h aI vmh/
Owk*rd eS çf tcsdew
f efaomfç ol&uefa0SYç tylaiGYaMumifçh a&aoGYcrf;jim;ç tdik yf uúm;0,fç usufpm;ae&ç ig;rpä
wdYk ç a&uvJeçJ ode;f pGe0f íJ ç aysmfyjJG rLrQç ½Smr&yJç aoMuzdYk omç eD;uyfvmodYk ç oli,fupç ½So d rQvnf;ç aeYnrvyfç
tpOfpyfvsufç Oyg'fXb D ifç rjywfEiS í f ç aysmf½iT pf &mç r½Syd gyJç zsm;emudu
k cf çJ a&m*gpGv
J sufç aoyGaJ owrf;ç aopyef;
ESiçhf aovrf;odYk omç eD;uyfvm\/
êuHcêJ uHpmG ç omoemESiçhf eifrmS ra½GYç ,ckawGYNyDç arharhr;l rl;ç eifr½l;ESiçhf qDO;D axmywfç &om"mwfuçkd
tjrwfwckç rSwfr½IyJç ½GmolY0ufrdkufç rpifêudufodkYç tûrdufw&m;ç eifa½Smif½Sm;íç ig;yg;tm½Hkç rpifyHkudkç pHkpHkruf
rufç rESpo f ufEiS çhf xufjruftrsm;ç oif"ek ;f "m;0,fç ysm;ozG,[ f çk ÓPfus,foavmufç tjypfaumufíç axmif
acsmufûrdizf sm;ç orifrsm;udçk opfusm;yke;f atmif;ç t&acsmif;odYk ç awmifapmif;&dyaf rSmifç ocFr;f acsmif0,f wdr;f a½Smif
wud, k çf awmawm 1 qdí k ç r*fzv
kd rf aESmif;ç t&ac smif;rSç taygif;'kuç© vGwu f if;&[kç Ak'a¨ ½TEw
I çf Mumurkcu
f ç
vSpxf wk >f rufMum;ç rdeYf awmfxm;onfç eifum;eifw h u
G f usefawmhonf/
rdbarG;csif;wdkYxuf touf½Snf
aus;Zl;½Sifr[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;
xm0pOf½Sdcdk;awmfrlavh½Sdaom
bk&m;½Sdcdk;rsm;
bk&m;jrwfpmG omoemacwfEiS êhf uHêuduNf yD; bk&m;&wemç w&m;&wemç oHCm&wemwdYk ukd Munfñ&kd zl;ajrmf
&onfh twkrv hJ mbfBuD;jz pfavonf? bk&m;jrwfpmG omoemESihf qefYusiv f Qiu
f m; tqdyrf sKd onfEiS w
hf al vonf?
odYk jzpfí toifoal wmfaumif; olawmfpifonf omoemawmfukd ,HMk unfygç av;pm;ygç av;jrwfyg? &wemoH;k yg;
\*kPu f kd xm0pOfEvS ;kH oGi;f yg? aus;Zl;½Sif r[mpnfq&mawmf bk&m;BuD;onf omoemawmf \wefz;kd udk vGepf mG
odawmfro l jzifh omoemawmftvkyu f kd pkwud r®Z½kyf csKyfonftxd ûyvkyaf qmif½uG af wmfrcl ahJ vonf/
aeYpOfvkyfief;awmf
¤if;jyif tcgBuD;&ufBuD; Oykoaf eYrsm;ü earmwóç o&P*Ho k ;kH yg;ç 8 -yg;oDvudyk g ygVda&mteufyg ydYk cs
awmfro
l nfjh yif o&P*Ht
k "dymÜ ,fziG çhf oDvt"dymÜ ,fziG w
hf Ykd uykd g a[mMum;awmfral vh½o dS nf/
1343-ckEpS f 0gqdv
k jynfhausmf 8-&ufaeYnwGif tpdaEÅ,spaom bk&m;½Scd ;kd t&if;cHonfh *kPaf wmfziG hf bk&m;
½Scd ;kd udk ½Gwq
f akd wmfrí
l t&[H*P k af wmftzGiu hf kd pwifa[mMum;awmfrNl yD;aemuf *kPaf wmfziG w
hf Ykd ukd Oygoumç
Oygodum a,m*Dy*k Kd¾ vfwikd ;f tm; ½Gwq f kd ½Scd ;kd wwfatmif rdeYf Mum;awmfrlonf/
tBudrfrsm;pGmbk&m;½Sdcdk;
q&mawmfb&k m;BuD; oDwif;oH;k &m r[mpnfausmif;awmf tay:xyfwiG f q&mawmfb&k m;BuD; oDwif;oH;k &m
tcef;ESihf wqufwnf; bk&m;cef;ü O'´ó d apwDawmf jrwfb&k m;qif;wk ude;f 0yfawmfrv l suf½o dS nf? q&mawmf
bk&m;BuD;onf azmf jyyg O'd́óapwDawmfjrwf bk&m;qif;wkawmfukd aeYpOftBudrrf sm;pGm azmfjyygbk&m;*kPaf wmf 2 -
yg;½Sdcdk;tusOf;ç *kPfawmf 9-yg;½Sdcdk;tus,fç w&m;*kPfawmf 6-yg;½Sdcdk;ç oHCmh*kPfawmf 9-yg;½Sdcdk;ç ÓPfpOf 16 -
yg;bk&m;½Scd ;kd ç y#dywåyd Zl emum& bk&m;½Scd ;kd wdYk Munfvifjy wfom;pGm ½Gwq
f ykd al Zmf½cdS ;kd awmfral vh½adS vonf? tdk
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 244
olawmfpif ax½kyw Ü pdå mawmfzwf .... oifonfvnf; q&mawmfb&k m;BuD; ½Scd ;kd ylaZmfonfh bk&m;½Scd ;kd rsm;udk usufrw
S f
í ½Sdckd;ylaZmfygavmh/
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD; ½Sdcdk;ylaZmfonfh
bk&m;*kPfawmf 9-yg;½Sdcdk;tusOf;
tpdaEÅ,s tpdaEÅ,s tpdaEÅ,s? tyÜar,s tyÜar,s tyÜar,s rBuHq rEdiI ;f ,SOEf ikd af umif;aom *kPaf wmf
aygif; teEÅEiS hf vH;k 0OóHk jynfph akH wmfral om jrwfpmG bk&m;/
(C) t& -[H = oHo&mpuf \ taxmuftuefYukd csKd ;zsuaf wmfrNl yD;aom jrwfpmG
bk&m;/
6/ (u) tEkwaå &m= tjrifjh rwfq;kH jzpfaom oDv*kPçf orm"d*P k çf ynm*kPçf 0dr kwåd*kPfç
0drwk Ódå P'óe*kPw f Ykd EiS hf jynfph akH wmfral omaMumifh avmu"mwftvH;k ütjrwf
qH;k jzpfawmfral yaom jrwfpmG bk&m;/
(c) yk&o
d 'r®om&xd= ,Ofaus;vdrm® ynmtod r½SMd uao; rjynf0h ao;í qH;k r
ay;xdu
k af om yk*Kd¾ vfwYkd tm; qH;k roGeo
f ifawmfral ywwfa om jrwfpmG bk&m;/
(*) tEkwaå &myk&o d 'r®om&xd= qH;k rxduk af om yk*Kd¾ vfwYkdtm; nTeMf um;oGeo
f if
yJjh yifq;kH rrIü twkr½St
d jrwfq;kH jzpfawmfral om jrwfpmG bk&m;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 245
8/ Aka'¨g=w&m;tvH;k pHu
k kd tukeo
f ad wmfral yaom jrwfpmG bk&m;/
t&[Htp½Sdaom ud;k yg;aom*kPaf wmfç q,fyg;aom*kPaf wmfç teEÅ*P k af wmf aus;Zl;awmf taygif;wdYk EiS hf
jynfph akH wmfral om oufawmfxif½mS ; oAÁñjk rwfpmG bk&m;udk bk&m;wynfah wmfonf ½dak ojrwfE;kd vuftyk rf ;kd í ½dcS ;kd
ylaZmf zl;ajrmfrmefavQmh uefawmhyg\ jrwfpmG bk&m;/
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD; ½Sdcdk;ylaZmfonfh
*kPfawmf 9-yg; bk&m;½Sdcdk;tus,f
tpdaEÅ,s tpdaEÅ,s tpdaEÅ,sç tyÜar,s tyÜar,s tyÜar,s rBuHqrEdiI ;f ,SOEf ikd af umif;aom *kPaf wmf
aygif; teEÅEiS hf vH;k 0OóHk jynfph akH wmfral yaom jrwfpmG bk&m;/
1-t&[H*kPfawmf 5-yk'f
1/ vGeu
f x J ;l jrwfaom oDv*kPçf orm"d*P k çf ynm*kPçf 0drwk *då P
k çf 0drw
k Ó
då P'óe*kPf aus;Zl;wdYk EiS hf
jynfph akH wmfro
l nfjzpfí vlrif;ç ewfrif;ç jA[®mrif;[k urÇmtwGi;f ü orÇm&if;wk *kPv f i ;f olwYkd rpS í teEÅrqH;k
avmuBuD;wckv;kH \ nGw½f ;kH zl;ajrmf ylaZmfjcif;0daoo xl;jrwfaomouú&wdYk ukd awmifw h onfch sr;f om vd&k m&m
tusKd ;rsm;jzifh wd;k yGm;raoGcsr;f omap &nfajrmfvsuf cH,al wmfrx l u
kd af omaMumifh &awmfral om t&[H [laom
trnfawmfemr 0daoo*kPw f cH eG jf zifh rd;k pGeb
f 0*f rqefYwufatmif ESYH vsuaf usmaf pmawmfral yaom jrwfpmG bk&m;/
3/ avmb udavomç a'go udavomç arm[ udavomç rmeudavomç 'd|u d ad vomç 0dpu
d pd mä
udavomç xdeudavomç O'¨pö udavomç t[d&u d udavomç taemwåyu Ü ad vomwnf;[laom o½kyt f m;jzifh
udavom 10 -yg; tus,fymG ;vQif waxmifih g;&m rsm;vSpmG aom udavom &efow l Ykd ukd t&[wår*f "m;vufeuf
jzifh t<uif;rJh ckwjf zwfy,fowfawmfrNl yD;aomaMumifh &awmfral om t&[H[al om trnfawmfemr/y/jrwfpmG bk&m;/
4/ yHak wmif;wlpmG t0dZmÆ w&yf tuGyyf rm Z&mr&P ywfvnf confh y#dpo ö rkymÜ 'f &[wfoo
H &m bD;pMum
0,f ocFg&rS Zmwdusatmif tv,fuq,fwefY axmuftuefYwYkd ukd t&[wår*f ÓPfoefvsufjzifh rqufrpyf
tukev f ;kH jywfatmif ckwjf zwfzsuq
f ;D pGeYf y,fawmfrNl yD;aomaMumifh &awmfral om t&[H[al omemr/y/ jrwfpmG
bk&m;/
5/ rsufarSm ufrsufu,
G f tcsif;cyford ;f pifMu,fí qdwu
f ,
G &f mr½Sad wmfral omaMumifh &awmfral om t-
&[H[al om trnfawmfemr/y/jrwfpmG bk&m;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 246
2-or®morÁK'¨*kPfawmf 2-yk'f
2/ yDVe| -n§O;f qJwwf n§O;f qJtyfaom teufoabm? ocFw|ûyjyiftyfaom teufoabm? oEÅm y|-
ylavmifapwwfaom teufoabm? 0dy&dPmr| -azmufjyefajymif;vJ rwnfNrJaom teufoabm? þodYk tm;jzifh
'kuo © pöm\ razmufrjyef rSeu f efaomtcsuf oabmteuf 4 -yg;? tm,l[e| -ESpo f ufvckd sif cifrifw, G wf maom
tm;jzifh qif;&JymG ;atmif tm;xkwjf cif;teufoabm? ed'ge| -qif;&Jukd tyfEiS ;f ouJo h Ykd qif;&Jjzpfjcif; \ taMumif;
&if;jzpfaomteufoabm? oHa,m*| -ESpo f ufom,m wG,w f maomtm;jzifh oHo&mqif;&JEiS hf ,SOw f aJG pwwfaom
teufoabm? yvdaAm"| -qif;&J'u k 0© #fb0rS rvGw&f atmifcsnaf ESmif wG,w f muyfvsuf aESmuf,u S yf wd yf ifwwf
aomteufoabm? þodYk tm;jzifh ork',o pöm\ razmufrjyef rSeu f efaom tcsuo f abmteuf 4-yg;?
edó&P|-qif;&J'u k © ocFg&wdYk rS uif;vGwx f u
G af jrmufaom teufoabm? 0da0u| -ocFg&'ku© vH;k 0uif;½Si;f
qdwNf idr;f jcif;teufoabm? tocFw| -taMumif;wpHw k cku rûy&aom teufoabm? trw| -raorysuyf J
tNrJwnf½adS eaomteufoabm? þodYk tm;jzifh eda&m"opöm \ razmufrjyef rSeu f efaomtcsuf oabmteuf 4 -
yg;? ed,sme| -0#fqif;&JrS xGuo f mG ;wwf xkwaf qmifwwfaom teufoabm? a[wk| -eda&m"opömac: edAmÁ ef
tNidr;f "mwfoYkd qduk uf yf0ifa&mufjcif; \ taMumif;&if;jzpfaom teufoabm? 'óe| -eda&m"opömac: edAmÁ ef
tvif;udk azmufxiG ;f jrifum av;opömudk ydik Ef ikd pf mG odjrifjcif;teufoabm? tm"dyaw,s| -'kuE© iS hf EdiI ;f pmvQif
vGepf mG txl; tBuD;trª;jzpfjcif;oabm? þodYk tm;jzifh r*¾opöm \ razmufrjyef rSeu f efaomtcsuf oabmteuf
av;yg;? þodYk vQif opömteufwq,fah jcmufcsufaom oabmtrSew f Ykd jzifh qif;&Jppf qif;&JreS jf zpfaom 'kuo © pömç
qif;&Jjzpfay:jcif;\ taMumif;&if;tppftrSejf zpfaom ork',opömç qif;&JcsKyfNidr;f csr;f omtppftrSejf zpfaom
eda&m" opömç xdck sKyfNidr;f &modYk a&mufaMumif;tusihf vrf;aumif;tppf trSejf zpfaom r*¾opömwnf; [laom opöm
4-yg; cyfod rf;aom w&m;wdYk ukd olwyg;xH enf;rcHyJ ud, k yf ikd Ó
f Pf[ek t f pGr;f jzifh pl;prf;½SmazGum rSeu f efpmG
odawmfral omaMumifh &awmfral om or®morÁK'¨[al om trnfemr/y/jrwfpmG bk&m;/
(þ 2-yk'fwdkYü tusOf;tus,frQomxl;onf/)
3-0dZÆmp&PorÜEé*kPfawmf 3-yg;
apmifph nf;jcif;wnf;[laom ygwdarmu©o0H & oDvç £aNE´ 6 -yg; wHcg; 6-&yfukd Nidr0f yfvûkH cHatmif apmifph nf;jcif;
wnf;[laom £NEd́,oH0&oDvç tpmütwdik ;f t½Snu f o
kd jd cif;[laom abmZerwåñw k mç usde;f pufcsdeef nf;yg;í
bm0emjzifh Ed;k Mum ;jcif;[laom Zm*&d,ç ,HMk unfrçI Munfvifr[ I al om o'¨gw&m;ç atmufarhoif&h mü atmufarhrçI
trSw&f rI[al om owdw&m;ç raumif;rIr½S u S w f wfaom [d&w D &m;ç raumif;rIrS aMumufwwfaom Mowåyw Ü &m;ç
tMum;tjrifrsm;jcif; [laom Am[kopömw&m;ç repfrqkwf tm;xkwrf [ I al om 0D&,
d w&m;ç rSeu f efpmG odwwfaom
ynmw&m;ç ½lyg0p&yxrpsmefw&m;ç 'kw, d psmefw&m;ç wwd,psmefw&m;ç pwkwp¬ smefw&m; þodYk tm;jzifh
p&Pwq,fih g;yg;? þodYk vQif owå0gwdYk \ rsufpdyrm 0dZÆm 3 -yg;ç 0dZÆm 8-yg;ç owå0gwdkY \ tawmifEpS b f uf
ajcvuftvm; wq,fih g;yg;aom p&PwdYk EiS hf vH;k 0OóHk jyn phf akH wmfral omaMumifh 0dZmÆ p&PorÜE[ é al om trnf
awmfemr/y/jrwfpmG bk&m;/
4-ok*w*kPfawmf 4-yk'f
1/ rrSet
f usdK;r½Sd olemvdk remvdçk rSeaf omfvnf; tusdK;r½Sd olemvdk remvdt
k m;jzi hf jym;aom pum; 4 -cGe;f
udyk ,fí [kwrf eS u f sdK;rsm; olwyg; emvdk remvdt k m;jzifh jym;aom pum;aumif; 2 -cGe;f udo
k m oifah vsmfaomtcgü
rdeYf qakd wmfrw
l wfaomaMumifh &awmfral om ok*w[laom trnfawmfemr/y/jrwfpmG bk&m;/
3/ raumif;npfnrf; tvGeq f ;kd oGr;f onfh ab;bsrf;teEÅ0#fqif;&J ocFg&wdYk rS aumif;vSwphJ cef; jrwf
edAmÁ efjreef;odYk <uvSr;f qdu
k af &mufawmfral omaMumifh &awmfral om ok*w[laom trnfawmfemr/y/jrwfpmG bk&m;/
5-avmu0d'l*kPfawmf 2-yk'f
1/ owåavmu ocFg&avmu Moumoavm uwnf; [laom avmuoH;k yg;udk ydik ;f jcm;a0zef <uif;usef
r½Sd cyford ;f aomtjcif;t&mtm;jzifh odjrifawmfral omaMumifh &awmfral om avmu0d'[
l al om trnfawmfemr/y/
jrwfpmG bk&m;/
(þESpfyk'fü tusOf;tus,frQomxl;onf)
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 248
6-tEkwå&*kPfawmf 1-yk'f
7-yk&do'r®om&xd*kPfawmf 1-yk'f
r,Ofaus;rvdrm® ynmtod r½SMd uao; rjynf0h ao;í qH;k ray;xdu k af om yk*Kd¾ vfwYkd tm; ,Ofaus;vdrm®
ynmjzifjh ynf0h tcsdK;usatmif qH;k rnTeMf um;rIü twkr½St
d jrift
h jrwfq;kH jzpfawmfral omaMumifh &awmfral om tEkwå
a&m yk&o
d 'r®om&xd [laom trnfawmfemr/y/jrwfpmG bk&m;/
1/ vlewfjA[®m owå0gtaygif;wdYk ukd raumif;qd;k ½Gm; tusdK;rJt h rIrsm;rS ydwq f Ykd jrpfwm;vsuf aumif;usdK;
csr;f omjzpfz,
G &f m taMumif;wdYk jzifh aumif;aumif;nTejf y BuD;us,af omvHYk vjzifh qH;k rawmfrw l wfonfh q&mjrwf
tppf wyg;wnf; jzpfawmfral omaMumif h &awmfral om owåma'0rEkómeH[al om trnfawmfemr/y/jrwfpmG bk&m;/
2/ 'jrç cd;k olç awmyke;f [laom c&D;cJwnf;[laom apm&uEÅm&ç jcaoFçh 0Hç usm; om;&Jrsm;aom c&D;cJ
wnf;[laom 0gVuEÅm&ç aomufa&oH;k a& ½Sm;yg;vSaom c&D;cJwnf;[laom ed½'k uuEÅm&ç opfo;D opf½u G frSpí
tpmtm[m&½Sm;yg;vSaom c&D;cJwnf;[laom tyÜbu©uEÅm&ç vlom;pm;MuL; bDv;l obufaygrsm;onfh c&D;cJ
wnf;[laom trEkóuEÅm&tm;jzifh ig;yg;aom c&D;cJc&D;cufwYkd rS rvGwx f u G Ef ikd yf J qif;&JnpfErG ;f yifyef;aeaom
vSn;f ukeo f nfwYkd ukd xdck &D;cJ c&D;cufwYkd rS vGwx
f u
G Ef kd ifatmif xkwaf qmifraES; &efab;uif;y at;jrom,mûrdU
jynf½mG odYk aumif;pGmaqmifyYkd onfh ulwYkd O;D pD;vSn;f rª; acgif;aqmifBuD;yrm topftopf tzeftzef jzpf&rIrpJonfh
c&D;cJreS pf mG oHo&mwnf; [laom ZmwduEÅm&ç tzefzef,, kd iG ;f í tdrk if;aqG;jrnf&h rI rpJonfh c&D;cJreS pf mG oHo&m
wnf;[laom Z&muEÅm&ç tzefzefruse;f rrmzsm;em &rIrpJonfh c&D;cJreS pf mG oHo&mwnf;[laom Asm"duEÅm&ç
tzefzef cE¨mud, k yf suûf yef;í aoqH;k &rIrpJonfh c&D;cJreS pf mG oHo&mwnf;[laom r&PuEÅm&tm;jzifh av;yg;aom
oHo&ma&0J c&D;cuf c&D;cJwYkdü qif;&JepfreG ;f vsuf yify ef;aeaom jA[®mewfvl oH;k bHo k w l Ykdukd MunfjzLat;jr
ab;uif;yonfh trwpcef; jynfeAd mÁ efjreef;odYk wufvrS ;f 0ifzYkd xkwaf qmifyYkdojzifh ewfvw l Ykd \q&m owå0gwdYk \
emx r[mem,u OD;pD;trª;BuD; jzpfawmfral omaMumifh &awmfral om ow¬ma'0rEkómeH [laom trnfawmfemr/
y/jrwfpmG bk&m;/
2/ ocFg&ç 0dum &ç vu©Pç edAmÁ efç ynwftm;jzifh aÚ,s"Hw&m; ig;yg; odoifo h x
d u
kd af om w&m;wdYk ukd
ydik ;f jcm;a0zef <uif;userf ½Sd cyford ;f aomtjcif;t&mtm;jzifh odawmfral omaMumifh &awmfral om Ak'[ ¨ al om trnf
awmfemr/y/jrwfpmG bk&m;/
3/ pdwwf ck,w k u f ;kd q,fç apwodwf 52 -yg;ç edyæEé½kyf 18 -yg;[laom ocFg&w&m;ç 0dum&½kyif g;yg;[l
aom 0dum&w&m;ç ocFwvu©Pm omrnvu©Pm[laom vu©Pmw&m;ç edAmÁ efw&m;ç trsdK;rsdK;aom ynwf
w&m;ç þodYk tm;jzifh ydik ;f jcm;íodoifo h x
d u
kd af om aÚ,s"H ig;yg; ocFwç tocFw ponfjym;aom w&m;tvH;k pHk
udk tuket
f pif ud,k af wmfwikd f odjrifawmfral omaMumifh &awmfral om Ak'[ ¨ al om trnfawmfemr/y/jrwfpmG bk&m;/
4/ oAÁñw k ÓPfawmf tp½Sad om 0darmu©Eu dÅ ÓPfawmfaygif; teEÅwYkd EiS hf vH;k 0OóHk jynfph akH wmfro
l nf
jzpfí opömav;wef aÚ,s"Hig;yg; cyford ;f aomw&m;wdYk ukd ydik ;f jcm;a0zef <uif;usefr½Sd cyford ;f aom tjcif;t&m
tm;jzifh odawmfral omaMumifh &awmfral om Ak'[
¨ al om trnfawmfemr/y/jrwfpmG bk&m;/
5/ opömav;yg;udk ydik ;f jcm;íodaom pwkopö ÓPfawmf 4-yg;ç (tusdK;w&m;ç edAmÁ efç a[mtyfaom
teufç 0dygufç ud&, d m ig;jzmaom tw¬[al om) tu sdK;teufwYkd ukd azmufxu G zf iG v
hf eS f a0zefcjJG cm; tjym;tm;jzifh
odaom tw¬y#dorÇ'd gÓPfç (taMumif;w&m;ç t&d,mr*fç a'oemygVdç ukov kd çf tukov kd t f m;jzifh ig;yg;aom
"r®[al om) taMumif;ygVdwYkd ukd azmufxiG ;f zGiv hf eS f a0zefcjJG cm; tjym;tm;jzifo h ad om "r®y#dorÇ'd gÓPfç ygVdo'´g
trSm;trSeu f kd a0zefyikd ;f jcm; tjym;tm;jzifo h ad om ed½w k ydå #dorÇ'd gÓPfç pOf;pm;qifjcifu trSe&f atmif ÓPf[l
orQudo k ad om y#dbmey#dorÇ'd gÓPfç owå0gwdYk \ o'¨gtp½Sad om £aNE´tEkt&ifh tqifq h ifuh kd axmufqifo h d
pGr;f Edik af om £NE´, d ya&m,y&d,wårnfaom (yapöuAk'¨ g om0uwdYk EiS hf vH;k 0rydik f roufqikd af om) tom"m&P
ÓPfawmfç owå0gwdkY \ tvdt k êudujf zpfaom t,lrmS ;rsm;ESihf todÓPf[al om pdwaf wmf \ ude;f 0yfwnfae&m
tmo,ESihf taMumif;nDnw G v
f Qijf zpfEikd af om udavom[laom tEko,wdYk ukd odprG ;f Edik af om tmo,mEko,rnf
aom/y/ tom"m&P ÓPfawmfç a&t,POf rD;tvQH tzefzefjzifh jyefveS zf zkH kH tpHpk w kH efc;kd jym#d[mtrsdK;rsdK;udk
pd;k rd;k Edik ef if; wcPcsif;jzifh zefqif;pD&ifawmfrEl ikd af om ,ruyg#d[m&D,rnfaom/y/ tom"m&PÓPfawmfç
tvH;k pHrk sm;pGm owGmtaygif;wdYk tm; &if0,fom;uJo h Ykd oem;jcif;B uD;pGm r[mu½kPmESi, hf OS af om r[mu½kPm
ormywård nfaom/y/tom"m&PÓPfawmfç ½S½d o dS rQw&m;tvH;k pHu k kd tuket f pifojd rifEikd af om oAÁñw l rnfaom/
y/ tom"m&PÓPfawmfç Munf½h q I ifjcifvQif ydwyf ifu, G jf cm; qD;wm;r½dS xkwcf sif;aygufojd rifEikd af om tem0
&Prnfaom (uapöu Ak'g¨ om0u wdYk EiS hf vH;k 0rydik f toufqikd af om) tom"m&PÓPfawmf þodYk tm;jzifh Ak'¨
Óufawmf 14-yg;?
(2) ukov
kd u
f çH tukov kd u
f w
H Ykd \ tusdK;ay;0dygufudk *wdç Oy"dç umvç y a,m* [laom taxmuftyHh
ypö, taMumif;tm;jzifvh nf;aumif;ç uH[al om rlvtaMumif;&if;tm;jzifv h nf;aumif; ydik ;f jcm;í odEidk af om
ur®0dyguÓPfawmf/
(7) ½lypsmef 4 -yg;ç 0darmu© 8 -yg;ç o0dwuú o0dpm&paom orm"d 3 -yg;ç ½ly -t½lyeda&m" [laom
ormywf 9-yg;wdkY\ npfErG ;f jcif; oHuad voç jzLpifjcif; a0g'geç ormywfrxS aMumif; b0ifpw d f zdv
k pf d wfEiS hf
txufpsmefoYkd a&mufEikd af Mumif; aumif;aumif;avhvmxm;NyD;aom atmufpsmef[al om 0k|mewdYk ukd rkcsopd rG ;f Edik f
aom psme 0darmu© orm"d ormywåd oHuad vo a0g'ge 0k|meÓPfawmf/
(10) tmo0u©,ÓPfawmf/
rif;wdYk \ tpnf;ta0;[laom cw¬, d y&dowfç ykPmÖ ;wdYk \ tpnf;ta0;[laom jAm[®P y&dowfç oaX;
ol<u,fwYkd \ tpnf;ta0;[laom *[ywdy&dowfç &aoh &[ef;wdYk \ tpnf;ta0;[laom orPy&dowfç pwk
r[m&mZdu ewfwYkd \ tpnf;ta0;[laom pwkr[m&mZdu y&dowfç wm0wðomewfwYkd \ tpnf;ta0;[laom
wm0wðomy&dowfç rm&fewfbufawmfom;wdYk \ tpnf;ta0;[laom rm&y&dowfç jA[®mwdYk \tpnf;ta0;[laom
jA[®myh &dowftm;jzifh ½Spyf g;aomy&dowfwYkd \ aMumuf½YHGjcif;r½Syd J &J&ifph mG 0ifa&muf a[majymEdik jf cif;udk qifjcif
awmfral omtcg0,f 0rf;om½Giv f ef;rI aomreóESihf ,SOaf om t|y&doma0om&ZÆ ÓPfawmf 8 -yg;/
OrSaygufzmG ;aom owå0grsdK;[laom t@Za,medç om;td rfrS aygufzmG ;aom owå0grsdK;[laom ZvmAkZ
a,medç tn§üd jzpfymG ;aom owå0grsdK;[laom oHao'Za,medç teD;üusvmouJo h Ykd ud,
k x
f if½mS ; tjynft
h pHjk zpf
aom Oyygwfa,medtm;jzifh av;yg;aom a,medwYkd ukd ydik ;d jcm;í odaom pwka,medy&dapä'ÓPfawmf 4 -yg;/
ewfç vl wd&pämefç Nydwmå ç i&J wnf;[laom *wdig;yg;udk ydik ;f jcm;í odaom yOö*wdy&dapä'ÓPfawmf 5 -
yg;/
Ak'[
¨ al om trnfawmfemr -0daoo*kPw
f cH eG jf zifh rd;k pufb0*f rqefYwufatmif ESYH vsufausmfapmawmfrl ayaom
jrwfpmG bk&m;/
(þAk'¨*kPfawmf 5-yk'w
f Ykd wiG f 2-ESihf 3?4-ESifh 5-wdYk onf tusOf;ESit
hf us,f tjzpfrQom xl;Muonf/)
4/ £ó&d,ç "r®ç ,oç od&Dç umrç y,wåwnf;[laom b*0gac:a0: 6 -yg;aom bke;f awmfwYkd EiS hf
jynfph akH wmfral omaMumifh &awmfral om b*0g[laom trnfawmfemr/y/jrwfpmG bk&m;/
5/ ud, k af wmfEiS hf pdwaf wmfukd 0oDabmfajrmufatmif tacgiftxGwf qE´nw G ½f iId ;f tvd½k w dS ikd ;f Edik ef if;í
tpd;k &awmfrjl cif;wnf;[laom £ó&d,bke;f awfç avmuDavmuk wå&mwdYk \ tnGeYf tzl; txl;tjrwfq;kH jzpfawmfrl
aom psmeftbdnmOfr*fzv kd wf &m;wnf;[laom "r®bek ;f awmf [kwrf eS o f nfth wdik ;f b0*fcidk ;f atmif jyefYviId ;f xif½mS ;
ausmMf um;awmfrjl cif;wnf;[laom ,obke;f awmfç a,musm;f jrwfwYkd \ 32 -yg;aom vu©PmawmfBuD; ½Spq f ,f
aom vu©Pmaw mfi,fç a&mifjcnfawmf ajcmufo, G wf Ykd jzifh wifw
h ,f 0if;y oyÜg,fawmfrv l o S nfh ½lyum,awmf \
jynfph akH wmfrjl cif; usuof a&awmfwnf;[laom od&b D ek ;f awmfç ud, k af wmfjrwf \ tusdK;pD;yGm; a0ae,sowå0g
taygif;wdkY\ tusdK;pD;yGm;wnf;[laom twå[w d ç y&[dw 2-yg;wdYk ukd tvdq k E´awm t f wdik ;f NyD;pD;jynfph akH pEdik f
aom umrbke;f awmfç wavmuvH;k \ q&mjzpfaMumif; aumif;jrwfaom vHYk vor®y"Ü mef0&D , d wnf; [laom y,wå
bkef;awmfç þodkYtm;jzifh b*0gac:a0: 6 -yg;aom bke;f awmfwYkdEiS hf jynfph akH wmfral omaMumifh &awmfral om b*0g
[laom trnfawmf emr/y/jrwfp mG bk&m;/
7/ 0d[m& 3 -yg;ç 0da0u 3 -yg;ç 0darmu© 3 -yg;wdYk uv kd nf;aumif;? xdYk jyif avmuDç avmukw&å m w&m;
xl;wdYk ukd vnf;aumif;rS0D J qnf;uyfawmfrNl yD;aomaMumifh &awmfral om b*0g[laom trnfawmfemr/y/ jrwfpmG
bk&m;/
8/ uodP k ;f ponfukd tm½Hûk yíjzpfaom ½lypsmef[al om 'dA0Á [d m&ç arwå mu½kPm rk'w d m Oayu©mpsmef[l
aom jA[®0[ d m&ç zvormywf[al om t&d,0d[m&tm;jzifh 3 -yg;aom 0d[m&wdYk uv kd nf;aumif;? umr*kPif g;yg;
rS qdwNf idr&f müaejcif; [laom um,0da0uç yxrpsmef ponfjzifh eD0&PwdYk rS qdwNf idrjf cif;[laom pdw0å ad 0uç
Oy"d 4-yg;rS qdwNf idrjf cif;[laom Oy"d0ad 0utm;jzifh 3-yg;aom 0da0uwdYk uv kd nf;aumif;? tewåmEkyómjzifh
&onfh r*fwnf;[laom oknw0darmu©ç 'kuE© yk óemjzif&h onfh r*fwnf;[laom tyÜP[ d w d 0darmu©ç tedpmö
Ekyóemjzif&h onfh r*fwnf;[laom tedrw d 0å ad rmu© tm;jzifh 3-yg;aom0darmu©wYkd ukd vnf;aumif;? xdrk w S yg;
avmuDpsmef tbdnmOfwYkdEiS hf avmukw&å m ormywfwYkduv kd nf;aumif; rS0D q
J nf;uyfawmfrNl yD; aomaMumifh &awmfrl
aom b*0g[laom trnfawmfemr/y/jrwfpmG bk&m;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 252
9/ umrç ½lyç t½ly[laom b0oH;k yg;ü tpOfrem; ajy;oGm;aeaom b0wPSmudk axG; tef pGeYf y,fawmf
rlNyD;aomaMumifh &awmfral om b*0g[laom trnfawmfemr 0daoo*kPw f cH eG jf zifh rd;k pGeb
f 0*f rqefYwufatmif
ESYH vsuaf usmaf pmawmfral yaom jrwfpmG bk&m;/
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD; ½Sdcdk;ylaZmfonfh
w&m;*kPfawmf 6-yg;½Scd ;kd
3/ tumvdaum -tcsdet
f cGihf rqdik ;f vifyh J toifv
h ufiif;csufcsif; tusdK;ay;wwfaom w&m;awmfjrwfyg
aywum;?
5/ Moyae,sdaum-rdro
d EÅmefü wnfatmif usiahf qmifxu
kd af om w&m;awmfjrwfygaywum;?
oGmu©mwtp½Sdaom þ*kPfawmf 6-yg;ESihf jynfph akH wmfral om r*f 4 -yg;ç zdkvf 4-yg;ç edAmÁ efç y&d,wftm;
jzifh q,fyg;aom w&m;awmfjrwfukd bk&m;wynfah wmfonf ½dak ojrwfE;kd vufprkH ;kd í ½Scd ;kd yl aZmf zl;ajrmfrmefavQmh
uefawmhyg\bk&m;/
w&m;*kPfawmf 6-yg;bk&m;½Sdcdk;NyD;\/
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD; ½Sdcdk;ylaZmfonfh
oHCmh*kPfawmf 9-yg;½Scd ;kd
1/ oky#Ü yd aEém -avmbç a'goç arm[uif;aMumif; (oDvç orm"dç ynm tusifah umif;ud)k
aumif;pGmusiahf wmfral om oHCmawmfjrwfygaywum;?
3/ Ó,yÜ#yd aEém -qif;&JNidr;f &ef edAmÁ eftvdYk imS oifah vsmpf mG usiahf wmfral om oHCmawmfjrwf ygay
wum;?
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 253
7/ 'u©ad Pa,sm -aemifwrvGef avmuü aumif;usKd ;&rnf[k ,HMk unfí ay;vªonfukd cH,al wmfrl
xdu
k af om oHCmawmfjrwfygaywum;?
8/ tOÆvu D &PDa,m -aumif;usdK;csrf;om rSepf mG &rnf[k ,HMk unfarQmfu;kd vsuf vuftyk cf sDr;kd í
½Scd ;kd xdu
k af om oHCmawmfjrwfygaywum;/
oky#Ü yd Eétp½Sad om þ 9-yg;aom *kPaf wmfwYkd EiS hf jynfah wmfral om r*¾|mefy*k d¾ Kvfav;yg;ç zv|mefy*k Kd¾ vf
av;yg;tm;jzifh ½Spyf g;aom t&d,myk*Kd¾ vftaygif; oHCmawmfjrwfukd bk&m;wynhaf wmfonf ½dak ojrwfE;kd vuftyk f
rd;k í ½Scd ;kd ylaZmf zl;ajrmfrmefavQmh uefawmhyg \bk&m;/
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD; ½Sdcdk;onfh
ÓPfpOf 16-yg;bk&m;½Sdcdk;
(1) emr½lyy&dapä'H-emrf½yk w
f &m;wdYk ukd ydik ;f jcm;íodaom emr½ly y&dapä'ÓPfvnf;aumif;?
(5) b*F*H-emrf½yk w
f Ykd \ ysupf ;D jcif;udo
k m ½Irw
S x
f ifxif odjrifaom b*FÓPfvnf;aumif;?
(9) rkpw
dö u
k rswH -emrf½yk f ocFg&wdYk rS tvGet
f rif; vGwu
f if;xGuaf jrmufvakd om rkpw
dö u
k rswm
ÓPfvnf;aumif;?
(10) y#docø -tvGet f rif;vGwuf if;xGuaf jrmufvo kd jzifh xdek mrf½yk Ef pS yf g;udyk if tedpt
ö p½Sad om
av;q,faom tjcif;t&mwdYk jzifh wGiw f iG t
f m;xkwí f tedpçö 'kuç© tewå taetm;jzifh
aumif;aumif;BuD; xifjrifaom y#docFgÓPfvnf;aumif;?
(11) ocFg½kayu©uH -tedpçö 'kuç© tewå taetm;jzifah umif;aumif; xifjrifí vGwaf jrmuf&m
vGwaf jrmufaMumif;ud&k ojzifh tvGejf yif;xefaom vHYk vudv
k nf;rûy xdek mrf½yk f ocFg&wdYk ü
aMumufvefYjcif;ç ESpo
f ufjcif; ES pfyg;udkvnf; pGefYy,fí od½Hkod½Hkom tnDtrQ½Iaom ocFg
½layu©mÓPfvnf;aumif;?
(13) a*gMwbHk -ykxZk Of tEG,u f jkd zwfí t&d,m tEG,Zf mwfoYkd a&mufapvsuf edAmÁ efut
kd m½Hûk yí
r*f\ a½SUtzdYk ü wBudrrf Qom jzpfaom a*gMwblÓPfvnf;aumif;?
(15) zvH-r*fÓPfuo
hJ Ykd yif edAmÁ efut
kd m½Hûk yvsufjzpfaom zdv
k Ó
f Pfvnf;aumif;?
£wd-þodYk ? wdavmurSd -umrç ½lyç t½ly[k avmuoH;k jzm pMum0Vm ½So d rQ teEÅrqH;k avmuBuD;wck
vH;k ü? auepdyd -ewfç vlç jA[®m owå0g wOD;wa,mufrQaomfvnf;? ta'oda, -rMum;rem BuHpnfumjzifh ,xm
blwtrSet f uefusatmif a[mjyjc if;iSm rpGr;f Edik &f maumif;ukeaf om? omoedau -Ak'¨ jrwfpmG omoemawmfBuD;
twGi;f üomvQi?f ay:vif;jzpfxeG ;f Edik af umif;ukeaf om? £ar aomVoÓaP -þ 16 -yg;aom ÓPfwYkd u?kd
a'aowm&H-rdru d ,kd w f ikd f ydik yf ikd v
f v
S S trSet f uef od&í vSp[
f xkwaf zmf a[mMum;awmf rlwwfayaom? y0wåm& H-
rdru d ,
kd af wmfwikd f ydik Ef ikd Nf yD;pD;jzpfapNyD;rS cdrk ;DS uyfvm jA[®mç ewfç vl uRwfxu kd o
f rl eS o
f rQ uvsmPykxZk Of
t&d,mocifwYkd \ Munfvifaom pdwo f EÅmef0,f tzefzeftm;jzifh jzpfymG ;apawmfrw l wfayaom? Ak'H¨ -oAÁñw k
ÓPfawmf½iS f jrwfpmG bk&m;ocifu?kd t[H -bk&m;wynfah wmfonf? wD[d -um,nGwcf sD 0pDre oH;k 'Gg&wdYk jzif?h ear -
ermrd-Munfñjkd rwfE;kd vuftyk rf ;kd í ½Scd ;kd yg\ jrwfpmG bk&m;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 255
r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD; ½Sdcdk;ylaZmfonfh
y#dywådylZemum&bk&m;½Sdcdk;
aomb*0g-uREfyk w f Ykd trsm;\ tm;xm;ud;k uG,&f mtppf jzpfawmfral om xdjk rwfpmG bk&m;onf? Aka'¨g -opöm
av;yg; trSew f &m;udk ydik ;f jcm;xifxif odjrifawmfrNl yD;onfjzpfí? aAm"m, -owå0gtrsm; uREfyk w f Ykd tm;vnf;
tvm;wlyif odjrifMuygapjcif; tusKd ;iSm? "r®H -opömav;wef w&m;rSeu f ?kd a'aowd -u½kPma½SYomG ; ynmtm;jzifh
a[mMum;awmfrcl yhJ gay\? wH b*0EÅH -oufawmfxif½mS ; xdjk rwfpmG bk&m;ocifu?kd t[H -tuREfyk o f nf? 0E´mrd -
½dak ojrwfE;kd vuftyk rf ;kd í ½Scd ;kd ylaZmfyg\ t½Sib
f &k m;/
aomb*0g-uREfyk w f Ykd trsm;\ tm;xm;ud;k uG,&f m tppfjzpfawmfral om xdjk rwfpmG bk&m;onf? 'aEÅm -jrif
Mum;awGY&mBuHo&d mrS udavomtnpftaMu; uif;pifa0;vsuf ,Ofaus;awmfrNl yD;onfjzpfí? r'xm, -owå0g
trsm; uREfyk w f Ykd tm;vnf; tvm;wlpmG udavomtnpftaMu; uif;pifa0;vsuf ,Ofaus; Muygapjcif; tusdK;iSm?
"r®-H ,Ofaus;ap&ef w&m;rSeu f ?kd a'aowd -u½kPma½SYomG ; ynmtm;jzifh a[mMum;awmfrcl yhJ gay \? wHb*0EÅH -
oufawmfxif½mS ; xdjk rwfpmG bk&m;ocifu?kd t[H -tuREfyk o f nf? 0E´mrd -½dak ojrwfE;kd vuftyk rf ;kd í ½Scd ;kd ylaZmfyg \
t½Sib f &k m;/
aomb*0g-uREfyk w f Ykd trsm;\ tm;xm;ud;k uG,&f mtppf jzpfawmfral om xdjk rwfpmG bk&m;onf? oaEÅm -&m*
pom; tvIyt f ½Sm;uif;vsuf Nidro f ufNidr;f at;awmfrNl yD;onfjzpfí? orxm, -owå0gtrsm; uREfyk w f Ykd tm;vnf;
tvm;wlpmG Nidro f ufNidr;f a t;Muygapjcif;tusdK;iSm? "r®H -Nidro f ufap&ef w&m;trSeuf ?kd a'aowd -u½kPma½SYoGm;
ynmtm;jzifh a[mMum;awmfrcl yhJ gay \? wH b*0EÅH -oufawmfxif½mS ; xkjd rwfpmG bk&m;ocifu?kd t[H -tuREfyk f
onf? 0E´mrd-½dak ojrwfE;kd vuftyk rf ;kd í ½Scd ;kd ylaZmfyg\ t½Sibf &k m;/
aomb*0g-uREfyk w f Ykd trsm;\ tm;xm;ud;k uG,&f mtppf jzpfawmfral om xdjk rwfpmG bk&m;onf? wdaPÖm -
MoCav;jzm oHo&m \ [drk mS urf;a&muf edAmÁ efaygufatmif ul;ajrmufawmfrNl yD;onfjzpfí? w&Pm, owå0g
trsm; uREfyk w
f Ykd tm;vnf; tvm;wlpmG ulajrmufMuygapjcif; tusdK;iSm? "r®H -ul;ajrmufap&ef w&m;rSeu f kd a'aowd
-u½kPma½SYomG ; ynmtm;jzifh a[mMum;awmfrcl yhJ gay \? wH b*0EÅH -oufawmfxif½mS ; xdjk rwfpmG bk&m;ocifu?kd
t[H-tuREfyk o f nf/? 0E´mrd ½dak ojrwfE;kd vuftyk rf ;kd í ½Scd ;kd ylaZmfyg\ t½Sib
f &k m;/
aomb*0g-uREfyk w f Ykd trsm;\ tm;xm;ud;k uG,&f mtppf jzpfawmfral om xdjk rwfpmG bk&m;onf? y&deAd KÁ awm -
udavomcyford ;f tvH;k pHNk idr;f NyD;onfjzpfí? y&deAd mÁ em, -owå0gtrsm; uREfyk w
f Ykd tm;vnf; tvm;wlpmG udavom
cyford ;f Nidr;f Muygapjcif;tusKd ;iSm? "r®H -udavomNidr;f &ef w&m;trSeuf ?kd a'aowd -u½kPma½SYomG ; ynmtm;jzifh
a[mMum;awmfrcl yhJ gay\? wH b*0EÅH -oufawmfxif½mS ; xdjk rwfpmG bk&m; ocifu?kd t[H -tuREfyk o f nf? 0E´mrd -
½dak ojrwfE;kd vuftyk rf ;kd í ½Scd ;kd ylaZmfyg\ t½Sib
f &k m;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 256
pwk&moDwdrydkif;
Z&m'PfcH&NyD
{wH-þcE¨mud, k ½f yk f taumifyyk u f ?kd Z&m, -oGm;usKd ; qHjzL i,fr, l , kd iG ;f tdrk if;&ifah &mf rSnahf ysmjf cif; Z&m
onf? r'´w d H -tpOfrjywf ESyd pf uftyf \? {wH -þcE¨mud, k ½f yk f taumifyyk o
f nf? rdvmwpr®eó d w d H -Z&mAsm"d wa½GU
a½GUzdp;D ESyd pf ufñOS ;f yef;ojzifh ñd;I EGr;f aomta&udk rSaD e \? {wH -þcE¨mud, k ½f yk f taumi fykyfonf? r&aPe -
Z&mAsm"d zdp;D ESyd pf uf ñSO;f yef;ojzifh aoqH;k &jcif;aMumif?h bdZw Æ d -z½dzk &J ûyduyJG sufp;D & \? rpöKó -aorif;ac:jim;
aojcif;w&m;\? CormrdoH -0g;rsdKudu k pf m;&m tmrdoaywnf; [lonfEiS t hf nD aus;Zl;½Sirf [mpnf q&mawmf
bk&m;BuD;onf tm,kawmfwu G pf pfvQif 79 -ESpf½Sdí 0gawmfwGufppfygu 58 -0g&½Sad wmfrcl ahJ vNyD? bk&m;Zdaemf ouf
awmfr&D ef wESpo f mvdak wmhonf? tyifyef;cHí omoemtvkyaf wG vkycf o hJ nf'h Pfcsufç Z&m'Pfcsufç aoG;wd;k
a&m*ga0'empaom Asm"d'PfcsufEydS pf ufru I kd cH&ojzifh ajrç a&ç avç rD; bkwBf uD;av;ck wkid af jcûy onfh ½d;k pkwyf
qif 'dik ;f jr§m;wifonfh ud, k w f iG jf zpfvm nDnmpyfaESm cE¨mud, k f twåabmBuD;um; a&mh&&J EJ iS ½hf adS eav \/
o&ufjzLyifBuD;vJus twdwfedrdwfjy
Owk&moDtm;jzifh aEG&moDveG yf gNyD rd;k v&moDa&mufavNyDç vtm;jzifq h vkd Qif ]]0gqdik ,fr0S gacgif a&azmif
azmifEiS hf ½GmYawmifuacsmif;}} [laom tdik cf sif;ESit hf nD rd;k oD;xefpmG ½GmoGe;f ojzifh jrpfacsmif; tif;tdik rf sm ;ü a&jynfh
vQ&H mvjzpf\? xdYk jyif wyg; ]]oaE¨awmxGuf "r®puf wcsufjym#d[m}} [lonfEiS t hf nD bk&m;jrwfpmG y#doaE¨
ae&mç awmxGu&f mç "r®puf>rufusL;&mç wefc;kd jym#d[mjyawmfr&l m vjrwfr[mvnf; jzpfavonf? ¤if;jyif bk&m;
om;ausmf oHCmawmf t½Sijf rwfwYkd [d[ k okd nfonf c&D ;r<ucsyD J y&d,wfç y#dywf "l&ESp&f yfukd rjywfêud;ukwf
tm;xkw&f mvvnf; jzpfavonf? 0gqdv k jynfah usmfpu zvf,Of"r®m½Hçk txufqrG ;f pm;ausmif;ç atmufqrG ;f pm;
ausmif;[laom oH;k yGiq hf ikd f taqmufttHak b;½Sd o&ufjzLyifBuD;onf ûydvcJ ahJ vonf? odYk &mwGif yk*Kd¾ vfwpHk
wa,mufrQ xdck u kd rf jd cif;r½Syd gacs? Ak'o
¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ csKyf Ouú| OD;yGiahf umif;u ]]uRefawmfwYkd awmh ukov kd f
aumif;rIawG ûyvkyaf eMuvdYk ewfaumif; ewfjrwfawG rçaevdYk xifyg&JY onfopfyifBuD;[m vlawGuvS, J if
,ckvt kd EÅ&m,fr½Syd v J zJ Ykd tvGecf ufw,f}} [k ajymqdck ahJ vonf? pifppfwrlum; opfyifBuD;vJjcif;um; q&mawmf
bk&m;BuD; pkwu d r®Z½kycf sKyfrnfv h u©PmjzpfaMumif; rSe;f qod½EdS ikd af vonf/
aowrÁ½u
k y© weHç 0daoovu©PH ba0?
r[max&dE'´ rk óç tpö,edrw
d Hå wa0/
1344-ckESpf? 'kwd,0gqdkvjynfhaeY
0gqdkvjynfhausmf 1-&ufaeY
0gqdv k jynfah usmf 1-&ufaeYwiG f cgwdik ;f uJo h Ykd yif t½kPrf wufcif eHe ufapmapmxí rsufEmS awmfopfç
ud,
k v
f ufow k of ifNyD; bk&m;0wfwufç teEÅowå0gawG arwåmydYk w&m;½Irw S çf &wemoH;k yg; *kPaf wmfrsm;qifjcifç
t½kPq f rG ;f bkO;f ay;NyD;aemuf a&muf½v dS maom &[ef;omraP 'umç 'umrwdYk tm; OyedoEd u é xmac: wxdik f
wcP w&m;a[mMum;oGeo f if qH;k rawmfro l nf ? &Hcg "r®uE© m¨ pmayrsm; Munf½h aI wmfro l nf? aeYqrG ;f bkO;f ay;NyD;
bk&m;0wfûyç tem;,lç pBuøavQmufç a&muf½v dS maom &[ef;ç ½Siçf vl a,m*DwYkd tm; w&m;jzifh csD;ajr§mufawmf
rlonf? nwGif 0gqdNk yD;oHCmawmfrsm;tm; Mo0g'ay;jcif;ç bk&m;0wfûyjcif;ç w&m;½Irw S jf cif;ponfh aumif;jrwf
aom vkyif ef;wdYk jzifh tcsdeuf ek af pawmfrcl ahJ vonf/
'kwd,0gqdkvjynfhausmf 2-&ufaeY
0gqdv
k jynfah usmf 2-&ufaeYwiG f 0gqdNk yD;cgpjzpfí zl;ajrmfMunfñv kd 'ª gef;olrsm; rpJouJoh Ykd ½adS e \?
q&mawmfb&k m;BuD;onf xm0pOf wd;k wd;k uav;jzifh ½Gwq f ykd al ZmfNrJjzpfaom ]]{um,aem ,H bdua© 0 ra*¾g owåmeH
0do'k ,
d̈ m aomuy&da'0geH orwdurú m, 'ku© a'greómeH tw¬*rF m, Ó,ó t"d *rm, edAmÁ em, opäu d &d d
,m, ,'d'H pwåm&m owdy|mem}} tp½So d nfh owdy|mefow k f Oa'´oudk wd;k wd;k omom ½Gwq f í
kd bk&m;Zdaemftm;
ylaZmfcahJ vonf? a,m*Dy*k Kd¾ vfwYkdtm;vnf; oifah vsmaf om "r®a'oemjzifh cs;D ajr§mufjcif; ponfukd ûyawmfrcl ahJ v
onf/
tmoVSu
D mVyu©óç 'kwad ,yd ok"w
D rd m?
,xm"r®H ,xmÓ,Hç um&d,H umodZmwdrm/
'kwd,0gqdkvjynfhausmf 3-&ufaeY
'kw,
d 0gqdv
k jynhaf usmf 3-&ufaeYwiG f ûyvkyNf rJ0wfrsm; udprö sm;ûyvkyí
f omoemtusKd ; onfy;kd awmfrcl J h
avonf/
'kwd,0gqdkvjynfhausmf 3-&ufaeY
ouú&mZf 1344 -ckESpf 'kwd,0gqdk vjynfhausmf 3 -&ufaeYum; ouú&mZf jyu©'ed f EdiI ;f csdew f u G pf pfía&aomf
q&mawmfb&k m;BuD; oufawmf 78 -ESpjf ynfah eYjzpfí Ak'o ¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ csKyfu OD;aqmifNyD;vQif arG;a eYtvªyJG
usif;yavonf? ,if;arG;aeYtvªyw JG iG f eHeuft½kPrf wufrD 3-em&Dtcsdew f iG f zvf,Of"r®m½Ho k Ykd <uawmfrí l
oHCmawmfrsm;ESit hf wl bk&m;0wfûyawmfro l nf? ¤if;jyif 1-em&D w&m;½Irw S f awmfro l nf? 5-em&Dx;kd aomtcg
zvf,Of"r®m½Ht k jynf½h dS y&dowftm;*kPaf wmfziG Ehf iS hf arw må ydYk rsm;udk a½SYrcS sydYk awmfrcl ahJ vonf? 5-em&Dct JG csdew f iG f
y&dowftm; ½Spyf g;oDvcsD;jr§ií hf qGr;f ç opfo;D ç yef;ç tarT;wdik f qDr;D paom wifw h ,fz, G &f m crf;em;pGm jyifqif
xm;onfh qGr;f awmfBuD;yGrJ sm;udk ud, k af wmfwikd f bk&m;jrwfpmG tm; qufuyfawmfrcl ahJ vonf? xd ak eYeeH uf 9-em&D
tcsdewf iG f Ak'o
¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ u oHCmawmft½Sijf rwf 120 -yg;wdYk tm; vª'gef;onfh ouFe;f paom vªz, G 0f w¬K
rsm;ESihf q&mawmfb&k m;BuD;ud, k w f ikd f oHCmawmf 78 -yg;wdYk tm; vª'gef;onfh ouFe;f paom vªz, G 0f w¬Krsm;udk
a&pufoeG ;f cs trQay;a0awmfrcl ahJ vonf? oH Cmawmfrsm; a,m*Drsm;ESihf {nfyh &dowftm; qufuyfauR;arG;í ud, k f
awmf&nfneT ;f vsuf oHCmawmft½Sijf rwf taygif;tm;vªz, G yf pön;f 0w¬Krsm;udk wyg;pDyifah c:í vª'gef;awmfrcl ahJ v
onf? xdak eYu we*FaEGaeYjzpfí we*FaEGaeYwikd ;f a[maeusjzpfaom "r®pMum w&m;awmfukd 2-em&DcefYa[m
awmfrcl ahJ vonf/
a½Twd*HkapwDawmfBuD;<u aemufqHk;zl;ajrmfylaZmf
a½Twd*HkapwDawmfBuD; vusfm&pfvSnfhvnfylaZmf
0wfûyylaZmfNyD;aemuf av;ql"mwfykH a½Tw*d akH pwDawmfjrwfBuD;udk vusmf &pf vSnv hf nfawmf rlí ylaZmfawmfrl
cJah vonf? &Hcg vufz;l y'Hk yef;MumiHjk zifh ylaZmfawmfrol nf? &Hcgvuftyk rf [kwyf J rsufvmT awmf atmufcs or®m
orÁK'¨ jrwfpmG bk&m; \ bke;f awmfç uHawmfç orÇmawmfç ÓPfawmfç u½kPmawmfwYkd ukd qifjcifpOf;pm; Munfñkd
awmfrcl ahJ vonf/
'kwd,0gqdkvjynfhausmf 5-&uf
q&mawmfb&k m;BuD;onf xm0pOf owd½adS wmfro l nf? r&Pab;ESihf &ifqikd &f aJ tmif êudwifprD cH ahJ vonf?
ûyvkyaf eus bk&m;0wfûyjcif;ç pmMunfjh cif;ç w&m;½Irw
S jf cif;wdYk ukd ûyawmfrol nf? ¤if;jyif ]]'o[dar bdua© 0 "r®m
yAÁZad we tbdPSH ypöa0u©w d AÁm}} tpcsDaom yAÁZw d tbdPo S wk af wmfuvkd nf; ESv;kH odYk wif qifjcifawmfr[
l ef
½Sad vonf? a&muf½v dS maom &[ef;ç ½Siçf vl a,m*Dwkd Ytm; w&m;tvkyf vkyMf uzdYk tyÜrm'w&m;vufuikd x f m;MuzdYk
rdeYf Mum;awmfro
l nf/
'kwd,0gqdkvjynfhausmf 6-&uf
bduK© -&[ef;? wGH -oifonf? tmo0u©,t H yÜawåm -t&[wåzv kd o f Ykd ra&mufao;ygyJvsuf? oDvAÁw
rawåe-oDvpifMu,f½rkH Q "kwifaqmi Ef ikd ½f rkH Qjzif?h 0dómoH e tmyg'd -pdwcf svufcs oufom&m&jcif;odYk ra&muf
avvif?h Am[kóapöe0gye -yd#uoH;k yHu k kd aqmifEikd o f nfwikd af tmif tMum;tjrifrsm;½Hrk Q jzifv h nf;? 0dómoHe
tmyg'd-pdwcf sraeavvif?h tx0g orm"dvmabe -psmeformywf ½Spyf g;udk &½S½d rkH Qjzifv h nf;? 0d ómoH e tmyg'd -
pdwcf síraeavvif?h 0d0w d oå ,aee0g -qdwNf idraf om awmausmif;ü aeEdik ½f rkH Qjzifv h nf;? 0dómoH e tmyg'd -
pdwcf sí raeavvif?h tykxZk eÆ ao0dwH -ykxZk OfwYkd rrS0D EJ idk af om? aeu©ro H® ck H -tem*grdzv kd cf srf;omud?k zkómrd -
awGYEdkifa&mufEdkifonf[lívnf;? 0dóm oH e tmyg'd -pdwcf s vufcs oufom&m&jcif;odYk ra&mufavvif[ h k bk&m;
jrwfpmG u t½Siaf yg|dv &[ef;tm;qH;k ryHk *gxmudk ud, k w
f ikd t
f eufay;um wd;k wd;k omom ½Gwq f akd wmfral vh½o
dS nf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 259
'kwd,0gqdkvjynfhausmf 7-&ufaeY
'kwd,0gqdkvjynfhausmf 8-&ufaeY
omoemh&yd o
f mwGi;f ½Sd ur®|memp&d,q&mawmfrsm;ç a,m*Da[mif; oHCmawmfrsm;onf Oykoaf eYwikd ;f
bk&m;0wfûyNyD;vQif q&mawmfb&k m;BuD;tcef;odYk 0ifí 0wfûyNrJjzpfonf? odYk jzpfí 'kw,
d 0gqdk vjynfah usmf 8-&uf
aeYwiG vf nf; oHCmawmftcsKd Y q&mawmf bk&m;BuD;tm; 0wfûy&efa&mufvmMuonf? q&mawmfb&k m;BuD;onf
oefY½iS ;f Munfvifaom rsufEmS awmfjzifh wyg;csif;bGYJ awmfrsm;udk ac:í ppfaq;awmfrol nf/
xdtk cg q&mawmf \ tvkyt f auR; OD;aombe ud, k af wmfuav;u ]]ygygw,fb&k m;ç b,f yk*Kd¾ vf w&m;
a[moGm;ygw,fb&k m;}} ponfjzifh ajzMum;avonf? &[ef;awmfrsm; rSerf eS v f m&ef q&mawmfb&k m;BuD; qE´½aSd wmfrl
onf? ,ckvOkd ykoaf eYwikd ;f rSmawmh tm;vH;k pHpk nkH nD v
D mzdYk oifMh uw,f? pHpk n
kH nD pD ak 0;rdwm[m nDnw
G jf cif;udjk ywm
yJç nDnw
G rf v
S yJ J csr;f omokcjzp w f ,f? nDnw G jf cif;[m omoemawmfBuD;BuD;yGm;aMumif;yJ? Oykoaf eYwikd ;f tm;vH;k nD
nGwv f mMuzdYk aumif;ygw,f}} ponfjzifh rdeYf Mum;awmfrcl ahJ vonf? þonfvQif aemufq;kH rdeYf Mum;csuf aemufq;kH
Mo0g' jzpfavonf/
'kwd,0gqdkvjynfhausmf 9-&ufaeY
1344-ckESpf 'kwd,0gqdkvjynfhausmf 9 -&ufaeYwiG f q&mawmfb&k m;BuD;onf vGecf ahJ omaeYrsm;xuf qGr;f ydk
rdk bkOf;ay;awmfrlonf? nae 5 -em&Dtcsdef acgif;avmif;xd;k avvQif tvkyaf y; w&m;awmfBuD;udk a[maeustwdik ;f
oefY½iS ;f MunfvifaomtoHjzifh a[mawmfral vonf? ¤if;aemuf r[mpnfausmif;awmf tay:xyfjyefwufí aeYpOf
pBuøavQmufaeustwdik ;f ygwdarmuf½w G q
f u
kd m pBuøcef;ü pBuøavQmufawmfro l nf? ¤if;aemuf oDwif;o ;kH aeus
ckwifü avsmif;puftem;,lawmfral vonf? tvkyaf y;w&m;awmfBuD; a[mMum;wdik ;f aqmif½u G af eusjzpfonfh
&[ef;awmfO;D aombe ud, k af wmfav;onf wm0efus aqmif½u G Nf yD;aemuf ûyNrJtwdik ;f 0wfûy&ef tay:xyfwuf
oGm;&m q&mawmfb&k m;BuD;u acgif;axmifí ]]b,fow l ;kH }} [k ar;av&m OD;aombe ud, k af wmfuav;u ]]wynfh
awmfygbk&m;}} [k avQmufxm;av&m ]]enf;enf;at;onf}} [k rdeYf awmfru l m ouFe;f udjk yifí ûcHvu kd af vonf/
rif;uGef;wdyd#uedum,omoemjyKtzGJY
yxroHk;ESpfc&D;pmtkyfzwfjy
&[ef;awmf OD;aombe ud, k af wmfuav ;onf a&mufcgpjzpfaom rif;uGe;f wdy#d uedum, omoemûy
tzGYJ yxroH;k ESpcf &D; pmtkyu f ,
kd í
l onfpmtkyx f rJ mS q&mawmfb&k m;BuD; Mo0g' ygç ygw,f bk&m;[k avQmufxm;
&m q&mawmfb&k m;BuD;u bmpmtkyw f ;kH [k rdeYf ojzifh ]]OD;0dpw
d o
å m& \ oH;k ESpcf &D;yg bk&m;}} [k avQmufxm;av
onf? xdt k cg q&mawmfb&k m;BuD;u ]]OD;0dpw d o å m& u y&d,wåo d moemudk us,u f s,jf yefYjyefY ûyEdik w
f ,f 0rf;om
p&myJ}} [k trdeYf ½adS wmfral vonf? tcsdeu f m; 7-em&D 48-rdepf½SdavNyD/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 260
b'´E0Å pd w
d ó
å [dç 0do|d aygw¬u H okb?H
0gp,dwmG e ax&óç awmaowd aombaem,wd/
'DtjzpfrsKd; wcgrSrjzpfbl;
aq;½HkBuD; txl;cef;wifprf;oyf
odYk jzpfí OD;aPSmuf tm½Hak Mumqdik &f myg&*l a'gufwm nGeYf 0if;udk taqmwvsifac:í prf;oyfapNyD; tajc
taet& xdn k 10 -em&D rdepf 30 -wGif aq;½HkBuD;odkY wif&avonf? aq;½HkBuD; txl;cef; ( Intensive care unit )ü
wifí aq;bufqikd &f myg&*lrsm;ç tBuD;qH;k orm;awmfBuD;rsm;ç a'gufwm OD;vSjrifçh 'kAv kd rf ;ª BuD; ausmf0if;ç
OD;&,f*sb
D az paom yk*Kd¾ vfBuD;wdYk u, kd w
f ikd f tpGr;f ukef ukoMuavonf? orm;awmfBuD;rsm;ç aq;bufqikd &f m puf
ud&,d mrsKd ;pHw
k Ykdjzifh prf;oyfaepOf tenf;i, f vIy½f mS ;vmonf? vufjzifo h if;ydik u
f kd jyif0wf&ef êud;pm;ojzifh
OD;aombeud, k af wmfuav;u 0wfay;&avonf? wcsuo f m nnf;aom[l \/
'kwd,0gqdkvjynfhausmf 10-&uf
ar-Owå, d rnf igrax&ftm;? tmAma" -tema&m*ga0'emonf? orkyaEé -ajrç a&ç avç rD; bkwBf uD;av
wef azmufjyefwv kH pf jzpfay:vmonf½adS omf? ar -ightm;? 0g -ig\ owd -owdonf? O'yZÆx -jzpf&mNyD? ar -
ightm;? 0g -ighrmS ? tmAma"m -tema&m*ga0'emonf? orkyaÜ Eém -pGu J yfwv
kH pf jzpfchJ avNyD? ar -ightm;? yrZÆw
d kH e
umavm-arhavsmh&eftcgt[kwfygacs/
"r®mEk"r®y#dywfjzifhylaZmfMuNyD
yOömoDwdrydkif;
pkwdur®Z½kyf csKyfawmfrlNyD
1344-ckEpS f 'kw,
d 0gqdv
k jynfah usmf 10 -&ufaeY rGe;f vGJ 1-em&D 36 -rdepftcsed w
f iG f omoemawmfwiG f
xl;jcm;pGm ay:aygufcahJ om urÇmuodonfh xl;jcm;aom omoemh0efaqmify*k Kd¾ vfjrwfBuD; jzpfawmfral om t*¾r[m
y@dw r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf pkwu d r®Z½kyf csKyfawmfrcl ahJ vonf/
oHa0*,l&ef
oHa0*,l&ef
wm0eftoD;oD;cGJa0aqmif½GufMujcif;
Ak'o
¨ moemEk*[
¾ tzGYJ csKyfonf tzGYJ 0ifvBl uD;rsm;udk-
1/ ½kyu f vmyfawmfjyifqifa&;?
2/ tEÅrd t*¾pd smyeawmf yifah qmifoû*d[af &;?
3/ {nfhcHa&;?
4/ êudqakd e&mcsxm;a&;?
5/ qGr;f uGr;f a0,sm0pöaqmif½u G af &;?
6/ jyefMum;a&;?
7/ vHûk cHa&;?
8/ oHCmawmfrsm;yifah &;ESiv hf 'ª gef;a&;?
9/ tEÅrd psmyeydYk aqmifa&;twGuf armfawmf,mOf pD pOfa&;-
Ak'o
¨ moemEk*[
¾ -r@vdum A[lZem?
or*¾g {udblwm0ç udpmö ed tu½Hk w'g/
7-&ufxm; oN*ØK[f&efqHk;jzwfjcif;
jynfwGif;jynfyodkY owif;ydkYjcif;
jrefrmhtoHrS aMujimjcif;
¤if;jyif bDbpD (D NAdwo d QtoHviT ahf umfyakd &;½Si;f ) t*Fvyd f jrefrm 2-ydik ;f vH;k rSvnf; r[mpnfq&mawmf
bk&m;BuD; ysv
H eG af wmfrNl yD; jzpfaMumif; aMujimcJah vonf? ¤if;jyif urÇmt&yf&yf a&'D,rkd sm; owif;pmrsm;rSvnf;
aMujimrnfjzpfaMumif; odEikd af vonf/
jrefrm-t*Fvdyfowif;pmrsm;rS aMujimjcif;
jrefrmEdik if x
H w k f vkyo f m;aeYpOfç aMu;rHçk Adv
k w
f axmifç jrefrmh tvif; owif;pmrsm;rSvnf; tpd;k &u
owif;tjzpfxnfo h iG ;f azmfjyapcJah vonf? ¤if;jyif vkyo f m;ç *g;'D,eft*Fvyd o
f wif;pmrsm;rSvnf; -
¤if;jyif Ak'o
¨ moemEk*[
¾ tzGYJ csKyfrS jrefrmowif;pmrsm;ü-
aus;Zl;½Sifr[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;
ysHvGefawmfrljcif;
Ak'o
¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ csKyf
r[mpnfomoemh&yd o
f m? &efuek ûf rdY
r[mpnfq&mawmf\ ax½kyÜwåd
&efukef Mo*kwf 18
qmoDwdrydkif;
psmyetpDtpOf aMujimjcif;
aus;Zl;½Sifr[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;\
tEÅdrt*¾dpsmyeylaZmfyGJtpDtpOf
1/ 18 -8-82 Ak'[
¨ ;l aeY n 9-em&Dtcsed w
f iG f &efuek rf [mpnf omoemh&yd o
f mcGrJ sm;rS ylaZmfMu
rnf/
udpt
ö 00 aqif½u
G Nf yD; tvm;wl ylaZmfMurnf/
7/ ¤if;aeY rGe;f vGJ 3-em&D 45-rdepfcefYwiG f t*¾pd smyeûyvkyrf nfh ae&modYk a&muf½rdS nf/
arwåm&yfcHcsuf
20-8-82 aeY eHeuf 7-em&DrpS wifí jyifyum;rsm;udk urÇmat; apwDvrf;ay:txdom 0ifciG ûhf yygrnf/
¤if;aeY 12 -em&Dww d w
d iG f &dyo
f mwGif armfawmf,mOfrsm; txGut
f 0iftm;vH;k ydwyf grnf? odYk &mwGif ajcvsif
0ifEdkifxGufEdkifcGifh ½Sdygonf/
Ak'o
¨ moemEk*[
¾ tzGYJ csKyf
r[mpnfomoemh&yd o
f m? &efuek ûf rdY/
'kwd,0gqdkvjynfhausmf 11-&ufaeY
tmoVSu
D mVyu©óç {u'orSd 'd0ao?
r[marCpäaEém tmodç t&du,
© yk½w
k aå r/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 266
owåmoDwdrydkif;
½kyfuvmyfawmfywf0ef;usifwckvHk;
yef;tdk;ç yef;zvm;awG wif;Murf;jynfhae
Ak'o
¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ csKyfu yef;acGrsm;rydYk MuzdYk arwåm&yfcpH mwapmif xkwjf yefojzifh yef;acGrsm; rydYk Muç
rylaZmfMuyJ yef;td;k ç yef;zvm;ç yef;jcif;rsm; ydYk vyª al ZmfMuav&m ½kyu f vmyfywf0ef;usiw f ckv;kH wif;Murf; jynfah e
onf? n 7-em&DcefYwiG f &efuek ûf rdY ykord v f rf;ae OD;qefet D rd w
f iG f ukrjk 'mMumjzLyef;rsm; xl;qef;pGmyGio hf jzifh
vma&mufyal Zmf&m q&mawmfb&k m;BuD; \ ½kyu f vmyfawmfonf vGepf mG wifw h ,fcahJ vonf? rD;a&mifpjkH zifvh nf;
½kyfuvmyfawmfonf a½Ttqif;uJo h Ykd 0g0if;aeavonf/
xd'k wk ,
d 0gqdv
k jynfah usmf 11 -&ufaeYrmS ½H;k ydw&f uf we*FaEGaeYjzpfav&m &dyo f mt wGi;f tjyifwiG f
y&dowfBuD; wd;k rayguf½adS eavonf? bk&m;bke;f vQH edAmÁ ef0ifppH Ofu ukóEd mé ½Hk &*Ho
k marm O,smOfawmESihf wloifh
oavmufwo l nf[k qdck sifygonf/
'kwd,0gqdkvjynfhausmf 12-&ufaeY
q&mawmfbk&m;BuD; pkwdur®Z½kyfcsKyfí 3 -&ufajrmuf jzpfaom 1344 -ckEpS f 'kw, d 0gqdk vjynfah usmf 12 -
&ufaeYwiG f aumif;uifwcGiv f ;kH ñdrk J tHYk riId ;f íaeonf? ½Gmawmhrvdk wñdñ
k d Ek iS hf xdxk þ
kd þrS q&mawmfb&k m;BuD;
½kyu
f vmyfawmfued ;f 0yf&m omoemh&yd o f m r[mpnfausmif;awmfoYkd canmif;a&muf½v dS mMuaom 'g,umç
'g,dumrwdYk \ pdwu f kd qGay;ouJo h Ykd ½adS vonf? wcsdKYu ocFg&w&m;wdYk \ rNrJtifukd qifjcifípdwu f kd xde;f Edik Mf u
aomfvnf; wcsKd Yum; rxde;f Edik Mf uyJ rsuf&nfp½kd JT idyk q
JG ifMuonf/
'kwd,0gqdkvjynfhausmf 13-&ufaeY
'kwd,0gqdkvjynfhausmf 14-&ufaeY
ponfwYkdukd &efuek w
f ikd ;f jynfoYl aumifpD \ acgif;aqmif ulnrD jI zifh axmifah phatmif Muyfrwfvyk af qmif
Mu&avonf/
q&mawmft½Sif0dpdwåom&mbd0Ho ponfq&mawmfBuD;rsm;
<uvmylaZmfjcif;
xdrk w
S yg; q&mawmf t½Siyf @dwu ½kyu f vmyfawmf taumif;qH;k ylaZmfenf;udk ar;avQmuf&m t½S if0pd w d å
om&mbd0o
H u "r®mEk"r®y#dywfjzifh ylaZmfjcif;ç twD;trIwjf zifh ylaZmfjcif;[k 2-rsdK;½S&d m oHCmawmfrsm;ESihf a,m*D
rsm;uawmh "r®mEk"r®y#dywfjzifh ylaZmfjcif;onf taumif;qH;k jzpfayonf[k rdeYf Mum;awmfro l nf/
bk&m;jrwfpmG wdwq f w
d Nf idro
f ufru
I kd vdv
k m;awmfro l vdk r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf wdwq f w d Nf idrf
oufru I kd vdvk m;awmfryl gonf? odYk jzpfí ,ck tEÅrd psmyeyGu
J vkd nf; bk&m;Zdaemf tvdak wmfus ½d;k ½d;k ½Si;f ½Si;f ESihf
wdwqf wd Nf idro
f ufpmG wynfah wmfrsm;aqmif½u G x
f m;ygonf [kav Qmufxm;&m aumif;jrwfvaS Mumif; cs;D usL;rdeYf
Mum;awmfr&l m y&dowfu om"ko;kH Budraf c:avonf/
0dpw
d o
å m&mbd0aH omç tbd0aH om r[mrwd?
r[mpnfax&ao|rSçd twd0 yoaEém ,wd/
y&dowfrsm;vGef;vS
tmoVSu
D mVyu©óç pk'o´ ar 'daeydp?
Zeuma,m wkral vm[dç ax&a'[H Oyg*rd/
aqmifyk'frsm;ESifhMo0g'rsm;ay:xGufvm
aqmifyk'frsm;
0efxwk qf w
kd mç ig;cE¨mç vGef pmG av;vSonf?
0efxrf;ac:vwfç yk*Kd¾ vfrw
S çf ynwfomjzpfonf?
0efu,
kd u
l ç qif;&JpmG ç ypfcscsrf;omonf/
r[mpnfMo0g'awmf
tokbpsmye udprö sm;ESiphf yfí twD;ç trIwçf tuç tqdk yGv J rf;usif;ywm
awGu awmfawmfrsm;rsm;yif ½Sw d wfMu ygw,f? tJ'v D [ kd mudk &[ef;rsm;rSm rusif;y
oifçh rûyoifçh rMunf½h o I ifçh em;raxmifoifyh gbl;? 'gayr,fh bke;f BuD;wJh &[ef;awmf
rsm; uG,v f eG o f mG ;wJt h cgrSm wynf&h [ef;rsm;ua&mç 'umawGua&m yGv J rf;obif
awG usi;f yNyD; ylaZmfyaJG wG ûyvkyw f wfMuygw,f? 0denf;odum© yk'u f kd ½dkaowJholawG
bm0emudk tav;tjrwfûywJh olawGuawmh 'Dyv JG rf;rsdK;udk rûyoifyh gbl;? 'gaMumifh
tJ'D yGvJ rf;rsdK;udk ud, k wf ikd v
f rJ ûyzdYk olrsm;u ûyvkyaf e&mrSmvJ oGm;rMunfzh Ykd ç tm;r
ay;zdYk owday;vdu k yf gw,f/
t|moDwdrydkif;
,if;onfh 1344 -ckEpS f 'kw, d 0gqdv k jynfah usmf 14 -&ufaeY 9-em&Dtcsderf pS í wynf&h [ef;awmfrsm; *gxm
AE¨wYkdjzifv h nf;aumif;? oHaygufuAsm ponfwYkdjzifv h nf;aumif ; ½Gwq f zkd wfavQmufyal Zmf Muavonf? ¤if;aemuf
&efuek ûf rdY r[mpnf&yd o
f mcGrJ sm;u Nidro
f ufpmG "r®yZl mjzifh ylaZmfMuonf/
'kwd,0gqdkvuG,faeY
cufcufcJcJ y&dowfxdef;odrf;&
vHûk cHa&;&Jrsm;onf vma&mufMuNyD; vHûk cHa&;udk þrQtiftm;jzifh rxde;f Edik af wmhaMumi ;f ajymqdok jzifh
&efuek w
f ikd ;f jynfoYl &wJ yfzYJGr;ª xH w,fvzD ek ;f quf tultnDawmif;&onf? rMumrDyif &efuek w f ikd ;f jynfo&l wJ yfzYJGr;ª
ESihf wm0ef½&dS tJ &m½Srd sm; a&muf½v dS mMuNyD; xyfrt
H iftm;jznfah y;Muonf? Adv
k Bf uD;wifç OD;ausmfaomif;ç OD;wdu k pf ;kd
ESifhwm0ef½Sd trIaqmifrsm;rSm pHausmif;awmfatmufxyfü y&dowfrsm; \tcuftcJukd ajz½Si;f aeMuovdk Ak'o ¨ moem
Ek*[¾ tzGYJ BuD;\ Ouú| OD;yGiahf umif;ESihf trIaqmifrsm;rSmvnf; y&dowfuakd rwåm&yfcH xde;f odr;f aeMuonf/
yk*Kd¾ vfwa,muf rdryd pön;f wckusoGm;av&m iHYk íaumuf&mrS aem uf y&dowfu trSwrf xif eif;ojzifh vl
19-a,mufcefY xdck u kd rf o
d jzifh &dyo f maq;cef;twGi;f ü apmifah ½Smufuo k Mu&ovdk 'Pf&mtenf;i,f &½So d jzifh 3 -
a,muf 4-a,mufcefY aq;½Ho k Ykd ydYk &onf[l \? rl;armfumvJusolrsm;vnf; w½H;k ½H;k jzpfaeí wm0ef½dS acgif;aqmif
rsm;csucf si;f pn ;f a0;wdik yf ifMuNyD; awmifbuf0ef;wHcg;udk zGiahf y;jcif;ç ½kyu f vmyfawmf½&dS modYk ra&mufEikd af o;aom
y&dowfrsm;udk &dyo f mtwGi;f ü Munfño kd '¨gyGm;rsm;Mu&ef arwåm&yfcjH cif; ponfrsm;udk tylwjyif;ûyvkyf aqmif½u G f
Mu&avonf/
oufBuD;½G,t f kd yk*Kd¾ vfwYkd rmS vnf; o'¨gw&m;jyif;xefvo S nf? vlawGrsm;vGe;f vdYk teif;cH&vdYk aocsifaoyg
apç q&mawmfb&k m;BuD;½kyu f vmyfawmfukd zl;ajrmf&efvma&mufí aooGm;ygu aumif;aom aojcif;jzpfonf[í l
o'¨gw&m;avsmhyg;jcif;r½Syd J ½kyu f vmyfawmfta&muf zl;ajrmfMuonf[v k nf; od&avonf? rd;k ½Gmcsaom v f nf; rd;k a&
xJ ZGaJ umif;aumif;ESihf wef;pDaeMuonf? y&dowfuakd &wGuv f Qif ode;f aygif;rsm;pGm½Srd nfjzpfavonf? odYk pOfu
avmuf y&dowfrsm;vSonf/
te,fe,ftpdkYpdkY tNrdKYNrdKYt½Gm½Gm&dyfomrsm;ylaZmfMu
jrefrmEdik if H wEdik if v
H ;kH tESYH tjym;½Sd te,fe,ftpdYk pYkd tûrdYûrdYt½Gm½Gm omoemh&yd o
f mrsm;ü a,m*D'g,umç
'g,dumrwdYk onf oDvcH,l w&m;½Irw S í
f q&mawmfb&k m;BuD ;tm; "r®yZl mjzifh ylaZmfMuavonf? urÇmYEikd if rH sm;½Sd
&dyo
f mtcsdKYwYkd üvnf; w&m;½Irw S f ylaZmfMuvdrrhf nf[k rSe;f q od½EdS ikd af vonf/
pm½Gufpmwrf;rsm;jzifh ½dkufESdyf½GwfzwfylaZmfMujcif;
1/ aumZmouú&mZf 1266 -ck 'kwd,0gqdkvjynfhausmf 3 -&uf (29 -7-1904) aomMumaeY eHeuf 3 -em&D
cefYtcsdef a½Tbûkd rdY qdycf eG ½f mG crnf;awmf OD;uHawmfç r,fawmf a':a':tkyf wdYk rS armifoiG u
f kd zGm;jrifvmcJo
h nf/
10/ oufawmf 49ç odum© awmf 30 -0gç 1316 -ckEpS w f iG f yxro*Fg,emwif pOfu t½Sifr[muóy
rax&fBuD;uJo
h Ykd q|o*Fg,emwifyw
JG iG f q|o*Ðwyd pk u
ä tjzpfaqmif½uG af wmfro
l nf/
12/ q&mawmfb&k m;BuD;onf c&pfEpS f 1952 -ckEpS u f pí tdE, d́ ç oD[Vkd (f oD&v d uFm)ç AD,uferfç vmtdk
(avm)ç uarÁm'D,m;(urfycl sm;)ç *syefç ,d;k ',m;(xdik ;f )ç tif'ekd ;D ½Sm; ponfh tm½SEikd if rH sm;odYk <ua&mufí omoem
ûyawmfrcl o
hJ nf/
tar&duefwGif w&m;a[mjyocJhaomae&mrsm;
1/ avmhpt f ed *f s,f(vf)vd(pf)ûrdY?
2/ ,ufumAJvfvd 7-&ufpcef; a,m*D 140-½Sd
3/ qefz&efppöukd w&m;emol 100?
4/ 0g½Siwf ef'pD ûD rdYawmf w&m;emol 200?
5/ ¤if;ûrdY Ak'0¨ [ d m&wGif odro f rkwaf wmfrcl o
hJ nf?
6/ rufqmcsL;qufjynfe,f bm&DûrdYwiG f 14 -&ufpcef; a,m*D 100?
7/ e,l;a,mufûrdYwiG f a,m*D 10?
1/ *seDAm?
2/ armif(h wf)qdak v;wGif 10-&ufpcef;?
3/ 'DuifûrdY Zl;&pfûrdY w&m;emol 150?
1/ a&mrûrdY?
2/ *sdKûrdY½dS ]]*grdyk vD,}kd } ur®|mef;XmewGif w&m;emol 20 -ausm?f
22/ Zlvdkifv 15 -&ufaeYwiG f yg&DrS vef'efoYkd ç vef'efrS a&mrç a&mrrS udik ½f çkd udik ½f rkd S e,l;a'vDûrdYç xdrk S
befaumufoYkd Zlvikd v
f 17 -&ufaeY a&mufawmfro l nf? xdik ;f Edik if w
H iG f bef aumuf vrf;yef;ç Zif;r,fa'orsm;odYk
vSnvhf nfí a[mMum;jyoawmfro l nf/
23/ Zlvdkifv 27 -&ufaeY nae 6;55 -em&Dtcsed f befaumufrS av,mOfc&D;jzifh xGucf mG vmcJ&h m jrefrmjynf
&efuek f r*Fvm'Hak vqdyof Ykd n 7;30-em&DcefYwiG f acsmarmpGm qdu
k af &mufawmfrv
l mcJo
h nf /
24/ oufawmf 76ç odum© awmf 47 -0gç 1342 -ckwiG f (29 -5-80) 'kw,
d tBudraf jrmuf taemufurÇmodYk
wywf Ak'o
¨ moemûy <ua&mufawmfrcl ahJ vonf/
25/ oufawmf 78ç odum© awmf 58 -0gç 1344 -ckEpS f 'kw, d 0gqdv k jynfah usmf 10 -&uf (14 -8-82) aeY
1;36-em&Dtcsdef &efuek ûf rdY r[mpnfpaH usmif;awmfü pkwu
d r®Z½kycf sKyfí ysHveG af wmfro
l nf/
26/ 1344 -ck 0gacgifvqef; 1-&uf (20 -8-82) &ufaeY nae 3-em&Dtcsdef t*¾pd smyevQyfppfr;D jzifh
½kyu
f vmyfawmfukd ylaZmfoû*Ø[Mf uonf/
¤if;jyif yc u
k Lú ûrdY r[m0dow
k m&mrwdu
k o
f moeaZmwdygvausmif;ae q&mawmfb&k m;BuD; \ wynfh t½Sif
0da0umeE´uvnf; atmufyg "r®oaH 0*oHaygufuAsm 17-yk'½f u kd Ef ydS jf zefYa0 ylaZmfcahJ vonf/
t½SifZ#dvylaZmfjcif;
xdrk w
S yg; q&mawmfb&k m;BuD; \wynfh ur®|memp&d, "r®mp&d, ygVdyg&*l q&mawmf t½SifZ#dvuvnf;
atmufyg aiG0ef;pE´mtpcsDaom tcsDnD tcsnD &wky'kd pf &kH wkukd ud,
k w
f ikd af &;om;í pm½Guaf & waomif;ausmfukd
jzefYa0vª'gef;í ylaZmfcahJ vonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 275
&efukefNrdKUomoemh&dyfomt*¾r[my@dw
q|oH*Dwdykpäu EdkifiHawmfMo0g'gp&d,urÇmYomoemjyK
aus;Zl;awmf½Sif r[mpnfq&mawmfbk&m;BuD;\
tEÅdrt*¾dpsmye om"kuDVeylaZmfyGJwGif wynfh
t½SifZ#dv ur®|memp&d,ygVdyg&*l
a&;om;ylaZmftyfaom
*kPfjyKaxmrem &wkydk'fpHk
aiG0ef;pE´m/ / yHyk rmodYk ç vG efpmG ay:xifç wdYk ax&f½iS u f m;ç jzLpifat;jrç tmpm&ESiçhf ÓPwzHçk *kPaf ygif;
ûcHvsufç aphpjkH ynfrh çD t*FgnDíç vZÆaD yovç ac:xdu k v
f ½S iS çf omoemhe,fwiG çf xdyaf cgifwifrYkd ç usifph Ofrrl eS çf owd
y|mefjzifh ½I&efoyd o f nf;ç jyoenf;aMumifçh jrifvnf;xifay:ç urÇmausmf \ç NrJaemf*E¬ç um&u[kç t*¾*kPf½dk;ç
ajymif;rñd;I bl;ç ab;rsdK;at;onfç r[mpnfpçk emrnfynwfç &dyo f mjrwfüç aevwf½iT pf mG ç aygif;odómtm;ç
Mo0gcGeMf uLç ay;awmfrv l sufç oif,0l yfpif;ç xHawmf&if;üç rysif;cpm;ç wynft h m;vnf;ç jrwfzsm;Ak'ç¨ a[mazmfjy
onfçh rsm;vSzzkH çkH us rf;aygif;pHu k kd uHv
k akH phpmG ydYk csumESiçhf a[mwmolYusdK;ç aqmifonfy;kd odYk ç arQmfu;kd NrJyif aMumifMh u
0ifonf/ /ax&f½iS f ckjzifh a0;NyDb&k m;/ /
r[mpnf"r®uxdutzGJYu ylaZmfjcif;
r[mpnfe,fvn S "hf r®uxdutzGYJ uvnf; atmufyg q&mawmfb&k m;BuD; a[mMum;awmfral om w&m ;tarG
cH "r®'g,m'okwf w&m;awmfusr;f pm yxrtBudrf pmrsuEf mS 9-rS 13 -txd pum;&yfrsm;udk xkwEf w
k í
f Ak'¨
omoemEk*[ ¾ tzGYJ csKyf psmyeaumfrwDukd pm½Guaf & 5000-½du
k Ef ydS af pum jzefYa0ylaZmfcahJ vonf/
w&m;tarGcH
avmutarGcH,lyHkESifhEdIif;,SOfjycsuf
tarGc,
H w l ,fqwkd m avmutarG cH,Ml uwmuawmh tifrwef tm;wufoa&mygyJ? rdbrsm; uG,v f eG o
f mG ;
onfah emuf ypön;f tarGukd cH,Ml uyHu
k awmh oufqikd wf hJ om;orD;awG[m b,forl Qaemufus aewmr½Sb d ;l ? vuf
aES;aewmr½Sb
d ;l ? b,foul rQ avQmhNyD;,lw,fvYkd r½Sb
d ;l ? nDtpfud k armifErS awGtcsif;csif; cspfcifiñhJ mS NyD;awmh igwdYk
[m r&csifaeygap ighnaD wGç ESrawGç tpfuakd wGç tpfrawG&,if awmfygNyD qdNk yD;awmh ud, k u f jzifh avQmhNyD;,lr,f
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 276
vdYk 'DvEkd v
S ;kH oGi;f wJv
h ul t½Sm;om;yJ? wOD;wavawmh ½Scd sif½rdS mS ayghav? tJ'g[m ½Sm;ygvdrrhf ,f? ud, k u
f
taumif;csn;f vdck siw f ,f? ydNk yD;rsm;rsm;&csiw f ,f? olrsm; &oGm;wmu ud,k &f wmxuf aumif;w,fvYkdawmifxifNyD;
rauseyf jzpfwwfao;w,f? ud, k uf ydNk yD; rsm;rsm;&csiw
f ,f? aumif;wmud&k csiw
f ,f? 'gaMumifh rlvu tifrwef
cspfcifaeMuwJh nDtpfuakd rmifErS tcsif;csif; rac :Edik f rajymEdik af tmifawmif wuGw J jym;pD jzpfomG Muao;w,f? 'Dvkd
jzpfyakH wG[m trsm;yif ud, k af wGY jzpfaeMuygw,f? 'g[m avmubufu ypön;f tarGc, H &l mrSm tm;wufoa&m
jzpfMuyHyk gyJ? tJ'g vl0wfaMumifawGrmS jzpfyykH /J
ausmif;wduk q f ,
kd if uG,vf eG of mG ;wJh q&mawmfBuD;u olYuakd y;cJyh gw,fqd Nk yD; tarGcMH uwmvJ½w dS ,f?
0dómo*¾g[ (tuRef;0ifot l jzpfeYJ ,lxm;jcif;)jzifh apmapmuwnf;u ,lxm;ygw,fqNkd yD; tarGcMH uwmvJ½w dS ,f?
*dP
k ;f uydik wf ,fqNkd yD; tarGcMH uwmawGv½J w dS ,f? tJ'v
D kd tarGcMH uwmawGxrJ mS 0denf;awmfEiS t hf nD w&m;ojzifh
tarGcw H mvJ ½Syd gvdrrhf ,f? rw &m;tarGcw H mvJ ½Srd mS ygyJ? NAdwo
d Qtpd;k & vufxufuqd, k if tJ'vD tkd arGcNH yD;
ausmif;vkraI wGtrsm;BuD;jzpfcyhJ gw,f? tpd;k &½H;k awmfa&mufNyD; aiGuek u f swJt h wGuf ausmif;qdik &f mtcsdKY 'umawGrmS
ud,k yf ikd v
f ,f,mawGawmif qH;k ½H;I NyD; qif;&JErG ;f yg; oGm;Mu&wmawGvJ awmfawm rf sm;rsm;Mum;od&xl;ygw,f/
tckacwfrmS vJ 'Dvt kd arGcNH yD; ausmif;vkMuwmawG ½Sad ewmygyJ? wcsdeu f 'g,umwa,mufu olyikd w f hJ
ausmif;rSm bke;f BuD;r½Svd Ykd 'geç odvponf ukov kd jf zpfymG ;apzdYk bke;f BuD;wyg;vmNyD; avQmufawmif;ygw,f?
oifah wmfwhJ &[ef;wyg;udk bke;f BuD;uay;vdu k yf gw,f? ausmif;udv k ufczH Ykd awmh r[kwyf gbl;? wwfEikd o
f rQ a[m
ajymnGeMf um;ay;zdYk ygyJ/
tJ'gudk taMumif;ûyNyD;awmh tJ't D &yfrS bke;f BuD;wyg;u tJ'aD usmif;[m olYq&mbke;f awmfBuD; vufxuf
u pwkoEÅuûyxm;wJh ausmif;jzpfvYkd xd&k [ef;udk jyefac:zdYk bke;f BuD;xH pma&;vdu k w
f ,f? bke;f BuD;uausmif;udk
tvªczH Ykd vwT w
f mr[kwyf gbl;? tJ''D g,um \ avQmufxm;csut f & tJ'u D 'umç 'umrrsm;rSm ukov kd jf zpfymG ;a&;
twGuf wwfEikd o f rQaqmif½u G zf Ykd apvTwjf cif;omjzpfygw,f? bke;f BuD;wdYk u "r®'g,m'okwt f & w&m;tarGczH Ykd om
wdu
k w
f eG ;f a[majymaeygw,f? ausmif;&zdYk awmh r&nf½, G yf gbl;? tJ'aD usmif;udpEö iS hf ywfowfNyD; ajymp&m½S, d if
tJ'u
D qdik &f m'umudo k m ajymygvdYk }} pmjyefMum;vdu k &f ygw,f/
'DjyifvJ tvm;wlyif 'umrsm; \ yifah vQmufcsut f & w&m;a[majymjyoaewJh &[ef;udk *dP k ;f qdik &f m
tjcm;ausmif;rS bke;f BuD;ujyefac:zdYk pmjzift h aMu mif;Mum;wmvJ½ydS gw,f? tJ'gvJ ausmif;'umawGEiS hf omqdik yf g
w,f? bke;f BuD;wdYk EiS ahf wmh rqdik yf gbl;? tJ'rD mS rlvuausmif;ydik f bke;f BuD;vJ ½Sad ewmygyJ? tJ'D bke;f BuD;vJ w&m;
jyoaewJh &[ef;udk oabmwlvufcx H m;wmygyJ? aemufNyD;awmh tcsKd Y ur®|mef;XmeawGrmS ur®|me ;f jyEdik o f rl [kwyf J
eJYtydik pf ;D ,lvYkd bke;f BuD;wdYk u vspfvsL½Ixm;&wmawGv½J ydS gw,f? tJ'gawGeYJ pyfNyD; bke;f BuD;wdYk u aMumifMh urpdu k yf g
bl;? olYXmeqdik &f m 'umç 'umrawG \ uHtwdik ;f yJvYkd om oabmxm; ygw,f? 'gawGu bke;f BuD;wdYk u, kd wf ikd f
awGY&wJH ypön;f tarG tav;ûyMuyHak wGygyJ/
t&yf&yfte,fe,frmS olyikd u
f ,
kd yf ikd f ausmif;vkraI wGrsm;pGm ½Sad eMuygw,f? tJ'gawG[m 'D"r®'g,m'okwf
t& pOf;pm;Munf,
h if oHa0*jzpfp&mawGygyJ? tcsdKYOygoumrsm;rsm tJ'v D kd t½Iyt
f axG;awGukd jrif&Mum;&od&wJh
twGuf oHCmawmfukd Munfñrkd aI wmif avsmhrvdv k jkd zpfwhJ taMumif;vJ Mum;od&ygw,f/
'djyifvJ qGr;f ç ouFe;f paom vmbfvmbawG rsm;rsm;&zdYk tav;ûyaeMuwmawGv½J ydS gw,f? &Edik w f ehJ nf;
jzifh 0denf;ESiq
hf efYusifNyD; ½SmBuHaeMuwmawGv½J w dS ,f? emrnfBuD;zdYk bke;f BuD;zdYk tm;xkwaf e MuwmawGvJ ½ w dS ,f?
tJ'gawG[m ypön;f vmbfvmbtwGuf tav;ûyrIawGy?J ypön;f udt k av;ûy,if w&m;usifah &;bufu vpf[if;oGm;
wwfwmyJ? 'gaMumifh tJ'v D ykd pön;f tav;ûywmawG[m jrwfpmG bk&m; tvdak wmfEiS ahf jymif;jyef qefYusiw f mawGy?J
jrwfpmG bk&m;u w&m;tarGukd tjrwfwEd;k xm;NyD cH,Ml u? ypönf ; tarGuckd , H ½l rkH Qjzifh tm;&raeMueJYw?hJ ta&;BuD;yg
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 277
bdua© 0-&[ef;wdYk ? wkarS -oifwYkdonf? ar -igbk&m;\? "r®'g,m'g -w&m;tarGukd cH,Ml uukeo f nf?
b0x-jzpfMuygukeaf vmh? tmrdo'g,m'g -ypön;f tarGukd cH,½l rkH Qjzifh tm;&aeaom tarGcH tnHph m;wdYk onf? rm
b0x-rjzpfMuygukev f ifv
h Ykd rdeYf awmfrw
l mygyJ/
aqmifyk'f
r[mpnfa'odu"r®-uxdur@ave0g?
ax&aoma|m ok½Zk ad wmç {om tEÅrd ylZem/
t½Sifuk@vmbd0Ho ylaZmfjcif;
pwkov D ç r*fzvÓPfjrif?
avmukwu f ;kd yg;ç wnfjim;xifxif/
opömav;yg;ç a[mMum;ygvQif?
ud,
k w
f ikd ûf yç oH;k ckoud m© yif/
1/ jynfph x
kH u
kd af yç oDvawGç jynfah er[mpnf?
3/ w&m;wnfayç *kPx
f ;l awGç jynfah er[mpnf?
5/ ûyoifx
h u
kd af yç udpö awGç ûyaer[mpnf?
uóyax&fr[mç wlnpD mG ç ûywmr[mpnf?
uk@vmbd0o
H m0S-,wdem uxdaue0g?
r[maxa&m okyZl ad wmç {omyd "r®yZl em/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 278
ewfarmuft½Sifokpdwåom& ylaZmfjcif;
ewfarmuf t½Siof pk w
d o å m&uvnf; ]]aus;Zl;awmf½iS f ax &fjrwfr[mpnf}} [laom usr;f i,fwapmif
ÓPfro
D rQ tjrefa&;í ylaZmfcahJ vonf? ,if;usrf;i,fü q&mawmfb&k m;BuD; \ Mo0g'tcsdKY yg½Sdavonf/
[lí qkawmiftrQa0Muavonf/
{ulee0kwdrydkif;
aus;Zl;½Sirf [mpnf q&mawmfb&k m;BuD; \ ½kyu f vmyfawmfukd r[m pnfausmif;awmf atmufxyfü 2-ay
cefYjrifo
h nfh uGyyf spu f s,Bf uD;ay: ckwifxyfrw
H ifí ,if;ckwifay:ü crf;em;wifw h ,fpmG jyifqifyal Zmfxm;Muav
onf? uGyyf spEf iS chf w
k ifMum; ywfvnfwavQmufwiG f Zmyef;tjzLa&mifukd wGeYf vsuf jyifqifMuonf? tavmif;awmf
atmufu aumif;rGeaf csmrG wfaom aiGwqkyt f a&mifukd ydwcf if;xm;onf[o k &d \? ouFe;f &pfywfxm;aom
tavmif;awmf\ tay:wGif 2-xyfouFe;f BuD;udk ûcHvsuf rsuEf mS awmfç acgif;awmfwckv;kH azmfxm;Muonf?
ab;ywfywfvnfrS vSywifq h ef;aom yef;wdYk jzifh ylaZmfxm;Muonf? uGyyf spaf y:wGif xD;jzLawmfav;vufjzifh
½kyu
f vmyfawmfukd rd;k xm;Muonf? acgif;&if;½Sd pm;yGiJ ,ft½Snaf y:wGif zefyef;td;k BuD;xm;½dMS uonf? ¤if;jyif xD;jzL
BuD; 4-vufu&kd í H xD;jzLi,fav;vufuv kd nf; ab;rS&í H pdu
k x
f x
l m;Muonf/
a&pufcsyGJusif;yjcif;
eHeuf 8-em&Dtcsdew
f iG f a&pufcsyGJ tcrf;tem; pwifusi;f yonf? a&pufrcsrt
D csed w
f iG f r[mpnf e,fvn
S hf
"r®uxdutzGYJ csKyf Ouú|q&mawmft½SiZf #dvu atmufygoHa0Zed,uxm avQmufvmT udk avQmufxm;½Gwzf wf
ylaZmfcahJ vonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 279
av;jrwf½dkaopGmygbk&m; ....
a½S;tcg umv½SnMf umu wdrjf rKyfz;kH uG,f omoemhyv JG ,frmS wifx h eG ;f cGirhf & eufevJ o
S nfh BuD;i,fowå0g
tvTmtoD;oD;wdYk \ Nidr;f csr;f e,fajr edAmÁ efjynfoYkd raoGa&mufaMumif; enf;aumif;rSeo f d r[mowdy|mef usiehf nf;
rSeu
f kd {uefraoG xGe;f vif;atmif azmfxw k af wmfral yonfh teEÅ*P
k t f if aus;Zl;½Siq f &mawmfb&k m;BuD;/
aus;Zl;awmf½iS f q&mawmfb&k m;BuD;onf vGecf ahJ om ESpaf v;q,fausmfumv tcgupí odraf rGYeufecJ uf
cJvoS nfh r[mowdy|mef usifeh nf;rSeu f kd pl;½Sxufjrufaom todÓPfawmfjzifh tusyftwnf;aygif;rsm;pGmudk cEÅD
arwåmtajccHvsuf omoemhpifxufoYkd ay:vGix f if½mS ;atmif azmfaqmifwifcohJ jzifh (opfwyifaumif; iSuf
waomif; cdek m;&onfyh rm) oef;aygif;rsm;pGmaom &[ef;ç ½Siçf vl a,m*DjzLwdYk r[mowdy|mefw&m;&dyw f iG f
at;Munfcsrf;jrpGm acR;odycf ekd m; ½IymG ;&ojzifh owdy|mef tusdK;o mG ;t& yg&rDrsdK;aphrpS í xdu k w f efaom "r®tqD
rsm; ud,
k pf u
D ,
kd if &S Muojzifh aus;Zl;awmf*P k &f nfonf t[kejf rifrh m;pGm tESpo
f m&tjynft h 0jzifh cefYxnfawmfrvl S
aMumif;udk ESpaf xmif;tm;& rSww f rf;wif *kPûf yygonfb&k m;/
1332-ckEpS rf pS í cdik rf m&J&ifph mG wnfaxmifco hJ nfh xdrk [mpnfe,fvnS hf "r®uxdu tzGYJ BuD;onf wq,fh
oH;k ESpw
f m c&D;Mumatmif r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD; \ oufawmfxif½mS ;umvwGif wdik ;f e,fç jynfe,f 21 -Xme
ûyí tzGJYpdwf 21 -zGYJ zGYJ pnf;um teD;ta0; c&D;ra½G;yJ omoemh&aJ oG; Zmenfpw d jf zifh cufcyJ ifyef;vSonfh toGm;
tvm tpm;taom ufwYkdukd cEÅpD w d x f m;jzifh ausmv
f mT ;eif;e,fum r[mowdy|mef omoemta&mif vufatmif
aqmif½u G jf cif;jzifh aus;Zl;½Sif *kP&f nfukd ,HMk unfpmG qyfay;cJMh uygonfb&k m;/
xdu
k o
hJ Ykd *kP&f nfjrifrh m; pGr;f yum;BuD;wJh r[mowdy|mef ½Ienf;rSeu f kd urÇmYvx l u
k vufceH m ;vnfatmif
½Si;f vif;jywfom;pGm azmfaqmifawmfro l nfh omoemhtmZmenf jrwfrax&faomfrS iJñ h mS rxm; oem;rzuf vGex f uf
jrufonfh vufeufpAkH sm"d'PfaMumifh orm;q&m yg&*lrsm;pGmwdYk acwfru D &d ,
d m pGr;f tm;xufaq;rsm;pGmwdYk jzifh
ckcu
H muG,jf im;vnf; bk&m;&[EÅmaomfrS a½Smif½mS ;r&onfh obm0"r® r&PvufwiG ;f odYk cE¨m0efqufoiG ;f um
½Si;f vif;oGm;awmfro l nfukd bk&m;wynfah wmfrsm; r[mpnfe,fvn S hf "r®uxdutzGYJ u rsm;pGmrSoaH 0*pdwjf zifh
ajzodyMf u&ygawmhonfb&k m;/
oHa0**gxm ygVdteuf
oHa,m*g-q&m'um rdwo f [mESihf aqGnm&if;ES;D om;orD;u ZeD;armifEHS qufqêH uduêf uH aygif;qH&k jcif;
[lorQwYkdonf? 0da,m*EÅm -a'oa0;jcm; &yfwyg;odYk ajymif;oGm; auGuiG ;f &jcif;ç b0jcm;um uGu J mG auGuiG ;f &jcif;
wnf;[laom aouGJ ½Siu f JG þESpu f v JG Qif rvGEJ ikd b
f d tqH;k ½Su
d ek &f um;? [m -aomuy&da'0 p½Sad xGaxG 'kua© ygif;
yifv,fa0 [if -aMumufvefYz, G w
f Ykdygay? ocFwm -uHç pdwçf Oç [m aMumif;av;jzmwdYk aygif;umûyjyif pD&iforQ
ocFw w&m;tpHw k Ykd onf? tedpmö 0 -tpdkiftcJ tNrJrwnf t"GefYr½S nfMuukeo f nfjzpfíomvQi?f [m -aomuç
y&da'0p½Sad xGaxG 'kua© ygif; yifv,fa0 [if -aMumufvefYz, G f wdYk ygay? OyÜEmé p -Oy'fruif; jzpfay:jcif;½SMd uonfh
jriforQtvH;k pHk ocFg&tzHzk kH wdYk onfvnf;? b*FEmÅ -ûydjcif; ysujf cif; csKyfaysmufjcif;vQif rjiif;Edik b f d tqH;k ½Su
d ek f
&um;? [m -aomuç y&da'0 p½Sad xGaxG 'kua© ygif; yifv,fa0 [if -aMumufvefYz, G w
f Ykd ygay? ocFg&"r®wm -
½kyef mrf"r® ocFg&wdYk \ tedpt ö jcif;t&mç 'kut © jcif;t&mç tewåtjcif;t&m oabmwHxmG "r®wmvrf;½d;k BuD;onf?
[m[m-'kuo © rk'f 0JZvky0f ,f epfjrKyfapwwf taMumif;&if;{uef tajcHreS v
f o
S jzifh qwfqwfyakH o [if -[if
aMumuf½YG xH w
d vf efYz, G w
f Ykd aywum;/
ed0wåó
d mr wkrmS uHç yg'awm ou|med,?H
oap a'gaom crmayxç t,H ypärd 0E´em/
baEÅ-vlç ½Siçf &[ef; jznfu h siphf rG ;f zdYk enf;vrf;jzmjzm apwemjzifh aocsmCe nTejf yawmfro l nfh aus;Zl;
awmf½iS f t½Sijf rwfb&k m;? trSmuH -tvdu k u f @ zGYJ pnf;Muonfh "r®uxduç Ak'o ¨ moemEk*[ ¾ ç [dawoDç
trsdK;orD;apmifah ½Smufa&;tzGYJ tvDvED iS hf xufatmufaMunm ajryxAsmü av;jzmowdy|mef ½Itm;oefMuonfh
wynft h rsm;wdYk \? a'gaom -twDwumv cgor,rS píjzpfymG ; tjypfw&m;onf? oaptw¬d -oDvorm"dynmESihf
aumif;pGm&ifjh im; t½Sib f &k m;tay:0,f tu,fírsm; ½Scd o hJ nfjzpfjim;tH?h wH a'goH -tjzLay:trnf;xifovdk
tNrJyifñn kd pfaponfh xdt k jypfa'goud?k wkarS -wyg;olukd MunfjzLoem; t½Sib f &k m;wdYk onf? crmayx -
wynft h rsm; oem;zG,u f kd tm;i,fum ylrrI yGm;&atmif Munf jzLoem; cGiûhf yawmfryl gbk&m;? trSmuH -jynfawmfjyef&
uHrvSojzifh vGr;f pudak zmf wynfah wmfwYkd \? t,H0E´em -um,0pD reoDjzifh wifcs0D yfpif; þ,ckuo hJ Ykduefawmh&
jcif;onf? ypärd 0E´em -ckb0ypöKyÜew f iG f tmap&H ajcawmf&if;ü 0yfpif;umqnf;uyfí tNyD;owf uefawmh&jcif;yg
teEÅ*P k t
f if aus;Zl;½Sibf &k m;/
t½SifZ#dv
(Ouú|)
r[mpnfe,fvn
S hf "r®uxdutzGYJ csKyf
r[mpnfomoemh&yd of m? &efuek /f
{0H yAÁZw
dÆ map0ç *[|m om"a0g Zem?
ax&a'[H bdyal ZoHçk ax&rSd edEré meom/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 282
acgif;oGif; acgif;ydwfjcif;
e0kwdrydkif;
tedrfhtjrifh csifhcsdefwdkif;wmpDpOfMu
BuHawmokomefü pifawmftxl;pDrHjcif;
pHausmif;awmfEiS hf ydYk aqmifoû*Ø[rf nfh vrf;wavQmufwiG f rzl;jrifEikd Mf uyJ BuHawmokomefrS apmifah rQmí f
zl;ajrmfMurnfh y&dow rf sm;twGuv f nf; Ak'o
¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ csKyf vlBuD; OD;0if;xdeEf iS hf OD;wif0h rfwYkd u ta0;rSjrifí
zl;ajrmfuefawmhEikd &f eftwGuf zl;ajrmfcpH ifawmfukd tedrthf jrifh twdik ;f twmwdYk txl;pDrH ûyvkyx f m;Muonf? ,if;pif
udk ½kyuf vmyfawmfxm;½Srd nfh ae&mü oJjzLcif;jcif;ç &mZ rwfumjcif;ç iSuaf ysmyifpu kd jf cif;ç ydwjf zLAdwmefMuufjcif;
(iSuaf cs;cH)ponfwYkdjzifh vkyx f m;Muonf/
pepfwusjyKpDrHjcif;
½kyu
f vmyfawmfoû*Ø[rf nfh rD;jymcHcu
G u
f kd ûrdYawmfpnfyifom,ma&;tzGYJ u topfxyfrûH yvkyf ay;onfjh yif
rD;oû*Ø[o
f nfh tcef;udv
k nf; xyfrí H topfûyjyifay;avonf/
tm;vHk;tqifoifhaqmif½GufMujcif;
tEÅrd psmyeûyvkyrf nfh eHeufyikd ;f uyif jynfxaJ &;ESihf omoema&;0efBuD;Xme 'kw, d 0efBuD; OD;ay:odr;f ç
&efuek w
f ikd ;f jynfoYl aumifpD Ouú| OD;ausmjf rifçh omoema&;OD;pD;Xme nTeMf um;a&;rª;csKyf OD;MunfneT Yf wYkdvnf;
vdt
k yfonfrsm;udk ulnaD qmif½u G Ef ikd &f eftwGuf A[ef;ûrdYe,faumifp½D ;kH wGif a&muf½adS eMuonf/
tcsdefZ,m;udkufxm;cJhMu
rd;k aumif;uifwckv;kH onf rdiI ;f ñdjk ym&Dvsuf txl;wvnf 0rf;enf;aMuuGzJ , G af umif;onfh toGiu f akd qmif
aeavonf? rd;k onf vH;k 0r½Gmawmhacs? rd;k zGrJ Qyif vH;k 0rusygawmhacs? odMum;rif;ESihf rd;k ewfom;wdYk q&mawmf
bk&m;BuD;\ ½kyu f vmyfawmfukd csrf;omNidro f ufpmG zl;jrifEikd &f ef pDrMH u[ef wlavonf? rlvtpDtpOft& nae 3 -
em&Dww d w
d iG f pHausmif;awmfa½SYrS ½kyu
f vmyfawmfukd pwif yifah qmif&ef owfrw S x
f m;MuNyD; 4-em&Dww d w d iG f
BuHawmokomefoYkd a&muf½u dS m aemufxyf wem&Dww d d y&dowfrsm; tylaZmfcHNyD; 5 -em&Dww d w
d iG f tEÅrd psmyeûyvkyf
&ef pDpOfxm;Muonf/
odYk &mwGif pxGuo f nft h csderf mS 10 -rdepfcefY tenf;i,fapmí xGucf ahJ vonf? rlvtpD tpOftwdik ;f qdv k Qif
pHausmif;a½SYrx S u
G Nf yD; urÇmat;bk&m;vrf;ESihf *Gwv å pfvrf;qHt
k a&mufwiG f ½kyu
f vmyfawmf yifah qmifrnf,
h mOfukd
pufE;Id í yifah qmif&ef pDpOfxm;avonf? Ak'o ¨ moemEk*[ ¾ tzGYJ rv
S nf; apmapmuyif vrf;wavQmufv;kH udk vdt k yf
onfEeI ;f jzifh prf;oyfarmif;ESiNf yD; tcsed Zf ,m; udu
k xf m;Muonf/
y&dowfrBuHKpzl;rsm;vGef;vS
½kyu
f vmyfawmf pwifyifaqmifonfh vrf;wavQmuf jzpfaomurÇmat;apwDvrf;ç wuúov kd &f yd o
f mvrf;ç
jynfvrf;ç BuHawmokomef t0if0vrf; ponfrS xlxyfrsm;jym;vSaom y&dowfBuD;onf Nidro f ufpmG ra½TYroGm;
apmifq
h ikd ;f ylaZmfae \? odYk jzpfí jynfvrf;ay:½Sd armfawmf,mOfrsm;tm;vH;k wdYk onf 3-em&DcefY&yfwefYyw d q f Ykd í
oGm;onf[\ l ? þodYk &yfwefYywd q
f Ykd&müvnf; wa,mufrQ &yfwefY ydwq f Ykdcikd jf cif;r[kwyf gacs? wcJeufjrm;ajrmuf
vSaom vlviId ;f BuD;udk xd;k azmufí roGm;Edik jf cif;aMumifh jzpfavonf? y&dowfum; rêuHpzl;rsm;vGev f aS vonf/
½kyfuvmyf,mOfpufrEdI;&yJESifh BuHawmokomefa&muf
½kyu
f vmyfawmf pwifwifaqmifonfh tcsdeu f mvupNyD; urÇmat; bk&m;vrf;ay:odYk a&mufonfEiS w hf ûydif
euf 0J,m 2-buf½dS y&dowfrsm;onf ta½SYtaemufpn kH D pk½;kH ûyHusvmNyD; ½kyu f vmyfawmf wifxm;onf, h mOfukd
0dik ;f 0ef;í vufjz ifuh ikd w
f ,
G af z;rum ylaZmfMuonf? odYk EiS hf ½kyu
f vmyfawmf armfawmf,mOfonf rlvtpDtpOft&
pufE;Id íoGm;&ef½adS omfvnf; a½SYaemuf0, J m ydwqf Ykd vsuf½adS om vlxv k iId ;f BuD;udk xd;k azmuf&ef roufomojzifh
olYobm0olaqmifum BuHawmokomefta&muf pufrEd;I &yJ vltiftm;ESihf 0dik f ;0ef;ylaZmfjcif;jzifh tqH;k owf&av
onf? vlxo k nf odYk uavmuf q&mawmfb&k m;BuD;tm; Munfñakd vonf/
tvTmrsKd;pHkvlAdkvfyHk
tavmif;awmf rD;oN*ØK[fylaZmfMuNyD
apmifhMuyfylaZmfMu
t½dk;awmfrsm; r[mpnfausmif;awmfü
yifhaqmiftylaZmfcH
oHa0*yGm;rsm;&ef
qufvufoHa0*yGm;rsm;&ef
{ue0kwdrydkif;
oHa0*yGm;rsm;qifjcif&ef yxroHa0*q,f*gxm
ygXf-edó,ESifh oHa0*vuFm
oHa0* yGm;rsm;&ef
oaAÁepd ,m-odrk ;DS tyforQ "eOpömtm;vH;k wdYk onf? c,EÅm -waeYaeYwiG f ukeq
f ;kH ysufp;D jcif;vQif tqH;k ½Su
d ek f
\? orkó,m -pyfumcsKyfxm; cE¨mig;yg;wdYk onf? yweEÅm -waeYaeYus aMurGysufp;D jcif;vQif tqH;k ½Su d ek f \?
oaAÁo-H pGv
J moaE¨ wnfaejzpfvm owå0gtm;vH;k wdYk \? r&PH -pkwjd ywfa<u aovGe&f jcif;ud?k tm*r® -pGJí?
oaAÁo-H pGv
J moaE¨ wnfaejzp v f m owå0gtm;vH;k wdYk \? ZD0w d H -toufZ0D ed o
f nf? t"k0H -rkcsyakH o rNrJavpG
wum;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
Ä
jrpfacsmif;i,fwiG çf a&tvsOfç vsifpmG ukeo f nfEh ,
S ?f
aeYEiS n
hf nç or,ç rkcsukev f eG vf ,
G ?f
owå0grSeo f rQç ZD0wd ç rkcscsKyfaysmufu, G ?f
owå0gteEÅç ZD0w d ç rkcscsKyfq;kH uG,/f
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
4/ tedrw
d å renmwHç rpömeH £" ZD0w
d ?H
uod&Oö y&dwOå çö wOö 'au©e oH,wk /H 2
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
a,eOyuúare-tMuif vH;k yef;êud;ukwf tm;xkwrf I vHYk v0D&, d jzif?h Zmwm -ur®b0 taMumif;qHu k m
jzpfvmukeMf u owå0gteEÅwYkdonf? erD,a& -raovGeMf uuke?f aomOyuúarm -xdrk aovGeEf ikd af Mumif; vHYk v0D&, d
aumif;onf? e[dtw¬d -{uefww d d r½So d nfom? Z&H -oGm;usKd ;qHjzL i,fr, l ,
kd iG ;f tdrk if;&ifah &mf rSnahf ysmjf cif;odYk ?
ywGmyd-a&mufaomfvnf;aumif;? tywGmyd -ra&mufrí l aomfvnf;aumif;? r&PH -pkwjd ywfa<u aovGejf cif;onf?
a[mwd-ajrvufcwfeJ ajr§mufonfch o J Ykd? rvGpJ ifppf jzpf& \? ygPdaem -avmurSw D if; owå0gcyif;wdYk onf? {0H
"r®m[d-þodYk yakH o rkcsaoqH;k &jcif;oabm ½Sad csukeo f nfom/
Ä
rao&efyç 0D&, d ç rkcsr½SNd yD?
rtdak o;cifç ysdKEkpOfç vsifpmG aoEdik o f nf?
t½G,, f iG ;f ,dçk tdrk if;umç rSepf mG aoEdik o
f nf?
owåwoif; rsm;cyif; aojcif;NrJavonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 288
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
7/ ,xmyd ukru
Ç m&óç uwm rwåu d bmZem?
d /H 1
oaAÁ ab'ey&d,EÅmç {0H rpöme ZD0w
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
a,'[&mp-tMuif touft½G,f Eke,fow l Ykd onf vnf;aumif;? a,r[EÅmp -tMuif Z&mxefo;D BuD;&ifh
tdrk if;olwYkdonf vnf;aumif;? a,Amvmp -tMuif tody nmrvdu k f olrukd w
f Ykdonf vnf;aumif;? a,y@dwmp -
tMuifynm½Su d 0dwYkd onfvnf;aumif;? oEÅd -ynwftae½Sad eMuayuke\ f ? aw -xdik ,foçl BuD;olç rdu k o f çl ynm½Sd
olwYkdonf? rpöK0oH -aorif;rnfjim; aojcif;w&m; \ tvdEk ikd if o H Ykd ? ,EÅd -rvdu k cf sifyJ vTrJ &yg vdu
k yf gMu&ukef \?
oaAÁ-owå0gOóHt k vH;k pHw
k Ykd onf? rpöKy&m,em-aorif;vQif vJavsmif;&m½SMd uukef\/
Ä
ud,
k ahf tmufi,foçl rsm;Adv k vf çl aoolrsm;vSNyD?
ud,k x hf ufBuD;olç rsm;Adv k vf çl aoolrsm;vSNyD?
ynmrJo h çl rsm;Adv
k vf çl aoolrsm;vSNyD?
ynm½Sdolç rsm;Adv k vf çl aolorl sm;vSNyD?
jzpforQOóHçk tvH;k pHçk tukeaf oMu&ayonf/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 289
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
ykx-l yifyef;BuD;pGm? ÓwDeH -axmifaomif;rsm;pGm aqGrsK;d ÓwumwdYk onf? vmvy w Ü -H ighom;ç ighorD;ç
ighZeD;ç ighr,m;ç ighvifom; ponfjzifh ajymMum;,k, cspfcifMuukeo f nfomvQif? ayu©wan0 -ta&;w,l
tav;rlí Munf½h MI uukeo f nfomvQif? {uaraum -wa,mufpD wa,mufpcD sn;f udo k mvQi?f a*g0aZÑm0d, -owf
rnfEh mG ;uJo
h Ykd? eD,wd-ñSmwmuif;vwfaorif;,laqmif tyfonfu?kd yó-aocsmaphiS Munf½h pI rf;ygavmh/
'Gge0kwdrydkif;
Ä aojcif;w&m;ç vGeq f ;kd ½Gm;ç rsm;pGmESyd pf ufonf? tdjk cif;w&m;ç vGeq f ;kd ½Gmç rsm;pGm
ESyd pf ufonf/ jzpfvQifrck sç {uEÅç rkcsESyd pf ufc&H rnf? rjzpf&yJç tNrJcsr f;omç
trwmjynfciG çf 0ifp&H efç {uefêud;yrf; oifv h NS yD/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 290
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
okc-D ewfpnf;pdryf rm csr;f omokcESihf jynfph akH om? taomaum -pd;k &draf omu uif;pifyojzifh taomu
[lonft h rnf½adS om rif;{u&mZfonf? ouvHar'eð -ZrÁLuRe;f cGif ajrjyiftvH;k ud?k bkwmG -tcGet f wkyf aumuf,l
oH;k aqmif cHpm;awmfríl ? aum#dowH -uk#w&m Opömtpku?kd 'wGm - o'¨gMunfjzLay;vªNyD;í? taEÅ -pkwjd ywfa<u
aovGeef ;D us&m tqH;k umvü? t¹kmrvurwåó -orm;awmfay; qD;jzLoD; (oQo d Qm; oD;) aq;wjcrf;rQuo
kd mvQi?f
£ó&H-tpd;k &ydik of nf\tjzpfoYkd? *awm-a&muf&½Smav\/
Ä
wefc;kd tmPmç vGepf mG BuD;vSç taomuç aomua&muf&onf?
wefc;kd BuD;vJç vTrJ &ç rkcsao&onf?
tmPmBuD;vJç vTrJ &ç rkcsao&onf?
pnf;pdrBf uD;vJç vTrJ &ç rkcsao&onf?
"r®maomuç aemufq;kH usç ydik &f qD;jzLjcrf;rQwnf;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
ebHtm[pö-rd;k xdaygufajrmuf qdu k af &mufatmif? 0dyv k m -BuD;rm;ukeaf om? aovm -ausmuf twdNyD;ukef
aom? yAÁwm -a0;jrifo h aD cgif awmifav;vH;k wdYk onf? orEÅm pwk'o d´ m-xuf0ef;usif t&yfav;rsuEf mS rS? edayÜm
axEÅm-owå0gwdYk ukd rkeYf rek Yf nufnuf Budwaf csukev f suf? tEky&da,,sH,xmyd -vSnv hf nfomG ;vmuke&f m ouJo h Ykd
vJy?J {0H -þtwl? Z&mp -oGmusKd ;ç qHjzL i,frl ,d, k iG ;f tdrk if;&ifah &mf rSnahf ysmjf cif;Z&monf vnf;aumif;? rpöKp -
aorif;ac:jim; aojcif;w&m;onf vnf;aumif;? cwåad , -a&ajrydik pf ;kd rif;rsKd ;wdYk uv kd nf;aumif;? jAm[®aP -
jAm[®PZmwf½o dS w
l Ykd ukd vnf;aumif;? 0g -ykPmÖ ;rsKd;wdYk uvkd nf;aumif;? a0aóp -ol<u,fwYkduv kd nf;aumif;? oka'¨
-olqif;&JrsK;d wdYk uv kd nf;aumif;? p@mv ykuKú ao -'Ge;f p@m; yef ;rdu I of eG rf sKd;wdYk uvkd nf;aumif;? ygPdae -azmfjy
xkwq f kd yk*Kd¾ vfowå0gwdYk r<S uif;aom avmurSw D if; owå0gcyif;wdYk ukd vnf;aumif;? t"d0wåEdÅ -vTr;f rd;k Budwzf suf
ESyd pf ufñOS ;f yef; owfjzwfuek f\/
uOö-d wpHw k a,mufaomolurkd Q? ey&d0aZÆwd -ra½SmifMuOf? oAÁar0 -wa,mufr<uif; cyif;OóHk tvH;k pHk
aom owå0gudo k mvQif? tbdr'´w?d Budwaf csESyd pf uf zsufq;D ñSO;f qJ \? ww¬ -xdak ojcif;w&m; ESyd pf ufzsuq f ;D &m
ü? [wåeD H -qifwYkd \? 0g -qifwyfwYkd \? 0g -qif;pD;ol&w J Ykd \? blrd -atmifEikd &f monf? 0g -atmif&mrSeaf yonfh
atmifajronf? etw¬d -r½Syd gacs? &xmeH -&xm;wdYk \? 0g -&xm;wyfwYkd\? 0g -&xm;pD; ol&w J Ykd \? blrd -atmifEikd f
&monf? 0g -atmif&mrSeaf yonfh atmifajronf? etwåd -r½Syd gacs? ywå, d m -ajconfo&l J wyfom;rsm;onf? blrd -
atmifEikd &f monf? 0g -atmif&mrSeaf yonfh atmifajronf? etw¬d -r½Syd gacs? rEÅ,ak '¨epmy d-tmxAÁPaA'if pD&if
aqmif½u G cf sufjzifv
h nf;? aZwHk -atmifEikd jf cif;iSm? eouúm -rwwfaumif;acs? 0g -rpGr;f Edik yf gacs? "aee0g -ypön;f
Opömay;íaomfvnf;? aZwHk-atmifEikd jf cif;iSm? eouúm-rwwfaumif;ygacs? 0g-rpGr;f Edik yf gacs/
Ä
jrifah pmuf BuD;rm;ç ausmufaw mifrsm;wdYk ç trsm;oawåç Budwaf csaomvm;ç rjcm;
wlpmG ç Z&m"r®ç r&Pum;ç rsm;vS wGuaf &ç Adv k af jcwoif;ç owå0gcyif;udçk
owfñOS ;f Budwzf sufç olEydS pf uf \ç rdu k w f iG ;f eufvçS ,if;"r®wYkd ç cwå,
d ESiçhf
jAm[®Ppom;ç wyg;yg;rQç okccsrf;omç r&&mbl;ç vGepf mG xufvçS tmxAÁP
aA'ifç pDt&ifjzifçh pifppfrck sç Edik rf &bl;ç "r®EpS jf zmç Z&mr&Pç ,kwrf mvS \ç ,k'¨
ac:vpfç pifûydií f vnf;ç b,fenf;ESirhf Qç EdiI ;f r&½Siçhf "eOpömç ay;avygvnf;ç
rSepf mG ydik yf ikd çf rEdik af vbl;ç av;axGopömç odjrifumjzifçh trwmjynfciG çf 0ifpaH v
rSç tEdik &f rnfç rkcs rS wzf , G f uAsmwnf;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 292
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wde0kwdrydkif;
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
£'¨rd wH-rd;k ysaH jrvQK;d wefc;kd tbdnmOf BuD;rm;ao m yk*Kd¾ vfwYkdwiG ?f aoa|m -xl;jcm;wHv k wf cs;D rGr;f tyfjrwf
awmfral om? 'kwad ,m -t½Sio f m&dyw k &å mudak xmufí ESpaf ,mufajrmuf&mxl;cH vuf0&J H jzpfawmfral om? a,mt*¾
om0aum-tMuift½Sirf [marm*¾vm’ ef *kPv f QHuv
J wf wynfjh rwfonf? yg'*F|k urawåe -ajcrawmfrQjzif?h a0Z,EÅH
-odMum;rif;aysmpf H a0Z,EÅmeef; AdrmefbakH qmifBuD;ud?k turÜ,d -oGuo f u
G cf g wkev f yI af pcJah vNyD? aomydemr -
xdok Ykd x;l tif wefc;kd ydik ½f iS f t½Siaf rm*¾vmef trnf½adS om ax&fr[m yk*Kd¾ vfjrwfBuD;onfaomfrv S nf;? rda*g -
om;aumifonf (om;orifonf)? oD[rkcH -jcaoFch w H iG ;f odYk (jcaoF rh if;yg;pyfwiG ;f odYk )? y0dowd,xm -0ifa&muf&
½SmouJo h Ykd ? £'d̈[d -wefc;kd awmfwYkdEiS ?hf o[ -twlwuG? aCm&H -tvGet f rif; xefjyif;Murf;êuwfvpS mG aom?
rpöKrkc-H ,kwrf mpif;pif; aorif; \cHwiG ;f odYk ? y0da|m -0ifawmfr&l acsao;\? rm'daook -wefc;kd £'d̈ r½Syd gjim; ighE, S f
yk*Kd¾ vfrsm;wdYk ü? uxm-ao&rnf rao&rnf BuHawG;awm ajymqdzk , G o
f nf? um0um{0 -tb,frmS vQif½ydS gtHeh nf;/
Ä
odMum;aysmfpçH a0Z,efuçkd zefzef,rd ;f ckeçf odro
hf rd w
hf ek af tmifç vIyaf qmifEikd jf im;ç
pGr;f &nf<um;onfçh jrwfzsm;om;awmfç t½Siaf rm*¾vm’ efaomfrçS r&P rif;ç olYvuf
wGi;f odYk ç oufqif;aomaxGç a&muf&acs \? jzpfavorQç tedpo ö nfç aMomf ...
oHa0*&zG,yf gwum;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
avmuemxH-vlo;kH yg;wdYk \ tm;xm;ud;k uG,&f mtppf "r®&mZfreS u f l o,rÇLxGwx f m; oAÁñjk rwfpmG bk&m;
½Siuf ?kd XaywGme -csefxm;í? tan -bk&m;jrwfpmG rSwyg;ukeaf om? a,pygPdaem - tMuif owå0gwdYk o nfvnf;?
oEÅ-d ½SMd uayuke\ f ? awoHygPdeH -xdb k &k m;½SiMf uOfxm; owå0gtm;vH;k wdYk onf? ynm -½S½d o dS rQynmonf? om&d
ykwó å -om&dyw k &å m aMujimxifay: rax&fausmf \? 0g -bk&m;udk MuOf ynmacgifxd wkr½Sad om t½Sio f m&dyw k &å m
r[max&f\? ynm, -ynm\? aomVoð uvH wq,fah jcmufpw d w
f pdwu f d ?k 0g -ESp&f mhig;q,fah jcmufpwd f wpdwf
ud?k em*¢EdÅ-rrDEikd uf ek /f
{0Hemr r[myanm -odYk uavmufyiftvGev f Qiyf nmBuD;awmfral om? yXarm -a½S;OD;rqG yxrvufreG f
&mxl;cHí vusmf &Hjzpfawmrlaom? t*¾om0aum -t½Sio f m&dyw
k &å m aMujimxifay: t*¾om0urax&fjrwfBuD;
aomfrv
S nf;? r&Pó -,kwrf mpif;pif;aorif;\? 0oH -tvdEk ikd if o H Ykd ? yawåm -raoGrazmuf a&mufawmfr&l acsao;
\? rm'daook -ynmr<u,f ighE, S yf *k Kd¾ vfwYkdü? uxm -ao&vdrrhf nf rao&rnf BuHpnfawG;awm ajymqdzk , G o f nf?
um0-um{0-tb,frmS ½Syd gtHeh nf;? ew¬{d 0-r½Syd gacsonfom/
Ä
bk&m;udMk uOfç rnfawmfwiG çf t½Siof m&dyw k &å m?
odz,G rf sm;jzifçh tvGev
f Qifç ynmBuD;vSpmG ?
ynmBuD;vJç trSefyJç a½SmifvTJr&yg?
aorif;cHwiG ;f ç oloufqif;ç cyif;rsm;owåm?
aocsdeu f suç waeYusç rkcsao&rSm/
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
7/ wH wH edrw
d rå m*r®ç 0Dro
H EÅm ra[oa,m?
o,rÇLÓPawaZeç a, ywåm tmo0u©,/H
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
{0H r[mekbm0óemr -odYk pOf½aI rm tHMh ozG,&f m a&mifjcnfawmf ajcmufjzmESihf vu©Pmawmf BuD;i,f
auwkrmvm a&mifvQHawmfwYkd jzifh wifw h ,faom a½T awmifEeI ;f avsmf ud, k af wmfEiS hf jynfph jkH cif;ç oDvç orm"dç
ynm*kPaf wmfwYkd EiS hf jynfph jkH cif;wdYk jzifh BuD;us,faom tmEkabmf½adS wmfral om? ra[odaem -jrwfaom oDvu©E¨
ponfah us;Zl; *kPt f xl;udk ½Tijf rL;0rf;om ½SmrS;D awmfrw l wfaom jrwfpmG bk&m; \? 0oH -trdeYf tmPmawmfoYkd ? ,H
{wH r&PH -tMuifpw k jd ywfa<u aovGejf cif;oabmonf? ba,e -aMumufojzif?h e tm*wH -rvmrvdu k ?f 0g -
rvdu
k ef m? vZÆm,-½Suo f jzif?h e tm*wH -rvmrvdu k ?f 0g-rvdu
k ef m/
edvZ’ -HÆ t½Surf ahJ om? 0Dwom&ZÆH -½G½H mS jcif;uif; &Jwif;aom? w,d'rH &PH -xdpk w
k jd ywfa<u aovGejf cif;
oabmonf? rm'doH owåH -ighE, S of wå0gud?k uxH embdb0dówd -tb,faMumifh rvTr;f rd;k rESyd pf ufy½J ydS gtHeh nf;?
tbdb0dówd{0-vTr;f rd;k ESyd pf ufvrd rhf nfomwnf;/
Ä
a&mifawmfajcmufjzmç vu©PmBuD;i,fç vGew f ifw
h ,fom;ç rsm;jym;xl;vnfç oDv
ormç ynm*kP w f ifçh ½Siyf ifjh rwfpmG ç rdeYf tmPmudçk vGepf mG &Jwif;ç ½Siaf orif;um;ç
vQif;yifr½Suçf &ufpuf½ek Yf Murf;ç vGeq f ;kd oGr;f \ç t&rf;ûyumç ightm;b,frmS
csr;f omay;tHeh nf;/
pwke0kwdrydkif;
yOöuE© m¨ -cE¨mig;yg; ½kyef mrfw&m;wdYk onf? [a0 bm&m -pifppf{uef av;vHvpS mG 0efxyk 0f efy;kd BuD;wdYk yg
wnf;? bm&m[ma&mp -0efxyk 0f efy;kd udk xrf;aqmifaomolonfvnf;? yk*a¾ vm -cE¨mig;yg;½Sad om yk*Kd¾ vfygwnf;?
avmau-avmuü? bm&m'geH -ESpo f ufom,m wPSmjzpfvsuf topfcE¨m0efukd ,l&jcif;onf? 'kcH -tvGet f rif;
qif;&JvaS cs\? bm&edau©yeH -0dyóemÓPfç r*fÓPfwYkd jzifh wPSmudyk ,ftyfaomtm;jzifh cE¨m0efukd ypfcsvdu k f
jcif;onf? okcH-Munfomat;jr ab;rcyJ csr;f omvSygay\/
Ä
0efxyk q
f wkd mç ig;cE¨mç vGepf mG av;vSygownf;?
0efxrf;ac:vwfç yk*Kd¾ vfrwS çf ynwfomjzpfonf?
0efu,
kd ul ç qif;&JpçG ypfcscsrf;omygownf;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 296
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
2/ toDwu
d rd u
d v
k meHç a&m*geEÅ&Am[d,?H
om"m&aPm 0om awoHç uma,m rpöKH ed*päw/d
[d-EdiI ;f cdik ;f zG,&f m avmulyrmum;? vau© -rSww f ikd pf ufü? o&m',m -jrm;ç vSpH om; vufeufrsm;wdYk onf?
yywEÅ, d xm-usa&mufuek o f uJo
h Ykd? wxm -xdYk txl? uma,yd -cE¨mud, k ½f yk f taumifyyk üf vnf;? oAÁKy'´0g -
tvH;k pHak om Oy'´a0g ab;&efwYkd onf? ywEÅd -usa&mufuek \ f ? oGm,H -aom t,H uma,m -xdak v;yg;"mwfckd
cE¨mud, k of nf? aworÜd -xdak b;Oy'f'PfcsufwYkd \vnf;? ygawe -ay:aygufusa&mufjcif;aMumif?h rpöKH -ysufp;D ao
qH;k jcif;odYk ? ed*päwd-yHak orazmufa&muf&\/
Ä
yd;k rsKd;½Spq
f ,fç rSw D ,
G af eMuç þum,ç rkcspufqyk zf , G yf gwum;? ,if;yd;k rsKd;rsm;ç
tpGr;f tm;aMumifçh "mwfom; "mwf½yk çf taumifyyk çf rkcsaoqH;k wwf onfwum;?
þud, k cf E¨mç ema&m*gç rsm;pGmqufq aH cs\wum;? ud;k q,fah jcmufjzmç ema&m*g
aMumifçh cE¨mþud, k çf trSeu
f çkd ,Gi;f ,dyk sufp;D Edik o
f nfwum;? rSwwf ikd pf uf0,fç
jrm;oG,o f ,G çf wu,fusa&muf ysufp;D avonf wum;? a&m*goG,o f ,G çf þ
ud, k 0f ,fç wu,fusa&muf ysupf ;D wwfonf wum;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
4/ tAvH 'kAv
Á H tm,kç A[l[d orÁEḦ ba0?
wo®m rk[w k Eå aÅ &ydç ba0,s r&PH [d a0/ 1
,o®m-tMuifaMumif?h tm,k -toufonf? 0g -touforkwf emrfEiS ½hf yk o f nf? tAvH -tm;cGeAf v r½Sd
onfvnf;aumif;? 'kAv Á H -tm;enf;vSonfvnf;aumif;? A[l[d -xGuo f ufç 0ifo uf av;csu£
f &d,m wjzmylat;
av;axGbw k rf [m tpmtm[m& ponfpak ygif; rsm;pGmaom taMumif;&yfwYkdEiS ?hf orÁEH¨ -qufpyfonfvnf;aumif;?
ba0-jzpf\? wo®m -xdYk aMumif?h rk[w
k Eå aÅ &yd - wrk[w
k f csuw
f ûzwf wdak wmif;aom umvtwGi;f üvnf;? r&PH -
pkwjd ywfa<u aovGejf cif;onf? a0 ba0,swd -{uefpifppf jzpfEikd af yonfom/
Ä
½kyef mrfEpS jf zmç oufcE¨mç rSepf mG tm;r½Syd gacswum;?
½kyef mrfEpS jf zmç oufcE¨mç vGepf mG tm;enf;vSacs\wum;?
xGuo f uf 0ifoufç av;csuf£&d,mç tpjzmç rSepf mG pyfíae \ wum;?
cPcsufcsif;ç umvwGi;f ç ½kwcf sif;aoEdik af yonfwum;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 297
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
5/ ZD0w
d H Asm"d umavm pç a'[edau©yeH *wd?
yaOöaw ZD0avmuo®çð tedrwd må e em,a&/ 2
ZD0w d -H touf0n d mOf ½Sijf cif;vnf;aumif;? Asm"d -ESyd pf ufjyif;pGm rcHomatmif zsm;em&jcif;vnf;aumif;?
umavmp-pkwjd ywfa<u aovGe&f mtcgvnf;aumif;? a'[edau©yeH - cE¨maumif½yk f tykyu f m, pGeYf ypf&mt&yf
vnf;aumif;? *wd -vm;a&muf&rnf*h wdvnf;aumif;? £wd -þodYk ? {awyOö -þ ig;rsKd;wdYk u?kd ZD0avmuo®ð -
touf0n d mOf ½Siq f jJ zpfaom þavmuü? ted rdwmå -tydik ;f tjcm; trSwt f om; r½Sd ukeo
f nfjzpfí? e em,a& -
{uefyikd yf ikd f rodtyfEikd u
f ek /f
Ä
avmuZmwfcçkH êuHvmjzpfvmç owå0gum;ç emzsm;a&m*gç wjzmouf½iS çf xdYk jyif
wyg;ç uif;jim;ZDa0ç ao&mumvç ypfcscE¨mç vm;&mXmeç b0[lonfç þig;vD
um;ç rSwo f m; r½Sdç rodEdkifygç cE¨mig;0ç tedpyö gwum;ç cE¨mig;0ç 'ku©ygwum;ç
cE¨mig;0ç tewåygwum;/
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
rEkómeH-ckacwfaygufzmG ; vly*k Kd¾ vfrsm;wdYk \? tm,k -toufonf? 0g -touf½n S &f m umvonf? tyÜH -
vGepf mG umv wdak wmif;vSacs \? okayg&daom -w&m;ouf0if olawmfpif olawmfaumif;onf? eH -xdt k oufu?kd 0g -
xdt
k ouf½iS &f mumvud?k [DaV,s -uJ&h UJ ½Iwcf s&m\? tm'dwo å aD om -&J&aJ jymifajymif acgif;rD;avmifc&H oluo
hJ d Yk ?
pa&,s-rem;rae w&m;azGí usiBhf uHay&m \? rpöKó -aorif;ac:jim; aojcif;w&m; \? em*arm -rvmra&muf
&monf? ew¬d-wuGufurS r½Sdygacs/
Ä
ckacwfêuH&ç vlYavmuç wdv k oS ufZ0D g?
touf0dnmOfç olawmfpifç rSefyif½Iwfcsyg?
acgif;rD;avmifjim;ç yk*Kd¾ vfvm;ç w&m;usifah vyg?
aorif;rvm&mç &yfa'omç rSepf mG r½Syd g/
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
o&D&ó-cE¨mud, k \
f vnf;aumif;? *kPmeOö -ud, k üf wnf½adS om oDvç orm"dç ynmtp½Sad om *kPf
aus;Zl;wdYk \vnf;aumif;? tpöEHÅ -pifppf{uef trSerf ck s? tEÅ&H -txl;tjym; jcm;em;jcif;onf? 'k&H -a0;uGmvSacs\?
o&D&-H cE¨mud,
k o
f nf? cP0d'o H¨ d -cPrMum ysufv, G v f aS om oabm½Sd \? *kPm -ZD0wdaNE´ wnfaetcdu k f
ud,
k üf wnfaom *kPaf us;Zl;wdYk onfrul m;? uyÜE|Å m,daem-urÇmqH;k onfwikd af tmif wnfwwfuek f\/
Ä
t½Snrf Mumç ud,
k cf E¨mum;ç w&mtESpçf ud, k üf jzpfom;ç jyefppfEiId ;f avsmfç aus;Zl;
aomfrçl usL;ausmfuek cf ef;ç urÇmuRrf;onfç O'gef;rausç vljynfewf&yfç yJw h if
xyfvrd /hf
(0d"&l ysKYd )
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
a,0g-q&mwynfh rdbESio hf m; tpxm;í rsm;vSzzkH kH avmu"mwf wdu k bf kH 0,f êuHêuduaf ygif;azmf awmfpyf
,SOw f jJG cif; [lorQwYkdonf? 0dyaÜ ,m*EÅm -waeYaeYwiG f uGu J mG jcif;vQif tqH;k ½Sud ek f \? oAÁocFwH -ocFg&OóHk
tvH;k pHo k nf? [m edpHö [m tedpHö -aMomf t½Snt f pGJ tNrJr½Sad vwum;? ZD0w d H -touf0n d mOf ½Si&f jcif;onf? [m
0demoEÅ-H aMomf ysupf ;D jc if;vQif tqHk;½Sdacs \ wum;? £wd -þodYk qí kd ? y&da'0em -rsu&f nfvmT pdk id, k jkd rnfwrf;
jcif;onf? tmod-jzpfNyD/
Ä
aygif;qHMk u&ç waeYusç uG&J jcif;tqH;k ½Spd w
G um;?
ocFg&OóHçk tvH;k pHçk tukerf NrJygwum;?
0dnmOfwif;vif;ç ouf½iS jf cif;um;ç aojcif;aemufq;kH ½Sd \wum;/
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
yOöe0kwdrydkif;
yOöroHa0*q,f*gxm ygVdedó,ESifhoHa0*vuFm
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
1/ ZD0w
d H OyeD,wdç tyÜH tm,k y&dwu
å ?H
Z½lyeDwó e oEÅçd wmPm avmPm y&m,Pm/
owåmeH-pGv
J moaE¨ wnfaejzpfvm owå0gwdYk \? ZD0w
d H -toufZ0D ed u
f ?kd OyeD,wd -Z&mw&m;onf
aojcif;odYk a&mufatmif aqmif,t l yf\? tm,k -toufonf? 0g -touforkwf emrfEiS ½hf yk o f nf? tyÜH -tyfay:
rHn
k if; jrufay:qD;ESi;f odYk enf;usOf;wdak wmif;vS \? y&dwu å H -umvr½Snf enf;vSacs \? Z½lyeDwó -tdrk if;&ifah &mf
rSnahf ysmfjcif; Z&mw&m;onf aojcif;odYk aqmif,t l yfaom owå0gtm;? wmPm -apmifah ½Smufwm;jrpfEikd af om ajr;ç
jrpfç om;ç orD;ç ZeD;ç vifom;ç rdb ponfwYkd onfvnf;aumif;? avPm -yke;f atmif;&m t&yfwYkd onfvnf;
aumif;? y&m,Pm-vJavsmif;rScD t kd m;ud;k &m rdwaf qGwYkd onf vnf;aumif;? e oEÅd -rkcsyHkao r½Sdygacsukef/
Ä
Z&mrD;a&mifç vGeaf wmufajymifç aoatmifaqmifyYkd onf?
touf½iS &f mç csdetf cgç vGepf mG enf;vSygownf;?
raozdYk &mç tm;ud;k p&mç b,frmS r½SNd yD?
w&m;usifu h mç tm;ud;k &mç rSepf mG ûy&rnf/
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
2/ ykAP
Á mS 'dumvm tapöEçdÅ w&,EÅpd &wåad ,m?
0a,m*kPm yZ[EÅdç tEkykAÁH caP caP/
ykAP
Á mS 'dumvm-eHeufpom; tcsdeu f mvrsm;wdYk onf? tapöEdÅ -wa½TUa½TUpm; vGeo f mG ;ukef \? &wåyd ,m -
oH;k ,Hyikd ;f jcm; nOfrh sm;wdYk o nf? w&,EÅpd -wnOfNh yD; wnOfh qifu h mqifu
h m vGeo
f mG ;ukeo
f nfom? 0a,m*kPm -
yxrç rZÑdrç ypärd [kt½G,t f pkwYkd onf? tEkyAk HÁ -tpOftwdik ;f ? caPcaP-cPwdik ;f cPwdik ;f ? yZ[EÅd-pGeYf uek \
f /
Ä
eHeufpom;ç umvrsm;ç vGeo f mG ;cJah vNyD?
oH;k ,Hyikd ;f jcm;ç nOft
h rsm;ç vGeo
f mG ;cJah vNyD?
aemufaemuft½G,fç a½SYt½G,fç pGefYy,fcJhavNyD?
ao&efcsdecf gç vGerf sm;pGmç eD;vmcJah vNyD/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
oaAÁ-<uif;rJOh óHk tvH;k pHu k ek af om? owåm -owå0gwdYk onf? r&dóEÅd -pkwjd ywfa<u aovGeu f ek v
f rd v
hf wåUH ?
ZD0w d -H touf0n d mOf ½Si&f jcif;onf? r&PEÅ[ H d -pkwjd ywfa<u aovGejf cif;vQif tqH;k ½Sad csonfom? yknygyzvl
y*g-aumif;usKd ; qd;k usKd ;odYk uyfa&mufMuukeo f nfjzpfí? ,xmur®H -rdrw d Ykd ûyvkypf rD H uHtm;avsmfpmG ? *rdóEÅd -
qdik &f mb0 vm;a&mufMu& ukev f rd vhf wå?H ygyur®EmÅ -,kwrf mnpfusL raumif;rI½o dS wl Ykd onf? ed&,H -i&JoYkd?
*rdóEÅd-vm;a&mufMu&ukev f rd v
hf wå?H yknur®mp -aumif;rI½o dS w
l Ykd onfum;? ok*wð -vlY&yfewfxH aumif;rIuûH yol
wdYk \ bHb k 0odYk ? *rdóEÅd -vm;a&mufMu&ukev f rd v
hf wå/H
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 300
Ä
owå0gOóHkç tvHk;pHkç tukefaojcif;oabm½Sdacs\?
0dnmOfxifvif;ç ouf½iS jf cif;ç aojcif;aemufq;kH ½Sad cs\?
rdrûd yzefç uHtavsmufç vma&muf&jcif;½Sad cs\?
raumif;ûyuç ed&,ç vm;&oabm½Sad cs\?
aumif;rIûyrlç vlY&yfewfxçH pkeuf mqefç jzpf&yfreS v
f yS gay\/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
4/ oaAÁ0 eduyd© ó
d EÅçd blwm avmau orkó,H?
,w¬ {wm'daom owåmç avmau tyÜ#yd *k a¾ vm?
wxm*awm AvyÜawåmç orÁKa'¨g y&deAd KÁ awm/ 2
abmaEÅm-y&deAd mÁ ef 0ifp<H uoGm; bk&m;½Six f yH g;ü nGww f mG ;canmif; tdyk &dowftaygif;wdYk ? ,wå ,o®ð
avmau-tMuif owåavmuBuD;twGi;f ü? {wm'daom -þodYk vmbmç vmb ponftwefwef avmu"HaMumifh
azmufjyefr½Sd wm'd*P k Ef iS hf jynfph jkH cif;oabm½Sad om? owåm -vlewfwYkd \ q&m jA[®mw dkY\rud#k f oH;k wdu k x
f yd w
f if
q&mocif jzpfawmrlaom? wxm*awm -a½S;aemifawmf o,rÇLwdYk twl<uvmjcif; aumif;awmfral om? AvyÜawåm
-um,ÓP tm;q,f0odYk a&mufawmfral om? orÁKa'¨g - jrwfpmG bk&m;½Sio f nfaomfrv S nf;? y&deAd KÁ awm -y&deAd mÁ ef
0ifpcH sKyfNidr;f awmfr&l wHak o;\? ww¬ wo®ð avmau -xdo k wå avmuBuD;twGi;f ü? oaAÁ0 -wa,mufr<uif; cyif;
OóHt k vH;k pHo k mvQif jzpfuek af om? blwm -jzpfvmxif½mS ; owå0grsm;wdYk onf? orkó,H -ig;jzmig;&yf txyfxyf
jzifh pyfípkcsKyf cE¨mud, k ½f yk u f ?kd eduyd© ód EÅd -olaojr§KyfEHS ajrokomefü {uefrck s pGeYf ypfMu&ukev
f rd v
hf wåUH /
Ä
trsm;oligç ½Irw S yf gavmhç ½Spjf zmavmu"Hç rkew
f ikd ;f 'PfaMumifçh azmufjyefr½Sçd
wm'd*P k yf ikd çf oH;k qdik af vmu"mwfç q&mjrwfwqlç o,rÇLwdç pHwrl ½Sçd wd0o d |d ç
*kPaf ygif;confçh wxm*wrnfç bGYJ awmfcsDom;ç q,fyg;tm;oefç avmufiH
jynf0h ç or KÁ '¨vnf;? rkcs{uefç edAmÁ efjynfciG çf 0if&wHk \? awbkru ® ç ocFg&onfç
rkcsqwfqwfç ysufjcif;oabm½Sad csonf wum;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
ocFg&m-½kyef mrf"r® ocFg&[lorQwdYk onf? tedpmö 0w -ûyuGyJ supf J rIeYf reI Yf BuJí rNrJuek pf w
G um;? OyÜg'0,
"r®ad em-jzpf½rkH mS wnfraeyJ {uefrck s bifoYkd usvsuf ysufwwfaom oabm½Su d ek f \? OyÜZw dÆ mG -taMumif;pHpk kH
aygif;umqHí k jzpfuek Nf yD;onf½adS omf? ed½Zk ÑdEdÅ -ysupf ;D uG,yf csKyfaysmufMuukef \? awoH -xdk tpd;k r& ocFg&w&m;
wdYk \? 0lyoarm-Nidr;f &m{uef edAmÁ efonfomvQi?f okacg -Munfomat;jr ab;rcyJ csr;f omvSacs\/
Ä
ocFg&OóHçk tvH;k pHçk tukerf NrJygwum;?
jzpfvmorQç ocFg&ç rkc sysufjcif;½Sad cspGwum;?
½kyef mrfEpS 0f ç jzpforQç rkcscsKyfjcif;½Spd w
G um;?
½kyef mrfcsKyf&mç edAmÁ efomç rSepf mG csr;f omaypGwum;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 301
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
oaAÁ-<uif;rJOh óHk tvH;k pHu k ek af om? ocFg&m -uH pdwf O [m aMumif;av;jzmwdYk aygif;umûyjyif pD&iftyf
jim; cE¨mig;yg; ½kyef mrfw&m;wdYk onf? 'kum© -tvGet f rif; qif;&Jjcif;oabm½Sd uk ef\? £wd -þodYk ? ,'g -
tMuiftcgü? ynm, -0dyóemynmjzif?h yówd -½Iqifjcif\? tx -cE¨mig;yg; ½kyef mrfw&m;wdYk ukd qif;&J \[k
½Iqifjcif&m xdt k cgü? 'kau© -oHo&m0#fqif;&Jü? edAEdÁ w ´ d -NiD;aiGY\? {o {aom -þodYk oHo&m0#fqif;&Jü
NiD;aiGYjcif; raysmaf rGYjcif;onf? 0do'k ,
d¨ m-udavombif pifMu,fjcif;\? ra*¾g-taMumif;aywnf;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
qEé0kwdrydkif;
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
taZÆ0-eufjzefoefbufra½GU ,aeYuyifvQi?f tmwyÜH -waxmifih g;&m udavomrSef olyek &f efukd jyif;pGmyl
yefapwwfaom vHYk v0D&, d ud?k udpHö -rqdik ;f rwG rkcsqwfqw f ûytyfç ûyoifçh ûyxdu
k f \? oka0 -eufjzefü? r&PH -
pkwjd ywfa<u aovGejf cif;ud?k aum -tb,fy*k Kd¾ vfonf? Znm -*eaocsm od&mtHeh nf;? r[maoaee -a&ç rD;ç
tqdyçf vufeufç a&m*g ponfjzifh aoapEdik af Mumif; ppfonfaygif;rsm;pGm½Sad om? awe rpöKem -aorif;ac:jim;
xdak ojcif;w&m;ESi?hf o*F&H -&ufcsde;f ay;xm;jcif;ç wHp;kd vufaqmifay;xm;jcif;ç ckcEH ikd af tmif ppfonfAv
kd yf g
pkaqmif;xm;jcif;onf? e [d tw¬d -rkcsyHak o r½Syd gacsonfom/
Ä
olawmfpifrsm;ç pOf;pm;ygavmhç rSepf mG {uefç ao&efumvç rkcsydik yf ikd çf rodEikd b f ;l ç
,ckuaeç ud avomqd;k ç y,fEydS cf sdK;zdYk ç rsdK;rsdK;axGjym;ç vHYk vtm;udçk êud;pm;r,kwçf
ûyvkyyf gavmhç avmutwGi;f ç ½Siaf orif;ESiçhf rdwo f if;zGYJ axGç raoEdik af &;ç &ufcsde;f
ay;jcif;ç wHp;kd ESi;f rIç ckcrH [
I çk tpkprk mS ç rSepf mG r½SEd ikd yf gacswum;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 303
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
owåm-êuHvmjzpfvm owå0gwdYk onf? Asm"d"r®m -ud;k q,fah jcmufjzm ab;a&m*gwdYk jzifh rrmruse;f yifyef;
BuD;pGm emusijf cif; zsm;emjcif; oabm½Su d ek f \? Z&m"r®m -oGm;usK;d qHjzL i,fr,
l ,kd iG ;f tdrk if;&ifah &mf rSnahf ysmjf cif;
oabm½Su d ek \
f ? taxm -xdrk w S yg;? r&P"r®ad em -pkwjd ywfa<u aovGejf cif; oabm½Su d ek f \? £wd -þodYk ? edpHö -
tNrJepd ö xm0&? 'd0gedoH -aeYnOfyh wfv;kH ? 0dpu©aPm -awG;ac:EdiI ;f ñSd ynm½Sd olawmfaumif;onf? ta0au©,s -
½Iqifjcif&m\/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
Ä
rcGcJ sifatmifç vGev f QifEpS o
f ufç pdwpf ufpb JG çd cspfêud;Nidonfçh rdbom;csif;ç aqG&if;
rsKd;csmç Ówumuç rsm;pGmyGm;pD;ç om;orD;ESiçhf zGUJ pnf;½Suaf jr§;ç ajr;jrpfponfç
vDvzD zkH çkH OóHo k csFmç aygif;rsm;pGmESiçhf cGcJ G mwHv k Qif;ç ao&jcif;um;ç r,Gi;f rkcs
vGeNf rJvo S nfç avmu"r®wm vrf;pOfwnf;/
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
r&Pó-pkwjd ywfa<u aovGejf cif; \? ypö,m -taMumif;wdYk onf? twd0A[kum -ra&Edik af tmif vGepf mG
rsm;vSacsuek o f nf? ba0 -ba0,sKH[-d jzpfuek o
f nfom? t[d'a|e -a>ruduk o
f jzifv
h nf;aumif;? 0dpu
äd owdy'D!H
oaee0g-uif;NrD;aumuf uif;ajcrsm;udu k of jzifvh nf;aumif;? ra&,sH -aoMuuke&f m\? bkwHå -pm;tyfaom?
bwå0H g-xrif;onfvnf;? AsmyaZÆ,s -tpmraMuusujf cif;ponfjzifh azmufjyefaoqH;k uke&f m \? ydwHå -onf;ajc
onfvnf;aumif;? aorS0H g -ovdyo f nfvnf;aumif;? ukayÜ,s -ysufp;D íao&m\? ow¬um -toufuñ kd OS ;f qJ
owfjzwfwwf zsufq;D wwfuek af om? 0gwm0gyd -avwdYk onfvnf;? ukayÜ,sH -ysupf ;D uke7f m\? 0g -ysufpD;í
aoEdik u
f ek &f m\/
Ä
ao&eftEÅ&m,fç toG,o f ,G çf wu,frsm;vSonf?
a>ruif;udu k wf mç jrefrMumç rSepf mG aoEdik of nf?
acsmfví J vJç ½kwcf eJç rvGaJ oEdik of nf?
onf;ajcysuu f mç jrefrMumç rSepf mG aoEdik of nf?
ovdyaf &m*gç pGu J yfvmç rSepf mG aoEdik o
f nf?
avjzwfívJç ½kwcf eJç rvGaJ oEdik o f nf?
remrDuç jrwf"r®ç usirhf o S ifah wmfrnf?
rtdrk u
D ç jrwf"r®ç usifrh o
S ifah wmfrnf?
raorDuç jrwf"r®ç usifrh o S ifah wmfrnf/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
Ä a&ç ajrç avç rD; bkwBf uD;av;ckç wdik af jcûyuç ½d;k pkom;pk aoG;pkwyfqifç 'dik ;f jr§m;
wifvsufç ûyjyifprD çH wvHyrmPç þum,um;ç cPomwnfç wmr½Snb f ;l ç
b,fqb D ,frçS ESprf &onfçh om&ESpuf if;ç xif;wH;k wrlç tvm;wl \ç uke;f rl
qdwn f çH ajrokomefüç {uefpifppfç pGeYf ypf&onfç tedpmö 0wç ocFg&mygwnf;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 306
owåe0kwdrydkif;
owåroHa0*q,f*gxm ygXfedó,ESifhoHa0*vuFm
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
Ä tdo
k al wmfpifç qifjcifygavmhç þcgumvç or,um;ç bk&m;jrwfpmG ç omoemta&mifç
awmufajymifxed 0f if;ç vif;vufae \? oHa0w&m;ç yGm;rsm;½I&efç csdeaf umif;rSef \ç
ao&efta&;ç awG;awmouf0ifç ½Iapcsif \ç aumif;uifa&mufvnf;ç razmufreS pf mG ç
rvGw&f mwnf;ç b,frmS aeaeç raooolç r½S[ d l \ç vdP
k *f al wmifacgif;ç cdrk aDS tmif;
vnf;ç vGwaf Mumif;r½Sçd *rÇed ufus,fç yifv,fraZÑç aejyefygvnf;ç rSepf q G ufqufç
vGwx f u
G rf ½Sd aoukeb f d \ç vdvad Mumufp&mç pOf;pm;umjzifçh bm0emtvkyçf r[k
ó[ç ZGv J YkH vjzifçh rkcstm;opfuek &f mownf;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
3/ y&dZP
d rÖ 'd H ½lyçH a&m*eDVH yb*F&k ?H
bdZwÆ d ylwd oaE´a[mç r&PEÅH [d ZD0w d /H 1
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
t*¾u
d E© m¨ 0-t*¾u d E© m¨ £0-tvQHn;D nD; rD;yHBk uD;wdYk uohJ Ykd ? rpöKAsm"dZ&mwa,m -aojcif;ç emjcif;çtdjk cif;[ljim;
ab;oH;k yg;wdYk onf? tm*päEdÅ -rñSmraxmuf a½S;½Ia&mufvmMuukef \? ypöK*¾E KHÅ -,if;r&P&efç Asm"d&efç Z&m&efwYkd ukd
wefjyefawmfveS w f u
kd x
f w
k jf cif;iSm? AvH -pGr;f tifAv owåx d mronf? ew¬d -rkcsyHak or½Syd gacs? yvm,dwkH -r&PAsm"d
Z&m ab;rSvw G &f efta&; xGuaf jy;jcif;iSm? Za0g -vsifpmG ausmfcek f t[keo f nf? ew¬d -rkcsyHkaor½Sdygacs/
Ä
0ef;usifywfNcHç tvQHn;D nD;ç rD;yHBk uD;ES,çf aMumufz,
G af umif;vSç r&PESiçhf Z&m"r®ç
xdrk w
S csufç Asm"dpufwYkd ç qufqufa&mufuç rkcs{uefç wGe;f vSezf Ykd &efç tm;cGerf ½Sçd
twd'u k ç© BuD;rm;vS \ç a'o&yfa0;ç ajy;ívGwaf Mumif;ç xH;k a[mif;wpdç r½S{d uefç
pifppfreS o
f nfç edAmÁ efa&mufrS vGwrf nfwnf;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
a,mAÁn-H t½G,½f yk q f if; wifw h ,fysKdEjk cif;onf? Z&m0omeH -½HUI wGom;a& oGm;awGa<uí qHyifawGjzL
em;axGtv l m cE¨mud, k u
f ek ;f td&k jcif; tqH;k ½Sad cs \? ½lyH -0wfpm;wefqm rsm;pGmqif,if trTr;f wifí ûyjyifrNiD; þ
cE¨mud,
k ½f yk Bf uD;ud?k tokpo d r®wH -½GpH zG,t f av; tnpftaMu;awGveG af yg rpifawm[lí orkwt f yf \? tma&m*sH
pmyd-um,tm;cGef oefoefrmrm a&m*guif;½Si;f use;f rmjcif;onfvnf;? a&m*EÅH -vJwacGacGw;kH vH;k aeí rdiI af wGcs
um a& m*gpGNJ id rcsdw&d yifyef;&jcif;vQif tqH;k ½Sad cs \? ZD0w d H -[du
k ikd o
f nfvyk f vIyv
f yI ½f mS ;½Sm; vmoGm;usifvnf
touf½iS í f ae&jcif;onf? r&PEÅu d H-rkcsyHak o ao&jcif;vQif tqH;k ½Sad cs\/
Ä
½IcsifpzG,çf wifwh ,fvyS ç ysKdEMk uç td&k aemufq;kH ½Sad cs \?
ûyjyif,,k ç þum,ç ½GpH &mrkcsjzpfacs\?
usef;rm½Tiyf sç þum,ç em&aemufq;kH ½Sad cs\?
vIyfvIyf½G½Gç ouf½SifMuç ao&aemufqHk;½Sdacs\/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
,kZÑrmem-xdyk pf&efcu
kd f ppfwukd Mf uukeaf om? Av0EÅm -ppfonfawmf &JrufAv kd yf grsm;pGm ½SMd uukeaf om?
rmedaem-vGepf mG cufxef rmef½MdS uukeaf om? awyd ok0&D m e&m -xdt k vGev
f Qif &J&ifah om olwYkd onfvnf;? ZD&EÅd -
yHak orkcs aoMu&ukef \? wHo AÁ-H xdt k vH;k pHak om ppfonftmvH;k udo
k mvQi?f 0g -xdo k wå0g tm;vH;k udo k mvQif?
ZmwdZ&m,-Zdwad b; Z&mab;onf? Oy'´KwH -vGrT ;f rd;k zdBudwf ESyd pf uftyf\/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
{uapöbyl g-tcsKdYuek af om Edik if o H eif; rif;wdYk onf? pwk&*Øeð -qifç jrif;ç &xm; ajconftm;jzifh t*Fgav;
yg;½Sdaom? aoeH p -ppfonftaygif;udv k nf;aumif;? bð o½lyH -aMumufz, G f aumif;vSaomoabm½Sad om? &|"dyH -
Edik if t
H MuD;tuJ Edik if OH ;D aoQmiftaygif;udv
k nf;aumif;? yo,S -vTr;f rd;k ESyd pf ufMuukeí f ? Z,EÅd -atmifEikd Mf uuke\
f ?
aw-xdw k ukd af vorQ atmify&JG aom rif;wdYk onf? rpöKaem -aorif;\? aoeH -Z&mAsm"d &efopl pfonf taygif;ud?k
0g-ud;k q,fah jcmufjzm ab;a&m*g ppfonftaygif;ud?k eZ,EÅd -Edik af tmif rwdu k Ef ikd Mf uavuke/f
Ä
qifjrif;&xm;ç ajconftm;jzifçh av;yg;OóHçk jynfph w kH v
kH pf ppfonfrsm;ESiçhf tm;pGr;f
BuD;ajrmufç aMumufz, G Bf uD;rsm;ç rif;trsm;udçk xGm;xGm;nufnufç wdu k zf sufciG ;f ûzdç
tpGr;f ydv
k nf;ç Murf;wrf;vGe;f vQifç aorif;udu k m;ç rñSO;f yef;Edik çf rwdu k Ef ikd yf çJ
vufriId cf sumç ½H;I Mu½Sm\/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 309
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
9/ [w¬[
D d ap0 taó[dç &ax[d p ywå[ D d p?
{uapö y&d0g&dwmç rkpaö & e [d rpöKaem/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
10/ [w¬[
D d taó[d ap0ç &ax[d p ywå[ D d p?
ol&m 0D&m ybOÆEÅ çd "Ho,EÅd e rpöKaem/
{uapöbyl g-tcsKdYaomrif;wdYk onf? [w¬[ D d -tm;cGeBf uD;tifqifwYkd jzifv h nf;aumif;? taó[d ap0 -tm;
tifBuD;vQi;f jrif;wdYk jzifv h nf;aumif;? &ax[d p-vGepf mG rsm;jym; &xm;wdYk jzifv h nf;aumif;? ywå[ D d p-tm;tifAv
pGr;f xmrESihf jynfph MkH uo nfh ajconfo&l w J Ykdjzifv
h nf;aumif;? ol&m -aMumuf½UHG jcif;uif; &Jwif;Muukeo f nfjzpfí?
0D&m-&J&ifph eG Yf pm;Muukeof nfjzpfí? ybOÆEdÅ -wdu k cf u
kd af csrIe;f Edik Mf uuke\
f ? "Ho,EÅd -zsuq f ;D Edik Mf uuke\
f ? aw -xdk
wbufppfonf bmrxDonfh tmZmenfrif;wdYk onf? rpöKaem rpöKH -BuD;BuD; i,fi,f ½G,½f , G v f wfvwf jrwfjrwf
,kw, f w
k f t[kwrf cRi;f rukecf iG ;f rnfh aorif;udu k m;? ebOÆEdÅ -rwdu k cf u
kd rf acsreI ;f Edik Mf uuke?f e[d"o H ,EÅd -rzsuf
Edik Mf uuke/f
Ä
cGet
f m;BuD;rm;ç qifwyfrsm;ESiçhf tiftm;pHv k Qif;ç jrif;wyfrsm;wnf;ç &xm;wyfjyifç
ajcvsifwyfrsm;ç rsm;tjym;jzifçh wyg;wdik ;f cGiçf atmifjrif&&efç odr;f Edik &f ef[çk {uef
rrSm;ç pGr;f Edik jf im;vnf;ç oem;rJu
h if;ç aorif;rduk u
f kd wdu
k cf u
kd Ef ikd &f efç atmifEikd &f efç
{uefrrd çd b,fr½So d nfç owdynmjynfah paomf/
t|e0kwdrydkif;
t|roHa0*q,f*gxm ygVdedó,ESifhoHa0*vuFm
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
ybdEmé -rsufpo
d ekd m; oH;k yg;aom t&yfwYkd ü aygufxuG uf ek o
f nf jzpfí? 0g -cg;&yf odk em ; oH;k yg;aom
t&yfwYkd ü aygufxu G u
f ek of nfjzpfí? bdE*é Vm -,dkpD;aomrkef&nf½SdMuukefaom? tbd'g½kPm -tvGeMf urf;wrf;ukef
aom? rwå*Zm -trke, f pfaomqifwYkdonf? e*&medp 1-ûrdYi,fûrdUBuD; toD;oD;wdYk uv kd nf;? r'´EdÅ -eif;ajczsuq f ;D
Muuke\ f ? ZeHp -vltaygif;udv k nf;? 0g -owå0gtaygif;udv k nf;? [eEÅd -owfjzwfMuuke\ f ? rpöKaem rpöKH -,kwrf m
pif;pif; aorif;udu k m;? e [d r'´EdÅ -reif;ajcEdik Mf uukeo
f nfom? e [d [eEÅd -rowfjzwfEikd Mf uukeof nfom/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 310
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
ok0&D m-tvGev
f Qif &J&ifMh uukeaf om? uw[w¬m -q&mvufxyfaumif;pGm oiftyfNyD;aom av;twwf
½SMd uukeaf om? 'la&ygwD[d -a0;vHpmG vS &yfa'oü jrm;udu k sapjcif;iSm pGr;f Edik o f nfomvQijf zpfuek af om? £óm
odaem-av;onfawmf av;yg&*lwYkd onfvnf;aumif;? tu©Pa0 "D-rcRwf{uef rSeaf tmifypfwwfuek af om? £óm
odaem-av;orm;yg&*lwYkdonf vnf;aumif;? rpöKaem rpöKH -owå0grSeo f rQ rusef&atmif &ufpufvpS mG tukeof wf
ñSO;f onfh aorif;ud?k 0dZw
dÆ kH -rSeaf tmifypfjcif;iSm? e Oó[EÅd -rpGr;f Edik Mf uukeo f m/
Ä
q&mvufxyfç wwfajrmufavNyD;ç av;orm;BuD;ESihf rrSm;rcRwfç owfrw S o
f nfw h ikd ;f ç
rqdik ;f ypfEikd çf av;wwfyikd o
f nfçh ûydib
f ufuif;NyD;ç av;q&mBuD;wdYk ç xefonf;tm;tifç
vGev
f Qifpv kH Qif;ç aorif;udu k m;ç jrm;pGr;f rjyç vufavQmh&onfç {&mhaMumufz,G çf
aorif;wnf;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
o&m-te0wwf ponfo;D oD; tdik Bf uD;wdYk onfvnf;aumif;? ork'g´ p -ork'&´ mBuD; av;pif;wdYk onfvnf;
aumif;? cD,EÅd -waeYaeYus cef;ajcmuf&ukef \? oaov umeemr[D-awmifawm*Edik f ûrdit f aygif;ESiw
hf uG jzpfaom
r[myx0D ajrBuD;onf vnf;aumif;? cD,wd -waeYaeYus rkcsyHak oysufp;D &acs \? oAÁH -tvH;k pHak omte0wwf
paom tdik çf ork'&´ mç awmawmifEiS w hf uGjzpfaom ajrBuD;[laom "r®ocFww&m;onf? 'daoe -Mumjrifph mG aom
umvü? cD,wd -yHak orkcs ysupf ;D &acs \? oAÁH -vH;k pHrk sm;jzifh jrifjriforQ ocFg& w&m;waygif;onf? umvy&d,m
,H-ysufp;D zdYk &m umvtvSnohf Ykd ? ywGm -a&mufonf½adS omf? bOÆwd-rkcsqwfqwf ysupf ;D wwfonfom/
Ä
te0wwåç ponfo h csFmç tdik rf sm;pGmESiçhf ork'&´ myifv,fç toG,o f ,
G f vnf;ç ysufp;D
csdeaf &mufç razmuf{uefç trSerf ck sç ysufp;D & \ç wifv h o
S marmç awmawmifxx kd çkd
ûrdiñ f pkd rd phf rf;ç qef;vSusufoa&ç þajronfvnf;ç {uefrck sç ûyduaJG v& ysufp;D & \ç
ocFg&OóHçk tvH;k pHv k nf;ç ukeq f ;kH ysufp;D tcsnf;ES;D oabm½Spd w
G um;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
Ä
i,fi,fBuD;BuD;ç ½G,t f oD;wdYk ç tNyD;EGr;f vsç a<uusaomES,çf t½G,if ,foçl BuD;ol
jzpfMuç rde;f rrsm;ESiçhf a,musfm;rsm;[lç Obawmy@Kuf ç orkwfac:½dk;ç yk*dK¾ vfrsKd;wdkYç
t½dk;ajrusç aoqHk;& \ç avmutv,fç b,fy*k Kd¾ vfrçS rae&bl;ç rkcs{uefç ao&rSef
onfç oHa0yGm;½Iç qifjcifavmh/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
ukyad w-a'gotrsuf ajcmif;ajcmif;xGuu f ek af om? twd0uu©av -tvGev f QiMf urf;wrf;ukeaf om? ,au© -
bDv;l wdYk uv kd nf;aumif;? ydomap -ajrbkeb f v
D ;l wdYk ukd vnf;aumif;? ayawp -Nydwmå wdYk ukd vnf;aumif;? aw -
xdrk if;wdYk onf? 0g -xdv k w
l Ykd onf? edZÑmyeH-ylaZmfyoí onf;cHapjcif;ç ausat;apjcif;ud?k tuHok -ûyEdik Mf uav
uke\ f ? rpöKaem -aorif;udrk u l m;? edZÑmyeH -ylaZmfyo onf;cHapjcif; ausat;apjcif;ud?k e tuHok -rûyEdik Mf u
avukef/
Ä
vGepf mG Murf;vSç ,u©p, G jf yL;ç bDv;l awGEiS çhf ajrbkwo f w 0å gç Nydwmå rsm;tm;ç jypfrmS ;rI
awGç aus&mausaMumif;ç cGiyhf efawmif;rIç ûyavaomfum;ç rrSm;yHak oç pGr;f Edik af y \ç
aorif;owå0gç vGeq f ;kd pGmudçk rnf0grnfoçl pGr;f Edik of [
l çk oH;k qlavmuç b,for,
rSç rkcs{uefç r½Srd eS o
f nfç {uefoaH 0ç &zG,yf gwum;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
&mZmaem-Edik if o
H eif;rif;wdYk onf? ty&m"aup -jypfru I sL;vGeo f w
l Ykduv
kd nf;aumif;? 'loau -wdik jf ynfzsuf
qD; toD;oD;aom jynfavS;jynfrmT ;wdYk uv kd nf;aumif;? a[|au -vltrsm;tm; w&m;vGwu f if; ñSO;f yef;ESyd pf uf
wwfow l Ykd ukd vnf;aumif;? a'goH -rif;jypfp;kd 'Pfu?kd 'domG -awGYjrif Muukeof nf½adS omf? a0 -pifppf{uef trSet f m;
jzif?h 'a@EÅd -axmif'Pfao'Pf jynfEiS 'f Pfu ponfpm;pm; 'Pfxm;Mu 'PfwyfMuukef \? aw -xdEk ikd if o H eif;
rif;wdYk onf? rpöKaem -aorif;udrk u l m;? e 'a@EÅd -axmif'Pfç ao'Pf jynfEiS 'f Pfu ponfpm;pm; 'Pfrxm;
'PfrwyfEikd Mf uavuke/f
Ä
enf;trsKd;rsKd;jzifçh cd;k qd;k wdu
k zf sufç ESyd pf ufñOS ;f um;ç owfjzwfumjzifçh &mZtmPmç
rif;tmPmudçk vGepf mG zsufcsKd;ç vlq;kd vlorG ;f ç vlo&rf;udçk zrf;apqD;apç zrf;Muap
vQif;ç trif;rif;wdYk ç xefjyif;MuyfMuyfç 'PfwyfMu \ç r&Pac:vQif;ç aorif;udk
um;ç b,fvt kd mPmç xufvpS mG jim;ç rif;wyg;rQç 'Pfxm;jcif;iSmç rwwfomonfç
vGepf mG aMumufz, G af orif;wnf;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
{uleowdrydkif;
{aom[d-þolonfum;? cwåad ,m -rif;Zmwf½o dS al ywnf;? 0g -a&ajrydik pf ;kd rif;rsK;d aywnf;? £wd -þodkY
vnf;aumif;? t,O§d -þolonfum;? jAm[®aPm -ykPmÖ ;Zmwf½o dS al ywnf;? £wd0g -þodYk vnf;aumif;? t,O§d -
þolonfum;? ta¹km -<u,f0csr;f omolaywnf;? £wd0g -þodYk vnf;aumif;? t,O§d -þolonfum;? Av0g -
tm;½So
d l tm;aumif;olaywnf;? £wd0g -þodYk vnf;aumif;? t,O§d -þolonfum;ç awZ0g -wefc;kd ½So d wl efc;kd
BuD;olaywnf;? £wd0g -þodYk vnf;aumif;? rpöKaem -aorif;tm;? tayu©m -axmufxm;iJn h m§ jcif;onf? ew¬d -
wpdk;wpdr½Sdygacs/
Ä
axmufxm;iJn h m§ ç u½kPmç vGepf mG uif;vSonf?
rpöK&mZmç vGe, f w k rf mç aMumufp&maumif;vSonf?
rif;rsKd;vJyçJ ra½SmifvçJT olyaJ c:cJo
h nf?
ykPmÖ ;rsKd;vJç roem;yJç aoyGaJ qmifco hJ nf?
csrf;omoltm;ç raxmufxm;ç olum;n§O;f qJonf?
tm;½SdolvJç ra½SmifvTJç olyJac:cJhonf?
wefc;kd BuD;vJç roem;yJç aoyGaJ &mufatmifaqmifco hJ nf/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf; oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
'[&myd-touft½G,f i,fow l Ykd onfvnf;? rD,EÅ[ d d -pkwjd ywfa<u aovGeMf u&ukeo f nfom? e&mp -
trsKd;om;wdYk onfvnf;aumif;? tx -xdrk w S yg;ç em&da,m -trsKd;orD;wdYk onf vnf;aumif;? rD,EÅd -pkwjd ywfa<u
aovGeMf u&ukeo f nfom? t[H -igum;? '[a&mrSd -i,fygao;\? £wd -þodYk pu kd pf ukd f ESvH ;k ydu
k íf ? ww¬ ZD0ad w -
xdt
k ouforkwf emrfEiS ½hf yk üf ? 0dómaom -tuRr;f 0if xdu k af om? 0g -rao&tH[ h ,k MkH unf pdwcf s tuRrf;0if&aom?
aygaom-yk*Kd¾ vfowå0gonf? aum tw¬d -tb,frmS ½Syd gtheH nf;? ew¬d {0-rkcsyHak o r½Syd gacsonfom/
Ä
touft½G,fç ysKdEke,fvnf;ç a½Smi zf ,fr&ç aoukeMf uç rkcstedpyö gwum;/ a,musmf ;
rde;f rç teEÅowå0gç aoMu&mç ocsFm*Pefç r½SNd yDwum;/ toufac:Muç ZD0dwç rkcs
tuRr;f r0ifoifNh yDwum;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
rpöKem-aorif;ESi?hf o*Fa&m -rdwaf qGzUJG í raoatmif ûyvkyjf cif;onf? ew¬d -rkcsyHak o r½Syd gacs? vOÆ*g¾
a[m-wefp;kd vufaqmifukd ,lapí raoatmif vkyEf ikd jf cif;onf? e 0dZw Æ d -rkcsyHak or½Syd gacs? ,k'Ḧ -xd;k ypfwu
kd cf u
kd f
tEdik ,
f jl cif;onf? ew¬d -r½Sdygacs? Za,m -atmifEikd af tmifûyvkyjf cif;onf? ew¬d -r½Sdygacs? oaAÁ -BuD;BuD;i,fi,f
½G,½f ,G v f wfvwf jrwfjrwf,w k ,f w
k f OóHrk sm;pGmowå0gwdYk onf? rpöKy&m,Pm -aorif;vQif vJavsmif;&m½SMd u
uke\ f /
Ä
rpöKac:vQif;ç ½Siaf orif;ESiçhf rdwof if;zGUJ ír&NyD?
vufaqmifay;umç raoygç rSepf mG r½SNd yD?
rpöKrnfvQif;ç ½Siaf orif;ESiçhf ppfcif;Edik ½f ;kd r½SNd yD?
aorif;udrk çl atmifEikd o
f çl b,forl ½SNd yD/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 315
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
O*¾awZm-pGr;f yum; xufjrufonfh tqdy[ f al om wefc;kd ½SMd uukeaf om? tmoD0o d m -a>rayG;a>ra[muf
aMumufp&mpm;pm; a>rrsm;wdYkonf? ukywd m -trsufxu G Mf uukeof nfjzpfí? ygPau -uREJ mG ;pom; owå 0grsm;wdYk ukd
vnf;aumif;? ea& -vlwYkd uv kd nf;aumif;? !HoEÅd -ñSmwmuif;y udu k v
f nf;uduk u
f ek f \? rma&EÅpd -ñSmwmuif;vwf
owfvnf;owfMuuke\ f ? rpöKaem-aorif;udrk u
l m;? !How d kH-udu
k of wfjcif;iSm? eOó[EÅd-rpGr;f Edik Mf uuke/f
Ä
tqdypf rG ;f tm;ç vGerf sm;vSonfçh tmo 0D o d ç ac:wGiMf uom;ç a>rqd;k rsm;wdYk ç trsm;
owå0gç vlrsm;pGmudçk ñSmwmuif;vwfç udu k o
f wfMu \ç ,rac:vQif;ç rpöKrif;udçk
rñSO;f qJEikd çf rowfEikd o
f nfç ,SOûf ydirf & aorif;wnf;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
A[ków k m-tawGUtêuH tMum;tjrifrsm;Muukeaf om? 0dZmÆ "&m -0dZmÆ "&rnf&ac:qdk 0dZmÆ "d&k yf *k Kd¾ vfwYkd onf?
okaCm&H-tpGr;f xufvwf *E¨m&Dtwwfu?kd t"d,rmem -½Gwzf wfaeYpOf oif,pl w k rf ef; Muukejf cif;aMumif?h
armapEÅ-d &efoYl vufrS vGwaf jrmufEikd Mf uukef \? Mooa"[d -aq;0g;rEÅ&m;wdYk jzif?h t'óeH -&efow l Ykdrjrif&mt&yf
odYk ? 0ZEÅd -oGm;a&mufEikd Mf uuke\
f ? rpöKaem -aorif;\? t'óeH -rjrif&mt&yfoYkd? e [d 0ZEÅd -roGm;a&mufEikd Mf u
ukeo f nfom/ 1
Ä
rd;k ysHajrvQKd;ç wefc;kd uJyçkd 0dZmÆ "d&k w f Ykd ç xdx
k pkd rG ;f &nfç xufvo S nf[çk okwo d nDç
*E¨m&Djzifçh ud, k Ef iS rhf wlç rjzLoabmç raemraumif;ç &efoal ygif;rSç vGwaf Mumif;
ydik yf ikd çf pGr;f Edik af omfvnf;ç oH;k azmfavmuç rusef&atmifç rSepf mG o h wfnO§ ;f ç aori ;f udk
vQifç rjrifEikd af tmifç pGr;f aqmifEikd jf cif;ç vQif;r½So d nfç pdpqd ifjcifç aMumufz, G f
wnf;/
owdrydkif;
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
a, r½l -tMuif ae0onmemonm jA[®mwdYk onf? pkvm’ oDwd o[óeduyÜg -urÇmaygif; ½Spaf omif;av;
axmifywfv;kH ? wd|EÅd -touf½iS u f mwnfaeMuuke\ f ? aw yd -xdjk A[®mwdYk onfvnf;? 'D[
G d pdawå[d oar m[dwm-
pdwEf pS cf sufcefY wnfwu
hH ek í
f ? e awG0 wd|EÅd -touf½iS u
f m rwnfEikd Mf uukeo
f nf omwnf;/
Ä
urÇmuyfaygif;ç ½Spaf omif;ç av;axmifç jrifah nmif;Mumwnfç ouf½n
S Mf uonfçh ae0
onmemonmç jA[®mwdYk vnf;ç vlrsm;enf;[efYç wcsufcefYrQç pdwu å P© ç ouf½n S f
Muonfç rSwMf updw0f ,ftNrJwnf;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
r&EÅó -aoqJjzpfaomol\? a,cE¨m -tMuif aemufq;kH cE¨mwdYk onf? ed½'k g¨ -csKyfysuaf vukef\? £" wd|
rmeó0g-,ckb00,f touf½iS v f suf wnfqjJ zpfaom ol \vnf;aumif;? a, cE¨m -jrifrçI Mum;rIç auG;rIç
qefYrpI aomcE¨mwdYk onf? ed½'k g¨ -rSwcf u
kd rf w
S cf ukd rf mS yif csKyfysuaf vukef \? oaAÁyd -tvH;k pHvk nf; jzpfuek af om? aw
cE¨m-aool ½Sio f l ESpOf ;D olwYkd \ csKyfysuo f mG ;a om xdck E¨m wdYk onf? o'dom -csKyfysufyt kH m;jzifh wluek f \? tyÜ#d
oE¨ud m-wzefjyefvmum rpyfuek rf jzpfuek yf ?J *wm-tNyD;wdik f uif;aysmufomG ;Edik u f ek o
f nfom/
Ä
raocifuç csKyfysufMuonfçh ESp0f ½kyef mrfç aojyefucsKyfç emrf½yk Ef iS u
hf m;ç jcm;em;r½ Sdç
tNyD;wdik yf ifç csKyfaysmufpifonfç tpOf½zI ,
G af qmify'k w
f nf;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
8/ edAw
Á må eOö "r®meHç ba*Fg aeoH yk&u©awm?
yavmu"r®m wd|EÅçd yk&maP[d trdów d m/ 1
p-xdrk w
S yg;? aeoH edAw
Á må eH "r®meH -xdjk zpfqw
J &m;wdYk onf? ba*Fg -ysujf cif;ud?k yk&u©awm -a½S;½Iûytyf\?
aw-xdjk zpfqw
J &m;wdYk onf? yk&maP[d trdów d m -ta[mif;twdwf w&m;wdYk EiS hf ra&maESmukeyf ?J yavmu"r®m -
ysufjcif;oabm ½Su d ek v
f suf? wd|EÅd -wpfcPrQom wnfuek f\/
Ä
jzpfq½J yk ef mrfç þESpw
f efum;ç {uefysufrçI a½S;½Iûy\?
wdww f &m;pkç r½IraESmç ysufoabmonfçh {uef½o dS nfç odoifo
h zd ,
G f
uAsmwnf;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
Ä
½kyef mrf"r®ç ocFg&udçk rjrif&&mç &yfXmemrSç jzpfvmay:vmç jzpfvmMuíç ysufp;D
NyD;xç ocFg&vJç vH;k 0rSeyf ifç rjri &f &mç a'o&yf0,fç csKyfu,
G af ysmufMuç a&muf
ukeMf u\? tmumov,fç vQyfppfE, S o
f Ykd ç b,f0,fb,fa'oç yifuu kd yifç
bmrQr½Sçd rSew f bkH v
d sufç jzpfMuysufMuç jzpfysufMuonfç jrefujkd refvçS ocFg&
ygwum;/
wenf;oHa0*yGm;rsm;&ef
£'H ZD0w
d H -owå0grsm; avmuom;wdYk \ þtoufonf? tyÜ0H w -umvrMum wdak wmif;pG enf;pGwum;?
Mo&H0óowmyd-tESpw f &m rwdik rf D uvva&Munfwnf&mtcgonfrsm;üvnf;ç rD,swd -ysufp;D aoqH;k wwf\?
a,m-tMuifoo l nf? apyd twdZ0D wd -tu,fí touf&mausmf tESp&f mausmf½n S af pOD;awmh? txacg -xdo k Ykd yif
touf&mausmf½n S yf gaomfvnf;? aom -xdo k o
l nf? Z&omyd -qHjzLoGm;a<u ta&wGeYf vyd f jyif;xefpmG Z&mESyd pf ufc&H
vsu?f rD,swd-rkcsyakH o ao&\/
Ä
owå0gteEÅç ZD0w d um;ç vGepf mG vGepf mG ç wdek nf;vS \? 0óowmç ESpw f pf&mwGi;f ç
vGerf if;Eke,fç i,fuvvç ponfch sdeu f ç aoqH;k Mu \ç umvcsdecf gç ESpw
f pf&m
xufç vGev f sufpeG ;f umç ouf½n S yf gvnf;ç Z&maxmif;vSç rsm;urMunfjzLçqHjzL
oGm;a<uç ta&wGeYf vyd çf ESyd pf ufNyD;rSç aoqH;k &onf ç vufpZmwdr&l if;wnf;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeDusrf;tNyD;owfjcif;
pkwud r®Z½kycf sKyfawmfrNl yD;aom aus;Zl;½Sif r[mpnfq &mawmfb&k m;BuD;\ tjzpfawmfpOfujkd yqd&k m
r[mpnfax&0kwEå 0Å v d modeD usrf;BuD;udk tydik ;f u@aygif; 100 -jzifh wefqmqifí tbd"r®m yd#utygt0if
uxm0w¬KygVdawmfukd t|uxmwGzJ ufí csydYk jcif;ç ouúwtajcûypm0grsm;csydYk jcif;paom *E¬"&k wm0efrsm;tMum;
wGif a&;om;ûypk&m ,aeY 1346-ckEpS f 0gacgifvjynfah usmf 6-&uf 4-em&D rdepf 30 -tcsdew f iG f atmifvpH ukd f
aqmuf NyD;ajrmufygojzifh atmufyg*gxm ygVdjrefrmpum;ajywdYk ukd txGww f yfum vufpowfvu kd yf gNyD/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD ed*Hk;
bk&m;jrwfpmG omoema&mif awmufajymifxed 0f if; vif;vuf&m jzpfojzifh ûrdYreG ûf rdYjrwfjzpfaom yckuLú ûrdU \
taemufbuf 4-*g0wf yrmPa0;uGmaomt&yfü yckuLú c½dik t f wGi;f ausmfapmjcif;½Sad om ½Gm \av;bufav;wef
ü ausmif; uef bk&m; apwD ykx;kd trsKd;rsKd;wdYk jzifh wifw
h ,fom,monfh uef&yf½mG BuD;wnf½adS vonf/
xdu k ef&yf½mG BuD;ü rlvcsufjr§Kyftaetm;jzifh ouú& mZf 1292 -ck1 ESpüf arG;zGm;aom oD[Vkd Ef ikd if H (oD&d
vuFmEdik if )H ç tm&wac:onfh tdE, d́ Edik if t
H p½Sad om Edik if &H yfjcm;wdik ;f wyg;wdYk ü Mumjrifph mG aecJzh ;l í ouúwç
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 320
4/ 'u©P
d m&mr0goDeçH oEÅad uyd ok0ñ
d ek ?H
oduad© we pwkwðå o-0ódawe ,ódem/
aumif;jrwf aecsipf zG,af umif;vSaom yckuLú yd#uwftwwf ûrdYawmfjrwfü r[m0dow k m&mr 0dZmÆ ,we
BuD;twGi;f ½Sd wifw
h ,fomarm ausmfapmxif½mS ;vSaom omoeaZmwdygvausmif;BuD;ü wdy#d u yg&rDaus ;Zl;½Sif
'DC'óD a&pêudq&mawmfb&k m;BuD; t½Si*f E¬om&r[max&fç t*¾r[my@dw t½Siyf nmr[max&fç t*¾r[m
y@dwt½Sif eE´0o H r[max&fwYkd oDwif;oH;k í "k&ESpyf g; yGm;rsm;tm;opf&mXmeüjzpfojzifh wifw
h ,fom,m aecsif
p&maumif;vSaom omoeaZmwdygv ausmif;BuD;ü aexdik í f o'´gç oû*Ø[ çf a'Grmwdumç ½lyod'çd̈ #Dumausmfç
ucFg0dw&PDt|uxmç 0do'k rd̈ *ft|uxmç 'DCedum,fygVdt|uxmç rZÑdredum,fygVdt|uxmç oH,w k eå u
d m,f
ygVdt|uxmç t*Fw k &å edum,f ygVdt|uxmç ck'u ´ edum,ftygt0if 0denf;ig;usrf; ygVdt|uxmç tbd"r®m
ckepfusrf; ygVdt|uxmç aewåyd gVdt|uxm -[laom rm*"ESirhf 'k a¨ Am"ç tr&aumoç pmPuseDwt d p½Sad om
ouúwponfh bmoEÅ&usrf;*efwYkd ukd csydYk avh½adS om tuREfyk o f nf/
oD[Vkd of rdik ;f ç jrefrmhordik ;f tp½Sad om ord ik ;f &mZ0if omoem0if usrf;*eftrsdK;rsdK;ç aus;Zl;½Sif r[mpnf
q&mawmfb&k m;BuD; ûypkp&D ifawmfrcl ahJ om usr;f *efrsm;ç xdrk w S yg; rsm;jym;vSpmG aom q|o*Fg,em rSww f rf;
trsKd;rsKd;ç Ak'"¨ r®pmapmifpaom pmapmifrsm; ponfwYkd urkd jDS irf;ûyí ynm½Sw d Ykd ESpo
f ufjrwfE;kd tyfa om aus;Zl;½Sif
r[mpnfq&mawmf bk&m;BuD; \ tjzpfawmfpOf r[mpnfax&0kwEå 0Å v d modeu D sr;f BuD;udk êud;yrf;a&;om;tyfyg
ownf;/
þr[mpnfax&0kwEå 0Å v d modeu
D sr;f BuD;udk êud;yrf;&aom aumif;rIx;l ESihf tjcm;usr;f *efrsm;pGmwdYk ukd
a&;om;&aomaumif;rIç edum,fig;&yf ygVdt| uxmusr;f *efponfh usr;f *efrsm;pGmwdYk ukd csyYkd&aom aumif;rIpaom
aumif;rItpkpak Mumifh ynm½Sicf snf;rsm;om jzpfawmfrMl uaom aus;Zl;½Sif r[mpnfax&fjrwfBuD;wdYk EiS t hf wl trw
uRe;f il oD0eef;odYk pHjref;&ygapownf;/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeDusrf;
tvHk;pHkNyD;NyD/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 322
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ 'D? 2/ 251/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ q&mBuD; OD;[kwpf ed o f nf touf 97 -ESpf½Sd&m 1346 -ckESpf 0gacgifvqef; 4 -&ufaeY eHeuf 1-em&D
25-rdepftcsdew
f iG f uG,v
f eG cf ahJ vonf/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ tH 1? 314/
rSwfcsuf
1/ usrf;pmrsm;ordik ;f Munf/h
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ "r®y'? 21/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
2/ £ro®ð a,0 'Day {u0g&D ykxZk eÆ bduK© emr ema[mod/ 'D? |? 3/ 82/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ tbd? |? 1/ 420/ y#doH? |§? 1/ 277/ O'ge? |§? 306/ aewåd? |/ 119/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ tdEd́,aMu;rHk? 273-275/
rSwfcsuf
1/ Ak'¨*,mnTefYaygif;/ 33-ESm/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 324
rSwfcsuf
2/ Ak'¨0Hot|uxm/ 320-ESm/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
3/ D.P-vnf;Munf/h
rSwfcsuf
1/ oD[Vkd o
f moem0ifMunf/h
rSwfcsuf
2/ #Dumausmf 278-ESm/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
2/ oD[Vkd v
f if;a&mifjcnf/
rSwfcsuf
1/ oD[Vkd v
f if;a&mifjcnf? 81-82/ ppfuikd ;f omoem0if 43/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ oD[Vkd b
f moma&; oD&v
d uFm Ak'o
¨ 'd X¨ meordik ;f 18/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ r[m0Ho? 27? 1? 2? 3? 4? 5/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
2/ tus,f xdx
k t
kd |uxmrsm;Munf/h
rSwfcsuf
rSwfcsuf
2/ 0d?| 1? 74/
rSwfcsuf
3/ oD&v
d u
H m Ak'o
¨ 'd X¨ me£wd[mo, 38/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
2/ 0d-| 1? 53? 61? 63? 64? 74? 266/ 0do'k d̈ 1? 20? 59 117/ (|? #D -wdYk ü tvGerf sm;\)/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
2/ oD&v
d u
H maAm'¨o'd |¨ meordik ;f ? 140/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
2/ 'gXm0HooD[dkVfedó,-10/
rSwfcsuf
3/ oD&v
d uFm aAm'¨o'd X¨ meordik ;f 178/
rSwfcsuf
1/ oD&v
d uFm aAm'¨o'd X¨ meordik ;f 178/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ tbd? |? 2? 246/
rSwfcsuf
2/ tbd? |? 2? 426/
rSwfcsuf
1/ 'D? |? 2? 364/ r? |? 1? 82? 189? 279/ r? |? 4? 246/ oH? |? 2? 155/ tH? |? 1? 34/ tH? |? 2? 135/
tbd? |? 2? 251/ 0do'k ?d̈ 1? 161/ 0do'k ?d̈ 2? 270/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ r[m0Ho? 1? 72/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ r[m0Ho? 1? 19/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
2/ r[m0dow
k m&mredum,omoem0if 136/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 328
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ "r®y'? 66/
rSwfcsuf
1/ bm0em*kPf&nf? 103/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ r[mpnfur®|medu tmp&d,mbdnmPywå/
r[mpnfur®|medu tap&mbdnmPywå-vnf; [l\/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 329
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ "r®y'? 38/
rSwfcsuf
1/ u0d'yÜPeDwd? 202-*gxm/
rSwfcsuf
2/ £wd0kwf/ 216/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ Owå,
d ax&*gxmygVd (ax&? 226)
rSwfcsuf
1/ rCa'0 274-ydk'f/
rSwfcsuf
1/ aewådygVd/ 125/
rSwfcsuf
2/ Zm? 1/ 323/
rSwfcsuf
1/ oH 1? 111 (rm&oH,kwf)
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ 0dok'¨d 1/ 224/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ 0dok'd̈ 1? 225/
rSwfcsuf
1/ 0dok'd̈? 1/ 226/
rSwfcsuf
1/ 0dok'd̈? 1/ 227/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ 0dok'¨d? 1/ 228-Munf/h
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ oH? 1/ 109/
rSwfcsuf
1/ u0d'yÜPeDwd? 35-*gxm/
rSwfcsuf
1/ oH 1/ 133/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 331
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ oH? 1/ 393/
rSwfcsuf
1/ oH? 2/ 118/
rSwfcsuf
1/ oH? 2/ 'kw,
d r&Pokwrf S csKH;a&;onf/
rSwfcsuf
1/ "r®y'? 20/
rSwfcsuf
2/ "r®y'? 32/
r[mpnfax&0kwåEÅ0dvmodeD 332
rSwfcsuf
1/ "r®y'? 35/
rSwfcsuf
1/ ax&*gxm? 289/
rSwfcsuf
2/ ty? 2? 221/
rSwfcsuf
1/ p-jzifh ZeH-udq
k nf;onf/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
1/ þyk'fxnfhí teufay;onf/
rSwfcsuf
2/ arm[,dwkH-xnfí
h a,mZemonf/
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
rSwfcsuf
t"dywdwdkif