΢ηαηηζηηθή Ι

Γξ. ΢ηακαηίνπ Παύινο

E-mail: stamatiou@uom.edu.gr
Info: https://sites.google.com/site/pavlossta2/home
Πξνεγνύκελν Μάζεκα

• Τν πιαίζην DCOVA

• Μεηαβιεηέο θαη Γεδνκέλα

• Δίδε Γεηγκάησλ

• Τύπνη Σθαικάησλ Έξεπλαο

Δπ. ΢ηαμαηίος Παύλορ - ΢ηαηιζηική

 Πεξίγξακκα Μαζήκαηνο
• Οπγάνωζη και γπαθική Απεικόνιζη Μεηαβληηών
▫ Μεζόδνπο γηα ηελ νξγάλσζε κεηαβιεηώλ.
▫ Μεζόδνπο γηα ηελ γξαθηθή απεηθόληζε ησλ κεηαβιεηώλ.
▫ Μεζόδνπο γηα ηελ νξγάλσζε ή ηελ γξαθηθή απεηθόληζε πεξηζζνηέξσλ ηεο κηαο
κεηαβιεηήο ηαπηόρξνλα.
▫ Αξρέο γηα θαηάιιειεο γξαθηθέο απεηθνλίζεηο

• Απιθμηηικά Πεπιγπαθικά Μέηπα

▫ Ιδηόηεηεο ηεο θεληξηθήο ηάζεο, ηεο κεηαβιεηόηεηαο θαη ηνπ ζρήκαηνο ζηα
αξηζκεηηθά δεδνκέλα
▫ Βαζηθά πεξηγξαθηθά κέηξα γηα έλαλ πιεζπζκό

Δπ. ΢ηαμαηίος Παύλορ - ΢ηαηιζηική Τλικό Μαθήμαηορ από:

Σα Καηεγνξηθά Γεδνκέλα Οξγαλώλνληαη
κε ηελ Υξήζε Πηλάθσλ

Καηηγοπικά
Δεδομένα

Καηαγπαθή
δεδομένων

Μία Καηηγοπική Δύο Καηηγοπικέρ

Μεηαβληηή Μεηαβληηέρ

Πίνακαρ ΢ςσνοηήηων Πίνακαρ ΢ςνάθειαρ

Δπ. ΢ηαμαηίος Παύλορ - ΢ηαηιζηική

 ΢πρλόηεηεο Γεδνκέλσλ

Καηανομή ζςσνοηήηων

– Καηαρσξνύκε ή θαηαηάζζνπκε ηα δεδνκέλα ζε πίλαθα.

– ΢ςσνόηηηα: Τν πιήζνο ησλ ζηνηρείσλ θάζε θαηεγνξίαο.

1. Απόλςηη ζςσνόηηηα: Σπκβνιίδεηαη κε f, θαη δείρλεη ην πιήζνο ζε απόιπην

αξηζκό.

2. ΢σεηική ζςσνόηηηα: Σπκβνιίδεηαη κε fi/n θαη δείρλεη ηελ πνζνζηηαία αλαινγία

ηεο θαηεγνξίαο ζην ζύλνιν ησλ θαηεγνξηώλ.

Δπ. ΢ηαμαηίος Παύλορ - ΢ηαηιζηική

Μία Καηεγνξηθή Μεηαβιεηή
Πίλαθαο ΢πρλνηήησλ

Δπ. ΢ηαμαηίος Παύλορ - ΢ηαηιζηική

 Γύν Καηεγνξηθέο Μεηαβιεηέο
Πίλαθαο ΢πλάθεηαο

• Έλαο πίλαθαο ζπλάθεηαο βνεζά ζηελ νξγάλσζε δύν ή πεξηζζνηέξσλ

θαηεγνξηθώλ κεηαβιεηώλ.
▫ Φξεζηκνπνηείηαη γηα ηε κειέηε ησλ ζρέζεσλ (κνηίβσλ) πνπ κπνξεί λα
ππάξρνπλ κεηαμύ ησλ απαληήζεσλ δύν ή πεξηζζνηέξσλ θαηεγνξηθώλ
κεηαβιεηώλ.

• Γηα δύν κεηαβιεηέο νη θαηαγξαθέο ηεο κηαο κεηαβιεηήο ηνπνζεηνύληαη

ζηηο γξακκέο θαη νη θαηαγξαθέο γηα ηελ δεύηεξε κεηαβιεηή
ηνπνζεηνύληαη ζηηο ζηήιεο.

Δπ. ΢ηαμαηίος Παύλορ - ΢ηαηιζηική

Πίλαθαο ΢πλάθεηαο - Παξάδεηγκα
Πίλαθαο ζπλάθεηαο κε βάζε ην πνζνζηό
ηνπ γεληθνύ ζπλόινπ
Πίλαθαο ζπλάθεηαο βάζεη ηνπ πνζνζηνύ
ησλ ζπλόισλ ηεο γξακκήο
Πίλαθαο ζπλάθεηαο βάζεη ηνπ πνζνζηνύ
ησλ ζπλόισλ ηεο ζηήιεο
Υξήζε Πηλάθσλ Γηα Σελ Οξγάλσζε
Αξηζκεηηθώλ Γεδνκέλσλ

Απιθμηηικά
Δεδομένα

Καηανομή Αθποιζηική
΢ειπά Διάηαξηρ
΢ςσνόηηηαρ Ποζοζηιαία
Καηανομή
Απιθμητικά Δεδομένα
Σειπά Διάταξηρ
 Μια ζεηξά δηάηαμεο είλαη κηα αθνινπζία δεδνκέλσλ, ζε ηαμηλνκεκέλε
ζεηξά, από ηε κηθξόηεξε πξνο ηελ κεγαιύηεξε ηηκή.
 Δείτνει εύρος (μικρόηερη ηιμή προς μεγαλύηερη ηιμή)
 Μπνξεί λα βνεζήζεη ζηελ αλαγλώξηζε ησλ αθξαίσλ (παξεθθιηλνπζώλ)
ηηκώλ (αζπλήζηζηεο παξαηεξήζεηο)

Ηιηθία ηωλ Πξωηλνί Φνηηεηέο

θνηηεηώλ ηνπ
16 17 17 18 18 18
Κνιεγίνπ
19 19 20 20 21 22
22 25 27 32 38 42
Απνγεπκαηηλνί Φνηηεηέο
18 18 19 19 20 21
23 28 32 33 41 45
Απιθμητικά Δεδομένα
Καηαλνκή ΢πρλόηεηαο
 Η καηανομή ζςσνόηηηαρ είλαη έλαο πίλαθαο ζπρλνηήησλ όπνπ ηα
δεδνκέλα νκαδνπνηνύληαη.

 Ομαδοποίηζη: Η ηαμηλόκεζε ησλ δεδνκέλσλ ζε θάπνηεο νκάδεο

(θιάζεηο) γίλεηαη:
 πξνζδηνξίδνληαο έλα θαηάιιειν πιάηνο κηαο νκαδνπνίεζεο θιάζεσλ
 θαζνξίδνληαο ηα όξηα θάζε νκαδνπνίεζεο θιάζεσλ

• Γεληθά, ν αξηζκόο ησλ θιάζεσλ πνπ ζα πξέπεη λα γίλνπλ γηα ηελ

νκαδνπνίεζε κηαο ζεηξάο δεδνκέλσλ θαζνξίδεηαη:
▫ Αθελόο από ην ζπλνιηθό αξηζκό ησλ δεδνκέλσλ.
 Με κεγαιύηεξν αξηζκό ηηκώλ ζπλήζσο ππάξρνπλ πεξηζζόηεξεο θιάζεηο.
▫ Αθεηέξνπ όκσο, θαη θπξίσο, από ηελ εκπεηξία ηνπ εξεπλεηή θαη από ην
ηη αθξηβώο ζέιεη λα δείμεη ν εξεπλεηήο.

Γεληθόηεξα, ε θαηαλνκή ζπρλόηεηαο ζα έπξεπε λα έρεη ηνπιάρηζηνλ 5

αιιά όρη πεξηζζόηεξεο από 15 θιάζεηο.
Καηαλνκή ΢πρλόηεηαο
• Τα δεδνκέλα καο, όζα θαη αλ είλαη, έρνπλ κηα ελάσιζηη ηιμή και μια
μέγιζηη ηιμή.

• Η δηαθνξά κεηαμύ ηεο κέγηζηεο θαη ηεο ειάρηζηεο ηηκήο θαιείηαη εύπορ:

R = Xmax - Xmin
Οκαδνπνίεζε ζε Κιάζεηο

Για να σωπίζοςμε ηο εύπορ ηων δεδομένων ζε k κλάζειρ:

–Γηαηξνύκε ην εύξνο ησλ δεδνκέλσλ R κε ην k
–Παίξλνπκε έλαλ αξηζκό ηνλ νπνίν ζηξνγγπινπνηνύκε

έηζη ώζηε ηειηθά λα πξνθύςεη έλαο εύρξεζηνο αξηζκόο πνπ ζα απνηειέζεη ην εύξνο
ηεο θάζε θιάζεο.

“΢ηπογγύλεςζη” ππορ ηα πάνω.

Tη γίλεηαη όηαλ έρνπκε κηα ηηκή ζην όξην;

– Αλ θαη είλαη ζρεηηθά ζπάλην λα ζπκβεί θάηη ηέηνην ζε ζπλερή δεδνκέλα, ζα πξέπεη
λα έρνπκε πξνζπκθσλήζεη ζε έλαλ θαλόλα.

Δπ. ΢ηαμαηίος Παύλορ - ΢ηαηιζηική

Οξγάλσζε Αξηζκεηηθώλ Γεδνκέλσλ:
Παξάδεηγκα Καηαλνκήο ΢πρλόηεηαο

Παξάδεηγκα:
Έλαο θαηαζθεπαζηήο κνλώζεσλ επηιέγεη ηπραία 20 ρεηκεξηλέο
εκέξεο θαη θαηαγξάθεη ηελ θαζεκεξηλή πςειόηεξε ζεξκνθξαζία

24, 35, 17, 21, 24, 37, 26, 46, 58, 30, 32, 13, 12, 38, 41, 43
44, 27, 53, 27
Οξγάλσζε Αξηζκεηηθώλ Γεδνκέλσλ:
Παξάδεηγκα Καηαλνκήο ΢πρλόηεηαο
 Ταμηλνκείηε ηα δεδνκέλα ηεο γξακκήο ζε αύμνπζα ζεηξά:
12, 13, 17, 21, 24, 24, 26, 27, 27, 30, 32, 35, 37, 38, 41, 43, 44,
46, 53, 58
 Βξίζθεηε ην εύξνο: 58 - 12 = 46
 Δπηιέγεηε ηνλ αξηζκό ησλ θιάζεσλ: 5 (ζςνήθωρ μεηαξύ 5 και 15)
 Υπνινγίδεηε ην δηάζηεκα θιάζεο (πιάηνο): 10 (46/5 μεηά
ζηπογγςλοποιείηε “΢ηπογγύλεςζη” )
 Πξνζδηνξίδεηε ηα όξηα θάζε θιάζεο (όξηα):
 Κλάζη 1: 10 αλλά λιγόηεπο από 20 [10, 20)
 Κλάζη 2: 20 αλλά λιγόηεπο από 30 [20, 30)
 Κλάζη 3: 30 αλλά λιγόηεπο από 40 [30, 40)
 Κλάζη 4: 40 αλλά λιγόηεπο από 50 [40, 50)
 Κλάζη 5: 50 αλλά λιγόηεπο από 60 [50, 60)
 Υπνινγίδεηε ηηο θεληξηθέο ηηκέο (ή κεζαίεο ηηκέο) θάζε θιάζεο: 15,
25, 35, 45, 55
 Καηακεηξήζηε ηηο παξαηεξήζεηο & αληηζηνηρίζηε ζηηο θιάζεηο
 Οξγάλσζε Αξηζκεηηθώλ Γεδνκέλσλ:
Παξάδεηγκα Καηαλνκήο ΢πρλόηεηαο
Δεδομένα ζε ζειπά διάηαξηρ:
12, 13, 17, 21, 24, 24, 26, 27, 27, 30, 32, 35, 37, 38, 41, 43, 44, 46,
53, 58

Κλάζη Κενηπικέρ ηιμέρ ΢ςσνόηηηα

[10, 20) 15 3
[20 , 30) 25 6
[30, 40) 35 5
[40, 50) 45 4
[50, 60) - 55 2
Σύλνιν 20
 Οξγάλσζε Αξηζκεηηθώλ Γεδνκέλσλ:
Παξάδεηγκα ΢ρεηηθήο & Πνζνζηηαίαο
Καηαλνκήο ΢πρλόηεηαο
΢σεηική
Κλάζη ΢ςσνόηηηα ΢ςσνόηηηα Ποζοζηό

10 αιιά ιηγόηεξν από20 3 0.15 15%

20 αιιά ιηγόηεξν από30 6 0.30 30%
30 αιιά ιηγόηεξν από40 5 0.25 25%
40 αιιά ιηγόηεξν από50 4 0.20 20%
50 αιιά ιηγόηεξν από60 2 0.10 10%
Σύλνιν 20 1.00 100%

Σρεηηθή Σπρλόηεηα = Σπρλόηεηα / Σύλνιν, π.ρ. 0.10 = 2 / 20

 Οξγάλσζε Αξηζκεηηθώλ Γεδνκέλσλ:
Παξάδεηγκα Αζξνηζηηθήο Καηαλνκήο
΢πρλόηεηαο
Αθποιζηική Αθποιζηικό
Κλάζη ΢ςσνόηηηα Ποζοζηό
΢ςσνόηηηα Ποζοζηό

10 αλλά λιγόηεπο από 20 3 15% 3 15%

20 αλλά λιγόηεπο από 30 6 30% 9 45%
30 αλλά λιγόηεπο από 40 5 25% 14 70%
40 αλλά λιγόηεπο από 50 4 20% 18 90%
50 αλλά λιγόηεπο από 60 2 10% 20 100%

΢ύνολο 20 100 20 100%

Αζξνηζηηθό Πνζνζηό = Αζξνηζηηθή Σπρλόηεηα / Σύλνιν * 100 π.ρ. 45% = 100*9/20

Γηαηί ρξεζηκνπνηείηαη ε θαηαλνκή
ζπρλόηεηαο;
• Δπηηξέπεη κηα γξήγνξε απεηθνληζηηθή εξκελεία ησλ δεδνκέλσλ
• Δπηηξέπεη ηνλ πξνζδηνξηζκό ησλ θπξηόηεξσλ ραξαθηεξηζηηθώλ
ηνπ ζπλόινπ ησλ δεδνκέλσλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ην πνπ
ζπγθεληξώλνληαη/νκαδνπνηνύληαη ηα δεδνκέλα
Καηαλνκέο ΢πρλόηεηαο:
Μεξηθέο ΢πκβνπιέο
• Γηαθνξεηηθά όξηα θιάζεο κπνξνύλ λα παξέρνπλ δηαθνξεηηθέο
εηθόλεο γηα ηα ίδηα δεδνκέλα (εηδηθά γηα κηθξόηεξα ζύλνια
δεδνκέλσλ)

• Καζώο απμάλεηαη ην κέγεζνο ηνπ ζπλόινπ δεδνκέλσλ, νη

επηπηώζεηο ησλ αιιαγώλ ζηελ επηινγή ησλ νξίσλ ηεο θιάζεο
κεηώλνληαη ζεκαληηθά

• Όηαλ ζπγθξίλεηε δύν ή πεξηζζόηεξεο νκάδεο κε δηαθνξεηηθά

κεγέζε δείγκαηνο, θαιό είλαη λα ρξεζηκνπνηήζεηε ζρεηηθή
ζπρλόηεηα (πνζνζηηαία θαηαλνκή)
Απεηθόληζε Καηεγνξηθώλ Γεδνκέλσλ
Μέζσ Γξαθηθώλ Απεηθνλίζεσλ
Καηηγοπικά
Δεδομένα
Γπαθική Απεικόνιζη
Δεδομένων
Πίνακαρ Πίνακαρ
΢ςσνοηήηων ΢ςνάθειαρ Για
Για Μια Δύο
Μεηαβληηή Μεηαβληηέρ

Ραβδό- Διάγπαμμα Πολλαπλό

γπαμμα Pareto Ραβδόγπαμμα

Κςκλικό
Διάγπαμμα
Σν Ραβδόγξακκα
 Τν παβδόγπαμμα απεηθνλίδεη κηα θαηεγνξηθή κεηαβιεηή ζαλ
κηα ζεηξά ξάβδσλ. Τν κήθνο θάζε ξάβδνπ αληηπξνζσπεύεη είηε
ηελ ζπρλόηεηα είηε ην πνζνζηό ησλ ηηκώλ γηα θάζε θαηεγνξία.
Κάζε ξάβδνο ρσξίδεηαη κε έλα δηάζηεκα πνπ θαιείηαη θελό.

Λόγνη γηα Αγνξέο Πνζνζηό

ζην Δηαδίθηπν;
Καλύηερες Τιμές 37%
Αποθσγή πλήθοσς ή 29%
ηαλαιπωρίας
Εσκολία 18%
Καλύηερη επιλογή 13%
Άμεζη αποζηολή 3%
Σν Κπθιηθό Γηάγξακκα
 Τν κςκλικό διάγπαμμα είλαη έλαο θύθινο ρσξηζκέλνο ζε
ηκήκαηα πνπ αληηπξνζσπεύνπλ θαηεγνξίεο. Τν κέγεζνο θάζε
ηκήκαηνο ηνπ θύθινπ δηαθέξεη ζύκθσλα κε ην πνζνζηό γηα θάζε
θαηεγνξία.

Λόγνη γηα Αγνξέο ζην Πνζνζηό

Δηαδίθηπν;
Καλύηερες Τιμές 37%
Αποθσγή πλήθοσς ή 29%
ηαλαιπωρίας
Εσκολία 18%
Καλύηερη επιλογή 13%
Άμεζη Αποζηολή 3%
Σν Γηάγξακκα Pareto (1)

• Φξεζηκνπνηείηαη γηα λα αλαπαξαζηήζεη θαηεγνξηθά δεδνκέλα

• Έλα θάζεην ξαβδόγξακκα, όπνπ νη θαηεγνξίεο παξνπζηάδνληαη ζε
θζίλνπζα ζεηξά ζύκθσλα κε ηε ζπρλόηεηα
• Έλα αζξνηζηηθό πνιύγσλν θαίλεηαη ζην ίδην γξάθεκα
Σν Γηάγξακκα Pareto (2)
Πίνακαρ ΢ςσνοηήηων για ηιρ αιηίερ μη ολοκληπωμένων
ζςναλλαγών ζηα ATMs

Αθποιζηικό
Αιηία ΢ςσνόηηηα Ποζοζηό Ποζοζηό
Μπινθάξηζκα θάξηαο 365 50.41% 50.41%
Αδπλακία αλαγλώξηζεο θάξηαο 234 32.32% 82.73%
Γπζιεηηνπξγίεο ATM 32 4.42% 87.15%
Έιιεηςε ξεπζηόηεηαο ζηα ATM 28 3.87% 91.02%
Λαλζαζκέλν πνζό 23 3.18% 94.20%
Λάζνο πιεθηξνιόγεζε 23 3.18% 97.38%
Έιιεηςε θεθαιαίνπ ζην ινγαξηαζκό 19 2.62% 100.00%
΢ύνολο 724 100.00%
Πεγή: A. Bhalla, “Don’t Misuse the Pareto Principle,” Six Sigma Forum
Magazine, May 2009, pp. 15–18.
Σν Γηάγξακκα Pareto (3)
Πνιιαπιά Ραβδνγξάκκαηα
 Το πνιιαπιό ξαβδόγξακκα αναπαριζηά ηα δεδομένα από ένα πίνακα
ζσνάθειας.

Υωπίρ Με
Λάθη Λάθη ΢ύνολο
Γηαρσξηζκόο ηηκνινγίσλ
Μηθξό 50.75% 30.77% 47.50% ζύκθσλα κε Λάζε & Υσξίο Λάζε
Πνζό
Μεζαίν 29.85% 61.54% 35.00% Errors

Πνζό
No Errors
Μεγάιν 19.40% 7.69% 17.50%
Πνζό 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0%

Σύλνιν 100.0% 100.0% 100.0% Large Medium Small

Σιμολόγια με λάθη είναι πεπιζζόηεπο πιθανό να

είναι μεζαίος μεγέθοςρ (61.54% ένανηι 30.77% και 7.69%)
Απεηθόληζε Αξηζκεηηθώλ
Γεδνκέλσλ κε ηελ Υξήζε Γξαθηθώλ
Απεηθνλίζεσλ
Απιθμηηικά
Δεδομένα

Καηανομέρ ΢ςσνόηηηαρ και

΢ειπά Διάηαξηρ Αθποιζηικέρ Καηανομέρ

Φςλλογπάθημα Πολύγωνο
Ιζηόγπαμμα Πολύγωνο
Αθποιζηι-
Ποζοζηών
κών
Ποζοζηών
Φπιινγξάθεκα (1)

• Έλαο απιόο ηξόπνο λα δείηε πώο θαηαλέκνληαη ηα δεδνκέλα θαη πνύ

ππάξρνπλ ζπγθεληξώζεηο ηνπο

Μέζνδνο : Γηαρσξίζηε ηηο ηαμηλνκεκέλεο ζεηξέο δεδνκέλσλ ζηα

αξρηθά ςεθία (ηνπο κλάδοςρ) θαη ζηα ηειηθά ςεθία (πνπ
αθνινπζνύλ) (ηα θύλλα)
 Φπιινγξάθεκα (2)

 Έλα θςλλογπάθημα νξγαλώλεη ηα δεδνκέλα ζε νκάδεο (πνπ

θαινύληαη θιάδνη) έηζη ώζηε νη ηηκέο εληόο θάζε νκάδαο (ηα θύιια) λα
επεθηείλνληαη ζηα δεμηά ζε θάζε γξακκή.

Ηλικία Φοιηηηών ηοσ Κολεγίοσ

Ηιηθία Πξωηλνί Φνηηεηέο Πρωινοί Φοιηηηές Απογεσμαηινοί Φοιηηηές

ηωλ
16 17 17 18 18 18 Stem Leaf
θνηηε- Stem Leaf
ηώλ ηνπ 19 19 20 20 21 22
1 67788899 1 8899
θνιεγίνπ 22 25 27 32 38 42
Απνγεπκαηηλνί Φνηηεηέο 2 0012257 2 0138
18 18 19 19 20 21
3 28 3 23
23 28 32 33 41 45
4 2
4 15
Σν Ιζηόγξακκα (1)
 Έλα θάζεην ξαβδόγξακκα ησλ δεδνκέλσλ ζε κηα θαηαλνκή
ζπρλόηεηαο θαιείηαη ιζηόγπαμμα.

 Σε έλα ηζηόγξακκα δελ ππάξρνπλ θελά κεηαμύ γεηηνληθώλ ξάβδσλ.

 Τα όπια ηηρ κλάζηρ (ή κενηπικέρ ηιμέρ κλάζηρ) θαίλνληαη

ζηνλ νξηδόληην άμνλα.

 Ο θαηαθόξπθνο άμνλαο δείρλεη είηε ζςσνόηηηα, ζσεηική

ζςσνόηηηα, ή ποζοζηό.

 Τν ύςνο ησλ ξάβδσλ παξηζηάλεη ηε ζπρλόηεηα, ηε ζρεηηθή

ζπρλόηεηα, ή ην πνζνζηό.
Σν Ιζηόγξακκα (2)

΢σεηική
Κλάζη ΢ςσνόηηηα
΢ςσνόηηη
Ποζοζηό
α
10 αιια ιηγόηεξν από 20 3 0.15 15
2 0αιιά ιηγόηεξν από 30 6 0.30 30
30 αιιά ιηγόηεξν από 40 5 0.25 25
40 αιιά ιηγόηεξν από 50 4 0.20 20
8
50 αιιά ιηγόηεξν από 60 2 0.10 10
Σύλνιν 20 1.00 100
Daily High Temperature
6

Frequency
4
(΢ε ένα ιζηόγπαμμα
ποζοζηού ο
κάθεηορ άξοναρ θα
2
μποπούζε να
καθοπιζηεί να 0
δείσνει ηο ποζοζηό
ηων παπαηηπήζεων 5 15 25 35 45 55
ανά κλάζη)
Σν Πνιύγσλν Πνζνζηώλ (1)

 Έλα πολύγωνο ποζοζηών ζρεκαηίδεηαη ρξεζηκνπνηώληαο ηηο

θεληξηθέο ηηκέο θάζε δηαζηήκαηνο θιάζεο πνπ αληηζηνηρεί ηα
δεδνκέλα ζε απηή ηελ θιάζε θαη ζηελ ζπλέρεηα ζρεδηάδεη ηελ
αθνινπζία ησλ κεζαίσλ ζεκείσλ ζηα αληίζηνηρα πνζνζηά ηεο
θιάζεο ηνπο.

 Τν πολύγωνο αθποιζηικών ποζοζηών, ή ogive, παξνπζηάδεη

ηε κεηαβιεηή πνπ καο ελδηαθέξεη θαηά κήθνο ηνπ άμνλα X, θαη ηα
αζξνηζηηθά πνζνζηά θαηά κήθνο ηνπ άμνλα Y.

 Φξήζηκν όηαλ ππάξρνπλ δύν ή πεξηζζόηεξεο νκάδεο γηα ζύγθξηζε.

Σν Πνιύγσλν Πνζνζηώλ (2)

Υπήζιμο Όηαν ΢ςγκπίνεηε Δύο ή Πεπιζζόηεπερ Ομάδερ

Σν Πνιύγσλν Πνζνζηώλ (3)
Απεηθόληζε Γύν Αξηζκεηηθώλ Μεηαβιεηώλ
κε ηε Υξήζε Γξαθηθώλ Απεηθνλίζεσλ

Δύο Απιθμηηικέρ
Μεηαβληηέρ

Διάγπαμμα Διάγπαμμα
Διαζποπάρ Υπονοζειπών
Σν Γηάγξακκα Γηαζπνξάο (1)

 Τα διαγπάμμαηα διαζποπάρ ρξεζηκνπνηνύληαη γηα αξηζκεηηθά

δεδνκέλα πνπ απνηεινύληαη από δεύγε παξαηεξήζεσλ δνζκέλα
από δύν αξηζκεηηθέο κεηαβιεηέο

 Η κία κεηαβιεηή κεηξάηαη ζηνλ θάζεην άμνλα θαη ε άιιε

κεηαβιεηή κεηξάηαη ζηνλ νξηδόληην άμνλα

 Τα δηαγξάκκαηα δηαζπνξάο ρξεζηκνπνηνύληαη γηα λα εμεηάζνπλ

πηζαλέο ζρέζεηο κεηαμύ δύν αξηζκεηηθώλ κεηαβιεηώλ
Σν Γηάγξακκα Γηαζπνξάο (2)

Ποσότητα Κόστος
ανά ημέρα ανά ημέρα Cost per Day vs. Production Volume
23 125
250
26 140
200
Cost per Day
29 146
150
33 160
100
38 167
50
42 170
0
50 188
20 30 40 50 60 70
55 195
Volume per Day
60 200
Σν Γηάγξακκα Υξνλνζεηξάο (1)
• Έλα Γηάγξακκα Φξνλνζεηξώλ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε κειέηε
κνηίβσλ ζηηο ηηκέο κηαο αξηζκεηηθήο κεηαβιεηήο ζε βάζνο
ρξόλνπ

• Σην Γηάγξακκα ρξνλνζεηξώλ:

▫ Η αξηζκεηηθή κεηαβιεηή κεηξάηαη ζηνλ θαηαθόξπθν άμνλα
θαη ε ρξνληθή πεξίνδνο κεηξάηαη ζηνλ νξηδόληην άμνλα
Σν Γηάγξακκα Υξνλνζεηξάο (2)
Αριθμός
Έτος Ομάδων
1996 43
1997 54
1998 60
1999 73
2000 82
2001 95
2002 107
2003 99
2004 95 Number of Franchises, 1996 - 2004
150
Franchises
Number of

100

50

0
1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006
Year
Οη Πξνθιήζεηο ζηελ Οξγάλσζε θαη ζηελ
Γξαθηθή Απεηθόληζε Μεηαβιεηώλ
• Όηαλ νξγαλώλεηε θαη απεηθνλίδεηε γξαθηθά δεδνκέλα πξέπεη λα
έρεηε επίγλσζε:
▫ Τεο ηθαλόηεηαο ησλ άιισλ αλζξώπσλ λα αληηιεθζνύλ θαη λα
θαηαλνήζνπλ
▫ Τεο παξνπζίαζεο ησλ απνηειεζκάησλ ώζηε λα κελ
ππνβαζκηζηεί ε ρξεζηκόηεηα ησλ κεζόδσλ απηνύ ηνπ
θεθαιαίνπ
• Δίλαη εύθνιν λα δεκηνπξγήζεηε πεξηιήςεηο πνπ
▫ Απνθξύπηνπλ ηα δεδνκέλα ή
▫ Γεκηνπξγνύλ ςεπδείο εληππώζεηο
Έλα Παξάδεηγκα Απόθξπςεο
Γεδνκέλσλ, Τπεξθόξησζε Πιεξνθνξηώλ
Οη Φεπδείο Δληππώζεηο Μπνξνύλ λα
Γεκηνπξγεζνύλ κε Πνιινύο Σξόπνπο

• Δπηιεθηηθή Σύκπηπμε
▫ Παξνπζηάδεηαη κέξνο κόλν ησλ δεδνκέλσλ πνπ έρνπλ ζπιιερζεί

• Καθώο θαηαζθεπαζκέλα δηαγξάκκαηα

▫ Αθαηάιιεινη θιηκαθσηνί άμνλεο
▫ Έλαο άμνλαο Y πνπ δελ μεθηλά από ηελ αξρή ή είλαη έλαο
δηαθεθνκκέλνο άμνλαο ζηνλ νπνίν ιείπνπλ ελδηάκεζεο ηηκέο

• Πεξηηηά ζηνηρεία ηνπ γξαθήκαηνο (Chartjunk)

Γξαθηθά ΢θάικαηα:
Κακία ΢ρεηηθή Βάζε

Κακή Παποςζίαζη Καλή Παποςζίαζη

Φοιηηηέρ με Φοιηηηέρ με
΢ςσν. βαθμολογία A. % βαθμολογία A.
30%
300

200 20%

100 10%

0 0%
Π Δ ΣΡ ΣΕΛ Π Δ ΣΡ ΣΕΛ

Π = Ππωηοεηήρ, Δ = Δεςηεποεηήρ, ΣΡ = Σπιηοεηήρ,

ΣΕΛ = Σελειόθοιηορ
Γξαθηθά ζθάικαηα:
΢ύκπηπμε ηνπ θαηαθόξπθνπ άμνλα

Κακή Παποςζίαζη  Καλή Παποςζίαζη

Σπιμηνιαίερ Σπιμηνιαίερ
Πωλήζειρ Πωλήζειρ
$ $
200 50

100 25

0 0
Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4
Γξαθηθά ΢θάικαηα: Γελ Τπάξρεη ΢εκείν
Μεδέλ ζηνλ Καηαθόξπθν Άμνλα

Κακή Παποςζίαζη
 Καλή Παποςζίαζη

Μηνιαίερ $ Μηνιαίερ
$ Πωλήζειρ Πωλήζειρ
45
45
42
42 39
39 36
36 0
Ι Φ M A M Ι Ι Φ M A M Ι

Σρεδηάδνληαο ηνπο πξώηνπο έμη κήλεο πωιήζεωλ

Γξαθηθά ΢θάικαηα: Πεξηηηά ΢ηνηρεία ηνπ
Γξαθήκαηνο
Γξαθηθά ΢θάικαηα: Πεξηηηά ΢ηνηρεία ηνπ
Γξαθήκαηνο

Κακή Παποςζίαζη
 Καλή Παποςζίαζη

Ελάσιζηερ Αποδοσέρ Ελάσιζηερ Αποδοσέρ

1960: $1.00
$
4
1970: $1.60

2
1980: $3.10

0
1990: $3.80 1960 1970 1980 1990
΢ην Excel Δίλαη Δύθνιν Να Γεκηνπξγεζνύλ
Σπρόλ ΢ηξεβιώζεηο

• Τν Excel ζπρλά δεκηνπξγεί έλα γξάθεκα όπνπ ν θάζεηνο άμνλαο

δελ μεθηλά από ην 0

• Τν Excel πξνζθέξεη ηελ επθαηξία γηα κεηαηξνπή απιώλ

γξαθεκάησλ ζε 3-D γξαθήκαηα θαη θαηά ηε δηαδηθαζία απηή
κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη παξακνξθσκέλεο εηθόλεο

• Τα αζπλήζηζηα γξαθήκαηα πνπ πξνζθέξνληαη σο επηινγέο από ην

Excel δεκηνπξγνύλ ζπρλά παξακνξθσκέλεο εηθόλεο
Βέιηηζηεο Πξαθηηθέο Γηα Σελ
Καηαζθεπή Γξαθηθώλ Απεηθνλίζεσλ

 Φξεζηκνπνηήζηε ηελ απινύζηεξε δπλαηή γξαθηθή απεηθόληζε

 Σπκπεξηιάβεηε έλαλ ηίηιν
 Ολνκαηίζηε ηνπο άμνλεο
 Σπκπεξηιάβεηε κηα θιίκαθα γηα θάζε άμνλα αλ ην γξάθεκα
πεξηέρεη άμνλεο
 Ξεθηλήζηε ηελ θιίκαθα ζηνλ θάζεην άμνλα από ην κεδέλ
 Φξεζηκνπνηήζηε κηα ζηαζεξή θιίκαθα
 Απνθύγεηε ηα ηξηζδηάζηαηα (3D) εθέ
 Απνθύγεηε νπνηνδήπνηε πεξηηηό ζηνηρείν ζην γξάθεκα
(chartjunk)
Απιθμητικά Πεπιγπαφικά Μέτπα

 Μέηπα κενηπικήρ ηάζηρ

(νη ηηκέο κηαο αξηζκεηηθήο νκάδαο κεηαβιεηώλ ζπγθεληξώλνληαη
γύξσ από κηα θεληξηθή ηηκή)

 Μέηπα μεηαβληηόηηηαρ
(είλαη ε πνζόηεηα ηεο δηαζπνξάο καθξηά από κηα θεληξηθή ηηκή
πνπ δείρλνπλ νη ηηκέο κηαο αξηζκεηηθήο κεηαβιεηήο)

 ΢σήμα
(είλαη ην κνηίβν ηεο θαηαλνκήο ηηκώλ από ηε ρακειόηεξε ζηελ
πςειόηεξε ηηκή)
 Μέηξα Κεληξηθήο Σάζεο :
Ο Μέζνο Όξνο (1)
• Ο αξηζκεηηθόο κέζνο (ζπρλά απνθαινύκελνο «κέζνο όξνο») είλαη ην
πην θνηλό κέηξν ηεο θεληξηθήο ηάζεο

▫ Γηα έλα δείγκα κεγέζνπο n:

Τν ζύκβνιν x-παύια
Η iνζηή ηηκή

X i
X1  X 2    Xn
X i1

n n
Μέγεζνο δείγκαηνο Παξαηεξνύκελεο ηηκέο
Μέηξα Κεληξηθήο Σάζεο:
Ο Μέζνο Όξνο (2)

• Τν πην θνηλό κέηξν ηεο θεληξηθήο ηάζεο

• Μέζνο όξνο = ην άζξνηζκα ησλ ηηκώλ δηαηξνύκελν κε ηνλ αξηζκό
ησλ ηηκώλ
• Δπεξεαζκέλεο από αθξαίεο ηηκέο (ππεξβνιηθέο ηηκέο)

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Μέζορ Όπορ = Μέζορ Όπορ =

Μέηξα Κεληξηθήο Σάζεο:
Ο Μέζνο Όξνο (3)

• Τν πην θνηλό κέηξν ηεο θεληξηθήο ηάζεο

• Μέζνο όξνο = ην άζξνηζκα ησλ ηηκώλ δηαηξνύκελν κε ηνλ αξηζκό
ησλ ηηκώλ
• Δπεξεαζκέλεο από αθξαίεο ηηκέο (ππεξβνιηθέο ηηκέο)

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Μέζορ Όπορ = 13 Μέζορ Όπορ = 14

11  12  13  14  15 65 11  12  13  14  20 70
  13   14
5 5 5 5
Μέηξα Κεληξηθήο Σάζεο:
Η Γηάκεζνο (1)

• Σε κηα δηάηαμε, ε δηάκεζνο είλαη ν «κεζζαίνο» αξηζκόο (50%

πάλσ, 50% θάησ)

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Διάμεζορ = Διάμεζορ =

• Ληγόηεξν επαίζζεηνο από ηνλ κέζν όξν ζε αθξαίεο ηηκέο

Μέηξα Κεληξηθήο Σάζεο:
Η Γηάκεζνο (2)

• Σε κηα δηάηαμε, ε δηάκεζνο είλαη ν «κεζζαίνο» αξηζκόο (50%

πάλσ, 50% θάησ)

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Διάμεζορ = 13 Διάμεζορ = 13

• Ληγόηεξν επαίζζεηνο από ηνλ κέζν όξν ζε αθξαίεο ηηκέο

Μέηξα Κεληξηθήο Σάζεο:
Δληνπίδνληαο ηελ Γηάκεζν
• Η ζέζε ηεο δηακέζνπ όηαλ νη ηηκέο είλαη ζε αξηζκεηηθή ζεηξά
(π.ρ. κηθξόηεξε έσο κεγαιύηεξε)

• Δάλ ν αξηζκόο ησλ ηηκώλ είλαη κνλόο, ε δηάκεζνο είλαη ν κεζαίνο

αξηζκόο

• Δάλ ν αξηζκόο ησλ ηηκώλ είλαη δπγόο, ε δηάκεζνο είλαη ν κέζνο όξνο
ησλ δύν κεζαίσλ αξηζκώλ
n 1
Σεκεηώζηε όηη 2 δελ είλαη ε ηηκή ηεο δηάκεζνπ, κόλν ε ζέζε ηεο
δηακέζνπ ζηα ηαμηλνκεκέλα δεδνκέλα
Μέηξα Κεληξηθήο Σάζεο:
Η Δπηθξαηνύζα Σηκή (2)
• Η ηηκή πνπ εκθαλίδεηαη πην ζπρλά

• Γελ επεξεάδεηαη από αθξαίεο ηηκέο

• Φξεζηκνπνηείηαη γηα αξηζκεηηθά ή θαηεγνξηθά δεδνκέλα

• Μπνξεί λα κελ ππάξρεη επηθξαηνύζα ηηκή

• Μπνξεί λα ππάξρνπλ δηάθνξεο επηθξαηνύζεο ηηκέο

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 0 1 2 3 4 5 6

Επικπαηούζα ηιμή= Επικπαηούζα ηιμή=

Μέηξα Κεληξηθήο Σάζεο:
Η Δπηθξαηνύζα Σηκή (1)
• Η ηηκή πνπ εκθαλίδεηαη πην ζπρλά

• Γελ επεξεάδεηαη από αθξαίεο ηηκέο

• Φξεζηκνπνηείηαη γηα αξηζκεηηθά ή θαηεγνξηθά δεδνκέλα

• Μπνξεί λα κελ ππάξρεη επηθξαηνύζα ηηκή

• Μπνξεί λα ππάξρνπλ δηάθνξεο επηθξαηνύζεο ηηκέο

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 0 1 2 3 4 5 6

Επικπαηούζα ηιμή= 9 Καμία επικπαηούζα ηιμή

Μέηξα Κεληξηθήο Σάζεο:
Παξάδεηγκα επαλάιεςεο (1)

Τηκέο ζπηηηώλ:  Μέζορ όπορ:

= $
$2,000,000
$ 500,000
$ 300,000  Διάμεζορ: κέζε ηηκή ηαμηλνκεκέλσλ
$ 100,000 δεδνκέλσλ
$ 100,000 =$

Σύνολο $ 3,000,000
 Επικπαηούζα ηιμή : ε πηό ζπρλή ηηκή
=$
Μέηξα Κεληξηθήο Σάζεο:
Παξάδεηγκα επαλάιεςεο (2)

Τηκέο ζπηηηώλ:  Μέζορ όπορ: ($3,000,000/5)

= $600,000
$2,000,000
$ 500,000
$ 300,000  Διάμεζορ: κέζε ηηκή ηαμηλνκεκέλσλ
$ 100,000 δεδνκέλσλ
$ 100,000 = $300,000

Σύνολο $ 3,000,000
 Επικπαηούζα ηιμή : ε πηό ζπρλή ηηκή
= $100,000
Μέηξα Κεληξηθήο Σάζεο:
Πνηα κέηξα πξέπεη λα επηιέμεηε;

 Ο μέζορ όπορ ρξεζηκνπνηείηαη γεληθά, εθηόο εάλ ππάξρνπλ

αθξαίεο ηηκέο.

 Η διάμεζορ ρξεζηκνπνηείηαη ζπρλά, αθνύ ε δηάκεζνο δελ είλαη

επαίζζεηε ζε αθξαίεο ηηκέο. Γηα παξάδεηγκα, νη δηάκεζνη ησλ
ηηκώλ θαηνηθίαο κπνξεί λα αλαθέξνληαη ζε κηα πεξηνρή. Δίλαη
ιηγόηεξν επαίζζεηεο ζηηο αθξαίεο ηηκέο.

 Σε αξθεηέο πεξηπηώζεηο είλαη ινγηθό λα αλαθέξνπκε ηόζν ηνλ

μέζο όπο όζν θαη ηελ διάμεζο.
Μέηξα Κεληξηθήο Σάζεο:
Πεξίιεςε
Κεληξηθή Τάζε

Αξηζκεηηθόο Δηάκεζνο Επηθξαηνύζα ηηκή

Μέζνο όξνο
n

X i
X i1
n Μεζζαία ηηκή Η πην
ζηελ ζεηξά ζπρλά
δηάηαμεο παξαηεξνύ
κελε ηηκή