ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Α) Κ. Π. Καβάφης, Τα Παράθυρα

1. Σε ποιον ανήκει η «φωνή» του ποιήματος και ποιο πρόβλημα αντιμετωπίζει;

2. Τελικά το ποιητικό υποκείμενο βρίσκει λύση στο πρόβλημά του;

3. Πώς θα χαρακτηρίζατε το ποιητικό υποκείμενο από τη στάση του; Δικαιολογήστε την απάντησή σας με
αναφορές στο κείμενο.

4. Το ποίημα έχει συμβολικό χαρακτήρα. Τί συμβολίζουν «οι σκοτεινές κάμαρες», «τα παράθυρα» και «το
φως»;

5. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει το ποιητικό υποκείμενο πιστεύετε ότι είναι επίκαιρο και διαχρονικό; Εσείς
έχετε βρεθεί ποτέ σε παρόμοια κατάσταση;

Β) Κ.Π. Καβάφης, Η Πόλις

1. Το ποίημα από πλευράς δομής παρουσιάζει τη μορφή διαλόγου.

Α) Ποια στοιχεία του κειμένου επιβεβαιώνουν αυτή τη διαλογική μορφή;
Β) Γιατί ο Καβάφης επιλέγει αυτή τη μορφή διαλόγου και δεν χρησιμοποιεί πλάγιο λόγο και γ΄ ρηματικό πρόσωπο;

2. Ποιοι πιστεύετε ότι συνομιλούν στο ποίημα;

3. Σε ποια συναισθηματική κατάσταση βρίσκεται ο ήρωας του ποιήματος και γιατί; Να τεκμηριώσετε την
απάντησή σας με λέξεις ή φράσεις από το ποίημα.

4. Να εντοπίσετε και να γράψετε τους στίχους όπου ο ήρωας φαίνεται να αναγνωρίζει την προσωπική ευθύνη
του γι’ αυτά που του συμβαίνουν. Ποιο συμπέρασμα μπορείτε να βγάλετε για το ήθος του ήρωα, σε σχέση με
την αποδοχή των ευθυνών του;

5. Τελικά η φυγή του ήρωα είναι εφικτή σύμφωνα με τον ποιητή; Γιατί;

6. Στο ποίημα κάποιες φράσεις επαναλαμβάνονται . Ποιος ο ρόλος αυτών των επαναλήψεων;

7. «Η Πόλις» ανήκει στα συμβολικά ποιήματα του Καβάφη. Βασικό σύμβολο είναι «η πόλις». Τι συμβολίζει;   

8. Το ποίημα «Η πόλις», αν και παρουσιάζει έναν «αντιήρωα», μπορεί να θεωρηθεί διδακτικό.  Να στηρίξετε
αυτήν την άποψη.

9. Έχει διατυπωθεί η άποψη πως αυτό το ποίημα είναι η πιο απελπισμένη φωνή που αντήχησε από ανθρώπινα
χείλη. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη;
Ερμηνευτικό σχόλιο
Να σχολιάσετε  εκείνο το θέμα του ποιήματος  που κρίνετε πιο σημαντικό. Τεκμηριώστε  τη θέση σας με κειμενικούς
δείκτες (150-200 λέξεις).

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Βασικό θέμα του ποιήματος είναι το έντονο αίσθημα εγκλωβισμού και η καταγραφή της εξίσου έντονης
συναισθηματικής κατάστασης που βιώνει μερικές φορές ο  άνθρωπος – ίσως ο καθένας μας –στη μάταιη προσπάθειά
του να αλλάξει την ίδια του τη ζωή. Πρόκειται για μια φωνή απελπισίας, μια κραυγή απόγνωσης, η οποία μάλιστα
αισθητοποιείται μέσω της παρομοίωσης («κ’ είν’ η καρδιά μου –σαν νεκρός– θαμένη»), που αποτυπώνει όλα εκείνα τα
αρνητικά συναισθήματα που έχουν κατακλύσει το ποιητικό υποκείμενο. Δεν είναι τυχαία, άλλωστε, η διαλογική
μορφή του ποιήματος – στην πραγματικότητα πρόκειται για εσωτερικό μονόλογο – καθώς μέσω αυτής  προσδίδεται 
σ΄ αυτό  δραματικότητα και καθίσταται εμφανής η εσωτερική σύγκρουση του ποιητικού υποκειμένου, που δείχνει
εγκλωβισμένο σε αυτή την άσχημη πραγματικότητα που βιώνει. Η απάντηση, όμως, είναι απογοητευτική. Μέσω της
επανάληψης («Καινούργιους τόπους δεν θα βρεις, δεν θάβρεις άλλες θάλασσες / δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό») η
«άλλη» φωνή αποκλείει κάθε περιθώριο διαφυγής. Η προσωποποιημένη πόλη – ίσως ο ίδιος μας ο εαυτός –  πάντα θα
μας ακολουθεί. Το παρελθόν μας, τις όποιες εσφαλμένες αποφάσεις μας θα τις βρίσκουμε δυστυχώς διαρκώς
μπροστά μας. Πάντα θα μας στοιχειώνουν και θα μας εμποδίζουν, σύμφωνα με την ποιητική φωνή, να κάνουμε μια
νέα αρχή. (204 λέξεις)