รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2

ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
บทที่ 1 จํานวนและตัวเลข

1. ระบบเลขฐานตางๆ
1. 1 ระบบเลขฐานสิบ
ระบบเลขฮินดูอารบิกเปนตัวเลขฐานสิบ มีสัญลักษณหรือเลขโดดที่ใชในระบบนี้ 10 ตัว คือ 0, 1, 2, 3, 4, 5,
6, 7, 8, และ 9 ตัวเลขเหลานี้ใชเขียนแทนจํานวนใดขึ้นอยูกับวาตัวเลขนั้นปรากฏอยูในหลักใดและขึ้นอยูกับคา
ประจําหลักนั้น

หลักและคาประจําหลักในระบบตัวเลขฐานสิบ แสดงดังตารางตอไปนี้
หลักที่ … เกา แปด เจ็ด หก หา สี่ สาม สอง หนึ่ง
คาประจําหลัก … 108 107 106 105 104 103 102 101 1

การเขียนตัวเลขแทนจํานวนในระบบฐานสิบ เชน 37,596 มีความหมายดังนี้

37,596 = (3 × 104 ) + (7 × 103 )+(5 × 102 )+(9 × 10) + 6

1. 2 ระบบฐานหา
ระบบฐานหามีสัญลักษณหรือเลขโดดที่ใชในระบบนี้ 5 ตัว คือ 0, 1, 2, 3, และ 4 เปนสัญลักษณบอกปริมาณ
เวลานับสิ่งของจะนับไมถึงหา คือถาเปนจํานวนหาจะใชสัญลักษณ 1 และ 0 แทน ซึ่งเวลาเขียนเราจะเขียนเปน
10หา แสดงถึงปริมาณ หา ถามีสิ่งของมากขึ้นก็จะนับเพิ่มทีละ 1 ไปเรื่อยๆ ดังนี้
หลักที่ … เกา แปด เจ็ด หก หา สี่ สาม สอง หนึ่ง
คาประจําหลัก … 58 57 56 55 54 53 52 51 1

การเปลี่ยนตัวเลขระหวางฐานสิบกับฐานหา
ตัวอยางที่ 1 จงเขียน 1024หา ใหอยูในระบบตัวเลขฐานสิบ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

1
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
จงเขียน 431หา ใหอยูในระบบตัวเลขฐานสิบ
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………. .……………
ตัวอยางที่ 2 จงเขียน 184 ใหอยูในระบบตัวเลขฐานหา
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จงเขียน 679 ใหอยูในระบบตัวเลขฐานหา
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
1.3 ระบบตัวเลขฐานสอง
การเขียนตัวเลขในระบบฐานสอง มีหลักการเชนเดียวกับการเขียนตัวเลขในระบบฐานสิบและฐานหา ในระบบ
ตัวเลขฐานสองใชตัวเลขโดดเพียง 2 ตัวคือ 0 และ 1 คาประจําหลักจะอยูในรูปเลขยกกําลังที่มีสองเปนฐาน
หลักและคาประจําหลักในระบบตัวเลขฐานสองแสดงดังตารางตอไปนี้

2
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1

หลักที่ … เกา แปด เจ็ด หก หา สี่ สาม สอง หนึ่ง

คาประจําหลัก … 28 27 26 25 24 23 22 21 1

การเปลี่ยนตัวเลขระหวางฐานสิบกับฐานสอง
ตัวอยางที่ 3 จงเขียน 111สอง เปนตัวเลขระบบฐานสิบ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
จงเขียนตัวเลข 10111สอง เปนตัวเลขระบบฐานสิบ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
ตัวอยางที่ 4 จงเปลี่ยน 25 ใหเปนตัวเลขระบบฐานสอง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
จงเปลี่ยน 63 ใหเปนตัวเลขระบบฐานสอง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
จงเปลี่ยน 76 ใหเปนตัวเลขระบบฐานสอง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
1.4 ระบบตัวเลขฐานสิบสอง
การเขียนตัวเลขในระบบเลขฐานสิบสอง มีหลักการเชนเดียวกับการเขียนตัวเลขระบบฐานอื่นๆ แตสัญลักษณที่ใช
แทนจํานวนมีเลขโดดเพียง 12 ตัว คือ 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, และ 9 จึงตองเพิ่มสัญลักษณแทนเลขโดดอีก 2
ตัว คือ A และ B ใชแทนสิบและสิบเอ็ดตามลําดับ และคาประจําหลักของระบบตัวเลขฐานสิบสองอยูในรูปเลข ยก
กําลังที่มีฐานเปนสิบสอง ดังตารางตอไปนี้
หลักที่ … เกา แปด เจ็ด หก หา สี่ สาม สอง หนึ่ง
คาประจําหลัก … 128 127 126 125 124 123 122 121 1

การเปลี่ยนตัวเลขระหวางฐานสิบกับฐานสิบสอง
ตัวอยางที่ 5 จงเขียนเลข 1354สิบสอง ใหเปนตัวเลขระบบตัวเลขฐานสิบ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จงเขียนตัวเลข BABสิบสอง ใหเปนตัวเลขระบบตัวเลขฐานสิบ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
ตัวอยางที่ 6 จงเขียน 734 ใหอยูในระบบตัวเลขฐานสิบสอง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จงเขียน 1991 ใหอยูในระบบตัวเลขฐานสิบสอง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
1.5 ระบบตัวเลขฐานสิบหก
ระบบตัวเลขฐานสิบหกมีลักษณะเดียวกันกับตัวเลขระบบฐานอื่นๆ แตจะมีสัญลักษณที่ใชแทนจํานวน 16 ตัวคือ
เลขโดด 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B, C, D, E และ F และคาประจําหลักของระบบตัวเลขฐานสิบหกอยูในรูป
เลข ยกกําลังที่มีฐานเปนสิบสอง ดังตารางตอไปนี้
หลักที่ … เกา แปด เจ็ด หก หา สี่ สาม สอง หนึ่ง
คาประจําหลัก … 168 167 166 165 164 163 162 161 1

การเปลี่ยนตัวเลขระหวางฐานสิบกับฐานสิบหก
ตัวอยางที่ 7 จงเขียน A3Bสิบหก ใหอยูในระบบตัวเลขฐานสิบ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จงเขียน 5FCEสิบหก ใหอยูในระบบตัวเลขฐานสิบ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
ตัวอยางที่ 8 จงเขียน 48 ใหอยูในระบบตัวเลขฐานสิบหก
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จงเขียน 4,475 ใหอยูในระบบตัวเลขฐานสิบหก
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

6
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
ตัวอยางที่ 9 จงแปลง (725)8 ใหเปนฐานสิบหก
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
จงแปลง (75162043)8 ใหเปนเลขฐานสิบหก
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ตัวอยางที่ 10 จงแปลง (123BB)16 ใหเปนฐานแปด
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
จงแปลง (4E58CD)16 ใหเปนฐานแปด
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
แบบฝกหัด 1

1. จงบอกคาของตัวเลขที่กําหนดในระบบตัวเลขฐานตางๆ ที่กําหนดใหในแตละขอ

1) 128เกา เลข 2 มีคา……………………………………………………………………………………………………

2) 1408สิบเอ็ด เลข 4 มีคา……………………………………………………………………………………………………

3) 2536แปด เลข 2 มีคา……………………………………………………………………………………………………

4) 178A09สิบสอง เลข 8 มีคา……………………………………………………………………………………………………

2. จงเขียนระบบตัวเลขในแตละขอตอไปนี้ในรูปกระจาย

1) 10111สอง =…………………………………………………………………………………………………………………

8
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
2) 12021สาม =…………………………………………………………………………………………………………………

3) 2536เกา =…………………………………………………………………………………………………………………

4) 365แปด =…………………………………………………………………………………………………………………

5) 4023หา =…………………………………………………………………………………………………………………

6) 7173แปด =…………………………………………………………………………………………………………………

7) 1110111สอง =…………………………………………………………………………………………………………………

8) A830สิบสอง =…………………………………………………………………………………………………………………

9) 79CEสิบหก =…………………………………………………………………………………………………………………

10) 67905สิบหก =…………………………………………………………………………………………………………………

3. จงเปลี่ยน 7406แปด ใหอยูในระบบตัวเลขฐานสิบสอง

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4. จงเปลี่ยน 147สิบหก ใหอยูในระบบตัวเลขฐานแปด
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

9
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
5. จงเปลี่ยน A0สิบสอง ใหอยูในระบบตัวเลขฐานสอง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
6. จงเปลี่ยน A0Bสิบหก ใหอยูในระบบตัวเลขฐานสิบสอง
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
7. จงเปลี่ยน 1000000สอง ใหอยูในระบบตัวเลขฐานหา
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
8. จงแปลง (1000011111)2 ใหเปนเลขฐานแปด
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

10
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
9. จงแปลง (1101001111111)2 ใหเปนเลขฐานแปด
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
10. จงแปลง (111 110 010 100 000)2 ใหเปนเลขฐานแปด
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
11. จงแปลง (111 110 010 100 000)2 ใหเปนเลขฐานแปด
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
12. จงแปลง (1111 0011 0011 1110 1110)2 ใหเปนเลขฐานแปด
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

11
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
13. จงแปลง (24751)8 ใหเปนเลขฐานสอง
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
14. จงแปลง (4721327)8 ใหเปนเลขฐานใหเปนฐานสอง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
15. จงแปลง (1234567)8 ใหเปนเลขฐานใหเปนฐานสอง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
16. จงแปลง (1000 0011 1111 1011 1101)2 ใหเปนเลขฐานสิบหก
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

12
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
17. จงแปลง (1111 0110 1001 1010 1101)2 ใหเปนเลขฐานสิบหก
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
18. จงแปลง (1100 1110 0100 1000 1001)2 ใหเปนฐานสิบหก
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
19. จงแปลง (011 001 110 101 000 010)2 ใหเปนเลขฐานสิบหก
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
20. จงแปลง (32A)16 ใหเปนฐานสอง
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

13
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
21. จงแปลง (123BB)16 ใหเปนฐานสอง
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
22. จงแปลง (20BC)16 ใหเปนเลขฐานสอง
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
23. จงแปลง (79AF)16 ใหเปนเลขฐานสอง
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
24. จงแปลง (1000 1111 0101 1100 1110 1010)2 ใหเปนฐานสิบหก
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

14
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
25. จงแปลง (1 1100 1010 100012(1000 0011 0110 11 ใหเปนฐานสิบหก
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
26. จงแปลง (32A)16 ใหเปนฐานสอง
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
27. จงแปลง (3A6E)16 ใหเปนฐานสอง
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
28. จงแปลง (123BB)16 ใหเปนฐานสอง
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

15
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
29. จงแปลง (8ADF238)16 ใหเปนเลขฐานสอง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

30. จงแปลง (3A6E)16 ใหเปนเลขฐานแปด

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

16
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
2. การบวกเลขฐาน
ตัวอยางที่ 1 จงหาผลลัพธของ (1100 0011)2 + (0011 1110)2
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
ตัวอยางที่ 2 จงหาผลลัพธของ (303)8 + (76)8
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
ตัวอยางที่ 3 จงหาผลลัพธของ (721)9 + (588)9
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
ตัวอยางที่ 4 จงหาผลลัพธของ (741)11 + (32A)11
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
ตัวอยางที่ 5 จงหาผลลัพธของ (C3)16 + (3E)16
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
17
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1

แบบฝกหัดที่ 2 การบวกเลขฐาน
จงหาผลบวกตอไปนี้
1. (1111 1000)2 + (1111 1010)2
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
2. (1111 1001 1110)2 + (1111 1010 1111 001)2
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
3. (301)8 + (477)8
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
4. (452)8 + (376)8
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
5. (A0CF)16 + (FF1)16
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

18
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
6. (123BB)16 + (FAB1)16
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
7. (27103 + 30445)8
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
8. (3B)16 + (10110)2
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
9. (A7)16 + 920
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
10. (405)8 + (1011)2
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
11. 64 + (11100)2
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................

19
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
12. (205)8 + (4F0)16
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................

3. การลบเลขฐาน
ตัวอยางที่ 1 จงหาผลลัพธของ (1100 0011)2 - (0011 1110)2
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
ตัวอยางที่ 2 จงหาผลลัพธของ (303)8 - (76)8
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
ตัวอยางที่ 3 จงหาผลลัพธของ (721)9 - (588)9
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
ตัวอยางที่ 4 จงหาผลลัพธของ (741)11 - (32A)11
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
ตัวอยางที่ 5 จงหาผลลัพธของ (C3)16 - (3E)16

20
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

แบบฝกหัดที่ 3 การลบเลขฐาน
จงหาผลลบตอไปนี้
1. (10110)2 – (10011)2
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
2. 5607.25 – (10111)2
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
3. (603)8 – (25)8
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
4. (11BC)16 - (89A)16
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

21
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
5. (10F4)16 - (702)8
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................

แบบฝกหัดเรื่อง ระบบเลขฐาน
1. จงแปลง (110000111100111100011)2 ใหเปนเลขฐานแปด
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
2. จงแปลง (8ADF238)16 ใหเปนเลขฐานแปด
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
3. จงแปลง (3A6E)16 ใหเปนเลขฐานแปด
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

22
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
4. จงแปลง (4721327)8 ใหเปนเลขฐานสิบหก
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
5. จงแปลง (110000111100111100011)2 เปนฐานสิบหก
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
6. กําหนดให A = 1101102 + 1011012 B = 211013 - 202123 จงหา A+B (ตอบเปนเลขฐานสาม)
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
7. 1637 – 1415 + 2113 มีคาในระบบตัวเลขฐานสิบสองเทากับเทาใด
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
8. จงหาผลลัพธของ 11012 + 110012 -10112
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

23
 รายวิชาคณิตศาสตรเพิ่มเติม ค21202 ภาคเรียนที่ 2
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
9. ถานายเดชมีอายุ 548 ป นายอํานาจมีอายุ 1035 ป ใครมีอายุมากกวา และมากกวาอยูกี่ป
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
10. แมบานคนหนึ่งออกไปซื้อของที่ซุปเปอรมาเก็ตเปนเงิน 18A12 บาท แลวแวะซื้อรองเทา 1 คู
ราคา 52612 บาท คิดเปนเงินที่เธอจายไปทั้งหมดกี่บาท
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

24