Epiko ng Hinilawod Labaw Donggon

(Epiko ng mga Bisaya) (Epiko ng Lumbanao Iloilo)

Ang Pag-iibigan nina Diwatang Alunsina at Datu Paubari Si Labaw Dongon ay isa sa tatlong anak nina Diwata Abyang Alunsina at Buyong Paubari. Kagila-gilalas ang
katauhan ni Labaw sapagkat kaagad siyang lumaki pagkasilang pa lamang niya. Isang matalinong bata, malakas, at
Ipinag-utos ni Kapitan, ang hari ng mga diyos at diyosa, na ang magandang diwatang si Alunsina ay ikasal pagsapit niya natuto agad magsalita.
sa edad ng pagdadalaga. Maraming makikisig na diyos sa iba’t ibang bahagi ng daigdig ang naghangad sa kaniyang Minsan ay nagpaalam siya sa kaniyang ina upang hanapin ang isang babae na nagngangalang Angoy
kamay subalit silang lahat ay nabigo dahil si Alunsina ay umibig at nagpakasal sa isang mortal na si Datu Paubari, ang
Ginbitinan. Kaagad niyang narating ang lugar ng babae at napagsang-ayon niyang magpakasal sa kaniya. Hindi pa
pinuno ng Halawod.
nagtatagal na sila ay nakasal, umalis na naman si Labaw upang suyuin ang isa pang babae na si Anggoy Doroonan. Ito
Dahil dito’y nagalit ang mga manliligaw ni Alunsina at nagkaisa silang gantihan ang mga bagong kasal. Binalak nilang ay naging asawa rin ni Labaw.
sirain ang Halawod sa pamamagitan ng isang malaking baha. Mabuti na lamang at nalaman ni Suklang Malayon, kapatid May nabalitaan na naman siyang isang magandang babae na nagngangalang Nagmalitong Yawa
ni Alunsina ang maitim na balak ng mga nabigong manliligaw kaya’t ang magkabiyak ay nakatakas patungo sa isang Sinagmaling Diwata kaya’t pinuntahan na naman niya. Ngunit si Nagmalitong Yawa ay may-asawa na, si Buyong
mataas na lugar at sila ay nakaligtas sa baha. Bumalik lang sila nang napawi na ang baha. Tahimik silang nanirahan sa Saragnayan. Ayaw ibigay ni Buyong Saragnayan ang asawa kay Labaw kaya’t sila ay naglaban.
bukana ng ilog Halawod. Tumagal ng maraming taon ang paglalabanan sapagkat kapuwa sila may taglay na pambihirang lakas.
Inilublob ni Labaw sa tubig at ito’y tumagal ng pitong taon sa ilalim ng tubig. Hinampas ni Labaw si Buyong ng matitigas
Pagkalipas ng ilang buwan ay nagsilang ng tatlong malulusog na sanggol na lalaki si Alunsina. Labis-labis ang na puno ngunit nalasog lamang ito. Hinawakan ni Labaw si Buyong sa mga paa at inikot-ikot ngunit buhay pa rin ito.
kaligayahan ng mag-asawa sa pagdating ng kanilang mumunting biyaya. Napagod si Labaw at siya naman ay itinali ni Buyong na parang baboy. Siya ay nanatiling nakatali sa ilalim ng bahay nila
Buyong.
Pinangalanan nilang Labaw Dongon, Humadapnon, at Dumalapdap ang tatlong sanggol. Ipinatawag nila agad si Bungot Samantala, nagkaanak si Anggoy Doroonan, si Baranugan. Nagpaalam siya sa ina upang hanapin ang
Banwa, ang iginagalang na pari ng kanilang lahi upang isagawa ang ritwal na magdudulot ng mabuting kalusugan sa kanyang ama. Nagkaaanak din si Anggoy Ginbitinan, si Aso Mangga. Nagpaalam din sa ina si Aso Mangga upang
tatlo. Nagsunog si Bungot Banwa ng talbos ng halamang alanghiran na sinamahan niya ng kamangyan at saka inialay sa hanapin ang ama. Nagkita ang magkapatid at nagsama sila upang mapalaya ang ama sa mga kamay ni Buyong sa
isang altar. Pagkatapos ay binuksan niya ang bintana at sa pagpasok ng malamig na hangin mula sa hilaga, ang tatlong isang labanan. Naglaban ang dalawa ngunit hindi nagapi ni Buyong si Baranugan.
sanggol ay biglang naging malalakas at makikisig na binata. Humingi ng tulong sa mga impakto si Buyong at isang kawan ang dumating. Sa ganitong pagkakataon
nagtulong ang magkapatid at nagtagumpay sila. Ngunit hindi mamatay-matay si Buyong. Si Baranugan ay humingi ng
1. Ang Epiko na Hinilawod ay nagmula sa ________.
tulong sa kaniyang lolang si Abyang Alunsina. Ayon sa lola, kailangan pumatay silang magkapatid ng isang baboy ramo
A. kapatagan ng Halawod C. ilog ng Halawod
upang mapatay nila si Buyong. Natagpuan naman agad ng magkapatid ang baboy ramo at ito ay kaagad nilang pinatay.
B. kagubatan ng Halawod D. karagatan ng Halawod
Lumindol at nagdilim nang mapatay ng magkapatid si Buyong.
2. Pinili ng diwatang Alunsina na mapangasawa si Datu Paubari na isang _____.
Ipinagpatuloy ng magkapatid ang paghahanap sa kanilang ama ngunit wala ito sa silong ng bahay ni Buyong.
A. diyos C. siyokoy
Sina Humadapnon at Dumalapdap, mga kapatid ni Labao ay tumulong din sa paghahanap sa kaniya. Natagpuan nila si
B. mortal D. engkanto
Labaw na hindi na makarinig at hindi na magamit ang pag-iisip. Pinaliguan ni Abyang Ginbitinan at Anggoy Doronoon si
3. Nagalit ang ibang manliligaw ni Alunsina sa naging desisyon niyang magpakasal kaya’t nagkaisa silang gantihan ang
Labaw, binihisan at pinakain. Inalagaan nila ito ng mabuti. Samantalang si Buyong Humapdon at Buyong Dumalapdap
mag-asawa sa pamamagitan ng isang ___________.
ay ikinasal kila Burigadang Padasinaklang Bulawan at Lubaylubyok Haginon Mahuyukhuyukon. Ang dalawang babae ay
A. sunog C. pagguho ng lupa
ang magagandang kapatid ni Nagmalitong Yawa.
B. lindol D. baha
Nang malaman ni Labaw Dongon ang kasal sinabi nito sa dalawang asawa na nais niyang mapakasalan si
4. Nang manganak si Alunsina ay ipinatawag agad nila ang iginagalang na paring si Bungot-Banwa upang magsagawa
Nagmalitong Yawa Sinagmaling Yawa.
ng ritwal na magdudulot sa tatlong sanggol ng ___.
“Gusto kong magkaroon ng isang anak na lalaki!” sabi ni Labaw Dongon.
A. malaking kayamanan C. matipuno at malusog na anyo
Nagulat sina Abyang Ginbitinan at Anggoy Doronoon sa sinabi ng asawa at dahil mahal na mahal nila ang
B. mabuting kalusugan D. magara at malaking palasyo
asawa ay tinupad nila ang kahilingan nito. Masayang-masaya si Labaw ng maibalik ang kaniyang lakas at sigla ng isip at
5. Maraming makikisig na diyos sa iba’t ibang bahagi ng daigdig ang naghangad sa kaniyang kamay subalit silang lahat
ang kaniyang tinig ay umalingawngaw sa buong lupain.
ay nabigo dahil si Alunsina ay umibig at nagpakasal sa isang mortal na si Datu Paubari, ang pinuno ng Halawod.
SAGUTAN: Salamin ng Kultura, Ilahad Mo.
Masasabing si Alusina ay
Batay sa ilang kasunod na pangyayari sa binasang epiko, ibigay at ipaliwanag ang mga aspetong pangkultura
A. hindi marunong tumupad sa napagkasunduan
tulad ng kaugalian, kalagayang panlipunan at paniniwala ng mga taga-Visaya. Gamitin ang grapikong presentasyon.
B. may malakas na katauhan at ginawa ang ninanais
C. magandang dilag kung kaya’t marami ang napaibig
D. may ugaling magpaasa ng iba

Ang Epiko bilang isang anyo ng panitikan sa kabisayaan.

Epiko – Sa pagbasa ng epiko, agad na makikita ang kakaibang katangian ng pangunahing tauhan. Mauuri sa alinman sa
sumusunod ang: pisikal, sosyal, supernatural, intelektuwal at moral na katangian.
Ang isang tauhan ng epiko ay maaaring magtaglay ng kapangyarihang supernatural o di pangkaraniwang kakayahan.
Kadalasan ang paksa ng epiko ay umiikot sa tauhan kasama ang kaniyang pakikipaglaban sa mahihiwagang nilalang,
anting-anting, at ang kaniyang paghahanap sa kaniyang magulang at inaanak.