1

6.1 Kaedah dan Bahan yang Digunakan dalam Teknologi Pemprosesan Makanan

Membunuh mikroorganisma
Menghalang makanan Menjadikan makanan tahan
daripada mudah rosak lebih lama

Memudahkan makanan Makanan lebih menarik, enak

dicerna dan berkhasiat
Tujuan

Fungsi: Melunturkan warna

makanan Fungsi: Memberi warna dan
menjadikan makanan lebih
Peluntur menarik
Contoh: Benzoil peroksida PEMPROSESAN Pewarna
MAKANAN
Contoh: Tatrazina, sunset
yellow, chocolate brown
Fungsi: Menghalang makanan
berminyak dan berlemak
dioksidakan oleh oksigen
Pengantioksida Pemanis Fungsi: Memberi rasa manis
Bahan Kimia
tanpa menggunakan gula
Contoh: Asid askorbik, butyl
hidroksianisol (BHA), asid
Contoh: Aspartam, sorbitol
sitrik, tokoferol

Bahan Awet
Fungsi: Menstabilkan
Penstabil dan Fungsi: Menambahkan rasa
makanan, membaurkan Perisa
pengemulsi makanan supaya lebih enak
ramuan yang tidak bercampur Fungsi: Makanan tahan Contoh: Garam, gula,
lebih lama kerana tiada cuka, asid benzoik, Contoh: Monosodium glutamat
Contoh: Kanji, gelatin, gam pertumbuhan natrium nitrit, asid (MSG), vanila
akasia, lesitin, asid sitrik mikroorganisma borik, natrium benzoat
 2

Teknologi dalam Pemprosesan dan Pembungkusan Makanan

Bukan karsinogenik Tiada bahan kimia Nutrient makanan dikekalkan Suhu 0oC – 5oC Memperlahan pertumbuhan
Membunuh mikroorgabnisma
mikroorganisma
Menggunakan suhu Mikroorganisma
amat rendah -18oC Sesuai untuk mengekalkan
menjadi tidak aktif
Nutrient dan rasa kesegaran sayur-sayuran
dikekalkan dan buah-buahan
Contoh: Ikan, Makanan
Menggunakan ayam, daging Nutrien makanan dapat
tahan lama
sinaran radioaktif dikekalkan
Penyinaran Pendinginan
Buah-buahan, ubi Penyejukbekuan
kentang Makanan dipanaskan pada
suhu 115oC – 121oC
selama 20 minit
Menggunakan
TEKNOLOGI PEMPROSESAN Makanan tahan dalam
tenaga haba Pensterilan Pengetinan
DAN PEMBUNGKUSAN tempoh yang sangat lama
MAKANAN
Membunuh
mikroorganisma Hampir semua makanan
boleh ditinkan
Contoh: Susu UHT
Nutrien makanan tidak
Pendehidratan dapat dikekalkan
Tahan lebih lama Pembungkusan vakum Pempasteuran

Makanan mesti disimpan

Udara dikeluarkan Makanan tahan Makanan pada suhu rendah (4oC)
daripada makanan lama dikeringkan
Makanan dipanaskan pada
Nutrien dikekalkan Mikroorganisma Nutrien suhu 63oC selama 30 minit
mati makanan hilang
Rasa makanan Membunuh mikroorganisma Kesegaran dan nutrient
tidak berubah Tiada pertumbuhan Contoh: Beras, Air disingkirkan daripada dan patogen tetapi tidak makanan dikekalkan
mikroorganisma kacang tanah makanan menggunakan haba memusnahkan sporanya
 3

Kesan Penggunaan Berlebihan Bahan Kimia dalam Pemprosesan Makanan

Menyebabkan kecacatan otak fetus

Diabetis melitus Mengganggu Mengganggu sistem Sakit kepala

pertumbuhan fetus pencernaan manusia
Karies gigi Kanser
Memusnahkan Menyebabkan
vitamin B alahan pada kulit
Kerosakan ginjal Kecacatan otak pada
kanak-kanak
Kanser
Pemanis Bahan awet Perisa Muntah-muntah
Hiperaktif
Kerosakan ginjal
Menggangu
pertumbuhan fetus KESAN BURUK BAHAN Tekanan darah tinggi
KIMIA TERHADAP
KESIHATAN

Kerosakan ginjal Pengantioksida Pewarna Peluntur Keracunan makanan

Kerosakan hati Gangguan saraf

Kanser Kanser Kemandulan Alahan

Asma Keracunan makanan Kerosakan ginjal Kanser

Hiperaktif pada kanak-kanak Kerosakan ginjal

Mengganggu fungsi
sistem badan
 4

6.2 Cara Meningkatkan Pengeluaran Makanan

Mengamalkan tanaman bergilir Baka sawit Tenera sp. mempunyai Baka lembu Mafriwal yang Menjimatkan kos, masa, tenaga
sabut tebal, tempurung nipis, bersaiz besar dan boleh
pokok tumbuh lebih rendah menghasilkan susu lebih banyak
Menggunakan baja Menggantikan tenaga buruh
asli Lebih tahan serangan Kos pengendalian dan
makhluk perosak perbelanjaan rendah Teknik pengklonan
Sistem bersepadu menghasilkan haiwan ternakan
Rintangan penyakit tinggi Hasil pengeluaran tinggi bermutu tinggi dengan banyak
Sistem penanaman dalam masa yang singkat
mengikut kontur
Teknik kultur tisu
Menanam tanaman Peggunaan baka bermutu menghasilkan
Pengurusan Tanah yang Cekap Penggunaan Teknologi Moden
tutup bumi banyak anak benih
dengan cepat

CARA MENINGKATKAN Teknik perikanan akuakultur

PENGELUARAN meningkatkan hasil ikan dan
MAKANAN udang
Mencampurkan
genetik makanan Latihan, seminar,
kursus dan ceramah
GMF mempunyai Makanan yang Diubah Suai Pendidikan dan Bimbingan oleh agensi kerajaan
nilai tambah nutrien Secara Kejuruteraan Genetik untuk Para Petani
Petani diajar
Rintangan penyakit menggunakan teknik
yang tinggi dan teknologi moden

Kesan jangka Penggunaan Tanah dan Kawasan Penyelidikan dan

panjang GMF belum
diketahui
LKIM melatih dan memberi
khidmat nasihat kepada
pengusaha projek akuakultur
Perairan Secara Optimum Pembangunan Berterusan
MARDI untuk meningkatkan
produktiviti pertanian kecuali
getah dan kelapa sawit
FELDA bertanggungjawab FELCRA membantu FAMA meningkatkan
MPOB membuat penyelidikan
membuka dan memajukan tanah membangunkan tanah yang pemasaran hasil
untuk kelapa sawit
untuk pertanian terbiar untuk pertanian pertanian
 5

Makanan yang Diubah suai Secara Kejuruteraan Genetik (Genetically Modified Food, GMF)

MAKANAN YANG DIUBAH

Hasil pengeluaran makanan Menyebabkan rintangan
SUAI SECARA
meningkat terhadap antibiotik
KEJURUTERAAN GENETIK

Makanan lebih berkualiti dan Menyebabkan alahan pada

berkhasiat manusia

Daya tahan penyakit ternakan Menyebabkan biodiversiti

dan tanaman lebih tinggi berkurang

Tanaman tidak mudah rosak Kebaikan Ternakan dan tanaman yang

Kelemahan
dan tahan lebih lama dihasilkan bukan semula jadi

Mengurangkan penggunaan Rasa asli makanan berubah

insektisid pada tanaman
Makanan yang dihasilkan
Ternakan dan tanaman lebih belum tentu selamat untuk
cepat matang dimakan

Mengatasi masalah Mudah dieksploitasi untuk

kekurangan bekalan makanan dijadikan senjata biologi

Makanan lebih sedap dan Meluaskan jurang sosial

menarik antara kapitalis dan petani

Mengurangkan kos Penyakit baharu tercipta

pengeluaran
Menyebabkan pencemaran
Jangka hayat tanaman dan
genetik dalam organisma
ternakan lebih panjang
 6

6.3 Sumbangan Teknologi dalam Pengeluaran Makanan untuk Meningkatkan Kesejahteraan Hidup

PENGELUARAN
MAKANAN
Institut
Menjalankan Kekurangan tanah yang
Penyelidikan
penyelidikan dalam sesuai untuk pertanian
dan Kemajuan
meningkatkan
Pertanian
pengeluaran
Malaysia
makanan Teknik dan peralatan
(MARDI)
yang ketinggalan zaman
Menjalankan
Lembaga
penyelidikan dan
Minyak Sawit Aktiviti Penyelidikan dan Kekangan dalam Bencana alam seperti
menghasilkan baka
Malaysia Pembangunan Pengeluaran Makanan banjir, kemarau
kelapa sawit
(MPOB)
berkualiti tinggi
Perubahan iklim dunia
seperti pemanasan global
Menjalankan Lembaga
penyelidikan untuk Getah
meningkatkan Malaysia Serangan makhluk
pengeluaran getah (LGM) perosak

Menjalankan penyelidikan Lembaga Penggunaan bahan kimia

dalam memajukan bidang Kemajuan Ikan yang berlebihan
perikanan dan meningkatkan Malaysia
taraf sosio-ekonomi nelayan (LKIM)
Pencemaran alam

Memajukan tanah untuk Lembaga

perladangan dan meningkatkan Kemajuan Tanah
taraf sosio-ekonomi penduduk Persekutuan
luar bandar (FELDA)
 7

6.4 Pemikiran Kritis dan Analitis dalam Membuat Pemilihan Makanan yang Diproses

Maklumat yang mesti ada dalam suatu label makanan

Menyatakan jenis makanan yang terkandung

Nama makanan

Tarikh Luput Kuantiti makanan

Menyatakan tarikh terakhir Menyatakan bilangan, berat

makanan selamat untuk bersih atau isi padu makanan
dimakan

Nama dan Alamat Pengeluar

Menyatakan nama dan

alamat pengeluar,
pembungkus dan pengimport

Ramuan

Menyatakan jenis bahan makanan dan

bahan kimia yang ditambah
 8

Memilih makanan dengan

label yang lengkap
Meneliti ramuan dalam Tidak membeli makanan
makanan yang dibeli yang telah tamat tempoh

Mendapatkan maklumat lanjut tentang KRITIS DAN ANALITIS Mengelakkan daripada membeli
makanan tersebut sekiranya perlu DALAM MEMILIH MAKANAN makanan yang menunjukkan maklumat
YANG DIPROSES tidak jelas dan mengelirukan

Mengelakkan daripada membeli

makanan yang bungkusannya telah Jangan beli makanan dalam tin yang
rosak telah kemek

Mengenal pasti kebaikan dan

keburukan bahan kimia yang
ditambahkan dalam ramuan makanan