หน่ วยการเรียนรู้ที่ 2 ภูมิศาสตร์ ทวีปอเมริกาเหนือ (1)

เรื่องที่ 4 ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 7 ทรัพยากรธรรมชาติ
1 ชัวโมง
่
ของทวีปอเมริกาเหนื อ
กับการพัฒนาเศรษฐกิจ
1 สาระสำคัญ/ความคิ ดรวบยอด
ทรัพยากรธรรมชาติในทวีปอเมริกาเหนือมีความสำคัญต่อการพัฒนาด้านเศรษฐกิจของประเทศ

2 ตัวชี้วดั /จุดประสงค์การเรียนรู้
2.1 ตัวชี้วดั
ส 5.1 ม.3/1 ใช้เครือ่ งมือทางภูมศิ าสตร์ในการรวบรวม วิเคราะห์ และนำเสนอข้อมูลเกีย่ วกับลักษณะทาง
กายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต้
ส 5.2 ม.3/2 ระบุแนวทางการอนุรกั ษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อมในทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต้
2.2 จุดประสงค์การเรียนรู้
- วิเคราะห์ความสำคัญของทรัพยากรธรรมชาติทม่ี ผี ลต่อการพัฒนาเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ
ได้
3 สาระการเรียนรู้
3.1 สาระการเรียนรู้แกนกลาง
1) เครือ่ งมือทางภูมศิ าสตร์ทแ่ี สดงลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ
2) ทรัพยากรธรรมชาติในทวีปอเมริกาเหนือ
3.2 สาระการเรียนรู้ท้องถิ น่
(พิจารณาตามหลักสูตรสถานศึกษา)
4 สมรรถนะสำคัญของผูเ้ รียน
4.1 ความสามารถในการสือ่ สาร
4.2 ความสามารถในการคิ ด
1) ทักษะการสำรวจค้นหา 2) ทักษะการรวบรวมข้อมูล
3) ทักษะการวิเคราะห์ 4) ทักษะการสังเคราะห์
5) ทักษะการเชือ่ มโยง
4.3 ความสามารถในการใช้ทกั ษะชีวิต

5 คุณลักษณะอันพึงประสงค์
1. มีวนิ ยั 2. ใฝเ่ รียนรู้ 3. มุง่ มันในการทำงาน
่

127
ภูมศิ าสตร์ ม.3
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 2 ภูมิศาสตร์ ทวีปอเมริกาเหนือ (1)
เรื่องที่ 4 ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ

6 กิ จกรรมการเรียนรู้
1. ครูให้นกั เรียนช่วยกันบอกทรัพยากรธรรมชาติในทวีปอเมริกาเหนือ ให้ครูบนั ทึกลงบนกระดาน แล้ว
ร่วมกันจัดประเภทของทรัพยากรพร้อมทัง้ บอกความสำคัญของทรัพยากร เพือ่ เป็ นการทบทวนความรู้
2. นักเรียนรวมกลุ่มเดิม (จากแผนการจัดการเรียนรูท้ ่ี 1) แล้วให้นกั เรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันทำใบงาน
ที่ 2.4 เรื่อง ทรัพยากรธรรมชาติ ของทวีปอเมริ กาเหนื อ
3. ครูและนักเรียนช่วยกันเฉลยคำตอบในใบงานที่ 2.4
4. นักเรียนตอบคำถามกระตุน้ ความคิด ข้อ 1-3
1) ทำไมพืน้ ที่ป่าไม้ในแคนาดาและสหรัฐอเมริ กาจึงมีแนวโน้ มขยายตัวขึน้ เรื่อยๆ
(เนือ่ งจากมีระบบการจัดการดูแลพื้นทีป่ ่าไม้อย่างดี มีการควบคุมบังคับใช้กฎหมายอย่างเข้มงวด
มีการประกาศให้มกี ารอนุรกั ษ์ป่าไม้)
2) ทำไมสัตว์ป่าในอเมริ กาเหนื อจึงมีจ ำนวนลดลงมาก
(เพราะถูกทำลายถิน่ ทีอ่ ยูแ่ ละถูกล่า)
3) ประเทศสหรัฐอเมริ กาเป็ นผูผ้ ลิ ตแร่ธาตุชนิ ดใดมากที่สดุ ในทวีป
(ทองคำ ทองแดง ถ่านหิน ปิโตรเลียม)
5. ครูให้นกั เรียนร่วมกันวิเคราะห์ความสำคัญของทรัพยากรธรรมชาติทม่ี ผี ลต่อการพัฒนาเศรษฐกิจในทวีป
อเมริกาเหนือ
6. ครูมอบหมายให้นกั เรียนแต่ละกลุ่มสร้างแผนผังความคิดเกีย่ วกับทรัพยากรธรรมชาติของทวีป
อเมริกาเหนือ
7. สมาชิกแต่ละกลุ่มช่วยกันตรวจสอบความถูกต้องเหมาะสมของผลงานและปรับปรุงให้เป็ นไปตาม
เกณฑ์ทก่ี ำหนด
8. นักเรียนตอบคำถามกระตุน้ ความคิด
 นักเรียนคิ ดว่าประเทศในทวีปอเมริ กาเหนื อมีทรัพยากรธรรมชาติ คณ ุ ภาพใกล้เคียงกันหรือ
ไม่ แสดงเหตุผลประกอบ
(พิจารณาตามคำตอบของนักเรียน โดยให้อยูใ่ นดุลยพินิจของครูผสู้ อน)
9. สมาชิกแต่ละกลุ่มนำเสนอผลงานหน้าชัน้ เรียนหรือส่งผลงานต่อครูผสู้ อน ครูคดั เลือกผลงานทีม่ ี
คุณภาพตามเกณฑ์ เพือ่ เป็นตัวอย่างให้นกั เรียนกลุ่มอื่นได้ศกึ ษาต่อไป
10. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรูเ้ รื่อง ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ และความสำคัญ
ของทรัพยากรธรรมชาติทม่ี ผี ลต่อการพัฒนาเศรษฐกิจในทวีปอเมริกาเหนือ
11. ครูให้นกั เรียนแต่ละคนทำแบบฝึกกิจกรรมตามตัวชีว้ ดั กิจกรรมที่ 2.3-2.4 จากแบบวัดฯ เป็ นการบ้าน

128
ภูมศิ าสตร์ ม.3
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 2 ภูมิศาสตร์ ทวีปอเมริกาเหนือ (1)
เรื่องที่ 4 ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ

7 การวัดและประเมิ นผล
วิ ธีการ เครื่องมือ เกณฑ์
ตรวจใบงานที่ 2.4 ใบงานที่ 2.4 ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
ประเมินการนำเสนอผลงาน แบบประเมินการนำเสนอผลงาน ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
สังเกตพฤติกรรมการทำงานรายบุคคล แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานรายบุคคล ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
สังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
สังเกตความมีวนิ ยั ใฝเ่ รียนรู้ และมุง่ มันในการ
่ แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
ทำงาน

8 สื่อ/แหล่งการเรียนรู้
8.1 สือ่ การเรียนรู้
1) แบบวัดและบันทึกผลการเรียนรู้ ภูมศิ าสตร์ ม.3
2) ใบงานที่ 2.4 เรือ่ ง ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ
8.2 แหล่งการเรียนรู้
—

129
ภูมศิ าสตร์ ม.3
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 2 ภูมิศาสตร์ ทวีปอเมริกาเหนือ (1)
เรื่องที่ 4 ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ

เอกสารประกอบการสอน

แผนผังการจัดการเรียนรู้ตามแนววัฏจักรการเรียนรู้ (4 MAT)
เรื่อง ทรัพยากรธรรมชาติ ของทวีปอเมริ กาเหนื อ

ซีกขวา ซีกขวา

นักเรียนยกตัวอย่าง
นักเรียนนำเสนอผล ทรัพยากรธรรมชาติทม่ี คี วาม
งาน สำคัญของทวีป
อเมริกาเหนือ

ครูให้นกั เรียน
นักเรียนร่วมกัน ตอบคำถามถึงความ
วิเคราะห์ผลงาน สำคัญของทรัพยากรต่อ
และปรับปรุงแก้ไข เศรษฐกิจ
8 1
ซีกซ้าย 7 2 ซีกซ้าย
ซีกขวา 6 3 ซีกขวา
5 4
นักเรียนร่วมกันสร้างสรรค์ผลงาน 5 4 นักเรียนดูภาพทรัพยากรธรรมชาติ
เรือ่ ง ทรัพยากรธรรมชาติของ ในทวีปอเมริกาเหนือ
ทวีปอเมริกาเหนือ

นักเรียน นักเรียนรวมกลุ่มศึกษาความรู้
ทำใบงาน เรือ่ ง ลักษณะทรัพยากรธรรมชาติ
ของทวีปอเมริกาเหนือ

ซีกซ้าย ซีกซ้าย

130
ภูมศิ าสตร์ ม.3
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 2 ภูมิศาสตร์ ทวีปอเมริกาเหนือ (1)
เรื่องที่ 4 ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ

ใบงานที่
2.4 ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนื อ
คำชี้แจง ให้นกั เรียนตอบคำถามในบทสนทนาตามทีก่ ำหนด
เรื่อง ทรัพยากรธรรมชาติ ที่สำคัญ
ต้น อ้อ กานต์ และเม่นช่วยกันสืบค้นข้อมูลเกีย่ วกับทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือตามทีค่ ณ ุ ครู
ได้มอบหมาย เมือ่ ทัง้ 4 คน ได้ขอ้ มูลมาแล้วก็นำมาอภิปรายร่วมกันเพือ่ สร้างความเข้าใจให้ตรงกัน
ต้น : ฉันได้ขอ้ มูลเกีย่ วกับเรื่อง ดินในทวีปอเมริกาเหนือว่ามีหลายชนิด พวกเธอรูไ้ หมว่า ดินใน
บริเวณใดทีไ่ ม่เหมาะกับการเพาะปลูก และเพราะอะไร
นักเรียนช่วยตอบ :

อ้อ : พวกเธอรูไ้ หมว่า ดินทีม่ คี วามอุดมสมบูรณ์ของทวีปอเมริกาเหนือ คือดินอะไร และอยู่

แถบใด
นักเรียนช่วยตอบ :
กานต์ : ทำไมทวีปอเมริกาเหนือจึงมีดนิ ทีอ่ ุดมสมบูรณ์
นักเรียนช่วยตอบ :
เม่น : พวกเธอรูไ้ หมว่า ทำไมประเทศแคนาดา
และประเทศสหรัฐอเมริกาจึงมีพน้ื ทีป่ า่ ไม้
ขยายตัวเพิม่ ขึน้ เรือ่ ยๆ

ภาพปา่ ไม้
นักเรียนช่วยตอบ :

ต้น : พืน้ ทีป่ า่ ไม้สว่ นใหญ่อยูแ่ ถบไหน รูไ้ หม

นักเรียนช่วยตอบ :
อ้อ : พวกเธอรูไ้ หมว่า ปา่ ไม้แถบทีม่ อี ากาศหนาวเย็นของทวีปอเมริกาเหนือนัน้ เป็ นไม้
ประเภทใด
นักเรียนช่วยตอบ :

131
ภูมศิ าสตร์ ม.3
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 2 ภูมิศาสตร์ ทวีปอเมริกาเหนือ (1)
เรื่องที่ 4 ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ

กานต์ : สัตว์ปา่ ทีส่ ำคัญของทวีปอเมริกาเหนือ มีอะไรบ้าง

นักเรียนช่วยตอบ :

ภาพกวางมูส ภาพนกอินทรี ภาพเสือจากัวร์

เม่น : พวกเธอลองทายดูซวิ ่า ประเทศใดเป็ นผูผ้ ลิตแร่เหล็กได้มากทีส่ ดุ ของทวีปอเมริกาเหนือ
และประเทศทีผ่ ลิตรองลงไป คือประเทศอะไร
นักเรียนช่วยตอบ :

ภาพการทำเหมืองแร่
ต้น : ประเทศใดผลิตทองคำมากทีส่ ดุ ในทวีปอเมริกาเหนือ
นักเรียนช่วยตอบ :

ภาพทองคำ
อ้อ : พวกเธอรูไ้ หมว่า ประเทศใดผลิตนิกเกิลได้มากทีส่ ดุ ในทวีปอเมริกาเหนือ
นักเรียนช่วยตอบ :
กานต์ : ประเทศผูผ้ ลิตแร่ทองแดงจำนวนมากในทวีปอเมริกาเหนือ คือประเทศอะไร
นักเรียนช่วยตอบ :

132
ภูมศิ าสตร์ ม.3
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 2 ภูมิศาสตร์ ทวีปอเมริกาเหนือ (1)
เรื่องที่ 4 ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ

เม่น : ประเทศทีผ่ ลิตถ่านหินและปิ โตรเลียมรายใหญ่ทส่ี ดุ ในทวีปอเมริกาเหนือ คือประเทศอะไร

นักเรียนช่วยตอบ :

ภาพแท่นขุดเจาะน้ำมัน
อ้อ : ฉันรูว้ า่ แหล่งน้ำจืดธรรมชาติทส่ี ำคัญของทวีปอเมริกาเหนือมีหลายแห่ง พวกเธอลองบอก
ซิวา่ มีอะไรบ้าง
นักเรียนช่วยตอบ :

ภาพแม่น้ำมิสซิสซิปปี
ต้น : พวกเธอได้ขอ้ มูลมามากพอกันแล้ว เรามาช่วยกันสรุปซิว่าทรัพยากรธรรมชาติของ
ทวีปอเมริกาเหนือมีความสำคัญต่อการพัฒนาเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาอย่างไร
นักเรียนช่วยตอบ :

133
ภูมศิ าสตร์ ม.3
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 2 ภูมิศาสตร์ ทวีปอเมริกาเหนือ (1)
เรื่องที่ 4 ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ

ใบงานที่
2.4 ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนื อ
คำชี้แจง ให้นกั เรียนตอบคำถามในบทสนทนาตามทีก่ ำหนด
เรื่อง ทรัพยากรธรรมชาติ ที่สำคัญ
ต้น อ้อ กานต์ และเม่นช่วยกันสืบค้นข้อมูลเกีย่ วกับทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือตามทีค่ ณ ุ ครู
ได้มอบหมาย เมือ่ ทัง้ 4 คน ได้ขอ้ มูลมาแล้วก็นำมาอภิปรายร่วมกันเพือ่ สร้างความเข้าใจให้ตรงกัน
ต้น : ฉันได้ขอ้ มูลเกีย่ วกับเรื่อง ดินในทวีปอเมริกาเหนือว่ามีหลายชนิด พวกเธอรูไ้ หมว่า ดินใน
บริเวณใดทีไ่ ม่เหมาะกับการเพาะปลูก และเพราะอะไร
นักเรียนช่วยตอบ : ตอนเหนือของทวีป เพราะมีอากาศหนาวจัด เป็ นดินทุนดรา และแถบทะเลสาบทัง้ 5 เป็ นดินพอดซอล
ซึง่ มีความอุดมสมบูรณ์น้อย

อ้อ : พวกเธอรูไ้ หมว่า ดินทีม่ คี วามอุดมสมบูรณ์ของทวีปอเมริกาเหนือ คือดินอะไร และอยู่

แถบใด
ั ่ นตกของแคนาดา
นักเรียนช่วยตอบ : ดินเชอร์โนเซม อยูท่ างฝงตะวั
กานต์ : ทำไมทวีปอเมริกาเหนือจึงมีดนิ ทีอ่ ุดมสมบูรณ์
นักเรียนช่วยตอบ : เพราะใช้ดนิ อย่างถูกวิธี มีการบำรุงรักษาดินอย่างถูกวิธี ใช้ดนิ เหมาะสมกับสภาพของดิน
เม่น : พวกเธอรูไ้ หมว่า ทำไมประเทศแคนาดา
และประเทศสหรัฐอเมริกาจึงมีพน้ื ทีป่ า่ ไม้
ขยายตัวเพิม่ ขึน้ เรือ่ ยๆ

ภาพปา่ ไม้
นักเรียนช่วยตอบ : เพราะมีระบบการจัดการดูแลพื้นทีป่ า่ ไม้อย่างดี มีการควบคุมดูแล การบังคับใช้กฎหมายอย่างเข้มงวด
มีการอนุรกั ษ์ปา่ ไม้อย่างกว้างขวาง
ต้น : พืน้ ทีป่ า่ ไม้สว่ นใหญ่อยูแ่ ถบไหน รูไ้ หม
นักเรียนช่วยตอบ : แถบรัฐอะแลสกา ชายฝงตะวั ั ่ นตกตอนบนของประเทศแคนาดา
อ้อ : พวกเธอรูไ้ หมว่า ปา่ ไม้แถบทีม่ อี ากาศหนาวเย็นของทวีปอเมริกาเหนือนัน้ เป็ นไม้
ประเภทใด
นักเรียนช่วยตอบ : ไม้สน เฟอร์ บีช เมเปิล ฮิกคอลี ไซเปรซ โอ๊ก สปรูซ

134
ภูมศิ าสตร์ ม.3
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 2 ภูมิศาสตร์ ทวีปอเมริกาเหนือ (1)
เรื่องที่ 4 ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ

กานต์ : สัตว์ปา่ ทีส่ ำคัญของทวีปอเมริกาเหนือ มีอะไรบ้าง

นักเรียนช่วยตอบ : หมีขวั ้ โลก แมวน้ำ วาฬ กวางมูส นกอินทรี วัวไบซัน เสือจากัวร์

ภาพกวางมูส ภาพนกอินทรี ภาพเสือจากัวร์

เม่น : พวกเธอลองทายดูซวิ ่า ประเทศใดเป็ นผูผ้ ลิตแร่เหล็กได้มากทีส่ ดุ ของทวีปอเมริกาเหนือ
และประเทศทีผ่ ลิตรองลงไป คือประเทศอะไร
นักเรียนช่วยตอบ : ประเทศแคนาดา ประเทศทีผ่ ลิตรองลงไป คือ ประเทศสหรัฐอเมริกา และเม็กซิโก

ภาพการทำเหมืองแร่
ต้น : ประเทศใดผลิตทองคำมากทีส่ ดุ ในทวีปอเมริกาเหนือ
นักเรียนช่วยตอบ : ประเทศสหรัฐอเมริกา

ภาพทองคำ
อ้อ : พวกเธอรูไ้ หมว่า ประเทศใดผลิตนิกเกิลได้มากทีส่ ดุ ในทวีปอเมริกาเหนือ
นักเรียนช่วยตอบ : ประเทศแคนาดา
กานต์ : ประเทศผูผ้ ลิตแร่ทองแดงจำนวนมากในทวีปอเมริกาเหนือ คือประเทศอะไร
นักเรียนช่วยตอบ : ประเทศสหรัฐอเมริกา แคนาดา เม็กซิโก

135
ภูมศิ าสตร์ ม.3
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 2 ภูมิศาสตร์ ทวีปอเมริกาเหนือ (1)
เรื่องที่ 4 ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ

เม่น : ประเทศทีผ่ ลิตถ่านหินและปิ โตรเลียมรายใหญ่ทส่ี ดุ ในทวีปอเมริกาเหนือ คือประเทศอะไร

นักเรียนช่วยตอบ : ประเทศสหรัฐอเมริกา

แบบบันทึกหลังแผนการสอน

ภาพแท่นขุดเจาะน้ำมัน
อ้อ : ฉันรูว้ า่ แหล่งน้ำจืดธรรมชาติทส่ี ำคัญของทวีปอเมริกาเหนือมีหลายแห่ง พวกเธอลองบอก
ซิวา่ มีอะไรบ้าง
นักเรียนช่วยตอบ : แม่น้ำแมกเคนซี แม่น้ำเนลสัน แม่น้ำซัสแคตเชวัน แม่น้ำเซนต์ลอว์เรนซ์ แม่น้ำมิสซิสซิปปี
แม่น้ำมิสซูรี แม่น้ำยูคอน แม่น้ำโคโลราโด แม่น้ำอาร์คนั ซอ แม่น้ำโอไฮโอ แม่น้ำเทนเนสซี
แม่น้ำรีโอแกรนด์ ทะเลสาบทัง้ 5 ฯลฯ

ภาพแม่น้ำมิสซิสซิปปี
ต้น : พวกเธอได้ขอ้ มูลมามากพอกันแล้ว เรามาช่วยกันสรุปซิว่าทรัพยากรธรรมชาติของ
ทวีปอเมริกาเหนือมีความสำคัญต่อการพัฒนาเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาอย่างไร
นักเรียนช่วยตอบ :

(พิจารณาตามคำตอบของนักเรียน โดยให้อยูใ่ นดุลยพินิจของครูผสู้ อน )

Ÿ ด้านความรู้

136
ภูมศิ าสตร์ ม.3
หน่ วยการเรียนรู้ที่ 2 ภูมิศาสตร์ ทวีปอเมริกาเหนือ (1)
เรื่องที่ 4 ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ

Ÿ ด้านสมรรถนะสำคัญของผูเ้ รียน

Ÿ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์

Ÿ ด้านอื่นๆ (พฤติกรรมเด่น หรือพฤติกรรมทีม่ ปี ญั หาของนักเรียนเป็ นรายบุคคล (ถ้ามี))

Ÿ ปญั หา/อุปสรรค

Ÿ แนวทางการแก้ไข

ความเห็นของผูบ้ ริ หารสถานศึกษาหรือผูท้ ี่ได้รบั มอบหมาย

ข้อเสนอแนะ

ลงชือ่
( )
ตำแหน่ง

137
ภูมศิ าสตร์ ม.3