BT chi tiết Toán CC1

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 280

I: Ma tr nh th c

MA TR NH TH C

v ma tr n.
1. Hai ma tr n b ng nhau.
Hai ma tr p A = (aij) , B = (bij) .
Ma tr cg ng nhau n nt ng c ng nhau.

A=B aij = bij ( i, j)

2. ng, tr hai ma tr n.
Cho hai ma tr A = (aij) , B = (bij) . T ng c

A + B = (aij + bij)

3. nv im ts a ma tr n A v i m t s

ij) ij)

4. n.
n c m x p: A = (aij) (bij) t ma tr n
c m x n. u: A.B = C = (cij) .

n A.B ch th c hi c khi s c t c a ma tr a
ma tr n B.
A.B B.A. N u A.B = B.A = In n ngh oc c l i.

nh th c.
1. iv nh th c c p 2: L .

1. Cho A det(A) = = a11.a22 a12.a21 = const

2. iv nh th c c p cao (n 3).

2
I: Ma tr nh th c
nh th c c p 3.
c Scrame: Vi cc i ho c k nh
th

nt y d u c ng (+).

nt ta l y d u tr (-).

2. p 3: A =

et (A) =

= a11.a22.a33 + a12.a23.a31 + a13.a21.a32 a13.a22.a31 a12.a21.a33 a11.a23.a32

c c t).

3. = - .a11. + - .a12. + - .a13.

Const n nt c nh th th c.
Bi u th c n nt c nh th a .
S ph c n nt c nh th c thu c R thu c C.

iv nh th c c p cao (c p n): tri c c t.


ng d nh th c c :

Ch cc us ti
tri n
mb c trung gian.

c c t c nh th c xu t hi n
nhi u
s c khi ch khai tri n.

N u ma tr nh th c b nt

3
I: Ma tr nh th c
i gauss th 1: N i d u.

i gauss th 2: N ik 0 nh th n.

i gauss th 3: L kl nh th
i.

III. H ng c a ma tr n.
1. ng c a ma tr n b nh th c.
c 1: nh th c con c p k 0 c a A. Gi s nh th c con c p k 0 k.

c 2: tc nh th c con c p k + 1 c a A ch nh th c Dk. X y ra 3 kh
:

nh th c con c a A, x y ra k = min{m, n}.

(A) = k = min{m, n}. Thu

T tc nh th c con c p k + 1 c a A ch nh th c con Dk u b ng 0.

r(A) = k. Thu

T nt im nh th c con c p k + 1 c k+1 ch nh th c con Dk


Khi pl c 2 v i Dk+1 thay cho Dk ti p t c nh n khi x y ra
ng h p (1) ho .
2. ng c a ma tr n b .
i sau g a ma tr n:

i ch .

t ts

ts b tk r ic c.

IV. Ma tr n ngh o.
1. t c a ma tr n ngh o.
-
Ma tr ngh nh duy nh t.
-
-
Ma tr ngh = A.
- - -
N u hai ma tr ngh .

4
I: Ma tr nh th c
-

2. n ngh o
N nh th c c a ma tr ngh n ngh oc ng:
c 1: nh th c c a ma tr n A.

N u det(A) = n ngh o A-1.


N u det(A) n ngh o A-1 chuy c 2.
c 2: L p ma tr n chuy n v c a A.
c 3: L p ma tr n ph h p c :
A* = (Aij )nn v i A = Aij i s c a ph n t c t j trong ma tr n A

c 4: n A-1 = .A*.

5
I: Ma tr nh th c

n.

1. Th c hi n.

a. b. c.

d. e.

L i gi i.
a.

= =

b.

tA=

V i n = 1: A =

V i n = 2: A = = =

c.

= =

d.

6
nh th c

e.

tA=

V i n = 1: A =

V i n = 2: A = =

= =

2. Cho A = ;B=

a. B.
b. B.(2A c hi i sao?

L i gi i.
a.

2A = 2. =

= = =

2A =

).B = =

b.

B= c t c a B b ng 2.

7
nh th c

(2A + )= a (2A + ) b ng 3

B.(2A + c hi c tc ng s a (2A + ).

1, x2, x3, x 4:

L i gi i.

X.

L i gi i.
a.

b.

8
nh th c

c.

. nh th c sau:

a. d.

b. e.

c.

L i gi i.

9
nh th c

a. )

=0

b.

= ( 1)2 + 1 + ( 1)4 + 1

c. = )

( ) =

d. ) =( )

10
nh th c

( ) =(

e.

= =

nh th c sau:

a.

b.

L i gi i.

11
nh th c

a.

b.

= =

. Ch ng minh r ng:

b. = 2.

c. =

d. = 4.sin sin sin

L i gi i.

12
nh th c

a. Bi iv

VT =

= y (x + y) (x2 + z2) + xy (z + x) (y2 + z2) + zx (y + z) (x2 + y2) yz (x + z) (x2 + y2) zx (x


2 2 2 2
+ y) (y + z ) xy (y + z)(x + z )
= [xyz (z2 + x2) + y2z (z2 + x2) + x2y (y2 + z2) + xyz (y2 + z2) + xyz (x2 + y2) + z2x (x2 + y2)] -
[xyz (z2 + x2) + xy2 (z2 + x2) + zx2 (y2 + z2) + xyz (y2 + z2) + xyz (x2 + y2) + yz2 (x2 + y2)]
= y2z (z2 + x2) + x2y (y2 + z2) + z2x (x2 + y2) - xy2 (z2 + x2) - zx2 (y2 + z2) - yz2 (x2 + y2)
= x2y2z + y2z3 + x2y3 + x2yz2 + z2x3 + xy2z2 - x3y2 - xy2z2 - x2y2z - z3x2 - x2yz2 - y3z2
= y2z3 + x2y3 + z2x3 - x3y2 - z3x2 - y3z2
= y2(z3 - x3) - y3(z2 - x2) - (z3x2 - z2x3)
= y2 (z - x) (z2 + zx + x2) - y3 (z - x) (z + x) - z2x2 (z - x)
= (z - x) (y2z2 + xy2z + x2y2 - xy3 - y3z - z2x2)
= (z - x) [(y2z2 - y3z) + (xy2z - xy3) - (z2x2 - x2y2)]
= (z - x) [y2z (z - y) + xy2 (z - y) - x2 (z - y) (z + y)]
= (z - x) (y - z) (x2y + zx2 - y2z - xy2)
= (z - x) (y - z)[(x2y - xy2) + (zx2 - y2z)]
= (z - x) (y - z) (x - y) (xy + yz +

b. Bi iv

VT =

= + +

=[ ] + [
]+[ ]

13
nh th c

= a3b1c2 + a3c1c2 + b3c1c2 - a1b3c2 - a1c2c3 - b1c2c3 + a2a3b1 + a2a3c1 + a2b3c1 - a1a2b3 - a1a2c3
- a2b1c3 + a1b2c3 + b1b2c3 + a3b1b2 - a3b2c1 - b2b3c1 - a1c2c3 + a1c2c3 + b1c2c3 + a3b1c2 - a3c1c2
- b3c1c2 - a1b3c2 + a2b3c1 + a1a2b3 + a1a2c3 - a2b1c3 - a2a3b1 - a2a3c1 + b2b3c1 + a1b2b3 + a1b2c3
- b1b2c3 - a3b1b2 - a3b2c1
= 2.a3b1c2 + 2.a2b3c1 + 2.a1b2c3 - 2.a1b3c2 - 2.a3b2c1 - 2.a2b1c3 (1)
Bi i v ph

VP = 2 = 2(a1b2c3 + a2b3c1 + a3b1c2 - a3b2c1 - a1b3c2 - a2b1c3)

= 2.a3b1c2 + 2.a2b3c1 + 2.a1b2c3 - 2.a1b3c2 - 2.a3b2c1 - 2.a2b1c3 (2)


T

c. Bi iv

VT =

= (a1 + b1x) (a2x + b2) c3 + (a2 + b2x) (a3x + b3) c1 + (a3 + b3x) (a1x + b1) c2 - (a3 + b3x) (a2x +
b2) c1 - (a2 + b2x) (a1x + b1) c3 - (a1 + b1x) (a3x + b3) c2
= [(a1 + b1x) (a2x + b2) c3 - (a2 + b2x) (a1x + b1) c3] + [(a2 + b2x) (a3x + b3) c1 - (a3 + b3x) (a2x +
b2) c1] + [(a3 + b3x) (a1x + b1) c2 - (a1 + b1x) (a3x + b3) c2]
= c3 (a1a2x + a2b1x2 + b1b2x + a1b2 - a1a2x - a1b2x2 - b1b2x - a2b1) + c1 (a3b2x2 + a2a3 + b2b3x +
a2b3 - a2b3x2 - a2a3x - b2b3x - a3b2) + c2 (a1b3x2 + a1a3x + b1b3x + a3b1 - a3b1x2 - a1a3x - b1b3x -
a1b3)

14
nh th c

= c3 (a2b1x2 + a1b2 - a1b2x2 - a2b1) + c1 (a3b2x2 + a2b3 - a2b3x2 - a3b2) + c2 (a1b3x2 + a3b1 -a3b1x2 -
a1b3)
= c3 [(a2b1x2 - a2b1) + (a1b2 - a1b2x2)] + c1 [(a3b2x2 - a3b2) + (a2b3 - a2b3x2)] + c2 [(a1b3x2 - a1b3)
+ (a3b1 - a3b1x2)]
= c3 [a1b2 (1 x2) - a2b1 (1 - x2)] + c1 [a2b3 (1 - x2) - a3b2 (1 - x2)] + c2 [a3b1 (1 - x2) - a1b3. (1 -
x2)]
= c3 (1 - x2) (a1b2 - a2b1) + c1 (1 - x2) (a2b3 - a3b2) + c2 (1 - x2) (a3b1 - a1b3)
= (1 - x2) (a1b2c3 - a2b1c3 + a2b3c1 - a3b2c1 + a3b1c2 - a1b3c2) (1)
Bi i v ph

VP = (1 - x2)

= (1 - x2) (a1b2c3 + a3b1c2 + a2b3c1 - a3b2c1 - a1b3c2 - a2b1c3) (2)


T .

d. Bi iv

VT =

= + +

=( )+( )+( )

= sin( ) + sin( ) + sin( )

= 2sin cos + 2sin cos

= 2sin cos 2sin cos

= 2sin ( cos cos )

= 2sin ( 2sin sin )

15
nh th c

= 4sin sin sin

. ng c n:
1 2 1 1 0
25 31 17 43
2 1 1 3 4
75 94 53 132
a. A= 2 1 2 1 2 b. B=
75 94 54 134
2 3 1 2 2
25 32 20 48
4 1 3 1 8

L i gi i.
a.

1 2 1 1 0 1 1 2 1 0
2 1 1 3 4 0 1 5 5 4
2 1 2 1 2 0 0 5 3 2
2 3 1 2 2 0 1 7 4 2
4 1 3 1 8 0 1 9 3 8

1 1 2 1 0 1 1 0 1 2
0 1 4 5 5 0 1 4 5 5
0 0 2 3 5 0 0 2 3 5
0 0 0 10 13 0 0 0 10 13
0 0 0 20 26 0 0 0 0 0

Ta th y ma tr :
1 1 0 1
0 1 4 5
D4 = = 20 0
0 0 2 3
0 0 0 10

V y r(A) = 4.

b.

16
nh th c

25 31 17 43 25 31 17 43
75 94 53 132 0 1 2 3
B=
75 94 54 134 0 1 3 5
25 32 20 48 0 1 3 5

D3 D2 25 31 17 43
D4 D 2 0 1 2 3 D4 D 3
0 0 1 2
0 0 1 2

Ta th y B

25 31 17
D3 = 0 1 2 0
0 0 1

. ng c a ma tr c :

5 4 3 1 1 1 2
a. A= 9 6 3 b. A= 2 1 5
4 1 3 2 1 10 6 1

L i gi i.
a.

5 4 3 1 C1 C4 1 4 3 5
C2 C3
A= 9 6 3 3 6 9
4 1 3 2 2 1 3 4

1 4 3 5 C2 C4 1 5 3 4
D3 D 2
0 12 3 6 0 6 3 12
0 9 3 6 0 0 0 3

Khi 3=0 = 3 :

1 3
D2 = = 3 0 r(A) = 2.
0 3

17
nh th c

Khi 3 0 3

1 3 4
D3 = 0 3 12 = 3.( 0 r(A) = 3.
0 0 3

b.
D 2 2 D1
1 1 2 D 3 D1 1 2 1
C2 C4
A= 2 1 5 0 1 2 1 2
1 10 6 1 0 1 5 10

1 2 1
0 1 1 2 2
0 0 9 3 3

9 3 0
Khi 3
3 0

1 2
D2 = 0 r(A) = 2.
0 1

9 3 0
Khi
3 0

1 2
D3 = 0 1 1 2 =9 3 0 r(A) = 3.
0 0 9 3

. c ma tr ng l n nh t, nh nh t.
1 2 1 1
2 3 2 6
A=
1 m2 1 0 m 3
1 1 1 5

L i gi i.

18
nh th c

1 2 1 1 1 2 1 1
2 3 2 6 C1 C3 2 3 2 6
A=
1 m2 1 0 m 3 0 1 1 m2 m 3
1 1 1 5 1 1 1 5

1 2 1 1
1 2 1 1
0 1 0 4
0 1 0 4
0 1 1 m2 m 3
0 0 1 m2 m 1
0 1 0 4

1 m2 0
r ( A)min 2 m = 1.
m 1 0

1 m2 0
r ( A)max 3 m 1.
m 1 0

c a ma tr n A kh ngh r n ngh oc aA:

1 cos 0
1 sin
a. A= b. A = 4 cos 1 0
sin 1
0 0 1

L i gi i.
a.

1 sin
= =1 sin2
sin 1

A kh ngh ch 0 1 sin2 0 cos2 0 cos 0

k (k ).
2

-1 1 1 1 sin 1 1 sin
= =
A 1 sin 2 sin 1 cos2 sin 1

b.

19
nh th c

1 cos 0
A 4 cos 1 0 1 4 cos2
0 0 1

1
cos k2
A kh ngh ch 1 4 cos 2
0 2 3
1 2
cos k2
2 3

k (k ).
3

1 0 4 cos 0
A11 = ( 1)1+1 =1 A12 = ( 1)1+2 = 4cos
0 1 0 1

4 cos 1 cos 0
A13 = ( 1)1+3 =0 A21 = ( 1)2+1 = cos
0 0 0 1

1 0 1 cos
A22 = ( 1)2+2 =1 A23 = ( -1)2+3 =0
0 1 0 0

cos 0 1 0
A31 = ( 1)3+1 =0 A32 = ( 1)3+2 =0
1 0 4 cos 0

1 cos
A33 = ( 1)3+3 =1 4cos2
4 cos 1

1 4 cos 0
A= cos 1 0
0 0 1 4 cos2

1 cos 0
A = 4 cos 1 0
0 0 1 4 cos 2

1 cos 0
1 1 1
A = 4 cos 1 0
1 4 cos2
0 0 1 4 cos2

20
nh th c

. Gi n sau:

3 2 1 2
a. X
5 4 5 6
3 1 1 6 2 1
b. 2 1 2 6 1 1
1 2 3 8 1 4
2 3 5
6 14 2
c. 1 4 2
10 19 17
3 1 1

1 2 1 2 3 6
A= ;B= ;C= .
0 1 1 1 8 3

L i gi i.
a.
1
3 2 1 2 1 2 3 2 1 2 2 1
X X= X= 5 3
5 4 5 6 5 6 5 4 5 6
2 2

3 2
X = .
5 4

b.
1
3 1 1 6 2 1 3 1 1 6 2 1
2 1 2 6 1 1 X= 2 1 2 6 1 1
1 2 3 8 1 4 1 2 3 8 1 4

1 1 1
6 2 1 1 1 1
4 4 4
X = 1 2 1 6 1 1 X= 2 1 1 .
3 5 1
8 1 4 1 0 1
4 4 4

c.

21
nh th c
1
2 3 5 2 3 5
6 14 2 6 14 2
1 4 2 X = 1 4 2
10 19 17 10 19 17
3 1 1 3 1 1

1 1 7
18 18 18
6 14 2 5 13 1 1 5 3
X = X= .
10 19 17 36 36 36 2 3 1
11 7 5
36 36 36

d.

1 2 1 2 3 6
;B= ;C= .
0 1 1 1 8 3

1 2 1 2 3 6
.X. =
0 1 1 1 8 3
1 1
1 2 3 6 1 2 1 2 3 6 1 2
X= X=
0 1 8 3 1 1 0 1 8 3 1 1

19 0 1 2 19 38
X= X=
8 3 1 1 11 19

22
I: Ma tr nh th c

n sau:

a. b.

L i gi i.

a. tA= a 2 ma tr n

b. tA=

n:

A= B= C=

- 2B + 5C ; - + 3C.

L i gi i.
a.

23
nh th c

; 5C =

- 2B + 5C =

b.

= - =

= ; 3C =

- + 3C =

. Gi n sau.

a. X=

b. =

L i gi i.
a.

tA= ;B=

-
X=

= =

24
nh th c

b.

tA= ,B=

X = B.A-1

A-1 = = = . =

2
. CMR: ma tr n A = th (a + d)X + ad bc

Gi i:

2
= . =

(a + d)A = (a + d). =

A2 (a + d) A + ad bc = + ad bc

= + =0

a. .X =

b. .X =

a.

25
nh th c

= =

b.

= = =

nh th c sau.

a. = b. = c. =

L i gi i.
a.

i ch nh th i d u): =

ba l hai l ng hai l nh th c

i): =

ng m t ph nh th c

i) : =

26
nh th c

ng b n ph n ba l = = 5.

b.

= = =

= = 102.

c.

Ta khai tri nh th c theo c t th 2:

= = 2; = = 8

= = 1; = =5

V yC=

nh th c:

= b. =

27
nh th c

c. = d. =

L i gi i.
a.

Ta khai tri nh th c theo c t th nh t: = 3. + 2.

+3 + 6. = 144 + 16 144 + 720 = 448

b.

Ta khai tri nh th c theo c t 3:

= 1.

=
= 3m + 42
c.
Ta khai tri nh th c theo c t th nh t:

= 5. + 4. + ( 2).

d.
Ta khai tri nh th c theo c t th nh t.

= 2. + ( 3). + 3. +

28
nh th c

4.

. Gi

a. = =0

b. = =0

L i gi i.
a.

b.
(x 2)(4 x)(x 3) = 0

u ki n c nh th m: =

L i gi i.

= =

m 0

29
nh th c

ng c n sau:

a. A=

b. A=

c. A=

L i gi i.
a.

A=

b.

A=

30
nh th c

c.

A=

11. Bi n lu n h ng c a ma tr n.

a. A = b. B = c. C =

L i gi i.
a.

31
nh th c

A=

b.

B=

N um+6=0 m=

N um
c.

C=

32
nh th c

ma tr n A = ng nh nh t.

L i gi i.

A=

V y r(A)min = 2 m m2 = 0 m = 0 ho c m = 1.

ng c a ma tr n:

a. A= b. B=

L i gi i.
a.

= = =

33
nh th c

= = 0; = =0

b.

B=

. Cho ma tr n A = . CMR v i m

L i gi i.

= = 15

a. A = b. A = c. A =

L i gi i.
a.

34
nh th c

b.

c.

: = =

35
nh th c

n ngh oc aA=

L i gi i.

(*) )

(*)

(*)

(*)

36
nh th c

V y

n ngh oA=

L i gi i.

(1)
(2)

(n 1)

V y

n ngh o c a ma tr n :

a. A= b. B=

L i gi i.
a.

37
nh th c

ngh ch.

n ngh oc

b.

ngh ch.

n ngh oc

. Gi s l CMR:
.

L i gi i.

ng

hay E 0= )

38
nh th c

hay E =

o c a nhau.

n ngh oA=

L i gi i.

Ta s d ih :

(*)

(*)

(*)

(*)

V y

-
22. Cho A =

a. nt X t 1 c a A-1.
b. ng ph n t c a A-1.

L i gi i.
a.

39
nh th c

:X= .A12

= = 1

A12 = D12 = 0

X= . A12 = 0

b.

V yA =

3. ng c a ma tr n:

L i gi i.

N ua + na = n.

N ua= nh th c con c p n 1g mn 1
i, c t cu i.

40
nh th c

Dn 1 = =1 0

nh th c c p n = 0.

24. ng c a ma tr p n:

L i gi i.

N ua (1 n).b, a = n.

N ua=b
N u

N u a = (n 1). 1
nh th c con c p n 1 (b u, c u)

= (a b)n - 1 0

nh th c c p n b ng 0.

41
nh th c

5. ng c a ma tr n (n 2):

L i gi i.

N ux :

V y rank A = n.

N u x = 0:

V y rank A = 2.

42
R

1. Vector n chi u.

: M t b n s th c xi (i = )x n th t :
X = (x1, x2 n)
g vector n chi u.

S th c xi (i = cg n th i c a vector X.
c s p x p theo c vector c t .
Nh :-M i u t ma tr n c 1 x n.
- M i vector c t n chi u t ma tr n c n x 1.
V ng h a ma tr n. c l i, ma tr
t ma tr n c tr t vector m.n chi u n u ta quy
nh m t lu t v th t gi n t c a ma tr

Hai vector n chi cg ng nhau n ng c


b ng nhau:
X = (x1, x2 n) ; Y = (y1, y2 n)

X=Y x i = y i, (i = )

Vector n chi u ub 0n g vector


n

Vector = ( x1, x2 xn) g i c a X = (x1, x2 n).

2. u.
a.

ng.
Cho hai vector n chi u X = (x1, x2 n), Y = (y1, y2 n). T ng c
t vector n chi u u

43
X+Y (x1 + y1, x2 y2 n + yn)

X = X + ( Y) = (x1 y1, x2 y2 n yn)

v i m t s th c.
a vector n chi u X = (x1, x2 n) v i m t s th c t vector n chi u
hi u :
X = ( x 1, x2 xn)

1. : a. X + Y
b. X Y
c. 3.X + 4.Y

L i gi i.

c. 3.X + 4.Y

b. nc
V chi th c
X Y Y X 1.X X
(X Y) Z X (Y Z) (X Y) X Y
X 0 X ( ).X .X .X
X ( X) 0 ( ).X ( .X)

cl n th

: Cho hai vector n chi u X = (x1, x2 n), Y = (y1, y2 yn). S th


l cg ng c .

<X ; Y> x1y1 x2y2 xnyn

II. S c l p tuy thu c tuy .


1. m.

44
T h p tuy .
: Cho m vector n chi u X1, X2 m. M tt ng:

X k1X1 k2X2 kmXm (ki ,i


cg t h p tuy c
ng h c bi u di n tuy

c bi t, X kY ho c Y hX l v i nhau.

c l p tuy thu c tuy .


Cho m t h m vector n chi u {X1, X2 m}.

: H m vector n chi u {X1, X2, m} cg ph thu c tuy


n u t n t i m s th c k1, k2 m v tm ts

k1X1 k2X2 kmXm 0 (1)


N u h th c (1) ch th k1 k2 km 0 cg
c l p tuy .

2. Cho X1 sau:
X2 a. {X1, X2}

X3 b. {X1, X3}

L i gi i.

a. Gi s : k1X1 k2 X 2 0 b. th c: .X1 .X2 0


k1 k2 0 (0, 0, 0) 0

nghi m.
L y tb h s

V ng th c k1X1 k2X2 0 ch x y ra ng th i b ng 0, th h p t m
H {X1, X3 .
khi k1 k2 H {X1, X2 .

45
3. Bi t r ng h {A1, A2, A3 H i: h {X1, X2, X3
Cho X1 = 2.A1 A2 A3
X2 = A1 A2
X3 = 3.A1 2.A2

L i gi i.
Gi s : k1.X1 k2.X2 k3.X3 0

k1.(2.A1 A2 A3) k2.( A1 A2) k3.( 3.A1 2.A2) 0

(2. k1 k2 3.k3).A1 (k1 k2 2. k3).A2 k1.A3 0 (*)


h {A1, A2, A3 th c (*) ch x y ra khi :

V ng th c k1.X1 k2.X2 k3.X3 0 ch th k1 k2 k3 H {X1, X2,


X3 c l p tuy .

2. D u hi u nh n bi t.
m h con : t h m vector ta l y ra r vector (r
g ih t h con c a h m vector
ng h nh n
bi , PTTT c a m t h vector nh u hi u sau, m u hi u
qu c a nhau, ta s d thu n ti n.

H ch g m m

H ch g l .

H ch PTTT.

M t h vector ch a hai vector t l PTTT.

M t h vector PTTT m t vector c a h h p tuy i.

M t h vector ch a m t h PTTT.

M th i h con c

H vector l chi u c a vector (m PTTT.

46
4. u:

X1 (1, 2, 3); X2 (2, 1, 1); X3 (3, 3, 2); X4 (4, 5, 5)


Ta th y:
H {X1 1 0).
H {X1, X2 1, X2 l ).
H {X1, X2, X3 3 X1 X2).

H {X1, X2, X3, X4 n).

III. H c a vector.
n
m vector n chi u: {X1, X2 , Xm}; Xi (i
1. ng c a h vector.
: Cho h m vector n chi u. M t h con g cg t h con
in uh b s
cm th vector nhi
:M ih ic am th cg t c ah
vector
:M ih
u b ng nhau. H ng c a h vector c a
h y.
u h ng c a h : r{X1; X2 m}.

5 c a h ba vector sau:
X1 (1, 1, 3); X2 (2, 4, 1); X3 ( 2, 2, 6)

L i gi i.
Ta th y: X3 2.X1 H {X1, X2, X3 thu c tuy

H con {X1, X2 l
c a h {X1, X2, X3}. , h {X2, X3 .

H {X1, X3 con {X1}, {X2}, {X3}


c i).

47
Bi u di n tuy .
: M i vector c a m t h bi u di n tuy
vector c a m c ah .

6. Bi u di n tuy vector X ( 1, 4, 1) qua hai vector:


X1 (1, 1, 2); X2 (2, 1, 5)

L i gi i.
tX k1.X1 k2.X2
k1.( 1, 1, 2) k2. (2, 1, 5) ( 1, 4, 1)

H m duy nh 2 1, k2 3. V c bi u di n tuy
nh t qua X1, X2 :
X 3.X1 X2

2. i v i m t h vector.
: n vector:

i ch hai vector c a h .

t vector v i m t s

ah v im ts b ic .
Ta d th y k t qu sau:
: i h ng c a h vector.
H qu 2.1: H ng c a h (ho c b t vector m i
h p tuy ah

gi a h ng c a h ng c a ma tr n.
: H ng c a m t ma tr n c ng h ng c a h
b ng h ng c a h n vector c t.
cl i :

48
H qu 3.1: H ng c a m t h m vector n chi ng h ng c a ma tr n c m x n
(ho c c n x m), t px c theo
c t).
y, vi ng c a m t h vector vi ng c a m t ma tr n.
u so v
m s vector c

gi a h ng c a h c l p tuy .
t qu sau:
:H h ng c a h ng s vector c a h .
H qu 4.1: H h ng c a h nh vector c a h .
H qu 4.2: H vector b ng s chi ma tr n t
nh th

b ng bi p.
Cho h m vector n chi u {X1, X2 m}. Gi s r{X1, X2 m} r
c ah
c 1: X cx i
p theo c t).
c 2: nv d c bi t (d
c 3: M nh th c con c ng v i m g c t
(ho nh th
yd u so v
: y, vi c am th
i vi ng.

7. Cho h or: ng c a h {X1, X2, X3, X4}.


X1 (2, 0, 1, 3) a h {X1, X2, X3, X4}.

X2 (3, 1, 2, 0) c a h {X1, X2, X3, X4}.

X3 (4, 3, 2, 2) d. Bi u di n tuy 4 {X1, X2, X3}.

X4 (3, 2, 6, 8).

49
L i gi i. iv as px t (theo th t X1, X2, X3,
X4 .

a.

r{X1, X2, X3, X4} r r


-

r r 3

b. 1, X2, X3, X4} 3 nh H PTTT.

c. r{X1, X2, X3, X4} 3, v y m i h m ba vector s c ah


n cu y h con {X1, X2, X3 nh th c con c y
th ic ah m c a h m {X1, X2, X3, X4}.
, b ba {X1, X2, X4}, {X2, X3, X4}, {X1, X3, X4 c a h {X1, X2,
X3, X4}.
d. Theo {X1, X2, X3 c ah m .V bi u di n tuy 4 qua
X1, X2, X3.

t X4 k1.X1 k2.X2 k3.X3,

V y X4 2.X1 X2 X3.

8. Cho h ng c a h {X1, X2, X3, X4} theo m.


X1 (2, 2, 3, 4); X2 (2, 2, 1, 1) a h {X1, X2, X3,
X3 (3, 4, 1, 2); X4 (7, 0, 1, m) X4} theo m.

L i gi i.
iv s px c
theo c c. Ch ng h n, ta x
th

a.

50
r {X1, X2, X3, X4} r r

r r

r r

N um {X1, X2, X3, X4} 3.


N um r {X1, X2, X3, X4} 4.
b. a.

H um 0 (theo 4)

H PTTT n u m 0 (theo H qu 4.1)

IV.
t h m vector n chi u v ts (h u h ta
ng h p h g m t t c vector), ta s cm i ni m
m u.
:H g mt tc
n
im ts cg n vector n chi u u .

:
n
ng nh tuy n
n n
: , n u x, y .x .y i
ta g i u u .

ng d a t
c i s th c. N
gian s c g u v lo i

51
v
tuy

n
1. c .
tm th u s vector l chi i h con
n
ic a ch th y h i

e1
e2 , 0)

en
n
M 1: M c c l i, m i h n
n
c
t qu iv ih m (h u h n) vector:
n
n nh t c {e1, e2
n
en}. Ta g c .
n n
Gi s {p1, p2 n} c i vector X
th bi u di n duy nh i d ng:

X k1.p1 k2.p2 knpn


n
B (k1, k2 n) g c .
n
ng, n u {p1, p2 n} c (k1, k2
kn) trong bi u di g ph c a vector X.

T c bi u di n tuy

3
9. Cho m c : c a vector X (1, 4, 2) trong
p1 (1, 2, 0)
p2 (1, 3, 0)
p3 (3, 10, 1)

L i gi i.
G c 1, x2, x3 X x1.p1 x2.p2 x3.p3
x1.( 1, 2, 0) x2. (1, 3, 0) x3. (3, 10, 1) (1, 4, 2)

52
H m duy nh t: x1 1, x2 6, x3 2.
3
(x1, x2, x3) (1, 6, 2) c .

2. .
n
Trong . Gi tuy i nhau, theo
E {e1, e2 n} F {f1, f2 n} n
t i m t ma tr nS (sij)n x n sao cho F ,t

(2)

n
c l i, n c a
n
(2) tc c a .
Ma tr cg it u m t vector c t
X = (x1, x2 n) Ft c
-1
s tY S .X.
ic at m cl ng th c X
-1
S.Y hay Y S .X tuy
c hi cm i tuy bi n vector X sang bi n vector Y (hay
c l i) v i ma tr n c a ph

2
10. Trong {e1, Ch ra r ng F {f1, f2
2
e2 5.e1 6.e2. Cho ma tr n S c a c m i

{f1, f2

L i gi i.
2
{f1, f2} r {f1, f2 c a .

53
Gi s X y1.f1 y2.f2.

X y1.(e1 3.e2) y2.(2.e1 4.e2) (y1 2.y2).e1 (3.y1 4.y2).e2

T c m i:X 4.f1 .f2 y1.f1 y2.f2.

i tuy u D

3. i m t h vector.
: Cho m h vector X1, X2 m chi u ( n bi t b ng
). Gi s r { X1, X2 m} r, k pt tc h p tuy :

L: {k1X1 k2X2 kmXm | k1, k2, m }


r
t L
sinh b i h m vector { X1, X2 m}.

r
M c a h {X1, X2 m} c a kh .

ng h c bi t: Gi s {X1, X2 m} c l p tuy

{k1X1 k2X2 kmXm | k1,k2 m

u sinh b i h m vector {X1, X2 m}. H


m
m s c gian

11. Cho a, b, c, d ng c a {X, Y, Z}.


chi c l p tuy a { X, Y, Z}.
X a 2.b 3.c ng c a {a, b, X, Y}.
Y 2.a b c 2.d d a {a, b, X, Y}.
Z 4.a 3.b 5.c 10.d a {a, b, X, Y, Z}.

54
L i gi i.
Theo t , ta th y:
th ) c a h m {a, b, c, d, X, Y, Z}.
4
sinh b i

a (1, 0, 0, 0); b (0, 1, 0, 0); c (0, 0, 1, 0); d (0, 0, 0, 1)


X (1, 2, 3, 4); Y (2, 1, 1, 2); Z (4, 3, 5, 10)

a.

r{X, Y, Z} r r - r 2
-

b. r{X, Y, Z} = 2 3 (s h .

c. r{a, b, X, Y} r r

r r 4

d. r{a, b, X, Y} 4 s H
e. H chi u c

4. Bi u di n tuy
Gi s u di n tuy

(3)

t qu sau:
M 2: N 1, X2 Xm bi u di n tuy 1, Y2 n

r(X1, X2 m) r(Y1, Y2 n).

55
M 3: Gi s 1, X2 m bi u di n tuy 1, Y2 n

u r(S) m h {X1, X2 m PTTT.

12. Cho Ch ng minh r thu


h {X1, X2, X3, X4

L i gi i.
Theo M 2: r (X1, X2, X3, X4) r (Y1, Y2, Y3) 3
{X1, X2, X3, X4 ph thu c tuy (h ng nh vector).

13. Cho a h {X1, X2, X3}.

L i gi i.

Ta th y ma tr n S: D3 D2 D
r(S) 2
3 X2 X1

Theo M H {X1, X2, X3 ph H {X1, X2, X3 ph thu c tuy .


thu c tuy .
: t qu thu {Y1, Y2, Y3

56
P

I ng b n.

1. D NG 1: c l p tuy thu c tuy

H m vector n chi u {X1, X2 m} cg ph thu c tuy n ut nt ims


th c k1, k2 m v tm ts

k1X1 k2X2 kmXm 0 (1)


N u (1) ch th k1 k2 km 0 cg c l p tuy .
c a h vector X1, X2, . . Xm,
th c: k1X1 k2X2 kmXm 0 m th n nh t.
L p ma tr n h s c a h n nh t nh n X1, X2 m t.
Bi i ma tr n.

N nk d ng tam g h vector .

N nk d h vector .

r.
a. x1 (0, 2, 0); x2 (1, 1, 0); x3 (0, 4, 0)

b. x1 (1, 0, 1); x2 (5, 6, 1); x3 ( 5, 6, 1)


c. x1 (1, 2, 5); x2 (2, 0, 1)

d. x1 (1, 1, 1); x2 (3, 2, 0); x3 (5, 1, 0)

e. x1 (1, 0, 0); x2 (2, 3, 2); x3 (3, 3, 2)

L i gi i.
a. (0, 2, 0); (1, 1, 0); (0, 4, 0)
. . . 0

nghi m.

57
L y nghi m k1, k3 0.

b. x1 (1, 0, 1); x2 (5, 6, 1); x3 ( 5, 6, 1)


. + . + . =0

nghi m.

L y nghi m k2, k3 0.

c. x1 (1, 2, 5); x2 (2, 0, 1)


. + . =0

m duy nh t { c l p tuy

d. x1 (1, 1, 1); x2 (3, 2, 0); x3 (5, 1, 0)

. + . + . =0

H m duy nh t { c l p tuy

e. x1 (1, 0, 0); x2 (2, 3, 2); x3 (3, 3, 2)

. + . + . =0

(*)

h t nhi u b nghi m v i .

58
, }, bi t:
vector , ,
= +6 = . 6 =

L i gi i.
k1 + + =0
+6 + . 6 +
( +( +( =0

Do { , A3}

2. D NG 2: c a vector.

Cho h m vector n chi u {X1, X2 m}, gi s r{X1, X2 m} r


c ah
c 1: X cx i
p theo c t).
c 2: nv d c bi t (d
c 3: M nh th c con c ng ng v i m g t
(ho nh th

c a h vector.
a. X1 = (1, 0, 0); X2 = ( 1, 2, 6); X3 = (1, 2, 10)
b. X1 = (3, 5, 5); X2 = (1, 0, 0); X3 = (5, 8, 8)

L i gi i.

-
a. A =

59
{ .

b.

A=

{ .

3
. Ba vector a1, a2, a3 . Cho:

b1 = a1 + a2 + a3 b2 = a2 + a3 b 3 = a2 a3

a. H {b1, b2, b3} c l p tuy thu c tuy .

b. ng c a h {a2, a3, b2, b3}.

L i gi i.
a.
k1.b1 + k2.b2 + k3.b3 = 0

k1.a1 + k1.a2 + k1.a3 + k2.a2 + k2.a3 + k3.a2 k3.a3 = 0

k1.a1 + (k1 + k2 + k3).a2 + (k1-k3).a3 = 0


{a1, a2, a3} c l p tuy

k1 = k2 = k3 = 0

{b1, b2, b3 c l p tuy

b.

{a2, a3 c l p tuy

60
1, a2 } h c l p tuy l n nh t c a h {a2, a3, b2, b3}.

1, a2 c a h {a2, a3, b2, b3}.


r{a2, a3, b2, b3} = 2.

3. D NG 3: Bi u di n tuy

. 1, x2 th th c: (x1, 40) (2.x1, x2) 2.(4, x2)

L i gi i.

1, 40) (2.x1, x2) 2.(4, x2)

. rXt 3.(A1 X) 2.(A2 X) 5.(A3 X), v i:


A1 (2, 5, 1, 3) ; A2 (10, 1, 3, 10) ; A3 (4, 1, 1, 1)

L i gi i.
3.(A1 X) 2.(A2 X) 5.(A3 X)
3.A1 2.A2 5.A3 6.X

Gi s X (a, b, c, d) 3.(2, 5, 1, 3) 2.(10, 1, 3, 10) 5.(4, 1, 1, 1) 6.(a, b, c, d)

7
(1, 2, , 4).
3

.V a h p tuy a hai vector X1, X2,


bi t: X = (3, 0, 6) ; X1 = (1, 0, 0) ; X2 = (5, 1, 2)

61
L i gi i.
h p tuy a hai vector X1, X2.

1.X1 + k2.X2
(3, 0, 6) = k1.(1, 0, 0) + k2.(5, 1, 2)

h p tuy a hai vector X1, X2.

62
. 2

A= ;B

L i gi i.

+k = =

H {A, B} c l p tuy .

. Cho X1= (1, 1, 3); X2= (1, 4, -2). a h {X1, X2}.

L i gi i.
X1 + X2 = 0
X1.(1, 2, 3) + X2.(1 ,4, -2) = 0

{X1, X2} c l p tuy .

. Cho X1 = (2, 1, 0, 3); X2 = (1, 0, 4, 2); X3 = (3, 2 , 1, 0); X4 = (0, 1, 3, k)

a h {X1, X2, X3, X4}.

L i gi i.

r {X1, X2, X3, X4} r r

r r r

63
V ik 5 r 3 4 (s vector) H {X1, X2, X3, X4} l ph thu c tuy .

V ik 5 r H {X1, X2, X3, X4 c l p tuy

. 1 = (1, 2, 3); X2 = (0, 2, 3); X = (1, 6, 9). u di n tuy n


1, X2.

L i gi i.
X1 + X2

6, 9) = .(1, 2, 3) + (0, 2, 3)

X = X1 2.X2.

3
. , a h vector sau:

L i gi i.
+ + =0
( 1, 2, 3) + (1, 1, 2) + (1, 0, 7) = (0, 0, 0)

vector {X1, X2, X3 ph thu c tuy .

4
. Trong cho h vector: u1 = (1, 1, 1, 1), u2 = (2, 3, -1, 0), u3 = ( 1, 1, 1, 1)

u ki n c h vector u = (x1, x2, x3, x4) bi u th tuy c qua h u1,


u2, u3.

L i gi i.
Vector u bi u di n c qua {u1, u2, u3} u = y1u1 + y2u2 + y3u3 m h m:

64
A=

m x1 x2 x3 + x4 = 0
ector u bi u di n c qua u1, u2, u3 x1 x2 x3 + x4 = 0

3
. Trong cho h vector : u1 = (1, 2, 1), u2 = (2, 2, 1), u3 = (3, 2, 2) (U).
3
Ch c a .

L i gi i.
L p ma tr 1, u2, u3.

= = ( 2.2.1 + 2.2.1 + 2.3.1) ( 2.1.3 + 2.2.2 + 1.2.1) = 2

3 3
vector u1, u2, u3 c l p tuy uc a u1, u2, u3 c a .

. Cho h vector U = {u1, u2, u3, u4}.

u1 = (1, 2, 2, 1); u3 = (1, 3, 5, 1); u2 = (2, 3, 1, 4); u4 = (1, 1, 7, 1)

a. ng c a h U.
b. chi u c i h U.

L i gi i.

a. A =

65
B c: A = r(U) = r(A) = 3.

b.
dimL(U) = r(A) = 3

c ih S = {u1, u2, u3}.

4
. u ki n c a tham s th h vector trong ng l n nh t:
v1 = (1, 2, 2, 1) ; v2 = (2, 5, 6, 5) ; v3 = (4, 9, 10, m).

L i gi i.

1, v2, v3 l i bi c:

A=

N
N

1, v2, v3 n nh c

. c l p tuy thu c tuy ah


3
ra: v1 = (1, 3, 5), v2 = (2, 2, 4), v3 = ( 4, 4, 14) trong .

L i gi i.

A=

B c:

A=

r(A) = 2 s vector (3)

ph thu c tuy

66
. Cho

a.

b.
c. H i h p tuy a A, B?

L i gi i.
a.
:

V y .

b.

V y .

c.
Gi s : k1. A + k2. B.

ch

h p tuy a A, B.

. c l p tuy ph thu c tuy vector sau:

a.

67
b.
c.

L i gi i.
a.

c l p tuy .

b.

3 h p tuy a B1, B2.

ph thu c tuy

c.
:

ph thu c tuy
ph thu c tuy .

. u di n tuy :
a.

b.

L i gi i.
a.
Gi s : .

B s ( mc ah p t nm r

68
V y mc ah p t :

b.

Gi s : .

( mc ah nm r

V y mc ah p t :

. vector bi u di n tuy :

L i gi i.
Gi s : .
m c ah nm r

69
X bi u di n tuy .
mc ah t :

V i

. Ch ng minh r ng h hai vector c


gian c a vector

L i gi i.
H vector ng s chi u

Do l H c l p tuy

H vector c .

v i .
p t n nm r

c .

con c ic
= (1, 0, 1, 0) = (1, 2, 1, 1)

L i gi i.

70
A=

r(A) = 3 4 (s vector H thu c tuy .


0 c a ma tr n ng v i vector a1, a4, a2 h con i c a a1, a2, a3,
a4 {a1, a4, a2 } {a1, a2, a3, a4} = r(A) = 3.

. Trong 3 vector:
u1 = x3 + 2x2 + x + 1
u2 = 2x3 + x2 x+1
u3 = 3x3 +3x2 x+2

u ki vector u = ax3 + bx2 + cx + d bi u th tuy c qua h u1, u2, u3.

L i gi i.
Vector u bi u th tuy c qua h {u1, u2, u3} u = a.u1 + b.u2 + c.u3 m
h m:

nghi m

Vector u = a.x3 + b.x2 + c.x + d bi u th tuy c qua u1, u2, u3

71
4
. Trong c l p tuy a h vector
sau th c m.
v1 = (1, 2, 2, 1) ; v2 = (2, 5, 6, 5) ; v3 = (4, 9, 10, m).

L i gi i.

A=

2 khi m = 7 {v1, v2, v3 thu c tuy

r(A) = 3 khi m 7 {v1, v2, v3 c l p tuy

ng c a ma tr n sau :

A=

L i gi i.

A=

72
B a ma tr c:A=

. p 2 M2 ( :

u= u1 = , u2 = , u3 =

H t t h p tuy a u1, u2, u3

L i gi i.

H m (0, 1, 2 u = u2 + 2.u3 h p tuy a u1, u2, u3.

3
. Trong 1 = (1, 2, 3), u2 = (0, 1, 3). Vector u = (2,
ph t t h p tuy a u1, u2

L i gi i.

m t t h p tuy a u1, u2.

73
3
. Trong 1 = (1, 2, 3), u2 = (0, 1, 3). vector u = (1, m,
- t t h p tuy a u1, u2.

L i gi i.

t :

Khi m = 0 t t h p tuy a u1, u2.


Khi m t t h p tuy a u1, u2.

. Ch ng minh r ng h vector v1, v2 r ph thu c tuy


m t vector vi, i h p tuy i.

L i gi i.
Chi u thu n: Khi h vector v1, v2, r ph thu c tuy s k1, k2 r

ng th i b ng 0 sao cho k1v1 + k2v2 krvr = 0.

N u k1 1 =( ( ) 1 t t h p tuy
vector v2 r.

Chi o: Gi s v1 t t h p tuy 2 r nt i
s k2 r sao cho v1 = k2.v2 + kr.vr. Do v1 k2.v2 kr.vr = 0 v
h s 1, k2, kr ng th i b ng 0.

vector v1, v2 r ph thu c tuy

3
.M ih
a. v1 = (1, 1, 1), v2 = (2, 2, 0), v3 = (3, 0, 0).
b. v1 = (2, 1, 3), v2 = (4, 1, 2), v3 = (8, 1, 8)

74
L i gi i.
a.

t :

3
H .

b.

t :

3
H m .

3
.H ch c a .
a. A = {(1, 2, 3), (0, 2, 3)}
b. B = {(1, 2, 3), (0, 2, 3), (0, 0, 5)}
c. C = {( 1, 0,1), ( 1, 1, 0), (1, 1, 1), (2, 0, 5)}

L i gi i.
3 3
a. c a ).

3
b. c a .

3
c. c a ( c l p tuy vector s chi u).

75
4
. Trong = (1, 1, 2, 4), u2 = (2, 1, 5, 2), u3 = (1, 1, 4, 0), u4 =
(2, 1, 1, 6).
a. Ch ng t thu c tuy
4
b. a sinh b

L i gi i.
a.

A=

r = r(A) = 3 4 (s vector ) vector PTTT.

b.

B=

B a ma tr

= = 24 0

1, u 2, u3 {u1, u2, u3 c l p tuy i.


4
{u1, u2, u3 a sinh b

. vector X = (3, 1, 11, k) bi u di n tuy


= (2, 1, 3, 8), = (1, 3, 0, 5), = ( 1, 2, 2, 2).

L i gi i.

Gi s : X = + +

76
Gi i theo ma tr n h

A=

k= 8.3 + 5.( 2) + 2.1 = 16

k = 16

.
4
a. Ch ng minh h tor sau c :
= (1, 2, 1, 1), = (5, 9, 2, 3), = (3, 5, 5, 1), = (4, 7, 3, 3)

b. vector X = (2, 2, iv

L i gi i.
a.

A=

77
- - -
= = 1 0.

r = r(A) = 4.

c l p tuy
4
H c .

b.
Gi s : X = + + + ,t

c a vector iv 57, 15, 74).

.
= (1, 1, 1, 1)
= (2, 0, 1, 3)

= (3, 1, 2, 0)
= (5, 1, 2, 2)

a. Ch ng minh r ng h con g m ba vector c l p tuy


b. Ch ng minh r ng vector bi u di n tuy , , .

c. h ng c a h vector .

78
L i gi i.
a.

r =r

= 3 = s vector c l p tuy

b.
Gi s : = + + .

= + 2 bi u di n tuy
, , .

c.

r =r

=3

.X r h p tuy r , , ?
T ng bi u di n tuy
a. u = (1, 3, 2), = (1, 1, 1), = (1, 0, 1), = (0, 1, 1)

b. u = (7, 17, 14), = (1, 2, 3), = (2, 1, 2), = (1, 4, 2)

L i gi i.
a.
Gi s : u = + + .

79
+ h p tuy , , .

b.
Gi s : u = + + .

u = 2. + + 3. h p tuy , , .

. thu c tuy
= (2, 3, 1, 4); = (4, 11, 5, 10); = (6, 14, 5, 18); = (2, 8, m + 4, 7).

L i gi i.

-
-

V im r(A) = 3 4 (s {u1, u2, u3, u4 ph thu c tuy

. Ch ng minh r ng h vector
3
m c .

L i gi i.

80
3
H { } c l p tuy c a .

4
. Trong cho h vector:
U
4
a. Ch c a .
b. c a X = (7, 14, U.

L i gi i.
a.

(nghi m duy nh t)
4
H c l p tuy V c a .

b.

Bi c:

81
c .

. c i h vector :
M .

L i gi i.
c a l v h c l p tuy

nghi ph thu c tuy .

vector c l p tuy c i c a M.

c i M.

. i h vector:

U
c a P.

L i gi i.
c a l v i c l p tuy

82
-

H nghi m.

ph thu c tuy vector c c i c a U.

c a P.

. Cho X = (3, 5, 6) ; Y= (2, 7, 4). X + Y ; X Y ; 2X + 3Y.

L i gi i.
X + Y = (3 + 2, 5 + 7, 6 4) = (5, 2, 10).
X Y = (3 2, 5 7, 6 + 4) = (1, 12, 2).

2X + 3Y = 2.(3, 5, 6) + 3.(2, 7, 4) = (6 + 6, 10 + 21, 12 12) = (12, 11, 24)

. vector x = (1, 2, m) bi u th tuy r y = ( 1, 3, 1)


z = (1, 1, 0).

L i gi i.

Gi s x = ay + bz hay

G ma tr n h s n h s m r ng c a h

A=

83
=

r(A) = r khi m = .

. Cho L = . Ch ng minh r
3
gian vector con c a chi u c a L.

L i gi i.
1)
x, y L; x = ( , .

y=( , .

x+y=(

V i

3
a .
x=( hay x = + (0, 1, 5)

H sinh c a L.
h t c a hai vector t l v i nhau.

H c a L. S chi u c a L = 2

4
.T r ,x t c r sau:
x = (1, 2, 3, 0) ; y = (2, 3, 1, 1) ; z = (3, 1 , 4, 1)

L i gi i.

A=

r(A) = 2 < 3 (s ph thu c tuy

84
3
. Trong r , , = (3, 4, 8), x = (11, 13, 29).
3
a. Ch ng t r ng (B) = ( c a .
b. c a x trong (B).

L i gi i.
a.
3
(B) g m 3 vecto trong ,x p nh th c:

3
=1 (B) c l p tuy c a .

b.
Gi s ( c a x trong (

= ( , ) x=

(11, 13, 29) = ( )+( )+( )

c ( = (2, 3, 5).

85
III: H

I. Gi i h ng 1).
1. p.

.
Cho h

a 11x 1 a 12 x 2 .... a 1n x n b1
a 21x 1 a 22 x 2 .... a 2n x n b2
(1)
.........
a m1 x 1 a m2 x 2 .... a mn x n bm

Av l nh s nh s m r

N u m

N u m duy nh t

N u nghi m

ib i Gauss.

N u i ch h i nghi m t i ch
trong ma tr n h s .

is k 0 h i nghi m, t
a ma tr r ng v i s k 0.

L ym ng ho c tr k l h
it cl ng ho c tr k l o ra 1 ma tr n cho k t qu
u.
:

Khi h huy h a
x r 1 ,...., x n sang v ph ch t qu t

N i xu t hi

86
s k t lu n h p.

2. .
Cho h Cramer:

a 11x 1 a 12 x 2 .... a 1n x n b1
a 21x 1 a 22 x 2 .... a 2n x n b2
(2)
.........
a n1 x 1 a n2 x 2 .... a nn x n bn

a 11 a 12 ..... a 1n
a 21 a 22 ..... a 2n
= s .
....
a n1 a n2 ...... a nn

N u det A h m duy nh nh b c:
det Ai
xi
det A
b1
b2
Ai c t ma tr n A b t i b i c t h s t do .
...
bn

N u detA = nt ij 1,2,3,...., n sao cho A j 0 m.

N u detA = Aj 0 j = 1, n m duy nh t (t c
m ho nghi m). N u x ng h
gi
Nh :

H n nh
ch nh th c c a ma tr s b ng 0.

gi i h ng s n.

3. n ngh o.
Gi s h Cramer: A.X = B

87
X = (x1, x2 n); A =

Khi A kh ngh ch t n t i ma tr n ngh o c a A: A.X = B (*)


B c 1: ) A-1 c: A-1.A.X = A-1.B X = A-1.B

B c 2: n th A-1 v i A-1 = (A* = Aij = (Aij )

A11 A12 ..... A n1


A 21 A 22 ..... A n2
A* v i Aij = (-1) i+j.Mij
...
A1n A 2n ..... A nn

II. Bi n lu n s nghi ng 2).

c 1: n.
c2 i Gauss n v d ng ma tr .
c 3: .

N u h m.

N u h nghi m.

N u h m.

ng h c bi t: n lu n s nghi m c a h theo tham s m.

p:

m 1 1
n 1
1 m 1 m (n 1) m 1
...
1 1 mn n

88
V i - h m duy nh t

V i : h nghi m.

V i - h m.

H qu :

H thu n nh m.

H thu n nh ng

H thu n nh t v ng

H thu n nh t v ng

H m duy nh t .

89
P

n.

. Gi i h

a. d.

b.
e.

c.
f.

L i gi i.
a.

b.
L p ma tr n h m r ng:

90
L y tk , theo

V yh nghi m v i theo tk .

c.
L ph r ng:

V yh m.

d.
L p ma tr n m r ng:

91
V yh m

e.

92
x1 2 x2 x3 x4 x5 0
x2 2 x3 3
2 x3 3x4 5
3x4 4 x5 7
98 x5 98

f.
Ta l p h r ng:

V yh m

mt ah

a.

93
b.

L i gi i.
a.

ch

0 13 5
= (0, 7, ), X1 = (1, 6, 7, )
3 3

b.

94
ch

h m duy nh t:

a.

b.

c.

L i gi i.

95
a.

h m duy nh .

b.

h m duy nh t
c.

m duy nh t

h m:

a.

b.

96
L i gi i.
a.

D2

2 ho c

V i

D1 ,h m.

V i

D1 ; D2 ; D3 ; D4

,h nghi m .

V h m

b.

V h m

. Gi n nh t:

97
a.

b.

L i gi i.
a.

ch

H m duy nh

b.

98
ch :

V ng.

a.

b.

L i gi i.
a.

|A| =

mt ng.

b.

V im ) <n

99
.V nghi m

a.

b.

L i gi i.
a.

h nghi m

b.

h nghi m .

h nghi m.

a.

100
b.

L i gi i.
a.

H nghi m s n

b.

h nghi m

.V m:

L i gi i.

101
A

h m .

. Bi n lu n v nghi m s c a h :

a.

b.

c.

L i gi i.
a.

102
N u: m.

nghi m.
m duy nh t.

b.

A=

A1

A2

A3

: =

103
V i nghi m.

m.

h crame m duy nh t.

c.

i c t 2 sang c t 1:

C :

V i

D1 h m.

V i h nghi m.

V i

104
D1 h m.

V i( ) m duy nh t.

. Bi n lu n v nghi m s ih

a.

b.

c.

L i gi i.
a.
V

N u

h m duy nh

N u tr

105
h nghi m, nghi m t (v

N u h m.

b.
V
n h s b sung:

N u h m duy nh t.

u tr

N u h m.

c.
n h s b sung:

N u m duy nh t (do ).

106
N u

h nghi m, nghi m t ( .

107
. Gi au:

a.

b.

L i gi i.
a.

t:

b.

108
:

. Gi i h

a.

b.

L i gi i.
a.

109
H

b.

. Gi i h

L i gi i.

110
:

. Gi i h

L i gi i.

H nghi m.

i h sau:

L i gi i.

111
H i:

. Gi i h

a.

b.

L i gi i.
a.

A=

H i:

112
b.

A=

i h sau:

a.

b.

L i gi i.
a.

b.

113
t ,

. Gi

a.

b.

L i gi i.
a.

H ng:

t n

114
b.

V yh p nghi m

i h sau:

a.

b.

L i gi i.
a.

D= = 18 = = 18

115
= = 36 = = 18

= 1; = 1

b.

= = 6

. Gi i h

L i gi i.

116
. Gi i h

L i gi i.

D= .

. Gi i h

L i gi i.

D= .

117
. Gi i h b

L i gi i.

D=

. Gi i h sau b

a.

b.

L i gi i.
a. b.

= 14

118
.B sau:

a.

b.

L i gi i.
a. b.

119
. Gi i h

L i gi i.

D=

. Gi i hpt sau b

a.

b.

L i gi i.
a.

120
A= det A m duy nh t.

= = :( )= =1

= = : )= =2

= = : )= =3

b.

A=

= = : =

. Gi i h

L i gi i.

D=

D H m duy nh t.

121
= = 2; = = 0; = =

; ;

. Gi n lu n h :

L i gi i.

m 39 r(A) = 3 < r( ) = 4 H m.

m = 39 A= r(A) = 3 = r( ) H nghi m.

. Cho h . nh k sao cho:

a. H m duy nh t.
b. H m.
c. H nghi m.

122
L i gi i.

V y: a. H t nghi m duy nh t khi k .


b. H m khi k .
c. H nghi m khi k .

. h m:

L i gi i.

H m r(A) = r( ) = 3

123
. Cho h . nh k sao cho:

a. H t nghi m duy nh t.
b. H m.
c. H nghi m.

L i gi i.

V y: a. H m duy nh t khi .

b. H m khi .

c. H nghi m khi

. Bi n lu n theo tham s m c a ma tr n: A =

L i gi i.

A=

124
V y: N
N um

. Gi n lu

L i gi i.

m = 1 h tr =

r(A) = r( ) = 1 H nghi m ph thu c 2 tham s . Nghi

( a,b )

m= 2 , h tr H m.

125
m ,h m duy nh t :

h m duy nh t:

L i gi i.

Ta th y = 1 V ik m duy nh t

126
: nghi m.

L i gi i.

Ta th y: r(A) = 2. r( ) ph thu n a.

N u ) = 2 = r(A) < n = 4

h nghi m.

N u ) = 3 > r(A)

h m.

. Gi n lu n theo tham s m h

L i gi i.

D=

127
Bi n lu n:

N u

N u tr

N u .

. a tham s h

nghi m:

L i gi i.

128
. Bi n lu n theo m s nghi m c a h

a.
b.

a.

b.

129
h m duy nh t:

D=

: Gi n lu n h sau :

a.

b.

a.

130
m=7

b.

m m.
nghi m.

. Gi n lu n h sau:

. Cho h

131
a.
b.

a.

A=

b.

u ki h ng

132
h p y:

nh.

tz=t

. h m:

133
. Gi n lu n h heo :

r(A) = 3 < 4

. Gi i h

134
. Gi i h

=C

135
:

= =

. Gi i h

= r(A) = 3 < 4

136
(t

137
IV: D

.
D

n.
1. M uv d
: Cho n bi n th c .

(DTP).

. Khi

hay

138
.

trong , sao cho .

2.
:

(1)
(1)

(1):

1.

139
;

3.

4.

n
V sao cho: .

Vector V

:
.

140
:

-
hay

-1.

-1.

II. d c, chu n t c.
Gi s 1; f2; ...; fn e1 , e 2 nb i ma tr n bi i
S. N c 1; f2; ...; fn
n
c .V ym i tuy .
Ta mu i tuy m id
c. D c nh t.
1.
n
.
: Gi s k1; k2; ...; kn m (k c nghi m b i) c
kE| = 0 c a d ng to 1; x2; ...; xn) =

3. d c, chu n t c.

Ma tr n c a d

=0

k = 9; k = 9; k = 0

V yd c:

141
Nh H n ch l n nh t c i n > 2, vi
c a ma tr

2.

Gi s A =
nh th
T Al 1, i2, ..., ik
i1, i2, ..., ik t i1, i2, ..., ik g
m nh th p k c a A.
nh th u.
D1 =

D2 =

Dn = = |A|

i 0, G(Y) =
-

A=

; =5

3: N u r(A) = r, , = 0,

142
F(x1; x2; ...; xn) = G(y1, y2,..., yn) =

N u r(A) n t i ma tr nh th c
, i = 1, 2, ..., r.

5 d c:

L i gi i.

nd 1 = 0; D2 = ; D3 = 1

K 1; x2; ...; xn) = G(y1, y2, ..., yn) =

1 = 1 ; D2 = 1 ; D3 = 4.

: F(X) = G(Y) = H(Z) = .

3. .
N i dung: Th c hi i tuy ng
d ng t d m c bi it tc
c a m t bi bi n m t kh i t h ng:
).

ng h p 1: t m t ph n t a ma tr n A,
nt i tt s
1:

143
S= =

F=

: ij = 0,
ij

ij 12

11 =1 =

=K .

144
4. nh lu
n
c a bi u th c c a d
c th nh cd th t n,
v tr tuy ic s s mang d cb
i.
Cho m t d s ,b i tuy
cd c.
s mang d c b ng 0 c c
nh t bi .

y, b i tuy n, m t d
th t. Tuy
tn d nt cv im nh th
t s c quan : khi th c hi n bi i tuy n,
a ma tr n d c thu c (-

Khi

145
n

n
s
d nh th u thay cho vi c s d nh th
v a tham s vi c s d nh th i r t ti n l i.

7. nh d u c a d i A= .

L i gi i.
= 0, r = 2.

i tuy t

5. M ng d ng c a d .
Ma tr nh d c ng d ng r
nhi ch
u khi n t u khi n nh . Trong ph m vi c
ch c p t i hai ng d ng nh trong vi c nh n d ng, m t b
d u ki cho c c tr c u bi n .

nh n d ng, m t b c hai.
i tr c giao.
n
v tr c chu i tuy n bi n
n tr c g i tr c giao. Ma tr n bi i tr c giao

146
cl pt h c l p tuy a ma tr n A. Vector X = ( ; ;
1/2
...; + +...+ ) cg

AX.
N u ma tr n c i tuy a ma
tr cd d c.
N u ma tr n c i tuy
n tr cd d
t c.

8. Cho d

vector
.

, vector

147
:

Nh n d ng cong
Trong h to tr c chu n c ng

Vi t l

nh n d ng elip,
ng parabol hay hypebol, ta t nh ti n, quay h tr c to , sao cho m t v c
i tuy ng ma tr n tr c
giao th c ch to .
2
i tr nh ti n h tr c to
.

9. Vi c, nh n d ng b c hai: .

L i gi i.

148
hai .
ng v i .

Vector ng v i .

Chu ;

Ma tr n = S'.

V i ma tr n i .

i,

hay

149
P

n.

nh d id uc ad
a.

b. - -

c. -

d.

e.

L i gi i.
a.

b.

c.

F(1, 0, 0) = -6 < 0
F(0, 1, 0) = 5 > 0
i d u.

d.

F=0

i d u.

e.

150
F(1, 1, 0) = 6
F(1, -1, 0) = - 6
i d u.

2 nh d id uc ad
a. F(x1, x2, x3) = x12 + 3x22 + 5x32 + 4x1x2 - 8x2x3 - 4x1x3
b. F(x1, x2, x3) = x12 + 5x22 + 7x32 + 2x1x2 - 4x2x3 - 2x1x3
c. F(x1, x2, x3) = x12 + 2x22 + 3x32 + 4x42 + 2x1x2 - 2x2x4
d. F(x1, x2, x3) = -2x12 - 6x22 - 10x32 - x42 + 2x1x3 - 6x2x4 - 8x2x

L i gi i.
a.

A=

D1 = 1 ; D2 = = -1

D3 = =(

D c: y12 - y22 + y32 ng kh nh d u.

b.

A=

D1 = 1 ; D2 = =4

D3 = =

D c: y12 + y22 + y32

151
c.

A=

D1 = 1 ; D2 =

D3 =

D4 =

D ht c:

d.

A=

D1 = 2

D2

D3

D4

D c: D

nh d ng c a tham s d

a. F( , , , )=5 + +2 +4 + 2m 4 .

152
b. F( , , , )=2 +3 + 10 + 5m +2 6 .

c. F( , , , )=m +7 + +7 + 2m 4 .

L i gi i.
a.

=5>0; = =5>0 = = 10 .

= = 1. . = 40 8 4 = 32 4

b.

A=

=2>0; = =6>0; = = 31 > 0

= = 5m. . = 155m

F(x) n nh

c.

153
=m>0; = =7m ; = = 7m 7 3m = 7 + 3m > 0

= = 7. . = 7.( + 3m ) > 0

F(x) n cm=

. tham s d : ;
.
a. F(x) = F =m + 2m

b. F(x) = F(x1,x2,x3,x4) = +5 4 + 2m +5

c. =

a.

D1 = m ; D2 = = 2m2 4; D3 = = 2m2 4

D4 = = 5 . (-1)4+4 .D3 = 10m2 20

2m2 4>0 m>

10m2 20 m

b.

154
D1 = 1 ; D2 = 5

D3 = = =

D4 = 5. 3 =5

c.

D1 = 1

D2 = = 3m

D3= =3m.(m = (m

. d c ho c chu n:
a. F( =

b. F(

c. F( =

d. F(
e. F(x1, x2, x3, x4) = x12 4x1x2 + 5x22 + 6x32 + 6x2x4 + 10x42
f. F(x1, x2, x3, x4, x5) = x12 4x1x2 + 5x22 + 6x32 + 6x2x4 + 10x42 + 2x1x5 x52

155
g. F(x1, x2, x3, x4) = x12 + 4x1x2 + 2x22 + 9x32 + 6x1x3 5x42 + 12x2x3

h. F(x1, x2, x3, x4) = 4x1x2 + 6x2x3 + 10x3x4

L i gi i.
a.

t (d ng chu n t c).

b.
F( ]+4

= )

c.

F( =

156
=

d.
F(

= +

e.

A=

D1 = 1 0 ; D2 = =1 0

D3 = =6

D4 = = 6. = 6. (50 - 49) = 6 0

D c c a A: F(y1, y2, y3, y4)= y12 + y22 + 6y32 + y42


D ng chu n t c c a A: F(y1, y2, y3, y4) = y12 + y22 + y32 + y42

157
f.
F(x1, x2, x3, x4, x5) = x12 4x1x2 + 5x22 + 6x32 + 6x2x4 + 10x42 + 2x1x5 x52

= +

D c:

D ng chu n t c:

g.

A=

D1 = 1 0 ; D2 = = -2 0 ; D3 = = 18 0

D4 = 18. = 18.10 = 180 0

D c c a A:

D ng chu n t c c a A: F(x1, x2, x3, x4) = y12 y32 y42

h.

158
F(x1, x2 , x3, x4) = -4(y1 + y2)(y1 y2) + 6y3(y1 y2) + 10y3y4

= 4(y12 y22) + 6y1y3 6y1y2 + 10y3y4


= 4y12 + 4y22 + 6y1y3 6y1y2 + 10y3y4

= (2y1 y3)2 + y32 + 4y22 6y2y3+ 10y3y4

= (2y1 y3)2 + (2y2 y3)2 + 10y3y4

D 1, z2, z3, z4) = z32 + z42 + 10z12 10z22


D ng chu n t c: F(z1, z2, z3, z4) = z12 + z22 z32 z42

. d n t c.
a. F(x1 ; x2 ; x3 ; x4) = 4x1x2
b. F(x1 ; x2 ; x3) = 3x12 + 2x22 + x32 + 4x1x2 + 4x2x3
c. F(x1 ; x2 ; x3) = 2x12 + 3x22 + 4x32 + 4x1x3

d. F(x1 ; x2 ; x3 ; x4) = 3x12 + x32 + 2x2x3 + 4x3

L i gi i.
a.

nA=

= =0

k(k2 4) = 0
k = 0 ; k = 2 ; k = -2
F(y1 ; y2 ; y3) = 2y12 2y22
t z1 = y1

159
z2 = y2
z3 = y3
F(z1 ; z2 ; x3) = z12 z22

b.

= =0

(3 k)(2 k)(1 k) 4(1 k) 4(3 k) = 0


(3 k)(k2 - 3k +2) 4 + 4k 12 + 4k = 0
3k2 9k + 6 k3 + 3k2 2k + 8k 16 = 0
k = -1 ; k = 5 ; k = 2
F(y1 ; y2 ; y3) = 2y12 + 5y22 y32

c.

A=

= (2 k)(3 k)(4 k) 4(3 k) = 0


(3 k)(k2 6k 4) = 0

k = 3; k = 3
F(y1 ; y2 ; y3) = y12 + y22 + y32

d.

160
= =0

. =0

(3 k)(k2(1 k) + k + 4k) = 0
(3 k)(k3 + k2 + 5k) = 0

k = 3 ho c k = 0 ho c k =

F(y1 ; y2 ; y3 ; y4) = y12 + y22 y32

c, nh n d ng cong b c hai:

a.

b.
c.

d.

L i gi i.
a.
td i v i ma tr n)

A=

| |= = =

A. = . =

161
c: =

=1

. = .

k = 1, =

c ma tr n tr c quan =

A = S.B

t = ; =

=0

t+ Z=5

t + a

( , )=

c c a 1 hypebal.

, )=

| |= =(

162
10 = 0

n tr c giao =

= . = ;=

10 Z=

c.
(

t a2 + b2 = + =1

ng elip.

163
d.

|=0

( ) 0

k = 0 ho c k = 25

V i k = 0: ;

V i k = 25: ;

S=

= ;y=

c:

25

125

164
. Cho d

d c.

L i gi i.

2. Cho d

n t c.

L i gi i.

t G(Y)

t H(Z) H(Z)

t M(T)

. Cho d

165
d n t c.

L i gi i.

t G(Y) = .

. Cho d :

d :x ,x

L i gi i.
nd

A=

= <0

= 40m 25

166
d

D th y c d

. c:
F(x1,x2,x3) = x12 + x22 + x32 + 4x1x2 + 4x1x3 + 4x2x3

L i gi i:

F = (x12 + 4x1x2 + 4x1x3) + x22 + x32 + 4x2x3


= (x1 + x2 + 2x3) 2 (2x2 + 2x3)2 + x22 + x32 + 4x2x3
= (x1 + 2x2 + 2x3) 2 3 x22 3x32 4x2x3

= (x1 + 2x2 + 2x3) 2 3(x2 + x3)2 x32

2
1 3y22 y32

i 6. Vi i d ng ma tr n :

F(x) = x12 + x22 + 3x1x2 2x1x3 + x3x4

L i gi i.

Ma tr n c a d cc a :A=

167
ng ma tr n c a d

: Vi i d ng ma tr n:

F(x) = ax12 + bx22 + cx32 + x1x2 + x2x3 + x3x4

L i gi i.

Ma tr n c a d cc a :A=

nc ad

. c:
F(x1, x2, x3) = 2x12 + 3x22 + x32 4x1x2 + 2x1x3 2x2x3

L i gi i.

Ma tr n c a d ng: A =

V nh th c con:

; = = 2; =1

= + + =2 + + .

168
c:

F( , , )= +2 7 +8

L i gi i.
Ta , , )= 4 ( 2 )+2 7

= +2 7

= 2( 8 ) 23

= 2( 8 + 16 ) + 9

= 2 +9

V i

c : F(x) = G(x) = 2 +9 .

. c:

F( , , )= +4 4 4

L i gi i.
F( , , )= +4 4 4

= +

t F(x) = G(y) = +8

t +8 8 .

c c a F(x).

sau v d c:

F(x) = 2 +3 +4 2 +4 3

169
L i gi i.

F(x) = 2 +3 +4 2 +4 3

= 2( + +2 )+3 +4 3

=2 2 +2 +3 +4 3

=2 + 2

=2 + +

d cc ad + +

. Kh nh c a d

F(x) = +5 +4 2

L i gi i.

F(x) = +5 +4 2

F(x) = + +3 0

F(x) = 0 =0

.
,t
F( ) = F(

L i gi i.

170
F( 2

G( ) =

.
F = F(

.
F = m[

G( ) =

171
id u:

. d c:

L i gi i.
F( )

c:

G( ) = c c a F( ).

t c:

G( ) = 4(
=

172
t c:

H( ) = ).

. Cho d )=

c c a F( ) b

L i gi i.
A = F( ) =

ht

Thay , ta gi i h c

V m

173
. d nh d u:

. d nh t c:
a. x12 + 2x22 + 2x1x2 + 4x2x3
b. x12 + 4x22 + x32 - 4x1x2 + 2x2x3

.
a.
x12 + 2x22 + 2x1x2 + 4x2x3
= (x12 + 2x1x2) + 2x22 + 4x2x3
= [(x1 + x2)2 x22] + 2x22 + 4x2x3
= (x1 + x2)2 + x22 + 4x2x3
= (x1 + x2)2 + (x2 + 2x3)2 - 4x32

t cd c: x12 + 2x22 + 2x1x2 + 4x2x3 = y12 + y22 4y32

174
b.
x12 + 4x22 + x32 - 4x1x2 + 2x2x3
= (x12 4x1x2) + 4x22 + x32 + 2x2x3
= [(x1 2x2)2 4x22 ] + 4x22 + x32 + 2x2x3
= (x1 2x2)2 + x32 + 2x2x3
= (x1 + x2)2 + (x3 +x2)2 x22

t cd c : x12 + 4x22 + x32 4x1x2 + 2x2x3 = y12 y22 + y32

3
. Trong v
s :
Q(u) = 2x12 + 3x1x2 + 4x1x2 + x22 + x32

Ma tr n c

nh th

1= 2; 2 = = ; 3 = det(A) =

11 = = ; a22 = = -8 ; a33 = =

V y Q(u) = x12 - 8x22 + x32

175
Thay a33 = c a31 = ; a32 =

V m

. Cho d :
f(x1, x2, x3) = 5x12 x22 mx32 4x1x2 + 2x1x3 + 2x2x3

V .

nc ad

Do ( 1)1 1 = 5) > 0

( 1)2 2 = ( 1)2 =1>0

( 1)3 3 = ( 1)3 = 2+m

d m 2 > 0 hay m > 2.

. Kh nh c a d sau :
f(x1, x2, x3) = 5x12 + x22 + 5x32 + 4x1x2 8x1x3 4x2x3

L i gi i.

nd f:M=

Do 1 = 5 > 0; 2 = = 1 > 0; 3 = =1>0

n Sylvester, d

176
. d cb i Lagrange.
a. F(x1, x2, x3) = 3x12 + 6x22 + 3x32 - 4x1x2 + 8x1x3 + 4x2x3
b. F(x1, x2, x3) = 4x1x2 + 4x1x3 + 4x2x3

L i gi i.
a.
F = (3x12 4x1x2 + 8x1x3) + (6x22 + 3x32 + 4x2x3)
4 8
F = 3(x12 x x + x x ) + (6x22 + 3x32 + 4x2x3)
3 1 2 3 1 3

2 4 16 4 2 16 2
F = 3(x1 x2 + x3)2 + xx x x + (6x22 + 3x32 + 4x2x3)
3 3 3 2 3 3 2 3 3

2 4 14 28 7 2
= 3(x1 x2 + x3)2 + ( x22 + xx x )
3 3 3 3 2 3 3 3

14 2 28 7 2 14 2 7 2
x + x2x3) x = (x + 2x2x3 ) x
3 2 3 3 3 3 2 3 3

14 14 2 7 2 14 7 2
(x2 + x3)2 x x = (x + x )2 x
3 3 3 3 3 3 2 3 3 3

2 4 14 7 2
F = 3(x1 x2 + x3)2 + (x + x3)2 x
3 3 3 2 3 3

14 2
D cc : F = 3y12 + y 7y32
3 2

b.

i bi n: -

F = 4y12 4y22 + 4(y1 + y2)y3 + 4(y1 y2)y3


F = 4y12 + 8y1y3 4y22

F = 4(y12 + 2y1y3) 4y22

177
F = 4(y1 + y3)2 4y22 4y32

i bi n :

D cc 1, x2, x3) = 4z12 4z22 4z3

. d c r i bi n lu n v d u c a q theo m.
q(x1, x2, x3) = mx12 4mx1x2 + 2mx1x3 + (5m+1)x22 2(3m+1)x2x3 + 3(m+1)x32

.
q = m[x12 2x1(2x2 x3) + (2x2 x3)2] m(2x2 x3)2 + (5m + 1)x22
2(3m + 1)x2x3 + 3(m + 1)x32
= m(x1 2x2 + x3)2 + (m + 1)x22 2(m + 1)x2x3 + (2m + 3)x32
= m(x1 2x2 + x3)2 + (m + 1)(x22 2x2x3 + x32) (m + 1)x32 + (2m + 3)x32
= m(x1 2x2 + x3)2 + (m + 1)(x2 x3)2 + (m + 2)x32
t : X = x1 2x2 + x3
Y = x2 x3
Z = x3
D c c a q = mX2 + (m + 1)Y2 + (m + 2)Z2

qx nh m>0

m 2

m< 2

id u 2 < m <0

178
. 2x12 + 2x22 + 3x32 2x1x3 2x2x3 16 = 0

2
1 + 2x22 + 3x32 2x1x3 2x2x3.

= =0

k1 = 1, k2 = 2, k3 = 4.

1= 1 P1 =

2= 2 P2 =

3= 4 P3 =

-
2
1 + 2x22 + 4x32 = 16

179
. nh d u c a d
F(x1, x2, x3) = 7x12 + 2x22 x32 + 6x1x3

n A=

D1 = 7 > 0 , D2 = = 14 > 0 , D3 = = 32 < 0

nh d u.

. Cho d
f( , ) =3 +6 +3 4 +8 +4

a. Ma tr i bi n?
b. D cc ad

.
a.
T c

= .

P=

180
b.
i bi c:

f(y) = . A.P .A.P = f(y) = 3 + 7

. Trong , nh d u c a d :

f(x) = f ( =-2 - 4

T d n:A=

. Nh n d ng b :

+2 xy - - 2(1 + )x 2(1 - y+2=0

+2 xy -

Ma tr n c a d :A=

a ma tr mc
=0 (

= 2 ho c = -2

T vector ng v = -2 th

181
V (-1, )
T c a vector ng v = 2 th

V =( )

t =( , )

= =(

nP= n tr =

t =P

ng con =1

tX= ;Y=
V ng b ng

. d cb .

F( = +2

nh th :
=1

= = -1

182
= =1
V yd c lad G ( )=

. Vi t d ng c t ma tr n c a d :

A=

D a ma tr n c

V y h ng c a d .

. Cho ma tr n:

a. Vi t d ng c a d
b. c.

.
a.

rank ng c a d

b.

183
t cc m

V i

V yd cc ad

. Cho d

Ma tr n c a d ng t

nh th hc 1

2 3

F 3

. Nh n d ng cong b c hai sau:

Ma tr n c a f: .

aM:

184
V i

V i

Ma tr n c i tr c giao: P =

V i X = PY hay

V c:
S d nh ti n, ta vi i d ng:

t c E-lip

. d c:
a. F( )= + +

b. F( , = +5 -4 +2 -4

L i gi i.
a.

F= + +( + ) +( - )
= +2 + - -

= - -

185
F= - -

b.

F= +2 ( -2 )+ - + -

F= +4 +4 -8

F= +4 -8

F= -9

F= + -

186
g.

. p c nh tranh thu n xu t 2 lo i s n ph m v t
2 2
h p : TC = 3Q1 + 2Q1Q2 + 2Q2 + 10

V ng c a s n ph a s n ph nm t
us ng (Q1, Q2 i nhu t

= 160Q1 + 120Q2 (3Q12 + 2Q1Q2 + 2Q22 + 10)


= 3Q12 2Q22 Q1Q2 + 160Q1 + 120Q2 10

= 6Q1 2Q2 + 160 = -6, = 2

= 4Q2 2Q1 + 120 = -2, = 4


sau:

c tr duy nh

= = = 20 > 0 x,y

mc i.

V i (Q1, Q2 t

0,4
. Gi s y0,9 u ki n
th nh
nh gi il

0,4
y0,9 + k(260 8x 3y)

= 0,4x-0,6 y0,9 8k L11 = = 0,24x-1,6y0,9 ; L12 = = 0,36x-0,6 y-0,1

187
= 0,9x0,4 y 0,1
3k L21 = = 0,36x-0,6 y-0,1 ; L22 = = -0.09x0,4 y-1,1

= 260 8x 3y; g1 = gx = 8; g2 = gy = 3

nh th c c p 3 :

D= = = 48L12 9L11 64L22

12 > 0 ; L11 < 0 ; L22 < 0 x, y, k > 0

D = 48L12 9L11 64L22 > 0 x, y, k >0


m M(10, mc i.

Gi y) = (10, 60).

188
, gi i h c

, GI I H C

I. S th m t bi n s .

1. T p s th c
Ta nh c l i:

th n tu c vi id c a hai s n.
cg h ut th
ch cg .T pt tc h ut cg
s th c. T th (ho c )

tt c s p th t i hai s th c a;b b t k bao gi y ra


m c a < b ho c a > b ho c a = b.

i hai s th t k a < b bao gi nt i


m t s th c c sao cho a < c < b.

M t , ch ng h nh th cg
m t bi n th t bi n bi n ph
b nh m l n). Bi n ch nh n m duy nh cg t h ng, ch ng h n x = C v i
C = const. Gi u ki u quan h ; quan h ; quan h logic; quan
h n m t s ki u quan h r t ph bi u
ng d .

2. m t bi n s
n, h t xOy c a cm th t a
tr c chu ng nhau.

:
Cho X . M t quy lu tm x ng duy nh t v i
m tg yb ng th c y = f(x) g
n ch . Bi n x g c l p. Bi n y g n ph

189
, gi i h c
thu c hay bi pXg nh. T p f(X) g tr . T
t trong h t xOy c a m t ph ng g th c
ch quan h

f:X R:x y = f(x)

1. x y = f(x) = v i: X = ; f(X) = ( )

n.

ng b
n nh t, g n. Ti p theo, b
ta s nl c nh ct
n:
a: y = ( ng s )
y= ng s : 0 < a 1)

nh ( )

y= ng s : 0 < a 1)

cc y= .

nh .

th c a y = y= i x ng v

ph h nh t.

V y= ng bi nh.

V y= ch bi

t -1; 1] tu n
.

ng bi n: - ;k .

ngh ch bi n: ;k .

n, ngh ch bi n: ]; k
ng bi n: [- ;k .

190
, gi i h c
, tu
.

nh v i x v ik ng bi
nh.
y = cotx nh v i x v ik ch bi
s nh.

c:
y = arcsinx. ng h th c sau:

y = arcsinc
-

nh [-1;1], t - ng bi
nh.

y = arccosx

nh [-1;1], t ch bi
nh.

y = arctanx
-

nh ,t - .

y = arccotx

nh R, t - u gi .

.
pX c
hi im ix X.

191
, gi i h c
(f )(x) = f(x) g(x)
(fg)(x) = f(x).g(x)
(f/g)(x) = f(x)/g(x) (g(x) 0)

p.
s y = f(x) v i t nh X, t i
t nh ,t .N uY cm t

z = g[f(x)] h(x); x X
X uh g fg pc .
Vi

c.
Cho f: X pX .G c
yv im iy f(x) = y ph t m t nghi
nv :T a bi n y?
y = f(x) v i t nh X, t Y = f(X). N u v i m i
y t nghi m x :

g:Y X
sao cho : y = f(x)
-
yg cc ug .
-
V x= (y); y = f(x) Y

ngh ch n c gi
nm ts n bi u th c gi
c c cho cg uc
m r ng t nh.
i ta d ch bi c l p, y ch bi n ph thu c.
thu n ti n khi v th t h tr c t il
-
hi bi c l p, y ch bi n ph thu y= (x), x Y.
y, n u ngh

192
, gi i h c
-
[f(x)] = x, x X
-
[f(y)] = y, y Y
-
N u bi u di th c th t tr c chu n
th c i x ng v n
th nh ba).
m c ti p.
u hai bi n x;y cho nhau c
s y = sinx : - . , y = arccosx u l i hai bi n c a
[0; ].

2. - v it nh .

V im iy - m duy nh t x = 1 +

v iy Y= cc
ngh .

3 c c a y = sinx v i t nh .

L i gi i.

x -

- sin( hay sin( )=-yv i -

- -
y: - - - -
- -

Ta c ng th c sau:

arcsinx + arccosx = ,

arcsin(sinx) = x, - sin(arcsinx) = x,

arccos(cosx) = x, cos(arccosx) = x,

193
, gi i h c

arctan(tanx) = x, - tan(arctanx) = x,

arccot(cotx) = x, cot(arccotx) = x,

arcsinx + arcsin(-x) = 0, arccosx + arccos(-


arctanx + arctan(-x) = 0, arccotx + arccot(-

4. Ch ng minh r ng: arccosx + arccos(-

L i gi i.
- arccos(-x)) = - cos(arccos(-x)) = x = cos(arccosx).

M - arccos(- u thu n
V - arccos(- - arccos(-

5 ; sin[arccos(-0.1)].

L i gi i.

arcsin(cos = arcsin(sin( = arcsin(sin ) =

- -
-

sin( - = - - = - =

6 nh c :

a. y= - - -

b. y= -

L i gi i.
a.

T nh c ng x th u ki n: - -

194
, gi i h c

- -

- - -

- )( - )

- -

-
V yt -3; 1].

b.
T nh c ng x th u ki n:

-
-

V y X = [-1;

7. T nh c sau:

a. y= - - -

b. y = arccos

L i gi i.
a.

-
T nh c ng x th u ki n:
-

- -
, (k )
-

D - - -

195
, gi i h c
b.

T nh c ng x th u ki n:

V y X = [-1; 1].

p
n nh t. B t
ib nh cm tl
v n gi c nhi tc n. M t bi u th c
g t bi u th u th c ch logic, v quan h t p
h ng ph u th c gi
t mi

Gi s t t p h p thu c m t trong b n lo i t p sau: (a, b); [a, b]; [a, b); (a; b] v i a
< b. M cg bi u di n ch b i m t
cb n b ng m t s h u h
c ng, tr
y, n ch bi u di n b c gi
s

8.

y = f(x) = + arctan(16 - )
-
y = f(x) = -

y=
-
ph ng t p con ( ho c (0;
ph p.

196
, gi i h c
Vi t gi t c n thi t.
ub ih
t c,..) ch p. Vi u khi r t c n s t m ,
ch ng h iv y= ng b d u tr tuy ib :

r
= = pc .

II. Gi i h n c .

1.

Gi i h n c khi x .
nh n h uh n t thi
nh t i i h n khi x n u t n t i m t s L sao cho:

u: hay f(x) L khi x

h uh n t thi
nh t i

khi x u: ) n u:

- khi x u: - ) n u:

khi x u: ) n u:

Nh :
T y gi i h ut nt i duy nh t.

ng c ch n ph thu .
ih c hi ih uh ng h p f(x) ti n t i
i h n b ng .

197
, gi i h c

9. ng minh : .

L i gi i.
V i y:

|(2x - 1) - 3| = |2x 4| = 2|x 2| < |x 2| <

V y ch c n ch n , ta s 2| <

- 1) - 3| < .

nh .

-
10 ng minh:
-

L i gi i.
-
nh khi x = 2.
-

V i

-
L y - -
-

-
V : .
-

ih a f(x) khi x n u:

u: f( )

gi i h n ph i:

f( )

t c a gi i h qu :
H qu 1: u ki n c i h n khi x i h n ph i
ih i ih

198
, gi i h c
- =

11.

t: -

- - -

-
12 ih nc khi : -

L i gi i.
-
-
-

i h n khi 2.

Gi i h n c khi x .
nh t i m l i h n khi x
n u t n t i m t s L, sao cho:

u: hay f(x) khi


khi u hay f(x) khi
n u:

ng h i h n b ng
i h n sau:

199
, gi i h c

13. ng minh:

L i gi i.
Gi s

- khi .

Gi i h c ch ng minh.

Nh :

hay - ud nt
m t gi i h i h n ph thu th khi .
Khi nt t gi i h n, ch ng h n t th
u ng n g x ih n
ho c - , n n thi t ph t v d u u ng n g n
ng h

ki i h n sau:

N - ;

N - ;

n: x ,
h qu .
H qu 2: Trong m u gi i h n c t nt nh duy nh t.
i h n trong m
d nt

14. Ch ra r ng gi i h n t i:

L i gi i.

ih , k, h .

200
, gi i h c

D th nh

t c a gi i h
V n t i gi i h n

B th ch ih n t i:

M ts tc i h n.
Ta ch . K t qu
N u f(x) = C = const
N u nt i
- .
N ut nt it i sao cho f(x) ho

gi i h n
N u x , i h n h u h n, ch ng h n

n u

n u

py=f

N nh trong m a nh t i

201
, gi i h c

N nh trong m a k c t i

H qu 3: (Gi i h n c p khi )N nh t i
n

f( )

2. M t s gi i h n d nh.
Khi gi thi t c i h n b vi ph d
n sau, g ng d nh, s
x d nh).

a. D ng (gi thi t a

15.

b. D ng (gi thi t

16.

c. D ng (gi thi t h uh

17.

d. D ng (gi thi t h uh nk

18.

202
, gi i h c

D ng d ng ho c .

e. D ng (gi thi t h uh

19.

- -
(Khi - -2)

f. D ng (gi thi t

g. D ng (gi thi t h uh am
Ba d cx ng nhi
nt gi i quy
p theo.

3. Hai gi i h n quan tr ng.


Hai gi i h quan tr p nhi x
ng h nh ho c .
a. Gi i h n th nh t.

H qu 4:

b. Gi i h n th hai.

203
, gi i h c
ts nh m px b

H qu 5:

4. n.

t .

a. n.
:
g n u .

g n (VCL) khi n u .

20.
Khi
ih nb

Khi - - -

b. gi ih

c. t c a VCB, VCL.

T ng c

m t VCB v i m ch t VCB.

Ngh oc am t VCB, ngh o cu m t VCB t VCL.


:

T t cu i, ta ch c uv t qu v

204
, gi i h c
t th m r ch n cu .

suy ra: M t t h p tuy t

21. C t hai gi i h n sau:

d. n).

Gi s c VCB khi .

N u ng b

c bi t, n
u .

N u c th

N u nt c trong

V i .
V .
H qu 6:

Khi ng:

Khi ng:

ih t.

22. Khi

205
, gi i h c

pc

e.
N u :

ih
thay b

23.

a.

( Khi ).

b.

( Khi ).

ch thay
th t (ho c m u) b

N u c .

c thay h ng t ng, tr ) VCB b

ng thay m t VCB ph c t p b i m t bi u th

24.

206
, gi i h c

25.

Khi - -

D th y, khi i

26.
-
sau:
-

- -
ih u thay sinx b s
- -

c ph d ng h ng t
ph n c a ph ng, tr ).

f. t b VCB b c cao, VCL b c th p.

N ut s u s c a m t gi i h ng c a nhi a gi i
h c n gi l h c th p nh t c a t u.
N ut s u s c a m t gi i h ng c a nhi a gi i h n
c n gi l h c cao nh t c a t u.

27.

III. S cc m t bi n s .

1.
ct m n u:

nh t i nc a .

207
, gi i h c
N ut i nc a .

ct im mx .

m n ut nt i , sao cho
-
-

c ph i t m n ut nt i , sao cho

c ph i t i
i b.

H qu 7: ct m c
ph i t i

n)

Gi s m nc .N ih i h n ph i
u h u h n khi n lo i m t.
ng h n lo t m t trong hai gi i h n
m il n lo c.

nt i

nh t i .

cc c.
N n th c ng cong li n n m

28 cc t i x = 1.

L i gi i.

208
, gi i h c

T i x = 0:
nh t n c a x = 0.
a:
V c t i x = 0.

T i x = 1:
n (lo nh t i x = 1 .

29 cc t m x = 1:

L i gi i.
nh t n.

2. c.
T gi i h ch c k t qu sau:

Gi s
.
.

n u .

N u ct i ct i p

ct m .

209
, gi i h c
H qu 8: ( S cc p): N u
.

30 cc p .

a.
-

b.
-

L i gi i.
a.
c cho b
nh .

T -

c t i x = 0. V t p .

b.

T mb -

V y, nt n kh .

31. cc : .

L i gi i.

t c.

- c.

210
, gi i h c

-
ct ix=1 a = 1.

V y: khi .

khi n t i x = 1).

32. : .

L i gi i.

- , nh).

cn ct i x = 1.
-
-

ct ) n u:

211
, gi i h c
P

n.

. Cho f(x) = arc

-
.

L i gi i.

f(

-
- -
f( -

f(100) = arc

. :

a. -

b. -

c. arc

d. -

L i gi i.
a.

[arcsin(-0,1)] + -

- - - = - =

b.

212
, gi i h c

-
- = -( - =

c.
-
arc

d.

arc - = arc - -

-
= arc = arc =

nh c

a. Y=

b. Y =

c. Y=

d. Y=

e. Y=

f. Y= +

g. Y=

h. Y=

i. Y=

j. Y=

L i gi i.
a.
T nh c ng tho u ki n :

213
, gi i h c

V yX= .

b.
T nh c ng tho u ki n :

V y .

c.
T nh c ng tho u ki n :

TH3:

V y .

d.
T nh c ng x tho u ki n :

214
, gi i h c

V y .

e.
T nh c ng x tho u ki n :

V y .

f.
T nh c ng x tho u ki n :

V y .

g.
T nh c ng x tho u ki n :

V y .

215
, gi i h c

h.
T nh c ng x tho u ki n :

V y .

i.
T nh c ng x tho u ki n :

V y = .

j.
T nh c ng x tho u ki n :

V y = .

i h n sau:

a.

b.

c.

d.

L i gi i.

a.

216
, gi i h c

b.

c.

d.

i h n sau :

a.

b.

c.

d.

L i gi i.

a.

b.

c.

d.

i h n sau:

a.

b.

c.

217
, gi i h c

d.

L i gi i.

a.

b.

c.

d.

= = =

i h n sau:

a.

b.

c.

d. , (m = const)

L i gi i.

a. = = =

b. = =e

218
, gi i h c

c. = =e

=e

d. = = =1

e. (m = const)

= =1

v i =0

i h n sau:

a.

b.

c.

d.

L i gi i.

a. =

b. =D=

V =0

219
, gi i h c

V i0<a tt=

C =

c. = =- =

d. = =

i h n sau:

a.

b.

c.

I=

L i gi i.

a. =

b.

c.

N ux>0

(1)

N ux<0

(2)

220
, gi i h c

d.

N um>n I= =

N um=n I=

N um<n I=0

ih nm

a.

b.

c.

d.

L i gi i.
a.

b.

c.

= ; =-

d.

= = 1; =0

i h n sau b

221
, gi i h c

a.

b.

c.

d.

L i gi i.

a. = = 15

b. = =1

c. = = = =

d. = =1

cc sau:

a.

b.

L i gi i.
a.
. Ta

=0

=0

V ct i n t i x = 0.

b.

222
, gi i h c

=2

=2

f(0) = 2 =

V ct ix .

. :

L i gi i.
=2
f(1) = 2
=3 a

3-a=2 a=1

V yv .

. :

L i gi i.

223
, gi i h c

L i gi i.

f(x) =

f(1) =

224
, gi i h c

. Cho f(x) = . f( ), f( )

L i gi i.

f(1) = = sin(0) +

f(3) =

f( ) = = sin( + =

f(

sau:

a. y = b. y =
-

c. y = + cos (2x) d. y = + -

L i gi i.
a.

V )

b.

nh khi: (k

V yD= \

c.

(k

225
, gi i h c

d.

nh khi:
-

V y D = [-1;1] [2; )

a. A=

b. B = sin(arccos(0,4))

c. C = arcsin(sin

L i gi i.
a.

= = < <

= sin( =

b.
Ta c nh: arccos(0,4)
ty= )
cosy = cos(arccos(0,4)) = 0,4

sin(arccos(0,4)) = siny = - = - =

c.

t lu n: arcsin(sin = do -

Tuy v y: -

226
, gi i h c

sau:

a. y=

b. y=

L i gi i.
a.
nh khi:

V y D = [-1;1]

b.
nh khi:

V yD=

sau: y =

L i gi i.
nh khi:

227
, gi i h c

V yD=

:y=

L i gi i.

-1

nh khi: (k

V yD= \

ih nc sau:

a.

b.

c.

d.

e.

L i gi i.
a.

b.

228
, gi i h c

c.

ih sau:

a.

b.

c.

L i gi i.
a.

229
, gi i h c

c.

i h n sau:

a.

b.

c.

L i gi i.
a.

b.

230
, gi i h c

c.

i h n sau:

L i gi i.

a.

b. t :

L i gi i.
a.

231
, gi i h c

b.

k = 3L
nt n.

. . V i a, b, c hS= .

L i gi i.

a = 1; b = 5; c = 2

= 12 + 52 + 22 = 30

i h n sau:

232
, gi i h c

a.

b.

L i gi i.
a.

b.

cc t ix=0:

L i gi i.

233
, gi i h c

-
i h n sau:
-

L i gi i.

B i h n sau:

L i gi i.

i h n sau:

L i gi i.

234
, gi i h c

i h n sau:

L i gi i.

i h n sau:

a.

b.

c.

d.

e.

L i gi i.

a.

b.

235
, gi i h c

c.

d.

Khi

e.

i h n sau:

a.

b.

c.

d.

e.

L i gi i.
a.

236
, gi i h c

b.

c.

Khi

d.

e.

c cao nh t khi :
?

L i gi i.

237
, gi i h c

B i.

V c cao nh

ih n:

L i gi i.

i h n sau:

L i gi i.

238
, gi i h c

i h n sau:

L i gi i.

V y

cc :

a.

b. cc t i x = 1.

L i gi i.
a.
T

239
, gi i h c

V c t i x = 1.
T nh.
V c t i x = 2.

b.

nt i .

. Kh cc sau:

L i gi i.

c t i (0,0)

V ct im t ph ng.

. : . nh h ng s c.

240
, gi i h c

L i gi i.
nh t i ct

ct ix=- (1)

T i x = 0:

V y ct khi b = 3 (2)

. nh h ng s c:

L i gi i.
nh t i ct m

T i x = 1:

241
, gi i h c

ct khi a + b = 5 (1)
T i x = 2:

V ct
T
V yv .

. : . c t i x = 1.

L i gi i.

ct ix=1

khi

V p s th

.G i

cc .

L i gi i.

242
, gi i h c

V i m i x, x0

T i x = 1:

243
t bi n

T BI N

m.
1.
: Gi s t n (a, b) ch m x. N u
gi i h n t n t uh n

u h n hay kh vi t a y = f(x) t mx
ub c .

N u gi i h n b ng + ng + t m x.
ng h vi t i x.
c hi uh
cm vi t i x n u gi i h n t i ho c b

: Gi s ( . N u gi i h n sau
t nt uh n

ih uh nt m i c a y = f(x) t m
ub ).
i b ng + t i n u gi i h n b ng + .
-
, i ).

T t c a gi i h qu sau c
H qu 1: f(x0 u h n (hay kh vi) t m
ih uh uh nt i ng nhau.

244
t bi n
-
) )=
: u h n (hay kh u
uh nt im mx .
u h n (hay kh o
u h ih uh nt u h n t i b.
: c kh vi t i x =
-
) ),

c:

N uh n t m (ho
m

ct i uh nt i ng g i
( m c th .

N uv th c t tr c chu s
c a ti p tuy n v ng cong y = f(x) t m( ).

gi c
: y = f(x) kh vi t ct cl
H qu 2: nt i vi t i .

1. : a. ng s )
b. y = x
c. y = sinx

d. y =

L i gi i.
a.
V i y = C, t
-
= 0=0

b.

245
t bi n

V i y + x, -

-
= =1

c.

V i y = sinx, -

-
=

= cosx

d.

V iy= , -
- -
= = =

2. c.
Vi n ti i h n. V i
m tl , ta mu m t l n nh c
cho t t c thu c l il u
t
ng, tr p nhau.

a. B

ng s )
-
( (

( lna ( 0 < a )

( (0<a 1)

246
t bi n

sinx

b. t.

p y = f[u(x)]: =

H qu 2:

ng s )

( ng s )

2: c. a. y = + 2arctan4x + 5x

b. y = ln

c. y = (

L i gi i.
a.

b.

y = .ln( ln(

c.
a bi u th c d ng y = am
b e:

247
t bi n

lny= (3x cosx).ln(2x + sinx)

= (3 + sinx).ln(2x + sin x) + = A(x)

: vi c
c ng kho ng tr n ch

ng
ng h
vi t y=
- -1;1], kh -
vi t i x = .

N n
kh um =
x=b. N nh t i x = k t lu n r
s vi t mx= k t lu c ta c ),
f )b

Gi s , c t i x = b. N u t i x = b
nh vi t u
ct ic
s n d ng bi u th ,
( ), f ( c vi ih n
ph c t

3. nh kh c : f(x) = -

L i gi i.

T i x = 0, d th cb t l i:

f(x) = -

248
t bi n

-
- kh - )= x = 0) = 2.

kh )=2 .

kh vi t .

4 vi t mx=1c : f(x) =

L i gi i.
D th ct ct t l i:

f(x) =

-
.(1 + lnx) )= x = 1 = 1.

)= x = 1 = 1.
-
kh vi t i x = 1.

5. vi c :

a. f(x) = t i x = 0.

b. f(x) = t ix=0

c. f(x) = .

L i gi i.
a.

Ta th n c a 0, ch ng h - ; )
sin + nh t i x = th ( ) =

=0.V kh vi t i x = 0.

ng h ih nm i

249
t bi n

t nh

b.

Ta th nh v i m i x nh t i x =

th =+ (gi i h ng ngh o c a m t VCB). V


vi t i x = 0.

c.

nh :
- - kh )=- (x=0) = 0. D th
s c t i x = 0, v vi t f(x) = 2 + khi x
nh t kh 1);

(1; + )= (x=0) =

T ix= ng h n: )= .
T ix=0 vi.

c cao.
: Gi s b). N u f
f(x) = cg c hai c b)).

M cnc a u nh b i:
(x) =

a. .
uh nt m x, g i gia (m ng
cb nh ) c a bi :

t VCB khi .

N uy :=
t VCB b i khi khi

250
t bi n
S gia t bi u th c phi tuy iv i t bi u
th c b c nh i v i u t a s gia khi | nh n
l ph c nh t a

:N u th
cg m x:

(x) .
Do dx = c vi

(x)dx.
Nh

T c cu u di ho .
B c suy ra tr c ti p t b

b. t bi n c
Gi s py=y
do du =

dy = dx = . dx = du.

ng th t bi n c i bi

III. M t s ng d ng c .
1. .
u th c d ng tuy u th c d ng phi tuy
ph c t p. Thay m t bi u th c d ng phi tuy n b i m t bi u th c d ng tuy
nh chu u
hi uh s li u trong th c ti c thu th p m
n thi t.
M 1: N h p x sau:

f(x)) = f (x + f(x)
hay

f (x + f(x) + (x)

251
t bi n
Nh :

c ch c bi t c (theo
bi f(x), v ph i ch ng,
tr c bi t c cg n

V s li u c th , k t qu c d ng s
th p p

ch s
theo d u ph x px v c.

Sai s c , lo
px ng t t n u | l nc a|
ng h p c th . Ch ng h n iv
th n.

ng h p f cx px c cao

ng h p | f (x0 b p x ch
th | r t nh .
2. ih nd nh

Quy t kh d nh ho c )

: ih n ( u h n ho ng

nh ho c ut nt i nt i =K

nt k t

lu n n t i.
Nh t thi t ph i ki m tra d c khi s d ng
nh quy t c sai.
Bi u th th
.
D d ng ho c

252
t bi n
ph ng quy t u l n cho m t gi i h n.

3. c tr c
a. c tr .
: tc it m n u tong t i m nc a
sao cho f(x) f( ) v i m i x thu t c c ti u t i n ub t
ng th chi c l i: f(x) f( ) v i m i x thu
c mc i (c c ti u cg c i (c c ti c
c i hay c c ti c tr u .

b. u ki n c n c a c c tr .
:N c tr t i = 0.
cl ic t lu
s c tr t i .
m nghi ng n c c tr t m, g m
nghi ng

T m nghi ng lo i 1:{x }.

T m nghi ng lo i 2: {x t nh n t i}.

c. u ki ic .
: Gi s u:

(a, b].

(a, b].

, (a, b].

d. u ki c a c c tr .
n : Gi s m nghi ng c a y = ct i

N id ut tc it i .

N id ut t c c ti u t i .

N cd c tr
t i .

253
t bi n
:N nt m nghi ng c tr ph ng
c th .
: Gi s c nh t, b ng (a, b) ch a
m

N tc it i .

N > t c c ti u t i .

e. l n nh t.
c i hay c c ti u ch mang
l n nh t hay nh nh t trong m nh m c c tr .
:N n [a, c ch t GTLN,
GT tm tl hi u :

y(a); y(b); }

u ch c

, = y(a); y(b); }.

254
t bi n
P
n.
1. D ng 1: c .

a. Y=

b. Y=

c. Y= arc

d. Y=

e. Y=

f. Y=

255
t bi n

g. Y=

= )= +1)

h. Y= =

= =

c :

a.

b.

2. D ng 2: vi c .

c 1: nh.

c 2: i.
N ut vi t m.
N ut m c th t nh c
th m nghi m .

256
t bi n
c 3: K t lu n.

a. y=

=
- = vi.
+ = vi.

T ;

vi t kh

b. y=

- = vi.

= vi.

T ix=

vi t

c. Y=

vi.

vi.

T ix=

kh vi t i x 0.

257
t bi n
d. y= v i c t i x=2, kh \ .

Y=

- - +

kh vi v i m i x ,t vi.

e. y=x

Ta th nh t i x =

V vi t i x =

f. Y= arc

vi t i x

Ta th nh t i x =

V kh vi t i R .

g. y=

= h vi t i x

Ta th nh t i x = 0

258
t bi n

=0; =0

vi t i x = 0 .

. :

V c vi t i x = 0.

L i gi i.
vi.
vi.

T ix= a;

kh ngh ch t

c sau kh vi t i x = 0:

L i gi i.

ix=

V kh vi t

.V u ki an :Y=

a. c t i x = 0.
b. Kh vi t i x = 0.
c. c t i x = 0.

259
t bi n

L i gi i.
a.

ct i

V c t i x = 0 khi .

b.

kh vi t i x = 0 khi n .

c.

V i

ct i

3. D ng 3: .
D ng 3.1: L c.

260
t bi n
D ng 3.2:

c 1: Ch p (ch x x u
i t t o s x u).

c 2: .

c 3:
Ch n ng s p sao cho
tr nh ).

t i .

c 4: c:

4. D ng 4: ng d ng c ts
D ng 4.1 ih nh: s d ng quy t

c 1: Ki m tra d c khi s d .

c 2: N u d d ng ho c .
ng quy t ul n)

D ng 4.2: Kh d nh

c 1: tA= r i h n v d ng 0.

c 2: p v gi i h n d ng ho c .

c 3: ih n.

c 4: l i.

D ng 4.3: c tr .

c 1: .

c 2: .

c 3: c tr t m nghi ng .

261
t bi n
T m nghi ng lo i 1 .
T m nghi ng lo i 2 {x n t i}.

D ng 5.2: l n nh in i

c 1: .

c 2: mc 0.

c 3: L p b ng bi n c i hay c c ti u.

p n (n c :

a. y=

-1).(-2)

-1).(-2).(-3)

b. y=

= )

t = ; =

c. y=

262
t bi n

g ng c u th c b

a. (b qua sai s nh

cg =4+ .

b. arc (b qua sai s nh

= t ix= v i

g = 0, 4849

arc = arc arc

= arc t i x = 0, 5 v i

arc = ;

g arc .

c. arc v i .

t ix=

cg = 1 + 0.01 = 1.01

arc arc

= arc t ix=1v i

263
t bi n

arc ;

cg arc =

d.

arc ;

cg =

i h n.

a. g.

b. h.

i.
c.
j.
d.
k.
e.
l.
f.
m.

L i gi i.
a.

= = = = =6

b.

= =

264
t bi n

= = 2. =1

c.

= = =

d.

= =

e.

= =

= =

f.

=0

g.

)= = =

h.

= = =

i.

= =0

=1

j.

ln = = =4

265
t bi n

k.

= = 2

l.

= =

= =

= =-

m.

)=

= =

266
t bi n

x y (1, 2) bi t f (x, y) = ln(x2 + 2y2).

L i gi i.

x (x, y) = (ln (x2 + 2y2 x

x (x, y) = x (1, 2) =

y (x, y) = (ln (x2 + 2y2 y

y (x, y) = y (1,2) =

i 2. Cho f(x, y) = x (0, 0).

L i gi i.

x (0, 0) = =

tt= suy ra t

x (0,0) = = 0 (Quy t

x y (1, 2) bi t f (x, y) = ( .

L i gi i.

x (x, y) = (( )x x (x, y) = y.( x (1, 2) = 10

=y

= +y

y (x, y) = ( . y (x, y) = 25.( )

267
t bi n

. Cho f(x, y) = x y (x, y).

L i gi i.

x (x, y) = ( x= x = .

u th i x ng v i ch

y (x, y) = .

. Cho f(x, y) = x x y (0, 0).

L i gi i.

x (x, y) = ( )x= x (1, 1) =

x (0, 0). Ta s d :

x (0, 0) = = =

n t i gi i h ih i h n ph ng nhau.

y (0, 0) = = =0

(x).

L i gi i.

(x) = = x= =

= =

. Cho z = 2 3 + 4xy 10. xy.

L i gi i.

268
t bi n

x = (2 3 + 4xy x= (2 x ( x x ( x

=8 0 + 4y 0 = 8 + 4y

xy x y= (8 y = (8 y y =0+4=4

y= (C). ix=1b

L i gi i.

V i gia c is t = =

= =

V .

. i x = 0: f (x) = .

L i gi i.

)= = = 1

= = = )

f(x) kh vi t i x = 0

. Cho f(x) = .

L i gi i.
- +1 2 kh vi.

1 +x 2sinx + 1 kh vi.

269
t bi n

1) f(x) = 3sin(x 1) kh vi.


T ix=
f ( 1) = = 1+ 2cos1 = 1

f (1+) = =3

f ( 1) f (1+) n t i x = 1.
vi t i x = 1.
T i x = 0:

f( )= = = = 2

f( = =

= +2 = 1+ 2 =1+ =1 =1

f( f( v t ix=0

kh ; (0; 1); (1; + vi t i x = 0; x = 1.

. f(x) =

c i x = 0.

L i gi i.

= .a = a

( = =3

vi t =f ) = a = 3.

vi c f(x) t i x = 0: f(x) =

L i gi i.

= = =3

270
t bi n

Do 1 + 3x khi x

f = 6. =6

D th f

vi t i x = 0.

. i x = 1: f(x) =

L i gi i.

f = a

f(x) kh vi t i x = 1 f = .

i h n:

L i gi i.

= = =

cc theo m: f(x) =

L i gi i.
=

x > 0: f(x) = nh v i cv i .

x < 0: f(x) = a nh x < 0.

271
t bi n

x = 0: f(0) = a + sin(2.0) = a

= = =

N u

a= ct ix=0 ct i .

Cho f(x) = x.(x + 1).(x+2)....(x + n).

L i gi i.

= = n!

Cho f(x) = . uh nt i = 0.

L i gi i.

n = 0: + u h n.
n t i.
n > 1: .

Cho .Kh a f t i x0 = 0.

L i gi i.

= =

ct i =0 i = 0.

272
t bi n

. g ng c a .

L i gi i.

: f(x) =

= t

= f (1 +
f(1) = 1

0,02

:Y= (x > 5).

L i gi i.

ln y = ln

= 2.ln(x - 2) + ln(x + 1) 3.ln(x - 5)

= + -

+ - ).

. p hai f(1, 1) bi t: f(x, y) = .

L i gi i.

.(1+xy)

=
p hai :

+ 2.

273
t bi n

f(x, y) = [ + 2.(1 + xy)dxdy + ]

f(1, 1) = e(d + 4dxdy + d )

p1 A= .

L i gi i.

Ch

Ch g nv : x0 = 1, y0 = 2
dx = =x x0 = 1,03 1 = 0,03

dy =

dx + dy

f(1,03; 1,98) f(1; 2).( 0,02)

= f(1,03; 1,98) 3 + .(0,03) + ( 0,02) = 2,98

L i gi i.

Ta c t i 15,8 = 16 0,2

t = 16, = 0,2

+ f(

= = =

c: =2 0,00625 1,9938.

B p f = f(u) = , u = sin(xy).

L i gi i.

274
t bi n

F = f(x, y) =

= 2u .ycos(xy) = 2sin(xy) .ycos(xy)

= 2u .xcos(xy) = 2sin(xy) .xcos(xy)

bi t f = f(u, v) = v + ln(uv), u = ,v= .

L i gi i.

v + ). +( + ).sin(2x)

. p 1 c a f(x, y) = + 3xy + y 1.

L i gi i.
+ 3xy + y
+ 3xy + y

p1c a , bi t f(x, y) = + 10.

L i gi i.
y) = 4

p 1 c a f(x, y) = y.sinxy.

L i gi i.
cosxy

275
t bi n

p 1 c a f(x,y) = . (1; 2) (1; 2).

L i gi i.

p 1 c a:
a. z(x, y) = +
b. z(x, y) = ln(tan

L i gi i.
a.
( ) 4 6

b.

= =

dx + dx

276
t bi n
p ng d ng.

. Cho n xu t ng n h n Q = f (L) = 24 . L t c L = 64
t qu .

L i gi i.

MPPL = 24. ( = 24. . = 24 . . =

T i m c L = 64 MPPL 0,5

N px s n ph m.

T i m c L = 125 MPPL

N px s n ph m.

M n xu s n ph ng c nh tranh v
bi n xu t Q = 12 (L) = 40USD . nh m c s
d ng cho l i nhu n t

L i gi i.
i nhu n c n xu

= 20.12 40L = 240 40L

BBT:

Q 0 64

+ 0

Theo BBT, ta suy ra t GTLN t i L = 64.

. l i
c s n xu t m t chi

277
t bi n

- . c iv im cs n
xu c u n u m c s n xu t

L i gi i.
n xu t Q s n ph m:

c -

Khi

y, n Q t ng 7, .

n sinh b
quay quanh Ox.

L i gi i.
Di n b ng t ng hai di sinh b i n ng
i khi quay quanh Ox.

Trong c ng h

V c:

S=

=4

= = =

278
NH TH C
T
ma tr n . 2

nh th c ... 2

III. H ng c a ma tr n . 4

IV. Ma tr n ngh o .. 4

P
b n ... 6

p b sung . 23

T
43

II. S c l p tuy thu c tuy . 44

III. H c a vector 47
51

P
b n ... 57

p b sung . 63

279
t bi n

C
T
I. Gi i h 86

II. Bi n lu n s nghi . 88

P
b n ... 90

p b sung . 108

T
m n 138

d ng t c, chu n t c ... 141

nh d u nh d u . 145

P
n ... 150

p b sung .. 165

p ng d ng .. 187

, GI I H C
T
I. S th m t bi n s 189

II. Gi i h . 197

III. S cc m t bi n s 207

P
b n ... 212

280
t bi n

p b sung . 225

T BI N
T
m . 244

c cao 250

III. ng d ng c 251

P
b n ... 255

p b sung . 267

p ng d ng . 277

281

You might also like