B

MATEMATIKA 1 03.11.2018.
– prvi kolokvij –

PREZIME, IME BODOVI

1. a) Dokažite matematičkom indukcijom da za svaki prirodni broj n vrijedi jednakost

n(n + 1)(4n − 1)
1 + 6 + 15 + · · · + (2n2 − n) = .
6
......................................................................................................................................... 3

b) Lijevu stranu jednakosti zapišite pomoću Σ notacije. .............................................................. 1

c) Zadan je teorem
“Ako je četverokut paralelogram, tada mu se dijagonale raspolavljaju”.
Napišite obrat teorema i suprotni teorem. ............................................................................. 1

2. a) Napišite De Morganove zakone logike sudova. Dokažite jedan De Morganov zakon. ................ 2

b) Zadana je formula
F = (a ⇒ b) ∧ (a ⇒ c) .
Odredite konjunktivnu ili disjunktivnu normalnu formu koja je logički ekvivalentna formuli F.
Minimizirajte dobivenu normalnu formu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

3. Neka su zadani predikati S (x, y) i K(x, y)

S (x, y) := “x je sin od y” , K(x, y) := “x je kćer od y” .

a) Odredite značenje predikata Q(x, y) zadanog sljedećom formulom

 
Q(x, y) := ∃u K(x, u) ∧ K(y, u)

Formulu koja definira Q(x, y) zapišite riječima i odgonetnite “obiteljski odnos” x i y. ................ 2

b) Pomoću predikata S i K definirajte predikat B(x, y) koji odgovara izjavi

B(x, y) := “x je brat od y” .

......................................................................................................................................... 1

c) Sljedeća tablica opisuje istinitost predikata K(x, y) na univerzumu {a, b, c, d}.

y
x a b c d
a 0 1 0 1
b 0 0 0 0
c 0 1 0 1
d 0 0 0 0

Odredite (i obrazložite) istinitost formula

∀y∃x (¬K(x, y)) , ∃y∀x K(x, y) .

......................................................................................................................................... 2
4. a) Definirajte skupovnu operaciju komplementa. ....................................................................... 1

b) Ispišite elemente sljedećih skupova

U = {m ∈ Z | −9 ≤ m ≤ 9} ,
A = {x ∈ U : x = 2k − 1, k ∈ N} ,
B = {x ∈ U : |x| > 5} ,
C = B\A.

......................................................................................................................................... 2

c) Dokažite da za proizvoljne skupove A, B, C sljedeća jednakost vrijedi

(A ∪ B) \ C = (A \ C) ∪ (B \ C) .

......................................................................................................................................... 2
Rješenja grupe B:
1·2·3
1. a) Baza: n = 1: 1 = je istinita.
6
Korak: Pretpostavimo da za neko k ∈ N tvrdnja vrijedi.
Provjerimo za sljedeći broj:
n(n + 1)(4n − 1)
1 + 6 + · · · + (2n2 − n) + (2(n + 1)2 − (n + 1)) = + (n + 1)(2(n + 1) − 1) =
6
(n + 1) (n + 1) 2 (n + 1)(n + 2)(4n + 3)
= [n(4n − 1) + 6(2n + 1)] = [4n + 11n + 12] =
6 6 6
Tvrdnja vrijedi za svaki prirodni broj.
Xn
b) (2k2 − k)
k=1
c) Obrat tvrdnje b ⇒ a: Ako se dijagonale četverokuta raspolavljaju tada je on paralelogram.
Suprotna tvrdnja: a ⇒ b: Ako četverokut nije paralelogram tada mu se dijagonale ne raspolavljaju.

2. a) ¬(a ∧ b) = ¬a ∨ ¬b ¬(a ∨ b) = ¬a ∧ ¬b
a b a ∧ b ¬(a ∧ b) ¬a ¬b ¬a ∨ ¬b
1 1 1 0 0 0 0
1 0 0 1 0 1 1
0 1 0 1 1 0 1
0 0 0 1 1 1 1
a b c a ⇒ b a ⇒ c (a ⇒ b) ∧ (a ⇒ c)
1 1 1 1 1 1
1 1 0 1 0 0
1 0 1 0 1 0
b) 1 0 0 0 0 0
0 1 1 1 1 1
0 1 0 1 1 1
0 0 1 1 1 1
0 0 0 1 1 1
KNF = (a ∨ b ∨ c) ∧ (a ∨ b ∨ c) ∧ (a ∨ b ∨ c)
Fmin = a ∨ (b ∧ c)

3. a) Q(x, y) =postoji u takav da je x kćer od u i da je y kćer od u.

Q(x, y) =x i y su sestre (ili polusestre).
b) B(x, y) = ∃z (S (x, z) ∧ (S (y, z) ∨ K(y, z)))
c) ∀y∃x ¬K(x, y) je istinit sud je za x = b, sud K(b, y) je uvijek lažan.
∃y∀x (K(x, y)) je lažan sud jer je negacija od ∀y∃x ¬K(x, y) .

4. a) AC = {x : x ∈ U ∧ x < A}
b) U = {−9, −8, −7, ..., 7, 8, 9}
A = {1, 3, 5, 7, 9} B = {6, 7, 8, 9, −6, −7, −8, −9} C = B \ A = {6, 8, −6, −7, −8, −9}
c) Tablicom pripadnosti ili analitički.
A B C A ∪ B (A ∪ B) \ C A \ C B \ C (A \ C) ∪ (B \ C)
∈ ∈ ∈ ∈ < < < <
∈ ∈ < ∈ ∈ ∈ ∈ ∈
∈ < ∈ ∈ < < < <
∈ < < ∈ ∈ ∈ < ∈
< ∈ ∈ ∈ < < < <
< ∈ < ∈ ∈ < ∈ ∈
< < ∈ < < < < <
< < < < < < < <