PERCEPCJA: wykład 2, 3

percepcja-jeden umownie wyróżniony element poznania, płynnie przechodzący w inne

procesy: uwagowe, pamięciowe
percepcja nie mieści się w kategorii procesów poznawczych
percepcja a poznanie- rozróżnienie nie ma dużego sensu ALE percepcja a recepcja
nie ma wyróżnionych receptorów bólowych- przeciążony lub uszkodzony receptor powoduje
uczucie bólowe
percepcja a recepcja
percepcja- interpretacja odebranych wrażeń zmysłowych; informacje kontekstowe, nie
dotyczy tylko wzroku: interpretacja głosek- kontekst (różne głoski wypowiedziane przez
dorosłych i dzieci mogą brzmieć podobnie
CO WIDZIEMY A CO ODBIERAMY
Bodziec dystalny: cel naszej percepcji; przekazuje naszym zmysłom energię fizyczną:
substancje chemiczne energie itd. (np. czerwona jabłonka)
Bodziec proksymalny: dostarcza informację o bodźcu dystalnym- bezpośrednio pobudza
receptory
Qualia: subiektywne jakości nakładane na spostrzeżenia, stałość percepcji bez względu na
warunki percepcji
Nie ma czegoś takiego jak bezpośredni odbiór bodźca dystalnego, nie poznajemy go
dokładnie takim jaki jest
Percepcja a recepcja- różne podejścia psychologiczne:
Konstruktywizm: informacja zmysłowa jest niepełna (ubóstwo bodźca), niejednoznaczna i
niestała, procesy percepcyjne powinny skonstruować i ustalić, uzupełnić informację
Nasza percepcja jest zależna od pamięci i kontekstu, z góry do dołu
VS
Teoria percepcji bezpośredniej: zbyt wiele informacji zawartej w bodźcu, James Gibbson,
doświadcza nam informacje jakie działania możemy podjąć wobec bodźca, afordancja,
funkcją percepcji jest wykrycie niezmienników (dostrojenie, rezonans), INFOPRMACJA
JEST ZAWARTA W ŚRODOWISKU, Gibbson mówi, że wszystko jest w środowisku- więc
nie ma sensu mówić o procesach percepcyjnych, musimy się nauczyć dostrajać (całymi sobą)
tak, żeby stałe elementy szyku informacji umieć abstrahować, percepcja całkowicie
kierowana jest przez bodziec, jest w srodowisku nie w umyśle
W badaniach nad percepcją posługiwano się złudzeniami-> zdaniem konstruktywistów
pokazują one w jaki sposób umysł rekonstruuje informacje, za to zdaniem teorii percepcji
bezpośredniej to do pokazania tego jak zubożenie informacji prowadzi do złudzeń
PERCEPCJA WZROKOWA (ok. 80% informacji)
Wczesne etapy przetwarzani informacji wzrokowej
FUNKCJE:
-wyodrębnienie, rozpoznanie, lokalizacja w przestrzeni+ ruch, względem przedmiotów i
obiektów
-synteza: kierowanie działaniem względem obiektów/ ruchem w przestrzenie (czyli
afordancje-możliwości działania względem otoczenia)
Percepcja twarzy i ruchu są szczególne
Co zawiera reprezentacja percepcyjna:
 Obiekty
 Właściwości strukturalne
 Właściwości dynamiczne
 Relacje pomiędzy
 Znacznie
Zupełnie nie jak w impresji
Wyjściowy materiał dla reprezentacji percepcji: układ kolorowych plan istotnie
zmieniających się pod wpływem czynników
Co musi zrobić system percepocyjny żeby zaszła percepcja?
 Zadania systemu percepcyjnego SLAJD
Oko, budowa i funkcję oka
Komórki zwojowe, elementy hamowania obocznego
ZWOJOWE:
ON/OFF Reagujące pobudzeniem gdy światło pojawia się centrum, hamują na obrzeżach,
hamowanie jest słabsze niż pobudzenie
Ernest Mach i PASY MACHA- kierujemy wzrok na środek paska, środek paska na wartoś,c
wynikającą z równomiernego pobudenia, a brzegi mają słabsze pobudzenia, w efekcje skraj
paska wydaję się jaśniejszy po jednej i ciemniejszy po drugiej, INFORMACJA O
KRAWĘDZIACH
Transmisje oko-kora
Dokąd jest wysyłana informacja wzrokowa?
Szlaki wzrokowe są częściowo skrzyżowane
2 głowne szlaki: drobnokomórkowy (małe pola recepcyjne, duża rozdzielczość, centralna
część pola widzenia-> rozpoznawanie kształtów i kolorów) wielokomórkowy (duże pola
recepcyjne, frekwencja przestrzenna, szybka transmisja)->rozpoznawanie ruchu, grubych
kształtów
  Szlak podkorowy- ewolucyjnie najstarszy, m. in. Spostrzeganie zagrożenia
 Inne szlaki nastawione na bezpośrednie kierowanie na bodziec

Jakiej informacji dostarczają najwcześniejsze etapy percepcji (1) podstawowe cechy

organizacji pola wzrokowego (linie i pasy) ich orientacja 2D, kolor lunminacja, ruch,
 Te informację są dostępne poprzez detekcję kontrastów luminacji lub koloru, oraz
frekwencję tych zmian
(2) MAPY RETINOTOPOWE- mapujące topograficzne pobudzenie poszczególnych
obszarów kory wzrokowej
Mapy cech: ciało kolankowate boczne i pierwotna kora wzrokowa (V1)
V1->V2
2 głowne szlaki korowe: szlak brzuszny, grzbietowy
GŁĘBIA, ODLEGŁOŚĆ, ROZMIAR Widzenie 2D
To co jest blisko czy daleko ma dla nas kluczowe znaczenie- jak widzimy głębie
Projekcja na siatkówce różni się w zależności od:
-perspektywy/kierunku patrzenia
-odległości
Teoria spostrzegania obiektu David Marr:
Skoro informacji o głębi nie ma w obrazie padającym na naszą siatkówkę to jak dokładnie
ona powstaje?
Wykorzystujemy wiele różnych wskazówek spostrzegania głębi:
 widzenie stereoskopowe (związane z fizjologią)-> (1) względne przesunięcie obrazu
na siatkówce lewego i prawego oka, kolumny dominacji ocznej w V1 pozwalają
porównać obrazy z tych samych pól każdego oka (2) ustawianie ostrości oraz
zbieżności (konwergencja wzroku)-> informacja zwrotna z proprioceptorów mięśni
gałki ocznej
MNIEJ PRECEZYJNE WRAZ ZE WZROSTEM ODLEGŁOŚCI
 oświetlenie, informacja o krawędziach pochodzi z kontrastów oświetlenia, kolorów,
najsilniej oświetlona jest część wypukła, granica jest gradientowa, na styku dwóch
krawędzi kontrast jest silny
 wskazówki nie wymagające widzenia stereoskopowego- statyczne
Oparte na ogólnych założeniach
-przesłanianie się powierzchni (obiektów)
-perspektywa liniowa
+wspomagające się wiedzą o obiekcie (względna wielkość, ziarnistość)
  wskazówki dynamiczne, nie wymagające widzenia stereoskopowego
jak działa> narastanie pola projekcyjnego obrazu wraz ze zbliżaniem się
paralaksa ruchowa- obiekty odległe przesuwają się pozornie wraz z ruchem obserwatora, a
obiekty bliskie poruszają się pozornie w przeciwnym kierunku
-obiekty bliższe szybciej przemykają przez pole widzenia niż obiekty dalsze
PERCEPCJA ROZMIARU (stałość rozmiaru)
-proporcje obiektu powyżej i poniżej linii horyzontu
-wykorzystanie wiedzy o obiekcie
-uwzględnienie relacji między rozmiarem obrazu na siatkówce a ruchem
Eksperyment z pokojem: zaglądanie do pokoju jednym okiem, nierównoloegłe położenioe
sufitu względem podłogi powoduje iluzję wielkości
Perspektywa liniowa, układ odniesienia
PERCEPCJA OBIEKTÓW
David Marr-> składniki procesu percepcji obiektu i konstruowania sceny wzrokowej
Etap I; Zarys dwuwymiarowy
-wykrywanie krawędzi
-klasyfikacja krawędzi
-przypisanie granic
Etap II: szkic 2, wymiarowy
-rozpoznanie powierzchni i ich orientacji (ukierunkowanie, wypukłości, wklęsłości, ciągłości)
to widzimy świat w trzech wymiarach w odniesieniu do nas jako obserwatorów- metafora
płaskorzeźby
Etap III: utworzenie sceny 3 wymiarowej, w której obiekt będzie stały względem
perspektywy
-Marr: trzeba obiekt rozebrać na części (zgeneralizowane stożki) zachowujące stały przekrój
względem osi symetrii- możemy stworzyć przybliżoną strukturę przedmiotów