simbolo na ginagamit ng tao upang ipahayag nya ang kanyang iniisip saloobin at pinahahalagahan, kabilang ang wika o salita, tono ng boses, ekspresyon ng mukha, kilos o galaw ng katawan, lakas o hina ng boses. •Sa loob ng bawat ugnayan, mayroong dalawa o higit pang mga taong nais maghatid ng mensahe o ilahok ang kanilang sarili sa isang ugnayang maaaring mapalalim sa pamamagitan ng patuloy at walang sawang komunikasiyon. •Maaarig mabuo sa dalawang taong nag- uusap sa pamamagitan ng pagpapalitan ng mensahe. •Sunod-sunod na usapan – maunlad na ugnayan. •Natigil na usapan – mapuputol ang ugnayan. •Ang komunikasyon ay nagkakaroon ng kahulugan sa isang konteksto o pinangyarihan. • Pisikal na kapaligiran • Kultural na kaligiran • Mga ingay o sagabal sa proseso - Dr. Manuel Dy (2010) Dee (2006) •Level of acquaintance •“Mema lang” •Pinakamababaw na antas. •Factual talk •Ang mga impormasyong inilalahad ay ang mga tumutugon sa tanong na ano, sino, saan, kailan, at iba pa. •Intellectual talk •Ipinaaalam ang iniisip sa pamamagitan ng pagbibigay opinyon, pakahulugan o interpretasyon, pananaw, at paghatol tungkol sa impormasyong pinag-uusapan. •Emotional talk •Malayang pagbabahagi ng sariling damdamin sa kapuwa. •Pinakamahirap na antas ng komunikasyon. • Loving and honest talk • Pinakamataas na antas ng komunikasyon. • Naibabahagi nang buong katapatan at walang pag-aalinlangan sa ibang tao ang iyong mga pangangailangan, mga alalahanin, pangarap, takot, at pag-asa. ➢Paraan ng pakikipag-usap at pakikinig sa mga sinasabi, iniisip, at nararamdaman, at hindi lamang palitan ng mga salita mula sa mga miyembro ng pamilya, ito rin ay palitan ng sinasabi, paano sinabi, bakit sinabi, kailan sinabi o sasabihin, at ano ang nakaligtaang sabihin ng isang miyembro nito sa iba pang kasapi ng pamilya na maghahatid ng pagkakaunawaan sa isa’t isa. ➢Samakatuwid, ang komunikasyon sa pamilya ay isang “koneksyon ng pagmamahalan”. ➢tagapag-ugnay ng damdamin at nagbabalanse sa saloobin ng bawat miyembro ng pamilya. Ito ang matibay na paraan ng pagpaparamdam ng pagmamahal. ✓ Ang malalim at maayos na komunikasyon sa pagitan ng bawat miyembro ng pamilya ay siya ring sumusukat ng lalim ng pagmamahalan nila sa isa't isa. Kaya naman hindi dapat itinatakda ang komunikasyon, bagkus ito ay natural na dumadaloy sa bawat isa. “Journal of Family Issues” (Hulyo 2003) 1. Maraming mag-asawa di-umano ang naghihiwalay dahil sa hindi maayos na komunikasyon. 2. Epekto sa anak: Sikolohikal, Hirap maglabas ng emosyon Epstein et al. (1993) •Pinakamabuluhang uri ng ng komunikasyon sa pamilya. • Inihahayag sa pinakasimpleng paraan at diretso sa miyembro ng pamilya na nais niyang patungkulan o kausapin. Inihahayag ito ng may paggalang. •Malinaw at simple pa rin ang mensahe ngunit hindi ito direktang sinabi sa taong dapat patungkulan. •Ito ay nagaganap kapag ang nilalamang mensahe ay hindi malinaw ngunit tiyak kung sino ang pinatutungkulan nito. •Ito ay nagaganap kapag ang mensahe (ano) at ang taong pinatutungkulan (sino) ay hindi malinaw, na siyang naghahatid sa mabilis na pagkasira ng relasyon ng bawat miyembro ng pamilya. Ang komunikasyon ay tagapag-ugnay ng damdamin, at nagbabalanse sa saloobin ng bawat miyembro ng pamilya. Ito ay isang mahalagang sangkap para sa maaayos na relasyon sa bawat isa. Ang pagtatago ng saloobin ay di magdudulot ng magandang ugnayan, bagkus sinisira nito ang samahan. Rick Peterson (2006) 1. Nailalahad ang mga kaisipan at damdaming nais iparating sa pamilya at sa kapuwa. 2. Ang pagkakaunawaan ay pangunahing pundasyon ng ugnayan. 3. Kapag walang komunikasyon, naiipon ang mga saloobin at damdaming hindi naipapahayag. 4. Nagpapabuti ng relasyon ang komunikasyon. 5. Iniiwasan nito ang alitan na maaaring maganap.