© NEN MONG CONG TRINH CAC NOI DUNG TiNH TOAN CHU YEU TRONG THIET KE HO DAO SAU ThS. Bao Ngge Vinh, ThS. Nguyén Nhu Quynh, KS. Tran Van Ti Trung tam Tu vén quéc té Téng céng ty Tu van thiét ké GTVT - CTCP 1.6161 THIEU CHUNG re ‘Dat [a loai vat liéu phi tuyén, Kp thie ké va xay dung nén méng hodc tang hdm ctia cdc toa nha khéng dan héi, va khéng 43mg cag tang, bé chiia dau ngdm, tau dién ngdm...thudng bat gap khali huéng, hanh vi ca né thudng pjém hé dao. Hé dao dugc phan chia thanh hé dao néng va hé dao bi anh hudng béi Ivong nuée sau, Terzaghi, Peck va cdc céng su ( 1967) da phan logi nhu sau: Cotrong nd, mot s6loaidstcon 6 ado néng la hd cé chiéu sdu do <6m C6 tinh chat 6 két va ti bién. Vé mat ly thuyét, bat ton tinh “HO do sdu la h6 c6chidu sdu dao > 6m toan thiét ké hé dao sau lién Tiong inh vic giao théng 6 Viet Nam trudc day, cdc hé do chu yéu quan dén vige mé phéng cic 1a hé dao néng, vic tinh todn méi chi xét dén 6n inh cia ket cau hanh vi dan déo cua dit, ctia__ ching gid. Hién nay véi su phat trién cua hé théng giao théng a6 mat tiép xc gia dt va Két cu thi, cdc cng trinh méi duoc xay dung phia duéi mat dat, chiéu sau chéng gitt, hd dao da tang lén rdt mhiéu,c6 thé t6i 40-60m tinh tit mat dit, do rn 6 két edu chéng git cing tang én nhiéu vé kich thuéc cing nhu Tinh todn hé do séu bao g6m cay tao, Néu chi tinh todin dn dinh cua két cdu chéng git’ la chua cc tinh toan lién quan dén én ay, ai bdéo ndy gid thigu mot s6 n6i dung cén tinh tod cia hd dao dinh, bién dang va cudng 46. sdu, dugc tng hgp tu cdic tai liéu va cdc bdo cdo trén thé gidi, nham huéng t6i m6t cach tiép can an toan va déy dit trong viée nghién Tinh toan én dinh bao gdm ce ahige ké cde cOng tinh hd dao sau 8 Viet Nam. tinh ton lién quan dén_hién ‘tugng cat sti (sand boiling) va én dinh chéng cat (shear failure analysis) CéctinhtoannayquyétTARtOSNcuting 46 baogém cdc Harza (1935) 8 dinh nghia he inh chiu dai edn thigt can pha wnh toa lién quan dén n@i Ive $6 an toan chéng hign twang cét cém trong dit cia tuding chan “ta céc két cBu chéng git, Cée Sti nhusau: ‘va bién phap thodt nuéc trong tinh toan nay quyét dinh kich cic giai doan thi cong. thuéc cha két cdu chéng git a nax(exit) Tinh todn bién dang dugc thuc 2. TINH TOAN ON BINH higninham timra dé dich chuyén | Trong dé: rngang cia tudng chan dat, mic 2-1 Tinh todn hién tuong edt sui 46 diy tréi clia d’y hd méng , ‘i {the heave of the excavation “lé su tal dim Gung sust «6 Son eeeeeer higu cia cat bang 0, nghia |b bottom), va d6 In cia dat bén | 2 0, nghi 4 god Ré dao. Cae Unk toan nay, Me 48y cha nude t dudi len cS I’ gfadient tay Ive cue dl tl quyét dinh dé cting cla két cui tri bing ap luc thing diing V1 nue thém qua chéng dé nham han ché anh tl trén xudng. Hién tung nay He sé an toan chéng hién hudéng cilia qua trinh thi cong duc goi la hién tuong cat sli tugng cat sui cé thé dugc tinh én cdc céng trinh lan can. (sand boiling) theo céng thtic sau (theo quan i; gradient thay Ive gidi han {the critical hydraulic gradient) 18 Ml THONG TIN TU VAN THIET KE - SO QUY IV/2016NEN MONG CONG TRINH Dt bao hoa K-71 5 YU tht ig Dang nude diy lén Hinh 1: Co ché hinh thanh hién tugng cat sti niém thém mét chigu - one dimensional seepage method): Trong 46: H,: Chiu sau hé dao Hy: Chiu sdu ngam trong at dia tung chin d; Chénh cao myc nude trong hé dao va day hd dao d; Chénh cao mat dat ty nhién va myc nude ngém 74: Trong lugng riéng cua nude SSSI © b Hinh 2: Céc théng 56 tinh todn hign tong edt sti AH, :Chénh cao c6t nude trong va ngoai hé dio at cat hoac séi) nim bén dudi Hé sé an toan chéng diy tréi __. Mt lp chéng tham, lép khong day hé dao duge tinh theo cong 2.2 Tinh todn hién tuong tréi thé cb xu hudng duoc nang thiic sau: day hé dao (upheaval) len do ap lye nud ti lép thir, Néu bén duéi bé mat hé dio €6 tén tai mot lép thém (nh 8) THONG TIN TU VAN THIET KE - SOQUYIV/2016 MI 19© NéN MONG CONG TRINH Trong a6: Yq Trong wong riéng ca cic lop dia chat hy; Chiéu day céc lp dia chat 74: Ttong long riéng ctia nude H,, ;Chiéucao cot nuéc thay tinh | 2.3 Tinh todn én dinh chéng lat 1 Yu Duéi tac dung cla dat phia y TTT goal hd _méng, tung chan fy Ya Lép khéng tham sé bi chuyén vi vé phia hé dio. Truong hop chigu sdu tung AABAAA | AARABABA chan ngam trong ait khéng di, . : két c&u sé bi phé hoai do dich Ap lye nude Hw Lép tham duge chuyén Ién Hinh 3: Co ché hign tuong tr6i déy hé dao Hé sé an toan chéng lat: 212 (4) Ting cir Trong dé: Thanh chéng F,,:H8 s6 an toan chéng lat M, :Moment chéng lat M,: Moment gay lat P Lye gay lat L,: Khoang cach tir diém dat luc gay lat dén tang khung chéng dui cing Hinh 4: Hién tuong mdt én dinh ciia tuéng chan M,: Moment tuding chan Thanh chéng { Pe Py Hinh 5: Cac théng s6 trong tinh todn én dlinh ching lat 20 Ml THONG TIN TU VAN THIET KE - SO QUY IV/2016NEN MONG CONG TRINH P,: Luc ch6ng lat Lj: Khoang céch tt diém dat lc chéng lat aén ting khung chéng dudi cing 2.4 Tinh todn hién tong bing day hé dao Hién tugng bung day hé dio xdy ra khi trong lugng cla dat va tai trong phia bén ngoai hé dao ‘vugt qua kha nang chiu Ive cla dat dudi day hé dao, Bi vai hd dao sau, hién tugng nay thuang xay ra va tuang di nguy hiém. C6 rét nhiéu nghién edu danh gid én dinh cua hién tugng bung day hd Gao. Bai béo nay gidi thiéu phuiong phip cia Terzaghi Hé 56 an toan trong tinh toan én dinh bung day hé dao: Khi D2B/2: 2, W-s,H, CH, +4,)BIN2-s, H, 1 5.15, Hy +(q,1 H,)~(S,10-7B) 215 (5) Au Mat pha hoai Khi D B/V2and (b) D < B/ V2. Hinh 7: Phuong phdp ctia Terzaghi trong tinh todn én dinh bing dy hé dao y D Bat etm; ) s THONG TIN TU VAN THIET KE - SO QUYIV/2016 MI 21© NéN MONG CONG TRINH gia chi néu lén phuong phap don gién dé xéc dinh chuyén a vi bin dang ciia két cdu ch6ng gitf va dat nén, phuong phap nay dugc téng hap ti cdc cong thie kinh nghiém ciia Clough, O'Rourke, Ou,Yang 3.1 Chuyén vi ngang ca tung chén Duéi tac dong cia céc tai trong Khong cin bang haw phia 19303070100 300 50070010000 trong va phia ngoai hé dao, rahi) twang chan sé bi chuyén vi. BS ln cia chuyén vi phy thudc vio kich thudc hé dao, &6 ciing ctia tuang chan va dé ciing cua he thanh chéng, hé s6 én dinh. Hinh 8: Biéu d6 quan hé gitia chuyén viva d6 cting tuéng chan, kich thudc h6 dao theo Clough va O'Rourke (1990) Clough va O'Rourke (1990) 48 téng hgp 56 liu tu rt nhigu cOng trinh hé dao va lap nén bigu dé quan hé gida gid tri chuyén vi tudng chan véi céc théng s6 lién quan dén 46 cing tuang chan, kich thudc hé dio va hé s6 én dinh, Ou va cdc déng nghiép (1993) o 5 1 15 20 25 30 dua ra biéu a6 quan hé git Heo) chuyén vi tuéng chan va chiéu inh 9: Biéu dé quan hé gitia chuyén vi tuéng chén va dé stu hd dao sau hé dao theo Ou va cdc déng nghiép (1993) 3.2Chuyén viciia cia ddtnén a) Phuong php cila Peck a) Khi tuéing chan dat chuyén vi, sé 00 10, 20 30, 40, gay nén chuyén vi clia dat nén ° phia ngoai hé do, Cac phuong phap kinh nghiém thudng duce sit dung dé tinh ra 46 lin cia at nén nhu sau Trong pham vi gidi han cia bai bo, tac gid chi gidi thigu céc phuong phép, chi tiét céc phuong php sé duoc thao luan trong mét bai béo khac Hinh 10:86 lin dat nén theo phuong phdp ctia Peck (1969) 22 THONG TIN TU VAN THIET KE - SO QUY IV/20166) Phuong phdp cita Bow! (Chuyén vi ngang twemg et” —y Day hi do. ©) Phuong phdp cia Clough va Rourke wh wo os 1s 20 Cy wor ! : Sas Sas 7 w I <> o wn, oo as ‘i" 1s 20 © d) Phuong phdp cita Ou va Hsieh NEN MONG CONG TRINH bm“ Hinh 11°06 lin dat nén theo phuang phdp ciia Bow! an, ast is 2 250 Teac ne wong phép cita Clough va O'Rourke (1990) 4é ude tinh A lan Aat nn (a) Cit, (b) dat set ciing én rat eiing, (¢) Dat sét mém dén mém : trung binh ] 0% —— “| Z 4PRc o ag bao hin Hinh 12:6 lin dat nén theo phuong phép cia Clough va Rourke ayer 00 04 OR yp 1216 20 oo 6 p04 = 06 os io & Pu, siz Pu. siz Hinh 13:86 lin dét nén theo phuong phap ctia téc gid Ou va Hsieh THONG TIN TU VAN THIET KE - SOQUYIV/2016 MI 23© NéN MONG CONG TRINH 3.3 Chuyén vi ciia day hé dao Chuyén vi ctia day hé dao do cae nguyén nhan duoc thé hién nh trén hinh 14: -Dosyudé tai = Do chuyén vi ngang cia phan tuang chan cm trong dat -Do su @dy tréi day hé méng Woo and Mor (1993) can ctheo 56 ligu quan tréc ti mot sé dy am hé dao sau va duia ra biéu d5 quan hé gitia chuyén vi day hé dao va chigu sau hé dao 4. TINH TOAN CUONG BO Bay a bai todn thubng gap trong thiét ké, xde dinh n6i luc cla cae két cu (tuding chén, thanh chéng...) dudi tac dung cla céc Ive phat sinh trong qué tinh thi céng va khai thée. Ty céc két qua ndi luc tién hanh Iva chon kich thuéc va céu tao két cu chéng git phi hgp. 5.LOIKET H6 dao sau la mét trong nhting néi dung quan trong va phic tap cla ky thuat nén méng. CO rat _nhigu_phuong phép tinh toan di duce nghién cau va dla vao trong thiét ké c&e c6ng tinh, Tuy nhién moi phuong php tinh toan chi cé tinh chat Uéc Iugng, tuong aéi va chi phi hop véi mét khu vyc dia chat nhat dinh. Trong bai bio nay, nhém téc gid khéng trinh bay hét duge tét cd cdc phuong hap, ma chi téng hop lai céc UD Hinh 14: Hign tugng chuyén vi ddy hé dao Chuyén vi day hé dao (cm) 0 2 4 6 8 0 12 4 16 18 Chiéu sau dao (m) Hinh 15: Quan hé gitta chuyén vi ddy hé dao va chiéu sau hé dao theo Woo and Mor (1993) niéi dung cén phaithychién tinh TAILIEU THAM KHAO toan trong thiétkéh6 méng SAU (4), Deep excavation, Theory theo phuong phip don giin and Practice- Chang-Yu Ou nhat, hy vongmangdénmétcdi (2), Thigt ké va thi céng hé nhin téng quat vém@tnéidung meng su - Nguyén Ba KE dang ngay cang phé bién tal 13), xay dung céng trinh ngém Vigt Nam. 46 thi theo phucng php io mé- Nguyén BS KE Trong céc bal béo tiép theo nhém tac gid sé tigp tuc di sau [41 Design Standards for . Railway Structures and vio ting néi dung, va dua ra Commentary (Cut and nnhting phan tich chi tiét hon Cover tunnel) 24 MI THONG TIN TU VAN THIET KE - SO QUY IV/2016