A

abbreviated clause (nh. tieåu cuù giaûn löôïc

reduced clause)
abbreviation (1) vieát taét
abbreviation (2) (nh. ellipsis, tænh löôïc; giaûn löôïc
reduction (2))
abbreviatory convention quy öôùc giaûn löôïc
Abduction pheùp suy dieãn
abductive change söï chuyeån bieán theo pheùp suy
dieãn
Abessive “voâ” caùch
ability (cf. possibility) khaû naêng (cf. tính khaû höõu)
Ablative ly caùch
ablaut (nh. anpophony, luaân phieân nguyeân aâm (giöõa
gradation (2), vowel caùc hình thaùi coù quan heä vôùi
alternation) nhau)
ablaut basis cô sôû ablaut
abnormal plosion noå baát thöôøng (giai ñoaïn ~)
abridged thu goïn
Abridgement thu goïn (söï ~)
abrupt closure kheùp ñoät ngoät (ñoäng taùc ~)
abrupt release (nh. buoâng ñoät ngoät
instantaneous release)
absence of nexus khoâng coù loõi chuû vò
absolute case (nh. absolutive) tuyeät (ñoái) caùch
10

absolute clause tieåu cuù tuyeät ñoái

absolute comparative tyû caáp tuyeät ñoái
absolute construction keát caáu tuyeät ñoái
absolute equivalent ñôn vò töông ñöông tuyeät ñoái
absolute idea yù nieäm tuyeät ñoái
absolute neutralization trung hoøa hoùa tuyeät ñoái
absolute phrase ngöõ (ñoaïn) tuyeät ñoái
absolute point of reference ñieåm quy chieáu tuyeät ñoái
absolute possessive sôû höõu (caùch) tuyeät ñoái
absolute superlative cöïc caáp tuyeät ñoái
absolute synonymy (cf. partial ñoàng nghóa hoaøn toaøn / tuyeät
synonymy) ñoái
absolute universal phoå nieäm tuyeät ñoái
absolutive case tuyeät (ñoái) caùch
absolutive-patient tuyeät caùch chæ bò theå
abstract (n.) toaùt yeáu
abstract (v.) tröøu xuaát
abstract case caùch tröøu töôïng
abstract form hình thaùi tröøu xuaát
abstract noun danh töø tröøu töôïng
abstraction tröøu xuaát (vieäc ~)
abstractness tröøu töôïng (tính ~)
absurd phi lyù
acataphasia roái loaïn ngoân ngöõ (chöùng ~)
11

accent (1) gioïng

accent (2) (word / sentence ~) troïng aâm (töø/ caâu)
accent (3) daáu chæ caùch phaùt aâm ñaëc bieät
accented mang troïng aâm / thanh ñieäu
accentual pattern moâ hình troïng aâm
accentuation caùch phaân boá troïng aâm
acceptability (acceptable, adj.; chaáp nhaän ñöôïc
cf. grammaticality)
access to direct objecthood khaû naêng thaønh boå ngöõ tröïc tieáp
accessibility khaû naêng truy caäp
accessibility hierarchy toân ty truy caäp
accessibility scale thang ñoä truy caäp
accessible khaû caäp; khaû truy caäp
accidence vó toá, bieán toá (x. inflexion)
accidental ngaãu nhieân; baøng tính
accidentalization quy veà moät heä hình (söï ~)
accommodation (nh. thích öùng / thích nghi (vôùi moâi
convergence (3)) tröôøng ngoân ngöõ)
accommodative aspect theå thích öùng
accomplishment thaønh tích / thaønh töïu
accusative (nh. objective ñoái caùch
(case))
achievement thaønh quaû
achronical phi thôøi gian tính; khoâng phaân
bieät ñoàng ñaïi hay lòch ñaïi
12

achronism thaùi ñoä phi thôøi

acoustic feature neùt / ñaëc tröng aâm hoïc
acoustic image hình aûnh aâm thanh; aâm hình
acoustic filtering loïc aâm (hieän töôïng / caùch ~)
acoustic phonetics ngöõ aâm hoïc aâm hoïc / thanh hoïc
acoustic cue daáu hieäu nhaän dieän aâm hoïc
acoustics aâm hoïc; thanh hoïc
acquisition thuï ñaéc (quaù trình ~)
acrolect (1) tieáng aù-chuaån
acrolect (2) (cf. basilect, tieáng coù uy tín nhaát
hyperlect, mesolect, paralect)
acronym teân goïi taét (baèng chöõ ñaàu)
acronymy (caáu taïo töø baèng caùch) chaép chöõ
ñaàu töø
acrostic caâu thô goàm caùc tieáng ñaàu /
cuoái cuûa baøi thô
act haønh ñoäng
act of communication haønh ñoäng giao tieáp
act of saying / speaking haønh ñoäng noùi
act of speech haønh ñoäng ngoân töø
actant dieãn toá
actant model moâ hình dieãn toá
actantial structure caáu truùc dieãn toá (x. valency)
actantial theory lyù thuyeát dieãn toá
action haønh ñoäng
13

action noun danh töø haønh ñoäng

action-schema löôïc ñoà haønh ñoäng
action-state network haønh ñoäng – traïng thaùi (moái
töông quan giöõa ~)
action verb vò töø haønh ñoäng
activation söï phaùt ñoäng
activation cost phí toån cuûa vieäc xaùc ñònh cuõ-
môùi trong giao tieáp
active articulator khí quan caáu aâm chuû ñoäng
active consciousness yù thöùc töï giaùc chuû ñoäng (W.
Chafe)
active language knowledge tri thöùc ngoân ngöõ naêng ñoäng
(nh. productive language
knowledge; cf. passive
language knowledge)
active vocabulary (cf. passive voán töø chuû ñoäng
vocabulary)
active voice (cf. middle voice, thaùi chuû ñoäng
passive ~)
activity hoaït ñoäng
actor haønh theå; ngöôøi haønh ñoäng
actor-action-goal haønh theå-haønh ñoäng-ñoái töôïng
(moâ hình caâu nhaän ñònh ñieån
hình)
actual division of the sentence (caùch) phaân ñoaïn thöïc taïi (cuûa
caâu)
actual topic (chuû) ñeà thöïc taïi
14

actual world theá giôùi hieän thöïc

actualization (nh. realization, hieän thöïc hoùa
manifestation)
actualizing classifier loaïi töø (coù taùc duïng) hieän thöïc
hoaù
actuation (of change) khôûi phaùt (söï bieán ñoåi)
actum hình thaùi caùch (trong moät soá
ngoân ngöõ phi AÁn-AÂu, vd. t. Taây
Taïng)
aculalia lôøi noùi voâ nghóa cuûa ngöôøi thaát
ngöõ
acute (cf. grave) boång
acute accent daáu saéc
acuteness aâm saéc boång; aâm saéc "saùng"
adage ngaïn ngöõ
adaptation (1) thích öùng; öùng duïng (söï ~)
adaptation (2) phoûng thuaät (baûn ~)
additional articulation (nh. caáu aâm phuï; caáu aâm boå sung
secondary articulation)
additive coäng toá; phuï gia
additive bilingualism (cf. song ngöõ coäng theâm (coäng
subtractive bilingualism) ñoàng ña soá hoïc theâm ngoân ngöõ
cuûa ngöôøi thieåu soá)
additive clause tieåu cuù phuï gia
additive emphatic coäng toá cöôøng ñieäu
additive de-emphatic coäng toá phi cöôøng ñieäu
15

address hoâ göûi (caùch ~)

address form (nh. address
term, form/ term of address)
address term
addressee (nh. allocutor)
addresser (nh. locutor)
adequacy
adessive (case)
adherent
adhesion
adhesive
adhortative
adjacency constraint
adjacency pair
adjacency principle
adjacent
adjectival complement
adjectival modifier
adjectival noun
adjectival phrase
adjectival predicate
adjectival pronoun
adjective
adjective-based adverbial
caùch xöng hoâ; töø ngöõ xöng hoâ
töø ngöõ xöng hoâ
ngöôøi nhaän (thoâng ñieäp)
ngöôøi göûi (thoâng ñieäp)
thoûa ñaùng (söï ~)
caùch keá caän
baøng trôï (yeáu toá ~)
söï keát dính; söï keát lieân
aâm toá keát dính
x. exhortative
cheá ñònh do keá caän
caëp keá caän
nguyeân taéc keá caän
keá can
phuï ngöõ (cuûa) tính töø
phuï ngöõ (laø) tính töø
tính danh töø
x. adjective phrase
vò ngöõ tính töø
ñaïi töø tính töø
tính töø
traïng ngöõ goác tính töø
16

phrase
adjective clause tieåu cuù tính töø
adjective numeral soá töø tính töø (tính)
adjective order trình töï cuûa tính töø (khi laøm
ñònh ngöõ)
adjective phrase ngöõ (ñoaïn) tính töø; tính ngöõ
adjectivization tính töø hoùa (söï ~)
adjectivized tính töø hoùa
adjectivizer taùc töû tính töø hoùa
adjoined clause tieåu cuù phuï caän
adjunct (1) (cuõ; cf. adnex) phuï ngöõ
adjunct (2) traïng ngöõ (ngoaøi caáu truùc caâu)
adjunct (3) (cf. conjunct, traïng ngöõ cuûa vò töø
disjunct, subjunct)
adjunct island constraint quy taéc cheá ñònh caùch duøng phuï
ngöõ
adjunction (1) gheùp theâm (vieäc / caùch ~)
adjunction (2) phöông thöùc phuï ngöõ
adlative (case) caùch chæ ñích (t. Phaàn-U)
admirative (mood) thöùc khaâm phuïc (t. Albani)
adnex (cuõ; cf. adjunct) keát ngöõ
adnominal (modifier) (phuï ngöõ) cuûa danh töø
adoptive form hình thaùi sieâu chænh
adposition (cf. preposition, giôùi töø
postposition)
17

adpositional predicate vò ngöõ giôùi töø tính

adstratum (cf. substratum, gia taèng; taàng theâm
superstratum)
adultomorphic x. adultocentric
adultocentric laáy ngöôøi lôùn laøm trung taâm
(quan ñieåm ~)
advanced tongue root goác löôõi ñöa veà phía tröôùc
adverb phoù töø; traïng töø
adverb clause tieåu cuù traïng ngöõ
adverb particle (nh. tieåu töø traïng ngöõ
prepositional adverb)
adverb phrase ngöõ (ñoaïn) traïng töø
adverbial traïng ngöõ (coù tính ~)
adverbial phrase ngöõ ñoaïn traïng ngöõ
adversative trôû ngaïi (bieåu hieän yù ~)
adversative relation quan heä traéc trôû
aerometry ño luoàng hôi (vieäc / caùch ~)
aesthetic distance khoaûng caùch thaåm myõ
affectation loái noùi kieåu caùch
affected bò taùc ñoäng
affected actor vai haønh theå bò taùc ñoäng
affected object (cf. effected boå ngöõ bò taùc ñoäng
object)
affected patient vai bò theå bò taùc ñoäng
affectedness tính bò taùc ñoäng
18

affective caûm xuùc (coù tính ~)

affective meaning (nh. nghóa caûm xuùc
attitudinal / emotive/
expressive meaning)
affinity söï töông caän; söï gaàn guõi
affirmation khaúng ñònh (söï/ lôøi ~)
affirmative (nh. positive) (caâu, thöùc) khaúng ñònh
affix phuï toá
affix hopping böôùc nhaûy phuï toá
affixal thuoäc phuï toá; phuï toá tính
affixal negation phuû ñònh baèng phöông thöùc phuï
toá
affixation phöông thöùc phuï toá
affixing language ngoân ngöõ duøng phuï toá
affricate aâm taéc-xaùt
agency söï taùc ñoäng
agent taùc theå; chuû theå taùc ñoäng
agent-oriented modality (cf. tình thaùi höôùng vaøo taùc theå
speaker-oriented modality)
agentive taùc caùch
agentive object boå ngöõ taùc caùch
agentivity tính caùch taùc theå
agentivity scale thang ñoä cuûa tính caùch taùc theå
agentless passive thaùi bò ñoäng khoâng coù taùc theå
agglutinating chaép dính
19

agglutinating language (cf. ngoân ngöõ chaép dính

inflecting language, isolating
language, fusional language)
aggregate noun (nh. plurale danh töø taäp hôïp
tantum)
agnation ñoàng ngoân lieäu (quan heä~)
AGR x. agreement
agrammatis (cf. aphasia, chöùng maát ngöõ phaùp
agraphia, alexia, anomia)
agraphia (nh. dysgraphia) chöùng maát khaû naêng vieát
agreement (agree, v.) (nh. phuø öùng
concord)
aim muïc tieâu; muïc ñích
air chamber buoàng hôi
airstream luoàng hôi
airstream mechanism cô cheá luoàng hôi
Aktionsart (Ñ.) theå (x. aspect)
AL x. artificial intelligence
alethic (modality) taát chaân (tình thaùi~)
alexandrine (nh. teùtrameøtre) (thô) möôøi hai aâm tieát; (thô)
thaäp nhò ngoân
alexia (nh. dyslexia, word chöùng maát khaû naêng ñoïc (chöõ)
blindness)
algorithm thuaät toaùn
alienable khaû ly
alienable possession (cf. sôû höõu khaû ly
20

inalienable possession)

alienation x. de-automatization
allative höôùng caùch; ñích caùch
allegorical phuùng duï (coù tính ~)
allegory phuùng duï (pheùp ~)
allegro form daïng phaùt aâm nhanh
alliteration (alliterative, adj.) laëp aâm ñaàu; laëp thuûy aâm
allocutor (cf. addressee) ngöôøi tieáp chuyeän
allo-form bieán theå (aâm vò / hình vò)
allograph tha töï; bieán theå chöõ vieát
allomorph bieán theå hình vò; tha hình
allophone bieán theå aâm vò; tha aâm
alloseme bieán theå nghóa vò; tha nghóa toá
allusion nhaéc nhôû; aùm chæ
alphabet baûng töï maãu
alphabetic writing vaên töï ghi aâm toá / vaên töï ABC
alterity baát ñoàng nhaát (tính ~); dò bieät
(söï ~)
alternant yeáu toá luaân phieân
alternation luaân phieân (hieän töôïng ~)
alternative (class) song tuyeån (chuûng loaïi ~)
alternative (question) song tuyeån (caâu hoûi ~)
alveolar aâm lôïi
alveolarity tính chaát lôïi
21

alveo-/ alveolo-palatal (cf. lôïi ngaïc (aâm ~)

palato-alveolar)
alveolar ridge vaønh lôïi
alveolum x. alveolar ridge
ambient clause caâu taû moâi tröôøng
ambient dummy subject chuû ngöõ roãng duøng trong caâu taû
moâi tröôøng
ambiguous löôõng nghóa; löôõng khaû
ambiguity löôõng nghóa / löôõng khaû (tính ~)
ambilingual löôõng ngöõ (coù khaû naêng ~)
ambisyllabicity löôõng thuoäc (thuoäâc caû aâm tieát
tröôùc laãn aâm tieát sau)
ambivalent löôõng trò
amelioration (of meaning) (nh. bieán ñoåi toát nghóa
melioration; cf. deterioration,
pejoration)
amphibrach (cf. amphimacer, moâ hình troïng aâm hay tröôøng ñoä
anapaest, antibacchius, [010]
antispast, bacchius, choreus,
choriamb, dactyl, di-iamb,
dibrach, dispondee,
dochmiac, epitrite, iamb,
ionic majore, ionic minore,
mollossus, paeon,
proceleusmatic, pyrrhic,
spondee, trochee)
amphimacer (nh. cretic; cf. moâ hình troïng aâm hay tröôøng ñoä
amphibrach) [101]
22
amphisbaenic rhyme
amplitude
anachronism (1)
anachronism (2) (linguistic ~)
anacoluthon (cf. aposiopesis)
anacusis
analepsis (cf. prolepsis)
analogic change
analogic creation
analogical pathway
analogist (cf. anomalist)
analogous environment
analogy (nh. over-extention,
overgeneralization; over
regularization)
analphabetic notation
analysis
analysis-by-synthesis
analytic
analytic approach (cf.
synthetic approach)
analytic comparison
analytic language (cf.
synthetic language)
vaàn ngöôïc
bieân ñoä
laãn loän thôøi ñaïi
x. archaism
giaùn cuù; caâu giaùn ñoaïn
ñieác ñaëc (taät~)
traàn thuaät hoài coá
chuyeån bieán do loaïi suy
saùng taïo theo pheùp loaïi suy
con ñöôøng töông töï
phaùi loaïi suy
chu caûnh töông töï
loaïi suy (pheùp ~)
caùch ghi phi töï maãu (O.
Jespersen)
phaân tích (vieäc / caùch ~)
phaân tích baèng / qua toång hôïp
phaân tích tính
tieáp caän baèng phaân tích (caùch
~)
so saùnh phaân tích tính
ngoân ngöõ phaân tích tính
23
analytic procedure
analytic proposition
anapaest (cf. amphibrach)
anaphor
anaphora (cf. cataphora,
exophora)
anaphoric
anaphoric antecedence
anaphoric ellipsis
anaphoric grounding
anaphorical chain
anaptyxis (cf. epenthesis,
prothesis)
anarthria
anatomy
anastrophe
ancestor language
anchored information (cf.
unanchored ~)
and-relation
andronymic
angled brackets (cf. braces,
curly brackets, round
brackets, square brackets)
animacy
thuû phaùp / thuû tuïc phaân tích
meänh ñeà phaân tích tính
moâ hình troïng aâm hay tröôøng ñoä
[001]
hoài chæ (yeáu toá ~)
hoài chæ
hoài chæ (coù tính ~)
tieàn leä cuûa hoài chæ
tænh löôïc hoài chæ
cô sôû hoài chæ
chuoãi / toå hôïp hoài chæ
theâm nguyeân aâm
x. dysarthria
giaûi phaãu hoïc; caùch caáu taïo
pheùp ñaûo
nh. parent language
thoâng tin coù caên cöù (E. Prince)
quan heä "vaø"
hoï / teân choàng
daáu ngoaëc nhoïn (< >)
tính ñoäng vaät
24
animate
animate noun (cf. inanimate
noun)
anomalist (cf. analogist)
anomaly
anomia (nh. dysnomia)
answer
antecedent
antepenultimate
anterior (cf. non-anterior)
anteriority
anthropocentrism
anthropological linguistics
anthropomorphism
(anthropomorphic, adj.)
anthroponomastics
anthroponym
anthropophonics
antibacchius (nh.
palimbacchius; cf.
amphibrach)
anticipation
anticipation error (cf.
ñoäng; (chæ) ñoäng vaät
danh töø ñoäng vaät
phaùi baát thöôøng; phaùi phaûn loaïi
suy
baát thöôøng (hieän töôïng ~)
chöùng queân teân goïi
lôøi (giaûi) ñaùp; caâu traû lôøi
tieàn leä (ngöõ); tieàn sôû chæ
(aâm tieát) thöù ba (keå töø aâm tieát
cuoái)
haøng tröôùc (nguyeân aâm ~)
tính coù tröôùc (trong thôøi gian)
dó nhaân vi trung (quan ñieåm ~)
ngoân ngöõ hoïc nhaân hoïc
nhaân tính luaän
nhaân danh hoïc
nhaân danh
nhaân aâm hoïc (Baudouin de
Courtenay) (= ngoân aâm hoïc)
moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [110]
x. prolepsis
loãi ñoàng hoùa ngöôïc
25

perseveration error, reversal

error)
anticipatory taûo vò
anticipatory anaphora x. cataphora
anticipatory assimilation x. regressive assimilation
anticipatory coarticulation ñoàng caáu aâm sôùm
anticipatory subject chuû ngöõ taûo vò
anticlimax (nh. bathos) (loái haønh vaên) öùc döông (ñang
cao caû boãng rôi toõm vaøo choã
taàm thöôøng)
antilanguage (1) bieät ngöõ xaõ hoäi
antilanguage (2) phaûn ngoân ngöõ (loaïi vaên duøng
quaù nhieàu töø ngöõ leäch chuaån
hay töø ngöõ môùi xuaát hieän)
antipassive phaûn bò ñoäng (thaùi ~)
antinomy maâu thuaãn noäi taïi
antinovel phaûn tieåu thuyeát
antiresonance phaûn coäng minh
antithesis phaûn ñeà; pheùp ñoái choïi
antispast (cf. amphibrach) moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [0110]
anti-universalism phaûn phoå quaùt luaän
antonomasia (1) danh ngöõ mieâu taû (duøng thay
cho moät teân rieâng)
antonomasia (2) teân rieâng (duøng nhö moät danh
töø) chæ loaïi (vd. Sôû Khanh)
26

antonym töø traùi nghóa

antonymic pair caëp traùi nghóa
antonymy (cf. (quan heä) traùi nghóa
complementarity,
converseness)
aorist taùc thuaät (thì / theå ~)
aperiodic (soùng aâm) khoâng coù chu kyø
aperture ñoä môû; khai ñoä
apex (nh. tip) choùp löôõi
aphaeresis löôïc aâm ñaàu
aphasia (aphasic, adj.; nh. chöùng thaát ngöõ
dysphasia)
aphesis (aphetic, adj.) löôïc nguyeân aâm ñaàu
aphonia (nh. dysphonia) chöùng maát tieáng
aphorism (cf. proverb) caùch ngoân
apical choùp löôõi (aâm ~)
apical-dorsal vowel nguyeân aâm choùp löôõi-maët löôõi
apico-alveolar choùp löôõi lôïi (aâm ~)
apico-dental choùp löôõi raêng (aâm ~)
apico-labial choùp löôõi moâi
apico-post-alveolar choùp löôõi sau lôïi (aâm ~)
apocope löôïc / ruïng aâm cuoái
apodeictic taát chaân – taát yeáu (tình thaùi ~)
apodosis (cf. protasis) thuyeát trong caâu ñieàu kieän
apo koinou (caáu truùc) ñoàng chöùc
27

apophony x. ablaut
aposiopesis (cf. anacoluthon) caâu löûng
apostrophe (1) hoâ ngöõ khieám dieän (goïi ngöôøi
vaéng maët)
apostrophe (2) daáu phaåy treo
apostrophe s s coù daáu phaåy treo
apparent-time analysis (cf. phaân tích theo thôøi gian bieåu
real-time analysis) kieán
appelative (noun) (h.) (danh töø) chung phaùi sinh töø
danh töø rieâng
apperception nhaän bieát (söï ~)
applicability khaû naêng öùng duïng
application öùng duïng (taàm ~)
applicative öùng duïng (coù tính ~)
applicative (aspect) theå öng yù (ñoái vôùi moät chuû theå)
applied linguistics ngoân ngöõ hoïc öùng duïng
apposition ñoàng chöùc / ñoàng vò (ngöõ ~)
appositional clause tieåu cuù ñoàng chöùc / ñoàng vò
appositive clause nh. appositional clause
appositional compound töø gheùp ñoàng chöùc
appositive compound nh. appositional clause
appraisal khen ngôïi (coù tính ~)
appraisor töø / hình vò coù yù khen ngôïi (C.
Morris)
appraxia (nh. dyspraxia) chöùng caâm do lieät cô
28

apprehensional (clause, etc.) (tieåu cuù, v.v.) coù nghóa e sôï

approbation taùn ñoàng (söï / lôøi ~)
appropriate (appropriacy, thích hôïp; thích öùng
appropriateness, n.)
approximant (nh. frictionless aâm tieáp can
continuant)
appropriate word method phöông phaùp “ñieàn töø thích
hôïp”
approximation tieáp caän; öôùc löôïng
approximative system heä thoáng xaáp xæ
a priori synthetic toång hôïp tính tieân nghieäm
arbitrariness (arbitrary, adj.) voõ ñoaùn (tính ~)
arbitrary reference sôû chæ voõ ñoaùn
arboreal caáu truùc hình caây; caây
arc Cung
Arc Pair Grammar Ngöõ phaùp Song cung
archaic Coå
archaism (nh. anachronism (2)) töø ngöõ coå
archetype nguyeân maãu
archiphoneme sieâu aâm vò
areal (cf. non-areal) khu vöïc; ñòa lyù
areal linguistics ngoân ngöõ hoïc khu vöïc
argot tieáng loùng
argument (1) luaän chöùng / luaän cöù
argument (2) tham toá
29

argument slot ngaên (daønh cho) tham toá

argumentation laäp luaän (caùch ~)
arhyzotonic coù troïng aâm khoâng ôû caên toá
arity x. valency
arrangement caùch saép xeáp
article quaùn töø
articulation (articulate, v.) (1) caáu aâm
articulation (2) phaân ñoaïn (söï / caùch ~)
articulator khí quan caáu aâm
articulatory definition ñònh nghóa baèng thuaät ngöõ caáu
aâm
articulatory gesture cöû chæ caáu aâm
articulatory region vuøng caáu aâm
articulatory phonetics ngöõ / ngoân aâm hoïc caáu aâm
articulatory phonology aâm vò hoïc caáu aâm
articulatory setting theá caáu aâm
articulatory target ñích caáu aâm
artificial nhaân taïo
artificial intelligence trí tueä nhaân taïo
artificial language ngoân ngöõ nhaân taïo
arytenoid cartilage xöông suïn hình choùp
ascender (cf. descender) thöôïng töï
ascension nh. raising (2)
ascribe phaân nhieäm; phaân vai; gaùn
30

nghóa
ascriptive (cf. equative / (caâu) ñònh tính (baát ñaûo)
equational)
aside (noùi) ñeá
aspect Theå
aspectualizer taùc töû chæ theå
asprirata (cuõ; pl. aspiratae; nh. phuï aâm baät hôi
aspirate)
aspirate (cuõ) phuï aâm baät hôi
aspirated baät hôi
aspiration caáu aâm hôi / söï baät hôi
assertion lôøi nhaän ñònh / khaúng ñònh
assertive (act) (cf. non- (haønh ñoäng) khaúng ñònh
assertive)
assertive territory (cf. non- mieàn khaúng ñònh
assertive territory)
assibilation xuyùt hoùa
assimilation (assimilate, v.) ñoàng hoùa
association (söï) lieân töôûng
associative lieân töôûng
associative field tröôøng lieân töôûng
associative meaning nghóa lieân töôûng
associative object boå ngöõ lieân töôûng
associative relation (nh. quan heä lieân töôûng
paradigmatic relation)
31

associative response phaûn öùng lieân töôûng

assonance (1) laëp / laùy nguyeân aâm
assonance (2) laëp / laùy aâm
assumption giaû ñònh
asterisk daáu hoa thò
asterisked form (nh. starred hình thaùi coù ñaùnh daáu hoa thò
form)
asyllabic (cf. syllabic) phi aâm tieát tính
asymmetric dualism song tính phi ñoái xöùng
asymmetry phi ñoái xöùng (söï ~)
asyndetic co-ordination ñaúng keát voâ lieân töø
asyndeton löôïc boû lieân töø
asyntactic compound töø gheùp phi cuù phaùp
atelic (cf. telic) voâ ñích
atelic verb phrase ngöõ vò töø voâ ñích
atemporal phi thôøi gian; voâ thôøi gian
athematic (nguyeân aâm) phi töø caùn
atomic phonology aâm vò hoïc nguyeân töû
atomistic approach caùch tieáp caän nguyeân töû luaän
attack caùch khôûi aâm
atonic phi troïng aâm / khinh aâm
attachment gaén boù (nghóa / vai) (vaøo moät
ñoái töôïng nhaát ñònh)
attention söï chuù yù
32

attention focusing rule quy taéc veà tieâu ñieåm chuù yù

attenuative giaûm löôïng
attested form (cf. daïng höõu chöùng
reconstructed form)
attitude (of speaker) thaùi ñoä (cuûa ngöôøi noùi)
attitude scale thang thaùi ñoä
attitudinal bieåu thaùi; (thuoäc) thaùi ñoä
attitudinal disjunct (nh. traïng ngöõ bieåu thaùi
content disjucnt)
attitudinal meaning (nh. x. affective meaning
emotive / expressive
meaning)
attitudinal satellite phuï ngöõ chæ thaùi ñoä
attraction söùc huùt; haáp löïc
attribute (1) ñaëc tröng; thuoäc tính
attribute (2) ñònh ngöõ; tính ngöõ
attributive adjective (cf. tính töø laøm ñònh ngöõ
predicative adjective)
attributive clause tieåu cuù ñònh tính
attributive meaning nghóa ñònh tính
attributive noun danh töø laøm ñònh ngöõ
audible nghe thaáy ñöôïc
audibility möùc khaû thính
audiogram thính ñoà
audiolingual (method) x. audiooral
33
audiology
audiometer
audio-oral (method)
audiovisual (method)
auditory discrimination
auditory impression
auditory (method)
auditory phonetics
auditory threshold
auditory target (cf. target
articulation)
augmentative (cf. diminutive)
a-umlaut
aural language (nh. oral
language)
authentic (materials)
authorial voice
autism
autolexical syntax
automatic data processing
automatic morphophonemics
automatic processing
automatic (speech
thính giaùc hoïc
thính keá
nghe – noùi (phöông phaùp ~)
thính thò (phöông phaùp ~)
khaû naêng phaân bieät baèng thính
giaùc
aán töôïng thính giaùc
nghe/ noùi (phöông phaùp ~)
ngöõ / ngoân aâm hoïc thính giaùc
ngöôõng thính giaùc
ñích thính giaùc
taêng kích (coù taùc duïng ~)
aâm a-umlaut (chuyeån thaønh
[ä])
khaåu ngöõ; ngoân ngöõ noùi
(tö lieäu) thöïc
tieáng noùi cuûa “taùc giaû”
chöùng töï kyû
cuù phaùp töø vöïng töï laäp
caùch xöû lyù döõ lieäu töï ñoäng
hình aâm vò hoïc töï ñoäng
caùch xöû lyù töï ñoäng
caùch nhaän dieän töï ñoäng
34
recognition
automatic translation
automatic variation
autonomous phoneme
autonomous speech
autonomous syntax
autosegment
autosegmental phonology
autosemantic word
Austric (languages)
Austroasiatic (languages)
Austronesian (languages)
auxiliary (1)
auxiliary (verb ~) (2)
auxiliary language
avalent (verb)
aversive
avoidance strategy
avoidance style (nh. mother-
in-law language)
axial properties
axiom
axiom of existence
caùch dòch töï ñoäng
söï bieán thieân töï ñoäng
aâm vò ñoäc laäp
x. idioglossia
cuù phaùp ñoäc laäp
aâm ñoaïn töï laäp
aâm vò hoïc töï ñoaïn
töø töï nghóa; thöïc töø
Nam phöông (ngoân ngöõ ~)
Nam AÙ (ngoân ngöõ ~)
Nam ñaûo (ngoân ngöõ ~)
phuï trôï; trôï ngöõ
vò töø phuï trôï; trôï vò töø
ngoân ngöõ phuï trôï
voâ trò (vò töø ~)
“traùnh” caùch
chieán löôïc traùnh neù
loái noùi traùnh
thuoäc tính truïc (quy ñònh noäi
dung nghóa cuûa töø vaø söï keát hôïp
vôùi caùc nghóa toá vaø töø khaùc)
coâng lyù
coâng lyù veà söïï hieän höõu
35
axiom of identity
axiological scale (nh.
evaluative scale)
axis
akusma (Ng.) (cf. kinakema,
kinema)
babbling
baby-talk (1)
baby-talk (2) (nh. caregiver (-
taker) speech, fatherese,
motherese, mother-talk)
back (vowel)
bacchius (cf. amphibrach)
backchaining (nh. backward
build-up)
back channel
back channeling
back-formation
background assumption
background information
coâng lyù veà caên cöôùc ñoái töôïng
sôû chæ
thang ñoä ñònh giaù
truïc
bieåu töôïng neùt khu bieät aâm hoïc
(B. de Courtenay)
B
tieáng noùi baäp beï
loái noùi cuûa treû con
loái noùi cuûa ngöôøi lôùn vôùi treû
con
(nguyeân aâm) haøng sau
moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [011]
laëp luøi (kyõ thuaät ~) (duøng trong
vieäc daïy tieáng)
keânh phaûn hoài
phaûn hoài “ñang nghe”
phaùi sinh ngöôïc (hieän töôïng ~)
giaû ñònh laøm neàn
thoâng tin neàn
36

background knowledge tri thöùc neàn

backgrounding (cf. ñaåy luøi vaøo haäu caûnh
foregrounding)
backlooping x. loopback
backshift söï bieán ñoåi thì (khi ñoåi lôøi noùi
tröïc tieáp sang lôøi noùi giaùn tieáp)
back slang tieáng loùng ñoïc ngöôïc (traät töï
aâm)
backup thuyeát minh laïi (moät vaên baûn)
backward anaphora nh. cataphora
backward rhyme nh. amphisbaenic rhyme
backward build-up nh. backchaining
bahuvrihi compound töø gheùp sôû höõu
balanced bilingualism song ngöõ caân baèng
balance of the system tính caân ñoái cuûa heä thoáng
ballistic ñaïn ñaïo; ñöôøng ñaïn (bay)
-bar daáu ngang duøng sau moät chöõ
caùi (nhö X-) chæ traät töï caùc
phaïm truø cuù phaùp
barbarism (1) loái noùi / vieát ngoaïi quoác
barbarism (2) (cuõ) (cf. loãi duøng töø
solecism)
bare infinitive daïng nguyeân traàn (cuûa vò töø
tieáng Anh khoâng coù to)
barrier haøng raøo (trong lyù thuyeát Chi
phoái vaø Raøng buoäc)
37

barred i i coù vaïch ngang (= [])

barred u u coù vaïch ngang ( = [])
bars (nh. slants, solidi) vaïch nghieâng
base goác
base component thaønh toá goác
base (form) (nh. root) caên toá
base language ngoân ngöõ cô sôû
base-rule quy taéc cô sôû
base structure (nh. deep caáu truùc cô sôû
structure; underlying
structure)
basic cô baûn
basic form hình thaùi cô baûn
basic word order traät töï töø cô baûn
basic sentence caâu cô baûn
basilect (cf. acrolect (2), tieáng cô sôû
hyperlect, mesolect, paralect)
baow-waow theory thuyeát gaâu-gaâu
bathos x. anticlimax
beat (nh. tact (2)) phaùch
be informative noùi cho coù noäi dung
be perspicuous noùi roõ yù
be relevant noùi vaøo ñeà
behabitive öùng xöû (caâu ~)
behavio(u)r haønh vi; thaùi ñoä, caùch öùng xöû
38

behavio(u)ral haønh vi / thaùi ñoä (thuoäc ~)

behavio(u)rism haønh vi luaän
behavio(u)ristic analysis caùch phaân tích haønh vi luaän
bel möôøi decibels
belief nieàm tin; quan nieäm
benefactive höôûng caùch
benefactor ngöôøi laøm hoä; aân nhaân
beneficiary (nh. beneficiens) ngöôøi höôûng lôïi (vai ~)
beneficiens (Lat.) (nh. ngöôøi höôûng lôïi (vai ~)
beneficiary)
biconditional x. equivalence
bidialectal song phöông ngöõ (ngöôøi/ coäng
ñoàng ~)
bidialectalism cheá ñoä song phöông ngöõ
bifocal (aâm) hai tieâu ñieåm
bilabial hai moâi / moâi moâi (aâm ~)
bilabial articulation (caáu aâm) hai moâi
bilabial hole fricative aâm xaùt moâi-moâi chuùm troøn
bilabial slit fricative aâm xaùt moâi-moâi khe deït
bilateral articulation (of a caùch caáu aâm hai beân (cuûa aâm
lateral consonant) (cf. beân)
unilateral)
bilateral (opposition) (cf. (ñoái laäp) hai chieàu
multilateral)
bilingual song ngöõ
39

bilingualism cheá ñoä song ngöõ

binariness tính soùng ñoâi; tính löôõng phaân
binarism löôõng phaân luaän
binarity x. binariness
binary song ñoái; soùng ñoâi; löôõng phaân
binary branching phaân nhaùnh ñoâi
binary contrast (nh. binary ñoái laäp löôõng phaân (theá ~)
opposition)
binary digit bít
binary feature (cf. unary / ñaëc tröng löôõng phaân ([ x])
single-valued / singulary
feature; multivalued feature)
binary noun (nh. binary plural; danh töø song ñoái
summation plural)
binary opposition (nh. binary ñoái laäp löôõng phaân (theá ~)
contrast)
binary plural (nh. binary noun; danh töø soá phöùc song ñoái
summation plural; cf. plurale
tantum)
binary system heä löôõng phaân
binding lieân heä; raøng buoäc
binding domain phaïm vi raøng buoäc
binding scale thang lieân heä
binding theory lyù thuyeát raøng buoäc (lyù thuyeát
veà caùc quan heä cuù phaùp – sôû
chæ trong caâu)
40

binomial ñaúng laäp song keát (ngöõ ~)

binomial nomenclature danh muïc song thöùc
biolinguistics sinh hoïc ngoân ngöõ hoïc
bisyllable töø song tieát
bit (binary digit) bít
bi-transitive sentence caâu song chuyeån (taùc)
bi-transitive verb vò töø song chuyeån (taùc)
biuniqueness töông öùng moät ñoái moät (trong
aâm vò hoïc)
bivalent song trò
black box modelling phöông phaùp / moâ hình “hoäp
ñen”
black English tieáng Anh cuûa ngöôøi da ñen
blank verse thô khoâng vaàn
blade (nh. lamina) ñaàu löôõi
blame (lôøi) cheâ traùch
blasphemy (lôøi) baùng boå
“bleaching” (nghóa) phai baïc; bò “taåy traéng”
bleeding (cf. feeding) “trích maùu”
blend (nh. portmanteau word) töø troän
blocking haõm (coù taùc duïng ngaên caûn
vieäc vaän duïng moät quy taéc ngöõ
phaùp)
bookish word töø (chæ duøng trong) saùch vôû
block language loái vaên coâ ñaëc thaønh ñoaûn ngöõ
41

body language ngoân ngöõ thaân theå

bonding relation quan heä lieân keát caùch quaõng
boolean x. binary
bootstrapping ñoaùn nghóa cuûa töø qua thaùi ñoä
ngöõ phaùp
borrowing (nh. loan(word)) vay möôïn; töø möôïn
bottom-up (cf. top-down) (thao taùc phaân tích ngöõ phaùp) töø
döôùi leân
boulmai modality tình thaùi mong öôùc
boustrophedon loái vieát chöõ theo hình ñöôøng
caøy (moät doøng töø traùi sang phaûi,
roài moät doøng töø phaûi sang traùi,
v.v.)
bound (n.) giôùi haïn
bound (adj.) raøng buoäc
bound expression (nh. fixed / bieåu thöùc raøng buoäc
frozen / set expression)
bound form ñôn vò / hình thaùi raøng buoäc
bound morpheme hình vò raøng buoäc
bound morphology hình thaùi hoïc raøng buoäc
bound root caên toá raøng buoäc
boundary bieân giôùi
boundary-marker daáu ñònh bieân; chæ toá bieân giôùi
boundary marking ñaùnh daáu bieân giôùi / ñònh bieân
(caùch ~)
boundary-symbol x. boundary-marker
42

boundary tone thanh ñònh bieân

bounded (1) (boundedness, n.) phaân laäp (danh töø ~)
bounded (2) höõu keát (vò töø ~)
bounded (3) giôùi haïn (ñôn vò tieát taáu khoâng
nhieàu hôn hai aâm tieát)
boundedness (1) tính phaân laäp (cuûa danh töø)
boundedness (2) tính höõu keát (cuûa vò töø)
bounder keát toá
bounding theory lyù thuyeát giôùi haïn
braces (nh. curly brackets; cf. daáu ngoaëc oâm ({})
angled brackets, round
brackets, square brackets)
brachygraphy giaûn kyù
bracketing ñoùng ngoaëc (cho caùc thaønh
phaàn caâu)
brackets (cf. angled brackets, daáu ngoaëc
braces, curly brackets, round
brackets, square brackets)
branch (ngöõ) chi
branching lieân heä nhaùnh; ñöôøng nhaùnh
branching node nuùt phaân nhaùnh; ñaàu nhaùnh
brand-new (information) môùi tinh / môùi toanh (thoâng tin
~)
breath-group nhoùm thôû (nh. phonological
phrase, intonation-group, tone-
group, tone-unit)
43

breathed voâ thanh (aâm)

breathy coù tieáng thôû (aâm ~)
breathy voice (1) phaùt aâm moät hôi
breathy voice (2) tieáng theàu thaøo; tieáng thì thaàm
breve daáu chæ nguyeân aâm ngaén
bridging inference suy dieãn baéc caàu (khi coù maâu
thuaãn trong caùch hieåu vaên baûn /
thoâng ñieäp)
bright vowel nguyeân aâm saùng (~ haøng tröôùc)
broad negation phuû ñònh roäng
broad transcription phieân aâm thoaùng
broken plural (pluralis fractus, soá phöùc sai leäch
Lat.)
broken tone thanh gaõy
bronchus (pl. bronchi) cuoáng phoåi
buccal (aâm) mieäng
bunching aâm coù vò trí löôõi cao vaø caêng
bundle chuøm

C
cacology xuù ngöõ (töø ngöõ sai do chaäp caáu
truùc)
cacophony khoå aâm
44

cacuminal (cuõ, nh. retroflex) uoán löôõi; quaët löôõi

cadence (1) choã haï gioïng cuoái caâu
cadence (2) nhòp ñieäu trong thô / nhaïc
caesura caùch / söï ngaét caâu trong thô
calculus pheùp tính
calligraphic writing caùch vieát ñeïp
calligraphy ngheä thuaät vieát chöõ; thö phaùp
calque (nh. loan translation) sao phoûng
cancelling (of a voâ hieäu hoùa moät tieàn giaû đñònh
presupposition)
canonical chuaån; ñuùng maãu
canonical orientation ñònh höôùng chuaån
(encounter)
capital chöõ (vieát / in) hoa
cardinal number soá ñeám
cardinal point ñieåm moác
cardinal vowel nguyeân aâm moác
care giver / ~ taker x. baby-talk (2)
case caùch / Caùch
case attraction (nh. case söùc huùt cuûa Caùch
assimilation)
case assimilation (nh. case (hieän töôïng) ñoàng hoaù Caùch
attraction)
case differenciation söï phaân hoùa veà Caùch
case filter boä loïc Caùch
45

case form hình thaùi Caùch

case frame (cf. frame feature) khung Caùch
case grammar ngöõ phaùp Caùch
case-marking ñaùnh daáu Caùch (caùch ~)
case-marking morphology hình thaùi hoïc ñaùnh daáu Caùch
case meaning yù nghóa Caùch
case phrase ngöõ (ñoaïn) Caùch
case role vai cuûa Caùch
case stacking choàng Caùch
case structure of predicate caáu truùc Caùch cuûa vò ngöõ
case syncretism trung hoøa hoùa veà Caùch
case theory lyù thuyeát Caùch
catachresis aån duï nghòch lyù; nghòch duï
catalectic (line of verse) (nh. caâu thô thaát luaät
truncated)
catalysis phuïc hoài veá sau cuûa moät quan
heä cuù phaùp caên cöù vaøo veá tröôùc
cataphora (x. anticipatory khöù chæ
anaphora; cf. anaphora,
exophora)
cataphoric khöù chæ (coù tính ~)
cataphoric ellipsis tænh löôïc khöù chæ
categorial component thaønh toá phaïm truø
categorial grammar ngöõ phaùp phaïm truø
categorial rule quy taéc phaïm truø
46

categoric judgement phaùn ñoaùn coù tính phaïm truø;

phaùn ñoaùn döùt khoaùt
category phaïm truø
category feature ñaëc tröng phaïm truø
category-neutral trung hoaø veà phaïm truø
category variable bieán soá phaïm truø
categorema (Aristotle) phaïm truø ngöõ (nh. thuyeát ngöõ)
catenative (verb) (n., adj.) vò töø "chuoãi" (chaúng haïn nhö
need trong I need to do it, noái
chuû ngöõ (I) vôùi vò töø nguyeân
daïng (to do))
causal nguyeân nhaân (chæ ~)
causal clause tieåu cuù nguyeân nhaân
causal relation quan heä nhaân quaû
causality tính nhaân quaû
causation söï gaây khieán
causation chain chuoãi nhaân quaû; chuoãi gaây
khieán
causative affix phuï toá gaây khieán
causative construction keát caáu gaây khieán
causative verb (1) vò töø gaây haäu quaû (nhö gieát)
causative verb (2) vò töø tham döï vaøo keát caáu gaây
khieán (nhö laøm (cho), khieán
(cho))
causativity tính gaây khieán
cause nguyeân nhaân
47

causee vai keû bò gaây khieán

causer vai keû gaây khieán
cavity khoang; coäng minh tröôøng
cavity feature (cf. major class ñaëc tröng veà coäng minh tröôøng
feature, manner of
articulation, prosodic feature,
source feature)
ceneme khoáng vò
cenemic script x. phonographic script
center trung taâm; taâm
central (cf. peripheral) thuoäc trung taâm (cf. thuoäc
ngoaïi vi)
central (vowel) giöõa (nguyeân aâm ~)
central adjective tính töø ñieån hình
central coordinator (cf. taùc töû ñaúng keát ñieån hình
marginal coordinator)
central determiner (cf. trung ñònh ngöõ; ñònh ngöõ giöõa
postdeterminer,
predeterminer)
central meaning nh. lexical meaning
central modal (cf. semi-modal) vò töø tình thaùi ñieån hình
central preposition (cf giôùi töø ñieån hình
marginal preposition)
centrality (of the verb) tính trung taâm (cuûa vò töø)
centralization nhích veà phía giöõa
centralization diacritic daáu chæ aâm giöõa
48

centrifugal ly taâm
centrifuge (Ph.) ly taâm
centring diphthong nguyeân aâm ñoâi höôùng trung
centripetal höôùng taâm
centripeøte (Ph.) höôùng taâm
centum language (cf. satm ngoân ngöõ kentum (nhöõng thöù
language) tieáng AÁn AÂu vaãn giöõ caùch ñoïc c
laø [k] chöù khoâng phaûi laø [t]
hay [s])
ception tri giaùc vaø tö duy (S. Palmer &
L.Talmy)
cerebral (cuõ, nh. retroflex) (aâm) uoán löôõi; quaët löôõi
certainty chaéc chaén (tính ~)
chain chuoãi keát hôïp
chain shift bieán ñoåi daây chuyeàn
chaining structure caáu truùc xaâu chuoãi (treân truïc
keát hôïp)
challenge (lôøi / söï) thaùch thöùc
change chuyeån bieán; bieán ñoåi
channel keânh truyeàn thoâng
channel-noise nhieãu treân keânh truyeàn thoâng
chanting tieáng ca nghi leã
character (1) chöõ, kyù töï
character (2) nhaân vaät
character (3) caù tính; ñaëc tính; ñaëc tröng
49

characterising sentence caâu neâu ñaëc tröng

characterology ñaëc tröng hoïc
chart baûng; bieåu ñoà
chart of consonants baûng phuï aâm
chart of vowels baûng nguyeân aâm
checked coù thanh haàu hoùa
checked syllable aâm tieát chaët
checking tag (nh. reversed caâu hoûi ñuoâi coù taùc duïng kieåm
polarity tag; cf. copy tag) nghieäm
chereme cöû (chæ) vò
cherology (cf. kinesics) cöû chæ hoïc
chest ngöïc
chest-pulse nhòp thôû cuûa phoåi
chest register aâm vöïc ngöïc
chest voice (cf. head voice) gioïng ngöïc
chiasmus pheùp ñaûo ñoái
child language acquisition quaù trình thuï ñaéc ngoân ngöõ cuûa
treû con
choice söï löïa choïn
Chomskyan lyù thuyeát cuûa Chomsky (thuoäc
~)
Chomsky's hierarchy toân ty Chomsky
choree x. trochee
choreus (cf. amphibrach; moâ hình troïng aâm hay tröôøng
tribrach) ñoä [000] [do thay theá moät aâm
50

tieát daøi baèng hai aâm tieát ngaén]

choriamb (cf. amphibrach) moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [1001]
choâmeur danh ngöõ bò “thaát nghieäp”
chromatic accent troïng aâm nhaïc tính
chrone thôøi toá (söï theå hieän cuï theå cuûa
thôøi vò)
chrone language ngoân ngöõ duøng thôøi vò
chroneme thôøi vò
chunking caét khuùc
circonstant x. free modifier
circularity luaån quaån (tính ~)
circumfix (nh. confix) tieàn-haäu toá; phuï toá chu vi
circumfixation phöông thöùc (duøng) tieàn-haäu toá
circumflex thanh uoán voàng
circumlocution (nh. loái noùi voøng
periphrasis (2))
circumstance hoaøn caûnh; chu caûnh
circumstant chu toá
circumstantial chu toá (coù tính); (thuoäc) chu
caûnh, tình huoáng
circumstantial modality tình thaùi hoaøn caûnh
circumstantial role vai chu toá
citation form (1) hình thaùi daãn
citation form (2) hình thaùi phaùt aâm rôøi
51

clashing moâ hình troïng aâm hay tröôøng

ñoä [11]
class lôùp; chuûng loaïi
class dialect x. social dialect
classeme ñôn vò nghóa loaïi
classical linguistics ngöõ hoïc coå ñieån
classification phaân loaïi
classified (noun) (cf. non- (danh töø) bieät loaïi
classified (noun))
classifier (1) loaïi töø; loaïi toá (hình vò chæ loaïi)
classifier (2) (cf. measure) töø chæ loaïi; ñònh ngöõ chæ loaïi
(M.A.K Halliday)
classifying adjective tính töø chæ loaïi
classifying genitive sinh caùch chæ loaïi
clausal (thuoäc/ coù tính) caâu ñôn / tieåu
cuù
clausal topic ñeà laøm thaønh tieåu cuù
clause tieåu cuù; caâu ñôn
clause chaining caùch keát chuoãi tieåu cuù
clause fragment chieát ñoaïn caâu ñôn / tieåu cuù
clausemate yeáu toá cuøng thuoäc moät tieåu cuù
clause object tieåu cuù laøm boå ngöõ
clause relation moái quan heä giöõa caùc tieåu cuù
clause union söï hôïp nhaát tieåu cuù
clavicular breathing thôû baèng caùch naâng xöông ñoøn
52

clear [l] (cf. dark [l]) aâm [l] saùng; aâm [l] khoâng maïc
hoaù
cleft construction keát caáu cheû
cleft-focus keát caáu cheû neâu tieâu ñieåm
cleft-focus negation keát caáu cheû phuû ñònh tieâu ñieåm
cleft-focusing neâu tieâu ñieåm baèng keát caáu cheû
cleft palate ngaïc hôû
cleft sentence caâu cheû (neâu baät danh ngöõ)
clicheù quaùn ngöõ; saùo ngöõ
click aâm muùt
cline (nh. gradience) daõy tieäm tieán
clinical linguistics ngoân ngöõ beänh hoïc
clipping caét töø
clitic doubling keát caáu khinh aâm gheùp ñoâi
clitic pronoun ñaïi töø khinh aâm
cliticization pheùp keát hôïp phuï toá / phuï ngöõ
khinh aâm
close approximation caáu aâm kheùp
close contact tieáp xuùc chaët
close juncture tieáp ñieåm kheùp
close transition chuyeån tieáp kheùp
close (vowel) heïp (nguyeân aâm ~)
closed class (nh. finite class) chuûng loaïi kheùp
closed syllable (cf. open aâm tieát kín
syllable)
53

closed text (cf. open text) vaên baûn kheùp

closing keát thuùc hoäi thoaïi
closing diphthong nguyeân aâm ñoâi kheùp daàn
closure (1) (cf. close caáu aâm taéc
approximation; open
approximatuion)
closure (2) caùch keát cuïc (cuûa moät taùc phaåm
vaên chöông)
cloze testing (procedure) traéc nghieäm baèng vieäc ñieàn töø
(thuû phaùp ~)
cluster phöùc caáu; toå hôïp (aâm)
cluster effect hieäu quaû phöùc caáu
clustering phöùc; phöùc hôïp
co-agent ñoàng taùc theå
coalescence (nh. convergence hoøa ñuùc/ hoøa nhaäp (aâm vò)
(2), merger)
coalescent assimilation (nh. ñoàng hoùa hôïp nhaát
reciprocal assimilation)
co-articulation ñoàng caáu aâm
cochlea / cochleae oác tai
coda keát aâm; vó aâm
code maõ
code mixing troän maõ
code switching (cf. dialect chuyeån maõ
switching, transcodification)
codification söï laäp maõ
54

coding x. encoding
coding density maät ñoä maõ hoùa
coding point tieâu ñieåm maõ hoùa
coding strategy chieán löôïc maõ hoùa
cognate (töø / hình vò) ñoàng nguyeân
cognate object ñoái töôïng cuøng goác
cognition nhaän thöùc; tri nhaän
cognition-utterance verb vò töø nhaän thöùc-noùi naêng
cognitive grammar (nh. space ngöõ phaùp nhaän thöùc
grammar)
cognitive linguistics ngöõ hoïc nhaän thöùc
cognitive meaning nghóa nhaän thöùc
cognitive semantics nghóa hoïc nhaän thöùc
coherence maïch laïc (tính ~)
coherence (logical / temporal maïch laïc (logic / thôøi gian)
~)
coherence relation quan heä maïch laïc
cohesion (1) söï lieân keát (trong vaên baûn)
cohesion (2) khaû naêng keát hôïp
cohesiveness (nh. tính nguyeân khoái (khoâng cheâm
uninterruptibility) xen vaøo ñöôïc, cuûa töø)
cohyponym (cf. hyponym, ñoàng haï danh
superordinate)
coinage taïo töø ngöõ môùi (vieäc ~)
coinate töø môùi ñaët
55

coindexation / coindexing ñaùnh daáu söï ñoàng nhaát (baèng

chöõ hay soá côõ nhoû ghi sau thaønh
toá höõu quan)
collective (noun) taäp theå (danh töø ~)
colligation quan heä khaû keát
collision söï xung ñoät
collocable khaû keát
collocate töø / yeáu toá khaû keát
collocation (1) quan heä keát hôïp
collocation (2) keát ngoân; ngöõ coá ñònh
colloquial hoäi thoaïi (coù tính)
colloquialism töø ngöõ hoäi thoaïi; khaåu ngöõ
colocutor ngöôøi ñoái thoaïi
colour (of a vowel) maøu saéc (cuûa nguyeân aâm) (M.
Joos)
colour term töø ngöõ chæ maøu saéc
combination keát hôïp; phoái hôïp
combinatorial explosion tieáng baät ra chæ coù khi keát hôïp
(vôùi moät töø keá theo)
combinatorial variant bieán theå keát hôïp
combinatorics (nghieân cöùu veà) caùch keát hôïp töø
combining form daïng thöùc keát hôïp
command (1) (cf. imperative) caâu leänh (xeùt veà löïc ngoân
trung)
command (2) ñieàu khieån
56

comma daáu phaåy

comment
comment clause
commissive (speech act)
commissive utterance
commitative
commitment
common core
common gender (cf. dual
gender)
common noun (cf. proper
noun)
common sense
communicant
communication (1)
communication (2)
communicative approach (to
teaching)
communicative competence
(nh. pragmatic competence)
communicative dynamism
communicative function
communicative transaction
commutation
thuyeát; bình luaän
tieåu cuù bình luaän
keát öôùc (haønh ñoäng ~)
caâu keát öôùc
lieân ñôùi (caùch ~)
söï lieân ñôùi
coát loõi chung
gioáng chung
danh töø chung
löông thöùc
ngöôøi (tham gia) giao tieáp;
ngöôøi coù haønh ñoäng giao tieáp
giao tieáp
thoâng baùo
caùch daïy tieáng theo höôùng giao
tieáp
thaåm naêng giao tieáp
tyû löïc thoâng baùo
chöùc naêng giao tieáp
keát öôùc giao tieáp
(quan heä) giao hoaùn
57
commutation test
compact (sound) (cf. diffuse)
comparative
comparative clause (cf.
comparison clause)
comparative (degree)
comparative element
comparative linguistics
comparative method
comparative philology
comparative reconstruction
comparative sentence
comparison (cf. simile)
comparison clause (cf.
comparative clause)
compensation
compensatory lengthening
competence (cf. performance)
competence grammar (cf.
competence grammar)
competition
competitive dialog(ue)
complement
traéc nghieäm giao hoaùn
(aâm) ñaëc
so saùnh
tieåu cuù so saùnh
tyû caáp; caáp so saùnh
yeáu toá/ ngöõ so saùnh
ngoân ngöõ hoïc so saùnh
phöông phaùp so saùnh (cuûa ngoân
ngöõ hoïc lòch söû)
x. comparative linguistics
phuïc nguyeân baèng caùch so saùnh
caâu so saùnh
so saùnh (söï ~)
tieåu cuù (coù yù) so saùnh
buø ñaép / ñeàn buø / buø tröø (söï ~)
(trong caùch caáu aâm)
keùo daøi ñeå buø laïi aâm ñaõ maát
thaåm naêng
ngöõ phaùp thaåm naêng
söï ganh ñua; söï caïnh tranh
ñoái thoaïi (coù tính) tranh caõi
boå ngöõ; phuï ngöõ
58
complement clause
complementarity (1)
complementarity (2) (cf.
converseness)
complementation (1)
complementation (2) (h.)
complementary (n.; adj.)
complementary distribution
(cf. distributional
equivalence, distributional
inclusion, overlapping
distribution)
complementary formation
complementary term
complementizer
complete assimilation (cf.
partial assimilation; nh.
identical assimilation)
complete feedback
complete reduplication (cf.
partial reduplication)
complete sentence
completive (aspect) (nh.
terminative)
complex
complex noun phrase
tieåu cuù phuï ngöõ
tính boå sung (trong caùch phaân
boá)
quan heä traùi nghóa loaïi tröø
vieäc / caùch duøng phuï ngöõ
theá phaân boá boå sung
(töø) ôû theá traùi nghóa loaïi tröø
theá phaân boá boå sung
caáu taïo boå sung
x. complementary
taùc töû phuï ngöõ hoùa
ñoàng hoùa toaøn boä
thoâng tin phaûn hoài troïn veïn
laùy hoaøn toaøn
caâu hoaøn chænh
hoaøn taát (theå ~)
phöùc (hôïp)
danh ngöõ phöùc
59

complex nucleus haït nhaân phöùc

complex sentence caâu phöùc
complex stop aâm taéc phöùc
complex symbol kyù hieäu phöùc
complex term thuaät ngöõ phöùc hôïp
complex tone thanh traéc phöùc
complex transitive (verb) (cf. vò töø ngoaïi ñoäng phöùc chuyeån
monotransitive verb,
ditransitive verb)
complex word töø phöùc
complexity phöùc tính; tính phöùc hôïp
complementizer taùc töû phuï ngöõ hoùa
component thaønh toá
component structure caáu truùc thaønh toá
component of cognitive thaønh toá cuûa heä nhaän thöùc
system
componential analysis phaân tích nghóa toá
composition (nh. pheùp gheùp töø
compounding)
compositional meaning nghóa caáu taïo
compound gheùp
compound bilingualism song ngöõ gheùp
compounding (nh. pheùp gheùp töø
composition)
compound letter chöõ caùi gheùp
60
compound sentence
compound stress
compound tense
compound tone
compound word
comprehension
computational linguistics
computational stylistics
computer language (nh.
machine language)
conation
conative (function)
concatenation
conceptual category
conceptual meaning (nh.
cognitive meaning)
conceptual primitive
conceptualism
conceptualization
concession
concession-contraexpectation quan heä nhaân nhöôïng – phaûn
relation döï kieán
concessive clause
concessive mood
caâu gheùp
troïng aâm phöùc hôïp (trong töø
gheùp)
thì phöùc (hôïp)
thanh phöùc (hôïp)
töø gheùp; töø phöùc
söï lónh hoäi; söï hieåu bieát
ngöõ hoïc ñieän toaùn
phong caùch hoïc ñieän ñoaùn
ngoân ngöõ ñieän toaùn
noã löïc (tình thaùi ~)
taùc ñoäng (chöùc naêng ~)
söï keát noái; söï keát hôïp
phaïm truø khaùi nieäm
nghóa khaùi nieäm
nguyeân toá khaùi nieäm
khaùi nieäm luaän
khaùi nieäm hoùa (vieäc / caùch ~)
nhaân nhöôïng (söï ~)
tieåu cuù nhaân nhöôïng
thöùc nhaân nhöôïng
61

conclusive x. telic
concord x. agreement
concord of tenses söï phuø öùng giöõa caùc thì trong
caâu
concordance (Ph.) x. agreement
concrete cuï theå
concrete entity thöïc theå cuï theå
condition ñieàu kieän
conditional ñieàu kieän (caâu / tieåu cuù / thöùc)
condition-consequence quan heä ñieàu kieän – haäu quaû
relation
conditional clause tieåu cuù ñieàu kieän
conditional mood thöùc ñieàu kieän
conditional variant (nh. bieán theå coù ñieàu kieän
contextual variant)
conditioned (sound) change bieán chuyeån / bieán aâm coù ñieàu
kieän
conditioned variant bieán theå coù ñieàu kieän
conductive deafness (cf. chöùng ñieác do ñöôøng daãn aâm
sensorineural deafness)
conflict söï xung ñoät; söï ñoái khaùng
configuration caáu hình
configurational language caùc ngoân ngöõ coù tính caáu hình
confix x. circumfix
confrontation ñoái chaát
62
congratulation
congruence / congruity
congruent
conjectural family (nh.
probable family)
conjoined clauses
conjoining
conjugation
conjunct (cf. adjunct (3),
disjunct, subjunct)
conjunct reduction (nh. non-
constituent / incomplete /
reduced coordination,
gapping)
conjunction (1)
conjunction (2)
conjunction of subordination
conjunctive
conjunctive adverb
connected speech
connective
connective pronoun (x.
relative ~)
connector
connotation
lôøi khen, lôøi möøng
söï phuø hôïp
phuø hôïp
ngöõ heä phoûng ñoaùn
nhöõng caâu ñôn ñöôïc gheùp laïi
x. co-ordination
bieán ngoâi (heä ~)
traïng ngöõ lieân keát; lieân keát ngöõ
söï giaûn hoùa lieân keát
lieân keát (söï ~)
lieân töø
lieân töø phuï thuoäc
lieân ngöõ; keát ngöõ
phoù töø lieân keát
lôøi noùi maïch laïc
keát ngöõ; keát töø
ñaïi töø lieân keát
taùc töû lieân keát
yù lieân töôûng
63

connotative meaning nghóa lieân töôûng

conscience yù thöùc
consciousness traïng thaùi höõu thöùc; tính töï giaùc
consecutive (1) keá theo
consecutive (2) chæ keát quaû
consecutive clause tieåu cuù keát quaû
consistent (language) nhaát quaùn (ngoân ngöõõ ~)
consistent SVO / SVO etc. ngoân ngöõ SVO / SOV v.v. nhaát
language quaùn
consensus söï ñoàng thuaän
consenter chæ toá ñoàng thuaän
consequent clause x. apodosis
consonance (nh. consonantal laëp phuï aâm (ñöùng tröôùc vaø sau
assonance; cf. rhyme) nguyeân aâm) (vd. slip – slop)
consonant phuï aâm
consonant rhyme laëp phuï aâm (nhaát laø phuï aâm
cuoái töø)
consonant cluster toå hôïp phuï aâm
consonantal phuï aâm tính
consonantal assonance (cf. x. consonance
rhyme)
consonantal writing vaên töï chæ coù kyù töï phuï aâm
conspiracy söï hôïp löïc
constant (1) haèng soá; haèng toá
constant (2) (cf. neutralizable) theá ñoái laäp thöôøng xuyeân
64

constative (utterance) (cf. nhaän ñònh (caâu ~)

performative)
constellation quan heä hôïp quaàn / khoâng
töông thuoäc
constituency quan heä caáu thaønh; heä thaønh toá
constituency grammar x. constituent structure
grammar
constituent thaønh toá; thaønh phaàn
constituent analysis phaân tích thaønh toá
constituent ordering caùch saép xeáp traät töï thaønh toá
constituent structure ngöõ phaùp caáu truùc thaønh toá
grammar
constraint cheá ñònh; haïn leä
constraint on applicability of haïn leä veà khaû naêng öùng duïng
transformation ngöõ phaùp caûi bieán
constraint on derivation haïn leä veà khaû naêng phaùi sinh
constriction caáu aâm thaét / boùp
construal (rule of) quy taéc veà quan heä giöõa caùc
yeáu toá hoài chæ vôùi tieàn leä
construct kieán taïo (khaùi nieäm ñöôïc ~)
construction keát caáu
constructional homonymity x. structural ambiguity
constructive formula caáu thöùc
construe phaân tích quan heä cuù phaùp; coù
quan heä cuù phaùp (vôùi yeáu toá
naøo ñoù)
65
construing
consultant
contact clause
contact language
contact mutation (nh. umlaut)
contact relative (nh. zero
relative)
container verb
contamination
content
content clause
content disjunct (nh.
attitudinal disjunct)
content / contentive word
context
context-bound
context-free
context-free grammar
context-of-culture
context-of-situation (nh.
situational context;
extralinguistic context)
context-of-utterance
context-sensitive / context-
vieäc thuyeát minh noäi dung (khaùi
nieäm) cuûa caâu (R. Langacker)
x. informant
tieåu cuù lieân heä tröïc keát
x. pidgin
x. mutation
tieåu cuù lieân heä tieáp xuùc
vò töø "thuøng chöùa" (coù boå ngöõ
laø moät caâu danh hoùa)
nhieãm hôïp; nhieãm keát
noäi dung
tieåu cuù noäi dung
traïng ngöõ noäi dung; traïng ngöõ
ngoân lieäu
x. lexical word
ngoân caûnh; vaên caûnh; chu caûnh
bò ngoân caûnh raøng buoäc
phi ngoân caûnh / vaên caûnh
ngöõ phaùp phi ngoân / vaên caûnh
ngoân caûnh vaên hoaù
ngoân caûnh tình huoáng
ngoân caûnh phaùt ngoân
chòu aûnh höôûng cuûa ngoân caûnh
66
sensitivity (cf. context-free)
context-sensitive grammar
contextual feature (cf.
inherent feature, rule feature)
contextual variant (nh.
conditional variant)
contextually determined
contiguous
contingency
continuant
continuous (aspect)
continuum
contoid (cf. vocoid)
contour
contour tone (nh. dynamic
tone, kinetic tone; cf. register
tone)
contour tone language (cf.
register tone language)
contraction (1)
contraction (2)
contradiction in terms
contradictory (1)
ngöõ phaùp coù tính ñeán ngoân /
vaên caûnh
ñaëc tröng do chu caûnh quy ñònh
bieán theå do chu caûnh quy ñònh
do ngoân / vaên caûnh quy ñònh
keá caän
tính baøng bieân; tính chu caûnh
aâm lieân tuïc; aâm coù tröôøng ñoä
x. progressive (aspect)
theå lieân tuïc
aâm toá phuï aâm tính; aâm caûn khí
ñieäu hình (ñi leân, ñi xuoáng,
taêng, giaûm, v.v.)
thanh duøng ñieäu hình
ngoân ngöõ coù thanh duøng ñieäu
hình
löôïc aâm
töø löôïc aâm
maâu thuaãn trong thuaät ngöõ;
maâu thuaãn ngöõ noäi
maâu thuaãn
67
contradictory (2) (nh.
complementarity)
contrafactive (nh.
counterfactive)
contrafactivity
contrary (1)
contrary (propositions) (2)
contrary formation
contrast (1)
contrast (2)
contrast (in praesentia)
contrasting (topics)
contrastive analysis
contrastive focus
contrastive linguistics
contrastive (study)
control (1)
control (2)
control agreement principle
control theory
controlled
controller (1)
controller (2)
controller’s privilege
traùi nghóa maâu thuaãn
phaûn hieän thöïc
tính phaûn hieän thöïc
traùi nghóa
(meänh ñeà) töông phaûn
caáu taïo ngöôïc nghóa
x. distinctive
x. opposition
töông phaûn (trong keát hôïp)
töông phaûn (ñeà ~)
x. contrastive linguistics
tieâu ñieåm töông phaûn
ngoân ngöõ hoïc ñoái chieáu
ñoái chieáu (nghieân cöùu ~)
kieåm ñònh (quyeàn)
chuû yù (söï)
nguyeân lyù veà quyeàn kieåm ñònh
söï phuø öùng
lyù thuyeát kieåm ñònh
chuû yù (coù)
x. governor
kieåm toá
ñaëc quyeàn kieåm ñònh
68
convention
conventional
conventional implicature (cf.
conversational implicature)
conventional name (nh.
exonym)
conventional sign
conventionalism (cf. realism)
conventionality
convergence (1)
convergence (2) (nh.
coalescene, merger)
convergence (3) (nh.
accommodation)
conversation
conversation analysis
conversational inference
conversational implicature
conversational maxim(s) (nh.
maxim(s) of conversation)
conversational maxim of
quantity
conversational maxim of
quality
conversational maxim of
öôùc leä
öôùc ñònh
haøm ngoân öôùc ñònh
öôùc danh
daáu hieäu öôùc ñònh; kyù hieäu
x. nominalism
tính öôùc ñònh
quaù trình hoäi tuï (cuûa caùc
phöông ngöõ)
hoøa nhaäp
bieán ñoåi thích öùng (vôùi moâi
tröôøng ngoân ngöõ)
hoäi thoaïi
phaân tích hoäi thoaïi
suy dieãn trong hoäi thoaïi
haøm ngoân hoäi thoaïi
phöông chaâm hoäi thoaïi
phöông chaâm hoäi thoaïi veà
löôïng
phöông chaâm hoäi thoaïi veà chaát
phöông chaâm hoäi thoaïi veà tính
69
relevance
conversational maxim of
manner
(conversational) turn
converse
converseness (cf. antonymy,
complementarity)
conversion (nh. zero
derivation)
conviction
convince (cf. persuade)
convincing
conviviality
co-object
co-occurrence (nh.
simultaneous occurrence)
co-operative principle
co-ordinate clause
co-ordinate bilingualism
co-ordinated (clauses,
sentencces, constructions,
predicates, etc)
co-ordinating conjunction
co-ordination (1)
co-ordination (2) (nh. syndetic ñaúng keát coù lieân töø
co-ordination)
quan yeáu
phöông chaâm hoäi thoaïi veà caùch
thöùc
löôït noùi (trong hoäi thoaïi)
töø traùi nghóa nghòch ñaûo
quan heä traùi nghóa nghòch ñaûo
chuyeån (töø) loaïi
xaùc tín
thuyeát phuïc
coù söùc thuyeát phuïc
söï hoaø muïc
ñoàng boå ngöõ
söï cuøng xuaát hieän; söï ñoàng hieän
nguyeân lyù hôïp taùc
caâu gheùp
theá song ngöõ coäng toàn
(tieåu cuù / caâu / keát caáu / vò ngöõ
v.v.) ñaúng keát
lieân töø ñaúng keát
ñaúng keát (quan heä ~)
70

co-ordinator (nh. co-ordinating taùc töû ñaúng keát

conjunction)
coprolalia chöùng noùi tuïc
copula (nh. linking verb) heä töø
copula support beä ñôõ cuûa heä töø
copulative conjunction lieân töø noái keát
copy tag (cf. checking tag) caâu hoûi ñuoâi sao cheùp (tính
khaúng ñònh hay phuû ñònh cuûa veá
caâu chính)
copying sao cheùp
core loõi; coát loõi
core grammar ngöõ phaùp coát loõi
core of meaning haït nhaân cuûa nghóa
core predication vò ngöõ noøng coát
core rule quy taéc loõi; quy taéc haït nhaân
co-reference ñoàng sôû chæ (quan heä ~)
co-referent ñoái töôïng ñoàng sôû chæ
co-referential ñoàng sôû chæ
co-referentiality quan heä ñoàng sôû chæ
co-representational grammar ngöõ phaùp ñoàng theå hieän
corollary heä luaän
coronal aâm vaønh löôõi
corpus kho/ voán ngöõ lieäu
corpus-based caên cöù vaøo voán döõ lieäu
correct chænh; ñuùng chuaån
71
correctness
correlated pair
correlation
correlation in typology
correlation mark
correlation of accent
correlation of aspiration
correlation of contact
correlation of gemination
correlation of
labiovelarization
correlation of nasality
correlation of occclusion
correlation of palatalization
correlation of quantity
correlation of relation
correlation of tension
correlation of voice
correlational bundle
correlative
correlative conjunction
correlative phonemic unit
correlative series
correspondence
tính ñuùng chuaån
caëp/ ñoâi töông lieân
töông lieân (theá ~)
töông lieân trong loaïi hình hoïc
ñaëc tröng töông lieân
töông lieân veà troïng aâm
töông lieân baät hôi (theá ~)
töông lieân veà tieáp xuùc (theá ~)
töông lieân phuï aâm ñieäp (theá ~)
töông lieân moâi maïc hoaù (theá ~)
töông lieân veà tính muõi (theá ~)
töông lieân veà tính taéc (theá ~)
töông lieân ngaïc hoaù (theá ~)
töông lieân veà löôïng (theá ~)
töông lieân veà quan heä (theá ~)
töông lieân veà ñoä caêng (theá ~)
töông lieân veà thanh (theá ~)
chuøm töông lieân
töông lieân
lieân töø töông lieân
ñôn vò aâm vò hoïc töông lieân
loaït / daõy töông lieân
söï töông öùng
72
correspondence fallacy
corrigibility
co-text
countability (noun ~)
count(able) noun (cf.
uncount(able) noun)
counter-agent
counterexample
counterfactivity (nh.
contrafactivity)
counterfact(ual) condition(al) x. unreal condition
counterfield
counter-intuitive
countermove
counter-sequence
counter-sequentiality
coupling relation
co-verb (1) (x. modal verb)
co-verb (2)
covered
covert (cf. overt)
covert prestige (cf. overt
söï ngoä nhaän veà tính töông öùng
moät ñoái moät (giöõa caùc bình
dieän ngoân ngöõ)
tính khaû chænh
vaên caûnh
tính ñeám ñöôïc (cuûa danh töø)
danh töø ñeám ñöôïc; danh töø ñôn
vò
taùc theå choáng ñoái; phaûn taùc theå
phaûn daãn chöùng
tính phaûn haøm thöïc (cuûa vò töø)
phaûn tröôøng; phaûn boái caûnh
phaûn tröïc giaùc
haønh ñoäng (ngoân töø bò ñoái
phöông buoäc phaûi) ñaûo ngöôïc
phaûn tieáp noái
tính phaûn tieáp noái
quan heä caëp ñoâi
phoù vò töø
ñoàng vò töø
(aâm) heïp, caêng yeát haàu vaø naâng
thanh haàu
aån
uy tín aån
73

prestige)
covert topic (chuû) ñeà aån
cratylism x. sound symbolism
creaky voice gioïng nghieán
creativity (cf. competence) tính saùng taïo (cuûa ngöôøi baûn
ngöõ)
creole (cf. pidgin) ngoân ngöõ lai; tieáng creole
creole language ngoân ngöõ lai / tieáng lai
creole prototype tieàn maãu tieáng creole
creolization (cf. decreolization) (hieän töôïng) lai ngoân ngöõ
crest choùp
cretic x. amphimacer
cricoid cartilage xöông suïn hình nhaãn
criterial property thuoäc tính ñaùp öùng vôùi chuaån
taéc
criterion (pl. criteria) tieâu chí; chuaån taéc
cross-categorization phaïm truø hoùa ñan cheùo
cross-functional explanation giaûi thích xuyeân chöùc naêng
(qua vieäc xeùt ñeán nhieàu chöùc
naêng khaùc nhau)
cross-linguistic (investigation) (nghieân cöùu) xuyeân ngöõ
cross-over constraint cheá ñònh vöôït tuyeán
cross-reference tham khaûo cheùo
cross-sectional (investigation) (nghieân cöùu) theo caùch caét
(cf. longitudinal) ngang
cryptophasia maät ngöõ cuûa ngöôøi song sinh
74

cryptotype (B. L. Whorf) maät maãu

culminate ñaït ñeán toät ñieåm
culminative function (of a chöùc naêng taïo ñænh (cuûa troïng
stress) aâm)
cultural overlap söï ñan chen vaên hoaù
cultural relativism töông ñoái luaän vaên hoùa
cultural transmission söï chuyeån giao vaên hoùa
culture of language vieäc trau doài ngoân ngöõ
cumulative tích luõy (theå ~)
cuneiform script (vaên töï) hình ñinh
curly brackets (nh. braces; cf. daáu ngoaëc oâm
angled brackets, round
brackets, square brackets)
current relevance tính quan yeáu hieän ñöông
cybernetics ñieàu khieån hoïc
cycle chu kyø; tuaàn hoaøn; voøng
cyclic node nuùt tuaàn hoaøn
cyclic rule quy taéc tuaàn hoaøn

D
dactyl (cf. amphibrach) moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [100]
dactylic (thuoäc) moâ hình troïng aâm hay
75

tröôøng ñoä [100]

dactylology x. fingerspelling
dangling clause (nh. hanging x. unattached clause
clause)
dangling modifier (nh. phuï ngöõ thaû noåi
dangling participle, hanging
participle, misrelated
participle, unattached
participle, unrelated
participle)
dangling participle (nh. vò tính töø thaû noåi
dangling modifier, hanging
participle, misrelated
participle, unattached
participle, unrelated
participle)
dark [l] (cf. clear [l]) aâm [l] toái; [l] maïc hoaù
dash daáu ngang (–)
data cöù lieäu; döõ lieäu
database cô sôû döõ lieäu
database query vieäc truy tìm cô sôû cöù lieäu
dative absolute taëng caùch ñoäc laäp
dative döõ caùch; taêëng caùch
dative-benefactive taëng caùch – aân caùch
dative-experiencer subject taëng caùch cuûa chuû theå ñoùng vai
ngöôøi theå nghieäm
daughter (cf. mother, sister) (nuùt) con; nuùt ngay döôùi
76
daughter adjunction (cf. sister phöông thöùc duøng phuï ngöõ tröïc
adjunction)
daughter language (cf. parent
language)
de-actualization
de-automatization (cf-
familiarization)
de-adjectival
de-familiarization
dead language
dead metaphor
decastich
decasyllable (decasyllabic, n.
& adj.)
decision-procedure (nh.
evaluation procedure)
declarative
declarative (mood)
declarative sentence
declarative speech act
declension
declination (nh. downdrift; cf.
downstep)
decoding
decreasing intonation
tieáp
ngoân ngöõ con
phi thöïc taïi hoùa (söï ~)
laï hoùa (söï ~)
phaùi sinh töø tính töø
x. de-automatization
töû ngöõ
aån duï cheát; aån duï moøn cuõ
thô thaäp cuù; thô möôøi caâu
(thô) thaäp ngoân; (thô) möôøi aâm
tieát
thuû tuïc / thuû phaùp quyeát ñònh
tuyeân boá (caâu ~)
tuyeân boá (thöùc ~)
caâu tuyeân boá
haønh ñoäng tuyeân boá
bieán caùch (heä ~)
(ngöõ ñieäu) xuoáng daàn (coù ñieàu
kieän aâm vò hoïc)
giaûi maõõ (vieäc / caùch ~)
ngöõ ñieäu yeáu daàn
77
decreolization
deduction
deductive reasoning
deductive universal
deep structure (nh. D-
structure; base structure;
underlying structure; cf.
surface structure)
defective
defective distribution
deferred preposition
defining modifier
defining relative (clause) (nh.
identifying/ restrictive
relative; cf. indefining
relative)
definite
definiteness
definite article
definite description
definiteness of reference
definiteness (cf.
indefiniteness)
definition
degree
degree adverb
phi lai hoùa (quaù trình ~)
dieãn dòch
laäp luaän dieãn dòch
phoå nieäm dieãn dòch
caáu truùc saâu / chìm
khieám khuyeát
phaân boá khieám khuyeát
giôùi töø chuyeåân haäâu
phuï ngöõ haïn ñònh
tieåu cuù lieân heä haïn ñònh
xaùc ñònh
tính xaùc ñònh
quaùn töø xaùc ñònh
mieâu taû xaùc ñònh (caùch ~)
sôû chæ xaùc ñònh
tính xaùc ñònh (cf. tính baát ñònh)
ñònh nghóa
caáp; möùc ñoä
phoù töø chæ möùc ñoä
78

degree of comparison caáp so saùnh

deictic (nh. indexical) (töø) tröïc chæ
deictic center trung taâm tröïc chæ
deictic distinction khu bieät tröïc chæ
deictic element yeáu toá tröïc chæ
deictic simultaneity tính ñoàng thôøi tröïc chæ
deictic system of spatial heä thoáng tröïc chæ duøng cho sôû
reference chæ trong khoâng gian
deictic time thôøi gian tröïc chæ
deictic unit ñôn vò tröïc chæ
deixis (nh. indexicality) tröïc chæ
delabialization phi moâi hoùa (söï ~)
delayed auditory feed back tín hieäu phaûn hoài thính giaùc ñeán
muoän (ñeå thí nghieäm hieän
töôïng “noùi laép nhaân taïo”)
delayed release (cf. abrupt buoâng daàn
release; instantaneous
release)
deletion löôïc boû; xoùa boû
deletion test traéc nghieäm löôïc boû
deletion under identity löôïc boû neáu ñoàng sôû chæ
delexical (verb) (vò töø) khuyeát nghóa
deliberative (modality, mood) (tình thaùi / thöùc) hoà nghi
delicacy möùc tinh teá (trong mieâu taû)
delimitative (aspect) (theå) giôùi haïn / phaân giôùi
79

delimitative (function) (chöùc naêng) phaân giôùi

delocutive phaùi sinh töø ngöõ coá ñònh
demarcative stress troïng aâm phaân ñoaïn / phaân giôùi
demonstrative adjective tính töø chæ xuaát
demonstrative pronoun ñaïi töø chæ xuaát
demotic writing daân töï; vaên töï daân daõ (vd. chöõ
Noâm)
demotion giaùng caáp
denegation choái boû (vieäc ~)
denial (deny, v.) phuû nhaän (lôøi ~)
denominal phaùi sinh töø danh töø
denomination ñònh danh (caùch ~)
denominative phrase ngöõ ñònh danh
denominator maãu soá
denotation sôû thò; nghóa ~
denotative meaning nghóa sôû thò
denotatum (ñoái töôïng) sôû thò
dental raêng (aâm ~)
denunciation haønh ñoäng toá caùo / toá giaùc
deontic modality (nh. intrinsic tình thaùi ñaïo lyù
modality, modulation (1), root
modality)
depalatalisation phi ngaïc hoùa (hieän töôïng ~)
dependency quan heä phuï thuoäc / leä thuoäc
dependency grammar ngöõ phaùp cuûa quan heä leä thuoäc
80
dependency phonology
dephonologization
dependent
dependent clause
deponent verb
depth
depth hypothesis
derivation
derivational
derivational affixes
derivational morphology (cf.
inflectional morphology)
derivational suffix (cf.
inflectional suffix)
derivative
derived illocutionary force
(nh. illocutionary conversion)
derived sentence
derived structure
deriving language
desaccentuation (nh. loss of
aâm vò hoïc cuûa quan heä leä thuoäc
(quaù trình) phi aâm vò hoùa
phuï thuoäc; leä thuoäc
x. subordinate clause
vò töø chuû ñoäng coù hình thaùi bò
ñoäng
chieàu saâu (trong caùch phaân
tích)
giaû thuyeát chieàu saâu
söï phaùi sinh
coù tính phaùi sinh; do phaùi sinh
maø ra
(caùc) phuï toá phaùi sinh
hình thaùi hoïc phaùi sinh töø
haäu toá phaùi sinh töø
phaùi sinh (töø ~); (phuï toá) coù
coâng duïng phaùi sinh
löïc ngoân trung phaùi sinh
caâu phaùi sinh
caáu truùc phaùi sinh
ngoân ngöõ duøng phöông thöùc
phaùi sinh
maát troïng aâm (hieän töôïng ~)
81
accentuation)
descender (cf. ascender)
descending intonation
description
descriptive (cf. restrictive /
defining)
descriptive adequacy
descriptive adjective
descriptive function
descriptive genitive
descriptive linguistics
descriptive meaning (nh.
cognitive meaning)
descriptive negation (cf.
metalinguistic negation)
descriptive relative clause
descriptivism
descriptor
desentential transform
desiderative mood (nh.
volitional / volitive mood)
desiderative sentence
designation
designatum
destination
haï töï
ngöõ ñieäu ñi xuoáng
mieâu taû (vieäc / caùch ~)
(coù taùc duïng) mieâu taû
hieäu löïc mieâu taû
tính töø mieâu taû
chöùc naêng mieâu taû
sinh caùch mieâu taû
ngoân ngöõ hoïc mieâu taû
nghóa mieâu taû
phuû ñònh mieâu taû (cf. phuû ñònh
sieâu ngoân ngöõ)
tieåu cuù lieân heä mieâu taû
mieâu taû luaän
ngöõ ñoaïn chæ chöùc danh
hoaùn hình phaùi sinh töø caâu
mong muoán (thöùc ~)
caâu mong muoán
söï quy bieåu
ñoái töôïng sôû quy
ngöôøi nhaän; ñích ñeán
82

deterioration (cf. amelioration, bieán ñoåi xaáu nghóa

pejoration)
determinable proposition meänh ñeà khaû ñònh
determinandum ñoái töôïng caàn ñöôïc xaùc ñònh
determinant ñònh toá
determination ñònh tính
determinative xaùc ñònh (coù taùc duïng ~)
determiner ñònh ngöõ
determiner class lôùp ñònh ngöõ
determiner phrase ngöõ ñoaïn ñònh ngöõ
determinism quy ñònh luaän; quyeát ñònh luaän
develarization phi maïc hoùa (söï ~)
developmental linguistics ngoân ngöõ hoïc phaùt trieån (veà söï
thuï ñaéc ngoân ngöõ ôû treû con)
deverbal phaùi sinh töø vò töø
deviant leäch; leäch laïc
deviation söï leäch laïc; ~ leäch chuaån
device thieát bò
devoiced maát thanh
devoicing voâ thanh hoaù (hieän töôïng ~);
(hieän töôïng) maát thanh
diachronic (cf. synchronic) lòch ñaïi
diachronic change (söï) chuyeån bieán lòch ñaïi
diachronic explanation (caùch) giaûi thích lòch ñaïi
diachronic foreignism töø (ngöõ) ngoaïi lai lòch ñaïi
83
diachronic linguistics (nh.
historical linguistics)
diachronic process
diachronic source
diachronic spread
diacritic
diacritic mark
diacritics
diaeresis (1)
diaeresis (2) (cf. umlaut (2))
diagram
dialect
dialect continuum
dialect (linguistic) atlas
dialect (linguistic) geography
dialect switching (cf. code
switching, transcodification)
dialectalization
dialectology (1)
dialectology (2)(nh. dialect
geography, geographical
linguistics, geolinguistics)
dialinguistics
ngoân ngöõ hoïc lòch ñaïi
quaù trình lòch ñaïi
coäi nguoàn lòch ñaïi
söï lan roäng lòch ñaïi
khu bieät (daáu ~); phuï (daáu ~)
daáu khu bieät, daáu phuï
khu bieät hoïc
caùch phaùt aâm rôøi hai nguyeân aâm
keá caän
daáu taùch bieät hai nguyeân aâm keá
caän
bieåu ñoà
bieät ngöõ; phöông ngöõ
theå lieân tuïc veà phöông ngöõ
taäp baûn ñoà phöông ngöõ
x. dialectology
chuyeån maõ bieät ngöõ; chuyeån
maõ phöông ngöõ
bieät ngöõ hoùa; phöông ngöõ hoùa
bieät ngöõ hoïc
phöông ngöõ hoïc
xuyeân ngoân ngöõ hoïc (khoa
nghieân cöùu caùc phöông / ngoân
84

ngöõ khaùc nhau trong moät coäng

ñoàng)
dialogical coù tính (chaát) ñoái thoaïi
dialogism ñoái thoaïi luaän
dialogue (cf. monologue) ñoái thoaïi
diamorph xuyeân hình toá (moâ hình hình vò
chung cho caùc phöông ngöõ)
diaphone bieán theå phöông ngöõ cuûa aâm vò
diaphragm cô hoaønh
diasystem xuyeân heä thoáng (chung cho
nhöõng ngoân ngöõ khaùc nhau)
diathesis thaùi heä (heä ñoái vò giöõa caùc thaùi)
diatype xuyeân moâ hình (chung cho
nhöõng ngoân ngöõ khaùc nhau)
dibrach (cf. amphibrach) moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [00]
dichotic listening nghe töøng tai moät (ñeå thöû phaûn
öùng cuûa töøng baùn caàu naõo)
dichotomic nhò phaân; song phaân
dichotomy nhò phaân/ song phaân (pheùp ~)
dichotomization song phaân hoaù (söï ~)
diction (1) voán töø (cuûa moät taùc giaû, moät
vaên baûn…)
diction (2) caùch ñoïc (moät ñoaïn vaên)
dictionary töø ñieån; töï ñieån
dictionary meaning nghóa (trong) töø ñieån
85

dictionary word x. lexical word

dictum (nh. lexis) ngoân lieäu
diegesis (cf. mimesis) phöông thöùc keå (thoâng tin baèng
caùch keå laïi)
difference dò bieät (söï ~)
diffuse (sound) (cf. compact) loaõng (aâm ~)
diglossia song bieät ngöõ
digraph chöõ ñoâi; chöõ keùp
di-iamb moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [0101]
dimension chieàu; chieàu kích; thoâng soá
dimensionality coù chieàu kích (tính ~)
dimeter (thô) hai chaân
diminutive (cf. augmentative) giaûm kích (phuï toá ~; coù taùc
duïng ~)
diminutive derivation phaùi sinh giaûm kích
diphthong nguyeân aâm ñoâi
dipthongization nguyeân aâm ñoâi hoùa
diphthongoid nguyeân aâm hôi chuyeån saéc
diplonomy aûnh höôûng hai chieàu
diptote danh töø chæ coù hai Caùch
diplomatics vaên thö hoïc
direct case (nh. nominative; cf. tröïc caùch
oblique ~)
direct illocutionary force löïc ngoân trung tröïc tieáp
86
direct method (nh. immersion
method)
direct object
direct objecthood
direct question
direct quote
direct speech
direct speech act
direction
directional object
directional relation
directional schema
directive (speech act)
directive utterance
director
dir(h)ema
discontinuous (constituent)
discontinuous (sound) (nh.
interrupted; non-continuant)
discontinuity (of phrasal verb) hieän töôïng taùch rôøi (hai phaàn
cuûa vò töø ngöõ tính)
discourse
discourse analysis
discourse coherence
discourse decision
phöông phaùp tröïc tieáp
boå ngöõ tröïc tieáp
tính caùch boå ngöõ tröïc tieáp
caâu hoûi tröïc tieáp
daãn y nguyeân vaên
lôøi daãn thuaät tröïc tieáp
haønh ñoäng ngoân töø tröïc tieáp
höôùng
boå ngöõ chæ höôùng
quan heä phöông höôùng
löôïc ñoà phöông höôùng
caàu khieán (haønh ñoäng ~)
caâu caàu khieán; caâu meänh leänh
khieån toá
song thuyeát ngöõ (caâu ~)
giaùn ñoaïn (thaønh toá ~)
giaùn ñoaïn (aâm ~)
dieãn ngoân; ngoân töø
phaân tích dieãn ngoân
tính maïch laïc cuûa dieãn ngoân
quyeát ñònh cuûa dieãn ngoân
87

discourse deixis tröïc chæ trong dieãn ngoân

discourse event bieán coá cuûa dieãn ngoân
discourse execution caùch thöïc thi dieãn ngoân
discourse focus tieâu ñieåm (cuûa) dieãn ngoân
discourse genre theå loaïi dieãn ngoân
discourse grammar ngöõ phaùp dieãn ngoân
discourse history lòch söû (cuûa moät) dieãn ngoân
discourse model moâ hình dieãn ngoân
discourse organization (caùch) toå chöùc dieãn ngoân
discourse particle tieåu töø dieãn ngoân
discourse presupposition tieàn giaû ñònh (cuûa) dieãn ngoân
discourse referent ñoái töôïng sôû chæ trong dieãn
ngoân
discourse relation nhöõng quan heä trong dieãn ngoân
discourse representation caáu truùc bieåu hieän dieãn ngoân
structure (DRS)
discourse representation lyù thuyeát bieåu hieän dieãn ngoân
theory
discourse strategy chieán löôïc dieãn ngoân
discourse structure caáu truùc dieãn ngoân
discourse style phong caùch dieãn ngoân
discourse unit ñôn vò dieãn ngoân
discourse world theá giôùi cuûa dieãn ngoân
discovery procedure thuû phaùp phaùt hieän
discrepancy tình traïng khoâng khôùp
88

discrete phaân laäp

discreteness tính phaân laäp
discursive ngoân töø / dieãn ngoân (thuoäc ~)
disjunct (nh. sentence adjunct, traïng ngöõ caâu
sentence adverb(ial),
sentential adverb; cf. adjunct
(3), conjunct, subjunct)
disjunction (1) pheùp tuyeån
disjunction (2) caùch duøng traïng ngöõ caâu
disjunctive interrogative x. disjunctive question
disjunctive question caâu hoûi tuyeån choïn
dislocation raõ/ thaùo rôøi (thao taùc ~)
displaced speech dieãn ngoân khoâng noùi veà söï tình
tröôùc maét
dispondee (cf. amphibrach) moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [111]
dispositional modality tình thaùi taâm theá
dissimilar baát ñoàng
dissimilation dò hoùa
dissimilative (tendency) dò hoùa (xu höôùng ~)
dissymmetrical baát caân ñoái
dissymmetry (n.) baát caân ñoái (söï ~)
dissonance nghòch aâm
distal vieãn tính; (caùch) xa
distance khoaûng caùch
89
distich
distinctive (feature)
distributional equivalence (cf. phaân boá töông ñöông
complementary distribution,
distributional inclusion,
overlapping distribution)
distributional inclusion (cf.
distributional equivalence)
distributional theory of
meaning
distributive (aspect)
distributive plural
distributive plural concord
distributive singular
distributive singular concord
dissyllable
ditransitive (verb) (cf.
complex transitive verb,
monotransitive verb)
ditransitive complementation caùch duøng boå ngöõ song chuyeån
ditrochee (cf. amphibrach)
divergence
diversification
divine revelation
thô song cuù; thô hai caâu
(neùt / ñaëc tröng) khu bieät
phaân boá bao haøm
lyù thuyeát nghóa hoïc döïa treân
caùch phaân boá
phaân phoái (theå ~)
soá phöùc “phaân phoái”
quy taéc phuø öùng trong soá phöùc
“phaân phoái”
soá ñôn “phaân phoái”
quy taéc phuø öùng trong soá ñôn
“phaân phoái”
töø song tieát
(vò töø) ngoaïi ñoäng song chuyeån
moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [1010]
chia taùch; phaân reõ (söï ~)
ña daïng hoaù (söï ~)
khaûi thò cuûa Thöôïng ñeá
90
dochmiac (cf. amphibrach)
doggerel
domain
domain of applicability
domain of occurrence
dominance / domination
dominant dialect / language
dominant position
dominated (by)
donkey sentence
donor
dorsal
dorsum
double articulation (1)
double articulation (2) (nh.
double structure)
double assimilation
double-base transformation
(nh. generalized
transformation; cf. single-
base transformation)
double-bar category
double consonant
moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [01101]
(thô) dôû, taàm thöôøng
lónh vöïc; phaïm vi
lónh vöïc öùng duïng; phaïm vi öùng
duïng
phaïm vi xuaát hieän
thöôïng vò; ñòa vò caáp treân
phöông ngöõ / ngoân ngöõ chieám
öu theá
vò trí öu theá
ôû döôùi moät baäc (coù cöông vò ~)
caâu “con löøa”
ngöôøi cho
maët löôõi (aâm ~)
maët löôõi
caáu aâm hai tieâu ñieåm
phaân ñoaïn hai baäc
ñoàng hoùa keùp
caûi bieán hai cô sôû
phaïm truø baäc hai
phuï aâm ñoâi
91

double cross (nh. hash mark) daáu thaäp ñoâi (#)

double genitive sinh caùch keùp
double marking chæ toá ñoâi
double negation phuû ñònh keùp
double rhyme vaàn ñoâi
double-peak consonant phuï aâm hai ñænh / hai tieâu ñieåm
double predication keát caáu chuû vò soùng ñoâi; vò ngöõ
keùp
double structure (nh. double caáu truùc hai baäc
articulation)
double subject chuû ngöõ ñoâi
doublet caëp ñoàng nguyeân; song thöùc
downdrift x. declination
downglide aâm löôùt xuoáng
downgrading giaùng caáp
downstep (ngöõ ñieäu) xuoáng daàn (khoâng
coù ñieàu kieän aâm vò hoïc)
dramatis personae nhaân vaät kòch
drawl phaùt aâm keùo daøi
drift xu höôùng chuyeån bieán (chung
cuûa moät ngoân ngöõ)
drill baøi taäp döôït
dropping (of a sound) ruïng aâm (hieän töôïng ~)
dual soá ñoâi
dual function chöùc naêng keùp
92

dual gender (nh. sex-neutral) gioáng ñoâi

dual voice löôõng thaùi; thaùi song toàn
dualism (cf. monism) nhò nguyeân luaän (veà quan heä
hình thöùc – nghóa)
dual(ity) song tính
duality of structure x. double structure
dubious khaû nghi
dubitative mood thöùc ngôø vöïc
dummy (subject, element) (chuû ngöõ, yeáu toá) giaû/ roãng/ buø
nhìn
duration thôøi löôïng
durative (situations) coù thôøi löôïng/ coù chieàu daøi
trong thôøi gian (söï tình ~)
duratve (sound) (nh. coù tröôøng ñoä (aâm ~)
continuant)
dvandva (compound) töø gheùp lieân danh ñaúng laäp
dyad toå hôïp hai chieát ñoaïn
dynamic ñoäng
dynamic linguistics ngöõ hoïc (ñoàng ñaïi) ñoäng
dynamic modality tình thaùi khaúng ñònh söï kieän
dynamic perfect dó thaønh ñoäng (theå ~)
dynamic stress troïng aâm löïc
dynamic tone (nh. contour thanh ñoäng
tone)
dynamic verb vò töø ñoäng
93

dyne ñin
dysarthria (nh. anarthria) chöùng thaát ngöõ ñoäng giaùc
dysgraphia x. agraphia
dyslexia x. alexia
dysnomia x. anomia
dysphasia x. aphasia
dysphemism xuù ngöõ
dysphonia x. aphonia

E
e/ o series loaït luaân phieân e/ o
echo question caâu hoûi voïng laïi
echo utterance caâu noùi voïng; caâu noùi thuoäi
echoic memory kyù öùc ngaén haïn thuaàn ngöõ aâm
(W. Chafe)
echolalia chöùng noùi thuoäi
eclectic approach / solution caùch tieáp caän / giaûi phaùp chieát
trung
eclecticism chieát trung (quan ñieåm ~)
economy tieát kieäm
economy of efforts tieát kieäm söùc löïc
economy principle nguyeân lyù tieát kieäm
ecthlipsis (1) ruïng nguyeân aâm cuoái khi töø keá
94

theo môû ñaàu baèng nguyeân aâm

(hieän töôïng)
ecthlipsis (2) löôïc boû moät aâm / aâm tieát
(thöôøng laø giöõa hai phuï aâm)
educational (pedagogical) ngoân ngöõ hoïc daïy tieáng
linguistics
effected object (nh. result boå ngöõ keát quaû
object)
effective bieåu taùc
egocentric speech noùi naêng theo loái töï kyû
egocentrism dó ngaõ vi trung (quan ñieåm ~)
egressive aâm xuaát
ejective ïaâm phuït
elaborated code x. elaborated speech
elaborated speech lôøi noùi trau chuoát
elaboration khai trieån / un ñuùc (söï ~)
elaborater x. actant
elative (case) xuaát caùch
electromyograph (EMG) maùy ñieän ghi söï co boùp cô
electropalatograph (nh. maùy ghi ñieän ngaïc ñoà
palatograph)
elegy thô bi; ai thi
element (cf. factor) yeáu toá; thaønh phaàn
elide xoùa boû; löôïc boû
elicit laáy thoâng tin (töø tö lieäu vieân)
95

elision (elide, v.); (nh. syncope; xoaù boû; löôïc boû (söï ~)
cf. haplology)
ellipsis (nh. abbreviation (2), tænh löôïc
reduction (2))
elliptical (adj.) tænh löôïc
elliptical sentence caâu (coù phaàn) tænh löôïc
embedded (ñöôïc) loàng (vaøo caâu)
embedded category phaïm truø loàng
embedded construction keát caáu loàng (trong caâu)
embedded question caâu hoûi loàng
embedded sentence caâu loàng
embedding caùch loàng (caâu / ngöõ ñoaïn)
emic (approach) (cf. etic) (caùch tieáp caän) chöùc naêng
emotion caûm xuùc; söï xuùc ñoäng
emotional state traïng thaùi caûm xuùc
emotional symbolism bieåu tröng caûm xuùc
emotive thuoäc caûm xuùc; caûm tính
emotive meaning (nh. x. affective meaning
attitudinal/ expressive
meaning)
emotivitism caûm xuùc luaän / caûm tính luaän
emotivity caûm tính / tính caûm xuùc
empathetic deixis tröïc chæ nhaäp caûm
empathy nhaäp caûm (töï ñaët mình vaøo
quan ñieåm cuûa ñoái töôïng)
96

empathy balance theá caân baèng veà nhaäp caûm

empathy conflict söï xung ñoät veà nhaäp caûm
empathy focus tieâu ñieåm nhaäp caûm
empathy principle nguyeân lyù nhaäp caûm
emphasis cöôøng ñieäu (pheùp ~)
emphasizer taùc töû cöôøng ñieäu
emphatic cöôøng ñieäu
emphatic pronoun (nh. ñaïi töø cöôøng ñieäu
intensive pronoun)
empiric universal phoå nieäm kinh nghieäm
empty roãng
empty case oâ troáng
empty category phaïm truø roãng
empty category principle nguyeân lyù phaïm truø roãng
empty element x. dummy
empty morph hình toá roãng
empty node nuùt troáng
empty (null/ void) set taäp hôïp roãng
empty word (nh. form word, hö töø
function word, functor,
grammatical word)
enable causation taïo khaû naêng gaây khieán
enallage (pheùp tu töø) duøng tính ngöõ baát
thöôøng
enclave söï cheâm xen cuûa moät ngoân ngöõ
97
enclisis
enclitic
encapsulated
enclosing rhyme
encoding (nh. coding)
encounter
end-focus (principle)
endophasy
end-rhyme
end-stopped line
end-weight (principle)
endearment
endocentric (cf. exocentric)
endocentric (headed)
construction / syntagma
endonym
endophora (cf. anaphora,
cataphora, exophora)
enjambement (Ph.)
eùnonciation (Ph.)
vaøo giöõa moät coäng ñoàng dò ngöõ
söï keát hôïp haäu töø khinh aâm (vôùi
moät töø voán coù troïng aâm vôùi keát
quaû laø troïng aâm chuyeån sang töø
tröôùc)
haäu töø khinh aâm
ñoùng voû; boïc voû
vaàn bao; vaàn voøng
laäp maõ; maõ hoaù
x. canonical orientation
(nguyeân taéc) tieâu ñieåm ñaët sau
tieáng noùi beân trong
vaàn chaân
doøng thô keát thuùc ôû choã ngöøng
logic
(nguyeân taéc) troïng haäu
x. term of endearment
noäi taâm (cf. ngoaïi taâm)
keát caáu / ngöõ ñoaïn noäi taâm
noäi danh
noäi chæ
baét caàu (pheùp ~) (tieáp caâu thô
tröôùc trong caâu thô sau)
haønh ñoäng phaùt ngoân
98

eùnonciation de discours (Ph.) phaùt ngoân hoäi thoaïi

eùnonciation historique (Ph.) phaùt ngoân lòch söû
entailment keùo theo; bao haøm (quan heä ~)
entity thöïc theå
entity type loaïi (hình) / kieåu thöïc theå
entropy entroâpi
entry x. lexical entry
entry condition ñieàu kieän tieáp nhaän
environment chu caûnh
epanalepsis pheùp ñieäp töø / ñieäp ngöõ ôû ñaàu
hay cuoái caâu thô
epenthesis (cf. prothesis, (hieän töôïng) cheâm aâm
anaptyxis)
epenthetic (sound) aâm cheâm
epic (n. & adj.) söû thi
epicene (cuõ) nh. dual gender, sex-neutral
epideictic x. deictic
epiglottis naép hoïng
epiglottal articulation caáu aâm naép hoïng
epigram ñoaûn vònh (chaâm bieám)
epigraph (1) ñeà töø
epigraph (2) vaên khaéc (treân töôïng, ñaù, v.v.)
epigraphy khaéc vaên hoïc
epilogue töï moä
99

epimone pheùp laëp töø / ngöõ coù bieán aâm

chuùt ít
episememe nghóa toá ngöõ phaùp
episode ñoaïn chuyeän; ñoaûn thieân
episodic information thoâng tin ñoaûn tính
episodic memory kyù öùc ñoaûn thôøi
epitaph ñoaûn thi töôûng nieäm
epistemic (thuoäc) tri thöùc / nhaän thöùc
epistemic contract hôïp ñoàng tri / nhaäân thöùc
epistemic modality tình thaùi tri / nhaïân thöùc
epistemic necessity tính taát yeáu tri / nhaän thöùc
epistemic possibility tính khaû höõu tri / nhaän thöùc
epistemology tri thöùc hoïc; tri thöùc luaän; khoa
hoïc luaän
epithalamion thô möøng cöôùi
epitrite (cf. amphibrach) moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [0111]
epithet tính ngöõ
epitheton ornantium (pl. tính ngöõ trang trí
epitheta ornantia)
eponym döõ / taëng danh
epopoeia (nh. epic) söû thi
epopee (nh. epic) söû thi
epos (nh. epic) söû thi
equational / equative (caâu) ñaúng thöùc
100

(sentence) (cf. ascriptive)

equipollent opposition theá ñoái laäp ñaúng trò
equi-NP deletion (EQUI) löôïc boû danh ngöõ ñoàng sôû chæ
equi-subject ñoàng (sôû chæ) chuû ngöõ
equi-topic clause tieåu cuù ñoàng chuû ñeà
equivalence (1) tính ñaúng trò / töông ñöông
equivalence (2) (nh. noái, lieân keát
biconditional)
equivalent ñaúng trò; töông ñöông
equivalent class lôùp töông ñöông
ergater khieån theå
ergative (case) khieån caùch
ergative-absolutive khieån caùch – tuyeät caùch
ergative-antipassive khieån caùch – phaûn bò caùch
ergative language ngoân ngöõ khieån caùch
ergativity (tính / cô caáu) khieån caùch
erlebte Rede (Ñ.) x. free indirect speech
error (laàm) loãi; sai laàm
error analysis phaân tích loãi (vieäc / caùch ~)
esophageal (nh. oesophageal) thöïc quaûn (thuoäc ~)
esophagus (nh. oesophagus) thöïc quaûn
essential condition (cf. felicity ñieàu kieän thieát yeáu
condition)
essive caùch cöông vò
establishing discourse topic xaùc laäp chuû ñeà dieãn ngoân (caùch
101

~)
eùtat de langue (Ph.) traïng thaùi ngoân ngöõ; ngöõ traïng
ethnography of x. ethnolinguistics
communication
estrangement x. de-automatization
ethnolinguistics (nh. daân toäc ngoân ngöõ hoïc
ethnography of
communication)
ethnoscience daân toäc phaân loaïi hoïc
ethnosemantics daân toäc ngöõ nghóa hoïc
ethology taäp tính hoïc
etic (approach) (cf. emic) (caùch tieáp caän) chaát lieäu
etymological figure thuaät chôi chöõ töø nguyeân hoïc
(keát hôïp hai töø cuøng töø nguyeân)
etymology töø nguyeân hoïc
etymon (pl. etyma) nguyeân töø; töø goác
euphemism uyeån ngöõ
euphony myõ aâm phaùp; uyeån aâm
euro(peo)centric dó AÂu vi trung
euro(peo)centrism dó AÂu vi trung (quan nieäm ~)
evaluation caùch ñaùnh giaù
evaluation procedure (nh. thuû phaùp ñaùnh giaù (caùc khaû
decision procedure) naêng phaân tích)
evaluative affix phuï toá coù yù nghóa ñaùnh giaù
evaluative genitive sinh caùch coù yù nghóa ñaùnh giaù
evaluative meaning nghóa trò giaù
102

evaluative scale (nh. thang ñoä ñònh giaù

axiological scale)
even stress troïng aâm baèng phaúng
event bieán coá; söï tình
event frame khung söï tình
event integration nhaäp caûnh theâm moät bieán coá
eventive töø ngöõ / hình thaùi chæ bieán coá
everyday language ngoân ngöõ thöôøng ngaøy
evidence baèng chöùng; söï chöùng kieán
evidential (1) höõu chöùng; ñöôïc chöùng kieán
evidential (2) chöùng toá
evidentiality tính höõu chöùng
evocative (x. expressive) gôïi caûm; bieåu caûm
evolution dieãn bieán; tieán hoaù (söï ~; quaù
trình ~)
evolutive (aspect) chuyeån bieán (theå ~)
examination frame khung khaûo saùt
example daãn chöùng; thí duï
examplification caùch duøng daãn chöùng (minh
hoïa)
exception tröôøng hôïp leä ngoaïi
exceptional case marking caùch ñaùnh daáu Caùch haõn höõu
exchange trao ñoåi; caëp ñoái ñaùp
exclamation (cf. interjection) caûm thaùn; töø ngöõ caûm thaùn
exclamation theory lyù thuyeát (veà nguoàn goác) caûm
103
exclamative sentence
exclamatory sentence
exclamatory question
exclusive (cf. inclusive)
exclusive disjunction (cf.
inclusive disjunction)
exclusive OR
exegesis
exemption
exercitive (speech act)
exercitive utterance
exhalation
exhaustive
existence
existent
existential construction
existential-introductory
sentence
existential operator (x.
existential quantifier)
existential presentative (nh.
thaùn (cuûa ngoân ngöõ)
caâu caûm thaùn
caâu (coù nghóa/ coù hình thöùc)
caûm thaùn
caâu hoûi (coù löïc ngoân trung) caûm
thaùn
(ngoâi) tröø (khoâng goäp ngoâi thöù
hai: chuùng toâi)
pheùp tuyeån chaët
lieân töø hoaëc coù nghóa “loaïi tröø”
thuyeát minh vaên baûn (vieäc /
caùch ~)
mieãn thöù
(haønh ñoäng) haønh chöùc
caâu haønh chöùc
hôi thôû ra
thaáu ñaùo; thaáu trieät
toàn taïi; hieän höõu
vaät / ngöôøi hieän höõu
keát caáu toàn taïi / hieän höõu
caâu toàn taïi-giôùi thieäu
taùc töû toàn taïi
(caâu) toàn taïi giôùi thieäu
104
existential introductory)
existential presupposition
existential quantifier (cf.
universal quantifier)
existential sentence
exit operator
exocentric (cf. endocentric)
exocentric construction /
syntagma
exonym (nh. conventional
name)
exophora (cf. anaphora,
cataphora, endophora)
exophoric
exophoric ellipsis
expanded form
expansion
expansion rule (nh. rewrite
rule)
expectation
expectative (mood)
experience
experienced speech
experienced state
tieàn giaû ñònh toàn taïi
löôïng töø toàn taïi
caâu toàn taïi
taùc töû chæ vaät / ngöôøi rôøi boû
ngoaïi taâm
ngöõ ñoaïn / keát caáu ngoaïi taâm
ngoaïi danh
ngoaïi chæ
ngoaïi chæ (coù tính ~)
tænh löôïc ngoaïi chæ
hình thaùi khai trieån (coù theâm
phuï toá caáu taïo töø)
khai trieån; môû roäng
quy taéc khai trieån
döï kieán; chôø ñôïi
döï kieán / chôø ñôïi (thöùc ~)
kinh nghieäm; söï theå nghieäm
lôøi noùi coù theå nghieäm; lôøi noùi
beân trong
traïng thaùi töøng theå nghieäm
105

experiencer nghieäm theå; ngöôøi caûm thuï;

ngöôøi theå nghieäm
experiential description mieâu taû qua kinh nghieäm
experiential past thì quaù khöù kinh nghieäm
experimental phonetics x. instrumental phonetics
expert knowledge tri thöùc chuyeân gia
expiration hôi thôû ra
expiratory accent (x. dynamic troïng aâm löïc
~)
expiratory theory of syllable- lyù thuyeát “löïc thôû ra” (veà söï
formation hình thaønh aâm tieát)
explanation (explanatory, adj.) (caùch) giaûi thích
explanatory adequacy hieäu löïc giaûi thích
explanatory power söùc giaûi thích
expletive (form) boå theá / thay theá boå khuyeát
(hình thaùi ~)
expletive insertion xen boå theá
explication söï hieån ngoân hoùa
explicative coù taùc duïng hieån ngoân hoùa
explicative clause tieåu cuù giaûi thích
explicit hieån ngoân
explicit author taùc giaû hieån ngoân
explicit focus tieâu ñieåm hieån ngoân
explicit meaning nghóa hieån ngoân
explicit performative formula coâng thöùc ngoân haønh hieån ngoân
106
explicit performative
utterance
exploded diagram (cf. compact bieåu ñoà khai trieån ñeán toái ña
~)
exploiting of maxims
explosion
explosive
exponence
exponent
exposition
expositive (speech act)
expositive adverb
expository discourse
expressibility (principle of)
expression (1)
expression (2) (plane of)
expression rule
expressive alternant
expressive (function)
expressive meaning (nh.
attitudinal / emotive meaning)
expressive (speech act)
caâu ngoân haønh hieån ngoân
caùch khai thaùc caùc phöông
chaâm (hoäi thoaïi – P. Grice)
söï / tieáng baät ra
baät ra (phuï aâm ~)
söï bieåu hieän cuï theå (cuûa moät
ñôn vò tröøu töôïng)
bieåu theå
lôøi löôïc trình
haønh ñoäng löôïc trình
phoù töø giôùi thieäu
vaên baûn daãn nhaäp
khaû bieåu (nguyeân lyù ~)
bieåu thöùc; caùch bieåu ñaït
bình dieän bieåu ñaït (L.
Hjelmslev)
quy taéc bieåu hieän / dieãn ñaït
yeáu toá luaân phieân dieãn caûm
bieåu caûm (chöùc naêng ~)
x. affective meaning
bieåu caûm (haønh ñoäng ngoân töø
~)
107
Extended Standard Theory
(EST) (cf. Revised Extended
Standard Theory)
extended promotion
extension (1)
extension (2)
extension (3) (bounded /
unbounded)
extension of meaning (nh.
widening of meaning)
extensional definition
extensional proposition (cf.
intensional proposition)
extensive
extensive (construction / verb)
(cf. intensive)
extensive structure
external
external adequacy (cf. internal söï thoûa ñaùng ngoaïi taïi
adequacy)
external reconstruction (cf.
internal reconstruction)
external sandhi
external time
Lyù thuyeát Chuaån Môû roäng
(Chomsky)
ñeà baït môû roäng
ngoaïi dieân
söï khai trieån
tính [± höõu taän]
söï môû roäng nghóa
caùch ñònh nghóa baèng ngoaïi
dieân
meänh ñeà ngoaïi dieân
veá voâ tröng (L. Hjelmslev)
(keát caáu/ vò töø) phaân taùn
caáu truùc ngoaïi dieân
ngoaøi; ngoaïi taïi
phuïc nguyeân ngoaïi chieáu (caùch
~) (so saùnh vôùi caùc ngoân ngöõ
cuøng heä)
sandhi beân ngoaøi
thôøi gian beân ngoaøi (rieâng cuûa
vaên baûn hay cuûa ñoái töôïng)
108

external validation kieåm tra tính höõu hieäu baèng cöù

lieäu ngoaïi taïi
externalized language (cf. ngoân ngöõ ngoaïi hoùa
internalized language)
extra-clausal constituent thaønh toá naèm ngoaøi caâu
extraction trích xuaát (vieäc / caùch ~)
extralinguistic (nh. non- ngoân ngöõ chi ngoaïi; ngoaøi / phi
linguistic) ngoân ngöõ
extralinguistic context (nh. boái caûnh ngoaøi ngoân ngöõ
context-of-situation;
situational context)
extralinguistic knowledge tri thöùc beân ngoaøi ngoân ngöõ
extrametricality phöông phaùp khaûo saùt khoâng
tính ñeán khoå thô
extranuclear ngoaøi haït nhaân
extrapolation ngoaïi suy
extraposition ngoaïi vò
extrapositive (thuoäc) ngoaïi vò
extrasyllabicity tính chaát ngoaøi aâm tieát
extra-systemic ngoaøi heä thoáng
extrinsic modality tình thaùi ngoaïi taïi
extrinsic ordering (cf. intrinsic trình töï ngoaïi taïi
ordering)
eye dialect loái vieát ñeå ghi caùch phaùt aâm
bieät ngöõ / phöông ngöõ
eye movement technique kyõ thuaät duøng / quan saùt höôùùng
109

nhìn cuûa ñoái töôïng

eye rhyme hieäp vaàn treân chöõ vieát

F0 / f0 (nh. fundamental
frequency)
fabula (nh. histoire)
face
face threatening act
face-to-face communication
fact
faction (cf. fiction; nh. non-
fiction)
factitive
factitive affix
factitive morpheme
factitive presupposition (x.
factive presupposition)
factive (1) (cuõ)
factive (2)
factive presupposition
factive verb
factor
F
taàn soá cô baûn
coát chuyeän; söôøn töï söï
theå dieän
haønh ñoäng uy hieáp theå dieän
giao tieáp dieän-ñoái-dieän
söï kieän; söï thöïc
(taùc phaåm) phi hö caáu
taïo taùc; taïo keát quaû
phuï toá taïo taùc
hình vò taïo taùc
tieàn giaû ñònh taïo taùc
nh. factitive
haøm thöïc
tieàn giaû ñònh haøm thöïc
vò töø haøm thöïc
nhaân toá
110

factorization nhaân toá hoaù (söï ~)

factivity (n.) haøm thöïc (tính ~)
factor analysis phaân tích nhaân toá (vieäc / caùch
~)
factual xaùc thöïc
factual information thoâng tin xaùc thöïc
facultative (nh. optional) tuøy yù
facultative variant (cf. bieán theå töï do
obligatory variant)
faculteù de language (Ph.) khaû naêng ngoân ngöõ
fading intonation ngöõ ñieäu xuoáng
fall-rise tone (nh. falling-rising uoán voõng (thanh ~)
accent)
falling (tone / intonation / ñi xuoáng (thanh / ngöõ ñieäu /
diphthong) nguyeân aâm ñoâi ~)
falling-rising accent (nh. fall- thanh uoán voõng
rise tone)
false cognate (nh. false friend) töø ñoàng nguyeân giaû
false friend (nh. false cognate) töø ñoàng nguyeân giaû
false vocal cords (nh. daây thanh giaû
ventricular bands)
false etymology töø nguyeân sai laïc
falsetto gioïng meù
falsifiability khaû naêng ñöôïc chöùng minh laø
sai
falsifiable coù theå ñöôïc chöùng minh laø sai
111
family name
family (of languages)
family resemblance
(Wittgenstein)
family of sounds
family tree
fatherese
faucal (consonant)
faucal plosion
faux amis (Ph.)
favourite (nh. major)
feature
feature coocurence
restriction (FCR)
feature mode (cf. distribution
mode, manifestation mode)
feature specification
feedback
feeding (cf. bleeding)
felicitous
felicity condition
feminine (gender)
feminine rhyme (cf. masculine vaàn nöõ (vaàn mang khinh aâm;
hoï
(ngöõ) heä; hoï (ngoân ngöõ)
söï gioáng nhau trong heä toäc
toäc aâm toá (caùch ñònh nghóa aâm
vò cuûa D. Jones)
caây ngöõ heä
x. baby-talk (2)
(phuï aâm) yeát haàu
tieáng baät khaåu maïc – yeát haàu
x. false cognates
(moâ hình caâu) öa thích (thoâng
thöôøng nhaát, coù söùc saûn sinh
cao nhaát)
neùt; ñaëc tröng
haïn ñònh veà söï ñoàng xuaát hieän
caùc ñaëc tröng
goùc ñoä ñaëc tröng
söï minh ñònh ñaëc tröng
phaûn hoài (thoâng tin ~)
“nuoâi döôõng”
höõu hieäu; hôïp leä
ñieàu kieän höõu hieäu
nöõ tính; gioáng caùi
112
rhyme)
feminine clausula
feminist criticism
feminist linguistics (cf.
genderlect)
fiction
fictional text
fictive author
field
field of discourse
field theory (nh. theory of
semantic (lexical) fields)
fieldwork
figure-ground reversal /
shifting
figurative expression
figurative language (nh.
imagery)
figurative meaning
figure (cf. ground)
figure (of speech)
vaàn giöõa moät aâm tieát tröôùc coù
troïng aâm vaø moät aâm tieát sau coù
khinh aâm)
caâu thô keát thuùc baèng vaàn khinh
aâm
caùch pheâ bình theo quan ñieåm
nöõ quyeàn
ngoân ngöõ hoïc theo quan ñieåm
nöõ quyeàn
(taùc phaåm) hö caáu
vaên baûn hö caáu
taùc giaû khoâng coù thaät
tröôøng; lónh vöïc
phaïm vi luaän baøn
lyù thuyeát nghóa tröôøng
nghieân cöùu ñieàn daõ
hieän töôïng đñaûo hình neàn (hình
chuyeån thaønh neàn vaø ngöôïc laïi,
khi tri giaùc moät loaïi tranh)
caùch noùi coù hình töôïng
ngoân ngöõ hình töôïng
nghóa boùng; nghóa hình töôïng
hình
bieän phaùp / pheùp tu töø; hình aûnh
tu töø
113

filled pause (cf. silent pause) khoaûng ngöøng coù tieáng aäm öø
filler töø ñeäm; tieåu toá duïng phaùp; yeáu
toá coù theå ñieàn vaøo oâ
filter boä loïc
final chung aâm; (yeáu toá) cuoái
final devoicing (finally (hieän töôïng) voâ thanh hoùa aâm
devoiced, adj.; cf. initial cuoái
devoicing)
final state traïng thaùi sau cuøng
finalizer taùc töû keát thuùc
finding procedure thuû tuïc / thuû phaùp phaùt hieän
fingerspelling (nh. khoa dieãn ñaït baèng ngoùn tay
dactylology)
finite (cf. non-finite) höõu haïn / höõu taän
finite category phaïm truø höõu taän
finite class x. closed class
finite clause caâu ñôn coù vò töø bieán ngoâi
finite sequence chuoãi höõu keát
finite state grammar ngöõ phaùp “tieán böôùc moät”
finite verb vò töø bieán ngoâi
finite verb form hình thaùi coù bieán ngoâi cuûa vò töø
finiteness tính höõu haïn / höõu taän
finitive theå höõu haïn
first language (1) (nh. mother ngoân ngöõ thöù nhaát
tongue, native language)
114

first language (2) ngoân ngöõ ñöôïc duøng nhieàu nhaát

(trong moät coäng ñoàng ña ngöõ)
first person ngoâi thöù nhaát
Firthian thuoäc tröôøng phaùi Firth
“Fis” phenomenon hieän töôïng treû con khoâng chòu
chaáp nhaän caùch phaùt aâm sai (do
baét chöôùc noù) cuûa ngöôøi lôùn
fixed expression (nh. bound / bieåu thöùc coá ñònh
frozen / set expression)
fixed pause choã ngöøng coá ñònh
fixed phrase ngöõ coá ñònh
fixed stress troïng aâm coá ñònh
fixed word order traät töï töø coá ñònh
flap aâm voã
flapped (sound) (aâm) voã
flat giaùng; beït; deït
flat structure caáu truùc deït; ~ coù ba thaønh toá
tröïc tieáp trôû leân
fleeting success thaønh coâng huït (trong vaên töï söï)
flexible order traät töï linh ñoäng
floating quantifier löôïng töø thaû noåi
floating segment chieát ñoaïn thaû noåi
floating tone thanh thaû noåi; thanh treân aâm
tieát khoâng coù nguyeân aâm
floating trace veát thaû noåi (hình vò chæ coøn laïi
phaàn ñieäu tính)
115
flouting of maxim
fluctuant segment
flyting (cf. invective, lampoon) thô maéng chöûi
focal accent (nh. sentence
stress)
focal area
focal consciousness
focal space
focalization (nh. perspective,
point of view)
focalizer
focus
focus construction
focus of assertion
focus of attention
focus of consciousness
focus of new information
focus presupposition
focus(ed) interrogative (nh.
wh- question)
focusing adverb
folk etymology (nh. popular
etymology)
folk taxonomy
folk theory
baát chaáp phöông chaâm hoäi thoaïi
aâm ñoaïn dao ñoäng
troïng aâm tieâu ñieåm
vuøng tieâu ñieåm
yù thöùc coù tieâu ñieåm
khoâng gian tieâu ñieåm
tieâu ñieåm
taùc töû tieâu ñieåm hoùa
tieâu ñieåm (trong caâu)
keát caáu tieâu ñieåm
tieâu ñieåm cuûa lôøi khaúng ñònh
tieâu ñieåm cuûa söï chuù yù
tieâu ñieåm cuûa yù thöùc
tieâu ñieåm cuûa thoâng tin môùi
tieàn giaû ñònh tieâu ñieåm
caâu hoûi coù tieâu ñieåm
phoù töø tieâu ñieåm hoùa
töø nguyeân hoïc daân gian
caùch phaân loaïi daân gian
lyù thuyeát daân daõ
116

folktale truyeän (coå tích) daân gian

foot chaân (ñôn vò tieát taáu cuûa thô)
foot-timed x. stress-timed
forbidding leä caám ñoaùn
force löïc
foreground tieàn caûnh
foregrounding (cf. ñöa leân tieàn caûnh
backgrounding)
foreign accent gioïng ngoaïi quoác
foreign language ngoaïi ngöõ
foreigner talk kieåu noùi ngoaïi quoác
foreignism töø (ngöõ) ngoaïi lai
forensic phonetics ngöõ aâm hoïc phaùp y
forestress tieàn troïng aâm; troïng aâm ñaët ôû
hình vò ñaàu töø
form hình thaùi; hình thöùc
form class töø loaïi hình thöùc (phaân theo ngöõ
phaùp, thaùi ñoä cuù phaùp)
form of address x. address form
form word (nh. emty word, hö töø
function word, functor,
grammatical word)
formal hình thöùc; xaõ giao; nghi thöùc
formal criterion tieâu chí hình thöùc
formal grammar (cf. notional ngöõ phaùp hình thöùc
grammar)
117

formal language ngoân ngöõ hình thöùc

formal semantics nghóa hoïc hình thöùc
formal universal (cf. phoå nieäm hình thöùc
substantive universal)
formalism (1) chuû nghóa hình thöùc
formalism (2) hình thöùc heä
formalist linguistics ngöõ hoïc hình thöùc chuû nghóa
formality tính nghi thöùc
formalization hình thöùc hoaù (caùch ~)
formant formant; vuøng coäng höôûng
formation söï hình thaønh; (caùch) caáu taïo
formation of concepts söï hình thaønh khaùi nieäm
formative yeáu toá caáu taïo (töø)
formula coâng thöùc
formulaic coâng thöùc (coù tính ~)
formulaic discourse lôøi noùi coù tính coâng thöùc
formulaic expression bieåu thöùc coù tính coâng thöùc
formulaic subjunctive (nh. haï thuoäc coâng thöùc (thöùc ~;
optative subjunctive) daïng vò töø ~)
formulation laäp thöùc (caùch ~)
fortis (consonant) caêng (phuï aâm ~)
fortition caêng hoùa
fossilized hoaù thaïch
fossilized (compound) hoaù thaïch / maát söùc saûn sinh (töø
gheùp ~)
118

fourth person (cf. obviative) ngoâi thöù tö

frame khung
frame feature (cf. case frame) ñaëc tröng khung
frame of cognitive acts khung (cuûa nhöõng) haønh ñoäng
nhaän thöùc
frame of reference khung quy chieáu
framework boä khung; söôøn
framing tình huoáng hoaù
free töï do; ñoäc laäp
free alternation luaân phieân töï do
free direct speech lôøi daãn thuaät tröïc tieáp töï do
free form hình thaùi töï do
free genitive sinh caùch töï do
free indirect speech (nh. style lôøi daãn thuaät giaùn tieáp töï do
indirect libre, erlebte Rede,
represented speech)
free modifier (nh. circonstant) phuï ngöõ töï do
free moneme nguyeân vò töï do
free morpheme hình vò töï do
free root caên toá töï do
free translation (cf. literal dòch thoaùt; phoûng dòch
translation)
free variant bieán theå töï do
free variation / fluctuation bieán daïng töï do
free verse (nh. vers libre) thô töï do
119

free word order traät töï töø töï do

frequency taàn soá
frequency adverb phoù töø chæ taàn suaát
frequency universal phoå nieäm thoáng keâ
frequentative (nh. iterative) taùi dieãn / thöôøng dieãn (theå ~)
fricative (nh. spirant) aâm xaùt
friction tieáng xaùt
frictionless khoâng coù tieáng xaùt
frictionless continuant (nh. aâm lieân tuïc khoâng xaùt
approximant)
front tröôùc (haøng ~)
front vowel nguyeân aâm (haøng) tröôùc
fronting nhích veà phía tröôùc
frozen expression (nh. bound/ bieåu thöùc ñoâng cöùng
fixed/ set expression)
FSP x. Functional Sentence
Perspective
full ñaày ñuû; troïn veïn; hoaøn chænh
full apposition (cf. partial ñoàng chöùc hoaøn chænh
apposition)
full sentence caâu hoaøn chænh
full stop chaám (daáu ~)
full verb x. lexical verb
full word x. lexical word
function (1) chöùc naêng; coâng naêng
120
function (2)
function word (nh. emty word, hö töø; töø chöùc naêng
form word, grammatical
word, functor)
functional (1)
functional (2)
functional equivalence
functional grammar
functional burden (nh.
functional load)
functional linguistics
functional load
functional phonetics
functional sentence
perspective (FSP)
functional shift (nh. transfer)
functional structure
functional syntax
functional yield
functionalism
functionalist
functioning
functor (nh. emty word, form
word, function word,
grammatical word)
haøm
x. relator
chöùc naêng (thuoäc ~)
töông ñöông veà chöùc naêng
ngöõ phaùp chöùc naêng
gaùnh naëng chöùc naêng
ngöõ hoïc chöùc naêng
x. functional burden
ngöõ aâm hoïc chöùc naêng; aâm vò
hoïc
phaân ñoaïn thöïc taïi; quan ñieåm
chöùc naêng veà caáu truùc caâu
chuyeån di chöùc naêng
caáu truùc chöùc naêng
cuù phaùp chöùc naêng
x. functional burden
chöùc naêng luaän
(ngöôøi theo) chöùc naêng luaän
coâng naêng; (caùch) haønh chöùc
hö töø; taùc töû chöùc naêng
121

fund voán khung vò ngöõ

fundamental frequency taàn soá cô baûn
fundamental tone thanh cô baûn
fusion hoøa ñuùc
fusional language (nh. ngoân ngöõ hoøa ñuùc
inflecting language)
future töông lai; thì töông lai
future perfect theå dó thaønh thì töông lai
future tense thì töông lai
futurity tính töông lai
fuzziness tính chaát môø
fuzzy môø
fuzzy grammar (cf. non- ngöõ phaùp môø
discrete grammar)
fuzzy logic logic môø

G
gallicism töø ngöõ ñaëc Phaùp
gap choã khuyeát / troáng
gapping (nh. incomplete tænh löôïc trung taâm
conjunct / non-constituent /
reduced coordination,
conjunction reduction)
122
GB
geminate (consonant)
geminate-interpretation
gemination
gender
genderlect (cf. feminist
linguistics)
genealogical classification of
languages
genealogical relation
general affirmation (nh. total
~)
general linguistics (nh.
theoretical linguistics)
general grammar (1)
general grammar (2)
general negation (nh. total ~)
general phonetics
general pragmatics
generalization
generalized implicature
generalized
generalized phrase-structure
grammar (GPSG)
Government and binding
Theory
phuï aâm ñieäp; ñieäp aâm
giaûi thuyeát nhö ñieäp aâm
hieän töôïng ñieäp aâm
tính; gioáng
bieät ngöõ giôùi tính; giôùi tính ngöõ
phaân loaïi ngoân ngöõ theo phoå heä
(caùch ~)
quan heä gia phaû
khaúng ñònh toång quaùt
ngoân ngöõ hoïc ñaïi cöông
ngöõ phaùp ñaïi cöông
x. universal grammar
phuû ñònh toång quaùt
ngöõ aâm hoïc ñaïi cöông
x. pragmatics
khaùi quaùt hoùa (söï / vieäc ~)
haøm ngoân khaùi quaùt hoùa
khaùi quaùt hoaù
ngöõ phaùp caáu truùc ngöõ ñoaïn
khaùi quaùt hoùa
123
generalized transformation
(nh. double-base
transformation; cf. single-
base transformation)
generate
generative
generative grammar
generative phonology
generative rule (nh.
production rule)
generative semantics
generative syntax
generic
generic background
knowledge
generic definite
generic information
generic negation
generic plural
generic statement
generic reference
generic state
genericity
genetic affinity
genetic classification
caûi bieán toång quaùt
saûn sinh; taïo sinh
saûn sinh; taïo sinh
ngöõ phaùp taïo sinh / saûn sinh
aâm vò hoïc saûn sinh / taïo sinh
quy taéc saûn sinh
nghóa hoïc saûn sinh
cuù phaùp hoïc saûn sinh
toâång loaïi; toaøn chuûng
voán tri thöùc toång loaïi
danh ngöõ xaùc ñònh chæ toång loaïi
thoâng tin toång loaïi
phuû ñònh toång loaïi
phöùc soá chæ toång loaïi
nhaän ñònh toång loaïi
sôû chæ toång loaïi
traïng thaùi thoâng thöôøng
tính toång loaïi; tính toång quaùt
söï gaàn guõi veà coäi nguoàn
phaân loaïi theo quan heä coäi
nguoàn
124

genetic relation quan heä coäi nguoàn

Geneva School Tröôøng Geneva (C. Bally, S.
Karcevsky, v.v.)
genitive sinh caùch
genitive of definition sinh caùch coù taùc duïng ñònh
nghóa
genitive-possessive modifier phuï ngöõ sinh caùch chæ sôû höõu
genitive qualificative modifier phuï ngöõ sinh caùch chæ phaåm
chaát
genre theå loaïi (vaên chöông)
genus gioáng
geographical linguistics (nh. ngoân ngöõ hoïc ñòa lyù
dialectology, geolinguistics)
geographical name (cf. ñòa danh
exonym)
geolinguistics x. geographical linguistics
geometry of tree hình hoïc cuûa caây
gerund vò danh töø
gerundive vò danh töø (hình thaùi ~)
Gestalt (Ñ.) Gestalt; dieän maïo chung
Gestaltpsychologie (Ñ.) Taâm lyù hoïc Gestalt; Taâm lyù
hoïc caáu truùc
gesture cöû chæ
ghost (form / word) (hình thaùi / töø) ma (do ñoïc sai
moät chöõ coå maø thaønh)
gingival chaân raêng / lôïi (phuï aâm ~)
125

given (cf. new) caùi cho saün; caùi bieát saün

given topic ñeà cho saün
glide löôùt; aâm löôùt
gliding tone (cf. level tone) thanh löôùt; thanh traéc
gliding vowel nguyeân aâm chuyeån saéc; nguyeân
aâm löôùt
global derivation constraint haïn leä phaùi sinh toång quaùt
global rule (nh. global quy taéc toång quaùt
derivation constraint)
gloss dòch giöõa doøng; chuù thích (cho
töøng chöõ treân vaên baûn)
glossal (thuoäc) löôõi
glossary danh saùch töø ngöõ (duøng trong
moät cuoán saùch, moät ngaønh,
v.v.)
glossectomy giaûi phaãu caét löôõi
glossematics ngöõ vò hoïc
glosseme ngöõ vò
glossograph maùy ghi chuyeån ñoäng löôõi
glossolalia chöùng giaû ngöõ
glottal thanh haàu (aâm ~)
glottal constriction x. glottal stricture
glottal reinforcement taêng cöôøng aâm thanh haàu
glottal replacement thay theá baèng aâm thanh haàu
glottal stop aâm taéc thanh haàu
126

glottal stricture thaét thanh haàu (ñoäng taùc ~)

glottalic airstream cô cheá luoàng hôi thanh haàu
mechanism
glottalization thanh haàu hoùa
glottalized (aâm) thanh haàu hoùa
glottis khe thanh; thanh moân
glottochronology thoáng keâ ngöõ thôøi hoïc
glottograph maùy ño / chuïp khe thanh
gnomic thoâng leä (coù tính ~)
gnomic statement nhaän ñònh veà thoâng leä
goal ñích; ñoái töôïng
goal incorporation hieän töôïng vò töø chöùa saün ñoái
töôïng
goal orientation ñònh höôùng nhaèm vaøo ñoái töôïng
God’s truth (linguistics) (cf. duy thöïc (ngoân ngöõ hoïc ~)
Hocus-pocus ~)
govern chi phoái
governing category phaïm truø chi phoái
government quan heä chi phoái
government(-and)-binding lyù thuyeát chi phoái-vaø-raøng buoäc
theory (GB)
governor (nh. controller (1)) chuû toá; yeáu toá kieåm ñònh
gradable (cf. polar) coù thang ñoä; höõu ñoä
gradability tính höõu ñoä
gradation (1) chuoãi töø höõu ñoä
127
gradation (2) (nh. vowel
alternation)
gradience (nh. cline; serial
relationship)
grading
gradual opposition
grammar
grammarian
grammatical
grammatical agreement
grammatical ambiguity
grammatical analysis
grammatical behavio(u)r
grammatical category
grammatical form (cf. lexical
form)
grammatical function
grammatical gender
grammatical meaning (nh.
structural meaning)
grammatical morpheme
grammatic*al rule (nh. rule of quy taéc ngöõ phaùp
grammar)
x. ablaut
daõy tieäm tieán; tính tieäm tieán
pheùp chia baäc (E. Sapir)
theá ñoái laäp thaønh baäc
ngöõ phaùp
nhaø ngöõ phaùp
ngöõ phaùp (thuoäc ~); (coù tính)
ngöõ phaùp; ñuùng ngöõ phaùp
phuø öùng ngöõ phaùp
löôõng nghóa ngöõ phaùp (tính ~)
phaân tích ngöõ phaùp (vieäc / caùch
~)
thaùi ñoä / haønh vi ngöõ phaùp (cuûa
caùc ñôn vò ngoân ngöõ)
phaïm truø ngöõ phaùp
hình thaùi ngöõ phaùp
chöùc naêng ngöõ phaùp
phaïm truø ngöõ phaùp gioáng
nghóa ngöõ phaùp
hình vò ngöõ phaùp
128
grammatical subject
grammatical word (nh. emty
word, form word, function
word, functor)
grammaticality (cf.
acceptability,ungrammaticalit
y, well-formedness)
grammaticalization
grammaticization
grammaticalized
graph
grapheme
graphemics
graphology
grave (cf. acute)
Great Vowel Shift
greeting
Grimm’s law
groove (fricative) (nh. rill
fricative; slit fricative)
ground
grounding
group
group noun
guttural (consonant)
chuû ngöõ; chuû ngöõ ngöõ phaùp
töø ngöõ phaùp; hö töø
tính (ñuùng) ngöõ phaùp
ngöõ phaùp hoùa
nh. grammaticalization
ngöõ phaùp hoùa (ñaõ ñöôïc ~)
töï toá; chöõ ñôn
töï vò
töï vò hoïc
vaên töï hoïc
traàm
cuoäc chuyeån bieán lôùn cuûa
nguyeân aâm tieáng Anh
(lôøi) chaøo ñoùn
ñònh luaät Grimm
raõnh (aâm xaùt ~)
neàn; ñaát; cô sôû
ñaët neàn taûng (vieäc ~)
toå hôïp; töø toå
danh töø toå hôïp
(phuï aâm) saâu (töø goác löôõi ñeán
129

thanh haàu)

H
h-colored coù saéc[h]; x. breathy
habit of pronunciation taäp quaùn phaùt aâm
habitual (aspect) taäp quaùn (theå ~)
habitual collocation (nh. quaùn ngöõ; thaønh ngöõ
idiom)
habituality tính taäp quaùn
haiku haøi cuù
habituality tính taäp quaùn
half-close (nh. mid-close) heïp vöøa
half-line x. hemistich
half-open (nh. mid-open) roäng vöøa
half-rhyme (nh. pararhyme) vaàn thoâng
Hallidayan theo lyù thuyeát cuûa M.A.K.
Halliday
hanging clause (nh. dangling tieåu cuù treo; tieåu cuù thaû noåi
clause, unattached clause)
hanging participle (nh. vò tính töø treo; vò tính töø thaû noåi
dangling participle, dangling
modifier, misrelated
participle, unattached
participle, unrelated
participle)
130

hapax legomenon (pl. hapax töø ñoäc hieän (xuaát hieän chæ moät
legomena; Lat.) laàn trong moät vaên baûn hay moät
voán ngöõ lieäu)
haplology (cf. elision, syncope) löôïc bôùt moät aâm / aâm tieát truøng
nhau
haptic medium (nh. tactile phöông tieän giao tieáp xuùc giaùc
medium)
hard (consonant) (phuï aâm) cöùng
hard attack khôûi aâm maïnh
hard consonant phuï aâm cöùng (maïc hoùa hoaëc
khoâng ngaïc hoùa)
hard palate ngaïc cöùng; ngaïc tröôùc
hard sign daáu cöùng
hardening cöông hoùa (hieän töôïng ~)
harmonic (nh. overtone) thanh coäng höôûng
harmonics taàn soá coäng höôûng
harmony hoøa aâm; hoøa thanh
harmony of vowels haøi hoøa nguyeân aâm (hieän töôïng
~)
hash mark (nh. double cross) daáu thaäp ñoâi (#)
head (1) trung taâm (ngöõ phaùp)
head (2) (cf. prehead) phaàn ñaàu (cuûa ñôn vò ngöõ ñieäu)
head-driven phrase-structure ngöõ phaùp caên cöù vaøo trung taâm
grammar caùc ngöõ ñoaïn
head-first language ngoân ngöõ taâm-ñi-tröôùc
head-last language ngoân ngöõ taâm-ñi-sau
131

head feature neùt ñaëc tröng cuûa trung taâm

head feature convention quy öôùc ñaëc tröng cuûa trung taâm
(HFC)
head parameter tham soá cuûa töø trung taâm ngöõ
ñoaïn
head register aâm vöïc oùc
head-rhyme nh. alliteration
head voice (cf. chest voice) gioïng oùc
headed construction x. endocentric contruction /
syntagm
headlinese ngöõ phaùp cuûa tieâu ñeà
headword töø ñaàu muïc (trong töø ñieån)
hearer ngöôøi nghe
hearing nghe; thính giaùc
hearing acuity khaû naêng phaân bieät aâm
hearsay tin ñoàn
heavy noun phrase danh ngöõ naëng (coù caáu truùc
phöùc hôïp)
heavy stress troïng aâm naëng
heavy syllable (cf. light aâm tieát naëng (coù vaän maãu phöùc
syllable) hôïp)
heightened subglottal aùp suaát taêng döôùi thanh moân
pressure
hemistich (nh. half-line) baùn cuù; nöûa caâu thô
hendecasyllable (thô) möôøi moät aâm tieát; (thô)
(hendecasyllabic, n. & adj.) thaäp nhaát ngoân
132

heptameter (thô) baûy chaân

heptastich (thô) thaát cuù; (thô) baûy caâu
heptasyllable (heptasyllabic, n. (thô) thaát ngoân; (thô) baûy aâm
& adj.) tieát
hermeneutics thuyeát minh hoïc (moân nghieân
cöùu veà caùch lónh hoäi moät vaên
baûn duøng ngoân ngöõ töï nhieân)
hertz (Hz) hec / Hz / hertz
hesitation noise tieáng aäm öø
heterogloss (cf. isogloss) tuyeán dò ngöõ
heterograph (cf. heterophone, töø dò töï ñoàng aâm
homophone)
heterography (cf. homography) dò taû
heteromorphemic dò hình vò (thuoäc ~)
heteronym (1) (cf. töø ñoàng töï hay ñoàng aâm
heterograph, homophone)
heteronym (2) (cf. paronym) töø dò nguyeân
heteronymy tính chaát ñoàng töï / ñoàng aâm / dò
nguyeân
heterophemy (cf. tongue-slip) noùi nhòu hay vieát nhòu
heterophone töø ñoàng töï dò aâm
heterorganic (sounds) (aâm) dò vò
heterosyllabic dò (aâm) tieát (thuoäc ~)
heterotopy aâm laïc vò
hexameter (thô) saùu chaân
hexastich (thô) luïc cuù; (thô) saùu caâu
133

hiatus choã taùch (coù hai nguyeân aâm lieân

hierarchic organization
hierarchic structure
hierarchy
hierarchy of access to
subjecthood
hieratic writing
hieroglyph
high (vowel) (cf. low, mid)
high frequency
hissing (sound)
histoire (Ph.)
historic present
historical
historical linguistics (nh.
diachronic linguistics)
historical-comparative
linguistics
hocus-pocus linguistics (cf.
God’s truth ~)
hold (phase) (1)
hold (2)
hold (3)
hole in distribution
tieáp thaønh hai aâm tieát)
toå chöùc coù toân ty (caùch ~)
caáu truùc coù toân ty
toân ty (heä ~)
heä toân ty veà khaû naêng coù cöông
vò chuû ngöõ
taêng töï; thaàn vaên
thaùnh töï
(nguyeân aâm) cao; heïp
taàn soá cao
(tieáng) xì xì
x. fabula
thì hieän taïi lòch söû
lòch söû
ngoân ngöõ hoïc lòch söû
ngoân ngöõ hoïc so saùnh – lòch söû
ngöõ hoïc duy danh; ngöõ hoïc aûo
thuaät
(giai ñoaïn) giöõ
hieän dieän; ñang dieãn ra
coù hieäu löïc; coù giaù trò
oâ troáng trong heä phaân boá
134

holograph toaøn vaên do taùc giaû vieát tay

holophrase (holophrastic, adj.) töø-caâu
holonym (cf. meronym) toång danh
holophrastic utterance caâu moät töø; caâu toaøn khoái
homeostatic system heä thoáng töï ñieàu chænh
homograph töø ñoàng töï
homographic orthography chính taû coù söï töông öùng moät
ñoái moät giöõa aâm vaø chöõ
homography (cf. nhaát taû; quan heä ñoàng töï
heterography)
homomorph töø ñoàng hình khaùc loaïi
homonymous lexeme töø vò ñoàng aâm
homonym töø ñoàng aâm
homonymic conflict söï xung ñoät giöõa töø ñoàng aâm
homonymous ñoàng aâm
homonymy (quan heä) ñoàng aâm
homophone töø ñoàng aâm dò nghóa
homophonous ñoàng aâm dò nghóa
homophony (quan heä) ñoàng aâm dò nghóa
homorganic (sound) (aâm) ñoàng vò
honorific expression bieåu thöùc toân xöng
horizontal axis (cf. vertical truïc hoaønh
axis)
horizontal grouping quy nhoùm / taäp hôïp ngang
horizontal splitting chia taùch ngang
135

hortative thöùc coå vuõ

human / non-human (phaïm truø) “ngöôøi / phi ngöôøi”
hybrid word töø lai goác
hydronym thuûy danh
hypallage x. transferred epithet
hyperbaton pheùp taùch keát caáu cuù phaùp
thaønh chuoãi tuyeán tính (bieän
phaùp tu töø)
hyperbole (cf. litotes) (pheùp) ngoa duï
hypercorrection sieâu chænh
hyperlect (cf. acrolect (2), tieáng thöôïng löu
basilect, mesolect, paralect)
hypernym x. hyperonym / superordinate
hyperonym (nh. superordinate) thöôïng danh
hypersememic (cf. sememic) sieâu nghóa taèng hoïc (thuoäc ~)
(nghieân cöùu quan heä giöõa ngoân
ngöõ vôùi theá giôùi beân ngoaøi)
hyphen daáu noái
hypocoristic (suffix) giaûm kích aâu yeám (haäu toá ~)
hypomorphemic stratum caáp ñoä döôùi hình vò
hyponasality giaûm tính muõi hoùa
hyponym (nh. subordinate; cf. haï danh
cohyponym, superordinate)
hyponymy x. inclusion (1)
hypophoneme thaønh toá döôùi caáp aâm vò
hypophonemic stratum caáp ñoä döôùi aâm vò hoïc
136

hyporheme tieåu thuyeát; thuyeát caáp döôùi

hypostasis
hypotaxis, hypotactic (adj.)
(cf. co-ordination, parataxis)
hypotheme
hypothetical
hypothetical condition (nh.
unfulfilled condition, unreal
condition, rejected condition,
counterfactual condition)
hysteron-proteron
chuyeån töø loaïi (hieän töôïng ~)
phuï keát
tieåu ñeà; ñeà caáp döôùi
giaû thieát
ñieàu kieän giaû thieát
pheùp ñaûo loän traät töï bình thöôøng
cuûa phaùt ngoân (bieän phaùp tu töø)

I
iamb (cf. amphibrach) moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [01]
iamb (iambic, adj.) moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [01]
IC x. immediate constituent
IC-analysis x. immediate consituent
analysis
ICM x. idealized cognitive model
icon hình hieäu
iconic hình hieäu (coù tính ~)
137

iconicity hình hieäu (tính ~)

ictus aâm tieát coù troïng aâm
ID x. immediate dominance
idea yù; yù nieäm
ideal hearer / listener ngöôøi nghe lyù töôûng
ideal language type kieåu ngoân ngöõ lyù töôûng
ideal speaker ngöôøi noùi lyù töôûng
idealization lyù töôûng hoaù
idealized native speaker ngöôøi baûn ngöõ lyù töôûng hoùa
ideation bình dieän yù nieäm
ideation phase giai ñoaïn hình thaønh yù nieäm
ideational function of chöùc naêng yù nieäm cuûa ngoân ngöõ
language
ideational meaning nghóa yù nieäm
identical ñoàng nhaát
identical asimilation (nh. ñoàng hoùa ñoàng nhaát
complete asimilation)
identical environment chu caûnh ñoàng nhaát
identifiability khaû naêng (ñöôïc) nhaän dieän /
ñoàng nhaát hoaù
identifiable coù theå (ñöôïc) nhaän dieän / ñoàng
nhaát hoùa
identifiable referent ñoái töôïng sôû chæ coù theå xaùc ñònh
ñöôïc
identification nhaän dieän / ñoàng nhaát hoùa / xaùc
laäp caên cöôùc (vieäc / caùch ~)
138

identifier taùc töû nhaän dieän

identify nhaän dieän; ñoàng nhaát (hoaù)
identifying construction keát caáu ñoàng nhaát hoaù; keát caáu
ñaúng thöùc
identifying mnemonic device thieát bò hoài öùc nhaïân dieän
identifying relative x. defining relative
identity caên cöôùc; tính ñoàng nhaát
identity condition ñieàu kieän nhaän dieän / ñoàng nhaát
identity deletion / erasure löôïc boû yeáu toá ñoàng nhaát
ideogram / ideograph yù töï
ideographic script vaên töï ghi yù
ideophone töø duøng bieåu tröng aâm thanh; töø
bieåu yù
idioglossia (nh. autonomous maät ngöõ (caù nhaân)
speech)
idiolect bieät ngöõ caù nhaân; caù ngöõ
idiom (1) (nh. habitual thaønh ngöõ
collocation)
idiom (2) bieät ngöõ; phöông ngöõ
idiom chunk boä phaän cuûa thaønh ngöõ
idiomatic thaønh ngöõ tính
idiomaticity tính thaønh ngöõ
idiomatization thaønh ngöõ hoùa (quaù trình ~)
idiophone ñaëc tröng ngöõ aâm cuûa caù nhaân
if-clause caâu phuï duøng if
139
if-needed inference
iff (= if, and only if)
ill-formedness (nh.
ungrammaticality)
illative (1)
illative (2)
ill-formed
illiteracy
illocution
illocutionary (cf. locutionary,
perlocutionary)
illocutionary act
illocutionary conversion
illocutionary force
illocutionary goal
illocutionary meaning (nh.
illocutionary force)
illocutionary operator
illocutionary particle
illocutionary satellite
illocutionary suicide
illustrated (dictionary)
illustration
söï suy dieãn caàn ñeán if
khi vaø chæ khi
khoâng chænh; khoâng chuaån (tính
chaát ~)
nhaäp caùch; noäi bieán caùch
phoù töø chæ haäu quaû
khoâng chænh; khoâng chuaån
(traïng thaùi) muø chöõ
x. illocutionary act
ngoân trung
haønh ñoäng ngoân trung
chuyeån vò ngoân trung
löïc ngoân trung
(muïc) ñích ngoân trung
nghóa ngoân trung
taùc töû ngoân trung
tieåu töø (duøng laøm taùc töû)ø ngoân
trung
phuï ngöõ ngoân trung
yeáu toá hieån ngoân phuû ñònh löïc
ngoân trung cuûa caâu (nhö toâi xin
vu caùo raèng noù löøa anh)
(töø ñieån) coù minh hoïa
minh hoïa
140

illustrative sample maãu minh hoïa

image (1) hình (aûnh)
image (2) hình aûnh (tu töø)
image (3) hình töôïng cuï theå hoùa moät khaùi
nieäm tröøu töôïng
imagery x. figurative language
imaging system heä thoáng nhöõng caùch hình dung
(khaùi nieäm hoùa) hieän thöïc (L.
Talmy)
imitation baét chöôùc; moâ phoûng (vieäc /
caùch ~)
imitation theory thuyeát moâ phoûng (giaûi thích coäi
nguoàn cuûa ngoân ngöõ baèng quaù
trình baét chöôùc nhöõng aâm thanh
cuûa töï nhieân)
imitative (sound/ word) moâ phoûng (aâm / töø ~)
immanent noäi taïi
immanent structure caáu truùc noäi taïi (L. Hjemslev)
immediate constituent (IC) thaønh toá tröïc tieáp
immediate dominance (ID) thöôïng vò tröïc tieáp
immediate domination x. immediate dominance
immediate focus tieâu ñieåm tröïc tieáp
immersion method x. direct method
immutability tính baát di dòch (cuûa ñònh luaät
ngöõ aâm)
impediment chöôùng ngaïi; söï ngaên caûn
141

imperative (mood) (cf. thöùc meänh leänh

command)
imperfect (aspect) theå vò thaønh
imperfective (aspect) theå khoâng hoaøn thaønh
impersonal voâ nhaân xöng
implementation (söï) theå hieän; hieän thöïc hoùa
implementation of change lan truyeàn (söï bieán ñoåi)
implication haøm yù; keùo theo
implicational universal phoå nieäm taát suy
implicative (glagol, Ng.) (vò töø) bao haøm (coù nghóa haøm
thöïc trong caâu khaúng ñònh vaø
haøm hö trong caâu phuû ñònh)
implicative predicate vò ngöõ bao haøm
implicatum (implicata, pl.) ñieàu ñöôïc haøm yù
implicature haøm ngoân
implicit aån maëc; haøm aån
implicit comparative tyû duï maëc aån (trong nghóa cuûa
tính töø höõu ñoä)
implicit meaning haøm nghóa; nghóa haøm aån
imply bao haøm; keùo theo
implied author taùc giaû aån maëc
implosive (1) aâm baäp vaøo
implosive (2) phuï aâm huùt vaøo
imposition söï aùp ñaët (O. Yokoyama)
impossibility baát khaû höõu (tính ~)
142
impressive
improper compound
in-group language (cf. out-
group language)
inactive consciousness
inactive information
inadequacy (cf. observational/
descriptive / explicative
adequacy
inalienable
inanimate
inanimate noun (cf. animate
noun)
incapsulation
inceptive (aspect)
inchoative (aspect) (x.
inceptive)
incidence
inclusion (1)(nh. hyponymy)
inclusion (2)
inclusive (cf. exclusive)
inclusive disjunction (cf.
exclusive disjunction)
incompatibility
aán töôïng (töø ngöõ ~)
töø gheùp giaû hieäu (nhö vó nhaän)
ngoân ngöõ duøng trong nhoùm
yù thöùc töï giaùc khoâng chuû ñoäng
tri thöùc khoâng ñöôïc kích hoaït
tính khoâng thoaû ñaùng (cuûa moät
moâ hình)
baát khaû ly
baát ñoäng vaät
danh töø baát ñoäng vaät
x. nesting
khôûi phaùt/ khôûi ñoäng (theå ~)
laâm traïng (theå ~)
taàm nghóa
quan heä bao nghóa
x. nesting
goäp (ngoâi thöù nhaát phöùc soá coù
bao goàm ngoâi thöù hai : chuùng
ta)
pheùp tuyeån loûng (caû hai veá coù
theå ñöôïc tuyeån)
ñoá kî (tính ~); khoâng / baát
143
incompatible
incomplete
incomplete conjunct
coordination (nh. non-
constituent/ reduced
coordination, conjunction
reduction, gapping)
incompletive
inconsistency
inconsistent
incorporating topic
incorporation
incorporating language (nh.
polysynthetic language)
increasing intonation
indeclinable
indefinite
indefinite article
indefinite-interrogative
pronoun
indefinite noun phrase
indefinite numeral
indefinite pronoun
indefinite quantifier
töông thích (tính ~)
ñoá kî; khoâng / baát töông thích
khoâng troïn veïn; dôû dang
ngöõ lieân keát khoâng troïn veïn
khoâng hoaøn taát (theå ~)
tính thieáu nhaát quaùn
thieáu nhaát quaùn
chuû ñeà bao goäp (caùc chuû ñeà
tröôùc)
cô caáu ña toå hôïp; söï bao goäp
ngoân ngöõ ña toå hôïp
ngöõ ñieäu maïnh daàn
khoâng bieán caùch ñöôïc
baát ñònh
quaùn töø baát ñònh
ñaïi töø baát ñònh – nghi vaán
danh ngöõ baát ñònh
soá töø baát ñònh
ñaïi töø baát ñònh
löôïng töø baát ñònh
144

indefinite relative (nh. non- tieåu cuù lieân heä baát ñònh
defining relative; cf. definite
relative)
indefiniteness tính baát ñònh (ngöõ phaùp hay
nghóa hoïc)
independency quan heä khoâng phuï thuoäc
indeterminacy tính baát ñònh
indeterminate class danh saùch baát ñònh (khoâng roõ laø
kheùp hay môû)
index (1) chæ hieäu (Ch. S. Peirce)
index (2) chæ luïc; muïc luïc tra cöùu
indexical (nh. deictic) tröïc chæ
indexical item yeáu toá tröïc chæ
indexicality x. deixis
indicative (mood) thöùc traàn thuaät
indirect illocutionary force löïc ngoân trung giaùn tieáp
indirect interrogative (caâu) nghi vaán giaùn tieáp
indirect object boå ngöõ giaùn tieáp
indirect question caâu hoûi giaùn tieáp
indirect quote caâu daãn giaùn tieáp
indirect speech (nh. reported lôøi daãn thuaät giaùn tieáp
speech, oratio obliqua)
indirect speech act haønh ñoäng ngoân töø giaùn tieáp
individualizing classifier loaïi töø caù theå hoaù
Indo-European AÁn-AÂu
145

inessive ñònh vò (caùch ~)

inference
infinite class
infinitival clause
infinitival construction
infinitival particle
infinitive (1)
infinitive (2)
infix
infixation
infecting influence
infelicity (cf. felicity condition) tính voâ hieäu löïc
inference explosion
infinite regress
inflectional / inflecting
language (nh. fusional
language)
inflection (cv. inflexion)
inflectional morphology (cf.
derivational morphology)
inflectional suffix (cf.
derivational suffix)
inflexible
suy dieãn (söï / caùch ~)
x. open class
tieåu cuù coù vò töø daïng nguyeân
keát caáu (duøng thöùc) voâ ñònh
tieåu töø to chæ vò töø daïng nguyeân
(trong tieáng Anh)
thöùc voâ ñònh
daïng nguyeân (cuûa vò töø)
noäi toá
phöông thöùc (duøng) noäi toá
aûnh höôûng laây nhieãm
söï buøng noå cuûa soá khaû naêng suy
dieãn
khaû naêng phaân nhoû ñeán voâ taän
(nghóa toá hay chieát ñoaïn)
ngoân ngöõ khuaát chieát; ngoân ngöõ
bieán hình
vó toá; bieán toá
hình thaùi hoïc bieán hình töø
haäu toá bieán hình töø
baát khaû bieán
146
inflexion (cuõ)
influence
inform reason
informal (discourse / speech)
informant (nh. consultant)
information capacity
information dynamics
information focus
information loss
information source
information structure
information theory
informational coherence
informational compromise
informational hybrid
informational incompatibility
informational redundancy
informative
informativity
ingressive
inhalation
inherent
inherent attribute
x. inflection
aûnh höôûng
nguyeân do thoâng tin
khoâng chính thöùc (dieãn ngoân ~)
tö lieäu vieân
dung löôïng thoâng tin
tyû löïc thoâng tin
tieâu ñieåm thoâng tin
söï toån thaát (löôïng) thoâng tin
nguoàn thoâng tin
caáu truùc thoâng tin
lyù thuyeát thoâng tin
maïch laïc veà noäi dung thoâng tin
thoûa hieäp trong thoâng tin
keát caáu lai taïp veà thoâng tin
tính baát khaû dung veà thoâng tin
tính thöøa dö veà thoâng tin
coù giaù trò thoâng tin
giaù trò thoâng tin
aâm nhaäp
hôi thôû vaøo
coá höõu
tính ngöõ noäi taïi; thuoäc tính coá
höõu
147
inherent feature (cf. context
feature, rule feature)
inherently reciprocal verb
inheritance
initial (1) (cf. medial, final)
initial (2) (at ~ position)
initial devoicing (initially
devoiced, adj.; cf. final
devoicing)
initialism
initiator
initiator (of action)
innateness hypothesis
inner ear
inner inflection
inorganic (cf. organic)
input
insertion
instantaneous release
instantaneous (situation type)
instantiation
institution
(neùt) ñaëc tröng noäi taïi / coá höõu
vò töø chöùa saün nghóa töông hoã
thöøa höôûng (caùc quan heä caáu
truùc sau khi chuyeån hình)
thuûy aâm; aâm ñaàu
(ôû vò trí) ñaàu
(hieän töôïng) voâ thanh hoùa aâm
ñaàu
(taäp quaùn vieát taét) giöõ chöõ ñaàu
töø
cô quan khôûi phaùt (luoàng hôi)
ngöôøi / nhaân toá khôûi ñoäng
ññññooä
giaû ngt ñoä
thuyeá baånmg sinh (“khaû naêng
ngoân ngöõ laø baåm sinh”)
tai trong
bieán hình beân trong; khuaát
chieát beân trong
voâ cô
ñöôøng vaøo
xen
x. abrupt release
ñieåm tính (söï tình ~)
minh hoïa; minh ñònh
thieát cheá
148
institutional
institutional fact
institutional linguistics
institutionalization
institutionalized hyperbole
institutionalized politeness
institutionalized situational
context
institutionalized time
institutionalized
understatement
instrumental (case)
instrumental phonetics (nh.
experimental phonetics)
intended pleonasm
intensification
intensifier
intension (cf. extension)
intensional meaning (nh.
intension)
intensional definition
intensive (construction / verb)
(cf. extensive)
intensive-iterative
thieát cheá (thuoäc ~)
söï kieän thuoäc thieát cheá
khoa nghieân cöùu ngoân ngöõ
trong caùc thieát cheá
thieát cheá hoùa
pheùp ngoa duï thieát cheá hoaù
lòch söï thieát cheá hoaù
ngoân caûnh tình huoáng thieát cheá
hoaù
thôøi gian thieát cheá hoaù
pheùp khieâm duï thieát cheá hoaù
caùch coâng cuï
ngöõ aâm hoïc khí cuï
truøng ngöõ coá yù
söï taêng cöôøng
taùc töû / traïng ngöõ taêng cöôøng
noäi haøm
nghóa noäi haøm
ñònh nghóa baèng noäi haøm
(keát caáu/ vò töø) taäp trung
pheùp laëp laïi vôùi yù nghóa cöôøng
ñieäu
149

intensive pronoun (nh. ñaïi töø cöôøng ñieäu

emphatic pronoun)
intensity (cf. loudness) cöôøng ñoä
intention yù ñònh
intention of utterance yù ñònh cuûa vieäc phaùt ngoân
intentional (cognitive) caáu truùc nhaän thöùc cuûa yù ñònh
structure
intentionality tính chaát coá yù
inter-level bình dieän trung gian
interaction töông taùc (hoaït ñoäng ~)
interaction management quaûn lyù söï töông taùc (vieäc /
caùch ~)
interactive system heä thoáng töông taùc
interactional sociolinguistics xaõ hoäi ngoân ngöõ hoïc töông taùc
interactionalism töông taùc luaän (quan ñieåm veà
baûn chaát töông taùc trong taát caû
caùc bình dieän ngoân ngöõ)
interchangeability khaû naêng thay theá nhau
interconsonantal (position) (vò trí) giöõa hai phuï aâm
interdental giöõa (hai haøng) raêng
interdependence töông thuoäc (quan heä ~)
interdisciplinarity (of tính lieân ngaønh cuûa ngoân ngöõ
linguistics) hoïc
interface giao dieän
interference (1) giao thoa (hieän töôïng ~)
150
interference (2) (nh. negative
transfer)
interfix
interfixation
interior monologue
interjection (cf. exclamation)
interlanguage (nh.
intermediate language)
interlingua
intermediate language (nh.
interlanguage)
intermediate projection
intermediate state
intermediate vowel
internal adequacy (cf. external söï thoûa ñaùng noäi taïi
adequacy)
internal inflection
internal object
internal reconstruction
internal rhyme (cf. Leonine
rhyme)
internal sandhi
(söï) chuyeån di tieâu cöïc
trung gian toá; trung toá
phöông thöùc (duøng) trung (gian)
toá
ñoäc thoaïi beân trong
thaùn töø
ngoân ngöõ trung gian (trong vieäc
hoïc tieáng)
ngoân ngöõ trung gian (trong
ngaønh trí tueä nhaân taïo)
ngoân ngöõ trung gian
söï phoùng chieáu trung gian
ngöõ traïng trung gian
nguyeân aâm trung gian (giöõa hai
nguyeân aâm moác)
bieán hình beân trong; khuaát
chieát beân trong
boå ngöõ noäi taïi (chöùa trong vò töø)
phuïc nguyeân beân trong
vaàn löng
sandhi beân trong
151

internalization nhaäp taâm; nhaäp noäi; noäi hoaù

internalized language (cf.
externalized language)
international language
International Phonetic
Alphabet
International Phonetic
Association
interpersonal
interpersonal meaning
interpretant
interpretation (cf. translation) thuyeát minh; giaûi thuyeát; dòch
(mieäng)
interpretative
interpreter
interrogative
interrogative clause
interrogative pronoun
interrogative sentence
interruptability
interrupted
interruption
intersection of sets
ngoân ngöõ noäi hoùa
ngoân ngöõ quoác teá; quoác teá ngöõ
Töï maãu Ngöõ aâm Quoác teá
Hoäi Ngöõ aâm hoïc Quoác teá
lieân nhaân
yù nghóa lieân nhaân
nhaän hieåu (moät trong ba yeáu toá
cuûa tam giaùc bieåu nghóa theo lyù
thuyeát C.S. Peirce)
(coù tính) thuyeát minh
ngöôøi dòch (mieäng); ~ thoâng
ngoân
hoûi; nghi vaán
caâu / tieåu cuù nghi vaán
ñaïi töø nghi vaán
caâu nghi vaán; caâu hoûi
tính coù theå cheâm xen
x. non-continuant
söï döùt quaõng / ngaét quaõng
söï ñan chen giöõa caùc taäp hôïp
152
inter-sentence anaphor
intersentential linkage
intertextual
intertextuality
interval
interview
intervocalic (position)
intonation
intonation contour
intonation-group (nh. breath-
group, phonological phrase,
tone-group, tone-unit)
intonational phrase
intonation pattern
intonogram
intonograph
intransitive adjective
intransitive verb (nh. one-
place verb)
intransitivity
intraoral pressure
intrasentential linkage
intrinsic
intrinsic bound
hoài chæ xuyeân caâu (yeáu toá ~)
lieân heä giöõa caùc caâu
lieân vaên baûn
tính lieân vaên baûn
khoaûng; khoaûng caùch
phoûng vaán (cuoäc ~)
giöõa hai nguyeân aâm (vò trí ~)
ngöõ ñieäu
ñieäu hình ngöõ ñieäu
nhoùm ngöõ ñieäu
x. intonation-group
moâ hình ngöõ ñieäu
baûn ghi aâm ñieäu
maùy ghi aâm ñieäu
tính töø khoâng theå coù boå ngöõ
vò töø baát caäp vaät; vò töø noäi ñoäng
tính noäi ñoäng; tính baát chuyeån
taùc
aùp suaát beân trong mieäng
lieân heä beân trong caâu
noäi taïi; coá höõu
giôùi haïn noäi taïi
153

intrinsic modality x. deontic modality

intrinsic ordering (cf. extrinsic trình töï noäi taïi
ordering)
intrinsic system of spatial heä thoáng quy chieáu noäi taïi trong
reference khoâng gian
introductory (element) daãn nhaäp (yeáu toá ~)
introflecting language (nh. ngoân ngöõ coù phöông thöùc khuaát
introflexive language) chieát beân trong
introflection phöông thöùc khuaát chieát beân
trong
introflexive language x. introflecting language
introspection noäi quan
introspective method phöông phaùp noäi quan
intrusive aâm cheâm
intuition (nh. tacit knowledge, tröïc giaùc; caûm thöùc
Sprachgefuhl)
intuitive tröïc giaùc (coù tính ~)
invariable baát bieán
invariant haèng theå
invective (cf. flyting, lampoon) duøng ñeå la maéng
inventory danh saùch lieät keâ (ñôn vò / yeáu
toá, v.v.)
inversed word order traät töï töø ñaûo
inversion ñaûo (caâu, traät töï, vai)
inversion test traéc nghieäm ñaûo vò
inverted commas x. quotation mark
154

inverted pseudo-cleft caâu cheû giaû ñaûo vò

sentence
ionic majore (cf. amphibrach) moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [1100]
ionic minore (cf. amphibrach) moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [0011]
irony, ironic (adj.) bieám duï; (lôøi) mæa mai
irrealis phi (hieän) thöïc (tình thaùi ~)
irrealis scope taàm bao quaùt cuûa yù phi thöïc
irregular baát quy taéc; phi quy taéc
irrelevant khoâng quan yeáu
irreversibility tính khoâng theå ñaûo vò (cuûa keát
caáu cuù phaùp)
island cuø lao (toå hôïp coù caùc thaønh toá
khoâng theå taùch rieâng)
island condition ñieàu kieän cuø lao (cho pheùp caùc
thaønh toá cuûa moät toå hôïp coù theå
taùch rieâng)
island constraint haïn leää cuø lao
isochronism x. isochrony
isochrony (cf. isosyllabism) moâ hình coù troïng aâm caùch ñeàu
isogloss tuyeán ñaúng ngöõ
isoglottic line x. isogloss
Øisograph x. isogloss
isolate (language) (ngoân ngöõ) taùch bieät / bieät laäp
isolated opposition (cf. theá ñoái laäp ñôn nhaát / bieät laäp
155

proportional) opposition)
isolating language ngoân ngöõ ñôn laäp
isolect bieät ngöõ ñôn ñaúng tuyeán
isolex (cf. isogloss) tuyeán ñaúng töø
isomorph (cf. isogloss) tuyeán ñaúng hình
isomorphic line x. isomorph
isomorphism tính ñaúng hình
isophone (cf. isogloss) tuyeán ñaúng aâm
isophonic line x. isophone
isopleth tuyeán ñaúng ngöõ vaên hoùa
isoseme tuyeán ñaúng nghóa
isosyllabism (cf. isochrony) moâ hình coù aâm tieát baèng nhau
isotopy tính töông hôïp (veà) chuû ñeà
(trong vaên baûn) (A. Greimas)
italics chöõ in nghieâng
item ñôn vò; hình thaùi ñôn; yeáu toá
item-and-arrangement (IA) (moâ hình) ñôn vò-vaø-caùch-saép-
(model) xeáp
item-and-process (IP) (model) (moâ hình) ñôn vò-vaø-thao-taùc
iteration taùi dieãn
iterative nh. frequentative
iterative numeral soá töø thöôøng dieãn
iterative rule x. recursive rule
156

J
Jakobsonian theo lyù thuyeát cuûa R. Jakobson
Jakobsonian hypothesis giaû thuyeát Jakobson (veà thöù töï
thay ñoåi cuûa caùc theá ñoái laäp aâm
vò hoïc)
jargon bieät ngöõ ngheà nghieäp
jaw-breaker töø khoù phaùt aâm; töø “treïo quai
haøm”
joint moneme (cf. free nguyeân vò raøng buoäc
moneme)
journalese gioïng baùo chí
judgement phaùn ñoaùn
junction quan heä hoäi keát
junctives chæ toá tieáp ñieåm
junctor taùc töû lieân keát
juncture keát hieäu; tieáp ñieåm; tín hieäu
tieáp ñieåm
jussive (form/ sentence) (hình thaùi/ caâu) meänh leänh coù
nghóa “cho pheùp”
juxtaposing keát noái
juxtaposition quan heä ñaúng keát khoâng coù lieân
töø
juxtapositional change bieán aâm keát hôïp
157

K
kana chöõ kana (vaên töï aâm tieát tính
cuûa tieáng Nhaät)
kanamajiri chöõ kanamajiri (vaên töï Nhaät
Baûn keát hôïp chöõ kanji vôùi chöõ
kana)
kanji chöõ kanji ("haùn töï"; vaên töï Nhaät
duøng chöõ Haùn)
katakana chöõ katakana (vaên töï Nhaät ghi
mora)
Katz-Postal hypothesis giaû thuyeát Katz-Postal (phuû
nhaän söï töông ñoàng veà nghóa
giöõa caáu truùc saâu vaø caáu truùc beà
maët)
Kazan School Tröôøng Kazan
Keenan-Comrie hierarchy toân ty Keenan-Comrie
kenning pheùp thay danh tính baèng hình
aûnh mieâu taû
kernel sentence caâu loõi
kernel string chuoãi loõi
kernel transformation chuyeån hoùa coát loõi (khoâng coù
taùc duïng vôùi tieåu cuù phuï)
key (1) chìa khoùa
key (2) gioïng; phong caùch noùi
key-lowering (nh. register- haï thaáp gioïng
lowering)
158

keyword töø chìa khoaù

keyword system heä thoáng töø-chìa khoaù
kinakema (Ng.) (cf. kinema, bieåu töôïng neùt khu bieät ñoäng-
akusma) aâm hoïc (B. de Courtenay)
kinema (Ng.) bieåu töôïng neùt khu bieät ñoäng
hoïc (B. de Courtenay)
kineme (ñieäu) boä vò
kinesics ñieäu boä hoïc
kinesthesia ñoäng giaùc
kinesthetic ñoäng giaùc (thuoäc ~)
kinetic tone x. dynamic tone
kinship term töø ngöõ chæ quan heä thaân toäc
koineù (Hy) daïng ngoân ngöõ chung
kymogram baûn ghi ba ñoäng
kymograph maùy ghi ba ñoäng

L
label nhaõn
labelled brackets ñoùng ngoaëc coù (ñeà) nhaõn
labeling ñònh nhaõn; ñeà nhaõn
labial moâi (aâm ~)
labial umlaut hieän töôïng umlaut moâi
labialization (hieän töôïng) moâi hoùa
159

labialized moâi hoaù

labial velar x. labiovelar
labiodental moâi raêng
labiovelar moâi maïc (aââm ~)
labiovelarization (hieän töôïng) moâi maïc hoùa
lacuna choã khieám khuyeát
LAD x. language acquisition device
laletics ngöõ aâm hoïc cuûa khaåu ngöõ
lamina (nh. blade) ñaàu löôõi
laminal ñaàu löôõi (aâm ~)
lampoon (cf. flyting) baøi chaâm bieám
landing site vò trí chuyeån tôùi
landmark moác ñònh vò; neàn ñònh vò
language ngoân ngöõ; (thöù) tieáng
language acquisition quaù trình thuï ñaéc ngoân ngöõ
language acquisition device thieát bò thuï ñaéc ngoân ngöõ
language apprehension tri giaùc ngoân ngöõ (vieäc / caùch ~)
language barrier raøo chaén ngoân ngöõ; ngoân ngöõ
baát ñoàng (tình traïng ~)
language behavio(u)r haønh vi ngoân ngöõ
language capacity (nh. linguistic competence)
language change chuyeån bieán ngoân ngöõ
language contact tieáp xuùc ngoân ngöõ
language death söï tieâu vong cuûa ngoân ngöõ
160
language diffusion
language engineering
language faculty
language family
language game
language generation
Language Independent
Preferred Order of
Constituents (LIPOC) (S.
Dik)
language laboratory
language loss
language loyalty
language maintenance
Language of Thought
Hypothesis
language pathology
language planning (nh.
language engineering,
language treatment)
language recognizing system
language shift
language spread (nh. language söï baønh tröôùng ngoân ngöõ
diffusion)
language system
x. language spread
x. language planning
khaû naêng ngoân ngöõ (töï nhieân)
ngöõ heä
troø chôi ngoân ngöõ
söï saûn sinh ngoân ngöõ
Traät töï thaønh toá ñöôïc öu ñaõi
trong moïi ngoân ngöõ
phoøng maùy (ñeå hoïc tieáng)
thaát ngöõ (hieän töôïng ~)
x. language maintenance
söï trung thaønh ñoái vôùi ngoân ngöõ
Giaû thuyeát veà Ngoân ngöõ cuûa Tö
duy (G. Fodor)
beänh hoïc veà ngoân ngöõ
keá hoaïch hoaù ngoân ngöõ
heä nhaän dieän ngoân ngöõ
söï bieán ñoåi ngoân ngöõ (do nhaân
toá phi ngoân ngöõ)
heä thoáng ngoân ngöõ
161

language treatment x. language planning

language universal (cf. phoå nieäm ngoân ngöõ
linguistic universal)
langue (Ph.) (cf. parole) ngoân ngöõ (phaân bieät vôùi lôøi noùi)
lapsus calami vieát nhòu
lapsus linguae noùi nhòu
laryngeal aâm thanh haàu
laryngealized thanh haàu hoùa
laryngectomy giaûi phaãu caét boû (moät phaàn)
thanh haàu
laryngograph maùy ghi chaán ñoäng cuûa thanh
haàu
laryngopharynx phaàn thanh haàu döôùi yeát haàu
laryngoscope maùy quay phim hoaït ñoäng cuûa
thanh haàu
larynx thanh haàu
last name hoï (“teân ñeå sau cuøng” theo taäp
quaùn cuûa ngöôøi AÂu)
lateral aâm beân
lateral consonant phuï aâm beân
lateral fricative aâm xaùt beân
lateral plosion tieáng baät beân (sau aâm taéc)
law of harmony of tones luaät phuø-traàm (trong töø laùy tieáng
Vieät)
law of the sign quy luaät cuûa phuø hieäu (hai maët
naêng bieåu vaø sôû bieåu khoâng bao
162

giôø thieáu nhau)

lax aâm lôi
lay ñoaûn thi
layer lôùp
layer of structure lôùp cuûa caáu truùc
layering (1) phaân lôùp
layering (2) cuøng caáp
leading question caâu hoûi daãn daét
learnability khaû naêng hoïc; tính hoïc ñöôïc
learned expression loái noùi baùc hoïc
learned word töø baùc hoïc
least effort (law of ~) giaûm khoù (luaät ~)
leave-taking lôøi töø bieät
lect bieán theå ngoân ngöõ
lectal bieät ngöõ hay phöông ngöõ
(thuoäc)
left-branching ñöôøng nhaùnh sang traùi
left dislocation raõ sang traùi
left linear grammar (cf. right ngöõ phaùp tuyeán tính vieát töø traùi
linear grammar) sang phaûi (trong ngoân ngöõ hoïc
ñieän toaùn)
leftward expansion khai trieån sang traùi
legal hôïp phaùp
(leit)motif moâtíp
lemma (1) boå ñeà
163

lemma (2) (cf. lexical entry) daïng töø ñieån cuûa töø
lemmatization caùch xaùc ñònh daïng töø ñieån cuûa
töø
length tröôøng ñoä
length-mark daáu chæ tröôøng ñoä
lengthening taêng tröôøng ñoä
lenis (pl. lenes) yeáu; lôi
lenition giaûm ñoä caêng (cuûa phuï aâm)
(hieän töôïng ~)
lento (phaùt aâm / ñoïc) chaäm
Leonine rhyme vần Leùonine (tieáng tröôùc choã
ngaét nhòp hieäp vaàn vôùi tieáng
cuoái doøng thô)
letter chöõ caùi
level (1) bình dieän; caáp ñoä; möùc ñoä
level (2) baèng; phaúng
level of adequacy möùc ñoä thích ñaùng / thoûa ñaùng
level of stress möùc troïng aâm
level of representation caáp ñoä theå hieän / trình hieän
level-skipping (cf. loopback, thaêng caáp
layering(2))
level tone thanh ngang; thanh baèng
levelling san baèng (vieäc ~; caùch ~)
lexeme töø vò; töø caùn vò; ñôn vò mang
nghóa töø vöïng trong töø
lexemic töø vò (thuoäc ~)
164
lexemic distinctness
lexemic identity
lexemic stratum
lexemic system
lexical
lexical access
lexical ambiguity
lexical attachment
lexical category
lexical causative (cf.
morphological ~)
lexical component (cf.
postlexical component)
lexical cycle
lexical diffusion
lexical entry (cf. lemma (2))
lexical field (nh. semantic
field)
lexical form (cf. grammatical
form)
lexical-functional grammar
(LFG)
lexical gap
tính khu bieät töø vöïng
tính ñoàng nhaát töø vò
töø taèng; lôùp töø vò
heä thoáng töø vò
töø vöïng (thuoäc ~)
truy caäp töø vöïng (trong nhaän
thöùc)
tính löôõng nghóa töø vöïng
xaùc ñònh vò trí cuûa töø vò (vieäc /
caùch ~)
phaïm truø töø vöïng
keát caáu gaây khieán töø vöïng
thaønh toá töø vöïng
voøng töø vöïng
lan truyeàn (söï bieán ñoåi aâm) qua
töø vöïng
muïc töø
tröôøng töø vöïng
hình thaùi töø vöïng
ngöõ phaùp töø vöïng-chöùc naêng
oâ troáng töø vöïng
165

lexical-interpretative nghóa hoïc thuyeát minh töø vöïng

semantics
lexical item yeáu toá töø vöïng
lexical meaning nghóa töø vöïng
lexical means (of expression) phöông tieän töø vöïng
lexical metonymy hoaùn duï töø vöïng hoïc
lexical phonology aâm vò hoïc töø vöïng
lexical priority theá öu tieân töø vöïng hoïc
lexical semantics ngöõ nghóa hoïc töø vöïng
lexical stress x. word stress
lexical structure (nh. lexical caáu truùc töø vöïng
system)
lexical syntax cuù phaùp töø vöïng hoïc (giaûi thích
quy taéc cuù phaùp baèng nghóa cuûa
töø)
lexical system (nh. lexical heä thoáng töø vöïng
structure)
lexical tone thanh ñieäu cuûa töø
lexical verb (nh. full verb) vò töø thöïc nghóa
lexical word (nh. content / thöïc töø
contentive / full / dictionary
word)
lexicalist hypothesis giaû thuyeát theo quan ñieåm töø
vöïng
lexicalist morphology hình thaùi hoïc treân quan ñieåm töø
vöïng
166

lexicalization töø vöïng hoaù

lexicography töø ñieån hoïc
lexicology töø vöïng hoïc
lexicon voán töø vöïng
lexico-grammatical (class / (loaïi/ nghóa) töø vöïng-ngöõ phaùp
meaning)
lexicostatistics töø vöïng thoáng keâ hoïc
lexis (1) (nh. lexicon) voán töø vöïng
lexis (2) (nh. dictum) ngoân lieäu (cf. tình thaùi)
liaison ñoïc noái
license caáp pheùp
licensed extrasyllabicity tính ngoaøi aâm tieát hôïp leä
licenser taùc töû ñieäu tính caáu truùc aâm vò
cuûa töø
lifting thao taùc naâng caáp
ligature chöõ gheùp dính
light syllable (cf. heavy aâm tieát nheï
syllable)
light vowel nguyeân aâm saùng
limitative coù chöùc naêng haïn ñònh
linear hình tuyeán; tuyeán tính
linear grammar (cf. regular ngöõ phaùp tuyeán tính (trong ngoân
grammar) ngöõ hoïc ñieän toaùn)
linear(istic) phonology (x. aâm vò hoïc tuyeán tính (luaän)
segmental ~); autosegmental
~)
167
linear precedence (LP) rule
linear processing
linear script
linear structure of language
linear succession
linearity
linearity principle
linearization (1)
linearization (2)
lingering relevance (cf.
current relevance)
lingua franca
Lingua Mentalis
lingual
lingual roll/ trill
linguist (1)
linguist (2)
linguistic
linguistic anthropology
linguistic area (nh.
Sprachbund)
quy taéc traät töï tuyeán tính
caùch xöû lyù theo traät töï tuyeán
tính
vaên töï tuyeán tính
caáu truùc tuyeán tính (töï nhieân)
cuûa ngoân ngöõ
söï tieáp noái tuyeán tính
tuyeán tính
nguyeân lyù tuyeán tính
tuyeán tính hoùa
aùp ñaët tuyeán tính leân nhöõng ñôn
vò phi tuyeán
tính quan yeáu thöôøng xuyeân
ngoân ngöõ chung (ñöôïc nhöõng
ngöôøi dò ngöõ duøng ñeå giao tieáp
vôùi nhau)
Ngoân ngöõ trong Trí naõo
löôõi (phuï aâm ~)
rung löôõi (aâm ~)
ngöôøi bieát nhieàu thöù tieáng
nhaø ngoân ngöõ hoïc
ngoân ngöõ hoïc (thuoäc ~)
nhaân hoïc ngoân ngöõ hoïc
khu vöïc ngoân ngöõ; ngöõ vöïc
168
linguistic behavio(u)r
linguistic characterology
linguistic competence
linguistic community
linguistic construct
linguistic criticism
linguistic determinism (cf.
linguistic relativity)
linguistic environment
linguistic experiment
linguistic form
linguistic geography (nh.
dialectology (2))
linguistic intuition
linguistic minority
linguistic pragmatics
linguistic performance
linguistic philosophy
linguistic relativity (cf.
linguistic determinism)
linguistic relevance
linguistic semantics
haønh vi ngoân ngöõ; thaùi ñoä ngoân
ngöõ hoïc
ñaëc tröng hoïc ngoân ngöõ
thaåm naêng ngoân ngöõ
(khoái) coäng ñoàng ngoân ngöõ
kieán taïo ngoân ngöõ hoïc
pheâ bình (veà) ngoân ngöõ hoïc
quyeát ñònh luaän ngoân ngöõ
chu caûnh ngoân ngöõ
thí nghieäm ngoân ngöõ hoïc
hình thaùi ngoân ngöõ
ñòa lyù ngoân ngöõ (nhö phöông
ngöõ hoïc)
caûm thöùc ngoân ngöõ (hoïc); tröïc
giaùc ngoân ngöõ (hoïc)
daân toäc noùi tieáng thieåu soá
duïng phaùp ngoân ngöõ hoïc; ngöõ
duïng phaùp; ngöõ duïng hoïc
(caùch) duïng ngoân / thöïc haønh
ngoân ngöõ
trieát lyù ngoân ngöõ hoïc
töông ñoái luaän ngoân ngöõ hoïc
tính quan yeáu ngoân ngöõ hoïc
nghóa hoïc ngoân ngöõ; ngöõ nghóa
169
linguistic science
linguistic sciences (1)
linguistic sciences (2)
(sciences du langage (Ph.))
linguistic sign
linguistic statistics
linguistic substrate (nh.
substrate language)
linguistic theory
linguistic typology
linguistic universal (cf.
language universal)
linguistic variable
linguistic view of the world
linguistic world image
linguistically irrelevant
linguistically relevant
linguistically significant
generalization
linguistician
linguistics (nh. linguistic
hoïc
x. linguistics
ngoân ngöõ hoïc vaø ngöõ aâm hoïc
(nhö hai moân hoïc rieâng)
(caùc) khoa hoïc veà ngoân ngöõ
daáu / phuø hieäu ngoân ngöõ; kyù
hieäu ngoân ngöõ
thoáng keâ ngoân ngöõ hoïc
cô taèng ngoân ngöõ hoïc; taàng
ngoân ngöõ cô sôû
lyù thuyeát ngoân ngöõ hoïc
loaïi hình hoïc ngoân ngöõ
phoå nieäm ngoân ngöõ hoïc
bieán soá ngoân ngöõ hoïc
theá giôùi quan cuûa ngoân ngöõ
hình aûnh cuûa theá giôùi qua ngoân
ngöõ
khoâng quan yeáu veà phöông dieän
ngoân ngöõ hoïc
quan yeáu veà phöông dieän ngoân
ngöõ hoïc
söï khaùi quaùt hoùa coù yù nghóa
ngoân ngöõ hoïc
x. linguist (2)
ngoân ngöõ hoïc
170

science)
linguo- löôõi (thuoäc ~)
link (moái) lieân heä
linkage lieân heä (vieäc / caùch xaùc laäp ~)
linking morpheme hình vò (coù taùc duïng) lieân heä
linking “r” aâm “r” coù taùc duïng lieân heä
linking verb (nh. copula) vò töø lieân keát; heä töø
linking word x. copula töø coù taùc duïng lieân keát
lip(s) moâi
lip position tö theá moâi
lip rounding (tö theá / ñoäng taùc) troøn moâi
lip spreading (tö theá / ñoäng taùc) baønh moâi
LIPOC x. Language Independent
Preferred Order of Constituents
liquid nöôùc (phuï aâm ~)
lisping taät khoâng phaùt aâm ñöôïc [s], [z]
list danh saùch
listener ngöôøi nghe
literacy (cf. illiteracy) bieát chöõ
literal meaning nghóa nguyeân vaên
literal translation (cf. free dòch saùt nguyeân vaên
translation)
literary criticism pheâ bình vaên chöông
literary language ngoân ngöõ vaên chöông
literary linguistics (cf. ngoân ngöõ hoïc vaên hoïc
171
stylistics)
literary pragmatics
literary semantics
literary theory
litotes (nh. meiosis; cf.
hyperbole)
loan blend (cf. loan shift)
loan shift (cf. loan blend)
loan translation (x. calque)
loan (word) (nh. borrowing)
local determinacy
local transformation
localism
localist hypothesis
locality condition
localization
located point
location
locative
locative adverbial
locomotion
ngöõ duïng phaùp vaên hoïc
nghóa hoïc vaên hoïc
lyù luaän vaên hoïc
(pheùp) noùi giaûm; khieâm duï
töø möôïn giöõ aâm goác
töø möôïn bieán aâm goác
phoûng dòch; sao phoûng
töø möôïn
tính xaùc quyeát cuïc boä (nguyeân
taéc quy moät aâm toá vaøo moät aâm
vò naøo ñoù maø chæ xeùt hình thöùc
ngöõ aâm vaø chu caûnh ngöõ aâm
cuûa noù)
caûi bieán cuïc boä
khoâng gian coù cöông vò chuû ñaïo
(quan ñieåm ~)
giaû thuyeát khoâng gian luaän
ñieàu kieän veà tính cuïc boä
khoâng gian hoaù (quan ñieåm ~)
ñieåm ñöôïc ñònh vò
ñònh vò; vò trí
ñònh vò (caùch ~); vò trí ngöõ
traïng ngöõ vò trí/ nôi choán
söï di chuyeån
172

locus (pl. loci) aâm tieâu

locution x. locutionary act
locutionary (cf. illocutionary, taïo ngoân
perlocutionary)
locutionary act haønh ñoäng taïo ngoân
locutionary force löïc taïo ngoân
locutionary meaning (nh. nghóa taïo ngoân
propositional meaning)
locutor ngöôøi noùi (x. addresser)
logic logic
logic of belief logic cuûa nieàm tin
logic of values logic cuûa caùc giaù trò
logical logic (thuoäc ~)
logical connective keát töø logic
logical consistency tính nhaát quaùn logic
logical constant x. logical connective
logical form (LF) (cf. phonetic daïng logic
form)
logical positivism thöïc chöùng luaän logic
logical presupposition tieàn giaû ñònh logic
logical semantics nghóa hoïc logic
logical subject chuû ñeà logic; sôû ñeà
logico-discursive meaning nghóa logic ngoân töø
logocentrism (nh. quan ñieåm ñeà cao ngoân ngöõ noùi
phonocentrism)
173

logogen model moâ hình töø daïng

logogram/ logograph (cf. chöõ ghi töø
phonogram)
logographic script vaên töï ghi töø
logophoric pronoun ñaïi töø hoài chæ (trong lôøi daãn tröïc
tieáp)
logographic script vaên töï ghi töø
logophoric pronoun ñaïi töø chæ ngöôøi phaùt ngoân
logorrhea chöùng baêng ngoân
logo-syllabic writing chöõ vieát ghi hình-aâm tieát / töø-
aâm tieát
long component thaønh toá daøi
long segment chieát ñoaïn daøi
long term memory kyù öùc daøi haïn
long (vowel) (nguyeân aâm) daøi
longitudinal (cf. cross- nghieân cöùu theo caùch caét doïc
sectional)
loopback (nh. backlooping; cf. voøng quay ngöôïc (chuyeån moät
level-skipping, layering(2)) caáp cao xuoáng laøm phuï ngöõ cho
moät caáp döôùi)
loose (contact / sentence) loûng (caâu / tieáp xuùc)
loss of accentuation (nh. maát troïng aâm (hieän töôïng ~)
desaccentuation)
loss of information maát thoâng tin (tình traïng ~)
loudness (cf. intensity) ñoä lôùn
low (vowel) (nguyeân aâm) roäng; thaáp
174

lower category phaïm truø thaáp (hôn)

lower lip moâi döôùi
lower jaw haøm döôùi
lower teeth raêng döôùi
lowering ñoäng taùc haï thaáp
lungs phoåi

macaronic
machine aided (human)
translation
machine language (nh.
computer language)
machine translation
machine trasnslation system
macrocontext
macrofamily
macrolinguistics (cf.
microlinguistics,
prelinguistics,
metalinguistics)
macron
macrosegment
M
(vaên baûn) laïm duïng töø ngöõ
ngoaïi quoác (nhaát laø Lat.)
dòch maùy coù ngöôøi hieäu chænh
ngoân ngöõ maùy
dòch maùy
heä thoáng dòch maùy
vaên caûnh vó moâ
ñaïi ngöõ heä
ngoân ngöõ hoïc vó moâ
daáu chæ nguyeân aâm daøi
chieát ñoaïn vó moâ
175

macro-state ngöõ traïng vó moâ

macro(-)structure caáu truùc vó moâ
magnitude (of sound) ñoä lôùn (cuûa aâm thanh)
MAHT x. machine-aided human
translation
main clause caâu chính; tieåu cuù chính
main stress troïng aâm chính
main subject chuû ngöõ chính
main syllable aâm tieát chính
main variant bieán theå chính
main verb vò töø chính
major (nh. favourite) (moâ hình caâu) chính (thoâng
thöôøng nhaát, coù söùc saûn sinh cao
nhaát)
major articulator (cf. minor khí quan caáu aâm chính
articulator)
major class feature (cf. cavity ñaëc tröng veà ñöôøng daãn aâm
feature, manner of
articulation, prosodic feature,
source feature)
major parts of speech töø loaïi chính
major pause (nh. phonological choã ngöøng chính
phrase boundary)
major syllable (cf. minor aâm tieát chính
syllable)
majuscule vieát hoa; chöõ hoa
176

malapropism duøng töø sai ngoân caûnh

Malayo-Polynesian Maõ Lai Ña ñaûo (ngoân ngöõ ~)
(languages)
male rhyme vaàn nam
malformation caáu taïo töø sai (do loaïi suy sai)
mandative subjunctive thöùc haï thuoäc sai khieán
manifestation x. actualization, realization
manipulating agent taùc theå sai khieán
manipulative (theå / thöùc) sai khieán
manner phöông thöùc
manner adverbial traïng ngöõ phöông thöùc
manner maxim chaâm ngoân veà phöông thöùc
manner of articulation phöông thöùc caáu aâm
manner of production phöông thöùc saûn sinh (aâm
thanh)
manner of (verbal) action phöông thöùc haønh ñoäng (ngoân
töø)
many-valued logic logic ña trò
mapping aùnh xaï
margin ngoaïi vi; leà
marginal ngoaøi leà
marginal co-ordinator taùc töû ñaúng keát khoâng ñieån hình
marginal modal (verb) x. semi-modal (verb)
marginal preposition baùn giôùi töø; giôùi töø khoâng ñieån
hình
177

marginal subordinator taùc töû phuï thuoäc hoùa khoâng ñieån

hình
marginally acceptable khaû thöù ôû ngoaïi bieân
marked coù ñaùnh daáu; höõu tröng
marked form hình thaùi höõu tröng
marked term of an opposition veá höõu tröng cuûa moät theá ñoái
laäp
markedness tính coù ñaùnh daáu; tính höõu tröng
markedness shift di chuyeån tính höõu tröng (söï ~)
marker chæ toá; taùc töû ñaùnh daáu
Markov chain chuoãi / daõy Markov
Markov process thuû thuaät Markov
masculine (gender) (cf. nam tính; gioáng ñöïc
feminine)
masculine rhyme (cf. feminine vaàn nam (vaàn chaân coù troïng
rhyme) aâm)
mass media truyeàn thoâng ñaïi chuùng
mass noun (cf. count noun) danh töø khoái
master speech act haønh ñoäng ngoân töø chuû yeáu
material copula vò töø thöïc nghóa duøng nhö heä töø
material implication haøm nghóa vaät chaát
material noun danh töø vaät chaát
MAT x. machine aided (human)
translation
matching condition ñieàu kieän phuø hôïp
178

matched pair caëp töông xöùng

mathematical linguistics ngoân ngöõ hoïc toaùn hoïc
mathematical logic logic toaùn
matrix ma traän
matrix clause tieåu cuù meï
matrix sentence caâu meï; caâu chính
matrix string chuoãi meï
matrix predicate vò ngöõ meï
matronymic teân ñaët theo hoï ngoaïi
maxim (conversational ~) phöông chaâm hoäi thoaïi
maxim of discourse phöông chaâm cuûa dieãn ngoân
maxim of manner (nh. manner phöông chaâm veà caùch thöùc
maxim) (“noùi cho roõ”)
maxim of quality (nh. quality phöông chaâm veà chaát (“noùi ñieàu
maxim) gì mình tin laø coù thaät”)
maxim of quantity (nh. maxim phuông chaâm veà löôïng (“noùi
of quantity) heát söï thaät”)
maxim of relevance (nh. phöông chaâm veà tính quan yeáu
maxim of relevance) ("noùi vaøo ñeà")
maxim violation vi phaïm phöông chaâm (hoäi
thoaïi)
maxims of conversation x. conversational maxims
maximal extension ngoaïi dieân cöïc ñaïi; (söï) bao
quaùt toái ña
maximal command thoáng laõnh toái ña
maximal projection (nh. söï phoùng chieáu toái ña
179
phrasal expansion)
maximalism
m-command
mean length of utterance
meaning
meaning-changing
transformation (cf. meaning-
preserving transformation)
meaning algebra
meaning-as-use theory
meaning congruence class
meaning extension
meaning of speech act
meaning postulate
meaning-preserving
transformation (cf. meaning-
changing transformation)
meaning structure
meaning substitution
meaning system
meaning vs. content
meaningful
meaningfulness
meaninglessness
toái ña luaän
x. maximal ~
tröôøng ñoä trung bình cuûa phaùt
ngoân
nghóa
caûi bieán coù thay ñoåi nghóa
ñaïi soá hoïc cuûa nghóa
lyù thuyeát “nghóa laø caùch duøng”
(L. Wittgenstein)
lôùp töø coù nghóa töông hôïp
ngoaïi dieân cuûa nghóa
nghóa cuûa haønh ñoäng ngoân töø
ñònh ñeà veà nghóa
caûi bieán khoâng thay ñoåi nghóa
caáu truùc nghóa
thay nghóa (vieäc / hieän töôïng ~)
heä thoáng nghóa
quan heä giöõa nghóa vaø noäi dung
coù nghóa; mang nghóa
tính coù nghóa
tính voâ nghóa
180

mean length of utterance chieàu daøi trung bình cuûa phaùt

ngoân
means phöông tieän
Means-End Model moâ hình Phöông tieän-Cöùu caùnh
means of actualization phöông tieän hieän thöïc hoaù
measure ñaïc ngöõ (M.A.K.Halliday) (=
"loaïi töø")
mechanism cô cheá
mechanicism cô giôùi luaän
media (1) (n.) (cuõ; pl. mediae) phuï aâm giöõa (= phuï aâm taéc höõu
thanh)
media (2) (adj.) giöõa
medial (1) (trong ngoân ngöõ aâm tieát tính) boä
phaän ñaàu cuûa vaän maãu
medial (2) (nh. middle (voice)) thaùi trung (tính)
medial (position) (vò trí) giöõa
medial vowel nguyeân aâm giöõa
medial verb vò töø trung tính
mediation vò theá trung gian
mediative coù vò theá trung gian
medio-passive thaùi bò ñoäng-trung tính
mediopalatal ngaïc giöõa (aâm ~)
mediovelar maïc giöõa (aâm ~)
medium (1) trung bình; giöõa
medium (2) (pl. media) phöông tieän/ keânh truyeàn thoâng
181

medium stress troïng aâm trung bình

megamaxim of self-defense sieâu phöông chaâm töï veä
meiosis x. litotes
mel mel (ñôn vò ño cao ñoä)
melioration (nh. amelioration; bieán ñoåi toát nghóa
cf. deterioration, pejoration)
meliorative (cf. pejorative) toát nghóa
mellow (nh. non-strident; cf. dòu
strident)
melodic pattern moâ hình giai ñieäu
melodics neùt leân xuoáng cuûa lôøi noùi (boä
phaän cuûa ngöõ ñieäu)
melody giai ñieäu
member thaønh vieân / phaàn; bieán theå
member of phoneme chi theå cuûa aâm vò
membership tö caùch thaønh vieân; thaønh phaàn
meme kyù öùc vò (ñôn vò kyù öùc thöøa
höôûng töø truyeàn thoáng vaên hoaù)
memory kyù öùc; trí nhôù
mensural (cf. sortal) ñaïc löôïng / ño löôøng
mensural classifier loaïi töø ño löôøng; danh töø ñôn vò
ño löôøng
mensurality (cf. sortality) ñaïc löôïng / ño löôøng (tính ~)
mental (thuoäc) taâm trí
mental action haønh ñoäng taâm trí
182

mental attitudes thaùi ñoä noäi taâm

mental event bieán coá taâm trí
mental lexicon voán töø vöïng noäi taâm
mental model moâ hình noäi taâm
mental predicate vò ngöõ noäi taâm
mental process quaù trình noäi taâm
mental representation caùch trình hieän trong taâm trí
mental spaces khoâng gian noäi taâm
mental state taâm traïng; traïng thaùi taâm trí
mental structure caáu truùc noäi taâm
mental syntax cuù phaùp noäi taâm
Mentalese Noäi taâm ngöõ; thöù tieáng noäi taâm
mentalism (cf. anti-mentalism) taâm trí luaän (cf. phaûn taâm lyù
luaän)
mentalist nhaø ngöõ hoïc taâm trí luaän
mentalistic linguistics ngoân ngöõ hoïc taâm trí luaän
mentalistic theory lyù thuyeát taâm trí luaän
mention nhaéc ñeán (vieäc ~)
mentioned entity thöïc theå coù ñöôïc nhaéc ñeán
merger (nh. coalescence, hoøa nhaäp
convergence (2))
mereological system x. mereology
mereology (nh. mereological heä toång-phaân
system; cf. meronym;
holonym)
183

merism neùt khu bieät; neùt ñaëc tröng

merismatics khu bieät ñaëc tröng hoïc
meronym (cf. holonym) phaân danh
meronymy quan heä toång phaân nghóa
mesolect (cf. acrolect (2), tieáng trung gian (giöõa tieáng cô
basilect, hyperlect, paralect) sôû vaø tieáng coù uy tín nhaát)
mesolectal tieáng trung gian (thuoäc ~)
message thoâng ñieäp
meta-action sieâu haønh ñoäng; sieâu taùc duïng
metabasis sieâu cô sôû
metaclass sieâu chuûng loaïi
meta-communication sieâu giao tieáp
metacommunicative speech haønh ñoäng ngoân töø sieâu giao
act tieáp
metafunction sieâu chöùc naêng
metagoge aån duï gaùn caûm xuùc cho vaät voâ
tri
metagrammar sieâu ngöõ phaùp
meta-inference sieâu suy dieãn
meta-interaction sieâu töông taùc
metalanguage (cf. object sieâu ngoân ngöõ
language (1))
metalepsis hoaùn duï leäch thôøi (vd. moä → caùi
cheát)
metalexicography sieâu töø ñieån hoïc
184

metalinguistic sieâu ngoân ngöõ (hoïc) (thuoäc ~)

metalinguistics (cf. sieâu ngoân ngöõ hoïc
macrolinguistics,
microlinguistics,
prelinguistics)
metalinguistic conditional tieåu cuù ñieàu kieän sieâu ngoân ngöõ
clause hoïc
metalinguistic function of chöùc naêng sieâu ngoân ngöõ hoïc
language cuûa ngoân ngöõ
metalinguistic negation phuû ñònh sieâu ngoân ngöõ
metanalysis sieâu phaân tích
metanalyse bieán ñoåi do sieâu phaân tích
metaphony (hieän töôïng) ñoåi aâm
metaphor aån duï
metaphoric(al) extension khai trieån ngoaïi dieân qua aån duï
metaphoric(a) scheme löôïc ñoà aån duï
metaphrase baûn dòch töøng chöõ
metaplasm caùch taùi taïo töø hình (thöôøng ñöa
ñeán moät song thöùc ñoàng
nguyeân)
metapragmatics sieâu duïng phaùp
metarule sieâu quy taéc
metasemy chuyeån ñoåi nghóa cuûa moät bieåu
thöùc
metastatement sieâu nhaän ñònh
metasymbol sieâu kyù hieäu
185

metatheory sieâu lyù thuyeát

metathesis (cf. spoonerism) ñaûo aâm
metatony chuyeån vò troïng aâm
metatopic sieâu chuû ñeà
meter nhòp (ñôn vò tieát taáu cuûa thô)
method for representing phöông phaùp trình hieän caùc quaù
cognitive structures trình nhaän thöùc
method of knowledge phöông phaùp trình hieän voán tri
representation thöùc
metonymy (cf. synecdoche) hoaùn duï; laân duï
metrical phonology aâm vò hoïc tieát ñieäu
metrics (nh. prosody(1)) tieát ñieäu hoïc
microcontext tieåu vaên / ngoân caûnh
microlinguistics (cf. ngoân ngöõ hoïc vi moâ
macrolinguistics,
prelinguistics,
metalinguistics)
microphoneme tieåu / ñoaûn aâm vò
microsegment tieåu chieát ñoaïn
micro-state tieåu traïng thaùi
mid/ middle giöõa; trung hoaø; trung tính
mid-close x. half-close
mid-open x. half-open
mid-position trung vò; vò trí giöõa
middle ear tai giöõa
186

middle verb vò töø trung tính

middle voice (cf. active, thaùi trung tính
passive)
MDP x. minimal distance principle
mimesis (cf. diegesis) phöông thöùc moâ phoûng (thoâng
tin baèng caùch “moâ phoûng”, nhö
kòch chaúng haïn)
mimicry nhaïi laïi
mind taâm trí
Mind-Body problem vaán ñeà quan heä giöõa taâm trí vaø
theå xaùc
minim neùt soå
minimal nhoû nhaát; toái thieåu
minimal distance principle nguyeân lyù khoaûng caùch toái thieåu
(MDP)
minimal free form hình thaùi töï do nhoû nhaát
minimal pair caëp (töø) toái thieåu
minimal response phaûn öùng toái thieåu
minimal syntax structure caáu truùc cuù phaùp toái thieåu
minimalism toái thieåu luaän
minimum syllable aâm tieát toái thieåu
minor rheme / comment tieåu thuyeát; thuyeát caáp döôùi
minor articulator (cf. major khí quan caáu aâm phuï
articulator)
minor sentence caâu giaûn löôïc
minor subject tieåu chuû ngöõ
187

minor syllable (cf. major aâm tieát phuï

syllable)
minor theme / topic tieåu (chuû) ñeà; ñeà caáp döôùi
minuscule (chöõ) vieát thöôøng (khoâng vieát
hoa)
miscommunication giao tieáp khoâng ñaït
miscue daáu hieäu sai laïc
misderivation nhaän ñònh sai veà phaùi sinh
mismatch ñoái chieáu / keát hôïp khoâng truøng
khôùp
misplaced modifier phuï ngöõ ñaët nhaàm choã
misrelated participle (nh. vò tính töø khoâng coù quan heä ngöõ
dangling modifier, dangling phaùp (vôùi vò töø goác)
participle, hanging participle,
unattached participle,
unrelated participle)
mitigation giaûm nheï tyû troïng (caùch ~)
mixed form hình thaùi pha troän
mixed language ngoân ngöõ pha troän
mixed structure caáu truùc pha troän
mobile linh ñoäng
mobile stress troïng aâm di ñoäng
modal adverb phoù töø tình thaùi
modal auxiliary trôï vò töø tình thaùi
modal operator taùc töû tình thaùi
modal particle tieåu toá / tieåu töø tình thaùi
188

modal (propositional) attitude thaùi ñoä (meänh ñeà) tình thaùi

modal verb vò töø tình thaùi
modal verbal predicate vò ngöõ vò töø tình thaùi
modality tình thaùi
modality verb vò töø coù yù nghóa tình thaùi
modalizer taùc töû tình thaùi hoùa
mode (of expression) phöông thöùc (bieåu nghóa)
mode (of consideration) goùc ñoä tieáp caän
mode of discourse phöông thöùc dieãn ngoân
model moâ hình (lyù thuyeát)
model-theoretic semantics nghóa hoïc theo lyù thuyeát moâ
hình
model of understanding moâ hình lónh hoäi
modernism chuû nghóa hieän ñaïi
modification bieán ñoåi/ ñoåi nghóa (taùc duïng ~);
laøm phuï ngöõ (vieäc ~)
modificator taùc töû ñoåi nghóa
modified RP x. near-RP
modifier phuï ngöõ; tính ngöõ; traïng ngöõ
modifier clause tieåu cuù (coù chöùc naêng) phuï ngöõ õ
modular coù tính modul
modular structure caáu truùc modul
modularity tính modul
modularity of language tính modul cuûa ngoân ngöõ
189

modularity of mind tính modul cuûa taâm trí

modulation (1) x. deontic modality
modulation (2) neùt ñieäu tính theå hieän thaùi ñoä
module modul
moll giaùng; beâ-mon
mollossus (cf. amphibrach) moâ hình troïng aâm hay tröôøng ñoä
[111]
momentaneous (aspect) nhaát coá (theå ~)
momentary (event) (nh. non- nh. punctual
durative)
momentary aspect theå choác laùt
moneme nguyeân vò; hieäu vò
monism (cf. dualism) nhaát nguyeân luaän (veà quan heä
hình thöùc – nghóa)
monofocal ñoäc tieâu ñieåm
monogenesis quan nieäm ñoäc nguyeân (veà lòch
söû caùc ngoân ngöõ)
monoglot x. monolingual
monolingual ñoäc ngöõ; ngöôøi ñoäc ngöõ
monolingualism ñoäc ngöõ (hieän töôïng ~)
monologic coù tính ñoäc thoaïi
monologue (cf. dialogue) ñoäc thoaïi
monometer (thô) moät chaân
monomorphemic ñôn hình vò
monomorphous ñôn hình
190

mononuclear sentence caâu moät haït nhaân; caâu ñôn haïch

taâm
monophthong (nh. pure vowel) nguyeân aâm ñôn
monorheme (caâu) ñôn thuyeát
monosemantic ñôn nghóa
monostratal grammar ngöõ phaùp ñôn taèng
monosyllabism tính ñôn (aâm) tieát
monosyndetic ñôn lieân töø
monosystemic ñôn heä thoáng
monosemy (cf. polysemy) ñôn nghóa (tính ~)
monostrata ñôn taèng
monosyllabic ñôn aâm (tieát); ñôn tieát
monosyllable töø ñôn tieát; tieáng
monothongization ñôn nguyeân aâm hoùa
monotonic ñôn thanh (cf. ña thanh)
monotony tính ñôn thanh
monotransitive (verb) vò töø ngoaïi ñoäng ñôn chuyeån
monotransitive caùch duøng boå ngöõ ñôn chuyeån
complementation
monovalent ñôn trò
Montague grammar ngöõ phaùp Montague
mood thöùc
mood of irreality thöùc phi (hieän) thöïc
mood of unreal condition thöùc ñieàu kieän phi (hieän) thöïc
191
mora
morph
morpheme
morpheme alternant
morpheme-final position
morphemic script
morpheme-structure rule
morphemic analysis
morphemic boundary
morphemic class
morphemic suture
morphemic variant
morphemics
morphologic construction
morphologic(al)
morphological alternation
morphological analysis
morphological analyzer
morphological category
morphological causative
morphological classification of phaân loaïi ngoân ngöõ theo hình
languages
morphological marker
mora (ñôn vò ño tröôøng ñoä)
hình toá
hình vò
yeáu toá luaân phieân hình vò
vò trí cuoái hình vò
vaên töï ghi hình vò
quy taéc caáu truùc hình vò
phaân tích hình vò (vieäc / caùch ~)
bieân giôùi hình vò
chuûng loaïi hình vò
tieáp ñieåm hình vò
bieán theå hình vò
hình vò hoïc
keát caáu hình thaùi hoïc
hình thaùi hoïc (thuoäc ~)
luaân phieân hình thaùi hoïc (hieän
töôïng ~)
phaân tích hình thaùi hoïc (vieäc/
caùch ~)
thieát bò phaân tích hình thaùi hoïc
phaïm truø hình thaùi hoïc
keát caáu gaây khieán hình thaùi hoïc
thaùi hoïc (vieäc / caùch ~)
chæ toá hình thaùi hoïc
192

morphological neutralization söï trung hoøa hoùa hình thaùi hoïc

morphological opposition theá ñoái laäp hình thaùi hoïc
morphological synonym töø ñoàng nghóa hình thaùi hoïc
morphologization söï hình thaùi hoaù
morphology hình thaùi hoïc
morpho(pho)neme hình aâm vò
morpho(pho)nemic rule quy taéc hình aâm vò hoïc
morphophonemics x. morphophonology
morphophonology hình aâm vò hoïc
morphosyllabeme hình (aâm) tieát; tieáng
morphosyntactic hình cuù phaùp hoïc (thuoäc ~)
morphosyntax hình cuù phaùp (hoïc)
morphotactics hình keát hoïc
morphotonemics hình ñieäu vò hoïc
mot (Ph.) x. prosodic word
mother (cf. daughter, sister) meï; nuùt meï
motherese x. baby-talk (2)
mother-in-law language ngoân ngöõ meï vôï
mother (node) nuùt meï; nuùt treân
mother-talk x. baby-talk (2)
mother tongue (nh. first tieáng meï ñeû; baûn ngöõ
language (1), native language)
motif moâtíp
motion söï linh hoaït ngöõ phaùp
193

motivated (cf. arbitrary) coù nguyeân do

motivation nguyeân do
motivational statement nhaän ñònh veà nguyeân do
motive ñoäng cô
motive of communication ñoäng cô giao tieáp
motor theory (of speech lyù thuyeát ñoäng giaùc (veà cô cheá
perception) tri giaùc ngöõ aâm)
mouth mieäng
mouth cavity (nh. oral cavity) khoang mieäng
movable (cf. stationary) cöû ñoäng ñöôïc; di chuyeån ñöôïc
movable entity thöïc theå di chuyeån ñöôïc
move löôït lôøi
movement (1) (nh. chuyeån vò (ñoäng taùc ~)
permutation, reordering)
movement (2) di chuyeån
movement rule quy taéc chuyeån vò
movement hoaùn vò
multidimensional perception aâm vò hoïc cuûa tri giaùc ña chieàu
phonology
multidimensional scaling ñònh möùc ñoä theo nhieàu chieàu
(technique) (kyõ thuaät ~)
multilateral (opposition / (theá ñoái laäp/ theá töông lieân)
correlation) (cf. bilateral) nhieàu chieàu
multilingual ña ngöõ
multilingualism (nh. hieän töôïng ña ngöõ
194

plurilingualism)
multiple-choice item yeáu toá ñöôïc choïn giöõa maáy khaû
naêng
multiple negation phuû ñònh truøng ñieäp

multiple position adverb phoù töø ña vò trí

multiple-regression thoaùi nhieàu böôùc

multivalued feature (cf. ñaëc tröng ña trò

binary feature, unary value)
multivariate analysis phaân tích nhieàu bieán

multi-word (formation) ña töø (toå hôïp ~)

multi-word lexical item ñôn vò töø vöïng ña töø

multi-word naming keát caáu ñònh danh ña töø

construction
murmur (nh. breathy voice (2)) tieáng thì thaàm
musical tone nhaïc thanh; tieáng thanh

mutation (nh. contact mutation, chuyeån bieán nguyeân aâm (do aûnh
umlaut (1)) höôûng cuûa chu caûnh)

mute (consonant) phuï aâm caâm

mutually exclusive loaïi tröø nhau

mutual knowledge söï hieåu bieát laãn nhau

myringotomy giaûi phaãu daãn löu tai giöõa

mythologeme thaàn thoaïi vò

195

N
naive knowledge tri thöùc ngaây thô
naive notion khaùi nieäm ngaây thô
name teân (goïi)
name-thing situation tình huoáng ñaët teân cho söï vaät
naming ñònh danh (vieäc / caùch ~)
naming unit ñôn vò ñaët teân
narrated world theá giôùi töï söï
narratee ngöôøi nghe keå
narrative (n.) chuyeän keå; (lôøi) töï söï
narrative (adj.) coù tính töï söï
narrative infinitive (cf. thöùc voâ ñònh töï söï
personal infinitive)
narrative logic loâgic cuûa theå loaïi töï söï
narrative text vaên baûn töï söï
narrative thread maïch vaên töï söï
narrative time thôøi gian töï söï
narrative voice gioïng keå
narratology töï söï hoïc
narrator ngöôøi keå chuyeän
narreme töï söï vò
narrow heïp
narrow focus tieâu ñieåm heïp
196

narrow scope taàm bao quaùt heïp

narrow transcription phieân aâm saùt
narrow vowel nguyeân aâm heïp
narrowed meaning nghóa thu heïp
narrowing of meaning thu heïp nghóa
nasal (cf. oral) muõi (aâm ~)
nasal cavity khoang muõi
nasal passage ñöôøng muõi
nasal plosion tieáng baät muõi (sau aâm taéc)
nasal release (nh. nasal keát aâm muõi; tieáng buoâng muõi
plosion)
nasal stop aâm taéc muõi
nasal twang gioïng muõi
nasal vowel nguyeân aâm muõi (hoùa)
nasality tính chaát muõi
nasalized muõi hoùa
nasopharynx phaàn yeát haàu gaàn khoang muõi
national language ngoân ngöõ quoác gia
nationality word töø chæ quoác tòch
native language (nh. first tieáng meï ñeû; baûn ngöõû
language (1), mother tongue)
native speaker ngöôøi baûn ngöõ
nativization (quaù trình) baûn ngöõ hoùa
natural class aâm loaïi töï nhieân
197
natural fallacy
natural gender
natural generative phonology
natural force (semantic role
of ~)
natural kind
natural language
natural language
argumentation
natural language interface
natural language logic
natural language processing
natural language
understanding
natural logic
natural morphology
natural phonology
natural reasoning
natural school
natural topic
natural topic hierarchy
naturalism (nh. cratylism)
söï ngoä nhaän töï nhieân luaän
(töôûng nghóa cuûa töø phaûn aùnh
baûn chaát töï nhieân cuûa söï vaät)
giôùi tính töï nhieân
aâm vò hoïc taïo sinh töï nhieân
löïc töï nhieân (vai nghóa ~)
chuûng loaïi töï nhieân
ngoân ngöõ töï nhieân
laäp luaän baèng ngoân ngöõ töï
nhieân (vieäc / caùch ~)
giao dieän cuûa ngoân ngöõ töï nhieân
logic cuûa ngoân ngöõ töï nhieân
xöû lyù ngoân ngöõ töï nhieân (caùch
~)
lónh hoäi / hieåu ngoân ngöõ töï
nhieân
logic töï nhieân
hình thaùi hoïc töï nhieân
aâm vò hoïc töï nhieân
caùch laäp luaän töï nhieân
tröôøng phaùi töï nhieân
chuû ñeà töï nhieân
toân ty chuû ñeà töï nhieân
töï nhieân luaän (veà quan heä aâm-
nghóa)
198

naturalness tính töï nhieân

near miss giaû thuyeát sô khôûi veà noäi dung
vaên baûn
near-negative x. semi-negative
near-RP (nh. modified RP) daïng phaùt aâm gaàn chuaån
near universals gaàn nhö phoå nieäm
necessary taát yeáu
necessary truth söï thaät / chaân lyù taát yeáu
necessiation theá boù buoäc
necessity tính taát yeáu
Neg-assertion phaûn nhaän ñònh
negation phuû ñònh
negation of a total assertion phuû ñònh moät nhaän ñònh toång
quaùt
negation (speech act of ~) haønh ñoäng phuû ñònh
negation (modal verb of ~) vò töø tình thaùi phuû ñònh
negation marker chæ toá phuû ñònh
negation projection phoùng chieáu phuû ñònh (söï ~)
negative (caâu, thöùc) phuû ñònh
negative evaluation ñaùnh giaù tieâu cöïc (vieäc / caùch
~)
negative event bieán coá tieâu cöïc
negative evidence baèng chöùng tieâu cöïc
negative face (cf. positive face) theå dieän tieâu cöïc
negative face strategy chieán löôïc baûo veä theå dieän tieâu
199
negative inference
negative intensifier
negative knowledge
negative particle
negative politeness
negative scope
negative sentence
negative transfer (nh.
interference)
negotiation argumentation
negotiation behavio(u)r
negotiation scenario / script
Neogrammarian hypothesis
(nh. regularity hypothesis)
Neogrammarian
neologism
nested construction
nesting (of constructions) (nh.
incapsulation, inclusion (2))
network
network grammar
network representation of
knowledge
neurolinguistics (nh.
neurological linguistics)
cöïc
suy dieãn tieâu cöïc
taùc töû taêng cöôøng tieâu cöïc
tri thöùc tieâu cöïc
tieåu töø phuû ñònh
lòch söï tieâu cöïc
taàm phuû ñònh
caâu phuû ñònh
chuyeån di tieâu cöïc
laäp luaän thöông löôïng
haønh vi thöông löôïng
kòch baûn thöông löôïng
giaû thuyeát cuûa phaùi Taân ngöõ
phaùp
phaùi Taân ngöõ phaùp
töø ngöõ môùi xuaát hieän
keát caáu loàng
loàng (nhöõng keát caáu vaøo caâu)
maïng löôùi
ngöõ phaùp maïng löôùi
trình hieän tri thöùc nhö moät maïng
löôùi (vieäc / caùch ~)
thaàn kinh ngoân ngöõ hoïc
200

neuter trung tính; gioáng trung

neuter gender gioáng trung
neutral trung hoøa; trung dung
neutral gradable adjective tính töø trung hoøa höõu ñoä
neutral vowel nguyeân aâm trung dung
neutralizable (cf. constant (2)) theá ñoái laäp coù trung hoøa hoùa
neutralization trung hoøa hoùa (hieäntöôïng ~)
new (information) caùi môùi; thoâng tin môùi
New Criticism traøo löu Pheâ bình môùi
nexus loõi chuû-vò
nexus negation phuû ñònh loõi chuû-vò
NGP x. natural generative phonology
node nuùt; ñaàu nhaùnh
noeme nghóa cuûa ngöõ vò (glosseme)
noise taïp aâm; tieáng oàn; nhaân toá nhieãu
nomen adjectivum (Lat.) danh töø phuï gia (= tính töø)
nomen substantivum (Lat.) danh töø
nomenclature danh muïc; danh baï
nominal danh tính
nominal classification phaân loaïi danh töø (vieäc / caùch
~)
nominal compound phöùc caáu danh töø; danh töø gheùp
nominal group (cf. noun toå danh töø; danh ngöõ
phrase)
201

nominal object ñoái töôïng höõu danh

nominal predicate
nominal relative clause
nominal relative pronoun
nominal sentence
nominalism (nh.
conventionalism; cf. realism)
nominalization
nominalized restrictor
nominalizing transformation
nomination
nominative (nh. subjective)
nominative(-accusative)
language (cf. ergative(-
absolutive))
nominative island condition
nominative of permanent
identity
nominative sentence
non-affixal
non-anterior
non-areal
non-assertive
vò ngöõ danh töø
tieåu cuù lieân heä danh töø tính
ñaïi töø lieân heä danh töø tính
caâu danh töø tính
duy danh luaän
danh hoùa; danh töø hoaù
taùc töû haïn ñònh danh hoaù
caûi bieán danh (töø) hoùa
ñònh danh; taïo danh (haønh ñoäng
~)
danh caùch
ngoân ngöõ chuû caùch(-ñoái caùch)
ñieàu kieän cuø lao cuûa danh ngöõ
mang danh caùch
danh caùch duøng cho tính ñoàng
nhaát thöôøng xuyeân
caâu danh caùch (nh.Sneg. Grad !)
phi phuï toá
khoâng haøng tröôùc (nguyeân aâm
~)
(söï khaùc bieät) phi ñòa lyù
(haønh ñoäng) khoâng khaúng ñònh
202
non-assertive territory (cf.
assertive territory)
non-attributive (nh.
predicative)
non-chrone language
non-classical logic
non-classified (noun) (cf.
classified (noun))
non-conjugated verb form
non-conclusive
non-configurational language
(nh. W* language)
non-consenter
non-consonantal
non-constituent coordination
(nh. reduced/ incomplete
conjunct coordination,
conjunction reduction,
gapping)
non-continuant (nh.
discontinuous, interrupted,
stop)
non-continuous
non-contrastive
mieàn khoâng khaúng ñònh
(tính töø) khoâng laøm tính ngöõ
ngoân ngöõ khoâng duøng thôøi vò
(söï khu bieät veà tröôøng ñoä
nguyeân aâm)
logic (hoïc) phi coå ñieån
(danh töø) khoâng bieät loaïi
hình thaùi vò töø chöa bieán ngoâi
x. atelic
ngoân ngöõ phi caáu hình
chæ toá cuûa thaùi ñoäï khoâng öng
thuaän
phi phuï aâm tính
quan heä ñaúng keát phi thaønh toá
aâm khoâng lieân tuïc
khoâng tieáp dieãn
khoâng töông phaûn
203

non-contrastive distribution phaân boá khoâng töông phaûn

non-core rule quy taéc khoâng thuoäc haïch taâm
non-correlation baát töông lieân
non-count(able) noun x. uncoun(table) noun
non-defining baát ñònh
non-defining relative (nh. tieåu cuù lieân heä khoâng coù taùc
indefinite relative) duïng xaùc ñònh
non-deriving language ngoân ngöõ khoâng duøng phöông
thöùc phaùi sinh
non-discrete grammar (cf. ngöõ phaùp khoâng phaân laäp
fuzzy grammar)
non-distinctive khoâng coù taùc duïng khu bieät
non-durative (nh. punctual) khoâng thôøi löôïng (nh. ñieåm
tính)
non-equivalence khoâng töông ñöông / phi ñaúng
trò (quan heä ~)
non-factive voâ haøm (vôùi caùc vò töø sai khieán)
non-factual phi xaùc thöïc (vôùi caùc vò töø nhaän
ñònh)
non-fiction (nh. faction) (taùc phaåm) phi hö caáu
non-finite voâ haïn; voâ ñònh; khoâng coù ngoâi;
khoâng coù thì
non-functional phi chöùc naêng
non-future tense thì phi töông lai
non-gradable khoâng coù thang ñoä
non-headed (nh. exocentric) khoâng coù trung taâm
204

non-identifiable referent ñoái töôïng sôû chæ khoâng nhaän

dieän ñöôïc
non-identifying (nh. non- khoâng coù hieäu löïc nhaän dieän
defining)
non-implicative voâ haøm
non-inherent attribute tính ngöõ phi noäi taïi; thuoäc tính
khoâng coá höõu
non-intersecting set taäp hôïp khoâng caét nhau
non-linear phonology aâm vò hoïc phi tuyeán tính
non-linguistic (nh. phi ngoân ngöõ hoïc
extralinguistic)
non-linguistic criterion chuaån taéc phi ngöõ hoïc
non-minimal contrast töông phaûn phi toái thieåu
non-necessity baát taát yeáu; tính khoâng taát yeáu
non-nucleus phi haïch taâm; phi haït nhaân
non-past phi quaù khöù
non-past tense thì phi quaù khöù
non-personal phi nhaân tính; phi nhaân xöng
non-phonemic phi aâm vò hoïc
non-plural phi phöùc soá; khoâng ñaùnh daáu soá
phöùc
non-predicative phi vò ngöõ tính
non-referential noun phrase danh ngöõ khoâng coù sôû chæ
non-relevant (nh. irrelevant) khoâng quan yeáu
non-referential khoâng coù sôû chæ
205

non-referential object ñoái töôïng voâ sôû chæ

non-restrictive khoâng (coù taùc duïng) haïn ñònh
non-restrictive relative clause tieåu cuù lieân heä khoâng coù taùc
duïng haïn ñònh
non-restrictive relative ñaïi töø lieân heä khoâng haïn ñònh
pronoun
non-rhotic (nh. r-less) khoâng r-tính
non-rounded khoâng troøn moâi
non-root phi caên toá
non-segmental phonology aâm vò hoïc phi ñoaïn
non-segmental phi ñoaïn (tính)
non-sentence phi caâu
non-singular phi ñôn soá; khoâng ñaùnh daáu soá
ñôn
non-speech sound aâm phi ngoân ngöõ
non-specific noun phrase danh ngöõ khoâng (ñöôïc) minh
ñònh
non-specified object vaät / ñoái töôïng khoâng minh ñònh
non-standard phi tieâu chuaån
non-syllabic phi aâm tieát tính; khoâng thaønh
aâm tieát
non-tense khoâng caêng
non-tonal language ngoân ngöõ khoâng coù thanh ñieäu
non-strident (nh. mellow) khoâng theù
non-unique(-ness) (tính) khoâng duy nhaát/ ñôn nhaát
206

non-verbal communication giao tieáp phi ngoân töø

non-verbal predication keát caáu chuû vò khoâng duøng vò töø
non-vocalic phi nguyeân aâm tính
nonce-word (1) töø chæ duøng moät laàn
nonce-word (2) töø voán ñöôïc taïo ra trong moät
tröôøng hôïp nhaát ñònh (nhöng ñaõ
trôû neân phoå bieán)
nonsense chuoãi töø bòa ñaët (chaáp nhaän
ñöôïc veà ngöõ phaùp nhöng veà
nghóa thì khoâng)
nonsense word töø bòa ñaët (ñeå luyeän nghe)
norm (1) tieâu chuaån
norm (2) bieán theå chính / chuaån (cuûa aâm
vò)
norm of pronunciation chuaån phaùt aâm
normal (1) (cf. abnormal) bình thöôøng
normal (2) (nh. grammatical) ñuùng chuaån; hôïp chuaån; ñuùng
ngöõ phaùp
normal ordering traät töï bình thöôøng (caùch xeáp ~)
normal word order traät töï töø bình thöôøng / hôïp
chuaån
normality postulate ñònh ñeà veà tính hôïp chuaån
normative ñònh chuaån
normative goal ñích hôïp chuaån
normative grammar ngöõ phaùp ñònh chuaån
normative rule quy taéc ñònh chuaån
207

nose muõi
nostril loã muõi
notation caùch phieân aâm; kyù hieäu
notion khaùi nieäm
notion explication giaûi thuyeát / hieån ngoân hoùa khaùi
nieäm (vieäc / caùch ~)
notion formation söï hình thaønh cuûa khaùi nieäm
notional verb vò töø khaùi nieäm (coù thöïc nghóa
vaø coù theå töï noù laøm vò ngöõ)
notional word thöïc töø
notional grammar (cf. formal ngöõ phaùp theo nghóa
grammar)
noun danh töø
noun class lôùp / tieåu loaïi danh töø
noun classification phaân loaïi danh töø (vieäc / caùch
~)
noun clause tieåu cuù danh tính
noun declension bieán caùch danh töø (vieäc / caùch
~)
noun-equivalent thaønh toá danh tính
noun incorporation vò töø coù caáu taïo danh töø+vò töø
(nhö tieáng Anh to tale-tell)
noun modifier (1) danh töø laøm tính ngöõ
noun modifier (2) phuï ngöõ cuûa danh töø
noun of action danh töø chæ haønh ñoäng
noun phrase ngöõ (ñoaïn) danh töø; danh ngöõø
208

noun prefix tieàn toá cuûa danh töø

noun suffix haäu toá cuûa danh töø
Novial ngoân ngöõ nhaân taïo do O.
Jespersen saùng cheá (1928)
NP x. noun phrase
NP-movement di chuyeån danh ngöõ (thao taùc ~)
NP-VP model moâ hình Danh ngöõ – Vò ngöõ
nouniness tính chaát danh töø
nuclear aâm chính; aâm ñænh
nuclear argument tham toá haït nhaân
nuclear predication keát caáu chuû vò haït nhaân
nuclear sentence caâu haït nhaân / ~ haïch taâm
nuclear stress (1) troïng aâm caâu
nuclear stress (2) (nh. nuclear troïng aâm ñænh / haït nhaân
tone, tonic stress)
nuclear syllable x. nucleus (2)
nuclear tone x. nuclear stress (2)
nucleus (pl. nuclei) (1) (cf. haït nhaân (aâm tieát); trung taâm
margin)
nucleus (2) (nh. nuclear aâm tieát haït nhaân
syllable, tonic syllable)
nucleus (3) caáu truùc haït nhaân
null allophone bieán theå aâm vò zero; tha aâm
zero
null anaphor hoài chæ zero
209

null coda vó aâm zero

null complement boå ngöõ zero
null element yeáu toá zero
null final chung aâm zero
null initial thuûy aâm zero
null onset khôûi aâm zero
null pro-form ñaïi hình thaùi zero; ñaïi ngöõ zero;
ñaïi toá zero
null (emty / void) set taäp hôïp roãng
null-subject language ngoân ngöõ coù chuû ngöõ zero
null variant bieán theå zero
number soá
numeral soá töø
numerative löôïng töø
numerative classifier loaïi töø soá löôïng
numerator löôïng töø
nursery language ngoân ngöõ vöôøn treû

O
object boå ngöõ; ñoái töôïng
object clause tieåu cuù boå ngöõ
object control quyeàn kieåm ñònh boå ngöõ
210

object language (1) ngoân ngöõ ñoái töôïng

object language (2) x. target language
object of a verb boå ngöõ cuûa vò töø
object of a preposition boå ngöõ cuûa giôùi töø
object of result x. result object
object raising ñeà baït boå ngöõ; ñöa boå ngöõ leân
objectal thuoäc ñoái töôïng
objectification ñoái töôïng hoaù; taïo ñoái töôïng
objection lôøi phaûn baùc
objectival boå ngöõ (thuoäc ~)
objective (case) ñoái caùch; taân caùch
objective accusative ñoái caùch duøng cho boå ngöõ
objective complement (cf. boå ngöõ chæ ñoái töôïng
subjective complement)
objective correlate lieân ngöõ khaùch quan (coù lieân
quan tôùi moät traïng thaùi caûm
xuùc)
objective dative taëng caùch chæ ñoái töôïng
objective genitive (cf. ñoái sinh caùch; sinh caùch chæ ñoái
subjective genitive) töôïng
objective modality tình thaùi khaùch quan
objective possibility tính khaû höõu khaùch quan
objective probability xaùc suaát khaùch quan
object-verb agreement söï phuø öùng giöõa boå ngöõ vaø vò töø
obligation boån phaän (tình thaùi ~)
211

obligatory baét buoäc

oblique case giaùn caùch
oblique context ngoân / vaên caûnh giaùn tieáp
oblique speech lôøi noùi giaùn tieáp
obscene tuïc (tóu)
obscure vowel nguyeân aâm toái (vd. [u], [o])
observation quan saùt (söï / caùch ~)
observational adequacy thoaû ñaùng veà quan saùt (tính ~)
obsolescent cuõ; ñang trôû thaønh loãi thôøi
obsolete loãi thôøi; coå
obstacle chöôùng ngaïi vaät
obstacle to goal achievement söï vaät caûn trôû (chöôùng ngaïi vaät
ñoái vôùi) vieäc ñaït muïc ñích
obstruction söï ngaên caûn
obstruent aâm chaën; aâm oàn (cf. sonorant)
obviation (nh. inversion) ñaûo vai (hieän töôïng ~)
obviative (1) (nh. fourth person) hình thaùi ngoâi thöù tö
obviative (voice) (2) (thaùi) ñaûo vai
occasional meaning nghóa haõn höõu
occasional word töø haõn höõu
occlusion (nh. closure (1)) (caáu aâm) taéc
occlusive x. plosive
occurrence söï xuaát hieän
OCR x. optical character recognition
212

octameter (nh. octonarius (2)) (thô) taùm chaân

octastich (thô) baùt cuù; (thô) taùm caâu
octonarius (Lat.) (1) (nh. (thô) baùt cuù
octastich; octave; octet)
octonarius (Lat.) (2) (nh. (thô) taùm chaân
octameter)
octave (nh. octonarius (1); (thô) baùt cuù
octastich; octet)
octet (nh. octonarius (1); (thô) baùt cuù
octastich; octave)
octosyllable (octosyllabic, n. & (thô) baùt ngoân; (thô) taùm aâm tieát
adj.)
officialese gioïng haønh chính
off-record strategy (cf. on- chieán löôïc taøng aån
record strategy)
oesophageal x. esophageal
oesophagus x. esophagus
off-glide (cf. on-glide) chuyeån tieáp thoaùi; giai ñoaïn thoaùi;
löôùt thoaùi
old information thoâng tin cuõ
omission löôïc boû
omniscient narrator ngöôøi keå chuyeän bieát roõ moïi söï
omnitemporal proposition meänh ñeà phieám thôøi
on-glide (cf. off-glide) chuyeån tieáp tieán; giai ñoaïn tieán;
löôùt tieán
on-line ñang ôû treân maïng
213

on-record strategy chieán löôïc coâng khai

one-dimensional moät chieàu; ñôn kích
one-participant verb vò töø moät tham toá
one-place verb (nh. intransitive vò töø ñôn trò
verb)
one(-to)-one correspondence töông öùng moät ñoái moät
onoma epitheton (pl. onomata danh töø phuï trôï (= tính töø)
epitheta, Lat.)
onomasiology (cf. semasiology) ñònh danh hoïc
onomastics danh hoïc
onomatopoeia töø töôïng hình; töø töôïng thanh;
töø moâ phoûng
onomatopoetic töôïng hình, töôïng thanh, moâ
phoûng (coù tính chaát ~)
onomatopoetic theory thuyeát töôïng hình töôïng thanh
(veà coäi nguoàn ngoân ngöõ)
onset khôûi aâm
ontogenesis x. ontogeny
ontogenetic coù quaù trình hình thaønh vaø tieâu
vong trong töøng caù nhaân
ontogeny (cf. phylogeny) caù sinh (caùch tieáp caän ~)
ontologization of knowledge baûn theå hoùa tri thöùc
ontology baûn theå luaän
opacity tính chaát ñuïc (khoâng roõ thöïc
chaát, nguyeân do)
opaque ñuïc (khoâng roõ thöïc chaát vaø
214

nguyeân do)
opaque context ngoân / vaên caûnh ñuïc
opaque formation caáu taïo ñuïc
opaque rule quy taéc ñuïc
open approximation (cf. caáu aâm môû
closure; close approximation)
open class chuûng loaïi môû / ~ voâ haïn
open condition x. real condition
open juncture tieáp ñieåm môû
open predication keát caáu chuû vò môû
open question caâu hoûi môû
open syllable (cf. closed aâm tieát hôû
syllable)
open text (cf. closed text) vaên baûn môû
open transition chuyeån tieáp hôû
open vowel nguyeân aâm roäng
opening ñoäng taùc môû
openness (1) ñoä môû; ñoä roïâng; khai ñoä
openness (2) tính chaát môû, roäng, khoâng giôùi
haïn
operand(um) (cf. operator) ñoái töôïng taùc ñoäïng
operation thao taùc; thuû phaùp
operational coù tính chaát thao taùc
operational code maõ (coù tính) thao taùc
operational coding laäp maõ coù tính thao taùc (vieäc /
215
operational definition
operationalism
operationalization
operative verb
operator
opposition (nh. contrast (2))
opposition ‘checked-free’
opposition of contact
optative (mood)
optative sentence
optative subjunctive (nh.
formulaic subjunctive)
optical character recognition
optimization
opting out of maxim
option
optional
optional part of the sentence
optional variant
oracy
oral (sound)
caùch ~)
ñònh nghóa baèng thao taùc (vieäc /
caùch ~)
thao taùc luaän
thao taùc hoùa (vieäc / caùch ~)
vò töø taùc ñoäng
taùc töû
ñoái laäp (theá ~)
ñoái laäp ‘kheùp-hôû’
ñoái laäp ‘chaët-loûng’
öôùc voïng (thöùc ~)
caâu toû yù mong nuoán
haï thuoäc öôùc voïng (thöùc~,daïng
vò töø ~)
nhaän dieän chöõ / kyù hieäu baèng
thò giaùc (vieäc / caùch ~)
toái öu hoùa / caûi thieän (vieäc /
caùch~)
(coá yù) vi phaïm moät phöông
chaâm (vieäc ~)
khaû naêng löïa choïn
tuøy yù; khoâng baét buoäc
phaàn tuøy choïn cuûa moät caâu
bieán theå töï do / tuøy choïn
khaû naêng nghe-noùi
aâm mieäng
216

oral airstream mechanism (nh. cô cheá luoàng hôi mieäng

velaric airstream mechanism)
oral cavity (nh. mouth cavity) khoang mieäng
oral communication giao tieáp / thoâng baùo baèng lôøi
oral gesture cöû chæ baèng mieäng / ~ caáu aâm
oral language (nh. aural khaåu ngöõ; ngoân ngöõ noùi
language)
oral (method) nh. auditory (method)
oral tradition truyeàn thoáng truyeàn khaåu
oratio obliqua x. indirect speech
oratio recta x. direct speech
order meänh leänh; traät töï
ordered coù traät töï
ordered pair caëp töø coù traät töï saép xeáp nhaát
ñònh
ordering trình töï
ordering of rules trình töï caùc quy taéc
order of informativity traät töï trong chaát löôïng thoâng
tin
ordering operation thuû phaùp saép xeáp traät töï
ordinal number soá thöù töï
ordinal numeral soá thöù töï
ordinary clause tieåu cuù bình thöôøng
ordinary discourse dieãn ngoân thöôøng ngaøy
ordinary language ngoân ngöõ bình thöôøng
217

ordinary language philosophy trieát lyù cuûa ngoân ngöõ bình

thöôøng
ordinative thöù töï (soá ~)
organ of speech khí quan phaùt aâm
organic (cf. inorganic) höõu cô
organogenetic phonetics ngöõ aâm hoïc caáu aâm
organs of articulation khí quan caáu aâm
oriental studies ñoâng phöông hoïc
orientation höôùng; ñònh höôùng
oriented use of gradable caùch duøng coù ñònh höôùng caùc
adjectives tính töø höõu ñoä
oropharynx phaàn yeát haàu gaàn mieäng
or-relation quan heä “hoaëc”; quan heä tuyeån
orthoepy chính aâm hoïc
orthography (nh. spelling) chính taû
oscillogram baûn ghi chaán ñoäng ñieän
ostension tröïc chæ; minh ñònh
ostensive definition ñònh nghóa tröïc quan
otherness baát ñoàng nhaát (tính ~)
o-umlaut o-umlaut (chuyeån thaønh [ö] hay
[])
outburst tieáng baät ra
outer development phaùt trieån beân ngoaøi
outer passive (x. pseudo- (thaùi) bò ñoäng beà ngoaøi / giaû
passive) hieäu
218

out-group language (cf. in- ngoân ngöõ duøng ngoaøi nhoùm

group language)
outline phaùc thaûo
out-of-sequence ôû beân ngoaøi chuoãi tieáp noái
output (1) ñaàu ra
output (2) keát luaän
output structure caáu truùc keát quaû
OV word order traät töï töø OV
overall context toaøn theå ngoân / vaên caûnh
overanalysis sieâu phaân tích; phaân tích thaùi
quaù
overcorrect sieâu chænh
overcorrection sieâu chænh; söûa thaùi quaù (söï ~)
over-coded sieâu maõ hoùa; maõ hoùa thaùi quaù
over-extension (cf. sieâu môû roäng; môû roäng thaùi quaù
underextension; nh. analogy;
overgeneralization; over-
regularalization)
overgeneralization (nh. sieâu khaùi quaùt hoùa; khaùi quaùt
analogy, over-extension; hoùa thaùi quaù
over-regularization)
overlapping choàng cheùo; ñan xen
overlapping distribution (cf. phaân boá ñan xen
distributional equivalence,
complementary distribution,
distributional inclusion)
overlong sieâu daøi
219

overpower khaéc phuïc

overlexicalization (cf. under-
lexicalization)
over-regularization (nh.
analogy; over-extention;
overgeneralization)
overt (cf. covert)
overt category
overt prestige (cf. covert
prestige)
overtone (nh. harmonic)
OVS word order
oxymoron
oxytone
oxytonic
sieâu töø vöïng hoùa; töø vöïng hoùa
thaùi quaù
sieâu quy taéc hoùa; quy taéc thaùi
quaù
hieån ngoân; hieån loä; coâng khai
phaïm truø hieån ngoân
uy tín hieån loä
thanh coäng höôûng; thöôïng
thanh
traät töï töø OVS
pheùp keát hôïp nghòch lyù
töø coù troïng aâm chính rôi vaøo
aâm tieát cuoái
coù troïng aâm ôû aâm tieát cuoái

P
PA x. picture aider
package goùi tö lieäu
packaging (nh. functional caùch ñoùng goùi noäi dung cuûa caâu
sentence perspective) (Ch. Morris)
paeon (cf. amphibrach) moâ hình troïng aâm hay tröôøng
220

ñoä [1000]
palaeography coå töï hoïc
palatal ngaïc (aâm ~)
palatal mutation chuyeån bieán ngaïc hoùa cuûa
nguyeân aâm
palatal sound aâm ngaïc
palatal umlaut umlaut ngaïc hoùa
palatalization ngaïc hoùa
palatalized ngaïc hoùa
palate ngaïc
palato-alveolar (cf. alveolo- ngaïc lôïi (aâm ~) (cf. lôïi ngaïc
palatal) (aâm ~)
palatogram ngaïc ñoà
palatograph x. electropalatograph
palatography caùch duøng ngaïc ñoà
paleography coå vaên töï hoïc
palimbacchius x. antibacchius
palindrom thô thuaän nghòch ñoäc
palilalia noùi laép (do khuyeát taät thaàn
kinh)
panchronistic approach (to caùch tieáp caän phieám thôøi luaän
languages) (ñoái vôùi caùc ngoân ngöõ)
pandialectal coù trong moïi bieät ngöõ
panlectal grammar (cf. ngöõ phaùp lieân phöông ngöõ / bieät
polylectal grammar) ngöõ
paradigm (1) hình heä; heä ñoái vò
221

paradigm (2) traøo löu khoa hoïc tieâu bieåu cho

moät thôøi ñaïi
paradigmatic ñoái vò
paradigmatic association (nh. lieân töôûng ñoái vò
paradigmatic response)
paradigmatic axis truïc ñoái vò
paradigmatic class lôùp ñoái vò
paradigmatic level bình dieän ñoái vò
paradigmatic relation / quan heä ñoái vò
relationship
paradigmatic response (cf. phaûn öùng ñoái vò
paradigmatic association)
paradigmatics ñoái vò hoïc
paradox nghòch lyù
paradoxical nghòch lyù (coù tính ~); ngöôïc ñôøi
paragoge cheâm aâm cuoái töø
paragogic (aâm) cheâm cuoái töø
paragrammatism loãi ngöõ phaùp do chöùng thaát ngöõ
paragraph ñoaïn (vaên)
paralanguage caän ngoân ngöõ
paralect (cf. acrolect, basilect, tieáng caän chuaån
hyperlect, mesolect)
paralinguistic gaàn vôùi ngoân ngöõ; caän ngoân
ngöõ
paralinguistic feature ñaëc tröng caän ngöõ hoïc
paralinguistics (n.) caän ngoân ngöõ hoïc
222

paralepsis keå thöøa (coá yù theâm)

paralipsis keå soùt (coá yù giaáu)
parallel song haønh; song song
parallel construction caáu truùc song haønh
parallel distribution phaân boá song song
parallelism (1) theá song haønh
parallelism (2) laëp caáu truùc
parameter tham soá
parametric coù tính tham soá
parametric phonetics ngöõ aâm hoïc tham soá
parametrization xaùc laäp tham soá (vieäc ~ cuûa döõ
lieäu) (ñeå mieâu taû vaø phaân loaïi)
paraphonology caän aâm vò hoïc
paraphrase (n.) caâu moâ phoûng
paraphrase (v.) moâ phoûng (moät caâu)
paraplasm vieäc san baèng caùc töø hình theo
pheùp loaïi suy
pararhyme x. half-rhyme
parasite vowel (nh. nguyeân aâm kyù sinh
svarabhakti)
parasitic discourse dieãn ngoân kyù sinh
parasitic gap choã khuyeát kyù sinh
parasynthesis (n.) phaùi sinh töø keát caáu gheùp
parasynthetic (adj.) phaùi sinh töø keát caáu gheùp
parasyntheton töø ñöôïc caáu taïo theo loái phaùi
223

sinh gheùp töø

paratactic x. parataxis
parataxis (1), paratactic (adj.) ñaúng keát
parataxis (2), (nh. asyndetic co- ñaúng keát voâ lieân töø
ordination)
paratone ñoaïn ngöõ ñieäu
parechesis loái “chôi chöõ” gaàn aâm
parent language (cf. daughter ngoân ngöõ meï/ goác/ coäi nguoàn
language)
parenthesis (pl. parentheses) ngöõ (ñoaïn) ñoùng ngoaëc
parenthetical modulation chuyeån gioïng ñaùnh daáu yeáu toá
cheâm xen
parenthetical verb vò töø cheâm xen
parisyllabic cuøng coù soá aâm tieát nhö nhau
parisyllabic word töø coù soá aâm tieát khoâng thay ñoåi
(trong khi bieán hình)
parody vaên bieám phoûng
parole (Ph.) (cf. langue) lôøi noùi (cf. ngoân ngöõ)
paronomasia chôi chöõ
paronym (cf. heteronym (2)) töø ñoàng nguyeân
paronymy (paronymous, adj.) tính chaát dò nguyeân
paronymic attraction söùc huùt giöõa nhöõng töø ñoàng
nguyeân
paroxytone töø coù troïng aâm chính rôi vaøo
aâm tieát aùp choùt
paroxytonic coù troïng aâm ôû aâm tieát aùp choùt
224
parsing
part of speech
partial
partial apposition (cf. full
apposition)
partial assimilation (cf.
complete assimilation)
partial devoicing (partially
devoiced, adj.; cf. initial
devoicing; final devoicing)
partial homonymy
partial overlapping
partial reduplication (cf.
complete reduplication)
partial synonymy (cf. adsolute
synonymy)
participant identification
participant in the act of
communication
participant role
participial adjective (nh.
verbal adjective)
participial clause
participial construction
participial phrase
phaân nhaõn; phaân taùch
töø loaïi
(coù tính chaát) boä phaän
ñoàng chöùc cuïc boä
ñoàng hoùa cuïc boä
(hieän töôïng) voâ thanh hoaù boä
phaän
ñoàng aâm boä phaän
choàng cheùo boä phaän
laùy boä phaän
ñoàng nghóa boä phaän
nhaän dieän tham toá (caùch/ vieäc
~)
tham toá trong haønh ñoäng giao
tieáp
vai tham toá
vò tính töø
x. participle clause
keát caáu phaân töø / vò tính töø
ngöõ ñoaïn phaân töø
225
participial restrictor
participle
participle clause (nh.
participial clause)
participle conjunction
participle preposition
particle
particularized implicature
partitive (case)
partitive (article/ noun)
partitive genitive
partitive noun (nh. unit noun)
partner
pasigraphy
passive (cf. active, middle
voice)
passive adjective
passive articulator
passive language knowledge
(nh. receptive language
knowledge; cf. active
language knowledge)
passive organs of speech
passive transformation
passive vocabulary (cf. active
haïn ñònh ngöõ phaân töø
phaân töø / vò tính töø
tieåu cuù phaân töø
lieân töø phaân töø
giôùi töø phaân töø
tieåu töø; tieåu toá
haøm ngoân caù bieät hoùa
chieát phaân; trích phaân (caùch ~)
trích phaân (quaùn töø/ danh töø ~)
sinh caùch chieát phaân
danh töø chieát phaân
ñoái taùc; ñoàng thaønh toá
vieäc söû duïng caùc kyù hieäu phoå
bieán
(thaùi) bò ñoäng
tính töø bò ñoäng
khí quan caáu aâm thuï ñoäng
tri thöùc ngoân ngöõ thuï ñoäng
khí quan phaùt aâm thuï ñoäng
caûi bieán bò ñoäng hoùa
voán töø thuï ñoäng
226

vocabulary)

passivization bò ñoäng hoùa

passivity (passivively, adv.)
past continuous
past indefinite
past-in-the-past
past participle
past perfect (nh. pluperfect)
past progressive
past simple
past subjunctive
past (tense)
path(way)
pathetic fallacy
patient (nh. undergoer)
patient of change
patient of state
patienthood
patienthood scale
patois (nh. subdialect)
patronymic
pattern
pattern congruent
tính chaát bò ñoäng
(thì) quaù khöù tieáp dieãn
(thì) quaù khöù baát ñònh
x. past perfect
phaân töø quaù khöù
theå dó thaønh thì quaù khöù
thì quaù khöù tieáp dieãn
thì quaù khöù ñôn giaûn
thöùc haï thuoäc thì quaù khöù
thì quaù khöù
loái ñi
ngoä nhaän caûm xuùc (gaùn caûm
xuùc cuûa ngöôøi cho vaät)
bò theå; ñoái töôïng bò taùc ñoäng
ñoái töôïng bò bieán ñoåi
ñoái töôïng mang traïng thaùi
tö caùch bò theå
möùc ñoä bò taùc ñoäng
thoå ngöõ
phuï danh
moâ hình
phuø hôïp vôùi moâ hình chung
227

pattern congruity tính phuø hôïp vôùi moâ hình chung

pattern consistency tính nhaát quaùn vôùi moâ hình
pattern inconsistency tính thieáu nhaát quaùn vôùi moâ
hình
pattern drill luyeän taäp theo moâ hình
pattern matching ñoái chieáu moâ hình (vieäc / caùch
~)
pattern recognition nhaän dieän moâ hình
patterning moâ hình hoaù (vieäc/ caùch ~)
pausal choã ngöng (thuoäc ~)
pause choã ngöøng
pause filler tieáng "aù", "ôø" ñeäm vaøo choã
ngöng
peak ñænh
peak of prominence ñænh ñieåm (cuûa söï) noåi troäi
pedagogical linguistics x. educational linguistics
peer group nhoùm ñoàng chaát
pejoration (cf. deterioration, bieán ñoåi xaáu nghóa
amelioration)
pejorative xaáu nghóa
pentameter (thô) naêm chaân
pentastich (thô) nguõ cuù; (thô) naêm caâu
penultimate aùp cuoái
perceptibility tính khaû tri giaùc; ~ tri giaùc ñöôïc
perception tri giaùc
228
perception verb
perception-utterance verb
perceptual
perdurative
perfect
perfect infinitive
perfect nominalization
perfect participle
perfective
perfective adverb
perfectivity
perfectivity scale
performance (cf. competence)
performance grammar (cf.
competence grammar)
performative adverb
performative analysis
performative manner adverb
performative negation
performative (utterance) (cf.
constative)
performative sentence
performative statement
performative verb
vò töø tri giaùc
vò töø tri giaùc – noùi naêng
(thuoäc) tri giaùc
(caùch) vónh cöûu
dó thaønh (theå ~)
thöùc voâ taän hoaøn chænh
danh hoùa hoaøn chænh (söï ~)
phaân töø dó thaønh
hoaøn thaønh (theå ~)
phoù töø coù yù nghóa dó thaønh
tính hoaøn thaønh; tính dó thaønh
möùc ñoä hoaøn thaønh / dó thaønh
duïng ngoân
ngöõ phaùp duïng ngoân
phoù töø ngoân haønh
phaân tích ngoân haønh
phoù töø phöông thöùc ngoân haønh
phuû ñònh ngoân haønh
ngoân haønh (caâu ~) (cf. caâu
nhaän ñònh
caâu ngoân haønh
lôøi nhaän ñònh ngoân haønh
vò töø ngoân haønh
229

performativity tính ngoân haønh

performatory x. performative
performer ngöôøi thöïc hieän
period/ periodic sentence tröôøng cuù
period daáu chaám
periodic (soùng aâm) coù chu kyø
periodicity tính tröôøng cuù; tính thôøi ñoaïn
peripetia (cv. peripeteia) tình tieát dieãn bieán
peripheral ngoaïi vi (thuoäc ~)
periphery ngoaïi vi (vuøng ~)
periphrasis (1) tröôøng phöùc cuù
periphrasis (2) (periphrases, loái noùi voøng
pl.; nh. circumlocution)
periphrastic noùi voøng (coù tính chaát ~)
perlocution x. perlocutionary act
perlocutionary (cf. xuyeân ngoân
illocutionary, locutionary)
perlocutionary act haønh ñoäng xuyeân ngoân
perlocutionary effect hieäu quaû xuyeân ngoân
perlocutionary force löïc xuyeân ngoân
perlocutionary verb vò töø xuyeân ngoân
permanent thöôøng toàn; thöôøng xuyeân
permanent file hoà sô thöôøng tröïc
permanner x. performative manner adverb
230

permission pheùp (cho/ ñöôïc ~)

permission-granting utterance caâu cho pheùp – baûo laõnh
permissive (mood) cho pheùp (thöùc ~)
permutable coù theå ñaûo vò / hoaùn vò
permutation (nh. movement, hoaùn vò (thao taùc ~)
reordering)
permutation test traéc nghieäm ñaûo vò (ñeå chöùng
minh tính quan yeáu cuûa traät töï
tröôùc sau)
perseveration beàn aâm (cf. hieän töôïng ~)
perseveration error loãi beàn aâm
perseverative assimilation ñoàng hoùa beàn (aâm)
perseverative coarticulation ñoàng caáu aâm beàn
(nh. progressive assimilation)
persistence tính kieân trì
persisting in error thaùi ñoä kieân trì trong sai laàm
person ngöôøi / ngoâi
person-deixis tröïc chæ ngöôøi
personal thuoäc caù nhaân
personal ending vó toá chæ ngoâi
personal infinitive thöùc voâ ñònh nhaân xöng
personal name teân ngöôøi; nhaân danh
personal pronoun ñaïi töø nhaân xöng
personification nhaân caùch hoùa
perspective (cf. focalization, nhaõn giaùc; quan giaùc; quan
231

point of view) ñieåm

persuade (cf. convince) ra söùc thuyeát phuïc
persuasion (force of ~) thuyeát phuïc (söùc ~)
persuasive thuyeát phuïc (thuoäc söùc ~)
pertinent relation quan heä quan yeáu
petrification hoaù ñaù (tình traïng ~)
petrograph chöõ khaéc treân ñaù
petroglyph x. petrograph
PF x. phonetic form
pharyngeal yeát haàu (aâm ~)
pharyngeal cavity khoang yeát haàu
pharyngealization yeát haàu hoùa
pharyngonasal (aâm) yeát haàu muõi/ muõi hoïng
pharynx yeát haàu
phasal verb vò töø keát chuoãi
phase quan heä chuoãi; giai ñoaïn
phase of production giai ñoaïn caáu aâm
phase structure caáu truùc chuoãi
phase verb vò töø coù caáu truùc chuoãi
phatic function chöùc naêng kieåm thoâng; chöùc
naêng baûo giao
phenomenological giaûi thuyeát hieän töôïng luaän
hermeneutics
phenomenology hieän töôïng luaän
phenotype (1) hieån ngöõ
232
phenotype (2)
philological hermeneutics
philosophical hermeneutics
philosophical linguistics
philosophical semantics (cf.
linguistic semantics)
philology
philosophy of language
phonaestheme
phonaesthesia (1)
phonaesthesia (2)
phonaesthetics
phonation (type)
phonatory setting
phone
phonem(at)ic
phonem(at)ic unit
phonem(at)ic transcription
phoneme
phonemic
phonemic analysis
phonemic change
phonemic clause
caáu truùc beà maët
giaûi thuyeát ngöõ vaên hoïc
giaûi thuyeát trieát hoïc
ngoân ngöõ hoïc trieát hoïc
nghóa hoïc trieát hoïc
ngöõ vaên hoïc
trieát lyù cuûa ngoân ngöõ
ñôn vò bieåu tröng aâm thanh
bieåu tröng aâm thanh (söï ~)
khoa nghieân cöùu söï bieåu tröng
aâm thanh
x. phonaesthesia
(kieåu) taïo aâm
vieäc xaùc laäp moät kieåu taïo aâm
aâm toá; aâm thanh
aâm vò tính; aâm vò hoïc
ñôn vò aâm vò hoïc
phieân aâm aâm vò hoïc
aâm vò
x. phonematic
phaân tích aâm vò hoïc (vieäc / caùch
~)
bieán ñoåi aâm vò hoïc
tieåu cuù aâm vò hoïc
233

phonemic inventory danh saùch aâm vò

phonemic representation trình hieän aâm vò (caùch ~)
phonemic restoration effect hieäu quaû cuûa vieäc phuïc nguyeân
aâm vò hoïc
phonemic (segmental) tier lôùp / taàng aâm vò hoïc (ñoaïn tính)
phonemic split chia taùch aâm vò (söï ~)
phonemic system heä thoáng aâm vò
phonemic tier lôùp aâm vò
phonemic transcription phieân aâm aâm vò hoïc
phonemic variant bieán theå cuûa aâm vò
phonemics x. phonology
phonemicist x. phonologist
phonemicization aâm vò hoùa (quaù trình ~)
phonetic ngoân aâm / ngöõ aâm (thuoäc ~)
phonetic alphabet heä kyù hieäu ngöõ aâm
phonetic change bieán ñoåi ngöõ aâm hoïc (söï ~)
phonetic form (PF) (cf. logic daïng ngöõ aâm
form)
phonetic image hình aûnh ngöõ aâm (F. de
Saussure)
phonetic indicator chæ toá ngöõ aâm
phonetic notation caùch ghi ngöõ aâm hoïc
phonetic rule quy taéc ngöõ aâm hoïc
phonetic script (nh. phonetic vaên töï ghi aâm
writing)
234
phonetic similarity
phonetic spelling
phonetic symbol
phonetic symbolism
phonetic transcription
phonetic universal
phonetic value
phonetic writing (nh. phonetic
script)
phonetically consistent forms
(nh. proto-words, vocables)
phonetician (nh. phonetist)
phonetics
phonetics of connected speech ngöõ aâm hoïc cuûa tieáng noùi maïch
laïc
phonetist (nh. phonetician)
phonetization
phoniatrics
phonic
phonic continuum
phonic substance
phonocentrism
phonogram (cf. logogram)
phonographic script (nh.
töông ñoàng veà ngöõ aâm
caùch vieát ngöõ aâm hoïc
kyù hieäu ngöõ aâm
bieåu tröng aâm thanh (hieän töôïng
~)
phieân aâm ngoân / ngöõ aâm hoïc
phoå nieäm ngöõ aâm hoïc
giaù trò ngöõ aâm
vaên töï ghi aâm
(nhöõng) hình thaùi kieân ñònh veà
ngöõ aâm
nhaø ngöõ aâm hoïc
ngoân aâm hoïc; ngöõ aâm hoïc
nhaø ngöõ aâm hoïc
ngöõ aâm hoùa (quaù trình ~)
aâm taät hoïc
aâm thanh/ ngöõ aâm (thuoäc ~)
theå lieân tuïc cuûa caùc aâm thanh
chaát lieäu aâm thanh
x. logocentrism
chöõ ghi aâm
vaên töï ngöõ aâm
235
cenemic script)
phonography
phonologic(al)
phonologic(al) component
phonologic(al) feature
phonologic(al) feature theory
(nh. distinctive feature
theory)
phonologic(al) opposition
phonologic(al) paraphasia
phonologic(al) phrase (nh.
breath-group, intonation-
group, tone-group, tone-unit)
phonologic(al) phrase
boundary (nh. major pause)
phonologic(al) representation
phonologic(al) rule
phonologic(al) scaling
phonologic(al) space
phonologic(al) strength
phonologic(al) transcription
phonologic(al) universal
phonologist
phonologization
phonology
x. phonographic script
aâm vò hoïc
thaønh toá aâm vò hoïc
(neùt) ñaëc tröng aâm vò hoïc
lyù thuyeát neùt ñaëc tröng aâm vò
hoïc
ñoái laäp aâm vò hoïc (theá ~)
taät phaùt aâm
ngöõ ñoaïn aâm vò hoïc
bieân giôùi ngöõ ñoaïn aâm vò hoïc
caùch trình hieän aâm vò hoïc
quy taéc aâm vò hoïc
ñònh möùc maïnh yeáu cuûa aâm vò
khoâng gian aâm vò hoïc
löïc aâm vò hoïc
phieân aâm aâm vò hoïc
phoå nieäm aâm vò hoïc
nhaø aâm vò hoïc
quaù trình aâm vò hoùa
aâm vò hoïc; ngöõ aâm hoïc (chöùc
naêng)
236
phonometry
phonostylistics
phonotactics
phrasal (phrasally, adv.)
phrasal expansion (nh.
maximal projection)
phrasal stress
phrasal verb (1)
phrasal verb (2) (cf.
prepositional verb, phrasal-
prepositional verb)
phrasal-prepositional verb (cf. vò töø coù moät traïng töø vaø moät
phrasal verb, prepositional
verb; nh. three-part verb /
word)
phrase
phrase marker
phrase-sentence
phrase structure
phrase-structure grammar
phraseme (nh. phraseological
unit)
phraseography
phraseologic(al)
phraseologic(al) locution
thoáng keâ ngöõ aâm hoïc (treân cô
sôû cöù lieäu ngöõ aâm hoïc khí cuï)
ngöõ aâm phong caùch hoïc
keát aâm hoïc
ngöõ (ñoaïn) tính
söï môû roäng ngöõ ñoaïn
troïng aâm ngöõ ñoaïn
vò töø phöùc ñoaïn
vò töø coù phoù töø boå nghóa
giôùi töø keøm theo; vò töø coù hai
tieåu töø
ngöõ (ñoaïn)
chæ toá ngöõ ñoaïn
ngöõ ñoaïn haønh chöùc nhö caâu
caáu truùc ngöõ ñoaïn
ngöõ phaùp caáu truùc ngöõ ñoaïn
ñôn vò ngöõ cuù
vaên töï ghi töøng caâu
ngöõ cuù (coù tính ~)
phöùc cuù
237

phraseologic(al) unit (nh. ñôn vò ngöõ cuù

phraseme)
phraseology (1) ngöõ cuù
phraseology (2) kieåu duøng töø ngöõ rieâng bieät
phrastic ngöõ (ñoaïn) (thuoäc/ coù tính ~)
phylogenesis (phylogenetic, x. phylogeny
adj.)
phylogeny (cf. ontogeny) quaàn sinh (caùch tieáp caän ~)
phylum (phyla, pl.) (ngöõ) toäc
physicalism vaät lyù luaän
physiology sinh lyù hoïc
physiology of speech sinh lyù hoïc cuûa hoaït ñoäng ngoân
ngöõ
pictogram hình duøng laøm chöõ hoa
pictographic writing chöõ vieát töôïng hình
picture frame khung hình aûnh trong taâm trí
(duøng ñeå nhaän dieän söï vaät cuûa
theá giôùi)
pidgin (nh. contact language; cf. tieáng boài; tieáng pidgin
creole)
pidginization hình thaønh tieáng boài (quaù trình
~)
pitch ñoä cao (cuûa (nhaïc) thanh); aâm
vöïc
pitch accent troïng aâm aâm vöïc
pitch contour ñieäu hình aâm ñieäu
238

pitch level ñoä cao

pitch pattern moâ hình aâm ñieäu
pictographic writing chöõ töôïng hình; vaên töï hình hoïa
picture aider thuoäc tính cuûa ñoái töôïng
pivot dieãn toá baûn leà
place nôi choán; vò trí; choã
place of articulation vò trí caáu aâm
place of stress choã ñaët troïng aâm
place-referring expression bieåu thöùc chæ nôi choán
placement caùch boá trí / saép xeáp
plain baèng (phaúng)
plain tone thanh baèng; thanh voâ tröng
planar phonology aâm vò hoïc bình dieän tính
plane bình dieän (cuûa heä thoáng ngoân
ngöõ)
plane of content bình dieän noäi dung; ~ nghóa
plane of expression bình dieän bieåu ñaït; ~ phöông
tieän
pleonasm truøng ngöõ
pleonastic truøng ngöõ (coù tính ~)
pleonastic genitive (cuõ; nh. sinh caùch truøng ngöõ
double genitive)
pleonastic pronoun ñaïi töø truøng ngöõ
plereme (x. semantic feature) nghóa vò; neùt nghóa
plosion (nh. occlusion) giai ñoaïn noå / baät (cuûa aâm taéc)
239

plosive (nh. occlusive) taéc (aâm ~)

plot coát chuyeän
plot unit ñôn vò töï söï
plug “maét”
pluperfect x. past perfect
plural soá phöùc; phöùc (soá)
plural of majesty phöùc soá trong caùch töï xöng cuûa
vua
plurale tantum (pl. pluralia danh töø taäp hôïp; danh töø chæ coù
tantum; nh. aggregate noun) soá phöùc
plurality tính phöùc soá
plurilingualism x. multilingualism
PM x. phrase marker
poetic thi ca (coù tính / thuoäc ~)
poetic diction ñoïc thô / ngaâm thô (loái ~)
poetic language ngoân ngöõ thô
poetic license khoaûn mieãn thöù cho thô
poetics thi phaùp; thi hoïc
point of articulation ñieåm / vò trí caáu aâm
point-of-event (thôøi) ñieåm cuûa bieán coá
point-of-observation ñieåm quan saùt
point-of-reference ñieåm quy chieáu
point of view (nh. perspective; ñieåm nhìn; quan ñieåm
cf. focalization,)
pointer tính töø ñònh höôùng
240

polar löôõng cöïc

polarity löôõng cöïc (tính ~)
politeness lòch söï
polygenesis thuyeát ña caên
polyglot (1) ngöôøi ña ngöõ
polyglot (2) saùch ña ngöõ
polylectal grammar (cf. ngöõ phaùp ña phöông ngöõ / bieät
panlectal grammar) ngöõ
polymorphem(at)ic ña hình vò
polymorphism nh. polymorphy
polymorphous ña hình
polymorphy ña hình (tính ~)
polyphone ña thanh
polyphony ña thanh (tính ~)
polyphthong nguyeân aâm chuyeån saéc nhieàu
laàn
polyseme ña nghóa (töø ~)
polysemic (nh. polysemous) ña nghóa
polysemous (nh. polysemic) ña nghóa
polysemy ña nghóa (tính ~)
polysyllabic ña (aâm) tieát
polysyllable töø ña (aâm) tieát
polysyndeton caâu ña lieân töø
polysynthetic language (nh. ngoân ngöõ ña toång hôïp
incorporating language)
241

polysystemic phonology aâm vò hoïc ña heä

polysystemicism quan ñieåm (aâm vò hoïc) ña heä
polytonic language ngoân ngöõ ña thanh ñieäu
pooh-pooh theory thuyeát thaùn töø (veà coäi nguoàn
ngoân ngöõ)
pop marker tín hieäu daãn nhaäp hay keát thuùc
moät ñeà taøi
popular etymology x. folk etymology
popular language ngoân ngöõ bình daân
portmanteau (morph) hình toá troän
portmanteau word x. blend
Port-Royal Grammar Ngöõ phaùp Port-Royal (tk. XVII)
position tö theá; vò trí
position of rest vò trí nghæ
position of stress vò trí mang troïng aâm
positional allophone bieán theå vò trí; tha aâm vò trí
positional mobility (of a word) tính cô ñoäng veà vò trí (cuûa töø)
positional variant bieán theå vò trí
positive (nh. affirmative; cf. (caâu, thöùc) khaúng ñònh
negative)
positive degree möùc ñoä tích cöïc
positive evaluation ñaùnh giaù tích cöïc
positive event bieán coá tích cöïc
positive face (cf. negative face) theå dieän tích cöïc
positive face strategy chieán löôïc baûo veä theå dieän tích
242

cöïc
positive polarity tính löôõng cöïc tích cöïc
possessive (case) sôû höõu (caùch)
possesive adjective tính töø sôû höõu
possessive genitive sinh caùch chæ sôû höõu
possessive pronoun ñaïi töø sôû höõu
possessor ngöôøi chieám höõu
possession quan heä sôû höõu; vaät sôû höõu
possibility tính khaû höõu
possible world theá giôùi khaû höõu
possible worlds semantics nghóa hoïc cuûa nhöõng theá giôùi
khaû höõu
postalveolar sau lôïi (aâm ~)
postconsonantal sau phuï aâm
post-creole continuum quaù trình chuyeån bieán daàn sau
khi hình thaønh tieáng lai
postdental sau raêng (aâm ~)
postdeterminer (cf. haäu ñònh ngöõ
predeterminer, central
determiner)
postdorsal (aâm) maët löôõi sau
postfinal sau aâm cuoái (vò trí ~)
postfix hình vò ñaët sau caên toá
postinitial sau aâm ñaàu (vò trí ~)
postlexical component (cf. thaønh toá haäu töø vöïng
lexical component)
243

postmodification ñaët phuï ngöõ sau trung taâm (vieäc

~)
postmodifier (cf. premodifier) haäu phuï ngöõ
postnominal sau danh töø
postpalatal ngaïc sau (aâm ~)
postposing chuyeån ra phía sau
postposition (cf. preposition) haäu giôùi töø
postpositional haäu trí; ñaëït sau
postpositive ñaët sau; haäu trí
poststructuralism haäu caáu truùc luaän
post-tonic ñaët sau aâm tieát mang troïng aâm
postulate ñònh ñeà; coâng lyù
postvelar sau maïc (aâm ~)
postvocalic sau nguyeân aâm (aâm ~)
potential tieàm naêng
potential inference suy dieãn tieàm naêng
potential topic (chuû) ñeà tieàm naêng
power söùc; löïc; hieäu löïc
PP (1) x. prepositional phrase
PP (2) x. picture provider
pr x. preposition
practical reasoning caùch laäp luaän thöïc duïng
pragmalinguistics ngoân ngöõ hoïc thöïc duïng
pragmatic ambiguity tính löôõng khaû veà duïng phaùp
244

pragmatic presupposition tieàn giaû ñònh duïng phaùp

pragmatic duïng phaùp (thuoäc ~)
pragmatic case caùch duïng phaùp
pragmatic competence thaåm naêng duïng phaùp
pragmatic particle tieåu töø ngöõ duïng
pragmatically referential coù sôû chæ xeùt veà duïng phaùp
pragmatics (nh. general duïng phaùp; duïng hoïc
pragmatics)
Prague School of Linguistics Tröôøng Ngoân ngöõ hoïc Praha
pre-aspirated vowel nguyeân aâm tieàn baät hôi
preaspiration tieàn baät hôi
precedence vò trí ñöùng tröôùc; tieàn vò
precondition ñieàu kieän tieân quyeát
predeterminer (cf. tieàn ñònh ngöõ
postdeterminer, central
determiner)
predicate vò ngöõ; vò töø
predicate calculus toaùn thuaät vò ngöõ
predicate frame khung vò ngöõ
predicate logic logic vò ngöõ
predicate-negation vò ngöõ - phuû ñònh
predicate noun phrase danh ngöõ laøm vò ngöõ
predicate scope taàm bao quaùt cuûa vò ngöõ
predication keát caáu chuû vò; keát caáu vò ngöõ
predicative vò ngöõ tính; vò ngöõ töø
245

predicative adjective (cf. tính töø laøm vò ngöõ

attributive adjective)
predicative expression bieåu thöùc vò ngöõ
predicative frame khung vò ngöõ
predicator truïc vò ngöõ; taùc töû vò ngöõ hoaù
predictability tính khaû tieân ñoaùn
predictable coù theå bieát tröôùc
predictable theme chuû ñeà coù theå bieát tröôùc
prediction lôøi tieân ñoaùn
preference öu theá; tính thoâng duïng
prefix tieàn toá
prefixal thuoäc tieàn toá
prefixation phöông thöùc (duøng) tieàn toá
prefixoid baùn tieàn toá
preglottalized tieàn thanh haàu hoùa
prehead aâm tieát tröôùc phaàn ñaàu (cuûa ñôn
vò ngöõ ñieäu)
prelinguistic (period) tieàn ngoân ngöõ hoïc (thôøi kyø ~)
prelinguistics (cf. tieàn ngoân ngöõ hoïc
macrolinguistics,
microlinguistics,
metalinguistics)
premodifier (cf. postmodifier) tieàn phuï ngöõ
prenasalized tieàn muõi hoùa
pre-nominal modifier phuï ngöõ ñaët tröôùc danh töø
246
prepalatal
preposing
preposition (cf. postposition)
prepositional adverb (nh.
adverb particle)
prepositional case
prepositional object
prepositional phrase
prepositional verb (x. phrasal
verb, phrasal-prepositional
verb)
prerequisite
prescriptive grammar
prescriptive linguistics
prescriptivism
present
present continuous
present indefinite
present infinitive
present participle
present perfect
present relevance
present simple
tröôùc ngaïc (aâm ~)
ñöa ra phía tröôùc
(tieàn) giôùi töø
phoù tieåu töø
giôùi caùch
boå ngöõ cuûa giôùi töø
ngöõ (ñoaïn) giôùi töø
vò töø coù giôùi töø keøm theo
tieàn ñeà; yeâu caàu tieân quyeát
ngöõ phaùp đñònh chuaån
ngoân ngöõ hoïc ñònh chuaån
ñònh chuaån luaän
(thôøi/ thì) hieän taïi
thì hieän taïi tieáp dieãn
thì hieän taïi baát ñònh
thì hieän taïi voâ ñònh; thöùc voâ
ñònh chæ thôøi hieän taïi
vò tính töø hieän taïi; vò tính töø chuû
ñoäng
theå dó thaønh thì hieän taïi
tính quan yeáu hieän taïi
thì hieän taïi giaûn ñôn
247

presentative verb vò töø giôùi thieäu

pressure aùp löïc; aùp suaát
prestige dialect phöông ngöõ coù uy tín
presumption tieàn öôùc
presumptive (mood) tieàn öôùc (thöùc ~)
presupposed tieàn giaû ñònh (yeáu toá ñöôïc ~)
presupposed knowledge tri thöùc ñöôïc tieàn giaû ñònh
presupposition tieàn giaû ñònh
presupposition of existence tieàn giaû ñònh (veà söï) toàn taïi (cuûa
ñoái töôïng ñöôïc noùi ñeán trong
caâu)
presuppositional attitude thaùi ñoä bao haøm trong tieàn giaû
ñònh
presyllable tieàn aâm tieát
preterite x. simple past
pretonic (1) (aâm tieát) ñaët tröôùc troïng aâm
pretonic (2) (nguyeân aâm) ôû vò trí tröôùc troïng
aâm
prevelar tieàn khaåu maïc (aâm ~)
preverb tieàn toá ñi tröôùc vò töø
prevocalic ñöùng tröôùc nguyeân aâm; aâm ñeäm
primary cardinal vowel nguyeân aâm moác cô sôû
primary clausal topic chuû ñeà chính cuûa caâu
primary illocutionary force löïc ngoân trung cô sôû
primary performative caâu ngoân haønh khoâng hieån
248
utterance
primary predication
primary split
primary stress
primary verb
primary word
primitive (1) (n.)
primitive (2) (adj.)
principal allophone
principal clause
principal variant
principle
principle of aesthetic
convention
principle of context of
situation
principle of economy
principle of expressibility
principle of identification
principle of immanence
ngoân
vò ngöõ chính
chia taùch caáp moät
troïng aâm chính
vò töø cô sôû (coù theå duøng vöøa
nhö vò töø chính vöøa nhö trôï vò
töø)
töø nguyeân sô
khaùi nieäm goác
nguyeân sô; caên baûn
tha aâm / bieán theå chính
tieåu cuù chính
bieán theå chính
nguyeân lyù; nguyeân taéc
nguyeân lyù (döïa vaøo) öôùc leä myõ
hoïc
nguyeân lyù (döïa vaøo) ngoân caûnh
tình huoáng
nguyeân lyù (döïa vaøo) tính tieát
kieäm
nguyeân lyù (döïa vaøo) khaû naêng
bieåu ñaït
nguyeân lyù (döïa vaøo) khaû naêng
nhaän dieän
nguyeân lyù (döïa vaøo) quan ñieåm
noäi taïi
249
principle of least effort
principle of linguistic relativity nguyeân lyù töông ñoái luaän veà
ngoân ngöõ
Principles and Parameters
Theory
private verb (cf. public verb)
privative opposition
privative opposition
privilege of occurrence
PRO
pro
probable family (nh.
conjectural family)
procedure
proceleusmatic (cf.
amphibrach)
process
proclitic
productive
productive language
knowledge (nh. active
language knowledge; cf.
receptive language
knowledge)
pro-comment
nguyeân lyù noã löïc toái thieåu
Lyù thuyeát Nguyeân taéc vaø Tham
soá
vò töø "suy nghó rieâng tö"
ñoái laäp veá coù veá khoâng (theá ~)
ñoái laäp coù-khoâng
ñaëc quyeàn xuaát hieän
ñaïi töø hoài chæ zero duøng tröôùc
thöùc voâ ñònh
yeáu toá zero phi hoài chæ duøng
tröôùc vò töø nhaân xöng
ngöõ heä khaû höõu
thuû tuïc; thuû phaùp
moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [0000]
quaù trình; söï coá; söï bieán
tieàn töø khinh aâm
naêng saûn
tri thöùc ngoân ngöõ naêng saûn
ñaïi thuyeát ngöõ
250

pro-drop language ngoân ngöõ (coù theå) coù kieåu caâu

voâ chuû ngöõ
production rule (nh. generative quy taéc saûn sinh
rule)
productivity söùc sinh saûn
profile ñöôøng vieàn (R. Langacker)
pro-form ñaïi ngöõ; ñaïi hình thaùi; ñaïi toá
pro-formation caáu taïo thay theá baèng ñaïi ngöõ
programming laäp trình (vieäc ~)
programming language ngoân ngöõ laäp trình
progression söï tieán tôùi
progressive (1) höôùng tieàn
progressive (aspect) (2) (nh. tieáp dieãn (theå ~)
continuous)
progressive assimilation (nh. ñoàng hoùa xuoâi
perseverative assimilation)
progressive conditional ñieàu kieän tieáp dieãn (thöùc ~)
progressivity tính tieáp dieãn; tính tieäm tieán
prohibition caám (söï ~; leänh ~)
prohibitive thöùc caám ñoaùn
projection söï phoùng chieáu
projection principle nguyeân lyù phoùng chieáu
projection rule quy taéc phoùng chieáu
prolepsis (cf. analepsis) traàn thuaät döï baùo
pro-locative ñaïi vò trí ngöõ
251

prolonged aspect theå keùo daøi

prominence tính noåi baät
prominent noåi baät; troäi
promise lôøi höùa
promotion ñeà baït
promotion to direct object ñeàà baït thaønh boå ngöõ tröïc tieáp
pronominal (1) ñaïi töø tính
pronominal (2) (verbe, Ph.) vò töø phaûn chæ
pronominal declension heä bieán caùch cuûa ñaïi töø
pronominal reference sôû chæ baèng / cuûa ñaïi töø
pronominal referring caùch duøng sôû chæ baèng / cuûa ñaïi
töø
pronominalization ñaïi töø hoaù
pronoun ñaïi danh töø; ñaïi töø
pronouncing dictionary töø ñieån phaùt aâm
pronoun of address ñaïi töø xöng hoâ
pronunciation phaùt aâm
pro-NP ñaïi danh ngöõ
prop (word) ñaïi toá roãng nghóa
proparoxytone töø coù troïng aâm ñaëït ôû aâm tieát thöù
ba keå töø cuoái
proper name teân rieâng
proper noun danh töø rieâng
properispomenon töø coù troïng aâm hình voõng ôû aâm
tieát aùp choùt (t. Hy coå)
252
property
proportional clause
proportional opposition (cf.
isolated opposition)
proposition
propositional act
propositional attitude
propositional calculus
propositional logic
propositional meaning (nh.
locutionary meaning)
propositional negation
pro-rheme
proscriptive
prose
pro-sentence
prosiopesis
prosodeme
prosodic (feature) (cf. major
class feature, cavity feature,
manner of articulation, source
feature)
prosodic level
prosodic pattern
prosodic phonology
thuoäc tính
tieåu cuù tyû leä
theá ñoái laäp coù ñoàng boä
meänh ñeà
haønh ñoäng meänh ñeà
thaùi ñoä meänh ñeà
toaùn thuaät meänh ñeà
logic meänh ñeà
nghóa meänh ñeà
phuû ñònh meänh ñeà
ñaïi thuyeát ngöõ
coù tính ñònh chuaån
vaên xuoâi
ñaïi cuù ngöõ
löôïc phaàn tröôùc trong phaùt ngoân
ñieäu vò
(ñaëc tröng) ñieäu tính
bình dieän ñieäu tính
moâ hình gioïng ñieäu
aâm vò hoïc ñieäu tính
253

prosodic word töø tieát ñieäu hoïc

prosody (1) x. metrics
prosody (2) (pl. prosodies) ñieäu tính (hieän töôïng / ñôn vò ~)
(cf. phonematic units)
prospective voïng tieàn
protagonist nhaân vaät trung taâm
protasis (cf. apodosis) tieåu cuù ñieàu kieän ñaët tröôùc tieåu
cuù chính
pro-temporal ñaïi thôøi ngöõ
protest phaûn khaùng (lôøi / thaùi ñoä ~)
pro-theme ñaïi ñeà ngöõ; ñaïi chuû ñeà
prothesis (cf. anaptyxis, cheâm aâm tieát ñaàu
epenthesis)
prothetic (aâm) cheâm ñaàu töø
proto-language tieàn ngoân ngöõ; ngoân ngöõ tieàn
thaân
pro-topic ñaïi chuû ñeà; ñaïi ñeà ngöõ
prototype ñieån maãu; tieàn maãu
prototype-based category phaïm truø döïa treân ñieån maãu
prototype semantics nghóa hoïc ñieån maãu
prototypical object ñoái töôïng ñieån maãu
prototypical passive thaùi bò ñoäng ñieån maãu
prototypical scheme löôïc ñoà ñieån maãu
prototypicality tính ñieån maãu; tính tieàn maãu
proverb (cf. aphorism) tuïc ngöõ
254
pro-verb
pro-verbal
provisoed assertion
provisoed denial
proto-words (nh. phonetically
consistent form, vocables)
proxeme
proxemics
proximal
P-rule
pseudo-cleft sentence
pseudo-coordination
pseudo-passive
pseudo-reciprocal sentence
PS(G)
psycholinguistics
psychological reality
psychological state
psychological subject
psycho-metalinguistics
psychosemantic feature
public verb (cf. private verb)
pulmonic
ñaïi vò töø
ñaïi vò ngöõ
khaúng ñònh öôùc leä (lôøi ~)ä
phuû nhaän öôùc leä (lôøi ~)
tieàn töø
khoaûng caùch vò
khoaûng caùch hoïc
caän tính
x. phonologic(al) rule
caâu cheû giaû (neâu baät vò töø)
ñaúng keát giaû
(vò töø) bò ñoäng giaû
caâu töông hoã giaû hieäu
x. phrase-structure grammar
taâm lyù ngoân ngöõ hoïc
tính hieän thöïc taâm lyù hoïc (cuûa
moät ñôn vò hay nhaän ñònh ngoân
ngöõ hoïïc)
traïng thaùi tinh thaàn; taâm traïng
chuû theå taâm lyù
taâm lyù sieâu ngoân ngöõ hoïc
ñaëc tröng taâm lyù – nghóa hoïc
vò töø "coâng boá"
phoåi (thuoäc ~)
255

pulmonic airstream cô cheá luoàng hôi phoåi

mechanism
punctual aspect theå ñieåm tính
punctual event (nh. (söï vieäc) ñieåm tính
momentary, non-durative)
punctual tone (nh. level tone) thanh (ñieäu) ñieåm tính
(cf. contour tone)
punctuation daáu chaám caâu
pure tone nhaïc thanh thuaàn tuùy
pure form hình thöùc thuaàn tuùy
pure vowel x. monophthong
purism thuaàn khieát luaän
purpose clause tieåu cuù chæ muïc ñích
purpositive coù tính muïc ñích / yù ñoà
putative (modality) öùc ñoaùn (tình thaùi ~)
pyrrhic (cf. amphibrach) x. dibrach

Q
Q-binding x. quantifier binding
quadrilateral of vowels töù giaùc nguyeân aâm (hình ~)
qualifier tính ngöõ
qualification ñònh tính (phöông thöùc ~)
qualify ñònh tính
qualitative ablaut ablaut phaåm chaát
256

qualitative adjective tính töø chæ phaåm chaát

qualitative reasoning laäp luaän caên cöù vaøo phaåm chaát
quality phaåm chaát
quality maxim phöông chaâm veà chaát löôïng
quantification ñònh löôïng (phöông thöùc ~)
quantifier löôïng ngöõ; löôïng töø; löôïng toá
quantifier binding söï raøng buoäc cuûa löôïng töø
quantifier floating söï thaû noåi löôïng töø
quantitative ñònh löôïngï (coù tính ~)
quantitative ablaut ablaut veà löôïng
quantitative adverb phoù töø ñònh luôïng
quantity maxim phöông chaâm veà (soá) löôïng
quantitative stress troïng aâm löôïng
quantity löôïng; tröôøng ñoä
quasi-homonym töø gaàn ñoàng aâm
quasi-synonym töø gaàn ñoàng nghóa
quasi-universal caän phoå nieäm
quatrain (nh. tetrastich) töù tuyeät (thô ~); thô boán caâu
question caâu hoûi
question-answering logic logic cuûa caâu ñaùp
question-answer sentence caâu hoûi-ñaùp
question mark daáu chaám hoûi
question tag x. tag question
question test traéc nghieäm baèng caâu hoûi
257

question word x. wh-word

questionnaire baûng caâu hoûi
quotation form hình thöùc daãn
quotation mark (nh. inverted daáu trích daãn (daáu ' ' hay " ");
commas) daáu ngoaëc keùp
quotifier phaân löôïng töø
quotification phaân löôïng (phöông thöùc ~)
quotifying phrase phaân löôïng ngöõ

R
radial category phaïm truø ñöôøng roïi
radical goác löôõi (thuoäc ~)
radix (nh. root (2); tongue root) goác löôõi
raising (1) (nguyeân aâm) naâng leân
raising (2) (nh. ascension) ñeà baït; ñöa leân tröôùc (thao taùc
~)
raising to object ñöa leân laøm boå ngöõ (thao taùc ~)
raising to subject ñöa leân laøm chuû ngöõ (thao taùc
~)
random noise taïp aâm ngaãu tính
range khu vöïc
range topic khung ñeà
rank caáp baäc
258

rank shift chuyeån caáp

rational grammar ngöõ phaùp duy lyù
rationalism duy lyù luaän
rational thought / thinking tö duy duy lyù
raw fact söï kieän thoâ
reader ngöôøi ñoïc; ñoäc giaû
reading rule quy taéc ñoïc
ready-made utterance caâu/ phaùt ngoân cho saün
real hieän thöïc; coù thaät
real condition (nh. open ñieàu kieän hieän thöïc
condition; cf. hypothetical
condition)
real-time analysis (cf. phaân tích theo thôøi gian thöïc
apparent-time analysis)
real world (cf. possible worlds) theá giôùi hieän thöïc
realis hieän thöïc (thöùc ~)
realis-assertion nhaän ñònh hieän thöïc
realization x. actualization, manifestation
realism (cf. nominalism) duy thöïc luaän (cf. duy danh
luaän)
reality hieän thöïc; thöïc taïi
realization thöïc hieän / theå hieän (vieäc / caùch
~)
reanalysis taùi phaân tích
reason lyù do
259

reasonable phaûi chaêng

reasoning laäp luaän (caùch ~)
rebus principle nguyeân taéc ñoá hình ñoaùn chöõ
rebuttal phaûn öùng cöï tuyeät
received pronunciation caùch phaùt aâm chuaån
receptive language tri thöùc ngoân ngöõ tieáp thuï
knowledge (nh. passive
language knowledge; cf.
productive language
knowledge)
recessive stress troïng aâm chuyeån luøi
recesssive tendency xu theá chuyeån luøi
recipient tieáp theå; ngöôøi nhaän (vaät trao)
reciprocal töông hoã
reciprocal assimilation (nh. ñoàng hoaù töông hoã
coalescent assimilation)
reciprocal pronoun ñaïi töø töông hoã
reciprocity nghóa / tính töông hoã
reclassification chuyeån loaïi
recoding taùi maõ hoùa (vieäc / caùch ~)
recognition nhaän dieän
reconstructed form (cf. daïng phuïc nguyeân (cf. daïng
attested form) höõu chöùng)
reconstruction phuïc nguyeân; taùi laäp (vieäc ~)
recover phuïc hoài (thoâng tin)
recoverability khaû naêng phuïc hoài
260

recoverability condition ñieàu kieän khoâi phuïc

recoverability strategy chieán löôïc vì khaû naêng phuïc
hoài
rection quan heä chi phoái
recurrence hoài quy (söï ~)
recurrent coù tính hoài quy
recursion tính hoài quy
recursion principle nguyeân lyù laëp laïi coù chu kyø
recursive hoài quy
recursive rule quy taéc hoài quy
reduced clause tieåu cuù / caâu giaûn löôïc
reduced coordination (nh. ñaúng keát giaûn löôïc
non-constituent/ incomplete
conjunct coordination,
conjunction reduction,
gapping)
reduced (vowel) (nguyeân aâm) nhöôïc hoaù
reduction (1) nhöôïc hoùa (aâm)
reduction (2) (nh. tænh löôïc
abbreviation; ellipsis)
reduction (3) giaûn hoùa (ñeå caáu taïo töø)
redundancy (1) söï thöøa dö
redundancy (2) röôøm (raø) (tính / vaên ~)
redundant (feature) neùt dö
reduplicated (töø) laùy
reduplication (hieän töôïng) laùy
261

reduplicative töø laùy

reference (1) sôû chæ
reference (2) quy chieáu
reference (3) tham khaûo
reference analysis phaân tích sôû chæ
reference assignment quy chieáu
reference grammar ngöõ phaùp tra cöùu
reference point ñieåm quy chieáu
reference time thôøi ñieåm moác
referent sôû chæ (ñoái töôïng ~)
referential accessibility khaû naêng truy caäp sôû chæ
referential ambiguity tính löôõng khaû veà sôû chæ
referential identity tính ñoàng nhaát veà sôû chæ
referential intent yù ñònh sôû chæ
referential meaning (nh. nghóa sôû chæ
cognitive meaning)
referential modality tình thaùi cuûa sôû chæ
referential noun phrase danh ngöõ coù sôû chæ
referential operator taùc töû neâu ñoái töôïng sôû chæ
referential presupposition tieàn giaû ñònh coù sôû chæ
referential semantics nghóa hoïc veà sôû chæ
referentiality tính coù sôû chæ
referring expression ngöõ (ñoaïn) coù sôû chæ
reflection phaûn tænh; töï xeùt (vieäc ~)
262

reflectiveness tính phaûn chæ

reflexive phaûn chæ
reflexive formation caáu taïo phaûn chæ
reflexive pronoun ñaïi töø phaûn chæ
reflexive verb vò töø phaûn chæ
reflexivity tính phaûn chæ
reflexivization phaûn chæ hoùa (söï caûi bieán ~)
reformulation laäp thöùc laïi; taùi laäp thöùc
reformulatory conjunct lieân keát ngöõ (coù yù nghóa) taùi laäp
thöùc
regional accent gioïng ñòa phöông
regional dialect bieät ngöõ ñòa phöông; phöông
ngöõ
register (1) aâm vöïc
register (2) phong vöïc
register-lowering x. key-lowering
register tone (cf. contour tone) thanh duøng aâm vöïc
register tone language (cf. ngoân ngöõ coù thanh duøng aâm
contour tone language) vöïc
regressive assimilation ñoàng hoaù luøi/ ngöôïc
regressive conditioning chi phoái ngöôïc
regular hôïp leä; ñeàu ñaën
regular grammar x. linear grammar
regular phonology aâm vò hoïc quy luaät tính
regularity hypothesis (nh. giaû thuyeát veà tính ñeàu ñaën
263
Neogrammarian hypothesis)
reification
reify
reifier
reifying classifier
reinforcement
reintroducing discourse topic
reity
rejected condition (nh.
unfulfilled condition, unreal
condition, counterfactual
condition, hypothetical
condition)
related language
relation / relationship
relation word
relational (1) (cuõ)
relational (2) (adj.)
relational grammar
relational meaning
relational sentence
relational word
relative adjective
relative adverb
relative attraction
vaät hoaù (phöông thöùc ~)
vaät hoùa
taùc töû vaät hoùa
loaïi töø (coù taùc duïng) vaät hoaù
taêng cöôøng
taùi daãn nhaäp chuû ñeà cuûa dieãn
ngoân
vaät tính
ñieàu kieän phi (hieän) thöïc
ngoân ngöõ cuøng heä
quan heä; lieân heä
x. relational word
quan heä töø
quan heä
ngöõ phaùp quan heä
nghóa quan heä
caâu quan heä
quan heä töø
tính töø lieân heä
phoù töø lieân heä
haáp löïc / söùc haáp daãn töông ñoái
264

relative chronology nieân ñaïi töông ñoái

relative clause tieåu cuù lieân heä
relative pronoun ñaïi töø lieân heä
relative status cöông vò töông ñoái
relative superlative cöïc caáp töông ñoái
relative topicality tính chuû ñeà töông ñoái
relative universal phoå nieäm töông ñoái
relativity (hypothesis) töông ñoái luaän
relativization caûi bieán thaønh tieåu cuù lieân heä
(vieäc / caùch ~)
relator (nh. functional (1)) taùc töû lieân heä
relatum ñoái töôïng lieân heä
relaxation (söï) buoâng lôi
release buoâng (ñoäng taùc/ giai ñoaïn ~)
relevance (cv. relevancy) tính quan yeáu
relevance theory lyù thuyeát veà tính quan yeáu
relevant quan yeáu
relexicalization taùi töø vöïng hoaù; ñaët tieáng loùng
relexification thay theá töø vöïng (söï ~)
relexification hypothesis giaû thuyeát veà caùch taùi töø vöïng
hoaù
reliability möùc tin caäy
relic area vuøng di tích; vuøng coøn baûo toàn
nhieàu hình thaùi coå
relic form hình thaùi coå coøn soùt laïi
265

remote xa; vieãn chæ/ vieãn taùc

reordering (nh. permutation) x. movement
repair noùi chöõa; noùi laïi cho roõ
repair strategy chieán löôïc noùi chöõa
repertoire voán phöông ngöõ duøng ñöôïc
replacement test traéc nghieäm thay theá
replacive thay theá (yeáu toá ~)
replacive morph hình toá thay theá
reply (caâu / caùch) traû lôøi
report baùo caùo
reported question caâu hoûi thuaät laïi
reported speech (1) x. indirect speech
reported speech (2) lôøi keå
reporting verb vò töø "baùo caùo"
representation trình hieän / bieåu hieän (caùch ~)
representation theory of lyù thuyeát veà hoaït ñoäng trình
mind hieän cuûa taâm trí
representational function of chöùc naêng trình hieän / bieåu
language hieän cuûa ngoân ngöõ
representational meaning nghóa bieåu hieän
representative sentence caâu bieåu kieán
represented speech x. free indirect speech
reproach cheâ traùch (lôøi ~)
request yeâu caàu
266
resolution of polysemy
resonance
resonance bar
resonance cavity / chamber
resonant
resonator
resource
response
response initiator
ressyllabification
REST
restricted code
restrictive
restrictive adjunct
restrictive modification
restrictive modifier (cf.
epitheton ornantium)
restrictive relative
restrictive relative clause
restrictive relative pronoun
restrictor
giaûi thuyeát tình hình ña nghóa
(vieäc / caùch ~)
coäng minh; coäng höôûng
vaïch coäng minh
coäng minh tröôøng; khoang coäng
minh
phuï aâm vang
coäng minh tröôøng
phöông tieän; taøi nguyeân
phaûn öùng
taùc töû gaây phaûn öùng
taùi taïo aâm tieát
x. revised extended standard
theory
maõ haïn cheá
haïn ñònh (coù taùc duïng ~)
ñònh ngöõ haïn ñònh
ñaët phuï ngöõ haïn ñònh (vieäc ~)
tính / phuï ngöõ haïn ñònh
x. defining relative
tieåu cuù lieân heä (coù taùc duïng)
haïn ñònh
ñaïi töø lieân heä (coù taùc duïng) haïn
ñònh
taùc töû haïn ñònh
267

restructuring taùi caáu truùc hoùa (vieäc / caùch ~)

result causation caâu gaây khieán coù noùi roõ keát
quaû
result object (nh. object of boå ngöõ keát quaû
result; effected object)
resultant keát quaû (ngöõ chæ ~)
resultative (aspect/ case) keát quaû (theå/ caùch ~)
resumptive pronoun ñaïi töø nhaéc laïi moät ñaïi töø hoài
chæ
resumptive relative tieåu cuù lieân heä nhaéc nhôû
resumptive topic chuû ñeà nhaéc nhôû
retention (nh. hold phase) giai ñoaïn giöõ
retroflex (aâm) uoán löôõi; quaët löôõi
retroflexion (söï) uoán löôõi; quaët löôõi
retrospective hoài quan
reversal error (cf. antipation loãi do ñaûo vò
error, perseveration error)
reversed polarity tag (nh. caâu hoûi ñuoâi ñaûo cöïc
checking tag)
reversible coù theå ñaûo ngöôïc
Revised Extended Standard Lyù thuyeát Chuaån môû roäng coù
Theory (REST) ñieàu chænh
rewrite / rewriting rule (nh. quy taéc vieát laïi
expansion rule)
r-ful(l) x. rhotic
rhematic thuyeát (thuoäc phaàn ~) (ngöõ)
268

rhematic phrase thuyeát ngöõ

rhematic subject chuû ngöõ laøm thuyeát
rhematization thuyeát hoùa (thao taùc ~)
rheme thuyeát (ngöõ)
rhetoric huøng bieän (khoa ~) / tu töø hoïc
rhetorical question caâu hoûi huøng bieän; caâu hoûi tu töø
rhinolalia/ rhinophonia gioïng muõi
rhotic (nh. r-pronouncing, r- r-tính
ful(l))
rhotacism hieän töôïng r-hoùa
rhotacization r-hoaù (quaù trình ~)
rhotacized coù aâm saéc r
rim vaønh löôõi
rhyme vaàn
rhythmic stress troïng aâm (ñöôïc phaân boá theo)
tieát taáu
rhyming proverb tuïc ngöõ coù vaàn
rhyming slang tieáng loùng coù vaàn
rhythm tieát taáu
rising accent troïng aâm / ngöõ ñieäu ñi leân
rising diphthong nguyeân aâm ñoâi leân daàn
right-branching ñöôøng nhaùnh sang phaûi
right dislocation raõ sang phaûi
right linear grammar (cf. left (trong ngoân ngöõ hoïc ñieän toaùn)
linear grammar) ngöõ phaùp tuyeán tính vieát töø
269

phaûi sang traùi

rightward extendedness
rigid order
rigid SOV language
rigid SVO language
rigid VOS language
rigid VSO language
rigid word order
rill (fricative) (nh. groove
fricative; cf. slit fricative)
rim
rise-fall
rising (contour tone)
ritual
ritual language
ritual utterance
r-less
role
role assigning (function)
role desambiguation
role and reference grammar
role grammar
role structure analysis
role system
khai trieån sang phaûi
traät töï cöùng nhaéc
ngoân ngöõ SOV nhaát quaùn
ngoân ngöõ SVO nhaát quaùn
ngoân ngöõ VOS nhaát quaùn
ngoân ngöõ VSO nhaát quaùn
traät töï töø cöùng nhaéc / nhaát quaùn
raõnh (aâm xaùt ~)
vaønh löôõi
(thanh ñieäu) leân-xuoáng
ñi leân (aâm ñieäu ~)
(coù tính) nghi leã
ngoân ngöõ nghi leã
phaùt ngoân nghi leã
x. non-rhotic
vai; vai troø; vai nghóa
phaân vai (chöùc naêng ~)
loaïi tröø tính löôõng khaû veà vai
ngöõ phaùp vai vaø sôû chæ
ngöõ phaùp vai
phaân tích caáu truùc tham toá
heä thoáng vai (nghóa)
270

role theory lyù thuyeát vai

roll x. trill
rolled [r] aâm [r] rung
roman tieåu thuyeát
romanization la tinh hoaù
romanized la tinh hoùa (ñöôïc ~)
root (1) (nh. base form; cf. caên toá
stem)
root (2) goác löôõi
root (3) nuùt goác
root-inflecting language ngoân ngöõ khuaát chieát
root-isolating language ngoân ngöõ ñôn laäp
root modality x. deontic modality
round brackets (cf. angled daáu ngoaëc ñôn / daáu ngoaëc troøn
brackets, braces, curly
brackets, square brackets)
rounded troøn moâi
rounding troøn moâi (caáu aâm ~)
r-pronouncing x. rhotic
rule quy taéc
rule feature (cf. context ñaëc tröng quy taéc
feature, inherent feature)
rule of grammar quy taéc ngöõ phaùp
rule ordering trình töï hoùa quy taéc
271

S
SAE x. Standard Average English;
Standard Average European
safety-margin daûi / leà an toaøn
salience / saliency tính noåi troäi
salient noåi troäi
sample maãu (duøng laøm thí duï)
sampling choïn maãu (vieäc / caùch ~)
sandhi sandhi (hieän töôïng ~)
sandhi (compulsory ~) sandhi cöôõng baùch
sandhi (internal ~) sandhi beân trong
sandhi (irregular ~) sandhi khoâng theo quy taéc
sandhi (morphological ~) sandhi hình thaùi hoïc
sandhi (optional ~) sandhi tuøy yù
Sapir-Whorf hypothesis giaû thuyeát Sapir-Whorf
satellite phuï ngöõ
satisfactive (speech act) haønh ñoäng ngoân töø toû yù thoûa
maõn
satm language (cf. kentum ngoân ngöõ satm (nhöõng thöù
language) tieáng AÁn AÂu ñaõ traûi qua hieän
töôïng bieán aâm [k] [t] / [s]
saturated vowel nguyeân aâm ñaëc
saturation thanh löôïng
272

saturative (aspect) baõo hoaø (theå ~)

Saussurean (thuoäc veà) lyù thuyeát Saussure
saying ngaïn ngöõ
scalar (scalarity, n.) thang ñoä (tính coù ~)
scalar interpretation giaûi thuyeát theo nghóa thang ñoä
scale thang ñoä
scale-and-category grammar ngöõ phaùp thang ñoä vaø phaïm truø
scale of sonority möùc höõu thanh
scaling particle tieåu töø xaùc ñònh möùc ñoä
scan queùt
scansion phaân tích (caáu truùc) tieát ñieäu
(söï ~)
scenario kòch baûn
scenario of conflict kòch baûn cuûa vuï xung doät
scenario of conflict resolution kòch baûn cuûa caùch giaûi quyeát
vuï xung ñoät
scene caûnh; maøn (kòch)
schema löôïc ñoà
scheme of things baûn phaùc thaûo söï vieäc
schismeme tieáp vò; tieáp ñieåm
school grammar ngöõ phaùp nhaø tröôøng
schwa aâm schwa; aâm []
scientific term thuaät ngöõ khoa hoïc
scope taàm (bao quaùt / taùc ñoäng)
273
scope ambiguity
scope of assertion
scope of negation
scope of modalization
script
second language
second order informativity
second person
second position clitic
secondary
secondary accent
secondary affix
secondary articulation (nh.
additional articulation)
secondary (cardinal) vowel
secondary clausal topic
secondary derivative
secondary meaning
secondary predication
secondary response
secondary role
secondary split
secondary stress
tính löôõng khaû cuûa taàm bao
quaùt
taàm bao quaùt cuûa nhaän ñònh
taàm phuû ñònh
taàm tình thaùi hoaù
vaên töï
ngoân ngöõ thöù hai
tính thoâng baùo thöù caáp
ngoâi thöù hai
yeáu toáù khinh aâm coù vò trí thöù
hai
thöù yeáu; phuï
troïng aâm thöù yeáu / ~ phuï
phuï toá thöù yeáu
caáu aâm phuï
nguyeân aâm (moác) caáp hai
chuû ñeà thöù yeáu cuûa caâu
töø phaùi sinh thöù yeáu
nghóa thöù yeáu
vò ngöõ phuï
phaûn öùng caáp hai
vai thöù yeáu / vai phuï
chia taùch caáp hai
troïng aâm phuï; troïng aâm caáp hai
274

secondary topic chuû ñeà thöù yeáu

segment chieát ñoaïn; aâm ñoaïn
segmental chieát ñoaïn; ñoaïn tính
segmental phoneme aâm vò ñoaïn tính / chieát ñoaïn
segmental tier lôùp aâm chieát ñoaïn
segmentation phaân ñoaïn (thuû phaùp ~)
segmentator thieát bò phaân ñoaïn
segregatory coordination ñaúng keát phaân ly
self-embedding (caâu, ngöõ ñoaïn) töï loàng vaøo
caâu meï
self-referent structure caáu truùc töï chæ
selection tuyeån choïn
selectional restriction haïn ñònh do yeâu caàu tuyeån choïn
selective listening caùch nghe coù choïn loïc
selective memory kyù öùc coù choïn loïc
selectivity tính tuyeån löïa
semanteme hình vò töø vöïng
semantic nghóa hoïc; ngöõ nghóa (thuoäc ~)
semantic analysis phaân tích ngöõ nghóa
semantic autonomous tieåu cuù phuï töï laäp veà nghóa
subordinate clause
semantic case caùch ngöõ nghóa
semantic category phaïm truø ngöõ nghóa
semantic change (nh. semantic chuyeån nghóa
shift)
275
semantic component
semantic congruence
semantic content
semantic feature
semantic feature hypothesis
semantic field (nh. lexical
field)
semantic invariant
semantic primitive
semantic relation
semantic representation
semantic restriction
semantic shift (nh. semantic
change)
semantic triangle (nh. triangle (hình) tam giaùc nghóa hoïc
of signification) (Ogden &
Richards)
semantic universal
semantic vs. conceptual
representation
semantics
semantics of syntax
semasiology (cf. onomasiology) nghóa hoïc töø vöïng
thaønh toá ngöõ nghóa
söï phuø hôïp veà ngöõ nghóa
noäi dung nghóa
neùt nghóa
giaû thuyeát veà neùt nghóa (cho
raèng ñöùa treû lónh hoäi nghóa caùc
töø theo soá nghóa vò töø ít ñeán
nhieàu)
nghóa tröôøng
haèng theå ngöõ nghóa
nguyeân toá ngöõ nghóa
quan heä ngöõ nghóa
caùch trình hieän ngöõ nghóa
haïn ñònh ngöõ nghóa
chuyeån nghóa
phoå nieäm ngöõ nghóa
caùch trình hieän nghóa so vôùi
caùch trình hieän khaùi nieäm
nghóa hoïc; ngöõ nghóa hoïc
ngöõ nghóa cuûa cuù phaùp
276

seme nghóa toá

semelfactive (aspect / verb) nhaát coá (theå ~; vò töø ~) (cf.
durative)
sememe nghóa vò; nghóa cuûa hình vò
sememic (cf. hypersememic) nghóa taèng hoïc (nghieân cöùu
quan heä nghóa giöõa caùc ñôn vò
töø vöïng)
semi-abstract baùn tröøu töôïng
semiactive consciousness tính töï giaùc baùn chuû ñoäng
semi-auxiliary (verb) baùn trôï vò töø
semicolon daáu chaám phaåy
semi-consonant baùn phuï aâm
semi-deponent verb vò töø baùn trung thaùi
semi-modal verb vò töø baùn tình thaùi
semi-negative (nh. near baùn phuû ñònh
negative)
semiosis (C.S. Peirce) söï thieát hieäu
semiosis triangle (C.S. Peirce) tam giaùc thieát hieäu
semiotic (thuoäc) kyù hieäu/ phuø hieäu hoïc
semiology kyù hieäu / phuø hieäu hoïc; trieäu
chöùng hoïc (trong ngaønh y)
semiotic system heä thoáng phuø hieäu
semiotic triangle tam giaùc phuø hieäu hoïc
semiotics kyù hieäu hoïc/ phuø hieäu hoïc
semiotics of communication phuø hieäu hoïc cuûa söï giao tieáp
277
semiotization
semi-passive
semi-phoneme (Bloomfield)
semi-productive
semi-vowel
semology
semotactics
sender
sense
sense and reference
sense group
sense relation
senser / sensor
sensorial
sensorineural deafness (cf.
conductive deafness)
sentence
sentence adjunct
sentence adverb(ial)
sentence element
sentence grammar
sentence meaning
sentence modifier (nh.
sentence adverbial)
quaù trình phuø hieäu/ kyù hieäu hoùa
(vò töø) baùn bò ñoäng
baùn aâm vò
baùn naêng saûn
baùn nguyeân aâm
nghóa taèng hoïc
caùch keát hôïp caùc nghóa vò
ngöôøi göûi
nghóa; yù nghóa
nghóa vaø sôû chæ
töø toå bieåu nghóa
quan heä ngöõ nghóa (giöõa caùc töø)
ngöôøi thuï caûm
caûm quan
chöùng ñieác do thaàn kinh thuï
caûm
caâu
x. sentence adverbial
traïng ngöõ cuûa caâu
thaønh phaàn caâu; yeáu toá cuûa caâu
ngöõ phaùp caâu
nghóa cuûa caâu
phuï ngöõ / traïng ngöõ cuûa caâu
278

sentence schema löôïc ñoà caâu

sentence stress (nh. focal troïng aâm caâu
accent)
sentence structure caáu truùc caâu
sentence type kieåu caâu
sentential caâu (thuoäc ~); coù cöông vò caâu
sentential adverb x. sentence adverb
separability khaû naêng chia caùch
sequence chuoãi noái tieáp
sequence of tenses chuoãi thì
sequencing xeáp chuoãi
sequential order (nh. temporal traät töï tieáp noái
order)
serial construction (Blomfield; keát caáu chuoãi
nh. coordination)
serial relationship (nh. quan heä thaønh chuoãi
gradience)
serial set boä keát chuoãi
serial verbs vò töø keát chuoãi
serially ordered set boä töø coù thöù töï
series chuoãi; loaït
sesquisyllabic moät aâm tieát röôõi (töø ~)
set boä; taäp hôïp
set expression (nh. bound/ bieåu thöùc coá ñònh
fixed / frozen expression)
279

set theory lyù thuyeát taäp hôïp

sex-neutral (nh. dual gender) trung hoøa veà giôùi
shade of meaning saéc thaùi nghóa
shallow memory (cf. deep ~) kyù öùc caïn
shadow pronoun ñaïi töø nhaéc nhôû
shallow structure caáu truùc caïn
shape hình thuø; hình daùng
shared background cuøng chung boái caûnh
shared knowledge cuøng chung voán tri thöùc
sharp thaêng
shift chuyeån (bieán)
shifter chuyeån töû (R. Jakobson)
shifting of stress chuyeån troïng aâm
shifting stress (nh. variable troïng aâm di ñoäng / khaû bieán
stress)
shift-word töø chuyeån töû
short component thaønh toá ngaén
short duration thôøi löôïng ngaén
shortening ruùt goïn (hieän töôïng / thao taùc
~)
short segment chieát ñoaïn ngaén
short-term memory kyù öùc ngaén haïn
sibilance tính xuyùt
sibilant aâm xuyùt
280

side effect hieäu öùng phuï

sides hai beân löôõi
sigmatic duøng chöõ  (sigma – [s] Hy
Laïp)
sigmatism taät phaùt aâm sai chöõ s
sign daáu hieäu; phuø hieäu; kyù hieäu
sign language ngoân ngöõ daáu hieäu (cuûa ngöôøi
ñieác chaúng haïn)
signal tín hieäu; hieäu leänh
signary danh saùch kyù hieäu / phuø hieäu
signifiant naêng bieåu
significance taùc duïng bieåu nghóa
significans naêng bieåu
signification coâng duïng bieåu nghóa
significative meaning thöïc nghóa
significatum (Lat.) sôû bieåu
signifieù (Ph.) / signified sôû bieåu; caùi ñöôïc bieåu thò
signifier naêng bieåu; caùi coù taùc duïng bieåu
thò
silent consonant phuï aâm caâm
silent “e” chöõ “e” caâm
silent (letter) (chöõ) caâm / khoâng ñoïc
silent pause (cf. filled pause) khoaûng ngöøng laëng
silent stop phuï aâm taéc caâm (khoâng baät ra)
silent stress troïng aâm caâm (khoâng roõ nhöng
281

coù theå ñöôïc ngöôøi nghe phuïc

hoài deã daøng)
similar töông töï; töông ñoàng; gioáng
similarity tính töông töï; tính töông ñoàng
simile (cf. comparison) tyû duï
simple ñôn; giaûn ñôn
simple past quaù khöù giaûn ñôn
simple sentence caâu ñôn
simple utterance-unit ñôn vò phaùt ngoân giaûn ñôn
simplicity tính ñôn giaûn; möùc ñôn giaûn
simultaneity tính ñoàng thôøi
simultaneous ñoàng thôøi
simultaneous implementation söï theå hieän ñoàng thôøi cuûa caùc
of distinctive features neùt khu bieät (cuûa moät aâm vò)
simultaneous interpretation dòch ñuoåi
simultaneous occurrence (nh. söï xuaát hieän ñoàng thôøi; söï ñoàng
co-occurrence) hieän
sincerity condition ñieàu kieän chaân thaønh
single ñôn nhaát; duy nhaát
single-base (cf. double-base caûi bieán moät cô sôû
transformation, generalized
transformation)
single modality tình thaùi ñôn nhaát
single speech-act haønh ñoäng ngoân töø ñôn nhaát
single-valued feature (nh. x. unary feature
singulary/ unary feature); (cf.
282
binary feature, multivalued
feature)
single word
singular
singulare tantum (pl.singularia danh töø chæ coù soá ñôn
tantum; cf. plurale tantum)
singulary feature
singulary transformation
singulative
sister (cf. daughter, mother)
sister adjunction (cf. daughter
adjunction)
sister constituent
situation (x. state of affairs)
situation modal
situation model
situational grammar
situation of interaction
situation of reception
situation of utterance
situation semantics
situation type
situational
situational context
töø ñôn
soá ñôn; ñôn soá
x. unary feature
x. single-base transformation
vi ñôn (chæ moät maûnh leû raát nhoû
cuûa vaät chaát) (danh töø ~)
nuùt ngang caáp; nuùt ñoàng thuoäc
phöông thöùc theâm phuï ngöõ
ñoàng thuoäc
thaønh toá ngang caáp
tình huoáng; tình theá
töø tình thaùi coù nghóa tình huoáng
moâ hình tình huoáng
ngöõ phaùp tình huoáng
tình theá töông taùc
tình theá tieáp nhaän
tình huoáng phaùt ngoân
nghóa hoïc tình huoáng
loaïi söï tình
tình huoáng (thuoäc/ do ~)
x. context-of-situation
283
situational meaning
situational recoverability (cf.
structural recoverability)
situational semantics
situational topic
situationality
sjuzhet (Nga)
skeletal tier
SL (x. source language)
slang
slang expression
slants (nh. bars, solidi)
slip of the tongue
slit (fricative)
slogofonema (Ng.)
slogomorfema (nh.
morpfosyllabema)
slot
slot-and-filler (method)
slurred pronunciation
small clause
smooth artiulation
social deixis
nghóa tình huoáng
khaû naêng phuïc hoài nhôø tình
huoáng
nghóa hoïc tình huoáng
chuû ñeà tình huoáng
thích hôïp vôùi tình huoáng (tính /
möùc ~)
söôøn chuyeän (cf. fabula)
lôùp söôøn (goàm nguyeân aâm vaø
phuï aâm khoâng minh ñònh)
ngoân ngöõ laøm nguoàn
tieáng loùng; bieät ngöõ xaõ hoäi
ngöõ tieáng loùng
vaïch nghieâng
noùi nhòu (x. lapsus linguae)
khe deït (aâm xaùt ~)
aâm tieát – aâm vò
aâm tieát – hình vò
ngaên; oâ; vò trí
ñieàn-vaøo-oâ (phöông phaùp ~)
caùch phaùt aâm chuoài
tieåu cuù thöù caáp
caùch caáu aâm dòu nheï
tröïc chæ xaõ hoäi / lieân nhaân
284

social dialect (nh. class dialect) bieät ngöõ giai caáp / xaõ hoäi
social distancing khoaûng caùch xaõ hoäi
social information thoâng tin xaõ hoäi
social interaction söï töông taùc trong xaõ hoäi
social meaning nghóa xaõ hoäi; nghóa lieân nhaân
social status cöông vò xaõ hoäi
socialization söï xaõ hoäi hoùa
sociative (case) Caùch lieân ñôùi (“cuøng nhau”)
sociolect bieät ngöõ xaõ hoäi
sociolinguistics (nh. sociology xaõ hoäi ngoân ngöõ hoïc; xaõ hoäi
of language) hoïc ngoân ngöõ
sociological linguistics ngoân ngöõ hoïc xaõ hoäi hoïc
sociology of language x. sociolinguistics
sociopragmatics ngöõ duïng hoïc xaõ hoäi
sociostylistics phong caùch hoïc xaõ hoäi
soft consonant phuï aâm meàm (ngaïc hoùa)
soft palate (nh. velum) ngaïc meàm; (khaåu) maïc
solecism (cuõ) (cf. barbarism loãi keát hôïp
(2))
solidus (pl. solidi) (nh. bars, vaïch nghieâng (hai beân kyù hieäu
slants) phieân aâm aâm vò hoïc)
soliloque (Ph.) thoùi noùi moät mình
soliloquy ñoäc thoaïi tröïc tieáp (kòch ~)
solipsism duy ngaõ ñoäc toàn luaän
solution giaûi phaùp
285

sonagram x. (sound) spectrogram

sonagraph x. sound spectrograph
sonant (nh. sonorant) aâm vang
sonometer thanh keá
sonorant (cf. obstruent) aâm vang; aâm töï thanh
sonority aâm löôïng; thanh tính
sonority hierarchy heä toân ty veà thanh tính
sonority peak ñænh aâm löôïng
sonority scale thang ñoä thanh tính
sonorization höõu thanh hoùa (hieän töôïng ~)
sortal (cf. mensural) chæ loaïi (loaïi töø ~)
sortal classifier loaïi töø chæ loaïi; danh töø chæ loaïi
sortal universal phoå nieäm tieåu loaïi
sortality (cf. mensurality) tính chæ loaïi (cuûa loaïi töø)
sound aâm; aâm toá
sound image hình aûnh aâm thanh (F. de
Saussure)
sound shift chuyeån bieán aâm thanh
sound symbolism (nh. bieåu tröng aâm thanh
cratylism)
sound change chuyeån bieán ngöõ aâm
sound law quy luaät ngöõ aâm
sound pattern moâ hình ngöõ aâm
sound quality phaåm chaát ngöõ aâm
286

sound recording baûn ghi aâm

sound spectrograph maùy ghi thanh phoå
sound wave soùng aâm
source (1) (cf. goal) nguoàn; ñieåm/ nôi xuaát phaùt (cf.
ñích)
source (2) (cf. destination) xuaát xöù; ngöôøi göûi (cf. ngöôøi
nhaän)
source (3) nguoàn (cuûa tín hieäu)
source feature (cf. major class ñaëc tröng veà nguoàn aâm (N.
feature, cavity feature, Chomsky & M. Halle)
manner of articulation,
prosodic feature)
source genitive sinh caùch chæ nguoàn
source language (cf. target ngoân ngöõ nguoàn; ngoân ngöõ
language) nguyeân baûn
SOV word order traät töï töø SOV
SOV language ngoân ngöõ SOV
space khoâng gian
space grammar (nh. cognitive ngöõ phaùp khoâng gian (nh. ngöõ
grammar) phaùp nhaän thöùc)
spatial khoâng gian (thuoäc ~)
spatial deixis tröïc chæ trong khoâng gian
spatial location vò trí trong khoâng gian
spatial logic logic khoâng gian
spatial organization toå chöùc (trong) khoâng gian
spatial relation quan heä khoâng gian
287
spatiotemporal co-ordinates
spatiotemporal location
speaker
speaker-know-best principle
speaker-oriented modality
(cf. agent-oriented modality)
speaker recognition
speaker’s attitude
speaker’s certainty
speaker’s error
speaker’s meaning
speaker’s strategy
special term
specialization
specific
specific category
specification
specifier
spectrogram
speech
speech act
speech act participant
toaï ñoä khoâng – thôøi gian
ñònh vò khoâng gian – thôøi gian
(caùch ~)
ngöôøi noùi
nguyeân lyù “ngöôøi noùi bieát roõ
nhaát”
tình thaùi höôùng (vaøo) ngöôøi noùi
nhaän dieän gioïng ngöôøi noùi
thaùi ñoä cuûa ngöôøi noùi
xaùc tín cuûa ngöôøi noùi
nhöõng loãi cuûa ngöôøi noùi
nghóa cuûa ngöôøi noùi
chieán löôïc cuûa ngöôøi noùi
thuaät ngöõ chuyeân moân
möùc chuyeân bieät hoaù
loaïi bieät
phaïm truø loaïi bieät
minh ñònh (söï ~; vieäc ~; caùch ~)
loaïi bieät ngöõ
baûn ghi thanh phoå
lôøi noùi; ngoân töø; dieãn ngoân
haønh ñoäng baèng lôøi; haønh ñoäng
ngoân töø; ngoân haønh
toân ty trong möùc nhaäp caûm cuûa
288

empathy hierarchy ngöôøi tham gia haønh ñoäng giao

tieáp
speech act theory lyù thuyeát haønh ñoäng ngoân töø
speech act verb vò töø ngoân haønh
speech analysis (cf. discourse phaân tích tieáng noùi (cf. phaân
analysis) tích dieãn ngoân)
speech chain ñöôøng daây truyeàn ngoân
speech coding maõ hoaù tieáng noùi
speech community khoái coäng ñoàng ngoân ngöõ
speech compression neùn tín hieäu ngoân töø
speech event söï kieän ngoân töø
speech exchange system moâ hình toå chöùc hoäi thoaïi
speech flow ngoân löu
speech parameter tham soá cuûa lôøi noùi
speech perception tri giaùc lôøi noùi (caùch ~)
speech production phaùt ra tieáng noùi (caùch ~)
speech recognition nhaän dieän ngoân töø (caùch ~)
speech situation tình huoáng cuûa lôøi noùi
speech sound aâm toá
speech strategy chieán löôïc cuûa lôøi noùi
speech synthesis toång hôïp tieáng noùi
speech synthetizer maùy toång hôïp lôøi noùi
speech wave soùng aâm cuûa tieáng noùi
spelling (cf. orthography) caùch vieát (chöõ abc); chính taû
spelling pronunciation caùch phaùt aâm theo chính taû
289
sphere of influence
spirant
spirantization
split
split ergativity
split infinitive
split reference
spondaic
spondee (cf. amphibrach)
spoonerism (cf. metathesis)
sporadic
Sprachbund (Ñ.)
Sprachgefuhl (Ñ.)
spread (lips)
spreading
sputter
square brackets (cf. angled
brackets, braces, curly
brackets, round brackets)
S-R model
S-structure
stability (of tiers)
phaïm vi aûnh höôûng
x. fricative
xaùt hoùa (hieän töôïng ~)
phaân ñoâi; taùch ñoâi
tính khieån caùch phaân ñoâi
daïng nguyeân (bò) taùch ñoâi
sôû chæ phaân ñoâi
(thuoäc) moâ hình troïng aâm hay
tröôøng ñoä [11]
moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [11]
noùi laùi
haõn höõu
x. linguistic area
x. linguistic intuition
khoâng chuùm (moâi ~)
söï lan roäng (cuûa moät thanh ñieäu
sang aâm ñoaïn beân)
lôøi noùi voäi (khoâng ñöôïc roõ vaø
ñuùng)
daáu ngoaëc vuoâng ([ ])
x. stimulus-response model
x. shallow structure
tính oån ñònh (cuûa töøng “lôùp”
290

ñôn vò aâm vò hoïc)

stability principle nguyeân lyù oån ñònh
stage giai ñoaïn
standard chuaån; chuaån möïc
standard allophone tieâu theå; tha aâm chuaån
Standard Average European tieáng AÂu chaâu trung bình chuaån
(B. L. Whorf)
standard language tieáng chuaån
Standard Model (nh. Standard Moâ hình Chuaån (Chomsky)
Theory)
standard pronunciation caùch phaùt aâm chuaån
Standard Theory (nh. Lyù thuyeát Chuaån (ngöõ phaùp cuûa
Standard Model) N. Chomsky)
standardization chuaån hoaù / tieâu chuaån hoaù
standing epithet tính ngöõ ñaõ thaønh coâng thöùc
stanza ñoaïn thô töù tuyeät
starred form hình thaùi coù ñaùnh daáu hoa thò
stasis tónh traïng
statal traïng thaùi / tónh traïng (nghóa ~)
state traïng thaùi
state of affairs söï tình; söï theå
state of language (nh. eùtat de ngöõ traïng
langue)
state verb vò töø traïng thaùi; vò töø tónh
statement nhaän ñònh
291

static traïng thaùi (thuoäc ~); tónh

static passive thaùi bò ñoäng tónh
static relation quan heä tónh traïng
static tone thanh ñieäu tónh
stationary (articulators) (cf. tónh / khoâng cöû ñoäng ñöôïc (khí
movable) quan caáu aâm ~)
statistic linguistics ngoân ngöõ hoïc thoáng keâ
stative tónh; tónh traïng
stative perfect theå dó thaønh tónh (theå ~)
stative verb (x. state verb) vò töø tónh
status (1) cöông vò
status (2) phaïm truø khaùi quaùt hoùa
stem (cf. root) thaân töø; töø caùn
stem-composition phöông thöùc gheùp töø caùn
stem derivation phaùi sinh töø töø caùn
stem inflexion bieán vó töø caùn
stereotype quaùn hình; quaùn ngöõ
stereotype expression bieåu thöùc raäp khuoân
stiff / slack distinction söï khu bieät raén / meàm
stimulus kích thích (toá)
stimulus and response (lyù thuyeát) “kích thích vaø phaûn
(theory) öùng”
stimulus-response model Moâ hình "Kích thích – Phaûn
öùng"
stock (cf. superstock) (ngöõ) toâng
292

stochastic ngaãu tính

story chuyeän keå
story episode tình tieát trong chuyeän keå
story structure caáu truùc cuûa chuyeän
straightforward question caâu hoûi thaúng thöøng
strand taùch rieâng
stranded element yeáu toá maéc caïn
strategy chieán löôïc
stop (consonant) taéc (phuï aâm ~)
stratification phaân taèng
stratificational grammar ngöõ phaùp phaân taèng
stratified sampling caùch choïn maãu coù phaân taèng
stratum lôùp; taàng
stream of consciousness doøng yù thöùc
strength x. phonologic(al) strength
strength scale thang ñoä maïnh yeáu (töø aâm taéc
voâ thanh ñeán aâm tieáp caän)
stress troïng aâm
stress contour ñieäu hình troïng aâm
stress-group nhoùm troïng aâm
stress mark daáu troïng aâm
stress pattern moâ hình troïng aâm
stress-timed (language) (cf. (ngoân ngöõ) coù troïng aâm caùch
syllable-timed) quaõng ñeàu nhau
293
stricture
strident (cf. mellow)
string
strong
strong adequacy
strong consonant
strong declension
strong form (cf. weak form)
strong vowel
structural ambiguity
(nh.constructional
homonymy)
structural change
structural class
structural linguistics
structural consistency
structural inconsistency
structural meaning (nh.
grammatical meaning)
structural pressure
structural recoverability (cf.
situational recoverability)
structural semantics
structural set
caáu aâm boùp / thaét
theù
chuoãi (keá tieáp)
maïnh
möùc thoûa ñaùng cao
phuï aâm maïnh
heä bieán caùch maïnh
hình thöùc maïnh
nguyeân aâm maïnh
tính löôõng khaû caáu truùc
bieán ñoåi do caûi hoaùn
chuûng loaïi caáu truùc tính
ngöõ hoïc caáu truùc
tính nhaát quaùn vôùi toaøn boä caáu
truùc
tính thieáu nhaát quaùn vôùi toaøn
boä caáu truùc
nghóa caáu truùc
aùp löïc cuûa caáu truùc
khaû naêng phuïc hoài nhôø caáu truùc
nghóa hoïc caáu truùc
taäp hôïp caáu truùc tính
294

structural signal tín hieäu caáu truùc tính

structuralism caáu truùc luaän
structurally conditioned do caáu truùc quy ñònh
structuration caáu truùc hoaù (caùch ~)
structure caáu truùc
structure dependence leä thuoäc caáu truùc (quan heä ~)
structure description moâ taû caáu truùc
structure manipulation thao taùc thay ñoåi caáu truùc
structure of event caáu truùc cuûa söï tình / bieán coá
structure pattern moâ hình caáu truùc
stuttering noùi laép
style phong caùch
style indirect libre (Ph.) x. free indirect speech
style disjunct traïng ngöõ phong caùch
style of discourse phong caùch (cuûa) dieãn ngoân
style of pronunciation phong caùch phaùt aâm
stylistic phong caùch (hoïc) (thuoäc ~)
stylistic feature (neùt) ñaëc tröng phong caùch
stylistic level bình dieän phong caùch hoïc
stylistics phong caùch hoïc
stylization phong caùch hoùa; caùch ñieäu
(hoaù)
suasive verb vò töø thuyeát phuïc
subcategorization frame khung tieåu phaïm truø hoùa
295
subcategory
subclass
subdialect (nh. patois)
subfamily (cf. superfamily)
subject (1)
subject (2)
subject clause
subject control
subject infinitive
subject marking
subject-predicate scheme
subject-prominent language
(cf. topic-prominent
language)
subject property
subject-verb agreement
subjectival
subjective (nh. nominative)
subjective complement (cf.
objective complement)
subjective deixis
subjective genitive (cf.
objective genitive)
subjective knowledge
subjective modality
tieåu phaïm truø
tieåu loaïi
thoå ngöõ
haï (ngöõ) heä
chuû ñeà
chuû ngöõ
tieåu cuù chuû ngöõ
quyeàn kieåm ñònh cuûa chuû ngöõ
thöùc voâ ñònh laøm chuû ngöõ
(caùch) ñaùnh daáu chuû ngöõ
luôïc ñoà chuû vò
ngoân ngöõ thieân chuû ngöõ
thuoäc tính cuûa chuû ngöõ
söï phuø öùng chuû-vò
thuoäc chuû ngöõ
chuû caùch
phuï ngöõ cuûa chuû ngöõ
tröïc chæ chuû quan
chuû sinh caùch; sinh caùch chæ chuû
theå
tri thöùc chuû quan
tình thaùi chuû quan
296

subjective nominative danh caùch chæ chuû ngöõ

subjective probability xaùc suaát chuû quan
subjective understanding caùch hieåu chuû quan
subjectivity tính chuû quan
subjectless khoâng coù chuû ngöõ
subjectless sentence caâu khoâng coù chuû ngöõ
subjunct (cf. adjunct, conjunct, traïng ngöõ phuï / phoù ngöõ
disjunct)
subjunctive thöùc haï thuoäc; thöùc giaû thuaät
subjunctive of manipulation thöùc haï thuoäc chæ meänh leänh
sublanguage ngoân ngöõ chi haï
sublinguistic (communication) ngoân ngöõ nhi haï (giao tieáp ~)
submodifier phuï ngöõ thöù caáp
submorph haï hình toá; phoù hình toá
submorphemic boundary bieân giôùi haï hình vò
subordinate (adj) caáp döôùi; phuï thuoäc
subordinate (n.) x. hyponym
subordinate clause (nh. caâu / tieåu cuù phuï
dependent clause)
subordinating conjunction lieân töø phuï thuoäc hoaù
subordination phuï keát
subordinator taùc töû phuï thuoäc hoaù
subphonemic level caáp ñoä döôùi aâm vò
subrheme tieåu thuyeát; thuyeát caáp döôùi
297
subset
subsidiary member
subsidiary variant
substance
substance of content
substance of expression
substantialism
substantiation (1)
substantiation (2)
substantivization
substantive (cuõ)
substantive universal (cf.
formal universal)
substitutable
sustitutability (n.)
substitute
substitution
substitution frame
substitution item
substitution of meaning
substitution test
substrate language
substratum (nh. substrate; cf.
adstratum, superstratum)
tieåu taäp hôïp
thaønh phaàn phuï
bieán theå thöù yeáu
chaát lieäu; thöïc chaát
chaát lieäu cuûa bình dieän noäi
dung
chaát lieäu cuûa bình dieän bieåu ñaït
chaát lieäu luaän
bieän minh (vieäc / caùch ~)
cuï theå hoùa (vieäc / caùch ~)
danh töø hoùa (caûi bieán ~)
thöïc theå töø
phoå nieäm thöïc theå
coù theå thay theá
khaû naêng thay theá
yeáu toá thay theá
(söï) thay theá
khung thay theá
ñôn vò thay theá
thay theá nghóa (vieäc / caùch ~)
traéc nghieäm thay theá
ngoân ngöõ cô taèng
cô taèng; taàng döôùi
298

substring chuoãi caáp döôùi

subtheme tieåu ñeà
subtopic tieåu ñeà; ñeà caáp döôùi
subtractive bilingualism (cf. song ngöõ tröø (vò trí ngoân ngöõ
additive bilingualism) thöù nhaát cuûa tieáng baûn ñòa bò
moät ngoân khaùc thay theá)
substructure caáu truùc phuï
succion caáu aâm muùt
succion stop aâm taéc muùt
suffix haäu toá
suffixal (coù tính / thuoäc) haäu toá
suffixation phöông thöùc (duøng) haäu toá
suffixing language ngoân ngöõ duøng haäu toá
suffixless adjective tính töø khoâng coù haäu toá
suggestive question caâu hoûi (coù taùc duïng) gôïi yù
sulcalized (sulcalization, n.) loõm (caáu aâm ~)
summation plural (nh. binary danh töø soá phöùc toång
noun; binary plural; cf.
plurale tantum)
superficial beà maët (hình thaùi ngöõ aâm ~)
superfix x. suprafix
superfoot sieâu chaân
superheavy syllable aâm tieát sieâu naëng
superjump (Labov) sieâu voït (bieán ñoåi aâm vò hoïc ~)
superlative cöïc caáp
299
superordinate (nh.
hyperonym; cf. hyponym)
superordinate clause
superposition
super-sign
superstock (cf. stock)
superstrate language
superstratum (cf. adstratum,
substratum)
supertopic
supinum (Lat.)
suppletion
suppletive alternant
suppletive form
suppletive morpheme
supposition
suppositional subjunctive
suprafix (nh. superfix)
supraglottal
suprasegmental (nh. prosodic) sieâu ñoaïn
suprasegmental phoneme
suprasegmental phonology
surd (Ph.)
surface structure (cf. deep
thöôïng caáp; thöôïng danh
tieåu cuù thöôïng caáp
choàng theâm (thuû phaùp ~)
sieâu phuø hieäu
thöôïng (ngöõ) toâng
ngoân ngöõ lôùp treân; thöôïng taèng
thöôïng taèng; taàng treân
sieâu chuû ñeà
vò tính töø bò ñoäng
thay theá boå khuyeát
ñôn vò luaân phieân boå khuyeát
hình thaùi boå khuyeát
hình vò boå khuyeát
giaû ñònh
thöùc haï thuoäc (coù nghóa) giaû
ñònh
phuï toá sieâu ñoaïn
(aâm) treân thanh haàu
aâm vò sieâu ñoaïn
aâm vò hoïc sieâu ñoaïn
voâ thanh
caáu truùc beà maët
300

structure)
surface structure empathy toân ty nhaäp caûm cuûa caáu truùc
hierarchy beà maët
surface subject chuû ngöõ beà maët
surname hoï
suspicious pair caëp khaû nghi
sustained intonation ngöõ ñieäu gaùc
SVO word order traät töï töø SVO
SVO language ngoân ngöõ SVO
svarabhakti x. parasite vowel
switch reference daáu hieäu [chuyeån sôû chæ]
syllabary vaên töï ghi aâm tieát; vaên töï aâm
tieát tính
syllabeme aâm tieát vò; “tieáng”
syllabic aâm tieát tính; thaønh aâm tieát
syllabic consonant phuï aâm aâm tieát tính
syllabic division phaân chia aâm tieát (vieäc/ caùch
~)
syllabic script vaên töï ghi aâm tieát; vaên töï aâm
tieát tính
syllabic writing chöõ vieát aâm tieát tính
syllabication x. syllabification
syllabification (nh. phaân aâm tieát (söï/ caùch ~)
syllabication)
syllable aâm tieát; tieáng
syllable boundary bieân giôùi aâm tieát
301

syllable-final cuoái aâm tieát (ôû vò trí ~)

syllable juncture tieáp ñieåm aâm tieát
syllable pattern moâ hình aâm tieát
syllable peak ñænh aâm tieát
syllable-timed (language) (cf. (ngoân ngöõ) coù tröôøng ñoä aâm tieát
stress-timed) töông ñoái baèng nhau
syllabogram chöõ ghi töøng aâm tieát
syllemma hôïp ngöõ [taâm+phuï+lieân]
syllepsis (pl. syllepses) ñoàng chaáp (söï ~; pheùp ~)
syllogism tam ñoaïn luaän
symbol kyù hieäu
symptom trieäu chöùng
symmetry (symmetric, adj.) (söï) caân ñoái
synaesthesia x. synesthesia
synaffix ñoàng phuï toá; phuï toá phöùc hôïp
synaffixation phöông thöùc (duøng) ñoàng phuï
toá
synaloepha hoøa ñuùc aâm tieát (hieän töôïng ~)
syncategorematic word hö töø; töø chöùc naêng
synchronic (cf. diachronic) ñoàng ñaïi
synchronic etymology töø nguyeân hoïc ñoàng ñaïi
synchronic explanation caùch giaûi thích ñoàng ñaïi
synchronic foreignism töø (ngöõ) ngoaïi lai ñoàng ñaïi
synchronic linguistics ngoân ngöõ hoïc ñoàng ñaïi
302

synchronic phonetics ngöõ aâm hoïc ñoàng ñaïi

synchrony bình dieän ñoàng ñaïi
syncopation x. syncope
syncopated (nguyeân aâm) bò löôïc boû
syncope (nh. syncopation; löôïc aâm
elision; cf. haplology)
syncretic(al) hoãn hôïp; trung hoaø hoaù
syncretism hoãn hôïp bieán toá; trung hoaø hoaù
(hieän töôïng ~)
syndesis quan heä lieân hôïp
syndetic co-ordination ñaúng keát coù lieân töø
synecdoche (cf. metonymy) pheùp caûi dung
synecdochical caûi dung (coù tính ~)
syneresis lieân keát nguyeân aâm (hieän töôïng
~)
synesis phuø öùng ngöõ phaùp theo nghóa
(hieän töôïng ~)
synesthesia (cv. synaesthesia) coäng caûm; phoái caûm
synesthetic coäng caûm / phoái caûm (thuoäc ~)
synharmony söï hoaø ñoàng nguyeân aâm
synonym töø ñoàng nghóa
synonymic ñoàng nghóa
synonymous ñoàng nghóa
synonymy ñoàng nghóa (quan heä ~)
synsemantic hôïp nghóa
303
synsemantic word (cf.
autosemantic ~)
syntactic
syntactic amalgam
syntactic ambiguity
syntactic behavio(u)r
syntactic causative (cf. lexical keát caáu gaây khieán cuù phaùp (cf.
causative)
syntactic compound
syntactic negation
syntactic neutralization
syntactic relationship
syntactic structure (nh. syntax caáu truùc cuù phaùp
structure)
syntactic synonym
syntactic word
syntactics (Ch. S. Peirce)
syntagm / syntagma
syntagm stress
syntagmatic (axis) (cf.
paradigmatic)
syntagmatic plane
syntagmatic relation /
relationship
hö töø; töø phoái nghóa (cf. thöïc töø;
töø töï nghóa)
cuù phaùp (thuoäc ~)
toå hôïp cuù phaùp nghóa (G.
Lakoff)
tính löôõng nghóa cuù phaùp
thaùi ñoä cuù phaùp
~ töø vöïng)
töø gheùp cuù phaùp
phuû ñònh cuù phaùp
trung hoøa hoùa cuù phaùp (hieän
töôïng ~)
quan heä cuù phaùp
töø ñoàng nghóa cuù phaùp
töø cuù phaùp; hö töø
keát phaùp
keát ñoaïn; ngöõ ñoaïn
troïng aâm ngöõ ñoaïn
(truïc) keát hôïp
bình dieän keát hôïp
quan heä keát hôïp
304

syntagmeme (cf. tagmeme) cuù phaùp vò (K.L. Pike)

syntax cuù phaùp
syntax analysis phaân tích cuù phaùp
syntax category phaïm truø cuù phaùp
syntax structure (nh. syntactic caáu truùc cuù phaùp
structure)
syntax tree caây cuù phaùp
syntax unit ñôn vò cuù phaùp
synthesis toång hôïp (söï ~)
synthetic language (cf. ngoân ngöõ toång hôïp tính
analytic language)
synthetic proposition meänh ñeà toång hôïp
synthetic truth chaân lyù toång hôïp (söï thaät treân
cô sôû ñoái chieáu vôùi hieän thöïc)
syntonic ñoàng thanh ñieäu
system heä (thoáng)
system sentence caâu trong heä thoáng
systematic heä thoáng (coù tính ~)
systematic phoneme aâm vò heä thoáng tính (ñöôïc xaùc
laäp treân cô sôû ngöõ phaùp cuõng
nhö ngöõ aâm)
systematic phonemics aâm vò hoïc heä thoáng tính
systemic heä thoáng tính (theo quan ñieåm
cuûa M. A. K. Halliday)
systemic grammar (nh. ngöõ phaùp heä thoáng tính
systemic-functional grammar)
305

systemic-functional grammar ngöõ phaùp – chöùc naêng heä thoáng

(nh. systemic grammar) tính (M.A.K. Halliday)
systemic network maïng löôùi heä thoáng tính

T
table of sounds baûng aâm toá
taboo (leä) kieâng kî
tachygraphy toác kyù
tacit knowledge (nh. intuition, tri thöùc aån maëc
Sprachgefuhl)
tact (1) söï teá nhò (trong öùng xöû, noùi
naêng)
tact (2) (nh. beat) phaùch (trong aâm nhaïc)
tactic analysis phaân tích theo khaû naêng keát
hôïp
tactic form toå hôïp keát vò (laøm thaønh moät
hình thaùi ngöõ phaùp)
tactics keát (hôïp) hoïc
tactile medium x. haptic medium
tag (caâu, töø) haäu ñeà
tag question caâu hoûi ñuoâi
tag statement nhaän ñònh ñuoâi
tagma keát toá ((K.L. Pike)
306

tagmatics keát toá hoïc ((K.L. Pike)

tagmeme keát vò ((K.L. Pike)
tagmemics keát vò hoïc ((K.L. Pike)
tail ñuoâi; haäu ñeà
talk noùi chuyeän
talk exchange chuyeän troø
tamber x. timbre
tap x. flap
target (1) ñích
target (2) muïc tieâu
target object boå ngöõ chæ ñích
target articulation (cf. caáu aâm laøm ñích (caùch ~)
auditory target)
target articulation domain khu vöïc muïc tieâu caáu aâm
target language (nh. object ngoân ngöõ ñích; ngoân ngöõ cuûa
language (2)) baûn dòch
tautological x. tautologous
tautologous coù tính chaát truøng ngoân
tautology (cf. pleonasm) truøng ngoân
taxeme neùt khu bieät ngöõ phaùp
taxis (cuõ; pl. taxes) töø keát
taxonomic grammar ngöõ phaùp chia loaïi
taxonomic linguistics ngöõ hoïc lieät keâ – phaân loaïi
taxonomy phaân loaïi (caùch / baûng ~)
307

taxonomy of illocutionnary phaân loaïi caùc haønh ñoäng ngoân

acts trung (caùch ~)
taxonomy of speech acts phaân loaïi caùc haønh ñoäng baèng
lôøi (caùch ~)
technical term thuaät ngöõ kyõ thuaät; thuaät ngöõ
chuyeân moân
technography chöõ vieát chuyeân moân
teknonymic teân (möôïn cuûa) con
telegraphese ngoân ngöõ ñieän tín
teleogical explanation giaûi thích (theo) muïc ñích luaän
(caùch ~)
teleology (teleologic(al), adj.) muïc ñích luaän
telescoped word töø ruùt ngaén
telic (cf. atelic) höõu ñích
telic situation type (loaïi) söï tình höõu ñích
telicity tính höõu ñích
tellability tính deã keå (cuûa chuyeän)
template maãu (ñeå nhaän dieän)
tempo toác ñoä; nhòp ñoä
temporal thôøi gian (thuoäc/ trong ~)
temporal clause tieåu cuù traïng ngöõ thôøi gian
temporal deixis tröïc chæ veà thôøi gian
temporal location ñònh vò trong thôøi gian
temporal logic logic thôøi gian
temporal meaning (cf. tense yù nghóa thôøi gian (cf. ~ thì)
308

~)
temporal order (nh. sequential traät töï thôøi gian (nh. traät töï tieáp
order) noái)
temporal particle tieåu töø thôøi gian (A.Wierzbicka)
temporally restrictive tính töø haïn ñònh thôøi gian
adjective
temporary nhaát thôøi
tendency xu höôùng
tenor gioïng nam cao
tenor of dicourse ñoái töôïng so saùnh (trong pheùp
aån duï)
tense (1) thì
tense (2) (aâm) caêng
tense back-shifting quan heä thì giöõa caùc tieåu cuù
tensed (language / clause) coù thì (ngoân ngö õ/ caâu ~)
tensed sentence caâu coù thì
tenseless (language / clause) khoâng coù thì / voâ thì (ngoân ngöõ
/ caâu ~)
tense locus quy ñieåm thì
tense-logic logic thì
tense phrase ngöõ ñoaïn thì
tense-system heä thoáng thì
tense vowel nguyeân aâm caêng
tension ñoä caêng
tenuis (cuõ; pl. tenues) (phuï aâm) maûnh
309

term thuaät ngöõ; ngöõ ñònh danh

term formation caáu taïo töø / ngöõ ñònh danh
term of endearment töø ngöõ xöng hoâ thaân thieát
term of address x. address term
term operator taùc töû taïo töø / ngöõ ñònh danh
term predicate danh ngöõ laøm vò ngöõ
term structure caáu truùc cuûa ngöõ ñònh danh
terminal string chuoãi keát cuïc
terminative (aspect) x. completive
terminus ñieåm keát thuùc
territory (cf. assertive ~, non- mieàn/ vuøng/ taàm (hieäu löïc)
assertive ~)
tertiary stress troïng aâm caáp ba
tertium comparationis (Lat.) veá thöù ba cuûa so saùnh
tertium non datur (Lat.) khoâng coù tröôøng hôïp naøo khaùc
tessitura cöõ gioïng
tetrameter (thô) boán chaân
teùtrameøtre (Ph.) (nh. (thô) möôøi hai aâm tieát; (thô)
alexandrine) thaäp nhò ngoân
tetrastich (nh. quatrain) thô töù tuyeät; thô boán caâu
text vaên baûn
text frequency taàn soá treân vaên baûn
text grammar ngöõ phaùp vaên baûn
text interpretation thuyeát minh vaên baûn (vieäc /
caùch ~)
310

text linguistics ngöõ hoïc vaên baûn

textology vaên baûn hoïc
text processing xöû lyù vaên baûn (vieäc / caùch ~)
text-sentence caâu trong vaên baûn
textual deixis tröïc chæ trong vaên baûn
textual function chöùc naêng taïo vaên baûn
textual meaning nghóa vaên baûn
thematic (1) tham toá (coù tính ~, thuoäc veà ~)
thematic (2) ñeà (coù tö caùch ~)
thematic (3) (nh. stem) thaân töø; töø caùn
thematic continuity tính lieân tuïc cuûa chuû ñeà / tham
toá
thematic predictability tính khaû tieân ñoaùn cuûa chuû ñeà
thematic-rhematic phaân ñoaïn ñeà-thuyeát (caùch ~)
articulation
thematic saliency tính noåi troäi cuûa chuû ñeà
thematic role vai tham toá
thematic structure (1) caáu truùc ñeà-thuyeát
thematic structure (2) caáu truùc tham toá
thematic subject chuû ngöõ laøm ñeà
thematic vowel nguyeân aâm töø caùn
thematization (thematize, v.) ñeà hoaù (thao taùc ~)
theme ñeà; chuû ñeà
theme prominence tính noåi troäi cuûa ñeà
311
theoretical grammar
theoretical linguistics (nh.
general linguistics)
theoretical model
theory of linguistic relativity
theory of markedness
theory of semantic (lexical)
fields
theory of speech acts (J.L.
Austin, J.R. Searle)
theory of the laryngeals (F. de lyù thuyeát veà caùc phuï aâm thanh
Saussure)
therapeutic sound change
thesaurus
theta-assignment
theta criterion
theta grid
theta-role (-role)
theta theory
thieves’ cant / patter
thing
thingness
third person
ngöõ phaùp lyù thuyeát
ngoân ngöõ hoïc lyù thuyeát
moâ hình lyù thuyeát
(lyù) thuyeát tuông ñoái luaän ngoân
ngöõ hoïc
lyù thuyeát veà tính [±höõu tröng]
x. field theory
lyù thuyeát veà caùc haønh ñoäng
baèng lôøi / ngoân haønh
haàu (cuûa tieáng AÁn-AÂu)
bieán aâm trò lieäu
kho töø vöïng
phaân ñònh vai cho caùc tham toá
(vieäc / caùch ~)
tieâu chí theta
löôùi theta
x. thematic role
lyù thuyeát theta (trong lyù thuyeát
chi phoái vaø raøng buoäc)
tieáng loùng cuûa keû troäm
vaät
vaät tính
ngoâi thöù ba
312

third-person imperative thöùc meänh leänh ngoâi thöù ba

thought tö duy
three-part verb vò töø coù hai tieåu töø (nhö look
down on)
three-part word x. three-part verb
three-place verb vò töø tam trò; vò töø ba choã
throaty (gioïng) khaøn / khaûn
thyroid cartilage suïn cuûa tuyeán giaùp
tier (in autosegmental lôùp (trong aâm vò hoïc töï ñoaïn)
phonology)
tilde daáu soùng (~) (duøng trong töø
ñieån)
timbre aâm saéc
time thôøi gian; thôøi
time adverbial traïng ngöõ thôøi gian
time-bound proposition meänh ñeà bò raøng buoäc veà thôøi
gian
time clause tieåu cuù thôøi gian
time of event thôøi ñieåm cuûa söï tình
time of speech thôøi ñieåm phaùt ngoân
timeless proposition meänh ñeà phi thôøi gian; meäänh
ñeà voâ thôøi / phieám thôøøi
timing söï phoái hôïp (trong thôøi gian)
tip (nh. apex) choùp löôõi
tip-of-the-tongue hieän töôïng queân khuaáy moät töø
phenomenon duøng haøng ngaøy
313

title ñaàu ñeà

tmesis (pl. tmeses) phaân taùch thaønh toá cuûa töø phaùi
sinh (vieäc / caùch ~)
token (cf. type) (tröôøng hôïp) caù theå; hieän daïng
tonal thanh ñieäu (coù ~; thuoäc ~)
tonal juncture tieáp ñieåm thanh ñieäu
tonal (vowel) chính aâm
tonal tier lôùp cuûa thanh ñieäu
tonality tính thanh ñieäu; ñieäu thöùc (cuûa
caâu)
tonality feature ñaëc tröng ñieäu thöùc
tone thanh (ñieäu)
tone frequecy xaùc suaát cuûa thanh ñieäu
tone-group (cf. nucleus (2)) ñôn vò ngöõ ñieäu
(nh. breath-group,
phonological phrase,
intonation-group, tone-unit)
tone language ngoân ngöõ coù thanh (ñieäu)
tonemics thanh vò hoïc
tone of voice gioïng noùi; caùch noùi
tonetics ngöõ aâm hoïc cuûa thanh ñieäu
tone-unit x. tone group
toneme thanh vò
tongue löôõi
tongue advancement chieàu höôùng cuûa löôõi
314

tongue back maët löôõi

tongue blade ñaàu löôõi
tongue body thaân löôõi
tongue height ñoä naâng (cuûa) löôõi
tongue root (nh. radix) goác löôõi
tongue-slip noùi nhòu
tonetics thanh ñieäu ngöõ aâm hoïc
tonic (tonicity, n.) coù troïng aâm
tonic accent troïng aâm
tonic stress x. nuclear stress (2)
tonic syllable x. nucleus (2)
tonogram baûn ghi thanh ñieäu / ngöõ ñieäu
tonology thanh ñieäu hoïc
top-down (cf. bottom-up) (höôùng phaân tích ngöõ phaùp) töø
treân xuoáng
top-down processing trình töï xöû lyù töø treân xuoáng
topic ñeà; chuû ñeà
topic accession hierarchy toân ty trong khaû naêng laøm ñeà
topic chain chuoãi ñeà
topic continuity tính lieân tuïc cuûa ñeà
topic identification caùch nhaän dieän ñeà
topic properties caùc thuoäc tính cuûa ñeà
topic shifter taùc töû chuyeån ñeà
topical phrase ñeà ngöõ
315

topical clause tieåu cuù laøm ñeà

topic / topical sentence caâu laøm ñeà
topicality tö caùch ñeà; ñeà tính
topicalization (chuû) ñeà hoùa (thao taùc ~)
topicalized (chuû) ñeà hoùa
topic-comment articulation phaân ñoaïn ñeà-thuyeát
topic-comment relation quan heä ñeà-thuyeát
topic empathy hierarchy toân ty nhaäp caûm vôùi chuû ñeà
topic establishment xaùc laäp chuû ñeà (vieäc / caùch ~)
topic introducer taùc töû daãn nhaäp chuû ñeà
topic marking device thieát bò ñaùnh daáu chuû ñeà
topic persistence tính tröôøng toàn cuûa chuû ñeà
topic-prominent language ngoân ngöõ thieân chuû ñeà
topic sentence caâu laøm ñeà
topic shading saéc thaùi hoùa chuû ñeà (vieäc /
caùch~)
topic shift di chuyeån chuû ñeà (vieäc / caùch~)
topicworthiness tö caùch chuû ñeà
topological structure caáu truùc topo
topology topo hoïc
toponomastics ñaët ñòa danh (vieäc ~)
toponym ñòa danh
toponymy ñòa danh hoïc; ñòa danh cuûa moät
vuøng hay cuûa moät ngoân ngöõ
316
total affirmation
total assertion (cf. total
affirmation; total negation)
total assimilation
total negation (cf. negation of
total assertion / affirmation
tournure (Ph.)
trace
trachea (nh. windpipe)
trade language
traditional grammar
traduction
tragedy
trajector
trajector vs. landmark
transcodification (nh. code
switching)
transaction
transcribe
transcription
transfer/ transference
transfer of meaning
transferred epithet (nh.
hypallage)
khaúng ñònh toång quaùt
nhaän ñònh toång quaùt
ñoàng hoùa toaøn boä
phuû ñònh toång quaùt
loái noùi
(daáu) veát
khí quaûn; cuoáng phoåi
ngoân ngöõ buoân baùn
ngöõ phaùp truyeàn thoáng
dòch saùt töøng töø (vieäc / caùch ~)
bi kòch
ñaïo töû; vaät ñang chuyeån ñoäng;
vaät ñöôïc ñònh vò
quan heä giöõa ñaïo töû vaø moác
chuyeån maõ
phaàn vieäc (phaûi giaûi quyeát)
phieân aâm
phieân aâm (söï ~)
chuyeån di; laãn töø tieáng naøy
sang tieáng khaùc
chuyeån hoùa nghóa
tính ngöõ duøng leäch taâm; tính
ngöõ bò chuyeån di
317

transferred meaning nghóa (ñaõ) chuyeån hoùa

transferred negation phuû ñònh bò chuyeån di
transfix phuï toá xen keõ
transform bieán theå caûi hoaùn; hoaùn hình;
caûi hình
transformation caûi hoaùn; caûi bieán
transformational cycle chu kyø caûi hoaùn
transformational grammar ngöõ phaùp caûi hoaùn / caûi bieán
transformationalism lyù thuyeát caûi bieán; ngöõ phaùp caûi
bieán; caûi bieán luaän
transgressive x. durative
transition chuyeån tieáp (caáu aâm)
transition area vuøng chuyeån tieáp; vuøng giaùp
ranh
transitive (verb) (cf. vò töø ngoaïi ñoäng / caäp vaät /
monotransitive verb, complex chuyeån taùc
transitive verb, ditransitive
verb)
transitive adjective tính töø ngoaïi ñoäng
transitivity tính / möùc chuyeån taùc
translatability tính khaû dòch
translation (translate, v.) (cf. dòch (baûn ~); phieân dòch
interpretation)
translation loanword töø möôïn qua sao phoûng
“translatese” (Chao Yuen- “phieân dòch ngöõ”; gioïng vaên
Ren) dòch, vaên lai caêng
318

translational equivalent töø / hình thaùi töông ñöông khi

phieân dòch
translative di chuyeån (caùch ~)
translatology (nh. translation phieân dòch hoïc; lyù thuyeát phieân
theory) dòch
transliteration (cf. chuyeån töï (caùch ~) (cf. phieân
transcription) aâm)
transmutation chuyeån phaïm truø (hieän töôïng
~)
transparent (cf. opaque) trong (suoát) (cf. ñuïc)
transparent formation caáu taïo trong suoát
transposition chuyeån vò
tree diagram bieåu ñoà hình nhaùnh / hình caây
trema daáu hai chaám (treân chöõ caùi)
triadic boä ba; tam phaân
trial soá ba
trial and error (by ~) moø maãm (baèng caùch ~)
triangle (hình / bieåu ñoà) tam giaùc
triangle of signification (nh. hình tam giaùc nghóa hoïc (Ogden
semantic triangle) & Richards)
tribrach (cf. amphibrach) moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [000]
trigger taùc töû kieåm ñònh
trigraph chöõ gheùp ba
trill (nh. roll) rung (phuï aâm ~)
trimeter (thô) ba chaân
319

triphthong (triphthongal, adj.) nguyeân aâm ba

tristich tam cuù (thô ~); ba caâu (thô ~)
trisyllable töø tam tieát
tritagonist vai thöù ba (trong vôû kòch)
tr / TR x. trajector
trivalent (verb) (vò töø) tam trò
trochaic (thuoäc) moâ hình troïng aâm hay
tröôøng ñoä [10]
trochee (nh. choree) moâ hình troïng aâm hay tröôøng
ñoä [10]
trope caùch ngöõ; hình töôïng tu töø
tropic töø / hình thaùi bieåu thò tính ngoân
haønh
truncated x. catalectic
truth conditional semantics nghóa hoïc chaân nguïy
truth condition ñieàu kieän chaân lyù
truth function haøm chaân lyù (trong meänh ñeà
phöùc hôïp)
truth table baûng chaân-nguïy
truth value giaù trò chaân lyù; giaù trò chaân
nguïy
tune aâm ñieäu; ñieäu hình
Turing machine maùy Turing
Turing Test Traéc nghieäm Turing
turn (conversational ~) löôït noùi (trong hoäi thoaïi)
320
turn-taking
turning point
two-member sentence
two-part verb (nh. two-part
word)
two-participant verb
two-place verb (nh.
monotransitive verb)
two-part word (nh. two-part
verb)
two-value logic
type (cf. token)
type of declension
type of event
type of sentence
type of speech act
types vs. token
typicality
typological classification of
languages
typological consistency
typological inconsistency
typological linguistics
typological similarity
chuyeån löôït (veà cho mình)
ñieåm ngoaët trong töï söï
caâu hai thaønh phaàn
vò töø song phaàn
vò töø hai tham toá
vò töø song trò / vò tö øñôn chuyeån
töø song phaàn
logic löôõng trò
kieåu; loaïi; đñieån daïng; ñieån theå;
loaïi hình
kieåu bieán caùch
loaïi hình bieán coá; loaïi söï tình
kieåu caâu
kieåu haønh ñoäng baèng lôøi
ñieån theå (so vôùi) caù theå
tính ñieån hình
phaân loaïi ngoân ngöõ theo loaïi
hình (vieäc / caùch ~)
tính nhaát quaùn loaïi hình hoïc
choã khoâng nhaát quaùn veà loaïi
hình hoïc
ngoân ngöõ hoïc loaïi hình
söï töông ñoàng veà loaïi hình
321
typologically similar / close
language
typology
typology of argumentation
typology of cognitive
structures
U
UC
ultima
ultimate constituent
ultimate stress
ultimate syllable
umlaut (1) (nh. mutation,
contact mutation)
umlaut (2) (cf. diaeresis)
unacceptable
unaccusative verb
unanchored (information)
unary feature (nh. single-
valued / singulary feature; cf.
binary feature, multivalued
feature)
thöù tieáng gaàn nhau veà loaïi hình
loaïi hình hoïc; caùch phaân loaïi
hình
loaïi hình hoïc cuûa caùch laäp luaän
loaïi hình hoïc cuûa caáu truùc nhaän
thöùc
x. ultimate constituent
chung aâm tieát / mora
thaønh toá toät cuøng
troïng aâm cuoái töø
aâm tieát cuoái töø
umlaut; chuyeån bieán nguyeân
aâm (coù aûnh höôûng ñeán hình thaùi
hoïc)
daáu umlaut ( )
khoâng chaáp nhaän ñöôïc
vò töø phi ñoái caùch
(thoâng tin) khoâng beán ñaäu
ñaëc tröng ñôn nhaát / ñôn trò
322
unaspirated (adj.)
unaspiration
unattached clause (nh.
dangling clause; hanging
clause)
unattached participle (nh.
dangling participle, dangling
modifier, hanging participle,
misrelated participle,
unrelated participle)
unattached phrase
unbounded extent
unconscious
uncontrolled
unconditioned sound change
uncount(able) noun (cf.
count(able) noun; nh. non-
count(able) noun)
underanalysis
under-coding
underextension (cf.
overextension)
undergoer (nh. patient)
under-lexicalization (cf.
overlexicalization)
underlying stem
khoâng baät hôi
khoâng baät hôi (söï ~)
tieåu cuù khoâng nôi buoäc / thaû noåi
vò tính töø khoâng nôi buoäc / thaû
noåi
ngöõ ñoaïn khoâng coù choã buoäc
taàm khai trieån voâ bieân
baát töï giaùc
khoâng coù chuû yù
bieán ñoåi ngöõ aâm khoâng ñieàu
kieän
danh töø khoâng ñeám ñöôïc
phaân tích baát caäp
maõ hoùa baát caäp
môû roäng baát caäp
bò theå; ñoái töôïng bò taùc ñoäng
töø vöïng hoùa baát caäp
töø caùn chìm
323
underlying structure (nh.
deep structure; D-structure;
base structure)
underspecification
understanding
understood
undertone
undesirable state
unergative verb
unexploded stop (consonant)
unfulfilled condition (cf.
unreal condition,
counterfactual condition,
hypothetical condition,
rejected condition)
ungrammatical
ungrammaticality
ungraded antonym
ungrammaticalness
unidirectional development
unification
uniframe
unifying stress
unilateral (cf. bilateral)
caáu truùc saâu / chìm
minh ñònh baát caäp
hieåu; lyù giaûi
(ñöôïc) hieåu (ngaàm)
thanh traàm
traïng thaùi baát khaû dung
vò töø phi khieån caùch
(phuï aâm taéc) khoâng baät ra
ñieàu kieän khoâng ñöôïc ñaùp öùng
phi ngöõ phaùp
tính phi ngöõ phaùp
töø traùi nghóa khoâng phaân ñoä
tính phi ngöõ phaùp
phaùt trieån khoâng coù höôùng (söï
~)
hôïp nhaát (söï ~)
ñôn khung
troïng aâm (coù taùc duïng) hôïp
nhaát
(caáu aâm) moät beân
324
uninflected
uninterruptibility (nh.
cohesivenesss)
unique constituent
unique morph
unique morpheme
unique reference
uniqueness
unit
unitifier
universal base hypothesis
unit noun (nh. partitive noun)
unit substantive
universal (1) (n.)
universal (2) (adj.
universal grammar (nh.
general grammar)
universal negation
universal pragmatics
universal quantifier (cf.
existential quantifier)
universalism
universe of discourse
universe of tokens
khoâng bieán hình
tính khoâng cheâm xen vaøo ñöôïc
(cuûa töø)
thaønh toá ñôn nhaát
hình toá ñôn nhaát
hình vò ñôn nhaát
sôû chæ ñôn nhaát
tính ñôn nhaát
ñôn vò
taùc töû ñôn vò hoùa
giaû thieát veà cô sôû phoå quaùt (cuûa
moät soá quy taéc)
danh töø ñôn vò
x. unit noun
phoå nieäm
phoå quaùt
ngöõ phaùp phoå quaùt
phuû ñònh phoå quaùt
duïng phaùp phoå quaùt
löôïng töø toång quaùt/ taùc töû löôïng
hoùa phoå quaùt
phoå quaùt luaän
phaïm vi luaän baøn
phaïm vi cuûa nhöõng hieän daïng
325

universe of types phaïm vi cuûa nhöõng loaïi hình

unmarked
unmarked term
unmarked theme
unmotivated
unobstructed
unpassive
unproductive
unrelated participle (nh.
dangling modifier, dangling
participle, hanging participle,
misrelated participle,
unattached participle,
unrelated participle)
unrounded
unreal condition (nh.
unfulfilled condition,
counterfactual condition,
hypothetical condition,
rejected condition)
unstressed
untagged corpus
untensed
unused (information)
unvoiced (nh. voiceless)
updating
khoâng ñaùnh daáu; voâ tröng
veá voâ tröng; ~ khoâng ñaùnh daáu
chuû ñeà khoâng ñöôïc ñaùnh daáu
khoâng coù nguyeân do
(aâm/ luoàng hôi) khoâng bò ngheõn
(thaùi) phi bò ñoäng
khoâng naêng saûn
vò tính töø khoâng lieân quan veà
ngöõ phaùp
khoâng troøn moâi
ñieàu kieän phi thöïc
khinh aâm
voán ngöõ lieäu khoâng ñöôïc phaân
bieät veà tính quan yeáu
khoâng ñaùnh daáu thì
(thoâng tin) khoâng ñöôïc söû duïng
voâ thanh
caäp nhaät hoùa
326

up-glide aâm löôùt leân

upgrading naâng cao chaát löôïng thoâng tin
(vieäc / caùch / hieän töôïng ~)
uplifted stress troïng aâm ñi leân
upper lip moâi treân
upper teeth raêng treân
up-shift in pitch chuyeån höôùng ñi leân trong aâm
vöïc (hieän töôïng ~)
upturn chuyeån gioïng leân cao
usage caùch noùi naêng thoâng duïng; caùch
duøng
use theory of meaning lyù thuyeát “nghóa chính laø caùch
duøng” (L. Wittgenstein)
user ngöôøi söû duïng
usual meaning nghóa thoâng duïng
usual present (tense) thì hieän taïi thoâng duïng
utter phaùt ra tieáng; phaùt ngoân
utterance phaùt ngoân
utterance-act haønh ñoäng phaùt ngoân
u-umlaut (aâm) [u] bieán aâm thaønh [ü]
uvula tieåu thieät
uvula roll / trill rung tieåu thieät (aâm ~)
uvular aâm tieåu thieät
327

V
V x. verb
V forms hình thaùi vò töø
vague mô hoà; môø nghóa
valence / valency (nh. arity) dieãn trò
valency theory lyùthuyeát veà ngöõ trò (cuûa vò töø)
valid coù hieäu löïc; coù giaù trò
valeur (F) giaù trò (F. de Saussure)
validity hieäu löïc; giaù trò
value giaù trò
value hierarchy toân ty trong giaù trò
value judgement phaùn ñoaùn veà giaù trò
variable bieán soá; bieán toá
variable stress (nh. shifting troïng aâm khaû bieán
stress)
variant bieán theå
variant form hình thaùi bieán theå
variant stress troïng aâm coù vò trí löôõng khaû
variation söï bieán thieân
vector verb vò töø chæ höôùng
vehicle moác so saùnh
velar (khaåu) maïc/ ngaïc meàm (aâm ~)
velaric airstream mechanism cô cheá luoàng hôi (khaåu) maïc
(nh. oral airstream
328

mechanism)
velarization maïc hoùa
velic closure kheùp (khaåu) maïc (ñoäng taùc ~)
velo-pharyngeal vuøng maïc-yeát haàu
velum (khaåu) maïc; ngaïc meàm
ventricular bands x. false vocal cords
ventriloquism noùi “gioïng buïng” (moâi khoâng
maáp maùy, khieán ngöôøi nghe
töôûng tieáng töø nôi khaùc voïng
ñeán)
verb vò töø
verb agreement söï phuø öùng (cuûa/ vôùi) vò töø
verb of action vò töø haønh ñoäng
verb of motion vò töø di chuyeån
verb of opinion vò töø bieåu ñaït yù kieán
verb of perception vò töø tri giaùc
verb of saying vò töø coù nghóa laø noùi
verb of volition vò töø bieåu ñaït yù muoán
verb phrase ngöõ (ñoaïn) vò töø
verbal adjective x. participial adjective
verbal complementation cô caáu boå ngöõ cuûa vò töø
verbal deprivation phaân bieät ñoái xöû veà quyeàn noùi
verbal form hình thaùi vò töø
verbal group toå hôïp vò töø
verbal noun (nh. gerund) vò danh töø
329

verbal object boå ngöõ cuûa vò töø

verbal restrictor taùc töû haïn ñònh vò töø
verbalization vò töø hoùa (quaù trình / caûi bieán
~)
verbals nhöõng hình thaùi khoâng bieán
ngoâi (nhö thöùc voâ ñònh) cuûa vò
töø
verb-final language thöù tieáng ñaët vò töø ôû cuoái caâu
verb-initial language thöù tieáng ñaët vò töø ôû ñaàu caâu
verbless (clause/ sentence) (tieåu cuù/ caâu) khoâng coù vò töø
verbs in series vò töø keát chuoãi
verdictive (sentence) caâu phaùn ñònh; caâu keát aùn
verdictive (speech act) haønh ñoäng phaùn ñònh; haønh
ñoäng keát aùn
verifiability (cf. falsifiability) khaû naêng kieåm nghieäm xaùc
nhaän
vernacular ngoân ngöõ / phöông ngöõ sôû taïi
cuûa moät coäng ñoàng
Verner’s law luaät Verner
vers libre (Ph.) x. free verse
versification laøm thô (vieäc / caùch ~)
vertical axis (cf. horizontal truïc tung (cf. truïc hoaønh)
axis)
vertical grouping taäp hôïp theo chieàu doïc
vertical splitting chia theo chieàu doïc
vetative caám ñoaùn; coù tính phuû quyeát
330

vibrant (sound) (aâm) rung

vibration rung (söï ~)
vibrato rung (trong aâm nhaïc)
view-point quan ñieåm
viewpoint adjunct (nh. traïng ngöõ quan ñieåm
viewpoint subjunct)
viewpoint subjunct x. viewpoint adjunct
villain nhaân vaät phaûn dieän
violation vieäc vi phaïm
viral sentence caâu sieâu vi
virtual motion chuyeån ñoäng giaû
visible speech lôøi noùi nhìn thaáy ñöôïc (nhöõng
caùch bieåu thò lôøi noùi, tröø chöõ
vieát ra); thanh phoå ñoà (cuõ)
visual field taàm nhìn
visual memory kyù öùc thò giaùc
visual morpheme hình vò thò giaùc
visual perception tri giaùc thò giaùc
VO word order traät töï töø VO
vocable x. proto-word
vocabulary voán töø
vocal tieáng thanh (thuoäc ~)
vocal-auditory channel keânh daãn töø tieáng noùi ñeán tai
nghe
vocal bands x. vocal cords
331

vocal cords (nh. vocal bands/ thanh ñôùi

folds / lips)
vocal folds x. vocal cords
vocal lips x. vocal cords
vocal murmur tieáng thì thaàm
vocal organs khí quan caáu aâm
vocal reflex phaûn xaï phaùt ra tieáng
vocal tract ñöôøng daãn aâm
vocalic nguyeân aâm (thuoäc ~)
vocalic dilation ñoàng hoùa nguyeân aâm caùch
quaõng (hieän töôïng ~)
vocalisme (Ph.) heä thoáng nguyeân aâm
vocative hoâ caùch
vocoid (cf. contoid) aâm toá nguyeân aâm tính; aâm
khoâng caûn khí
voice (1) tieáng; gioïng; tieáng thanh; thanh
voice (2) thaùi (chuû ñoäng/ bò ñoäng)
voice disorder roái loaïn veà tieáng thanh
voice onset time thôøi ñieåm khôûi thanh
voiceprint thanh phoå ñoà gioïng noùi cuûa
moät caù nhaân
voice quality chaát gioïng
voice set (nh. phonation) kieåu taïo aâm
voice synthetizer maùy toång hôïp gioïng noùi
voiced höõu thanh
332

voiceless (nh. unvoiced) voâ thanh

voicing theâm thanh
voicing lag hieän töôïng thanh treã
voicing lead hieän töôïng thanh sôùm
void (empty/ null) set taäp hôïp roãng
volition yù nguyeän; mong muoán
volitional yù nguyeän (tình thaùi ~)
volitional / volitive mood (nh. thöùc mong muoán
desiderative mood)
volitive (clause) (caâu) yù nguyeän
volitive (propositional attitude) (thaùi ñoä meänh ñeà (coù yù)) mong
muoán
VOS word order traät töï töø VOS
VOT x. voice onset time
vowel nguyeân aâm
vowel alternation x. ablaut
vowel beginning caùch khôûi ñaàu nguyeân aâm
vowel breaking caùch beû nguyeân aâm
vowel colour (aâm) saéc / maøu cuûa nguyeân aâm
vowel gradation caùch bieán ñoåi nguyeân aâm
vowel harmony haøi hoøa nguyeân aâm (söï ~)
vowel mutation caùch chuyeån hoaù nguyeân aâm
vowel quality feature ñaëc tröng veà chaát cuûa nguyeân
aâm
vowel quantity feature ñaëc tröng veà löôïng cuûa nguyeân
333

aâm
vowel reduction caùch nhöôïc hoaù nguyeân aâm
vowel system heä thoáng nguyeân aâm
vowel trapeze hình thang nguyeân aâm
vowel triangle tam giaùc nguyeân aâm
VP (x. verb phrase) ngöõ vò töø; vò ngöõ
VSO word order traät töï töø VSO
vulgarism caùch noùi dung tuïc
vulgar pronunciation caùch phaùt aâm dung tuïc
volume aâm löôïng

W
W* (W-star) language x. non-configurational
language
want traïng thaùi muoán
warning (lôøi / caùch) caûnh baùo
warrant cam ñoan
wave soùng
wave theory lyù thuyeát soùng
waveform hình soùng
wavelength chieàu daøi cuûa soùng
weak yeáu
weak adequacy tính thoûa ñaùng / hieäu löïc keùm
334

weak consonant phuï aâm yeáu

weak declension heä bieán caùch yeáu
weak force of exhalation löïc thôû ra yeáu
weak form (cf. strong form) hình thöùc yeáu
weak government quyeàn chi phoái yeáu
weak position vò trí yeáu
weak stress troïng aâm yeáu
weak vowel nguyeân aâm yeáu
weakening giaûm löïc
weather it chöõ it (trong tieáng Anh) chæ thôøi
tieát
well-formed sentence caâu chænh; caâu ñuùng ngöõ phaùp
well-formedness (cf. tính hôïp thöùc; tính chaáp nhaän
grammaticality) ñöôïc
wh-clause tieåu cuù duøng wh- (ñaïi töø nghi
vaán trong tieáng Anh)
wh-element yeáu toá wh-
wh-movement di chuyeån wh-
wh-question caâu hoûi chuyeân bieät
wh-word töø nghi vaán
whisper (n., v.) (tieáng) noùi thaàm
whispered tone thanh ñieäu (khi) noùi thaàm
whispered vowel nguyeân aâm (khi) noùi thaàm
whistle huyùt saùo
whistled language ngoân ngöõ huyùt saùo
335

Whorfian hypothesis giaû thuyeát theo quan ñieåm cuûa

Whorf
wide roäng
wide scope taàm bao quaùt roäng
widening môû roäng
widening of meaning (nh. môû roäng nghóa
extension of meaning)
windowing of attention ñoùng khung söï chuù yù (caùch ~)
windpipe x. trachea
winged word töø ngöõ coù caùnh
wish lôøi chuùc
word töø; tieáng
word blindness x. alexia
word boundary bieân giôùi töø
word building pattern moâ hình caáu taïo töø
word by word translation dòch töøng chöõ / töø
word class töø loaïi
word ending bieán vó
word formation caáu taïo töø
word frequency taàn soá töø
word order traät töï töø (ngöõ)
word order change bieán chuyeån trong traät töï töø
word order flexibility linh ñoäng veà traät töï töø
word order freedom tính töï do cuûa traät töï töø
336

word order pragmatics duïng phaùp cuûa traät töï töø

word stress (nh. lexical stress) troïng aâm töø
world creative operator taùc töû saùng taïo theá giôùi
world creative predicate vò ngöõ saùng taïo theá giôùi
world knowledge tri thöùc veà theá giôùi
world view caùch nhìn theá giôùi; theá giôùi
quan
written communication thoâng baùo vieát tay
written language ngoân ngöõ vieát
writing system heä thoáng chöõ vieát; vaên töï
wugs töø bòa ñaët (duøng vaøo nhöõng thí
nghieäm veà ngoân ngöõ treû em)

x-Y-Z
X-bar projection phoùng chieáu (bình dieän) X-gaïch
ngang
X-bar syntax cuù phaùp X-gaïch ngang
X-bar theory lyù thuyeát X-gaïch ngang (moät
modul cuûa lyù thuyeát chi phoái vaø
raøng buoäc)
X-question caâu hoûi X -gaïch ngang (caâu hoûi
chuyeân bieät)
X-tier lôùp X-gaïch ngang (moät bình
337

dieän cuûa caùch trình hieän aâm vò

hoïc)
yell tieáng heùt / gaøo
yes-no question caâu hoûi coù-khoâng
yod aâm [j]
yod coalescence hoaø ñuùc vôùi aâm [j]
yo-he-ho theory lyù thuyeát (cho raèng ngoân ngöõ
baét nguoàn töø nhöõng) tieáng heùt
töï phaùt
yotation söï xuaát hieän cuûa aâm [j] tröôùc
caùc nguyeân aâm
yotized vowel nguyeân aâm [j] hoaù
young grammarians phaùi taân ngöõ phaùp / ~ ngöõ phaùp
treû
zero affix phuï toá zero
zero allomorph tha aâm / bieán theå zero
zero article quaùn töø zero
zero alternant luaân phieân zero
zero anaphora hoài chæ zero
zero-bar category phaïm truø zero-gaïch ngang
zero coda vó aâm zero
zero derivation (nh. phaùi sinh zero
conversion)
zero element yeáu toá zero
zero final chung aâm zero
zero form hình thaùi zero
338

zero genitive sinh caùch zero

zero initial thuûy aâm zero
zero infinitive thöùc voâ ñònh zero
zero inflexion bieán hình zero
zero juncture tieáp ñieåm zero
zero link-copula heä töø zero
zero link-verb vò töø lieân keát zero
zero meaning nghóa zero
zero modification bieán ñoåi zero
zero morph hình toá zero
zero morpheme hình vò zero
zero onset khôûi aâm zero
zero phoneme aâm vò zero
zero plural phöùc soá zero
zero relative clause tieåu cuù lieân heä zero
zero relative pronoun ñaïi töø lieân heä zero
zero singular ñôn soá zero
zero suffix haäu toá zero
zero valency ngöõ trò zero
zeugma zeugma (pheùp keát hôïp trong
moät keát caáu cuù phaùp nhöõng
thöïc theå thuoäc hai ba lónh vöïc
nghóa hoïc khaùc nhau)
339