Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 54

mgqk

m<uqjk fldgi
YS% ,xld kdjsl yuqodfjz ixjsOdkh

1' ,qyqvZq kduh


2' YS% ,xld kdjsl yuqodj
3' ia:sr kdjsl yuqodj
4' ks;H kdjsl Wmfiajh
5' iafjzpzPd kdjsl n, yuqodj
6' iafjzpzPd kdjsl Wmfiajh
7' mqyqKqj
8' kdjsl yuqodOsm;s

fojk fldgi
wOsldrs,;a ks,Odrsyq

9' wOsldrs,;a ks,Odrska m;alsrsu


10' m;alsrsuzj, ld,iSudj
11' b,a,d wiajsu

f;jk fldgi
kdjslfhda

12' nopd .eksu


13' uq,anoZjd .eksu iy kej; fiajfhys fhojSu
14' iafjzpzPd kdjsl n, yuqodfjz fyda iafjzpzPd kdjsl Wmfiajfha kdjslhka ksoyia
lsrsu

y;rjk fldgi
fiajh

15' ia:sr kdjsl n,yuqodj


16' ia:sr kdjsl Wmfiajh iafjzpzPd kdjsl n,yuqodj iy iafjzpzPd kdjsl Wmfiajh
fiajfhys fhojSu
17' kdjsl yuqodfjz fiajh oslalsrsu
18' tla j ls%hdlrk YS% ,xld kdjsl hqO yd .=jka ng yuqodjka w;r iuznkaOluz
19' ,xldj yer fmdoq rdcH uKav,fha idudcsl;ajh ork fjkhuz rgl kejzj, iy
kdjsl wdh;kj, isgsk kdjsl yuqodfjz ks,Odrska yd kdjslfhda
20' jsfoaYSh kdjsl n, yuqodjla iu.Z iyfhda.h
21' kdjsl fkdjq rdcldrs bgq lsrsu

miajk fldgi
kdjsl ks;shg hg;a ;eke;af;da

22' kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;d hkafkys wrA:h


23' kdjsl isrNdrhg hg;ajk ;eke;a;ka
24' kdjsl isrNdrhg .kakd f,i wK l< yels ;eke;af;da
25' ils%h fiajfhys fhos fkdisgsk ks,Odrshl= fyda kdjslhl= kdjsl isrNdrfha ;ensu
26' kvq mejrSfuz ld, isudj
27' kdjsl ks;shg hg;ajsfuka je<l=Kq jrolrejka ms<snoZ kvq jsNd.h yd Tjqkag
ovZqjuz lsrsu

1
yhjk fldgi
wKfok ks,Odrskaf.a wOslrK n,;,

28' yuqodm;sjrhd jsiska fyda wKfok ks,Odrska jsiska ,>q ldrAh mgsmdgsh wkqj
jrolrejka ms<snoj kvq jsNd. lsrsu
29' ,>q ldrAh mgsmdgsh lrKhla jsiska fyda kvqj jsNd. lsrsu f;dard .eksug iq:Z ks,Orhl=
fyda n,,;a ks,Orhl= jk jrolrejl=g we;s whs;sjdislu
30' wKfok ks,Odrshdf.a wOslrK n,;, mjrd osu
31' ,>q kvq jsNd. j,os osjzreuz msg fyda iy;sl m%ldYhla msg idCIs osh hq;= nj
32' ,>q kvq jsNd. j,os ks;lD;H igyka lsrsu

y;ajk fldgi
hqOdOslrK

33' hqoaOdOslrK j, wOslrK n,;,


34' hqoaOdOslrK meje;ajsug wK l< yels n,Odrsfhda
35' hqOdOslrK ixia:dmkh
36' hqoaOdOslrK meje;ajsh hq;= ia:dk
37' hqoaOdOslrK meje;ajsu
38' jsksYaphldr wOsks;s{hd m;alsrsu
39' jsksYaphldr wOsks;s{hdf.a hq;=luz
40' hqoaOdOslrKfha idudcslhka jsksYaphldr wOs kS;s{hd iy idCIslrejka jsiska osh
hq;= osjqreuz fyda l<hq;= iy;sl m%ldYh
41' js;a;slrejd jsiska hqoaOdOslrKfha idudcslhkag jsreoaOluz oelajsu
42' hqoaOdOslrK jsiqrejd yersu
43' hqoaOdOslrKhla bosrsfha jq m%Yak jsioZk wdldrh
44' lreKdj oelajsug ksrAfoaY lsrsu
45' hqoaOdOslrKhla meje;afjk ia:dkfha isgsk ;eke;a;ka t;ekska bj;a lsrsug
Klsrsfuz n,h
46' jrolska ksoyia lsrsfuz fyda jrolg jrolre lsrsfuz m%;sM,h
47' Tmamq jq jro fpdaokd ,enq jrfoys we;=<;a j we;s wjia:d
48' isys jsl, jq js;a;slrejd
49' by; os l< jrola iuznkaOfhka oKavkhg kshuj isgsk jrolrejl= nkaOkd.dr
.; lsrsu fyda roZjd ;ensu
50' hqoaOdOslrKhl fmks isgsk wOskS;s{hd
51' hqoaOdOslrKhl ks;s lD;H ms<snoZ jdrA;dj
52' hqoaOdOslrKhl jsiska jsNd.hlg Ndck lreKq ;eke;a;l=g ks;slD;Hj,
msgm;la .eksug we;s ysuslu
53' hqoaOdOslrKhl ks;slD;H ms<snoZ igyka iqrlaIs;j ;ensu

wgjk fldgi
kdjsl jroj,a

i;=rd bossrsfhys fkdukd f,i yeisrsu

54' l%shdfjys fhojSu meyer yerSu


55' i;=rd ,qyq fkdneosu fyda wfmalaIs; us;=rl=g iydh fkdjsu
56' fiajh m%udolsrsu fyda wffOrAhu;a lsrsu

i;=rd iu. mKsjqv yqjudrej

57' T;a;=ldrfhda
58' i;=rd iu. ,shquz .kqfokq lsrsu wdosh
59' i;=rd iu. fkdksis f,i mKsjqv yqjudre lsrsu
60' ils%h fiajfhys fhos isgsh os uqrfmd< w;ayer hdu wdosh

2
61' ils%h fiajfhys fhos isgshos ksjdv fkd f.k neyerj isgsu wdosh
62' ksjdvq fkdf.k udihla neyer j isgsu
63' idyisl f,i yuqod ler,s .eisu
64' idyisl;ajfhka f;dr yuqod le/,s .eisu
65' yuqod le/,s .eisug fm<UjSu
66' yuqod le/,s .eisug /iajsu fyda yuqod le/,s .eisu ms<snoZ jpk m%ldY lsrsu
67' yuqod ler,s .eisfuz ls%hd jika lsrsu
68' kdjsl ks;shg hg;a huz ;eke;a;l=g myrosu fyda myr osug ;e;alsrsu wdosh

wKg wlslre jsu

69' by, ks,Orhkag fyda lKsIaG ks,Orhkag wlslre jsu fyda ;rAckd;aul jpk
mdjspzsps lsrsu
70' onr lsrsu fyda wmjdod;aulj l:d fyda b.s lsrsu
71' mekhdu
72' mekhdug fm<Ujsu
73' mekhkakl=g ix.%y lsrsu

hqoaOdOslrK yd wOslrK n,;, mdjspzps lrk


kdjsl ks,Odrska iuznkaO jroj,a

74' idOdrK fya;=jla fkdue;sj hqoaOdOs lrKhl idudcsl hl= neyerj isgsu
75' kdjsl ks;shg hg;a idlaIs lrejl=f.a fkdukd yeisrsu yd Tyqf.ka jk wmydih
76' kdjsl kss;shg hg;a idCIs lrejl= jsiska fndre idCIs osu

isrNdrfha isgsk ;eke;a;ka iuznkaO jroj,a

77' isrNdrfha isgsk ;eke;a;l= fnzrs hdug wjir osu


78' wh:d f,i w;a wvx.=fjz fyda isr wviaisfha ;ensu
79' isr wviaisfhka fnzrs hdu

foam< iuznkaO jroj,a

80' kdjsl yuqodfjz iemhquz ms,snoZ oqIK lghq;=


81' kdjsl nvq uqgzgq jxpksl f,i m%fhdackhg .eksu wdosh
82' kdjsl foam<l wvqmdvqjla we;s lsrsu fyda Bg ydkshla lsrsu
83' ks;s jsfrdaOs f,i foam< ms<siaisu

f,aLk yd m%ldY iuznkaO jq jroj,a

84' wi;H f,aLk yd m%ldY


85' wi;H fpdaokd

nojd .eksu iuznkaO jroj,a

86' wmlsrA;s iy.;j ksoyia lrkq ,enq kdjslhl= finf,l= fyda .=jka Nghl= nojd
.eksu
87' noZjd .eksuz j,os wi;H ms,s;=re osu
88' noZjd .eksu iuznkaO idudkH jroj,a
89' nsu;alu yd oqYaprs;h
90' lDDrlu yd .rANs; yeisrsu
91' kejz fyda .=jka kejla fkdksis f,i kdia;s jsug bv yersu
92' wdrlaIdj hgf;a ;sfnk kejzj,g fkdie,lsu yd tajd wdrlaId fkdlsrsu
93' kejz mdjspzpshg yer kejlg NdKav f.k hdu
94' frda.hla fyda fn,ysk;djhla we;s lsrsu fyda nrm;< lsrsu
95' imhk ,o leuznsuzj, wm:H;djh fyda fjkhuz fya;=

3
96' fld,a,ld .;a hd;%djl ;sns fidhd .;a m;s%ld
97' fld,a, ld .;a hd;%djlg wh;a foam< jdxpksl f,i m%fhdackhg .eksu
98' fld,a,ld .;a hd;%djl isgsk ;eke;a;kag ie,lsu
99' hd;%djla fld,a,ld .eksfuys,d jxl iyfhda.h oelajsu wdosh
100' jxpksl f,i m%fhdackhg .eksfuz woyiska fld,a,ld .;a hd;%djl nvqneu
101' kdjsl yuqodfjz m;a lsrsuz fyda Wiia lsrsuz iuznkaOfhka ks;s jsfrdaOs jq m%;sIaGdjla
fok fyda ,nk kdjsl ks;shg hg;a ;eke;af;da
102' ydkslr jq t<sorjq lsrsu
103' isjs,a jroj,aj,g fpdaokd ,enq fyda jrolrej lrkq ,enq ks,Odrska iy kdjslhka
isjs,a wOslrKhlg Ndr osu meyer yersu
104' kdjsl jskh ms,snoZj jsfYaIfhka ioZyka fkdjq jroj,a

kj jeks fldgi
fuz mk; hgf;a kdjsl jroj,a fkdjk jroj,a

105' ks;s jsfrdaOs nojd.eksu


106' nojd .ekSu ioyd b,a,quz lrkakka ,nk wi;H ms,s;=re
107' mek hdug fyda ksjdvq fkdf.k neyerj isgSug ks<OdrSka fyda kdjslhka fm,njSu
Tjqkag iydh jSu'
108' kdjsl rdcldrS j,g ueosy;a jSu
109' kdjsl yuqodfjz m;a lsrsuz yd Wiia lsrsuz iuznkaOfhka ks;s jsfrdaOs jq m%;sIaGdjla
fok fyda ,nk kdjsl ks;shg hg;a fkdjq ;eke;af;da
110' kdjsl foam< us,g .eksu
111' khg wemhla jYfhka kdjsl iy;slhla i;= fldg .eksu
112' n,h fkd,en kdjsl m<oZkd wdosh mdjspzps lsrsu
113' fiajd fhdaclhkaf.a neosu
114' wffiksl jq idCIs lrejl=f.a fkdukd yeisrsu
115' wffiksl idCIs lrejl= fndre idlaIs osu yd wmydi lsrsu 15 fjks wOsldrsh
116' n,h fkd,en kdjsl mqyqKqjla noq mqyqKqjla ,ndosu
117' .e,js hdfuyss os fyda .e,js hdug ;e;a lsrsfuz os kdjsl issrlrejkag wdOdr jk fyda
kdjsl nkaOkd.dr ksfhda. lv lrk kdjsl ks;shg hg;a fkdjq ;eke;af;da

oyjk fldgi
hqoaOdOslrKh jsiska isjs,a jroj,a
iuznkaOfhka fokq ,nk ovqjuz

118'

tlf,dia jk fldgi
hqoaOdOslrK jsiska iy wOslrK n,;, mdjspzps lrk
kdjsl ks,Odrska jsiska ovqjuz osu

119' 118 fjks j.ka;sfha ioZyka fkdjq hu wffiksl jrola


120' oKavk l%uh
121' ovqjuz osu iuznkaOj jsfYaI jsOsjsOdk

fodf,diajk fldgi
hqoaOdOslrKj,ska yd wOslrK n,;, mdjspzps lrk
kdjsl ks,Odrska jsiska flfrk oKavk kshu
m%;sfYdaOkh lsrsu yd ls%hdfjz fhojsu

122' oKavk kshu m%;sfYdaOkh lsrsu


123' urK oKavk kshuh
124' kshu lsrsfuz n,Odrsfhda
125' kdjsl isrlrejka kshu lsrsu udre lsrsu bj;a lsrsu iy ksoyia lsrsu

4
126' nkaOkd.dr.; lsrsfuz fyda rojd ;ensfuz jdr wdruzNh
127' kdjsl isrNdrfha roZjd ;ensu
128' isys jsl,jq isrlrefjda
129' kdjsl nkaOkd.dr iy ksjrA;k ksjdi msysgj q su

oy;=ka fjks fldgi


isjs,a wOslrK

130' fuz mk;ska ydkshla fkdjq isjs,a wOslrKj, wOslrK n,h


131' kdjsl jro lrejka isjs,a n,ork ;eklg Ndr osu
132' fY%aIaGdOslrKh u.ska mrudOsldr wd{dm;% ksl=;a lsrsu
133' fuz mk; hgf;a lrkq ,nk ls%hdj,g jsreoaOj kvq mejrsu

oyy;rjk fldgi
idlaIs kS;s

134' hqOdOslrK bosrsfha meje;afjk kS;s ldlD;H iuznkaO idCIs kS;s


135' 136 isg 146 olajd jq j.ka;s wod< lsrsu
136' kdjslhl= f,i ;eke;a;l= noZjd .eksfuz os fyda kej; fiajfhys fhojsfuz oS Tyq
jsiska fok ms<s;=rej,g idCIs
137' nojd.;a nj Tmamq lsrsu
138' fiajh ms,sno jq ,shquz jdr jdrA;d fyda fjk;a f,aLK
139' wdKavqfjz uqo%Kd,hdOsm; jsiska uqoS%; ksfhda. iy wd{d msgm;a
140' kdjsl f,aLKh fyda .eigz m;%h
141' kdjsl n,Odrska jsiska fuz mk; hgf;a mkjkq ,nk wd{d
142' rdcldrsh wkqj kdjsl yuqodfjz fmd;l lrkq ,nk igykla
143' ijsia;r jdr jdrA;dj
144' mek f.dia fyda ksjdvq fkdue;sj fkdmeusK isgs ;eke;a;l= fyda wksis f,i bj;aj
.sh ;eke;a;l= Ndrjsu ms,sno Ziy;slh
145' ks,Odrshl= fyda kdjslhl= ,xld fjka msg; os w;awvx.=jg .eksu fyda Ndr wjsu
ms,snoZ iy;slh
146' hqOdOslrKhl ks;slD;Hj, msgm;la
147' wffiksl wOslrKhla jsiska jrolre lrkq ,enq njg fyda ksfodia lrkq ,enq
njg idCIs

myf,diajk fldgi
jsjsO lreKq

148' hqO ld,h ;=, jskh lvlsrsfuz jroj,a iuznkafhka ks,Odrska jsNd.hlg Ndckh
lsrsu
149' ikakoaO ler,s lrejka iy yuqod ler,s lrefjda
150' jrolrejka w;awvx.=jg .eksfuz n,h
151' mekhkakka yd ksjdvq fkdf.k neyrj isgskakka w;awvx.=jg .eksu
152'
153'
154' wUq orejka kv;a;= lsrsu
155' fidr .;a nvq wdmiq osfuz n,h
156' YS% ,xld kdjsl yuqodjg iuznkaO fjk;a jsfoaYsh kdjsl yuqodj, idudcslhka
157' YS% ,xld kdjsl yuqodjg iuznkaO fjk;a jsfoaYsh kdjsl yuqodj, idudcslhka
158' kdjsl yuqodOsm;sjsiska lrkq ,nk wd{dj,a ms,sno jsOs jsOdk
159' kdjsl kejz f;dgq
160' kejz f;dgqj,g n,mdk ,sLs; ks;sh neyer lsrsu fyda th fjkiafldgwod< lsrsu
161' ksfhda.
162'
163'

5
1950 wxl 34 orK kdjsl yuqod mk;
kdjsl yuqodjla msysgqjsu yd mj;ajd f.k hdu ioZyd;a ta yd iuznkaO lreKq
ioyd;a jsOs jsOdk ie,eiajsug mkjkq ,nk mk;ls'
^1950 foeiuznrA ui 09 jk osk&

Ys% ,xld m%cd;dka;s%l iudcjdos ckrcfha mdrA,sfuzka;=j jsiska


fufia mkjkq ,efnz'

,qyqvZq kduh 1' fuz mk; 1993 wxl 11 orK kdjsl yuqod ^ixfYdaOk& mk;
hkqfjka yoZqkajkq ,efnz'

1 fldgi
YS% ,xld kdjsl yuqodfjz ixjsOdkh

YS% ,xld kdjsl 2' ^1& fuz mkf;ys o th hgf;a mkjk ,o ksfhda.j,o jsOs
yuqodj jsOdk wkqj mdrA,sfuzka;=j jsiska l,ska l, ;srKh lrkq ,nk
ixLHdjla fkd blaujk ^fuys uska u;= kdjsl yuqodj hhs lshkq ,nk&
YS% ,xld kdjsl yuqodj kuska yeozskajsh hq;= kdjsl yuqodjla msysgqjd
mj;ajd f.k hd hq;=h'

^2& kdjsl yuqodj


^w& ia:sr kdjsl n, yuqodjlska o
^wd& ia:sr kdjsl Wmfiajhlska yd
^we& 5 fjks yd 6 fjks j.ka;s hgf;a ixia:dmkh
l, yels iafjzpzPd kdjsl n, yuqodjlska o yd
iafjzpzPd kdjsl Wmfiajhlskao iukajs; jsh
hq;=h'

ia:sr kdjsl 3' ^1& ia:sr kdjsl n, yuqodj ;u ;uka fiajfhys fhos isgsk
yuqodj ld,h ;=< os fkd lvjd fiajh lsrsu ioZyd fuz mk; hgf;a m;a
lrkq ,nk fyda noZjd .kq ,nk ks,Odrskaf.ka yd kdjslhkaf.ka o
iuka js; jsh hq;=h'

^2& l,ska l, ckdOsm;sKash jsiska ;SrKh lrkq ,ensh yels


whqrska ia:sr kdjsl n, yuqodjla ixjsOdkh l< hq;=h

^3& fuys uska u;= jsOs jsOdk fhdokq ,nk mrsos ils%h fiajh
ioZyd fyda kdjsl mqyqKqj ioZyd ia:sr kdjsl Wmfiajh iafjzpzPd
kdjsl n, yuqodj fyda iafjzpzPd kdjsl Wmfiajh iuzmQrAKfhka fyda
thska huz fldgila leoZjkq ,enq wjia:djl tfia leoZjkq ,enq
Wmfiajfhys n, yuqodfjys fyda fldgfiys ks,Odrska iy kdjslhka ta
fiajd ld,h fyda mqyqKqjsfuz ld,h ;=< ish,qu ldrAhhka ioyd ia:sr
kdjsl n, yuqodfjz ks,Odrska yd kejshka f,i i,lkq ,ensh hq;=h

ks;H kdjsl 4' ks;H kdjsl n,ldfhka fyda ks;H kdjsl n,ldfha fiajfhka
Wmfiajh miqj fyda ckdOsm;sjrhdf.a kshuhla u.ska udre lrkq ,enq
ks,Odrhkaf.ka iy kdjslhka noZjd .eksfuz fldkafoaisj,g wkql+,j
ks;H kdjsl n,ldh fyda ks;H kdjsl n,ldfha fiajfhka miqj fyda
ks;Hd kdjsl Wmfiajh fj; udre lrkq ,enq kdjslhkaf.ka o ks;H
kdjsl Wmfiajh iukajs; jsh hq;=h'

6
iafjzpzPd kdjsl 5' ^1& fuz mkf;ys o th hgf;a mkjk ,o ksfhda. j, o jsOs
n, yuqodj jsOdk j,g wkql+,j fuz mk; hgf;a fiajh lsrsu ioyd iafjzpzPd n,
yuqodjla msysgqjd mj;ajd f.k hd yelsh

^2& fuz mk; hgf;a msysgqjd mj;ajd f.k hkq ,nk


iafjzpzPd n, yuqodj iafjzpzPd kdjsl n, yuqodj kuska
yeoZskajsh hq;=h

^3& ckdOsm;sjrhd jsiska l,ska l, ;srKh lrkq ,ensh


yels whqrska iafjzpzPd kdjsl n, yuqodj ixjsOdkh l, hq;=h

254 jk wOsldrsh ^4& fuz mk; j,x.= jk oskhg fmrd;=j u oskfha ^kdjsl
iafjzpzpd wKmkf;a wrA:h we;=,; & kshu fiajfhys fhos
fkdisgsk kdjsl iafjzpzPd wd{dmk; hgf;a msysgqjkq ,enq YS%
,xld iafjzpzpd kdjsl n, yuqodfjz idudcslhl= f,i i,lkq
,ensh'

iafjzpzPd kdjsl 6' ^1& ckdOsm;sf.a wd{dfjka iafjzpzPd kdjsl Wmfiajhg udre
Wmfiajh ,nk iafjzpzPd kdjsl n, yuqodfjz fyda kdjsl yuqodfjz fjkhuz
wxYhl ks,Odrskaf.ka yd kdjslhkaf.ka o iukajs; jk f,i
iafjzpzpd kdjsl Wmfiajhla ixjsOdkh fldg kv;a;= l, yelsh

mqyqKqj 7' ckdOsm;sf.a wd{dfjka ia:sr kdjsl Wmfiajh iafjzpzPd kdjsl


n, yuqodj fyda iafjzpzPd kdjsl Wmfiajh iuzmrq AKfhka u fyda tys
huz fldgila ta wd{dfjz kshu lrkq ,nk huz ld,hla ;=< os uq:Z
ia:sr kdjsl n, yuqodj fyda thska huz fldgila iu. mqyqKqj ioyd
leojkq ,ensh yels h

kdjsl yuqodOsm;s 8' ^1& kdjsl yuqodjg wKosu msKsi iqoqiq jqo fhda.H jqo
;eke;a;l= ckdOsm;s jsiska m;a l< hq;=h

^2& ^1& fjks Wmj.ka;sh hgf;a m;a lrkq ,nk ;eke;a;d


kdjsl yuqodOsm;s hk ks,kdufhka yeoZk
s ajsh hq;=h

fojk fldgi
wOsldrs,;a ks,Odrsyq
wOsldrs,;a 9' ^1& n,m;%,;a ks,Odrska iy hg;a ks,Odrska yer fiiq
ks,Odrska ish,qu ks,Odrska ckdOsm;sf.a w;aik fhoq wOsldrs u.ska
m;alsrsu m;al< hq;=h tfia m;a lrkq ,nk ks,Odrshl= fuys uskau;=
wOsldr,;a ks,Odrshd kuska yoZqkajkq ,efnz

^2& ckdOsm;s jsiska ^1& fjks Wmj.ka;sh hgf;a ksl=;a


lrkq ,nk lsisu wOsldrshla Tyqf.a urKh fyda rdcldrsh
w;ayer hdu fya;= fldg f.k wj,x.= fkd jsh hq;=h

m;alsrsuzj, 10' ieu wOsldr,;a ks,Odrshl=u ckdOsm;sf.a leu;a; we;s ;dla


ld,iSudj l,a ;u m;ajsu oersh hq;=h

b,a,d wiajsu 11' ^1& ia:sr kdjsl n,yuqodfjz fya ia:sr kdjsl Wm fiajfha
wOsldr,;a ks,Orshl=g Tyqf.a wOsldrfhka b,a,d wiajsfuz
whs;shla fkd ;snsh hq;= h tfy;a tfia lsrsug ckdOsm;s jsiska
bv osh yels h

7
^2& ish wOsldrsfhka b,a,d wiajsu ckdOsm;sjrhd fj; Ndr
fok ks;H kdjsl yuqodfjz fyda ks;H kdjsl Wmfiajfha
wOsldrs,;a ks,Odrshl= -

^w& kdjsl yuqodfjz foam< jkakd jqo iajlsh


ika;lfha we;a;djq ish,q hqoaO wdhqO weoZquz iy ks,
,dxPK ^idOdrK f,i f.jsu iy CIhjsu yer& fydoZ
;;a;ajfhka kshus; ks,Odrshd fj; Tyq jsiska wdmiq
Ndr fok ;==re iy

^wd& Tyqf.a b,a,d wiajsu ms,s.kq ,enq njg .eigz


m;%fha m,, lrkq ,nk ;=re tu wOsldrs,;a
ks,Orhdf.a Oqrfha ldrAhj,ska Tyq ksoyia lrkq
fkd,ensh hq;=h

^3& iafjzpzPd kdjsl n, yuqodfjz fyda iafjzpzPd kdjsl


Wmfiajfha wOsldr,;a ks,Odrshl= huz oskhl Tyqf.a
wOsldrsfhka b,a,d wiajsug leue;s jq wjia:djl ta oskfha os
Tyq ;u wOsldrsfhka b,a,d wiajk nj ta oskhg f;uilig
wvqfkdjQ ld,hlg fmr ckdOsm;s fj; ,shjs,a,lska oeksjh
hq;=h'

^4& iafjzpzpd kdjsl n, yuqodfjz fya iafjzpzPd kdjsl Wm


fiajfha wOsldrs,;a ks,Odrshl= ^3& jk Wmj.ka;shg wkql=, j
ish wOsldrsfhka b,a,d wiajsfuz oekajsu os we;s wjia:djl
Tyqf.a ika;lfha we;s kdjsl yuqodfjz foam< jk ish,q hqO
wdhqO weoZquz iy ks< ,dxPk ^idOdrK f,i f.jsu iy
laIhjsu yer & fydoZ ;;a;ajfhka kshus; ks,Orhd fj; wdmiq
Ndr osfuzos }

^w& tu oekajsfzuz ksYaps;j oelafjk b,a,d wiajsfuz


oskfhaos Tyq ils%h fiajfhys fkdue;s kuz fyda

^wd& tu fiajfhka b,a,d wiajsug blans;sj u Tyq


ilS%h fiajfha isgs kuz Tyqf.a wOsldrsfhka b,a,d wiajsug
Tyqg ysusluz ;snsh hq;=h

f;jk fldgi
kdjslfhda

nopd .eksu 12' ^1& kdjslhka f,i ;eke;a;ka noZjd .eksu l, hq;af;a fuz
mk; hgf;a ta ioyd mkjkq ,ensh yels ksfhda. j,g
wkql+,jh

^2& kdjslhl= f,i noZjd .eksu ioZyd f;dard .kq ,nk


ieu ;eke;a;l= jsiska u kshus; ks,Odrshl= bosrsfha fmks isg
Tyqf.a noZjd .eksu ms,sno fldkafoais wvx.= iy;sl lsrsfuz
m;s%ldjla w;aika l< hq;=h

^3& 2 fjks Wmj.ka;sfhys ioZyka iy;sl lsrsfus m;%sldj


kshus; wdlD;sh wkqj jsh hq;=h
uq,anoZjd .eksu 13' ^1& ia:sr kdjsl n, yuqodfjz kdjslhl= f,i 17 jeks
iy kej; j.ka;sfha jsOs jsOdkj,g hg;a j ;eke;a;= noZjd .; hq;af;a
fiajfhys fhojSu

8
^w& uq,a noZjd .eksfuz ld,h hkqfjka yeoZskajsh hq;=
kshus; ld,h ioZyd o

^wd& iuzmQrAKfhka u tls n, yuqodfjz fiajh ioZyd


fyda ;rula oqr tls fiajfha;a ;rula oqr ia:sr kdjsl
Wmfiajfha;a fiajh lsrsu ioZyd o fjz

^2& kdjslhl=f.a uq,a noZjd .eksfuz ld,h .;jsug fmr


kej;fiajfhys fhojsu ms,snoZ kshus; Wmrsu ld,hg jevs
fkdjq ;j;a ld,hla kdjsl fiajh ioZyd Tyq kej; fiajfhys
fhojsh yelsh tfia jqjo kdjslhl= huz ksYaps; ld,hla ioZyd
kdjsl yuqodjg fyda YS% ,xldfjz wdKavqjg fiajh lsrsu ioZyd
neoQuzlrhlg we;=,;a js we;s jsg tu ksYaps; ld,isudj
wjia:dfjdaps; mrsos uq,a noZjd .eksfuz ld,isudj fyda wNsnjd
.sh o th fkd;ld tu ksYaps; ld,isudj wjika jk;=re Tyq
kdjsl yuqodfjz fiajh l< hq;=h ;jo

^3& ks;H kdjsl n,ldfha fyda ks;H kdjsl Wm fiajfha


kdjslhl= Tyqf.a ika;lfha we;s kdjsl yuqodfjz foam< jk
ish,q hqoaOdhqO woZquz iy ks, ,dxPk ^idOdrK f,i f.jsu
iy CIhjsu yer& fydo ;;ajfhka kshus; ks,Odrhd fj;
wdmiq Ndrfok ;=re kdjslhl= jYfhka Tyqf.a ldrAhj,ska Tyq
ksoyia lrkq fkd,ensh hq;=h

iafjzpzPd kdjsl 14' iafjzpzPd kdjsl n, yuqodfjz fyda iafjzpzPd kdjsl Wmfiajfha
n, yuqodfjz fyda fiajfha lsrsug iafjzpzPdfjka bosrsma j isgsk ld,h .;jsug fmr
iafjzpzPd kdjsl lhuz oskhl Tyq ta n, yuqodfjka fyda Wmfiajfhka ksoyia jSug
Wmfiajfha leu;s jq wjia:djl ta oskhg ;=ka uilg wvq fkdjq ld,h lg fmr
kdjslhka ksoyia Tyq tfia ksoyia lsrsu ioZyd Tyqf.a wKfok ks,Odrshd fj;
lsrsu ,shjs,a,laska b,a,sula bosrsm;a l< hq;=h ;jo Tyq tjeks b,a,sula
l<fyd;a 17 jk j.ka;sfha jsOsjsOdk j,g hg;aj iy Tyqf.a
ika;lfha we;s kdjsl yuqodfjz foam< jk ish,q hqoaOdhqO weoZquz iy
ks, ,dxPk ^idOdrK f,i f.jsu iy CIhjsu yer& fydoZ
;;a;ajfhka kshus; ks,Orhd fj; Tyq jsiska wdmiq Ndr fokq
,ensfuka miqj tu n,ldfhka fyda tu Wm fiajfhka tu oskfha os
ksoyia lrkq ,ensug Tyqg ysuslu ;snsh hq;=h

y;rjk fldgi
fiajh
ia:sr kdjsl 15' ia:sr kdjsl n, yuqodj yeu l,a ys u ilS%h fiajfhys fhdojkq
n,yuqodj ,ensug neoZS isgsh hq;=h
fiajfhys fhojsu

ia:sr kdjsl 16' ^1& ^w& kshu hqoaOhla mj;sk ld,hl fya hqoaOshla we;s
Wmfiajh fj;ehs iel lrk ld,hl ,xldj wdrlaId lsrsu ioZyd
iafjzpzPd kdjsl fyda
n,yuqodj iy
iafjzpzPd kdjsl ^wd& ,xldfjz huz le/,a,la wdruzN le/,a,la fyda
Wmfiajh fjk;a uyck le<Usula je<elajsu fyda hgm;a lsrsu
fiajfhys fhojSu ioZyd m%ldYkhla u.ska fyda m%ldYkhla ksl=;a l<
fkdyels ;ekg lreKq fhos we;s wjia:djl wd{djla
u.ska fuys my; oelafjk kdjsl yuqod wxY ish,a, fyda

9
lsisjl iuzmr
q AKfhka fyda tajdfha huz fldgila ils%h
fiajh ioyd ckdOsm;s jsiska leoZjsh yelsh ia:sr kdjsl
Wm fiajh iafjzpzPd kdjsl n, yuqodj iaafjzpzPd kdjsl
Wm fiajh

^2& m%ldYkhla fyda wd{djla ^1& fjks Wmj.ka;sh hgf;a


ksl=;a l< oskfhys oS mdrA,sfuzka;=j /iajkafka kuz ckdOsm;s
jsiska m%ldYkh fyda wd{dj ksl=;a lsrSug fya;=j mdrA,sfuzka;=j
fj; jydu oekquz osh hq;=h ta wjia:dfjzos mdrA,sfuzka;=j /ia
fkdjkafka kuz ckdOsm;s jsiska yels muK blauKska tfy;a
by; ls oskfha isg ;sia ojila .;jsug fmr /iajk f,i
mdrA,sfuzka;=j leoZjsh hq;=h ;jo mdrA,sfuzka;=j leoZjkq
,ensfuka miq tys m<uqfjks /iajsfuys os by; lsfya;=j oekquz
osh hq;=h

^3& ilS%h fiajh ioZyd ^1& fjks Wmj.ka;sh hgf;a leoZjkq


,nk kdjsl yuqodfjz huz fldgil ish,q u ks,Odrs yd
kdjslhka ckdOsm;s m%ldYkhla u.ska ta fiajh wjika lrk
;=re ta fiajfhysfhos isgsh hq;= nj ie,lsh hq;=h

kdjsl yuqodfjz 17' kdjsl yuqodfjka ksoyia lrkq ,ensug kdjslhl=g ysuluz we;ss
fiajh oslalr
s su ld,h kdjsl yuqodj iuzmQrAKfhka fyda tys huz fldgila ils%h
fiajfhys fhos isgsh os t<UqKq wjia:dfjl ckdOsm;s jsiska wd{djla
u.ska ta kdjslhdf.a kdjsl yuqodfjz fiajh ta ld,h ioZyd osla l<
yelsh

tla j ls%hdlrk 18' ^1& kshu lrkq ,ensh yels wjia:dj,os kdjsl yuqodfjz
YS% ,xld kdjsl ks,Odrshl= fyda kdjslhl= ,xldfjz huz hqoaO fyda .=jka n,
hqO yd .=jka nj yuqodjl fiajfhys fhdokq ,en fyda ta yd iu. lS%hd lrk
yuqodjka w;r kdjsl yuqodfjz huz fldgil idudcslhl= j isgsk jsg Tyq
iuznkaOluz iuznkaOfhka wKosu yd jskh ms<snoZ ldrAhhka ioZyd ta n,
yuqodfjz ks,Odrska yd ^;k;=rska ierhka ;ekg jvd my;a
fkdjq& wOsldr fkd,;a ks,Odrska ^ovqjuz osfuz n,;, yer&
ish,q u n,;, mjrkq ,enq kdjsl yuqodfjz ks,Odrska yd iq:Z
ks,Odrska f,i ldrKhg .e<fmk mrsos i,lkq ,ensh hq;=h

^2& kshu lrkq ,ensh yela wjia:dj,os ,xld hqoaO yuqodfjz


fyda .=jka n, yuqodfjz ks,Odrshl= fyda ^;k;=rska ierhka
;ekg jvd my;a fkdjq& wOsldr fkd,;a ks,Odrsh YS% ,xld
kdjsl yuqodfjz huz fldgil fiajfhys fhdokq ,en fyda ta yd
iu. ls%hd lrk ,xldfjz huz hqoaO fyda .=jka n, yuqodjl
idudcslhl= j isgsk jsg kdjsl yuqodfjz ta fldgi
iuznkaOfhka wKosu yd jskh ms<snoZ ldrAhhka ioZyd Tyq
^ovqjuz osfuz n,;, yer& ish,q u n,;, mjrkq ,enq kdjsl
yuqodfjz ks,Odrshl= fyda iq:Z ks,Odrshl= f,i ldrKhg
.e<fmk mrsos i,lkq ,ensh hq;=h
,xldj yer fmdoq 19' fmdoq rdcH uKav,fha idudcsl;ajh ork ^,xldj yer& huz
rdcH uKav,fha rgl kdjsl n, yuqodj, fyda tajdg whs;s kefjl fyda ta rfgys
idudcsl;ajh ork kdjsl wdh;khl kdjsl yuqodfjz wOsm;sf.a wd{djla mrsos fiajh
fjkhuz rgl lruska isgsk fyda ta kejg fyda ta wdh;khg jS huz .ukdka;hla
kejzj, iy kdjsl lrd hdfuz n,dfmdfrd;a;=fjka fyda hdug jdykhla
wdh;kj, isgsk n,dfmdfrd;a;=fjka isgsk kdjsl yuqodfjz huz ks,Odrshl= fyda
kdjsl yuqodfjz kdjslhl= wKosu yd jskh ms<snoZ ldrAhhka ioZyd ta rfgz kejzj, yd
ks,Odrska yd kdjsl n, yuqodj,g tjlg wod<j mj;akd kS;sj,g yd isrs;aj,g
kdjslfhda hg;a jsh hq;=h

10
jsfoaYSh kdjsl 20' ^1& kdjsl yuqodj iuzmQrAKfhka fyda tys huz fldgi huz
n, yuqodjla jsfoaYSh kdjsl n, yuqodjla iu.Z iyfhda.fhka lS%hdlsrsug
iu.Z iyfhda.h wjYH jqjfyd;a ta jsfoaYSh n, yuqodfjz wKfoK ks,Odrshd
kdjsl yuqodfjz fyda tys tls fldgfia ish,qu ks,Odrskag jvd
;k;=rska fcaHIAG kuz ckdOsm;s jsiska kdjsl yuqodj fyda tys
fldgi ta ks,Odrshdf.a wK hgf;a ;ensh yelsh

^2& ,xldj wdrlaId lsrsu ioZyd kdjsl yuqodfjz huz


ks,Odrshl= fyda iq:Z ks,Odrshl= huz jsfoaYSh kdjsl n,
yuqodjla iu. iyfhda.fhka ls%hd lruska isgsk wjia:djl ta
n, yuqodfjz wKfok ks,Odrshdf.a tl.Z;ajh we;sj ta n,
yuqodfjz tlu fyda iudk ;k;=rla ork idudcslhl=
iuznkaOfhka ta ks,Odrshdf.a fyda iq:Z ks,Odrshdf.a wK
osu ms,snoZ n,;, yd w.%dkqms,sfj, ckdOsm;s jsiska ksremKh
l< yelsh

kdjsl fkdjq 21' ^1& uyck hym; ioZyd wjYH hehs ckdOsm;s jsiska
rdcldrs ie,lsh yels kdjsl fkdjq rdcldrs bgq lrk f,i kdjsl
bgq lsrsu yuqodfjz ish,qu idudcslhkag fyda idudcslhka lsisfjl=g Tyq
jsiska wK l< yels h

^2& ckdOsm;sf.a wd{dfjka ^1& fjks Wmj.ka;h hgf;a


;uka fj; mjrkq ,ensh yels rdcldrs kdjsl yuqodfjz ieu
ks,Odrshl= fyda kdjslhl= jsiska u bgq l< hq;= h

miajk fldgi
kdjsl ks;shg hg;a ;eke;af;da
kdjsl ks;shg 22' fuz mk; ms<snoZ ldrAhhka ioZyd" kdjsl ks;shg hg;a
hg;a ;eke;a;d ;eke;a;d hkafkka my; oelafjk jrA. j,ska hulg wh;a
hkafkys wrA:h ;eke;af;la woyia flrhs

^w& ia:sr kdjsl n, yuqodfjz ish,qu ks,Odrska yd kdjslfhda

^wd& ia:sr kdjsl n, yuqodfjz ks,Odrska yd kdjslhka f,i 3


fjks j.ka;sfha ^3& fjks Wmj.ka;sh hgf;a i,lkq ,nk
ia:sr kdjsl Wmfiajfha iafjzpzPd kdjsl n, yuqodfjz fyda
iafjzpzPd kdjsl Wmfiajfha ish,q u ks,Odrska yd kdjslfhda

^we& fuz mkf;a jsOs jsOdk lsisjl n,h m%ldr kdjsl ks;shg
hg;a ;eke;a;ka f,i i,lkq ,nk ish,qu ;eke;a;f;da
kdjsl isrNdrhg 23' huz kdjsl fyda isjs,a jrola lrk kdjsl ks;shg hg;a
hg;ajk ;eke;a;d kdjsl isrNdrhg .; yelsh
;eke;a;ka

kdjsl isrNdrhg 24' ^1& kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= js isgshos huz kdjsl fyda
.kakd f,i wK isjs,a jrola lrk lKsIAG ks,Odrshl= kdjsl isrNdrhg
l< yels .kakd f,i fcaHIAG ks,Odrsahl= jsiska wK l< yelsh ;jo
;eke;af;da kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= js isgsh os onrhl l,yhl
fyda fmr<shl fhos isgsk fcaHIAG ks,Odrshl= kdjsl
isrNdrhg .kakd f,i lKsIAG ks,Odrshl= jsiska wK l<
yelsh

11
^2& kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= js isgsh os huz kdjsl
fyda isjs,a jrola lrk huz kdjslhl= kdjsl isrNdrhg .kakd
f,i huz ks,Odrshl= jsiska fyda iq,q ks,Odrshl= jsiska wK l<
yelsh

ils%h fiajfhys 25' ils%h fiajfhys fhos fkdisgsk huz ks,Odrshl= fyda kdjslhl=
fhos fkdisgsk kvq jsNd.hla fkdue;s j i;a ojilg jevs ld,hla kdjsl isrNdrfha
ks,Odrshl= fyda ;nkq ,enq wjia:djl kdjsl isrNdrfha isgsk ;eke;a;d
kdjslhl= kdjsl hqOdOslrKhlska jsksYaphg Ndck lrkq ,ensh hq;= kuz Tyq kvq
isrNdrfha ;ensu jsNd.h ioZyd bosrsm;a lrkq ,nk f;la fyda ta isrNdrfhka ksoyia
larkq ,nk f;la ta isrNdrfha ;nd .eksug we;s wjYHl;ajh ms,snoZ
,sLs; jdrA;djla Tyqf.a wKfok ks,Odrs fj; i;sm;d bosrsm;a l<
hq;=h

kvq mejrSfuz 26' w;a wvx.=jg .eksfuka je<l=Kq fyda ffk;sl .%yKfhka usoqKq
ld, isudj jrolrejl= usi kdjsl ks;shg hg;a lsis u ;eke;a;l= jsiska lrk
,o huz jrola iuznkaOfhka jro fidhd .kq ,enq osk isg wjqreoq
;=kla we;=<; fyda tu ld<h we;=<; YS% ,xldfjka neyerj isg we;s
wjia:djl Tyq YS% ,xldjg wdmiq meusKsfuka miq wjqreoaola we;=<;
os kvq jsNd.h fkd meje;a jqjfyd;a hqoaOdOslrKhla jsiska fyda fuz
mk; hgf;a wOslrK n,;, mdjzpzps lrk kdjsl ks,Odrshl= jsiska
ta ;eke;a;d jsksYaphg fyda ovqjug Ndck fkd l< hq;=h

kdjsl ks;shg 27' ^1& kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;= jrola fldg blans;s Tyq
hg;ajsfuka kdjsl kS;shg hg;ajjSfuka je<lS isgsk wjia:dfjl ta jrog
je<l=Kq Tyq kdjsl kS;shg isrNdrhg f.k ;ensh yels jkafka;a
jrolrejka jsksYaphg Ndckh fldg ovZqjuz lrkq ,ensh yels jkafka;a Tyq
ms<snoZ kvq fkdlvjdu kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;= f,i isgsfha kuz Tyq
jsNd.h yd isrNdrhg f.k ;nd jsksYaphg Ndck fldg ovZqjuz l<
Tjqkag ovZqjuz yelsj ;snqKq wdldrfhks'
lsrsu tfia jqjo tu jro fidhd .eksfuz oskfhka miqj
wjqreoq foll ld,hla .;jSfuka miq ta jro yuqod le/,s
.eisfuz fyda mek hdfuz jrola jqjfyd;a usi ta jro
iuznkaOfhka Tyq jsksYaphg Ndck fkd l< hq;=h'

^2& hqOdOslrKhla jsiska fyda fuz mk; hgf;a wOslrK


n,;, mdjspzps lrk kdjsl ks<Odrshl= jsiska kdjsl ks;shg
hg;a ;eke;a;= huz jrolg nkaOkd.dr.; lsrsug fyda roZjd
;ensug kshu lrkq ,ensfuka miq Tyq kdjsl ks;shg
hg;ajsfuka je<l=Kq wjia:djl Tyq nkaOkd.dr.; lrkq ,enq
fyda roZjd .kq ,enq ld,h ;=< fkdlv jd u Tyq kdjsl
kS;shg hg;a ;eke;a;= jS isgs jsfgl fuka Tyq iuznkaOfhka
ls%hd l< yels h'

yhjk fldgi
wKfok ks,Odrskaf.a wOslrK n,;,

yuqodm;sjrhd 28' ^1& hqoaOdOslrKhla jsiska jsNd. l< hq;= njg fuz mk;
jsiska fyda wKfok u.ska m%ldYs;ju kshu lr we;s jrola iuznkaOfhka yer
ks,Odrska jsiska ,>q ,q;skkajrefhl=f.a ks,h fyda Bg jvd wvq ks,hla fyda ork
ldrAh mgsmdgsh ks,Orhl= urK ovqju osh fkdyels jrolg fpdaokd ,en
wkqj jrolrejka isgsk wjia:djl os pqos;hd ,>qldrAh mgsmdgsh wkqj kvq
ms<snoj kvq jsNd. jsNd.hg leu;s o ke;fyd;a hqoaOdOslrKhla u.ska kvq
lsrsu jsNd.hg leu;s o hkak kdjsl yuqodm;sjrhd jsiska fyda

12
kdjsl yuqodm;sjrhd jsiska n,h mjrk ,o lms;dkajrhl=f.a
ks,hg jvd wvq fkdjk ks,hl ks,Orhl= jsiska fyda pqos;hd
f.ka jsuish hq;= w;r hqoaOdOsrlKhla u.ska kvqj jsNd.
lsrsug pqos;hd f;dard.;fyd;a tfia hqoaOdOslrKhla u.ska
kvqj jsNd. lsrsug mshjr .; hq;= w;r ,>qldrAh mgsmdgshg
wkqj kv qj jsNd. lsrsug Tyq leu;s jqjfyda; tfia ,>qldrAh
mgsmdgsh wskqj kvqj jsNd. lsrsug mshjr .; hq;=h tfia jqj
o tu ks,Orhdg kshu l< yels ovZqju fcaHIAG;ajh ke;s
lsrsu fyda oKavk ,ehsia;=fjz ;on, luska wvq ovqjula fyda jsh
hq;=h

^2& hqoaOdOslrKhlska jsioqZug fuz mk;ska m%ldYs;ju kshu


flfrk kvqj,os yer f;uilg jevs ld,hla nkaOkd.dr.;
lsrsfuz fyda roZjd ;ensfuz n,h wK fok ks,Odrshdg fkd;snsh
hq;=h hk isudjg hg;a j wKfok ks,Odrshl= jsiska urKsh
fkdjk huz jrola lrkq ,enq kdjslhl= ,>q kvq jsNd.hlg
Ndckh fldg ovqjuz l< yelsh

,>q ldrAh mgsmdgsh 29' jskhdkql+, jrola fyda hqoaOdOslrKh jsiska jsNd. l< hq;=
lrKhla jsiska njg fuz mk; u.ska m%ldY;sju kshu lr we;s jrola yerurK
fyda kvqj jsNd. ovQju osh fkdyels jrola iuznkaOfhka n,,;a sks,Orhl= fyda iq:Z
lsrsu f;dard.eksug ks,Orhl= fyda fpdaokd ,en isgsk wjia:djl os Tyq ,>q ldrAh
iq:Z ks,Orhl= fyda mgsmdgsh wkqj kvq jsNdhg leue;s o ke;fyd;a hqoaOdOslrKhla
n,,;a ks,Orhl= u.ska kvq jsNd.hg leue;s o hkaka Tyqf.a wK fok ks,Orhd jsiska
jk jrolrejl=g
we;s whs;sjdislu Tyqf.ka jsuish hq;= w;r hqoaOdOslrKh u.ska kvq jsNd.h Tyq jsiska
f;dard .kq ,enqjfyd;a tu wK fok ks,Orhd jsiska hqoaOdOslrKh
u.ska tu kvqj jsNd. lsrsu ioZyd mshjr .kq ,ensh hq;= h

wKfok 30' wK fok ks,Odrshl= jsiska jrolrejl= yd ,>q jYfhka


ks,Odrshdf.a lghq;= lsrsug ;udg we;s n,h fuz mk; hgf;a ta ioZyd mkjkq
wOslrK n,;, ,ensh yels ksfhda.j,g wkql+,j ;uka hgf;a isgsk ks,Odrshl=g
mjrd osu mjrd osh yelsh

,>q kvq jsNd. 31' fuz mk; hgf;a wOslrK n,;, mdjspzps lrk kdjsl
j,os osjzreuz msg ks,Odrshl= jsiska mj;ajkq ,nk jrolrejlf.a ,>q kvq jsNd.hl os
fyda iy;sl ieu idCIslrejd jsiska u idCIs osug fmr hqOdOsrKhla bosrsfha
m%ldYhla msg idCIslrejl= jsiska osug kshus; osjqreu osh hq;=h ke;fyd;a iy;sl
idCIs osh hq;= nj m%ldYh u l< hq;=h

,>q kvq jsNd. 32' fuz mk; hgf;a wOslrK n,;, mdjspzps fldg jro lrejl=
j,os ks;lD;H ,>q jYfhka jsNd.hlg Ndck lrk ieu kdjsl ks,Odrshd jsiska u
igyka lsrsu kshu lrkq ,ensh yels huz kvqjlos fyda wjia:djl os yer kvq
jsNd.fha os ks;slD;H ms<snoZ flgs igykla l< hq;= h

y;ajk fldgi
hqOdOslrK
hqoaOdOslrK 33' huz kdjsl fyda isjs,a jrola lrkq ,enq kdjsl kss;shg hg;a
j, wOslrK ke;a;l= hqOdOslrKhla jsiska jsNd.hlg Ndck fldg Tyqg ovZqjuz
n,;, meusKjsh yelsh'

hqoaOdOslrK 34' ^1& ckdOsm;s jsiska fyda ckdOsm;s jsiska n,h mjrkq ,ensh
meje;ajsug yels ksfhdacH wK fokakdf.a ;k;=rg jvd my;a fkdjq
wK l< yels
n,Odrsfhda 13
;k;=rla ork ks,Odrshl= jsiska hqOdOslKhla mj;jk f,i
wK l< yels h'

^2& ;udg jvd ;k;=frka Wiia jqo iuzmQrAK mvs msg kdjsl
yuqodfjz kejz tllg fyda jevs .Kklg wK fokakd jqo
ks,Odrshl= hqOdOslrKh meje;ajsug kshus; ia:dkfha
isgshfyd;a hqOdOslrK meje;ajsu msKsi wK lsrsug
ckdOsm;sjrhd jsiska n,h mjrk ,o ks,Odrshl=g tfia
lsrsfuz n,h fkd ;snsh hq;= h tnoZq wjia:djl os uq,ska ioZyka
jkakd jq t ks,Odrshdg ckdOsm;sjrhd jsiska hqOdOslrKhla
meje;ajsu msKsi wK lsrsfuz n,h mjrd ke;s jqjo Tyq jsiska
l< yelsh'

^3& hqOdOslrK meje;ajsu msKsi wK lsrsug ckdOsm;s


jsiska n,h mjrkq ,enq ks,Odrshl=f.a wK hgf;a kdjsl n,
weKshla fyda hqO fk!ld .Khla jsfoaYj, ;snshos Tyq ush
.sh wjia:djl wdmiq f.kajkq ,enq wjia:djl fiajd
ia:dkfhak neyer .sh wjia:djl fyda wK osfuz n,h Tyq
flfrka bj;a lrkq ,enq wjia:dfjl ta kdjsl n, weKshg
fyda hqO fk!ld .Khg tjlg wK fouska isgs ks,Odrshdg
ckdOsm;sjrhdf.a lssisoq n,mejrsula fkdue;sj hqOdOslrK
meje;ajsu msKsi wK lsrsu iuznkaOfhka m<uq ls ks,Odrshd
fj; mejrS ;snq n,h u ;snsh hq;=h'

^4& ;u wK hgf;a kdjsl n, weKshla fyda hqO fk!ld


.Khla jsfoaYj, we;s hqOdOslrK meje;ajsu msKsi wK
lsrsug ckdOsm;s jsiska n,h mjrkq ,enq ks,Odrshl= jsiska

^w& ;ud ta kdjsl n,weKsfhka fyda hqO fk!ld


.Kfhka fjka jk wjai:djl ta kdjsl n,weKsfha fyda
hqO fk!ld .Kfha isgsk B,.Z fcaHIG ks,Odrshd
fj;o

^wd& ;ud ta kdjsl n,weKsfhda fyda hqO fk!ld


.Kfha lKavdhug wkH fiajhla mjrd oqka wjia:djl
ta lKavdhfuz tjlg wK fok ks,Odrshd fj;o

;ud ta kdjsl n,weKsfhka fyda hqO fk!ld .Kfhka neyer j


isgsk ld,h ;=< os fyda ta lKavdhu wkH fiajhl fhos isgsk
ld,h ;=<os ldrKhg .e<fmk mrsos hqOdOslrK meje;ajsu
msKsi wK lsrsfuz n,h ,shjs,a,lska mjrd osh yelsh'

hqOdOslrK 35' ^1& hqOdOslrKhla ;=ka fofkl=gh wvq fkdjq o kj


ixia:dmkh fofkl=g jevs fkdjq o iducslhka .Kklska iukajs; jsh
hq;=h

^2& hqOdOslrKhla

^w& kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;= rdcfo%daysjSfuz usksn


uersfuz fyda ia;s% oqIKh lsrsfuz jro iuznkaOfhka
jsNd.hlg Ndck lsrsu msKsi leoZjkq ,enq wjia:djl
th idudcslhka mia fofkl=g wvq fkdjq .Kklska o

^wd& kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;= fjk huz jrola


iuznkaOfhka jsNd.hlg Ndck lsrsu msKsi leoZjkq

14
,enq wjia:djl th idudcslhka ;=ka fofkl=g wvq fkdjq
.Kklska o iukajs; jsh hq;=h'

^3& fldudkavrAjrhl= ,q;skka fldudkavrAjrhl= fyda


,q;skka jrhl= hqOdOslrKhl idudcslhl= jq wjia:djl
hqOdOslrKfha idudcslhka .Kk myg jevs fkdjsh
hq;=h'

^4& jsis tla jshg meusK isgsk kdjsl yuqodfjz Oc


ks,Odrshl= lms;dka fldudkavrA ,q;skka fldudkavrA fyda
,q;skkajrhl= fyda YS% ,xld hqO yuqodj fyda .=jka yuqodfjz
iudk ks,hka orK ;eke;a;l= usi fjk lsisu ;eke;a;l\=
hqOdOslrK idudcshl= jsug iqoqiq fkdjsh hq;=h'

^5& hqOdOslrK idudcslhka kdjsl yuqodfjz ks,Odrskaf.ka


yd hqO yuqodfjz fyda .=jka yuqodfjz ks,Odrskaf.ka iukajs; jq
wjia:djl ta idudcslhka w;r isgsk hqO yuqodfjz fyda .=jka
yuqodfjz ieu ks,Odrska fofokdgu kdjsl yuqodfjka tla
ks,Odrshl=g wvq fkdjq .Kkla isgsh hq;=h'

^6& my; ioyka ;eke;a;ka hqOdOslrKhl idudcslhka


fkdjsh hq;=h'

^w& jrolrejd jsksYaph ioZyd bosrsm;a lrkq ,ensug


fya;= jq fpdaokdj jsurAYKh l< ks,Odrshd
^wd& hqOdOslrK meje;ajsug wK l< ks,Odrshd
^we& jrolrejdf.a wK fok ks,Odrshd
^wE& fpdaolhd
^b& meusKs,s mlaIfha huz idlaIslrejl=

^7& ;udg jvd ;k;=frka Wiia jqo hqoaOdOsrlKfha


iNdm;sg jvd lKsIaG jqo ks,Odrska y;r fofkl=
hqoOdOslrKh mj;ajkq ,nk ia:dkfhaos /ia lr .; yels jq
jsg lsisu fldudkavrAjrhl= ,q;skka fldudkavrAjrhl= ,q;skka
jrhl= hqoaOdOslrKhl idudcslhl= jsu wjYH jsh hq;=
fkdfjz ^tfy;a huz wjia:djl fldudkavrAjrh;= ,q;skka
fldudkavrAjrhl= fyda ,q;skka jrhl= tys idudcslhl= jsu
wjYH jq muKska u fyda idudcslhl= jq muKska u
hqoaOdOslrKhl fyda tys kS;s lD;Hj, jsOsu;a lug fyda
j,x.= Ndjhg ydkshla fkdjsh hq;=h'

^8& hqoaOdOslrKh meje;ajsug wK lrk n,Orhd jsiska


fyda ta n,Odrshd jsiska n,h mjrkq ,enq ks,Odrshl= jsiska
hqOdOslrKhla iNdm;s kuz l< hq;= w;r hqOdOslrKfha
wfkla idudcslhka hqoaOdOslrKh kshu lrk n,Orhd jsiska
kuz lrkq ,ensh yelsh'

^9& Oc ks,Odrshl= iNdm;s jYfhka o lms;ka ;k;=r fyda


Bg jvd Wiia ;k;=rla orkakka hqoaOdlrsKfha fiiq
idudcslhka jYfhka o we;sj usi Oc ks,Odrshk=f.a kvq
jsNd.hla ioZyd lsis u hqoaOdOslrKhla h:d mrsoafoka
ixia:dmkh fkdjsh hq;=h'

^10& lms;dkajrhl= fyda Bg jvd Wiia jqjl= iNdm;s


jYfhkao fldudkavrA fyda ;k;=rska Bg jvd Wiia ks,Odrska
hqoaOdOslrKfha fiiq idudcslhka jYfhla o we;sj usi

15
lms;dkajrhl=f.a kvq jsNd.hla ioZyd lsis hqoaOdOslrKhla
h:d mrsoafoka ixia:dmkh fkdjsh hq;=h'

^11& lms;dkajrhl=g jvd ;k;=rska my;a ;eke;a;l=f.a kvq


jsNd.hla ioZyd jq hqoaOdOslrKhl iNdm;s yegshg
lms;dkajrhl= fyda ;k;=rska Bg jvd Wiia jqjl o
jsNd.hlg Ndck lrkq ,ensug isgsk ;eke;a;d fldudkavrA
;k;=rla orkakl= jqjfyd;a hqoaOdOslrKfha iNdm;sg
w;sfrAlj fldudkavrA ;k;=r fyda Bg jvd Wiia ;k;=rla
orK ;j;a idudcslhka fofokl= o we;sj usi lsisu
hqoaOdOslrKhlka h:d mrsoafoaka ixia:sdmkh fkdjsh hq;=h'

^12& fuz j.ka;fha wfkla jsOsjsOdkj,g hg;aj


hqoaOdOslrKhla meje;ajsug we;s jsg hqoaOdOslrkH kshu lrk
n,Orhd jsiska wfkla idudcslhak kuz lrkq ,en we;akuz usi
tyso iNdm;s Oqrh oersug m;a lr we;s ks,Odrshd jsiska
hqoaOdOslrKh meje;ajsug we;s ia:dkhg meusK isgsk
ks,Odrska w;r fcaHIAG;dj wkqj ;ud ,.Zu jq ;eke;a;kaf.ka
hqoaOdOslrKfha idudcslhka jsu ioZyd wjYH jq .Kk leoZjsh
hq;=h'

hqoaOdOslrK 36' hqoaOdOslrKh meje;ajsug wK lrk ;eke;a;d jsiska ;srKh


meje;ajsh hq;= lrkq ,nk myiq ia:dkhl os hqoaOdOslrKhla meje;ajsh hq;=h'
ia:dk

hqoaOdOslrK 37' hqoaOdOslrKhla wvd< js l,a ;ensu fhda.H hhs


meje;ajsu hqoaOdOslrKhg fmks .shfyd;a ojia yhlg jevs fkdjk ld,hla th
wvd< j l,a ;ensh yelsh tfy;a tnoZq wvd< j l,a ;ensula lsrsug
wK lrkq ,enqj fyd;a usi hqoaOdOslrKhla meje;ajsu ld,.=Kfha
n,meula ksid fyda u. yersh fkdyels yosis wk;=rla ksid fkd
je<elajsKs kuz oKavkh kshu lrkq ,nk ;=re 1971 wxl 29 orK
ksjdvq mkf;a wrA:dkql+,j rcfha ksjdvq oskhkays os yer ojiska oji
th meje;ajsh hq;=h hqoaOdOslrKhl huz idudcslhl= fkd meusKsfuz
m%;sM,hla jYfhka fuz mk; hgf;a hqoaOdOslrKhla ixia:dmkh
lsrsu msKsi jq Wjukd flfrk wju jq iudcsl ixLHdj meusKs fkd
isgsh fyd;a usi hqoaOdOslrKfha huz idudcslhl= fkd meusKsu fya;=
fldg f.k tys kS;s ld;H m%udo fkd l< hq;=h tfia jqjo huz
hqOdOslrKhl meje;ajqK huz kvq lghq;a;la rcfha ksjdvq oskhl
meje;ajsfuz fya;=j u; muKla tu kvq lghq;af;a j,x.=Ndjhg
n,mEula isoq fkdjsh hq;=h'

jsksYaphldr 38' ^1& hqoaOdOslrKhla meje;ajsu msKsi wK lrk n,Odrshd


wOsks;s{hd jsiska hqOdOslrKj, ldhH—h mrsmdgsh o ks;sh ms<snoZ idudkH
m;alsrsu m%;sm;a;sh yd idCIs kS;s o .ek iEfyk oekSula we;s
;eke;a;l= hqOdOslrKfha jsksYaphldr wOskS;s{hd f,i
lghq;= lsrsug m;a l< hq;=h'

^2& fuz mk; hgf;a hqOdOslrKhl idudcslhl= jSug


kqiqoqiq ;eke;a;l= t hqOdOslrKfha jsksYaphldr wOskS;s{hd
f,i lghq;= lsrsug m;a fkd l< hq;=h'

jsksYaphldr 39' hqOdOslrKhl jsksYaphldr wOsks;s{hd i;= n,;, yd


wOsks;s{hdf.a hq;=luz my; oelafjk mrsos jsh hq;=h'
hq;=luz

16
^w& Tyqf.a m;ajsfuka miq huz jsglos ks;slD;Hj,g fmr
jqj;a ks;slD;H w;r;=frA os jqj;a fpdaokdj fyda kvq jsNd.h
iuznkaO ks;s m%YaK fyda ldhH mrsmdgsh ms<snoZj Wmfoia ,nd
.eksug ysusluz we;a;ka fj;e hs fuhska m%ldYhg muqKqjkq
,nk fpdaolhdg;a js;a;slrejdg;a ta Wmfoia osu Tyq i;=
hq;=lu jsh hq;=h' tfia jqj o ks;s lD;H w;r;=frAos Tyq jsiska
ta Wmfoia osh hq;af;a hqOdOslrKfhka l,ska ,nd.;a wjir
we;s jh

^wd& ks;slD;Hj, huz jsOsysk;djlg hqOdOslrKfha


wjOdkh fhduq lrjsu Tyq i;= hq;=lu jsh hq;=h ;u woyia
jsuiqj;a ke;;a fpdaokdfjys fyda hqOdOslrK ixia:dmkfhys
huz fodaIhla .ek hqOdOslrKhgo hqOdOslrKh meje;ajsu
msKsi wK fldg we;s n,Odrshdgo Tyq jsiska oekquz osh hq;= h
;jo Tyq jsiska hqOdOslrKhbosrsfha huz lreKla
iuznkaOfhka ;u Wmfoia osh hq;=h'

^we& idCIslrejkaf.ka m%Yak fyda yria m%Yak weiasug fyda


meyeos,s f,i idCIs oSug huz wfmdfydi;aluz we;sjsfuz
m%;sM,hla jYfhka js;a;slrejdg lsis wjdishla fkdjk f,i
j. n,d .eksfuys ,d wjYH jsh yels ish,q u ls%hd Tyq jsiska
l< hq;=h ;jo Tyq jsiska ta ldrAhh ioZyd hqOdOslrKfha
wjir we;s j wod< jq huz lreKla iuznkaOfhka huz
idCIslrejl=f.ka m%Yak weish yelsh'

^wE& kvqj wjidkfhaos idCIs msvq lsrsu Tyq;a hqOdOslrKh;a


hk fomCIh jsiska u wkjYH h hs ie,l=jfyd;a usi Tyq jsiska
th l< hq;= jk w;r hqOdOslrKh tys ;SrK jspdrKh lr
f.k hdug fmr kvqjg iuznkaO kS;sh ms<snoZ j
hqOdOslrKhg Wmfoia osh hq;=h'

hqoaOdOslrKfha 40' ^1& kvqjl jsNd.h wdruzN lsrsug fmr hqOdOslrKhl


idudcslhka iEu idudcslhl= jsiska u yd jsksYaphldr wOskS;s{hd jsiska
jsksYaphldr wOs kshus; osjqreu osh hq;=h ke;fyd;a kshus; iy;sl m%ldYkh
kS;s{hd iy l< hq;=h'
idCIslrejka jsiska osh
hq;= osjqreuz fyda ^2& hqOdOslrKhla bosrsmsg os iEu idCIslrejd jsiska u ;u
l<hq;= iy;sl idCIsh wdruzN lsrsug fmr kshus; osjqreu osh hq;=h
m%ldYh ke;fyd;a kshus; iy;sl m%ldYh l< hq;=h'

js;a;slrejd jsiska 41' ^1& hqOdOslrKhl idudcslhka osjzreuz osug fyda iy;sl
hqoaOdOslrKfha m%ldYh lsrsug fmr tys idudcslhkaf.a kuz js;a;slrejdg
idudcslhkag wefik fia lshjhs hq;=h ;jo js;a;slrejd ta huz
jsreoaOluz oelajsu idudcslhl=g jsreoaO jkafkaohs Tyqf.ka weish hq;= h fuys uska
u;= jsOs jsOdk fhdokq ,nk mrsos tnoZq huz idudcslhl=g
jsreO;djhla oelajsu ksid Tyq wia j hdfuz os wiajk
idudcslhd fjkqjg wkqm%dma;slhl= m;a lrkq ,enq wjia:djl
wkqm%dma;sl idudcslhdg js;a;slrejd jsreoaO jkafka oehs
Tyqf.ka weish hq;=h'

^2& js;a;slrejd jsiska idOdrK jsreO;djhla oelajsh fkd


yels ks,Odrskaf.ka hqOdOslrKh ixia:dmkh lrkq ,ensh
yels jk fia hqOdOslrKfha fiajh lsrsu msKsi uq,ska u m;a
lrkq ,enqj;a jsreoaO;djhla olajkq ,enq idudcslhl= wia j

17
hdu ksid we;sjqKq mqrmamdvqjla msrjSu msKsi m;a lrkq
,enqj;a hqOdOslrKfha iNdm;s we;=:Z huz idudcslhl=g
js;a;slrejd jsiska huz idOdrK fya;=jla msg jsreoaOlula
oelajsh yels h'

^3& hqOdOslrKhl huz idudcslhl=g js;a;slrejd olajk


jsreO;djhla .ek ;SrKh lsrsu ioZyd th hqOdOslrKfha
fiiq idudcslhka fj; bosrsm;a l< hq;= h'

^4& js;a;slrejd hqOdOslrKhl iNdm;sg olajd we;s


jsreO;djhla hqOdOslrKfha fiiq idudcslhkaf.ka ;=fkka
tlla fyda Bg jevs .Kkla jsiska ms<s.kq ,enqjfyd;a Bg bv
osh hq;= h ;okka;r j fjk iNdm;sjrhl= m;a lsrsfuz
ldhHh ioZyd hqOdOslrKh wvd< j l,a ;ensh hq;= h'

^5& js;a;slrejd hqOdOslrKhl iNdm;sg olajd we;s


jsreO;djhl bv fokq ,enq wjia:djl hqqOdOslrKh
meje;ajSug wK l< n,Odrshd jsiska fjk ks,Odrshl= iNdm;s
yegshg m;a l< hq;=h ta ks,Odrshdg jsreoaO jSug js;a;slrejd
i;= ysuslug hg;a j Tyq iNdm;s jYfhka ls%hd l< hq;=h'

^6& hqOdOslrKhl iNdm;sg yer fjk idudcslhl=g


js;a;slrejd olajd we;s jsreO;djhla hqOdOslrKfha fiiq
idudcslhkf.ka wvla fyda Bg jevs .Kkla jsiska ms<s.kq
,enqjfyd;a Bg bv osh hq;= jk w;r jsreO;djh olajkq ,enq
idudcslhd wia jsh hq;= h ;jo hqOdOs lrKh meje;ajsug wK
l< n,Odrshd jsiska wia j hk idudcslhd fjkqjg
wkqm%dma;slhl= m;a l< hq;af;a jsreOjSfuys ,d js;a;slrejdg
we;s ysuslug hg;a j h'

hqoaOdOslrK 42' ^1& kvqjl jsNd.h werUSfuka miq urKh fya;= fldg f.k
jsiqrejd yersu fyda wka f,ilska hqOdOslrKhl idudcsl ixLHdj fuz mk;
hgf;a hqOdOslrKh ixia:dmkh lsrSu ioZyd kshus; wju jq
idudcsl ixLHdjg jvd wvq jq wjia:djl hqOdOslrKh
jsiqrejd yersh hq;= h'

^2& kvqjl jsNd.h werUSfuka miq hqOdOslrKhl iNdm;s


ush .sh wjia:djl fyda wka f,ilska Tyqg hqOdOslrKhg
meusKsh fkdyels jq wjia:djl hqOdOslrKfha idudcssl
ixLHdj fuz mk; hgf;a hqOdOslrKh ixia:dmkh lsrsu
ioZyd kshus; wju jq idudcsl ixLHdjg jvd wvq fkdjq jsg
hqOdOslrKh meje;ajsug wK l< n,Odrshd jsiska
hqOdOslrKfha fcaHIAG idudcslhl= iefyk ;k;=rla orkakl=
jqjfyd;a Tyq iNdm; jYfhka m;a l< yels h h<s kvq
jsNd.h tmrsoafoka u lrf.k hd hq;= h tfy;a Tyq iEfyk
;k;=rla orkakl= fkdjqjfyd;a hqOdOslrKh jsiqrejd yersh
hq;= h'

^3& hqOdOslrKhl jsksYaphldr wOsks;s{hd ush .sh


wjia:djl fyda wiksmjsu fyd fjk huz fya;=jla ksid
hqOdOslrKhg meusKsh fkd yels jq wjia:djl hqOdOslrKh
wvd< j l,a ;ensh hq;= jq w;r iNdm;s jsiska hqOdOslrKh
meje;ajsu msKsi wK l, n,Odrshd fj; lreKq jdrA;d l<
hq;= h ;jo jsksYaphldr wOsks;s{hdf.a urKh isoq jq

18
wjia:djl fyda hqOdOslrKh meje;ajsug wK l< n,Orshd
jsiska hqOdOslrKhg meusKsh fkd yels jq jsksYaphdldr
wOsks;s{hdg tfia l< yels jk f;la kvq jsNd.h m%udo lsrsu
wfhda.Hh hk u;h orK wjia:djl hqOdOslrKh jsiqrejd
yersh hq;=h'

^4& hqOdOslrKh u.ska meje;afjk js;a;slrejl=f.a kvq


jsNd.h js;a;slrejd wiksmjsu ksid iefyk l,la we;=<;
mj;ajd f.k hd yels fkdjq wjia:djl lreKq ish,a, .ek u
i,ld n,d hqOdOslrKh jsiqrejd yersh hq;= h'

^5& js;a;slrejl=f.a kvq jsNd.h ioZyd /ia jq


hqOdOslrKhla by; ioZyka Wmj.ka;s lsisjla hgf;a jsiqrejd
yrskq ,enq wjia:djl 26 fjks j.ka;sfha jsOsjsOdkj,g
ydkshla fkdjk mrsos fjk hqOdOslrKhla u.ska js;a;slrejd
kej; jsNd.hlg Ndck l< yelsh'
hqoaOdOslrKhla 43' hqOdOslrKhla bosrsfha we;s ieu m%YaKhla u hqOdOslrKfha
bosrsfha jq m%Yak idudcslhkaf.a jevs Pkaofhka ;SrKh l< hq;= h huz kvqjl ;SrK
jsioZk wdldrh ms<snoz m%Yakfha os hqOdOslrKhl idudcslhkaf.a Pkao iu jq
wjia:djl ta kvqfjz js;a;slrejd ksoyia l< hq;= nj ie,lsh hq;= h
huz kvqjl oKavk kshufha oS fyda huz kvqjla weiSu wrUSfuka miq
Woa.; jk ;SrKh ms<snoZ m%Yakfha os yer fjk huz m%Yakhl os
hqOdOslrKhl idudcslhkaf.a Pkao iu jq wjia:djl iNdm;sg
;Srl Pkaohla ;snsh hq;=h'

lreKdj 44' oKavkhjg kshu jq ;eke;a;l=g lreKdj olajk f,i


oelajsug hqOdOslrKhla jsiska ksrAfoaY lrkq ,enq wjia:djl ta ksrAfoaYh
ksrAfoaY lsrsu hqoaOdOslrKfha ks;s lD;Hj,g wuqKd tajdfha u fldgila f,i ;snsh
hq;=h ;j o th m%isoaO fldg ;srKh yd oKavk kshuh;a iu. ta
;eke;a;d fj; hejsh hq;= h'

hqoaOdOslrKhla 45' hqoaOdOslrKhl idudcslhka w;r huz jspdrKhla we;s jq


meje;afjk ia:dkfha wjia:djl hqoaOdOslrKfha iNdm;s jsiska hqoaOdOslrKh mj;ajkq
isgsk ;eke;a;ka ,nk ia:dkh fiiq ish,q u ;eke;a;kaf.ka f;dr lrjsh yels h'
t;ekska bj;a
lsrsug wKlsrsfuz
n,h
jrolska ksoyia 46' ^w& hqoaOdOslrKhla jsiska fyda n,h we;s isjs,a
lsrsfuz fyda jrolg wOslrKhla jsiska huz jrola iuznkaOfhak ;eke;a;l= l,ska
jrolre u ksoyia lrkq ,enq fyda ta jrog jrolre lrkq ,en
lsrsfuz m%;sM,h isgshfyd;a fyda

^wd& fuz mk; hgf;a wOslrK n,m, mdjspzps lrk kdjsl


ks,Odrshl= jsiska ta jro iuznkaOfhka Tyqg jsreoaO j ;snq
fpdaokdj ksIam%N fldg fyda ta jro ioZyd Tyq iuznkaOfhka
,>q kvq jsNd.hlska l%shd lrkq ,enqjfyd;a Tyq
hqoaOdOslrKhla jsiska jsNd.hlg Ndck fkd l< hq;= h'

Tmamq jq jro 47' jrola iuznkaOfhka hqoaOdOslrKhla bosrsfha ;eke;a;l=


fpdaokd ,enq fpdaokd ,en isgsh os th iq:Z jrola njg m;a flfrk lreKq Tmamjq q
jrfoys we;=<;a j wjia:djl Tyq fpdaokd ,enqfha iq:Z jrola iuznkaOfhka fkd jqj o
we;s wjia:d thg Tyq jrolre l< yels h'

19
isys jsl, jq 48' ^1& js;a;slrejl= isys jsl, j isgsk nj;a ta fya;= fldg
js;a;slrejd f.k Tyqf.a ksoyig lreKq lsug wfmdfydi;a j isgsk nj;a
hqoaOdOslrKhg fmks .sh wjia:djl hqoaOdOslrKh jsiska
Tyqf.a isysjsl,jsu iy wfmdfydi;alu ms<snoZ m%ldYs;
;SrKhla igyka l< hq;=h ta iuznkaOfhka ckdOsam;sf.a kshu
,efnk f;la fyda bka fmr ;u kvq jsNd.hg fmks isgsug huz
iqoqiq wjia:djla t<fUk f;la Tyq isrNdrfha ;ensh hq;= h'

^2& hqoaOdOslrKhla jsiska js;a;slrejl=f.a kvq jsNd.h


meje;ajsfuzos fpdaokd ,enq ls%hdj fyda fkdlr yeru Tyq jsiska
lr we;s nj o tfy;a ta ls%hdj fyda fkdlr yersu jq ld,fha os
Tyq isys jsl, j isgs nj o fmks .sh wjia:djl Tyq ta ls%hdjg
fyd fkdlr yersug jrolre jqfha jS kuq;a ta ls%hdj fyda
fkdlr yerSu l< ld,fha os Tyq isys jsl, j isgs njg
hqoaOdOslrKh jsiska m%ldYs; ;SrKhla igyka l< hq;= h
;jo ta iuznkaOfhka ckdOsm;sjrhdf.a kshu ,efnk f;la
Tyq isrNdrfha ;ensh hq;= h'

^3& js;a;slrejl= isys jsl, j isgskafka h hs fuz j.ka;sh


hgf;a hqoaOdOslrKhla jsiska m%ldYs; ;SrKhla igyka lrkq
,enq wjia:djl ckdOsm;sjrhd jsiska fhda.H hehs is;k
;efkl fhda.H hehs is;k wdldrhlska ;ud leue;s ;dla l,a
js;a;slrejd iqrlaIs; j isrNdrfha ;nk f,i wd{d l< yels
h'

by; os l< 49' by; os l< jrola iuznkaOfhka fuz mk; hgf;a nkaOkd.dr
jrola iuznkaO .; lsrsfuz fyda roZjd ;ensfuz oKavkhg l,ska u kshu j isgsk
fhka oKavkhg ;eke;a;;= hqOdOslrKhla jsiska jrolg jrolre lrkq ,en
kshu j isgsk wjia:djl Tyqg l,ska kshu lrkq ,enq nkaOkd.dr.; lsrsfuz fyda
jrolrejl= roZjd;enSfuz jdrh bl=;ajsfuzos wdruzN jk f,i nkaOkd.dr.;
nkaOkd.dr lsrsfuz fyda roZjd ;enSfuz oKavkhla hqoaOdOslrKh jsiska kshu l<
.; lsrsu fyda yels h tfy;a wka f,ilska kshu l< yels ta ovZqjuzj,ska huz ovZqjul
roZjd ;ensu jdrhg jvd nkaOkd.dr.; lsrsfuz fyd roZjd ;ensfuz jdr uq:Z,a,
jevs jsh yelsh'

tfia jqj o ;eke;a;l= msg msg u wjqreoq ;=klg jevs jq jdr


uq:Z,a,la nkaOkd.dr.; lerjSug fyda roZjd ;enSug fuz j.ka;sfhys
we;=,;a lsisjla fya;= jsh hq;= fkdjk w;r Tyqf.a oKavkfha uq:Z
jdrh ta ld, iSudjg jvd oSrA> jk m%udKhla fuz j.ka;sh wkqj
oKavk kshuhla u.ska ;eke;a;l=g mkjkq ,nk huz nkaOkd.dr.;
lsrfuz fyda roZjd ;ensfuz jdrhlska wvq l< hq;= nj ie,lsh hq;=h'

hqoaOdOslrKhl 50' ^1& hqoaOdOslrKhla bosrsfha meje;afjk ish,qu kss;s lD;H


fmks isgsk j, os meusKs, mlaIhg fuka u js;a;s mlaIhg o
wOskS;s{hd wOsks;s{hl=f.a udrA.fhka fmkS isgsfuz ysuslu ;snsh hq;=h'

^2& meusKs,s mlaIh fyda js;a;s mlaIh fjkqfjka


hqoaOdOslrKhl fmks isgsk wOsks;s{fhl=f.a yeisrsu
iuznkaOfhka my; oelafjk jsOsjsOdk n, mE hq;= h'

^w& isjs,a wOslrKhla bosrsfha kuz fodaI orAYkhg


hg;a jsh yels fyda wOslrKhg wmydi lsrSula jsh
yels wOskS;s{hl=f.a huz yeisrsula hqoaOdOslrKhla
bosrsfha jqj o tmrsoafoka u fodaI orAYkhg hg;a jsh
yels nj fyda hqoaOdOslrKhg wmydi lsrsula jsh yels
nj ie,lsh hq;=h'

20
^wd& hqoaOdOslrKhla bosrsfha fmks isgsk
wOsks;s{fhl= f.a huz yeisrsula fodaI orAYkhg hg;a jq
nj fyda hqoaOdOslrKhg wmydi lsrsula jq nj i,lkq
,enq wjia:djl hqoaOdOslrKfha iNdm;s jsiska tls
wOsks;s{hdf.a ta yeisrsu .ek fY%aIaGdOslrKh fj;
;u w;aikska iy;sl fldg ,shd oekajsh yels h tjsg
ta wOslrKh jsiska ta wOslrKh bosrsfha tnoZq yeisrsula
jqjfyd;a lghq;= l< yels wdldrfhkau ta wOsks;s{hd
iuznkaOfhka lghq;= l< yelsh'

^we& hqoaOdOslrKhla bosrsfha fmks isgsk


wOsks;s{h;=f.a huz yeisrsula fodaI orAYkhg hg;a jq
nj fyda hqoaOdOslrkHg wmydi lsrsula jq nj i,lkq
,enq wjia:djl hqoaOdOslrKfha iNdm;s jsiska Tyqg
weyquzlka osu m%;slafIam lrk f,I wK l< yels w;r
fjk wOsks;s{hl=f.a fiajh ,nd .; yels jkq msKsi
ks;slD;H wvd< j l,a ;ensh yelsh'

hqoaOdOslrKhl 51' hqoaOdOslrKhl jsksYaphldr wOskS;s{hd jsiska yels muK


ks;s lD;H lvskuska uq,sl ks;slD;H fyda tajdfha iuzmQrAKjq;a iy;sl l<djq;a
ms<snoZ jdrA;dj msgm;la o hqOdOslrKfha uq,sl oKavk kshuj,a o kdjsl yuqodOsm;s
fj; hejsh hq;= w;r kdjsl yuqodOsm;s jsiska tajd ia:sr f,aluz fj;
hejsh hq;= h'

hqoaOdOslrKhl 52' ^1& hqoaOdOslrKhlska jsNd.hlg Ndck flreKq


jsiska jsNd.hlg ;eke;a;l=g ta hqOdOslrKfha ks;slD;H ms,snoZ igyk ndr j
Ndck lreKq isgsk ;eke;a;f.ka kshuq lrkq ,ensh yels mrsos jq
;eke;a;l=g wkqmd;hlg huz .dia;=jla f.jd tys msgm;la ,nd .eksug
ks;slD;Hj, ysuslu ;snsh hq;= h'
msgm;la .eksug
we;s ysuslu ^2& hqoaOdOslrKfha wjidk ;SrKh oqka oskfhka miq ;=ka
wjqreoaola we;=<; ^1& fjks Wmj.ka;sfha ioZyka ;eke;a;d
jsiska hqoaOdOslrKfha ks;slD;Hj, msgm; b,a,quz lrkq we;
hk fldkafoaishg ta j.ka;sfhka mejfrk ysuslu hg;a jsh
hq;= h'

^3& ^1& fjks Wmj.ka;sfh ioZyka ;eke;a;d ^2& fjks Wm


j.ka;sfha kshus; ;=ka wjqreoq ld,h ;=< ush .shfyd;a Tyqf.a
urK fhka miq oi udihla we;=<; os Tyqf.a <.Z u kEhdg ^1&
fjks Wm j.ka;sfha oelfjk ks;slD;Hj, msgm; ,nd .eksug
ysuslu ;snsh hq;= h'

hqoaOdOslrKhl 53' kdjsl yuqodOsm;s jsiska ;srKh lrkq ,ensh yels wdldrhlska
ks;slD;H ms<snoZ yd Tyq jsiska ;SrKh lrkq ,ensh yels ks,Odrshl= jsiska
igyka iqrlaIs;j hqoaOdOslrKfha kS;slD;H ms<snoZ igyka iqrCIs; j ;nd .; hq;= h'
;ensu

wgjk fldgi
kdjsl jroj,a
i;=rd bossrsfhys fkdukd f,i yeisrsu

l%shdfjys fhojSu 54' ^1& hqoaO ix{djla ,enqKq jsg fyda i;=rl=f.a kejla oqgq jsg
meyer yerSu ls%hdfjys fhojsu ;u hq;=lu jsh yelsj ;snsh os -

21
^w& uq:Z Yla;sh fhdod ;u kej ls%hdjg
fkdfufyhjk fyda

^wd& igka lrk w;r;=frA ;ud u fm!oa.,sl j o ;u


;k;=r wkqj o ffOhHu;aj igka lrk f,i iajlsh
my;a ks,Odrskag yd usksiqkag wkqn, fkdfok fyda

^we& idrA:l f,i wdrlId lr .; yels j ;snsh os


;u kej i;=rdg mdjd fok fyda igka lrk ld,fha
fkdksis f,i igkska bj;a jk iEu Oc ks,Odrshd
lms;dka fldudkavrA fyda wKfok ks,Odrshdu kdjsl
jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq jsiska

(i) rdcfo%days f,i ls%hd fldg ;sfnz kuz urK


ovQjuo

(ii) nshiq,qluska l%shd fldg ;sfnz kuz urK


ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jbvd ,sys,a jq huz
ovqjulao

(iii) fkdie,ls,af,ka fyda fjk;a meyer


yersulska ls%hd fldg ;sfnz kuz wmlsrA;siy.; j
fyda wmlSrA;sfhka f;dr j kdjsl yuqodfjka
mylsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd
,sys,a jq huz ovqjula o ,ensh hq;=h

^2& igka lsrsug iqodkuz jk f,i wd{d lrkq ,enq jsg fyda
igka lrk w;r;=frA os ;u Wiia ks,Odrska jsiska lrkq ,nk
wd{dj,a ms<smeosfuys ,d uq:Z Yla;sh fkdfhdok kdjsl ks;shg
hg;a jqo wKfok ks,Odrshl= fkdjkakd jqo ieu ;eke;a;l=u
kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq jsiska

^w& rdcfo%days f,i ls%hd fldg ;sfnz kuz urK ovqju


o
^wd& nshiq:Zluska ls%hdfldg ;sfnz kuz urK ovqju
fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula
o
^we& fkdie,ls,af,ka fyda fjk;a meyer yersulska
lS%hd fldg ;sfnz kuz wmlSrA;siy.;j kdjsl
yuqodfjka my lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha
Bgjvd ,sys,a jq huz ovqjula o ,ensh hq;= h'

i;=rd ,qyq 55' myr ,enq fyd m,d hk huz i;=rl= uqyqoq fld,a,lrejl= fyda
fkdneosu fyda ler,slrejl= ,qyqneoZ hdfuka j<lskakd jq fyda yeoZsk .;a wfmalaIs;
wfmalaIs; us;=rl=g us;=rl=g ;u uq:Z n,h fhdod iyhk ,nd fkdfokakd jq o iydh
iydh fkdjsu fkdjkakd jqo ieu ks,Odrshl= u kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h
Tyq jsiska

^w& rdcfo%days f,i ls%hd fldg ;sfnz kuz urK ovqjuo


^wd& nshiq:Zluska l%shd fldg ;sfnz kuz urK ovqju fyda
oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula o
^we& fkdie,ls,af,ka fyda fjk;a meyer yersulska lS%hd
fldg ;sfnzkuz wmlSrA;siy.;j kdjsl yuqodfjka my

22
lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz
ovqjula o ,ensh hq;= h'

fiajh m%udolsrsu 56' huz ls%hdjla fyda fiajhla lrk f,i wK lrkq ,enq jsg
fyda wffOrAhu;a fudkhuz jHdc;ajhlska jqjo ta ls%hdj fyda fiajh m%udo lrk fyda
lsrsu wffOrAhu;a lrk kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;du kdjsl
jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq jsiska urK ovqju fyda oKavk
l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

i;=rd iu. mKsjqv yqjudrej

T;a;=ldrfhda 57' i;=rd fjkqfjka T;a;=ldrhka f,i lS%hd lrk ish,qu


;eke;a;ka kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;ka f,i ie,lsh hq;=h ;jo
Tjqka kdjsl jrolg jrolrejka jsh hq;= w;r Tjqka jsiska urK
ovQju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

i;=rd iu. 58' ^w& rdcfo%days f,i i;=rd iu. ,shquz .kqfokq lrk fyda
,shquz .kqfokq Tyqg wdrxps imhk fyda
lsrsu wdosh
^wd& i;=rdf.ka ;udg ,ens ;snsh yels huz f;dr;=rla ksis
n,Odrska fj; fkdokajd isgsk fyda

^we& iemhquz lsisjlska i;=rdg iykh i,iajk kdjsl


ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d u kdjsl jrolg jrolre
jsh hq;= h Tyq jsiska urK ovqju fyda oKavk l%ufha
Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;= h'

i;=rd iu. 59' rdcfo%daysjsfuz fpz;kdfjka f;dr j i;=rd iu. fkdksis f,i
fkdksis f,i mKsjqv yqjudre lrk kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d u kdjsl
mKsjqv yqjudre jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq jsiska wmlsrA;s iy.; j kdjsl
lsrsu yuqodfjka my lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz
ovqjula ,ensh hq;=h'

ils%h fiajfhys 60' ^1& il%sh fiajfhys fhos isgshos ;u uqrfmd< w;ayer hk
fhos isgsh os fyda ;u uqr jdrfhys ksoshk kdjsl ks;shg hg;a ieu
uqrfmd< w;ayer ;eke;a;d u kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq jsiska
hdu wdosh
^w& rdcfo%days f,i ls%hd fldg ;sfnz kuz urK
ovqjuo

^wd& nshiq,qluska ls%hd fldg ;sfnz kuz urK ovqju


fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,ajq huz ovqjula o

^we& fkdie,ls,af,ka fydafjk;a meyer yrsulska ls%hd


fldg ;sfnz kuz wmlsrA;siy.;j kdjsl yuqodfjka my
lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz
ovqjula o ,ensh hq;=h'

^2& ils%h fiajfhys fhos isgshos fiajh w;a yer hdug jro
lre fkdjs ksjdvq fkdue;sj fkdmeusK isgsk fyda Tyqf.a
kefjka fyda fiajd ia:dkfhka wksis f,i bj;a j hk kdjsl
ks;shg hg;a ieu ;eke;a;du kdjsl jrolg jrolre jsh
hq;= h Tyq wjqreoq follg jevs fkdjq ld,hla nrm;< jev
we;sj nkaOkd.dr .; lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg
jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

23
ils%h fiajfhys 61' ils%h fiajfhys fhos isgshos fiajh w;ayer hdug jrolre
fhos isgshos ksjdvq fkdjs ksjdvq fkdue;sj fkdmeusK isgsk fyda Tyqf.a kefjka fyda fiajd
fkd f.k neyerj ia:dkfhka wksis f,i bj;a j hk fyda ;udg mjrk ,o rdcldrsh
isgsu wdosh fkdie,ls,su;a f,i lrk kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;du
kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq wmlsrA;iy.; f,i
kdjsl yuqodfjka my lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd
,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

ksjdvq fkdf.k 62' kdjsl ks;shg hg;a huz ;eke;a;l= ksjdvq fkd f.k uila jq
udihla neyer ld,hla neyer j isgs jsg Tyq w;a wvx.=jg .eksu o Tyqf.a jro
j isgsu iuznkaOfhka Tyq jsNd.hlg Ndck lsrsu o fkdl< wjia:djl mvs
yd fjk;a m%;s,dN kshu lrkq ,ensh yels wkaouska wysus lssrsulg Tyq
hg;a jsh hq;= h ;j o Tyqf.a rdcldrs ia:dkfha Tyq ;nd f.dia we;s
huz frosms<s yd nvqndysro wysus lrk f,I ksjdvq fkd f.k neyerj
isggsu ms,snoZ m%ldYhla we;=<;a wd{djla u.ska kdjsl yuqodOsm;s
jsiska wK l< yelsh tnoZq huz wd{djla l< wjia:djl ta frosms<s yd
nvqndysr jslsKsh yelsh jslsKsfuka ,efnk uqo,g kdjsl yuqodOsm;s
jssiak wK lrkq ,nsh yels fohla l< hq;=h ;j o fuz j.ka;sh
hgf;a flfrk ieu wd{djl u kuz fldg we;s ;eke;a;d tys u
ioZyka mrsos ksjdvq fkd f.k neyer j isgsk nj ;srKd;aul f,i
oelajsh hq;= h tfy;a ljrdldrhlska jqj o iefyk fya;=jla
oelajsfuzos ;udg iqoqiq h hs fmks .shfyd;a wysus lsrsfuka miq yd
jslsKsug fmr huz wjiaZ:djl wysuslu ,sys,a lssrsu fyda jslsKsfuka
miq bka ,enqKq uqo, fyda thska huz fldgila frosms<s fyda nvqndysr
whs;s j isgs ;eke;a;dg fyda Tyqf.a Wreulaldrhka g f.jsu fyda
Tyqf.a fyda Tyqf.a Wreulaldrhkaf.a m%fhdackh msKsi fhojsu
ckdOsm;s jsiska l< yelsh'

idyisl f,i 63' ^1& idyisl;ajfhka hqla; jq huz yuqod le/,s .eiSulg
yuqod ler,s iuznkaO jk kdjsl ks;shg hg;a iEu ;eke;a;du kdjsl
.eisu jrolg jrolre jsh hq;= w;r Tyq jsiska urK ovqju fyda
oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovQjula ,ensh hq;= h'

^2& idyisl;ajfhka hqla; jq huz yuqod ler,s .eisul


uev,su msKsi ;u uq:Z Yla;sh fkdfhdok kdjsl ks;shg hg;a
ieu ;eke;a;du kdjsl jrolg jrore jsh hq;= h Tyq jsiska

^w& rdcfo%days f,i lshd fldg ;sfnz kuz urK


ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz
ovqjula o

^wd& nshiq:Zluska ls%hd fldg ;sfnz kuz wjqreoq ;=klg


jevs fkdjq ld,hla nrm;< jev we;s j nkaOkd.dr
.; lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq
huz ovqjula o
^we& fkdie,ls,af,k ls%hd fldg ;sfnz kuz
wmlSrA;siy.; j kdjsl yuqodfjka my lsrsfuz ovqju
fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula o
,ensh hq;= h'

idyisl;ajfhka 64' ^1& idyisl;ajfka f;dr huz yuqod le/,a,l l,y


f;dr yuqod uq,slhl= jk kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d u kdjsl
le/,s .eisu jrolg jrolre jsh hq;= h Tyq jsiska urK ovqju fyda
oKavK l%ufha Bg ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

24
^2& idyisl;ajfka f;dr yuqod le/,S .eisulg iunkaO
jk l,y uq,slhl= fkdjq kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d
u kdjsl ks;shlg jrolg jrolre jsh hq;= h Tyq jsiska
wjqreoq follg jevs fkdjq ld,hla nrm;< jev we;s j
nkaOkd.dr .; lsrsfuz ovqju fyda oKavK l%ufha Bg jvd
,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'
yuqod le/,s 65' ^1& yuqod le/,s .eisu ms<snoZ jq huz ls%hdjla lrk f,i
.eisug fm<UjSu kdjsl ks;shg hg;a wka lsis ;eke;a;l= fmd<Ujk fyda
fmd<UjSug ;e;a lrk kdjsl kS;shg hg;a iEu ;eke;a;d u
kdjsl jrolg jrolre jsh hq;= h Tyq jsiska urK ovQju
fyd oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

^2& yuqod le/,s .eisu ms<snoZ jq huz ls%hdjla lrk


f,Iikdjsl ks;shg hg;a wka lsis ;eke;a;l= fmd<Ujk fyda
fmd<UjSug ;e;a lrk wka f,ilska kdjsl kS;shg hg;a
fkdjq iEu ;eke;a;d u ta fmf<Ujsu fyda ;e;a lsrsu
iuznkaOfhys ,d kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= f,i
ie,lsh hq;= h ;jo Tyq kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=
w;r Tyq jsiska urK ovQju fyd oKavk l%ufha Bg jvd
,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

yuqod le/,s 66' yuqod ler,s .eisu msKsi /iajsula mj;ajk fyda meje;ajsug
.eisug /iajsu ;e;a lrk fyd huz yuqod ler,s .eisulg iuznkaO jk f,i kdjsl
fyda yuqod le/,s ks;shg wh;a wka lsis ;eke;a;l= leojd f.k hk fyda fmd<Ujk fyda
.eisu ms<snoZ l,yldrs jpk lsisjla m%ldY lrk kdjsl kss;shg hg;a ieu
jpk m%ldY ;eke;a;d u kdjsl jrolg jrolre jsh hq;= h Tyq jsiska wjqreoq
lsrsu ;=klg wvq fkdjq ld,hla nrm;< jev we;s j nkaOkd.dr.;
lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,ssys,a jq huz ovqjula ,ensh
hq;=h'

yuqod ler,s 67' yuqod ler,s .eisu ms,sno huz ls%hdjla fyda Wml%uhla
.eisfuz ls%hd TzkEluska u jika lrk kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d u kdjsl
jika lsrsu jrolg jrolre jsh hq;= h Tyq jsiska wjqreoq ;=klg wvq fkdjq
ld,hla nrm;< jev we;s j nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju fyda
oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

kdjsl ks;shg 68' kdjsl ks;shg hg;a jk fjk;a huz ;eke;a;= iajlsh Oqrfha
hg;a huz lghq;= j, fhos isgsho tfia ke;s jqjo tu ;eke;a;dg tfrysj myr
;eke;a;l=g fok fyda myr osug ;e;a lrk fyda Tyqg jsreoaOj huz wjshla yhk
myrosu fyda fyda Tijk fyda Tyqg idyislluz lrk fyda lsrsug ;e;a lrk
myr osug ;e;a kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d u kdjsl jrolg jrolre jsh
lsrsu wdosh hq;=h Tyq jsiska wjqreoq ;=klg wvq fkdjq ld,hla nrm;< jev we;sj
nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq
huz ovqjula ,ensh hq;=h'

wKg wlslre jsu

by, ks,Orhkag 69' ;u by< ks,Orhl=f.a fyda 24 jk j.ka;sh hgf;a ish


fyda lKsIaG rdcldrs bgqlrk lKsIaG ks,Orhl=f.a fyda huz ks;Hdkql+, wKla
ks,Orhkag is;d u;d ms<s fkdmosk fyda ish by, ks,Orhdg fyda 24 jk
wlslre jsu fyda j.ka;sh hgf;a ish rdcldrs bgq lrk huz lKsIAG ks,Orhl=g fyda
;rAckd;aul tfrysj ;rAckd;aul fyda wmydid;aul jpk mdjspzps lrk fyda tu
jpk mdjspzsps ks<Orhkag wmydi jk mrsos yeisfrk kdjsl ks;shg hg;a huz
lsrsu ;eke;a;l= kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq jsiska wmlsrA;s

25
iy.; j kdjsl yuqodfjka my lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg
jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;= h'
onr lsrsu fyda 70' wka lsis ;eke;a;l= kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= jqj;a fkd
wmjdod;aul j jqj;a ta wka ;eke;a;d iu. onr jk fyda .y.kakd fyda huz
l:d fyda b.s onrhlg fyda wr.,hlg ;=vq fok wmjdod;aul jq fyda m%fldam
lsrsu lrjkakd jq l:d fyda b.s lrk kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d
u kdjsl jrolg jrolre jsh hq;= h Tyq jsiska yuilg jevs fkdjq
ld,hla jev ke;s j fyda nrm;< jev we;sj nkaOkd.dr.; lsrsfu
ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

mekhdu 71' ;u kejg fyda ;u rdcldrsh lsrsu msKsi isgsh hq;= ia:dkhg
wdmiq fkdtk woyiska ta kefjka fyda ia:dkfhak neyerj isgsk fyda
huz fjz,djl lreKq lsisjla fya;= fldg f.k ;u kefsjka fyda
rdcldrs ia:dkfhka neyer j isgsh os t kejg fyd ia:dkhg wdmiq
fkdtk woyi oelafjk huz ls%hdjla lrk kdjsl ks;shg hg;a ieu
;eke;a;du mek f.dia isgskakl= f,i ie,lsh hq;= h ;jo Tyq
kdjsl jrolg jrolre jsh hq;= w;r Tyq jsiska

^w& i;=rd fj;g mek f.dia isgshfyd;a urK ovqju fyda


oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula o

^wd& wka lreKq lsisjla ksid mek f.dia isgshfyd;a wjqreoq


mylg fkdjevsld,hla nrm;< jev we;s j nkaOkd.dr.;
lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jqhuz ovqjula
o ,ensh hq;=h'

;jo Tyq jsNd.hlg Ndck l< jsksYaph iNdj jsiska fyda


ckdOsm;s jsiska wka f,ilska wK lrkq ,enqjfyd;a usi tnoq yeu
wjia:djl osu Tyqg ,ensh hq;= mvsh osukd iy fjk;a fjz;ko Tyqg
m%odkh lrk ,o ish,qu molaluz yd m<okd o kefjz fyda mek .sh
ia:dkfha Tyq ;nd hkag we;s ish,q frosms,s yd nvqndysrd o wysus l<
hq;=h'

mekhdug 72' mekhk f,i kdjsl ks;shg wh;a wka lsis ;eke;a;l=
fm<Ujsu fmd<Ujk fyd fmd<Ujsug ;e;a lrk kdjsl ks;shg hg;a ieu
;eke;a;du kdjsl jrolg jrolre jsh hq;= h Tyq jsiska wjqreoq
follg jevs fkdjq ld,hla nrm;< jev we;sj nkaOkd.dr.;
lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh
hq;= h'

mekhkakl=g 73' YS% ,xld kdjsl yuqodfjka hqoaO yuqodfjka .=jka yuqodfjka
ix.%y lsrsu mekhkakl= nj wkdjrKh jsfuka miq mekhkak;\ ms<s.kakd jq fyda
Tyqg ix.%y lrkakd jqo kdjsl yuqodfjka mekhkakl= jqjfyd;a
mekhkakd whs;s kefjz wKfok ks,Odrshd fj; fyda ta kej oqrska
;sfnz kuz kdjsl yuqodOsm;s fj; fyda hqoaO yuqodfjka fyda .=jka
yuqodfjka mekhkakl= jqjfyd;a ldrKhg .e<fmk mrsos
hqOyuqodOsm;s fj; fyda .=jka yuqodOsm;s fj; fyda mekhkakd whs;s
frcsfuzka;=fjz fyda wxYfha wKfok ks,Odrshd fj; biamdiq we;s j
oekajsh yels ;ruz blauKska fkdokajkakd jq o kdjsl yuqodfjz huz
kejl ;u wK hgf;a we;s ieu ks,Odrshd u kdjsl jrolg jro
lre jsh hq;=h Tyq jsiska wmlsrA;sfhka f;dr j kdjsl yuqodfjka
mylsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula
,ensh hq;=h'

26
hqoaOdOslrK yd wOslrK n,;, mdjspzps lrk
kdjsl ks,Odrska iuznkaO jroj,a

idOdrK fya;=jla 74' hqoaOdOslrKhl idudcslhl= wiksmjsu ksid fyda


fkdue;sj hqoaOdOslrKfha fiiq idudcslhka jsiska wkqu; lrk ,o fjk
hqoaOdOslrKhl idOdrK fya;=jla ksid thska neyer j isgshfyd;a usi
idudcslhl= hqoaOdOslrKfhka neyer j isgsk idudcslhl= kdjsl jrolg
neyerj isgsu jrolre jsh hq;= h ;jo hqoaOdOslrKhla jsiska Tyq jrolre lrkq
,enq jsg wmlSra;s iy.;j kdjsl yuqodfjka my lsrsfuz ovqju fyda
oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

kdjsl ks;shg 75' ^w& hqoaOdOslrKhla bossrshg fyda fuz mk; hgf;a wOslrK
hg;a idlaIs n,;, mdjspzps lrkj kdjsl ks,Odrshl= bosrshg idCIslrejl=
lrejl=f.a f,i ksishdldr leoZjkq ,en isgsh os meusKsu meyer yrsk
fkdukd yeisrsu fyda
yd Tyqf.ka jk
wmydih ^wd& hqoaOdOslrKhla jsiska fyda tnoq ks,Odrshl= jsiska
ks;Hdkql+,j osug kshu flfrk osjqreula fyda lsrsug kshu
flfrk iy;sl m%ldYhla osu fyda lsrsu m%;sfCIm lrk fyda

^we& ;u n,h m%ldr fyda md,kh hgf;ys jq huz f,aLkhla


bosrsm;a lrk f,i hqoaOdOslrKhla jsiska fyda tnoZq
ks,Odrshl= jsiska ks;Hdkql+,j kshu lrkq ,enq jsg th
bosrsm;a lsrsu m%;sfCIm lrk fyda

^wE& idCIslrejl=j isgsk jsg hqoaOdOslrKhlg fyda tnoZq


ks,Odrshl=g ks;Hdkql+,j ms<s;=rla jqjukd l< yels huz
m%YaKhlg ms<s;=re oSu m%;sfCIm lrk fyda

^b& hqoaOdOslrKhlg fyda tnoQ ks,Odrshl=g kskaod iy.;


fyda ;rAckd;aul jpk mdjspzps lsrsfuka fyda ta
hqoaOdOslrKfha fyda ks,Odrshdf.a ks;slD;H j,g huz
wjysrhla fyda ndOdjla meusKjsfuka fyda woyia uqo%Kh
lsrsfuka fyda m%isoaO lsrsfuka fyda ta hqoaOdOslrKh fyda
ks,Odrshd fkdfyd;a ta hqoaOdOslrKh bosrsfha fyda ks,Odrshd
bosrsfha isgsk huz idCIslrejl= kuzud .eksug wr weoZ jpk
l:d lsrsfuka fyda ta hqoaOdOslrKh fyda ks,Odrshd wjudkdhg
,la lsrsfuka wmydi lrk

kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;du kdjsl jrolg jrolre


jsh hq;=h Tyq jsiska lrkq ,enq jrog iuznakO jq hqoaOdOslrKh fyda
jro isoq jq hqoaOdOslrKh yer fjk hqoaOdOslrKhlska Tyq jrolre
lrkq ,enq jsg jev ke;sj fyda nrm;< jev w;sj udi yhlg jevsz
fkdjq ld,hla nkaOkd.dr .; lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg
jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;= h'

tfia jqjo kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= kskaodiy.; jq fyda


;rAckd;aul jq jpk mdjspzps lsrsfuka fyda ks;slD;Hj,g huz
wjysrhla fyda ndOdjla meusKjsfuka hqoaOdOslrKhlg wmydi
lsrsfuz jrolre jq wjia:djl Tyq fj; hqoaOdOslrKhla u.ska
jsNd.hlg Ndck lrjkq fjkqjg uilg jevs fkdjq ld,hla jev
ke;sj fyda nrm;< jev we;sj nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju
hqoaOdOslrKh jsiska Tyqg kshu l< yelsh

27
kdjsl kss;shg 76' hqoaOdOslrKhla bosfsfha fyda fuz mk; hgf;a wOslrK n,;,
hg;a idCIs mdjspzps lrk kdjsl ks,Odrshl= bosrsfha osjzreuz msg fyda iy;sl
lrejl= jsiska m%ldYhla msg m%YaK lrkq ,enq jsg Tzkeluska u fndre idCIs fok
fndre idCIs osu kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;du kdjsl jrolg jrolre jsh
hq;=h Tyq hqOdOslrKhla jsiska jrolre lrkq ,enq jsg jev ke;sj
fyda nrm;< jev we;sj wjqreoq follg jevs fkdjq ld,hla
nkaOkd.dr .; lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq
huz ovqjula ,ensh hq;=h'

isrNdrfha isgsk ;eke;a;ka iuznkaO jroj,a

isrNdrfha isgsk 77' ^w& fpdaokdjlg wiqjs kdjsl isrNdrfha isgsk huz
;eke;a;l= fnzrs ;eke;a;l= kshu n,hla fkdue;sj Tzkeluska u fyda wka
hdug wjir osu f,ilska uqodyrsk fyda

^wd& fpdaokdjlg wiqjs kdjsl isrNdrha isgsk huz


;eke;a;l=g Tzkeluska u fyda idOdrK fya;=jla fkdue;sj
fnzrs hdug bv fok kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;du
kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h ;jo Tyq Tzkeluska u ls%hd
fldg ;sfnz kuz wjqreoq ;=klg wvqfkdjq ld,hla nrm;< jev
we;sj nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg
jvd ,sys,a jq huz ovqjula o fjk huz wjia:djlos jev ke;sj
fyda nrm;< jev we;sj wjqreoq follg jevs fkdjq ld,hla
nkaOkd.dr .;lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd
,sys,a jq huz ovqjula o Tyq jsiska ,ensh hq;=h'

wh:d f,i w;a 78' ;eke;a;l= kvq jsNd.hla ioyd bosrsm;a fkdfldg kqjqjukd
wvx.=fjz fyda f,i w;a wvx.=fjz fyda isr wviaisfha kj;ajd .kakd fyda fyda Tyqf.a
isr wviaisfha kvqj jsNd. lsrsu ioZyd kshu n,Odrshd fj; bosrsm;a fkd lrk
;ensu kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;du kdjsl jrolg jrolre jsh
hq;=h ;jo Tyq jsiska wmlsrA;sfhka f;drj kdjsl yuqodfjka my
lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh
hq;=h'

isr wviaisfhka 79' w;a wvx.=fjz fyda isr wviaisfha fyda nkaOkd.drfha fyda fjk
fnzrs hdu wkaoulska ks;Hdkql+, jq isrNdrhl isgshos fnzrs hk fyda fnzrs hdug
;e;a lrk kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;du kdjsl jrolg
jrolre jsh hq;=h Tyq wmlsrs;s iy.;j kdjsl yuqodfjka my
lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh
hq;=h

foam< iuznkaO jroj,a

kdjsl yuqodfjz 80' kdjsl yuqodj jsiska nvq lsisjla us,g .eksu ms,snoj fyda ta
iemhquz ms,snoZ iuznkaOfhys ,d huz ;e.a.la .dia;=jla fyda jdishla ,nk kdjsl
oqIK lghq;= kss;shg hg;a ieu ;eke;a;du kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq
jsiska wjqreoq follg jevs fkdjq ld,hla jev ke;sj fyda nrm;<
jev we;sj nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd
,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

kdjsl nvq 81' fjvs o%jH wdydr o%jH fyda fjk;a kdjsl nvquqgzgq lsisjla
uqgzgq jxpksl jxpdfjka m%fhdackhg .eksula fyda jdxpksl f,i us,g .eksula
f,i m%fhdackhg jslsKsula fyda Ndr .eksula lrk fyda oekqj;a ju tnoq huz jxpksl
.eksu wdosh jq m%fhdack .eksulg us,g .eksulg jslsKsug fyda Ndr .eksulg
wjir fok kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;du kjsl jrolg
jrolre jsh hq;= h Tyq jsiska wjqreoq follg jevs fkdjq ld,hla ev

28
ke;sj fyda nrm;< jev we;sj nkaOkd.dr .;lsrsfuz ovqju fyda
oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

kdjsl foam<l 82' ^w& kdjsl yuqodfjz huz foam<la Wlia lsrsfuka jslsKsfuka
wvqmdvqjla we;s jskdY lsrsfuka fyda wka f,ilska kdia;s lrk fyda kdia;s
lsrsu fyda Bg lsrsulg iuznkaO jk fyda
ydkshla lsrsu ^wd& fkdie,ls,af,ka ta foam<la ke;s lrk fyda mrsydksh
we;s lsrsug i,iajk
^we& Tzkeluska u tnoZQ huz foam<lg ydks isoqlrk fyda
jskdY lrk

kdjsl kss;shg hg;a ieu ;eke;a;du kdjsl jrolg jrolre


jsh hq;=h Tyq jsiska wjqreoq follg jevs fkdjq ld,hla jev ke;sj
fyda nrm;< jev we;sj nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju fyda oKavk
l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;= h'

ks;s jsfrdaOs 83' huz i;=rl=g uqyqoq fld,a,lrejl=g fyda ler,slrejl=g


f,i foam< whs;sfkdjk huz foam<lg ks;s jsfrdaOs f,i .sks ;nk kdjsl ks;shg
ms<siaisu hg;a ieu ;eke;a;d u kdjsl jrolg jrolre jsh hq;= h Tyq jsiska
urK ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh
hq;=h'

f,aLk yd m%ldY iuznkaO jq jroj,a

wi;H f,aLk 84' ^w& ;uka jsiska ms<sfh, lrk ,o fyda w;aika lrk ,o huz
yd m%ldY jdrA;djl jdr jdrA;djl fmfrgzgq kdudj,shl mvs
,ehsia;=jl iy;slhl fmd;l fyda fjk;a f,aLkhl
wka;rA.; lreKqj, ksjerosNdjh ksYaph lsrsu ;u hq;=lu js
;snshos tys tajd ms<snoZj huz wi;H fyda jdxpksl m%ldYhla
fyda jxpd lsrsfuz fpz;kdfjka huz m%udohla oekqj;aj u lrk
fyda lsrsfuys ,d yjq,a jk fyda

^wd& huz f,aLkhla iqrCIs;j ;nd .eksu fyda bosrsm;a lsrsu


;u hq;=lu js ;snshos huz ;eke;a;l=g ydks lsrsfuz fyda jxpd
lsrsfuz fpz;kdfjka oekqj;aju th hgm;a lrk wmeyeos,s
lrk fjkia lrk fyda ke;s lrk fyda

^we& huz ldrsKhla iuznkaOfhka m%ldYhla lsrsu ;u


rdcldrs lghq;a; js ;sfnk wjia:djl oekqj;a ju wi;H
m%ldYhla lrk

kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d u kdjsl jrolg jrolre


jsh hq;=h Tyq jsiska wjqreoq follg jevs fkdjq ld,hla jev ke;sj
fyda nrm;< jev we;s j nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju fyda oKavk
l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

wi;H fpdaokd 85' ^w& ks,Odrshl= fyda kdjslhl= js isgsh os fjk huz
ks,Odrshl=g fyda kdjslhl=g jsreoaO j ;ud lrk fpdaokdj
wi;H nj oek f.k u wi;H fpdaokdjla lrk fyda

^wd& ks,Odrshl= fyda kdjslhl= js isgsh os ;udg jrola


fldg we;ehs is;k wjia:djl meusKs,a,la lsrsfuz os fjk huz
ks,Odrshl=f.a fyda kdjslhl=f.a prss;hg ydkslr jq huz wi;H
m%ldYhla oekaj;aj u lrk fyda jeo.;a lreKq lsisjla
oekqj;aluska u yd Tzkeluska u hgm;a lrk kdjsl ks;shg
hg;a ieu ;eke;a;d u kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq

29
jsiska wjqreoq follg jevs fkdjq ld,hla jev ke;sj fyda
nrm;, jev we;s j nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju fyda oKavk
l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;= h'

nojd .eksu iuznkaO jroj,a

wmlsrA;s iy.; 86' YS% ,xld kdjsl yuqodfjka hqoaO yuqodfjka fyda .=jka yuqodfj
j ksoyia lrkq wmlsra;siy.; f,i my lrkq ,en blans;s ;uka fiajfhka my
,enq kdjslhl= lrkq ,ensu ms,sno lreKq m%ldY fkd fldg kdjsl yuqodjg neos
finf,l= fyda isgsk kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;du kdjsl jrolg jrolre
.=jka Nghl= jsh hq;=h Tyq jsiska wjqreoq follg jevs fkdjq ld,hla jev ke;sj
nojd .eksu fyda nrm;< jevs we;sj nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju fyda oKavk
l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

noZjd .eksuz 87' kdjslhl= f,i noZjd .;a wjia:dfjz os ;ud jsiska w;aika
j,os wi;H lrkq ,enq iy;sl lsrsfuz m;s%ldfjz wid ;snq huz m%YaKhlg
ms,s;=re osu Tzkelusskau wi;H ms<s;=rla os we;s kdjsl ks;shg hg;a ieu
;eke;a;d u kdjsl jrolg jrolre jsh hq;= h Tyq jsiska wjqreoq
follg jevs fkdjq ld,hla jev ke;sj fyda nrm;, jev we;s j
nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq
huz ovqjula ,ensh hq;=h'

noZjd .eksu 88' ^w& wka lsis ;eke;a;l= kdjslhl= f,i neosfuka lrkafka
iuznkaO idudkH jrola nj oek f.k u fyda ta nj jsYajdi lsrsug idOdrK
jroj,a fya;=jla we;s j isgsh os ta wksla ;eke;a;d noZjd .eksfuys ,d
iuznkaO jk fyda

^wd& kdjslhka nojd .eksu yd iuznkaO ks;sh ms,sno huz jsOs


jsOdkhla Tzkeluska u lv lrk kdjsl ks;shg hg;a ieu
;eke;a;d u kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq jsiska
wjqreoq follg jevs fkdjq ld,hla jev ke;sj fyda nrm;<
jev we;s j nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha
Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

jsjsOdldr jroj,a

nsu;alu yd 89' nSu;a j isgk fyda huz oqrdpdrYs,s ls%hdjla lrk kdjsl
oqYaprs;h ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d u kdjsl jrolg jrolre jsh hq;= h
Tyq jsiska wmlsrA;s iy.;j fyda wmlsrA;sfhka f;dr j kdjsl
yuqodfjka mylsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz
ovqjula ,ensh hq;= h'

lDDrlu yd 90' lDDr jq huz ls%hdjla lrk fyda .rANs; jq jxpksl jq fyda
.rANs; yeisrsu ks,Odrshl=f.a prs;hg fkd;ruz jq yeisrsuz we;s kdjsl ks;shg hg;a
ieu ks,Odrshd u kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq jsiska
wmlsrA;siy.; j fyda wmlsrA;sfhka f;dr j kdjsl yuqodfjka my
lsrsfuz ovqju ,ensh hq;= h'

kejz fyda .=jka 91' kdjsl yuqodfjz huz kejla kdia;s lrk f.dv wksk fyda
kejla fkdksis Wmo%jhg lem lrk fyda kdia;s jsug f.dv weksug fyda Wmo%jhg
f,i kdia;s lem jsug bv yrsk fyda kdjsl yuqodjg wh;a huz .=jka kejla kdia;s
jsug bv yersu lrk fyda kdia;s jsug bv yrsk kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d
u kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq jsiska

30
^w& is;d u;d u ls%hd fldg ;sfnz kuz wjqreoq follg jevs
fkdjq ld,hla nrm;< jev we;s j nkaOkd.dr.; lsrsfuz
ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula o

^wd& fkdie,ls,af,ka ls%hd fldg ;sfnz kuz wmlsrA;s iy.;j


kdjsl yuqodfjka my lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg
jvd ,sys,a jq huz ovqjula o ,ensh hq;=h'

wdrlaIdj hgf;a 92' huz kejz wdrlaIdj hg;g .eksu yd /. n,d .eksu ioZyd
;sfnk kejzj,g m;a lrkq ,enq kdjsl yuqodfjz ish,q u kejzj, ks,Odrska jsiska ta
fkdie,lsu yd ioZyd Tjqkag ,ens we;s Wmfoia wkqj Tjqkaf.a rdcldrsh wm%udoj;a
tajd wdrlaId wk,iaj;a bgq l< hq;=h ;jo fuz iuznkaOfhka ;u rdcldrsh bgq
fkdlsrsu fkdlrkakd jq o wkalsis jsIhhka lrd fkdf.dia ;u wdrlaIdj hgf;a
jq kejz iy NdKav wdrlaId fkdlrkakd jq o ke;fyd;a tajd
wdl%uKh lrkq ,enqjfyd;a wdrlaId lr .eksu ioZyd igka lsrsu
m%;sfCIm lrkakd jqo fyda ;u wdrlaIdj hgf;a jq kejz nshiq:Z f,i
w;a yer oud tajdg jk fohla jSug bv yrskakd jqo ke;fyd;a ;u
Ndrfha ;nd we;s kejz lsisjla wdrlaId lsrsu ioZyd huz fjf<kaol=
f.ka fyda kshuqjl=f.ka lsis suqo,la fyda ;e.a.la b,a,kakd jq fyda
whlrkakd jq o ke;fyda; tajdfha wOsm;skaf.ka fyda kejshkaf.ka
whq;= m%fhdack .kakd jqo ieu ks,Odrshd u kdjsl jrolg jrolre
jsh hq;= h Tyq jsiska urZK ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a
jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

kejz mdjspzpshg 93' huz fjf<kaol=g whs;s NdKav lsisjla fyda uy uqyqfoaos fyda
yer kejlg huzlsis kejz f;dgl os fndlall os fyda jrdhl os uqyoqn;a jsh yels
NdKav f.k fyda wk;=rlg f.doqre jsug wdikak j we;s huz kejl ;sfnk NdKav
hdu j, kshu whs;sldrhka fjkqfjka tajd mrsiaiuz lsrsfuz ldrAhh ioZyd
.kakd NdKav lsisjla yer fkdfyd;a Wiia ks,Odrshl=f.a wd{djlska
huz fjz,djl kejg .kakd f,i fyda Ndr .kakd f,i ;ukag wK
lrkq ,ensh yels NdKav lsisjla yer ;u wK hgf;a ;sfnk kdjsl
yuqodfjz huz kejl yqoq m%fhdackh ioZyd fkdjq NdKav lsisjla ta
kejg Ndr .kakd jq fyda Ndr .eksug wjsir fokakd jq ks,Odrshl=
kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq jsisika wmlSrA;sfhka f;dr j
kdjsl yuqodfjka my lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a
jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

frda.hla fyda 94' ^w& fydr f,v .kakd jq fyda /jgs,s lrkakd jq fyda ;uka
fn,ysk;djhla ;=<u frda.hla fyda fn,ysk;djhla we;s lr.kakd jq fyda
we;s lsrsu fyda
nrm;< lsrsu ^wd& ;uka fiajhg kqiqoqiq jsfuz fpz;kdfjka Tzkeluskau
wnzn.d; lr.kakd jq fyda ;=jd< lr .kakd jq fyda kdjsl
ks;shg hg;a wka lsis ;eke;a;l= Tyqf.a lsu wkqj jqj;a ke;;a
fiajhg kqiqoqiq lsrsfuz fpz;kdfjka Tzkeluska u ta wksla
;eke;a;d wnznd.d; lrkakd jq fyda ;=jd< lrkakd jq fyda
fiajh ioyd kqiqoiq jsfuz fpz;kdfjka fjk huz ;eke;a;l=
,jd ;uka wnzn.d;hl= fyda ;=jd< ldrhl= lrjd .kakd jq
fyda

^we& wdfrda.H Yd,dfjz os fyda fjk ;ekl os Tzkeluska u


fkdksis f,i yeisrsfuka fyda Tzkeluska u wd{dj,g wlslre
jsfuka frd.hla fyda fn,ysk;djhla we;slr .kakd jq fyda
nrm;< lr .kakd jq fyda thska iqjh ,nd .eksu m%udo
lrkakd jq

31
kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d u kdjsl jrolg jrolre
jsh hq;=h Tyq jsiska wjqreoq folg jevs fkdjq ld,hla jev ke;sj fyda
nrm;< jev we;sj nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha
Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;= h'

imhk ,o 95' kdjsl kss;hg hg;a ;eke;a;ka fj; imhk ,o leuznsuzj,


leuznsuzj, wm:H;djh fyda fjkhuz fya;=jla weiqre fldg f.k Tjqka lsisjl=
wm:H;djh fyda w;r huz wr.,hla we;s lrk kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;du
fjkhuz fya;= kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq jsiska wjqreoq follg jevs
fkdjq ld,hla jev ke;s fyda nrm;< jev we;sj nkaOkd.dr.;
lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh
hq;= h'

fld,a,ld .;a 96' huz hd;%djla fld,a,ld .kakd kdjsl yuqodfjz kejl wKfok
hd;%djl ;sns ks,Odrshd jsiska fld,a,ld .;a hd;%dfjz ;sns .; hq;= w,a,d .; hq;
fidhd .;a fyda fidhd .; hq;= ish,q u m;s%ld kejz Ndrl m;% fk! Ndr m;%
m;s%ld mdr m;% iy ljrdldr jq fyda fjk;a ,shjs,s o wdrlaId lr .;
fkdyels jq wjia:djl fyda ta fld,a,h ks;Hdkql+, w,a,d .eksula o
keoao hkq ;srKh lsrsug n,h,;a huz jsksYaph iNdjla fj; ks;s
m%ldr tajd mrSCId lssrsu yd mrsyrKh lsrsu;a ioZyd hejsh fkdyels
jq wjia:djl Tyq kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq jsiska
wmlsrA;sfhka f;dr j kdjsl yuqodfjka my lsrsfuz ovqju fyda oKavk
l%ufha ?g jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h ;jo Bg w;sfrAl j
w,a,d .;a foaj,ska Tyqg ,ensh hq;= fldgi o wysus jsh hq;=h'

fld,a, ld .;a 97' fld,a,ld .kakd ,o huz hd;%djlg wh;a huz foam<la jdxpksl
hd;%djlg wh;a f,i m%fhdackhg .kakd jq kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d u
foam< jdxpksl kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq jsiska wm lsrA;siy.;j
f,i m%fhdackhg kdjsl yuqodfjka my lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a
.eksu jq huz ovqjula ,ensh hq;= h ;jo Bg w;sfrAl j w,a,d .;a foaj,ska
Tyqg ,ensh hq;= fldgi o wysus jsh hq;=h'

fld,a,ld .;a 98' fld,a,ld .kakd ,o hd;%djl isgsk huz ;eke;a;l= ksrAjia;%
hd;%djl isgsk lrk fyd huz f,ilska .id lk Tyqg myr fok fyda fkdukd f,i
;eke;a;kag i,lk kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d u kdjsl sjrolg
fkdukd f,i jrolre jsh hq;=h Tyq jsiska wmlsrA;siy.;j kdjsl yuqodfjka my
ie,lsu lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh
hq;=h'

hd;%djla fld,a, 99' kdjsl yuqodfjz huz kejl wK fok ks,Odrshd


ld .eksfuys ,d
jxl iyfhda.h ^w& i;=rd iu. jxl iyfhda.fhka huz hd;%djla nvq
oelajsu wdosh lsisjla fyda huz fohla fld,a,ld .;fyd;a fyda

^wd& fld,a,ld .kakd ,o huz hd;%djla nvq lsisjla fyda huz


fohla uqo,g ksoyia lsrsu msKsi huz ;eke;a;l= iu. ks;s
jsfrdaOs f,i tl. jqjfyd;a fyda

^we& uqo,g ksoyia lsrsu ioZyd ks;s jsfrdaOs jq huz iyu;shla


wkqj fyda wka f,ilska we;s lr .;a jxl iyfhda.hla wkqj
fld,a,ld .kakd ,o huz hd;%djla nvq lsisjla fyda huz fohla
;:Hdldrfhka u ksoyia l<fyd;a fyda wdmiq oqkfyd;a Tyq
kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq jsiska wmlsrA;siy.;
j kdjsl yuqodfjka my lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg
jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;= h'

32
jxpksl f,i 100' fld,a,ld .kakd ,o fyda hqoaOfhys os huz n,hla mdjspzps
m%fhdackhg lsrsfuys ,d fkdfyd;a tjlg j,x.= j we;s huz ks;shla hgf;a rojd
.eksfuz woyiska .kakd ,o huz hd;%djl ;sfnk fyda Bg whs;s j we;s huz fohla
fld,a,ld .;a jxpksl f,i m%fhdackhg .eksfuz fpz;kdfjka ta kefjka ndkd
hd;%djl nvqneu kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d u kdjsl jrolg jrolre jsh
hq;=h Tyq jsiska wmlSrA;s iy.;j kdjsl yuqodfjka my lsrsfuz ovqju
fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,enh hq;=h ;jo
Bg w;sfrAl j w,a,d .;a foaj,ska Tyqg ,ensh hq;= fldgi o wysus
jsh hq;=h'

kdjsl yuqodfjz 101' kdjsl yuqodfjz huz m;a lsrsula fyda Wiuia lsrsula fyda
m;a lsrsuz fyda kdjsl yuqodfjka jsY%du .eksula fyda tys huz rlaIdjla iuznkaOfhka
Wiia lsrsuz jgskd huz m%;sIaGdjla fok fyda ,nk fyda osug fyda ,ensug wdOdr
iuznkaOfhka jk kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d u kdjsl jrolg jrolre
ks;s jsfrdaOs jq jsh hq;= h Tyq jsiska wmlsrA;siy.; j kdjsl yuqodfjka my lsrsfuz
m%;sIaGdjla fok ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h
fyda ,nk kdjsl
ks;shg hg;a
;eke;af;da

ydkslr jq 102' ,xldfjz kdjsl n, yuqodj,a lsisjl ixLHd fyda ;;a;ajh fyda
t<sorjq lsrsu ta n, yuqodj,aj, hqoaOdhqO .nvd fyda nvq f;d. lsisjla fyda ta n,
yuqodj,aj, ls%hd fyda .uka ioZyd iqodkuzjsu fyda tajdg iuznkaO
wd{dj,a lsisjla tjeks n,ldhkag ydkslr n,meuz we;s lrk fyda
ydkslr n,meuz we;s lsrsug bv we;s ta n, yuqodj,aj,g wksIaG
jsmdl f.k fok fjz,djl wksIaG jsmdl f.k fok whqre lg
jpkfhka fyda ,shjs,a,lska fyda ix{djlska fyda wka f,ilska t<orjq
lrk kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;du kdjsl jrolg jrolre
jsh hq;=h Tyq jsiska wjqreoq ;=klg wvq fkdjq ld,hla nrm;< jev
we;s j nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd
,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

isjs,a jroj,aj,g 103' isjs,a wOslrKhla bosrsfha isjs,a jrolg fpdaokd ,en fyda
fpdaokd ,enq fyda jrolre lrkq ,en ;u wK hgf;a isgsk huz ks,Odrshl= fyda
jrolrej lrkq kdjslhl= ta wOslrKhg Ndr fok f,i fyda ks;Hdkql+, j w;a
,enq ks,Odrska wvx.=jg .eksfuys ,d iydh jk f,i ;ukaf.ka b,a,sula lrkq ,enq
iy kdjslhka jsg tfia lsru fkd i,ld yrsk fyda m%;sfCIm lrk ieu wK fok
isjs,a wOslrKhlg ks,Odrshd u kdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq jsiska wmlsrA ;s
Ndr osu meyer iy.;;; j kdjsl yuqodfjka my lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha
yersu Bg jvd ,sys,a jq huz ovqjula ,ensh hq;=h'

kdjsl jskh 104' ^1& fuz mkf;a wka lsis j.ka;shl jsfYaI jsOs jsOdk fhdokq
ms,snoZj ,enq jrola f,i fkd ie,flk huz ls%hdjlska yeisrsulska
jsfYaIfhka fmr,shlska fyda fkd ie,ls,a,lska ksis md,khg yd kdjsl
ioZyka fkdjq jskhg ydks muqKqjk kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d
jroj,a ukdjsl jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq jsiska wmlSrA;s
iy.;j kdjsl yuqodfjka my lsrsfuz ovqju fyda oKavk
l%ufha Bg jvd ,sys,a j huz ovqjula ,ensh hq;=h'

tfia jqjo W;a;udpdrhlos wdpdr fm<md,shl os


W;aijhl os fyda fjk;a fiajd W;aijhl os tu jro ixhqla;
jk ls%hdjla yeisrsula wjskhla fyda meyer yersula lrkq
,enqfjz huz ;eke;a;l= jsiska o ta ;eke;a;d wjqreoq jsiailg

33
jevs fkdjk ld,hla ioyd nrm;, jev we;sj isr ovqjulska
ovqjuz lrkq ,ensh hq;=h' iy

^2& fjk;a ;eke;a;l= jsiska fuz mk; hgf;a jq jrola isoq


lsrsfuys ,d Tyqg wdOdr lrk Wmldr lrk Wmfoia fok fyda
Tyq ,jd tu jro isoq lrjk kdjsl ks;shg hg;a huz
;eke;a;l= jrolg jro lrejl= jk w;r m<uqfjka ioZyka
lrk ,o jro iuznkaOfhka jk kvq jsNd.h ioZyd ksYaps;j
oelafjk wdldrhg kvq jsNd.h mj;ajkq ,ensh hq;= w;r
m<uqfjka ioZyka lrk ,o jro ioZyd ksYaps;j oelafjk
ovqjugu hg;a jsh hq;=h'

kj jeks fldgi
fuz mk; hgf;a kdjsl jroj,a fkdjk jroj,a

ks;s jsfrdaOs 105' ksis n,h fkdue;sj


nojd.eksu
^w& kdjsl yuqodjg wdOqkslhka imhd osfuz ldrAhh ioZyd
fyda kdjsl yuqodj ioZyd wdOqkslhka iuznkaOfhka oekajsuz fyda
ksfjzok m< lrk fyd m< lrjk fyda

^wd& kdjsl yuqodjg wdOqkslhka imhd osu yd iuznkaO jq


huz .Dyhla ixfla;ia:dkhla fyda ldrAhd,hla msysgqjk fyda
kv;a;= lrk fyda

^we& fmr ls kaofuz huz oekajsula fyda ksfjzokhla wkqj huz


;eke;a;l= ms<s.kakd fyda

^wE& jsOsu;a f,i m;a lrkq ,enq nojd .kakl= rdcldrsh bgq
lroaos kshu jYfhka fyda wkshuz jYfhka Bg wjysr lrk
kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= yer fiiq iEu ;eke;a;d u
jrolg jrolre jsh hq;=h iq,q wmrdO jsksYaphlrejl=
bosrsfha meje;afjk ,>q kvq jsNd.hlska miq jrolre lrkq
,enq jsg Tyq wjqreoq mylg fkdjevs ld,hla ioZyd nrm ;,
jev we;sj nkaOkd.dr.; lsrsulska fyda remsh,a mkaoyilg
jevs fkdjk ovhlska fyda ta ovh iy nkaOkd.dr.; lsrsu
hk folskau fyda ovqjuz lrkq ,ensh hq;=h'
nojd .ekSu 106' Tyq ks<Odrshl= f,i m;alsrSu fyda kdjslhl= f,i nojd .ekSu
ioyd b,a,quz ioyd meje;ajqkq mrSCIKhl oS ;ukaf.ka wik ,o huz m%Yakhlg
lrkakka oekqj;a ju wi;H ms,s;=rla oS we;s" kdjsl kS;shg hg;a ;eke;a;l=
,nk wi;H yer " fiiq iEu ;ele;a;d u jrolg jrolre jsh hq;=h' Tyq " iqtZ
ms,s;=re wmrdO jsksYaph lrejl= bosrsfha meje;afjk ,>q lvq jsNd.hlska miq
jrolre lrkq ,enQ jsg " ;=ka uilg jevsfkdjQ ld,hla jev ke;sj
fyda nrm;, jev we;sj nkaOkd.dr .; lsrSfuz ovqju ,ensh hq;=h'

mek hdug 107' huz Wml%uhlska


fyda ksjdvq
fkdf.k neyerj ^w& huz ks<Odrshl= fyda kdjslhl= mekhdug fyda ksjdvq
isgSug ks<OdrSka fkd,nd fkdmeusk isgsk fyda wksis f,i bj;aj hk fyda huz
fyda kdjslhka ks<Orhl=g fyda kdjslhl=g fiajhw;ayer hdug fyda ksjdvq
fm,njSu Tjqkag fkd,nd fkdmeusk isgSug fydawksis f,i bj;aj hdug ie,iSug
iydh jSu' fyda wkqn, oSug fyda W;aidy lrk fyda

34
^wd& ks<Orhl= fyda kdjslhl= fiajh w;ayer hdug fyda
ksjdvq fkd,en fkdmeusk isgSug fyda wksis f,i bj;aj hdug
hk nj oekqj;aju Tyqg fiajh w;ayer hdug fyda ksjdvq
fkd,nd fkdmeusk igSug fyda weksis f,i bj;aj hdug
Wojzjk

^we& huz ks<Ohl= fyda kdjslhl= mekhkakl= nj fyda ksjdvq


fkdue;sj fkdmeusk isgskakl= fyda wksis f,i bj;aj .sh whl=
nj oekf.ku ta ks<Odrshd fyda kdjslhd i.jd ;nk fyda
fiajfha fhdok fyda ie.jSfuz ,d Tyqg wdOdr jk fyda
w;awvx.=fjz Tyq uqod,k fyda usoSfuys ,d Tyqg wdOdr jk

kdjsl kS;shg hg;a ;eke;a;l= yer fiiq iEu ;eke;a;du


jrolg jrolre jsh hq;=h' Tyq iqtZ wmrdO jsksYaph lrejl= bosrsfha
meje;afjk ,>qkvq jsNd.hlska miq jrolre lrKq ,enQ jsg wjqre\q
follg jevs fkdjQ ld,hla jev ke;sj fyda nrm;, jev we;sj
nkaOkd.dr.; lsrSfuz ovqju ,ensh hq;=h'

kdjsl rdcldrS 108' ^w& huz ks<Odrshl= fyda kdjslhl= Tyqf.a rdcldrsh bgq
j,g ueosy;a jSu lroaoS TzkEluskau tA rdcldrsj,g ndOd muqKqjk wjysr lrk
fyda wkaf,ilska ueosy;a jk fyda

^wd& ks<Odrshl= fyda kdjslhl= f,i y\qkajk huz


;eke;a;l=g kdjsl fiajfhka je,lS isgsh yels jk fia tA
ks<Odrshd fyda kdjslhd ;=, TzkEluskau huz frda.hla fyda
fn,yssSk;djla fyda wnzn.d; lula fyda ;=jd,hla we;s lrk
fyda

^we& ks;H jYfhkau fyda ;djld,sl jYfhka fiajhg kqiq\qiq


lr .ekSfuz Yla;shla ks<Odrshl=g fyda kdjslhl=g f.k fok
fpz;kdfjka fyda tfia ;ud fiajhg kqiq\qiqh hk jsYajdih ta
ks<Odrshd ;=, fyda kdjslhd ;=, we;s lrjk fpz;kdfjka ks;H
jYfhka fyda ;djld,sl jYfhka fiajhg kqiq\qiq lsrSug fyda
kqiq\qiqh hk jsYajdih f.k oSug wNsfm%a; jQ fyda yels yEu jQ
huz T!IOhla fyda iuzusY%Khla tA ks<Odrshdddg fyda
kdjslhdg fyda Tyqf.a m%fhdackh msKsi imhk"

kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= yer fiiq ieu ;eke;a;d u


jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq iq: wmrdO jsksYaph;lrejl= lrkq
,enq jsg remsh,a odylg jevs fkdjq ovhlska fyda udi yhlg jevs
fkdjq ld,hla jev ke;s j fyda nrm;< jev we;sj nkaOkd.dr.;
lsrsfuka fyda ta ovh yd ta nkaOkd.dr.; lsrsu hk folska u ovqjuz
,ensh hq;=h'

kdjsl yuqodfjz 109' kdjsl yuqodfjz huz m;a lsrsula fyda Wiia lsrsula fyda kdjsl
m;a lsrsuz yd yuqodfjka huz jsY%u .eksula fyda tys huz rlaIdjla iuznkaOfhka
Wiia lsrsuz jgskd huz m%;sIaGdjla fok fyda ,nk fyda oSug fyda ,enSug wdOdr
iuznkaOfhka jk kdjsl kS;shg hg;a ;eke;a;l= yer fiiq ieu ;eke;a;d u
ks;s jsfrdaOs jq jrolg jrolre jsh hq;= h Tyq iq:Z wmrdO jsksYaphlrejl= bosrsfha
m%;sIaGdjla fok meje;afjk ,>q kvq jsNd.hlska miq jrolre lrkq ,enq jsg remsh,a
fyda ,nk kdjsl odylg jevs fkdjq ovhlska fyda udi yhlg jevs fkdjq ld,hla jev
ks;shg hg;a ke;sj fyda nrm;, jev we;sj nkaOkd.dr.; lssrsfuka fyda ta ovh
fkdjq ;eke;af;da yd ta nkaOkd.dr.; lsrsu hk folska u ovqjuz ,ensh hq;=h'

35
kdjsl foam< 110' ^1& kdjsl yuqodfjz huz foam<la
us,g .eksu
^w& us,g .kak yqjudre lrk Wlig .kak
;nd.kak fyda fudkhuz jHdchlska jqj o huz
;eke;af;l=f.ka Ndr .kakd fyda

^wd& jslsKsug yqjudre lsrsug Wlia lsrsug osug


fyda jskdY lsrsug huz ;eke;a;l= whosk fyda fmd<Ujk
fyda

^we& jslsKsfuys yqjudre lsrsfuys Wlia lsrsu jskdY


lssrsu fyda neyer lsus ,d huz ;eke;a;l=g wdOdrjk
fyda Tyq fjkqfjka ls%hd lrk

kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= yer fiiq ieu


;eke;a;du ta foam< kdjsl yuqodfjz foam,la nj
fkdoekqj;a j ls%hd l< nj fyda kdjsl yuqodOsm;sf.a
wd{djla wkqj fyda leue;a; we;s j th jslsKsug
bosrsm;a l< jsgl us,g .;a nj fyda ks,Odrshl= fyda
kdjslhl= js isg ta ;;ajfhka f;drjq ;eke;a;l==f.a
fyda ush .sh ks,Odrshl= fyda kdjslhl= fjkqfjka fmks
isgsk ks;Hdkql+, ksfhdacs;hdf.a fm!oa.,sl foam<la nj
Tmamq l<fyd;a usi jrolg jrolre jsh hq;=h' Tyq iq:Z
wmrdO jsksYaphlrejl= bosrsfha meje;afjk ,>q kvq
jsNd.hlska miq jrolre lrkq ,enq jsg remsh,a
foishlg jevs fkdjq ovhlska yd Bg w;sfrAl j Tyqf.a
jrfoa udrA.fhka Tyqg whs;s j we;s huz foam<l
jgskdlu fuka ;=ka .=Khla jq oKavkhlska fyda udi
yhlg jevs fkd jq ld,hla jev kle;s j fyd nrm;<
jev we;s j nkaOkd.dr.; lsrsfuka fyda ta ovh yd ta
nkaOkd.dr.; lsrsu hk folska u ovqjuz ,ensh hq;=h
ta oKavkh iq:Z wmrdO jsksYaphlre jsiska kshu lrkq
,enq ovhla wh lr .kakd wdldrfhka u wh lr .;
yelsh'

^2& huz ;eke;a;l= i;=j fyda <.Z ;snS fidhd .;a fuz
foam<la fidrluz fldg ;sfnk fyda fuz j.ka;shg mgeks j
us,g f.k yqjudre fldg f.k Wlig f.k ,nd f.k fyda
Ndr f.k ;sfnk kdjsl foam<la nj weoysug idOdrK
fya;=jla we;s wjia:djl Tyq iq:Z wmrdO wOslrKhla bosrshg
meusKjsu fyda leoZjsu l< yels h ta foam< ,nd.;af;a
ks;Hdkql+,j;a fuz mk;g mgyeks fkdjk f,i;a h hs
wOslrKhg ta;a;= .ekajsug Tyq wiu;a jqjfyd;a ,>q kvq
jsNd.hlska miq Tyq jorlre lrkq ,ens jsg usg fmrd;=j u
we;s Wmj.ka;sh W,a,x.Kh lsrsulg kshu lrkq ,nk ovqjuz
u Tyq jsiska ,ensh hq;=h'

^3& fuz j.ka;sh hgf;a jrola fldg wiq jq ;eke;a;l=


jfrka;=jla fkdue;s j w;awvx.=jg .eksu o jrog jsIh jq
foam<;a iu. u Tyq iq:Z wmrdO wOslrKhla bosrhg f.k
hdu o l< yelsh'

^4& huz ;eke;a;l= osjqreuz msg fyda iy;sl m%ldYhla msg


idlaIs osfuz oS fuz j.ka;sh hgf;a fldg we;s huz jrolg
iuznkaO jq huz foam<la fjk huz ;eke;a;l= i;=j fyda Tyq f.a
f.orfodfrda we;ehs iel lsrsug idOdrK fya;=jla we;s nj

36
iq:Z wmrdO wOslrkHlg ta;a;= .shfyd;a fidrd .;a foam<
iuznkaOfhka fuka u ta foam< fijSu msKsi jfrka;=jla msg
l< yels h ;jo ta jfrka;=j ls%hd;aul lsrsfuz ldrAhh
mejereKq ks,Odrshd jsiska ta wks;a ;eke;a;d fyda Tyqf.a
f.orfodr fidaosis lsrsfuz os fihd .kq ,nk tnoq huz foam<la
;ykug .; hq;= w;r ta foam< i;= fldg f.k isgs ;eke;a;d
iu. ks;s m%ldr lghq;= lsrsu msKsi Tyq ta wOslrKh fj;
bosrsm;a l< hq;=h'

^5& fuz j.ka;sh ms<snoZ ldrAhhka ioZyd ;eke;a;l=


fjkqfjka wkalsis ;eke;a;l= i;= fldg f.k fyda <. ;nd
f.k we;s foam<la jqjfyd;a th ta ;eke;a;d i;= fldg f.k
fyda <.Z ;nd we;s foam<la f,i ie,lsh hq;=h'

khg wemhla 111' kdjsl jsY%du jegqmlg fyda mvshlg kdjsl fiajh
jYfhka kdjsl iuznkaOfhka m%odkh lrk ,o huz ;Hd.hlg osukdjlg
iy;slhla i;= mdrsf;daIslhlg iykhlg m%;s,dNhlg fyda jdishlg huz
fldg .eksu ;eke;a;l= i;= ysuslug idlaIs jYfhka fyda ta iuznakOfhka ksl=;a
lrk ,o huz yeoskajsfuz iy;slhla csjs; iy;slhla fyda fjk;a
iy;slahla fyda ldrAhd,sh ,smshla ysus ;eke;a;d f.ka ;udg fyda
wkalsis ;eke;a;l=g ,ensh hq;= Khla whlr .eksfuz woyiska fyda
Khlg Wlila fyda wemhla jYfhak th ,nk fyda i;= fldg f.k
isgsk kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= yer fiiq ieu ;eke;a;d u
jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq iq:Z wmrdO jsksYaphldrejl= bosrsfha
meje;afjk ,>q kvq jsNd.hlska miq jrolre lrkq ,enq jsg remsh,a
foishlg jevss fkdjq ovhlska fyda udi yhlg jevs fkdjq ld,hla
jev ke;sj fyda nrm;< jev we;s j nkaOkd.dr.; lsrsfuka fyda ta
ovh iy ta nkaOkd.dr.; lsrsu hk folska u ovqjuz ,ensh hq;= h'

n,h fkd,en 112' ^w& ks;Hdkql+, n,hla fkdue;s j /jgsfuz woyiska huz
kdjsl m<oZkd kdjsl m<oZkdjla molalula molaluz noZkhla ks, ,l=Kla
wdosh mdjspzps iuzudk mgshla fyda ixfla;hla fyda tys huz wkqlD;shla
lsrsu mdjzspzps lrk fyda m<osk fyda

^w& tnoq huz m<okdjla molalula molaluz nokhla ks,


,l=Kla iuzudk mgshla fyda ixfla;hla mdjspsps lsrsug fyda
me,osug n,h ysusluz ,enq fyda ,nd isgsk ;eke;a;l= f,i
jHdcfhka fmks isgsk fyda

^we& tnoq huz m,okdjla molalula molaluz nokhla ks,


,l=Kla iuzudk mgshla fyda ixfla;hla mdjspsps lsrsug fyda
me,osug n,h fkd,;a huz ;eke;a;l= fj; ks;Hdkql+, n,hla
fyda fya;=jla fkdue;s j tnkaola imhk fyda iemhsug leu;s
jk kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= yer fiiq ieu ;eke;a;d
u jrolg jrolre jsh hq;= h Tyq iq:Z wmrdO
jsksYaphlrejl= bosrsfha meje;afjk ,>q kvq jsNd.hlska miq
jrolre lrkq ,ens jsg remsh,a foishlg jevs fkdjq ovhlska
fyda udi ;=klg jevs fkdjq ld,hla jev ke;s j fyd nrm;<
jev we;s j nkaOkd.dr .;lsrsfuka fyda ta ovh yd ta
nkaOkd.dr.; lsrsu hk folska u ovqjuz ,ensh hq;=h'

fiajd 113' ^1& ;u fiajfha fhos isgsk huz ;eke;a;l=g iafjzpzPd kdjsl
fhdaclhkaf.a n, yuqodfjz fyda iafjzpzPd kdjsl Wmfiajfha idudcslhl= jsug
neosu fyda idudcslhl= j isgsug o ta n, yuqodfjz fyda Wmfiajfha
idudcslhl= jq tnoq huz ;eke;a;l=g fuz mkf;a n,h m%ldr
,ensug iy bgq lsrsug kshu lrkq ,nk kdjsl mqyqKqj iy

37
fiajh ,ensug iy bgq lsrsug o yelsjkq msKsi ksis myiqluz
ish,a, i,id osu ieu fiajdfhdaclhl=f.a u hq;=lu jsh hq;= h'

^2& ^w& ^1& fjks Wmj.ka;fha ioZyka myiqluz i,id


fkd fok fyda

^wd& ta Wmj.ka;sfha ioyka huz mqyqKqjla fyda


fiajhla ,ensu iy bgq lsrsu ksid fiajlhl= fiajfhka
my lrk fyda Tyqf.a jegqma wvq lssrsfuka fyda fjk huz
l%uhlskaovqjuz lrk huz fiajlfhdaclhl= jrolg
jrolre jsh hq;=h Tyq iq:Z wmrdO jsksYaphlrejl=
bosrsfha meje;afjk ,>q kvq jsNd.hlska miq jrolre
lrkq ,enq jsg remsha, ishhlg jevs fkdjq ovhlska fyda
udi y hlg jevs fkdjq ld,hla jev ke;sj fyda
nrm;, jev we;s j nkaOkd.dr.; lsrsfuka fyda ta
ovh iy ta nkaOkd.dr.; lsrsu hk folska u ovqjuz
,ensh hq;=h'

wffiksl jq idCIs 114' kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= yer fjk huz ;eke;a;l=
lrejl=f.a fkdukd
yeisrsu ^w& Tyqf.a meusKsu iuznkaOfhka jk idOdrK jshouz
f.jsfuka miq fyda f.jk nj oekajsfuka miq idCIslrejl=
f,i hqoaOdOslrKhla bosrshg fyda fuz mk; hgf;a wOslrK
n,;, mdjspzps lrk kdjsl ks,Odrshl= bosrshg jsOsu;a f,I
leojkq ,enq isgsh os meusKsu meyer yrsk wjia:djl fyda

^wd& idlaIslrjl= f,i hqoaOdOslrKla bosrshg fyda ta


ks,Odrshd bosrshg meusK isgshos

^i& ta hqoaOdOslrKh jsiska fyda ks,Odrshd jsiska fok


f,i fyda lrk f,i ks;Hdkql+, j Tyqg kshu lrkq
,nk huz osjqreula fyda huz iy;sl m%ldYhla osu fyda
lsrsu m%;slafIam lrk wjia:djl fyda

^ii& ta hqoaOdOslrKh jsiska fyda ks,Odrshd jsiska


bosrsm;a lrk f,i ks;Hdkql+, j kshu lrkq ,nk
mrsos Tyqf.a n,h m%ldr fyda Tyqf.a md,kh hgf;ys jq
huz f,aLkhla bosrsm;a lsrsu m%;slafIam lrk
wjia:djl fyda

^iii& ta hqoaOdOslrKh jsiska fyda ks,Odrshd jsiska


ms<s;=re fok f,i Tyqg ks;Hdkql+, j kshu lrkq
,nk huz m%Yakhlg ms<s;=re osu m%;slafIam lrk
wjia:djl

Tyq jrola lrk nj i,lkq ,ensh hq;=h ;jo


hqoaOdOslrKfha iNdm;s jsiska fyda taks,Odrshd jsiska ta
;eke;a;df.a ta jro ;u w;aikska iy;sl fldg ,.u
we;s l,dmfha mj;ajkq ,nk uydOslrKh fj; okajd
hejsh yelsh tjsg ta wOslrKh jsiska ta wOslrKfha os
ta ;eke;a;d tjeks u jrola l< jsgl fuka Tyq
iuznkaOfhka lghq;= l< yels h'

38
wffiksl idCIs 115' ^1& kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= yer fjk huz ;eke;a;l=
lrejl= fndre hqoaOdOslrKhla bosrsfha fyda fuz mk; hgf;a wOslrK n,;,
idlaIs osu yd mdjspzps lrk kdjsl ks,Odrshl= bosrsfha osjqreuz msg fyda
wmydi lsrsu 15 iy;sl m%ldYhla msg m%Yak lrkq ,enq jsg Tzkeluska u fndre
fjks wOsldrsh idCIshla oqka wjia:djl oKav ks;s ix.%yfha XI fjks
mrspzfPaoh hgf;a Tyq fndre idlaIs osfuz jro l< nj i,lkq
,ensh hq;= h Tyqg jsreoaOj fpdaokd ;;ajdldrfhka ovqjuz
l< yels h'

^2& kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= yer fjkhuz ;eke;a;l=


hqoaOdOslrKhla .ek fyda fuz mk; hgf;a wOslrk n,;,
mdjspzps lrk ks,Odrshl= .ek fyda hqoaOdOslrKhlg fyda
tnoq ks,Odrshl=g kskaod iy.; fyda ;rAckd;aul jpk
mdjszpsps lrk fyda hqoaOdOslrKhl fyda tnoZq ks,Odrshl=f.a
ks;slD;Hj,g huz wjysrhla fyda ndOdjla muqKqjk fyda
hqoaOdOslrKhla fyda tnoq ks,Odrshl= fkdfyd;a
hqoaOdOslrKhla bosrsfha fyda tnoq ks,Odrshl= bosrsfha jq
idCIslrejka kuzud .eksug fyda hqoaOdOslrKhla fyda tnoq
ks,Odrshl= wjudkhg ,la lsrsug wNsfm%a; jq woyia uqo%Kh
lrk fyda m%isoaO lrk fyda jpk mjik wjia:djl Tyq
hqoaOdOslrKhg fyda ta ks,Odrshdg wmydi lsrsfuz jro lrk
nj i,lkq ,ensh hq;=h ;j o hqoaOdOslrKfha iNdm;s jsiska
fyda ta ks,Odrshd jsiska ta ;eke;a;d f.a tls jro ;u w;aikska
iy;sl fldg fY%aIaGdOslrKh fj; okajd hejsh yelsh tjsg
ta wOslrKfha n,hg jsreoaO j wmydi lsrsfuz jrolg Tyq
fpdaokd ,enq jsgl fuka ta wOslrKh jsiska ta ;eke;a;d
iuznkaOfhka lghq;= l< yels h'

n,h fkd,en 116' ckdOsm;sf.a wjirh fkdue;s j huz kdjsl hqOdhqOhla


kdjsl mqyqKqjla mrsyrKh lsrsfuz ,d mqyqKqj ,nuska isgsk fyda kdjsl mqyqKqjla noq
noq mqyqKqjla huz mqyqKqjla ,nuska isgsk ;eke;a;kaf.a huz ix.uhla fyda ixia:dj
,ndosu la huz ;eke;a;l= wdruzN lrk jsg fyd ixjsOdkh lrk jsg fyda tys
idudcslhl= jk jsg Tyq jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq iq:Z wmrdO
jssksYaphlrejl= bosrsfha meje;afjk ,>q kvq jsNd.hlska miq jrolre
lrkq ,enq jsg udi yhlg jevs fkdjq ld,hla jev ke;s j fyda
nrm;, jev we;s j nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju ,ensh hq;= h'

.e,js hdfuyss os 117' ^1& huz kdjsl isrlrejl=f.a .e<js hdu myiq lr,sfuz
fyda .e,js hdug ldrAhh ioyd kdjsl nkaOkd.drhla fyda kdjsl ksjrA;k
;e;alsrsfuz os ksjdihla ;=<g NdKav lsisjla f.k hk fyda f.k hdug
kdjsl issrlrejkag i,iajk fyda huz kdjsl nkaOkd.drhlska fyda kdjsl
wdOdr jk fyda ksjrA;k ksjdihlska .e< js hdug fyda .e< js hdfuys ,d ork
kdjsl nkaOkd.dr ;e;los huz kdjsl isrlrejl=g ljrdldr Wml%uhlska jqj o
ksfhda. lv lrk wdOdr jk kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= yer fiiq ieu
kdjsl ks;shg ;eke;a;du jrolg jrolre jsh hq;= h
hg;a fkdjq
;eke;af;da Tyq iq,q wmrdO jsksYaphlrejl= bosrsfha meje;afjk ,>q
kvq jsNd.h lska miq jrolre lrkq ,enq jsg wjqreoq follg
jevs fkdjq ld,hla jev ke;s j fyda nrm;< jev we;s j
nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju ,ensh hq;= h'

^2& fuz mk; hgf;a kdjsl nkaOkd.dr iy kdjsl


ksjrA;k ksjdi iuznkaOfhka mekjsh yels ksfhda.j,g
mgyeks j ^1&fjks Wmj.ka;fha jsfYaIs; jq ldrAhh yer
fjkhuz ldrAhhla ioyd huz kdjsl nkaOkd.drhla ;=<g fydaa
kdjsl ksjrA;k ksjdihla ;=<g huz NdKavhla f.k tk fyda

39
f.k taug ;e;a lrk kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= yer
fiiq ieu ;eke;a;d u jrolg jrolre jsh hq;=h Tyq iq:Z
wmrdO jsksYaphlrejl= bosrsfha meje;afjk ,>q kvq
jsNd.hlska miq jrolre lrkq ,enq jsg remsh,aa foishlg jevs
fkdjq ovhlska ovqjuz ,ensh hq;= h'

oyjk fldgi
hqoaOdOslrKh jsiska isjs,a jroj,a
iuznkaOfhka fokq ,nk ovqjuz
118' ^1& rdcfo%daysjsfuz jrog hqoaOdOslrKhla jsiska jrolre
lrkq ,enq kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d jsiska u urK
ovqju ,ensh hq;= h'

^2& ussksuersfuz jrog hqoaOdOslrKhla jsiska jrolre lrkq


,enq kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d jsiska u urK ovqju
,ensh hq;=h'

^3& usks uersfuz jrog wh;a fkdjk idmrdO ukqIH >d;k


fha jrolg hqoaOdOslrKhla jsiska jrolre lrkq ,enq kdjsl
ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d jsiska u wjqreoq jsiailg jevs
fkdjq ld,hla jev ke;sj fyda nrm;< jev we;s j
nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju ,ensh hq;=h'

^4& ia;s% oqIKh lsrsfuz jrog hqoaOdOslrKhla jsiska


jrolre lrkq ,enq kdjsl ks;shg hg;a ieu ;eke;a;d jsiska
u wjqreoq jsiailg jevs fkdjq ld,hla jev ke;sj fyda nrm;<
jev we;s j nkaOkd.dr.; lsrsfuz ovqju ,ensh hq;= h'

118 fjks 119' 118 fjks j.ka;sfha ioZyka fkdjq huz wffiksl jrolg
j.ka;sfha hqoaOdOslrKhla jsiska jrolre lrkq ,enq kdjsl ks;shg hg;a ieu
ioZyka fkdjq ;eke;a;d jsiska u
hu wffiksl
jrola ^w& wmlsrA;s iy.; j fyda wmlsrA;sfhka f;dr j kdjsl
yuqodfjka my lsrsfuz ovqju fyda oKavk l%ufha Bg jvd ,sys,a
jq huz ovqjula fyda

^wd& fuz mk; yer ,xldfjz fjk huz ks;shlska t jrog


kshu flfrk ovqjula ,ensh hq;h
= '

tlf,dia jk fldgi
hqoaOdOslrK jsiska iy wOslrK n,;, mdjspzps lrk
kdjsl ks,Odrska jsiska ovqjuz osu
oKavk l%uh 120' hqoaOdOslrK jsiska fyda fuz mk; hgf;a wOslrK n,;,
mdjspzps lrk kdjsl ks,Odrska jsiska jroj,a j,g jrolrejka lrkq
,nk ;eke;a;kag ;on,lu wvqjs hk ms<sjf<ska fuz mkf;a
jsOsjsOdkj,g hg;a j mekjsh yel oKavk l%uh fuys my; oelafjk
mrsos jsh hq;=h'

^w& urKh
^wd& nrm;, jev we;sj nkaOkd.dr.; lsrsu

40
^we& wmlsrA;sh iys;j kdjsl yuqod fiajfhka fkrmsu
^wE& nrm;, jev ke;sj nkaOkd.dr.; lsrsu
^b& wmlSrA;sh fkdue;sj kdjsl yuqod fiajfhka fkrmsu
^B& roZjd ;nd .eksu
^W& huz ksYaps; ld,hlg fyda wkHldrhlg ks,Orhl=
f,i we;s fcaHIAG;ajh ke;s lsrsu
^W!& hg;a ks,Orhka n,,;a ks,Orhka fyda iq:Z ks,Orhka
ks, ;;ajfhka my; oeusu
^t& jegqma oSukd iy whjsh hq;= fjk;a oSukd jrolreg
fok ,o ks, ,dxPk ieriquz fyda tjeks fjk;a foa
rdcika;l lsrsu ;jo fiajh w;ayer hdulos fiajh
w;ayer.sh ;eke;a;d jsiska kefjz fyda Tyq w;ayer .sh
ia:dkfha oud .sh ish,q weoZquz yd fjk;a nvq ndysrdosh
rdc ika;l lsrsu
^ta& oevs f,i ;rjgq lsrsu
^T& ;rjgq lsrsu
^Tz& kshu lrkq ,ensh yels fjk;a iq:Z ovqjuz

ovqjuz osu 121' hqoaOdOslrK jsiska fyda fuz mk; hgf;a wOslrK n,;,
iuznkaOj jsfYaI mdjspzps lrk kdjsl ks,Odrska jsiska ovqjuz osu iuznkaOfhka my;
jsOs jsOdk ioyka jsOs jsOdk wod< jsh hq;=h -

^w& hqoaOdOslrkhl idudcsl ixLHdj mylg jevs fkdjq


wjia:djl meusK isgsk idudcslhkaf.ka hg;a msrsfika y;r
fofkl= yd hqoaOdOslrKfha idudcsl ixLHdj mia folk=g jevs
jq wjia:djl meusK isgsk idudcslhkaf.ka ;=fkka
fofldgilg wvq fkdjq ixLHdjla o oKavk kshuhg tl.
jqjfyd;a usi hqoaOdOslrKhla jsiska lsisu ;eke;a;l=g u rK
oKavkh kshu fkd l< hq;= h'

^wd& jrolrejdg ,ensh hq;= mvs osukd iy fjk;a fjz;k


ish,a, o m%odkh lrk ,o molaluz iy m<okd ish,a, o wysus
jk nj;a YS% ,xld kdjsl yuqodfjz hqoaO yuqodfjz fyda .=jka
yuqodfjz kej; fiajh lsrsug fyda rcfha huz ks,hla oersug o
fkdyels jk nj;a ieu wjia:djkays os u kdjsl yuqodfjka
wmlSrA;siy.; j my lsrsfuz oKavk kshuhg we;=,;a jsh
hq;=h'

^we& nkaOkd.dr.; lsrsfuz jdrfhka huz jsgl os osk oy


y;rlg jevs fkdjq o huz wjqreoaol os osk wiqy;rlg jevs
fkdjq o huz ld, isudjla yqol,dj isr fldg ;ensfuz
ld,isudj,g jvd wvq fkdjq l,a mj;sk w;rjdr ta
ld,isudfjz jvd wvq fkdjq l,a mj;sk w;rjdr t ld,isudj
uOHfha we;s j isrlrejd yqol,dj isr fldg ;ensh hq;=h
hkqfjka yd nkaOkd.dr.; lsrsfuz jdrh osk wiqy;rlg jevs
jq jsg ta u:Z jdrfhka huz osk jsis wgla ;=< os yqol,dj isr
fldg ;ensfuz ld, isudj,g jvd wvq fkdjq l,a mj;sk
w;rjdr ta ld,isud uOHfha we;s j yqol,dj isr fldg ;ensfus
ld,h osk y;lg jevs fkdjsh hq;= h hkqfjka o we;s fuz kshh
nkaOkd.dr.; lsrsfuz oKavk kshuhg tl;= l< yelsh'

^wE& fuz mkf;a wka f,ilska m%ldYs; j u jsOsjsOdk fhdokq


,enqjfyd;a usi roZjd ;ensfuz ovqju osh yelsjkqfha wjqreoq
follg jevs fkdjq huz ld,hlg h'

41
^b& iq:Z ks,Odrshl= nkaOkd.dr.; lrkq ,nk fyda roZjd
;nkq ,nk wjia:djl ;;ajh my;a lsrsu ovqjug we;=,;a jsh
hq;= w;r ieu wjia:djkays os u nkaOkd.dr.; lsrsfuz fyda
rojd ;ensfuz ld,h ;=< jegqma keje;ajsu o ovqjug tl;= l,
hq;= h'

tfia jqjo kshu lrk ,o ovqju osk oy y;rlg jevs


fkdjq ld,hla roZjd ;ensu jq wjia:djl roZjd ;ensfuz ld,h
;=< mvs keje;ajsu ovqjug tl;= l< hq;= fkdfjz h hs oKavk
kshufhka kshu l< yels h'

fodf,diajk fldgi
hqoaOdOslrKj,ska yd wOslrK n,;, mdjspzps lrk
kdjsl ks,Odrska jsiska flfrk oKavk kshu
m%;sfYdaOkh lsrsu yd ls%hdfjz fhojsu

oKavk kshu 122' hqOdOslrKhla jsiska fyda fuz mk; hgf;a wOslrK n,;,
m%;sfYdaOkh lsrsu mdjspzps lrk kdjsl ks,Odrshl= jsiska lrkq ,nk huz oKavk
kshuhla ^urK oKavk kshuhla we;=,qj & wj,x.= lsrsu w;aysgjsug
fyda fjkia lsrsu fyda tnoq huz oKavk kshuhl we;=,;a ovqjulg
jvd m%udKfhka wvq jq ovqjula ta fjkqjg wdfoaY lsrsu fyda tnoq huz
oKavk kshuhl we;=<;a ovqju iuzmQrAKfhka u fyda tys huz
fldgila ,sys,a lsrsu fyda tnoq huz oKavk kshuhl we;=<;a ovqju
mrsjrA;kh lsrsfuka mkjd we;s ovqju iuzmQrAKfhka u fyda tys huz
fldgila ,sys,a lsrsu ckdOsm;s jsiska l< yelsh tfia fjkia lrkq
,enq huz oKavk kshuhla fuz mkf;a jsOsjsOdkj,g hg;a j j,x.=
jsh hq;=h ;jo ta hqOdOslrKh fyda ks,Odrshd jsiska tnoq fjkia
lsrsula o iys;j ta oKavkh uq,ska u kshu lrkq ,enq jsgl fuka th
ls%hdfjz fhojsh hq;=h'

tfia jqjo huz oKavk kshuhl we;=<;a ovqjfuz m%udKh fyda


th mj;akd ld,h tnoq huz fjkia lsrsula u.ska jevs lrkq
fkd,ensh hq;=h'

urK oKavk 123' hqOdOslrKhla jsiska lrk ,o urK oKavk kshuhla


kshuh ckdOsm;s jsiska ia:sr lrkq ,nk f;la ls%hdfjz fhdokq fkd ,ensh
hq;=h'

kshu lsrsfuz 124' ^1& kdjsl isrlrejl= nkaOkd.drhg fyda ksjrA;k ksjdih
n,Odrsfhda kshu lsrsug wAK lsrsfuz n,h ckdOsm;s jsiska ta ioZyd n,h
mjrkq ,en ;k;=rska wK fokakl=g jvd my;a ieu
ks,Odrshdgu ;snsh hq;=h

^2& wd{djla lsrsug ^1& fjks Wmj.ka;sh hgf;a n,h ,;a


ks,Odrshl= fuys uskau;= kshu lsrsfuz n,Odrshd kuska yoqkajkq
,efnz'

kdjsl isrlrejka 125' ^1& kdjsl isrlrejl= nkaOkd.drhg fyda ksjrA;k ksjdih
kshu lsrsu udre kshu lsrsu ioZyd kshu lsrsfuz n,Odrshl= jsiska lrkq ,nk
lsrsu bj;a lsrsu wd{dj m%udKj;a jq n,m;%hla jsh hq;=h'
iy ksoyia lsrsu
^2& kdjsl isrlrejl= nkaOkd.drfha isg ksjrA;k ksjdih
fj; fyda ksjrA;k ksjdifha isg nkaOkd.drh fj; fyda huz
nkaOkd.drhl isg fyda ksjrA;k ksjdihl isg fjk huz

42
nkaOkd.drhla fj; fyda ksjrA;k ksjdihla fj; udre lsrsu
ioZyd kshu lsrsfuz n,Odrshl= jsiska lrkq ,nk wd{dj
m%udKj;a jq n,m;%hla jsh hq;=h

^3& hqOdOslrKhla jsiska fyda fuz mk; hgf;a wOslrK


n,;, mdjspzps lrk kdjsl ks,Odrshl= jsiska lrk ,o
oKavk kshuhla m%ldr nkaOkd.dr.; fldg fyda roZjd isgsk
huz ;eke;a;l= hqOdOslrKhla bosrsfha idCIslrejl= f,i fyda
kvq jsNd.hla iuznkaOfhka fyda wka f,ilska lreKq jsuisu
ioZyd kdjsl isrNdrhg Ndr fok f,i kshu lsrsfuz
n,Odrshd jsiska ,sLs; wd{djla u.ska lrkq ,nk jsOdkh
ks;Hdkql+, jsh hq;= h ta wd{dj bosrsm;a l< jsg ta ;eke;a;d
tmrsoafoka u ta isrNdrhg Ndr osh hq;=h'

^4& oKavk kshuh ,sys,a lrkq ,enq kdjsl isrlrejl= kshu


lsrsfuz n,Odrshdf.a wd{djla u.ska ksoyia l< yelsh'

nkaOkd.dr.; 126' ^1& fuz mk; wkqj nkaOkd.dr.; lsrsfuz fyda rojd
lsrsfuz fyda rojd ;ensfuz ieujdrhla u oKavkh kshu lrk ,o ojfia
;ensfuz jdr wdruzNjk nj ie,lsh hq;= h'
wdruzNh
^2& kejla iuqo%ia:jsu fya;= fldg f.k fyda th iqoqiq
nkaOkd.drhla fyda iqoqiq ksjrA;k ksjdi fkdue;s ;eklg
we;ska ;snsu fya;= fldg f.k jrolrejl=g kshu lrk ,o
nkaOkd.dr.; lsrsfuz fyda rojd ;ensfuz oKavkhla jsOsu;a
f,i ls%hdfjz fhosh fkd yels jq wjia:djl iqoqiq
nkaOkd.drhla fyda iqoqiq ksjrA;k ksjdih we;s huz ;eklg
Tyq meusKSfuz os tfia meusKs wjia:dj oKavkh kshu lrkq
,enq oji jq jsgl fuka kshus; oKavkh Tyq jsiska jsoZsh hq;= h
;jo Tyqg kshu fldg ;snq oKavkh iuznkaOfhka Tyq isr
fldg ;nk ,o huz ld,hla tmrsoafoka u wvq lsrsug hg;a j
nkaOkd.dr.; lssrsfuz fyda rojd ;ensfuz jdrh .Kka .;
hq;=h'

kdjsl isrNdrfha 127' nkaOkd.dr.; lsrsfuz fyda rojd ;ensfuz oKavkhg kshu jq
roZjd ;ensu huz jrolrejl= kdjsl isrNdrfha rojd ;nkq ,enq ld,h Tyqf.a
oKavk kshuh wkqj nkaOkd.dr.; lsrsfuz fyda rojd ;ensfuz
ld,hla f,i .Kka .; hq;=h'

isys jsl, jq 128' hqOdOslrKhla jsiska fyda fuz mk; hgf;a wOslrK n,;,
isrlrefjda mdjspzps lrk kdjsl ks,Odrshl= jsiska kshu lrk ,o oKavkhla
m%ldr nkaOkd.dr.; fldg fyda rojd ;nkq ,en isgsk ;eke;a;l=
isys jsl, jqjfyd;a ta ;eke;a;d isys jsl, j isgsk nj oelafjk
iy;slhla iqoqiqluz we;s ffjoH jD;slhka fofokl=f.ka bosrsm;a
lrkq ,enq l,a ys ta ;eke;a;d udkisl wdfrda.Hyd,djlg fyda isys
jl, jq ;eke;a;ka Ndr.kakd fjk ;eklg f.k hd hq;= h hs o
Tyqf.a nkaOkd.dr.; lsrsfuz fyda rojd ;ensfuz jdrfhka fkdf.jqkq
ld,h fyda kej; Tyqg fydoZ isysh ,efnk ;=re tys u isr fldg
;ensh hq;= h hs o ckdOsm;s jsiska wd{djla l, yelsh ;jo ta ld,h
.; jsug fmr kej;;a Tyq fydo isysfhka isgs;e hs thdldrfhka u
iy;sl lrkq ,enqjfyd;a ta ;eke;a;d isys jsl, fkdjs isgsfha kuz isr
lrkq ,ensh yels j ;=nq huz nkaOkd.drhla fj; fyda ksjrA;k
ksjdihla fj; Tyq f.k hd hq;= h hs o ta jdrfha b;srs fldgi Tyq
tys os f.jsh hq;= h hs o ckdOsm;s jsiska wK l< yels h '

43
kdjsl 129' ^1& f.dvke.s,s fyda kejz lsisjla fyda tajdfha fldgia
nkaOkd.dr lsisjla kdjsl nkaOkd.dr f,i fyda kdjsl ksjrA;k ksjdi
iy ksjrA;k f,i weu;sjrhd jsiska fjka lrkq ,ensu ks;Hdkql+, jsh hq;=
ksjdi msysgqjsu h' ;jo ldrKhg .e,fmk mrsos kdjsl nkaOkd.dr f,i fyda
kdjsl ksjrA;k ksjdi f,i tfia fjka lrk ,o f.dvke.s,s
fyda kejz lsisjla fyda f.dvke.s,sj, fyda kejzj, fldgia
lsisjla fuz mkf;a wrA:h we;=<; ms<sfj<ska kdjsl nkaOkd.dr
fyda kdjsl ksjrA;k ksjdi jsh hq;= nj ie,lsh hq;=h'

^2& i;=rdg jsreO j hqO ls%hd fufyhjkq ,nk huz rgl os


^1& fjks Wm j.ka;sh hgf;a weu;sjrhd i;=j we;s n,;, hqO
jeos isgsk ,xld n, yuqodj,a tjlg ;u wK hgf;a ;ndf.k
isgsk ks,Odrshd jsiska mdjspzps l< hq=;= h'

oy;=ka fjks fldgi


isjs,a wOslrK
fuz mk;ska 130' ^1& huz isjs,a jrola iuznkaOfhka kdjsl ks;shg hg;a huz
ydkshla fkdjq ;eke;a;l= jsNd.hlg Ndck fldg Tyqg ovqjuzosfuys ,d isjs,a
isjs,a wOslrKhlg we;s wOslrK n,hg ^2& fjks Wmj.ka;sfha
wOslrKj, fhdod we;s jsOs jsOdk yer fuz mkf;a lsisjlska ydkshla fkd
wOslrK n,h jsh hq;= h'

^2& hqOdOSlrKhla jsiska kdjsl ks;shg hga; ;eke;a;l=


huz isjs,a jrolg jrolre fldg ovqjuz kshu lrkq ,en
blans;s isjs,a wOslrKhla jsiska Tyq ta jro iuznakOfhka u
jsNd.hlg Ndck fldg jrolre lrkq ,enqjfyd;a tjsg isjs,a
wOslrKh jsiska Tyqg ovqjuz osfuys os hqOdOslrKfha oKavk
kshug mrsos l,ska u ta ;eke;a;d jsoskakg we;s ovqjuz .ek
ksis ie,ls,s oelajsh hq;=h'

kdjsl jro 131' ^w& huz isjs,a jrola iuznkaOfhka isjs,a wOslrKhla
lrejka isjs,a bosrsfha fpdaokd ,en fyda jrolre lrkq ,en ;u wK hgf;a
n,ork ;eklg isgsk huz ks,Odrshl= fyda kdjslhl= ta wOslrKh fj; Ndr
Ndr osu osu ioyd ta wOslrKh jsiska wd{djla lrkq ,enq jsg Tyq ta
wOslrkh fj; Ndrosu yd

^wd& tfia fpdaokd lrkq ,enq fyda jrolre lrkq ,enq huz
ks,Odrshl= fyda kdjslhl= w;a wvx.=jg .eksfuys,d ks;sh
ls%hdfjz fhojsug neoqkq fyda iuznkaO jq huz fmd,sia
ks,Odrshl=g ta fjk huz ks,Odrshl iydh jsu o iEu wK
fok ks,Odrshdf.a u hq;=lu jsh hq;= h'

fY%aIaGdOslrKh 132' ^1& ukavduqia lrAgsfhdars iy ;ykuz lsrsfuz wd{dm;%


u.ska mrudOsldr m%odkh lsrsu;a ksl=;a lsrsu;a iuznkaOfhka wOslrK wd{d
wd{dm;% ksl=;a mkf;a 42 fjks j.ka;sfha we;s jsOsjsOdk huz hqoaOdoslrKhla
lsrsu iuznkaOfhka fyda fuz mk; hgf;a wOslrK n,;, mdjspzps
lrk huz kdjsl ks,Odrshl= iuznkaOfhka wod< jsh hq;= nj
ie,lsh hq;= h'

6 fjks ^2& yfnhdia fldarAmi


q a wd{dm;% ksl=;a lsrsu iuznkaOfhka
wOsldrsh wOslrK wd{dmkf;a 45 fjks j.ka;sfha we;s jsOsjsOdk
hqOdOslrKhl fyda fjk;a kdjsl n,Odrshl=f.a wd{djla

44
u.ska ks;s jsfrdaOs f,i kj;ajd .kq ,enq huz ;eke;a;l=
iuznkaOfhka wod< jsh hq;= nj ie,lsh hq;=h'

fuz mk; hgf;a 133' fuz mk; wkqj fyda fuh ls%hdfjz fhojsfuz ,d fyda ls%hdfjz
lrkq ,nk fhojSfuz woyiska lrkq ,enq huz ls%hdj.a iuznkaOfhka fyda fuz mk;
ls%hdj,g jsreoaO ls%hdfjz fhojsfuzos js we;ehs lshkq ,nk huz fkdie,ls,a,la fyda
j kvq mejrsu meyer yerSula iuznkaOfhka huz ;eke;a;l=g jsreoaOj bosrsm;a lrkq
,nk huz kvqjla meusKs,a,la fyda kS;slD;Hhla -

^w& wj,dohg ,la jq lS%hdfjka fkd ie,ls,af,ka fyda meyer


yerSfuka miq yhuila we;=<; wrUkq ,enqjfyd;a o

^wd& ixia:dmkh lsrsug woyia fldg we;s kvqjg


meusKs,a,gfyda kS;slD;Hhg wiqjk ;eke;a;df.a ksjdih fj;
fyda ldrAhd,,,Sh ,smkh wkqj kvq ksus;a; fyda fldg we;ehs
lshkq ,nk jrola meusKs,slrejg fyda fpdaolhd jsug woyia
lrk ;eke;a;df.a ku iy ,smskh;a b,a,kq ,nk huz
iykhl=;a oelafjk ,sLs; oekajsula Ndr os fyda ;nd wef;d;a
yd

^wE& ta oekAjsu tfia Ndr fokq ,enSfuka fyda ;nkq ,enSfuka


miq uila bl=;a js we;fyd;a o jskd' ixia:dmkh lsrsu fyda
Ndr .eksu fkd l< hq;=h

oyy;rjk fldgi
idlaIs kS;s

hqOdOslrK 134' fuz fldgfia fiiq jsOsjsOdkj,g hg;a j hqOdOslrhla bosrsfha


bosrsfha meje;afjk meje;afjk kS;slD;Hj, oS fhdod .; hq;= idCIs kS;s ,xldfjz
kS;s ldlD;H wffiksl wOslrKj, oS wkq.ukh lrkq ,nk idCIs kS;suh jsh
iuznkaO idCIs hq;=h
kS;s

136 isg 146 135' hqodOslrKhla bosrsfha jqj;a wffiksl wOslrKhla bosrsfha
olajd jq j.ka;s jqj;a fjkhuz kS;shl ;sfnk lsisjla .ek fkd i,ld fuz mk;
wod< lsrsu hg;a meje;afjk kS;slD;Hj,g 136 isg 146 olajd folu we;=:Zj
we;s j.ka;s wod< l< hq;=h

kdjslhl= f,i 136' kdjsl yuqodfjz kdjslhl= f,i ;eke;a;l= nojd .kq ,nk jsg
;eke;a;l= noZjd Tyq w;aika fldg we;e hs yef.k iy;sl lsrsfuz m;S%ldfjys fyda
.eksfuz os fyda kdjsl yuqodfjz fiajhg ;eke;a;l= kej; noZjd .kq ,nk jsg Tyq
kej; fiajfhys fldg we;e hs yef.k m%ldYfhys oelafjk whqrska Tyq m%YaKj,g
fhojsfuz oS Tyq ms<s;=re os we;s njg ta iy;sl lsrsfuz m;s%ldj u fyda ta m%ldYh u
jsiska fok ms<s;=- idCIshla jsh hq;= h
rej,g idCIs
nojd.;a nj 137' kdjsl yuqodfjz kdjslhl= f,i ;eke;a;l= nojd .;a nj
Tmamq lsrsu Tyqf.a iy;sl lsrsfuz m;%sldj Ndrj isgsk ks,Odrshd jsiska iy;sl
lrkq ,enq msgm;la bosrsm;a lsrsfuka msgm;ys w;a wl=re tls
ks,Odrshdf.a nj fyda tls Ndrh ta ks,Odrshdg we;s nj Tmamq lsrsula
fkdue;sj Tmamq l, yelsh

fiajh ms,sno jq 138' huz ;eke;a;l= -


,shquz jdr jdrA;d
fyda fjk;a f,aLK

45
^w& huz ld,hl os kdjsl yuqodfjz fiajh fldg we;s fyda
ke;s nj fyda kdjsl yuqodfjka ksoyia fldg we;s fyda ke;s
nj fyda

^wd& kdjsl yuqodfjz huz fldgil ;k;=rla fyda m;ajsula


ord we;s fyda ke;s nj fyda kdjsl yuqodfjz huz fldgilg m;a
fldg fyda udre fldg we;s fyda ke;s nj fyda huz jsfYaI rgl
fyda ia:dkhl fiajh fldg we;s fyda ke;s nj fyda

^we& n,h fkd,;a ;eke;a;l= jsiska mdjspzps lsrsu fyda me,oSu


fuz mk; hgf;a jrola jq huz kdjsl m<okdjla molalula
molaluz nokhla ks, ,l=Kla iuzudk mgshla fyda ixfla;hla
mdjspzps lsrsug fyda me,osug n,h mjrkqq ,en we;s fyda
ke;s nj Tyq iuznkaOfhka oelafjkakd jqo kdjsl yuqodfjz ta
;eke;a;d whs;s j isgs nj fmfkk fyda whs;s j isgsknj fyda
huz ld,hl whs;s j isgs nj lshkq ,nk fldgfia wKfok
ks,Odrshd jsiska fyda ta fldgfia f,aLk Ndrj isgsk ks,Odrshd
jsiska w;aika fldg we;e hs yef.kakd jq o ,shqula jdr
jdrA;djla fyda fiiq f,aLkhla u ta ,smsfha jdr jdrA;d fjz fyda
fiiq f,aLkfha ioyka fldg we;s lreKqj,g idCIs oersh
hq;=hs

wdKavqfjz 139' wdKavqfjz uqo%Kd,hdOsm;s jsiska uqo%Kh fldg we;ehs yef.k


uqo%Kd,hdOsm; fuz mk; hgf;a mkjkq ,enq ksfhda. fyda wd{d msgm;a u ta ksfhda.
jsiska uqoS%; ksfhda. j,g fyda wd{dj,g idCIs oersh hq;= h
iy wd{d msgm;a

kdjsl f,aLKh 140' ckdOsm;sf.a n,h m%ldr wdKavqfjz uqo%Kd,hdOsm;s jsiska


fyda .eigz m;%h m%isoaO lrkq ,enq f,i yef.k kdjsl f,aLkhla fyda .eigz m;%hla u
tys ioZyka ks,Odrskaf.a ;k;=rej,g o ta ks,Odrska jsiska orkq ,nk
m;ajsuz lsisjlg yd kdjsl yuqodfjz ta ks,Odrska whs;s j isgsk fyda
huz ld,hl whs;s j isgs fldgiaj,g o idCIs oersh hq;= h

kdjsl n,Odrska 141' fuz mk; hgf;a kdjsl n,Odrshl= jsiska mkjkq ,nk
jsiska fuz mk; wd{djlau tys ioyka lsrsug fuz mk;ska kshu flfrk lreKqj,g
hgf;a mkjkq idCIshla jsh hq;= nj ie,lsh hq;= h ;j o ta wd{dfjz iene msgm;la
,nk wd{d nj iy;sl lsrsug kdjsl yuqodOsm;s jsiska n,h mrjkq ,en isgs;e hs
tys lshkq ,nk ks,Odrshd jsiska iy;sl fldg we;e hs yef.k
msgm;la idCIs jYfhka ms<s.; yels jsh hq;= h

rdcldrsh wkqj 142' huz kdjsl rdcldrshla wkqj kdjsl yuqodfjz huz fmd;l
kdjsl yuqodfjz igykla lrkq ,en wK fok ks,Odrsshd jsiska fyda ta igyk ,sjsfuz
fmd;l lrkq ldrAhh mejrs we;s ks,Odrshd jsiska th w;aika fldg we;s nj yef.k
,nk igykla wjia:djl ta igyku tu.ska oelajqKq lreKqj,g idCIshla jsh
hq;=h ta fmd; Ndrj isgsk ks,Odrshd jsiska ta igyfka iene msgm;la
nj iy;sl fldg we;ehs yef.k msgm;la u ta igykg idCIs oersh
hq;=h

ijsia;r jdr 143' iq,q wmrdO jsksYaphlrejl= jsika w;aika fldg we;ehs yef.k
jdrA;dj 151 fjks j.ka;sfha wrA:h we;=<; ijsia;r jdr jdrA:djla tys u
oelafjk lreKqj,g idCIs oersh hq;=h

46
mek f.dia fyda 144' ^1& mekhkakl= jsu fyda ksjdvq fkdue;sj fkdmeusK isgs
ksjdvq fkdue;sj ;eke;a;l= fyda wksis f,i bj;aj .sh ;eke;a;l= jsu
fkdmeusK isgs iuznkaOfhka fpdaokd ,enq huz ks,Odrshl= fyda kdjslhl=
;eke;a;l= fyda fm%djiagz udrAI,ajrhl= fj; fyda Wm fm%djiagz udrAI,ajrhl=
wksis f,i bj;a j fj; fyda fiiq ks,Odrshl= fj; meusK Ndrjk wjia:djl ta
.sh ;eke;a;l= fm%djiagz udrAI,ajrhd jsiska fyda ta Wm fm%djiagz udrAI,ajrhd
Ndrjsu ms,snoZ jsiska fyda ta fiiq ks,Odrshd jsiska w;aika fldg we;ehs
iy;slh yef.Zkakd jq o NdrjSu ms<snoZ isoaOsh oskh yd ia:dkh ioyka
jkakdjq o iy;slhla u tfi ioyka lrk ,o lreKq idCIs
oerhs hq;= h

^2& mekhkakl= jsu fyda ksjdvq fkdue;sj fkdmeusK isgs


;eke;a;l= fyda wksis f,i bj;aj .sh ;eke;a;l= jsu
iuznkaOfhka fpdaokd ,enq huz ks,Odrshl= fyda kdjslhl=
fmd,sishla Ndrj isgsk fmd,sia ks,Odrshl= fj; meusK Ndr jq
jsg ta fmd,sia ks,Odrshd jsiska Tyq kdjsl isrNdrhg mjrkq
,enq wjia:djl ta fmd,sia ks,Odrshd jsiska w;aika fldg we;ehs
yef.kakd jq o Ndrjsu ms,snoZ isoaOsh oskh yd ia:dkh ioZyka
jkakd jq o iy;slhla u atfia ioyka lrk ,o lreKq j,g
idCIs oersh hq;=h

ks,Odrshl= fyda 145' ,xldfjka msg; jq huz ;ekl os huz ks,Odrshl= fyda kdjslhl=
kdjslhl= ,xld w;a wvx.=jg f.k ,xldfjz fmd,sishlg wkqrEm jq huz ldrAhd,hla
fjka msg; os fiajd ia:dkhla fyda uqrm<la fj; f.k hkq ,enq wjia:djl fyda Tyq
w;awvx.=jg Ndr jq jsg tnoq huz ldrAhd,hl os fiajd ia:dkhl os fyda uq rm, los
.eksufyda Ndr isrNdrhg .kq ,enq wjia:djl ta ldrAhd,h fiajd ia:dkh fyda
jsu ms,snoZ uqrm< Ndr ks,Odrshd jsiska w;aika fldg we;ehs yef.kakd jq o w;a
iy;slh wvx.=jg .eksu fyda Ndrjsu ms,sno isoaOsh oskh yd ia:dkh ioyka
jkakdjq o iy;slhla u tfi ioyka lrk ,o lreKqj,g idlaIs
oersh hq;= h

hqOdOslrKhl 146' kdjsl yuqodOsm;s jsiska fyda kdjsl yuqodOsm;s jsiska ta ioyd
ks;slD;Hj, n,h mjrkq ,enq huz ks,Odrshl= jsiska hqOdOslrKhl iuzmQrAK ks;s
msgm;la lD;Hj, fyda tajdfha huz fldgil iene msgm;la nj iy;sl fldg
we;ehs yef.k ta ks;s lD;Hj, fyda ta fldgfia msgm;la ta wOsm;sf.a
fyda ks,Odrshdf.a w;aika m%;HCI lsrsula fkdue;s j idCIs jYfhka
ms<s.; yels jsh hq;= h

wffiksl wOslrK 147' huz jrola iuznkaOfhka wffiksl wOslrKhla jsiska kdjsl
hla jsiska jrolre ks;shg hg;a huz ;eke;a;l= jsNd.hlg Ndck lrkq ,enq
lrkq ,enq njg wjia:djl ta ;eke;a;df.a wKfok ks<Odrshd jsiska fyda ta wKfok
fyda ksfodia lrkq ks<Odrshd ta ioZyd n,h mjrkq ,enq fjk huz ks,Odrshl= jsiska
,enq njg idCIs b,a,Sula lrkq ,enqjfyd;a ta ;eke;a;d jsNd.hlg Ndck lrkq
,ensug fya;= jq jro;a ta ms,snoZ ta wOslrKfha kvq ;skaoqj;a oelafjk
iy;slhla ta wOslrKfha f,aLldOsldrs f,aluz fyda m%Odk ,smslrejd
jsiska b,a,su l< ks,Odrshd fj; hejsh hq;=h hqOdOslrKhla bosrsfha
fyda fuz mk; hgf;a wOslrK n,;, mdjspzps lrk kdjsl
ks,Odrshl= bosrsfha meje;afjk huz ks;slD;Hhl os ta iy;sl h u
tys ioyka lrk ,o lreKqj,g idCIs oersh hq;=h

47
myf,diajk fldgi
jsjsO lreKq

hqO ld,h ;=, 148' ^1& ks,Odrshl= jskh ms,sno jrola hqoaO ld,h ;=< os l<
jskh lvlsrsfuz wjia:djl hqOdOslrKhla meje;ajsug wKlsrsfuz n,h mejrs
jroj,a we;s ks,Odrshd jsiska th hqOdOslrKhla u.ska meje;afjk kvq
iuznkafhka ks, jsNd.hla wjYH fkdjk iajNdjfha jrola f,i ie,l=jfyd;a
Odrska jsNd.hlg jrolrejdf.a kvq jsNd.h ioZyd hqOdOslrKhla fjkqjg fuys
Ndckh lsrsu uskau;= ioyka flfrk whqrska ixia:dmkh jq jskhdOslrKhla
mj;ajk f,i wK l< yelsh

^2& jskhdOslrKhla ;=ka fofkl=g wvqfkdjq o mia


fofkl=g jevs fkdjq o ks,Odrska .Kklska iukajs; jsh hq;=
h fudjqka f.ka tla ;eke;a;l= wK fokakl= fyda ;k;=rska Bg
jvd Wiia jqjl= jsh hq;= h

^3& rojd ;ensug jvd my;a jq tfy;a Wiia fkdjq oKavk


l%ufha huz ovqjula kshu lsrsfuz n,h jskhdOslrKhlg ;snsh
hq;=h

ikakoaO ler,s 149' ikakoaO ler,slrejka ikakoaO yuqod ler,slrejka iy uqyqoq


lrejka iy yuqod fld,a,lrejka ish,q fokd u fuz mkf;a wrA:h we;=<; i;=rka f,I
ler,s lrefjda ie,lsh hq;= h

jrolrejka 150' kdjsl yuqodfjz kej;a ;u wK hgf;a we;s ks,Odrshl= jsiska


w;awvx.=jg fyda wOslrK n,;, mdjspzps lsrsug fuz mk;ska n,h mejrekq
.eksfuz n,h ks,Odrshl= jsiska ;u w;aik fhoq jfrka;=jla u.ska fuz mk; hgf;a
ta jfrka;=fjz ioyka lrkq ,ensh yels huz jrola iuznkaOfhka
kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= w;a wvx.=jg .kakd f,i huz
;eke;a;l= fj; n,h mejrsh yelsh tnoq huz jfrka;=jl tl u
iajNdjfha jroj,a lsmhla iuznkaOfhka tla ;eke;a;l=g jevs
.Kklf.a kuz we;=,;a l< yels h ;j o tnoq huz jfrka;=jl kuz
lrk ,o huz ;eke;a;l= w;awvx.=jg .kq ,enq jsg Tyq whs;s j isgsk
kejg fyda kdjsl yuqodfjz wkalsis kejlg Tyq f.k hk f,i
jfrka;=fjz kshu fldg ;sfnz kuz wm%udo j u tfia l< yels h
jrolrejl= w;a wvx.=jg .eksu msKsi tnoq huz jfrka;=jla u.ska
n,h mjrkq ,enq huz ;eke;a;l= jsiska w;a wvx.=jg .eksu ls%hdfjz
fhojsfuz ldrAhh ioyd wjYH jqjfyd;an,h mdjspzps l< yelsh

mekhkakka yd 151' mekhkakka jq fyda ksjdvq fkdf.k neyerj isgskakka jq


ksjdvq fkdf.k ks,Odrska yd kdjslhka iuznkaOfhka my; oelafjk jsOsjsOdk n,me
neyrj isgskakka hq;= h
w;awvx.=jg
.eksu ^w& ks,Odrshl= fyda kdjslhl= mekhkakl= fj;e hs fyda
ksjdvq fkdue;sj fkdmeusK isgs ;eke;a;ka fyda wksis f,i
bj;aj .sh ;eke;a;l= fj;e hs idOdrK f,i iel lrkq ,enq
jsg huz fmd,sia ks,Odrshl= jsiska fyda fmd,sia ks,Odrshl= ,.Z
fkdisgsh fyd;a huz ;eke;a;l= jsiska w;a wvx.=jg f.k
wm%udo j u iq: wmrdO wOslrKhla bosrshg f.k hdu
ks;Hdkql+, jsh hq;=h

^wd& ks,Odrshl= fyda kdjslhl= mekhkakl= fj;e hs fyda


ksjdvq fkdue;sj fkdmeusK isgs ;eke;a;ka fyda wksis f,i
bj;aj .sh ;eke;a;l= fj;e hs idOdrK f,i iel lrkq ,en

48
Tyq iq: wmrdO wOslrKhla bosrshg f.khkq ,enq wjia:djl
wOslrkh jsiska

(i) osjqreuz msg fyda iy;sl m%ldYhla msg fokq ,nk


ksoyia idCIs u.ska ke;fyd;a ta ks,Odrshdf.a fyda
kdjslhdf.a mdfmdapzPadrKhla u.ska Tyq mekhkakl=
nj fyda ksjdvq fkdue;sj fkdmeusK isgs ;eke;a;l=
fyda wksis f,i bj;aj .sh ;eke;a;l= nj t;a;= .kq
,enqjfyd;a Tyq wdrlaId iys;j isrNdrfha ;ensfuys ,d
w;sYhska u fhda.H hs wOslrkhgfmks hd yels f,ilska
Tyq kdjsl isrNdrhg Ndr lrjSu fyda tys tfia Ndr
lrjsh yels jk f;la Tyq kdjsl isrNdrhg Ndr
lsrsfuz ldrAhh ioyd idOdrK j wjYH fj;e hs
wOslrKhg yef.Zk ld,hla huz nkaOkd.drhlg
fmd,sishlg fyda isrNdr fha isgsk ;eke;a;ka wviais
lsrsu ioyd ks;Hdkql+,j jsOs jsOdk fhdod we;s
fiiq ;ekllg wm%udoj u Ndr lrjsh hq;= w;r

(ii) ta ks,Odrshd fyda kdjslhd ;ud Tyq mekhkakl=


nj fyda ksjdvq fkdue;sj fkdmeusK isgs ;eke;a;l= fyda
wksis f,i bj;aj.sh ;eke;a;l= nj ms<sa.;a jsg ta
mdfmdapzpdrKh ms,snoZ i;Hh wOslrKhg wjfndaO
fkdjq wjia:djl mdfmdapzpdrKh ms,snoZ I;Hh fyda
wi;Hh iuznkaOfhka f;dr;=re ,nd.eksfuz ldrAhh
ioZyd Tyq rlaIK nkaOkd.drhg hejsh hq;=h ;jo ta
ldrAhh ioyd ta ks,Odrshd fyda kdjslhd iuznkaOfhka
kshu l< yels f;dr;=re we;=<;a kshus; wdlD;sfha ,shq
ijsia;r jdr jdrA;djla wOslrKh jsiska kdjsl
yuqodOsm;s fj; hejsh hq;=h

^we& fuz j.ka;sfha ^wd& fPaofhys ioyka ks,Odrshd fyda


kdjslhd wOslrKh jsiska tla tla wjia:dfjz os osk wglg jevs
fkdjk ld,hla jrska jr rlaIK nkaOkd.drhg hejsh
yelsh

^wE& fuz j.ka;fha ^wd& (i) fPaoh hgf;a wOslrKhla jsiska


ks,Odrshl= fyda kdjslhl= kdjsl isrNdrhg Ndr lrjkq ,enq
wjia:djl ke;fyd;a mekhkakl= f,i fyda ksjdvq fkdue;sj
fkdmeusK isgs ;eke;a;l= fyda wksis f,i bj;aj .sh
;eke;a;l= f,i Ndr lrjqk ,enq wjia:djl wOslrKh jsiska
ta ks,Odrshd fyda kdjslhd ms,snoZ jsia;r jdr jdrA:djla kdjsl
yuqodOsm;s fj; hejsh hq;=h

^b& ks,Odrshl= fyda kdjslhl= mekhkakl= f,i fyda ksjdvq


fkdue;sj fkdmeusK isgs ;eke;a;l= f,i fmd,sia ks,Orhl=g
Ndr jq wjia:djl os Tyq /f.k tkq ,enq fmd,sia ia:dkh Ndr
ks,Odrshd jsiska jydu mrSCIKhla mj;ajd tu ks,Odrshdf.a
fyda kdjslhdf.a mdfmdapzpdrKfhka Tyq fiajh w;ayer .sh
whl= fyda ksjdvq fkdue;sj fkdmeusK isgs whl= fyda wksis f,i
bj;aj .sh whl= nj fmks .shfyd;a fuz j.ka;sh hgf;a ta
ks,Odrshd fyda kdjslhd iq:Z wmrdO wOslrKhla bosrshg
fkdmuqKqjd kdjsl isrNdrhg Ndr lrjsh yels h tjeks
wjia:djl os ta ks,Odrshdf.a fyda kdjslhdf.a Ndrjsu ms,snoZ
isoaOsh oskh yd ia:dkh oelafjk iy;slhla Tyq jsiska u
w;aika fldg kdjsl yuqodOsm;s fj; hejsh hq;=h

49
152' ^1& khldrhd Kh jk jsg Tyq kdjsl yuqodfjz idudcshl=
js fkd isgshfyd;a fyda meusKs,slre jsiska fyda Tyq fjkqfjka
huz ;eke;a;l= jsiska jfrka;=jla leojsuz ksfhda.hla fyda
wd{dm;%hla ksl=;a lsrsug fmr meusKs,slreg ,ensh hq;= Kh
.kakd ,oafoa Kh ldrhd kdjsl yuqodfjz idudcslhl= js
fkdisgs ld,hl nj oelafjk osjqreuz fm;aaiula bosrsm;a lrkq
,enqjfyd;a fyda ta osjqreuz fm;aiu ms<sno igykla jfrka;=fjz
leojsuz ksfhda.fha fyda wd{dm;%fha msg me;af;a ,shd
;snqKfyd;a usis ks,Odrshl=f.ka fyda kdjslhl=f.ka ,ensh hq;=
Khla wh lr .eksu ioyd jq isjs,a kvqjla iuznkaOfhka huz
wOslrKhla u.ska ksl=;a lrk ,o huz jfrka;=jla leojsuz
ksfhda.hla fyda wd{dm;%hla msg huz ;eke;a;l= jsiska
ks,Odrshl= fyda kdjslhl= w;a wvx.=jg .eksu ks;Hdkql+, fkd
jsh hq;= h'

^2& ks,Odrshl= fyda kdjslhl= ^1& fjks Wmj.ka;sfha jsOs


jsOdk j,g mgyeks j w;a wvx.=jg .kq ,enq wjia:djl ta
ks,Odrshd fyda kdjslhd jsiska fyda Tyqf.a Wiia ks,Odrshl=
jsiska meusKs,a,la lrkq ,enq jsg Tyq w;a wvx.=jg .eksug
wdOdr fldg .;a jfrka;=j leojsuz ksfhda.h fyda wd{dm;%h
ksl=;a l< wOslrKh jsisk kvqj jsNd. fldg w;a wvx.=jg
.eksu flrs we;af;a ta jsOs jsOdkj,g mgyeksj nj ta;a;=
.shfyd;a w;a wvx.=jg .kq ,enq ks,Odrshd fyda kdjslhd jyd
u ksoyia lrk f,i wK lsrsu yd meusKs,a, ms,sno .dia;=
Tyqg m%odkh lsrsu;a l< yels h' jfrka;=j leojsuz ksfhda.h
fyda wd{d m;%h ksl=;a lsrsug fhoqkq isjs,a kvqfjz ;skaoqj .dia;=
iys;j meusKs,slref.a jdishg oqka jsgl ta meusKs,slreg
;snsh hq;= udrA.h u th wh lr .eksfuz ,d Tyqg o ;snsh hq;=
h

153' ^1& huz ks,Odrshl=f.a fyda kdjslhl=f.a mvsh fyda huz


osukdjla fyda fjk;a fjz;k ms<sno jq ieu mejrsula u ieu
neosula u yd mejrsug fyda neosug we;s lr .;a ieu .sjsiqula
u ckdOsm;sjrhd jsiska fyda ckdOsm;sjrhd jsiska ta ioyd
n,h mjrkq ,enq huz ;eke;a;l== jsiska wkqu; lrkq
,enqjfyd;a usi wj,x.= jsh hq;=h

^2& huz wffiksl wOslrKhla u.ska ksl=;a lrk ,o huz


wd{dm;% hla msg fyda wd{djla msg lsis u ks,Odrshl=f.a fyda
kdjslhl=f.a mvsh osukdj fyda fjk;a fjz;k w,a,d .eksu fyda
;ykuz lsrsu fkdl< hq;= h'

wUq orejka 154' ks,Odrshl= fyda kdjslhl= js isgs fyda miq j ks,Odrshl= fyda
kv;a;= kdjslhl= jk ;eke;a;l=f.a NdrAHdj kv;a;= lsrsfuz fyda Tyqf.a
lsrsu iqcd; fyda wjcd; orejl= fyda orejka kv;a;= lsrsfuz jshou jYfhka
huz uqo,la f.jsu ioyd Tyqg jsreoaOj ;skaoq m%ldYhla fyda wd{djla
wffiksl wOslrKhla jsiska lrkq ,enq wjia:djl ta ;skaoq m%ldYfha
fyda wd{dfjz jsOsu;a f,i iy;sl l< msgm;la kdjsl yuqodOsm;s fj;
hjkq ,enqjfyd;a ks,Odrshdg fyda kdjslhdg Tyqf.a mvsfhka flfia
fyda ;=fkka tllg wvq fkd jk uqo,la b;=re jsh hq;= whqrska kdjsl
yuqodOsm;s jsiska ;srKh l< yels fldgila ks,Odrshdf.a fyda
kdjslhdf.a mvsfhka wvq lrjd ta uqo, f.jsu ioyd fhojsh yels h'

50
fidr .;a nvq 155' ^1& huz foam,la fidrluz lsrsfuz jrog fyda huz foam,la
wdmiq osfuz n,h iuznkaOfhka idmrdO jsYajdi lv lsrsfuz jrog fyda fidr
.;a nvqjla nj oek f.k u huz foam<la ,ensfuz jrog
hqOdOslrKhla jsiska kdjsl ks;shg hg;a ;eke;a;l= jrolre
lrkq ,en tls foam, fyda huz fldgila ta ;eke;a;d i;=j ;sns
fidhd .kq ,enq wjia:djl tfia fidhd.kq ,enq foam< tys
ks;Hdkql+, ysushd f,i fmks hk ;eke;a;dg fok f,i
hqOdOslrKh jsiska fyda ckdOsm;s jsiska wK l< yels h'

^2& ^1& fjks Wmj.ka;fha ioyka jrolg hqoaOdOslrKhla


jsiska jrolre lrkq ,enq ;eke;a;l= i;=j ;sns fidhd .;a huz
foam,la ta jro lsrsug iuznkaO jq foam< lsisjla mrsjrA;kh
lsrsfuka fyda yqqjudre lsrsfuka ,nd f.k we;s nj
hqOdOslrKhg fyda ckdOsm;sg fmks .sh wjia:djl
hqOdOslrKh jsiska fyda ckdOsm;s jsiska ta Wm j.ka;sh hgf;a
mekjsh yels wd{djlg iudk j wd{djla mekjsh yels h'
YS% ,xld kdjsl 156' ,xldfjka msg fjk;a jsfoaY kdjsl n,yuqodjl huz
yuqodjg iuznkaO idudcslhl= rdcldrsh iy fiajh ioyd fyda huz wNHdi fyda mqyqKqj
fjk;a jsfoaYsh ioyd YS% ,xld kdjsl yuqodjg iuznkaO lrkq ,enq wjia:djl
kdjsl yuqodj, Tyq tfia iuznkaO lrkq ,en isgsh os fuz mkf;a jsOs jsOdkj,g hg;a
idudcslhka jsh hq;=h

kdjsl yuqodfjz 157' kdjsl yuqodfjz tla tla idudcslhdf.a foam< yer kdjsl
foam, kdjsl yuqodjg whs;s ish,q u foam< iuznkaOfhka isjs,a kvq mejrsug .sjsiquz
yuqodOsm;sg we;s lr .eksug mejrsuz lsrsug iy fjk;a ks;Hdkql+, ish,q u foaj,a
mejrsu lsrsug n,h we;s j ta foa<m< o isjs,a kvq mjrd kdjsl yuqodjg
,ensh hq;= uqo,a iy fjk;a foam< wdmiq ,nd .eksfuz ;ks whs;sh o
kdjsl yuqodfjz tjlg isgsk kdjsl yuqodOsm;sg mejrs ;snsh hq;= h
;jo kdjsl yuqodOsm;s jsiska fuz j.ka;sh m%ldr lrkq ,nk isjs,a
fyda wmrdO ks;s lD;H lv l, hq;= fkdjk w;r Tyqf.a urKh
b,a,d wiajsu jsY%du .eksu fyda ks,fhka wia lrkq ,ensu fya;= fldg
f.k tajd ksIam%Nd fkd l< hq;= h tfy;a Tyqf.a ;k;=r ork
wkqm%dma;slhd jsiska Tyqf.a kdufhka u tajd l< yels h'

kdjsl yuqodOsm;s 158' kdjsl yuqodOsm;s jsiska huz wd{djla lsrsug fuz mk;ska n,h
jsiska lrkq ,nk mjrkq ,enq wjia:djl kdjsl yuqodOsm;s fjkqfjka wd{dj,a ksl=;a
wd{dj,a ms,sno lsrsug n,h mjrkq ,enq huz ks,Odrshl=f.a w;aikska ta wd{dj ie,
jsOs jsOdk l, yels h ;jo tfia n,h mjrkq ,en isgs;e hs tys fmfkk huz
ks,Odrshl= jsiska w;aika fldg we;s nj yef.k wd{djla u Tyqg tfia
n,h mejrs we;s njg idlaIs oersh hq;=h'

kdjsl kejz f;dgq 159' huz kejzf;dgla iuzmQrAKfhka u fyda m%Odk jYfhka u kdjsl
yuqodj jsiska mrsyrKh lrkq ,enq wjia:djl wud;Hhd jsiska ta kejz
f;dgg n,mdk lreKq iuznkaOfhka fuz mk; hgf;a ksfhda. Mekjsh
yels jsfuz ldrAhh ioyd ta kejzf;dg kdjsl kejzf;dgla h hs .eigz
m;%fha m< lrkq ,nk wd{djla u.ska m%ldY l< yels h' kejzf;dg
kdjsl kejzf;dgla h hs m%ldY lrkq ,enq wd{dfjz ieu kdjsl kejz
f;dgl u udhsuz meyeos,s fldg oelajsh hq;= h'

kejz f;dgqj,g 160' ^1& weu;sjrhd jsiska .eigz m;%fha m< lrkq ,nk wd{djla
n,mdk ,sLs; ks;sh u.ska ta wd{dfjz idudkHfhka fyda jsfYaIfhka ioyka fldg
neyer lsrsu fyda we;a;d jq o kejzf;dgqj,g fyda kejzf;dgqj, jq ;eke;a;ka g
th fjkiafldg fyda fjk;a foam< lg fyda kejzf;dgqj, os Ndr.;a huz
wod< lsrsu lghq;a;la lr f.k hdug fyda huz ls%hdjla lsrsug fyda

51
lsrsfuys ,d we;sjk m%udohlg iuznkaO jq o ^fuz mk; hgf;a
mkjk ,o ksfhda. yer& ,sLs; ks;sfha huz jsOdkhla yd ;sre
noq kshu lsrsulg wh lsrsulg fyda f.jsulg fyda fydfrka
nvq f.k hdu je<elajsfuys ,d fyda fidhd oek .eksfuys ,d
wod< fkdjq fyda iuznkaO fkdjq jsOs jsOdkhla o wd{dfjz ioyka
lrkq ,nk oskhl isg kdjsl yuqodfjz idudcslhkag fyda
kejzj,g fyda kdjsl yuqodfjz idudcslhka iuznkaOfhka fyda
kejz iuznkaOfhka -

^w& wod< fkd l< hq;= hhs fyda


wd& wd{dfjz kshu lrkq ,ensh yels fjkia lsrsuz
iys; j wod< l, hq;= h hs m%ldY l< yels h

^2& weu;sjrhd jsiska ^1& fjks Wmj.ka;sh hgf;a lrkq


,nk ieu wd{djl u ks;sfha n,h ;snsh hq;= h

ksfhda. 161' ^1& fuz mk;ska kshu lsrsug wjYH jq fyda wjir fokq ,enq
fyda kdjsl yuqodfjz jskh yd ukd jq md,kh wdrlaId lr .eksu
ioyd fyda fuz mk; ls%hdfjz fhojsu ioyd kshu lsrsug kshus; ish,q
u lreKqo jsfYaIfhka fuys my; ioyka lreKq ish,a, fyda thska
lsisjla o oelafjk ksfhda. fuz mk;g mgyeks fkdjk f,i
weu;sjrhd jssiska mekjsh yels h

^w& kdjsl yuqodfjz m;a lsrsuz iy Wiia lsrsuz


^wd& ks,Odrskaf.a iy kejshkaf.a mvs osukd iy
fjk;a fjz;k
^we& ks,Odrskag iy kdjslhkag fyda ush.sh
ks,Odrskaf.a iy kdjslhkaf.a jekaoUqjkag iy
wkd: orejkag jsY%du jegqma mdrsf;daI
^wE& ks,Odrskaf.a iy kdjslhkaf.a oqla .ekjs,s ms,sno
iyk ,nd.eksfuz ls%hd ms<sfj<
^b& hqOdOslrKh bosrsfha iy fuz mk; hgf;a
wOslrK n,;, mdjspzps lrk kdjsl ks,Odrska
bosrsfha idCIs osug kshus; idCIslrejka leojsu
^B& jskhdOslrK /iajsu iy tajdfha ls%hd ms<sfj<
^W& kdjsl nkaOkd.drh iy kdjsl ksjrA;k ksjdi
md,kh lsrsu yd jsOsu;a lsrsu
^W!& kdjsl nkaOkd.drj, iy kdjsl ksjrA;k
ksjdij, isrlrejkaf.a jev iy ta isrlrejka
;=< jsfYaI WfoHda.hla yd ukd meje;aula we;s
lsrsfuka Tjqkaf.a oKavk kshujs,ska fldgila
,sys,a lrjd .eksfuz Yla;shla Tjqkag ,nd osu
^t& kdjsl nkaOkd.drj, iy kdjsl ksjrA;k
ksjdij, isgsk isrlrejka w;r jskh wdrlaId
lsrsu Tjqka jsiska lrkq ,nk jroj,a
iuznkaOfhka fm!oa.,sl j ugzgq lsrsfuka ovqjuz
osu uev meje;ajsu fyda tajd iuznkaOfhka wka
f,ilska lghq;= lsrsu kshu lrkq ,ensh yels
wjia:dj, os kshu lrkq ,ensh yels ld,hla
kshu lrkq ,ensh yels fldkafoaisj,g hg;aj
Tjqka ;djld,slj ksoyia lsrsu
^ta& kdjsl wdh;k ukd f,i md,kh lsrsu kdjsl
wdh;kj, fyda tajd iuznakOfhka Wmfoia fyda
mqyqKqj ,nk fyda fiajfhys fhos isgsk
;eke;a;kaf.a jskh

52
^T& kdjsl kejzf;dgqj,g kejz we;=:Zjsu kdjsl kejz
f;dgq j,ska kslauhdu kdjsl kejzf;dgqj, hdu
Bu fyda kex.=ruz ,Eu ;ykuz lsrsu fyda jsOsu;a
lsrsu
^Tz& kdjsl kejzf;dgqj, os jqjukd lrk ;eke;a;kag
kejzf;dgq WmlrK yd kejzf;dgq myiqluz
iuzmdokh lsrsu iy ta WmlrK iy myiqluz
m%fhdackhg .eksu ioyd .dia;= kshu lsrsu
^l& kdjsl kejzf;dgqj, wdrlaIdj
^.& kdjsl kejzsf;dgqj,g ;eke;a;ka m%fjzYjsu
;ykuz lsrsu fyda jsOsu;a lsrsu
^p& kdjsl kejzf;dgq we;=<; os ;eke;a;kaf.a yeisrsu
^c& kdjsl kejzf;dgq we;=<; hd;%d .ukd.ukh
md,kh lsrsu
^g& kdjsl kejzf;dgq we;=<; os foam<j,g w,dN ydks
je<elajsu
^v& kdjsl kejzf;dgqj,g n,mdk fjk;a huz
lreKla
^2& ksfhda. lv lsrSu iuznkaOfhka udi ;=klg jevs fkdjq
ld,hla jev ke;sj fyda nrm;< jev we;sj nkaOkd.dr.;
lsrsfuka fyda remsh,a foishhlg jevs fkdjk ovhlska fyda ta
nkaOkd.dr.; lsrsu iy taovh hk folska u ovqjuz lsrsu
ioyd ksfhda.j, jsOsjsOdk ie,eiajsh yels h'

^3& huz jrolg Ydrsrsl ovqjuz osfuz n,h ^1& fjks Wm


j.ka;sfha ^t& fcaofha ioyka lreKq iuznkaOfhka mkjk ,o
lsisu ksfhda.hlska mejrS fkd ;snsh hq;= w;r tjlg j,x.=j
we;s ks;sh wkqj nkaOkd.dr .; lsrsu fyda rojd ;ensu huz
wffiksl nkaOkd.drhl os ls%hd;aul fjkjdg jvd nrm;<
fkd jsh hq;= h'

^4& weu;sjrhd jsiska fuz j.ka;sh hgf;a mkjkq ,nk ieu


ksfhda.hla u .eigz m;%fha m< l< hq;= jk w;t th tfia m<
lrkq ,enq oskfha isg j,x.= jsh hq;=h fkdfyd;a miq oskhl
j,x.=jk nj ksfhda.fhys jsfYaIfhka ioyka lrkq ,enq
wjia:djl ta miq oskfha isg j,x.= jsh hq;= h

^5& fuz j.ka;sh hgf;a weu;sjrhd jsiska mkjkq ,nk ieu


ksfhda.hla u wkqu; l< hq;= hhs mdrA,sfuzka;=j bosrshg yels
;ruz blauKska fhdackd u.ska f.k wd hq;= h

^6& mdrA,sfuzka;=j jsiska wkqu; lsrsu m%;sfCIm lrkq ,enq


huz ksfhda.hla th hgf;a l,ska lrk ,o lsis fohl j,x.=
njg fyda huz w,q;a ksfhda.hla mekjsug ydkshla fkdue;sj
wj,x.= jsh hq;= nj ie,lsh hq;=h' mdrA,sfuzka;=j jsiska
ksfhda.hla wkqu; lssrsu m%;sfCIm lrkq ,nk oskh u ta
ksfhda.h wjx,.= jsh hq;= h

^7& fuz j.ka;sh hgf;a weu;sjrhd jsiska mkjkq ,nk fuz


ksfhda.hla wj,x.= jsh hq;= oskh ms<snoZ oekajsu .eigzm;%fha
m< l< hq;=h

162' 1972 g fmr ;snq rdclsh kdjsl mk; kdjsl yuqodjg Wps;
mrsos fjkia fldg ilia fldg we;

53
163' fuz mkf;ys mo ixikaokfhka wkHdrA:hla wjYH jqjfyd;a usi
¶ilS%h fiajh”¶ hkafkka kshu hqoaOhla mj;sk fyda hqoaOhla we;s
fj;ehs iel lrk ld,hl ,xldj wdrlaId lsrsfuys ,d fyda ,xldfjz
huz le/,a,la yuqod le/,a,la fyda fjk;a uyck wr.,hla
je<elajsfuz fyda uev,sfuys ,d lrkq ,nk fiajh woyia flfrhs" isjs,a
wOslrKh” hkafkka wdKavql%u jHjia:dj hgf;a fyda mdrA,sfuzka;=j
hgf;a fyda msysgqjk ,o huz wOslrKhla woyia fjz" isjs,a jrola
hkafkka kdjsl jrola fkdjq o ,xldfjz huz ks;shlg mgyeks jq o
jrola woyia flfrhs" jskh ms<snoZ jro” hkafkka 61 68 69 70 89
fyda 104 fjks j.ka;sh lv lsrsula woyia flfrhs" wud;Hjrhd"
hkafkka rdcH wdrlaIl jsIhh Ndr wud;Hjrhd woyia fjz

¶kdjsl kejzf;dg¶ hkafkka 159 fjks j.ka;sh hgf;a kdjsl


kejzf;dgla h hs m%ldY lrkq ,enq kejzf;dgla woyia flfrhs

¶kdjsl isrlrejd¶ hkafkka hqOdOslrKhla jsiska fyda fuz mk;


hgf;a wOslrK n,;, mdjspzps lrk kdjsl ks,Odrshl= jsiska
nkaOkd.dr.; lsrsfuz fyda rojd ;ensfuz ovqjuz kshu lrkq ,enq
;eke;a;l= woyia lrhs

¶ks,Odrshd¶ hkafkka wOsldr,;a ks,Odrsfhla n,,;a ks,Odrsfhla fyda


hg;a ks,Odrsfhla woyia flfrhs

¶f,aluzjrhd¶ hkafkka wdrlaIl wud;HdxYfha f,aluz jrhd woyia


flfrhs

¶iq,q ks,Odrshd¶ hkakg m%Odk iq,q ks,Odrsfhla we;=,;a fjz

¶kshus;¶ hkafkka fuz mk; hgf;a mkjkq ,nk ksfhda.hlska kshus;


jqjla woyia flfrhs

¶oKavk l%uh¶ hkafkkaa 120 fjks j.ka;sfha oelafjk oKavk l%uh


woyia flfrhs

¶kdjslhd¶ hkafkka ks,Orhl= fkdjk kdjsl yuqodfjz idudcslhl=


woyia jk w;r th ldka;d kdjslhl= we;=<;a fjz

¶hg;a ks,Odrshd¶ hkafkka uOH ks,Odrs fyda YsIHNg ks,Odrs we;=,;a


fjz
¶by< ks,Orhd¶ hkakg huz ks,Orhl= n,,;a ks,Orhl= iy iq:Z
ks,Orhl= we;=<;a fjz

¶n,,;a ks,Orhd¶ hkafkka md,l m%Odk iq,q ks,Odrshl= fyda iuqy


m%Odk iq,q ks,Odrshl= woyia fjz

54

You might also like