STARO VAVILONSKO CARSTVO

Na prostoru gde su cvetale sumerska i akadska civilizacija oko 2000.

godine p n e došlo je do prodora semitskih plemena ELAMITA sa
istoka i AMORITA sa zapada. Amoriti su osvojili 1 malo selo na Eufratu
–Vavilon, čiji naziv potiče od akadse reči BABILU što znači vrata
bogova.
Zato što se nalazio na raskrsnici karavanskih puteva Vavilon se brzo
razvija i postaje važan trgovački centar snažan grad-dražava.
Njegovi vladari su želeli da ponovo ujedine Mesopotamiju, ali to
uspeva tek šestom vladaru vavilonske dinastije- HAMURABIJU koji je
u 18v pne uspeo da pokori Asirce na severu, Elamite na istoku, državu
Mari i stvori tzv. STARO VAVILONSKO CARSTVO.
Uzeo je titulu “ gospodar četiri strane sveta”. On kao vladar
kontroliše celokupnu upravnu, sudsku, zakonodavnu i vojnu vlast. Ali
sam car nije božanstvo već njegov izaslanik, a svoj mandat mu daruje
bog Šamaš.
Hamurabi je uspešno vladao preko 40 godina ( od 1792 do 1750 g p
ne) ali njegovi naslednici nisu uspeli da sačuvaju carstvo jer ga
osvajaju Hetiti, Asirci. Kratko će biti obnovljeno kao NOVO
VAVILONSKO CARSTVO dok ga konačno ne osvaja persijski car KIR.
Najznačajniji izvor za proučavanje života ovog carstva je Hamurabijev
zakonik. Ovo je nastariji sačuvan pisani zakon. 1901 godine francuski
arheolog ŽAN ŽAK DE MORGAN pronašao je u gradu SUZI u
današnjem Iranu 1 crnu kamenu stelu – stub visine preko 2 metra. Na
prednjoj i zadnjoj starni stuba su isklesani propisi, a na vrhu prednje
strane se nalazi reljef koji prikazuje Hamurabija kako stoji pred
bogom Šamašom koji sedi i predaje caru zakonik.
Na steli se nalazilo 282 propisa, ali je on na jednom delu bila
oštećena tako da nedostaje oko 35 članova.
Ova stela se danas nalazi u Parizu u čuvenom muzeju Luvru.
Zakonik ima 3 dela:
1. UVOD u kome car nabraja svoje titule slavi svoja osvajanja, navodi
kao razlog donošenja ovog zakonika potrbu da se zavede pravda u
zemlji;
2. ZAKONIK U UŽEM SMISLU- gde opisuje postupak suđenja,
imovinske odnose, brak i porodične odnose, krivično pravo i
sankcije.
3. ZAKLJUČAK – hvali se uspesima koje je postigao, poziva buduće
vladare da se pridržavaju zakona i moli bogove da surovo kazne
sve one koji ga se ne pridržavaju.
Jedna od glavnih osobina po kojima se prepoznaje Hamurabijev
zakonik je brutalan sistem sankcija u kojima dominira smrtna kazna i
sakaćenje.
Posebno je važno reći da sankcije zavise od statusa učinioca dela ili
žrtve i da su blaže za pripadnike vladajuće klase, što je čest slučaj i u
drugim starim pravnim sistemima.
U prvih 30 članova gotovo da nema druge kazne sem smrtne kazne
koja se izvršavala bacanjem u vodu ili vatru, nabijanjem na kolac i
slično.
Česte su kazne sakaćenja kao što su odsecanje jezika, ruku, uha...
Primer:
Ako sin udari na oca, da mu se odseče ruka.
Ako čovek izbije oko drugom čoveku, da se i njemu izbije oko.
Naravno postoje i novčane kazne pa čak i naknada imovinske štete
što je novina u odnosu na starije zakonike.