napakalawig at napakahaba. Karaniwan - Sinasabi sa teoryang ito na nagkaroon ng may melodia at tono at hindi ng wika ang tao dahil noong umpisa’y nakakokomunika subalit madamdamin ginagaya nila ang tunog na nililikha ng at mapagpahayag mga hayop gaya ng tahol ng aso, tilaok ng manok at huni ng ibon. Teoryang ta ra ra boom de ay
Teoryang Ding-dong - Ang wika raw ng tao ay nag-ugat sa mga
tunog na nalilikha ng iba't ibang ritwal - Maliban sa tunog ng hayop, ginagaya naman daw ng tao ang tunog ng Kahariang Ehipto kalikasan at paligid gaya ng pagtunog ng - Ayon sa haring si Psammatichos, ang kampana, patak ng ulan at langitngit ng wika ay sadyang natutuhan kahit kawayan. walang nagtuturo o naririnig, Teoryang Pooh-pooh natutunan kahit walang nagtuturo. Unconsciously learning the language - Ang tao ay nakalilikha ng tunog sanhi ng bugso ng damdamin. Gamit ang bibig, Teoryang pakikisalamuha/ Charles Darwin napabubulalas ang mga tunog ng - Ang wika ay nagmula sa likas na pagdaing na dala ng takot, lungkot, pangangailangan ng tao para galit, saya makisalamuha sa kanyang kapwa at Teoryang Yum-yum gumawa ito ng mga hakbang na siyang nagsilang sa mga wika. Ang tunog na - Sinasabi sa teoryang ito na ang wika ay kontak , di nakikipag-usap subalit nagmula sa pagkumpas ng maestro ng nagpapahayag ng hangarin ng taong musika at sa bawat kumpas ay makisalamuha sa kapwa. Sinundan ito nagagawa niyang lumikha ng tunog ng panawagan, nakikiusap nang tahasan mula sa kanyang labi sa kapaligiran Teoryang yo-he-ho
- Ang wika ay nagmula sa mga ingay na
MGA BATAS, KAUTUSAN, nalikha ng mga taong magkakatuwang MEMORANDUM AT SIRKULAR NA sa kanilang pagtatatrabaho at pag MAY KINALAMAN SA WIKANG eeksert ng lakas ng isang Gawain PAMBANSA Teorya ng Muwestra 1. Artikulo XIV, Seksyon 3 ng Saligang - Ang pagsasalita ay nauuna sa Batas (1935) pagmumwestra at ang sentro sa utak “…ang Kongreso ay gagawa ng mga na kumokontrol sa paggalaw at hakbang tungo sa pagkakaroon ng isang pagsasalita ay magkalapit at wikang pambansa na ibabatay sa isa sa magkaugnay kaya’t hindi katakatakang umiiral na katutubong wika…” magkapanabay na bumuway ang pagsasalita at pagmumuwestra 2. Batas Komonwelt bilang 184 (1936) Wikang Pambansa taun-taon simula sa Lumikha ng isang lupon at itinakda ang ika-13 ng Agosto hanggang ika 19 ng mga kapangyarihan nito kabilang na rito Agosto. Saklaw nito ang kaarawan ng ang pagpili ng isang katutubong wika na pangulong Manuel Quezon, ang ama ng siyang pagbabatayan ng wikang Wikang Pambansa pambansa. - Surian ng Wikang Pambansa 8. Kautusang Pangkagawaran blg. - Linangan ng mga Wika sa Pilipinas 7,s.1959 - Komisyon sa Wikang Filipino (Saligang Nillagdaan ni Kalihim Jose E. Romero at Batas ng Pilipinas ng 1987) itinatagubilin na kailaman at ang tinutukoy ay ang wikang pambansa, ang 3. Kautusang tagapagpalaganap blg. 134 salitang Pilipino ay siyang itatawag (1937) Ipinahayag na ang tagalog ay siyang 9. Kautusang Pangkagawaran magiging batayan ng wikang pambansa blg.24,s.1962 ng Pilipinas Nilagdaan ni Kalihim Alejandro Roces at nag-uutos na simulan sa taong –aralan 4. Kautusang Tagapagpalaganap blg. 263 1963-1964. Ang mga sertipiko at (1940) diploma ng pagtatapos ay ipalilimbag na Nagbibigay pahintulot sa sa wikang Filipino pagpapalimbag ng isang diksyunaryo at balarila ng wikang pambansa, at 10. Kautusang Tagapagpaganap blg. 60 s. itinatagubilin din ang pagtuturo ng 1963 wikang pambansa sa mga paaralan, Nilagdaan ng Pangulong Diosdado pambayan man o pribado Macapagal na nag-uutos na awitin ang Pambansang Awit sa titik nitong Filipino 5. Batas Komonwelt blg. 570 (1946) Pinagtibay na ang wikang pambansa ng 11. Kautusang Tagapagpaganap blg. 96 s. Pilipinas ay maging isa sa mga wikang 1967 opisyal ng Pilipinas Nilagdaan ng Pangulong Ferdinand Marcos at nagtatadhana na ang lahat ng 6. Proklama blg. 12 (1954) edipisyo, gusali at tanggapan ng Nilagdaan ng Pangulong Ramon pamahalaan ay pangalanan sa Filipino Magsaysay na nagpapahayag ng pagdiriwang ng Linggo ng Wika sa 12. Memorandum Sirkular blg. 172 (1968) Marso 29 hanggang Abril 4 ayon sa Nilagdaan ni Kalihim Tagapagpaganap mungkahi ng Surian ng Wikang Rafael Salas at ipinag- uutos na ang Pambansa. mga ”letterheads” ng mga tanggapan ng pamamahalan ay isulat sa Filipino. 7. 1955 (Set 23) Kalakip ang kaukulang teksto sa Ingles. Nilagdaan ng Pang.Magsaysay ang Ipinag-uutos din na ang pormularyo sa Proklamasyon Blg. 12 ng 1954. na sa panunumpa sa tungkulin ng mga pinuno pamamagitan nito’y inililipat ang at kawani ng pamahalaan ay sa Filipino panahon ng pagdiriwang ng Linggo ng gagawin 13. Memorandum Sirkular blg. 199 (1968) probidyon ng Saligang Batas Artikulo XV Itinatagubilin ang pagdalo sa seminar sa Pangkat 3 Filipino ng mga kawani ng pamahalaan. Ang seminar ay idaraos ng Surian ng 18. Kautusang Pangkagawaran blg. 25 Wikang Pambansa sa iba’t ibang purok (1974) linggwistika ng kapuluan Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel ng Kagawaran ng Edukasyon at Kultura, na 14. Kautusang Tagapagpaganap blg. 187 nagtatakda ng mga panuntunan sa (1969) pagpapatupad ng patakarang Nilagdaan ng Pangulong Marcos at nag- edukasyong baylingwal uutos sa lahat ng kagawaran, kawanihan, tanggapan at iba pang 19. Memorandum Pangkagawaran blg. 194 sangay ng pamahalan na gamitin ang (1976) wikang Fillipino hangga’t maaari sa Nilagdaan ng kalihim Juan Manuel ang Linggo ng Wikang pambansa at Memoramdum pangkagawaran Blg. pagkaraan man nito sa lahat ng opisyal 194, s. 1976 na nagsasaad ng binagong na komunikasyon at transaksyon mga tuntunin sa ortograpiyang Pilipino na nagragdag sa 20 titik ng Abakada ng 15. Memorandum Sirkular blg. 384 (1969) mga titik C, CH, F, J, LL, ñ, Q, RR, V, X, Z Pinalabas ni Kalihim tagapagpaganap Alejandro Melchor na nagtatalaga ng 20. Kautusang Pangkagawaran blg. 203 mga may kakayahang tauhan upang (1978) mamahala ng lahat ng komunikasyon sa Paggamit ng katagang “Filipino” sa Filipino sa lahat ng kagawaran, pagtukoy sa wikang Pambansang kawanihan, tanggapan at iba pang Pilipinas. Nilagdaan ni Kalihim Lourdes sangay ng pamahalaan kabilang ang Quisumbing ng kagawaran ng mga korporasyong ari o kontrolado ng Edukasyon, Kultura at Isports pamahalaan 21. 1979 16. Kautusang Tagapagpaganap blg. 304 Nilagdaan ng Minster ng Edukasyon ng (1971) Kultura ang Kautusang pangministri Blg. 47 na nagtatakdang ang mga mag-aaral Nilagdaan ng Pangulong Marcos na na dayuhan sa mga dalubhasaan at nagpapanauli sa dating kayarian ng pamantasan sa Pilipinas ay kailangang Surian ng Wikang Pambansa at makakuha at maipasa ang anim (6) na nililiwanag ang mga kapangyarihan at unit ng Pilipino upang makatupad sa tungkulin nito mga pangangailangan sa pagtatapos sa anumang kurso 17. Atas ng Pangulo blg. 73. (1972) Nilagdaan ng Pangulong Marcos at nag- 22. 1986 aatas sa Surian ng Wikang Pambansa na sa Saligang Batas ng 1986, ang wikang isalin ang Saligang Batas sa mga wikang pambansa ay itinatadhanag tatawaging sinasalita ng maylimapung libong Filipino gaya sa nakasaad: (50,000) mamamayan alinsunod sa Artikulo XIV, Sek 6 – “Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang ito, Language Change - ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig etimolohiya/kasaysayan ng isang salita sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika 7. Ang wika ay may kakanyahan. 8. Lahat ng wika ay nanghihiram. 9. Ang wika at kultura ay magkabuhol at Kahalagahan at Katangian ng Wika hindi maaaring paghiwalayin. 10. Nasusulat ang wika. 1. Ang wika ay sagisag ng isang bansa 11. Ang wika ay yuniko o natatangi 2. Ginagamit ang wika sa 12. May level o antas ang wika. pakikipagtalastasan 3. Ginagamit ang wika sa pagtuklas ng Antas ng wika karunungan. - Ang wika ay nahahati sa iba’t ibang 4. Mahalaga ang wika para sa pagkakaisa kategorya sa antas na ginagamit ng tao ng mga tao sa bansa batay sa kanyang pagkatao, sa lipunang 5. Nasasailalim ng wika ang mga kultura, kanyang ginagalawan, lugar na pangarap, moralidad at kaugalian ng tinitirhan, panahon, katayuan at mga mamamayan. okasyong dinadaluhan 6. Nalilikha ng wika ang kaisipan at sarili. 7. Nagagawang palitan ng kilos ng mga Ang Pangungusap ideya o palagay. - ay ang kalipunan ng mga salitang 8. Ang wika ay katotohanan nagsasaad ng isang buong diwa - Nagsisimula sa malaking titik at Katangian ng wika nagtatapos sa bantas gaya ng tandang pananong, tuldok at pandamdam 1. Ang wika ay isang masistemang - Ang pangungusap ay tinatawag na balangkas sentence sa wikang Ingles 2. Sinasalitang tunog 3. Ang wika ay arbitraryo. Dalawang uri ng pangungusap 4. likas at katutubo • Predikatibong pahayag o pangungusap 5. Ang wika ay bahagi ng karamihang - may paksa at panaguri anyo/uri ng komunikasyon. Sa komunikasyon ng mga pipi, hindi • Di-predikatibong pahayag o wika ang kanilang ginagamit kundi mga pangungusap - ang salita o lipon ng kilos. Hindi wika ang kanilang midyum mga salita na walang simuno o panaguri sapagkat hindi nito taglay ang katangian ngunit may buong diwa ng isang ganap na wika SINTAKS ang tawag sa pag-aaral ng pagbuo ng 6. Dinamiko - wika ay nagbabago sa mga pangungusap paglipas ng panahon Mga uri ng di-predikatibong pangungusap o pahayag Language Variation - pagbabago ng wika mula sa isang wika mula sa isang 1. Padamdam wika 2. Mga pangungusap ng paghanga 3. Pakiusap 4. Eksistensyal 5. Imajinativ 5. Temporal o Panahon - Nalulubos ang gamit ng wika kapag 6. Penomenal o Pangkalikasan nailapat sa pagsulat o pagbigkas ng mga 7. Pormulasyong Panlipunan o Pagbati akdang pampanitikan. 8. Sambitlang Panawag - Malikhain ang tunguhin nito kung kaya 9. Pagtawag karaniwan nang mapapansin ito sa mga 10. Pautos gawang masining o estetiko. 11. Panagot sa Tanong Sa pasulat o pasalita man, nagagamit ito 12. Pagpapaalam sa mga tula, awit, kuwento at iba pang 13. Pamuling Tanong nangangailangan ng talinghaga 14. Pampook 15. Pagyakag 6. Heuristiko - Gamit ito ng taong nais na matuto at magkamit ng mga kaalamang akademik Tungkulin ng Wika at/o profesyonal. Upang kanyang mabatid, kailangan niyang sumuri, mag- 1. Interaksyunal eksperimento, magtanong at sumagot, - nagpapanatili ng relasyong sosyal magbigaykahulugan, makipagtalo at pasalita: pangangamusta pumuna pasulat: liham pang-kaibigan pasalita: pagtatanong pasulat: survey 2. Instrumental - Ginagamit ang wika upang magawa ng 7. Informativ/Representasyonal isang indibidwal ang kanyang nais - Tulad ng ngalan nito, ginagamit ang gawin. wika dahil na rin sa pangangailangang - tumutugon sa mga pangangailangan. maipaalam ang napakaraming pasalita: pag-uutos katotohanan, datos at informasyong pasulat: liham pang-aplay hatid ng mundo. Dahil dito, mas higit na formal ang gamit na ito ng wika lalo pa’t 3. Regulatori gamit ito sa pagtuturo, mga talumpati, - kumukontrol/gumagabay sa kilos o pakitangkuro, pagbabalita o sa simpleng asal ng iba. paguulat pasalita: pagbibigay ng direksyon pasalita: pag-uulat pasulat: panuto pasulat: balita sa pahayagan 4. Personal Naipapahayag ang mga sariling damdamin, pananaw, opinyon at maging personalidad ng isang indibidwal. Sakop nito ang mga bulalas ng damdamin tulad ng pagkagulat, galit, hinanakit at tuwa. Maging ang pagmumura ay maituturing sa uring ito SETTING
- Ang mga komponent o salik sa
pagpili ng uri ng wikang gagamitin ay ginawang payak at isinaayos ni Hymes (1972) sa akronim na SPEAKING • Setting • Participants • Ends • Act sequence • Keys • Instrumentalities • Norms • Genre